0

euskararen normalizaziorako

plangintza parte hartzailea

Izarbe eta Mañeruibarren

2014ko udaberrian

1

Aurkibidea Plangintzaren ekarpenaz

1. Ahulezi/arriskuak eta indarguneak/aukerak

a. Gazteak

b. Hezkuntza

c. Administrazioa

d. Euskalduntze-alfabetatzea

e. Komunikabideak eta teknologia berriak

f. Familia bidezko transmisioa

g. Kulturgintza eta aisialdia

h. Sentsibilizazioa/Motibazioa/Erdalduna erakarri

i. Saretzea eta elkarlana

2. Euskararen mugarriak eskualdean

3. Helburuak eta ekintzak

a. Gazteak

b. Hezkuntza

c. Administrazioa

d. Euskalduntze-alfabetatzea

e. Komunikabideak eta teknologia berriak

f. Familia bidezko transmisioa

g. Kulturgintza eta aisialdia

h. Sentsibilizazioa/Motibazioa/Erdalduna erakarri

4. Eranskinak

2

Plangintzaren ekarpenaz

Plangintza honen bidez lortu nahi duguna da: diagnosia parte hartzailea bultzatzea,

osatuagoa eta anitzagoa eginez; errealitatearen ikuspegi globala eta lengoai

amankomuna sortzea euskaldunen artean komunikazioa errazteko asmoz; jarduera

ideia sorta bat izatea diagnosian atzemandako beharrei erantzun eraginkorra emateko;

bost urterako plangintza eginez urtez urtekoa gainditzen dugu eta hobeki ikusiko dira

lorpenak eta hutsuneak; urtean behin prozesu parte hartzailean parte hartu duten

guztiek plangintzaren ebaluazioan hartuko dute parte, horregatik hemendik aurrera

parte hartzaile guztiekin jarriko gara harremanetan; norbanakoaren aktibazioa bilatzea

plangintza laguntza gisa izanik, bakoitzak ahal duen moduan eta esparrutik eragiteko.

Amaitzeko, azpimarratzea norbanakoaren aktibazioa ezinbestekoa dela plangintza

gauzatu eta aurrerapausoak emateko.

1. Ahulezi/arriskuak eta indarguneak/aukerak

Ondoko orrialdeetan Izarbe eta Mañeru ibarretan euskarari aurreikusi zaizkion

ahulezi/arriskuak eta indarguneak/aukerak topatuko ditugu. Berauek osatzeko hiru

bide jarraitu dira:

• Batetik, bi saio ireki burutu dira non eskualdeko hainbat euskaldun parte hartu

duten

• Bigarrenik, hainbat eragileri elkarrizketa sakonak egin zaizkie, hala nola Garesko

haur eskolari eta eskolari, Garesko Udaleko euskara zerbitzuari, Tortotxiki

fundazioari eta eskualdeko AEK euskaltegiari.

• Azkenik, norbanakoen bestelako ekarpenen bitartez. Osotara 57 lagunek parte

hartu dute prozesu bitartean, Gareskoak eta Izarbeibarkoak.

Nolabaiteko egituraketa jarraitzeko, ahulezi/arrisku eta indargune/aukera adierazleak

hainbat esparrutan sailkatu dira. Ondokoak ditugu esparru horiek:

• Gazteak

a. Oharra: tailerrean gazteak eta helduak bi taldetan banatu ziren, hortaz

bitan eman dugu informazioa: Gazteak, helduen iritzian, eta Gazteak

baina gazteen iritzian

• Hezkuntza

3

• Administrazioa

• Euskalduntze-alfabetatzea

• Komunikabideak eta teknologia berriak

• Familia bidezko transmisioa

• Kulturgintza eta aisialdia

• Sentsibilizazioa/Motibazioa/Erdalduna erakarri

• Saretzea eta elkarlana

a. Oharra: nahiz eta hasieran ez izan esparru bat, hainbat puntu jatorrizko

ataletik atera eta bertan bildu ditugu

• Haur eskola

a. Oharra: ohar hau eskolako hezitzaileekin egindako elkarrizketa

sakonetik ateratako informaziotik sortua izan da

1.1 GAZTEAK, HELDUEK ERRANA:

Indarguneak/Aukerak

• Gero eta euskaldun gehiago daude gazteen artean

• Adina: erabilerarik gehiena gazteen artean

• Musika arloan euskararekiko jarrera ona, sorkuntza, atxikimendua

Ahuleziak/Mehatxuak

• Erabilera eskasa egiten dute euskaraz

• Inplikazio falta ote?

• Gizartean gazteentzako euskaldun eredu falta da

• Kontzientziazio falta, jakiteak berez ez baitakar erabiltzea

• Euskara gaitasun galera, besteak beste erabilera eskasa dela eta

• Institutura pasatzean euskaldunon galerak ( bai eta unibertsitatera,

Formakuntza profesionalera… ere.)

• Nerabezaroan euskararekiko dugun sentimendua eta jarrera ez dute bat egiten.

Defendatu bai, baina gero gaztelaniaz egiten dugu

• Euskara hezkuntza/eskolarekin erlazionatzen da eta hortik kanpo ez da

erabiltzen

• Segurtasun falta, euskaraz hitz egiteko beldurra galdu

• Haientzako jardueren eskaintza falta. Aurrekontu eskasa, zer den motibatzen

4

dituena jakitea ez da erraza, gazte kopurua ez da oso handia

• Gazteak apurtzaileak dira neurri batean, gizartearen arauetara ere moldatzen

dira

• Ezin da gazteengan proiektatu helduen ahulezia

1.2 GAZTEAK, GAZTEEK ERRANA:

Indarguneak/Aukerak

• Ohiturak finkatu gabe edukitzea (harreman berriak egiten dituzte)

• Nortasuna erakusteko gogoa (euskalduna naiz eta harro nago)

• Gauzak egiteko gogoa

• Euskara jakitea

• Euskal ibilbidea hasi berria (aurreiritzirik ez dute)

Ahuleziak/Mehatxuak

• Bizkortasun, azkartasun eta baliabide falta

• Koadrila mistoak (euskaldunak eta erdaldunak)

• Gazteentzat euskal guneen falta

• Ekintza/Gauza motibagarrien falta

• Gauzak itzuli behar izatea (gaztelaniaz pentsatu, euskaraz hitz egin)

• Segurtasun falta

• Hizkuntza kolokialago baten falta

• Erdaldunen kontzientzia falta gure egoeraz

• Euskaraz aritzeak ahalegin bat eskatzen du

1.3 HEZKUNTZA:

Indarguneak/Aukerak

• Garesko D eredua, distantzia txikiak beste herriekiko, zentraltasun geografikoa

• Hezkuntzak daukan eragina. Aprobetxatu behar dugu

• Hezkuntza osoa euskaraz egiteko aukera

• Izarbeibarren euskaldundutako lehen guraso belaunaldia iristen ari da

• Elebitasunak (euskarak ematen diguna) laguntzen du eleaniztun izaten.

• Eskola zonifikazioak aukera ematen du inguruko herriak D eredura joateko

zonalde ez euskaldunean egon arren.

• Kalean euskararen erabilera handituko da (guraso euskaldunekin, haurrekin...)

• Eskolan hainbat hizkuntza eredu izateak euskara haur erdaldunentzat nolabait

5

normal egiten du

• Gurasoen zalantzak eta kezkak erantzuteko gaitasuna dago

Ahuleziak/Mehatxuak

• Zonifikazioa (Euskararen Legearengatik eta eskola zonifikatua)

• PAI programa, hizkuntzen elkarren aurka jartzea. Ordu gutxiago euskaraz.

• Euskara ez da praktikoa ikusten etorkizunari begira

• D eredua ez da nahikoa euskara bizia bermatzeko

• Euskara Hezkuntzan/eskolarekin erlazionatzen da eta hortik kanpo ez da

erabiltzen

• Institutura, Unibertsitatera eta Lanbide Heziketara pasatzean euskaldunon

galerak

• Herri batzuetatik ez dira etortzen

• Gaur egun irakasle gehienak kanpokoak dira, eskolan eta kanpoan egiten

denaren artean lotura eza (eskolaz kanpoko gauzekin harreman gutxi eskolak)

• Eskolan hainbat hizkuntza-eredu izateak euskararen erabilera zailtzen du ikasle

zein irakasleengan

• Gurasoek zalantzak eta kezkak dituzte euskararekin (D eredura sartu aurretik

eta ondotik ere) eta ez zaie behar bestean erantzuten

• Argudioak badaude D ereduaren alde baina ez dira behar beste sozializatzen

(herritarrak, gurasoak...)

1.4 ADMINISTRAZIOA:

Indarguneak/Aukerak

• Euskara Zerbitzua eta euskara arloan gastatzeko aurrekontua

• Euskararen Ordenantzak: udala, mankomunitatea

• Garesko administrazioen jarrera euskararekiko positiboa da

• Euskararen Ordenantza praktikara eraman (aukera)

• Herrigintzatik sortzen diren euskararen aldeko jarduerei erantzuna eman

(aukera)

• Musika eskolan euskarak lekua izatea (aukera ordenantzaren bidez)

6

Ahuleziak/Mehatxuak

• Euskara sustatzeko diru-laguntzen murrizketa eta diru falta oro har

• Langile euskaldunak ez daude: gizarte-zerbitzuak, musika eskola, ea.

Ordenantza duten udaletan hizkuntza lan profilak definitu gabe daude

• Borondate politikoa aurkakoa

• Aldekoak direnean politikarien prestakuntza sozioliguistiko eza eta udal taldeen

hizkuntza politika konkreturik eza. Egoera aldatzeari beldur.

• Zonifikazioa: Euskararen Legea

• Euskara arloan ibarretako udalen hizkuntza politika diferentea (aldekoa edo

falta da)

• Euskara Zerbitzua lanaldi erdian

• Hizkuntza politika: bai Nafar Gobernutik zein herrietako eskuindarrena.

Beharrezkoa: gutxieneko akordio zabalenak herrietan.

• Gizarte kontestuan arlo publikoa gero eta ahulago dago

1.5 EUSKALDUNTZE-ALFABETATZEA:

Indarguneak/Aukerak

• AEK eta bere zabalkundea

• Euskararen aldeko jarduerak: euskal jaiak

• Euskal gune kulturala

• Euskaraz hitz egiteko esparru berriak sortzeko aukera (afariak, mintzakide)

• Malgutasuna: geografikoa, ordutegietan

• Irakasleak bertakoak dira, inplikazio maila handia eta harreman sozialak bertan

finkaturik

• AEK-k erabiltzen duen metodologia intentsiboak eta estentsiboak asko

motibatzen du, ikasten duzu, ilusio handia pizten du

• Gurasoen motibazioa, gehiago hurbiltzen dira AEKra

• Elkar ezagutza sustatzeko ekintzak: euskaldun berri/ikasleak eta euskaldun

zaharrak, mintza-musa, San Juan suak... jarduera berriak

• Izarbeibarrek 2009an AEK ikasgu propioa eskuratu zuen, honek kanpaina

indartsuagoa egiteko aukera ekarri zuen

• Urte osoko aktibazioak dakar urte osoko kanpaina

• Euskaldun pasiboek (ulertu bai hitz egin ez) erabilerarako erraztasuna ematen

dute

7

Ahuleziak/Mehatxuak

• Ingurune erdalduna eta erdaraz hitz egiteko dugun ohitura. Erabilera txikitu

• Euskaraz komunikatzeko gaitasuna galtzea ez erabiltzeagatik

• Hizkuntza kontrolatzen ez duzunaren sentsazioa eta adierazteko beldurra

• Diru-laguntzen murrizketak

• AEK-ren metodologia intentsiboak azkenean nekatzen du: ordu asko, neke eta

ahalegin handia ... prozesua luzatzen da.

• Herrietan taldeak urteetan mantendu ahal izateko zailtasunak

• Gazte gutxiago hurbiltzen da AEKra

• Jende multzo berrietara heltzea

• 2013an bailarako AEKren matrikulazio datuak behera: herri taldeek aurrera

jarraitzea zaila da ez direlako ikasle berriekin elikatzen. Ikasle bat galduta talde

osoa gal liteke (taldeko beste 7 ikasleak). Zaila da ikas prozesu osoan (A->B->C)

talde osoa mantentzea, egoera ahula da beraz herrietan

1.6 KOMUNIKABIDEAK-TEKNOLOGIA BERRIAK

Indarguneak/Aukerak

• Teknologia berriak eskuragarriak direla (aukera)

• Sare sozialen erabilera (indargune-aukera)

• Tokiko aldizkarien euskararen ikuspegi positiboa (aukera)

• Hainbat komunikabide daude sare sozialetan. Garesko auzolan, Gares Euskaraz,

lizarbeibar, ... (aukera)

Ahuleziak/Mehatxuak

• Euskarazko aldizkaririk ez izatea

• Eskaintza eskasa

• Saturaziora heltzen ote den

• Euskara soilik itzulpenetara mugatu behar?

• Euskara soilik euskal kultura arloarekin loturik?

• Tokiko informazioaz ez dago eskaitzarik euskaraz

• Euskaraz jartzen dira bakarrik euskararekin zerikusia duten berriak edo idazkiak

(komunikabideetan).

• Komunikabide handi eta tradizionaletan euskararen presentzia gutxi (irratiak,

egunkariak, telebista seinalea –ETB-)

8

1.7 FAMILIA BIDEZKO TRANSMISIOA:

Indarguneak/Aukerak

• Materialak eta mintzaldiak (indargune)

• Gero eta familia gehiago (aukera)

• Hizkuntzetan piztu dela interesa (aukera)

• 30 urteko esperientzia euskararekin (indargunea)

• Gurasoen motibazioan eragin daiteke, gurasoek agian transmititu ez baina

motibazioa eman bai. (aukera-indargunea)

• D ereduan hazitakoak eta lehenengo guraso euskaldunak heltzen ari dira

Ahuleziak/Mehatxuak

• Familia hizkuntza eredu aniztasuna (bikote mistoak, erdaldunak, beste

hizkuntzak ...) (ahulezia)

• Familia gutxi (ahulezia)

• Elebitasunaren kudeaketan esperientzia falta (dudak, beldurrak, harridurak…)

• Orain arte dena Euskara Zerbitzutik bultzatu da eta politikarien menpe dago

(mehatxu-ahulezia)

1.8 KULTURGINTZA-AISIALDIA:

Indarguneak/Aukerak

• Toponimia, hiztegia, gramatika,oikonimia eta euskal ondarearen berreskuratzea

(Corpusa) eta zabaltzea “el euskera en valdizarbe” blogaren bidez.

• Tortotxiki fundazia eskolaz kanpoko jarduerak eskaini

• Euskara zerbitzuaren ekitaldiak

• Euskal ospakizunetan jendearen inplikazioa

• Gaztetxea eta hortik sortutako ekintzak

• Arlo batzuetan sormena bultzatu, saritu eta eredu gisa aurkeztu da publikoki

(musika, artisau langintza…)

• Jendearen inplikazioa

• Helduentzako jarduerak euskaraz (soinketa, musika, txangoak, bidaiak...)

(aukera)

• Euskal ondareari buruzko liburu gehiago (aukera)

9

Ahuleziak/Mehatxuak

• Pasibitatea eta inguruaren garrantzia

• Eskolatik kanpoko jarduerak ia bakarrik erdaraz

• Musika eskolan euskarazko edo euskal kultur eskaintza gutxi edo batere ez

• Herriko jaietan euskararen presentzia gutxi

• Espazio fisikorik ez euskaraz egiteko

• Liburutegian euskal ale gutxiegi, bisibilizazio gehiago

• Komunikabideak erdaraz gehienak, batez ere telebista

• Euskal kultur komunitatea txikiegia da; berau erakusteko aukera falta; zenbait

proiektu burutzeko diru falta

• Alde publikotik eskaintza handitu behar

• Kirol talde zenbaitetan, euskaldun kopuru handia izan arren hauen baitan,

euskarak presentzia gutxi edo batere ez.

1.9 SENTSIBILIZAZIOA/MOTIBAZIOA/ERDALDUNA ERAKARRI:

Indarguneak/Aukerak

• AEK-k kanpaina potenteak egiten ditu (Korrika…)

• Euskararen ondarea ezagutzeko lan onak egin dira

• Euskaraz eta euskararen inguruan egiten diren ekitaldiak

• Teknologia berrien laguntza

• Euskal kulturaren bidez egitea; badago corpusa: el euskera en valdizarbe, etxe-

izenak, leku-izenak, hiztegiak…

• Euskara zerbitzutik egiten D ereduaren aldeko kanpaina (eskola transmisioa)

• A eredukoak, haiekin lan gutxi egiten da eta, aurrekontu, motibazio eta

planifikazio faltagatik

10

Ahuleziak/Mehatxuak

• D ereduko matrikulazio kanpaina ahulegia: oso instituzionala, hurbiltasun gutxi,

ahoz ahoko transmisio falta. Euskaldunok izan behar dugun rola/inplikazioa

• Euskaldun jendea ez da ikusten ikusten da, ez da entzuten

• Euskaldunen topagunea behar da

• Euskararako esparruak sortu behar direla erdaldunen kontzientzia

• Gure kultura, euskararekin lotura duena, sozializatzea

• Aitzakiak bilatzen ditugu euskaraz egiteko egunerokoan erabili beharrean

(ikastaroak, bilerak, jaiak...) bilatu behar.

• Haurtzaindegian eredua aukeratzen da (gehienetan sartu aurretik). Eragin

handiagoa egin behareko litzateke hemen.

• Hitzaldi informatiboak bailara osoan

1.10 SARETZEA-ELKARLANA:

Indarguneak/Aukerak

• Euskara Zerbitzua eragile guztiekin harremanetan egotea eta elkarrekin

jarduerak egiten saiatzea.

• Euskara Zerbitzua beste erakunde eta esparruekin harremanetan egotea

(Gizarte zerbitzuen mank, Izarbeibarko mank, liburutegia…)

• Euskaldunen arteko sarea jostea sare sozialen bidez

• Euskaldunon sarea lehen baino trinkotuagoa da (euskaltegia, jarduera eskaintza,

sare sozialk, mintzakide…)

• Herri euskaldun batekin senidetzea (aukera)

• AEK-k saretze lan handia (indargunea)

• Ekintzen bankua sortu. Nork-zer eskaini. jarduerak antolatu ahal izateko

eskaintzen/pertsonen zerrenda ikusi

Ahuleziak/Mehatxuak

• Elkarlanaren bidez zonaldeko plangintza estrategikoa garatzea falta da jakiteko

nora goazen

• Euskaldunon eta Euskaltzaleen aktibazio eskasa

• Komunitatean lan egiteko konpromesu falta, norbanakotik gizartera

1.11 HAUR ESKOLA:

Indarguneak/Aukerak

• Hezitzaile gehienak euskaldunak

11

• Material asko euskaraz

• Gurasoen zalantzak: euskara teknikariak urtero hitzaldia gurasoekin eta

hezitzaileek egunerokotasunean. Hezitzaileen eredua sortzen diren zalantzen

aurrean: “Erdalduna izanda ezin izango diot etxeko lanetan lagundu”.

• Astero saiatzen gara euskara erabilera handitzen

• Eskola elebia izateak euskara aukeratzeko asmoa ez zuten batzuk D eredura

joatea plantearazi eta guraso/familien jarrera aldaketak euskararekiko (agurrak

...)

• Haur eskolaren enpresa aldaketarekin euskararen erabilera handitu

Ahuleziak/Mehatxuak

• Langile erdaldunak daude eta euskaldunen arteko ohiturazko harremana ere

gaztelaniazkoa

• Elebitasuna kudeatzen ezin: ikasgela berean, hezitzaile erdaldunak, bestelako

langile erdaldunak, haurrekiko jarrera, euskararen maila ...

• Ez dago protokolo bat erantzuteko gurasoen zalantzei

• Nadie se plantea“¿podré ayudar en la educación de mis hijos en inglés?”

• Eskualde erdalduna

• Lan ezegonkortasuna, urtetik urtera zaila da planifikatzea: matrikulazioa eta

Hezkuntza.

• Euskara errekurrentea da bileretan baina ez zaio arazoei koponbidea atera

• Gertueneko hezitzailea Artaxoakoa da, ingurunearen ezezagutza handia

2. Euskararen mugarriak eskualdean

Ondoko lerrootan topatuko duzue aurreneko saioan parte hartzaileek osatutako kronograma.

Bertan ageri dira urtez urte euskararen inguruan eskualdean izan diren hainbat mugarri. Datak

beti ere orientagarriak dira.

12

Informazioa ematerako garaian, batetik bi arotan sailkatu da (2000. urtetik atzera eta aurrera)

eta bestetik beste bi zutabetan antolatu da:

• Herrigintzaren ekimenarekin lotuago ekintza

• Instituzioen ekimarekin lotuago dagoen ekintza

Azkenik, letra etzanarekin idatzita daude interpretatu diren mugarri kontrakoak eta beltzez,

berriz, aldekoak izan direnak.

Herrigintza

(2000. urtera arte)

Instituzioak

(2000. urtera arte)

(1974) Garesko Ikastola sortu

(1980 hamarkadan )AEK Izarbe-Mañerun

(1980 hamarkada) Korrika bailaran

(1980 hamarkadan) Inauteriak.

Berreskuratzea, parte hartzea...

(1993) AEK Garesen, aisialdian jarduerak

egiteko aukerak

(1985) ETBren errepikagailua

(1993-1997) Murugarren euskarazko

aldizkaria

(1995) EH Irratia bailaran entzutea

(1997) Murugarren aldizkariaren

desagerpena

(1998) Tokiko aldizkariek euskararekiko

jarrera positiboa

(1986) Euskararen Legea. Zonaldeko herriak

eredu ez euskaldunean

(1986) Euskararen Legea. Gares eremu

mistoan

(1987) D eredua jartzea eta honek egoteak

alboko herriei onura ekarri

(1992) Euskara Zerbitzua Garesko Udalean

(1995) Umeentzako tailerrak (Peio)

(1995-1996) II. Hezkuntza euskaraz

jarraitzeko aukera eta erraztasunak

Herrigintza

(2000tik aurrera)

Instituzioak

(2000tik aurrera)

(2000 inguru) Euskaraz egiteko esparru falta:

musika, kirola, festak…

(2000) Ze Berri aldizkaria

(2007tik baino lehendik ere) Euskara

13

(2000 inguru)Euskararen eguna: Garesen eta

Mañerun hasieran, gero ekialdean

(2000 inguru)Izarbeibarko eguna: inplikazio

falta, gehienetan Garesekoek prestatzen

zuten

(2000) Ez erabilera eta iniziatiba falta gauzak

antolatzeko

(2000 hamarkadan) Beste hizkuntza batzuk

euskara baino gehiago baloratzen dira

(ingelesa)

(2000tik aitzina)AEK bailarako beste herrietan

zabaltzen ari da

(2007-2011) Mañeru, Zirauki eta Artazuko

herriek zonalde mistoan sartzeko eskatu

zuten

(2008)Garelako elkartea: bertsoafaria,

euskararen eguna, jarduerak (eskolaz kanpo),

mintzapraktika

(2008) Mintzakide taldeak. Programaren

barruak 5-6 urte, aurretik ere baziren

(2008) Tortotxikiren agerpena

(2014) Euskaraz egiteko esparru falta: musika

eskola, festak, kirola ...

Zerbitzuak euskalduntzea eta alfabetatzearen

aldeko jarduerak (Euskal jaia, aste kulturala,

azpiegiturak ...)

(2007) Euskara transmititzeko baliabideak

(2007tik aurrera) Garesko euskara zerbitzuak

euskaraz gazte, ume eta denentzat:

antzerkiak, musika, hitzaldiak, ipuinak

(2009)ETB TDT-n ez jasotzea, ETB3 ez ikustea

(2009-2010) Nafarroako Gobernuak eskola

txikiak itxi D eredua ez jartzeagatik.

(2009)AEKri lagundu, Umeak kanpaldietara

joateko laguntza eman

(2009tik aurrera)Euskararen ondarea

berreskuratzeko ekimenak: toponimia,

oikonimia, euskararen hiztegiak, materiala...

(2010) Euskararen Udal ordenantza

(2010) Euskara transmititzeko mintzaldiak

(2010) Euskarazko teknologia berriak:

Facebook, E-mail, Twitter

(2010-2012) Familia tailerra

(2010)Gaztetxea, gazteei tokia ematea

(2013) D eredura erakartzeko kanpaina

txikiegia

(2013) Diru-laguntzen desagertzea: AEK, IKA,

euskara zerbitzuak, komunikabideak ...

(2013) PAI programa eskolan, ingelesa

(2014) Musika eskolan erdara hutsean

(2014) Liburutegietako ale gutxiegi euskaraz

(2014) Herrietako festetan euskararen

presentzia urria edo ikustezina

3. Loreak: Helburuak eta Ekintzak

14

Atal honetan jasota ageri da tailerren bigarren saioan sortutako helburu zerrenda

(esparruka antolatuta) eta hauentzako aukeratutako ekintza edo jarduerak.

3.1 GAZTEAK:

Helburua: Segurtasuna lortzeko, formakuntza

Ikastaroak euskara “berreskuratzeko”. Ikastaro praktikoak (bizikleta konpondu,

paperoflexia...), ez akademikoak. 12-16 urterekin euskaraz ikasteari utzi duten horiek.

Helburua: Euskaraz hitz egiteko guneak sortu

Lokal bat, taberna. AEK eta Euskara Zerbitzuaren laguntza lokalaren garapenerako.

Pertsona/leku fisiko errefentzia izan

Helburua: Euskaraz hitz egiteko ekintzak egin

Aisialdia, eskolaz kanpoko jarduera erakargarriak: erlazioak sortzea, feedback. Ez bakarrik

diruz-lagundu, lokal bat izatea bertan euskarazko jarduerak egiteko, musika taldeak,

antzerkia, jarduera fisikoak –yoga, aerobic, pilates- ea.

Tailerrak: bertsolaritza, komikiak, musika, zurgintza lanak, argazkilaritza, patxarana egiteko

ikastaroa...

Gazte arteko sare soziala indartu: mintza-taldea, afariak...

Helburua: Gure inguruan euskararekiko interesa piztu

Aktibitateetatik sortzen diren gauzak plazaratu. Ipuin tailerra egiten bada, ipuin kontaketa

eguna egitea edo olerki irakurketa, bertso-saioa... Sortutako taldeek egiten dutena erakutsi

Aste kulturala, hitzaldiak, olerki txapelketa, kontzertuak... urte osora zabaldu eskaintza

Helburua: Euskararekiko motibazioa indartu

Udalak euskarazko lanpostuak sortu: udako lanak (kanpaldi monitoreak, sorosleak).

15

Euskararekin lotutako lanpostu txikiak.

Erraztasunak eman (administrazioa). Euskara Zerbitzua jendearekin jarduerak prestatzea

Helburua: Erabilera handitu

Jaien eta festen antolakuntzan euskararen presentzia bermatzea; eskualdean sortzen den

euskarazko materiala gizarteratu

Euskararentzat eremu bat gorde

3.2 HEZKUNTZA:

16

Helburua: D ereduaren abantailak eta ezaugarriak (bi hizkuntzetarako inmertsio eredu

linguistikoa) gurasoei ondo azaltzea, matrikulazio kanpaina laguntzeko

3 urteko haurrekin argibide bilera gehiago. Gurasoen zalantzak argitu, kezkak konpartitzeko

aukera eman eta argudioak indartu.

Helburua: D ereduaren matrikulazioa igotzea, nagusitasuna lortu arte

Guraso “apolitiko” baten txarla bere esperientzia azalduz: D eredua ongi dagoela, hirugarren

hizkuntzarekin trebetasun bat lortu ahal duzula, herriz-herri haurtzaindegiaren ordez,

erosoagoa egiteko

Helburua: Gurasoen formakuntza hobetzea/sustatzea hizkuntza ezberdinekiko, familia eta

hizkuntza modelo ezberdinak kontuan hartuta

Nola lagundu etxekolanetan...

D eredura umeak eramaten duten gurasoei zuzendutako matrikulazio kanpaina berezi bat

AEKtik, Udalaren laguntzarekin

Helburua: Eskolak dituen “kanpoko” zerbitzuak eta aktibitateak (garraioa, jantokia,

garbiketa...) guztiz euskaraz bermatzea

Begiraleak (garraioa, jantokia) formatzeko euskarazko ikastaroak

Musika eskolan, ikastaro tronkalak ematen dituen irakasle bat kontratatu edo euskara

ikasteko erraztasunak eman

Helburua: Haur eskolan euskara lerroa ezberdinduta lortzea

Helburua: Eragile ezberdinen arteko elkarlana eta elkarezagutza handitu

Eskola, euskara zerbitzua, tortotxiki eta AEKren artean bederen bilera egin eta hausnarketa

komuna egin

3.3 ADMINISTRAZIOA/INSTITUZIOAK:

17

Helburua: Arreta euskaraz

Langileei formakuntza ematea euskara ikasteko, minimo batekin arreta egin ahal izateko

Eskatzea euskara hizkuntza eskakizuna kontratatzeko

Helburua: Euskararen kontrako erasoak salatu

Vascuencearen Legearen kontra ekintza ezberdinak

Beste herriak eremu mistoan sartzeko

Helburua: Ordenantza egin eta bete

Garesko eta Mankomunitateko Ordenantzak bete

Beste herrietan ordenantzak egin

Helburua: Aurrekontuetan dirua bermatu

Gizarte presioa

Udalei plangintza aurkeztu (eta hau elikatzeko gutxieneko aurrekontu) eta hauteskundeei

begira konpromisoa eskatu

Helburua: Beste toki entitateetan euskara bermatu (musika eskola, haur eskola)

Lanpostu berrietan euskara eskatzea

Helburua: Euskara sustatu (adibidez “merkataritza euskaraz” bezalako programak)

Merkataritza kanpainak (kartelak elebidunez, euskaraz eskatu ahal izatea). Identifikatzea

komertzio/taberna euskaldunak (zehaztea euskaraz egin ahal dela)

Udan gazteentzako lanpostuak ateratzea

3.4 EUSKALDUNTZE/ALFABETATZE:

18

Helburua: Dauden bezeroak elikatu

Guraso-haurrak elkarrekin ekintzak bultzatu. AEK, eskola eta Tortotxiki arteko harremana.

Euskaltegiak kaleratu daitezkeen ekintzak prestatzea (eta euskaltegira eraman kanpotik

ateratzen dena)

Senidetzea beste herri euskaldunekin: (1) Ikastolan adibidez urtero herri batera joan eta

ikasle-bikotearekin asteburu osoa herri eta familia euskaldun batean, (2) Administratiboa edo

(3) Herrietako entitateen artean (dantza-taldea, kirol taldea...)

Helburua: Bezeroak erakarri

Seme-alabak D ereduan dituzten guraso erdaldunekin euskara ulermen maila minimo bat

izateko ekintzak-ikastaroak prestatu

Gazteak, D ereduan egondakoak eta euskara utzi dutenak, euskalduntze prozesura erakarri

Helburua: Udalak aktibatu (diru-laguntzak, lokalak, konpromesuak)

Herritarrak eskaerak egitea udalean. Ez da gauza bera AEK-k diru-laguntza eskatzea edo

bertako ikasleek egitea (Mañerun euskararentzako diru-saila lortu da).

Hedabideen bitartez presionatzea

3.5 KOMUNIKABIDEAK/TEKNOLOGIA BERRIAK:

19

Helburua: material propioa sortu euskaraz jakinmina pizteko

Euskaraz sortzen den guztia itzulpena edo euskarekin lotuta dago. Gai ezberdinak landu, ez

bakarrik “euskara” euskaraz: moda, kotxeak, kirola, neska-mutilak...

Sare bat osatzea material propioa idazteko: sortzaileak, kazetariak, iritzi emaileak, ipuin

kontalariak...

Helburua: Euskarazko komunikabide guztiak eskura izatea

Helburua: Zonaldeko hedabideen euskalduntzea

Helburua: Elebidunak diren komunikabideetan hizkuntza irizpideak

Hizkuntzen ordena zaindu: euskara aurretik, artikuluen garrantzia kontutan hartu, euskara

irakurtzea atraktiboagoa egin...

Helburua: Erdarazko hedabideetan

Tokiko erdarazko aldizkarietan, ehuneko bat euskaraz ematea bermatu (%10 - 4 urtetan)

Erdarazko hedabideetan euskararen presentzia bermatu eta euskal munduaren berri eman

gaztelaniaz ere.

3.6 FAMILIA TRANSMISIOA:

20

Helburua: Esperientzia trukea

Beste herrien esperientziak ezagutu, nola tratatu egoerak bikote mistoetan...

Leku-espazio bat esperientziak trukatzeko (nola lagundu etxekolanak egiten...),taldea osatu

aholkuak konpartitzeko.

Helburua: Naturaltasuna/gozamena

Aisialdi ekintzak

Gurasoak haurrekin egun osoko tailerrak euskaraz egiteko

Guraso erdaldunei formakuntza ematea. Adibidez, haurrekin euskaraz jolasteko, hizkuntza

mugatuarekin bada ere.

Familia-Barnetegia: bi asteko barnetegia, asteburuko barnetegia

Helburua: Baliabideak

Foiletoak informazioa emateko, saioak...

Liburutegietan euskarazko materiala

Helburua: Formakuntza

Guraso erdaldunen orientazioa, formakuntza...

Guraso Elkartearekin formakuntza baliabideak, tailerrak hizkuntza trataera egokirako,

materiala, bikote mistoen kudeaketa.

Formakuntza minimoa egunerokoa edo kontestu batzuetan (komuna, aginduak...) gurasoei

Protokolo zehatz bat haur eskolan euskal lerroa benetakoa izateko, haien lana erraztu

3.7 KULTURGINTZA/AISIALDIA:

21

Helburua: Tortotxiki edo eskolaz kanpoko jarduerak) hedatu

helduentzako jarduerak eskaintzea ere

udan hutsunea

Helburua: Gazte-helduentzako ekintzak sustatu

Euskarazko futbol taldea osatu, 12-30 urte bitartekoa

Musika-dantza ikastaroa, soinketa...

Irakurketa kluba

Helburua: Guettorik ez. Euskara zabaldu esparru guztietara: tabernak, dendak,

banketxeak...

Herri euskaldun batekin senidetzea, euskal jai komuna egin

Sortzen diren ekitaldi/jarduera guztien informazioa euskaraz bermatzea. Aktibitatea bai baina

baita ere komertzio, banketxe, ea.

3.8 SENTSIBILIZAZIOA/MOTIBAZIOA/ERDALDUNA ERAKARRI:

22

Helburua: Euskara politikatik (politizaziotik) aldentzen saiatu

Helburua: Hezkuntza elebiduna jasotzearen onurak zabaldu. Ez da oso amu garrantzitsua,

hobe motibazio pragmatikoa eta kulturala.

Helburua: Motibazio Kulturaren bitartez: Oikonimoak, hitzak, euskararen historia,

toponimoak...

Hitzaldia, erakusketa etnografikoa (tresnak eta euskara lotu)

Bisita gidatuak edo antzeztuak (gure historiaren pasadizoak antzeztu)

4. Eranskinak

23

4.1 ERROBI AEK EUSKALTEGIKO ZENBAIT DATU:

Izarbeibarko euskaltegiko

taldeen euskara maila

(HM->A->B->C[EGA])

Azpian beste eremutakoak datuak

27

42 37 37

76

101

127 130

105

0

20

40

60

80

100

120

140

2005-2006

2006-2007

2007-2008

2008-2009

2009-2010

2010-2011

2011-2012

2012-2013

2013-2014

IKASLEAK

4.2 HEGOALDEKO HIRIBURUETAKO KALE ERABILERA DATUAK ETA ERABILERA ESPARRUAK:

0

2

4

6

HM A B C

3

6

4

1

2012-13

24

25

4.3 GARESKO ESKOLAN 3 URTETAKO HAURRAK:

26

4.4 EUSKARA EZAGUTZA ZENBAIT DATU, ESKUALDEKA:

27

(Nafarroako Gobernuaren arabera, Izarbeibar Iruñerrian dago bai eta Mañeru eta

Artazu. Zirauki, berriz, ez. Den adela pentsatzekoa da oso datu soziolinguistiko

antzekoak izanen direla Mañeruibarrean. Are gehiago ikusita Lizarraldea eta Ekialdeko

datuekin paralelismoa)

(Nafarroako Gobernuaren arabera, Izarbeibar Iruñerrian dago. Pentsatzekoa da oso

datu soziolinguistiko antzekoak izanen dituela. Are gehiago ikusita Lizarraldea eta

Ekialdeko datuekin paralelismoa)

28

4.5 EUSKARAREKIKO JARRERAK:

29

30

4.6 FAMILIA TRANSMISIOA: