• Aurkezpena . . . 11• Nafarroako Ingurumen Hezkuntzako

Ekipamenduak zer diren eta zer egiten duten 22• Ingurumen Hezkuntzako Ekipamenduak

bisitatzeko hitzordua nola hartu . 66• Albisteak eta berriak . . 77• Baliabideak . . . 1100• Direktorioa . . . 1122

Eskolako AldizkariaNNaaffaa rr rr ooaakkoo II nngguu rruummeenn HHeezzkkuunn tt zzaakkoo eekk ii ppaammeenndduuee ii bbuu rruuzzkkoo aa rrgg ii bb ii ddeeaakk

13. zk . • 2008/09ko Udazkena/negua

22000088//0099kkoo uuddaazzkkeenn//nneegguukkoo eesskkoollaa--kkaannppaaiinnaa dela eta, berriro ere zuengana jotzen dugu.

Inoiz edo behin bisitaren bat egindakook badakizue gutxi-gorabehera zer eskaintzen ahal dizuegunNafarroako Ingurumen Hezkuntzako Ekipamenduatik.

Dena den, aurreraxeago errepaso txiki bat eginen dugu, ekipamendu bakoitzeko eskaintza zein den oroita-razteko. Behin ere bisita-tzera etorri ez zarete-nontzat, aldizkaritxo ho-nek balioko dizue, seguruaski, ekipamendu hauekingurumen hezkuntzarenarloan eskaintzen dizki-zuen jarduerak ezagutzenhasteko.

Batzuek eta besteeknahikoa argibide izanenduzue bisitatzera etor-tzen diren eskola-talde-entzako prestatutako es-kaintza berrien eta epelaburrera prestatuko ditu-gun eskaintzen gainean.

Aurkezpena

Aurk

ibid

ea

Ikasleak Irunberriko arroila bisitaldian

Baliabide interaktiboen bitartez Zaraitzuko Ibarrareninformazio orokorra ematen da jakitera, baina bereziki,urtaroz urtaro, Iratiko oihana aipatzen da (Europanongien kontserbatutako izei-pagadietako bat).Ikasleak ibar honetako alderdi guztiak ezagutzen ahalditu, eskura baitauzka panelak, maketak (NafarroakoPirinioak), ikus-entzunezko bat, joko interaktiboak,lanabes tradizionalen erakusketa bat, eta, horietaz gai-nera, monitoreek antolatzen dituzten jarduera eta joko-ak. Eskualde honetan bizi diren hainbat espezieren des-kripzioak ere badaude. Espezie horietako asko galzo-rian daude.Hitzordua telefono bidez hartzerakoan aukeratzen ahalda nolako bisitaldia egin. Nolanahi ere, Erronkarin etaBertizen bezala, bisitaldia probetxugarriagoa da ZatozZaraitzu ezagutzera izeneko hezkuntza materialarenlaguntzarekin egiten bada. Material hori 8-12 urtekoneska-mutikoei dago zuzendua.Halaber, badago izenburu bereko beste material bat,13 eta 16 urte arteko neska-mutilentzat.Beste hezkuntza proposamen batzuk IngurumenDepartamentuko Oihanak izeneko unitate didaktikoanaurkituko dituzue. Bisita mota honek hiru ordu edo hirueta erdi iraunen du; izan ere, Naturaren Interpretazio

Zentrora egiten den bisitalditik aparte, NIZeko monito-reek gidatutako ibilaldiak egiten dira (herrian bereanedo Muskildako baselizara autobusez igo eta oinez jai-tsiz, adina kontuan hartuta).Bisitaldia doan da, eta erakundeak berak jartzen ditumaterial didaktikoak eta monitoreak. NIZa Otsagabianberean dago, Itzaltzuko errepidean, z.g.( 994488 889900 668800 ooiitt..oocchhaaggaavviiaa@@ccffnnaavvaarrrraa..eess

Zuen bisitaldirako hitzordua hartzea gomendatzendizuegu, bisitaldiak probetxuzkoak izateko modu baka-rra baita.

2• EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa

IInngguurruummeenn HHeezzkkuunnttzzaakkoo EEkkiippaammeenndduuaakkzzeerr ddiirreenn eettaa zzeerr eeggiitteenn dduutteenn

OOttssaaggaabbiiaakkoo NNaattuurraarreennIInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

EErrrroonnkkaarriikkoo NNaattuurraarreennIInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaaZentroak Erronkariko ibar piriniar osoko gaiak jorratzenditu, gizartearen, kulturaren eta naturaren aldetik,baina bereziki Erronkari garaikoak (Larra-Belagoa),Nafarroako Foru Komunitatean paisai unitate parega-bea baita.Ikasleak ibar honetako alderdi guztiak ezagutzen ahalditu, eskura baitauzka panelak, maketak (Pirinioetakoharrapariak, benetako tamainan), ikus-entzunezko bat,joko interaktiboak, eta, horietaz gainera, monitoreekantolatzen dituzten jarduera eta jokoak. Eskualdehonetan bizi diren hainbat espezieren deskripzioak erebadaude. Espezie horietako asko galzorian daude.Hitzordua telefono bidez hartzerakoan aukeratzen ahalda nolako bisitaldia egin. Nolanahi ere, Erronkarin etaBertizen bezala, bisitaldiari probetxu handiagoa atera-tzen ahal zaio Zatoz Erronkari ezagutzera izeneko hez-

kuntzamaterialaren laguntzarekin egiten bada. Ma-terial hori 8-12 urteko neska-mutikoei dago zuzendua..DBHko ikasleentzat ere badira hezkuntza proposame-

Tengmalm hontza

Ingurumenaren aldeko Eguna ospatzen, Otsagabian

nak Ingurumen Departamentuko Oihanak izeneko unita-te didaktikoan. Bisita mota honek hiru ordu edo hiru eta erdi iraunen du;izan ere, Naturaren Interpretazio Zentrora egiten denbisitalditik aparte, NIZeko monitoreek gidatutako ibilal-diak egiten dira (herrian berean edo inguruan, adinakontuan hartuta). Bisitaldia doan da, eta erakundeak berak jartzen ditumaterial didaktikoak eta monitoreak. NIZa Erronkarikoudalerrian dago (Nafarroako Pirinioetan).

( 994488 447755 331177ooiitt..rroonnccaall@@ccffnnaavvaarrrraa..eess

Zuen bisitaldirako hitzordua hartzea gomendatzendizuegu, bisitaldiak probetxuzkoak izateko modu baka-rra baita.

EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa • 3

PPiittiillllaasskkoo eettaa VViiaannaakkooHHeeggaazzttiieenn BBeehhaattookkiiaakkHegaztien Behatokiak jendeari argibideak emateko etaingurumen hezkuntzarako azpiegiturak dira. Babestu-tako hezeguneetatik gertu daude. Material optikoadaukate (teleskopioak eta prismatikoak) ekosistemahorietako faunari behatzeko.Fauna hori hobeki ezagutu nahi dutenentzat ibilbidebatzuk antolatzen dira, kanpoko aldetik, monitoreespezializatuek lagunduta; horrela, bertako paisaia etaflora hobeki ezagutzeko parada izanen dute.• Bisitaldi arruntak 3 ordu irauten du (irakasleekin

adostuta). Ikasle taldeak goizetan hartzen dira,10:00etatik 14:00ak arte.

• Komeni da aldez aurretik jakitea nola dagoen Aintzira(uraren altuera)..

• Taldekideak gehienez ere 50 izanen dira.• Leku hori ez da gomendagarria Haur Hezkuntzarako

(hegaztiak soilik ikusten baitira aparatu optikoen bi-dez, eta adin horretako neska-mutikoentzat zailakdira erabiltzeko).

• El Bordón Hegaztien Behatokian bisitaldia egin daite-ke bai gazteleraz, bai euskaraz. Pitillaskoan, bisitaldiasoilik gazteleraz egiten da.

El Bordón Hegaztien Behatokiak aukera ematen duVianako hirigunera bisitaldi gidatu bat egiteko.Galdetu prezioak eta ordutegiak:

( 994488 444466 330022Pitillasen Erriberriko Errege Jauregia bisitatzeko aukeradago (( 948 740 035) edo Oliva Monasterioa bisita-tzekoa (( 948 725 006).Natur Erreserba bat bisitatzen da; beraz, txukun ibilibehar da::• Beti ere, behatokiko langileekin hitz egin. Gidaririk

gabe ez dago bisita egiterik.• Isilik ibili eta ez egin oihurik eta asotsik.• Aintzirara ez bota harririk edo beste gauzarik.• Aintzira inguratzen duen hesira ez hurbildu.

Bisitaldia doan da, eta erakundeak berak jartzen ditumaterial didaktikoak eta monitoreak.

Pitillasko Hegaztien Behatokia herritik 3 kilometrotaradago, Santacarako errepidetik hartuta (hartu ezkerreta-ra, egoera oneko pista batetik sartuta).

( 661199 446633 445500

El Bordón Hegaztien Behatokia Las Cañas Aintzirandago, Vianako hirigunetik bi kilometro ingurura,Logroñoko norabidean (errepidean hartu ezkerretara,bide bat dago han). Era berean, Iruñetik Mendabiaraeta Logroñora doan errepidetik ere irits daiteke, ondo-ren Vianako norabidea hartzeko (hala eginez gero,bidegurutzea eskuinetara dago). Aintzirako sarreraadierazten duten seinaleak daude.

( 669966 883300 889988 (Utzi mezua)

Zuen bisitaldirako hitzordua hartzea gomendatzendizuegu, bisitaldiak probetxuzkoak izateko modu baka-rra baita.

Ikasleak Las Cañas

Urtegian(Biana), uretako

faunari so

IkasleaakErronkariko

NIZan

4• EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa

Zentroaren eginkizuna da arroilek eta beren lurraldeeknaturaren aldetik dituzten balioak ezagutu eta zabal-tzea (eraketa, landaredia, animaliak). Arroilak edomendi zintzurrak Agoitz eta Irunberriko aurrepirinioe-tako arroan daude. Bada, eskualde horretako lurralde-aren erabilera, historia eta kultura erakusten dira.

Horretarako, era askotariko baliabide didaktikoak ditu(erakusketak, lurraldearen maketa, arroila batekogiroa birsortu da, horma-irudiak, ikus-entzunezkoa,Irunberriko arroilako faunaren irudiak zuzenean trans-mititzen dituen telekamera, eta abar).

Zentroak 2 bisita mota eskaintzen ditu.

•• 11.. bbiissiittaa mmoottaaInterpretazio Zentroan.Iraupena, gutxi gorabehera: 1:15 ordu.Hona lantzen diren edukiak: Kareharriaren eta arroileneraketa, arroilen garrantzia: naturgune babestuak.Harkaitzetako hegaztiak, oro har. Zehazki, sai arrearenohiturak eta ezaugarriak. Gizakiaren eraginez arroansortu den paisaia, arroiletako harkaitzekin alderatuta.Informazio hori guztia ageri da gorago aipatu ditugunzentroaren baliabideetan.

• 22.. bbiissiittaa mmoottaaIrunberriko Interpretazio Zentroa eta Arroila.

Iraupena, gutxi gorabehera: 3:30 ordu.Zentroan lantzen dira 1. bisita motan azaldutako edu-kiak.Arroilan gai hauek lantzen dira: Arroila, naturgunebabestua, Erreserba Naturala. Nafarroa mediterranea-rraren landaredia, gizakiak eraldatutako paisaia etaberezko paisaia. Irati trena. Eduki horien osagarri,behaketak egiten dira hegaztiak ikusteko: harkaitze-tan nola dauden pausatuak, habiak. Horretarako, pris-matikoak eta teleskopioa erabiltzen dira.Bi bisitak euskaraz nahiz gazteleraz egin daitezke.Zentroa Irunberrin bertan dago. Helbidea: Plaza Nagusia, z/g.( 994488 888800 887744 cciinnlluummbbii@@ccffnnaavvaarrrraa..eess

Zuen bisitaldirako hitzordua hartzea gomendatzendizuegu, bisitaldiak probetxuzkoak izateko modubakarra baita.

Parkean eskaintzen den hezkuntza jardueraren bidezikasleak Babestutako Naturgune honetara eta bereingurunera (Kantauri aldeko ibarrak) hurbildu nahi dira,eta bertako ezaugarri fisiko, biologiko, sozial eta kultu-ral nagusiak erakusteko, hemengo balore guztiak eza-gutzeko aukera izan dezaten.Hezkuntza baliabideen artean Bertizko Jaurerria NaturParkeak honako hauek ditu: Naturaren InterpretazioZentroa, Bertizko lurraldea irudikatzen duen maketa,ikus-entzunezkoen gelak, erakusketa ibiltariak Jaure-gian, Lorategi historikoa, jolasteko zelaiak eta jostetaguneak, eta 2.000 ha baino gehiagoko basoa.Bertizko hezkuntza programa aldian behin ebaluatu etahainbat aldaketa nahiz proposamen eransten zaizkio,eskari eta egoera berriei erantzuna emateko. 2 ordu irauten duen Parkean barnako hezkuntza eskain-tzaz gain –honetan monitoreek taldea gidatzen duteproposatutako jarduera ezberdinen garapenean–, auke-ra dago bi hezkuntza programa berri egiteko, hurrengoatalean azaltzen direnak.

Parkea Oieregi-Bertizarana udalerrian dago, Iruñetikiparraldera 52 kilometrotara.( 994488 559922 442211 cciinnbbeerrttii@@ccffnnaavvaarrrraa..eess

Zuen bisitaldirako hitzordua hartzea gomendatzendizuegu, bisitaldiak probetxuzkoak izateko modubakarra baita.

BBeerrttiizzkkoo JJaauurreerrrriiaaNNaattuurr PPaarrkkeeaa

IIrruunnbbeerrrrii AArrrrooiilleettaakkooIInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

IkasleakIrunberriko

arroilan

Ikasleak Bertizko Parkean

EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa • 5

Urbasa-Andia Natur Parkea Nafarroako mendebaldeandago. Urbasa eta Andiak, parkea osatzen duten altueraertaineko mendiek, bi zonalde bioklimatikoren (atlanti-koaren eta mediterraneokoaren) arteko hesi geografi-koa osatzen dute. Urbasa-Andia Natur Parkea balio geologiko, biologiko,ekologiko, paisajistiko, arkeologiko eta soziokulturalhandiak dituen naturgunea da. Balio multzo handi horiikusita, Nafarroako Gobernuak lurralde horiek naturparke izendatu zituen, beraien kontserbazioa bermatze-ko eta hori erabilera tradizionalak mantentzearekin etanaturaz gozatzetik eratorritako erabilera berriekin bate-ragarria izan zedin. Parkeak jendeari bere balioen berriemateko zerbitzu eta ekipamenduak ditu.•• Informazio Zentroa. Bisitariari Urbasa eta Andiakobalio paisajistiko, ekologiko, historiko eta kulturaletakobatzuk erakusteko. Horrez gain, aparteko paraje horiekzaindu eta mantentzeko oinarrizko arau eta gomendiobatzuk ere gogorarazten dira. •• Interpretazio Eremua. Bertan, Urbasak izan ohi zituenerabileren elementu adierazgarrietako bi aurkituko ditubisitariak: artzain txabola –Seberinoren borda– etatxondorraren erreprodukzioa. Seberinoren bordara joa-ten den bisitariak Urbasako artzainen bizitzaren nolako-tasunak hurbilagotik ikusiko ditu. Urbasa eta Andiamendiek antzina izan ohi zituzten erabileren beste ele-mentu adierazgarri bat ezagutzeko aukera ematen dutxondorren kopiak.

•• Hiru bidexka sarea: "Iturriena", "Artzainena" eta"Mendizaleena".Ez dago eskola bisita eredu finkorik; taldearen interesenarabera eta taldeak daukan denboraren arabera, parke-ak eskaintzen dituen ibilbideetakoren batekin konbinadaiteke Informazio Zentrorako bisita. Zentrora egitenden bisitan parkearen edukiari buruzko informazioaeskuratzen dute ikasleek. Ekosistema desberdinetanbarna ibilbideak egiteak bertako flora eta fauna espe-zieak identifikatzeko aukera ematen du. Bi jarduerokantolatzaileek taldeari ematen dizkioten fitxa didaktiko-ak biltzen dituzte. Ikasle taldeen bisitak posta elektronikoz bakar-bakarrikados daitezke: ggeessttcciinn@@ggaavvrrnn..ccoomm. Bisita aurretikadostea gomendatzen dizuegu, soilik horrela bermatuahal izango baitugu heziketaren aldetik ongi aprobe-txatuko direla.

Orgiko basoa Iberiar Penintsulan zeuden lautadakoharizti istiltsuetatik azkenetakoa da. 1996. urtean Liza-soko Kontzejuaren mendi hau Aisiarako Natur Eremuizendatu zen eta Kontzejuak kudeatzen du NafarroakoGobernuarekin hitzarmen baten bidez; hitzarmen hauurtero berritzen da. Baso honeta nabarmentzen diraehunka urteko haritz haundiak eta bertako animaliaeta landareen bioaniztasuna. Guneak elbarrientzakoegokitua dauden ibilbideak ditu eta baita informazio-panelak, komunak, iturria eta informazio-etxola ere.Orgin 10 urte baino gehiago daramatzagu ikasle tal-deei harrera egiten. Bisitek ordu bat edo bi ordu arte-ko iraupena dute (adinen araberakoa). Denbora tartehorretan aktibitateak, jokoak eta inguru naturalarenbehaketa lantzen dira horretan adituak diren begirale-ekin. Lantzen diren gaiak hauek dira besteak beste: basoa-ren ekosistema, bertako animaliak eta landaredia,bere historioa eta erabilera tradizionalak. Horretazgain, eta ikastorduetan lantzen den temarioaren ara-

bera, aldez aurretik bisita prestatzeko aukera ematendugu. Adin guztiekin lan egiten dugu (haur-hezkuntzabarne) eta bisitak bai euskeraz bai erderaz egin daitez-ke. Beharrezkoa da data eta ordua aldez aurretikeskatzea:

( 994488 330055 330000 - 662200 995555 445544Bisita gidatuak euro bat balio du ikasle bakoitzeko,material didaktikoa barne. Orgi Lizason dago, Ultzama bailaran, Iruñetik iparral-derantz 25 kilometrotara (N-121-A, Ostiztira Frantzia-ra). Sarrera NA-411 errepide 19. Km-en dago.

Ikasleak Orgiko Basoan

OOrrggiikkoo hhaarriizzttiikkoo AAiissiiaarraakkooNNaattuurr EErreemmuuaa

Lehenhezkuntza

ikasleakUrbasako

NIZan

UUrrbbaassaa eettaa AAnnddiiaaNNaattuurr PPaarrkkeeaa

6• EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa

• Noiz?Orain hasten den udazken/neguko kanpainarako hi-tzartu beharko duzue, lehentasunezko, irailako 15etik30era bitarte, goizeko 10:00etatik 13:30etara, astear-tetik ostiralera.

• Nola?Bisitaldia hitzartu nahi duten taldeek egiten ahal duteEkipamendu bakoitzean edo buletin honen bukaerakodirektorioan adierazitako telefonoetako baten bidez.Monitoreak hitzorduak ematen ditu deien hurrenkera-ren arabera eta, aldi berean, bisitaldiaren modalitateazehazten da..

• Zerbait ordaindubehar dut?

Ikastetxeek Interpretazio Zentroetara eta HegaztienBehatokietara eginiko bisitak dohainik dira.Gainerako ekipamenduetan, begiratu baldintzak.

• Kontuan hartubeharrekoak

• Interpretazio Zentroetan gehienez ere 60 lagune-ko taldeak onartuko dira, eta Behatokietan 50ekoak.• Gehienetan taldea bitan banatzen da eta, txanda-ka, batzuk kanpotik ibilaldi bat egiten duten bitar-tean (irakasleekin adostu beharrekoa), beste ba-tzuek instalazioetara egiten dute bisita..• Zentro eta Behatokietako jarduera "arruntak"hiru bat ordu irauten du, baina denbora hori luzatunahiz laburtu egiten ahal da, talde bakoitzarenbeharren arabera.• Eskola taldeak hartzeko ordutegia kontsultatubehar da.• 25 lagun baino gehiagoko taldeentzat bi gidariespezializatu ditugu.• Bisitaldiak gaztelaniaz nahiz euskaraz izan daitez-ke (kontsultatu).

Zuhaitz Eguna Irunberrin

Irunberriko arroila. Hegazti behaketa

IInngguurruummeenn HHeezzkkuunnttzzaakkoo EEkkiippaammeenndduuaakkbbiissiittaattzzeekkoo hhiittzzoorrdduuaa nnoollaa hhaarrttuu

EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa • 7

AAllbbiisstteeaakk eettaa bbeerrrriiaakk

Ikasturterako, Las Cañas Urtegiko El Bordón hegaztibehatokiak hezkuntzako material berriak izanen ditu.Hainbat proposamen didaktiko dira, Urtegia bisitatzekogogoa duten ikastetxe guztien eskura jartzeko.

Bi eskaintza dira: 1) Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako Ikasleei zuzenduta-

ko materiala da, eta, funtsean, garapen iraunkorrarenideia adierazi nahi zaie.

2) Lehen Hezkuntzarako materiala (2. eta 3. zikloa), bisitanLas Cañas Urtegiko Erreserba Naturala ezagutzeko as-moz, baina urte barreneko aldaera guztiak aurreikusita(paisaiak, espezieak...)...

Hitz batez, ingurumen hezkuntzaren baitan landu nahida material hau.

Izan ere, arazoak konpontzeko tresna eraginkorra delauste dugu, eta oinarritzat hartzen ditu gertaerak ezagut-zea eta baloratzea, eta horrek ingurumena errespetatzekoeta zaintzeko jarrerak sortzen ditu.

Jarrera horiek sentsibilizazio eta konpromiso handiagoaekartzen dute, ez bakarrik berez "oso ederrak" diren ingu-ruetan, baita eskola komunitatearen eguneroko inguruanere.wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll

AArrrrooiilleettaakkoo IInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaaTTuuppii:: SSaaii aarrrreeaa,, iikkuuss--eennttzzuunneezzkkoo mmaatteerriiaall bbeerrrriiaa ssaaii aarrrreeaarreenn iinngguurruuaann

PPiittiillllaasskkoo eettaa VViiaannaakkoo HHeeggaazzttiieenn BBeehhaattookkiiaakk

Nafarroako naturguneetara egiten diren eskola bisitak,eskola aldizkariaren bidez sustatzen direnak, hautatudituzte berriro, 2007an bezala, alegia, Nafarroako Kutxakobezeroei erakundearen gizarte fondoen helburu gisaeskaintzeko 2008. urterako, "Zeuk aukeratzen duzu, zeukerabakitzen duzu" programaren barruan. Bezeroek bozka-tu behar dituzte eskola bisita horiek, gaineko proiektuekingertatzen den bezala.

Hau da, Nafarroako Kutxako bezeroen botoek zehaztendute proiektu bakoitzak jaso duen dirulaguntzaren zenba-tekoa. Dirulaguntza bidez lortutako fondoek eskainitakojarduerek doanekoak izaten jarraitzeko aukera ematendigute Nafarroako naturguneetarako eskola bisiten pro-

gramaren susta-tzaileoi. Horrela,ikasle gehiagoriluzatzen ahal zaiz-kie jarduerak, jar-dueren hedapena handituz, batetik, eta, bestetik, Nafarro-ako kultur ondarearen gaineko balioak eta ezagutzak gureikasleen artean hedatuz.

Eskola aldizkaria jasotzen duten Nafarroako Kutxakobezeroei botoa proiektu honi eman diezaiotela eskatzea,horixe da ohar honen helburua. Proiektuaren kodea 10537da, eta bi bide duzu bozketa egiteko: clavenet bidez edoNafarroako Kutxako bulegoetan.

Zentroan dago-eneko eskuragarridago "Tupi: Saiarrea" DVD didak-tikoa; bertan, ka-merak hartutakoirudien eta 3D ani-mazioen bidez, Tu-piren istorioa biltzen da. Tupi Irunberriko arroilan bizi densai arre txita da.

UUrrrruuttiittiikk...... eettaa zzuuzzeenneeaannKanpaina hontan, Irunberriko

Arroilan jarritako bideo-kamerabat egonen da jendearen esku-ra Irunberriko InterpretazioZentroan. Zentroa eta arroilaartean 2,5 km daude. Kamerahorren bidez, Zentrotik beretikarroilako eta hartan bizi diren bizidunen irudiak ikusikodira, habietara zuzendu daitekeelako.

hhtt ttpp:: // //wwwwww..uurrbbaassaappaarrkkeeaa..eess// hhtt ttpp:: // //wwwwww..bbeerr tt ii zzppaarrkkeeaa..eess//

UUrrbbaassaa--AAnnddiiaakkoo ppaarrkkeeaakk,, eettaa BBeerrttiizzkkoo JJaauurreerrrriiaa NNaattuurr PPaarrkkeeaakk wweebb oorrrriiaakk

IInngguurruummeenn HHeezziikkeettaakkoo EEkkiippaammeenndduueettaarraakkoo EEsskkoollaa BBiissiittaakk NNaaffaarrrrooaakkooKKuuttxxaakkoo GGiizzaarrttee FFoonnddooeettaarraa BBiiddeerraattuuttaakkoo PPrrooiieekkttuu ggiissaa hhaauuttaattuu ddiirraa,,""ZZeeuukk aauukkeerraattzzeenn dduuzzuu,, zzeeuukk eerraabbaakkiittzzeenn dduuzzuu"" PPrrooggrraammaarreenn bbaarrrruuaann

"Tupi sai arrea" DVDa

8• EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa

BBeerrttiizzkkoo JJaauurreerrrriiaa NNaattuurraarreenn PPaarrkkeeaaBBii hheezziikkeettaa pprrooggrraammaa bbeerrrrii ddaattoorrrreenn iikkaassttuurrtteerraakkoo

2008ko urritik hasita, Bertizko Jaurerriaren Parkeko erabi-lera publikoaren taldetik bi heziketa programa berri abia-raziko ditugu, eskola taldeei zuzendutakoak:HHeezziikkeettaa PPrrooggrraammaa BBaassoo--MMiinntteeggiirraakkoo eettaa LLoorraatteeggiiBBoottaanniikkoorraakkoo6-12 urte bitarteko ikasleei zuzendutako programa berrihonen nahia da baso-mintegi baten funtzionamendua era-kustea basoen garapen iraunkorrak eskatzen dituen ekin-tzen eredu gisa, baso-berritzeari dagokionez, hala nolalandatze prozesua azaltzeko baliatzea. Parkerako bisitak 4orduko iraupena du (10:00etatik 14:00etara). Bisitaldianmonitoreekin batera zenbait jarduera egiten dira baso-mintegian, lorategi botanikoan eta Bertizko basoan. Gehienez, 60 ikasle onartzen dira egunean.

HHeezziikkeettaa PPrrooggrraammaa ZZaabbaallaa EEttxxeeaa AAtteerrppeerraakkooPrograma bi egunetan (gaua barne) garatzen da. Atarizabaleko heziketa jarduerak egiten dira haietan, parkekobegiraleek bideratutakoak eta jasotzaileen adin eta hezi-keta mailara egokitutakoak.

Parkeko langileek antolatutako jarduera horietaz gain, ira-kasleek bestelako aisialdiko jarduerak egiteko beharrezkoaholkularitza ere ematen da, parkeak eskaintzen dituenbaliabide eta ekipamenduak aprobetxatze aldera. Progra-ma hau esklusiboki zuzenduta dago Zabala Etxea GazteAterpea bisitatzen duten 3-8 urte bitarteko eskola taldeei.

NNIIZZaarreenn iirreekkiittzzee bbeerrrriiaaAbuztuan Naturaren Interpretazio Zentroa ireki zen berrizere, guztiz berriturik. Bere helburua ba Bertizera etorritako bisitaria informatzeaeta orientatzea, bertako baliabide natural eta kulturalenezagutza eta gozamen hobea eskainiz. Lehen solairuan, haize-arrosa batek orientazioa eskaintzendio bisitariari, basoan barnako bisita egin dezan. Jarraian,bisitariak Nafarroan dauden paisaien, koloreen eta giroenaniztasuna topatuko du eta babestutako naturguneak zeinhauek babesteko baliatzen diren tresnak ezagutuko ditu.Pixkana-pixkana, Bertizko Natur Parkearekin harremaneanhasiko da, eta basoan bizi eta honen ezaugarri diren espe-zie zenbait ezagutuko ditu. Geroxeago, Parkeak mendee-tan zehar izan dituen historia eta kudeaketa erakusgaiduten panelak daude. Lehenbiziko solairua, Bertizen dauden garrantzi handikohiru elementuren ingurukoa da: ura, lurzorua eta basoa,eta bukatzeko, gure basoan egiten den kudeaketa erakus-ten da: Kudeaketa Integrala.

Bisitaldiari akabera emateko, ikus-entzunezkoa irudi etasoinu ikuskizun bikaina da, bisitaria urteko 4 urtaroetanbarna eramaten duena, haietan landareek eta animaliekizaten dituzten aldaketak ezagutu eta goza ditzan. Basoan egindako kudeaketa eta Bertiz posible egiten du-ten pertsonen lana ezagutarazten dituen ikus-entzunezkoada.

Bertizko lorategi botanikoa

Bertiz. Zabala Etxea

Bertizko NIZ berria. Beheko solairua

EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa • 9

Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseilua (CPAEN-NNPEK) arduratzen da nekazaritza eta abeltzaintza motahonen kontrol, ziurtatze eta sustatzeaz. Ingurugiro Hez-kuntzaren Horniduren inguruan, badira zenbait ekoizle,CPAEN-NNPEKan elkartuak, nekazaritza eta abeltzaintzamota hau eta hauen instalazioak ezagutarazteko gogotan

daude. Ingurugiro Hezkuntza-ren Horniduretarako bisita hi-tzartzerakoan, animatzen zai-tuztegu kontsulta dezazuenmota honetako ustiategirenbatera bisita osagarria egiteko aukera.

BBiissiittaakk pprroodduukkzziioo eekkoollooggiikkoozzkkoo iinnssttaallaazziiooeettaarraa

EErrrroonnkkaarriikkoo NNaattuurraarreenn IInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa EEsskkaaiinnttzzaa bbeerrrriiaa BBeellaagguuaakkoo PPaaggoommaallttaann ((MMaattaa ddee HHaayyaa))

Hastear dagoen ikasturte honeta-rako, eta gure ohiko eskaintzarenosagarri gisa, Pagomaltako (Matade Haya) izeidi-pagadi txikiak gor-detzen dituen "natur altxorrak"aurkitzeko abenturan parte har-tzeko gonbidatzen diegu ikasleei.Udazkenean dago erakargarrientokia, eta, hartara, hara joaten di-renek bertako fauna eta flora eza-gutzeko aukera izaten dute, baitasasoiko fruitu eta onddoak ere.Bisitak ordu eta erdiko iraupenadu, eta natur ingurunea behatu eta ezagutzea helburuduten joko eta dinamikak egiten dira denbora horretan.Begirale espezializatuekin batera arituko dira taldeak, etaondoko gaiak jorratuko dira: basoaren ekosistema, fauna

eta flora, giza erabilerak.EErrrroonnkkaarrii,, sseekkrreettuueenn lleekkuuaaGure eskaintza betetzeko, honahemen jarduera: joko bat daizenburua duena. Neska-mutiko-ak ikertzaile moduan aritukodira, Erronkari Ibarreko historia-ren hainbat ataletara hurbiltze-ko. Horrek aukera emanen diekarriketan ibili eta herriak duenkultur eta natur ondarea ezagu-tzeko, ludikoan eta jostagarrian.Nahi izanez gero, Erronkariko NIZ

bisitatzen ahal da, horretarako propio egina dagoen bisitamotaren bidez. Iraupena: 1:30 ordu inguru. Taldea: 50lagun. Informazioa eta harremanetan hartzeko bidea:( 994488 447755 225566 ooiitt..rroonnccaall@@ccffnnaavvaarrrraa..eess

Ikasleak Erronkari ibarrean

SSoorrooggaaiinnggoo AAlldduuddee MMeennddiiaarreenn IInnffoorrmmaazziioo ZZeennttrrooaaEErraabbiilleerraa ppuubblliikkoorraakkoo eekkiippaammeenndduu eettaa zzeerrbbiittzzuu bbeerrrriiaakk

Sorogaingo aterpearen inguruan (Erroibar) ekipamendueta zerbitzu berriak prestatu dira, bai hala nahi duen jen-deak, bai ikasleek erabil ditzaten: Zainketa Bereziko Ere-muaren inguruko Informazio Zentro bat eta bide ugari;gainera, informatzeko eskuorri bat argitaratu da. Aldude mendiko Zainketa Bereziko Eremuan dauden eki-pamendu eta balioak ezagutu nahi badira, lehenik bisitatubeharreko tokia da. Zentro honen barnea gune zenbaite-tan banatuta dago: informazio panelak, bertako artisau-produktuen erakusketa eta saltokia, hala nola bertakobalio natural, sozial eta kulturalekin zerikusia duen doku-mentazioa kontsultatzeko gune bat. Baita ere, Natura2000 Sarearen inguruan. Zentroaren ordutegia urtekogaraiaren arabera aldatzen da (orain 10:00etatik 14:00e-tara eta 16:00etatik 20:00etara). Bisita modu librean egi-nen da eta doakoa da. Kontsulta daiteke: ( 994488 339922 002255

IIbbiillaallddii eerrrraazzaakk"Pagadia": 1,8 Km-ko ibilbidea da, pagadiaren balioak,baliabideak eta lasaitasuna gozatzekoa. Ibilaldian zeharhiru panel tematiko daude, hauen ingurukoak: pagadia,

ura eta ika-tza. Informa-zio Zentroa-ren inguruanbeste ibilbidebat dago, zu-haitz zaha-rrek izaki ani-tzendako biziiturri gisa du-ten balioa ezagutarazten laguntzen duena, eta halaberlarreen balioak. Informazio Gunean bertan hirugarren ibil-bide bat hasten da, 8,5 Km-koa. Aztakarri gainera igotzenden bidean barna doa eta Sorogaingo eremu megalitikokomonumentu batzuk ikusteko parada eskaintzen du.

SSoorrooggaaiinnggoo AAtteerrppeettxxeeaa 24 ohatze ditu, sei logelatan banatuta. Taberna-jatetxeadago. Bi jantoki ditu eta bertan gosariak, hamarretakoak,bazkariak, askariak eta afariak ematen dira. Kalefakzioa,ur beroa eta egur-tximinia. ( 994488 339922 002255

Sorogaingo Aldude mendiaren InformazioZentroa

10• EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa

BBAALLIIAABBIIDDEE OORROOKKOORRRRAAKK

NNaaffaarrrrooaakkoo IInngguurruummeenn AArrllookkoo BBaalliiaabbiiddeeZZeennttrrooaaBadu Dokumentazio Zentroa eta ingurumenari nahiz inguru-men hezkuntzari buruzko liburutegi espezializatua.Halaber, badu erakusketa eremua. Aurtengo gaia hauxe da:energia eta, energia aurrezteko teknologia. Helbidea: Aita Adoain, 217 - behea. 31015 Iruña. ( 948 14 08 18 crana@crana.org

HHeezzkkuunnttzzaa mmaatteerriiaallaakk• IInngguurruummeenn HHeezzkkuunnttzzaakkoo KKooaaddeerrnnooaakkIngurumen Departamenduak Unitate Didaktikoen bildumaargitara eman zuen. Eskura daude Nafarroako Ingurumen arlo-ko Baliabide Zentroaren web eta hau da aukera: wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll

WWeebb• Ingurumen Departamentua.Zuzeneko sarbide Ingurumen web orrialdera: wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess• SITNA: Sigla horiek Nafarroako Lurralde InformaziorakoSistemari dagozkio. Orri badu sarbidea Nafarroako KartografiInformaziorako datuen Baseetara: hhttttpp::////ssiittnnaa..ccffnnaavvaarrrraa..eess

IInnffoorrmmaazziioo eettaa DDookkuummeennttaazziioo ZZeennttrrooaakkNaturaren Interpretazio Zentro eta Behatoki bakoitzean badaDokumentazio Zentro txiki bat, kontsultarako, ingurumen arlo-ko liburuz hornitua. Ingurumen Hezkuntza Formaleko liburuakazpimarratu behar dira, gelan hainbat gai lantzeko.

EEKKIIPPAAMMEENNDDUU BBAAKKOOIITTZZEEKKOOBBAALLIIAABBIIDDEEAAKK

PPiittiillllaasskkoo AAiinnttzziirraakkoo HHeeggaazzttiieenn BBeehhaattookkiiaaHHEEZZKKUUNNTTZZAA MMAATTEERRIIAALLAAKK• Behatokira bisita egiteko karpeta didaktikoa: Eskura dago ar-gitalpen inprimatuan, gazteleraz eta euskaraz (eskatu Behato-kian).• NNaaffaarrrrooaakkoo hheezzeegguunneeaakk: bestelako proposamenak biltzendituen unitate didaktikoa, Pitillas eta Bianako behatokietan jar-duerak egiteko. Eskura dago PDF euskarrian eta "behera kar-gatzeko" aukera duzue:wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll• Txori zezen arruntari dagokion karpeta didaktikoa, EEll aavveettoorroonnaavvaarrrroo ddeessccuubbrree ssuuss sseeccrreettooss alegia. Eskura dago argitalpeninprimatuan, gazteleraz (Behatokian eskatu behar da).

LLaass CCaaññaass UUrrtteeggiikkoo HHeeggaazzttiieenn BBeehhaattookkiiaa• Behatokira bisita egiteko kkaarrppeettaa ddiiddaakkttiikkooaa: Eskura dagoargitalpen inprimatuan, eskatu Behatokian.• DDiiddaakkttiikkoo MMaatteerriiaazzkkoo bbeerrrriiaakk Lehen eta Bigarren ZiklorakoHezkuntzako. Eskatu Behatokian.• NNaaffaarrrrooaakkoo hheezzeegguunneeaakk. bestelako proposamenak biltzendituen unitate didaktikoa, Pitillas eta Bianako Behatokietanjarduerak egiteko. Eskura dago PDF euskarrian eta "beherakargatzeko" aukera duzue: wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll

BBaalliiaabbiiddeeaakk

OOttssaaggaabbiikkoo eettaa EErrrroonnkkaarriikkoo NNaattuurraarreenn IInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaakkPPiirriinniiooaakk hhaarrttzzaakk bbaarrnnee.. EErrrroonnkkaarriikkoo eettaa OOttssaaggaabbiikkoo NNIIZZeenn hheezzkkuunnttzzaa pprrooggrraammaa bbeerrrriiaa

Ingurumen eta Landa-zein Itsas-Inguru-ne Ministerioak abian jarri du, Nafarro-ako Gobernuaren Landa Garapenekoeta Ingurumeneko Departamentuarekinelkarlanean, "Pirinioak hartzak barne"proiektua, hartz arrearen babesa bul-tzatzen duten sentiberatze jardueraksustatzeko. Horretarako, nafar ikasleak gonbida-tzen ditu programa batean aritzera.Programak egun eta erdiko iraupena dueta jarduerak gelan eta hartz-eremuanbarnako ibilaldi didaktiko batean egi-nen dira: Zaraitzu eta Erronkari ibarrak.Interesa duten taldeek telefono bidezizena eman beharko dute Otsagabiko

eta Erronkariko Naturaren InterpretazioZentroetan. NIZen gainerako jarduerakbezala, jarduera hau doakoa da. Anto-lakuntzak, monitoreez gain, material di-daktikoa eta mota guztietakoa jartzendu, eta parte-hartzaileek hara joatekogastuak besterik ez dute ordaindu be-har. Buletin honekin batera informazioeskuorri bat ematen da.Jarduera hauen osagarri gisa bisita daite-ke, urriaren 1a eta 20a bitarte eta Erron-kariko NIZan, "Hartza Pirinioetan" era-kusketa. Bertan 16 panel daude, espeziehonen biologia, ingurunearekiko zeingizakiarekiko harremana, bere arazoaketa abar erakusten dituztenak.

Material didaktikoa. Pirinioak hartzak barne

EEsskkoollaakkoo aallddiizzkkaarriiaa • 11

OOttssaaggaabbiikkoo IInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

• ZZaattoozz ZZaarraaiittzzuu eezzaagguuttzzeerraa. Zentroa bisitatzeko materialdidaktikoak, Ingurumen hezkuntzako Koadernoak bildumarenbarnean. Eskura daude Lehen Hezkuntzako Bigarren Ziklorakoeta Bigarren Hezkuntzako bi zikloetarako, euskaraz eta gazte-leraz: wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll• OOiihhaannaakk. Bestelako hezkuntza proposamenak biltzen dituz-ten material didaktikoak Zentroak lantzen duen gai bati buruz,Ingurumen hezkuntzako Koadernoak bildumaren barnean.Eskura daude Lehen Hezkuntzako Bigarren Ziklorako eta Biga-rren Hezkuntzako bi zikloetarako, euskaraz eta gazteleraz: wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll

AArrrrooiilleenn IInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

MMAATTEERRIIAALLAAKK• ZZaattoozz AArrrrooiillaakk eezzaagguuttzzeerraa... Zentroa bisitatzeko karpetadidaktikoa, Ingurumen hezkuntzako Koadernoak bildumarenbarnean. Eskura dago Lehen Hezkuntzako bi zikloetarako, eus-karaz eta gazteleraz, paperean baizik ez. Eskatu Zentroan.• AArrrrooiillaakk. Zentroak lantzen dituen gaiei buruz, bestelako hez-kuntza proposamenak biltzen dituzten material didaktikoak,Ingurumen hezkuntzako Koadernoak bildumaren barnean.Eskura daude Lehen Hezkuntzako Bigarren Ziklorako etaBigarren Hezkuntzako bi zikloetarako, euskaraz eta gazteleraz:wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll

BBEESSTTEELLAAKKOO BBIISSIITTAAKK (NIZren bidez adostu behar dira)• AArrbbaayyúúnn ZZaallddiikkeettaa ZZeennttrrooaa (Usún). Zaldiei hurreratzeko tailerrak, zeramika tailerrak, arku-tiro tai-lerrak eta ibilaldiak txirrindulaz. Produktu ekologikoekin pres-tatutako janaria jateko aukera. Prezioak kontsultatu.• AAiibbaarr OOkkiinnddeeggiiaa (Oibar). Labea bisitatu (ogia nola egiten den) eta pertsona bakoitzakopiltxo bat egin. Prezioak kontsultatu.• AAzzppeeaa UUppeellaatteeggiiaa (Irunberri). Mahats ekologikotik sortutako ardoa ekoizten den upelategiabisitatu eta prozesuaren azalpena jaso. Mahats-bilketarengaraian bereziki haur hezkuntzako eta lehen hezkuntzakolehen zikloko taldeei bideratutako jarduera eskaintzenda.Bertan: Mahatsondoetatik zuzenean biltzen da mahatsa, dola-rera eramaten da bertan zapaltzeko eta atera berri den muz-tioa dastatuz gosaltzen da. Upelategi ekologiko baten funtzio-namendua azaltzen da. Prezioak kontsultatu.• BBoorrddaabbllaannccaa. FFiinnkkaaAdin guztietako ikasleentzako bisita gidatuak egiten dira Irun-berriko mugapean dagoen landare aromatiko eta sendabelarsailera. Berotegian, mintegietan, landare idortegian, konpos-taje-plantan eta propietate medizinalak, aromatikoak dituzten20 landare, zuhaixka eta zuhaitz barietate baino gehiago lan-datzen diren lursailetan egiten den lana ikusten da. Prezioakkontsultatu.

BBeerrttiizzkkoo JJaauurreerrrriiaa NNaattuurr PPaarrkkeeaawww.bertizparkea.es

Naturaren Interpretazio Zentroa berritzearekin batera, mate-rial didaktikoak ere berritzen ari dira. Behin eginda, ikastetxe-ei hauen erabilgarritasunari zein edukiari buruzko informazioaemanen zaie.Ingurumen Hezkuntzako programen inguruko edozein infor-mazio eskatu nahi izanez gero, Parkearekin harremanean jarri( 994488 559922 442211 cciinnbbeerrttii@@ccffnnaavvaarrrraa..eess.

EErrrroonnkkaarriikkoo IInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

MMAATTEERRIIAALLAAKK• ZZaattoozz EErrrroonnkkaarrii eezzaagguuttzzeerraa. Zentroa bisitatzeko materialdidaktikoak, Ingurumen hezkuntzako Koadernoak bildumarenbarnean. Eskura daude Lehen Hezkuntzako Bigarren Ziklorakoeta Bigarren Hezkuntzako bi zikloetarako, euskaraz eta gazte-leraz: wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll• EEssppeezziiee bbaabbeessttuuaakk.. Bestelako hezkuntza proposamenak bil-tzen dituzten material didaktikoak Zentroak lantzen duen gaibati buruz, Ingurumen hezkuntzako Koadernoak bildumaren bar-nean. Eskura daude Lehen Hezkuntzako Bigarren Ziklorako etaBigarren Hezkuntzako bi zikloetarako, euskaraz eta gazteleraz:wwwwww..nnaavvaarrrraa..eess//aappppsseexxtt//EEdduuccaacciioonnAAmmbbiieennttaall//iinnddeexx..hhttmmll

BBEESSTTEELLAAKKOO BBIISSIITTAAKK (NIZren bidez adostu behar dira)• IIssaabbaa.. CCaassaa ddee llaa MMeemmoorriiaa (Izaba, Erronkaritik 7 km.ra).• AAllmmaaddiiaarreenn MMuusseeooaa (Burgi). • KKaabbiillaa EEnneeaa GGaazzttaarreenn MMuusseeooaa ((Uztarroz). Erronkaritik 12 km.ra. Erronkariko gaztagintza, abere-jardue-ra, tresnak, ardiekin erlazioa duten beste tradiziozko lanbide-ak, historia...

OOrrggiikkoo BBaassooaarreenn AAiissiiaarraakkoo NNaattuurrEErreemmuuaa

MMAATTEERRIIAALLAAKK• OOrrggiikkoo LLaannddaa KKooaaddeerrnnooaa. • OOrrggii eettaa UUllttzzaammaakkoo ppaaiissaaiiaa.. Unitate Didaktikoa.Bisita adosten den unean eskatzen dira. Bi argitalpenetan jar-duera proposamenak ageri dira, Orgiko gaiak lantzeko Orgiraeginiko bisitaren aurretik, ondotik eta bisita bitartean.

BBEESSTTEELLAAKKOO BBIISSIITTAAKK (NIZren bidez adostu behar dira)• LLaanneekkoo zzaallddiirreenn eerraakkuussttaallddiiaa gguurrddiiaarreekkiinn.."Engantxeak" zertan datzan erakutsi nahi dizuego bisita gida-tuaren bidez. Honako gaiak ezagutuko dituzue: laneko zaldienezaugarraiak, lanerako nola prestatzen diren eta hariztianbarna ibilaldia gurdi gainean. Bisita bai euskaraz bai erdarazegin daiteke. Prezioak kontsultatu.• EEzzkkuurrddii,, EErrlleezzaannttzzaa EEttxxee--mmuusseeooaa. Ultzama bailarako Eltso herrian. Adin guzutietako ikasleen-tzat. Bisitaldi gidatuetara egokitua dagoen bailarako tradi-ziozko baserri batean garatzen da. Prezioak kontsultatu.

Argitaratzea: Ingurugiroaren Kudeaketa-Nafarroako Mintegiak eta Basoberritzeak.Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Derpartamenduarentzat.

NNaaffaarrrrooaakkoo GGoobbeerrnnuukkoo iinngguurruummeennhheezzkkuunnttzzaakkoo eekkiippaammeenndduueenn

kkuuddeeaakkeettaa eettaa iinnffoorrmmaazziioo oorrookkoorrrraa

Ingurugiroaren Kudeaketa-Nafarroako Mintegi eta Basoberritzeak

Aita Adoain, 219 behea. 31015 Iruña( 948 382 438 Fax: 948 382 391

gestcin@gavrn.com

BBeerrttiizzkkoo JJaauurreerrrriiaa NNaattuurr PPaarrkkeekkooNNaattuurraarreenn IInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

Oieregi-Bertizarana,Iruñetik 52 kilometrotara

( 948 592 421wwwwww..bbeerrttiizzppaarrkkeeaa..eess cinberti@cfnavarra.es

EErrrroonnkkaarriikkoo NNaattuurraarreennIInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

Julián Gayarre z/g. Roncal. Erronkari (Nafarroako Pirinioak)

( 948 475 256 eta 948 475 317 oit.roncal@cfnavarra.es

OOttssaaggaabbiiaakkoo NNaattuurraarreennIInntteerrpprreettaazziioo ZZeennttrrooaa

Itzaltzuko errepidea, z.g. OtsagabiZaraitzu (Nafarroako Pirinioak)

( 948 890 680 eta 948 890 641 oit.ochagavia@cfnavarra.es

AArrrrooiilleettaakkoo NNaattuurraarreenn IInntteerrpprreettaazziiooZZeennttrrooaa

Plaza Nagusia z/g.31440 Irunberri

( 948 880 874 cinlumbi@cfnavarra.es

PPiittiillllaasskkoo HHeeggaazzttiieenn BBeehhaattookkiiaa

Herritik 3 kilometrotara dago, Santacarakoerrepidean (ezkerretara, pista egoera

onean).

( 619 463 450

EEll BBoorrddóónn HHeeggaazzttiieenn BBeehhaattookkiiaa,,LLaass CCaaññaass AAiinnttzziirraann

Vianako herrigunetik 2 kilometrotara dago,Logroñoko bidean (sarrerako bidea, ezkerretara).Iruñetik Mendabiara eta Logroñora doan errepi-detik ere sar daiteke, Vianako norabidea hartuta(horrela eginik, bidegurutzea eskuinetara dago).

Aintzirako sarrera adierazten duten seinaleakdaude han..

( 696 830 898

UUrrbbaassaa eettaa AAnnddiiaakkoo NNaattuurr PPaarrkkeekkooIInnffoorrmmaazziioo ZZeennttrrooaa

Bidegileena izandako etxea,Olaztiko mendateko gaina

( 948 382 438wwwwww..uurrbbaassaappaarrkkeeaa..eess gestcin@gavrn.com

NNaaffaarrrrooaakkoo IInngguurruummeenn AArrllookkoo BBaalliiaabbiiddee ZZeennttrrooaa

Aita Adoain 217 behea. 31015 Iruña( 948 140 818

wwwwww..ccrraannaa..oorrgg crana@crana.org

OOrrggiikkoo aarriizzttiiaa AANNEE -- AANNRR RRoobblleeddaall ddee OOrrggii

Lizasoko Kontzejua - Concejo de Lizaso Garrapo SL

(/fax 948 305 300 620 955 454

robledaldeorgi@terra.es

ZZeennttrrooaakkoo ddiirreekkttoorriiooaa