Especial Eleccións 26M municipais e europeas...xa sabemos en que pratos veñen co - mendo durante a...

ANO 5 | Edición nº 54 | Especial Eleccións Maio de 2019 | Prezo 2 euros

Lídia Senrareclama arenda básicauniversal anivel europeo

Páxina 7

Páxina 7

Páxina 10

Páxina 12

Ana Mirandaurxe asolucionar osproblemas covoto exterior

GonzaloCaballeroadvirte “dosriscos” dospactos do PP

Villar di que oPXOM dePonteareas nonten que ver coaprobado

Páxina 13

Acip pide undebate contodos oscandidatos enPonteareas

Especial Eleccións 26Mmunicipais e europeas

Entrevistas aos candidatos do BNG en Santiago Goretti Sanmartín, deAgrelar en Arbo Xavier Simón, do PSOE en Mondariz José Luís Fernández

e do PSOE en Ponteareas Chus Garrote

Ovindeiro día 26/M voltan a so-licitar a nosa presenza nasurnas para que demos a nosa

confianza ás propostas, un milleirodelas, que as diferentes forzas políti-cas están ofrecéndonos todo estetempo de campaña electoral. Isto noné unha novidade

A dinámica é sempre a mesma: ospartidos dinnos que son os mellores,cada cal á súa maneira, claro, e nósimos alí, ía dicir coma ovelliñas, co-llemos a papeleta ou xa a levamos naman e metémola polo buratoda urna.

Hoxe apetéceme asula-garme en areas movedizase contarlles unha anécdotaque vai dar pé a unha miñateoría. Eran os anos cin-cuenta do século pasado.Eu era un rapazolo duns 17ou 18 anos, máis ou me-nosque estudaba no ColexioSantiago Apóstol.

Por natureza e por am-biente familiar, quizais, euera, sigo sendo, unha persoamoi curiosa. Daquela cha-mábanme “listillo”, métemeen todo, pero non como unpiropo, precisamente.

Un día calquera entrei no comerciomixto que chamaban A Tercena. Fu-chicando e remexendo naqueles es-tantes, non precisamente ordenados,atopeime cun libro curioso, raro, paraaqueles anos, claro: “El capital” deMarx. Libro que de ser descobertopolos esbirros de Franco causaríalleun serio problema ao dono da tenda(ainda que entendo era adicto ao Ré-xime).

Da lectura daquel, libro eu adentreimeen terreos prohibidos nos centros deensino e nas familias, agás as que xa stiñan enfrontado co Dictador. Alí puidensaber a que se lle chamaba “loitas declase”; ali descubrin un novo mundode explotadores e explotados.

Dende aquela meta de saida fun re-correndo o meu particuilar marathonata hoxe. Claro que nas aulas onde es-tudiaba ninguén citaba a Marx. Erapecado grave con penitencias aindamáis graves. Ese foi, é o problema.

Marx fala dos abusos do capital, dodesigual reparto dos beneficios. A em-presa seguia disposta a facerse co

contro dos medios de producción; asíata hoxe. Marx profetizou que “o ca-pitalismo tiña na súa propia carne ovirus da súa destrución”. Obviamenteiso non aconteceu. Marx esqueceu queos ricos xa tiñan pensado ser os donosdos laboratorios onde fabricarían oantidoto para aquela desgraza que ofilosofo lles aventuraba.

Dende aquelas primeiras incursiónsmiñas nestes temas ata este momentosempre pensei o mesmo. Hoxe diantedun dia de votación acoden a miña

mente cousas como “Cal seria o talante,a disposición dos votantes o vindeirodia 26M se durante estes máis de cin-cuenta anos transcorridos nos centrosde ensino os alumnos/as foran infor-mados de como se move e de quenmove o mundo, ou sexa, as súasvidas.Aquilo de “quién maneja mi bar-ca”, lembran. Ou “ la mano que mecela cuna”. Materia prohibida, ou polomenos non aconsellable. Nen sequeraa Filosofía que lles enseñaria a pensarlle queren ofrecer. Eu quero denunciara covardía de tantos e tantos educa-dores que ven pasar por diante súafornadas de adolescentes que se enca-miñan a entrar nun bosque de alimañas,de feras, de pirañas, das que nonsaben como poder defenderse con re-sultados positivos.

Pero non é menos necesario quecando cheguen aos 18 anos saibancomo lles van afectar ás súas vidas osresultados. Obviamente non é o mesmoque gañe a dereita, hoxe cavernícula,a que o fagan outras opcións que,polo menos, tentan meterlle os dedos

nos petos dos poderosos; deses quedenunciaba Marx no século pasado eque siguen sendo donos de vidas e fa-cendas, coma os reis da historia.

Porque o día 26 imos votar. Podemoselixir entre un montón de siglas, peroen que se diferencian?

Xa nos avisan de que como demoso noso voto a esas opcións políticasque lle queren meter o dente aos seusabusivos soldos e beneficios que sereparten, as cousas vanse poñer mal.Pregunta: saben os votantes de que

se está a falar cando sefala nestes termos? Sabense é verdade que os ricos, a banca, os grandes gru-pos económicos pagan,en proporcións aos ingre-sos, moito menos do quelle descotan a eles nadeclaración da renda ounos seus pequenos nego-cios?

Cando se fala dunhasubida de ingresos parapensións, para bolsas es-colares, para hospitais,para dependencia, etc.sempre salta coma unhacobra que lle pisaran orabo “e de onde se van

sacar eses cartos a máis? Non é posibleporque senón terían que aumentar osimpostos”. Cochina mentira. Hoxe,aínda que sabemos pouco, xa sabemosque existe unha bolsa de cartos in-controlados polos poderes publicosque é mais que suficiente para todoese aumento de gasto. Existe unhaasociación de traballadores da facenda(non me lembro o nome) que teñendeclarado publicamente a existenciade mais de 100.000 millóns de eurosque non pasan pola Facenda. Por que?Porque ata estes momentos tivemos amala sorte de non contar con gobernoscapaces de perderlle o medo aos ban-queiros, aos donos das eléctricas, quenos asan co aumento dos recibos daluz, aos grandes empresarios que contanos beneficios en miles de millons deeuros e lles racanean aos empregadosun 2 ou 3% de aumento. Que dicir dosfutbolistas? Só unha sociedade enfermapode permitir que un home (de mo-mento as mulleres aínda non están nalista) poida cobrar diariamente máisdo que unha familia de tres ou catro

membros cobraría durante toda a súavida. Por que se permite? Ah! É queestamos nunha sociedade de libre mer-cado. Mellor debemos dicir que estamosnunha sociedade na que manda o mer-cado. Así entendemos o asunto. Pero,non di a constitución que os poderespúblicos, ou sexa os poderes do Estado,ou sexa o Goberno de turno, debenpreocuparse do reparto equitativo dosrecursos públicos da sociedade, de talmaneira que ninguén poida vivir mi-serablemente mentras outros nadanna abundancia. Xa nos deixou ditoAmarty Sen :”O papel dos mercadosnon depende só do que poidan facer,senón tamén do que se lle permitaque fagan”.

Foi Rousseau que dixo “a verdadeiraigualdade radica en que ningún cidadánsexa tan rico que poida comprar aoutro cidadán, nin que sexa tan pobreque se vexa na obriga de venderse”.

Todo isto se fora explicado nos cen-tros de ensino nos últimos 50 anosoutro galo cantaría nos nosos soutos.Serian hoxe millóns de homes e mulleresaos/as que non se lles podería enganarcon facilidade. Saberían como funcionaa economía dun País, saberían comose diferencian os gastos e os beneficios,saberían quen se leva a maior parteda torta e por que ninguén se atreve aenfrontarse como dragón.

Esas deberían ser as fornadas que odía 26 se presentaran diante das urnas.Cos resultados na man calquera go-bernante sensato podería dar alegríaa tantos desarrapados, a tantos desa-fiuzados, a tanto homes e mulleresexlotados por un prato de lentellas.

Non vai ser así; sen embargo euteño a esperanza de que sexan moitosos que voten por eles mesmos, noncontra ninguén, que escoiten quen falade mellorar a vida dos máis necesitados,a quen di estar disposto a enfrontarsecos ricos. Eses serán os que poidandarnos un chisco de alegría. Os outros,xa sabemos en que pratos veñen co-mendo durante a historia do mundo.Son os mesmos: antes nobres, logoaristócratas, agora ricos empresarios,terratenentes, que levan séculos vivindoda suor dos traballadores que Marxfalaba xa nos albores do seculo XX.

Voten con V o día 26 para que o día27 poidan Botar con B. de alegría.Sexan felices.

2 NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Especial Eleccións Maio de 2019

EditorialPor: Guillermo Rodríguez Director

PEPE CARREIRO

Que prezo lle poñemos ao noso voto?

3NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Especial Eleccións Maio de 2019

Colaboradores: GALIZA: Rocio Rodríguez – Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome

– M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán – Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – Anxo Mena – I. Otero Varela –Susi Rodríguez – Jesús Témez Fernández – Isidoro Gracia – Roberto Carlos Mirás – Rafael José Ada-lid – Laura de Cáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez.

PORTUGAL: Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – João Martinho.MADRID: –Juan Louzán – BARCELONA: Fdez. Valdeorra – PAIS BASCO: Nicolás Xamardo.CANARIAS: Fco. Puñal.NOVA IORQUE: Fco. Alvarez (Koki)Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto – Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Her-

manager Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex.

Depósito legal: VG-138-2015

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias [email protected]ía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T.658 58 50 49

[email protected]: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

(36860 PONTEAREAS - GALIZA) - T. 986 64 12 69 [email protected]

De Salvaterra a Mondariz.Por qué este salto xeográ-fico na súa experiencia po-lítica?

En Salvaterra, onde nacín,o meu traballo político tenrematado, despois de termosrenovado o partido e poloen posición de alcanzar cla-ramente a alcaldía. Estoumanifestamente orgulloso dasmiñas compañeiras e com-pañeiros de Salvaterra portermos colocado o partidocomo a forza política maisimportante en Salvaterra.

En Mondaríz, onde vivo eteño a miña familia, os com-pañeiros do partido fixéronmeo honor de proporme comocandidato a alcaldía por una-nimidade. Con este apoio ini-cial, asumo con una renovadailusión liderar o novo pro-xecto político: por a Mondarízno mapa.Os socialistas en Mondariznon pasan, precisamente,polo seu mellor momento

político. Que entende vde.pode aportar ao Partidopara que os veciños con-fíen na súa oferta?

Pregunta sorprende, vindoo PSdG-PSOE de ser o partidomais votado en Mondaríz, esendo o líder do voto da es-querda, mal que lle pese adereita e a certa esquerdanacionalista. Circunstanciainsólita dende 1978, que pa-rece non ser a noticia.

O socialista de Mondaríz,veñen de confiar en mín, re-pito, por unanimidade. Con-sidero que tiveron en contaa miña traxectoria políticano partido, traxectoria quecoñecen de primeira man,por ter compartido, a nivelcomarcal, moi importantesmomentos políticos. Sabenda miña experiencia na ad-ministración local e da con-dición de directivo empresa-rial.

En definitiva, creo aportaraos nosos veciños: claridade

política, experiencia muni-cipal e xestión económica.Díganos cales serian oscinco proxectos que vde.considera prioritarios parapoñer en marcha en Mon-dariz?

A mellora dos Servizos so-ciais, o novo PXOUM, a redede sumidoiros completa, in-tegrarnos na Área metropo-litana e as melloras en In-fravivenda Rural.

Estes son o principais. Aconfianza en manter o go-berno de España, conservara Deputación e alcanzar aXunta, posibilitaran ampliarproxectos apoiados por estasadministracións amigas: no-vas comunicacións viarias,ser-vizos médicos,apios as acti-vidades económicas,…. En Mondariz non é previsi-ble a existencia de opciónspolíticas maioritarias, logofarase preciso chegar aacordos entre forzas de es-pectros políticos semellan-

tes ou, polo menos, queestean próximos politica-mente. Con quen estariadisposto a facer pactoschegado ese momento?

Temos dito na nosa pre-sentación que non iamos aser criados de ninguén, avista de experiencias pasadase recentes.

Xa demostramos en 2015,cando os veciños pedironcambio, que nos puxemos anosa parte neses cambio. Ou-tros, sempre tan orgullososdas cousas da súa terra, non.

Infelizmente, non se apro-

veitou a ocasión; alguén to-mou a decisión, equivocada,de gobernar en minoría. Osresultados están a vista detodos.

Temos a confianza que aveciñanza, avisada, contri-buirá co seu voto a por acada un no seu sitio, e con-cedernos aos socialista lideraro cambio, que sigue sendonecesario.

Estamos en posición deasumir o reto sos, ou encompañía de outros que en-tendan que o futuro de Mon-daríz é o primeiro.

Empresario mineiro dende 1986, membro da dirección da Cámara Mineira de Galicia..Afiliado ao PSdG-PSOE dende 2003, secretario da agrupación local de Salvaterra, participeino seu Comité Nacional, formo parte da Comisión de listas e da Comisión económica. Sonmembro da corrente Esquerda socialista. Participei no apoio a candidatura de PedroSánchez e Gonzalo Caballero a secretaría do partido en España e Galicia.

Jose Luis Fernández Piñeiro, Candidato polo PSOE á alcaldía de Mondariz

Entrevista

“Estamos en posición de asumir oreto sos, ou en compañía de outros

que entendan que o futuro deMondaríz é o primeiro.”

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Especial Eleccións Maio de 20194

EntrevistaSANTIAGO

-Os resultados das elecciónsxerais do 28 de abril influi-rán de cara as municipaisdo 26 de maio?

Son dous procesos distintosaínda que teñen puntos encomún. En calquera caso desdeo BNG estamos con moitísimaconfianza en que estamos nomomento de remontada. Nunbo momento, cunha correnteforte de simpatía cara a nós,entedemos que imos ter unbo resultado nas municipais.Hai certas tendencias, non sóas enquisas, o ambiente narúa e nos encontros sentimosque o BNG está en alza. Euson de longo percorrido, istoé unha longa campaña ata aprimavera de 2020 para de-rrotar o PP, e desde o Bloqueentendémolo así. Estamos sen-do alternativa no Parlamentoao PP e esperamos que asmunicipais marquen un rumboclarísimo de cara desprazar oPP da Xunta.

-Se che pido unha valora-ción dos diferentes candi-datos, por exeploHernández?

Xa sabemos que o PP tivounha oportunidade nun mo-mento que foi o peor valorado,neste caso creo eu, en moití-simos anos pola poboaciónde Compostela, e desde o

punto de vista político nonten a confianza da poboaciónda cidade que ten un mal re-cordo dunha das peores épocasda cidade.

-Sánchez Bugallo?Representa outro momento

histórico, en que gobernouxunto o BNG que tivo as con-cellerías máis vangardistas einnovadoras. Entendo que haiunha volta o pasado en queo BNG non se sitúa, senón nofuturo e de cara o 2020.

-Martiño Noriega?Desde o punto de vista po-

lítico o equipo de CompostelaAberta foi unha decepciónprofunda para moita xente.Iso tradúcese en que moitaspersoas falan dunha xestiónmoi deficiente e non estiveroná altura do que Santiago me-recía no desenvolvemento dassúas políticas.

-No caso de asumiren a al-caldía, cal sería a primeiramedida?

Por unha parte sería tentarsentar nunha mesa de conver-sas a todas as administraciónse tecido asociativo para chegara acordos sobre o plano dereindustrialización de Santiago.Tamén esixir ao Estado e Xuntaos orzamentos necesarios, tan-

to desde o punto de vista or-zamentario desde o Estadocomo revisión do que significao estatuto de capitalidade e acantidade de investimentosque lle corresponden a Santiagonese sentido.

-Xunta e Goberno centralestarían disposto a sentar?

Eu penso que si, porquexustamente o que ten pasadonos últimos anos en Santiagoé a perda de poder e de pesopolítico por xustamente a faltade capacidade de conseguirnuclear propostas de concello.Para iso hai un elemento esen-cial, ir co conxunto de forzasde goberno e coas forzas dotecido asociativo a todos oslugares onde haxa que nego-ciar, para que se vexa quedeterminadas cuestións debenestar por riba de todo. Entreeses puntos, debera haber unpacto polo rural, un pactopola recuperación da zona ve-lla. Iso é o principal, conseguira unión das forzas políticasda corporación e iso unidoao tecido asociativo e sociale empresarial.

-Estaría aberta a pactos?Todo o mundo sabe que non

vai haber maiorías absolutasen Compostela. O PP é unhaforza á baixa, vai ter que haber

diálogo e acordo entre o restodas forzas da esquerda. O BNGestá cogobernando na Depu-tación da Coruña co PSOE e xao fixo en Santiago de Com-postela. Non sería posible queun grupo puidese gobernar ensolitario nestas circunstanciasen Santiago. Estamos dispostosa gobernar e facer todo o po-sible para que sexa o máis de-terminante e condicionantenesa política que se quere es-tablecer.

-O casco histórico, conti-nuaría a moratoria coaapertura de hoteis?

Nestes momentos si, porqueconsideramos máis necesariodotar a zona vella de servizos.Deberíase fixar poboación, te-mos que conseguir fibra ópticana zona vella, hai que axilizara tramitación de todas as li-cenzas, ter máis axilidade noque son obras de reforma erehabilitación. Temos que con-seguir comercio diversificadona zona vella. Habería quemudar o plano especial e facerunha proposta importante parachegar a un acordo sobre eserespecto. O máis importante

é que a zona vella non perdaa súa identidade e non perdapoboación.

-Para o medio rural, cal é ogrande reto neste campo?

Santiago ten unha débedahistórica co rural, moitas ne-cesidades porque non podeser que vivamos nun concelloonde non se respectan osmesmos servizos pagando omesmo. Hai necesidades ensaneamento e transporte pú-blico. Debe haber un mante-mento de vías importante eque haxa unha diversidadeeconómica e que a xente podavivir nel e conseguir a cone-xión a internet.

-Sobre o Xacobeo 2021.Debemos conseguir un pla-

no de actuación de cinco aseis anos, a partir de 2020estamos en Xacobeo e debe-mos pensar nun plano de2021 a 2025. Para nós o Xa-cobeno non debe ser unhafórmula para conseguir quehaxa máis visitantes senónpara revisar o modelo turísti-co, con máis pernoctación edesestacionizalo.

Entrevista Goretti Sanmartín, candidata do BNG en Santiago de Compostela

“O principal é conseguir a unióndas forzas políticas da corporacióne iso unido ao tecido asociativo e

social e empresarial”

Goretti San Martín encabeza a lista do BNG en Santiago de Compostela nun momento ondeas enquisas non ofrecen resultados clarificadores. Sanmartín estima que non haberá maioríasabsolutas . As posibilidades de pactos e as combinacións están abertas.


Entrevista

-O parecer vde. non puidodesprenderse do “bicho dapolítica” e volta as andadas.Cre que nesta ocasión ascousas están mellor para daro salto a Alcaldía de novo?Non teme novas traizónscomo lle ocorreo noutrostempos?

Eu aparteime un tempo dapolítica para rexenerar a miñamente e buscar obxectivos pro-fesionais diferentes. Pero se-guín participando nas dinámi-cas sociais e políticas do meuConcello. O que sucedeu en2014, coa moción de censura,foi un acto de canibalismopolítico onde dous tránsfugasse aliaron co actual alcaldepara xerar unha maioría nu-mérica pero sen proxecto po-lítico para Arbo. O único quequerían era botar fora o airefresco que representabamosnós e volver á política antiga,do enchufismo, do amiguismo,do despilfarro. O peor de todoé que a calidade dos servizospúblicos deteriorouse, non hou-bo xestión seria e moderna,so parcheo.

O proxecto que encabezonon entende de traizóns. Somosun grupo cohesionado que bus-ca transformar o noso Concello,e imos conseguilo, sentirémo-nos orgullosos do que somos,do que facemos, dos retos quevencemos e dos desafíos queenfrontamos. -Xa postos na alcaldía, calesserian as cinco cuestiónsmáis urxentes que entendese deben abordar en Arbonestes momentos?

O Concello de Arbo debexerar oportunidades de em-

prego, oportunidades de em-prego, oportunidades de vi-vendas para os mozos e as fa-milias que queren vivir no ru-ral.

Nun tempo de reparto máisigualitario dos recursos da De-putación de Pontevedra, o Con-cello non pode perder a opor-tunidade de empregar 2 millónsde euros (cantidade de libredisposición coa que contouArbo desde 2015 a 2019) paraxerar esas novas oportunida-des.

Un concello envellecidocomo é o noso debe ter unsservizos de calidade para esapoboación: construiremos unhaResidencia da Terceira Idadee un Centro de Día.

Imos crear unha empresapública para a transformaciónde productos agrarios onde osviticultores e labregos arbensespoderán etiquetar os seus pro-dutos excedentes cun RexistroSanitario único.

Faremos un millón de es-forzos para que o Río Miñosexa unha fonte de riquezapara os negocios locais: para

a hostalaría, para os pescado-res, para os restaurantes, paraas empresas de deportes deaventura, incluso para as ade-gas da DO Rías Baixas, poten-ciando o turismo enolóxico.

Crearemos a primeira redepública de avisos de pragas,cubrindo todas as Parroquias,para a prevención de danosno viñedo, principal actividadeeconómica do noso Concello.-Arbo ten problemas propiosdun concello do rural, dunconcello fronteirizo e dunconcello pouco desenvol-vido. Como pensa afrontarestaas cuestións de chegar aAlcaldía con forza sufi-ciente?

A nosa proposta de crear aEurocidade Arbo-Melgaço seráun paso importante para a co-laboración mutua entre Melgaçoe Arbo, dúas vilas pequenasque poden mellorar a calidadedos seus servizos públicos me-diante esa estratexia colabo-rativa. Pero ademais, temosque ser innovadores e ter amente aberta para dar cabidaa novas oportunidades: redes

europeas de turismo relixioso,como a Vía Mariana; fomentode produtos agrarios con altovalor engadido; protección dosnúcleos de poboación poloabandono de terras, sobre todode monte, etc. -Que problemas entendeestán enquistados no tempoen Arbo aos que non se in-tentou dar solucións?

O principal problema quexerou o actual goberno muni-cipal de Horacio Gil foi que aAdministración Local non es-taba ó servizo dos cidadáns. Onivel de atención á cidadanía

foi moi deficiente e ocaos organizativo ocomún denominador.Non saben organizaros recursos, fan queos cidadáns perdan otempo e non atendenas necesidades bási-cas.

O outro problemaó que non lle deronsolución é ó paso daLiña de Alta Tensión400 kV por Arbo. Omeu goberno non des-cansará ata que Red

Eléctrica Española e o gobernode España dean unha solucióná lexítima demanda da cida-danía arbense: non podemosvivir debaixo dunha liña desecalibre. -Por último, díganos quemedicina ten vde. para orural galego e sobre todopara o rural transfrontei-rizo?

Non hai unha única medi-cina. Pero o remedio debe sermáis iniciativas construídasa partir dos recursos lociasexistentes: os recursos huma-nos e os recursos naturais. Een Arbo diso temo moito ede calidade. Por outra parte,é incrible que despois de 20anos e 30 millóns de euros aPLISAN non teña ningunhaempresa instalada: desde aAlcaldía farei un chamamentoa todos os alcalde e alcaldesase a todas as administraciónspara contribuír a que de unhavez por todas se faga unharealidade. É un luxo que nonnos podemos permitir: ter mi-llóns de metros cadrados ba-leiros despois de gastar tantodiñeiro.

Xavier Simón. Profesor de Economía na Universidade de Vigo. Concelleiro en Arbo dende1999 ata 2011. Alcalde de Arbo dende 2011 a 2014.

Xavier Simón, candidato por AGRELAR á alcaldía de Arbo

“A nosa proposta de crear a Eurocidade Arbo-Melgaço será un paso importante para a colaboración mutua”


Entrevista

Os socialistas de Ponteareascada vez que chegan ao Poderfano da man dos nacionalis-tas. Cre que chegou o mo-mento en que sexa ao revés?

Os socialistas temos una enor-me vocación de goberno. Somosun partido con programa de fu-turo e progreso, pero taméncon capacidade de diálogo e dechegar a acordos que beneficienaos cidadáns. Por iso, cada vezque acadamos o goberno é por-que temos o apoio suficienteda veciñanza, a súa confianzanun proxecto que, dependendodas circunstancias, podemos poren común con outras forzas po-líticas o noso programa semprecoa visión de progreso e benestarde Ponteareas.Ao que parece o trunfo dePedro Sánchez vai dar as aossocialistas de Ponteareaspara facerse co Poder senmáis axudas. Vde. está se-gura delo?

O Partido Socialista gañoupor primeira vez unhas elecciónsxerais en Ponteareas sendo aforza máis votada sacando 1000votos de diferenza ao PP. Nin-gunha outra forza política nademocracia foi quen de acadarese cambio de correlación deforzas nunhas eleccións xerais.Iso é síntoma de que se o Par-tido Socialista fixo as cousasben en España, pero tamén enPonteareas. Os vecinos e veciñasconfían no PSOE, no seu pro-grama e síntense identificadoscoa nosa visión de futuro.

O Partido Socialista aspira

sempre a gobernar en solitario.Eu saio a gañar as eleccións,mais sabemos que nestes últi-mos anos a cidadanía non confíanas maiorías absolutas. Comodixen somos un partido dialo-gante e que sabe chegar aacordos sempre e cando se po-ñan por diante os interesesdas veciñas e vecinos.Vde. levou unha concellariacomplicada: o Urbanismo.Nestes momentos as cousasestán fervendo, precisa-mente. Vdes. queren aproba-los antes das eleccións e aOposición di que asi NON.Que vai pasar?

O Goberno de Ponteareasque eu represento actuou du-rante estes catro anos de ma-neira responsable e atendendosempre aos intereses da veci-ñanza. O certo é que tralos re-cortes impostos pola Xunta deGalicia ao PXOM, Ponteareasviu como as súas posbilidadesde crecemento foron limitadas.Ante esas imposición da Xuntao meu goberno decidíu que aaprobación do Plan Urbanísticoera prioritaria e a mellor deci-sión que se pode tomar, poisPonteareas e os veciños nece-sitan a seguridade xurídica quepermita crear empresas, em-prego e prosperidade.

Belén Villar e o PP estánutilizando o PXOM de maneiraelectoralista e non lles importadilatar canto lles veña en ganao crecemento de Ponteareaspolas súa ambición persoal.

Os veciños de Ponteareas

agardan que os políticos este-mos a altura das circustancias.Un dos problemas que temosen Ponteareas é o exceso decoches e a falta de aparcadoi-ros extratéxicos. Para candoun parque subterráneo?

Esa é unha das miñas prio-ridades. O Plan Estratéxico “Pon-teareas Hábitat Saudable” queimpulsamos desde a miña con-cellería e que acadou cinco mi-llóns de euros de Fondos Euro-peos,e un estudio de movilidaddesprenden na súa analise queunha das actuacións é a am-pliación de aparcamentos es-tratéxicos en Ponteareas.

Nestas últimas semanasabrimos o novo aparcamentode Granitos con máis de 60prazas novas, que serán am-pliadas a máis de 100 en cantocomecemos a gobernar no novomandato.

Por outro lado, solicitaremosos terreos do campo de fútboldo colexio número 1 á Xuntade Galicia, pois queremos cons-truír un aparcamento semiso-terrado e que podería acadaras 300 prazas e, ademáis, de-volverémoslle aos alumnos unnovo campo de céspede sintéticona superficie. Os novos aparca-mentos obedecen ao plan demobilidade estratéxica realizadopolo goberno nestes catro anosporque entendemos que é vitalparao futuro comercial e eco-nómico da cidade.Que lle quedou sen facer du-

rante esta lexislatura? Tendo que ocupar parte des-

tes catro anos a sanear as con-tas e reparar as desfeitas dadereita, é certo que quedaroncousas iniciadas e que querodarlles continuidade e impulsarnos vindeiros catro anos. Comosabe, iniciamos os proxectosde humanización, o primeirotramo da Rúa do Paseo Matuti-no, pero aínda quedan todoseses proxectos de humaniza-cions que están aprobados, omáis importante sen dúbida oda Avenida da Constitución ePraza Bugallal. Tamén querodar comezo á rehabilitación doCasco Vello coa creación daARI e a recuperación das esca-leiras de San Gregorio e Mon-fortinos, pero tamén a Rúa Re-dondela e moitas outras.

Ponteareas, ten moito ondeavanzar. O cambio iniciado haicatro anos non era a cortoprazo senón que implica unplan de progreso para as vin-deiras décadas. Por exemplo,o rural e as parroquias formanparte dese proxecto por isoquero realizar o antes posiblea ampliación e mellora da de-puradora para poder conectara máis vivendas o sáneamiento.Converter a Ponteareas nunhaSmart City. Continuar poten-ciando o comercio e a coope-ración como fortaleza cunprograma online de ventas eun un roteiro comercial inte-ractivo. Impulsar o Viveiro de

empresas.De que se sente máis satis-feita como parte do GobernoLocal?

No meu goberno demostra-mos que era posible sanear ascontas, ademais en tempo ré-cord, catro anos antes do prazo,sen materializar ningún tipode recorte en servizos e conse-guindo un remanente positivode tesourería. Cando o PartidoSocialista entrou no gobernode Ponteareas tiñamos claroque sanear as contas era o pri-meiro paso para construir a ci-dade de futuro e oportunidades.Podo dicir que o conseguimos.Isto permitiranos ampliar ser-vizos públicos e construir unhacidade de oportunidades e pro-greso nos vindeiros anos. Perose teño que destacar algo enconcreto é conseguir os 5 millosde euros de fondos europeosque transformarán Ponteareas.Para rematar, de voltar ao Go-berno Local con forza quecinco cuestións poria sobre amesa de goberno para reali-zar na próxima lexislatura?

Urbanismo sostible; SmartCitye servicios públicos de ca-lidade ; O turismo como unnovo motor economico queveña da man do patrimoniocultural material e imaterial; Apolítica social e a perspectivade xénero como eixo transversalda nosa forma de traballar; Vi-veiros de empresas e empren-demento

Nacín 26 de xaneiro de 1973 e son nai de dous fillos. A miñavida estivo ligada profesionalmente á dirección dunha PYME,concretamente do sector da hostalería durante máis de 23anos. Ao tempo, comecei os estudos en Ciencias Políticas e daAdministración na UNED.

Durante anos participei activamente en diversos movementosasociativos e de dirección como na FANPO. Hoxe son tenentede alcalde do Concello de Ponteareas, Concelleira de Urbanismo,Vías e Obras e iluminación.

Chus Garrote, candidata polo PSOE á alcaldía de Ponteareas

Unha das miñas prioridades é o Plan Estratéxico “Ponteareas Hábitat Saudable”


Galicia

Aeurodeputada do BNG, Ana Mi-randa, en representación dacoalición Agora Repúblicas,

denunciou hoxe ás portas do Con-greso os múltiples problemas queexistiron na xestión do voto nas pa-sadas eleccións xerais das persoasque residen no exterior, en concretoen Inglaterra, Cuba, Irlanda, Italia,Portugal, Estados Unidos, Filipinas eKenia, referidos especialmente á re-cepción da documentación e as pa-peletas. “É imprescindible que estasirregularidades non se repitan naseleccións europeas co obxectivo degarantir o dereito ao voto de toda acidadanía”, destacou.

A eurodeputada do Bloque explicouas diferentes incidencias que se pro-duciron co voto emigrante nas pasadaseleccións xerais, desde a non recepciónda carta do censo electoral para soli-citar o voto, até a imposibilidade derogar o voto. “A estas alturas atopamoscon queixas sobre o colapso dos faxesdas oficinas electorais ou a falta depapel” criticou Miranda en referenciatamén ao colapso da web do INI, quepresentaba errores nos días previosao fin do prazo, situación que provocou

a súa ampliación “de forma electora-lista” por parte da Xunta Electoral ecausou por tanto malentendidos sobreo verdadeiro límite do prazo ante afalta de claridade de información, asícomo inseguridade polas colas de-tectadas no momento de exercer ovoto.

O caso máis común de entre asirregularidades detectadas, segundoapuntou a eurodeputada do Bloque,consistiu en que as papeletas “nuncachegaron” ou chegaron unha semanadespois das eleccións, pese a quetodas as persoas rogaron o voto entempo e forma. Estas foron as queixasremitidas sobre todo desde Portugal,Estados Unidos e Alemaña.

Ana Miranda urxe a solucionar osproblemas co voto exterior

Aeurodeputada galega e candi-data de En Marea: Compromisopor Europa (CPE) ás eleccións

europeas do 26 de maio, Lídia Senra,defendeu como necesidade prioritariaque se estableza unha renda básicauniversal a nivel europeo. “Urxe unhaUE na que se reparta a riqueza e secombata a pobreza. A UE ten os sufi-cientes recursos como para que nin-gunha persoa viva na pobreza, comopara que ningunha persoa estea senun teito debaixo do que vivir ou senpoder alimentarse correctamente.

Senra mantivo un almorzo infor-mativo en Santiago, acompañada polovoceiro de En Marea, Luís Villares,onde deu a coñecer cales serán assúas prioridades de traballo.

Outra das cuestións que quedouenriba da mesa é o regulamento docontrol de pesca. “En nome da PPCestanse facendo reformas que aíndaque usan como argumento favorecerá pesca artesanal, o certo é que aPPC está levando a poñer cada vezmáis trabas á pesca artesanal e depequena escala. É un regulamentoque ou ten que ser retirado ou tenque haber un compromiso específico

de que non vai afectar á pesca arte-sanal”, dixo.

Lídia Senra tamén avanzou que loi-tará contra a redución dos salarios epor uns prezos dignos agrícolas quecubran os costes de produción.

Frear o cambio climático tamén épara a candidata unha loita impres-cindible, e outro dos eixos principaisdo sue traballo seguirá sendo o com-promiso coa igualdade. Así mesmo,reclamou que se cambie o MecanismoFinancieiro Plurianual. “Non compar-timos as prioridades que establece aUE en canto ao reforzo armamentísticoou a construción dun exército europeo.Os orzamentos teñen que ir para cons-truir a cultura de paz e garantir osservizos públicos”, zanxou.

Lídia Senra reclama establecer a rendabásica universal a nivel europeo

En setembro de 2014 a cidadaníaescocesa votou en contra da súaindependencia cun 55% de votos

en contra dun 45% a prol. Influiu da-quela unha campaña mentireira eavantaxista que ameazaba aos escoce-ses con ficaren fóra da Unión Europeae tamén coa perda de sedes de empre-sas importantes, como os bancos doGrupo Lloyds Halifax e Bank of Scot-land e máis o RBS. Ao tempo, laboris-tas e conservadores prometían unsubstancial incremento do autogo-berno se Escocia ficaba no ReinoUnido, acadando amplas competenciassociais, ambientais e fiscais (devolu-tion plus). Moi axiña estas promesas

de máis autogoberno foron totalmenteesquecidas polos conservadores e la-boristas británicos

Este sábado máis de 100.000 persoasreclamando un segundo referéndum deindependendencia (indyref2) ateigaronas rúas de Glasgow , a principal cidadede Escocia por PIB e poboación etamén o máis forte apoio do sobera-nismo escocés, onde gañou amplamenteo voto favorábel á independencia no2014, cun 53%.

No 2014 o daquela premier con-servador, David Cameron, dixera queo non escocés definía de vez a cuestiónpolo menos para unha xeración. Quepasou para que menos de cinco anos

despois deste referéndum a first mi-nister nacionalista escocesa (SNP),Nicola Stugeon , reivindique o indyref2,o segundo referéndum de indepen-dencia?

Pasou que Cameron convocou unreferéndum británico en xuño de 2016para definir a permanencia do ReinoUnido na Unión Europea e perdeuno,co 51,9% dos votos para o brexit e o48,1% para o remain. Mais na Escociao 62% votou por ficar na UE e só un38% por marchar. Logo duns númerostan nidios era cuestión de tempo queNicola Stugeon, co apoio que lle dan35 nacionalistas sobre 59 representantesescoceses no Parlamento británico deWestminster e 62 deputados do SNPsobre 129 membros do Parlamento es-cocés de Holyrood (3 por baixo damaioría absoluta), reivindicara o dereitode Escocia a gobernar o seu futuro,

tendo en conta aevidente mutaciónconstitucional quesuporá para Esco-cia o brexit queseica será realidade antes da fin dovindeiro outubro.

Os líderes conservador e laboristabritánico, Theresa May e Jeremy Corbyn,demostraron coa súa desaquelada xes-tión deste referéndum que a parvicienon é cousa exclusiva de dereitas ninde esquerdas, mentres negan o dereitodos escoceses a reverter no seu bene-ficio os gravísimos prexuizos que so-frirán se son excluídos dos beneficiosda Unión Europea contra o voto do62% da súa cidadanía.

Ou Westminster adia o brexit ouhaberá indyref2. Unha segunda opor-tunidade para que Escocia poida definiro seu futuro.

Có horizonte das eleccións euro-peas parecen ser as que menosespazo e interese ocupan nos

“mainstream” de referenza . A ciuda-danía percibe estas eleccións concerta desconfianza e pouco interese.Os partidos tamén contribúen en certamedida a que esta situación se xene-ralice converténdose as listas das mes-mas en verdadeiros cemiterios dedinosaurios políticos. É un xeito senlugar a dúbida reconfortante e com-placente que atoparon as nomenklatu-ras dos partidos para agradecer certos

servizos a prohombres dos seus parti-dos. A meirande parte deles o percibentamén coma un premio a súa labourade anos na fangosa area da políticanacional.

Por outra parte as familias políticasmáis tradicionais seguen sendo asmáis representadas, tanto o PartidoPopular europeo de corte conservadore liberal como a socialdemócrata decorte social-liberal representan ese bi-partidismo vertebrador do sistema po-lítico europeo de posguerra. O esgo-tamento deste esquema e un dos ali-

centes destas próximas eleccións eu-ropeas cun chamado populismo crecidoe mellor articulado que aspira nestaocasión a amosarse decisivo na modi-ficación das regras do “establishment”europeo.

É moi significativo como nestes anosa meirande parte das votacións concerto eco mediático que se levaban acabo en Estrasburgo as dúas grandesfamilias políticas anteriormente citadasmáis a liberal pura prácticamente votabanno mesmo senso, matizando se acasonalgúns intres concretos aspectos queintencionadamente querían resaltar parafacer a mascarada máis dixerible a ollosdunha ciudadanía desorientada. É máisque palpable e sobor de todo nestas

eleccións que tenun matiz moitísimomáis global que odebate de esquemaclásico esquerdaversus dereita estámáis que superado en detrimento doutromáis apasionante e trascendente que éo de soberanía nacional e certo protec-cionismo comercial, económico e socialversus globalización neoliberal que pa-trocina unha élite burocratizada e tec-nocratizada.

As cartas están votadas e máis quenunca o taboleiro da axedrede mundialten un elevado protagonismo nestaseleccións das que ninguén quere pu-blicitar e falar. Por algo será.


Opinión

“Este Xornal non se identifica coas opinións dos seus Colaboradores”

Eleccións europeas

Por Jesús Témez Fernández

Indyref2: a segunda posibilidadeescocesa.

Por Xoán Antón Pérez-LemaCadernos da viaxe

“O proceso de restablece-mento dos servizos perdidosconsumiu moitos esforzos e

recursos, pero está á vista detodos a importante mellora queexperimentaron nestes catroanos todas as infraestruturas e

servizos municipais. Porque Arbo e os seus veci-

ños o merecemos, temos quecontinuar na senda da respon-sabilidade e do traballo benfeito, áxil e efectivo na reso-lución dos problemas cotiáns.”

O PP preséntase comogarante da continuidade namellora dos servizos en Arbo


Opinión

“Este Xornal non se identifica coas opinións dos seus Colaboradores”

Este é un dos períodos históricosnos que Galiza estivo unida aoNorte de Portugal; se ben este

breve texto está baseado unicamentena lectura das, relativamente, recentesHistorias de Galicia de Anselmo LópezCarreira, Ramón Villares e David PérezLópez e algún artigo tirado de Internettamén galego. Fáltame coñecer a ver-sión portuguesa, aínda que non creoque haxa sorpresas importantes.

Os suevos eran un pobo xermánicoorixinario da zona situada entre os ríosElba e Oder, na actual Alemaña, quecruzou a fronteira romana do Rin afinais do ano 406, baixo a autoridadedo seu rei Hermerico. Percorren a Galiae traspasan os Pirineos no 409, insta-lándose na Gallaecia no 410. Aquí com-parten espazo cos vándalos, mais estesacaban abandonando e instalándose naBética. Ese mesmo ano os suevos (quese calcula que eran pouco máis duns30.000) firman un pacto de hospitalidadeou foedus co emperador de Roma, me-diante o cal os suevos constitúense enreino na Gallaecia e na parte Norte deLusitania, nacendo así o primeiro reinoda Europa Medieval. Aceptaban estes asuperior (e teórica) autoridade imperial

e comprometíanse a prestar asistenciamilitar. En realidade, no país rixen douspoderes paralelos, que entran en conflito:un representado polas institucións ro-manas (municipios e epistolado católico)e outro encabezado polo rei e a Igrexaarriana (non cría na natureza divina deXesús), aos quese sumará o cam-pesiñado galaico.Os suevos fixé-ronse coas terraspertecentes atéentón ao Estado,respectando apropiedade pri-vada preexistentee -en palabras deOsorio- cambia-ron as espadaspolos arados . Aínda así -según Osorio-os terratenentes galaico-romanos foroninicialmente hostís aos suevos, ao con-trario que as capas populares, que sebeneficiaron dunha menor presión fiscal.Porén o cambio -fóra de episodios pun-tuais- non debeu ser traumático. A ca-pital do reino instalouse en Braga. Oenfrontamento cos vándalos fai queestes se instalen no Norte de África no

ano 429, motivo polo que o reino suevose extende fóra dos límites da Gallaeciaromana. Porén esta expansión suscitaos recelos e o enfrontamento de Romae dos seus novos aliados: os godos.

Baixo o reinado de Requiario e traso Concilio de Caldas de Reis os suevosconvértense ao catolicismo no 449. E apartir deste momento só haberá unhaúnica comunidade galaica. Porén os

conflitos arma-dos entre suevose o Emperadorromano e os go-dos, continúane o reino suevopasa por gran-des dificultades:Roma, aliadados godos pren-de e decapita aorei suevo Re-quiario. E os

suevos volven ao arrianismo, simboli-zando isto certa sumisión aos visigodos.Será no século VI cando o reino alcanzaun período de explendor cos reinadosde Teodomiro (que volve ao catolicismono 559) e Miro. Xustiniano, o emperadorbizantino, pretende recuperar o controlimperial do Mediterráneo occidental eenfróntase aos godos, estabrecendounha alianza cos francos e cos suevos;

coincidindo coachegada a Gallae-cia de Martiño deDumio desde Bi-zancio ou -segúnoutros- desde a Ga-lia, quen se con-vertirá en figura relevante e conselleiroda monarquía sueva. O reino organízasepor medio de concilios e divídese endióceses e parroquias. A rede monásticacompletaba a articulación do territorio.No ano 573 eríxese o mosteiro de SanPedro de Rocas en Esgos. Tamén seconstrúen igrexas como Santa Combade Bande e outras. Martiño de Dumiocombate as supersticións e reminis-cencias pagás (culto ás árbores, au-gas,...) e deixa escritos ao respecto.Durante o reinado de Miro, os suevoschocan cos visigodos e, finalmente, oseu rei Leovixildo conquista o reinosuevo no 585, que conservará certaautonomía e pasará a ser unha provinciavisigoda. Aínda que Galiza conservaráa categoría de reino.

Os suevos adoptaron a lingua exis-tente no pobo e deixáronnos certosvocablos como esmagar, agasallar, luva,burgo, xabón, banco, roubar, gañar,...e topónimos como Allariz e Guitiriz. Abandeira coa que ilustro o texto creseque era a da monarquía sueva.

O Reino Suevo

Por Ramón Coira Luaces

Camilo Díaz Baliño foi un escritor,pintor, escenógrafo, debuxante,ilustrador de libros (da colección

LAR e outros), cartelista e muralistaque naceu en Ferrol en 1889 e morreuasasinado por tres falanxistas en Saa,Meixide, Palas de Rei o 14 de agosto de1936. Foi membro destacado da Irman-dade Nacionalista Galega e das Irman-dades da Fala. E tamén do Seminario deEstudos Galegos e do Partido Gale-guista, facendo un cartaz para a cam-paña a favor do Estatuto de Autonomía(o da alegoría co escudo de Galiza e aroda dentada). Tamén escribiu algunhaspoesías e relatos publicados, sobre todoen “A Nosa Terra”. Durante uns anos foiprofesor de debuxo na Academia Xelmí-rez e tamén director artístico do Con-cello de Santiago. Do seu estilopodemos dicir que rexeitou a influenciadas vangardas europeas e continuoucoa estética de finais do século XIX, li-gada ao modernismo e ás escolas de

artes e oficios. Polo seu taller pasabancon frecuencia personalidades do nacio-nalismo e da cultura galega como Cas-telao, Otero Pedrayo, Vicente Risco,Ramón Cabanillas e BlancoAmor. Alí se confeccionou ameirande parte da propa-ganda a prol do SI ao Esta-tuto de Autonomía. E el erada á máis esquerdista doPartido Galeguista e partida-rio, por tanto, da alianzacoa Fronte Popular. Tralo seuasasinato, Antonia, a súadona, perdeu a conscienciae finou de cancro dous anosdespois. O seu fillo, Isaac Díaz Pardo,tiña 15 anos cando mataron o seu paie el mesmo houbo de agocharse du-rante uns meses na casa dunparente.Isaac Díaz Pardo tamén foi ar-tista: pintor, deseñador, debuxante, ce-ramista e escritor, nacido en Santiagode Compostela en 1920 e morto en

2012. Pasou apuros económicos e che-gou a traballar de peón nun taller depintura industrial, para axudar a mantera súa familia. Estudou na Real Acade-mia de Belas Artes de San Fernando erealizou unha importante viaxe de es-tudos a Italia, que lle permitiu coñecer

a fondo os clásicos rena-centistas; influencia quese observa nas súas pri-meiras obras, caracteri-zadas polo seuparticular simbolismo. Asúa temática centrousena figura humana, enespecial a feminina, quepintaba con formas es-cultóricas. Expuxo conéxito en Coruña, Madrid,

Vigo, Londres,... Fixo tamén retratos ebodegóns e en 1948, como el dicía:canso de pintar para ricos, abandonoua pintura. Ilustrou tamén libros sona-dos como Xente ao lonxe, A esmorga, eMemorias dun neno labrego.Porén o le-gado de Isaac Díaz Pardo, como casitodos sabemos, foi moito máis grande.

En 1949, buscando a relación entre artee industria e buscando socializar a cre-tividade, creou -xunto a outros desta-cados galeguistas- Cerámicas do Castrono Castro de Samoedo (Sada), xuntoco Laboratorio de Formas, Cerámica deSargadelos, Editorial Edicións do Cas-tro, o Museo Carlos Maside, resuci-tando tamén o Seminario de EstudosGalegos,...

Escribiu ensaio e crítica e numerososartigos en xornais, nos que algunhavez tense manifestado a favor dunEstado Federal. Recibiu numerosos re-coñecementos en vida como o Pedrónde Ouro e a Medalla de Ouro de Galiza.E defendeu sempre a memoria históricade Galiza en oposición á historia oficialfranquista, o que lle ocasionou variosproblemas coa censura. Ogallá os poderespúblicos tomasen conciencia da impor-tancia do seu legado e o preservasen,como é o seu deber, evitando desfaceloou desvirtualo. O cadro é unha obra in-confundíbel de Isaac, que nos anima abrindar por estes dous artistas, pai efillo, que o deron todo por Galiza.

Camilo e Isaac


Galicia

Osecretario xeral doPSdeG, Gonzalo Caba-llero, estivo en San-

tiago coa ministra deEconomía, Nadia Calviño, paraarroupar aos candidatos e can-didatas da bisbarra composte-lana ás vindeiras elecciónslocais. “O partido xa está tra-ballando en clave de munici-pais”, sinalou, cando secumpre unha semana do“triunfo histórico” dos socia-listas en España e en Galicia.

Nese escenario, tras un pa-seo pola alameda composte-lana, o líder dos socialistasgalegos ironizou con que Feijóoe Casado estiveron onte xuntos“celebrando o éxito do PP”nas pasadas xerais nunha co-mida popular.

“Seguen coa estratexia doavestruz, de esconder a cabezapara non asumir o seu erro, etentando dicir que queren virarao centro”, remarcou, cons-ciente de que “agora din quenon querer estar na extremadereita porque non lles dan osnúmeros”. “Porque en Andalucíaseguen gobernando cos votosde Vox sen ningunha rectifica-ción”, evidenciou Caballero.

Por iso, o máximo dirixentedo PSdeG reprobou o seu “ci-nismo”. “O PP vai usar os votosde Vox cando lle sirvan, e re-nunciará se non lle dan ascontas”, incidiu, para advertirde que “non podemos esqueceros riscos” que entrañan osseus pactos.

Máis alá disto, Gonzalo Ca-

ballero destacou que “é unpracer” estar hoxe compartindocoa ministra de Economía “otriunfo do socialismo galego eo avance do PSdeG”, que porprimeira vez nunhas elecciónsxerais acadou o primeiro postona orde de preferencias dosgalegos. “Ábrese un novo tempo

político”, recalcou, en compañíatamén do presidente do PSdeGe voceiro parlamentario, Xoa-quín Fernández Leiceaga.

Ao respecto, Nadia Calviñocorroborou que “é un pracerencontrarme cos compañeirosdo PSOE de Galicia para celebrarcon eles o resultado histórico

que tivemos” e chamou a “em-pezar a animarnos para o lan-zamento da campaña” das mu-nicipais e europeas.

“Son unhas eleccións moiimportantes, porque España seconstrúe dende os concellos etemos moi bos candidatos”,subliñou a ministra coruñesa.

Ademais, puxo o foco naimportancia da participaciónnesta nova cita coas urnas.“O máis importante é que amaioría social que se mobilizounas xerais tamén o faga paraconseguir a transformación anivel dos concellos”, resaltou.

“Temos que ratificar que onoso país é proeuropeo, pro-gresista e feminista, porquenos xogamos moito”, finalizoua ministra de Economía.

Gonzalo Caballero sinala que o PP “di que vai virar ao centro porque nonlle dan os números” e advirte “dos riscos” dos seus pactos

O26 de maio vansecelebrar novaseleccións munici-

pais ás que Gerardo Rodrí-guez se presenta comocandidato para a Alcaldíade Oia polo PSdG-PSOE.

Estamos a piques de re-matar unha lexislatura per-dida, caracterizada por unhamoción de censura que im-pediu levar adiante o cam-bio que o Concello deman-daba e imposibilitou afron-tar os graves problemas deOia: saneamento, Talaso,Mosteiro…

A candidatura que enca-beza Gerardo Rodríguezcombina experiencia e xuventude,ofrece enerxía, esperanza e ilusiónpara que, dunha vez por todas, onoso concello saía do estancamentoe escurantismo no que nos mantiveronos sucesivos gobernos do PP.

Oia non pode permitirse perderoutros 4 anos nos que a xuventudesiga a emigrar pola falta de oportu-nidades e que continúe o despoboa-mento do Concello (3227 en xaneirodo 2009, 3014 en xaneiro do 2019).

Gerardo Rodríguez preséntasecomo candidato do PSdG-PSOE á

alcaldía de Oia


Galicia

Oreconto de candidaturas nos92 concellos da provinciaourensá, publicadas o 24 de

abril no BOP, arroxa 321 listas. Noscomicios de 2015 foron 285 e nos de2011 foron 304.

O PSdeG-PSOE non foi quen deconformar listas en todos os con-cellos (non se presenta en Vilariñode Conso). O PP é o único capaz devolver facelo. Os socialistas mello-raron con respecto a 2015, ao pre-sentar candidaturas en Montederramoe A Pobra de Trives, onde hai catroanos non o fixeron.

Baixa lixeiramente o BNG (de 56en 2015 a 52 en 2019), pero seguesendo, con diferenza, a terceira forzada provincia no que a candidaturasrespecta. PP, PSOE e BNG, son osúnicos capaces de presentar listasen máis da metade dos concellos daprovincia ourensá. Por detrás delesconfórmase agora un grupo doutrastres forzas que pasan a decena decandidaturas: Cidadáns, Compromisopor Galicia e Democracia Ourensá.

A formación laranxa irrompe noescenario dos comicios locais ou-rensáns con 14 candidaturas; Com-promiso por Galicia pasa de 9 (en2105) a 13. Democracia Ourensápasa de 3 listas a 11. Séguelle con8 candidaturas Espazo Común, quepresenta 9.

En Marea e En Común-Unidas Po-demos comparten o espírito das ma-reas e conforman ambas as 13 can-didaturas: con distintos engadidossegundo cada caso, os primeiros lo-graron conformar listas en 8 conce-llos e os segundos (que en varioscasos seguen mantendo a nomen-clatura de SON das eleccións locaisde 2015) outras 5. Vox só se presentana capital e en Verín (2 listas), omesmo que Adiante (na capital eMaceda).

DATOS ELECCIÓNS LOCAIS ENOURENSE:

871 escanos.92 concellos.321 listas.Máis de 3.400 candidatos.

Candidaturas das Elecciónslocais na provincia de Ourense

OSecrerario Xeral e candidato áseleccións europeas por Com-promiso Por Galicia, Piñeiro

Docampo, advirte a raíz das desafortu-nadas declaracións de Javier Nart nasúa visita á nosa comunidade quedesde CxG "Queremos aclararlle ao des-tacado membro de Ciudadanos que nonprecisamos que ninguén nos veña a en-sinar a votar, que sabemos facelo moiben xa desde a época da transición,como demostramos votando polo esta-tuto de autodeterminación de Galicia".

"Nun afán irrespectuoso de pater-nalismo sen xeito, os de Ciudadanosveñen coma sempre a Galicia a dicirnoso que temos que facer, como taménnos dixeron no seu momento que nonfalaramos o noso idioma. Quizais oque non entenden Ciudadanos é queexisten as coalicións como método detraballo entre partidos democráticos,xa que eles son máis de facer pactosen despachos, como fan en Andalucía

con Vox", manifesta Piñeiro. CxG e Eaj-PNV levan xa máis de

cinco anos colaborando de xeito con-tinuo en Europa para beneficio detodos os galegos e galegas. O candidatode Compromiso Por Galicia aclara que"Evidentemente cando se vota porunha coalición, todo o mundo sabeque se vota por todos os compoñentesdo pacto. O que está claro é que Com-promiso Por Galicia pode acadar uneurodiputado e Ciudadanos Galicianon. Pode que por iso estean nervio-sos". A europarlamentaria do PNV Izas-Kun Bilbao Barandica presentou aolongo desta lexislatura máis de 85iniciativas sobre Galicia, cando JavierNart non foi quen de presentar unhasoa. "Estou seguro de que os galegose galegas saberán tomar nota destasafirmacións, e votarán con total ma-durez polos intereses da nosa terra",conclúe o número tres por CEUS aoparlamento europeo.

Piñeiro Docampo responde a Javier Nartque CxG presentou co apoio do PNV máis

de 85 iniciativas sobre Galicia noparlamento europeo


Galicia

Acandidata socialista eConcelleira de Urba-nismo, Chus Garrote, ad-

virte que o Partido Popular soquere dilatar a aprobación doPXOM e confundir á cidadaníaactuando de maneira irrespon-sable a súa voceira Belén Villarnas súas funcións como conce-lleira da oposición.

Chus Garrote recórdalle queen novembro de 2018 abriuseun período de detección deerros para todo o mundo, cantomáis para os concelleiros daoposición aos que se lles tras-ladou o documento nese mesmomes contando tamén con liñadirecta co equipo redactor.

Ademais, tamén foi anunciadoe publicado o prazo de pechede recollida de erros que comoé lóxico non pode ser eterno.

A tenente de alcalde adiantaque dende a súa concelleríaapostaban pola celebración dopleno porque todos os actores

desta lexislatura fomos coñe-cedores da evolución do docu-mento. “Sempre dixemos queeste PXOM contaba co consensodas tres forzas máis votadasdeste concello e na procuradese consenso, por iso, anteesta nova solicitude de temponon teño inconveniente en am-pliala un par de semanas máis,sempre e cando se comprometana facer o traballo que non fixe-ron nestes meses e a presentarpropostas serias e rigorosas”.

Chus Garrote advirte que nonvai consentir que o Partido Po-pular xogue a perder o tempo ea pór atrancos, “se agora haiun documento avanzado, quese axusta aos requirimentos daXunta e co que podemos comezara desbloquear o crecemento dePonteareas, non imos permitirque nunha xogada electoral ra-lenticen unha vez máis a xestióndeste goberno”.

Respecto ás supostas parcelas

recalificadas, a tenente de al-calde esíxelle a Villar que digade que parcelas se trata e dondeven “a suposta recalificaciónda que falan. O Partido Popularde Belén Villar ten o costumede falar con suposicións e irrea-lidades sen os feitos nas mans”e o que se lle recomenda e quese poña a traballar para ir man-dando o equipo redactor aspropostas concretas para que aempresa redactora GOC conclúae non dilatar eternamente aaprobación do mesmo.

Chus Garrote advirte que o PP quere dilatar aaprobación do PXOM e confundir á cidadanía

Avoceira e candidata doPP, Belén Villar, denun-cia a incompetencia do

actual goberno tripartito quenon foi quen de sacar adianteo PXOM nestes últimos catroanos e agora quere aprobalode calquer forma en plenacampaña electoral.

“En plena campaña ocórre-selles aprobar o plan, sen pre-sentar nas comisións os novosplanos, as supostas novas mo-dificacións, cunha total inse-guridade que desde logo ogrupo que lidero non vai apoiar”.

Villar denuncia que Chus Ga-rrote, responsable de Urbanis-mo, leva desde novembro senconvocalos, que realizaron unhacomisión informativa o pasadovenres na que varios grupos da

oposición informaron da exis-tencia de graves erros no do-cumento e cambios de grancalibre, algo que non está per-mitido xa que a modificacióndebe ser baixo os criterios quea Xunta informou. “Garrote en-viounos un email solicitandoque comunicásemos os errosdetectados. Ademais de nonrealizar o seu traballo esíxenosa nós que o fagamos. Estegrupo é responsable e quere omellor para Ponteareas, por isoonte contestou ao requirimentode Garrote, candidata socialista,informando dalgunhas das de-ficiencias que contén o docu-mento e que detectamos”.

Por outra banda o PP taménestá a estudar algunhas reca-lificacións que se fixeron de

parcelas, para saber que cri-terios seguíronse e se cumprecoa Lei de Solo. “Detectamosalgunhas recalificacións. Poroutra banda seguimos solici-tando un calendario de reu-nións onde podamos traballare participar todos os grupos e

o equipo redactor do PlanXeral. Descoñecemos os crite-rios que seguiron para cambiara natureza das parcelas. Taménse nos informou que chegaronalgunas reclamacións que forontidas en conta, polo que creán-se veciños de primeira e de

segunda, xa que moitos des-coñecen os grande cambiosque fixeron e non se lles da aoportunidade de presentar ale-gacións”.

Villar comprométese a re-visar o documento, co equiporedactor e todos os gruposda oposición, e insta ao tri-partito a que decline levar aopleno o PXOM tal e como estáactualmente. “É o seu propiodocumento e din que que nonlles gusta, pois aos gruposda oposición tampouco. Comolíder da oposición mantivenreunión cos veciños, colectivose asociacións e tampouco res-paldan este documento. Polotanto non encontramos moti-vos para que sexa levado agoraao pleno”.

Villar sobre o PXOM: “O documento inicial non ten nada que ver coactual, fixeron grandes cambios perxudicando a moitos veciños”

Aconcellería de Sani-dade que dirixe Va-nesa Fernández alerta

do risco de non dispor dedúas ambulancias 24 horaspara as urxencias sanita-rias. Fernández advirte quenas condicións que a Xuntade Galicia recolle na con-vocatoria para o concursodo servizo non se esixe unmínimo de dúas ambulan-cias as 24 horas.

Vanesa Fernández explicaque tan só esixen unhaambulancia 24 horas e outra12 horas, puntuando con10 puntos a aquelas em-

presas que fagan unha me-llora e amplíen a segundaambulancia a 24 horas.

“Este servizo básico de-bería ser un requisito im-prescindible e non algo ac-cesorio puntuable porqueas nosas ambulancias cubrenun territorio extenso paracatro concellos con sufi-ciente poboación como paraser indispensable as dúasambulancias as 24 horas”.

Para a concelleira as ba-ses do concurso priman ointerese comercial das em-presas e non a coberturasanitaria da cidadanía.

O concurso do servizo deambulancias non esixe as dúas

ambulancias as 24 horas

FELIX


Galicia

Os Populares xogan coador das familias quesufiron o lume e con

que máis 100 voluntarios pui-deron quedarse con diñeirodoado para a catastrofe"

Á vista das acusacións di-fundidas polos responsábeisdo Partido Popular das Nevessobre as axudas recibidaspolos incendios, Xosé ManuelRodríguez Méndez quere deixarclaro que asume, “persoalmen-te, coma alcalde de As Neves”,todas e cada unha das xestiónsimpulsadas para paliar os danoscausados polo lume.

O alcalde subliña que “cadacéntimo recibido para axudaraos veciños das Neves que su-friron danos polos incendiosestá fiscalizado polo Concelloe, por suposto a disposicióndos cidadáns e dos medios decomunicación aos que lles fa-cilitamos as contas pormeno-rizadas”.

Rodríguez Méndez denunciae rexeita a actitude “miserenta”dos dirixentes locais do PP:“menten e saben que menten”e o fan a dúas semanas dunhasEleccións Municipais coa únicafinalidade ruín de rabuñar algúnvoto.

Proba desta intención, sa-lienta Xosé Manuel Rodríguez,é que “a conta da que falanos dirixentes do Partido Po-pular está aberta dende 2017,é pública e tiveron a ocasiónde estudala, analizala e pedirtodas as explicacións e acla-racións que estimasen, e nestescase dous anos non o fixe-ron”.

Os responsábeis do PartidoPopular das Neves non pesta-nean, sen ter en conta nin aquen representan, e pensandoso nos seus intereses electorais,en causar dano á reputaciónde veciñas e veciños seus quetraballaron desinteresadamente

e que, “de xeito solidario edesprendido, non dubidaronen socorrer a aqueles que oprecisaron”.

O alcalde das Neves lembraque “nin durante nin despoisdos incendios as veciñas e ve-ciños tiveron a axuda ou comamínimo a comprensión do Par-tido Popular local e dos seusresponsábeis”.

“Como todos vimos entón,cando nos rodeaban as lapas,e xa pasado o fogo”, ningúndeles colaborou, en ningunhacircunstancia, en ningunha ac-ción ou actividade que tivesecoma finalidade paliar os efec-tos que o lume causou na vilae aos seus habitantes.

“Nin unha soa vez moveronun dedo ou amosaron, sequera,interese por asistir ou cooperar,nin para coller unha pa candose plantaron máis de 10.000árbores para repoboar os mon-tes do concello”.

O Alcalde das Neves acusa ao PP mentir eutilizar miserabelmente os lumes de 2017

por intereses electorais

Ocandidato á al-caldía de Pontea-reas por ACiP,

Juan Carlos González Ca-rrera, ven de presentar porrexistro de entrada no con-cello unha petición ao al-calde, para que este leveadiante un debate públicocos candidatos á alcaldía da

vila de tódalas formaciónspolíticas que concorrannestes comicios.

Segundo González Carrera,“os veciños teñen dereito aescoitar as propostas quetodos os grupos políticospresentan para Ponteareas;e os partidos tamén deberíanter esa oportunidade de ex-

poñer os seus proxectos ede confrontar ideas co resto,para que a cidadanía poidater unha visión global antesdas eleccións do vindeirodía 26 de maio”.

Na proposta de ACiP odebate tería lugar no díapactado entre todas as for-macións e no auditorio Re-veriano Soutullo, procurandoun horario que permitise aomaior número de veciñosacudir ao mesmo. Debateque estaría moderado por

unha persoa consensuada eque sería retransmitido endirecto pola radio e polasredes sociais, -“non existenescusas para iso, coas enor-mes facilidades que aportaagora mesmo a tecnoloxía”,sostén o portavoz de ACiP-e así permitir que a mensaxechegue a cantos máis cida-dáns mellor.

Para González Carrera,“este si seria un bo exemplode transparencia que debe-mos dar todos os partidos

políticos. Entendemos que énecesario un debate así,aberto e plural, e agardamosque o alcalde de unha repostapositiva a esta proposta”.

Acip solicita un debate público con todos os candidatos á alcaldía de Ponteareas

No auditorio Reveriano Soutullo e retransmitido en directo por radio

e as distintas redes sociais


Galicia

Como é costume nos úl-timos 31 anos en Sal-vaterra, o domingo 19

de maio, a ANPA A Lagoa, ce-lebrará a XXXI edición da Mar-cha Ciclista Popular, por morda celebración do día das Le-tras Galegas.

Case 19 kms. de percorridopola nosa vila para gozar dun-ha xornada de amigos, familia,deporte e agasallos.

Tamén elebraremos unhaPequemarcha para os máis ca-tivos da casa.

Marcha ciclistapopular enSalvaterra

Odomingo 5 de maio, ACañiza recibiu a máisde 1000 visitantes de

toda Galicia para celebrar oCampionato Galego de HipHop coa colaboración da Se-cretaría Xeral de Deportes daXunta de Galicia, o Concelloda Cañiza e outros establece-mentos locais.

Todo un éxito de partici-pación e afluencia públicaque encheu as instalaciónsdo pavillón municipal. Repar-tironse 1.500 € para os ga-ñadores do I Open Nacionalproba valida para o Ránkingda Federación Española debaile Deportiva.

O Campionato contou coa

presenza de xuíces de granprestixio nacional desde Ma-drid, Barcelona e Mallorca. Aorganización destaca o granambiente e camaradería de to-das as escolas participantes."En Galicia temos un bo nivelde danza urbana, temos moitasorte", afirma Raquel Rodrí-guez, organizadora do eventoe responsable da especialidadede Hip hop urbano na FEBDen Galicia. O club local MuéveteDance Studio foi un dos gran-des vencedores cando se pro-clamou campión galego nascategorías Infantil e youthcos grupos Rebel Kids e MVT,respectivamente, revalidandoasí o título obtido no 2018 en

ambas categorías. Tamén gañoua medalla de bronce na cate-goría Megacrew co grupo MyFamily. A adestradora dinosque: "Seguiremos traballandoduro para deixar o pavillónmoi alto no Campionato de

España que se celebrará enXuño en Guadalajara".

Xa se está a traballar paraorganizar o evento o próximoano, que ten como obxectivosuperar a participación desteano.

A Cañiza celebrou o Campionato Galego de Hip Hopcon máis de 400 bailaríns

Oconcello de Pontea-reas e o Club XadrezRamiro Sabell presen-

taron o VI torneo escolar Ra-miro Sabell que terá lugar ovindeiro 17 de maio no IESVal do Tea.

O evento, que puntuarápara o XIV circuito galego depromoción, comezará ás 11horas e nel veránse as carasos e as xadrecistas das cate-gorías sub-8, sub-10, sub-12,sub-14 e absoluta.

O club adianta que o prazo

de inscrición, que xa estáaberto, pecha as 20 horas do16 de maio. Despois do éxitode participación da anterioredición, a organización decidíu

ampliar o número de inscricióna 250.

As e os interesados nestereto deberán inscribirse na se-guinte ligazón http://www.xa-

drezramirosabell.comOs cinco primeiros clasifi-

cados de cada categoría, agásda absoluta que serán paraos tres primeiros, recibiránun trofeo e haberá recordos esorteo de agasallos para todase todos os xadrecistas.

O presidente do Club, Mi-guel Gallego Illán, agradecea colaboración do concello,da Federación Galega de Xa-drez, dos centros educativose das casas comerciais quefan posible este torneo.

VI Torneo Escolar Ramiro Sabell de axedrez

Unha " andaina botá-nica" percorrerá asmarxes do río Tea o

domingo, 19 de maio, desdea ponte de O Cordeiro, enAlxén, ás 9.30 horas. A acti-vidade organizada por La-zoiro estará guiada polodivulgador Carlos Venade. Osparticipantes poderán crear oseu herbolario e necesitaránlevar un caderno. O prezo daactividade é 2 euros e gratispara menores de 18 anos.Inscrición: 639249005.

Andainabotánica polo ríoTea en Salvaterra


Galicia

Este programa é produtodo coñecemento que teno BNG das necesidades do

noso concello e tamén é unprograma participativo, xa querecolle moitas propostas queson resultado das reuniónsmantidas cos diferentes colec-tivos veciñais e sociais. En-contros que o BNG levou acabo nos últimos meses para aelaboración das emendas pre-sentadas aos orzamentos mu-nicipais. “Moitas destasiniciativas están recollidas nonoso programa porque o actualgoberno non as levou adiante.”

Como novidade o BNG pre-senta unha versión de lecturafácil para persoas con dificul-tade de comprensión lectora,

que foi supervisado pola Aso-ciación ACEESCA. Tamén reali-zarán unha versión en braille.

Inclúe un total de 186 pro-postas que xiran en torno asete eixos fundamentais: Unconcello para vivir e traballar;Democracia participación e

transparencia; Concellos ga-legos e concellos en galego;Concellos para o benestar eunha vida digna; Concellospola igualdade e contra o pa-triarcado; Servizos públicos ede calidade; Concellos benxestionados.

O BNG presenta un programa electoral paraa transformación en positivo do Porriño

Opróximo venres 17de maio ás 20:00horas Movemento

Oia presentará a súa candi-datura no Centro Cultural dePedornes, en Oia. O sábado18 nas escolas de Loureza.

Encabezada polo conce-lleiro Xoán Lois Vila, a listaconta nos primeiros lugarescoa presenza de María AnduraGiraldez, Oscar Suarez Alvarez,Loreto Dorado Silva, Jose Mi-

guel Sanchez, Ana RodriguezGonzalez. No acto tamén sedará a coñecer os principaisobxectivos que conformaráno programa político que estaagrupación presentará nasvindeiras eleccións municipaisde maio, e o traballo realizadoestes anos no Concello.

Movemento Oia é unhaasociación que nace do mo-vemento 15-M que se integranas mareas municipais.

Presentación da candidaturade Movemento Oia

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) T. 986 64 12 [email protected]

Presentamos aquí as liñasbásicas do programa e acandidatura de Alterna-

tiva por Mondariz, unha lista,encabezada por Xoán CarlosMontes Bugarín, “Calis”, for-mada por mulleres e homescunha media de idade de 38anos e con experiencia na xes-tión municipal e no asociacio-nismo: comunidades demontes, asociación de nais epais de alumnos, etc… Somosun conxunto de 11 titulares e10 suplentes ocupados profe-sionalmente como comercian-tes, asalariados, funcionarios,autónomos, etc. A nosa lista érepresentativa desde o puntode vista social e territorial darealidade de Mondariz.

A nosa candidatura repre-senta outra maneira de facerpolítica, da xente e para a

xente: con contas claras etransparencia, sen posibilidadede acomodarse nos cargos eblindarse de privilexios, man-tendo sempre o diálogo abertocos veciños e veciñas. Por isoos nosos principios programá-ticos son os do ben común:

1.– Promoción do emprego,con cursos de formación parapersoas desempregadas ecrea-ción dun viveiro de empresaspara asentar poboación e fo-mentar o emprendemento.

2.- Recuperación da escolade Valiño en Vilasobroso, coacolaboración da entidade localmenor.

3.- Aposta pola transparen-cia e publicidade (convocato-rias de emprego, axudas, sub-vencións, salario do alcalde,etc...)para promover a igual-dade de oportunidades, tal e

como se fixo ao longo dos úl-timos catro anos.

4.– Trato respectuoso e igua-litario a todos os veciños eveciñas, con independencia daopción política que elixiranco seu voto.

5.– Compromiso de respectara legalidade e seguir tratandoa todas as parroquias por igual:

saneamento, coidado de es-tradas, abastecemento de auga,transporte público, locais so-ciais, etc...

6.– Promoción do asocia-cionismo deportivo, veciñal ecultural e fomento da partici-pación veciñal.

7.– Apoio incondicional aocomercio local, ás empresas e

aos produtores e produtorasde Mondariz: auga, horta, mel,viño, carne, froitas, etc...

8.- Defensa contundentedos servizos públicos (sani-dade, educación, servizos so-ciais) contra a política de pri-vatizacións e recortes que nosdeixaron sen servizo de pe-diatría.

Calis presenta equipo e programa para a súa reeleccióncomo alcalde de Mondariz

Especial Eleccións 26M municipais e europeas...xa sabemos en que pratos veñen co - mendo durante a...

Documents

Transcript of Especial Eleccións 26M municipais e europeas...xa sabemos en que pratos veñen co - mendo durante a...