Texto: Antonio Rodríguez Carmona

Presentación: Antonio García Polo

EVANXEO DE SAN MARCOS

1. Presentación

xeral

Ciclo Litúrxico /B

EVANXEO DE MARCOS

QUEN É XESÚS?

CRISTOLOXÍA CORRECTIVA

HISTORIA DE INVESTIGACIÓN

Escrito cara o ano 70.

Recibido sen dificultades pola Igrexa.

Pero co tempo minusvalorouse, porque creuse que era un resumo de Mateu.

Nos séculos XVII e XVIII, estudando a orixe dos evanxeos, moitos chegaron á conclusión que era o evanxeo máis antigo de todos e o que ofrecía unha imaxe máis achegada de Xesús.

E Mc empezou a ser o evanxeo máis estudado.

POR QUE SE ESCRIBIU?

Marcos é unha catequese que quere responder aos problemas dos seus lectores con palabras e feitos de Xesús.

Que problemas?

Cara ao ano 70, unhas comunidades cristiás dunha zona moi influenciada pola cultura romana, posiblemente Roma,

teñen problemas sobre a fe en Xesús como Señor.

PROBLEMAS DA IGREXA ROMANA

Por unha parte recoñecen o señorío de Xesús: Xesucristo é Señor!

Pero se é Señor, en que se nota? Por que as dificultades que sofre a súa comunidade?

Por que as persecucións?

Non contradi esta fe á experiencia, que di que o que ten o poder e salva é o emperador e a violencia?

Quen é Alegre Noticia, Xesús ou o Emperador?

CRISTOLOXÍA CORRECTIVA

Marcos escribe para axudar os seus lectores cristiáns a coñecer o auténtico Xesús:

Non é un “tapaburacos”, que soluciona os problemas deste mundo.

Non é un político revolucionario.

Non é un militar triunfador.

Non é un mestre de sabedoría.

QUEN É XESÚS?

É o MESÍASMESÍAS (Unxido para salvar).

É o FILLO DE DEUSFILLO DE DEUS, que salva na debilidade.

E como tal, é o cumprimento da promesa evanxeoevanxeo que Deus fixera por medio de Isaías.

QUE É EVANXEO?

Evanxeo é unha mensaxe que ten carácter de alegre noticia.alegre noticia.

En tempos de Marcos era corrente chamar evanxeo todo o relacionado co emperador romano, pois o seu goberno era a alegre noticia que traía paz, prosperidade e felicidade ao pobo.

Para moitos, evanxeo era o emperador e o seu imperio, que exercían a súa acción coa forza.

Outra idea de evanxeo

O pobo xudeo coñecía outro concepto de evanxeo.

Isaías II (Is 40-55) anunciara que Deus ía reinar (40,9; 41,27; 52,7), liberando o seu pobo do desterro, e que o faría dunha maneira especial: non coa forza senón na debilidade, como Deus oculto, que se serve da súa palabra e de persoas que actúan no seu nome (45,15).

A este anuncio o chama evanxelizar, anunciar unha alegre evanxelizar, anunciar unha alegre noticia.noticia.

Marcos presenta na súa catequese a Xesús como o cumprimento desta promesa feita por Isaías.

A alegre noticia alegre noticia non é o emperador co seu poder, senón Xesús de Nazaré que comeza o reinado de Deus, non de forma violenta, senón na debilidade da súa palabra e da súa morte.

O reino que anuncia non é a restauración do reino de David.

Para iso escribe unha catequese cun prólogo e dúas partes:

No prólogo (1,1-13) ofrece as premisas necesarias para coñecer quen é Xesús.

A primeira parte (1,14-8,30) presenta a Xesús como o Mesías que comeza o reino de Deus.

A segunda (8,31-16,8) explica como Xesús é Mesías: é mesías na debilidade, como convén ao que é Fillo de Deus.

O título (1,1)

Todo isto queda resumido no título que pon á súa obra: Evanxeo.

É Xesús en cuanto que é o Mesías que anuncia e trae o reino de Deus.

E faino como compete ao Fillo de Deus, na debilidade.

= Evanxeo de Xesús Mesías, Fillo de Deus.

Dúas confesións

Cada unha das partes remata cunha confesión:

A primeira coa confesión de Pedro, que recoñece a Xesús como Mesías (8,29)

A segunda coa confesión do centurión, que ao ver como morría Xesús, confesou: verdaderamente este home era Fillo de Deus (15,39)

Evanxeo É

Ambiente = César - Imperio - FuerzaIsaías II = Iahvé - Reino - Deus ocultoMarcos = Xesús - Mesías - Fillo de Deus

8,29 15,39

2ª parte1ª parte

Os interlocutores de Xesús

Xesús diríxese aos seus discípulos, ao pobo e aos dirixentes (relixiosos e políticos).

Entre eles destaca as reaccións dos discípulos, pois representan a situación dos cristiáns aos que se dirixe.

E describe a súa postura ante Xesús, invitando así ao lector moderno a preguntarse: Quen é Xesús?

Quen é Xesús?

Hai tres momentos:

No primeiro, os discípulos recoñecen a Xesús como Mesías (8,29). De acordo, así pensan os seus discípulos, pero, como é Mesías? Como xerce a súa salvación, de forma triunfal e violenta, como esperaba o pobo do Fillo de David, ou de forma oculta e na debilidade?

No segundo momento, cando Xesús revela como é Mesías, morrendo na cruz, non están presentes pois fuxiran.

Pero ofréceselles aos discípulos unha terceira posibilidad de recoñecelo como Fillo de Deus indo a Galilea (16,1-8).

ESTRUTURA

Prólogo teolóxico (1,1-13)

1ª parte: Quen é Xesús?

MESÍAS (1,14-8,30)

2ª parte: Como é Mesías? Morrendo na cruz,

como compete ao Fillo de Deus (8,31-16,8)

Apéndice (16,9-20)

Breve recorrido polo contido

Nos distintos libros bíblicos non só ten interese a lectura illada de cada relato,

senón tamén a lectura do relato no seu contexto, que axuda a descubrir o argumento da obra no seu conxunto.

Vexamos o que nos quere dicir Marcos na súa catequese, escrita para axudarnos a descubrir Quen é Xesús e como actúa Xesús Mesías.

PRÓLOGO TEOLÓXICO: 1,1-13

Comeza con tres relatos que chama Comezo, arje en grego.

Comezo (arje) pode significar inicio cronolóxico de algo e tamén fundamento, base, premisa.

Aquí ten ambos sentidos

= A premisa para coñecer quen é Xesús é coñecer a Xoán Bautista, o bautismo de Xesús, e que Xesús vence a tentación.

Xoán Bautista proclama a todos os homes que para coñecer a Xesús é necesaria unha actitude de esperanza e conversión

Bautismo: para coñecer a Xesús hai que escoitar o Pai que unxe a Xesús como Mesías-Fillo-Servo

Xesús vence a tentación e abre o paraíso

1ª PARTE: Quen é Xesús? 1,14-8,30: o Mesías

1ª sección: Xesús anuncia o Reino de Deus e revélase como Mesías e os fariseos non o recoñecen polo seu dogmatismo, puritanismo e legalismo (1,14-3,6)

2ª sección: Xesús anuncia o Reino de Deus e revélase como Mesías e o pobo na súa maior parte non o recoñece (6,7-6,6a)

3ª sección: Xesús anuncia o Reino de Deus e revélase como Mesías e os Doce recoñéceno como Mesías (6,6b-8,30)

1ª PARTE:QUEN É XESÚS? MESÍAS

CAL É A SÚA MENSAXE? REINO DE DEUS

3ª sección: Xesús e discípulos: = SI, MESÍAS

2ª sección: Xesús e pobo: = NON

1ª sección: Xesús e fariseos = NON

Quen?

2ª PARTE: Como é Mesías?

Morrendo, como compete ao Fillo de Deus1ª sección: catequese sobre a

necesidade de aceptar a paixón e morte para coñecer o verdadeiro Xesús.

2ª sección: Prólogo da paixón. Xesús proclama o Reino en Xerusalén e é rexeitado.

3ª sección: Proclamación da morte e resurrección, que revela a Xesús como FILLO DE DEUS. Mensaxe aos Doce para que vaian a Galilea para recoñecelo como Fillo de Deus.

1ª sección: Catequese sobre coñecer a Xesús

2ª sección: Por que o matan?

Como?

2ª PARTE COMO É MESÍAS?

COMO COMPETE AO FILLO DE DEUS

3ª sección: Xesús revélase Fillo de Deus morrendo

IR A “GALILEA”

Que quere dicir “Ir a Galilea”?

Na Derradeira Cea Xesús predixo a Pedro e aos Doce que o negarían e fuxirían, pero que despois de resucitar “Irei diante de vós a Galilea” (14,28)

O anuncio cumpriuse. Abandonaron a Xesús e perderon a gran lección da súa morte na que se revelou como Fillo de Deus (15,39).

O anxo que anuncia a resurrección dilles ás mulleres: “Dicide aos discípulos e a Pedro que irá diante de vós a Galilea. Alí o verán” (16,7)

O relato remata aquí de forma brusca: foron a Galilea?

Polo que sabemos da vida posterior dos discípulos, testestemuñas da resurrección, tiveron que ir.

Que é “ir a Galilea”? Galilea foi o lugar histórico onde se revelou Xesús de forma eficaz, pero na debilidade.

“Galilea” en sentido figurado é o modo en que Xesús se segue revelando eficazmente actualmente na debilidade da súa Igrexa e da súa palabra.

Galilea é o lugar onde se ve a Xesús

Final do relato

Non se sabe exactamente por que o relato remata bruscamente en 16, 8.

Hai quen di que porque se perdeu o texto primitivo.

Hai quen di que Marcos non puido rematar a súa obra.

Posiblemente Marcos reamtou así deliberadamente, deixando o texto aberto para que o responda o lector, a quen se invita a “ir a Galilea” e experimentar a presenza de Xesús resucitado, que segue actuando agora como actuou noutro tempo en Galilea.

O Apéndice (16,9-20)

A parte final do evanxeo de Mc non foi escrita por el e considérase un apéndice.

Foi engadida axiña e a Igrexa considéraa texto canónico, é dicir, texto inspirado que contén a palabra de Deus.

Posiblemente resume as diversas aparicións que narran os outros evanxeos.

TEMAS TEOLÓXICOS

Xesús é o cumprimento da promesa evanxeo.

Xesús é o MESÍAS que proclama e trae o REINO DE DEUS.

Xesús é FILLO DE Deus que actúa na debilidade como SERVO, vivindo unha auténtica EXISTENCIA HUMANA.

A primeira tarefa do DISCÍPULO é coñecer a Xesús.

Bibliografía

Para profundizar nesta presentación, véxaseAntonio Rodríguez Carmona

Evangelio de MARCOS(Comentarios a la Nueva Biblia de Jerusalén IB) Desclée de Brouwer)

Volveremos co capítulo 2ºVolveremos co capítulo 2º

© AGPolo

© AGPolo