Elementu formalak:

Apaingarritasuna

Apainketa

Eskultorikoa:

- Ateetan.

- Kapiteletan.

- Zuburuetan.

Dekorazio funtzioa

dauka, baina batez

ere didaktikoa.

Sainte Foy. Conques

Santo Domingoko Silos. Burgos

APAINGARRITASUNA

APAINGARRITASUNA

APAINGARRITASUNA

Zuburuak:

Teilatu edo erlaitzen

irtenguneen euskarri

funtzioa duten mentsulak.

Abere fantastikoak atera

ohi dira.

Zentzu didaktikoa daukate.

APAINGARRITASUNA: zuburuak (Kaneziloak)

APAINGARRITASUNA

Apaingarritasun geometrikoa:

Bai kanpoaldean bai barrualdean agertzen da.

Zerrenda horizontaletan antolatua.

Xake-itxurakoa, zerra hortzak, diamante puntak, bola erdiak…

APAINGARRITASUNA

Apaingarri arkitektonikoak ere erabiltzen dira: arkuak, zutabeak, bandak...

Elizaren kanpoaldea

• Dorreak:– Kanpandorreak.

– Fatxada edo absidearen alboetan kokatzen dira, transeptoaren besoen muturretan.

– Gizakia eta jainkoaren arteko loturaren sinboloa dira eta elizaren boterearen sinboloa.

Santos Apóstoles eliza. Colonia San Gereon. Colonia

Elizaren kanpoaldea: Fatxadak

• Fatxadak:– Nabeen aurrean edo transeptoaren

besoen ertzetan.– Apaingarri elementu nagusiak izaten

dituzte.– Orokorrean barne espazioaren

antolaketa adierazten dute.– Forma txaranbelduak izaten dituzte.

1: Harriziriak (Dobelak)

2: Arkiboltak: atea osatzen duten arku txaranbelduen multzoa.

3: Tinpanoa: ateburua eta arkibolten arteko espazioa.

4: Ateburua (Dintela): elementu horizontala.

5: Ate-zangoak (Janbak): Dintela edo bao baten arkua eusten duen elementu bertikala.

6: Ate-gurutzea(Mainela): Bao bat zatitzen duen elementu bertikala.

Ate erromanikoa

Eraikin motak

Arkitektura erlijiosoa

Arkitektura erlijiosoaren nagusitasuna nabaria da

arkitektura zibilaren aurrean.

Arkitektura erlijiosoan bi eraikin dira garrantzitsuenak:

• Eliza: orokorrean gurutze latinoko oinarria erabiltzen

da kristoren pasioa sinbolizatzeko.

• Monasterioa: Hiri eta herrietatik kanpo eraikitzen

ziren. X. mendetik aurrera, Cluniacense ordenak Cluny-

ko monasterioaren modeloa jarraituz egituratuko ditu.

Monasterio honek egoitza hauek zituen:

Monasterioak: zatiak

• Eliza: monje ordenatu eta legoen otoitz egiteko espazioa zatituta agertzen da.

• Klaustroa: beste egoitzak elkartzen zituen patio handia, arkupe eta lorategiduna, monjeen aisialdirako.

• Kapitulu gela: akordioetara heltzeko gela, ekintza legalak egiteko, etab.

• Jangela: elkarren arteko bazkarietarako.

Monastegiak: zatiak

• Erizaindegia eta ostatua: bisitarientzat.

• Logela komunak.

• Scriptorium: Kopiagile, ilustratzaile eta itzultzaileen lanerako gela.

• Nobizioen egoitzak.

• Sukaldeak, biltegiak, kortak, tailerrak, komunak, hilerria, ortuak…

Clunyko monasterioa

Siloseko monasterioaKlaustroa

Leireko monasterioa

Arkitektura zibila

• Gaztelua: Mendi baten gainean estrategikoki

eraikia. Harriz egindako defentsarako eraikina

zen. Harresiz inguraturik zegoen eta almenak

zituen. Patioak, etxebizitza guneak, omenaldi

dorreak, uraskak… osatzen zuten.

Adibideak: Loarre (Huesca) edo Gormazeko

San Esteban (Soria).

• Jauntxoen jauregiak: Hirietako jauntxo edo

eliz gizon garrantzitsuen etxebizitzak.

Gelmirez gotzainarena Santiago de

Compostelan, adibidez.

Loarre. Huesca

Loarre. Huesca

Almorou. Tajo ibaiko uhartean

Gaillard-ko gaztelua. Frantzia

Gelmirez gotzaiaren jauregia. Santiago de Compostela

Arkitektura zibila:

Harresiak

Harresiak: Erdi aroko hiri guztietan defentsarako eraikiak. Harrizko kuboz eta dorrez osatuak

zeuden. Avilakoak famatuak dira (XII. mendea).

Avilako harresiak. XII. mendea