Ibaizabal argitaletxea

Historia Garaikidea

DBHOko 1. mailako programazioa

1. gai multzoa. XIX. mendeko aldaketak

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Erregimen Zaharreko ezaugarri ekonomikoak, demografikoak eta sozialak identifikatzea.2. Monarkia absolutuaren ezaugarriak eta Frantziako eta Britainia Handiko ilustratuen

pentsamendu politikoa aztertzea.3. Errege ilustratuen ohitura politikoak azaltzea.4. Erresuma Batuko industria iraultzako aurretiazko baldintzak eta sektore dinamikoenak

azaltzea.5. Europako herrialdeetan industrializazioak izandako erritmoak konparatzea eta aztertzea.6. Bigarren industria iraultzaren ezaugarri bereziak identifikatzea eta inperialismoaren krisiaren

kausak eta ondorioak azaltzea.7. Amerikako eta Frantziako iraultzen bilakaera azaltzea eta gertatutako aldaketen garrantziaz

jabetzea.8. Errestaurazioaren eta iraultzaren zikloen diferentzia ideologikoen eta espazialen nahiz

izandako eraginaren arrazoiak adieraztea.9. Europako testuinguru liberalean kontzientzia nazionalen sorrera baloratzea.10. xix. mendeko aldaketa kulturalak eta sozialak bereiztea, aurreko mendeko egoerarekin

konparatuta.11. Pentsalari utopikoen, anarkisten eta marxisten oinarrizko ideiak identifikatzea.12. Langileen elkarteak eta horien artean zeuden desberdintasun ideologikoak azaltzea.13. XIX. mendeko bigarren erdian Europako herrialdeetan gertatutako aldaketa politiko

garrantzitsuenak adieraztea.14. Fenomeno inperialistaren arrazoiak eta ondorioak baloratzea kolonien eta metropolien

ikuspuntutik.15. Inperio kolonial nagusiak eta Afrika eta Asia banatzeko prozesua identifikatzea.

KONTZEPTUZKO EDUKIAK1. Ekonomia eta gizartea Erregimen Zaharrean.2. Monarkia absolutua eta mugimendu ilustratua.3. XVIII. mendearen bukaerako gobernu erak. 4. Industria iraultza Erresuma Batuan.5. Industrializazioaren hedapena Europan.6. Bigarren industria iraultza eta kapitalismoaren krisia.7. Amerikako eta Frantziako iraultzak.8. Errestaurazioa eta iraultza zikloak.9. Nazionalismoak.10. Gizartean eta kulturan gertatutako aldaketak.11. Langileen mugimenduen oinarri ideologikoak.12. Langileen mugimenduaren jarduera politikoa eta sindikala.13. Demokraziaren aurrerapenak Europan eta Estatu Batuetan.14. Inperialismoaren kausak eta ondorioak.15. Inperio kolonialak eta Afrikaren eta Asiaren banaketa.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. XVIII. mendeko gizarteetan nagusi ziren ezaugarri demografikoak, ekonomikoak eta sozialak

azaltzeko gai da. 2. Gobernu absolutistaren gobernatzeko moduak identifikatzen ditu eta ilustratuen ideiekin

konparatzen ditu.3. Errege ilustratuen jardun politikoa baloratzen du, Holandarekin eta Erresuma Batuarekin

konparatuta.4. Ingalaterrako industrializazioaren ezaugarri bereziak aztertzeko gai da.5. Industrializazioak Europako kontinentean izan zituen eraginak konparatzeko gai da.6. Bigarren industria iraultzako ezaugarriak azaltzen ditu eta kapitalismoaren krisiaren aurrean

erabakitako irtenbideak baloratzen ditu.

2

7. Amerikako eta Frantziako iraultza prozesuak laburtzen ditu, barneko aldaketa ideologikoak kontuan hartuz.

8. Errestaurazioaren kausak eta ondorioak ezagutzen ditu eta baita 1620ko, 1630eko eta 1648ko iraultzei dagozkienak ere.

9. Nazionalismoak sortzeko arrazoiak eta Europako mapa politikoan izandako ondorioak baloratzen ditu.

10. XIX. mendean gertatutako aldaketa sozialak eta kulturalak baloratzen ditu.11. Langileen mugimenduen oinarri diren ideologiak konparatzen ditu.12. Langileen Internazionalek izandako eragina azaltzen du, emakumeek berorietan betetako

funtzioa kontuan hartuz.13. Hainbat herrialdetan ezarritako demokraziak konparatzeko gai da.14. Europako inperialismoaren ondorio ekonomikoak, sozialak, politikoak eta kulturalak

ezagutzen ditu.15. Inperio kolonial nagusien erakuntza prozesua azaltzen du.

ZEHAR GAIAK1. unitatea: Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Kultur arteko hezkuntza.2. unitatea: Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza.3. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako

hezkuntza. Kultur arteko hezkuntza.4. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako

hezkuntza. Kultur arteko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.5. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako

hezkuntza. Kultur arteko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.

3

1. unitatea. Erregimen Zaharra

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Erregimen Zaharreko demografiaren eta nekazaritzaren funtsezko ezaugarriak ezagutzea.2. Industria garapen urriaren eragina eta merkataritza trukeen garrantzia identifikatzea.3. Erregimen Zaharreko estamentu gizarteko desorekak baloratzea.4. Esparru teorikoan eta praktikoan monarkia absolutuaren ezaugarri nagusiak adieraztea.5. Frantziako ilustratuek eta pentsalari britainiarrek zuten pentsamendu politikoen aldeak

konparatzea.6. Fisiokraziako eta liberalismo klasikoko funtsezko ezaugarriak aztertzea eta konparatzea.7. Errege ilustratuek Europako herrialdeetan ezarritako politikak baloratzea.8. XVIII. mendeko gobernu britainiarraren eta holandarraren berezitasuna azaltzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Erregimen Zaharreko demografiaren ezaugarriak eta nekazaritzaren eta garapen

teknologikoaren garrantzia adierazteko gai da.2. Gremioen erregimenak protoindustrializazioaren garapenean izandako eragina ikusteko gai da.3. Gizarteko zatiketa estamentala azaltzen du, desorekak eta pribilejioak kontuan hartuz.4. Monarkia absolutuaren ezaugarri orokorrak nahiz horien gobernu praktikak aztertzen ditu.5. Pentsamendu ilustratuaren ideia nagusiak identifikatzen ditu eta pentsalari britainiarrak eta

frantziarrak bereizten ditu.6. Fisiokraten eta liberalismo klasikoaren pentsamendu ekonomiko bereziaren ondorioz

gertatutako berrikuntzak ikusteko gai da.7. Errege ilustratuek Europako herrialdeetan ezarritako politiken arteko desberdintasunak eta

antzekotasunak konparatzeko eta azaltzeko gai da.8. Erresuma Batuan eta Holandan indarrean zeuden sistema politikoen berezitasunak baloratzen

ditu.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Demografia eta nekazaritza Erregimen Zaharrean.2. Manufakturen garapena eta merkataritza trukeak.3. Estamentu gizartearen ezaugarriak.4. Monarkia absolutuaren ezaugarri nagusiak.5. Ilustrazioko pentsamendu politikoa.6. Ilustrazioko pentsamendu ekonomikoa.7. Despotismo ilustratua Europan.8. Kasu britainiarra eta holandarra.

PROZEDURAK1. Testu historikoen iruzkina.2. Erregimen Zaharreko bizimodua erakusten duten irudien azterketa eta iruzkina.3. Unitate didaktikoan emandako informazioaren laburpena.4. Testu historikoen irakurketan eta azterketan oinarrituta edukiak osatzea.5. Unitatean agertzen diren egileen kontzeptu nagusien eta iritzien definizioa.6. Mapen iruzkinean oinarrituta, Erregimen Zaharrari buruzko ezagutzen aplikazioa.7. Unitate honetan garatutako edukien eta kontzeptuen arteko lotura.

JARRERAK1. Erregimen Zaharrean demografia eta nekazaritza zehaztu zuten faktoreen balorazioa.2. Industria garapenaren hedapena eta merkataritzarekin duen lotura ezagutzeko interesa.3. Jarrera kritikoa estamentu gizartearen desoreken aurrean.4. Absolutismoa gidatzen zuten oinarri teorikoak ezagutzeko interesa.

4

5. Jarrera gogoetatsua Ilustrazioko pentsalari politikoek planteatutako aldaketen aurrean.6. Jarrera kritikoa printzipio fisiokraten eta liberalismo klasikoaren printzipioen aplikazioak

dituen ondorioen aurrean.7. Errege ilustratuen gobernu praktiken ulermena.8. XVII. mendeetan Erresuma Batuan eta Holandan indarrean zegoen egoera politikoaren

balorazioa.

5

2. unitatea. Industria iraultza

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Industrializazio prozesuaren eraginak denboraren ikuspegitik izan zituen desberdintasunak

azaltzea.2. Britainia Handian industrializazioa bultzatu zuten aurretiazko baldintzak adieraztea.3. Britainia Handiko industria iraultzaren barneko sektore dinamikoak eta makinen sarreraren

garrantzia identifikatzea.4. XIX. mendean Europako kontinentean gertatu ziren aldaketa ekonomikoak baloratzea, batez

ere demografiari, nekazaritzari, industriari eta garraioei dagokienez.5. Lehenengo industria iraultzan Europako herrialdeetan, Estatu Batuetan eta Japonian

industrializaziok izan zituen erritmo desberdinak aztertzea.6. Bigarren industria iraultzan energia iturri berrien sarrerak bultzatuta egin ziren aldaketak eta

sektore ekonomiko berrien garapena ikertzea.7. Bigarren industria iraultzako industria potentzia berriak identifikatzea.8. Kapitalismoaren krisialdiaren agerpena eta gobernuek eta talde ekonomikoek eman zizkioten

irtenbideak baloratzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Industrializazio prozesuaren garrantziaz eta kronologikoki izan zuen eraginez jabetzen da.2. Britainia Handian hasi zen industria iraultza sustatu zuten aurretiazko baldintzak ezagutzen

ditu.3. Britainia Handiko industria iraultzaren barneko sektore dinamikoak aztertzeko eta

makinismoaren eragina balioesteko gai da.4. XIX. mendean Europako kontinentean gertatu ziren aldaketa demografikoez eta ekonomikoez

eta horiek eguneroko bizimoduan izan zuten eraginaz ohartzen da.5. Lehen industria iraultzan industrializazioak Europako herrialdeetan hartu zuen erritmoa,

Estatu Batuetan hartu zuena eta Japonian hartu zuena alderatzeko gai da.6. Bigarren industria iraultzaren ezaugarriak eta lehenengoarekin alderatua ekarri zituen

aldaketak badakizki. 7. Bigarren industria iraultzan, industrializazio prozesuan herrialde berriak sartzeak eta industria

potentzia berriak sustatzeak izan zuen garrantziaz jabetzen da.8. Kapitalismoaren krisialdiaren kausak eta honek bultzatutako protekzionismoa eta

kolonialismoa azaltzeko gai da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Industrializazio prozesuaren kronologia.2. Britainia Handiko industrializazioaren aurretiazko ezaugarriak.3. Britainia Handiko industria iraultzaren barneko sektore dinamikoak.4. Europako kontinenteko aldaketa ekonomikoak.5. Munduko industria garapenean eskualdeen artean izan ziren desberdintasunak.6. Bigarren industria iraultzako energia iturri berriak eta sektoreak.7. Bigarren industria iraultzako industria potentzia berriak.8. Kapitalismoaren krisialdia eta planteatutako irtenbideak.

PROZEDURAK1. Industrializazio prozesuari buruzko testu historikoen iruzkina.2. Unitate didaktikoan datorren informazioaren sintesia.3. Hainbat herrialdetako egoera ekonomikoari buruzko iruzkina eta konparaketa.4. Testu historiko baten irakurketa eta analisia abiapuntutzat hartuta, bertako edukietan

sakontzea.5. Industria iraultzaren inguruko irudi adierazgarrien azterketa eta iruzkina.

6

6. Mapak eta koadroak aztertu ondoren, lehen industria iraultzari eta bigarrenari buruzko ezagutzen hedapena.

7. Unitatean garatutako edukien eta kontzeptuen arteko erlazioa.

JARRERAK1. Industrializazio prozesuaren eragin kronologikoaren eta testuinguru historikoan izan zuen

garrantziaren balioespena.2. Britainia Handian iraultza bultzatu zuen aurretiazko egoeraren aurrean jarrera kritikoa.3. Britainia Handiko industria iraultzaren sustatzaileak eta makinek industrian eta garraioetan

izan zuten eragina ezagutzeko gogoa.4. XIX. mendean Europako kontinentean aldaketa demografikoek eta ekonomikoek izan zuten

garrantziaren kontzientziazioa.5. Europan nahiz mundu osoan industrializazioak eskualdeetan izan zuen eragin desberdina

ulertzeko jarrera.6. Lehenengo eta bigarren industria iraultzen arteko desberdintasunak ezagutzeko gogoa. 7. Bigarren industria iraultzan industrializazio prozesua herrialde askotara hedatu zela jabetzeko

jarrera eta industria potentzia berrien agerpenari buruzko gogoeta.8. Kapitalismoaren krisiari eta gobernuek hartutako neurri zuzentzaileei buruzko gogoeta eta

jarrera kritikoa.

7

3. unitetea. Estatu modernoen sorrera

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Ipar Amerikako iraultza politikoaren bilakaera eta garrantzia adieraztea.2. Frantziako iraultzaren aldiak azaltzea.3. Frantziako iraultza prozesuan sartu ziren aldaketen garrantziaz jabetzea.4. Europako Errestaurazio garaiaren motibazioak eta kokapen geografikoa azaltzea.5. Iraultza garaiak aztertzea, garaiak elkarrekin konparatuz.6. Ideologia liberalak eta beren bilakaera bereiztea.7. Nazionalismoen sorrera eta Europako mapa politikoan izan zuen eraginaren garrantzia

balioestea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Ipar Amerikako gertaera eta prozesu garrantzitsuenak laburbiltzeko gai da.2. Frantziako iraultza prozesuaren bilakaera azaltzen du, barne aldaketa ideologikoak kontuan

hartuta.3. Erregimen Zaharreko ereduarekin alderatuta, Frantziako iraultzak ekarri zituen aldaketak

ulertzen ditu.4. Europako Errestaurazio garaia koka dezake kronologikoki eta espazioaren ikuspegitik, eta

arrazoiak azaltzeko gai da.5. Iraultza zikloen ezaugarriak eta Europako lurraldeetan izan zuten eragina badakizki.6. Ideologia liberalak eta beren bilakaera identifikatzeko eta konparatzeko gai da.7. Nazionalismoen sorreraren arrazoiak zein diren badaki, eta Italiako eta Alemaniako batasun

ereduak azaltzeko gai da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Iraultza amerikarra.2. Frantziako iraultza.3. Errestaurazioa.4. XIX. mendeko iraultza zikloak.5. Nazionalismoak.

PROZEDURAK1. Testu historikoen, mapen eta irudien iruzkin analitikoa.2. Europako hainbat herrialdetako eta lurraldetako iraultza politikoei buruzko informazioa

sakontzea.3. Gaur egungo munduaren ulermenean barneratutako ezagutza batzuen aplikazioa.4. Unitatean ikasitako edukien eta kontzeptuen laburpena.5. Europako herrialdeetako iraultza prozesuen konparazioa eta analisia.6. Unitatean azaldutako gaien eta kontzeptuen definizioa eta erlazioa.

JARRERAK1. Amerikako eta Frantziako iraultzen garrantziaren balioespena esparru politikoan,

ekonomikoan eta sozialean.2. Iraultza prozesuetan txertatutako giza eskubideen eta eskubide politikoen defentsa.3. Jarrera kritikoa Errestaurazio prozesuaren eraginaren eta ondorioen aurrean.4. XIX. mendean Europako herrialdeetan izan ziren iraultza prozesuen hedaduraren inguruko

gogoeta.5. Zorroztasuna eta objektibotasuna gure garaiko nazionalismoen sorrera bultzatu zuten kausen

azalpenak ematerakoan.6. Munduan eta Europan nazionalismoek izan zituzten eraginez jabetzeko jarrera.

8

4. unitatea. Klase gizarte berria eta gizarte mugimenduak

HELBURU DIDAKTIKOAK1. XIX. mendeko aldaketa sozial, kultural eta zientifiko garrantzitsuenak identifikatzea.2. Langileen mugimenduen jatorria eta protesta soziala egiteko formula berriak aztertzea.3. Sozialista utopikoen, marxismoaren eta anarkismoaren funtsezko ideiak bereiztea.4. Ideia anarkistek eta marxistek gaur egungo pentsamendu politikoan duten eragina zehaztea.5. Langileen mugimenduaren ekintzen bilakaera aztertzea.6. Langileen I. nahiz II. Internazionaletan sortutako barne zatiketak aztertzea.7. Emakumeak lan merkatuan txertatzean eta sufragio unibertsala eskatzean gertatutako

aldaketak ezagutzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. XIX. mendean gertatutako aldaketa sozialak, kulturalak eta zientifikoak eta Erregimen

Zaharrekoak konparatzen ditu.2. Protesta soziala egiteko bide berriak eta langileen mugimenduarekin duten erlazioa ezagutzen

ditu.3. Langileen mugimenduen oinarri ideologikoak, konparazioak eginez, aztertzen ditu.4. Ideia marxistek alderdi politiko berrietan duten eragina baloratzen du.5. Langileen lehenengo bi Internazionalen arteko antzekotasunak eta desberdintasunak azaltzen

eta konparatzen ditu.6. Langileen Internazionalek XIX. mendeko bizimodu politikoan izandako ondorioak ezagutzen

ditu.7. Emakumeek bizimodu politikoan, gizartean eta ekonomian betetako funtzioa denboran eta

espazioan konparatzeko gai da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Aldaketa sozialak, kulturalak eta zientifikoak xix. mendean.2. Langileen mugimenduen jatorria.3. Langileen mugimenduen oinarri ideologikoak.4. Langileen mugimenduen praktika politikoak eta sindikalak.5. Emakumeen funtzio politikoa, ekonomikoa eta soziala.

PROZEDURAK1. Unitatean ikasitako informazioaren laburpena.2. Unitateko testu historikoen, mapen eta irudien iruzkin analitikoa.3. XIX. mendeko hainbat ideologiaren konparaketa eta analisia.4. XIX. mendeko hurbileko bizimoduari eta kulturari buruzko informazioa zabaltzea.5. XIX. mendeko emakumeen bizimodua erakusten duten irudien interpretazioa.

JARRERAK1. Liberalismo politikoak eta ekonomikoak aldaketa sozialetan, kulturaletan eta zientifikoetan

izandako ondorioen kontzientzia kritikoa.2. Jarrera gogoetatsua baliabide aldarrikatzaile gisa protesta formulen indarraren aurrean.3. Zorroztasuna eta objektibotasuna pentsamendu utopikoak, anarkismoak eta marxismoak gaur

egungo bizimodu politikoan duten eragina ulertzeko orduan.4. Interesa eta jakin-mina langileen Internazionalek xix. mendeko bigarren erdiko bizitza

politikoan izandako eraginaren aurrean.5. Jarrera kritikoa langileen Internazionaletan sortutako jarrera desberdinen aurrean.6. Emakumeek gizartean eta ekonomian betetzen duten funtzioen balorazioa, Erregimen

Zaharrean betetzen zutenarekin konparatuz.

9

7. Jarrera kritikoa emakumeek xix. mendean partaidetza politikoa eskatzeko egindako ekintzen aurrean.

10

5. unitatea. Europako potentziak eta inperialismoa

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Sufragioaren hedapenaren bidez sistema demokratiko batera iristeko emandako pausoak

balioestea.2. Europako herrialdeen bilakaera politikoa aztertzea.3. XIX. mendearen amaieran Japonian eta Estatu Batuetan sortutako aldaketa politikoak eta

ekonomikoak adieraztea.4. Inperialismoaren kausak identifikatzea.5. Afrikako eta Asiako hedapen inperialista ikertzea.6. XX. mendearen hasiera-hasierako inperio kolonialak identifikatzea eta konparatzea.7. Inperialismoaren eragin ekonomikoak, sozialak eta kulturalak aztertzea eta balioestea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Konstituzionalismoaren garaipena, sufragioaren pixkanakako hedapena eta alderdi politikoen

sendotze prozesua aztertzeko gai da.2. Badaki Europako herrialdeetan demokrazia ezartzeko garatu ziren moduak konparatzen.3. Estatu Batuetan eta Japonian gertatu ziren aldaketak eta berorien arrazoiak ezagutzen ditu.4. Karrera inperialista bultzatu zuten faktoreak adierazteko gai da.5. Herrialde inperialistak Asiarantz eta Afrikarantz gidatu zituen arrazoiak azaltzen ditu.6. Europako potentzien eta Estatu Batuen inperio kolonial nagusiak kokatzeko gai da.7. Okupatutako herrialdeetan inperialismoak izan zituen ondorio ekonomikoez, sozialez,

politikoez eta kulturalez jabetzen da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Demokraziara bidean eta sufragioaren hedapena.2. Demokrazia Europako zenbait herrialdetan.3. Japonia eta Estatu Batuak.4. Inperialismoaren jatorria.5. Inperialismoaren hedapena kontinenteetan barrena.6. Inperialismoaren eraginak.

PROZEDURAK1. Testuen, irudien eta mapen iruzkin analitikoa.2. Unitatean emandako informazioaren laburpena.3. Inperialismoaren inguruko konparazioak eta kartografiaren azterketa.4. Inperialismoari buruzko informazioaren hedapena kolonien eta metropolien ikuspegitik.5. Inperio kolonialei buruzko mapen lanketa.6. Herrialdeetan demokrazia ezartzeko moduen interpretazioa.

JARRERAK1. Sufragioaren hedapenarekin eta esparru horretan emakumeek bete zuten lekuarekin

eskuratutako lorpenen kontzientziazio kritikoa.2. Europan demokrazia ezartzeko garatutako moduen eta herrialdeen arteko desberdintasun

nagusien kontzientziazioa.3. Esparru politikoan, ekonomikoan, sozialean eta kulturalean Japonian eta Estatu Batuetan

gertatu ziren aldaketa azkarrez jabetzeko jarrera.4. Inperialismoaren inguruko gogoeta egiteko jarrera, prozesu hori bultzatu zuten arrazoiak

balioetsiz.5. Asian eta Afrikan Europako potentzia kolonialek izan zuten hedapenaz kontzientzia hartzeko

jarrera.6. Munduaren zati handi batean Europak eta Estatu Batuek zuten nagusitasunaren balioespena.

11

7. Jarrera kritikoa eta gogoeta inperialismoak kolonientzat izan zituen ondorioen aurrean.

12

2. gai multzoa. Tirabirak eta gatazkak XX. mendearen lehen erdian

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Nazioarteko harremanen eta krisi diplomatikoen bilakaera azaltzea, lehen mundu gerraren

aurrekariak eta garapena ulertzeko.2. Gerraren balantzea egitea, gatazkaren ondorioak baloratuz eta bakearen antolamendua

aztertuz.3. Errusiako tsarren erregimeneko egoera sozioekonomikoa eta arazo politikoak identifikatzea.4. Errusiako etengabeko prozesu iraultzaileen, erregimen sobietarraren eta estalinismoaren

ezarpena aztertzea. 5. Gerren arteko garaien erregimen politikoak konparatzea, mendebaldeko demokraziak

totalitarismoekin erkatuz.6. Italiako faxismoaren, nazismoaren eta estalinismoaren ezaugarriak identifikatzea.7. Gerren arteko garaian nazioarteko harremanen porrota azpimarratzea.8. Bigarren mundu gerraren arrazoiak aztertzea, aliantzak, gatazka mundu mailara nola hedatu

zen eta egoera orokorra adieraziz.9. Gerraren garapen orokorra azaltzea, faseak bereiziz.10. Bigarren mundu gerraren ondorioak baloratzea eta bakearen antolamenduaren garrantzia

aztertzea.

KONTZEPTUZKO EDUKIAK1. Lehen mundu gerraren aurrekariak: nazioarteko harremanak eta krisi diplomatikoak.2. Gatazkaren garapena.3. Gerraren balantzea eta bakearen antolamendua.4. Tsarren Errusia eta lehenengo saio iraultzaileak.5. 1917ko iraultza.6. Erregimen sobietarraren ezarpena.7. Estalinismoa.8. 1929ko krisi ekonomikoa.9. Krisiaren ondorioak eta krisiaren kontrako borroka.10. Mendebaldeko demokraziak.11. Mugimendu faxistak: totalitarismoak.12. Estalinismoa.13. Nazioarteko harremanen porrota.14. Bigarren mundu gerraren arrazoiak.15. Egoera orokorra eta gerraren garapena.16. Gerraren balantzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Lehen mundu gerraren aurrekariak eta garapena aztertzeko gai da, nazioarteko harremanen eta

krisi diplomatikoen bilakaera azalduz.2. Gatazkaren ondorioak aztertzen ditu eta bakearen antolamendua baloratzen du.3. Tsarren Errusiako egoera sozioekonomikoa nahiz arazo politikoak aztertzen ditu.4. Errusiako prozesu iraultzaileen bilakaera, erregimen sobietarraren eta estalinismoaren

ezarpena aztertzen ditu.5. Gerren arteko garaien erregimen politikoak konparatzeko eta ulertzeko gai da, mendebaldeko

demokraziak totalitarismoekin konparatuz.6. Italiako faxismoaren, nazismoaren eta estalinismoaren ezaugarri nagusiak identifikatzen ditu.7. Gerren arteko garaian nazioarteko harremanen porrotaren garrantziaz jabetzen da.8. Bigarren mundu gerraren arrazoiak aztertzen ditu, aliantzak, gatazka mundu mailara nola

hedatu zen eta egoera orokorra adieraziz.9. Gerraren garapen orokorra azaltzeko gai da, faseak bereiziz.10. Bigarren mundu gerraren ondorioak aztertzen ditu eta bakearen antolamenduaren garrantzia

aztertzen du.

13

ZEHAR GAIAK6. unitatea: Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.7. unitatea: Grapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.8. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.9. unitatea: Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.10. unitatea: Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.

14

6. unitatea. Lehen mundu gerra

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Nazioarteko harremanen bilakaera azaltzea, gerraren aurrekariekin lotuz.2. Gerra aurreko garaiak bereiztea, garai horietan martxan jarritako aliantzen sistemak

identifikatuz.3. Gerra aurretik gertatutako krisi diplomatikoen garrantzia aztertzea.4. Gatazka zerk sortu zuen aztertzea.5. Gerran aurrez aurre zeuden indarrak identifikatzea, arazoak eta gatazkaren nondik norakoak

aztertuz.6. Gatazkaren garapena azaltzea, gertaera garrantzitsuenak azpimarratuz.7. Gerraren ondorio demografikoak, ekonomikoak eta sozialak baloratzea.8. Gerrak esparru politikoan eta ideologikoan izandako eraginaren balantzea egitea.9. Gerraren ondoren sortutako mapa politiko berria aztertzea.10. Bake hitzarmen nagusien gorabeherak ikustea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Nazioarteko harremanen bilakaera ulertzen du, harreman horiek gerra sortzeko aurrekari

zuzena diren heinean.2. Gerra aurreko garaian garatutako aliantzen sistemen ondorioak ikusten ditu.3. Gerraren aurrekari zuzen gisa krisi diplomatikoek izandako eragina aztertzeko gai da.4. Sarajevoko atentatuak gatazka eragin zuela identifikatzeko gai da.5. Gerran aurrez aurre jarritako indarrak bereizten ditu, arazoak eta gatazkaren nondik norakoak

aztertuz.6. Gatazkaren garapena azaltzeko gai da, gertaera garrantzitsuenak kontuan hartuz.7. Gerraren ondorio demografikoak, ekonomikoak eta sozialak aztertzen ditu.8. Gerrak esparru politikoan eta ideologikoan izandako eragina baloratzeko gai da.9. Gerraren ondoren sortutako mapa politiko berria aztertzen du.10. Bake hitzarmen nagusien gorabeherak garatzeko gai da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Gerraren aurrekariak: nazioarteko harremanen bilakaera.2. Krisi diplomatikoak eta gatazkaren hasiera.3. Gatazkaren garapena.4. Gerraren balantzea: ondorioak.5. Bakearen antolamendua.

PROZEDURAK1. Gatazkaren aurrekariekin lotutako testuen iruzkina.2. Gerran aurrez aurre jarritako indarren azterketa, mapa baten analisiaren bidez.3. Gatazkaren ondorio sozialen eta ideologikoen azterketa, testuak eta irudiak erabiliz.4. Irudien konparazioa, bake hitzarmenen ondorioak lotzeko.5. Grafikoen analisia, gatazkaren ondorio demografikoak aztertzeko.

JARRERAK1. Nazioarteko harremanen bilakaera, gerraren aurrekariekin lotuz, ulertzeko interesa.2. Gerra aurretik gertatutako krisi diplomatikoaren garrantziaren balorazioa.3. Gerran aurrez aurre izandako indarrak, arazoak eta gatazkaren nondik norakoak

identifikatzeko jakin-mina.4. Gatazkaren garapena eta gertaera garrantzitsuenak azaltzeko interesa.5. Gerraren ondorio demografikoen, ekonomikoen eta sozialen balorazioa.6. Jarrera kritikoa gerrak esparru politikoan eta ideologikoan izandako eraginaren aurrean.

15

7. Gerraren ondoren sortutako mapa politiko berriaren garrantziaz jabetzeko jarrera.8. Bake hitzarmen nagusien gorabeherak ulertzeko interesa.

16

7. unitatea. Errusiako iraultza

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Errusiako tsarren garaiko egoera eta arazo sozialak eta ekonomikoak identifikatzea.2. Tsarren autokraziaren eta oposizioaren arteko gatazka politikoak aztertzea.3. Errusian tsarren garaian egin ziren lehenengo saio iraultzaileak ikertzea.4. 1917ko otsaileko iraultzaren arrazoiak eta gertakariak ulertzea.5. 1917ko apiriletik uztailera bitartean Errusiako egoerak izan zuen bilakaera aztertzea.6. Urriko iraultzaren garrantzia azpimarratzea.7. Iraultzaren boterearen antolamendua eta SESBren osaketa prozesuan gerra zibilak izan zuen

garapena ulertzea.8. SESBren barne eta kanpo politika ikertzea.9. Estalinismoaren garaiko barne gatazka politikoak aztertzea.10. Estatu totalitario faxistaren osaketan Stalinek hartu zituen neurri ekonomikoak ulertzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Errusiako tsarren garaiko egoera soziala eta ekonomikoa aztertzeko gai da.2. Tsarren autokraziaren eta oposizioaren arteko gatazka politikoak ikertzen ditu.3. Errusian tsarren garaian izan ziren lehen saio iraultzaileen garrantzia balioesten du.4. 1917ko otsaileko iraultzaren kausak eta gertakariak aztertzen ditu.5. 1917ko apiriletik uztailera bitartean Errusiako egoerak izan zuen bilakaera ulertzen du.6. Urriko iraultzaren garrantziaz jabetzen da.7. Iraultzako boterearen antolamendua eta SESBren osaketa prozesuan gerra zibilak izan zuen

garapena ulertzeko gai da.8. Sobietar erregimenaren ezarpenaren barnean III. Internazionalak, Politika Ekonomiko Berriak

eta 1923ko Konstituzioak izan zuten eragina ikertzeko gai da.9. Estalinismoaren garaiko barne gatazka politikoak ulertzen eta balioesten ditu.10. Estatu totalitario faxistaren osaketan Stalinek hartutako neurri ekonomikoak aztertzeko gai

da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Tsarrak eta lehenengo iraultza saioak.2. 1917ko iraultza.3. Sobietar erregimenaren ezarpena.4. Estalinismoa.

PROZEDURAK1. Mapa baten bidez, Errusiak izan zuen hedapena eta eragin politikoa eta soziala aztertzea.2. Errusian sobietek izan zuten eraginari buruzko testuaren iruzkina.3. Errusiako gerra zibilaren inguruko irudi baten azterketa eta analisia.4. Errusiako tsarren garaiko egoera politikoari buruzko testu baten iruzkina.5. Grafiko baten bidez iraultza gertatu ondoren Errusiak zuen egoera ekonomikoaren azterketa.6. Stalinen bost urteko planen azterketa, testu baten iruzkina eginez.

JARRERAK1. Errusiako tsarren garaiko egoera soziala eta ekonomikoa ulertzeko gogoa.2. Tsarren autokraziaren eta oposizioaren artean sortu ziren arazo politikoen balorazioa.3. Errusian tsarren garaian izan ziren lehen saio iraultzaileei buruz gogoeta egiteko jarrera.4. 1917ko otsaileko iraultzaren arrazoiak eta izan ziren gertakariak ulertzeko jarrera.5. 1917ko apiriletik uztailera bitartean Errusiako egoerak izan zuen bilakaera kritikoki

aztertzeko jarrera.6. Urriko iraultzaren garrantziaren balorazioa.

17

7. Iraultzako boterearen antolamendua eta SESBren osaketa prozesuan gerra zibilak izan zuen garapena ezagutzeko jakin-mina.

8. SESBren barneko eta kanpoko politikaren azterketa.9. Jarrera kritikoa estalinismoaren garaian izan ziren barne gatazka politikoak ikertzerakoan.10. Estatu totalitario faxistaren osaketan Stalinek hartutako neurri ekonomikoak ulertzeko

jarrera.

18

8. unitatea. Gerra arteko garaiko ekonomia

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Gerraosteko egoera sozio-ekonomikoa eta krisia 1929ko krisiaren aurrekariak izan zirela

ulertzea.2. Hogeiko urteetako oparotasuna aztertzea Europan nahiz Estatu Batuetan.3. Nekazaritzako nahiz industriako gainprodukzioa eta finantza espekulazioa azaltzea, 1929ko

krisiaren arrazoiak ulertu ahal izateko.4. Krisialdiak banku sisteman, merkataritzan, industrian eta nekazaritzan izandako eragina

ikustea.5. Krisi ekonomikoaren ondorioak aztertzea, kaltetu zituen sektore ekonomiko nagusiak

zehaztuz.6. 1929ko krisialdiaren ondorio sozialak eta politikoak baloratzea.7. Krisialdiaren kontra borroka egiteko moduak bereiztea, mendebaldeko herrialde

demokratikoetan bilatutako irtenbideak konparatuz.8. Hogeita hamarreko urteetako krisi ekonomikoari emandako irtenbide totalitarioak jorratzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Gerraosteko egoera sozio-ekonomikoa aztertzen du, 1929ko krisialdiaren aurrekari gisa.2. Hogeiko urteetako oparotasuna testuinguruan kokatzen du, Europako eta Estatu Batuetako

egoerak bereiziz.3. Nekazaritzako nahiz industriako gainprodukzioa identifikatzeko gai da eta finantza

espekulazioa azaltzen du, 1929ko krisiaren arrazoiak ulertu ahal izateko.4. Krisialdiak banku sisteman, merkataritzan, industrian eta nekazaritzan izandako eragina

ikusten du.5. Krisi ekonomikoaren ondorioak aztertzeko gai da, kaltetu zituen sektore ekonomiko nagusiak

zehaztuz.6. 1929ko krisialdiaren ondorio sozialak eta politikoak baloratzen ditu.7. Mendebaldeko herrialde demokratikoetan krisialdiaren kontra borroka egiteko bilatutako

irtenbideak baloratzen ditu.8. Hogeita hamarreko urteetako krisi ekonomikoari emandako irtenbide totalitarioen garrantziaz

jabetzen da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Lehen mundu gerraren ondorioak.2. 1929ko krisia.3. Krisiaren ondorioak.4. Krisiaren kontrako borroka: irtenbideak.

PROZEDURAK1. 1929ko krisi ekonomikoaren arrazoiekin lotutako testu iruzkina.2. Krisiak Estatu Batuetan izandako ondorioen azterketa, datu estatistikoen bidez.3. Burtsako espekulazioaren funtzionamenduaren analisia, testu baten irakurketaren eta

analisiaren bidez.4. Krisiak izandako ondorio sozialaren balorazioa, hogeita hamarreko urteetan hainbat herrialde

industrialetako langabeziaren egoerari buruzko datu estatistikoak aztertuz.5. Gainprodukzioaren eta krisi ekonomikoaren eta sozialaren azterketa eta konparaketa, testu

iruzkin baten bitartez.6. Hainbat herrialdetako industriako langabeziaren konparaziozko azterketa, grafikoen bidez.

JARRERAK1. Gerraosteko egoera sozio-ekonomikoa eta krisia 1929ko krisiaren aurrekari gisa baloratzea.

19

2. Hogeiko urteetako oparotasunaren arrazoiak aztertzea Europan nahiz Estatu Batuetan.3. 1929ko krisiaren arrazoiak ulertzeko interesa, nekazaritzako nahiz industriako gainprodukzioa

eta finantza espekulazioa azalduz.4. Krisialdiak banku sisteman, merkataritzan, industrian eta nekazaritzan izandako eraginari

buruz gogoeta.5. Krisi ekonomikoaren ondorioak ulertzeko jarrera, kaltetu zituen sektore ekonomiko nagusiak

bereiziz.6. 1929ko krisialdiaren ondorio sozialen eta politikoen aurrean jarrera kritikoa.7. Krisialdiaren kontra borroka egiteko moduei buruz gogoeta, mendebaldeko herrialde

demokratikoetan bilatutako irtenbideak konparatuz.8. Jarrera kritikoa hogeita hamarreko urteetako krisi ekonomikoari emandako irtenbide

totalitarioak aztertzerakoan.

20

9. unitatea. Nazioarteko harremanak bi gerren artean

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Bi gerren artean demokrazia parlamentarioek izan zituzten zailtasunak identifikatzea,

Frantziaren, Britainia Handiaren eta Estatu Batuen barne egoera eta kanpokoa bereiziz eta konparatuz.

2. Alemanian Weimarko Errepublikak izan zuen bilakaera politikoa ulertzea eta aztertzea.3. Faxismoen eta diktaduren kausak, ezaugarriak eta garapena balioestea.4. Italiako faxismoa definitu zuten ezaugarriak identifikatzea.5. Nazionalismoak boterea nola eskuratu zuen eta zein ezaugarri politiko, sozial eta ekonomiko

izan zituen aztertzea.6. Bi gerren artean nazioarteko harremanetan Nazioen Elkarteak bete zuen lekua ulertzea.7. 20ko urteetako faseak eta nazioarteko harremanak azaltzea.8. Nazioarteko harremanen porrotean faxismoaren kanpo politikak izan zuen eraginaz jabetzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Frantziaren, Britainia Handiaren eta Estatu Batuen barne egoera eta kanpokoa alderatzen

badaki, bi gerren arteko garaian demokrazia parlamentarioek izan zituzten zailtasunak aztertzeko.

2. Alemanian Weimarko Errepublikak izan zuen bilakaera politikoa ezagutzeko eta balioesteko gai da.

3. Faxismoen eta diktaduren kausak, ezaugarriak eta garapena bere testuinguruan aztertzen ditu.4. Italiako faxismoa definitu zuten ezaugarriak ezagutzen ditu.5. Nazionalismoak boterea nola eskuratu zuen eta zein ezaugarri politiko, sozial eta ekonomiko

izan zituen azaltzeko gai da.6. Bi gerren artean Nazioen Elkarteak nazioarteko harremanetan bete zuen lekua balioesten du.7. 20ko urteetako faseak eta nazioarteko harremanak ulertzen eta bereizten ditu.8. Nazioarteko harremanen porrotean faxismoaren kanpo politikak izan zuen garrantziaz

jabetzen da.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Mendebaldeko demokraziak.2. Mugimendu faxistak: totalitarismoak.3. Totalitarismo sobietarra: Stalin.4. Nazioarteko harremanen porrota.

PROZEDURAK1. Testu iruzkina marxismoaren eta faxismoaren konparaziozko azterketa egiteko.2. Juduen aurkako neurri nazien azterketa, argazki baten bidez.3. Stalinen garaiko nekazaritza inguruetako kolektibizazioen ikerketa, testu bat irakurriz eta

aztertuz.4. Alderdi naziaren ibilbide politikoaren balorazioa, datu estatistikoen azterketan oinarrituta.5. Italiako fasci taldeen ezaugarrien ikerketa, testu baten bidez.6. III. Reich-aren nazioarteko politikari buruzko iruzkina, mapa baten bidez.

JARRERAK1. Bi gerren arteko garaian demokrazia parlamentarioek izan zituzten zailtasunen balorazioa,

Frantziak, Britainia Handiak eta Estatu Batuek bizi zuten barne egoera eta kanpokoa bereiziz eta konparatuz.

2. Alemaniako Weimarko Errepublikaren bilakaera politikoari buruz gogoeta egiteko eta ikuspuntu kritikoa hartzeko jarrera.

3. Faxismoen eta diktaduren kausak, ezaugarriak eta garapena ezagutzeko gogoa.

21

4. Italiako faxismoa definitu zuten ezaugarrien ulermena.5. Jarrera kritikoa nazismoaren boterea eskuratzeko moduaren eta honen ezaugarri politiko,

sozial eta ekonomikoen aurrean.6. Bi gerren arteko garaian Nazioen Elkarteak nazioarteko harremanetan bete zuen lekuaren

balioespena.7. 20ko urteetako faseen eta nazioarteko harremanen ulermena.8. Nazioarteko harremanen porrotean kanpo politika faxistaren garrantziaz jabetzeko jarrera.

22

10. unitatea. Bigarren mundu gerra

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Bigarren mundu gerraren arrazoi ekonomikoak eta politikoak aztertzea.2. Nazien hedapen politikaren jarduketak identifikatzea, gerraren aurrekariak ulertzeko.3. Gerra hasi baino lehen eta gerran egindako aliantzak azaltzea, sortutako gatazkak

identifikatuz.4. Bigarren mundu gerraren aurrerapen teknologikoei, estrategiaei, ekonomiari eta hedapen

geografikoari behatzea.5. Gerraren garapena azaltzea, gatazkak mundu mailan izan zuen garrantzia baloratuz.6. Aliatuen erasoak eta eraso horien eta aliatuen garaipenaren arteko erlazioa azaltzea.7. Gerraren ondorio demografikoak, ekonomikoak, politikoak eta lurraldeari dagozkionak

aztertzea.8. Bake hitzarmenen oinarrizko ezaugarriak laburtzea, gerraren garapenarekin eta munduaren

antolamendu berriarekin lotuz.9. Nazio Batuen Erakundeak nazioarteko harremanen diseinuan izandako garrantziaz jabetzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Bigarren mundu gerraren arrazoi ekonomikoak eta politikoak laburtzeko gai da.2. Nazien hedapen politikaren jarduketak baloratzen ditu, gerraren aurrekariak ulertzeko.3. Gerra hasi baino lehen eta gerran egindako aliantzak identifikatzen ditu, sortutako gatazkak

azalduz.4. Aurrerapen teknologikoak, estrategiak, gerra ekonomia eta hedapen geografikoa deskribatzeko

gai da, gatazkaren nondik norakoei behatzeko.5. Gerraren garapenaren faseak bereizten ditu, gatazkak mundu mailan izan zuen garrantzia

azpimarratuz.6. Aliatuen erasoen eta faxisten porrotaren arteko erlazioa ulertzen du.7. Gerraren ondorio demografikoak, ekonomikoak, politikoak eta lurraldeari dagozkionak

aztertzen ditu.8. Bake hitzarmenak aztertzen ditu eta gerraren garapenarekin eta munduaren antolamendu

berriarekin lotzen ditu.9. Nazio Batuen Erakundeak nazioarteko harremanen diseinuan duen garrantzia ikertzen du.

EDUKIAK

KONTZEPTUZKOAK1. Gerraren arrazoiak.2. Gatazkaren gorabeherak: aliantzak eta egoera orokorra.3. Gerraren garapena: gatazkaren faseak.4. Gerraren balantzea: ondorioak eta bakearen antolamendua.

PROZEDURAZKOAK1. Naziek herri semitaren kontra egindako politikari buruzko testu iruzkina.2. Alemaniak bigarren mundu gerran lortutako garaipenen azterketa, mapa baten bidez.3. Alemaniarren eta errusiarren arteko erlazioari buruzko iruzkina, testu bat irakurriz eta

aztertuz.4. Bigarren mundu gerran egindako aliantzen partaideen analisia, mapa baten bidez.5. Jaltako Bake Konferentziako jarduketen garrantziaren balorazioa, dokumentu horren hainbat

zati aztertuz.6. Japoniaren errendizioak izan zuen eraginaren azterketa, baliabide grafiko baten bidez.

JARRERAZKOAK1. Bigarren mundu gerraren arrazoi ekonomikoen eta politikoen balorazioa.2. Jarrera kritikoa nazien hedapen politikaren jarduketen aurrean, gerraren aurrekariak ulertzeko.

23

3. Gerra hasi baino lehen eta gerran egindako aliantzak ulertzeko nahiz sortutako gatazkak identifikatzeko interesa.

4. Aurrerapen teknologikoen, estrategien, gerra ekonomiaren eta hedapen geografikoaren balorazioa.

5. Gerraren garapena ulertzeko jarrera eta gatazkak mundu mailan izan zuen garrantziaren balorazioa.

6. Aliatuen erasoak eta eraso horien eta aliatuen garaipenaren arteko erlazioa ezagutzeko interesa.

7. Sentikortasuna gerraren ondorio demografikoen, ekonomikoen, politikoen eta lurraldeari dagozkionen aurrean.

8. Jarrera kritikoa bake hitzarmenen aurrean, gerraren garapenarekin eta munduaren antolamendu berriarekin lotuz.

9. Nazio Batuen Erakundeak nazioarteko harremanen diseinuan izandako garrantzia ezagutzeko interesa.

24

3. gai multzoa. Gaur egungo mundua

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Blokeen teoria eta gerra hotzaren kontzeptua azaltzea.2. Gerra hotzaren bilakaera deskribatzea, hiru faseak eta amaiera azalduz.3. Bloke kapitalistaren barne politikaren bilakaera aztertzea.4. Bloke komunistaren barne politikaren bilakaera ulertzea.5. Deskolonizazioa eragin zuten faktoreak lantzea eta neokolonialismoaren eta Hirugarren

Munduaren kontzeptua aztertzea.6. Asiako, Afrikako eta mundu islamiarreko deskolonizazio prozesuak konparatzea.7. Latinoamerikako egoera aztertzea xx. mendearen bigarren erdian.8. Gerraren ondorengo berreraikuntza ekonomikoa eta 1973ko krisi ekonomikoa deskribatzea.9. Ekonomiak azkeneko hamarkadan izandako egoera berria azaltzea, neoliberalismotik

azpigarapenera arte.10. Azken hamarkadan blokeak desagertzearen ondorioak aztertzea.

KONTZEPTUZKO EDUKIAK1. Blokeen teoria eta gerra hotza.2. Gerra hotzaren faseak: gatazkaren hasiera, bakezko bizikidetasuna eta distentsio aldia.3. Gerra hotzaren amaiera eta ondorioak.4. Mundu kapitalista.5. Mundu komunista.6. Deskolonizazioaren faktoreak eta kontzeptuak.7. Deskolonizazioa Asian, Afrikan, Ekialde Hurbilean eta mundu islamiarrean.8. Latinoamerikako egoera.9. Gerra osteko berreraikuntza ekonomikoa eta 1973ko krisialdia.10. Neoliberalismoa, neokolonialismoa eta azpigarapena.11. Europako Ekonomia Elkartea eta Europar Batasuna.12. Blokeak desagertzearen ondorioak.13. Aldaketa teknologikoak eta gizarte aldaketak.14. Demokrazia eta globalizazioa.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Blokeen teoria eta gerra hotzaren kontzeptua azaltzeko gai da, Marshall plana nahiz

Kominform barne hartuz.2. Gerra hotzaren bilakaera identifikatzen du, hiru faseak eta amaiera nahiz izan zituen

ondorioak azalduz.3. Bloke kapitalistaren barne politikaren bilakaera aztertzen du.4. Bloke komunistaren barne politikaren bilakaera identifikatzen du.5. Deskolonizazioa eragin zuten faktoreak ulertzeko gai da eta neokolonialismoaren eta

Hirugarren Munduaren kontzeptua aztertzen du.6. Asiako, Afrikako eta mundu islamiarreko deskolonizazio prozesuak azaltzeko gai da.7. Latinoamerikako egoera baloratzen du, xx. mendearen bigarren erdiaren ikuspegitik.8. Gerraren ondorengo berreraikuntza ekonomikoa eta 1973ko krisi ekonomikoa aztertzen ditu.9. Ekonomiak azkeneko hamarkadan izandako egoera berria azaltzeko gai da, neoliberalismotik

azpigarapenera arte.10. Azken hamarkadan blokeak desagertzearen ondorioak baloratzen ditu.

ZEHAR GAIAK11. unitatea: Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.12. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Kultur arteko

hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.13. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur

arteko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.

25

14. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.

15. unitatea: Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Bake hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. Kultur arteko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza.

26

11. unitatea. Blokeen arteko politika eta gerra hotza

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Mendebaldeko blokearen ezaugarri nagusiak deskribatzea.2. Ekialdeko blokea definitzen duten ezaugarri nagusiak identifikatzea.3. Trumanen doktrinaren eta Kominformen arrazoi eta ondorio nagusiak azaltzea.4. NATOren eta Varsoviako Itunaren funtzioak konparatzea.5. Gerra hotzaren hasierako tentsioaren aurrekariak aztertzea.6. Ekialdeko Europako eta Asiako gatazka nagusiak agertzea.7. Bakezko bizikidetasunaren garaiko egitura berriaren ezaugarri nagusiak azaltzea.8. Bakezko bizikidetasunaren garaiko gatazka nagusiak aztertzea.9. Distentsio aldiko ezaugarriak eta gatazka nagusiak azaltzea.10. Gerra hotzaren amaiera baloratzea eta interpretatzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Mendebaldeko blokearen ezaugarri nagusiak ulertzeko gai da.2. Ekialdeko blokearen ezaugarri nagusiak deskribatzen ditu.3. Trumanen doktrinaren eta Kominformen arrazoiak eta ondorioak azaltzen ditu.4. NATOren eta Varsoviako Itunaren funtzioak konparatzeko gai da.5. Gerra hotzak izandako gatazken hasiera eragin zuen tentsioaren aurrekariak aztertzen ditu.6. Gerraren hasierako Ekialdeko Europako eta Asiako gatazka nagusiak agertzen ditu.7. Bakezko bizikidetasunaren ezaugarri berriak ezagutzen ditu.8. Bakezko bizikidetasunaren garaiko gatazka nagusiak aztertzen ditu.9. Distentsio aldiko ezaugarriak eta gatazka nagusiak azaltzeko gai da.10. Gerra hotza amaitzeko arrazoiak eta ondorioak baloratzen ditu.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Blokeen teoria.2. Gerra hotzaren kontzeptua.3. Gatazkaren hasiera (1947-1953).4. Bakezko bizikidetasuna (1953-1962).5. Distentsio aldia (1962-1973).6. Gerra hotzaren amaiera (1973-1989).

PROZEDURAK1. NATOri eta Varsoviako Itunari buruzko bi testuren iruzkina.2. Alemaniak eta Ekialdeko Europak egindako politikaren bilakaeraren analisia, irudi batean

oinarrituta.3. Arma nuklearrak ez ugaltzeko tratatuari buruzko testu baten iruzkina.4. Kubako egoeraren eta misilen krisiaren azterketa, mapa baten bidez.5. Gerra hotzaren amaieraren analisia, armamentu lehiaketari buruzko testu baten bidez.6. Komunismoaren krisiaren arrazoien azterketa, taula baten bitartez.

JARRERAK1. Jarrera kritikoa Mendebaldeko blokearen ezaugarri nagusien aurrean.2. Jarrera gogoetatsua Ekialdeko blokeko ezaugarri nagusien aurrean.3. Trumanen doktrinaren eta Kominformen arrazoiak eta ondorioak ulertzeko interesa.4. NATOren eta Varsoviako Itunaren funtzioen balorazioa.5. Gerra hotzaren hasierako tentsioaren aurrekariak aztertzeko interesa.6. Jarrera gogoetatsua Ekialdeko Europako eta Asiako gatazka nagusien aurrean.7. Bakezko bizikidetasunaren garaiko egitura berriaren ezaugarrien balorazioa.8. Jarrera gogoetatsua bakezko bizikidetasunaren garaiko gatazka nagusien aurrean.

27

9. Distentsio aldiko ezaugarrien eta gatazka nagusien balorazioa.10. Gerra hotzaren amaiera ulertzeko jarrera.

28

12. unitatea. Blokeen barne bilakaera

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Mendebaldeko demokrazien funtzionamendu nagusia aztertzea mundu kapitalistan.2. Estatu Batuen bilakaera politikoa deskribatzea, gerraosteko garaitik errepublikanoek irabazi

arte.3. Mendebaldeko Europako bizitza politikoa azaltzea, iparraldea eta hegoaldea bereiziz.4. Europako batasun prozesua eta etapak lankidetza ekonomikoaren bide politikotik azaltzea.5. Japoniak gerraostean izan zuen bilakaeraren ezaugarriak aztertzea.6. Bloke komunistaren sorrera eta bilakaera politikoa azaltzea.7. Sobietar Batasunaren bilakaera politikoa laburtzea, Stalinetik Gorbatxov arte.8. Ekialdeko Europako bizitza politikoaren bilakaera azaltzea.9. Txinak gerraostean izandako bilakaeraren ezaugarri nagusiak aztertzea.10. Sistema komunistaren krisia deskribatzea, gainbehera ekarri zuten faktoreak, iraultzak eta

Sobietar Batasunaren desagerpena aztertuz.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Mendebaldeko Europako demokrazien funtzionamendua aztertzeko gai da.2. Estatu Batuen bilakaera politikoa ezagutzen du, gerraosteko garaitik errepublikanoek irabazi

arte.3. Mendebaldeko Europako bizitza politikoa ikertzen du, iparraldea eta hegoaldea bereiziz.4. Europako batasun prozesua eta etapa nagusiak azaltzeko gai da.5. Mendebaldeko blokearen barnean, Japoniak gerraostean izan zuen bilakaeraren ezaugarri

nagusiak deskribatzen ditu.6. Bloke komunistaren sorrera eta bilakaera politikoa azaltzen du.7. Sobietar Batasunaren bilakaera politikoa identifikatzen du, Stalinetik Gorbatxov arte.8. Ekialdeko Europako bizitza politikoaren ezaugarri nagusiak ulertzen ditu.9. Mundu komunistaren baitan, Txinak gerraostean izandako bilakaeraren ezaugarri nagusiak

laburtzen ditu.10. Sistema komunistaren krisia deskribatzeko gai da, gainbehera ekarri zuten faktoreak,

iraultzak eta Sobietar Batasunaren desagerpena aztertuz.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Mundu kapitalista.2. Mundu komunista.

PROZEDURAK1. Bloke komunistaren ezaugarrien eta gerraosteko bilakaera politikoaren ezaugarrien azterketa,

mapa baten bitartez.2. 1956ko Hungariako iraultzari buruzko testu baten iruzkina.3. Europako batasun prozesuaren sorreraren eta bilakaeraren azterketa, argazki batean

oinarrituta.4. Mendebaldeko demokrazien funtzionamenduari buruzko iruzkina, gizarte ongizateko Estatuari

buruzko testu batean oinarrituta.5. Europako Elkartearen bilakaeraren etapa nagusien analisia, mapa baten bitartez.6. Sobietar Batasunaren eta Txinaren arteko harremanen bilakaeraren iruzkina, bi testuren bidez.

JARRERAK1. Jarrera gogoetatsua mundu kapitalistaren barnean mendebaldeko demokraziek izandako

funtzionamenduaren aurrean.2. Jarrera kritikoa Estatu Batuen bilakaera politikoaren aurrean, gerraosteko garaitik

errepublikanoek irabazi arte.

29

3. Sentikortasuna Mendebaldeko Europako bizitza politikoaren aurrean, iparraldea eta hegoaldea bereiziz.

4. Lankidetza ekonomikoaren bide politikotik Europako batasun prozesuak eta etapak izan zuten garrantziaren balorazioa.

5. Errespetua eta interesa Japoniak gerraostean izan zuen bilakaeraren ezaugarri nagusien aurrean.

6. Tolerantzia bloke komunistaren sorreraren eta bilakaera politikoaren aurrean.7. Jarrera kritikoa Sobietar Batasunak, Stalinetik Gorbatxov arte, izan zuen bilakaera

politikoaren aurrean.8. Sentikortasuna ekialdeko Europako bizitza politikoaren bilakaeraren aurrean.9. Errespetua eta interesa Txinak gerraostean izandako bilakaeraren ezaugarri nagusien aurrean.10. Sistema komunistaren krisia ulertzeko jarrera, gainbehera ekarri zuten faktoreak, iraultzak

eta Sobietar Batasunaren desagerpena aztertuz.

30

13. unitatea. Deskolonizazio prozesuak eta Hirugarren Mundua

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Inperialismotik deskolonizaziorako bilakaera eta aldaketak aztertzea.2. Deskolonizazioaren arrazoi nagusiak azaltzea eta emantzipazio ereduak identifikatzea.3. Asiako deskolonizazio prozesuaren ezaugarri nagusiak azaltzea, batez ere Indiaren kasuan

oinarrituz.4. Afrikako deskolonizazio prozesuaren ezaugarri nagusiak bereiztea, batez ere Aljeriaren

kasuan oinarrituz.5. Ekialde Hurbileko deskolonizazio prozesua laburtzea, arabiarren eta israeldarren arteko

gatazkak aztertuz.6. Bandungeko Konferentzia eta lerrokatu gabeko herrialdeen Mugimendua azaltzea.7. Deskolonizazioak azpigarapenaren ikuspegitik izan zituen ondorioak ikertzea.8. Mundu islamiarraren eta honen barneko mugimendu integristen ezaugarriak deskribatzea.9. Latinoamerikaren ezaugarriak identifikatzea, alderdi politikoak nabarmenduz.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Inperialismotik deskolonizaziora bitarteko bilakaera eta aldaketak laburtzeko gai da.2. Deskolonizazioaren arrazoiak zein izan ziren badaki, eta emantzipazio ereduak identifikatzeko

gai da.3. Asiako deskolonizazio prozesuaren ezaugarriak azaltzen badaki, Indiaren kasuan oinarrituta.4. Afrikako deskolonizazio prozesuaren ezaugarriak azaltzen badaki, Aljeriaren kasuan

oinarrituta.5. Ekialde Hurbileko deskolonizazio prozesua deskriba dezake, batez ere arabiarren eta

israeldarren arteko gatazkak aztertuz.6. Bandungeko Konferentzia eta lerrokatu gabeko herrialdeen Mugimendua ikertzeko gai da.7. Azpigarapenean deskolonizazioak izan zituen ondorioak aztertzen badaki.8. Mundu islamiarraren ezaugarriak eta honen barneko mugimendu integristak ulertzeko gai da.9. Latinoamerikaren ezaugarri nagusiak identifikatzen ditu, batez ere alderdi politikoak

azpimarratuz.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Deskolonizazioaren faktoreak.2. Deskolonizazioa Asian.3. Deskolonizazioa Afrikan.4. Deskolonizazioa Ekialde Hurbilean.5. Hirugarren Mundua eta neokolonialismoa.6. Mundu islamiarra.7. Latinoamerikaren egoera.

PROZEDURAK1. Deskolonizazioaren arrazoien eta emantzipazio ereduen azterketa, Hirugarren Munduko

pertsona ikasien gutxiengoari buruzko testu baten bidez.2. Asiako deskolonizazio prozesuaren azterketa, Indiako mapa baten bidez.3. Hirugarren Munduaren, neokolonialismoaren eta azpigarapenaren azterketa, lerrokatu gabeko

herrialdeen Mugimenduari buruzko testu baten bidez.4. Mundu islamiarraren ezaugarrien eta garrantziaren eta beronen barneko gatazken balorazioa,

irudi baten bidez.5. Afrikako deskolonizazioaren ezaugarrien inguruko iruzkina, testu baten irakurketaren eta

analisiaren bidez.6. Latinoamerikaren ezaugarri orokorren azterketa, baliabide grafiko baten bidez.

31

JARRERAK1. Inperialismotik deskolonizaziora izandako bilakaera eta aldaketak azaltzeko gogoa.2. Deskolonizazioaren arrazoien balioespena, emantzipazio ereduak identifikatuz.3. Asiako deskolonizazio prozesuaren ezaugarriak ezagutzeko gogoa, Indiaren kasuaren bidez.4. Afrikako deskolonizazio prozesuaren ezaugarriak ezagutzeko gogoa, Aljeriaren kasuaren

bidez.5. Ekialde Hurbilaren deskolonizazio prozesuaren aurrean gogoeta egiteko jarrera, batez ere

arabiarren eta israeldarren arteko gatazketan oinarrituta.6. Bandungeko Konferentzia eta lerrokatu gabeko herrialdeen Mugimendua ezagutzeko gogoa.7. Sentsibilitatea azpigarapenean deskolonizazioak izan zituen eraginen aurrean.8. Mundu islamiarraren eta honen barneko mugimendu integristen ezaugarriei inguruan gogoeta

egiteko jarrera.9. Jarrera kritikoa Latinoamerikako ezaugarri orokorren inguruan, alderdi politikoak

nabarmenduz.

32

14. unitatea. Ekonomiaren garapena

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Bretton Woodseko Konferentzia egin ondoren nazioartean sortu zen ordena ekonomiko berria

aztertzea.2. Eredu kapitalistaren barnean, 1973. urte arteko hedapen ekonomikoaren bilakaera aztertzea.3. Bloke komunistan ekonomiak izan zuen bilakaera azaltzea.4. 1973ko krisiaren kausa politikoak eta ekonomikoak eta ekarri zituen ondorioak identifikatzea.5. Neoliberalismoarekin agertu ziren politika ekonomiko berriak eta gizarte ongizatearen

estatuan horrek izan zituen eraginak aztertzea.6. Neokolonialismoaren ondorioak eta azpigarapenaren ezaugarri komunak azaltzea.7. Ipar-Hego elkarrizketaren garrantziaz jabetzea.8. Europar Batasunaren sorrera azaltzea eta faseak laburbiltzea.9. Europar Batasuneko erakunde nagusien ezaugarriak ikertzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Bretton Woodseko Konferentziaz geroztik nazioartean sortutako ordena ekonomiko berria

deskribatzen badaki.2. Eredu kapitalistaren barnean, 1973. urte arteko hedapen ekonomikoaren bilakaera ikertzeko

gai da.3. Bloke komunistan ekonomiak nolako bilakaera izan zuen badaki.4. 1973ko krisiaren kausak eta ekarri zituen ondorio ekonomikoak eta politikoak laburbil

ditzake.5. Neoliberalismoarekin sortu ziren politika ekonomiko berriak eta gizarte ongizatearen estatuan

izan zituen eraginak balioesten ditu.6. Neokolonialismoak zuzenean ekarri zituen ondorioez eta azpigarapenaren ezaugarri komunez

jabetzen da.7. Ipar-Hego elkarrizketaren garrantziaz eta giza laguntzak betetzen duen lekuaz jabetzen da.8. Europar Batasunaren sorrera ulertzen du, eta fase nagusiak bereiz ditzake.9. Europar Batasuneko erakunde nagusien ezaugarriak zein diren badaki.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Gerra osteko berreraikuntza ekonomikoa.2. 1973ko krisia.3. Ekonomia neoliberal berria.4. Neokolonialismoa eta azpigarapena.5. Europar Batasuna.

PROZEDURAK1. Mendebaldeko Europaren bilakaera ekonomikoaren eta Europa batuaren sorreraren azterketa,

taula baten bidez.2. Estatu Batuen hedapen ekonomikoaren ezaugarrien analisia, testu baten irakurketaren eta

azterketaren bidez.3. Bloke komunistaren ekonomiaren ezaugarri orokorren azterketa, taula baten bidez.4. Japoniako eta Txinako ekonomien desberdintasunei buruzko iruzkina, testu baten bidez.5. 1973ko krisiaren kausen eta ondorioen azterketa, testu baten bidez.6. 1973 arte munduko ekonomiak izan zuen bilakaeraren azterketa, baliabide grafikoak erabiliz.

JARRERAK1. Bretton Woodseko Konferentziaz geroztik nazioartean sortutako ordena ekonomiko berria

ezagutzeko gogoa.

33

2. Jarrera kritikoa eredu kapitalistaren barnean 1973. urte arte hedapen ekonomikoak izan zuen bilakaeraren aurrean.

3. Bloke komunistaren barnean 1973. urte arte ekonomiak izan zuen bilakaera ulertzeko jarrera.4. 1973ko krisiaren arrazoi politikoak eta ekonomikoak eta ekarriko zituen ondorioak

ezagutzeko gogoa.5. Sentsibilitatea, neoliberalismoarekin garatu ziren politika ekonomiko berrien eta gizarte

ongizatearen estatuan izan zuten eraginaren aurrean.6. Neokolonialismoaren ondorioen eta azpigarapenaren ezaugarri komunen balioespena.7. Ipar-Hego elkarrizketaren beharra ulertzeko jarrera.8. Europar Batasunaren sorreraren balorazioa eta honen barneko aldien laburpena.9. Europar Batasuneko erakunde nagusien ezaugarrien balioespena.

34

15. unitatea. Mundua gaur egun

HELBURU DIDAKTIKOAK1. Gerra hotza amaitu zenetik Estatu Batuek munduan lortutako nagusitasuna aztertzea.2. Fundamentalismo islamiarrak hartu duen indarra ikertzea.3. Azkeneko hamarkadan munduan izandako gatazka nagusiak azaltzea.4. Mendebaldeko Europak azkeneko hamarkadan izandako bilakaera politikoari behatzea.5. Europar Batasunak Maastrichteko Itunetik gaur egungo erronka berrietara arte izan duen

bilakaera ikustea.6. Politika ekonomiko neoliberalaren bilakaera eta eredu horren hedapena laburtzea.7. Azpigarapenaren eta eztanda demografikoaren arteko erlazioak azaltzea.8. Aldaketa teknologikoek gizarteko gaur egungo aldaketetan izandako eragina aztertzea.9. Demokraziaren eta giza eskubideen defentsaren garrantziaz jabetzea.10. Globalizazioaren kontzeptua eta gaur egungo historiak hartutako bidea aztertzea.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK1. Bloke komunista desagertu zenetik Estatu Batuek munduan lortutako nagusitasunaz jabetzen

da.2. Fundamentalismo islamiarraren gorakadaren fenomenoa ulertzen du.3. Azkeneko hamarkadan munduan izandako gatazka nagusiak azaltzen ditu.4. Mendebaldeko Europak azkeneko hamarkadan izandako bilakaera politikoa ikertzen du.5. Europar Batasunak Maastrichteko Itunetik gaur egungo erronka berrietara arte izan duen

bilakaera baloratzen du.6. Politika ekonomiko neoliberalaren bilakaera eta eredu horren hedapena deskribatzen du.7. Azpigarapenaren eta eztanda demografikoaren arteko erlazioak aztertzen ditu.8. Aldaketa teknologikoek gizarteko gaur egungo aldaketetan izandako eragina ulertzeko gai da.9. Demokraziaren eta giza eskubideen defentsaren garrantzia baloratzen du.10. Globalizazioaren kontzeptua eta gaur egungo historiak hartutako bidea ezagutzen ditu.

EDUKIAK

KONTZEPTUAK1. Blokeak desagertzearen ondorioak.2. Europar Batasuna.3. Ekonomiaren bilakaera.4. Azpigarapena eta eztanda demografikoa.5. Aldaketa teknologikoak eta gizartearen aldaketak.6. Demokrazia eta globalizazioa.

PROZEDURAK1. Aldaketa zientifikoek eta teknologikoek gizarteko aldaketetan izandako eraginaren analisia,

testu iruzkin baten bidez.2. Fundamentalismo islamiarraren azterketa, mapa baten irakurketaren eta analisiaren bidez.3. Europar Batasunaren eta etorkizunari begira dituen erronken bilakaeraren azterketa, testu

baten iruzkinaren bidez.4. Mendebaldeko Europaren garapen politikoaren eta gizarte mugimenduen analisia, mapa baten

bitartez.5. Demokraziaren eta giza eskubideen kontzeptuen indarraldiaren garrantziaren iruzkina, testu

baten irakurketaren eta analisiaren bidez.6. Globalizazioaren eraginaren eta azpigarapenarekin duen loturaren azterketa, baliabide grafiko

baten bitartez.

JARRERAK1. Gerra hotza amaitu zenetik Estatu Batuek munduan lortutako nagusitasunaren balorazioa.

35

2. Fundamentalismo islamiarrak hartu duen indarra ikertzeko interesa.3. Azkeneko hamarkadan munduan izandako gatazka nagusiak ezagutzeko interesa.4. Jarrera gogoetatsua Mendebaldeko Europak azkeneko hamarkadan izandako bilakaera

politikoari buruz.5. Europar Batasunak Maastrichteko Itunetik gaur egungo erronka berrietara arte izan duen

bilakaeraren balorazioa.6. Jarrera kritikoa politika ekonomiko neoliberalaren bilakaeraren eta eredu horren hedapenaren

aurrean.7. Sentikortasuna azpigarapenaren eta eztanda demografikoaren arteko erlazioen aurrean.8. Aldaketa teknologikoek gizarteko gaur egungo aldaketetan izandako eragina ulertzeko jarrera.9. Sentikortasuna demokraziaren eta giza eskubideen defentsaren garrantziaren aurrean.10. Globalizazioaren kontzeptua eta gaur egungo historiak hartutako bidea ulertzeko jarrera.

36