ERLAZINO FUNTZINOA

INFORMAZINOA JASOTEA

Kanpoko estimuluak: bizi garan ingurunearen baldintzei buruzko informazinoa emoten deuskue.

Barruko estimuluak: gorputz barrutik datos, eta gorputzen beharrizanen barri emoten deuskue.

ESTIMULUAK INTERPRETATZEA

Zentzumen organoak eta barruko errezeptoreak estimuluakjasoteko gai dira baina ezin dabez interpretatu

ERANTZUNAK LANTZEA

Borondatezko erantzunak: era kontzientean egiten doguz. Adibidez, zer ordu dan jakin gura badogu.

Ohartu bako erantzunak: konturik gabe egiten dogu. Adibidez, lisaburdinaz erre ezkero.

ZENTZUMENAK

Ikusmena

1. Argia begi niniaren bidez sartzen da.

2. Irisa uzkurtu eta dilatatu egiten da.

3. Kristalinoak objetuak fokuratzen dauz.

4. Erretineak kristalinoak fokuratutako irudiak jasoten dauz.

5. Ikusmen nerbioak erretinan sortutako irudia garunera igoten dau.

Usaimena

1.Airea sudurretik sartzen da.

2.Airea pituitariara heltzen da, eta horrek usain sentzasinoak garunera eroaten dau usaimen nerbioari bidez.

DASTAMENA

1. Dastamen papilak mihinean dagoz, eta horreen bidez zaporeak ezagutzen dira.

2. Informazinoa garunera eroaten da dastamen nerbioari esker.

ENTZUMENA

1. Soinua belarritik sartzen da, eta konpoko entzumen hodian aurrera egiten dau.

2. Soinua tinpanora heltzen da, eta tinpanoa bibraten hasten da.

3. Mailu, ingude eta estribo izeneko hiru hazurtxok osatutako kateak bibrazinoak jasoten dauz.

4. Barraskiloak erdiko belarritik datozan bibrazinok jasoten dauz.

5. Entzumen nerbioari esker informazinoa garunera joaten da.

IKUMENA

1. Dermisa azalaren erdiko geruzea da, eta jeruza horretan dagoz ikumen sentsazinoak jasoten dabezan nerbio amaierak.

NERBIO SISTEMEA

Nerbio sistema zentrala

Entzefaloa: garunaz: zerebeloaz eta bizkarrazur erraboilaz osotuta dago.

Garunak: emozinozko eta borondatezko ekintzak kontrolatzen dau.

Zerebeloak: oreka eta mogimenduak kontrolatzen dau.

Bizkarrazur erraboila: ohartu bako mugimenduak kontrolatzen dau.

Bizkarrazur muina: ekintza erreflexuak kontrolatzen dau.

Nerbio sistema periferikoa

Zentzumen nerbioak: zentzumenak jasotako informazinoa garunera eroaten dau.

Nerbio motorrak: entzefaloak emandako informazinoa muskuluetara eroaten dau.

Lokomozino aparatua

Hazur sistema

Hazurrak: organo gogorrrak eta zurrunak dira. Hazurrak finkoak edo mugikorrak ahal dira izan eta luzeak, zapalak eta laburrak.

Kartilagoak: malguak eta gogorrak dira.

Hazur guztiak: frontala, tenporala, masailazurra, baraila, klabikulea, omoplatoa, humeroa, kubitua, erradioa, matakarpoa, karpoa, falangeak, sahiets-hazurrak, bularrazurra, ormak, bizkarrazurra, iliona, iskiona, pubisa, femurra, errotulea, peronea, tibia, tartsoa, metatartsoa, parietalak, okzipitala, klabikulea, sakroa eta kokzixa.

Muskulu sistema

Muskulu sistema hainbat mogimendu egiten dabezan 600 muskulu edo organo osotzen dabez. Indarra egiten dozunean uzkurtu egiten da eta luzetu egiten dozunean errelaxatu. Tendoiak muskuluak eta hazurrak lotzen dabe.

Muskulu guztiak: frontala, begiko orbikularra, maseteroa, esternokleidomastoideoa, deltoidea,

pekorala, bizepsa, abdominalak, flexoreak, koadrizepsa, trapezioa, trizepsa, dortsala, gluteoak eta bikiak.

EGILEA:UNAI 7