Frantziako iraultza
-
Upload
juanancarballo -
Category
Education
-
view
414 -
download
4
Transcript of Frantziako iraultza
FRANTZIAKO IRAULTZAFRANTZIAKO IRAULTZA17891789
Luis XVi.a Mª Antonieta
“Sans culotte”
1751 1762 1775 1786 1789 1793 1799
ENTZIKLOPEDIA
Hasiera
ROUSSEAUGiza
eskubideakBerdintasuna
AEBko Indepen. Gerra
hasi
AEBko
Konstituzioa
FRANTZIAKO IRAULTZA hasi “Gizakiaren eta
Herritarren Eskubideen
Adierazpena”
NAPOLEONen estatu-kolpea
Luis XVI.aren exekuzioa
FRANTZIAKO IRAULTZA KAUSAK
SOZIALAK-3. estamentua pribilegioen kontra
IDEOLOGIKOAK-Ideia ilustratuen (berdin/askat/botere banak.) eragina.
EKONOMIKOAK-Uzta txarrak: goseteak.
-Gastu handiak: gerrak(AEB), Gortea
POLITIKOAK-Erreforma fiskala: guztiok zergak ordaindu behar
-“Estatu Orokorrak” bildu.
KAUSAKKAUSAK► SOZIALAKSOZIALAK: Estamentu gizartea. 3. estamentukoak ez daude ados dagoen : Estamentu gizartea. 3. estamentukoak ez daude ados dagoen
desberdintasunarekin, batez ere, burgesak.desberdintasunarekin, batez ere, burgesak.
► IDEOLOGIKOAKIDEOLOGIKOAK: Ideia ilustratuen eraginez -berdintasuna,askatasuna- : Ideia ilustratuen eraginez -berdintasuna,askatasuna- herritarrek egoera aldatu nahi dute.herritarrek egoera aldatu nahi dute.
► EKONOMIKOAK:EKONOMIKOAK: Uzta txarrak: honek goseteak ekarriUzta txarrak: honek goseteak ekarri Gobernuak gastu handiak gerretan (AEBko I.G.)Gobernuak gastu handiak gerretan (AEBko I.G.) Errege-inak gastu handiak gortean (festak, moda, ...)Errege-inak gastu handiak gortean (festak, moda, ...)
► POLITIKOAK:POLITIKOAK: Erregeak ERREFORMA FISKALA egin nahi du: zerga gehiago eta guztiok Erregeak ERREFORMA FISKALA egin nahi du: zerga gehiago eta guztiok
ordaintzea.ordaintzea. Estatu Orokorrak (3 estamentuak) bildu zituen, hauen onespena lortzeko. Estatu Orokorrak (3 estamentuak) bildu zituen, hauen onespena lortzeko.
(290 / 270 / 570).(290 / 270 / 570). 3.estamentukoek bozkatzeko modua aldatzea proposatu zuten: pertsona 3.estamentukoek bozkatzeko modua aldatzea proposatu zuten: pertsona
bat=boto bat; eta ez lehengoa, estamentu bat=boto batbat=boto bat; eta ez lehengoa, estamentu bat=boto bat..
MONARKIA MONARKIA KONSTITUZIONALAKONSTITUZIONALA1789-17921789-1792
KONBENTZIOAKONBENTZIOAERREPUBLIKA 1792-ERREPUBLIKA 1792-9494
DIREKTORIOADIREKTORIOA1794-991794-99
NAPOLEONNAPOLEON1799-1804/1804-151799-1804/1804-15
BILAKAERA / ALDIAKBILAKAERA / ALDIAK
-“Gizakiaren eta Hiritarren eskubideak” idatzi.-Egalité, Liberté, Fraternité.
-Konstituzioa 1791-Absolutismoa ez-Berdintasuna ezarri, pribilegioak ezabatu.
-Erregerik ez.-Aldi ezberdinak:girondinoak eta jakobinoak: Izualdia.
-Sans culotteak herritar xeheak iraultzan.
-Gizonezkoen sufragio eskubidea.
-Kontsulaldia-Inperioa
-Ordena berrezarri-Aginte autoritarioa-Ideia iraultzaileak-Frantzia modernizatu-Ia Europa osoa konkistatu.-Europa haren aurka-Porrot egin zuen: Waterloo (1815)
-Bost agintari.-Burges
moderatuak-Jakobinoak bota.
-Konstituzio moderatua.
-Errolda-sufragioa.
-Konspirazioak Frantzia barruan
-Armada frantsesa munduan zehar konkista ugari.
-
BILAKAERA / ALDIAKBILAKAERA / ALDIAK1.ESTATU OROKORRAK- IRAULTZAren HASIERA 1.ESTATU OROKORRAK- IRAULTZAren HASIERA
17891789► Erregeak Estatu Orokorrak (3 estam) bildu zituen.Erregeak Estatu Orokorrak (3 estam) bildu zituen.
► Zergak igo nahi. Guztiok, pribilegiatuek ere, ordaindu.Zergak igo nahi. Guztiok, pribilegiatuek ere, ordaindu.
► 3. estamentukoek bozketa-sistema aldatu nahi: pertsona 1=boto 3. estamentukoek bozketa-sistema aldatu nahi: pertsona 1=boto 1 (ez lehengoa: estamento 1 = boto 1).1 (ez lehengoa: estamento 1 = boto 1).
► Pribilegiatuek (1.2.) ezetza aldaketari.Pribilegiatuek (1.2.) ezetza aldaketari.
► 3. estamentuko ordezkariek alde egin 3. estamentuko ordezkariek alde egin eta “Asanblada Nazionala” eratu zuten. eta “Asanblada Nazionala” eratu zuten.
► Herritarren matxinada:“Herritarren matxinada:“La Basti l laLa Basti l la ” .” .
► IRAULTZA hasi zenIRAULTZA hasi zen17891789 an,uztaileanan,uztaileanLa Bastillako errege-espetxea
► Batzarra: 3. estamentukoak, noble eta apaiz ilustratuak ere.Batzarra: 3. estamentukoak, noble eta apaiz ilustratuak ere.► Helburua: Konstituzioa idaztea.Helburua: Konstituzioa idaztea.► Konstituzioa idatzi bitartean, hainbat lege atera zuten:Konstituzioa idatzi bitartean, hainbat lege atera zuten:
““Gizakiaren eta herritarren eskubideen Aldarrikapena” Gizakiaren eta herritarren eskubideen Aldarrikapena”
► Europar errege absolutistek Europar errege absolutistek (Austr, Prus, Errus)(Austr, Prus, Errus), Luis XVI.aren alde, , Luis XVI.aren alde, Frantzia erasotu, Iraultzaren aurka.Frantzia erasotu, Iraultzaren aurka.► Armada iraultzaileak kontra Armada iraultzaileak kontra borrokatzen du: Napoleon.borrokatzen du: Napoleon.
► 1791ean Konstituzioa idatzita,1791ean Konstituzioa idatzita, absolutismoa ezabatuta.absolutismoa ezabatuta.Monarkia Konstituzionala.Monarkia Konstituzionala.
2.ASANBLADA NAZIONALA.KONSTITUZIOA2.ASANBLADA NAZIONALA.KONSTITUZIOA 1789- 1789-17911791
33. MONARKIA KONSTITUZIONALA.. MONARKIA KONSTITUZIONALA. 1791-1792 1791-1792
► Konstituzioa (1791): manarkia + konstituzioa.Konstituzioa (1791): manarkia + konstituzioa.► Printzipioak:Botere banaketa/Sufragio zentsitarioa.Printzipioak:Botere banaketa/Sufragio zentsitarioa.► Errege-inak onartu ez. Herritarrek palazioari eraso Errege-inak onartu ez. Herritarrek palazioari eraso
zioten.zioten.► Ihes egin eta preso hartu zituzten. Kartzelara.Ihes egin eta preso hartu zituzten. Kartzelara.► ERREPUBLIKAERREPUBLIKA aldarrikatu zuten. aldarrikatu zuten.► Iraultzaileen artean banaketa:Iraultzaileen artean banaketa:
Girondinoak: moderatuak Girondinoak: moderatuak Olimpia GougesOlimpia Gouges Jakobinoak :erradikalakJakobinoak :erradikalak
RobespierreRobespierre
Emakumeak Iraultzan
44.ERREPUBLIKA-KONBENTZIOA.1792-.ERREPUBLIKA-KONBENTZIOA.1792-17941794►Errepublika ezarri. Monarkiarik ez.Errepublika ezarri. Monarkiarik ez.►Erregea-ina erahil gilotinan.Erregea-ina erahil gilotinan.►Bi une desberdin:Bi une desberdin:
Konbentzio girondinoaKonbentzio girondinoa Konbent. jakobinoa Konbent. jakobinoa IzualdiaIzualdia
►Gizonezkoen sufragio unibertsalaGizonezkoen sufragio unibertsala► Izualdian gehiegikeriak:pertsona Izualdian gehiegikeriak:pertsona ugari ugari (10.000) (10.000) gilotinan erailakgilotinan erailak►Moderatuek Estatu Kolpea emanModeratuek Estatu Kolpea eman►DirektorioaDirektorioa hasi hasi
Luis XVI.aren exekuzioa
Marat Ch. Cordayk erahila
ERREPUBLIKA-ERREPUBLIKA-KONBENTZIOAKONBENTZIOA
5. DIREKTORIOA.1794-5. DIREKTORIOA.1794-17991799► Burges moderatuak gobernuan. Burges moderatuak gobernuan. ► Jakobinoak boteretik kanpo: Jakobinoak boteretik kanpo: Robespierre gilotinara.Robespierre gilotinara.► Konstituzioa (1795)Konstituzioa (1795)
Errolda-sufragioaErrolda-sufragioa Gizakiaren eskubideak murriztu Gizakiaren eskubideak murriztu
► Gobernu berria: 5 agintariGobernu berria: 5 agintari► Frantzian oposizioa:konspirazioakFrantzian oposizioa:konspirazioak► Armada frantsesak konkistak munduanArmada frantsesak konkistak munduanzehar -Italia, Egipto-.zehar -Italia, Egipto-.► Napoleonek Estatu Kolpea eman etaNapoleonek Estatu Kolpea eman etaKontsulatuaKontsulatua ezarri zuen. ezarri zuen.
NAPOLEONEN GARAIA 1799-1815NAPOLEONEN GARAIA 1799-18151. KONTSULATUA 1799-1804
• Direktorioa desegin zuen
• Hiru kontsul, bera buru. Aginte autoritarioa
• Konstituzio berria.Errepublika iraun• Errolda-sufragioa
• Herritar guztiak berdinak
• Barne/kanpoko bakea gorde
2.INPERIOA 1804-1815
• Ia Europa osoa kontrol pean hartu zuen
• Oztopoak: Br.Han.;Espainia; Errusia.
• Porrot egin. Agintetik bota zuten, Elbara
• Parisera bueltatu. Porrot militarra(Waterloo) Napoleon erbestera (1815)
• Absolutismoa berrezarri zen Frantzian.
1799 1804 18141799 1804 1814
KONBENTZIOA KONBENTZIOA (ERREPUBLIKA)(ERREPUBLIKA)
DIREKTORIOADIREKTORIOA NAPOLEON GARAIANAPOLEON GARAIA
1789 1792 17951789 1792 1795
Monarkia Konstituzioanala
(1791-1792) 1791-92
-ABSOLUTISMOAREN BERREZARPENA
-PRINTZIPIO LIBERALEN JAZARPENA
-“ALIANTZA SANTUA” ren SORRERA
IRAULTZA LIBERALAKIRAULTZA LIBERALAKABSOLUTISMOA IA DESAGERTU EUROPAN
SUFRAGIO ESKUBIDEA
KONSTITUZIOAK HERRI GEHIENETAN
BIZI BALDINTZEN HOBEKUNTZA
1820
1830
1848
ONDORIOAKONDORIOAK► Feudalismoa desagertu:Gizon feudalen -noble/apaiz- pribilegioak ezabatu ziren.
► Absolutismoak, nahiz eta 1815ean berrezarri, denbora gutxi iraun zuen.
► Konstituzioak indarrean ezarri ziren herrialde gehienetan
► Norbanakoen eskubideak –iritzi, elkartze, erlijio askatasuna- gehitu
► Sufragio eskubidea –zentsitarioa edo gizonezkoen unibertsala- orokortu zen. ► Monarkia parlamentarioa eta Errepublika gobernu sistemak.
► Eliza eta Estatua banatuta: estatu laikoa.
► Burgesiak gero eta eragin handiagoa, gizarte-klase boteretsua.
► Bizi baldintzak hobetu ziren, hobekuntza sozialak.
► Independentzia-askatasun nahia handitu ziren kolonietan:NAZIONALISMOAK.