GALAXIAK: Sorrera

•Oraingo teknologiari dagokionez, badakigu unibertsoan ehunka milioi galaxia daudela, eta horiek orain dela 1000 milioi urte inguru hasi zirela erantzen, big-bangaren eraginez.

ZER DA?

• Galaxiak izar-metaketa oso handiak dira; horien artean, gasa eta hautsa daude. Galaxia bakoitzak milaka milioi izar eduki ditzake, eta, askotan, planeta-sistemak ere badituzte, hau da, izar batek eta horren inguruan orbitan dauden zeruko gorputzek osatzen dituzten sistemak.

KOKAPENA

• Unibertsoa zabaltzen ari da etengabe, eta galaxiak urruntzen ari dira elkarrengandik. Hori dela eta, ez dugu erreferentzia, galaxiak non dauden kokatuta.

ZERTAN BILTZEN DIRA?

• Galaxiak, galaxia multzotan biltzen dira, hauen barruan milaka galaxia egon daitezke; 7000 ezagutzen ditugu.

ESNE BIDEA: Itxura

• Gure galaxia Esne bidea da. Kiribil motakoa da. Halako galaxietan, osagaiek bira egin eta erdiko nukleoa eratuz; bertatik, besoak edo luzapenak irteten dira. Esne bidean izar asko daude, besteak beste; Eguzkia.

ATALAK

• Erdiko nukleoa: Galaxiaren erdian dauden izar zaharren kumulu trinko batek osatzen du.

• Beso kiribilak: Izarrik gazteenak hemen aurkitzen dira, Eguzkia (Orionen besoa) izenekoan dago.

• Haloa: Aurreko guztiak inguratzen ditu, eta, batez ere, izar isolatuz eta izarren arteko materiaz osturik dago.

DIMENTSIOAK

• Esne bidean dimentsio desberdinak daude: Perseusen besoa, Orionen besoa, Sagitariusen besoa, Centaurusen besoa.

• Orionen besoa: Izan ere, gu bizi garen besoa da.

DISTANTZIAK

• Esne bidearen barruan distantziak oso luzeak dira, Eguzkiak, adibidez, segunduko 270 km egiten ditu, eta galaxiaren erdiko nukleoaren inguruan bira bat egiteko, 225 milioi urte behar ditu.

BESTE GALAXIA BATZUK

• Esne bidea kenduta beste galaxia batzuk daude unibertsoan, izan ere milaka daude. Hauen barruan: Enana de carina, enana de drako, andrómeda I… eta beste asko.