1

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

TIP FAKÜLTESİ

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI SEÇMELİ STAJI

İNTÖRN REHBERİ

2

İÇİNDEKİLER

Tanıtım Bilgileri 4

Stajın Amacı 7

Yeterlikler 7

Beklenen Görevler ve Düzeyleri 8

Eğitim Ortamları 15

Eğitim Programı 15

Eğitimin Yürütülmesi

15

Değerlendirme

16

Önerilen Kaynaklar

16

3

TANITIM BİLGİLERİ

Stajın ilk günü sabah saat 08:00’de Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Bölüm 83

dershanesinde hazır bulunmanız gerekmektedir. Bu toplantıda intörn eğitim programından

sorumlu öğretim üyesi ve ana bilim dalı başkanı tarafından Kadın Hastalıkları ve Doğum

intörnlüğü döneminde yapacağınız stajın amaçları, programı, çalışma koşulları ve kuralları

açıklanacaktır.

Staj süresi 1 aydır. Bu staj süresinde eğitimde rol alan A.D. öğretim üyelerini, stajdan

sorumlu olan öğretim üyesini ve iletişim bilgilerini aşağıda bulabilirsiniz.

Staj döneminde 4 ayrı birimde eğitim planlanmaktadır. Aşağıda bu birimleri görebilirsiniz.

Poliklinikler

Doğumhane (Bölüm 81)

Bölüm 82 (Antenatal ve postpartum servisi)

Bölüm 83 (Jinekoloji servisi)

Ameliyathane (81 Ameliyathanesi-A katı Ameliyathanesi)

Bu birimlere rotasyon şeklinde katılım olacaktır. İnternler bir ay boyunca asistanlar, yan dal

asistanları (“fellow”) ve öğretim üyelerinin gözetimi altında çalışacaklardır. Ayrıca öğretim

üyeleri bazında rotasyonlar olacak, intörnler birebir olarak öğretim üyeleri ile çalışacaklardır.

Kadın Hastalıları ve Doğum intörnlüğü süresince eğitim verecek öğretim üyeleri görev

aldıkları ana bilim dalı ve bilim dallarına göre Tablo 1’de gösterilmiştir.

İntörnlere Kadın Hastalıklar ve Doğum ile ilgili teorik eğitimin kısa süreli tekrarı ve gözden

geçirme için bölümümüz tarafından düzenli olarak çıkarılan kitap önerilir (Temel Kadın

Hastalıkları ve Doğum Bilgisi, 3. baskı). İntörnlerin teorik olarak hazır bulunma düzeyi

yükseltilir.

4

İletişim Bilgileri:

Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Başkanı:

Prof. Dr. Serdar Günalp

Tel: 305 1805

Kadın Hastalıkları ve Doğum Dönem 6 Sorumlusu:

Prof. Dr. İbrahim Esinler

Tel: 305 1805

Kadın Hastalıkları ve Doğum Başasistanlığı:

Tel: 305 1805

e-posta: esinler@hacettepe.edu.tr

Tablo 1. Kadın Hastalıkları ve Doğum AD İntörnlüğü Süresince Eğitim Verecek Öğretim

Üyeleri

ANA BİLİM DALI / BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ

Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı

(Tel: 305 1805)

Prof. Dr. Serdar Günalp

Prof. Dr. M. Sinan Beksaç

Prof. Dr. Kunter Yüce

Prof. Dr. Selçuk Tuncer

Prof. Dr. Hakan Yaralı

Prof Dr. Özgür Deren

Prof. Dr. Coşkun Salman

Prof. Dr. Gürkan Bozdağ

Prof. Dr. İbrahim Esinler

5

Doç. Dr. Özgür Özyüncü

Doç. Dr. Nejat Özgül

Doç. Dr. Murat Gültekin

Dr.Öğr. Üyesi Sezcan Mümüşoğlu

Perinatoloji Bilim Dalı

(Tel: 305 1805)

Prof. Dr. M. Sinan Beksaç

Prof. Dr. Özgür Deren

Doç. Dr. Özgür Özyüncü

Jinekolojik Onkoloji Bilim Dalı

(Tel: 305 1805)

Prof. Dr. Kunter Yüce

Prof. Dr. Selçuk Tuncer

Prof. Dr. Coşkun Salman

Doç. Dr. Murat Gültekin

Doç. Dr. Necat Özgül

6

STAJIN AMACI

Bu stajda intörnlerin, kadın hastalıkları ve doğum dalındaki temel hastalıkların tanı ve

tedavisini yapabilmesi; temel hastalıklar dışındaki durumlarda ise ön tanı koyarak

müdahaleler yapıp kadın hastalıkları ve doğum uzmanına sevk etme sürecini başlatabilmesi

amaçlanmaktadır.

YETERLİKLER

Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sonrasında intörnlere aşağıdaki yeterliklerin

kazandırılabilmesi amaçlanmaktadır:

Gebelik döneminde;

o Gebe izlemi yapabilir

Öykü alabilir

Son adet tarihine göre gebelik haftasını hesaplayabilir

Leopold manevralarını yapabilir

Servikal açıklık ve silinmeyi belirleyebilir

Tetkikleri planlayabilir

Tetkik sonuçlarını değerlendirebilir

Partogramların çıkarılmasını yapabilir

o Fetus iyilik halinin değerlendirebilir (Aktif doğum eylemindeki veya inaktif

eylemde olan hastalara Non-Stress Test (NST) cihazını bağlar ve NST

sonuçlarının yorumlayabilir

o Doğum indüksiyonu yapılacak hastalara oksitosin hazırlayabilir

o Magnezyum alacak hastalara magnezyum hazırlayabilir

Doğum sonrası dönemde;

o Postpartum hastaların takibini yapabilir

Epizyotomi kontrolü yapabilir

Post partum kanama tanısını koyabilir ve tedavi sürecini

başlatabilir

Uterus tonusunu değerlendirebilir

İdrar çıkışının takibini yapabilir

Jinekolojik hastalarda

7

o Preoperatif hastanın hikâyesinin alabilir

o Preoperatif muayene ve hazırlanmasını yapabilir

o Jinekolojik hastaların muayenelerini yapabilir

Spekülüm takabilir

Smear alabilir

Pelvik muayene yapabilir

o Vital bulguları değerlendirebilir (tansiyon ölçme, nabız, ateş, solunum sayısı)

İşlemsel becerileri (damar yolu açma, kan alma, sütür, pansuman, nazogastrik

tüp uygulama, üriner sonda takma) uygulayabilir

Epikriz hazırlayabilir

Hasta sevki yapabilir

Zor durumlar dâhil sağlıkla ilgili süreçlerde hasta ve yakınlarıyla etkin iletişim

kurabilir

Mesleki uygulamalarında karşılaştığı etik sorunları tanıyabilir ve yönetebilir

Mesleki uygulamalarında hukuki ve adli durumlara uygun kararlar verebilir

Hastalıkları tanıyabilir, ICD sınıflama, tedavi seçenekleri, işlemler, yasal

süreçler, sevk endikasyonlarını tanımlayabilir

BEKLENEN GÖREVLER VE DÜZEYLERİ

Staj döneminde alt birimlerde yapılan tüm vizitlere katılır

Haftalık bölüm toplantısına (Salı günü: 09.00-12.00) nöbetçiler hariç katılır

Haftalık makale saatine (Salı günü: 08.00-09.00) nöbetçiler hariç katılır

Tablo 2’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sonunda intörnlerin

semptomlar, durumlar ve hastalıklara yaklaşım görevlerini hangi düzeyde yapabilir hale

gelmelerinin beklendiği gösterilmektedir.

Semptom ve durumlar için düzeylendirme:

A: Acil durumu tanımlayarak acil tedavisini yapabilmeli, gerektiğinde uzmana

yönlendirebilmeli.

8

ÖnT: Ön tanı koyarak gerekli ön işlemleri yapıp uzmana yönlendirebilmeli.

T: Tanı koyabilmeli ve tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön işlemleri

yaparak, uzmana yönlendirebilmeli.

TT: Tanı koyabilmeli, tedavi edebilmeli.

İ: Birinci basamak şartlarında uzun süreli takip (izlem) ve kontrolünü yapabilmeli.

K: Korunma önlemlerini (birincil, ikincil ve üçüncül korunmadan uygun olan/olanları)

uygulayabilmeli.

Tablo 2. Semptomlar/Durumlar/Hastalıklar ve Beklenen Öğrenim Düzeyleri

GÖREV DÜZEY

Akut Karın T-A

İleus T

Asit T

Pelvik kitle ÖnT

Polikistik over sendromu ÖnT‐İ

Endometriyozis ÖnT

Ektopik gebelik ÖnT

Kromozom hastalıkları (sık görülen) ÖnT

Demir eksikliği anemisi TT‐K

Hemoroid TT‐K

Dehidratasyon TT‐A‐K

Sıvı ve elektrolit denge bozuklukları T‐A‐K

Üriner sistem enfeksiyonları TT‐K

Sepsis T‐A

Tromboflebit T

Hiperemezis gravidarum TT

Apandisit ÖnT

Esansiyel hipertansiyon TT‐A‐K‐İ

9

Genital enfeksiyonlar T‐K

Doğuştan yapısal anomaliler T‐K

Pulmoner emboli ÖnT‐K

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar TT‐K

İhmal, istismar ÖnT‐K‐İ

Üriner sistem taş hastalığı T‐A

Eklampsi, preeklampsi, HELLP sendromu T‐A

Serviks kanseri ÖnT‐K

Hipotiroidizm TT‐İ

Varikosel ÖnT

Premenstrüel sendrom TT‐K

Derin ven trombozu ÖnT‐K

Abortus ÖnT

Tablo 3’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sonunda intörnlerin temel

hekimlik becerilerini hangi düzeyde yapabilir hale gelmelerinin beklendiği gösterilmektedir.

Temel hekimlik becerileri için düzeylendirme örneği:

Düzey-1: Uygulamanın nasıl yapıldığını bilir ve sonuçlarını hasta ve/veya yakınlarına

açıklar

Düzey-2: Acil bir durumda kılavuz/yönergeye uygun biçimde uygulamayı yapar

Düzey-3: Karmaşık olmayan, sık görülen, durumlarda/olgularda uygulamayı yapar

Düzey-4: Karmaşık durumlar/olgular da dahil uygulamayı yapar

10

Tablo 3. Temel Hekimlik Becerileri ve Beklenen Öğrenim Düzeyleri

GÖREV DÜZEY

Genel ve soruna yönelik öykü alabilme Düzey-4

Batın muayenesi Düzey-4

Gebe muayenesi (Leopold manevrası, pelvik muayene) Düzey-3

Jinekolojik muayene Düzey-3

Genel durum ve vital bulguların değerlendirilmesi Düzey-4

Aydınlatma ve onam alabilme Düzey-4

Epikriz hazırlayabilme Düzey-4

Hasta dosyası hazırlayabilme Düzey-4

Hastaları uygun biçimde sevk edebilme Düzey-4

Ölüm belgesi düzenleyebilme Düzey-4

Raporlama ve bildirimi düzenleyebilme Düzey-3

Reçete düzenleyebilme Düzey-4

Tedaviyi red belgesi hazırlayabilme Düzey-4

Biyolojik materyalle çalışma ilkelerini uygulayabilme Düzey-4

Dekontaminasyon, dezenfeksiyon, sterilizasyon, antisepsi

sağlayabilme Düzey-4

Glukometre ile kan şekeri ölçümü yapabilme ve

değerlendirebilme Düzey-4

Kanama zamanı ölçümü yapabilme ve değerlendirebilme Düzey-4

Laboratuvar inceleme için istek formunu doldurabilme Düzey-4

11

Laboratuvar örneğini uygun koşullarda alabilme ve

laboratuvara ulaştırabilme Düzey-4

“Airway” uygulama Düzey-3

Damar yolu açabilme Düzey-3

Doğum sonrası anne bakımını yapabilme Düzey-3

Doğum sonrası bebek bakımı yapabilme Düzey-3

Epizyotomi açılabilme ve dikebilme Düzey-2

Gebe ve loğusa izlemi yapabilme Düzey-3

Hastanın uygun olarak taşınmasını sağlayabilme Düzey-4

IM, IV, SC, ID enjeksiyon yapabilme Düzey-3

İdrar sondası takabilme Düzey-3

Kan transfüzyonu yapabilme Düzey-2

Kötü haber verebilme Düzey-3

Kültür için örnek alabilme Düzey-3

Nazogastrik sonda uygulayabilme Düzey-3

Normal spontan doğum yaptırabilme Düzey-2

Oral, rektal, vajinal ve topikal ilaç uygulamaları yapabilme Düzey-3

Tıp uygulamalarında etik sorunları çözebilme Düzey-3

Vajinal ve servikal örnek alabilme Düzey-3

Yüzeyel sütür atabilme ve alabilme Düzey-3

Doğru emzirme yöntemlerini öğretebilme Düzey-4

Kontrasepsiyon yöntemlerini doğru uygulayabilme ve

kullanıcıları izleyebilme Düzey-3

12

Tablo 4’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlük eğitimi sırasında intörnlerin hangi

temel hekimlik becerilerini hangi sayıda uygulamalarının beklendiği gösterilmektedir.

Tablo 4. Temel Hekimlik Becerileri için Beklenen Minimum Uygulama Sayıları

TEMEL HEKİMLİK BECERİSİ BEKLENEN MİNİMUM

UYGULAMA SAYISI

Batın muayenesi 5

Gebe muayenesi (Leopold manevrası,

pelvik muayene)

5

Jinekolojik muayene 5

Genel durum ve vital bulguların

değerlendirilmesi

5

Aydınlatma ve onam alabilme 10

Epikriz hazırlayabilme 10

Hasta dosyası hazırlayabilme 10

Hastaları uygun biçimde sevk edebilme 3

Ölüm belgesi düzenleyebilme 1

Raporlama ve bildirimi düzenleyebilme 5

Reçete düzenleyebilme 10

Tedaviyi red belgesi hazırlayabilme 1

Biyolojik materyalle çalışma ilkelerini

uygulayabilme

5

Dekontaminasyon, dezenfeksiyon,

sterilizasyon, antisepsi sağlayabilme

5

Glukometre ile kan şekeri ölçümü

yapabilme ve değerlendirebilme

5

Kanama zamanı ölçümü yapabilme ve

değerlendirebilme

1

Laboratuvar inceleme için istek formunu

doldurabilme

5

Laboratuvar örneğini uygun koşullarda

alabilme ve laboratuvara ulaştırabilme

3

“Airway” uygulama

13

Damar yolu açabilme 5

Doğum sonrası anne bakımını yapabilme 5

Doğum sonrası bebek bakımı yapabilme 5

Epizyotomi açılabilme ve dikebilme 1

Gebe ve loğusa izlemi yapabilme 5

Hastanın uygun olarak taşınmasını

sağlayabilme

1

IM, IV, SC, ID enjeksiyon yapabilme 10

İdrar sondası takabilme 3

Kan transfüzyonu yapabilme 3

Kötü haber verebilme

Kültür için örnek alabilme 5

Nazogastrik sonda uygulayabilme 3

Normal spontan doğum yaptırabilme 1

Oral, rektal, vajinal ve topikal ilaç

uygulamaları yapabilme

1

Tıp uygulamalarında etik sorunları

çözebilme

1

Vajinal ve servikal örnek alabilme 5

Yüzeyel sütür atabilme ve alabilme 1

Doğru emzirme yöntemlerini öğretebilme 5

Kontrasepsiyon yöntemlerini doğru

uygulayabilme ve kullanıcıları izleyebilme

3

Tablo 5’de Kadın Hastalıkları ve Doğum intörnlüğü süresince intörnlerin gözlemleri gereken

temel hekimlik becerilerinin minimum sayısı belirtilmiştir.

14

Tablo 5. Gözlemlenmesi Gereken Temel Hekimlik Becerilerinin Minimum Sayıları

TEMEL HEKİMLİK BECERİSİ BEKLENEN MİNİMUM

GÖZLEM SAYISI

Amniyosentez 1

Laparotomi ile total abdominal

histerektomi 2

Laparoskopi 2

Histeroskopi 2

Vajinal histerektomi 1

Ultrasonografi (Jinekolojik ve Obstetrik) 5

Dilatasyon ve kürtaj (D&C) 1

Sezaryen 3

Koloposkopi 1

EĞİTİM ORTAMLARI

Bölüm 82, 83 servisleri, doğumhane ve poliklinikler, A katı ameliyathane 1-3 odalar, Bölüm

81 ameliyathanesi, Bölüm 83 dershanesi ve A-kapısı girişi amfi

Bölüm 83 Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 3. katındadır.

Bölüm 82 Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 2. katındadır.

Doğumhane Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 1. katındadır.

Poliklinikler Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün zemin katındadır.

Bölüm 83 Dershanesi Bölüm 83’te olan eğitim odasıdır.

Bölüm 81 ameliyathanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünün 1. katındadır.

15

EĞİTİM PROGRAMI

Jinekoloji, obstetrik ve doğumhanede konsültan öğretim üyesi ve asistanlar ile yapılan tüm

vizitlere katılarak pratik eğitim alırlar. Bölüm içinde düzenlenen toplantılara katılırlar (Aşağıda

belirtilmiştir.)

EĞİTİMİN YÜRÜTÜLMESİ

Çalışma İlkeleri:

Her Salı saat 08.00-09.00 arasında bölüm 83 dershanesinde yapılan teorik derslere katılırlar.

Her Salı saat 09.00-12.00 arasında A kapısı girişi amfisinde bölüm değerlendirme

toplantılarına katılırlar.

Staj başlamadan önce hangi intörnün nerede ve ne zaman çalışacağı, nöbet tutacağı bölümler

ve zamanı hakkaniyetli ve random olacak şekilde hazırlanır. Bu çalışma programı tüm

intörnlere dağıtılır. Nöbetlerin sıklığı staja gelen intörn sayısına göre değişmektedir. Sayıları

ne kadar az olursa olsun araştırma görevlilerinden daha fazla nöbet tutmazlar. İntörnler

çalıştıkları birimlerdeki araştırma görevlilerinin ve öğretim üyelerinin gözetiminde çalışırlar.

Ameliyathane: En geç 08.30’da A katı günlük cerrahide olurlar. Araştırma görevlisi eşliğinde

hastaların muayenesi-hazırlanması ve günlük cerrahi ameliyatları için organizasyon yaparlar.

Poliklinik: En geç 08.30’da Kadın Hast. ve Doğum Polikliniğinde olurlar. Kendilerine

ayrılmış olan muayene odalarında araştırma görevlisi veya öğretim üyesi eşliğinde hasta

hazırlama, muayenesi gibi klinik uygulamalara katılırlar.

Doğumhane: En geç 08.00’de Doğumhanede olurlar. Araştırma görevlisi veya öğretim üyeleri

gözetiminde kendilerine verilen klinik uygulamalar ile ilgili görevleri yerine getirirler.

16

Servisler: En geç 08.00’da görev yapacakları servislerde olurlar. Araştırma görevlileri ve

öğretim üyelerinin vizitlerine katılırlar. Kendilerine verilen klinik uygulama görevlerinin

yerine getirirler.

İntörnlerin görevleri başında iken karşılaştıkları herhangi bir anlaşmazlık durumunda stajdan

sorumlu öğretim üyesi haberdar edilir.

Ders ve Etkinlikler: Her Salı 08.00-09.00 saatleri arasında bölüm 83 dershanesinde teorik

derslere katılırlar (nöbetçiler hariç). Ayıca her Salı 09.00-12.00 arası genel bölüm eğitim

toplantılarına katılırlar (nöbetçiler hariç).

Eğitim programında eğitici olan öğretim üyeleri kendi ünitemizden veya yurtiçi başka

üniversitelerden (bazen yurt dışı davet edilen öğretim üyesi de olabilmektedir) öğretim

üyeleridir. Bu program her ay değiştiği için staj başında intörnlere dağıtılmaktadır.

Servis-Doğumhane Çalışma Saatleri ve Nöbetler:

Servis-Doğumhane çalışma saatleri hafta içi 08.00-17.30 arasıdır. Poliklinik çalışma saatleri

hafta içi 09.00-17.00 arasıdır.

Nöbetler hafta içi 17.30-08.00 arasındadır. Hafta sonu veya tatil günleri 09.00’da başlar 09.00’a

kadar devam eder.

DEĞERLENDİRME

İntörnlerinin yeterlikleri beraber çalıştığı asistanların da görüşleri göz önünde bulundurularak

Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D. Başkanı ve intörn sorumlusu öğretim üyesi tarafından

yapılır ve not olarak verilir. Değerlendirme kriterleri; eğitim faaliyetlerine katılımları,

görevlerine düzenli olarak gelmeleri, verilen klinik uygulamaları yapıp yapmadıklarıdır.

17

ÖNERİLEN KAYNAKLAR

Temel Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi, 3. Baskı, 2014, Güneş Kitapevi, Editör: Prof. Dr.

Serdar Günalp