Euskararen Historia Laburra

5/20/2018 Euskararen Historia Laburra

1/88

Euskararen historia laburraBrevehistoriadelalenguavasca ABriefHistoryoftheBasqueLanguage

EuskalHerria

PasVasco

Basque

Country

Ivn Igartua - Xabier Zabaltza


2/88


3/88

Euskararen historia laburraBrevehistoriadelalenguavasca ABriefHistoryoftheBasqueLanguage

Ivn Igartua - Xabier Zabaltza

EUSKAL HERRIA

PAS VASCOBASQUE COUNTRY


4/88

Euskal Kultura Saila

Coleccin Cultura Vasca / Basque Culture Series

1 Euskararen historia laburra/ Breve historia de la lengua vasca / A Brief History of the Basque Language

2 XX. mendeko euskal literatura/ Literatura vasca del siglo XX / Basque Literature in the Tweneth Century

3 Euskal musika klasikoa/ Msica clsica vasca / Basque Classical Music

4 Euskal kantagintza: pop, rock, folk / La cancin vasca: pop, rock, folk / Basque Songwring: Pop, Rock, Folk

5 Estanpa bilduma / Coleccin de estampas / A Collecon of Prints

6 Euskal zinema/ Cine vasco / Basque Cinema

7 Arkitektura eta diseinua / Arquitectura y diseo / Architecture and Design 8 Euskal dantza / La danza vasca / Basque Dance

9 Bertsolaritza / El bertsolarismo / Bertsolaritza

10 Tradizioak/ Tradiciones / Tradions

11 Euskal sukaldaritzaz/ Sobre cocina vasca / On Basque Cuisine

12 Euskal antzerkia/ Teatro vasco / Basque Theater

Euskal Kultura Sailaren editoreaEditora de la Coleccin Cultura VascaBasque Culture Series Editor:Mari Jose Olaziregi

Testua / Texto / Text:Ivn Igartua - Xabier Zabaltza

Euskarazko itzulpena:Xabier Zabaltza

Translaon into English:Cameron Watson

Diseinua / Diseo / Design:Tiktak mulmedia

Inprimatzailea / Imprime / Printed by:Grcas Dosbi

L.G. / D.L. / L.D.:VI-450/2012

ISBN: 978-84-614-9752-2

Etxepare Euskal InstutuaInstuto Vasco Etxepare / Etxepare Basque InstutePrim 7, 1

E- 20006 Donosa-San Sebasn

[email protected]

www.etxepareinstutua.net


5/88

En 1545, se public el primer libro

en euskara Linguae Vasconum Pri-

miae de Bernart Etxepare, quienformul un deseo: Euskara, jalgi

hadi mundura (Euskara, mustrate

al mundo).

El Instuto Vasco Etxepare toma su

nombre de este primer autor vasco,

y convierte, adems, su deseo en

nuestro lema. Siendo el objevo y la

misin del Instuto la de promocio-nar y difundir la lengua y la cultura

vasca por todo el mundo.

Por un lado, es nuestra tarea fomen-

tar el conocimiento sobre nuestra

lengua, y su aprendizaje en el mbi-

to acadmico. Y por otro, queremos

dar a conocer internacionalmente las

manifestaciones ar

s

cas de nues-tros creadores: arstas plscos,

msicos, bailarines, escritores, direc-

tores de cine, actores, etc.

Una de las primeras tareas en la

internacionalizacin de nuestra len-

gua y cultura ha sido crear esta co-

leccin con el objevo de informar

sobre nuestro idioma, el euskara, y

sobre todas las disciplinas arscas

y culturales que conforman la rique-

za de nuestra cultura.

In 1545 the first book in Euskara,

Linguae Vasconum Primiae, was

published by Bernart Etxepare, whoexpressed one wish: Euskara, jalgi

hadi mundura Euskara, go forth into

the world.

The Etxepare Basque Instute takes

its name from this first Basque

author and, moreover, converts his

wish in our moo. The Instutes

objecve and mission is to promo-te and diffuse the Basque language

and culture throughout the world.

On the one hand, our task is to pro-

mote knowledge about our langua-

ge, and its study in the academic

sphere. And on the other, we want

to introduce the creave expres-

sions of our ar

sts: visual ar

sts,musicians, dancers, writers, film di-

rectors, actors, and so on.

One of the first tasks in the inter-

naonalisaon of our language and

culture has been to create this co-

llecon with the aim of informing

people about our language, Euskara,

and about the arsc and cultural

disciplines that make up the wealth

of our culture.

Aizpea GoenagaEtxepare Euskal Instutuko zuzendaria

Directora del Instuto Vasco Etxepare

Director of the Etxepare Basque Instute

1545. urtean, Bernart Etxeparek bere

Linguae Vasconum Primiae, euska-

razko lehenengo liburua, argitaratuzuenean, desira bat adierazi zuen:

Euskara, jalgi hadi mundura.

Etxepare Euskal Instutuak gure

lehenengo idazlearen omenez har-

tu du izena, eta, haren desira gure

izatearen ardatz bilakaturik, euskara

eta euskal kultura mundura atera-

tzea eta zabaltzea du helburutzat.Batek, gure eginkizuna euskararen

ezaguera sustatzea da eta haren

ikasketa bultzatzea esparru akade-

mikoan; eta bestek, gure sortzai-

leak eta haien adierazpen arskoak

nazioartean ezagutarazten ahale-

gintzen gara: gure arsta plaskoak,

musikariak, dantzariak, idazleak,zine-zuzendariak, antzezleak...

Gure hizkuntza eta kultura munduan

barrena zabaltzeko ahalegin horre-

tan, liburu-sorta bat sortzea izan da

gure lehenengo lanetako bat, horren

bidez informazioa emateko euskara-

ri buruz eta gure kultura osatzen eta

aberasten duten alor arsko eta

kultural guzei buruz.

Euskara, jalgi hadi munduraEuskara, mustrate al mundoEuskara, go forth into the world


6/88


7/88

AitzinsolasaIntroduccinIntroducon 6

Hizkuntzaren egituraEstructura de la lenguaStructure of the Language 10

Euskalkien aniztasunaDiversidad dialectal

Dialectal Diversity 26Hizkuntzaren jatorria eta ideiak haren ahaideezOrgenes de la lengua e ideas acerca de su parentescoOrigins of Euskara and Theories about its Relaon to Other Languages 32

Euskararen muga historikoakLmites histricos del euskeraThe Historical Limits of Euskara 40

Euskararen iraupenaren zergakoak

Razones de la pervivencia del euskeraReasons for the Survival of Euskara 50

Foruak eta euskara (XVI-XIX. mendeak): foru erakundeak eta apologistakFueros y euskera (siglos XVI-XIX): instuciones forales y apologistasThe Fueros/Coutumes and Euskara (Sixteenth to Nineteenth Centuries): Foral Instuons and Apologists 56

Euskal PizkundeaEuskal PizkundeaEuskal Pizkundea 66

XX eta XXI. mendeakSiglos XX y XXIThe Tweneth and Twenty-First Centuries 70

Bibliografia / Bibliograa / Bibliography 82

Argazkiak / Fotograas / Photographs 83

Ivn Igartua - Xabier Zabaltza 84

Aurkibideandice Index


8/88


9/88

7La lengua vasca (en vascuence euskerao euskara) sehabla a ambos lados del extremo occidental de losPirineos, por lo que abarca territorios pertenecientestanto a Espaa como a Francia. En Espaa, la lenguaest extendida a lo largo de la Comunidad Autnomadel Pas Vasco o Euskadi, formada por las provinciasde lava (Araba), Guipzcoa (Gipuzkoa) y Vizcaya

(Bizkaia), as como en la Comunidad Foral, y a la vezprovincia, de Navarra (Nafarroa), con diferencias no-tables de implantacin segn las zonas. En Francia,por su parte, se habla en las anguas provincias deLabort (Lapurdi), Baja Navarra (Baxenabarre) y Sola(Zuberoa), as como en los valles del Bearne colin-dantes con Sola. El conjunto de estas siete provinciases denominado Euskal Herria en vascuence y es elterritorio al que se refiere este libro cuando habla deVasconia.De acuerdo con las lmas esmaciones, alrededorde 900.000 personas conocen el euskera en Vasco-nia, aunque en diverso grado. En Euskadi, por ejem-plo, donde es oficial junto al espaol, quienes decla-ran saber hablarlo constuyen alrededor del 37% dela poblacin, pero quienes lo emplean habitualmen-te representan solo entre un 18 y un 20% (es decir,

en torno a 400.000 o 430.000 personas de los cercade 2.184.000 habitantes con que cuenta actualmen-te la comunidad autnoma). En la Vasconia francesa,donde el euskera no ene ningn po de reconoci-miento administravo, los vascfonos son aproxima-damente una cuarta parte de sus habitantes (unas70.000 personas) y en Navarra, donde solo es oficialen el norte del territorio, ms o menos una dcima

parte (unas 65.000 personas). En la actualidad prc-camente no existen vascfonos monolinges, pueslos vascos que desconocen el castellano o el francsno alcanzan el 1% de la poblacin total.El euskera es una lengua gencamente aislada: esdecir, no pertenece a ninguna familia lingsca co-nocida. Su caso no es nico ni, desde luego, espe-cialmente llamavo: en el mundo hay en torno a un

The Basque language (Euskaraor Euskera in Basque)is spoken on both sides of the far Western Pyrenees,thus in territories belonging to both Spain and France.In Spain, the language exists in the Autonomous Com-munity of the Basque Country or Euskadimade up ofthe provinces of Alava (Araba in Basque), Guipuzcoa(Gipuzkoa) and Biscay (Bizkaia) and the ForalCommu-

nity (and province) of Navarre (Nafarroa), with signifi

-cant differences in its strength according to the area. InFrance, meanwhile, it is spoken in the old provinces ofLabourd (Lapurdi), Lower Navarre (Baxenabarre) andSoule (Zuberoa), as well as in some valleys borderingSoule in the neighbouring province of Barn. Theseseven provinces are known collecvely as Euskal Her-riain Basque and this is the territory referred to in thisbook when we speak about Basqueland.According to the latest esmates, around 900,000 peo-ple know Basque in Basqueland, although to differingdegrees. In Euskadi, for example, where it is officialtogether with Spanish, those who claim to speak itmake up about 37 percent of the populaon, but thosewho use it regularly only represent between 18 and20 percent of the populaon (in other words, around400,000 or 430,000 people out of the near 2,184,000

current inhabitants in the autonomous community). InFrench Basqueland, where Euskara has no kind of ad-ministrave recognion at all, Basque-speakers cons-tute about a quarter of the populaon (some 70,000people). And in Navarre, where it is only official in thenorthern part of the territory, it is spoken by a tenth ofthe populaon (some 65,000 people). Currently thereare praccally no monolingual Basque-speakers, since

Basques who do not know either Caslian (Spanish) orFrench make up less than 1 percent of the populaon.Genecally, Euskara is a language isolate: in otherwords, it does not belong to any known language fam-ily. This is not a unique or especially striking case: Thereare about a hundred language isolates in the world,amongst which one might menon Ainu in northern Ja-pan, Burushaski in Pakistan, Kusunda in Nepal, Zuni in


10/88

8

euskararen jatorriaz ere hipotesirik bitxienak garatuizan dira historian zehar.Euskaraz idatziriko lehen testu luzeak XVI. mende-koak dira. Lehenago, glosa laburrak agertu dira (XI.mendekoak), kantu batzuetako pasarteak, iruzkinak,adierazpen solteak eta beste hizkuntza batzuetanidatziriko testuetan sarturiko hiztegiak. 1545ean,

Bernart Etxeparek Linguae Vasconum Primiae ar-gitaratu zuen, euskarazko lehen liburua. Urte batzukgeroago, 1571n, Joanes Leizarragak Testamentu Be-rriari egin zion euskarazko itzulpena kaleratu zuen.XVI. mendeko beste testu bat (1567-1602koa) berrikiaurkitu da: Joan Perez Lazarragakoren narrazio etaolerkiak biltzen dituena, hain zuzen ere. Garai har-

taz gerozk, euskarak, euskalki batean edo bestean,tradizio literario etengabea landu du. Azken aldian,hizkuntza literario edo estandarra (euskara batua)sortzeko prozesuagak beragak abiadura bizia har-tu du. Euskaltzaindiak 1968an ezarri zituen EuskaraBatuaren oinarriak. Hizkuntza estandarizatua admi-nistrazioan, hezkuntza sisteman, hedabideetan eta,

oro har, literaturan erabiltzen da gaur egun. Hiz-kuntzaren batasuna funtsezkoa da edozein tradizio-tan kultura garatzeko eta giltzarri bat izan da euskaraberreskuratzeko prozesuan. Datu bat aski izan daite-ke hori frogatzeko: 1968an 41 liburu argitaratu zireneuskaraz eta 2010ean 2.023 (euskara eta gaztelaniaz-ko liburu elebidunak barne).

Bernart Etxepareren liburuaren azala (1545)Portada del libro de Bernart Dechepare (1545)

Cover of Bernart Dechepares book (1545)

Joan Perez Lazarragakoren testu zabat (1567-1602)Fragmento de un texto de Juan Prez de Lazarraga (1567-1602)Fragment of a text by Juan Prez de Lazarraga (1567-1602)


11/88

9centenar de lenguas aisladas, entre las que puedencitarse el ainu al norte de Japn, el burushaski enPakistn, el kusunda en el Nepal, el zuni en NuevoMxico, el nihali o nahali en la India, el sandawe enTanzania el kutenai en Canad y en los estados deIdaho y Montana (EE. UU.), y el coreano. Como sueleocurrir con las lenguas que no cabe clasificar en un

determinado tronco lings

co, tambin acerca delorigen del euskera se han ido sucediendo en la histo-ria hiptesis de lo ms variopintas.Los primeros textos de cierta extensin escritos eneuskera datan del siglo XVI. Con anterioridad se do-cumentan breves glosas (ya en el siglo XI), cantaresfragmentarios, comentarios, expresiones sueltas yvocabularios insertos en textos de otras lenguas. En1545 Bernart Dechepare public sus Linguae Vas-conum Primiae, el primer libro en lengua vasca,mientras que pocos aos despus, en 1571, JoannesLeiarraga dio a conocer su traduccin al euskeradel Nuevo Testamento. Es muy reciente el descubri-miento de otro texto del siglo XVI (de 1567-1602)que recoge narraciones y versos de Juan Prez deLazarraga. Desde aquella poca, la lengua vasca, enalgunas de sus diferentes variedades dialectales, ha

conocido una tradicin literaria ininterrumpida, a laque en empos modernos ha dado un impulso inne-gable el propio proceso de unificacin de la lengualiteraria o estndar (euskara batua), cuyas bases seacordaron en Euskaltzaindia, la Real Academia dela Lengua Vasca, en 1968. La lengua estandarizadaes la que se emplea hoy da en la administracin, elsistema educavo, los medios de comunicacin y la

literatura en general. Su fijacin, necesaria en cual-quier tradicin lingsca para el desarrollo cultural,ha resultado crucial en el proceso de revitalizacindel euskera. Baste como dato que, frente a los 41 li-bros publicados en lengua vasca en 1968, en 2010 sealcanzaban los 2.023 (incluyendo los libros bilingesvasco-castellano).

New Mexico (USA), Nihali or Nahali in India, Sandawein Tanzania, Kutenai or Kootenai in Idaho and Montana(USA), and Korean. As is usually the case with languagesthat cannot be classified in a specific language group,there have been some very colourful hypotheses aboutthe origins of Euskara throughout history.

The first extensive texts in Euskara date from the six-

teenth century. Prior to this, there is documentary evi-dence comprising brief notes (already in the eleventhcentury), fragments of epic songs, commentaries, ran-dom expressions and vocabulary appearing in texts in

other languages. In 1545 Bernart Dechepare/Etxepare1published his Linguae Vasconum Primiae, the first book

in the Basque language, while a few years later, in 1571,Joannes Leiarraga/Joanes Leizarraga brought out histranslaon of the New Testament in Euskara. Recently,

another sixteenth-century text (dang from 1567-1602)has been discovered which contains tales and verses by

Juan Prez de Lazarraga. Since this me, there has beenan uninterrupted literary tradion in the Basque lan-

guage (in its different dialectal variants). In addion, thelanguage has been greatly helped by the standardisaonof a literary language (Euskara Batuaor Unified Basque),

the bases of which were agreed on by Euskaltzaindia, the

Academy of the Basque Language, in 1968. This stand-ardised language is used today in the public administra-on, educaonal system, media and literature in general.This standardisaon, a necessary development for any

language to assist its cultural development, has beencrucial in the process of reviving Euskara. One only need

cite the example that, in 1968, 41 books were publishedin the Basque language, while in 2010 this figure was

2,023 (including bilingual Basque-Spanish books).1Translators note: Where there are different versions of peoples names

from Basqueland, on the first menon the French/Spanish equivalentfollowed by the Basque equivalent will be given. Thereaer, only thefirst equivalent will be used. As regards place names, the French/Span-ish and Basque equivalents are noted in all cases, except for the namesof the seven Basque provinces and the demonyms derived from them,for which common English forms are always used.


12/88

Euskara morfologikoki hizkuntza aglunatzaile batda, pologia ergabokoa edo akbokoa (deskriba-tzailearen ikuspegi teorikoaren arabera). Hitzen or-dena neutroan subjektua objektuaren aurrek doaeta objektua aditzaren aurrek (SOV ordena). Harenegitura fonologikoa ez da sobera nahasia. Azken kon-tu honetak hasiko gara.

Ezaugarri fonologikoakEuskarak bost bokal ditu: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/ (horiei// gehitzen zaie zubereran). Munduan hedatuendagoen po bokalikoa da. Beraz, euskara batez bes-tekoaren barruan dago. Diptongoekin ez da berdingertatzen: euskarak bost dauzka (goik beherakoakderitzenak), /ai/, /ei/, /oi/, /au/ eta /eu/. Horrek no-

labaiteko konplexutasuna ematen dio bokalismoari,eskuarki gaztelaniarenaren oso antzekoa denari(ekialdean /ui/ diptongoa ere bada, baina haren era-bilera mugatua da oso).Kontsonanteei dagokienez, euskarak, barietate es-tandarrean, 21 unitate dauzka. Sistemaren oinarriakhauexek dira: alde batek, ahostun/ahoskabe oposi-zioa (kontsonante ahoskabeak alde batean eta ahos-

tunak bestean, baina bakarrik herskarien artean)eta, bestek, arkulazio moduen zaketa hirukuna:badaude kontsonante herskariak (/p/, /t/, /k/, /b/,/d/, /g/), frikariak (/s/, /z/, /x/, /j/) eta afrikatuak(/tz/, /ts/, /tx/). Ozenek osatzen dute kontsonans-moa (sudurkariek eta urkariek, dardarkari bakuneneta anizkunen artean oposizioa dagoela) eta, ekial-deko eskualde batzuetan, aspirazioak (/h/), frikari

glotala berau. Oro har, sistema kontsonankoak ezdauka ezaugarri bereziki deigarririk, salbu eta, agian,fonema frikari eta afrikatuen kopuru handi sama-rrean.Euskararen azentua intentsiboa izan ohi da. Ezin daerrazki azaldu zertan datzan, zubereraz izan ezik, eus-kalki horretan azentuazioa finkoa baita, hitzeko azkenaurreko silaban. Beste euskalkietan, arau hauek dute

Hizkuntzaren egituraEstructura de la lengua

Structure of the Language


13/88

11La lengua vasca es una lengua morfolgicamenteaglunante, de pologa ergava o acva (segn lavisin terica de quien la describa), con un ordenneutro de palabras en el que el Sujeto precede alObjeto y este, al Verbo (orden SOV), y con una es-tructura fonolgica no excesivamente complicada.Empecemos por lo lmo.

Aspectos fonolgicosEl euskera cuenta con cinco vocales (a las que se unela vocal // en el dialecto suleno): /a/, /e/, /i/, /o/,/u/. Es el po voclico ms extendido en las lenguasdel mundo, por lo que, digamos, el euskera est enla media. No ocurre lo mismo con los diptongos: eleuskera ene cinco (de los llamados descendentes),

/ai/, /ei/, /oi/, /au/ y /eu/, lo que aporta cierto gradode complejidad al vocalismo, muy similar, en general,al del castellano (en variedades orientales se registraasimismo el diptongo, muy marginal, /ui/).En cuanto a las consonantes, el euskera, en su va-riedad estndar, presenta un total de 21 unidades.La base del sistema se sustenta en una oposicin desonoridad (consonantes sordas vs. sonoras, aunque

solo entre las oclusivas) y en una divisin triparta delos modos de arculacin: hay consonantes oclusivas(/p/, /t/, /k/, /b/, /d/, /g/), fricavas (/s/, /z/, /x/, /j/)y africadas (/tz/, /ts/, /tx/). Completan el consonan-smo las llamadas sonantes (nasales y lquidas, conoposicin entre vibrante simple y mlple) y, en algu-nas zonas orientales, la aspiracin (/h/), que es unafricava glotal. En conjunto, se trata de un sistema

consonnco que no presenta rasgos excesivamentellamavos, salvo quiz el nmero moderadamenteelevado de fonemas fricavos y africados.El acento, en general intensivo, del euskera es un as-pecto que no se pliega bien a descripciones sencillas,a excepcin del dialecto suleno, que presenta acen-tuacin fija en la penlma slaba de la palabra. Enel resto, funcionan estas reglas: a) cuando la raz de

The Basque language is a morphologically agglu-nave language. It is an ergave or acve language(according to different theorists) with a neutral wordorder in which Subject precedes Object and Verb(SOV) and a not excessively difficult phonology. Letus begin with this laer point.

PhonologyThere are five vowels in Euskara (with an addional// in the Soulen dialect): /a/, /e/, /i/, /o/, /u/. Thisis the most typical vowel system in the world, makingEuskara an ordinary language in this respect. Howev-er, it is a different case as regards diphthongs: Thereare five so-called diminuendo diphthongs in Euskara

/ai/, /ei/, /oi/, /au/ and /eu/ which lends the lan-

guage quite a complex vocalism similar in general tothat of Caslian (in some eastern variees there alsoexists the rare diphthong /ui/).There are twenty-one consonants in standard Euska-ra. The consonant system is based on a sound dis-ncon (voiceless or voiced consonants, althoughonly among plosives) and a threefold way of pronun-ciaon: plosive (/p/, /t/, /k/, /b/, /d/, /g/), fricave

(/s/, /z/, /x/, /j/) and affricate (/tz/, /ts/, /tx/) con-sonants. The consonant system is completed by theso-called sonorants (whether nasal or liquid, with adisncon made between the alveolar flap or trapand alveolar trill consonants) and, in some easternareas, the aspiraon /h/, a gloal fricave. Together,this consonant system does not have any especiallydisncve features except perhaps the high number

of fricave and affricate phonemes.The generally intensive accent of Euskara makes itdifficult to describe in simple terms, with the excep-on of the Soulen dialect, where the accent is onthe penulmate syllable. In the remaining dialectsthere are three rules: a) when word stems are mono-syllabic, even though the word itself might have moresyllables, the accent is on the first syllable: lrra the


14/88

12 indarra: a) hitzaren erroa monosilabikoa denean,hitzak berak silaba gehiago izanik ere, azentua le-hen silaban doa: lrra< lurr-a, lrretan< lurr-etan;b) erroa bisilabikoa bada eta bokalez bukatzen bada,kasu horretan ere lehen silaban doa azentua: mn-di, te; c) beste kasuetan, silaba anitzetako hitzetan,azentua bigarren silaban doa, ezkerrek eskuinerakontatuta (gizn, gizna) eta bigarren mailako azen-tu bat gehitu dezakete hitzaren bukaeran, hitzak lausilaba edo gehiago dituenean (giznarentzt).

Ezaugarri morfologikoakEgitura morfologikoaren aldek, euskara hizkun-tza aglunatzaileen barruan dago. Hizkuntza taldehorretan, morfemen arteko mugak argi eta garbi

azaltzen dira eta segmentu morfologikoetan esanahibana adierazten da. Ezaugarri hori, morfemen artekobereizketa gardena, euskarari aplikatu dakioke es-kuarki. Hala ere, zenbait alor gramakaletan, osagaimorfologikoen arteko zaketa eta esanahia dutenunitateekiko lotura ez dira hain begi bistakoak.

Izen morfologia

Euskara genero grama

kalik gabeko hizkuntza da.Haren ezaugarrietako bat da izenen flexio aberatsa:substanboak, izenordainak eta adjekboak kasue-tan deklinatzen dira. Kasu horiek, deskripzioen ara-bera, 16 edo 18 dira. Egia esan, hamar kasu daudeatzizki bakuna dutenak. Horien artean hauexek: ab-soluboa (etxea, singularrean), ergaboa (etxeak),daboa (etxeari), geniboa (etxearen), instrumenta-la (etxeaz), lokabo edo inesiboa (etxean), ablaboa(etxek), adlaboa (etxera), lokabo adnominala(etxeko) eta prolaboa (etxetzat). Absoluboarenukoak parboaren erabilera dakar berekin (etxerikez du). Horren funtzionamendua paradigma nume-ral mugagabera mugatua dago eta, batzuetan, ezda sisteman egoteko eskubide osoa duen kasutzathartzen.

Pedro Axular (1556-1644), euskal letren maisuaPedro de Axular (1556-1644), maestro de las letras vascas

Pedro de Axular (1556-1644), master of Basque leers


15/88

13la palabra es monosilbica, aunque la propia palabraconste de ms slabas, el acento recae en la prime-ra: lrrala erra < lurr-a, lrretanen las erras

Euskararen Historia Laburra

Documents

Transcript of Euskararen Historia Laburra