GUTXITU, BERRAERABILI, BIRZIKLATU HONDAKINAK … 2014 2015/EA21 Udal Diagnostikoa... · Kanpaina...

REDUCIR, REUTILIZAR

RECICLAR, LOS R

DIMAKO UDALA

GUTXITU, BERRAERABILI, BIRZIKLATU GUTXITU, BERRAERABILI, BIRZIKLATU GUTXITU, BERRAERABILI, BIRZIKLATU GUTXITU, BERRAERABILI, BIRZIKLATU

HONDAKINAK HONDAKINAK HONDAKINAK HONDAKINAK GUREGUREGUREGURE HERRIAN:HERRIAN:HERRIAN:HERRIAN:

HONDAKIN ORGANIKOEN KUDEAKETAHONDAKIN ORGANIKOEN KUDEAKETAHONDAKIN ORGANIKOEN KUDEAKETAHONDAKIN ORGANIKOEN KUDEAKETA

DIMANDIMANDIMANDIMAN

Eskola Agenda 21Eskola Agenda 21Eskola Agenda 21Eskola Agenda 21: : : : Diagnostiko Diagnostiko Diagnostiko Diagnostiko faseafaseafaseafasea

2015ko Urtarrila2015ko Urtarrila2015ko Urtarrila2015ko Urtarrila

3

AURKIBIDEAAURKIBIDEAAURKIBIDEAAURKIBIDEA

1. Hiri hondakinen sorrera Diman ............................................................................................................... 5

2. Nola kudeatzen dira Diman sortzen diren hiri hondakinak? .................................................................... 5

3. Hondakin organikoen kudeaketa Diman .................................................................................................. 7

4. Gizartearen sentsibilizazioa. Ezinbestekoa!! .......................................................................................... 13

ESKOLAKO AGENDA 21 ARRATIA 2014-2015: Gutxitu, berrerabili, birzkilatu hondakinak gure herrian: Hondakin organikoen

kudeaketa Diman

4

Aurretiko kontzeptuak:Aurretiko kontzeptuak:Aurretiko kontzeptuak:Aurretiko kontzeptuak:

«Hondakina»: zerbait ekoiztu, erabili edo desegin ondoren geratzen den materiala da,

bere hasierako balioa galdu edo erabilgarria ez delako berrerabili, baztertu edo botatzen

dena.

«Etxeko hondakina»: etxeko ekintzen ondorioz sortutako hondakinak dira. Hiriko

hondakintzat hartzen dira baita ere zerbitzu eta industrietan sortutakoak.

«Bilketa»: hondakinen bilketa, klasifikazioa eta hasierako biltegiratzea barne hartzen

dituen lana da, tratamendua egingo zaion instalaziora garraiatzeko.

«Gaikako bilketa»: hondakin fluxu bereizi baten mantentzen den bilketa, hondakin mota

eta naturaren araberakoa, hondakin hauen tratamendu berezi bat errazteko asmoz.

«Hondakin organikoa»: konposizioan zatirik handiena karbonoa duten sustantzien,

gehienbat izaki bizidunek eratuak, produkzioaren, transformazioaren edo erabileraren ondorioz

sortzen den gaia, bere hasierako balioa galdu edo erabilgarria ez delako berrerabili, baztertu edo

botatzen dena.

«konpostaketa»: Hondakinen sorrera prebenitzeko neurria da. Sukaldeko janari eta

lorategietako soberakinak deskonposizio biologiko bidez konpost bihurtzeko prozesua

da, ondoren, substratu bezala baratza, lorategi edo lorontzietan eta lurrean erabiltzeko.


kudeaketa Diman

5

Aalborg konpromezu erlazionatuak: 4.4.4.4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuakKontsumo eta bizimodu arduratsuakKontsumo eta bizimodu arduratsuakKontsumo eta bizimodu arduratsuak

10. 10. 10. 10. Bertakotik globaleraBertakotik globaleraBertakotik globaleraBertakotik globalera

AzpieremuaAzpieremuaAzpieremuaAzpieremua Diagnostikoaren funtsezko aspektuakDiagnostikoaren funtsezko aspektuakDiagnostikoaren funtsezko aspektuakDiagnostikoaren funtsezko aspektuak

1. 1. 1. 1. Hiri Hiri Hiri Hiri

hondakinen hondakinen hondakinen hondakinen

sorrerasorrerasorrerasorrera DimanDimanDimanDiman

Bizkaiko Foru Aldundiak eskainitako datuak kontuan izanda, 2000 eta 2013 urte bitartean

sortutako hiri hondakinen kantitatea nabarmenki handitu da Diman, %25,80ko gorakada izan

du, Bizkaian aldiz beheranzko joera nabarmenagoa izan da %9,35an kokatuz. Diman bezala,

Arratiako Udalen Mankomuntatean ere hiri hondakinen sorrerak igoera esanguratsua izan du,

ia %11koa.

Hiri hondakinen sorreraren garapena Hiri hondakinen sorreraren garapena Hiri hondakinen sorreraren garapena Hiri hondakinen sorreraren garapena IgorreIgorreIgorreIgorrennnn (T(T(T(Tnnnn))))

2000200020002000 2013201320132013 BariazioaBariazioaBariazioaBariazioa (%)(%)(%)(%)

DimaDimaDimaDima 439.838439.838439.838439.838 553.322553.322553.322553.322 25,8025,8025,8025,80%%%%

Arratiako Udalen

Mankomunitatea 4.417.553 4.899.394 10,91%

Bizkaia 443.076.846 401.633.362 -9,35%

Iturria: BFAko Hiri Hondakin Behatoki Iraunkorra

OHARRA: AUMko datuetan ez dira Zeanuriko datuak kontuan izan, 2000. urteko Zeanuriko datuak ezin

izan bait dira eskuratu BFAko datu basean.

Biztanleko egunean sortzen den hiri hondakin kantitatearen datuak aztertuz, ondorioztatu

daiteke Bizkaia guztian beherakada nabarmena izan dela, Diman esaterako %6ko jeitsiera izan

du.

Hiri hondakinen sorreraren garapena Igorren Hiri hondakinen sorreraren garapena Igorren Hiri hondakinen sorreraren garapena Igorren Hiri hondakinen sorreraren garapena Igorren (kg,/(kg,/(kg,/(kg,/bibibibizzzztttt././././egunegunegunegun))))

2000200020002000 2012012012013333 BariazioaBariazioaBariazioaBariazioa (%)(%)(%)(%)

DimaDimaDimaDima 1,15 1,08 -6,09%

Arratiako Udalen

Mankomunitatea 1,16 1,08 -6,90%

Bizkaia 1,07 0,95 -11,21%

Iturria: BFAko Hiri Hondakin Behatoki Iraunkorra

Datu hauek aztertuz esan daiteke Dimak erosotasunez betetzen duela Bizkaiko Hiri

Hondakinak Kudeatzeko II. Plan Integralak ezartzen duen 1,3kg/bizt./eguneko tasa.

2222. . . . Nola Nola Nola Nola

kudeatzen dira kudeatzen dira kudeatzen dira kudeatzen dira

DimaDimaDimaDiman sortzen n sortzen n sortzen n sortzen

direndirendirendiren hiri hiri hiri hiri

hondakinakhondakinakhondakinakhondakinak????

HiriHiriHiriHiri hondakinen bilketa eta kudeaketa zerbitzua Arratiako Udalen Mankomunitateak egiten du.hondakinen bilketa eta kudeaketa zerbitzua Arratiako Udalen Mankomunitateak egiten du.hondakinen bilketa eta kudeaketa zerbitzua Arratiako Udalen Mankomunitateak egiten du.hondakinen bilketa eta kudeaketa zerbitzua Arratiako Udalen Mankomunitateak egiten du.

Zerbitzuak beregain hartzen du errefusaren, sailkako hondakinen, tamianu handiko

hondakinen eta materia organikoaren bilketa.

Hiri hondakinen bilketa zerbitzuetako batzuk Arratiako Udalen Mankomunitateak beste

enpresa batzuekin kontratatzen ditu. Zerbitzu hauek positiboki baloratzen dira herri mailan.

Jarraian, sailka biltzen diren hondakinen kudeaketasailka biltzen diren hondakinen kudeaketasailka biltzen diren hondakinen kudeaketasailka biltzen diren hondakinen kudeaketa zein den azaltzen da:

HONDAKIN MOTAHONDAKIN MOTAHONDAKIN MOTAHONDAKIN MOTA BILKETA NORKBILKETA NORKBILKETA NORKBILKETA NORK NORA BIDERATZEN DANORA BIDERATZEN DANORA BIDERATZEN DANORA BIDERATZEN DA

Errefusa Arratiako Udalen

Mankomunitateak

Igorreko transferentzia planta

eta hemendik TMB plantara

Papera / Kartoia Arratiako Udalen

Mankomunitateak Beotibarrera (Zornotza)

Beira Ecovidrio Ecovidriora (Laudio)

Ontzi arinak Garbiker Bizkaiko Zabor Birziklategira

(Zornotza)

Pilak Arratiako Udalen

Mankomunitateak Ecopilasera (Erandio)


kudeaketa Diman

6


Tamainu handiko hondakinak Arratiako Udalen

Mankomunitateak Birziklatura (Orkonera)

Ehun-gaiak eta tresna

berrerabilgarriak Berohi (Rezikleta) Koopera Reusingera (Mungia)

Etxeko olioa Rafrinor Rafrinor (Ortuella)

Hondakin organikoak

Arratiako Udalen

Mankomunitateak Bizkaiko konpostegira (Bilbo)

Arratiako biztanleak Etxeko baratzetara

Iturria: Arratiako Udalen Mankomunitatea

Hiri hondakinak biltzeko biztanleko dauden edukiontzi kopuruari dagokionez, Dimak

eskualdeko bataz bestekoa baino portzentaia handiagoa daukala ikusi da.

Hiri Hiri Hiri Hiri hondakinakhondakinakhondakinakhondakinak biltzeko edukiontziak.biltzeko edukiontziak.biltzeko edukiontziak.biltzeko edukiontziak. 2009200920092009 (‰ biztanleko)(‰ biztanleko)(‰ biztanleko)(‰ biztanleko)

DimaDimaDimaDima 78,4578,4578,4578,45

Arratiako Udalen Mankomunitatea 61,31

Iturria: UDALMAP. Udal iraunkortasun adierazleak.

Dimak ez du garbigune zerbitzua. Arratiako Mankomunitateko garbigunea Igorren kokatzen

da. Bertara etxeetan sortutako hondakinak eta hondakin asimilagarriak baino ezin dira

bideratu. Bildutako hondakinak errekuperaziora eta birziklapenera bideratzen dira batik bat.

Garbigunean honako hondakinak onartzen dira:

- INERTEAK: Obra-hondakinak, kristalak, konketak, komunak…

- EGURRA: Armairuak, aulkiak, kutxak, markoak, ateak, oheak…

- BOLUMEN HANDIKOAK: Altzariak, koltxoiak, somierrak...

- PLASTIKOAK: Persianak, aulkiak, mahaiak, jostailuak, bilgarriak…

- TXATARRA: Erradiadoreak, bizikletak, harraskak, antenak, aulkiak, bidoiak…

- MARRA ZURIA: Hozkailuak, garbigailuak, mikrouhinak…

- MARRA MARROIA: Telebistak, bideoak, DVD-erreproduzitzaileak, musika ekipoak,

ordenagailuak…

- PAPERA ETA KARTOIA: Kartoizko kaxak, bilgarriak, aldizkariak, egunkariak…

- PNEUMATIKOAK: Ikusi Mugak.

- LOREZAINTZA: Inausketa hondarrak, zuhaixka lehorrak…

- METAGAILU ETA BATERIAK

- OLIOAK: Etxekoak, karterrekoak…

- BEIRA: Botilak, poteak…

- BESTE BATZUK: Mueta guztietako pilak, fluoreszenteak, tonerreko kartutxoak, ontzi

arinak (edukiontzi horia), telefono mugikorrak, CDak, DVDak, bideo eta audio

kaseteak, merkuriozko termometroak, plastikozko eta aluminiozko kafe kapsulak…

Horrez gain, Berrerabilpen edukiontziakBerrerabilpen edukiontziakBerrerabilpen edukiontziakBerrerabilpen edukiontziak ere kokatu dira Diman. Edukiontzi hauetan berrerabili

litezkeen tresnak jasoko dira, besteak beste: altzariak (armairuak, mahaiak, aulkiak...),

etxetresna elektrikoak (garbigailuak, ontzi-garbigailuak, lehorgailuak, mikrouhin labeak...),

gailu elektriko eta elektroniko txikiak, telebistak, jostailuak, bazarra, liburuak, e.a.

Pinturak, aerosolak eta disolbatzaileak: Basauri, Durango, Erandio, Gernika, Gueñes, Markina

eta Sestaoko garbiguneetan baino ez dira jasotzen.

2013. urte arte, errefusak materia organiko guztia eta birziklatu ezin daitezkeen hondakinak

biltzen zituen. Gaur egun aldiz, materia organikoa biltzeko bilketa sistema espezifikoa ezarri

da Diman.


kudeaketa Diman

7


3333. . . . Hondakin Hondakin Hondakin Hondakin

organikoen organikoen organikoen organikoen

kudeaketa kudeaketa kudeaketa kudeaketa DimanDimanDimanDiman

Arratiako Udalen Mankomunitateak, Bizkaiko Foru Aldundiarekin elkarlanean, prestatu gabeko

barazki eta landareetatik datozen hondakin organikoak gaika biltzeko zerbitzua jarri zuen

martxan 2013an, barazkiak, frutak, lekaleak, pastak eta arrozak, fruten hazurrak, e.a.

jasotzeko, baita loreen eta landareen hondakinak batzeko ere. Horretarako Igorren, 5.5.5.5.

edukiontziaedukiontziaedukiontziaedukiontzia, marroi kolorekoa, kokatu zen.

Horrez gain, 2013an ere Arratiako Udalen Mankomunitateak etxeko konpostaia egiteko etxeko konpostaia egiteko etxeko konpostaia egiteko etxeko konpostaia egiteko

kanpainakanpainakanpainakanpaina abian jarri zuen.

Bi proiektu hauen helburua hondakin organikoak balioan jartzea da, zabortegira doan hondakin

kopurua gutxituz eta Europar araudiak ezartzen duen %50ko birziklapen tasa lortuz.

5. EDUKIONTZIA5. EDUKIONTZIA5. EDUKIONTZIA5. EDUKIONTZIAREN KANPAINAREN KANPAINAREN KANPAINAREN KANPAINA

2012ko Azaroan, Arratiako Udalen Mankomunitateak sukaldatu gabeko landare eta barazki

jatorria duten hondakinak gaika biltzeko zerbitzua aurkeztu zuen.

Ekimen hau Bizkaiko Foru Aldundia onartutako “Bizkaiko Hiri Hondakinak Kudeatzeko II. Plan

Integrala 2005-2016”-ren eta “Bizkaiko Hiri Hondakinen Aurrezaintzarako Plana 2010-2016”-

ren barruan kokatzen da.

Proiektua gauzatu ahal izateko, 1.100 litroko edukiera duten marroi koloreko edukiontziak

kokatu dira eskualdeko udalherrietan.

Ekimen honekin bi helburu nagusi lortu nahi izan dira:

1. Zabortegira doan hondakin kopurua gutxitzea,

2. Hondakinei baliozkoa den eta ingurumena kaltetzen ez duen irteera ematea.

Edukiontzi berri hauen bidez jasotako hondakin organikoak Bizkaiko konpostegira bideratzen

dira konposta lortzeko, ondoren lurzorua aberasteko obra zibilean, mendietan eta

berdeguneetan erabili daitekeelarik.

Diman guztira 11111111 edukiontziedukiontziedukiontziedukiontzi kokatu dira hondakin organikoak biltzeko. Horrez gain, 157 157 157 157

etxeko edukiontzietxeko edukiontzietxeko edukiontzietxeko edukiontzi marroi banatu dira 5. edukiontziaren proiektuan parte-hartzeko izena eman

duten 136 familiena artean. Guztira abonatatuta dauden familien %22,11familien %22,11familien %22,11familien %22,11aaaa ari da hondakin

organikoa bereizita biltzen.

Bildutako mBildutako mBildutako mBildutako materia organikoaren garapena (Kg)ateria organikoaren garapena (Kg)ateria organikoaren garapena (Kg)ateria organikoaren garapena (Kg)

2013201320132013 2014201420142014

Arratiako Udalen

Mankomunitatea 141.087 85.760

Iturria: Arratiako Udalen Mankomunitatea.

OHARRA: 2014ko dautak Irailerartekoak besterik ez dira.


kudeaketa Diman

8


2014ko Azaroaz geroztik, 5. Edukiontzian sukaldatutako landare eta barazki jatorria duten

hondakinak ere bota ahal dira. Arratiako Udalen Mankomunitatean aldaketa honen berri

emateko eskualdeko herritarrei zuzendua dagoen komunikazio kanpaina bat luzatu du.

Beraz, aldaketa hau kontuan izanda, gaur egun Dimako edukiontzi marroietan bota daitezkeen

hondakin organikoak honakoak lirateke:

BOTA DAITEZKEEN HONDAKIN ORGANIKOAKBOTA DAITEZKEEN HONDAKIN ORGANIKOAKBOTA DAITEZKEEN HONDAKIN ORGANIKOAKBOTA DAITEZKEEN HONDAKIN ORGANIKOAK BOTA EZIN DIREN HONDAKIN ORGANIKOAKBOTA EZIN DIREN HONDAKIN ORGANIKOAKBOTA EZIN DIREN HONDAKIN ORGANIKOAKBOTA EZIN DIREN HONDAKIN ORGANIKOAK

� Landare-jatorriko hondakinak, prestatutakoak

edo prestatu gabeak

� Sueteko papera, ogi eta opil apurrak,

kafe-hondarrak, infusio-poltsatxoak,

botila-kortxo naturalak, e.a.

� Landareak (sustrai barik), lore-hondarrak,

e.a.

� Okelak, arrainak, eta mariskoak

� Esnekiak eta arrautza-oskolak

� Errautsak, xurgatu edo eskobatutako

hondakinak, lurra, zigarro-mutxikinak

� Konpostagarria ez den edozein material

(beira, plastikoa, metala,…)

� Erabili eta botatako txizoihalak,

erabilitako paper-zapiak eta olio-

hondakinak dituen suete-papera

� Animalien gorotzak

� Olioak

Iturria: Arratiako Udalen Mankomunitatea.

ETXEKO KONPOSTAREN KANPAINAETXEKO KONPOSTAREN KANPAINAETXEKO KONPOSTAREN KANPAINAETXEKO KONPOSTAREN KANPAINA

Hondakin organikoen kudeaketa egokia lortzeko, 5. edukiontziaren emaitzak indartzeko asmoz,

2013az geroztik etxeko konposta egiteko kanpaina abian dauka Arratiako Udalen

Mankomunitateak. Kanpaina udal mailan ez ezik, Eskualdeko eskoletan ere hedatu da.

Kanpainaren helburu nagusiak honakoak izan dira:

1. Etxeko konpostari esker hondakinen prebentzio indizeak hobetzea,

2. 500 konpostagailu kokatzea, berauen erabilera egokia ziurtatuz, sukaldeko hondakin

organikoen sorreraren prebentzioa eta errefusa frakzioaren eta bilketa kostuaren

gutxitze nabarmena lortzeko.

Gaur egun, kainpainan guztira Arratiako 441 erabiltzaile aktiboerabiltzaile aktiboerabiltzaile aktiboerabiltzaile aktibo daude, hauetatik 103 Dima103 Dima103 Dima103 Dimakokokokoak ak ak ak

diradiradiradira.

Kanpainan izena emanda duten biztanleei etxean konposta nola egin ikasteko formakuntza


kudeaketa Diman

9


eskaini zaie. Behin formakuntza gauzatuta, etxean konposta egiten hasteko beharrezko

material guztiak erraztu zaizkie.

ZE HONDAKIN MOTA BOTA ZE HONDAKIN MOTA BOTA ZE HONDAKIN MOTA BOTA ZE HONDAKIN MOTA BOTA ALALALAL DIDIDIDIRA RA RA RA ETXEKO ETXEKO ETXEKO ETXEKO KONPOSTAGAILURA?KONPOSTAGAILURA?KONPOSTAGAILURA?KONPOSTAGAILURA?

Konpostagailura mota guztietako sukaldeko hondakinak isuri daitezke, bai gordinak bai

sukaldatuak. Jarraian konpostagailura isurtzen diren hondakinen karakterizazioa ikus daiteke:


kudeaketa Diman

10


Iturria: Etxeko Konpostaren kanpainaren ebaluazioa Arratian Txostena. 2014ko Uztaila.

Horrez gain, lorezaintzako eta baratzeko soberakinak ere isuri daitezke konpostagailura.

Erabiltzaileen %12ak mota honetako hondakinak besterik ez ditu isurtzen, sukaldeko

hondakinak ekidinez.

NOLA ZIURTATU NOLA ZIURTATU NOLA ZIURTATU NOLA ZIURTATU DAITEKE DAITEKE DAITEKE DAITEKE KONPOSTAREN KALITETEKONPOSTAREN KALITETEKONPOSTAREN KALITETEKONPOSTAREN KALITETEAAAA EGOKIAEGOKIAEGOKIAEGOKIA DELADELADELADELA????

Kanpainan partehartzen ari diren herritarren artean konposta egiterakoan izan dituzten arazo konposta egiterakoan izan dituzten arazo konposta egiterakoan izan dituzten arazo konposta egiterakoan izan dituzten arazo

nagusiaknagusiaknagusiaknagusiak zein izan diren aztertuz, gehien azaldu den arazoa euli eta eltxoen agerraldia izan da.

Hau horrela izanik, inongo arazorik izan ez duten partehartzaileen kopurua ere oso nabarmena

da.

Iturria: Etxeko Konpostaren kanpainaren ebaluazioa Arratian Txostena. 2014ko Uztaila.

Identifikatutako arazoei konponbidea aurkitzeko eta lortzen den konposta kalitate oneko

235,65%

80,22%

27,70%20,60%

Hondakin gordinak

Hondakin gordinak, jaki

sukaldatuak, haragi eta

arrai hondakinak

Hondakin gordinak, jaki

sukaldatuak

Hondakin gordinak, haragi

eta arrai hondakinak

2,30%5,10%

44,39%

1,79%4,34%

2,30% 1,02%

32,91%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%


kudeaketa Diman

11


izateko, Etxeko konpostaren kanpainaren diagnostiko txostenean honako gomendioak bildu

dira:

ETXEKO KONPOSTAREN KALITATEA HOBETZEKO GOMENDIOAKETXEKO KONPOSTAREN KALITATEA HOBETZEKO GOMENDIOAKETXEKO KONPOSTAREN KALITATEA HOBETZEKO GOMENDIOAKETXEKO KONPOSTAREN KALITATEA HOBETZEKO GOMENDIOAK

• Usain txarrak: materialak irauli egurasbidearekin eta materiale sikua gehitu.

• Euli eta eltxoen presentzia: materiala ongi nahastu eta janari-hondakin

freskoenak ongi lurperatu, konpostaren goi aldean beti material sikua izanez.

Gomendagarria da goi aldean lastozko estaldura, egunkariak edo material sikua

izatea.

• Ez du tenperatura hartzen: materia marroi eta berdearen arteko nahazketa

desegokia da. Edo materia marroi larregi dago eta ondrioz nahasketari

hezetasuna falta zaio edo materia berde larregi dago eta ondorioz

mikroorganismoek ezin dute lan egin. Konpostaje prozesua hasi eta arintzeko

ximaur pixkat bota.

• Konpostagailu oso heterogeneoa: komenigarria da konposta ongi nahastea

gune sikuak ekiditeko, beharrezkoa izanez gero ura geituz.

• Partikulen taimana handiegia: janari eta lorategi hondakinak (arramak, e.a.)

ongi txikitu konpostagailura bota aurretik

• Hezeegi eta konpaktatutegi dago konposta: konpostagailuaren azpian sare bat

kokatu, konpostagailuaren eta lurraren bitartean.

Kalitatea neurtzeko parametroak zein diren kontuan izanda, 2014/2015 ikasturtean

Dimako Ugara LHIko ikasleek udal ibilbideak egin dituzte herriko etxeko

konpostagailuen kalitatea neurtzeko. Azterketa udal baratzetako konpostagailuetan

egin dute. Jarraian ateratako ondorioak jaso dira:

DIMAKO ETXEKO KONPOSTAGAILUEN KALITATEA NEURTZEKO UDAL DIMAKO ETXEKO KONPOSTAGAILUEN KALITATEA NEURTZEKO UDAL DIMAKO ETXEKO KONPOSTAGAILUEN KALITATEA NEURTZEKO UDAL DIMAKO ETXEKO KONPOSTAGAILUEN KALITATEA NEURTZEKO UDAL

IBILBIDEETAKO EMAITZAK ETA ONDORIOAK:IBILBIDEETAKO EMAITZAK ETA ONDORIOAK:IBILBIDEETAKO EMAITZAK ETA ONDORIOAK:IBILBIDEETAKO EMAITZAK ETA ONDORIOAK:

• Dimako etxeko konpostagailuenDimako etxeko konpostagailuenDimako etxeko konpostagailuenDimako etxeko konpostagailuen %5,8a azartetu dira eta

hauetatik %33ak bataz beste nahiko kalitate ona %33ak bataz beste nahiko kalitate ona %33ak bataz beste nahiko kalitate ona %33ak bataz beste nahiko kalitate ona duela esan

daiteke. Hala ere, non hobetua badagoela Hala ere, non hobetua badagoela Hala ere, non hobetua badagoela Hala ere, non hobetua badagoela ondorioztatu daondorioztatu daondorioztatu daondorioztatu da.

• Orokorrean, ikuskatutako konpostagailuetan identifikatu diren

puntu ahul adierazgarrienak honakoak izan dira:

o Konpostagailuen tenperatura bataz beste 9ºC

ingurukoa da. Printzipioz nahiko baxua dela esan

daiteke.

o Konpostagailuen hezetasun maila ez da egokia,

orokorrean sikuegi daude

o Hondakin organikoaren gainean jartzeko estalkia falta

da konpostagailu gehienentan, hau da, zerrautsa,

lastoa, hostoak… Materia marroia hain zuzen ere.

o Aztertutako konpostagailuen %33aren betetze maila

desegokia da.

o Aztertutako konpostagailuen gehiengoan

mikrofaunaren presentzia badago.


kudeaketa Diman

12


Dimako ikasleak udal baratzeko konpostontzien kalitatea neurtzen.

LORTZEN DEN KONPOSTAREKIN ZER EGIN DAITEKELORTZEN DEN KONPOSTAREKIN ZER EGIN DAITEKELORTZEN DEN KONPOSTAREKIN ZER EGIN DAITEKELORTZEN DEN KONPOSTAREKIN ZER EGIN DAITEKE????

Konpostaren erabilpenari dagokionez, kanpainan izena emanda duten erabiltzaileen %79,31ak

lortutako konposta etxeko zelaian edo lorontzietan erabiltzeko asmoa dauka, aldiz %58,77ak

konposta baratzera bideratuko du.

ETXEKO KONPOSTARI ESKER ZENBAT HONDAKIN ORGANIKO KUDEATZEN DIRA?ETXEKO KONPOSTARI ESKER ZENBAT HONDAKIN ORGANIKO KUDEATZEN DIRA?ETXEKO KONPOSTARI ESKER ZENBAT HONDAKIN ORGANIKO KUDEATZEN DIRA?ETXEKO KONPOSTARI ESKER ZENBAT HONDAKIN ORGANIKO KUDEATZEN DIRA?

Mini-Waste Europako Ikerketa batek ezartzen dituen irispideak jarraituz, kalkulatu daiteke

Diman zenbatekoa den hile betean etxeko konpostaiaren bitartez kudeatzen den hondakin

organiko kantitatea.

�� = ��

�� . � �� 30� ��ℎ��

Arratiako Udalen Mankomunitateak dituen datuen arabera, 103 familia ari dira gaur egun Diman

etxeko konposta egiten eta bataz beste Arratiako familia batean 2,3 pertsona dira. Horrez gain,

estimatzen da pertsona batek egunean 200 gr hondakin organiko sortzen dituela. Ondorioz,

esan daiteke etxeko konpostaren bitartez hilean teorikoki etxeko konpostaren bitartez hilean teorikoki etxeko konpostaren bitartez hilean teorikoki etxeko konpostaren bitartez hilean teorikoki 1,1,1,1,41414141Tn hondakTn hondakTn hondakTn hondakin organiko kudeatzen in organiko kudeatzen in organiko kudeatzen in organiko kudeatzen

direladireladireladirela DimanDimanDimanDiman....

Ba al zenekien?Ba al zenekien?Ba al zenekien?Ba al zenekien?

Errefusaren edukiontzira jaurtitzen dugun sabor poltsa

bakoitzeko %36-40 materia organikoa da. Horren portzentai

esanguratsua izanik, materia organikoa bereiztea eta prozesu

natural baten bitartez kudeatzea aukera onena da gure

ingurumenean sortzen duen inpaktu negatiboa ekiditeko.


kudeaketa Diman

13


4444. . . . Gizartearen Gizartearen Gizartearen Gizartearen

sentsibilizazioa. sentsibilizazioa. sentsibilizazioa. sentsibilizazioa.

Ezinbestekoa!!Ezinbestekoa!!Ezinbestekoa!!Ezinbestekoa!!

Etxeko konpostaren kanpainaren balorazioarikanpainaren balorazioarikanpainaren balorazioarikanpainaren balorazioari dagokionez, Arratiako erabiltzaileen %90ak%90ak%90ak%90ak

kanpaina ongi eta oso ongiongi eta oso ongiongi eta oso ongiongi eta oso ongi bitarteanbitarteanbitarteanbitartean baloratu du eta aurrerantzean konposta egiten jarraitzeko

asmoa dutela adierazi dute.

Jarraian, Etxeko Konpostaren Kanpainaren eraginkortasuna hobetzeko parte-hartzaileek egin

dituzen iradokisunak zein diren ikus daiteke:

ETXEKO KONPOSTAREN KANETXEKO KONPOSTAREN KANETXEKO KONPOSTAREN KANETXEKO KONPOSTAREN KANPAINAREN ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO IRADOKIZUNAKPAINAREN ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO IRADOKIZUNAKPAINAREN ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO IRADOKIZUNAKPAINAREN ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO IRADOKIZUNAK

• Konpostaren kanpaina landa guneetara ez ezik herri guneetara ere bideratu

beharko litzateke, auzo-konpost guneak sortuz.

• Hondakin organiko guztia konpostatzen duten bizilagunei hondakinen zergan

beherapenak ezarri.

Aurrera begira, Arratiako Udalen Mankomunitatearen helburua herritarren erdiak gutxienez

hondakin organikoen kudeaketaren hobekuntzan partehartzea da, Bizkaiko Foru Aldundiak eta

Europar Batasuneko legediak ezarri duten %50 birziklapen tasara urbildu ahal izateko.

Diman, gaur egun, herritarren %39,09a ari da hondakin organikoak kudeatzeko dauden bi

aukeretako bat erabiltzen, hau da, edo 5. edukiontzia edo etxeko konpostagailua.

Herritarren %50ak hondakin organikoen sailkako bilketan eta kudeaketan parte har dezala

lortzeko, Arratiako Udalen Mankomunitateak abian dituen bi ekintzei jarraipena emango die:

1. 5. Edukiontizaren bitartez sukaldatuak ez dauden hondakin begetalen sailkako bilketa

zerbitzuaren hedapena egiteko informazio eta sentsibilizazioa.

2. Etxeko konpostaren bitartez hiri hondakinen frakzio organikoaren kudeaketa egokia

etxe familibakarretara eta landa guneetara hedatzea.

Ekintzen eraginkortasuna hobetzeko Etxeko Konpostaren kanpainan honako hobekuntzak

poroposatu dira:

1. Landa guneetan hedapen zabala lortzeko, auzoetan talde-sentsibilizazio ekintzak

burutzea eta/edo sentsibilizazioa etxeka egitea.

2. Etxeko konpostaren kanpainan izena eman nahi ez duten biztanleei, 5. Edukiontziaren


kudeaketa Diman

14


kanpainan parte-hartzera animatu eta momentuan materialak erraztu.

3. Kanpaina aurrera doan einean, talde-sentsibilizazio ekintzak burutu.

Hondakin organikoen kudeaketaren nondik norakoak gizarteratzeko gainera, Arratiako Udalen

Mankomunitateak blog gune bat ere badu:

http://arratiakoontzimarroia.blogspot.com.es/

DIMAKO UGARANA DIMAKO UGARANA DIMAKO UGARANA DIMAKO UGARANA HERRIHERRIHERRIHERRI IKASTETXEAIKASTETXEAIKASTETXEAIKASTETXEA

Dimako Ugarana LHI Ikastetxea 2013an hasi zen eskolako hodakin organikoak konposta

egitera bideratzen. 2014ko Martxoan konposta nola egin ikasteko tailerrak egin zituzten.

Gaur egun eskolan sortzen den hondakin organiko guztia, zabortegira bota ordez, ikaste-

txean bertan ezarri dan konpost gunean kudeatzen da.

Orain artean lortutako emaitzak ikusita, beharrezkoa ikusten da arlo honetan egin diren beharrezkoa ikusten da arlo honetan egin diren beharrezkoa ikusten da arlo honetan egin diren beharrezkoa ikusten da arlo honetan egin diren

ekimenei bultzada eta jarraipena emateaekimenei bultzada eta jarraipena emateaekimenei bultzada eta jarraipena emateaekimenei bultzada eta jarraipena ematea.

Aipatzekoa da baita ere, hondakinen kudeaketa egokia eskola politikan ere barneratua dagoela

Eskolako Agenda 21 ProgamarenEskolako Agenda 21 ProgamarenEskolako Agenda 21 ProgamarenEskolako Agenda 21 Progamaren bitartez, non 2014/2015 ikasturtean Dimako Ugarana Herri

Ikastetxea partehartzen ari den.

GUTXITU, BERRAERABILI, BIRZIKLATU HONDAKINAK … 2014 2015/EA21 Udal Diagnostikoa... · Kanpaina...

Documents

Transcript of GUTXITU, BERRAERABILI, BIRZIKLATU HONDAKINAK … 2014 2015/EA21 Udal Diagnostikoa... · Kanpaina...