NUTRIZINO FUNTZINOA

1.DIGESTINO APARATUA:

Digestinoa hartzen doguzan elikagaiak gure organismoarentzat mantenugai bihurtzeko aldaketa multzoa da.

.Ahoan elikagaiak mastikatu egiten dira hortz-haginen bidez. Gero txuagaz nahasten dira elikadura boloa sortuz.

.Faringetik eta hestegorritik behera urdailera heltzen da.

.Urdailean elikadura boloa urin gastrikoakaz nahasten da eta kimoa sortzen da.

.Heste meharrean pankreako urinakaz, behazunagaz eta heste urinakaz nahasten da eta kiloa sortzen da, mantenugaiak xurgatzen dira eta odolera heldu, eta odolak gorputz osora zabaldu.

.Heste lodiak uzkiaren bidez gorozkia kanporatzen dau, aprobetxatu ez diran sustantziakaz.

2.ARNASA APARATUA:

A) OSOGAIAK:. Arnasbideak aireak zirkulatzen dauan hodiak dira. •Sudur hobiak: Airea gorputzean sartzeko eta ateratzeko. Airea garbitu, berotu eta hezotu egiten dabe.

•Faringea: Airea sudur hobietatik birikietara eroaten dau.

•Laringea: Faringea eta trakea lotzen dauz. Ahots kordak daukaz.

•Trakea: Bronkio izeneko bi hoditan banatzen da.

•Bronkioak: Birikietara heltzen diran bi hodi. Bronkiolo izeneko hodi txikiagotan banatzen dira birikietan.

.Birikiak: larrosa koloreko organo arol bi dira. Barruan biriki albeoloak dagoz.

B) ARNASKETA PROZESUA: Anasketearen helburua oxigenoa lortzea eta karbono dioxidoa botatea da.. Arnasketa mogimenduak: Arnasgorea eta arnasbehera, airea sartzeko eta urteteko mogimenduak.

.Gasen trukea: Biriki albeoloen bidez oxigenoa odolera doa eta odolak daroan karbono dioxidoa kanporatu egiten da.

3.ZIRKULAZINO APARATUA:

FUNTZINOAK: mantenugaiak eta oxigenoa garraiatu eta karbono dioxidoa eta hondakinak kanporatu.

OSOGAIAK: Bihotza, Hodiak eta Odola.

Bihotza: odola gorputz guztira bultzatzen dau. Goian aurikulak daukaz eta behean bentrikuluak. Eskuman balbula trikuzpidea eta ezkerrean balbula mitrala daukaz.

Hodiak: arteriak, benak eta kapilarrak.

Odola: plasmaz eta plasmako zelulez osotuta dago.

-Plasmea: likido horixka, orretan flotatzen dagoz odol zelulak.-Odol zelulak: plaketak, globulu gorriak eta globulu zuriak.

ODOL ZIRKULAZINOA: Zirkuito bi daukaz:.Zirkulazino txikia edo birikietakoa..Zirkulazino nagusia edo orokorra.

BIHOTZAREN MOGIMENDUAK:.Sistolea : bihotza uzkurtu egiten da eta odola arterietara bultzatzen dau..Diastolea: erlasatu egiten da eta benetatik datorren odolez beteten da.

4.IRAITZ APARATUA:

Hondakinak kanporatzen dauz. Gernu sistemas eta izerdi guruinez osotuta dago.

A) GERNU SISTEMA: Hondakin ez-gaseosoak kanporatzen dauz. Osogaiak: Kuntzurrunak, Ureterrak, Gernu maskuria eta Uretra.

-Kuntzurrunak: Hondakinak batzen dabez eta urez nahaztuta gernua sortzen dabe.

-Ureterrak: Gernua kuntzurrunetatik maskurira eroaten dabe.

-Gernu maskuria: Gernua gordetzen dau uretratik kanporatu arte. Esfinter bat dauka barrualdean.

-Uretra: Gernua kanporatzen dau.

B) IZERDI GURUINAK:Azalean dagoz eta bi funtzino beteten dabez: -Substantzia toxikoak kanporatu: Izerdiaren bitartez, poroetatik.

-Gorputzaren tenperaturea kontrolatu: Izerdia lurrundu egiten da azalaren beroa erabilita eta azala freskatzen dau.

EGILEA: GARAZI GERVASIO

-Gernu maskuria: Gernua gordetzen dau uretratik kanporatu arte. Esfinter bat dauka barrualdean.

-Uretra: Gernua kanporatzen dau.

B) IZERDI GURUINAK:Azalean dagoz eta bi funtzino beteten dabez: -Substantzia toxikoak kanporatu: Izerdiaren bitartez, poroetatik.

-Gorputzaren tenperaturea kontrolatu: Izerdia lurrundu egiten da azalaren beroa erabilita eta azala freskatzen dau.

EGILEA: GARAZI GERVASIO