GIPUZKOA ESKUALDEKO EBALUAZIO-TXOSTENA 2005-2011 ... · Aipatutako Euskara-Planak 4. atalean...

1

GIPUZKOA ESKUALDEKO EBALUAZIO-TXOSTENA

2005-2011 PLANGINTZALDIA

Donostia, 2013ko urtarrila

Gipuzkoa eskualdea Euskara Planaren ebaluazioa

2

AURKIBIDEA

1. SARRERA

2. METODOLOGIA

3. ERAKUNDEAREN IKUSPEGI GLOBALA

4. EUSKARA PLANAREN HELBURUEN BETETZE-MAILA

4.1. Irudia eta komunikazioa:

4.1.1. Emaitzak

4.1.2. Indarguneak

4.1.3. Hobetu beharreko alderdiak

4.2. Kanpo-harremanak

4.2.1. Emaitzak

4.2.2. Indarguneak


4.3. Barne-harremanak

4.3.1. Emaitzak

4.3.2. Indarguneak


4.4. Hizkuntza-kudeaketa

4.4.1. Emaitzak

4.4.2. Indarguneak


4.5. Hizkuntza-eskakizunak

4.5.1. Emaitzak

4.5.2. Indarguneak


4.6. Ondorio orokorrak

5. ETORKIZUNARI BEGIRA KONTUAN HARTU BEHARREKO ALDERDIAK


3

1. SARRERA

Osakidetza-Euskal Osasun zerbitzuak 2005-2011ko Euskara Plana diseinatu eta abian jarri zuen zerbitzu-erakundeetan, 67/2003 Dekretuan ezarritako irizpide eta lehentasunen arabera. Euskara Planaren helburua da Osakidetzak arian-arian euskara gehiago erabiltzea, bai zerbitzua ematean herritarrekin dituen ahozko eta idatzizko harremanetan, bai erakunde publikoa den aldetik garatzen dituen prozesu guztietan. Aipatutako Euskara-Planak 4. atalean ezartzen duenaren arabera, Osakidetzaren Plana abian jarri eta 3 urte igarota, 2008an zerbitzu-erakundeen euskara-planen ebaluazio-txostenak egin ziren, helburuen betetze-maila neurtzeko. Honi jarraiturik, 2005-2011 plangintzaldia amaitu ostean, ebaluazio orokorra egin behar da, Planaren betetze-maila zehazteko. Ebaluazio hau, bestetik, hurrengo Plana egiteko oinarria izango da.


4

EBALUATUTAKO ERAKUNDEA GIPUZKOAKO ESKUALDEA

TXOSTENAREN HELBURUA

Euskarak erakundean duen presentzia, erabilera eta kudeaketaren berri ematea, eta erakundearen euskara planean jasotako helburu eta normalizazio-neurrien betetze- eta garapen-maila ezagutaraztea. Horrez gain, erakundeari proposamenak eskaini nahi zaizkio, helburuak lortzeko bidean lagungarri izango zaizkionak.

TXOSTENAREN EDUKIA

Txostenak 5 atal ditu: Sarrera Metodologia Erakundearen ikuspegi globala Erakundearen ikuspegi xehatua Etorkizunari begira kontuan hartu

beharreko alderdiak

EBALUAZIO-DATAK

Autodiagnostikoa egitea eta ebidentziak jasotzea: irailaren 28tik urriaren 26ra

Euskararen erabilera zentro eta unitateetan behatzea, eta bertako erabiltzaileei inkestak egitea:

Telefono-deiak: urriaren 25etik azaroaren 5era.

Elkarrizketak eta talde fokalak: azaroaren 12an

PERTSONA EBALUATZAILEAK Juanjo Pérez Martínez de Lahidalga eta

Jon Abril Olaetxea (Elhuyar Aholkularitza)

LAGUNTZA TEKNIKOA Osakidetzako Euskara Zerbitzu

Korporatiboa


5

2. METODOLOGIA

Ebaluazio hau egiteko, informazio kualitatiboa eta kuantitatiboa jaso dugu, jarraian zehaztutako metodologiaren arabera:

Ebaluazio kuantitatiboa:

Ebaluazio kuantitatiboaren helburu nagusia da ezarritako helburuen lorpen- eta/edo betetze-maila kuantifikatzea. Horretarako, hizkuntza-irizpideen betetze-maila neurtu dugu, adierazle batzuen bidez: Horrela, oraingo egoera deskribatu ahal izan dugu.

Prozedura honi jarraitu diogu adierazle kuantitatiboei dagokien informazioa jasotzeko:

Aurretiko txostena (galdera-sorta): galdera-sorta bat diseinatu dugu, Osakidetzak definitu eta balidatutako adierazle-sisteman oinarrituz. Galdera-sorta zerbitzu-erakundeetako euskara-arduradunei bidali zaie, eurek betetzeko. Galdera-sortaren bidez, hainbat hizkuntza-elementuren egoerari buruzko datuak jaso dira. Horrela, dagokion zerbitzu-erakundearen aurre-diagnostikoa egin dugu.

Ebidentziak: beste hainbat adierazleren egoerari antzemateko, ebidentzia errealetan oinarritu gara. Guztira, 125 dokumentu aztertu ditugu.

in situ behaketa-lanak eta inkestak erabiltzaileei: euskararen erabilerari buruzko beste adierazle batzuen egoera aztertzeko (hizkuntza-paisaiaren elementuak, harrerako aurrez aurreko atentzioa, erabiltzaileen iritziak), bisitak egin dira eskualdeko bost zentrotara: Eskualdeko Zuzendaritza, Egiako OZ, Errenteria-Iztietako OZ, Zumaiako OZ eta Tolosako OZ.

Hizkuntza-paisaiaren 187 elementu berrikusi dira.

18 entzunaldi egin dira harreran.

13 inkesta egin zaizkie paziente eta erabiltzaileei.

Telefono-deiak: 20 telefono-dei egin dira eskualdeko hainbat zentro eta unitatetara, harrera-guneetan euskararen erabilera kuantifikatzeko.

Ebaluazio kualitatiboa:

Ebaluazio kualitatiboaren helburu nagusia da Osakidetzako pertsonalaren iritziak eta jarrerak jaso eta aztertzea. Informazio kualitatiboari esker, ebaluazio kuantitatiboaren bidez jasotako datuak interpretatu ahal izan ditugu.

Prozedura honi jarraitu diogu informazio kualitatiboa jasotzeko:

Elkarrizketak: aurretiko txostena aztertuta, elkarrizketatu beharreko pertsona estrategikoen zerrenda egin da.

Hauek dira elkarrizketatutakoak, euren karguaren edo lan-eremuaren arabera:

Zuzendaritzako pertsonala: zuzendari gerentea, zuzendari medikoa, Erizaintzako zuzendaria, Ekonomia eta Finantzatako zuzendaria, Pertsonaleko zuzendaria

6 unitateburu: Andoaingo OZ, Egiako OZ, Call-Center), GGBBak, Zumaiako OZ,

Lasarteko OZ

Talde fokalak: talde fokaletan, zenbait alor eta zentrotako pertsonen ikuspuntuak jaso ditugu: 2 familiako mediku: Hernaniko OZ, Berastegiko OZ 3 erizain: Groseko OZ, Pasaia San Pedroko OZ


6

4 teknikari: Euskara, Kalitatea, Informatika, Prestakuntza 7 administrari-laguntzaile: Amara Berriko OZ, Errenteria-Iztietako OZ, Zarauzko

OZ, Billabonako OZ, Hernaniko OZ, Groseko OZ, Groseko OZ Sindikatuetako ordezkari 1: ELA

Guztira, Gipuzkoa Eskualdean 28 profesional elkarrizketatu dira, euren karguagatik edo talde fokaletan.


7

3. ERAKUNDEAREN IKUSPEGI GLOBALA

Euskara Planaren ebaluazioa egiteko, bost eremu aztertu ditugu (irudia eta komunikazioa, kanpo-harremanak, barne-harremanak, hizkuntza-kudeaketa eta hizkuntza-eskakizunak). Hauek izan dira emaitzak:

EBALUATUTAKO EREMUAK EMAITZA

IRUDIA ETA KOMUNIKAZIOA %79

KANPO-HARREMANAK %64

BARNE-HARREMANAK %35

HIZKUNTZA-KUDEAKETA %51

HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK %76

GUZTIRA: %60,14

Ikuspegi orokorra

79%

64%

35%

51%

71%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Irudia eta

komunikazioa

Kanpo-harremanak

Barne-harremanak

Hizkuntza-kudeaketa

Hizkuntza-eskakizunak

ERAKUNDEAREN EUSKARA PLANAREN HELBURU ETA NEURRIEN LORPEN-MAILA GUZTIRA

%60,14

GUTXI GORABEHERAKO GARAPEN-MAILA, HIZKUNTZA-KUDEAKETAREN KALITATEAREN GAINEKO BIKAIN ZIURTAGIRIAREN EBALUAZIO-SISTEMAREN ARABERA:

600-650


8

EBALUATUTAKO EREMUAK

ONDORIO OROKORRAK

Hasi aurretik azpimarratu beharra dago Erakundean aldaketa sakona eman dela duela gutxi.

Lehen, dagokigun esparru geografikoak, beste antolaketa-eredu bat zeukan, Ekialdeko eta Mendebaldeko eskualdeak baitzeuden. Baina Osakidetzak bideratutako birmoldaketaren ondorioz, 2012an Gipuzkoa Eskualdea sortu zen, aurreko eskualdeetako egituren zati batekin.

Birmoldaketa honek erakundearen egitura guztiei (estruktura, antolaketa, finantza… mailakoak) eragiteaz gain, hizkuntza-kudeaketan ere izan ditu ondorioak. Horrek guztiak baldintzatu egin du, neurri handi batean, bertako jarduera azken hilabeteotan.

IRUDIA ETA KOMUNIKAZIOA

Erakundeko errotulazioari dagokionez, egoera egokia da oro har eta, gehienetan, ezarritako irizpideak betetzen dira: errotuluak euskaraz eta gaztelaniaz agertzen dira, betiere Euskara Planak ezarritako orden eta jarraibideen arabera.

Puntuazioa jaitsarazten duten elementuak gehienetan izaten dira unitateetan sortutako behin-behineko kartelak edo kontratatutako enpresek jarritakoak (prebentzioa, segurtasuna,…).

Egoera egokia da irudi korporatiboari lotutako dokumentu eta elementuei dagokienez (dokumentuen txantiloiak, profesionalen identifikazioak, erakunde-nortasunaren eskuliburua,...).

Web-orriari dagokionez, informazio finkoa eta aldakorra hizkuntza ofizial bietan dago, baina ez ordea atxikitako dokumentuak, gehien bat gaztelania hutsean daudelako.

Marketin eta publizitatearen arloan, betetze-maila handia da. Oro har, marketin eta publizitateari lotutako elementu gehienetan (kanpainak, argitalpenak,…), hizkuntza ofizialak erabiltzeko irizpideak betetzen dira.

Eskualdeak antolatutako ekitaldi eta jardunaldietan, agurretarako, irekiera- zein itxiera-ekitaldietan, eta laburpenetarako erabiltzeaz gain, euskara sartzen joan beharko litzateke banatzen den materialean, ikusizko aurkezpenetan, eta, apurka-apurka, edukietan ere bai.

Erabiltzaileen harreran hizkuntza ofizialak erabiltzea dela-eta, eginkizun horietaz arduratzen diren zenbait kidek hizkuntza-irizpideak ezagutzen dituzte eta aplikatzen ahalegintzen dira.


9


ONDORIO OROKORRAK

KANPO-HARREMANAK

Erabiltzaileekiko idatzizko harremanen atala aztertuta, euskararen erabilera altua da, baina badaude oraindik ere gaztelania hutsean idatzitako dokumentuak. Hala ere, euskararen erabilerak behera egiten du nabarmen, dokumentu horiek bete edo idazterakoan, gaztelania erraz gailentzen delako horrelakoetan.

Historia klinikoak gaztelaniaz idazten dira, salbuespenak salbuespen.

Erabiltzaileekiko ahozko harremanetan, euskaraz komunikatzeko eskariak gora egin duela antzematen da haien aldetik. Herritarren eskari honek euskararen erabilera igoaraztea egin du Eskualdeak eskainitako zerbitzuetan. Hala ere, erabilera hau gorabeheratsua da profesionalen artean, Euskara Planean dena delako unitateak daukan lehentasun motaren arabera: erabilera handiagoa ematen da lehentasuneko unitateetan besteetan baino.

Erabiltzaileekiko agur eta harremanetarako, irizpide batzuk ezarri dira hizkuntza ofizialen erabilerari begira. Irizpide horiek neurri handi batean betetzen dira 1. lehentasuneko unitateetan (batez ere harreran eta arretan, bertan ondoen jakinarazi baitira irizpideok), eta apur bat gutxiago 1. lehentasuneko unitate asistentzialetan eta 2. eta 3. lehentasunekoetan.

Osabide aplikazioan pazienteen lehentasuneko hizkuntza erregistratzeko aukera egon arren, Eskualdean ez da erregistro hori erabiltzen eta, are gehiago, profesional ugarik dagoenik ere ez dakite.

Zentroetan ez dira identifikatzen asistentzia-zerbitzu elebidunak, baina, hala nahi duten pazienteek, mediku euskalduna aukera dezakete.

Kanpo-harremanen barruan, hobetzeko tarte handiena daukan esparrua, hornitzaileekiko finantza-erakundeekiko, administrazioarekiko,... harremanei dagokiena da. Izan ere, administrazio publikoen kasuan aurrerapen handia eman den arren, gainontzekoekiko harremanak gaztelaniaz izaten dira. Gainera, ez dago inolako exijentziarik erosten diren produktuen idatzizko osagaiei dagokienez.

Erabiltzaileei arreta-zerbitzuak (segurtasuna, kafetegia,…) eskaintzeko kontratatutako langile gehienek erabiltzen duten hizkuntza gaztelania da gehien bat. Zerbitzu horiei dagokienez, jarraibide zehatzak ezarri beharko lirateke hizkuntza ofizialen erabilerari buruz, eta horien jarraipena egin.


10


ONDORIO OROKORRAK

BARNE-HARREMANAK

Barne-harremanetan garatu da gutxien euskararen normalizazioa.

Laneko hizkuntza-paisaian (karpetak, artxiboak, oharrak, etab.) euskararen agerpena txikia da.

Langileena administrazioaren arloko dokumentazioaren zati handi bat ele bietan dagoen arren, oso gutxi erabiltzen da euskara langile eta Pertsonaleko Sailaren arteko harremanetan.

Harrera Planean edo langile berrien harrera-ekitaldian ez dago Euskara Planari buruzko aipamenik, ezta eguneroko lanean hizkuntza ofizialen erabilerari dagokionez jarraitu beharreko irizpideei buruzkorik ere.

Bilerak, lanekoak zein orokorrak, gaztelaniaz egiten dira gehien bat. Euskara deialdietan eta bilera orokorretako aktetan baino ez da agertzen.

Etengabeko zein berariazko prestakuntzako arloan, oso eskasa da euskaraz eskaintzen diren ikastaroen kopurua.

Gehiago bultzatu beharko litzateke langile euskaldunek ele bietan lan egiteko egin beharreko trebakuntza.

Aplikazio informatikoetan, oso eskasa da euskararen presentzia. Eguneroko lanean gehien erabiltzen diren aplikazio korporatiboak (Osabide, SAP, Eginbide…) gaztelaniaz daude; bertan, zenbait dokumentu baino ez daude ele bietan. Eta ofimatikako programei dagokienez, Eskualdeko langileek euskaraz erabiltzeko aukera dute, eskatuz gero, baina ez zaie horren berri ondo eman.

Euskara Plana kudeaketa-sisteman sartu da eta jasota dago Plan Estrategikoan.


11


ONDORIO OROKORRAK

HIZKUNTZA-KUDEAKETA

Hizkuntza-politikaren atalean, betetze-mailak gorabeheratsuak dira; Eskualdeak Plan Estrategikoan eta Kudeaketa Planean txertatutako Euskara Plana eduki eta helburuak ondo zehaztuta dauzkan arren, hobetzeko tartea nabarmena da bestetik.

Langile zein erdi-mailako arduradunen artean, Euskara Plana hizkuntza-eskakizunekin eta kontratazioekin zerikusia duten arloengatik da ezaguna batez ere; gainontzeko atalei dagokienez, ondo ezagutzen dituztelako baino intuizioak bultzatuta aritzen dira.

Planaren zeharkakotasuna bermatu beharko litzateke, hau da, plana norabide guztietara hedatu beharko litzateke, eta zerbitzu eta unitate guztietako arduradunek beren gain hartu beharko lukete. Horrela, Ospitaleko pertsonal guztiak izan lezake Planaren helburuen berri, eta langile bakoitzak behar bezalako informazioa izango luke horren inguruan duen erantzukizunaz.

Euskara Batzordea berriz ere indarrean jarri beharko litzateke. Bertan hartu beharko lukete parte Euskara Plana sustatu, zabaldu eta garatzeko ardura duten agenteek. Batzorde horretan hartu beharko lirateke erabaki nagusiak, planari lotutako neurriak modu eraginkorrean garatzeko.

Tarteko ebaluazioaren ondoren, plangintza bat osatu zen, Plana garatzen jarraitzeko behar ziren zenbait neurri zuzentzaileak jasota. Hala ere, zenbait arrazoi tarteko, neurri horiek ez dira ia aplikatu.

Lehentasuneko unitateetako euskararen erabilerarako programak ere ez dira behar bezala garatu.

Itzulpenei dagokienez, ardurak definituta daude eta berariazko protokoloa dago; oro har, langileek badute horren berri. Gainera, badaude euren lan-esparruko testu batzuen itzulpenak burutzen dituzten langile batzuk.

Erreklamazioen kudeaketa behar bezala egiten da eta kudeaketa-sisteman dago txertatuta, gainontzeko erreklamazioekin egiten den bezala.

Garrantzitsua litzateke unitate bakoitzean euskararen erabileraren normalizazioan erreferente izango diren pertsonak izendatzea, eta behar bezalako baliabideak ematea Euskara Plana bultzatu eta dagokion jarraipena egiteko.


12


ONDORIO OROKORRAK

HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK

Atal honetan, helburuen betetze-maila altua da (%76); hortaz, positiboki baloratzen da Zerbitzu Erakundeko Zuzendaritzak arlo honetan egindako ahalegina.

Derrigortasun-daten ezarpena dela-eta, 1. eta 2. lehentasuneko unitateetako betetze-maila %93koa da. Hortaz, erraz gainditzen da jarritako gutxieneko kopurua.

Hizkuntza-egiaztapenen arloan, 1. lehentasuneko unitateei dagokienez, 24,6 puntutan gainditzen da Planean ezarritako helburua, %40 alegia. Eta 2. lehentasuneko unitateen kasuan, 59,3 puntutan gainditzen da ezarritako helburua, %10koa hain zuzen ere.

Bestalde, lanpostu horietan salbuetsita dauden pertsonen kopurua %8koa da 1. lehentasuneko unitateetan eta %3,2koa 2. lehentasunekoetan. Ez dira kopuru altuak, baina kontuan hartzekoak dira, zeren eta hizkuntza-eskakizuna egiaztatzetik salbuetsitako pertsonak unitate batzuetan (batez ere lehentasunezkoetan) metatzeak, arreta euskaraz eskaintzea eragozten baitu.


13

4. ERAKUNDEAREN IKUSPEGI XEHATUA

IRUDIA ETA KOMUNIKAZIOA EMAITZA %79

1. HIZKUNTZA-PAISAIA ETA IRUDI KORPORATIBOA %71

1.1. Kanpo-errotulazio finkoa %83

1.2. Kanpo-errotulazio aldakorra

1.3. Barne-errotulazio finkoa %98

1.4. Barne-errotulazio aldakorra %61

1.5. Errotulazio finkoa elementu mugikorretan

1.6. Papeleria %93

1.7. Web-orria eta Internet %45

1.8. Marketin eta publizitatea %100

1.9.Irudi korporatiboaren osagaiak %80

2. HARRERA %82

2.1. Harrera-hizkuntza %82

2.2. Segurtasuna %0

Irudia eta komunikazioa

71%

82%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Hizkuntza-paisaia eta

irudi korporatiboa

Harrera


14

INDARGUNEAK

1. HIZKUNTZA-PAISAIA ETA IRUDI KORPORATIBOA

Oro har, erakundeko errotulazioan, kanpokoan zein barnekoan, ezarritako irizpideak betetzen dira: hizkuntza ofizial bien erabilera bermatzen da, hizkuntza-normalizazio planean zehaztutakoaren arabera (euskara eta gaztelania, hurrenez hurren).

Papeleria arloko osagaietan (txartelak, idazpuruak, karpetak, gutun-azalak, etab.), hizkuntza ofizialen erabileraren irizpide guztiak betetzen dira eta, hortaz, bermatuta dago euskararen erabilera.

Web-orriko informazio egonkorra zein aldakorra ele bietan dago.

Orokorrean, marketin eta publizitateko osagai gehienetan (kanpainetako kartelak, katalogoak, aldizkariak, etab.) bermatuta dago euskararen presentzia.

Ekitaldietan, jardunaldietan… euskara agurretan, laburpenetan eta amaiera-ekitaldietan erabiltzen da.

Irudi korporatiboaren eskuliburuak hizkuntzen presentzia eta erabilera jasotzen duenez, euskararen erabilera bermatzeko oinarriak finkatzen ditu.

2. HARRERA

Hizkuntza-irizpideak ezarri dira erabiltzaileen harrerarentzat, telefonozkoa nahiz zuzenekoa izanik ere.

Ahalegina egin da 1. lehentasunekoak diren harrera- eta onarpen-zerbitzuetan lan egiten duten kideei erabiltzaileen harreran jarraitu beharreko irizpideen berri emateko.

Telefonozko harreran, kasurik gehienetan hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko protokoloa betetzen da.


15

HOBETU BEHARREKO ALDERDIAK

1. 1. HIZKUNTZA-PAISAIA ETA IRUDI KORPORATIBOA

Barne-errotulazio finko gehien-gehienak hizkuntza-irizpideak betetzen dituen arren, errotulu batzuetan gaztelania agertzen den lehenengo eta euskara ondoren (adibidez: espirometriak, erauzketak,…); ez dira, beraz, Euskara Planean ezarritako irizpideak aintzat hartzen.

Askotan, izen eta profesionalak jasotzen dituen errotulazioa, gaztelania hutsean dago idatzita (Dr. /Dra.). Garrantzitsutzat jotzen da hizkuntza-irizpideen arabera idaztea, gaur eguneko idazkerak gaztelaniazko harremana hastera bultza dezakeelako.

Barne-errotulazio aldakorrean (behin-behineko errotuluak, oharrak,…), gehien bat zentroko zerbitzuetako langileek sortuak, elementu asko gaztelaniaz baino ez daude idatzita.

Informazioko kartel eta iragarkiei dagokienez, horietako zenbait gaztelaniaz baino ez daude (adibidez, Pediatriako kontsultetan: Teléfono de ayuda a la infancia, Pirámide de la Alimentación saludable…). Ospitalea arduratu beharko litzateke euskarara itzultzeaz edo, egilea beste erakunderen bat izanez gero, hizkuntza ofizial bietan idazteko eskatzeaz, informazioa euskaraz bermatu ahal izateko.

Eskualdeak antolatutako ekitaldi eta jardunaldietan, euskara agurretan, laburpenetan eta amaiera-ekitaldietan erabiltzen den arren, banatzen diren materialetan, ikusizko aurkezpenetan eta, arian-arian, edukietan ere sartu beharko litzateke.

Web-orriko informazio egonkorra zein aldakorra hizkuntza ofizial bietan agertzen da, baina atxikitako dokumentazioa, gehienetan, gaztelaniaz baino ez dago. Dokumentazio hori berrikusi eta itzultzen hasi beharko litzateke, betiere dokumentu horien garrantzia eta erabilera kontuan hartuta.

2. HARRERA

Paziente eta erabiltzaileen harrerarako irizpideak ezarrita eta harrera- eta onarpen-zerbitzuetako langileei jakinarazita dauden arren, ez dira beti betetzen. Langile elebidun batzuek joera daukate gaztelania erabiltzeko pazienteak atenditzerakoan (joera hori areagotzen da lan-karga handitzen den heinean). Honakoa konpondu ahal izango litzateke, gainetik daudenen aldetik langile horiei ikusarazita erabiltzaileari hizkuntza aukeratzen erraztea zeregin garrantzitsua eta ezinbestekoa dela eta, horrek, zerbitzuaren kalitatea hobetzen laguntzen duela.


16

KANPO-HARREMANAK EMAITZA %64

3. ERABILTZAILEEKIKO HARREMANAK %66

3.1. Idatzizko harremanak %70

3.2. Ahozko harremanak %64

4. ZERBITZUA %80

4.1. Herritarrei zerbitzua euskaraz eskaintzea %80

5. HORNITZAILEAK %18



5.3. Kontratuetako hizkuntza-irizpideak %0

6. FINANTZA-ENTITATEAK %0



7. ADMINISTRAZIOA %65



8. BESTELAKOAK

8.1. Idatzizko harremanak

8.2. Ahozko harremanak

Kanpo-harremanak

66%

80%

18%

65%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Bezeroekiko

harremanak

Zerbitzua

Hornitzaileak

Administrazioa


17

INDARGUNEAK

3. ERABILTZAILEEKIKO HARREMANAK

Harrerako eta informazio-zerbitzuetako dokumentazioa ele bietan dago.

Dokumentazio asistentzialaren zati bat ele bietan dago.

Euskara erabiltzeko eskaria gorantz doa erabiltzaileen artean; hortaz, arlo horretaz arduratzen direnen artean igo egin da arreta eta motibazioa.

Erabiltzaileekiko agur eta harremanetarako, irizpide batzuk ezarri dira hizkuntza ofizialen erabilerari begira. Irizpide horiek neurri handi batean betetzen dira 1. lehentasuneko unitateetan (batez ere harreran eta arretan, bertan ondoen jakinarazi baitira irizpideok), eta apur bat gutxiago 1. lehentasuneko unitate asistentzialetan eta 2. eta 3. lehentasunekoetan.

4. ZERBITZUA

Erabiltzaileei zuzendutako idazkiak bi hizkuntzetan bidaltzen dira; erabiltzaileak euskara erabiliz gero, euskaraz erantzuten zaio, edo hizkuntza bietan, pertsona sinatzailearen euskararen ezagutza-mailaren arabera.

Erabiltzaileek aukera dute euskaraz dakien medikua edo pediatra eskatzeko, esleituta dutenak euskaraz jakin ezean.

5. ENPRESA HORNITZAILEAK

Hornitzaileekin erabilitako dokumentu estandarrei dagokienez, SAP programaren bidez lortutako batzuk ele bietan daude.

6. FINANTZA ENTITATEAK

Atal honetan ez da indargunerik antzeman.

7. ADMINISTRAZIOA

Administrazioekiko harremanetan, handia da euskararen erabilera idatzizko zein ahozko harremanetan.


18


3. ERABILTZAILEEKIKO HARREMANAK

Oro har, langile gehienek hizkuntza ofizialak erabiltzeko protokoloa ezagutzen dute eta behar bezala jarduten dute. Baina egia ere bada batzuetan, eta arrazoi ezberdinak tarteko, batez ere gaztelania erabiltzera jotzen dela, hizkuntza bata ala bestea erabiltzeko elementu subjektiboetan oinarrituta: erabiltzailearen abizena, estetika,… Jokabide horien aurrean, beharrezkoa da langileei jakinaraztea (agintean daudenen aldetik) jarraitu beharreko irizpideak.

Eskualdeak indar handiagoa jarri beharko luke hizkuntza ofizialen erabileraren protokoloa jakinarazten; izan ere, Harrera eta Arreta unitateetan betetzen da neurri handi batean (irizpideak ondoen jakinarazita dauden unitateak) protokolo hori; neurri txikiagoan betetzen da 1. lehentasuneko unitate asistentzialetan, 2. lehentasunekoetan eta 3. lehentasunekoetan, hurrenez hurren.

Harrerako eta informazio-zerbitzuetako dokumentazioa ele bietan dagoen arren, gaztelaniaz idatzi edo betetzen da askotan. Interesgarria litzateke neurriak hartzea horren aurrean (irizpideak ezartzea, zeregin horietan langileak trebatzea,…), gehienetan ez direlako oso testu zailak.

Dokumentu asistentzialei dagokienez (dietak, ariketa-taulak, gomendioak,…) badago nolabaiteko barne koordinazio-eza, unitate batzuetan dokumentuak ele bietan dauzkatelako eta beste batzuetan ez. Gainera, antzeman da batzuetan gaztelania hutsean dagoen materiala banatzen dela, aztertu gabe euskarazko bertsiorik ote dagoen.

Pertsonal asistentzialaren aldetik nolabaiteko erlaxazioa eman dela nabaritu da, euskara aukera nagusitzat erabiltzerakoan.

Interesgarria litzateke irtenbideak aurkitzea historia klinikoa euskaraz idatzi ahal izateko. Kontuan hartu behar da erabiltzaileek euren historia klinikora sartu ahal izango direla laster, web-orriaren bidez.

4. ZERBITZUA

Osabiden erabiltzaile bakoitzaren lehentasuna erregistratzeko dagoen aukera erabili beharko litzateke. Eta hizkuntzaren erregistro sistematikoarekin batera, komenigarria litzateke profesional euskaldunak informatzea era sentsibilizatzea datu hori kontsulta dezaten.

Era berean, are eta komenigarriagoa da oraindik erabiltzaileei hizkuntza-aukeraz galdetzea, aukera markatu ezean, “gaztelania” agertzen delako berez.

Garrantzitsua litzateke irtenbide egokia ematea pediatriako asistentzia euskaraz izateko dagoen eskariari, gero eta handiagoa baita.

Interesgarria litzateke zentroetan behar bezala identifikatzea asistentzia elebiduna bermatu dezaketen zerbitzuak.

5. HORNITZAILEAK

Oso gutxi erabiltzen da euskara hornitzaileekiko harremanetan. Egoera hau aldatzeko, komenigarria litzateke hornitzaileei erakundeak ezarrita dauzkan hizkuntza-irizpideen berri eman eta betetzeko eskatzea, adibidez euren produktuen idatzizko elementuetan


19

(makinak, etab.).

Interesgarria litzateke euskarazko harremanak izateko aukera eskaintzen duten enpresa hornitzaileen erregistroa osatzea.

Erabiltzaileekin harremanetan dauden zerbitzuetako kontratuetan, hizkuntza-irizpide zehatzak jarri beharko lirateke eta, ondoren, horren jarraipen zorrotza egin betetzen ote diren jakiteko.

6. FINANTZA-ENTITATEAK

Etorkizunari begira, aukerak identifikatzen joatea gomendatzen da, atal honetan euskara erabili ahal izateko.

7. ADMINISTRAZIOA

Administrazio ezberdinekiko harremanetan, garrantzitsua izan daiteke euskararen erabilera orokortzea sortzen diren dokumentuetan (gutunak, mezuak, dokumentu estandarrak,…), hizkuntza aukeratzea, gaur egun, dokumentua igortzen duen pertsonaren esku dagoelako.

Neurriak hartu beharko lirateke administrazioarekiko harremanetan euskararen erabilera orokortzeko, telefonoz zein aurrez aurrekoetan.

8. BESTELAKO KANPO HARREMANAK

Ahalegina egin beharko litzateke beste entitate batzuekin aliantzak bilatzeko (medikuen elkargoak edo erizainenak, adibidez), euskararen erabileran aurrera egiten saiatzeko.


20

BARNE-HARREMANAK EMAITZA %35

9. LANARI LOTUTAKO HIZKUNTZA PAISAIA %48

9.1. Lanari lotutako hizkuntza paisaia %48

10. GIZA BALIABIDEAK %60

10.1. Pertsonen administrazioa %83

10.2. Informazioa/komunikazioa %69

10.3. Pertsonen kudeaketa %69

10.4. Langileen hizkuntza-lehentasunen erregistroa %21

11. LAN PRESTAKUNTZA 29 %

11.1. Prestakuntza orokorra (korporatiboa)

11.2. Berariazko prestakuntza (erakundekoa) %5

11.3. Prestakuntza-ikastaroen kudeaketa %51

11.4. Euskara ikasteko prestakuntza %28

11.5. Euskaraz trebatzeko prestakuntza %10

12. BALIABIDE INFORMATIKOAK %10

12.1 Software estandarra %28

12.2. Enpresak berak sortutako/egokitutako softwarea %0

13. KOMUNIKAZIO HORIZONTALA ETA BERTIKALA %29

13.1. Ohiko eta berariazko hizkuntza %33

13.2. 13.2. Lan-bilerak: lan-taldeak eta batzordeak %12

13.3. Bilera orokorrak %0

13.4. Sindikatuak %100

14. KUDEAKETA-SISTEMAK %13

14.1. Prozesuak /kalitatea %21

14.2. Lan-arriskuen prebentzioa %0

14.3. Ingurumena %0

15. ESTRATEGIA ETA KUDEAKETA OROKORRA 35 %

15.1. Antolaketa eta estrategia %70

15.2. Kudeaketa ekonomiko finantzarioa %0

Barne-harremanak

48%

60%

29%

10%

29%

13%

35%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Laneko hizkuntza-paisaia

Giza baliabideak

Laneko prestakuntza

Baliabide informatikoak

Komunikazio horizontala eta bertikala

Kudeaketa-sistemak

Estartegia eta kudeaketa orokorra


21

INDARGUNEAK

9. LANARI LOTUTAKO HIZKUNTZA-PAISAIA

Laneko esparru gehienetan badaude gaztelaniaz zein euskaraz idazteko gai diren langileak.

Lan-prebentzioari eta Ingurumenari buruzko errotulazio gehienak hizkuntza-irizpideak betetzen ditu.

10. GIZA BALIABIDEAK

Langileei zuzendutako dokumentu eta inprimaki gehienak estandarizatuta daude eta ezarritako hizkuntza-irizpideak betetzen dituzte.

Iragarki-tauletako informazio gehiena ele bietan dago.

Langileen hizkuntza-lehentasuna jasotzeko erregistroa eguneratuta dago eta erraz kudeatzeko modukoa da.

11. LAN PRESTAKUNTZA

Prestakuntza kudeatzeko erabiltzen den dokumentazioa (deialdiak, ikastaroko hizkuntzari buruzko informazioa, etab.) bi hizkuntzetan dago.

12. BALIABIDE INFORMATIKOAK

SAP programak sortzen duen dokumentazioaren zati bat euskaraz eskuratu daiteke.

13. KOMUNIKAZIO HORIZONTALA ETA BERTIKALA

Sindikatuen jakinarazpenak ele bietan izan ohi dira oro har.

14. KUDEAKETA-SISTEMAK

Atal honetan ez da indargunerik antzeman.

15. ESTRATEGIA ETA KUDEAKETA OROKORRA

Euskara Plana, Plan Estrategikoan txertatuta dago (hizkuntza bietan idatzia) eta euskararen normalizazioaren arlo batzuk urteko Kudeaketa Planean daude jasota.


22


9. LANARI LOTUTAKO HIZKUNTZA-PAISAIA

Hizkuntza-irizpideak zehaztuta eta jakinarazita dauden arren, gutxi erabiltzen da euskara langileek sortutako errotulazioan (karpetak, artxiboak, armairuak, etab.).

Ekipamendu orokorreko errotulazioan eta argibide-mezuetan (fitxatzeko makinak, fotokopiagailuak, kafe-makinak, edari- eta jaki-makinak,...) euskarak daukan presentzia asko hobetu daiteke. Gainera, neurri zuzentzaileak aplikatzea erraza izango litzateke.

10. GIZA BALIABIDEAK

Hobetu egin daiteke euskararen erabilera Pertsonaleko Departamentuan, oso gutxi erabiltzen delako langileekiko harremanetan. Komenigarria litzateke egoera honen zergatia aztertzea eta zuzentzeko neurriak hartzea.

Langileei zuzendutako dokumentazioa eta inprimakiak betetzean erabilitako hizkuntza aldaraztera bideratutako ekimenen bat bultzatu beharko litzateke, gaztelaniaz idazteko joera baitago.

Langileen hizkuntza-lehentasuna jasotzeko erregistroa gutxiegi erabiltzen da, horregatik garrantzitsua litzateke aukera horretaz baliatzea. Adibidez, ikusi da Pertsonaleko langile batzuek ez zutenez solaskideen gaitasunaren berri, euren arteko harremana gaztelaniaz izaten zela.

Harrera Planean argi eta garbi agertu beharko lirateke hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko irizpideak. Horrez gain, harrera-egintzetan hizkuntza bata ala bestea erabili beharko litzateke, langile berriaren aukeraren arabera.

11. LAN PRESTAKUNTZA

Etengabeko prestakuntzari zein berariazkoari begira, komenigarria da prestakuntzarako aukera berriak aztertzea, eskaintza langile elebidunen oraingo beharrizanei egokitzeko.

Gehiago bultzatu beharko litzateke langile euskaldunen trebakuntza, ele bietan egindako lana bermatzeko eta hobetzeko.

12. BALIABIDE INFORMATIKOAK

Komenigarria litzateke irizpide argiak ematea informatikako langileei, euskarazko baliabide informatikoak gehiago eta hobeto erabiltzeko aukera eskaintzeko gainontzeko langileei.

Uste dugu aztertu beharko litzatekeela pertsonala nola sustatu eta prestatu, sistema eragilea eta ofimatika euskaraz erabil ditzan.

Osakidetzari eskatu beharko litzaioke eguneroko lanean gehien erabiltzen diren aplikazio informatiko korporatiboak egokitzeko (Osabide, SAP, Eginbide,…), euskaraz ere erabili ahal izan daitezen.


23

13. KOMUNIKAZIO HORIZONTALA ETA BERTIKALA

Barne- eta lan-bileretan euskara erabiltzeari dagokionez, ahalegina egin beharko litzateke euskarak, pixkanaka, presentzia handiagoa izan dezan hala idatziz nola ahoz (deialdiak, banatutako dokumentazioa, aktak, bileraren nondik norakoak...). Hain zuzen, bilerak egin aurretik eta parte hartuko dutenek euskara ote dakiten galdetu eta gero, bilera euskaraz egiteko aukera aztertuko beharko litzateke.

14. KUDEAKETA-SISTEMAK

Kalitatearen kudeaketari dagozkion item guztietan, minimoa da euskararen presentzia, kalitate-politika jasotzen duen dokumentuan izan ezik. Dokumentazio-mota hau itzultzen joan liteke eta langileen eskura jarri esparru honetako euskarazko dokumentuak, erabilera orokorrenekoetatik hasita.

Lan-arriskuen prebentzio-plana eta horri lotutako dokumentazioa (istripu-parteak, komunikazioak, etab.) hizkuntza bietan idatzita daude, baina dokumentu hauek ez direnez euskaraz betetzen, hobetu beharreko arloa da.

Ingurumenari buruzko barne-dokumentazio guztia, gaztelania hutsean kudeatzen da. Gure ustez, neurriak hartu beharko lirateke arlo honetan euskararen presentzia areagotzeko.

15. ESTRATEGIA ETA KUDEAKETA OROKORRA

Euskara Planak ez du helbururik jasota ekonomia eta finantzako kudeaketaren atalean, baina komenigarria litzateke urratsak ematen hastea, euskara arlo honetan integratzeko; adibidez, eremu honetako zein jarduera-motatan eragin identifikatu daiteke, euskararen presentzia eta erabilera areagotzeko.


24

HIZKUNTZA-KUDEAKETA EMAITZA %51

16. HIZKUNTZA-POLITIKA %50

16.1. Epe luzeko ikuspegia duen planteamendua dago %68

16.2. Epe ertain edota laburrerako helburuak daude %66

16.3. Lehentasunak eta programak %31

16.4. Hizkuntzari buruzko erreklamazioak %100

17. PERTSONAK %55

17.1. Hizkuntza-politika kontuan hartzen da pertsonen

kudeaketan %50

17.2. Zuzendaritzaren lidergoa %57

18. BALIABIDEAK %50

18.1. Euskara-plana garatzeko egiturak ezarrita daude %69

18.2. Inbertsioak %33

18.3. Euskararen erabilera aktibatzeko ekimenak %0

18.4. Aliantzak %0

18.5. Teknologiak eta ezagutza %9

18.6. Itzulpengintza %55

19. KORPUSAREN KALITATE IRIZPIDEAK %71

19.1. Irizpideak %71

Hizkuntza-kudeaketa

50%

55%

50%

71%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Hizkuntza-politika

Pertsonak

Baliabideak

Kalitate eta corpus

irizpideak


25

INDARGUNEAK

16. HIZKUNTZA-POLITIKA

Erakundeak Euskara Plan espezifikoa dauka.

Plana zuzendaritza-organoek onartu zuten, eta modu argian bultzatzen dute.

Euskara Plana erakundearen Plan Estrategikoan eta Kudeaketa Planetan txertatu da.

Ebaluazioak egin eta hainbat neurri zuzentzaile definitu dira, eta horietako batzuk abiarazi ere egin dira.

17. PERTSONAK

Pertsonaleko Zuzendaritzaren lidergoa eta inplikazioa argia da, Euskara Planari dagokionez.

18. BALIABIDEAK

Erakundeko euskara-arduraduna, euskararen normalizaziorako erdi-mailako teknikari bat da. Elkarrizketatutako pertsona gehien-gehienek planeko lidertzat hartzen dute eta positiboki baloratzen dute haren lana.

Itzulpenei dagokienez, ardurak definituta daude eta berariazko protokoloa dago; oro har, langileek badute horren berri. Gainera, badaude euren lan-esparruko itzulpenak egiten dituzten langile batzuk.

Aurrekontua dago Euskara Planaren inguruko ekimenak burutu ahal izateko.

19. KORPUSAREN KALITATE IRIZPIDEAK

Web-a elikatzeaz arduratzen diren langileak gaitasuna dute euskaraz eta gaztelaniaz lan egiteko.


26


16. HIZKUNTZA-POLITIKA

Antzematen da Pertsonaleko Zuzendaritzak argi eta garbi sustatzen duela Euskara Plana, baina inplikazio handiagoa beharko litzatekeela gainontzeko zuzendaritzen aldetik, Plana behar bezala gauzatuko bada.


Ezinbestekotzat jotzen da Planaren helburuen jarraipen zehatzagoa egitea.

Lehentasuneko unitateetako euskararen erabilera-programak, unitate horietako buruekin adostuak Planaren hasieran (izaera administratiboko unitateetan izan ezik), eguneratu eta abian jarri beharko lirateke.

Euskara Batzordea berriz ere indarrean jarri beharko litzateke. Bertan hartu beharko lukete parte Euskara Plana sustatu, zabaldu eta garatzeko ardura duten agenteek. Batzorde horretan hartu beharko lirateke erabaki nagusiak, Planari lotutako neurriak modu eraginkorrean garatzeko.

Ez dira abian jarri Euskara Planaren tarteko ebaluazioaren ondoren proposatutako neurri zuzentzaile guztiak. Horren zergatia ikusi eta, abian jartzerik ez balego, neurri berriak proposatu beharko lirateke.

Garrantzitsua litzateke unitate bakoitzean euskararen erabileraren normalizazioan erreferente izango diren pertsonak izendatzea, eta behar bezalako baliabideak ematea Euskara Plana bultzatu eta dagokion jarraipena egiteko.

17. PERTSONAK

Zuzendaritzak Euskara Planaren aurrean daukan jarrera ona bada ere, irizpide eta helburuen zabalkundea hobetu beharko litzateke, unitateetako arduradunei zein langileei, orokorrean hartuta, dagokienez.

Eskualdeak modu argiagoan eta pertsonalizatuagoan identifikatu beharko lituzke zerbitzua euskaraz eman dezaketen kideak. Mahaietako euskarriak aurreikusi badira ere, profesional askok ez dituzte erabiltzen. Gainera, ez dago asistentzia euskaraz eskaini ahal dutenen identifikazio nominalik, ezta zerbitzuetakorik ere. Osakidetzaren Euskaraz bai sano! kanpainari esker, arazo honek konponbide erraza izan dezake, baina horretarako Eskualdeak irizpide argiak zehaztu behar ditu profesionalen eta zerbitzuen identifikazioari buruz, eta jakinarazi eta betearazi egin behar ditu, unitateetako arduradunen bidez.

18. BALIABIDEAK

Erakundeak euskararen normalizaziorako erdi-mailako teknikari bat duen arren, itzulpengintzan ari da neurri handi batean. Horregatik, ez du behar beste denborarik Plana ondo garatzeko egin beharreko bestelako lanak egiteko.


27

Euskara Batzordea izaera eraginkorrago batekin aktibatzeaz gain, azter daiteke beste batzorde edo lantalderen bat abian jartzea, Planaren neurriak eguneroko lanean garatzeari begira.

Komenigarria litzateke beste erakunde batzuekin aliantzak ezartzeko egokitasuna eta aukera.

19. KORPUSAREN KALITATE-IRIZPIDEAK

Web-orrialdeko informazioa, neurri handi batean, ele bietan dago, baina informazio gehiena gaztelaniaz sortu eta euskarara itzultzen da gerora.


28

HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK EMAITZA %76

20. DERRIGORTASUN-DATAK %95

21. HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK EGIAZTATZEA %67

22. SALBUESPENAK %95


72%

67%

95%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Derrigortasun-datak


egiaztatzea

Salbuetsitakoak

INDARGUNEAK

20. DERRIGORTASUN-DATAK

Atal honetan, helburuen betetze-maila oso altua da; hortaz, positiboki baloratzen da Zerbitzu Erakundeko Zuzendaritzak arlo garrantzitsu honetan egindako ahalegina.

Derrigortasun-daten ezarpena dela-eta, 1. eta 2. lehentasuneko unitateetako betetze-maila %93koa da. Hortaz, erraz gainditzen da jarritako kopurua.

21. HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK EGIAZTATZEA

Hizkuntza-egiaztapenen arloan, 1. lehentasuneko unitateei dagokienez, 24,6 puntutan gainditzen da Planean ezarritako helburua, %40 alegia. Eta 2. lehentasuneko unitateen kasuan, 59,3 puntutan gainditzen da ezarritako helburua, %10 hain zuzen ere.

22. SALBUESPENAK

Salbuetsitako pertsonen kopurua 2. lehentasuneko unitateetan, nahiko txikia da (%3,2).


29


20. DERRIGORTASUN-DATAK

Azken urteotan jarraitutako goranzko ildoari eustea da proposamena, honela arreta elebiduna ziurtatzen baita.

21. HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK EGIAZTATZEA

Proposatzen dugu orain arte bezala lan egiten jarraitzea, dagokien hizkuntza-eskakizuna egiaztatu duten pertsonen kopurua igotzen jarraitzeko.

22. SALBUESPENAK

Eskualdeak aztertu beharko luke langileak salbuesteak nolako eragina daukan 1. lehentasuneko esparruetan eta, era berean, lehentasuneko eta lehentasun gabeko unitateen artean efektiboak trukatzeko aukeraz hausnartu.


30

5.- ETORKIZUNARI BEGIRA KONTUAN HARTU BEHARREKO ALDERDIAK

PROPOSAMENAK:

IRUDIA ETA KOMUNIKAZIOA

Errotulazio-irizpideak neurri handi batean bete badira ere, komenigarria litzateke zerbitzu-zentro bakoitzean inbentarioa egitea, antzemandako akatsak bideratzeko neurriak hartzeari begira.

Egokia litzateke ezarritako hizkuntza-irizpideak gogoraraztea aldi baterako edo behin-behineko kartelak sortzeko ardura duten kideei.

Gomendatzen dugu web-orrian atxikitako dokumentazioa euskaraz ere egotea; hortaz, hori lortzeko neurriak jarri beharko lirateke abian, batez ere kontuan hartuta informatikako langileek gaitasuna daukatela euskaraz ere idazteko.

Gomendatzen dugu neurriak hartzea erakundearen argitalpen guztiak, herritarrei zuzendutakoak bereziki, ele bietan izan daitezen bermatzeko.

Eskualdeak antolatutako ekitaldi eta jardunaldietan, agurretarako, irekiera- zein itxiera-ekitaldietan, eta laburpenetarako erabiltzeaz gain, euskara sartzen joan beharko litzateke banatzen den materialean, ikusizko aurkezpenetan, eta, apurka-apurka, edukietan ere bai.

KANPO-HARREMANAK

Unitateburuek behar bezala adierazi beharko liezaiekete langileei eguneroko lanean jarraitu beharreko ildoak, hizkuntza ofizialen erabilerari dagokionez.

Interesgarria litzateke osagai edo sistemaren bat ezartzea langileek ohitura har dezaten dokumentazio erraza euskaraz betetzen.

Inbentario espezifikoa osatu daiteke, dokumentazio asistentzialari dagokionez, irizpideak bateratu eta metodologia ezartzeko; horrela, epe zentzuzko batean, material hori euskaraz ere egotea bermatu ahal izango da.

Komenigarria litzateke irtenbidea bilatzea historia klinikoak bi hizkuntza ofizialetan idatzi ahal izan daitezen, are gehiago kontuan hartzen badugu web-orriaren bidez erabiltzaileen eskura jarriko direla.

Era espezifikoan aztertu beharra dago pediatriako eta haurrentzako asistentzia, sozialki oso zabalduta dagoen eskaria delako. Txikienen hizkuntza-eskubideak bermatu ahal izateko, urrats garrantzitsua litzateke bi langiletatik batek (pertsonal medikoa edo erizaintzakoa) euskaraz zuzentasunez hitz egiteko gaitasun nahikoa izatea.

Komenigarria litzateke zentroek identifikatzea asistentzia ele bietan bermatu ahal duten zerbitzuak.

Pazienteen lehentasuneko hizkuntza identifikatu edo erregistratzeko aukera benetan erabiltzea gomendatzen dugu eta, horrela, zerbitzua hizkuntza horretan bermatzea.


31

PROPOSAMENAK:

Erabiltzaileak aukeratutako hizkuntza erregistratzeko aplikazioa aldatzea komeni da, “gaztelania” aukeratu ez dezan berez.

Enpresa hornitzaileei dagokienez, gomendagarria litzateke erakundearen Euskara Planaren helburuen berri eman eta aliantzak egiten saiatzea, euskararen erabilera areagotzeko. Bestetik, hizkuntza-irizpideak sartu ahal izango lirateke hizkuntza-edukia duten zerbitzu edo materialen kontratazioan.

Proposatzen da harremana euskaraz izateko aukera eskaintzen duten enpresen erregistro bat osatzea: enpresa hornitzaileak, finantza-erakundeak,…

Jendaurreko zerbitzuen kontratuei begira, komenigarria litzateke hizkuntza-irizpideak ezarri eta betetze-mailaren jarraipena egitea.

Zenbait administrazio (udalak, aldundiak eta Eusko Jaurlaritza) Euskara Planak garatzen ari direnez, aliantzak eta konpromisoak bila daitezke, erakunde hauekiko harremanetan euskararen erabilera areagotzeko.

Aipatutako agenteekiko harremanei buruz egindako proposamenak, baliagarriak izan daitezke beste entitate batzuekin izaten diren harremanetan ere euskararen erabilera areagotzeko (medikuen elkargoak, farmazialariak, etab.).

BARNE-HARREMANAK

Lanari dagokion errotulazioaren atalean, komenigarria litzateke ezarritako irizpideak horren ardura duten pertsonei gogoraraztea eta irizpide horiek betetzen direla egiaztatzea.

Komeni da berdin jokatzea ekipamendu orokorraren funtzionamenduari buruzko errotulazio eta mezuekin.

Proposatzen da aztertzea nola bermatu euskararen erabilera Pertsonaleko Departamenduaren eta Eskualdeko langileen arteko harremanetan.

Ekimenenen bat jarri beharko litzateke abian, Pertsonaleko Departamentuko langileak bultzatzeko inprimakiak eta dokumentuak euskaraz betetzera.

Langileen hizkuntza-lehentasuna erregistratu eta erabilgarria izan dadin, zerbait egin beharko litzateke.

Oinarrizkotzat jotzen da, euskararen erabilera aktiboagoa lortzeari begira, horren aldeko ekimenen bat sustatzea.

Barne- eta lan-bileretan euskara erabiltzeari dagokionez, ahalegina egin beharko litzateke euskarak, pixkanaka, presentzia handiagoa izan dezan hala idatziz nola ahoz (deialdiak, banatutako dokumentazioa, aktak, bileraren nondik norakoak...). Hain zuzen, bilerak egin aurretik eta parte hartuko dutenek euskara ote dakiten galdetu eta gero, bilera euskaraz egiteko aukera aztertuko beharko litzateke.

Langile berrien kasuan, gomendatzen dugu harrera-protokoloan atal espezifiko bat izatea, ezarritako hizkuntza-irizpideak eta lanpostuari dagozkion hizkuntza-eskubide eta -betebeharrak azaltzeko. Era berean, komenigarria litzateke langileek lehenetsitako hizkuntza kontuan hartzea harrera-ekitaldietan.

Oso garrantzitsutzat hartzen da euskarazko etengabeko


32

PROPOSAMENAK:

prestakuntza sustatzea.

Euskara ikasteari dagokionez, bide berriak aztertu beharko lirateke, beharrizan espezifikoen araberakoak alegia: on-line ikastaroak, neurrira antolatutako ikastaroak,…

Gehiago bultzatu beharko litzateke langile elebidunen trebakuntza, ele bietan egindako lana bermatzeko eta hobetzeko.

Gomendatzen da Informatikako Departamentuari irizpide-sorta bat helaraztea, langileen esku baliabide informatikoak euskaraz gehiago eta hobeto jartzeko aukera azter dezaten.

Interesgarria litzateke irtenbideak bilatzea langileek erabiltzen dituzten ordenagailuetan euskarazko bertsioak instalatzeko. Bertsio berrien migrazioak amaitutakoan, informazio-kanpaina bat egin beharko litzateke langileak animatzeko euskarazko bertsioak aukera ditzaten.

Ildo beretik, neurriak hartu beharko lirateke erakundeko pertsonalak gehien erabiltzen duen aplikazioa, OSABIDE, euskaraz erabili ahal izan dadin.

Kudeaketa-sistemei dagokien dokumentazioaren atalean (kalitatea, prebentzioa eta ingurumena), aztertu beharko litzateke zeintzuk diren gehien erabiltzen diren dokumentuak, euskararen presentzia eta erabilera areagotzeko neurriak proposatu eta abiarazteko.

HIZKUNTZA-KUDEAKETA

Komenigarria litzakete, Pertsonaleko Zuzendaritzarekin batera, gainontzeko zuzendaritzek ere Euskara Planaren lidergoan parte har dezaten


Onuragarria litzateke komunikazio-plan espezifikoa burutzea Euskara Planarentzat, hiru hilean behin adibidez, abiatutako ekimen nagusien edo hurrengo eperako jarritako helburuen berri emateko.

Gomendatzen dugu oraingo Planaren garapenean antzemandako komunikazio-akatsak identifikatzea, komunikazio-plan eraginkorrago bat diseinatzeko:

Proposatzen da tresnak eskura izatea, adostutako helburuen jarraipen egokia egin ahal izateko. Horrela bada, euskara-arduradunak izenda daitezke unitateetan eta behar dituzten baliabideak jarri ahal zaizkie eskura, Euskara Plana sustatu eta jarraipena egin dezaten.

Komenigarria litzateke aztertzea zergatik ez diren gauzatu aurreko ebaluazioan proposatutako neurri zuzentzaile guztiak, eta, ezin badira gauzatu, beste neurri batzuk proposatu beharko lirateke.

Beharrezkoak diren neurriak hartu beharko lirateke euskara teknikariak plangintza, kudeaketa, koordinazio eta komunikazioan ahalik eta denbora gehien jardun dezan, garrantzi berezia jarrita


33

PROPOSAMENAK:

osasun-zentro ezberdinekiko koordinazioan.

Lehentasuneko unitateetako euskararen erabilera-programak eguneratu eta abian jarri beharko lirateke.

Euskara Batzordea berriz ere indarrean jarri beharko litzateke. Bertan hartu beharko lukete parte Euskara Plana sustatu, zabaldu eta garatzeko ardura duten agenteek. Batzorde horretan hartu beharko lirateke erabaki nagusiak, Planari lotutako neurriak modu eraginkorrean garatzeko.

HIZKUNTZA ESKAKIZUNAK

Gure iritziz, egokia, ausarta eta tinkoa izan da derrigortasun-datak ezartzeko politika. Politika horrek erabiltzaileen hizkuntza-eskaria bermatzeko helburua izan behar du.

Beharrezkoa iruditzen zaigu euskarako prestakuntzari jarraipena ematea, langileek dagozkien hizkuntza-eskakizunak egiaztatzea lortzeko. Arrazoi beragatik, gure ustez, beharrezkoa da epe luzera errentagarriagoa izango den kontratazio-politika egitea; hau da, kontratatutako pertsonei euskarazko prestakuntza ematen jarraitu beharko litzatekeen arren, kontratatzerakoan dagokion hizkuntza-eskakizuna egiaztatuta izatea edo, bestela, epe ahalik eta laburrenean lortzeko konpromisoa exijitu beharko litzateke.

Azkenik, uste dugu interesgarria litzatekeela saihestea hizkuntza-eskakizuna egiaztatzetik salbuetsita egon eta dagokien hizkuntza-eskakizun ez dutenek derrigortasun-data duten plazak betetzea, zeren eta eragozpena izan daitezke euskarazko arreta nahi duten erabiltzaileei horrelakorik eskaintzeko.

GIPUZKOA ESKUALDEKO EBALUAZIO-TXOSTENA 2005-2011 ... · Aipatutako Euskara-Planak 4. atalean...

Documents

Transcript of GIPUZKOA ESKUALDEKO EBALUAZIO-TXOSTENA 2005-2011 ... · Aipatutako Euskara-Planak 4. atalean...