Gastrointestinal Malinitelerde Stereotaktik Radyocerrahi/terapi...Stereotaktik Radyocerrahi/terapi...
Transcript of Gastrointestinal Malinitelerde Stereotaktik Radyocerrahi/terapi...Stereotaktik Radyocerrahi/terapi...
Gastrointestinal Malinitelerde Stereotaktik Radyocerrahi/terapi
Dr. Banu Atalar Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı
Acıbadem Üniversitesi Istanbul
Sunum planı
• Karaciğer
–Primer Kc Tümörleri (HCC)
–Kc metastazları
• Pankreas
• Kolonjiyokarsinom
HEPATOSELLÜLER KARSİNOMDA
SBRT
HCC’de RT
• Dünyada 5. en sık CA, 3. sık ölüm sebebi
• Tarihsel olarak RT kullanımı çok kısıtlı
• Klasik RILD (radiation induced liver disease)
–2 ay sonra Anikterik hepatomegali
–KC enzim yükselmesi ALP>AST
–Progresif KC yetmezliği
• Mean KC dozu (2 Gy/fx)
–28 Gy= RILD %5
–36 Gy= RILD %50
Abacıoğlu U izniyle
Karaciğer Metastazları ve Kanserinde Lokal Ablatif Tedavi Yöntemleri
• Radyofrekans Ablasyon (RF)
• Kriyoterapi
• İntrahepatik kemoterapi
• Yt-90 mikroküre tedavisi
• Transarterial Kemoembolizasyon (TACE)
• Transarterial Radyoembolizasyon (TARE)
• SBRT
Karaciğer Metastazlarında ve HCC’de Cerrahiye Aday Hasta Seçimi
• Genel anestezi almaya uygun hastalar
• Laparotomi sonrası iyileşme olasılığı yüksek hastalar
• Karaciğere sınırlı hastalık
• Yeterli sağlıklı karaciğer rezervi olması
• Tüm karaciğer lezyonalarının güvenli ve yeterli şekilde çıkarılabilmesi
• Yaşam beklentisi
• Metastaza kadar olan süre >12 ay
RT’nin uygulanabilirliğini belirleyen faktörler
• KC fonksiyonu – Child-Pugh A vs B vs C
– Planlanan rezidüel fonksiyonel KC • >700 ml sağlam KC (vs <700 ml)
• Tümörlerin dağılımı (fokal vs diffüz)
• Tm sayısı (<3 vs 3-5 vs >5)
• KC doz hacim sınırlamalarının karşılanabilmesi
• Hedefin luminal GI dokulara yakınlığı – >2 cm (vs 1-2 cm vs <1 cm)
• KC’e yönelik RT teknikleri ile olan deneyim
Abacıoğlu U izniyle
HCC- SBRT’ye uygun hastalar
• Inoperabl hastalar
• Yeterli KC fonksiyonu
• Tm boyutu (tedavi hacmi) < 5cm
• Multifokal hastalık (ideal hasta soliter!!!)
• Vasküler tromboz varlığı
• Diğer tedavi yöntemleri mümkün değil
Hanuki N et al, 2014
Tanguturi SA et. al. 2014, The Oncologist
0.5-9 cm
36-57 Gy/
3-6 fr
OS %48 -100
LK %64-
100
% 6 -26
• n=102, Child-Pugh A
• %66 TNM evre III, %61 multipl
• mGTV 117 ml (1.3-1913 ml)
• Tümör vasküler trombozu %55
• Ekstrahepatik hastalık %12
• SBRT doz 24-54 Gy/ 6 fx (mean 36 Gy)
Abacıoğlu U izniyle
1y Lokal Kontrol %87 Medyan Sağkalım 17 ay
Abacıoğlu U izniyle
Toxicity Grade 3
Grade 4
% %
Hyperbilirubinemia 4.3 -
Thrombocytopenia 10.6 -
Ascites 4.3 -
Gastrointestinal ulcer 6.4 4.3
Abacıoğlu U izniyle
Bridge to Liver Transplant
• Nakil bekleyen hastalarda progresyonu durdurmak veya progrese olan hastaları tekrar nakile uygun hale getirmek amacıyla diğer tedavilerin uygulanamadığı hastalarda
• (Sandroussi 2010) 10 progresif HCC, RT ile 5’inde nakil, 3’ü beklemede, 2’si progresif
• (Bush 2011) 18 nakil/76 proton, ort 13 ayda nakil, nakilden sonra 3ySK %70
• (Andolino 2011) 23 nakil/60 SBRT, 2ySK %96
• Intraoperatif ve uzun dönem komplikasyon görülmemiş
Abacıoğlu U izniyle
Karaciğer Radyoterapisi İle İlgili Bildiklerimiz
• Karaciğerin %80 çıkarılsa dahi kendini yenileyebilme özelliğinde
• Tüm karaciğere yönelik tolerans dozu 30 Gy
• Bu doz lokal kontrol için yetersiz ancak palyasyon sağlar
• Radyasyona bağlı karaciğer hasarı (RILD) karaciğer hacmi ile korele
• Ortalama 30 Gy de olasılık ‘0’, her 1 Gy artışla risk % 4 artıyor
• Risk HCC de organın hasta olması nedeni ile daha fazla
Sonuç
• SBRT radikal tedavi edilemeyen HCC için lokal non-invaziv tedavi seçeneklerinden biri
• Uygun doz ve fraksiyonasyonlarla toksisite minimal
• Nakil planlanan hastalarda progresyonu önleyici amaçla kullanımı sözkonusu
• Diğer tedavi yöntemleriyle kombinasyonu araştırılmakta
• İleri evrelerde palyatif amaçla kullanılabilir
KARACİĞER METASTAZLARINDA
SBRT
Rezeksiyon? RFA? SBRT?
• KT vs KT+ metastazektomi – Randomize faz III çalışma yok
– Retrospektif seriler %25-47 5 yıl SK
– EORTC randomize faz II: PFS 10 vs 17 ay istatistik gücü zayıf, OS hesaplanamadı
• KT vs KT+ RFA – Randomize Faz III çalışma yok
– ASCO review %14-45 5 yıl SK, %3.6-60 5 yıl LK
– Tm > 3 cm, ana damarlara yakın ise LK kötü
– Multipl ve ekstrahepatik met var ise OS kötü
Rezeksiyon? RFA? SBRT?
Mortalite Ciddi toksisite
Lokal Kontrol
Sağkalım
Rezeksiyon (Simmons et al, 2006)
2.8% - %30 /5 yıl
RFA (Wong et al, 2009)
0-2 % % 6-9 % 40-96 %14-55/5 yıl
SBRT (Hoyer et al, 2012)
< %1 % 3 % 74-92 % 30-62/2 yıl
KC met. SRS indikasyonları
• < 3 met.
• Kc dışında uzak metastaz olmaması
• < 6 cm met. Boyutu
• Sağlıklı Kc hacmi > 700 cm3
• Normal Kc fonksiyon testleri
Göğüs duvarı toksisitesi (KC veya Akc den 3cm’ye kadar olan uzaklık)
Ancak GD toksisitesi hayati değil, bu nedenle hastaya göre daha esnek davranılabilir.
KC Hedef Hacimler
• GTV
• CTV: 2-3 mm
• PTV
– Serbest solunum+abd. Kompresyon= 5-7 mm
– Marker işaretleme+gating= 3-5 mm
PANKREAS KANSERİNDE
SBRT
Pankreas Kanserinde SRS/SRT
• Tanıda 20% operabl, % 30 lokal ileri unrezektabl ve %50 metastatik
• 5 yıl Yaşam % 5
• Cerrahi olanlarda 5 Y Yaşam %10-20
• Lokal ilerlemiş hastalıkta kemo / radyoterapi
• Optimal sıralama bilinmiyor
• İndüksiyon kemoterapi sonrası % 20-30 hasta progrese
Pankreas Kanseri
Konvansiyonel RT
• 5-6 hafta
• 1.8 – 2 Gy /fraksiyon
• Geniş alanlar (2-3 cm)
• Kemoterapiyle
• Akut > Kronik toksisite
• Hayat kalitesi kötü
• Yeterli bilgi var
Stereotaktik SRS/SRT
• 1 hafta
• 5-30 Gy / 1-5 fraksiyon
• Küçük alanlar (2-3 mm)
• Kemoterapi yok
• Kronik > Akut yan etki
• Hayat kalitesi daha iyi ??
• Az bilgi var
• Daha etkili ??
Pankreas Kanserinde SBRT indikasyonları
• İrrezektabl/bordeline lokalize hastalık
• Lokal rekürren
• LN tutulumu yok
• Tm < 5 cm (7.5 cm!!!)
• Anatomi uygun olmalı (bağırsak, mide arasında biraz alan bulunmalı?)
• Yaşam beklentisi > 12 hafta
• Ekstensive vasküler tutulumu olmayan
Pankreas Kanserinde SRS Stanford Ü. Çalışmaları
• Faz I: 25 Gy SRS (Cyber) Kabul edilebilir toksisite ve etkinlik
• Faz II: IMRT 45 Gy (5FU) + 25 Gy SRS (Cyber) Toksisite artışı, lokal kontrol daha iyi
• Faz II: Gemc 1-2. kür arası 25 Gy SRS (Linac) Lokal kontrol iyi, geç duedonal toksisite yüksek
Gemcitabine Öncesi ve sonrası SBRT
• Harvard çalışmaları (Cyberknife)
BED10: 43 BED10: 60 BED10: 101
2x30 Gy: BED10: 72
RETROSPEKTİF VE FAZ II ÇALIŞMALARIN
SONUÇLARI
%57-100
25 Gy/fr 24-36 Gy/3 fr 25-50 Gy/5 fr
33 Gy/5fr
6-16 ay
Toksisite
NCCN 2015
Sınırda Operabl Pankreas kanserinde Neoadjuvan SBRT
• Amaç: Temiz CS ve (-)LN oranını artırmak
Doz/fr Pat. Cevap oranı
(-) CS (-) LN
Chuong et al, 2013
25-40 Gy/5fr %10 %95 %76
Chuong et al, 2012
25-50 Gy/5 fr %97 %66
Rajagopalan et al, 2013
24 Gy/1 fr 36 Gy/3 fr
%25 %92
Pankreas SBRT hakkında
• Hastaların %30’u lokal progresyon nedeniyle ölüyor.
• Eski SBRT çalışmalarında tek fraksiyon, yetersiz hareket yönetimi, ve OAR dozlarındaki bilgisizlik nedeniyle toksisite çok
• Yeni çalışmalar LK, SK ve tosisite açısından ümit verici,
• Neoadjuvant SBRT üzerine
düşünülmesi gereken yeni bir konu
Pankreas SBRT Simülasyon
• Endoskopik ultrason eşliğinde marker (3-4)
• Vakumlu yatak , kollar yukarıda, 2 saatlik açlık
• İV kontrastlı/sız BT (arterial ve portal), minimal oral kontrast (240 cc)
• Senkroni yelek (cyber)
• 4DCT – Gating
– ABC
– Abdominal kompresyon (tercih edilmez! Mide ve duodenumu PTV ye itebilir)
Pankreas SBRT hedef hacimler
• GTV
• CTV: genellikle kullanılmıyor
• ITV: 4D kullanıldığında mutlak
• PTV: ITV + 0-5 mm
• Lenf nodları hedefe alınmaz.
Minn AY, Stanford, 2011
Moningi 2014
• Planlama
– 10-15 MV tercih
• Marker eşliğinde solunum modelleme takipli tedavi (Senkroni)
• IGRT
Minn YA, 2011
Moningi S, 2014
GIS tümörlerin Önemli Özelliği: Solunum etkisi
• En çok hareket eden abdominal organlar: karaciğer ve pankreas
• SRS de bu hareketin dikkate alınması önemli
• Etkili doz yüksek
• Çevrede riskli organ çok !!
– Duedonum, mide, barsak, vasküler
– Böbrekler, medulla, karaciğer
Pankreas hareketi
• Max superior-inferior: 4 cm
• Max ön-arka: 2 cm
• Max sağ-sol: 1 cm
Karaciğer hareketi
• Max superior-inferior: 2 cm
• Max ön-arka: 1 cm
• Max sağ-sol: 0.5 cm
Solunum Problemine Yaklaşım
• PTV nin hareketin dikkate alınarak belirlenmesi
• Abdominal baskıyla hareketin azaltılması
• Nefes tutma ve tedavi (ABC)
• Solunum fazını kullanma - ‘gating’ yöntemi
• Tümör takibi – real time tracking
KC tümörlerini hedeflemede yaşanan zorluklar
• Hedefin görüntülenmesinde zorluklar
• Solunumla KC’in deforme olması (elastisite)
• GI organların doluluğundaki farklılıklar
– Kritik yapılar (mide/barsaklar) planlama ile tedavi arasında farklı şekil ve yakınlıkta olabilir
– Fraksiyonlar arası farklılıklar
KOLANJİYOKARSİNOMDA SBRT
Kolanjiyokarsinom
• 5 y SK %5-10
• Küratif tek tedavi cerrahi
• %50-90 unrezektabl
– Nodal mets.
– Vasküler invazyon
– Komşu yapılara invazyon
• SBRT teorik olarak LK ve SK artırır.
SORULARINIZ???