Etika Opsti Nacela 30 03 2017 - semejnamedicina.mednet.mk

МЕДИЦИНСКА

Е Т И К А

МЕДИЦИНСКА ЕТИКА

Е Т И К А


Етика и биоетика

Основни поимиНајстара научна и филозофска дисциплина:

Етика(gr. ethos = обичај)


Најстара научна и филозофска дисциплина:

Морал(lat. mos = чуд, табиет)


Етика е филозофска дисциплина што се занимава со проучување на специфичен вид човекови вредности.

Морал е збир на правила на определено општествоопштествена класа за содржината и начинот на меѓусебните односи на луѓето и нивните заедници


е филозофска дисциплина што се занимава со проучување на специфичен вид човекови вредности.

е збир на правила на определено општество или општествена класа за содржината и начинот на меѓусебните односи на луѓето и нивните заедници


Однос помеѓу моралните норми и останати регулативни норми:Морална норма представува специфичен индивидуален вредносен систем на личност кој има свој законски постанок, развој и прифаќање.

Други регулативни норми (блиски до моралните норми):- Норми на првобитна заедница- Обичајни норми- Религија- Правни норми


Однос помеѓу моралните норми и останати регулативни

Морална норма представува специфичен индивидуален вредносен систем на личност кој има свој законски постанок, развој и прифаќање.

Други регулативни норми (блиски до моралните норми):Норми на првобитна заедница


Сличност и разлики помеѓу морална и обичајна норма

- Обичајниот морал не признава индивидуалност- Обичајниот морал е традиционален- Постои произволност при казнувањето за прекршителите

на обичајни норми- Во обичајните норми не се зема во обзир моралниот

профил на извршителот- Важноста на обичајните норми е тесно ограничено со

генерација (племе)- Обичајните норми се карактеризираат со голема снага на

инерција


Сличност и разлики помеѓу морална и обичајна норма

Обичајниот морал не признава индивидуалностОбичајниот морал е традиционаленПостои произволност при казнувањето за прекршителите

Во обичајните норми не се зема во обзир моралниот профил на извршителотВажноста на обичајните норми е тесно ограничено со генерација (племе)Обичајните норми се карактеризираат со голема снага на


Сличност и разлики помеѓу морална и верска норма

- Верските норми се одбележуваат со поимот „светост“ (моралните норми ги одбележува поимот „добро“)- Верските норми се со висок степен на безусловност и обврски во споредба со моралните норми.- Кога се прекршат верски норми. Човекот згрешил према Господ Бог! (кога се прекрши морална норма човекот чувствува дека погрешил према своето достоинство)- Верските норми по правило се поврзани со Црквата како организација, додека моралните норми не се врзуваат со никаква организација.


Сличност и разлики помеѓу морална и верска норма:

Верските норми се одбележуваат со поимот „светост“ (моралните норми ги одбележува поимот „добро“).

Верските норми се со висок степен на безусловност и обврски во споредба со моралните норми.

Кога се прекршат верски норми. Човекот згрешил према Господ Бог! (кога се прекрши морална норма човекот

погрешил према своето достоинство)Верските норми по правило се поврзани со Црквата како

организација, додека моралните норми не се врзуваат со никаква организација.


Етиката често се преклопува со:

- Филозофската антропологија што ја разгледува поставеноста на човекот во космосот

- Аксиологијата што се занимава со општиот збир на човекови вредности


Етиката често се преклопува со:

Филозофската антропологија што ја разгледува поставеноста на човекот во космосот

Аксиологијата што се занимава со општиот збир на човекови вредности


Етички текови според моралниот стремеж:

- Евдаимонизам – чиј главен стремеж е среќата.- Хедеонизам – кај кој задоволството е краен плод на

моралното делување.- Утилитаризам – соодвествува со корисноста- Прагматизам – каде изнаоѓањето на средства и начини за

постигнување на делата е крајниот стремеж


Етички текови според моралниот стремеж:

чиј главен стремеж е среќата.кај кој задоволството е краен плод на

моралното делување.соодвествува со корисноста

каде изнаоѓањето на средства и начини за постигнување на делата е крајниот стремеж


Основни етички начела:

- Правни должности: регулирани се со закон, и нивното кршење резултира со судска одговорност;

- Етички должности: не се јасно дефинирани со закон, се темелат на хуманост и праведност;

- Етичка дилема: повеќе правци на однесување се оправдани со низа причини со спротивни последици:


Основни етички начела:

Правни должности: регулирани се со закон, и нивното кршење резултира со судска одговорност;Етички должности: не се јасно дефинирани со закон, се темелат на хуманост и праведност;Етичка дилема: повеќе правци на однесување се оправдани со низа причини со спротивни последици:


Четири клучни принципи на етичко делување

- Принцип на почитување на индивидуална самостојност;- Принцип на корисност;- Принцип на не-штетност;- Принцип на еднаквост;


Четири клучни принципи на етичко делување:

Принцип на почитување на индивидуална самостојност;Принцип на корисност;

штетност;Принцип на еднаквост;


Должност на здравствениот работник

- Животот е најголема вредност и најголемо богатство- Да се прави добро,- Принцип на еднаквост и авотномија- Принцип на права и обврска на сите- Принцип на соработка и добри односи помеѓу

здравствените работници- Принцип на непрекинато


Должност на здравствениот работник

Животот е најголема вредност и најголемо богатствоДа се прави добро, да не се нанесува штетаПринцип на еднаквост и авотномијаПринцип на права и обврска на сите луѓеПринцип на соработка и добри односи помеѓу здравствените работнициПринцип на непрекинато учење и стручно усовршување


Што не е етика

- Не се чувствата- Не е религијата- Не ја прати закон- Не ги следи културолошките прифатени норми- Не е наука (?)


Не ја прати законНе ги следи културолошките прифатени норми


Медицинска етика

- Хумана: лекарска и стоматолошка во најтесна смисла- Ветеринарска- Биоетика: не произлегува од филозофската етика;

Настаната е како реакција на морални двосмислености кои ги донесе развојот на современата медицина = полиперспективно подрачје во кое се во интеракција разновидни перспективи, при што се создаваат центри и мерки за движење по патеките и се однесуваат на животот и условите и околностити на нивно зачувување.


Хумана: лекарска и стоматолошка во најтесна смисла

Биоетика: не произлегува од филозофската етика; Настаната е како реакција на морални двосмислености кои ги донесе развојот на современата медицина = полиперспективно подрачје во кое се во интеракција разновидни перспективи, при што се создаваат центри и мерки за движење по патеките и се однесуваат на животот и условите и околностити на нивно зачувување.


Дефиниции

Биоетика е изучување на етичките проблеми предизвикани со здравствениот напредок, посебно во полето на биологијата и медицината (

Нова дефиниција на биоетика-Биоетика е системско проучување на моралните димензии во склоп со науката за живот.


е изучување на етичките проблеми предизвикани со здравствениот напредок, посебно во полето на биологијата и медицината (the Oxford English Dictionary)

Нова дефиниција на биоетикаБиоетика е системско проучување на моралните димензии

во склоп со науката за живот.


Структура на биоетичка

Анализа1. дефинирање на проблем:

почеток 2. разделуваање на проблемот по аспекти3. расправање на проблемот по аспекти4. барање / нудење решенија

Фактори на етичко одлучување

Етичка теорија, начела (принципи) и правила


Структура на биоетичка постапка

дефинирање на проблем: конкретен проблем како

2. разделуваање на проблемот по аспекти3. расправање на проблемот по аспекти4. барање / нудење решенија

на етичко одлучување

Етичка теорија, начела (принципи) и правила


Етиката се дели на четири различни дисциплини:

1. Нормативна етика2. Дескриптивна етика3. Применете етика4. Метаетика


Етиката се дели на четири различни дисциплини:

2. Дескриптивна етика


Етички правила – кодекси

Однесување кое го развиваат професионални организации

Структура на кодексите:1. Регулативна2. Го штити јавниот интерес3. Специфична во однос на членството4. Обврзувачка


кодекси

Однесување кое го развиваат професионални организации

Структура на кодексите:

Го штити јавниот интересСпецифична во однос на членството


Рамки за етичко одлучување:

- Препознавање етички проблем- Собирање факти- Проценка на алтернативни решенија- Донесување одлука и тестирање- Делување и проверка на резултатот


Рамки за етичко одлучување:

Препознавање етички проблем

Проценка на алтернативни решенијаДонесување одлука и тестирањеДелување и проверка на резултатот


Основни документи на медицинската етикаI Према проблематиката која ја обработуваат документите:

Документи директно поврзани со Хипократовата заклетва, односно со нејзините основни етички начела:- Документи за должностите и правата на медицинските

работници- Документи за зштита на правата на поедини популации (групи)- Документи за организација и функционирање на здравствената

заштите- Документи во кои се обработува методологијата на работата- Документи за нови подрачја во кои е ангажирана современата

медицина


Основни документи на медицинската етикаПрема проблематиката која ја обработуваат документите:

Документи директно поврзани со Хипократовата заклетва, односно со нејзините основни етички начела:

Документи за должностите и правата на медицинските

Документи за зштита на правата на поедини популации (групи)Документи за организација и функционирање на здравствената

Документи во кои се обработува методологијата на работатаДокументи за нови подрачја во кои е ангажирана современата


Основни документи на медицинската етика

II Према тоа кој ги донесол овие документи:

Од страна на Обединетите Нации

Општа декларација на човековите права 10 Декември 1948г „најдобро чувани тајни на светот“Член 1: Сите човечки суштества се родени слободни и еднакви во поглед на достојанството и праватаЧлен 2: На секој човек му се достапни сите права и слободи наведени во оваа декларација, без дискриминација од било кој вид.



Према тоа кој ги донесол овие документи:

Од страна на Обединетите Нации

Општа декларација на човековите права 10 Декември 1948г „најдобро чувани

Член 1: Сите човечки суштества се родени слободни и еднакви во поглед на

Член 2: На секој човек му се достапни сите права и слободи наведени во оваа декларација, без дискриминација од било кој вид.



II Према тоа кој ги донесол овие документи:

Од страна на советот на Европа:

Конвенција за човековите права и биомедицината, Овиедо, Март 1997 година- Прв меѓународен мултилатерален договор на полето на човечките права и

применетата биологија и медицина- Наведена е потребата за меѓународна соработка- Поделена е на неколку поглавја; Прифаќање, Приватен живот и право на управување со човечките гени, научни испитувања, одстранување на ткива и органи од аспект на трансплантација, забрана на финансиска надохнада и располагање со одредни делови од човековото тело.



Према тоа кој ги донесол овие документи:

Од страна на советот на Европа:

Конвенција за човековите права и биомедицината, Овиедо, Март 1997 годинаПрв меѓународен мултилатерален договор на полето на човечките права и применетата биологија и медицина:

Наведена е потребата за меѓународна соработкаПоделена е на неколку поглавја; Прифаќање, Приватен живот и право на

управување со човечките гени, научни испитувања, одстранување на ткива и органи од аспект на трансплантација, забрана на финансиска надохнада и располагање со одредни делови од човековото тело.


Основни документи на медицинската етикаОд страна на советот на Европа

Препораки:Препорака 818 (1977) ситуации на ментално болниПрепорака 1046 (1986) употреба на човечки ембрион и фетус во дијагностицирање, терапија, научна, индустриска и комерцијална целПрепорака Бр Р (78) 29 хармонизација на законодавството на државите членки околу проблематиката на земање, калемење и трансплантација на човечки супстанцииПрепорака Бр (80) 4 до државите членки за пациентите како основни субјекти во своето сопствено лечење.Препорака Бр (81) 1 до државите членки за правилата на функционирање на базите со медицински податоциПрепорака Бр (83) 2 до државите членки за законот за заштита на личности со ментални проблеми кои се хоспитализирани како недоброволни пациентиПрепорака Бр (90) 3 до државите членки кои се однесуваат на медицински испитување на човечки суштестваПрепорака Бр (90) 13 до државите членки кои се однесуваат на пренаталниот генетски скрининг, пренатална генетска дијагноза и здружено генетско советување


Основни документи на медицинската етикаОд страна на советот на Европа

Препорака 818 (1977) ситуации на ментално болниПрепорака 1046 (1986) употреба на човечки ембрион и фетус во дијагностицирање, терапија, научна, индустриска и комерцијална целПрепорака Бр Р (78) 29 хармонизација на законодавството на државите членки околу проблематиката на земање, калемење и трансплантација на човечки супстанцииПрепорака Бр (80) 4 до државите членки за пациентите како основни субјекти во своето

Препорака Бр (81) 1 до државите членки за правилата на функционирање на базите со

Препорака Бр (83) 2 до државите членки за законот за заштита на личности со ментални проблеми кои се хоспитализирани како недоброволни пациентиПрепорака Бр (90) 3 до државите членки кои се однесуваат на медицински испитување на

Препорака Бр (90) 13 до државите членки кои се однесуваат на пренаталниот генетски скрининг, пренатална генетска дијагноза и здружено генетско советување



Од страна на Светската Медицинска АсоцијацијаПрепораки:- Женевска Декларација 1948, 1968. 1983- Дванаесет начела за обезбедување на здравствена заштита во било кој систем

на национална здравствена заштита 1963, 1983- Интернационален кодекс на медицинска етика 1949, 1968, 1983- Правила за врема на вооружен сукоб 1956, 1957, 1983- Хелпинска Декларација (препораки и упатства за лекари во биомедицински

испитувања кои вклучуваат човечки субјект) 1964, 1975, 1983, 1989, 1996, 2000- Препораки што се однесуваат на медицинската заштита во селски подрачја- Изјава за планирање на семејство- Сиднејска декларација за смртта 1968, 1983- Декларација од Осло за терапевскиот абортус 1970, 1983



Од страна на Светската Медицинска Асоцијација

Женевска Декларација 1948, 1968. 1983Дванаесет начела за обезбедување на здравствена заштита во било кој систем на национална здравствена заштита 1963, 1983Интернационален кодекс на медицинска етика 1949, 1968, 1983Правила за врема на вооружен сукоб 1956, 1957, 1983Хелпинска Декларација (препораки и упатства за лекари во биомедицински испитувања кои вклучуваат човечки субјект) 1964, 1975, 1983, 1989, 1996, 2000Препораки што се однесуваат на медицинската заштита во селски подрачјаИзјава за планирање на семејствоСиднејска декларација за смртта 1968, 1983Декларација од Осло за терапевскиот абортус 1970, 1983


Основни документи на медицинската етикаОд страна на Специјалистички здруженија

Препораки:- Хавајска декларација на Светското Педијатриско Зрдужение 1977, 1983

- Декларација на светска етика, водачи, Парламент на светските религии 1993. Чикаго

Каде се дефиниратни начела што подразбираат концензус помеѓу религиите за обврзувачки вредности, неотопивукачки мерки и темелни морални ставови! Декларацијата се задржува на 4 начела:А. Нема нов светски поредок без светска етикаБ. Основно барање: со секој човек да се постапува човечкиВ. Четири основни правци – обврски на нега: 1. Култура на ненасилство и почитување на човековото суштество2. Култура на солидарност и праведен економски развој


Основни документи на медицинската етикаОд страна на Специјалистички здруженија

на Светското Педијатриско Зрдужение 1977, 1983

Од страна на РелигијаДекларација на светска етика, - предложена на собирот на верските и духовни водачи, Парламент на светските религии 1993. Чикаго

Каде се дефиниратни начела што подразбираат концензус помеѓу религиите за обврзувачки вредности, неотопивукачки мерки и темелни морални ставови! Декларацијата се задржува на 4 начела:А. Нема нов светски поредок без светска етикаБ. Основно барање: со секој човек да се постапува човечки

обврски на нега: Култура на ненасилство и почитување на човековото суштество

2. Култура на солидарност и праведен економски развој



Од страна на Религија1. Толеранција и живот во вистина2. Рамноправност и партнерство помеѓу маж и жена3. Промена на свеста во светското разбирање на етиката, обврска на промена на свеста на поединец.

Национални документи- Устав на РМ- Кодекс на лекарска етика- Закон за здравствена заштита- Закон за права на пациентите



Од страна на Религија1. Толеранција и живот во вистина2. Рамноправност и партнерство помеѓу маж и жена3. Промена на свеста во светското разбирање на етиката, обврска на промена

Национални документи

Закон за здравствена заштитаЗакон за права на пациентите



III Према содржината на овие документи:1. Молитви- дневна молитва на лекарите (Moses 2. Заклетви- Хипократова 3. Правила- Формула comitis archiatrorum- Совети на лекарите (Haly Abbas), 17 4. Кодекси во медицинската етика- Кодекс на Thomas Percival од 18. - Меѓународен кодекс на лекарска етикаСодржи дефиниции на општи должности на лекарите, должностимеѓусебни должности5. Декларации. Резолуции - Женевска декларација



Према содржината на овие документи:

Moses Maiomonides Еврејски филозоф од 12 век)

Abbas), 17 Enjuinovi правила4. Кодекси во медицинската етика

18. векМеѓународен кодекс на лекарска етика (Лондон, 1949., Сиднеј, 1968., Венеција, 1983.)

Содржи дефиниции на општи должности на лекарите, должности према болните и

МЕДИЦИНСКАМЕДИЦИНСКА ЕТИКА


Право на живот – право на смртАбортус1. Човеков индивидуален живот:- Животот е дар на Божјата љубов но и задача за зачувување и ја исклучува секоја можност од абортус- Евангелие за животот: „абортус е намерно убиство на човеково суштество“.- Човековите права му припаѓаат на оној кој постанува 2. Морални и законски втемелени права на абортус- Ембрион / фетус е личност са сите права, вклучувајќи го и правото на живот (озаконувањето на абортус) Се темели на основа на начелото на слобода и права на жените на автономија и индивидуален избор и слободно одлучување за сопственото тело и начин на живот.Став на противниците: апсолутен приоритет се дава на фетусот и покрај тоа што се работи за две еднакво правни личности!!! - Казнен закон за противправен прекин на бременост- Декларација на светското лекарско здружение од Осло

абортус- Меѓународен комитет за заштита на неродените деца, декларација за правата на жение

за контрацепција


на смрт

1. Човеков индивидуален живот:Животот е дар на Божјата љубов но и задача за зачувување и ја исклучува секоја

Евангелие за животот: „абортус е намерно убиство на човеково суштество“.Човековите права му припаѓаат на оној кој постанува in utero и in vitro

2. Морални и законски втемелени права на абортусЕмбрион / фетус е личност са сите права, вклучувајќи го и правото на живот (озаконувањето

на абортус) Се темели на основа на начелото на слобода и права на жените на автономија и индивидуален избор и слободно одлучување за сопственото тело и начин на живот.Став на противниците: апсолутен приоритет се дава на фетусот и покрај тоа што се работи за

Казнен закон за противправен прекин на бременостДекларација на светското лекарско здружение од Осло – Резолуција за терапевтски

Меѓународен комитет за заштита на неродените деца, декларација за правата на жение


Повикување на совест

- Концептот за повикување на совест е втемелен на поставката дека личноста не мора да ги почитува граѓанските закони или некои негови одредби, кои даваат наредба да се постапи спротивно на сопствената совест

- Повикување на совест е темелно - Од правен аспект повикувањето на совест е можност за непочитување на

законот и начин да се заштити индивидуалната слобода. Тоа е граќанско право.

- Имаме многу често вакви ситуации, при што односот со законодавството во разни држави е различит (од крајна толеранција до рестриктиведн став)

- За оваа одлука мора правовремено да се извести пациентот и да се упати кај друг лекар од иста струка, како и да се информираат претпоставените / колегите.

- Како е решено во Македонскиот закон ???? vjerskih ili moralnih nazora, odnosno uvjerenja, liječnik


Концептот за повикување на совест е втемелен на поставката дека личноста не мора да ги почитува граѓанските закони или некои негови одредби, кои даваат наредба да се постапи спротивно на сопствената совестПовикување на совест е темелно човеково право.Од правен аспект повикувањето на совест е можност за непочитување на законот и начин да се заштити индивидуалната слобода. Тоа е граќанско

Имаме многу често вакви ситуации, при што односот со законодавството во разни држави е различит (од крајна толеранција до рестриктиведн став)За оваа одлука мора правовремено да се извести пациентот и да се упати кај друг лекар од иста струка, како и да се информираат претпоставените /

Како е решено во Македонскиот закон ???? Hrvatski zakon o liječništvu, članak 20.: “Radi svojih etičkihliječnik se ima pravo pozvati na priziv savjesti…”


Биоетика на умирање

Во болест и болка:Состојба во која не постои заедништво- 2 спротивни пристапи: негативен болката е непријатна, но е составен дел на животот. - Должност ни е да се лечиме со сите пропишани расположиви и вонредни средства

Пред лицето на смртта- По прашање на човеково достојанство- Значење и смисла на последната фаза на живот- Употреба на прикладни средства за ублажување или за елиминација на болката / почит према започнатиот и незапирлив правец на умирање. (да не се употребуваат следни технички можни, но морално неоправдани зафати и прекин на започнати но некорисни терапии)...- Почитување волјата на пациентот (но и свеста на лекарот)- Достоинствено умирање, во мир со самиот себе, блиските и Бог, право на вистина- За Лекарот Служител на животот или служител на смртта (пакт со смртта)- Губење на односот човек лекар и човек пациент


заедништво помеѓу телесната и духовната состојба2 спротивни пристапи: негативен – настојува да се прекине состојбата и позитивен –

болката е непријатна, но е составен дел на животот. Должност ни е да се лечиме со сите пропишани расположиви и вонредни средства

По прашање на човеково достојанствоЗначење и смисла на последната фаза на животУпотреба на прикладни средства за ублажување или за елиминација на болката / почит

према започнатиот и незапирлив правец на умирање. (да не се употребуваат следни технички можни, но морално неоправдани зафати и прекин на започнати но некорисни

Почитување волјата на пациентот (но и свеста на лекарот)Достоинствено умирање, во мир со самиот себе, блиските и Бог, право на вистинаЗа Лекарот Служител на животот или служител на смртта (пакт со смртта)Губење на односот човек лекар и човек пациент


Биоетика на умирање

Етичка двосмисленост:- Каде припаѓа личноста што умира (смртта е сеуште табу тема)- Лекарот и здравствените работници (ублажување на болката

прекин на бескорисна терапија активна еутаназија, асистирано самоубиство, вистина за дијагнозите и прогнозата во најширока смисла, почитување на волјата на болниот и право на смрт)


личноста што умира (смртта е сеуште табу тема)Лекарот и здравствените работници (ублажување на болката – обврска према болниот, прекин на бескорисна терапија активна еутаназија, асистирано самоубиство, вистина за дијагнозите и прогнозата во најширока смисла, почитување на волјата на болниот и


Еутаназија (грчки блага смрт)

- Намерно одземање на животот (не преземање) активности врз човечкото суштество за негово наводно добро- Најран пример изложување на недоносени на ридот - Platon Подобро е да се препушти на смртта неизлечив пациент отколку непотребно да се продолжува неговата болка и со тоа да се нанесе материјална штета на заедницата- Томас Мор советувал лекарот да го прекине животот

работи за неизлечива болест или истиот е изложен на деградација на човечкото во него.

- Светско Здравствено Здружениесожалување (анг. Mercy killing) dignity)


грчки блага смрт)

Намерно одземање на животот (не преземање) активности врз човечкото суштество за негово наводно добро

Најран пример изложување на недоносени на ридот Tajget во древна СпартаПодобро е да се препушти на смртта неизлечив пациент отколку

непотребно да се продолжува неговата болка и со тоа да се нанесе материјална

Томас Мор советувал лекарот да го прекине животот на пациентот доколку се неизлечива болест или истиот е изложен на деградација на

Светско Здравствено Здружение Мадрид, 1987. - иноним: убиство од . Mercy killing) или достојанствена смрт (анг. Death with



- Прво организирано општество со програма за еутаназија формирано е под име Voluntary Euthanasia Society (VES)

- Euthanasia Society of America Society for the Right to Die;

- Еутаназија е легална во Орегон,почетокот на осумдесетитеоколу 75% од граѓаните се подготвени да го прифатат законот)

- Во 2002.: „Завршеток со животот и асистирирано самоубиство еутаназијата се дозволува

- Иако потпомогнато самоубиство во Швајцарија не е казниво дело, акое направено д себични мотиви, иако еутанзаијата не е легална.

- Холандија: регионалните управи годишно примаат околу еутанзија од од нив околу 3.800 асистенција на лекар!



Прво организирано општество со програма за еутаназија формирано е под Voluntary Euthanasia Society (VES) во Англија 1935.

Euthanasia Society of America формирано е 1938. a 1976 го менува името во to Die; во 1991. станува Choice in Dying

Еутаназија е легална во Орегон, Вашингтон, Јапонија, Холандија (во почетокот на осумдесетите, испитувањето на јавниот морал покажа дека

се подготвени да го прифатат законот) со животот и асистирирано самоубиство “ со кое

еутаназијата се дозволува), Белгија, Луксенбург – се смета лекарски третманИако потпомогнато самоубиство во Швајцарија не е казниво дело, ако тоа не е направено д себични мотиви, иако еутанзаијата не е легална.

регионалните управи годишно примаат околу 9.700 барања за 3.800 се одобруваат. Од тој број се само 300 за


Еутаназија (грчки блага смрт)Холандското кралско лекраско здружение дефинира сет критериуми кои треба да бидат задоволени за еутаназијата да биде легална:

1. Барање за еутаназија или асистиран суицид мора да го достави болниот со своја слободна волја

2. Интензитетот на болки мора да биде неподнослив и без надеж за можно подобрување

3. Активниот завршеток на животот мора да биде последно решение и затоа кон него се пристапува само кога нема алтернативни решенија за состојбата со болниот

4. Чинот на активно завршување на животот мора да го спроведе доктор. 5. Лекаро мора да консултира друг независнен негов колега кој мора да ја

потврди ситиацијата на безнадежност6. Мора да постои писмена изјава

наведена дијагнозата, прогнозата, терапијата, перспектива на лечењето, име и мислење на консултираниот колега на кој треба да се изврши самиот чин


грчки блага смрт)Холандското кралско лекраско здружение дефинира сет критериуми кои треба да бидат задоволени за еутаназијата да биде легална:

Барање за еутаназија или асистиран суицид мора да го достави болниот со

Интензитетот на болки мора да биде неподнослив и без надеж за можно

Активниот завршеток на животот мора да биде последно решение и затоа кон него се пристапува само кога нема алтернативни решенија за состојбата

Чинот на активно завршување на животот мора да го спроведе доктор. Лекаро мора да консултира друг независнен негов колега кој мора да ја потврди ситиацијата на безнадежностМора да постои писмена изјава – информација. Во него треба да биде наведена дијагнозата, прогнозата, терапијата, перспектива на лечењето, име и мислење на консултираниот колега – лекар, барањето на болниот и начин на кој треба да се изврши самиот чин



Белгија: од пациентот се бара да биде способен и свестен во моментот кога се донесува одлуката, без надворешен пристисок.претходно да го напише барањето, но тоа мора да биде барем 5 години пред да ја изгуби можноста за изразување на сопствената волја. Лекар што не сака не мора да учествува во еутаназијата, но мора да го упати пациентот на лекар кој тоа ќе го изврши. За личноста над која е извршена еутаназија се смета дека починала од природна смрт (така мора да се напише во посмртницата)



Белгија: од пациентот се бара да биде способен и свестен во моментот кога се донесува одлуката, без надворешен пристисок. Постои можност пациентот претходно да го напише барањето, но тоа мора да биде барем 5 години пред да ја изгуби можноста за изразување на сопствената волја. Лекар што не сака не мора да учествува во еутаназијата, но мора да го упати пациентот на лекар кој тоа ќе го изврши. За личноста над која е извршена еутаназија се смета дека починала од природна смрт (така мора да се напише во посмртницата)


Еутаназија (грчки блага смрт)Резолуции – декларацииРезолуција од Светската Лекарска Асоцијација за терапевтски прекон на бременост: Oslo, 1970., надополнет во ВенецијаРезолуција на СЛА за неизлечиви болестиПрепорака на советот на Европа за правата на болните и болните пред смртR 779 (1976)Резолуција на СЛА за еутаназијаРезолуција на СЛА за учество из извршување смртна казнаЛисабон 1981, Единбург 2000, Правила на СЛА за време на вооружен сукобВенеција1983.,…Почитување на телесен и духовен интегритет:права (СЛА, Калифорнија,1980.); интернационални закони:Конвенција на Совет на Европа и Обединети нации занечовечко и понижувачко однесување



од Светската Лекарска Асоцијација за терапевтски прекон на надополнет во Венеција 1983.

на СЛА за неизлечиви болести: Венеција, 1983.советот на Европа за правата на болните и болните пред смрт:

за еутаназија: Мадрид 1987, Марбела 1982, Вашингтот 2002.Резолуција на СЛА за учество из извршување смртна казна- Rezolucija WMA :

2000, Сеул 2008.Правила на СЛА за време на вооружен сукоб: Хавана, 1956, Истамбул 1957,

Почитување на телесен и духовен интегритет: основа на заштита на човековите ,1980.); тортура и малтретирање е забрането со

Конвенција на Совет на Европа и Обединети нации за спречување на мачење и нечовечко и понижувачко однесување



Резолуции – декларацииНасоки на СЛА во врска со мачењето и други груби постапкиТокио, 1975, Хамбург 1997., DivonneПоследна резолуција за човекови права СЛА Бали 1995Се повикуваат сите членки да испрататработат во затворските установиДекларација на СЛА за преглед наBains, 2005.



Насоки на СЛА во врска со мачењето и други груби постапки:Divonne-les-Bains, 2006.

Последна резолуција за човекови права СЛА Бали 1995. Се повикуваат сите членки да испратат јасни етички ставови до лекарите кои работат во затворските установи Истамбул Protocol, ОН, 2004Декларација на СЛА за преглед на затвореници: Будимпешта 1993., Divonne-les


Однос према лица лишени од слободаОпшто собрание на ОН 1982., Начела на лекарска етика:1. Здравствените работници, посебно лекраите, должни се да спроведат

здравствена заштита еднаквои за лица кои се на слобода

2. Грубо е кршењето на лекарскатаангажирање на здравствените работници во експерименти, мачење или други нечовечки постапки

3. За здравствените работници е спротивно со лекарскатанад затворениците ако тоа нема за цел оценување, заштита или подобрување на нивното телесно и духовно здравје.4. Во спротивност е со лекарската етика ако лекарот: го користи своето знаење и способност при сослушување на затвореници на начин кој би можел негативно да влијае на неговото телесно и духовно здравје и ако одобруваат или учествуваат во проценка дали затвореникот е способен за било која постапка и казнување.


Однос према лица лишени од слобода1982.,

Здравствените работници, посебно лекраите, должни се да спроведат здравствена заштита еднакво квалитетно, по сите стандарди кои важат како и за лица кои се на слободаГрубо е кршењето на лекарската етика преку активно или пасивно ангажирање на здравствените работници во експерименти, мачење или други нечовечки постапки

3. За здравствените работници е спротивно со лекарската етика секоја работа над затворениците ако тоа нема за цел оценување, заштита или подобрување на нивното телесно и духовно здравје.4. Во спротивност е со лекарската етика ако лекарот: го користи своето знаење и способност при сослушување на затвореници на начин кој би можел негативно да влијае на неговото телесно и духовно здравје и ако одобруваат или учествуваат во проценка дали затвореникот е способен за било која постапка и


Однос према лица лишени од слобода5. Во спротивност е со лекарската етика на здравствениот работник ако тој учествува во било која постапка на ограничување на затворениците.6. Наведенита начела не е дозволено да се кршат од никоја причина дури ни во вонредни ситуации.Совет на Европа, 2006 здрасвствени услуги на место на лишување на слободата:А. Пристап до лекар: прв преглед, информации, за време на престој неограничена достапност, и достапност надвор од затворската грижа (пропишана)Б. Еднаквост на здравствена заштита: општа медицина, психијатриска негаВ. Согласност и поверливостГ. Превенција: хигиена (исхрана, хигиенски услови), преносиви болести, превенција од самоубиство, спречување на насилство, општествени врскиД. Хуманитарна помош: Мајка и дете, млади, затвореници со пореметувања на личност


Однос према лица лишени од слобода5. Во спротивност е со лекарската етика на здравствениот работник ако тој учествува во било која постапка на ограничување на затворениците.

начела не е дозволено да се кршат од никоја причина дури ни во

Совет на Европа, 2006 здрасвствени услуги на место на лишување на

до лекар: прв преглед, информации, за време на престој неограничена достапност, и достапност надвор од затворската грижа

на здравствена заштита: општа медицина, психијатриска негаВ. Согласност и поверливост

Превенција: хигиена (исхрана, хигиенски услови), преносиви болести, превенција од самоубиство, спречување на насилство, општествени врскиД. Хуманитарна помош: Мајка и дете, млади, затвореници со пореметувања на


Однос према лица лишени од слободаЕ. Професионална и независна стручност при:Проблем на морталот, самоповредување, штрајк со глад меѓусебно насислство и насилство према персоналот во установата

СЛА - здравствени услуги во затворите:- Стандардни- Заштита и промовирање на здравје- Примарна здравствена заштита- Специфични етички проблеми- Заразни болести- Средства на зависност- Ментално здравје


Однос према лица лишени од слободаи независна стручност при:

Проблем на морталот, самоповредување, штрајк со глад меѓусебно насислство и насилство према персоналот во установата

здравствени услуги во затворите:

Заштита и промовирање на здравјеПримарна здравствена заштитаСпецифични етички проблеми


Формиран Етичкиот комитет

24.10.2002Собранието на Лекарската комора на Македонија го прифати предлогот на Извршниот одбор и донесе одлука за формирање на Етички комитет за правата на пациентите.За претседател на Комитетот е избран дпредложи членови кои ќе го сочинуваат Комитетот. Да потсетиме дека Комитетот ќе донесува ставови и препораки во врска со глобалните прашања околу правата на пациентите, односот докторнеизлечивите болни, клонирањето, заштитата на фетусот, трансплантациите, вештачкото оплодување, еутаназијата и слично.Комитетот ќе треба да врши и етичко толкување на проекти на терапевтски експерименти и да предлага измени во кодексот на медицинска деонтологија.Во Комитетот ќе членуваат поединци од повеќе професии и тој ќе заседава на затворени, полузатворени и отворени седници.


Формиран Етичкиот комитет

Собранието на Лекарската комора на Македонија го прифати предлогот на Извршниот одбор и донесе одлука за формирање на Етички комитет за правата

За претседател на Комитетот е избран д-р Здравко Чакар. Тој треба да предложи членови кои ќе го сочинуваат Комитетот. Да потсетиме дека Комитетот ќе донесува ставови и препораки во врска со глобалните прашања околу правата на пациентите, односот доктор-пациент-машина, односот кон неизлечивите болни, клонирањето, заштитата на фетусот, трансплантациите, вештачкото оплодување, еутаназијата и слично.Комитетот ќе треба да врши и етичко толкување на проекти на терапевтски експерименти и да предлага измени во кодексот на медицинска деонтологија.Во Комитетот ќе членуваат поединци од повеќе професии и тој ќе заседава на затворени, полузатворени и отворени седници.

Etika Opsti Nacela 30 03 2017 - semejnamedicina.mednet.mk

Documents

Transcript of Etika Opsti Nacela 30 03 2017 - semejnamedicina.mednet.mk