GUFEn Emakume eta Gizonen arteko Berdintasuna ......emakume eta gizonen arteko berdintasuna...

- Pág. 1

GUFEn Emakume eta Gizonen arteko Berdintasuna Sustatzeko 1. Plana (2012‐2015)

2

Aurkibidea

1. Sarrera. Testuingurua 3

1.1. Araudi-testuingurua

1.2. GUFE berdintasunaren arloko testuinguruan kokatzea

2. Diagnosia 8

2.1. Metodologia

2.2. Hausnarketa eta lanerako alderdi nagusiak

3. Planaren indarraldia eta egitura 15

3.1. Indarraldia

3.2. Planaren egitura

4. Garatu beharreko ekintzak 21

4.1. Ardatzen araberako banaketa

5.2. Denbora-ikuspegia

5.3. Ekintzen xehetasunak

5. Kudeaketa-eredua, faseak eta ebaluazioa 56

5.1. Kudeaketa-eredua

5.2. Kudeaketa prozesuko faseak

5.3. Ebaluazioa

6. Bibliografia 60

- Pág. 3

1‐ Sarrera. Testuingurua

1. Sarrera. Testuingurua

4

1.1. Araudi-testuingurua

Emakume eta gizonen arteko berdintasunaren arloko lege--testuinguruak eta aurrekariek ibilbide luzea egin dute, zeinean parte hartu baitute, besteak beste, zenbait eremutako erakunde publikoek –nazioartekoak, estatukoak, autonomikoak, probintzialak eta tokikoak– eta emakume eta gizonen arteko berdintasuna lortzeko zereginean berriki hasi diren erakunde pribatu batzuek.

Berdintasunaren aldeko lehen araudiak hogeigarren mendearen erdialdean sortu ziren, Nazio Batuen Erakundean. NBEk emakume eta gizonen arteko berdintasuna sustatzen du, eta, horretarako, bere estatu kideak neurriak hartzera bultzatzen ditu (baita legegintza-neurriak ere), emakumearen garapena eta aurrerapena segurtatzeko. NBEren helburua da bermatzea emakumeek eta gizonek giza eskubideak eta funtsezko askatasunak baldintza beretan erabiltzen dituztela bizitzaren arlo guztietan eta, bereziki, eremu politiko, sozial, ekonomiko eta kulturalean.

Erakundeak berdintasunarekin duen konpromisoa bi gertaera hauetan islatu zen: 1975. urtea Emakumearen Nazioarteko Eguna deklaratzea eta 1979. urtean CEDAW sortzea (Emakumearen aurkako Bereizkeria Desagerrarazteko Batzordea).

Emakumeari buruzko mundu-konferentziak garrantzi handiko tresnak izan dira berdintasun-politikak modu eraginkorrean eta iraunkorrean ezartzeko. Urte eta leku hauetan egin dira

5

konferentziok: Mexikon, 1975ean; Copenhaguen, 1980an;

Nairobin, 1985ean, eta Beijingen, 1995ean.

Vienako 1993ko Giza Eskubideen Mundu-konferentzian, emakume eta neskatilen sexualitate eta ugalketaren arloko eskubideak Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean sartzea erabaki zen. Genero-ikuspegia Adierazpenean sartzeak honako hau ekarri zuen: kontuan hartzea ea politika berak emakume eta gizonengan inpaktu desberdina duen, politika hori beste modu batean bideratzeko, beharrezkoa bada.

Horren ildo beretik zihoan Europar Batasuna, Beijingeko 1995eko Emakumeari buruzko Mundu-konferentzian erabakitakoa bere eginda, erakundeen prozesu eta prozedura guztietan genero-ikuspegia sartzearen aldeko apustua egin zuenean.

Lan egiteko modu horrek -mainstreaming edo genero-zeharkakotasuna izenez ezaguna- kontuan hartzen du ea politika berak emakume eta gizonengan inpaktu desberdina duen, politika hori beste modu batean bideratzeko, beharrezkoa bada.

Ildo horretan, EBk baieztatzen du itxura batean sexistak ez diren erabaki politikoek inpaktu desberdina izan dezaketela emakume eta gizonengan, ondorio hori aurrez ikusita ez bazegoen ere eta asmoa hura ez bazen ere. Hala, generoaren araberako inpaktuaren ebaluazioa egiten da, nahi gabeko ondorio negatiboak saihesteko eta politiken kalitatea eta eraginkortasuna hobetzeko. Horretarako, EBren genero-zeharkakotasunari buruzko eskuliburuak erakunde guztientzako lau lan-ardatz nagusi azpimarratzen ditu, erakundeetan aldaketak egiteko eta erabateko transferibilitate bat sortzeko.

EBren genero

zeharkakotasunari buruzko eskuliburua

4 lan-ardatz nagusi:

Hizkuntza eta irudi ez sexistak

Berdintasunaren arloko prestakuntza

Sexuaren arabera bereizitako datuak

Parte-hartze paritarioa

Estatu mailan, azken urteetan, lege-esparru bat garatu da, nazioarteko eskaerei erantzunez berdintasuna lortzeko prozesuari laguntzen diona. Esaterako, Emakume eta Gizonen arteko Benetako Berdintasunari buruzko martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoaren zenbait artikulutan, herri administrazioei zein enpresei eta sektore pribatuari dakarzkieten zenbait ondorio zehazten dira.

1. Sarrera. Testuingurua

6

Autonomia mailan, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Euskal Legeak jarduteko beharrizan berriak, zeharkakotasuna eta ekintza positiboa jasotzen ditu, eta haren helburua da Euskadin berdintasuna bultzatzea. Lege horrek aginte publikoen berdintasunaren arloko jarduna gidatu eta bideratu behar duten zortzi printzipio ezartzen ditu: tratu berdina; aukera-berdintasuna; dibertsitatea eta ezberdintasuna errespetatzea; genero-ikuspegiaren integrazioa; ekintza positiboa; sexuaren araberako rolak eta estereotipoak desagerraraztea; ordezkaritza orekatua: kide anitzeko administrazio-organoetan sexu biek % 40tik 60ra bitarteko ordezkaritza izatea , eta koordinazioa eta lankidetza.

4/2005 Euskal Legeak bere artikulu batzuk derrigor bete beharrekoak direla ezartzen du: «Lege honetako 3. artikuluko printzipio orokorrak eta 16, 18.4 eta 23. artikuluak Euskal Autonomia Erkidegoko herri-aginte guztiei aplikatuko zaizkie. Erakunde pribatuei ere aplikatuko zaie, baldin eta Erkidegoko herri aginteetako batekin kontratuak edo lankidetza-hitzarmenak sinatzen badituzte, edo herri-aginte horiek emandako laguntzen edo dirulaguntzen onuradunak badira».

Legearen 3. artikuluak jasotzen dituen printzipio orokorrez gainera, 15etik 23ra bitarteko artikuluek, 40. eta 47. artikuluek aipatzen dute erakunde publikoek zein arlori heldu behar dieten. Artikulu garrantzitsuenen artean, hauek azpimarratu behar dira:

1. Barne diagnosi bat eta berdintasunerako plan bat egitea (15. eta 40. artikuluak)

2. Estatistikak eta azterlanak genero-ikuspegia kontuan hartuz egokitzea (16. artikulua)

3. Generoak araudian eta kanpoko administrazio-jardueretan duen inpaktuaren aurretiko ebaluazioa (18tik 22ra bitartekoak).

4. Langileak berdintasunaren arloan gaitzea (17. artikulua)

7

1.2. GUFE berdintasun arloko testuinguruan kokatzea

Gizarte Urgazpenerako Foru Erakundea (GUFE) Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Sailari (GES) atxikita dagoen zuzenbide publikoko organo autonomiaduna da. Erakunde horrek, Sail Barruko Unitatearen bidez, modu aktiboan parte hartzen du Bizkaiko Emakume eta Gizonen Berdintasunerako IV. Foru Plana sustatzeaz arduratzen diren berdintasunerako batzorde teknikoetan.

Lotura horren bidez ekin zion berdintasunaren aldeko lanari, GESeko Sail Barruko Unitatearen lan bileretan parte hartuz eta helburu hau gure Plan Estrategikoan sartuz. Hori erakundearentzat inflexio-puntu bat izan zen, diagnosia eta emakume eta gizonen I. Plana eginez gauzatu dena.

GUFEk, berdintasunaren arloan daukan jarrera sendotze aldera, konpromisoa hartzen du, batetik, Emakume eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Euskal Legea betetzeko –sexu-arrazoien ondoriozko bereizkeriaren aurka agertuz– eta, bestetik, hautemandako genero-desberdintasunak desagerrarazteko dagozkion ekintzak egiteko.

- Pág. 8

2- Diagnosia

2. Diagnosia Diagnosióstico

2.1. Metodología

9

Datuak biltzeko metodoa • On-lineko galdetegia • Paperezko galdetegia

Unibertsoa GUFEko 876 langile

Eremua Bizkaiko zentroak

Laginaren tamaina 163 inkesta

Zenbatespenaren akats teorikoa % 6,9 datu globaletarako % 95eko EKrekin

Galdetegia S&F-k disenatu du, eta GUFEk onartu

Landa-lana 2012ko urtarrila eta otsaila

GUFEren emakume eta gizonen berdintasun-diagnosia egiteko prozesua GUFEko langile guztiei irekita egon den metodologia parte-hartzaile batean oinarritu da.

Prozesu hori burutzeko, ikerketa sozialeko bi metodologia erabili dira: inkestak eta elkarrizketa pertsonalak

Inkestak

Erakundeko langile guztiek parte hartu ahal izateko, euskarri bat baino gehiago erabili da (papera, on-line sistema, eta abar). Horri esker, 163 lagunek hartu dute parte, GUFEko osaeraren antzeko proportzioan (haietatik % 79 emakumeak dira, eta % 21, gizonak).

Metodologia horrek aukera eman du jakiteko zein den GUFEko langileek gai batzuei buruz duten iritzia, adibidez: langile, erabiltzaile eta familien egoera, generoari lotutako gaietan.

FITXA TEKNIKOA

10

Elkarrizketa pertsonalak

Inkestez gainera, 11 elkarrizketa pertsonal egin dira, zeinetan sakondu nahi izan baita hobetu daitezkeen alderdietan.

FITXA TEKNIKOA

Datuak biltzeko metodoa • Elkarrizketa pertsonalak

Eremua • Bizkaiko zentroak

Elkarrizketa kopurua • 11

Aukeraketa-aldagaiak

• Sexua: emakumeak eta gizonak • Lanpostu mota: dibisioetako

burutzak eta zuzeneko arretarako langileak • Lantokia: dibisioen zentroak eta zerbitzu

zentralak

Gidoia S&F-k disenatu du, eta GUFEk onartu

Landa-lana 2012ko martxoa eta apirila

2. Diagnosia

11

2.2. Hausnarketa eta lanerako alderdi nagusiak

1 GUFEren barne antolaketari buruzko datuak

GUFEren langileei buruzko datuen arabera, emakumeak nagusi dira erakundearen osaeran. Horrek zerikusia dauka erakundearen jarduerarekin, hau da, zerbitzu sozialak ematearekin (% 79,8 emakumeak dira, % 20,2, gizonak).

GUFEn EPE bidez sartzen da; beraz, erakundean lan egiteko, ez dago sexu-arrazoien ondoriozko bereizkeriarik, eta soldata kategoria profesionalaren arabera araututako dago.

Erantzukizuneko karguak emakumeek zein gizonek betetzen dituzte; baina, erantzukizun handieneko karguetan –zuzendaritza batzordekoetan, adibidez–, gehienetan, gizonak daude; emakumeak, berriz, gehiengo dira zentroetako zuzendaritza--postuetan. GUFEko hiru dibisioen burutza orekatuago dago: gizon 2 eta emakume 1.

Diferentzia handia dago GUFEko hiru dibisioen artean; izan ere, Ume eta Nerabeentzako Zerbitzuen Dibisioa bakarra da bi zentro motak osatutako egitura duena: batetik, kudeaketa zuzeneko zentroak, langile publikoek osatzen dituztenak, eta, bestetik, hitzarmen bidez kudeatzen direnak. Desberdintasun horrek eragina dauka alderdi anitzetan, adibidez, lanpostuak lortzeko modua, kontratutako langileen lan baldintzak edo ematen den zuzeneko laguntza. Horregatik, lan egin behar da berdintasun arloan egiten diren jarduera guztiek zentroen sare osoan eragina izan dezaten, ez bakarrik GUFEk zuzenean kudeatzen dituen zentroetan (plazen % 75 baino gehiago zentro itunduetan daude).

Generoa dela-eta landu diren alderdi nagusietako bat laguntza--zerbitzuetan egon ohi zen bereizketa desagerrarazteko egiten ari den lana da. Bereizketa horren arabera, zenbait aldagairen arabera, adibidez, adin eta sexuaren arabera esku hartu ohi zen. Gaur egun, oraindik irauten du ohitura horrek zentro itunduetan, eta ez arrazoi teknikoengatik.

12

2

Inkesta bidez langileei buruz lortutako datu kuantitatiboak

Emakume eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Euskal Legea langile askok ezagutzen badute ere, oro har, ez dakite legeak zein ondorio dakarzkion GUFEri, lantokiari edo lanpostuari.

Gehienen ustez, Berdintasuna Sustatzeko 1. Plana aurrerapausoa da genero-desberdintasunak desagerrarazteko (hala uste dute emakumeen % 86k eta gizonen % 80k).

Oro har, GUFEn ez da nabaritzen sexu-arrazoien ondoriozko bereizkeriarik (ez dute nabaritzen emakumeen % 76k eta gizonen % 90ek), baina, batzuetan, genero-berdintasuna eta lan giro ona nahastu egiten dira.

Sexu-arrazoien ondoriozko bereizkeria hautematen dutenen artean, badaude sexuaren araberako desberdintasunak; izan ere, gizonek ez dute emakumeenganako bereizkeriarik nabaritzen, bai, ordea, gizonenganakoa berenganakoa batzuetan (% 10ek); emakumeek, berriz, emakumeenganako (% 12k) zein gizonenganako bereizkeria (% 5ek) hautematen dute, gizonenganakoa, baina, neurri txikiagoan.

Sexu-jazarpen eta sexu-arrazoien ondoriozko jazarpenari buruzko datuak hondar-datuak badira ere, larriak direnez, beharrezkoa da halako jokabideak guztiz desagerraraztea eta halako jazarpenen biktimekin jarraitu behar diren prozedurak ezartzea. Emakumeen % 80k eta gizonen % 50ek ez lukete jakingo zein prozedurari jarraitu, jazarpen horietako edozein jasango balute.

Adinekoen laguntza zentroetan zuzeneko arreta ematen duten langileen artean, erabiltzaile batzuek sortutako egoera «deserosoak» edo «izaera sexualekoak» hautematen dira. Egoera horiek, sexu--jazarpentzat hartzen ez dira ere, tratatu egin behar dira desagerrarazteko.

Langile gehienek adierazten dute ez dakitela zein bateragarritasun-neurri dituzten; horregatik ez dute jakin ebaluatzen neurri horiek nahikoak diren lana, bizitza pertsonala eta familia uztartzeko. Halaber, % 66k ez dakite zein prozedurari jarraitu behar zaion neurri horiek eskatzeko.

Bateragarritasunari lotutako arazo bat ikusi da, GUFEren gaur egungo egoeraren ondorioa dena: ordezkapenik egin ezin denez, langileak ez dira ausartzen neurri horiek eskatzera, haien lana gainerako langileek egin behar dutelako. Hori, batez ere, zuzeneko arreta zerbitzuetako langileen kasuan gertatzen da. Arazo horrek prestakuntzan eta bilerak egitean eragiten du.

Berdintasun-prestakuntzari dagokionez, langile gehienek adierazten dute hasierako prestakuntza behar dutela, eta, beren intereseko gaitzat hauek hartzen dituzte: berdintasunari buruzko legeria eta hizkuntzaren eta irudien erabilera ez sexista.

Arreta zuzeneko zerbitzuetako langileen artean, diferentziak daude erabiltzaileen garbitasunari eta erabiltzaileok komunera laguntzeari lotuta gertatzen diren egoerei dagokienez; izan ere, egoera horiek zentro batzuetan sistematizatuta daude, eta, beste batzuetan, aldiz, ez.

2. Diagnosia

13

3

Elkarrizketetan erabiltzaile eta familiei buruz

lortutako alderdi kualitatiboak

Zerbitzu Soziosanitarioen eta Adinekoentzako Zerbitzuen Dibisioa eta Desgaitasuna duten Pertsonentzako eta Gizarteratzeko Zerbitzuen Dibisioa

Erabiltzaileekin egiten diren jarduerei dagokienez, ez da a priori desberdintasunik nabaritzen generoa dela eta. Elkarrizketa guztietan adierazten da jarduerak pertsona bakoitzaren ahalmenen arabera antolatzen direla, hau da, pertsonaren osasuna, trebetasunak eta/edo gustuak aintzat hartuta.

Hala ere, kasu jakin batzuetan, generoaren araberako diferentziak ikusten dira a priori neutroak diren baina sozialki genero bati edo besteari lotuta dauden jardueretan parte hartzeko orduan, nahiz eta jarduerok genero bateko zein besteko langileek antolatzen dituzten.

Jarduerak modu neutroan antolatzen direla sumatzen bada ere, jardueretan parte hartzeko taldeak generoaren arabera antolatzeko joera ikusten da batzuetan, eta hori ez duten ikusten taldeak antolatzen dituzten pertsonek. Adibidez: futbolera joan daitezkeen pertsonen zerrendan, emakume edo gizon hezitzaile batek egindakoan, ia % 100 gizonak dira.

Adinekoen laguntza zentroetan zuzeneko arreta ematen duten langileen artean, erabiltzaile batzuek sortutako egoera «deserosoak» edo «izaera sexualekoak» hautematen dira. Egoera horiek, sexu-jazarpentzat hartzen ez dira ere, kontuan behar dira.

Ume eta Nerabeentzako Zerbitzuen Dibisioa

Adingabekoekin egiten den zuzeneko lanari dagokionez, ez dago berdintasunari buruzko ezer espezifikorik; ez daukate arlo honetan jarduteko agiri, txosten edo lan-ildorik. Hala ere, horri buruz galdetu dugunean, adierazi zaigu berdintasuna GUFEk egiten duen heziketa-lanean integratuta dagoela eta lantaldeetan modu naturalean kontuan hartzen dela eguneroko pedagogiaren bidez.

Zentroen sarean, modu integratuan landu dira sumatu diren arazo batzuk, batez ere, marokoarren edo ijitoen kulturarekin zerikusia dutenak , baina lan hori ez dago sistematizatuta.

14

Zentroan bertan tratatu diren arazo zehatzak direla eta, neska nerabe batzuen jokabideak eta mutilen aurrean erakutsitako mendetasun-jarrerak adierazi dira. Jokabideok talde-bileretan azaldu ziren, eta gero, erabiltzaileekin tratatu.

Azkenik, sumatzen da ezen elkarrizketatuek oso argi hautematen dutela genero-desberdintasuna haienak ez diren kulturetan gertatzen diren jokabide batzuetan, baina ez dituztela hain erraz ikusten gure gizartean dirauten genero-desberdintasunak. Adibidez, etxean gertatzen diren rol jakinen erreprodukzioa, edo gazteek generoaren arabera irtenbide profesionala aukeratzea.

- Pág. 15

3- Planaren indarraldia eta

egitura

3. Indarraldia eta egitura egitegituraVigencia y estructura

16

3.1. Indarraldia

GUFEn Emakume eta Gizonen Berdintasunerako 1. Planak (2012‐2015) 4 urteko indarraldia du.

Planak jardute-ardatzak eta garatu beharreko ekintzak jasotzen ditu, eta urteko planetan egituratzen da. Ekitaldi bakoitzean, ekintza bakoitzerako jarduerak zehaztuko dira; hala, erantzuna emango zaie diagnosiaren bidez hautemandako alderdiei eta Legeak ezartzen dituen eskakizunei.

Halaber, urteko planean, ekitaldi bakoitzean garatutako jarduna ebaluatzeko eta hurrengo ekitaldikoa programatzeko balio izango duten adierazleak jasoko dira

GUFEn Emakume eta Gizonen arteko Berdintasuna Sustatzeko 1. Plana (2012-2015)

3. Indarraldia eta egitura

17

2012. URTEKO JARDUTE-PLANA

• Ardatza

• Programa

• Helburu estrategikoa

• Helburu operatiboa

• Ekintza

• Jarduerak

• Arduraduna

• Egutegia

• Baliabideak

• Adierazleak




G.1: Berdintasunerako Planak

OBJETIVO Emakume eta Gizonen Berdintasunerako 1. Plana ezagutaraztea

G.1.1 EKINTZA GUFEko EMAKUME ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO 1. PLANEAN JASOTAKO EKINTZAK ZABALTZEA

•

• Langile guztiei berdintasun planeko ekintzak argitaratu direla e-mailez jakinaraztea

• Harrera Planean aipamen bat sartzea

• Emailla ez duten langileei berdintasunerako planeko ekintzak argitaratu direla eskutitz<ez jakinaraztea

• Jendeaurreko 30 minutuko hitzaldia

•

ANTOLAKUNTZA ETA HOBEKUNTZARAKO DEPARTAMENDUA

Zenbat bide erabili diren Plana zabaltzeko

Zenbat pertsonei eman zaien informazioa

Zenbat aurkezpen bilera egin diren

18

3 Emakumeen aurkako indarkeria

3.2. Planaren egitura

GUFEn Emakume eta Gizonen Berdintasunerako 1. Plana (2012‐2015) egiteko orduan, Emakundek EAEko Emakume eta Gizonen arteko Berdintasunerako V. Planean (EEEPP) ezarritako ildo nagusiak kontuan hartu dira, bai eta Emakumeen eta Gizonen arteko Benetako Berdintasunari buruzko martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoa ere.

Planaren ikuspegi estrategikoa mainstraming-aren kontzeptuan oinarritzen da, zeinaren helburua hau da: berdintasun politikek gizartean benetako eragina izatea da, aginte publiko guztiak elkarrekin koordinatuta berdintasunezko gizartea eraikitzeko bidean bat eginda.

Mainstraminga plan honetan gauzatzea zuzenean lotuta dago berdintasunaren aldeko gobernantzaren kontzeptuarekin, hau da gobernatzeko modu berri batekin.

Berdintasunaren aldeko gobenantzaren ardatzak dira erabakiak hartzea eta erabakiak hartu osteko prozesua, zeinaren bidez erabakiok ezarriko baitira eta berdintasun-politiken gobernu egokia bermatuko baitute. Horretarako, Emakundek V. EEEPPn jasotzen dituen edukietako batzuk kontuan hartu dira, eta GUFEn berdintasunaren aldeko gobernantza ahalbidetuko duten ekintzak ezarri dira.

Jarduteko ardatz estrategikoak dira planaren indarraldian emakume eta gizonen arteko berdintasunaren arloan landuko diren gai nagusiak. V. EEEPPk ezarritako hiru ardatzei eutsi zaie:

ARDATZ ESTRATEGIKOAK

1 Emakumeak ahalduntzea eta balioak aldatzea

2 Antolaketa sozial arduratsua

3. Indarraldia eta egitura

19

1 Emakumeak ahalduntzea eta balioak aldatzea

Gaur egun, oraindik ere, emakume eta gizonen arteko desberdintasun handiak daude, boterearen eta baliabide eta onuren banaketari dagokionez.

V. EEEPPk, Emakumeen eta Gizonen arteko Benetako Berdintasunari buruzko martxoaren 22ko 3/2007 Lege Organikoaren 1. eta 3. artikuluetan xedatatuakoa betetzeko, honetarako beharrizana jasotzen du: «bizitzaren arlo guztietan emakumeek eta gizonek aukera eta tratu berdinak izan ditzaten sustatzea eta bermatzea, eta, bereziki, emakumeen autonomia bultzatzea eta emakumeek gizartean, ekonomian zein politikan duten posizioa sendotzea» (1. art.); bai eta honetarako beharra: «neurri egokiak hartu behar dituzte emakumeek eta gizonek eskubide politikoak, zibilak, ekonomikoak, sozialak eta kulturalak (…) aukera berdinekin baliatzen dituztela bermatzeko» (3. art.). Hori kontuan hartuta, ahalduntzea honela ulertzen da: pertsonek, kasu honetan, emakumeek baliabideen gainean eta beren buruarengan eragina duten erabakien gainean duten aginte eta boterearen gehikuntza. Emakumeak, historian zehar, bigarren maila batean egon dira arlo horietan.

Helburu hori lortzeko, V. EEEPPn adierazten denez, beharrezkoa da beste era bateko gizonen kopurua gehitzeko formula eta espazioak artikulatzea. Gizon horiek maskulinitatearen ohiko eredua zalantzan jarriko dute; berdintasunaren helburuarekin bat datozen jarrerak eta jokabideak garatuko dituzte, eta, emakumeekin batera, konpromisoa hartuko dute genero bientzat ona den gizarte bidezkoago eta berdintasunezkoago bat garatzeko.

Hala bada, plan honetan, programa eta helburu estrategiko hauek jasotzen dira, emakumeen ahalduntzea eta balioen aldaketa ahalbidetzeko:

20

2 Antolaketa sozial erantzukidea

Antolaketa sozial erantzukideaz ari garenean, honako honetaz ari gara: «… gizartea antolatzeko eredu berri baten premiaz hitz egitea, pertsonek, emakumeak nahiz gizonak, beren behar guztiak asetzeko aukera izan dezaten, bizitzaren arlo guztietan, eta eremu pribatuan eta publikoan dituzten erantzukizunei aurre egin diezaieten». (Emakunde, V. EEEPP).

Antolaketa sozial erantzukidea bultzatzeko, GUFEk programa eta helburu estrategiko hauek landu ditu:

3 Emakumeen aurkako indarkeria

Emakumeen aurkako indarkeria –gure gizartearen gaitz nagusietako bat– honela definitu daiteke: «… sexu arrazoiagatik egindako edozein ekintza bortitz, ondorioz, min fisikoa, sexuala edo psikologikoa dakarrena edo ekar dezakeena edo emakumeari sufrimendua eragin diezaiokeena, horrelako ekintzak egiteko mehatxua, derrigortzea edo askatasun arbitrarioa ukatzea ere barnean hartuta, bai bizitza publikoan bai pribatuan». (Emakumeen eta Gizonen berdintasunerako 4/2005 Legeko 50. art

Gizarte honetatik gaitz hau ateratzeko, GUFEk programa eta helburu estrategiko hauek landu ditu:

Behin GUFEk gizarte berdintasunezkoago bat lortzen laguntzeko programa eta helburu estrategikoak aukeratuta, helburu operatiboak eta ekintza zehatzak ezarri dira, 2012‐2015 epealdirako

4.PROGRAMA Sentsibilizazioa eta prebentzioa

4.HELBURU ESTRATEGIKOA Portaera bortitzen aurkako prebentzioa hobetzea

- Pág. 21

4‐ Garatu beharreko ekintzak

4. Garatu beharreko ekintzak

22

Gobernantza

Ejes

Guztira

Antolaketa sozial

erantzukidea

4. 1. Ardatzen araberako banaketa

2012‐2015 epealdirako erronka gisa, GUFEk 28 ekintza aurrez ikusi ditu. Lehen definitutako ardatzen barruan ezarrita daude ekintzok, eta % 80k ekitaldi bateko baino gehiagoko iraupena izango dute.

Beheragoko laburpen-taulan, ardatz bakoitzean zenbat ekintza egingo diren azaltzen da.

Gobernantza

Emakumeak ahalduntzea

balioak aldatzea

Ekintza kop. ardatzeko

13

8

Antolaketa sozial

erantzukidea

Emakumeen aurkako

indarkeria 3

2 4 6 8 10 12 14

Ekintza kopurua

Nº de acciones por eje

3

4

8

13

0 2 4 6 8 10 12 14

Violencia contra las

mujeres

Organización social

corresponsable

Empoderamiento de

las mujeres y

cambio de valores

Gobernanza

Eje

s

Nº de acciones


23

4. 1. Ardatzen araberako banaketa

Ardatza

ID

Ekintza

2012

2013

2014

2015

G

G.1.1

GUFEn EMAKUME ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO 1. PLANEAN

JASOTAKO EKINTZAK ZABALTZEA

G

G.2.1

LANGILEEI JAKINARAZTEA BERDINTASUN BATZORDE/TALDE BAT DAGOELA,ZEIN PERTSONAK OSATZEN DUTEN BATZORDE/TALDE HORI ETA

ZEIN DIREN HAREN EGINKIZUNAK ETA ZEREGINAK

G

G.3.1

GIZA BALIABIDEAK ETA BALIABIDE TEKNIKO ETA EKONOMIKOAK LORTZEA, GUFEN EMAKUME ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO

1.PLANA EZARTZEKO

G

G.4.1

HIZKUNTZA ETA IRUDI EZ SEXISTAK PIXKANAKA SARTZEA

G

G.5.1

GENERO IKUSPEGIA LIZITAZIOETAN ETA BESTE ERAKUNDE BATZUEKIKO HITZARMENETAN SARTZEA ETA/EDO EZARTZEA

G

G.6.1

BERDINTASUNAREN ARLOKO PRESTAKUNTZA BEREZIA EMATEA

G

G.6.2

INFORMAZIOA EMATEA, EMAKUME ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO OTSAILAREN 18KO 4/2005 LEGEAK GUFE-RI DAKARZKION ONDORIOEI

BURUZ

G

G.6.3

INFORMAZIOA EMATEA HONI BURUZ: LANGILEEN ZUZENEKO PARTE HARTZEA ESKATZEN DUTEN EKINTZAK EGIN AURRETIK (PRESTAKUNTZA,

HIZKUNTZAREN GIDALERRO,LANKIDE ETA ERABILTZAILEEKIKO JOKABIDEARI LOTUTAKOAK ADIBIDEZ), LANGILEOK BERDINTASUN PLANAREN EKINTZETAN

PARTE HARTZEAK DUEN GARRANTZIARI BURUZ


24

Ardatza

ID

Ekintza

2012

2013

2014

2015

G

G.6.4

EMAKUME ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO OTSAILAREN 18KO 4/2005 LEGEA ENPLEGU PUBLIKOAREN ESKAINTZEN GAI-ZERRENDETAN

SARTZEA

G

G.6.5

GUFEk SORTUTAKO MATERIALAK GENERO IKUSPEGITIK BERRIKUSTEA ETA/EDO AZTERTZEA

G

G.7.1

ERABILTZAILEAK ETA FAMILIAK SENTSIBILIZATZEKO JARDUERAK EGITEA

G

G.8.1

PROGRAMETAKO BAT GUTXIENEZ GENERO IKUSPEGITIK AZTERTZEA, DAGOZKION NEURRI ZUZENTZAILEAK SARTZEA ETA NEURRIOK

ZENBATERAINO INPLEMENTATU DIREN EBALUATZEKO AZTERKETA EGITEA (IV. FORU PLANAREN EKINTZA)

G

G.9.1

GENEROAREN ARABERAKO ERAGINA AZTERTZEKO AURREKO EBALUAZIO-TXOSTENAK EGITEA

E

E.1.1.1

EPAIMAHAI, BATZORDE, LAN TALDE ETA ANTZEKO ORGANOETAKO ORDEZKARITZA OREKATUA IZAN DADIN SUSTATZEA

E

E.1.1.2

ZUZENDARITZA BATZORDEAN ORDEZKARITZA OREKATUA IZAN DADIN SUSTATZEA

E

E.2.2.1

SEXU BATEKO LANGILEAK GUTXIAGO BADIRA PLAZA ETA LANPOSTU MOTA BATZUETAN, BESTE SEXUKO PERTSONAK HAIETAN SAR DAITEZEN

SUSTATZEA

E

E.2.2.2

LANGILEEK SEXUA DELA-ETA AURKITUTAKO DESBERDINTASUNAK AGERIAN UZTEA ETA HORIEK DESAGERRARAZTEKO SENTSIBILIZATZEA

E

E.2.2.3

GENER-BALIOAK ADINGABE ETA NERABEEI HELARAZTEA EGUNEROKO BIZITZAREN PEDAGOGIAREN BIDEZ


25

Ardatza

ID

Ekintza

2012

2013

2014

2015

E

E.2.2.4

DESBERDINTASUNAK ERAGIN DITZAKETEN GENERO-DIFERENTZIA DETEKTATUAK JASO ETA SOZIALIZATZEA

E

E.2.2.5

GENERO IKUSPEGIA SARTZEA JARDUERETARAKO TALDEAK ESKAINTZEKO/ERATZEKO ORDUAN

E

E.2.2.6

NERABEEI LAN ARLOKO IRTENBIDEEI BURUZ EMATEN ZAIEN ORIENTAZIOAN GENERO IKUSPEGIA SARTZEA

O

O.3.3.1

AHAL DEN NEURRIAN, BARNE BILERETAKO ORDU TARTE BAT ETA LAN EGUTEGI BAT EZARTZEA, FAMILIA ETA LANA BATERAGARRI EGITEKO

AUKERA EMANGO DUTENAK

O

O.3.3.2

GUFEk ANTOLATUTAKO TREBAKUNTZA BIZITZA PERTSONALA ETA FAMILIA-ETA LAN-BIZITZA UZTARTZEKO AUKERA EMATEN DUEN ORDUTEGIAN

JARTZEA

O

O.3.3.3

ERANTZUKIDETASUNA SUSTATZEA

O

O.3.3.4

GUFEn DAUDEN BATERAGARRITASUNERAKO NEURRIEN LABURPENA EGITEA ETA HAREN BERRI EMATEA LANGILEEI

V

V.4.4.1

SEXU JAZARPEN AREN AURKAKO PROTOKOLOA EGITEA ETA HEDATZEA

V

V.4.4.2

ERABILTZAILEAK SENTSIBILIZATZEA GUFEko LANGILE EDO/ETA BESTE ERABILTZAILEENGANAKO JOKABIDE SEXUAL DESEGOKIEN INGURUAN

V

V.4.4.3

ERABILTZAILEEK GUFEko LANGILEENGANA ERAKUTSITAKO JOKABIDE SEXUALEN AURREAN JOKATZEKO PROTOKOLOA


26

4. 3. Ekintzen xehetasunak

Ondoren, ekintzak xehetasunez azaltzen dira, eskema hau

kontuan hartuta:

EKINTZEN ESKEMA

1 Ardatza

2 Programa

6 Jarduerak

7 Arduraduna

3 Helburu estrategikoa

4 Helburu operatiboa

5 Ekintza

8 Egutegia

9 Baliabideak

10 Adierazleak


27

Eje: VIOLENCIA CONTRA LAS MUJERES

Programa 4: Sensibilización y prevención

Objetivo Estratégico 4: Mejorar la prevención de conductas violentas

28


29




30


31




32


33




34


35




36


37




38


39




40


41




42


43




44


45




46


47




48


49




50


51




52


53




54

5- Kudeaketa-eredua, faseak eta ebaluazioa

5. Kudeaketa-eredua eta ebaluazioa

5.1. Kudeaketa-eredua gestión

56

Plan hau egiteko kudeaketa-eredua erakundearen eragile batzuek esku hartu duten prozesu batean oinarritu da.

Berdintasun Lantaldea

Berdintasun Lantaldea GUFEren jardun-arlo guztietako pertsonek osatu dute (Ume eta Nerabeentzako Zerbitzuen Dibisioa, Zerbitzu Soziosanitarioen eta Adinekoentzako Zerbitzuen Dibisioa, Desgaitasuna duten Pertsonentzako eta Gizarteratzeko Zerbitzuen Dibisioa eta Zerbitzu Zentralak). Horrek ahalbidetu du esperientziak eta proposamenak bateratzea, eta, horren ondorioz, GUFEn Emakume eta Gizonen arteko Berdintasuna Sustatzeko 1. Plana sortu da.

Lantalde horretan, diagnosi-kudeaketaren eta planaren koordinatzaileak parte hartu du modu aktiboan, eta bera arduratuko da planaren barruko koordinazioaz, haren 4 urteko indarraldian zehar.

Gainera, organo batzuek balioztatu dute plana: Zuzendaritza Batzordeak, Negoziazio Mahaiak eta Gobernu Batzordeak, hain zuzen.

GUFE-N EMAKUME ETA GIZONEN ARTEKO BERDINTASUNA

SUSTATZEKO 1. PLANA HAUEK BALIOZTATU DUTE:

1 Zuzendaritza Batzordea

2 Negoziazio Mahaia

3 Gobernu Kontseilua

Berdintasun Batzordea

Berdintasun batzorde bat egongo da GUFEn Emakume eta Gizonen arteko Berdintasuna Sustatzeko 1. Plana kudeatzeko, ardura hauek izango dituena:

Planaren betearazpena koordinatzea eta programazio-, jarraipen- eta ebaluazio-prozesuak dinamizatzea.

Arlo honetan diharduten eragile eta pertsona guztien parte hartzea bultzatzea.


57

Erakundearteko mailan, hauekiko lankidetza nabarmendu behar da:

1 Emakunde‐ Emakumearen Euskal Erakundea

EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako V. Planean ezarritako irizpideak aplikatu eta plan hau hobetzeko egindako iradokizunak ezartzearen bidez.

2 Bizkaiko Foru Aldundia

Gizarte Ekintza Saileko Berdintasunerako Sail Barruko Batzordearen bileretan parte hartzearen bidez.

.


5.2. Kudeaketa-prozesuko faseak

58

V. EEEPPk zehazten duenez, emakume eta gizonen arteko berdintasunerako plan bat kudeatzeko hiru fase nagusiak plangintza, ezarpena eta ebaluazioa dira.

Plangintza

Urtero, plangintzako ekintzak egiteko lan prozesua diseinatuko da, eta ekintza bakoitza burutzeko egingo diren jarduera zehatzak zehaztuko

dira.

Ezarpena

Jarraipena eta ebaluazioa

Ezarpen-prozesuan adierazi behar da nola egingo den plangintza koordinatu eta haren jarraipena egiteko prozesua, nola dinamizatuko

diren barne egiturak eta zein helbururekin. Prozesu honetan, beharrezkoa da pertsonak inplikatzea, komunikazioa, parte-hartzea eta

prestakuntza funtsezkoak baitira.

Ebaluazio fasea zein garrantzitsua den kontuan hartuta, hurrengo

zenbakian definitzen da.


59

5.3. Ebaluazioa

Ebaluazio fasea funtsezkoa da jakiteko planaren ekintzen ezarpenaren bidez zelako aurre-pausuak eman diren erakundean emakume eta gizonen arteko berdintasunari dagokionez .

Plana zenbateraino bete den ebaluatzea

Urteko jarraipen bat egingo da, ikusteko zein ekintza burutu diren eta nola. Horretarako, ekintzetako bakoitzean adierazle kuantitatiboak zehaztu dira, aldizka jasoko direnak. Urte bakoitzaren amaieran, adierazleok aztertu egingo dira, ezartzeko plangintzako ekintzak eta helburuak noraino bete diren planaren indarraldiko urte bakoitzean.

Koherentziaren ebaluazioa

Plana indarrean dagoen bitartean, legeriaren jarraipena egingo da, ebaluatzeko koherentziarik dagoen gerta litezkeen eta GUFEn eragina izan dezaketen aldaketekin.

Prozesuaren ebaluazioa

Plana indarraldiko 4 urteetan nola ezarri den ebaluatuko da, eta planaren ezarpenean jardun duten erakundeen iritziak jasoko dira.

Jasotako iradokizunak GUFEren 2. Planean baloratu eta ezarri beharreko hobekuntza gisa jasoko dira.

Inpaktuaren ebaluazioa

Planaren indarraldiaren amaieran, adierazle nagusiek erakundean izan duten inpaktuaren bilakaerari buruzko txosten bat egingo da. Txosten horretan, lortutako inpaktua baloratuko da, eta hurrengo planerako helburu berriak ezarriko dira.

- Pág. 60

6‐ Bibliografia

6. Bibliografía

6. Bibliografia

61

Plana idazteko, bibliografia hau erabili da:

4/2005 Legea, otsailaren 18koa, Emakume eta Gizonen arteko Berdintasunerakoa

3/2007 Legea, martxoaren 22koa, Emakume eta Gizonen arteko Benetako Berdintasunari buruzkoa.

EAEko Gizon eta Emakumeen arteko Berdintasunerako V. Plana.

EAEko Gizon eta Emakumeen arteko Berdintasunerako V. Planeko ekintzen gida

Bizkaiko Emakume eta Gizonen arteko Berdintasunerako IV. Foru Plana

GUFEn Emakume eta Gizonen arteko Berdintasuna ......emakume eta gizonen arteko berdintasuna...

Documents

Transcript of GUFEn Emakume eta Gizonen arteko Berdintasuna ......emakume eta gizonen arteko berdintasuna...