HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten...

52
OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA

Transcript of HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten...

Page 1: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

HILTEGIKO ETA HARATEGI-URDAITEGIKO TEKNIKARIA

Page 2: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

2

Aurkibidea 1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................ 4 1.1. Izena.................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .............................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ............................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .............................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .......................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ........................................................... 4 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. .................................................... 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ......................................................................... 6 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................ 7 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ............................................................... 7 3.2. Lanbide-moduluak. ............................................................................................. 8 1. Lanbide modulua: Animaliak akabatzea eta prestatzea eta ikuskaritzan Laguntzea .................................................................................................... 8 2. Lanbide modulua: Zatiketa eta harategi-lanak ........................................ 13 3. Lanbide modulua: Urdaitegi-lanak ......................................................... 19 4. Lanbide modulua: Biltegiko lanak eta kontrola ...................................... 25 5. Lanbide modulua: Higienea eta segurtasuna elikagaien industrian ........ 30 6. Lanbide modulua: Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea Enpresa txikietan ......................................................................................... 34 7. Lanbide modulua: Haragiaren etknologia ............................................... 38 8. Lanbide modulua: Lan-prestakuntza eta orientabidea ............................ 42 9. Lanbide modulua: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ........................ 45 10. Lanbide modulua: Lantokiko prestakuntza ........................................... 47 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. .................................... 49 3.3.1. Iraupenak. .......................................................................................... 49 3.3.2. Sekuentziazioa. ................................................................................. 50 4. Irakasleak. .............................................................................................................. 50 4.1. “Hiltegia eta harategi-urdaitegia” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan

irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. .................................. 50 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ........................................ 51 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ..................................................... 51 5.1. Espazioak. ........................................................................................................... 51 6. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ................................................................. 52 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ...... 52

Page 3: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

3

6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ........... 52

Page 4: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: "Hiltegia eta harategi-urdaitegia". 1.2. Maila: Erdi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 1.400 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Produkzio-sistemaren lanbide-kualifikazioko eskakizun orokorrak ondokoak dira teknikari honentzat: • Akabatzeko, haragia zatitu eta baloratzeko eta harategi-urdaitegian produktuak prestatu

eta lantzeko lanak egitea, indarrean dagoen araudi tekniko-sanitarioa eta osasun-araudia betez. Dagozkion makinak eta ekipoak erabiltzea eta horien lehen mailako mantentzea gauzatzea. Enpresa txiki bat kudeatzea eta administratzea.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Erabilitako lengoaia zuzen interpretatzea eta animalien akabatze- eta haragiaren egokitzapen-

prozesuetan erabilitako informazioa ulertzea. • Ekipoak erabiltzea/gainbegiratzea eta akabatze, zatiketa eta haragiaren kontserbazio eta

egokitzapenari dagozkion erremintak edo lanabesak erabiltzea, ondo prestatuta eta segurtasun-baldintzetan behar bezala dabiltzanaren erantzukizuna hartuz.

• Animalien akabatze- eta zatiketa-lanak eta harategi-urdaitegiko prestaketa-lanak burutzea, eskatutako errendimendu eta kalitatea lortuz.

• Irizpide teknikoak, osasunari dagozkionak eta ekonomikoak aplikatzea animalien, animalia-erdien eta piezen egoera, errendimenduak eta merkataritza-kalitatea sailkatu eta baloratzeko.

• Animalia-erdiak, piezak eta beste hainbat haragiki biltegiratzea, izakinen hartzea, sailkapena eta kontrola gauzatuz.

• Lan-jarduerak oro har elikagaien industriak eta bereziki bere eskumeneko lan-egoerek eskatutako higiene-neurriak aplikatuz egitea.

• Animalien akabatze- eta haragiaren egokitzapen-prozesuko faseen ikuspegi orokorra eta koordinatua izatea.

• Hiltegietan, hozteko biltegietan, zatiketa-geletan eta harategietan dauden lanpostu desberdinetara eta bere lanbidearekin erlazionatutako tekniketan izandako aldaketen eraginez sortutako lan-egoera berrietara egokitzea.

• Integratuta dagoen talde funtzionaleko kideekin harreman egokiak izatea, taldeari esleitu zaizkion helburuak lortzeko lagunduz, besteen lana errespetatuz, talde-lanak antolatu eta garatzeko gogotsu parte hartuz eta azaltzen diren zailtasunak gainditzeko lagunduz, betiere jarrera tolerantea agertuz kualifikazio-maila bereko edo desberdineko lankideen ideiekiko.

• Eduki politeknikoko ekintza-multzoa bere kasa burutzea bere lanbideko berezko tekniken eremuan, ezarritako metodoen pean.

• Arazoak konpontzea eta erabaki indibidualak hartzea bere eskumeneko esparruaren barruan ezarritako arauei edo definitutako aurrekariei jarraituz, adierazitako erabakiak kontsultatuz, erabaki horien ondorio tekniko eta ekonomikoak garrantzitsuak direnean.

• Enpresa txiki edo merkataritza-establezimendu bat administratzea eta kudeatzea eta produktuak merkaturatzea, dagozkion legezko obligazioak ezagutuz eta betez.

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia

Page 5: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

5

Teknikari honi, goragoko maila duten teknikariek esleitutako funtzioen eta helburuen esparruan eta dagozkion lanerako arloetan, oro har, ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Biltegiratzea egitea eta kontrolatzea eta hornidurak eta bidalketak prestatzea. • Dagozkion ekipo, erreminta eta lanabesen garbiketa eta lehen mailako mantentzea. • Ekipoak, erremintak eta lanabesak erabiltzea produkzio-egoera desberdinetan. • Akabatze, zatiketa eta egokitzapeneko eskuzko edo mekanizatutako lanak burutzea harategi-

urdaitegian. • Animalia-erdien, piezen eta haragikien kontserbazio-baldintzak aplikatzea eta mantentzea. • Animalia, animalia-erdi eta piezen eta haragi-prestatu eta haragikien merkataritza-balorazioa. • Laginak hartu eta prestatzea, animalia eta animalia-erdien sintomak eta osasun-anomaliak antzematea

eta haiek isolatzea edo behin-behineko banantzea, guztia ere bere jarduketa-marjinen barruan. • Bere lanaren emaitzen eta gertakarien erregistroa eta txostena. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Animalien eta animalia-erdien balorazio-, akabatze- eta prestatze-lanak egitea • Animaliak merkaturatze eta kontsumorako hartzea eta baloratzea, bizirik daudenean ikuskatzeko

ezarritako irizpideak aplikatuz. • Akabatze eta prestatzerako beharrezkoak diren ekipoak eta erremintak prestatzea, erabiltzea eta

erabiltzeko prest mantentzea prozedura-eskuliburuen eta erabiltzeko argibideen arabera, produkzioa bermatzeko.

• Animalien akabatze-lanak egitea, egoera bakoitzean intsentsibilizatzeko eta odola ateratzeko metodoak eraginkortasun- eta higiene-baldintzetan aplikatuz.

• Animalia-erdi desberdinak kanpoko zatiak eta harenak ez diren errainak bananduz konformatzea, indarrean dagoen arautegi tekniko-sanitarioaren arabera, produkzio-, kalitate- eta higiene-mailak bermatuz.

• Ikuskaritzaren arduradunei laguntzea animalia-erdien eta organoen osasun-egoeraren zaintzan animalien prestatze-lanetan zehar.

• Animalia-erdiak sailkatzea eta baloratzea arautegietan ezarritako irizpide tekniko-komertzialak aplikatuz. • Animalia-erdi edo pieza-mota bakoitzerako egokia den hotz industrialeko tratamenduak aplikatzea

haragiaren heltze-aldia eta kontserbazioa errazteko, kalitatea, higienea eta produkzio-maila bermatuz. • Bere eskumeneko lan-egoeretan segurtasuna bermatzeko beharrezkoak diren babes-neurriak hartzea. 2. Haragia harategi-urdaitegian banatzeko eta merkaturatzeko edo erabilera industrialerako egokitzea eta urdaitegian produktuak lantzea • Zatiketa eta lantegiko ekipoak eta baliabide osagarriak prestatzea, erabiltzea eta erabiltzeko prest

mantentzea, prozedura-eskuliburuen eta erabiltzeko argibideen arabera, produkzioa bermatzeko. • Animalia-erdiak zatitzea eta piezak ondoren erabilera industrialerako edo merkataritza-

establezimenduetan erabiltzeko lortzea eta txukuntzea, kalitatea, higienea eta produkzio-mailak bermatuz. • Harakintzako atalak eta prestatuak norberaren kontsumorako egokiak diren tamaina, forma, kalitate eta

higiene-baldintzetan lortzea, piezen edo xerren behar bezalako errendimendua erdietsiz. • Lantegian saltxitxeriako eta txarkuteriako produktuak lantzea, arautegi tekniko-sanitarioan

zehaztutakoaren arabera, kalitatea, higienea eta produkzio-mailak bermatuz. • Hotz industrialeko tratamenduak aplikatzea piezak eta haragikiak behar bezala kontserbatzeko, kalitatea,

higienea eta produkzio-maila bermatuz. • Zatiketa edo mozketa desberdinen laginketak egitea eta baloratzea pieza desberdinen salmenta-prezioak

ezartzeko. • Piezen edo haragi-prestatuen biltze- eta paketatze-lanak gauzatzea azken produktuaren zehaztapenen

arabera, kalitatea, higienea eta produkzio-mailak bermatuz.

Page 6: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

6

• Bere eskumeneko lan-egoeretan segurtasuna bermatzeko beharrezkoak diren babes-neurriak hartzea. 3. Animalia-erdien, piezen eta haragikien hartzea, biltegiratzea eta bidalketa antolatzea eta kontrolatzea • Hornitzaileek edo produkzio-sailak hornitutako lehengaiak, materialak eta produktuak hartzea,

eskatutakoarekin bat datozela ziurtatuz. • Hornitutako produktuen motak eta kalitateak egiaztatzea, eskatutako zehaztapenekin alderatuz. • Merkantziak produktuen eskakizunak kontuan hartuz biltegiratzea eta kontserbatzea, baliabide

erabilgarriak optimizatuz. • Produkzio-sailak eskatutako barne-hornidurak ezarritako programen arabera gauzatzea, prozesuen

jarraitasuna ahalbidetuz. • Kanpo-eskaerak eta produktu biltegiratuen bidalketa bezeroarekin hitzartutako zehaztapenen arabera

prestatzea. • Izakinak kontrolatzea eta inbentarioak egitea ezarritako prozedurei jarraituz. 4. Higiene- eta segurtasun-arauak aplikatzea eta betetzen diren kontrolatzea elikagaien industrian • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta indarrean dagoen araudiak ezarritako norberaren

higiene-arauak aplikatzea, elikagaien segurtasuna eta osasungarritasuna bermatuz. • Elikagaien industrietako lan-eremuak eta instalazioak produkzioak eta indarrean dagoen araudiak

eskatutako higiene-estandarren barruan mantentzea. • Ekipoen eta makinen “in situ” garbiketa egitea edota kontrolatzea eskuzko lanen bidez edo instalazioen

edo garbiketa-modulu automatikoen bidez. • Hondakinen bilketa-, arazketa- eta isurketa-lanak zuzentzea/egitea ingurumena babesteko arauak

errespetatuz. • Enpresaren segurtasun- eta larrialdi-planetan ezarritako arauen arabera jokatzea, bertan adierazitako

prebentzio- eta zuzenketa-ekintzak burutuz. 5. Enpresa txiki baten administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea burutzea • Enpresa txiki bat ezartzeko aukera ebaluatzea, bere jardueraren, negozio-bolumenaren eta helburuen

arabera. • Egokienak diren kontratazio-moduak zehaztea, enpresa txiki baten tamainaren, jardueraren eta helburuen

arabera. • Enpresa txiki bat eratzeko beharrezkoa den dokumentazioa eta haren jarduera ekonomikoaren garapenak

sortutakoa lantzea, kudeatzea eta antolatzea. • Produktuen edo zerbitzuen salmenta sustatzea horretarako egokiak diren baliabide edo harremanen bidez,

eskatutako merkataritza-jardueraren arabera. • Hornitzaileekin eta bezeroekin negoziatzea, merkataritza-eragiketen baldintza onuragarrienak bilatuz. • Bezero erreal edo balizkoekin harreman onak sortzea, garatzea eta iraunaraztea. • Enpresa baten legezko obligazioen ondoriozko egintzak denboran eta forman identifikatzea. 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Ondoko azpisektoreetan garatu ahal izango du bere jarduera elikagaien industrian: • Ganadua akabatzea eta haragia lortzea; ganadua akabatu eta zatitzean, haragi freskoaren, hoztuaren eta

izoztuaren produkzioan, barruki jangarrien produkzioan eta hozteko biltegietan. • Zatiketa-gela autonomoak, hiltegiei lotutakoak eta eraldatuen haragi-industrietan integratutakoak. Elikagaien salerosketaren sektorean ere ondokoetan garatuko du bere jarduera

Page 7: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

7

• Harategiak eta urdaitegiak, haragia manipulatu eta prestatu eta beste hainbat haragiki lantzen

dituztenak. Oso tamaina desberdineko establezimenduak ditugu, hainbat zatiketa-gela eta hozteko ganbara dituzten hiltegi industrial handietatik hasi eta lantegi txiki bat duten familia kutsuko harategi-urdaitegiak ere barne hartzen dituztenak. Hiltegi eta zatiketa-gela industrial handi eta ertainetan teknikari hau bere edo berea baino beheragoko kualifikazio-maila duten pertsonez osatutako lan-taldean arituko da, bakarkako zereginak eta talde-zereginak garatuz. Agintari ertain baten menpe egongo da, antolamenduari dagokionez. Kalitatearekin, mantentzearekin eta abar erlazionatutako zereginetan, harreman funtzionala izango du zerbitzu horietako kide edo arduradunekin. Harategien, urdaitegien, zatiketa-gela txikien eta abarren kasuetan, bere erantzukizunek produkzioaren antolamendua eta kontrola barne hartuko dute, bai eta kudeaketa eta administrazioa ere. • Ingurune funtzionala eta teknologikoa Ondoko eremu funtzionaletan garatzen du bere jarduera: produkzioa (ekipoak prestatzea, lanak burutzea eta kontrolatzea, produktuaren kalitatea) eta biltegia (produktuak biltegiratzea eta igortzea). Teknikek edo ezagutza teknologikoek animaliak akabatzearen eta haragiaren kontserbazio eta egokitzapenaren arloa barne hartzen dute. Ondokoei daude zuzenean lotuta: • Produkzio-prozesuak: hiltegi, zatiketa-gela eta harategi bateko dagozkion ekipoen eta lanen

burutzapenean eta kontrolean erabili beharreko teknika eta trebetasunen multzoa. • Ganadu-espezie desberdinen ezaugarriak (morfologia, anatomia, sintomatologia), muskulua haragian

eraldatzea, haragikien ezaugarriak (teknikoak, osasunari eta merkataritzari dagozkionak) eta produkzioan eta biltegiratzean duten eragina.

• Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Adibide gisa, eta bereziki lanbide-orientabidea helburutzat izanik, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna lortuz gero bete daitezkeen lan edo lanpostu batzuk adierazten dira ondoren. Hiltegiko lerroko langilea, ganadu-hiltzailea, zorabio-eragilea, odol-ateratzailea, larrutzailea, adar-kentzailea, errai-ateratzailea, animalia-erdien eta piezen sailkatzailea, zatitzailea, hezurgabetzailea, barrukien prestatzailea. Albaitari-ikuskaritzako laguntzailea edo urgazlea. Biltegizaina. Lantegiko langilea. Harakina. Txarkuteroa. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. I. Lanbidearekin erlazionatutako informazio teknikoa hautatzea, ulertzea eta adieraztea, bere edukia

aztertuz eta baloratuz eta terminologia eta sinbologia egokiak erabiliz. II. Prozesuak zehaztea eta hiltegiko animalien akabatze- eta prestatze-lanak egitea, burutzeko teknikak

eta baldintzak identifikatuz eta eskatutako instalazio eta ekipoekin erlazionatuz.

Page 8: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

8

III. Prozedurak aztertzea eta haragien eta establezimenduen “ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritzan albaitari ofizialari laguntzeko edo urgazteko teknikak aplikatzea.

IV. Animalien, animalia-erdien, piezen eta haragikien merkataritza-balorazioko eta kalitateko irizpideak aplikatzea.

V. Zatiketa-, haragiaren kontserbazio- eta harategi-lanak identifikatzea eta burutzea beharrezkoak diren ekipoak eta lanabesak erabiliz eta erabiltzeko prest mantenduz eta merkataritzari dagokionez exijitutako mailak lortuz.

VI. Formulak egokitzea eta txarkuteriako produktuen elaborazio- eta merkataritzako egokitzapen-lanak egitea, beharrezkoak diren ekipoak eta makinak eraginez eta erabiltzeko prest mantenduz eta prozesuaren baldintzak eta produktuaren ezaugarriak kontrolatuz.

VII. Instalazioen, ekipoen edo elikagaien elaborazio eta manipulazioaren zeharreko pertsonen jarduketaren higienerik ezak eragindako ondorioak aztertzea. Arriskuak minimizatzeko arauak eta neurriak diskriminatzea eta aplikatzea.

VIII. Erabiltzaile-mailako aplikazio informatikoak datuak eskuratzeko eta komunikatzeko eta enpresa txikia kudeatzeko baliabide gisa erabiltzea.

IX. Haragia lortzeko eta egokitzeko jarduerek norberaren, taldearen eta ingurumenaren segurtasunean sor ditzaketen eraginez jabetzea, lana burutzeko baldintzak hobetu ahal izateko, prebentzio-neurri eta babeski egokiak erabiliz.

X. Sektoreko industria- eta merkataritza-jarduera erregulatzen eta baldintzatzen duen legeari, ekonomiari eta antolamenduari buruzko esparrua ulertzea, lan-harremanetatik eratortzen diren eskubideak eta betebeharrak identifikatuz, ezarritako prozedurei jarraitzeko eta hauetan ager daitezkeen anomalietan eraginkortasunez jarduteko gaitasuna eskuratuz.

XI. Lanbidearen jardunarekin erlazionatutako informazio- eta prestakuntza-ildoak aukeratzea eta erabiltzea, sektorea ezagutzea eta sektorean lanean hastea eta bere lanbide-gaitasunak sektoreko aldaketa teknologiko eta antolamenduari dagozkion aldaketetara bilakatzea eta egokitzea ahalbidetuko diotenak, hain zuzen ere.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. ANIMALIAK AKABATZEA ETA PRESTATZEA ETA

IKUSKARITZAN LAGUNTZEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Hiltegiek bildu behar dituzten baldintza tekniko-sanitarioak eta animaliak hartu, maneiatu eta

kokatzeko prozedurak aztertzea. 2. Hornidurarako animalien, hegaztien, untxien eta ehizaren akabatze- eta prestatze-lanak zehaztea. 3. Albaitari ofizialaren laguntzaile edo urgazleen funtzioak eta “ante mortem” eta “post mortem”

ikuskaritzetan erabili behar dituzten prozedurak aztertzea. 4. Animalia-erdiak sailkatzeko irizpide tekniko-komertzialak identifikatzea eta aplikatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Hiltegiek bildu beharreko baldintza tekniko-sanitarioak eta animaliak hartu, maneiatu eta kokatzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak bildu beharko ditu: • Hornidurarako animalien, hegaztien, untxien eta ehizaren hiltegietarako, hozteko biltegietarako eta

erlazionatutako beste hainbat establezimendurako arautegian ezarritako baldintza tekniko-sanitarioak ezagutzea.

• Higienerik ezaren egoerak diskriminatzea eta hiltegietako eta erlazionatutako beste hainbat establezimenduko instalazioen eta pertsonalaren ikuskaritzan kontuan izan beharreko jarraibideak ezagutzea.

• Animalia-espezie desberdinak garraiatzeko baldintza egokiak identifikatzea eta justifikatzea. • Bizirik dauden animaliak behar bezala eta seguru maneiatzeko (deskargatzea, gidatzea) erabili

beharreko teknikak eta hartu beharreko ardurak zehaztea.

Page 9: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

9

• Animalien garraio- eta maneiu-baldintzak ez betetzeak estresa eta bere ondorioak agertzearekin erlazionatzea.

• Gidaliburua interpretatzea eta hartzeari dagokion dokumentazioa bideratzea. • Animalia-espezie desberdinak hiltegian kokatzen direneko eskakizunak deskribatzea eta justifikatzea

eta ukuiluen ezaugarriekin erlazionatzea. • Animalia onartzeko, bere merkataritza-baloraziorako eta sortetan sailkatzeko ezarritako irizpide

morfologikoak aplikatzea. 2. Hornidurarako animalien, hegaztien, untxien eta ehizaren akabatze- eta prestatze-lanak zehaztean, ikasleak ondoko gaitasunak kontuan hartu beharko ditu: • Espezie desberdinen akabatze- eta prestatze-lerroak osatzen dituzten lanen sekuentzia alderatzea. • Animaliak prestatze-gelara sorta homogeneoetan gidatzeko beharrezkoak diren lanak burutzea, behar

bezala garbituta, pisatuta eta identifikatuta. • Ondoko lanen teknikak, burutzapen-baldintzak eta kontrol-parametroak identifikatzea eta

justifikatzea: − Zorabiatzea, lepoa moztea, odola ateratzea. − Larrutzea, azala kentzea, lumatzea. − Erraiak ateratzea. − Animalia-erdia garbitzea eta errepasatzea. − Animalia-erdia zatikatzea.

• Aurreko lanak oker egiteak animalientzat, prozesurako eta animalia-erdirako dituen ondorioak baloratzea.

• Akabatzean eta prestatzean erabilitako ekipoen, ekipo horiek eskatzen dituzten garbiketa-, prestaketa- eta erabiltzailearen mantentze-lanen eta ekipo horiek erabiltzeko segurtasun-neurrien osaketa, funtzionamendua eta erabilgarritasunak deskribatzea.

• Prestatze-lanen, batez ere erraiak ateratzearena, arrisku mikrobiologikoak identifikatzea eta babes-neurriak ondorioztatzea.

• Espezie desberdinen barrukiak eta hauek egokitzeko teknikak eta baldintzak ezagutzea. • Espezie desberdinen hondakinak eta sastarrak ezagutzea, hustu eta ondoren tratatzeko. 3. Albaitariaren laguntzaile edo urgazleen funtzioak eta “ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritzetan erabili behar dituzten prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko dituzte: • Albaitari ofizialaren eta bere laguntzailearen funtzioak eta erantzukizunak bereiztea “ante mortem” eta

“post mortem” ikuskaritzetan. • Ikuskaritza-jarduketen eta -erabakien ondorioak baloratzea. Egoera bakoitzean erabilitako zigiluak,

markak eta dokumentazioa ezagutzea. • Animaliaren presakako akabatzera behartzen duten edo animaliaren azterketa edo miaketa zorrotza

aholkatzen duten aldakuntza eta gaixotasun nagusien kanpo-sintomak ezagutzea. • Espezie desberdinen “post mortem” ikuskaritzako jarduketa-ordena, organo eta errai desberdinak

prestatzeko era eta antzeman beharreko aldakuntza anatomopatologiko nagusiak azaltzea. • Ikuskaritzak erabilitako animalia-organoen, erreminten, instalazioen, pertsonalaren, uraren eta abarren

prozedura eta laginketa-metodo desberdinak azaltzea eta lotutako tresnak ezagutzea eta erabiltzea. • Laginen markaketa-, lekualdatze- eta babes-sistemak identifikatzea. • Laginaren prestaketa-lanak haren behaketa edo analisirako ezagutzea eta erabiltzea. • Konfiskazioen suntsiketak edo azpiproduktu desberdinen aprobetxamendu industrialak indarrean

dauden arautegiak betetzen dituztela egiaztatzea. • Espezie desberdinen akabatze- eta prestatze-lerroetan dauden puntu kritiko desberdinak identifikatzea

eta kontrolatzea. 4. Animalia-erdiak sailkatzeko irizpide tekniko-komertzialak identifikatzean eta aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hornidurarako animalien, hegaztien, untxien eta ehizaren espezie desberdinetako animalia-erdiak

definitzea.

Page 10: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

10

• Hartutako animalia-erdiak indarrean dagoen arautegiaren arabera behar bezala konformatuta daudela egiaztatzea.

• Espezie desberdinetako animalia-erdiak sailkatzeko faktoreak zerrendatzea eta baloratzea. • Faktore desberdinen pisaketa- eta neurketa-teknikak identifikatzea eta horretarako erabilitako aparatu

homologatuekin erlazionatzea. • Neurketan erabilitako aparatuen osaketa eta erabilgarritasuna eta kalibraketa- eta erabiltzailearen

mantentze-lanak deskribatzea. • Animalia-erdiak sailkatzeko familiak edo sistemak interpretatzea. • Marka- eta ezaugarri-motak eta haiek aplikatzeko teknikak ezagutzea. Haien edukia animalia-erdiaren

ezaugarriekin erlazionatzea. • Animalia-erdien zehaztapen-datuak erregistratu eta artxibatzeko beharrezkoak diren lanak burutzea,

ezarritako sistemaren arabera. • Animalia-erdiak sailkatzeko kasu praktiko batean:

− Animalia-erdiaren gorpuzkera estandar arautuarekin alderatzea. − Baloratu beharreko parametroak animalia-erdiaren motaren eta egoeraren arabera diskriminatzea

eta tresna egokiak hautatzea. − Sailkapen-parametroen pisaketa, egiaztapena eta neurketa egitea, dagozkion aparatuak prestatuz

eta behar bezala erabiliz. − Animalia-erdiaren mota eta taldea esleitzea. − Marka edo ezaugarria bere informazio osoarekin batera hautatzea eta aplikatzea.

c) Edukiak I. multzoa: ANIMALIAK HARTZEA, AKABATZEA ETA PRESTATZEA Prozedurazkoak: • Animalien babesari buruz indarrean dagoen arautegia aplikatzea garraioan zehar. • Jasotako dokumentazioa (gidaliburua) deskargatutako animalien kopuruarekin bat datorrela

egiaztatzea. • Metodo egokiak erabiltzea animaliak deskargatu eta ukuiluratzeko. • Metodo egokiak erabiltzea animaliak ukuilutik hilketa-gelara gidatzeko. • Haragi freskoen produkzio eta merkaturatzeko osasun-baldintzei buruz indarrean dagoen arautegia

aplikatzea. • Animalien babesari buruz indarrean dagoen arautegia aplikatzea akabatze edo hilketaren unean. • Ondoko lanen burutzapen-teknikak eta -baldintzak identifikatzea eta aplikatzea:

− Zorabiatzea, lepoa moztea eta odola ateratzea. − Larrutzea, azala kentzea edo lumatzea. − Erraiak ateratzea. − Garbitzea, errepasatzea. − Animalia-erdia zatikatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Hiltegi-mota desberdinen diseinu fisikoa.

− Animalia bizidunen aldea edo alde zikina: animalia bizidunak hartzea eta ukuiluratzea. − Hilketa-lokalak edo -nabeak. Akabatzea eta animalia-erdia eta barrukiak lortzea. − Azpiproduktuen saila: barrukiak eta azpiproduktuak prestatzea. − Osasun-saila edo osasun-hiltegia: istripua izandako animaliak, gaixo dauden animaliak, edo gaixo

egon daitezkeenaren susmagarri direnak eta abar akabatzea eta beren animalia-erdia eta barrukiak lortzea.

− Alde garbiko hoztutako egoitzak. Haragia baldintza onenetan kontserbatzea igorri arte. − Produktuak igortzea. − Beste hainbat instalazio (aldagelak, gerentzia eta abar). − Zerbitzu orokorrak (instalazioa elektrikoa, termikoa eta abar).

• Ereduzko dokumentazioa. − Gidaliburua. − Sarreren erregistro-liburua.

Page 11: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

11

• Garraiabideak: − Baldintzak. − Animalien babesari buruz indarrean dagoen arautegia haiek garraiatzean.

• Deskargatzea. Jardueraren metodoak eta ondorioak. Arriskuen kontrola. • Ukuiluratzea. Kokatze-baldintzak. Arriskuak. Arriskuen kontrola. • Animaliak banaka edo sortaka markatzea eta erregistratzea. • Gidatzea. Teknikak. Arriskuak. Arriskuen kontrola. • Animalien babesari buruz indarrean dagoen araudia haien akabatze edo hilketaren unean. • Zorabiatzea. Metodoak. Arriskuak. Arriskuen kontrola. • Akabatzea. Metodoak. Arriskuak. Arriskuen kontrola. • Larrutze, azala kentze eta lumatzeko lanak; garbitzea, errepasatzea; animalia-erdia zatikatzea. Lan

desberdinen teknikak. Arriskuak. Arriskuen kontrola. • Haragi freskoen produkzio eta merkaturatzeko osasun-baldintzei buruz indarrean dagoen arautegia. • Jarduera desberdinetan erabilitako makinak eta erremintak. Erabiltzeko era. Arriskuak. Arriskuen

kontrola. Jarrerazkoak: • Agindutako lan-arropa baldintza egokietan erabiltzea. • Puntualtasuna ordutegia betetzean. • Zorroztasuna ezarritako protokoloei eta jardunbideei jarraitzean. • Teknikak burutzean sor daitezkeen gertakariei arreta eskaintzea. • Autonomia erabakiak hartzeko hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. • Ordena eta zehaztasuna lanean. • Lan-taldeko kideekin izan beharreko koordinazioarekiko interesa azaltzea. • Lanbidean jardutearekin erlazionatutako informazioa lortzeko interesa azaltzea. II. multzoa: ALBAITARI-IKUSKARITZA Prozedurazkoak: • Albaitariak eta bere laguntzaileak “ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritzetan dituzten funtzioak

eta erantzukizunak identifikatzea. • Animaliak behatzea “ante mortem” ikuskaritzarako, praktikoak soilik diren zereginetan laguntza

eskainiz. • Animalia-erdiak eta barrukiak behatzea “post mortem” ikuskaritzan. • Organo eta erraien lagin-hartzea identifikatzea eta burutzea “post mortem” ikuskaritza egiteko. • Laginen markaketa-, lekualdatze- eta babes-sistemak aplikatzea. • Albaitariaren laguntzaile edo urgazleak bete beharreko dokumentazioa identifikatzea. • Dokumentazioa indarrean dagoen araudiaren arabera betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ikuskatzailea eta laguntzaile edo urgazlea.

− Funtzioak, gaitasunak eta erantzukizunak. − Araudia.

• Establezimenduen ikuskaritza. − Hiltegietako eta beste hainbat establezimenduko higiene-baldintzak berraztertzeko jarraibideak. − Biltegiratutako haragien kontrola.

• “Ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritza: helburuak, ekintzak eta hauen ondorioak. • Hornidurarako animalien eta hegaztien patologia-nozioak.

− Espezie desberdinen gaitz nagusiak. − “Ante mortem” antzeman beharreko aldakuntzak eta sintomak. − Egoera orokorraren lehen behaketa.

• Akabatutako animalien anatomia patologikoko nozioak. − Akabatzea eta “rigor mortis” egiaztatzea. − Erraiak kasu desberdinetan aztertzea: sekuentzia, prestaketa, egoera normala eta antzeman

beharreko anomaliak. − Animalia-erdia aztertzea.

Page 12: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

12

• Laginak hartzeko eta prestatzeko teknikak. − Laginketaren kontzeptua eta metodoak. − Laginak hartzeko tresnak. − Laginak identifikatzeko sistemak. − Laginak prestatzeko teknikak behaketa eta analisirako.

• Erregistro ofizialen liburuak: − Akabatutako ganaduaren eguneroko sarrerak. − “Ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritza-liburuak. − Egindako konfiskazioen kontrola eta beren destinoa/tratamendua. − Erabilitako uraren kontrola. Hartuneen planoak, klorazioa, lurruna eta abar. − Manipulatzaile-agiria edota egiaztagiri medikoak kontrolatzea. − Hozteko ganbaretako tenperatura-hezetasuneko grafikoen erregistroak. − Hozteko eta izozteko ganbaretako haragien sarreren/irteeren erregistroak.

• Albaitari-kontrolak: − HCCPP programa: azaleren kontrol mikrobiologikoa eta abar. − Albaitari-zerbitzu ofizialetako dokumentu ofizialen sarreren eta irteeren erregistroa. − Hainbat egiaztapen: ganadu-saneamenduko kanpainetako abelburuak, bildotsen primen aktak eta

abar. − Haragien irteeren, koipeen, azpiproduktuen, konfiskazioen eta abarren albaitari-egiaztagiriak,

haragiaren markaketa. − Koipeen urtzearen eta konfiskazioen, halakorik balego, kontrola.

• Albaitari-zerbitzu ofizialen aldizkako parteak: − Akabatzeak eta haragiaren destinoa (MAPA eta CCAA). − Haragien ikuskaritzagatiko zergak ordaintzeko akabatzeak. − Zergak ordaintzeko hozteko biltegia. − Animalia-erdien EUROP normalizazio eta sailkapeneko kontrola. − Egindako konfiskazioak. − Hondakinen ikerketa-planaren lagin-hartzeak. − Ganadu-saneamenduko kanpainetako akabatutako ganadua. − Kanpaina ofizialetan akabatutako abelburuak. − Hiltegi testiguko ganaduaren eta haragiaren asteko prezioak. − Enpresari eta erabiltzaileei jasotako aktak, anomaliak zuzenduz.

Jarrerazkoak: • Azkartasuna egindako lanen erregistroan eta sail desberdinei komunikatzean. • Kalitatearekiko konpromisoa dokumentuak lantzean eta dokumentu horiek baloratzean. • Segurtasun- eta isilpekotasun-irizpideak betetzea informazioaren tratamenduan. • Autonomia erabakiak hartzean, hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. • Indarrean dagoen araudia betetzea “ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritzan. • Ordena eta zehaztasuna lanean. • Puntualtasuna ordutegia betetzean. • Bere giza taldean behar bezala integratzea. • Lan-taldeko kideekin izan beharreko koordinazioarekiko interesa azaltzea. • Lanbidean jardutearekin erlazionatutako informazioa lortzeko interesa azaltzea. III. multzoa: ANIMALIA-ERDIEN MERKATARITZA-SAILKAPENA Prozedurazkoak: • Ondoko lanen burutzapen-teknikak eta -baldintzak aplikatzea:

− Pisaketa. − Sailkapena. − Markaketa. − Erregistroa.

• Animalia-erdi desberdinen elkarteko sailkapen-eredua zehazten duten indarrean dauden arautegiak aplikatzea.

• Animalia-erdien sailkapenari erantsitako dokumentazioa lantzea.

Page 13: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

13

• Pisaketa-makinen oinarrizko mantentzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Animalia-erdien elkarteko sailkapen-eredua zehazten duten arautegiak.

− Behia eta zaldia. − Ardia eta ahuntza. − Txerria. − Hegaztiak. − Beste hainbat espezie: untxia, ehiza.

• Pisaketa-teknikak. Pisaketa-makinak. Mantentzea. • Animalia-erdien sailkapen-sistemak.

− Sailkapeneko faktore objektiboak eta subjektiboak. − Sailkapen-parrilla.

• Animalia-erdien elkarteko markaketari buruzko arautegia. Zigilu baimendua. • Albaitari-ikuskaritzako markaketa-teknikak eta -baldintzak. Markaketarako tresnak. • Animalia-erdien pisaketa, identifikazio eta sailkapenaren erregistro-teknikak eta -baldintzak. Jarrerazkoak: • Zorroztasuna neurketa-aparatua erabiltzeko baldintza egokietan dagoela egiaztatzeko. • Zorroztasuna ezarritako protokoloei eta jardunbideei jarraitzean. • Teknikak burutzean izan daitezkeen gertakariei arreta eskaintzea. • Puntualtasuna ordutegia betetzean. • Ordena eta zehaztasuna lanean. • Autonomia erabakiak hartzean, hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. • Lan-taldeko kideekin izan beharreko koordinazioarekiko interesa azaltzea. • Lanbidean jardutearekin erlazionatutako informazioa lortzeko interesa azaltzea. 2. lanbide-modulua. ZATIKETA ETA HARATEGI-LANAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Eskakizunak identifikatzea eta zatiketa-gela eta harategiaren eta beren ekipo eta baliabide osagarrien

garbiketa, prestaketa eta mantentzea egitea. 2. Animalia-erdiak hezurgabetzea eta zatitzea eta haragikiak eta prestatuak xerratzea eta txuleteatzea,

eskatutako kalitatea eta higienea lortuz. 3. Barruki jangarrien prestaketa-teknikak aplikatzea merkaturatzeko, eskatutako kalitatea eta higienea

lortuz. 4. Haragi-prestatuen lanketa eta merkataritza-aurkezpeneko teknikak aplikatzea, eskatutako kalitatea eta

higienea lortuz. 5. Haragi-piezen salmenta-prezioak kalkulatzea laginketak eginez eta aztertuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Eskakizunak identifikatzean eta zatiketa-gela eta harategiaren eta beren ekipoen eta baliabide osagarrien garbiketa, prestaketa eta mantentzea egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Instalazio, ekipo eta makinei buruzko baldintza orokorrak identifikatzea. • Zatiketa-gela eta harategien baldintza tekniko-sanitarioak zehaztea. • Zatiketa-gela eta harategiaren ingurumen-baldintzak diskriminatzea. • Garbitzeko, desinfektatzeko, intsektuak hiltzeko eta arratoiak hiltzeko sistema eta produktu egokiak

hautatzea eta aplikatzea.

Page 14: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

14

• Zatiketa-gela eta harategiko makina eta ekipoen osaketa, ezaugarriak eta funtzionamendua deskribatzea.

• Makinen mantentze-beharrak ezagutzea eta lehen mailakoak gauzatzea. • Zatiketa-gela eta harategiko makinak osatzen dituzten oinarrizko elementuak muntatzea eta

desmuntatzea. • Mozteko tresnen eta elementuen baldintza egokiak egiaztatzea eta egoera onean mantentzea. • Mozteko tresna eta elementu desberdinen aplikazioak alderatzea. Jarduera bakoitzerako tresna egokia

zehaztea. • Zatiketa-gela eta harategiko lanabesak eta makinak erabiltzeko segurtasun-neurriak ondorioztatzea eta

aplikatzea. 2. Merkaturatzeko animalia-erdiak hezurgabetu eta zatitu eta haragi-piezak eta prestatuak xerratu eta txuleteatzean, eskatutako kalitatea eta higienea lortuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Behiaren, zaldiaren, txerriaren, ardiaren, ahuntzaren, hegaztien, untxiaren eta ehizaren animalia-erdiak

aurkezteko erak identifikatzea. • Espezie desberdinetako animalia-erdien merkataritza-sailkapena interpretatzea. • Behiaren, zaldiaren, txerriaren, ardiaren, ahuntzaren, hegaztien, untxiaren eta ehizaren zatiketa osatzen

duten faseak eta lanak deskribatzea eta zehaztea. • Pieza eta unitate desberdinek merkaturatzeko bildu behar dituzten ezaugarriak ezagutzea. • Pieza eta unitate desberdinak sukaldaritzan dituzten erabilerekin lotzea. • Pieza edo unitateen ezaugarriak biltzeko, ontziratzeko eta etiketatzeko material eta teknikekin

erlazionatzea. • Behi edo zaldiaren, txerriaren, ardi edo ahuntzaren, hegaztien eta untxiaren animalia-erdi edo piezen

kasu praktiko baten aurrean: − Animalia-erdia zatikatzea eta ertzeratzea, mozteko tresna eta lerro egokiak hautatuz. − Animalia-erdiak, animalia-erdien erdiak edo aurrealdeko eta atzealdeko laurdenak hezurgabetzea

eta zatitzea, mozteko eta banantzeko tresna eta era aproposak hautatuz errendimendu egokia lortzeko.

− Haragi-piezak xerratzea eta txuleteatzea, beren aprobetxamendu hobea merkataritza-eskakizunekin bateragarri eginez.

− Lortutako piezak eta unitateak beren ezaugarrien eta merkataritza-irizpideen arabera sailkatzea. − Zatiketa- eta xerraketa-lanetan dagozkion higiene-neurriak aplikatzea. − Pieza bakoitzerako egokiak diren biltzeko eta etiketatzeko materialak eta teknikak aukeratzea.

• Pieza desberdinak beren nolakotasunak hobetzeko tratamenduen pean jartzea argibide-eskuliburuan adierazitako baldintzetan.

3. Barruki jangarriak merkaturatzeko prestaketa-teknikak aplikatzean, eskatutako kalitatea eta higienea lortuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Behiaren, zaldiaren, txerriaren, ardiaren, ahuntzaren, hegaztien, untxiaren eta ehizaren barruki

jangarriak merkatuan aurkezteko erak identifikatzea. • Barruki desberdinek merkaturatzeko bildu behar dituzten zehaztapenak ezagutzea. • Barruki desberdinak eta beren unitateak sukaldaritzan dituzten erabilerekin lotzea. • Barrukien eta beren unitateen ezaugarriak biltzeko, ontziratzeko eta etiketatzeko material eta

teknikekin erlazionatzea. • Barruki jangarrien egokitzapeneko kasu praktiko baten aurrean:

− Barrukiak hezurgabetzea eta zatitzea. − Xerraketa egitea. − Lortutako unitateak beren ezaugarrien eta merkataritza-irizpideen arabera sailkatzea. − Prestaketa-lanetan dagozkion higiene-neurriak aplikatzea. − Aurkezteko eta etiketatzeko materialak eta teknikak hautatzea.

4. Haragi-prestatuen lanketa eta merkataritza-aurkezpeneko teknikak aplikatzean, eskatutako kalitatea eta higienea lortuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 15: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

15

• Haragi-prestatuaren eta haragikiaren kontzeptuak bereiztea. • Haragi-prestatuen mota desberdinak sailkatzea eta araudiaren arabera zehaztea. • Prestatuen ezaugarriak sukaldaritzan dituzten erabilerekin erlazionatzea. • Osagai nagusi eta osagarri ohikoenak identifikatzea. • Haragi-prestatuak lantzeko teknika desberdinak zerrendatzea eta deskribatzea. • Haragi-prestatuen ezaugarriak biltzeko, aurkezteko eta etiketatzeko material eta teknikekin

erlazionatzea. • Haragi-prestatuak lantzeko zehaztapenak eskaintzen direneko kasu praktiko batean:

− Kalitateari eta kantitateari dagokionez beharrezkoak diren oinarrizko osagaiak eta osagai osagarriak aukeratzea.

− Metodoak aukeratzea, ekipoak hautatzea eta eskatutako osatze-, muntaia-, betetze-, lotze-, birrineztatze- eta dekorazio-lanak behar bezala egitea.

− Berariazko higiene-neurriak diskriminatzea eta aplikatzea manipulazioan. − Prestatuak kontserbatzeko baldintzak zehaztea. − Prestatu bakoitzerako egokiak diren aurkezteko eta etiketatzeko material eta teknikak hautatzea.

5. Haragikien salmenta-prezioa kalkulatzean laginketak eginez eta aztertuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laginketaren kontzeptua eta erabilgarritasuna ezagutzea harakintzan. • Animalia-erdiaren salmenta-prezioa kalkulatzea, haren errendimendu estandarretan eta pieza

bakoitzaren prezioekiko merkatuko erreferentzietan oinarrituz. • Merkataritza-marjinak identifikatzea eta baloratzea, erosketa-prezioa eta salmentako osoa ezagututa. • Animalia-erdia erosteko edo ez erosteko edo piezen salmenta-prezioak aldatzeko erabakia

justifikatzea. • Animalia-erdiaren errendimendu estandarrak egiaz lortutakoekin kontrastatzea eta zuzentzea, hala

badagokio. c) Edukiak I. multzoa: ZATIKETA-GELA ETA HARATEGIAREN BALDINTZA OROKORRAK Prozedurazkoak: • Zatiketa-gela eta harategiaren baldintza tekniko-sanitarioei buruz indarrean dagoen arautegia

aplikatzea. • Zatiketa-gela eta harategietan erabilitako instalazio, ekipo eta makinen sailkapena. • Lan desberdinak egiteko beharrezkoak diren ekipoak eta makinak identifikatzea. • Erabilitako ekipo eta makinen planoak interpretatzea. • Ekipoak eta makinak prestatzeko prozedurak identifikatzea. • Ekipoak eta makinak prestatzeko lanak egitea, egin beharreko jarduera-motaren, materialaren eta

ezarritako jarduketa-arauen arabera. • Ekipoetako eta makinetako ohikoenak diren matxura eta anomalia desberdinak, matxura eta anomalia

horiek sortzen dituzten kausak eta eragiten dituzten ondorioak identifikatzea. • Erabilitako pieza eta elementuak osatzen dituzten pieza eta elementuetako anomalia desberdinak

konpontzea. • Arrisku posibleak identifikatzea zatiketa-gela eta harategiko lanabesak eta makinak identifikatzean. • Segurtasun-neurriak aplikatzea zatiketa-gela eta harategiko lanabesak eta makinak erabiltzean. • Garbitzeko, desinfektatzeko, intsektuak hiltzeko eta arratoiak hiltzeko egokiak diren produktuak eta

sistemak hautatzea. • Garbitzeko, desinfektatzeko, intsektuak hiltzeko eta arratoiak hiltzeko egokiak diren produktuak eta

sistemak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Makinak (zerrak, ebakigailuak, bereizgailu mekanikoak):

− Sailkapena eta aplikazioak. − Elementuen osaketa, muntaia eta desmuntaia eta funtzionamendua.

Page 16: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

16

− Mantentze-lanak eta burutzapena. − Maneiua eta segurtasun-neurriak.

• Mozteko tresnak eta elementuak: − Motak eta ezaugarriak. − Zorrozketa eta mantentzea. − Erabiltzeko teknikak eta segurtasun-neurriak.

• Baliabide osagarriak: − Garraio-sistemak: airekoa, zintak. − Hozteko ganbarak. − Beste hainbat eskuzko elementu eta ontzi.

• Instalazioen garbiketa. Garbiketa-produktuak eta ekipoak. Erabiltzeko modua. • Ekipo eta makinetako garbiketa-baldintzak. • Araudia eta ikuskaritzak. • Zatiketa-gela eta harategien mota desberdinen diseinu fisikoa. Jarrerazkoak: • Agindutako lan-arropa baldintza egokietan erabiltzea. • Puntualtasuna ordutegia betetzean. • Zorroztasuna ezarritako protokoloei eta jardunbideei jarraitzean. • Autonomia, ordena, metodoa, garbiketa eta segurtasuna ekipo, makina eta instalazioen prestaketan. • Makinak eta ekipoek behar ez bezala puntuan jartzearen ondorioak baloratzea. • Lanbide-konpromisoa ingurumenaren babesarekiko. • Ustekabekoak konpontzeko ekimena eta aldaketetara egokitzeko malgutasuna izatea. • Makinak eta ekipoak erabiltzeko eta istripuak prebenitzeko indarrean dagoen segurtasun-araudia

betetzea. • Zatiketa-gela eta harategien baldintza tekniko-sanitarioen garrantziaz jabetzea, bezeroaren aurreko

enpresaren irudiaren aurkezpen gisa. • Dagokion giza taldean behar bezala integratzea. II. multzoa: ANIMALIA-ERDIAK, HARAGI-PIEZAK ETA BARRUKI

JANGARRIAK MERKATURATZEKO HEZURGABETU, ZATITU, XERRATU ETA TXULETEATZEA

Prozedurazkoak: • Behiaren, zaldiaren, txerriaren, ardiaren, ahuntzaren, hegaztien, untxiaren eta ehizaren animalia-erdi

desberdinak identifikatzea. • Espezie desberdinetako animalia-erdien merkataritza-sailkapenari buruz indarrean dagoen arautegia

aplikatzea. • Ondoko lanen burutzapen-teknikak eta -baldintzak aplikatzea:

animalia-erdiak, haragi-piezak eta barruki jangarriak − Hezurgabetzea. − Zatitzea. − Xerratzea. − Txuleteatzea.

• Pieza eta unitate desberdinei lotutako menuak, kartak eta bestelako gastronomia-eskaintzak egiaztatzea.

• Ontziratzeari eta etiketatzeari buruz indarrean dagoen araudia aplikatzea. • Higiene-neurriak aplikatzea animalia-erdien, haragi-piezen eta barruki jangarrien hezurgabetze-,

zatitze-, xerratze- eta txuleteatze-lanetan. • Piezak eta unitateak beren ezaugarrien eta merkataritza-irizpideen arabera identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Behia eta zaldia hezurgabetu, zatitu, xerratu eta txuleteatzeko teknikak:

− Behi- eta zaldi-erdiak: ∗ Merkatuan aurkeztea: motak eta ezaugarriak. ∗ Animalia-erdien kalitatea.

Page 17: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

17

− Animalia-erdiaren zatiketa: ∗ Aurrealdeko laurdena: zatien eta piezen izena eta kokapena, piezen ezaugarriak eta erabilerak. ∗ Atzealdeko laurdena: zatien eta piezen izena eta kokapena, piezen ezaugarriak eta erabilerak.

− Xerratzea eta txuleteatzea: ∗ Teknikak, burutzapena. ∗ Aprobetxamendu egokia.

− Barruki jangarriak, beren merkataritza-aurkezpena. • Txerria hezurgabetu, zatitu, xerratu eta txuleteatzea:

− Txerri-erdiak: ∗ Merkatuan aurkeztea: motak eta ezaugarriak. ∗ Animalia-erdien kalitatea.

− Animalia-erdiaren zatiketa: ∗ Zatien eta piezen izena eta kokapena, piezak lortzea eta hauen ezaugarriak eta erabilerak.

− Xerratzea eta txuleteatzea: ∗ Teknikak, burutzapena. ∗ Aprobetxamendu egokia.

− Barruki jangarriak, beren merkataritza-aurkezpena. • Ardia eta ahuntza hezurgabetu, zatitu, xerratu eta txuleteatzea:

− Ardi- eta ahuntz-erdiak: ∗ Merkatuan aurkeztea: motak eta ezaugarriak. ∗ Animalia-erdien kalitatea.

− Animalia-erdiaren zatiketa: ∗ Ertzeratzea, burutzapena. ∗ Zatiketa: zatien eta piezen izena eta kokapena, piezak lortzea eta hauen ezaugarriak eta

erabilerak. − Xerratzea eta txuleteatzea:

∗ Teknikak, burutzapena. ∗ Aprobetxamendu egokia.

− Barruki jangarriak, beren merkataritza-aurkezpena. • Beste hainbat espezie hezurgabetu, zatitu eta xerratzea:

− Hegaztiak, untxia eta ehiza: ∗ Merkatuan aurkeztea: motak eta ezaugarriak. ∗ Kalitateak.

− Hezurgabetzea, zatitzea eta xerratzea: ∗ Zatiketa: zatien eta piezen izena eta kokapena, piezak lortzea eta hauen ezaugarriak eta

erabilerak. − Xerratzea, burutzapena. − Barruki jangarriak, beren merkataritza-aurkezpena.

• Segurtasuna makinak eta ekipoak eta mozteko tresnak eta elementuak erabiltzean. • Arriskuak eta arriskuen kontrola. • Ontziratzea, metodoak. • Etiketatzea, metodoak. • Ontziratzeko eta etiketatzeko indarrean dagoen araudia. Jarrerazkoak: • Agindutako lan-arropa baldintza egokietan erabiltzea. • Puntualtasuna ordutegia betetzean. • Zorroztasuna ezarritako protokoloei eta jardunbideei jarraitzean. • Autonomia erabakiak hartzeko hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. • Teknikak burutzean sor daitezkeen gertakariei arreta eskaintzea. • Ordena eta zehaztasuna lanean. • Egindako lanen eta beren merkataritza-aurkezpenaren garrantziaz jabetzea, bezeroaren aurreko

enpresaren irudi gisa. • Lan-taldeko kideekin izan beharreko koordinazioarekiko interesa azaltzea. • Lanbidean jardutearekin erlazionatutako informazioa lortzeko interesa azaltzea.

Page 18: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

18

III. multzoa: HARAGI-PRESTATUAK ETA HARAGIKIAK Prozedurazkoak: • Haragi-prestatuen eta haragikien mota desberdinen sailkapena. • Haragi-prestatuei eta haragikiei buruz indarrean dagoen arautegia aplikatzea. • Haragi-prestatu desberdinei lotutako menuak, kartak eta bestelako gastronomia-eskaintzak osatzea. • Haragi-prestatu eta haragikietan erabilitako osagai nagusien eta osagarrien sailkapena. • Ohikoenak diren osagai nagusiak eta osagarriak identifikatzea. • Haragi-prestatuak lantzeko erabilitako teknikak erabiltzea. • Higiene-neurriak aplikatzea haragi-prestatu eta haragikien lanketan eta merkataritza-prestaketan

zehar. • Metodoak hautatzea eskatutako osatze-, muntaia-, betetze-, lotze-, birrineztatze- eta dekorazio-lanak

behar bezala egiteko. • Haragi-prestatuak eta haragikiak kontserbatzeko teknikak identifikatzea eta aplikatzea. • Haragi-prestatuak eta haragikiak kontserbatzeko baldintza egokiak aplikatzea. • Haragi-prestatu eta haragiki bakoitzerako egokia diren aurkezteko eta etiketatzeko materialak eta

teknikak identifikatzea eta aplikatzea. • Ontziratzeari eta etiketatzeari buruz indarrean dagoen araudia aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Haragi-prestatuak:

− Ezaugarriak. − Osagaiak: haragiak, beste hainbat osagai eta osagarri.

• Prestatzeko teknikak: − Osatzea, betetzea, lotzea. − Dekorazioa eta aurkezpena.

• Ontziratzeko eta etiketatzeko teknikak: − Ontziak eta materialak. − Etiketa-motak, errotuluak eta ezaugarriak. − Derrigorrezko informazioa. − Indarrean dagoen arautegia. − Salmentarako erakusketa.

Jarrerazkoak: • Agindutako lan-arropa baldintza egokietan erabiltzea. • Puntualtasuna ordutegia betetzean. • Zorroztasuna ezarritako protokoloei eta jardunbideei jarraitzean. • Teknikak burutzean sor daitezkeen gertakariei arreta eskaintzea. • Autonomia erabakiak hartzeko hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. • Ordena eta zehaztasuna lanean. • Egindako lanen eta beren merkataritza-aurkezpenaren garrantziaz jabetzea, bezeroaren aurreko

enpresaren irudi gisa. • Lan-taldeko kideekin izan beharreko koordinazioarekiko interesa azaltzea. • Lanbidean jardutearekin erlazionatutako informazioa lortzeko interesa azaltzea. IV. multzoa: LAGINKETAK Prozedurazkoak: • Laginketa zatiketa-geletan eta harategietan aplikatzea. • Animalia-erdiaren salmenta-prezio osoa kalkulatzea, haren errendimendu estandarretan eta pieza

bakoitzeko prezioekiko merkatuko erreferentzietan oinarrituz. • Merkataritza-marjinak aplikatzea eta baloratzea, salmenta-prezioa eta salmentako osoa ezagutuz. • Animalia-erdia erosteko edo ez erosteko laginketaren emaitza aplikatzea piezen salmenta-prezioaren

aldaketekiko. • Animalia-erdia erosteari edo ez erosteari buruz edo salmenta-prezioaren aldaketarekiko hartutako

erabakia baloratzea.

Page 19: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

19

• Animalia-erdiaren errendimendu estandarrak egiaz lortutakoekin alderatzea eta zuzentzea, hala badagokio.

• Egindako laginketak lantzea, artxibatzea eta inprimatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Laginketak. Kontzeptua. Erabilgarritasuna zatiketa-gela eta harategian. • Merkataritza-marjinak. Motak eta aplikazioak. • Salmenta-prezioak. Kontzeptua. Erabilgarritasuna. Jarrerazkoak: • Puntualtasuna ordutegia betetzean. • Zorroztasuna ezarritako protokoloei eta jardunbideei jarraitzean. • Autonomia erabakiak hartzeko hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. • Ordena eta zehaztasuna lanean. • Lanbidean jardutearekin erlazionatutako informazioa lortzeko interesa azaltzea. • Informazioa segurtasun- eta isilpekotasun-irizpideekin tratatzea. • Informatika laginketa bat egiteko ezinbesteko erreminta gisa baloratzea. 3. lanbide-modulua. URDAITEGI-LANAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Eskakizunak identifikatzea eta urdaitegi-lanetako lantegiaren eta bere ekipo eta baliabide osagarrien

garbiketa-, prestaketa- eta mantentze-lanak egitea. 2. Txarkuteriako produktuen elaborazioan erabilitako lehengai eta materia osagarriak, espezieak,

ongailuak eta gehigarriak ezagutzea eta zehaztea. 3. Txarkuteriako produktu-mota desberdinak eta beren formulak eta elaborazio-prozedurak zehaztea. 4. Txarkuteriako produktu freskoen, ontzutuen, gazitu eta onduen, beroaren bidez tratatutakoen eta plater

prestatuen elaborazio-teknikak aplikatzea, eskatutako kalitatea eta higienea lortuz. 5. Landutako txarkuteriako produktuak merkaturatzeko egokitzapen-lanak burutzea. 6. Txarkuteriako produktuen produkzio-kostuak kalkulatzea eta haien salmenta-prezioa zehaztea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Eskakizunak identifikatzean eta urdaitegi-lanetako lantegiaren eta bere ekipo eta baliabide osagarrien garbiketa-, prestaketa- eta mantentze-lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Instalazio, ekipo eta makinei buruzko baldintza orokorrak identifikatzea. • Harategi-saltxitxategietako eta harategi-urdaitegietako baldintza tekniko-sanitarioak zehaztea. • Lantegiaren ingurumen-baldintzak diskriminatzea. • Garbitzeko, desinfektatzeko eta arratoiak hiltzeko egokiak diren produktuak hautatzea eta aplikatzea. • Lantegiko makinen eta ekipoen osaketa, ezaugarriak eta funtzionamendua deskribatzea. • Makinen lehen mantentze-beharrak ezagutzea eta lehen mailakoak egitea. • Urdaitegi-lanetako makinak osatzen dituzten oinarrizko elementuak muntatzea eta desmuntatzea. • Urdaitegi-lanetako makina eta osagarri desberdinen aplikazioak alderatzea eta elaborazio bakoitzerako

egokia dena zehaztea. • Segurtasun-neurriak ondorioztatzea eta aplikatzea urdaitegi-lanetako makinak eta ekipoak erabiltzean. 2. Txarkuteriako produktuen elaborazioan erabilitako lehengai eta materia osagarriak, espezieak, ongailuak eta gehigarriak ezagutzean eta zehaztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 20: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

20

• Haragiek izan behar dituzten ezaugarriak (pH, barne-tenperatura, hezetasuna eta beroa) ezagutzea eta neurtzea.

• Txarkuteriako elaborazioetan erabilitako koipe-mota desberdinek eta beste hainbat lehengaiek izan behar dituzten baldintzak deskribatzea eta egiaztatzea.

• Galkatzeko hesteen motak, baldintzak eta egokitzapena identifikatzea. • Elikadura-gehigarriak sailkatzea eta txarkuteriako produktu-mota desberdinetarako baimendutakoak

bereiztea (zerrenda positiboak). • Gehigarrien portaera deskribatzea eta haiek erabiltzearen abantailak eta eragozpenak baloratzea eta

erabiltzeko oharrak interpretatzea. • Urdaitegi-lanetan erabilitako ongailuak eta espezieak zerrendatzea eta bakoitzaren ezaugarriak,

funtzioak eta erabiltzeko baldintzak adieraztea. 3. Txarkuteriako produktu-mota desberdinak eta beren formulak eta elaborazio-prozedurak zehaztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Produktu desberdinak horretarako erabilitako sailkapen-irizpideen arabera elkartzea. • Ondoko taldeetako produktu nagusien ezaugarriak adieraztea eta produktu horiek ezagutzea eta

bereiztea; freskoak, ondu ontzutuak, gazituak, onduak, egosiak, plater prestatuak eta beste hainbat haragi-eratorri.

• Txarkuteriako produktuen elaborazio-prozedurak eta -metodoak (pikatzea, oratzea, emultsionatzea, galkatzea, moldeatzea, masajeatzea, ontzutzea, gatzatzea, gazitzea, heltzea, hartzitzea, ontzea, keztatzea eta bero-tratamendua) deskribatzea.

• Produktuek izandako eraldaketak elaborazio-lan, -parametro eta -akatsekin erlazionatzea. • Elaboratzailearen mailari dagokionez, kalitatea ziurtatzeko sistema bat ezartzeak ekarritako ondorioak

ezagutzea. • Landu beharreko produktuari eta lehengai eta baliabide erabilgarriei buruzko informazioa eskaintzen

deneko kasu praktiko baten aurrean: − Formula osatzea osagai bakoitzaren dosifikazioa ezarriz. − Beharrezkoak diren haragien, koipeen, ongailuen, espezien, gehigarrien, hesteen eta abarren

kalitateak eta kantitateak zehaztea. − Egin beharreko lanen sekuentzia eta bakoitzaren kontrol-parametroak xehatzea. − Beharrezkoak diren ekipoak eta makinak zerrendatzea.

4. Txarkuteriako produktu freskoen, ontzutuen, gazitu eta onduen, beroaren bidez tratatutakoen eta plater prestatuen elaborazio-teknikak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Behar bezala definitu eta zehaztutako haragiki freskoen elaborazioko kasu praktiko batean:

− Erabili beharreko lehengai eta materia osagarri guztiak prestatzea, pisatzea eta dosifikatzea. − Osagai guztien pikatzea eta nahastea-oratzea eskatutako intentsitatearekin eta denbora eta

tamainetan egitea. − Elaborazioko produkturako egokia den jalkialdia uztea. − Hesteak prestatzea eta galkatzea eta lotzea edo grapatzea eta, hala badagokio, moldeatzea

gauzatzea. − Baimendutako parametroen kontrola egitea elaborazio-prozesu guztian zehar. − Dagozkion makinak behar bezala erabiltzea. − Landutako produktu freskoen akats eta aldakuntza nagusiak ezagutzea.

• Ontzutuak eta gazituak direnean: − Piezen masajeatzea behar bezala gauzatzea. − Ontzutuak eta gatzunak kontzentrazio eta dentsitate egokian lantzea. − Piezen murgilketa, injekzioa eta gazitzea eskatutako dosi eta denboretan egitea. − Gatzunerako egokia den jalkialdia uztea. − Ontzutuak eskuzko prozesuaren bidez aplikatzea. − Produktuak keztatzeari ekitea, hala badagokio. − Ontzuturako jalkialdia uztea. − Berariazko ekipoak eta tresnak erabiltzea. − Landutako ontzutuen eta gazituen akats eta aldakuntza nagusiak ezagutzea.

Page 21: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

21

• Produktu onduetan: − Hasiarazleak erabiltzea. − Ontze-prozesuaren substantzia azeleratzaileak ezagutzea eta kualitatiboki eta kuantitatiboki

aplikatzea. − Ganbaren edo lehortegien ingurumen-baldintzak baloratzea labeketa- eta lehorketa-aldian eta

erregulatzea. − Hestebeteen eta piezen ontze-egoera neurtzea eta egiaztatzea. − Produktu ondu akats eta aldakuntza nagusiak ezagutzea.

• Beroaren bidez tratatutako produktuetan: − Enpastatzea edo emultsionatzea, cutterrak behar bezala erabiliz. − Tratamenduaren eta, hala badagokio, keztatzearen denbora- eta tenperatura-zikloa finkatzea. − Galdarak eta labeak eta beren kontrol-gailuak maneiatzea. − Parametroak baloratzea tratamenduan zehar. − Plater prestatuen elaborazio- eta kontserbazio-lanak egitea, hala badagokio. − Beroaren bidez tratatutako produktuen akats eta aldakuntza nagusiak ezagutzea.

5. Landutako txarkuteriako produktuak merkaturatzeko egokitzapen-lanak burutzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Txarkuteriako produktuen etiketatzeari, ontziratzeari eta publizitateari buruzko araudia interpretatzea. • Produktu desberdinen etiketetan bildu beharreko derrigorrezko informazio eta informazio gehigarria

bereiztea eta azaltzea. • Etiketa-mota desberdinak eta beste hainbat identifikazio-marka ezagutzea. • Urdaitegi-lanetan erabilitako ontzien motak eta ezaugarriak identifikatzea. • Urdaitegi-lanetan erabilitako ontziratzeko/biltzeko metodo desberdinak deskribatzea. • Behar bezala definitu eta zehaztutako txarkuteriako produktuen azken egokitzapeneko kasu praktiko

batean: − Etiketak hautatzea, informazioa betetzea eta etiketatzea. − Materiala eta ontziratzeko/biltzeko metodoa erabakitzea eta dagozkion lanak egitea.

6. Txarkuteriako produktuen produkzio-kostuak kalkulatzean eta haien salmenta-prezioa zehaztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Produktu baten kostuan esku hartzen duten osagai desberdinak zerrendatzea eta bereiztea. • Zuzeneko eta zeharkako kostuak, kostu finkoak eta aldakorrak kalkulatzeko metodoak deskribatzea

eta erabiltzea. • Produktu desberdinetako sektorean erabilera orokorreko marjinak (merkataritzakoak, gordinak,

garbiak) identifikatzea. • Norberaren kostuak, marjinak eta prezioak konkurrentziarenekin alderatzeko erabilitako ratioak eta

sistemak azaltzea. • Elaborazio-prozesuan esku hartzen duten elementuen balorazioari buruz behar bezala zehaztutako

informazioa ematen deneko suposizio praktiko baten aurrean: − Produktu baten elaborazio-kostuak kalkulatzea. − Publikoarentzako salmenta-prezioa ondorioztatzea. − Produktuaren kalitate-prezio erlazioa beste antzekoekin kontrastatzea eta kostu-zuzenketak eta

irteerako prezioaren egokitzapenak justifikatzea produktuaren lehiakortasuna hobetzeko. c) Edukiak I. multzoa: PRODUKZIORAKO LANTEGIAREN PRESTAKETA-PROZESUAK Prozedurazkoak: • Lantegiaren baldintza orokorrak aztertzea. • Ingurumen-baldintzak zehaztea eta aplikatzea. • Osagaiak eta osagarriak prestatzeko lan desberdinetan erabilitako makinak eta ekipoak sailkatzea. • Produktu-mota desberdinak egiteko eskatzen diren makinak identifikatzea.

Page 22: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

22

• Makinetako segurtasun-gailuak eta -neurriak identifikatzea. • Makinen eta ekipoen prestaketa-lanak azken produktu-motaren, eta erabilitako lehengaiaren eta

materialen arabera egitea. • Makinei egokitzapenak egitea. • Erabilitako makinen eta ekipoen lehen mailako puntuan jartzean ohiko teknikak eta prozedurak

aplikatzea. • Erabilitako makinak eta ekipoak osatzen dituzten pieza eta elementuetako anomalia sinpleak

konpontzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Urdaitegia:

− Kontzeptua eta harategi, saltxitxategi, urdaitegi eta haragi-industriaren arteko desberdintasunak. − Araudi erregulatzailea.

• Lantegia: − Instalazioen, makinen eta ekipoen eskakizunak. − Higiene-, osasun- eta ingurumen-baldintzak. − Garbiketa eta desinfekzioko berariazko metodoak. Burutzapena. − Higiene-neurriak manipulazioan.

• Lan-ekipoak eta -elementuak: − Makinak eta ekipoak (haragia txikitzeko makina, oratzailea, cutterra, galkatzaileak, egosteko

galdarak edo labeak, ganbara klimatikoak, keztatzeko makinak, lotzeko makinak eta injektoreak). ∗ Sailkapena eta aplikazioak. ∗ Elementuen osaketa, muntaia eta desmuntaia, funtzionamendua eta kontrol-gailuak. ∗ Mantentze-lanak eta burutzapena. ∗ Erabilera eta segurtasun-neurriak.

− Elementu osagarriak: ∗ Doitasun-balantzak, dosifikazio-tresnak: ezaugarriak, erabilera eta mantentzea. ∗ Mozteko lanabesak, gakoak eta beste hainbat erreminta: erabilera eta segurtasuna. ∗ Ontziak, bainu-ontziak, injektoreak, moldurak: erabilgarritasuna. ∗ Garraio-elementuak.

− Segurtasuna makinak eta ekipoak erabiltzean. Jarrerazkoak: • Autonomia , metodoa eta ordena makinak eta ekipoak prestatzean. • Lanbide-konpromisoa ekipoen mantentzearekin. • Makinak eta ekipoak behar ez bezala puntuan jartzearen ondorioak baloratzea. • Azkar eta eraginkortasunez jokatzea larrialdi-egoeretan. • Hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea. • Lan-taldean integratzea. • Orden- eta garbitasun-arauak betetzea bere lanerako lekuan edo lan-eremuan eta erabiltzen dituen

ekipo, zerbitzu edo produktuetan. II. multzoa: TXARKUTERIAKO PRODUKTUEN ELABORAZIOA Prozedurazkoak: • Haragien parametro ezaugarriak zehaztea. • Erabilitako koipeak eta hesteak egokitzea. • Gehigarrien sailkapena txarkuteriako produktuen elaborazioan. • Ongailuen eta espezien sailkapena txarkuteriako produktuen elaborazioan. • Produktu bakoitzaren formula betetzea. • Erabilitako materien kalitatea eta kantitatea zehaztea. • Harigiki freskoak prestatzeko eta egiteko prozesuak burutzea. • Ontzutuak eta gatzituak prestatzeko eta egiteko prozesua burutzea. • Produktu onduak prestatzeko eta egiteko prozesua burutzea. • Beroaren bidez tratatutako produktuak prestatzeko eta egiteko prozesua burutzea. • Produktu-mota desberdinen kalitatea egiaztatzea.

Page 23: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

23

• Lehengai, osagarri eta produktu bukatuetako anomaliak edo akatsak antzematea eta zuzentzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lehengaiak:

− Haragia: ∗ Urdaitegi-lanetan erabilitako motak eta piezak: ezaugarriak eta baldintzak. ∗ Urdaitegi-lanetan erabilitako barruki jangarriak. ∗ Aurretiazko hautaketa eta egokitzapena.

− Koipea: ∗ Koipearen ezaugarriak eta produktuetan duen eragina. ∗ Aurretiazko tratamenduak: aurregazitzea, hoztea.

− Hesteak: ∗ Funtzioa eta propietateak. ∗ Sailkapena: naturalak eta artifizialak, motak eta ezaugarriak.

− Beste hainbat materia osagarri. • Ongailuak, espezieak eta gehigarriak:

− Gehigarriak: ∗ Kontzeptua eta sailkapen orokorra. ∗ Urdaitegi-lanetan erabiltzeko araudia: zerrenda positiboak eta dosiak. ∗ Eragina, propietateak eta toxikotasuna.

− Espezieak: ∗ Mota erabilienak, ezaugarriak eta funtzioa. ∗ Erabilera eta kontserbazioa.

− Ongailuak: ∗ Zerrenda. ∗ Propietateak eta eragina.

• Haragiki freskoak: − Ezaugarriak eta arautegia:

∗ Definizioa eta motak. ∗ Formulazioa. ∗ Elaborazio-prozesuak.

− Pikatzea eta oratzea: ∗ Oinarriak eta premisak. ∗ Behar ez bezalako pikatzeagatiko aldakuntzak eta akatsak.

− Galkatzea: ∗ Kontzeptua, teknikak eta parametroak. ∗ Behar ez bezalako galkatzearen ondoriozko aldakuntzak eta akatsak.

− Lotzea edo grapatzea: ∗ Kordarekin, grapak erabiliz. ∗ Teknikak.

• Haragi-gazituak eta -ontzutuak: − Ezaugarriak eta arautegia:

∗ Definizioa, motak. ∗ Merkataritza-mailak eta kalitate-faktoreak. ∗ Elaborazio-prozesua. ∗ Gatza, produktuen gain duen eragina, ur-jarduera.

− Gazitu lehorra: ∗ Prestaketa. ∗ Gazitzea, erak, iraupena, tenperaturak eta desgazitzea. ∗ Aldakuntzak eta akatsak.

− Gatzuntzea: ∗ Gatzunen formulazioa, kontzentrazioa, dentsitatea, jalkialdia, erabilera, kutsadura. ∗ Aplikazioa: murgiltzea eta injekzioa; denborak eta dosiak. ∗ Aldakuntzak eta akatsak.

− Ontzutuak: ∗ Osaketa: osagaiak eta erabilgarritasuna. ∗ Gaineratzea eta baldintzak.

Page 24: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

24

• Haragiki onduak: − Ezaugarriak eta arautegia:

∗ Hestebete eta gazitu onduak, definizioak. Motak. ∗ Merkataritza-mailak eta kalitate-faktoreak. Jatorri-izendapenak. ∗ Formulazioa.

− Ontze-prozesuak eta -lanak: ∗ Heltze- eta lehortze-faseak: produktuaren eraldaketa fisiko-kimikoak eta mikrobiologikoak,

kontrol-parametroak (pH, ur-jarduera, flora), haren nolakotasunen gaineko eraginak eta kontserbazioa.

∗ Kultiboak edo hasiarazleak erabiltzea: ezaugarriak eta maneiua. ∗ Fase desberdinetako ingurumen-baldintzak. Hauen kontrola. ∗ Aldakuntzak eta akatsak prozesuan zehar.

• Beroaren bidez tratatutako haragikiak: − Ezaugarriak eta arautegia.

∗ Motak: egosiak, sakoteak, pateak, beste hainbat. Definizioa. ∗ Merkataritza-mailak eta faktoreak. Kalitate-izendapenak. ∗ Formulazioa.

− Pasta finak edo emultsioak: ∗ Kontzeptua, osagaiak eta egonkortasuna. ∗ Emultsioa lortzea. Kontrol-parametroak.

− Tratamendu termikoa: ∗ Garapen mikrobiarraren gaineko eragina eta produkturako eta honen kontserbaziorako

ondorioak. ∗ Aplikazio-teknikak. Zaindu beharreko aldagaiak. ∗ Akatsak eta aldakuntzak.

• Keztatuak: − Ezaugarriak eta arautegia:

∗ Keak produktuen ezaugarrien gain duen zeregina. Toxikotasuna. ∗ Produktu keztatuen motak.

− Tratamendua: ∗ Produkzio-teknikak. ∗ Produktu desberdinekiko aplikazioa. ∗ Akatsak eta aldakuntzak.

• Haragi-plater prestatuak eta beste hainbat eratorri: − Plater prestatuak:

∗ Sailkapena eta ezaugarriak. ∗ Elaborazio-lanak. ∗ Kontserbazio-metodoak.

− Beste hainbat haragi-eratorri: ∗ Jelatinak. ∗ Suzedaneoak.

Jarrerazkoak: • Kalitatearen ziurtapenaren garrantzia baloratzea gertuko helburu gisa. • Higiene-arauak errespetatzea eta betetzea. • Elaborazio-prozesuko etapak zorroztasunez interpretatzea eta burutzea. • Lan-taldean integratzea eta lankideekiko harremana. • Lanbide-interesak eta norberaren gaitasunak kontrastatzea ahalbidetzen duen informazioa lortzeko

interesa azaltzea. III. multzoa: PRODUKTUEN EGOKITZAPENA Prozedurazkoak: • Indarrean dagoen araudia interpretatzea eta aplikatzea. • Ontziratzeko metodo egokia hautatzea. • Etiketa eta identifikazio-marka egokiak aukeratzea.

Page 25: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

25

• Ontziratzea eta egokitzea prestatzea eta egitea. • Makina egokiak erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Etiketatzea:

− Araudia. − Derrigorrezko informazioa, elikadurazkoa eta gehigarria. − Etiketa-motak. Beste hainbat marka.

• Ontziratzea-biltzea: − Araudia. − Materialak eta bilduki- eta ontzi-motak. − Ontziratzeko metodoak:

∗ Hutsean. ∗ Atmosfera aldatuak. ∗ Lataratzea.

• Erakusketa eta publizitatea. Jarrerazkoak: • Zorroztasuna ontziratzean eta etiketatzean, produktuen ondorengo merkaturatzea erraztuz. • Produktuen ontziratzeak eta etiketatzeak bezeroaren aurreko enpresaren irudi gisa duen garrantzia

baloratzea. • EAEn indarrean dagoen ontziratzeari, etiketatzeari eta publizitateari buruzko araudia betetzea. • Kalitatearekiko konpromisoa ontziratze- eta etiketatze-prozesuetan. IV. multzoa: PRODUKZIO-PROZESUAREN AZTERKETA EKONOMIKOA Prozedurazkoak: • Txarkuteriako produktuen elaborazio-kostuak zehaztea. • Produktuari egotzi beharreko osagai desberdinen kostua kalkulatzea. • Salmenta-marjinak zehaztea. • Produktu bakoitzaren salmenta-prezioa zehaztea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Kostuak eta hauen kalkulua:

− Kontzeptua eta kostuen eta beste hainbat antzeko terminoen arteko desberdintasunak. − Kostu finkoak eta aldakorrak, zuzenekoak eta zeharkakoak: konparazioa eta kalkulua. − Produkzio-kostua eta lortzeko metodoak.

• Errendimenduak: − Oinarrizko kontsiderazioak eta kontzeptuak. − Marjinak, motak eta kalkulua. − Ratioak, erabilgarritasuna eta kalkulua.

• Salmenta-prezioak. Jarrerazkoak: • Autonomia, ordena eta metodoa kostuen kalkulua egitea. • Informatika enpresaren kudeaketa ekonomikoan ezinbesteko erreminta gisa baloratzea. • Hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere

mailari dagokionez. • Lan-taldean integratzea. 4. lanbide-modulua. BILTEGIKO LANAK ETA KONTROLA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 26: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

26

1. Merkantzien helduera- edo irteera-baldintzak haien konposizio, kantitate, babes eta barne-

garraioarekiko definitzea. 2. Merkantziak sailkatzea eta kodifikatzea elikagaien ezaugarrietarako eta hauen biltegiratzerako

egokiak diren irizpideak aplikatuz. 3. Biltegiratze-prozedurak aztertzea eta kokapenak, denborak, baliabideak eta ibilbideak eta merkantzien

manipulazio-teknikak hautatzea. 4. Biltegiko hartze, bidalketa eta barne-erabilerako dokumentazioa betetzea eta izapidetzea. 5. Izakinak kontrolatzeko eta inbentarioak lantzeko prozedurak aplikatzea. 6. Biltegi-kontroleko ekipoak eta programa informatikoak erabiltzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Merkantzien helduera- eta irteera-baldintzak haien konposizio, kantitate, babes eta barne-garraioarekiko definitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sartzen diren merkantziek eta bidalketek izan behar duten dokumentazioa ezagutzea. • Lehengaien hornidurako edo produktuen salmentako kontratuen edukia aztertzea eta hartzean edo

bidalketan egin beharreko egiaztapenekin erlazionatzea. • Kantitateak balioesteko, neurtzeko eta kalkulatzeko metodoak aztertzea. • Merkantzien babes-sistemak zehaztea. • Dauden kanpo-garraioko baliabide desberdinak zerrendatzea eta beren ezaugarriak eta erabiltzeko

baldintzak deskribatzea. • Norbera bertan egotea ezarritako arauen arabera eta prozeduretatik eratortzen den erantzukizunez

jokatzea. • Behar bezala zehaztutako merkantzien hartze edo bidalketako suposizio praktiko baten aurrean:

− Sortaren konposizioa zehaztea. − Hartzean egin beharreko egiaztapenak edo bidalketaren aurretiazkoak zehaztea. − Lotutako dokumentazioa eta informazioa kontrastatzea. − Sortari eman behar zaion babesa xehatzea. − Garraiabideak bildu behar dituen baldintzak finkatzea eta merkantzien kokapen zuzena

deskribatzea. • Sortzen den informazioa izapidetzea dagozkion sailekiko konparaketen arabera. 2. Merkantziak sailkatzean eta kodifikatzean elikagaien ezaugarrietarako eta hauen biltegiratzerako egokiak diren irizpideak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagai-merkantziak sailkatzeko prozedurak deskribatzea. • Sailkapen-irizpideak aplikatzea iraungipen, tamaina, erresistentzia eta beste hainbat ezaugarriren

arabera. • Kodifikazio-sistemak identifikatzea. • Kodeak ezarritako sistemaren arabera esleitzea eta izakinen markaketa gauzatzea. • Biltegiratze-prozesuen ordena eta sistematizazioa biltegiaren antolamendu onaren euskarri direnaz

jabetzea. 3. Biltegiratze-prozedurak aztertzean eta kokapenak, denborak, baliabideak eta ibilbideak eta merkantziak manipulatzeko teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagaien industrian erabilitako biltegiratze-sistema desberdinak zehaztea eta bakoitzaren abantailak

eta eragozpenak azaltzea. • Elikagaien biltegietan gehien erabilitako merkantzien oinarrizko ezaugarriak, prestazioak eta karga,

deskarga, garraio eta barne-manipulazioko ekipoen maneiu- eta mantentze-lanak deskribatzea. • Manipulazio-baliabideak ereduzko merkantziekin erlazionatzea, adierazitako zerrenda bien ezaugarri

fisiko eta teknikoen arabera justifikatuz.

Page 27: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

27

• Indarrean dagoen araudiaren arabera biltegi batek bildu behar dituen segurtasun-neurri orokorrak deskribatzea.

• Biltegi baten ezaugarriak, espazioa eta baliabide erabilgarriak eta biltegiratu edo hornitu beharreko produktu-motak eskaintzen diren suposizio praktiko baten aurrean ondokoak zehaztea: − Hartzea, biltegiratzea, bidalketa eta itxaronaldiak egingo direneko eremuak. − Produktu-mota bakoitzaren kokapena. − Produktuen barne-lekualdaketako ibilbideak. − Karga-, deskarga-, garraio- eta manipulazio-baliabideak. − Produktuen segurtasuna eta kontserbazioa ziurtatzeko beharrezkoak diren arretak. − Merkantziak maneiatzean aplika daitezkeen segurtasun-neurriak.

4. Biltegiko hartze, bidalketa eta barne-erabilerako dokumentazioa betetzean eta izapidetzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hartze, biltegiratze, barne-banaketa eta bidalketari buruzko administrazio-prozedurak azaltzea. • Funtzioa, jatorria eta destinoa zehaztea eta horri buruz erabilitako dokumentuen edukia interpretatzea. • Sartzen eta irteten diren merkantziei buruz informazioa eskaintzen den suposizio praktiko baten

aurrean, barne hartu beharreko datuak zehaztea eta ondokoak betetzea eta bideratzea: − Eskaera- eta erosketa-aginduak. − Barne-hornidurako eskabideak, entrega-oharrak. − Hartze-fitxak eta sarrera-erregistroak. − Irteera- eta bidalketa-aginduak eta sarrera-erregistroak. − Emate-agiriak. − Erreklamazio- eta itzulketa-dokumentuak.

5. Izakinak kontrolatzeko eta inbentarioak lantzeko prozedurak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagaien industrian adierazgarrienak diren biltegi-kontroleko sistemak eta euskarriak beren

aplikazioekin konparatzea eta erlazionatzea. • Biltegi-kontrolak sortutako informazioa enpresako beste unitate edo sailetako premiekin erlazionatzea. • Gehieneko, segurtasuneko eta gutxieneko bilkinaren eta bilkin egokiaren kontzeptuak azaltzea, horien

kalkuluan esku hartzen duten aldagaiak identifikatuz. • Inbentario-mota desberdinak deskribatzea eta zehaztea eta bakoitzaren xedea azaltzea. • Biltegi bateko mugimenduei buruz informazioa eskaintzen den kasu praktiko batean, ondokoekiko

datuak lortzea eta baloratzea: − Bilkin erabilgarria. − Egin gabeko hornidurak. − Bezeroen uneko eskaerak. − Zerbitzatutako barne-hornidurak. − Igorritako produktuak. − Itzulketak.

• Izakinen egoera inbentarioaren zenbaketa fisikoarekin kontrastatzea eta dauden aldeez eta hauen kausez jabetzea.

• Emandako informazioaren garrantzia kontrolarekin baloraztea eta elikagaien enpresaren kudeaketako izakinen balorazioa.

6. Biltegi-kontroleko ekipo eta programa informatikoak erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aplikazio informatikoak ezarritako zehaztapenei jarraituz instalatzea. • Instalatutako aplikazioen funtzioak eta oinarrizko prozedurak aztertzea. • Biltegi bateko mugimenduei buruz behar bezala zehaztutako informazioa eskaintzen den kasu

praktiko batean: − Aplikazioaren hasierako parametroak definitzea, proposatutako datuen arabera. − Altak, bajak eta aldaketak egitea produktu, hornitzaile eta bezeroen artxiboetan.

Page 28: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

28

− Izakinen sarrerak eta irteerak erregistratzea, dagozkion artxiboak eguneratuz. − Ondoriozko biltegietako kontrol-dokumentuak lantzea, artxibatzea eta inprimatzea. − Izakinen inbentarioa lantzea, artxibatzea eta inprimatzea.

• Egoera txarreko izakinen balorazio-zuzenketak egitea. c) Edukiak I. multzoa: BILTEGI BATEKO ANTOLAMENDU-PROZESUAK Prozedurazkoak: • Merkantziak manipulatzeko prozesuak burutzea. • Karga-mota desberdinak manipulatzea. • Baliabide-premiak zehaztea eta barne-antolamendua.

− Biltegi bateko giza baliabideak eta baliabide materialak zehaztea. − Biltegietako barne-antolamenduko prozedurak.

• Segurtasun- eta higiene-araudia biltegi-motaren arabera aplikatzea: − Produktuen kontserbazioa. − Biltegiaren egokitzapena eta banaketa.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Produktuen biltegiratze eta barne-garraioko metodoak. • Biltegiratze-sistemak: abantailak eta eragozpenak. • Merkantziak sailkatzeko eta kodifikatzeko metodoak. • Merkantziak manipulatzeko dauden barne-garraioko ekipo mekanikoak eta automatikoak. • Biltegi-mota desberdinen diseinu fisikoa. Jarrerazkoak: • Merkantzien manipulazioan eta istripuen prebentzioan indarrean dagoen segurtasun-araudia betetzea. • Karga-baliabideak behar bezala antolatu eta mantentzeko prest egotea. • Bere giza taldean behar bezala integratzea. II. multzoa: MERKANTZIEN HARTZEA ETA BIDALKETA Prozedurazkoak: • Jasotako dokumentazioa eskaeraren baldintzekin bat datorrela egiaztatzea. • Jasotako merkantziak eskaeran hitzartutakoekin bat datozela egiaztatzea, kantitateari, kalitateari eta

beste hainbat ezaugarriri dagokionez. • Eskaerak prestatzea. • Igorritako merkantzia eskaeraren baldintzekin bat datorrela egiaztatzea. • Zenbaketa-metodoak erabiltzea jasotako eta igorritako merkantzien kantitateak zuzenak direla

egiaztatzeko. • Garraiabidea aukeratzeko irizpideak aplikatzea. • Enbalajearen eta etiketatzearen araudi erregulatzailea aplikatzea. • Probintzian lanean ari diren garraio-enpresak lekutzea destinoaren eta hautatutako garraiabidearen

arabera. • Sarrera eta irteerako eta bidalketako dokumentazioa betetzea eta erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ereduzko dokumentazioa:

− Eskaerak. − Emate-agiriak. − Fakturak. − Entrega-oharrak.

• Enbalaje- eta etiketatze-araudia. • Garraiabideak.

Page 29: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

29

− Baldintzak. − Ontziratu gabeak eta ontziratuak. − Baliabidea hautatzeko irizpideak. − Garraioarekin erlazionatutako irudiak eta zerbitzu-enpresak.

Jarrerazkoak: • Zorroztasuna jasotako eta igorritako merkantziak zuzenak direla egiaztatzeko. • Egindako lanak azkar komunikatzea. • Enbalajearen garrantzia baloratzea eta merkantzia garraiabidean kokatzea merkantzia kalterik gabe

jaso dezaten. • Enbalajearen eta etiketen garrantziaz jabetzea, bezeroaren aurreko enpresaren irudiari dagokionez. • Kalitatearekin konpromisoa merkantzien hartze- eta bidalketa-prozesuetan. III. multzoa: BALORAZIO ETA INBENTARIOKO ADMINISTRAZIO-

PROZESUAK Prozedurazkoak: • Dagozkion erreklamazioak egitea jasotako merkantziekiko onespen-ezaren kasuan. • Faktura eta jasotako merkantziekin batera datorren beste dokumentazioaren erregistroa. • Jasotako dokumentuak artxibatzea. • Igorritako merkantziari erantsitako dokumentazioa lantzea. • Barne-dokumentazioa lantzea eta egitea. • Biltegiko fitxak eguneratzea merkantzien elkarren segidako hartze eta bidalketen arabera. • Izakinak baloratzeko irizpideak aplikatzea. • Inbentarioa egitea. • Balorazio-zuzenketak egitea inbentarioaren arabera. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Liburu laguntzaileak eta derrigorrezkoak. • Hornitzaileen eta bezeroen artxiboak. • Biltegiko fitxak. • Bilkinak sailkatzeko irizpideak. • Izakinen errotazioa. Segurtasun-bilkinak, gutxieneko bilkina eta bilkin egokia. • Izakinak baloratzeko metodoak:

− PMP, FIFO, LIFO eta beste hainbat. • Izakinak baloratzeko kontularitza-arauak: • Balorazio-zuzenketak. • Inbentario-motak. Jarrerazkoak: • Egindako lanak azkar erregistratzea eta sail desberdinei komunikatzea. • Kalitatearekin konpromisoa bidalketa-dokumentuen lanketan eta merkantzien balorazioan. • Autonomia erabakiak hartzeko, hala eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. IV. multzoa: BILTEGI-KUDEAKETAKO APLIKAZIO INFORMATIKOAK Prozedurazkoak: • Aplikazioa arauen eta jasotako oharren arabera instalatzea. • Desplazamendua aplikazioaren pantaila desberdinetan zehar, bakoitzaren funtzioak adieraziz. • Izandako alten, bajen eta aldaketen erregistroa. • Biltegiko fitxak lantzea, artxibatzea eta inprimatzea. • Egoera txarreko merkantzien balorazio-zuzenketak egitea. • Izakinen inbentario baloratuaren zerrenda. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak:

Page 30: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

30

• Aplikazioaren xedeak. • Aplikazioaren menu orokorraren zati desberdinen funtzioak. • Egindako lan bakoitzean erregistratu beharreko datu esanguratsuak. Jarrerazkoak: • Segurtasun- eta isilpekotasun-arauak betetzea informazioaren tratamenduan. • Informatika biltegi-kudeaketan ezinbesteko erreminta gisa baloratzea. 5. lanbide-modulua. HIGIENEA ETA SEGURTASUNA ELIKAGAIEN

INDUSTRIAN a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Produkzio-baliabideen higienerik ezak, produktuen narriadura-egoera edo -mailak eta lan-azturek

produktuen eta kontsumitzaileen segurtasun eta osasungarritasunerako dituzten ondorioak ebaluatzea. 2. Norberaren higieneko eta higiene orokorreko neurriak eta ikuskapenak aztertzea, lan-egoeretara

egokituz produktuen aldakuntza- edo narriadura-arriskuak minimizatzeko. 3. Instalazioen eta produkzio-ekipoen garbiketa-prozesuak aztertzea. 4. Elikagaien industriaren jardueratik eratorritako arriskuak eta ingurumenaren gaineko ondorioak

aztertzea. 5. Ingurumen-kontroleko oinarrizko lanak eta hondakinen berreskuratze-, arazketa- eta ezabaketa-lanak

zehaztea. 6. Segurtasunerako arrisku-faktoreak eta -egoerak eta elikagaien industrian aplika daitezkeen prebentzio-

eta babes-neurriak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Produkzio-baliabideen higienerik ezak, produktuen narriadura-egoerak edo -mailak eta lan-azturek produktuen eta kontsumitzaileen segurtasun eta osasungarritasunerako dituzten ondorioak ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagaien osagai kimiko-elikadurazkoak eta mikrobiologikoak zehaztea. • Elikagaiek beren jatorriaren, egoeraren, konposizioaren eta balio elikagarriaren arabera sailkatzea eta

Espainian aplikatzen den elikagaien legeria identifikatzea. • Elikagaien eraldaketen jatorria eta agente eragileak, eta jatorri mikrobiarrekoak badira, haien

transmisio- eta ugalketa-mekanismoak identifikatzea. • Elikagaiek elaborazioan edo manipulazioan zehar jasandako aldakuntza nagusiak deskribatzea,

produktuan duten eragina baloratzea eta jatorrizko kausak ondorioztatzea. • Elikagaiei dagozkien toxikapen edo toxiinfekzio nagusiak eta osasunerako dituzten ondorioak

zerrendatzea eta aldakuntzekin eta agente eragileekin erlazionatzea. 2. Norberaren higieneko eta higiene orokorreko neurriak eta ikuskapenak aztertzean, lan-egoeretara egokituz elikagaien aldakuntza- edo narriadura-arriskuak minimizatzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Instalazioek eta ekipoek izan behar dituzten higiene-eskakizunak azaltzea. • Instalazio eta ekipoetako higiene-baldintzen mantentzerako jarduketak baldintza horiek ez betetzeak

dakartzan arriskuekin lotzea. • Elikagaien industrian aplika daitezkeen norberaren higieneko neurriak deskribatzea eta neurri horiek

kontuan ez izatearen ondoriozko eraginekin erlazionatzea. • Prozesuaren edota gizabanakoaren egoera desberdinei aplika dakizkiekeen higiene pertsonaleko

neurrien artean diskriminatzea.

Page 31: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

31

• Araudi orokorra identifikatzea eta elikagaien industrietako praktika egokien gidaliburuak interpretatzea, hauek konparatuz eta hauei buruzko iritzi kritikoa emanez.

3. Instalazioen eta produkzio-ekipoen garbiketa-prozesuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagaien industrian erabilitako garbitasunaren kontzeptuak eta mailak bereiztea. • Garbiketa-produktu eta -tratamendu desberdinak (desinfekzioa, esterilizazioa, intsektu-hiltzea, arratoi-

hiltzea) eta beren erabilera-baldintzak identifikatzea, sailkatzea eta konparatzea. • Instalazioen eta ekipoen garbiketan erabilitako lanak, baldintzak eta baliabideak deskribatzea. • Behar bezala zehaztutako garbiketako (desinfekzioa, esterilizazioa, intsektu-hiltzea, arratoi-hiltzea)

suposizio praktiko batean: − Lortu beharreko helburuak eta mailak justifikatzea. − Erabili beharreko produktuak, tratamenduak eta lanak hautatzea. − Kontrolatu beharreko parametroak finkatzea. − Beharrezkoak diren ekipoak zerrendatzea.

4. Elikagaien industriaren jardueratik eratorritako arriskuak eta ingurumenean dituen eraginak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagaien industriak ingurumenean dituen eragin-faktoreak identifikatzea. • Sortutako hondakin-mota desberdinak jatorriaren, egoeraren, birziklatzearen eta arazketa-premiaren

arabera sailkatzea. • Elikagaien industriak sortutako hondakin poluitzaileen eta beste hainbat afekzioren ingurumen-

eraginak ezagutzea. • Ingurumena babesteko neurrien (derrigorrezkoak eta borondatezkoak) garrantzia justifikatzea. • Jarduera desberdinei aplika dakiekeen ingurumen-araudia (kanpokoa eta barrukoa) identifikatzea. 5. Ingurumen-kontroleko oinarrizko lanak eta hondakinen berreskuratze-, arazketa- eta ezabaketa-lanak zehaztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bilketa, hautaketa, birziklatze, arazketa, ezabaketa eta isurketarako oinarrizko teknikak azaltzea. • Produkzio-lanetako aurrezte energetiko eta hidrikorako oinarrizko neurriak deskribatzea. • Produkzio-prozesuetan erabilitako ingurumen-parametroen zaintze- eta antzemate-baliabideak

identifikatzea. • Produkzio- edo arazketa-prozesuen ingurumen-kontrola ahalbidetzen duten parametroak ezagutzea. • Parametro horien balioak ingurumena babesteko mantendu edo lortu beharreko estandarrekin edo

exijentzia-mailekin konparatzea. 6. Segurtasunerako arrisku-faktoreak eta -egoerak eta elikagaien industrian aplika daitezkeen prebentzio- eta babes-neurriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Elikagaien industrian ohikoenak diren arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatzea eta hauen eraginak

ondorioztatzea. • Ondokoei buruzko araudiaren eta segurtasun-planen alderdi esanguratsuenak interpretatzea:

langilearen eta enpresaren eskubideak eta betebeharrak, funtzioen eta erantzukizunen banaketa, prebentzio-neurriak, seinaleztapenak, lanpostu bakoitzerako berariazko arauak, jokabidea istripu- eta larrialdi-kasuan.

• Arrisku- edo larrialdi-eremuen edo -egoeren seinale adierazleen xedea, ezaugarriak eta sinbologia ezagutzea.

• Propietateak zerrendatzea eta norberaren babeserako jantziak eta elementuak erabiltzeko modua azaltzea.

• Elikagaien industrian erabilitako ekipoen segurtasun-baldintzak eta -gailu orokorrak deskribatzea. • Produktuen toxikotasunari edo arriskugarritasunari buruzko informazioa produktu horien

manipulazioan zehar hartu beharreko babes-neurriekin erlazionatzea.

Page 32: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

32

• Suteen eta lurrun eta produktu kimikoen ihesen kasuan jokabide-prozedurak azaltzea eta kontrolatzeko erabilitako baliabideak zehaztea.

c) Edukiak I. multzoa: NORBERAREN HIGIENEA, INSTALAZIOENA ETA EKIPOENA Prozedurazkoak: • Elikagaien osagaiak identifikatzea:

− kimikoak. − elikadurazkoak. − mikrobiologikoak.

• Elikadurazko eskakizunak eta gomendioak zehaztea. • Elikagaien aldakuntza- edota eraldaketa-prozesuak aztertzea. • Instalazioen eta ekipoen higiene-eskakizunak identifikatzea. • Garbiketa-produktuak eta -tratamenduak sailkatzea. • Instalazioen eta ekipoen garbiketan erabili beharreko lanak eta baliabideak aztertzea. • Garbiketa-plan bat egitea eta ebaluatzea. • Norberaren higiene-neurriak egitea eta ebaluatzea. • Higiene-arauak ez betetzearen ondoriozko eraginak ikustea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Elikagaien sailkapena: araudia, jatorria, egoera, propietate fisikoak eta edukia. • Elikagaien konposizio kimiko elikadurazkoa:

− Karbono-hidratoak. − Koipeak. − Proteinak eta entzimak. − Gatz mineralak eta ura.

• Elikadurazko eskakizunak eta gomendioak. • Mikrobiologia: mikroorganismoen sailkapena, egitura, ugalketa, garapen-faktoreak eta elikagaietan

arruntenak diren taldeak: − Bakterioak. − Legamiak. − Lizunak. − Birusak.

• Elaborazioan edo manipulazioan zehar elikagaiek jasandako aldakuntzak eta eraldaketak. − Agente eragileak, transmititzeko eta kutsatzeko mekanismoak. − Eraldaketak eta aldakuntzak:

∗ Fisikoak. ∗ Kimikoak. ∗ Mikrobiologikoak. ∗ Elikagarriak.

− Osasunerako arriskuak: ∗ Toxikapenak. ∗ Toxiinfekzioak.

• Higiene-praktika egokiak: − Sektorean aplika daitekeen araudia. − Norberaren higieneko arau orokorrak.

∗ Manipulazioan zehar. ∗ Kontserbazioan eta garraioan.

− Instalazioen eta ekipoen higiene-eskakizun orokorrak. ∗ Azaleren ezaugarriak, espazio-banaketa, aireztapena, argiztapena, higiene-zerbitzuak. ∗ Kontaktu-eremuak kanpoaldearekin, isolamendu-elementuak. ∗ Ekipoen materialak eta eraikuntza higienikoa.

• Garbiketa-plana: − Garbitasunaren kontzeptua eta mailak, garbitasun fisikoa, kimikoa eta mikrobiologikoa.

Page 33: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

33

− Izurriteen aurkako borroka: intsektu-hiltzea eta arratoi-hiltzea. − Instalazioen eta ekipoen garbiketako prozesuak eta produktuak. − Garbiketa-sistemak eta -ekipoak. − Eremuen edo ekipoen seinaleztapen- eta isolamendu-teknikak.

Jarrerazkoak: • Elikagaien higiene-araudia errespetatzea eta betetzea. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Talde-lanerako prest egotea. • Kalitatearekiko konpromisoa lanaren garapenean. • Bere lanbide-esparruko aurrerapen teknologikoek eskatutako prestakuntza eskuratzeko jarrera izatea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. II. multzoa: INGURUMEN-PREBENTZIOA ETA SEGURTASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun-gaian eskudunak diren organoak identifikatzea. • Ingurumen-poluzioko agenteak eta faktoreak identifikatzea. • Poluitzaileen ingurumen-eraginak ebaluatzea. • Ingurumen-kontroleko eta aurrezte energetiko eta hidrikoko teknikak eta oinarrizko neurriak

aplikatzea. • Kontrola ahalbidetzen duten zaintze-baliabideak eta parametroak identifikatzea. • Legerian ezarritako kontrol-parametro eta exijentzia-maila desberdinak konparatzea. • Arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatzea. • Araudia eta enpresan aplika daitezkeen segurtasun-arau orokorrak interpretatzea. • Arrisku-eremuetako edo -egoeretako seinale adierazleen sinbologia desberdinak identifikatzea. • Segurtasunerako neurriak aztertzea produkzioan eta makinen eta produkzio-ekipoen prestaketan. • Arrisku- edo larrialdi-kasuan ezarritako prozedurak burutzea. • Segurtasun-neurriak aplikatzea produkzioan eta makinen eta produkzio-ekipoen prestaketan. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ingurumen-inpaktuko agenteak eta faktoreak. • Elikagaien industrian aplika daitekeen ingurumena babesteari buruzko araudia: arauak eta jarduketa-

planak. • Elikagaien industriak sortutako hondakinen sailkapena:

− Hondakin solidoak eta ontziak: ∗ Bilketa-, biltegiratze- eta hautaketa-metodoak. ∗ Berreskuratze- edo birziklatze-sistemak. ∗ Ezabaketa-aukerak.

− Atmosferarako igorpenak. ∗ Keak eta esekidurazko partikulak: parametroak eta gailuak. ∗ Soinu-poluzioa.

− Isurki likidoak. ∗ Ur-kontsumoan aurreztea, ura berreskuratzea. ∗ Arazketa-tratamenduen motak, kontrolatu beharreko aldagaiak, ekipoak.

• Ingurumenaren prebentzio- eta babes-teknikak. • Faktoreak eta arriskuak elikagaien industrian. • Segurtasun-gaian aplika daitekeen araudia. • Prebentzio- eta babes-neurriak:

− Instalazioetan: ∗ Arrisku-eremuak, seinaleak eta kodeak. ∗ Lanerako baldintza osasungarriak.

− Pertsonalean: ∗ Norberaren ekipoa. ∗ Produktu arriskutsuen manipulazioa, arretak. ∗ Makinak erabiltzeko segurtasun- eta babes-elementuak.

Page 34: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

34

∗ Garbiketa-neurriak eta lanpostuaren ordena. • Arrisku- eta larrialdi-egoerak.

− Alarmak. − Suteak: antzematea, jardutea eta sutea itzaltzeko ekipoak. − Uraren, lurrunaren, gasaren eta produktu kimikoen ihesak. Jardutea. − Utzaraztea larrialdi-kasuan.

Jarrerazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumena babestekoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbide-konpromisoa ingurumenaren babesarekiko. • Prebentzioa baloratzea osasunean, ingurumenean, ekipoetan eta instalazioetan kalteak saihesteko

modu eraginkorrena bezala. • Azkar eta eraginkortasunez jardutea larrialdi-kasuetan. • Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere

mailari dagokionez. 6. lanbide-modulua. ADMINISTRAZIOA, KUDEAKETA ETA MERKATURATZEA

ENPRESA TXIKIETAN a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Indarrean dauden enpresa-forma juridikoak aztertzea, jarduera ekonomikoaren, helburuen eta eskura

dauden baliabideen arabera forma egokienak adierazita. 2. Sektorean egiten diren lan-kontratu ohikoenak enplegatzailearen ikuspegitik alderatzea. 3. Sektoreko enpresa txiki baten jarduera ekonomikoa eratu, antolatu eta garatzeko beharrezko

dokumentuak aztertzea. 4. Enpresa txiki batek tituluari dagozkion jarduerak legez garatzeko merkataritza-, zerga- eta lan-

betebeharrak identifikatu eta betetzea. 5. Sektoreko enpresa txiki baten produktu- eta/edo zerbitzu-eskaintza ebaluatzea, enpresa lehiakideen eta

eskari potentzialaren arabera. 6. Sektoreko enpresa txiki baten ohiko marketin-teknikak aztertzea. 7. Enpresa txiki bat sortzeko proiektua lantzea, haren abiaraztea simulatuta eta bideragarritasuna

aztertuta. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Indarrean dauden enpresa-forma juridikoak aztertzean, jarduera ekonomikoaren, helburuen eta eskura dauden baliabideen arabera forma egokienak adierazita, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Enpresa-forma juridiko desberdinak definitzea, horien ezaugarriak deskribatuta. • Sozietate baten helburu posible guztiak forma juridikoaren arabera bereiztea. • Enpresa-mota bakoitzean, jabeei legez dagokien erantzukizun-maila ezartzea. • Enpresa bat eratzeko exijitutako gutxieneko lege-eskakizunak identifikatzea, haren forma juridikoaren

arabera. • Sozietate-mota desberdinetarako legez ezarritako gobernu-organoen funtzioak zehaztea. • Enpresa-forma juridiko desberdinetarako ezarritako tratamendu fiskala bereiztea. • Enpresa-mota juridiko bakoitzerako ezarritako oinarrizko lege-ezaugarriak alderatzea. • Enpresa bat eratzeko forma juridiko egokia proposatzea, bazkide-kopurua, helburuak, eskura dagoen

kapitala, hartu beharreko arriskuak eta gizarte- eta ekonomia-ingurunea kontuan hartuta. 2. Sektorean egiten diren lan-kontratu ohikoenak enplegatzailearen ikuspegitik alderatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 35: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

35

• Sektorean egin ohi diren lan-kontratuen modalitateak deskribatzea, horien iraupena, lanaldi-mota eta bestelako ezaugarri esanguratsuak zehaztuta.

• Kontratazio-modalitate bakoitzak dituen dirulaguntzak, hobariak eta salbuespenak, baleude, zerrendatzea.

• Kontratu-mota bakoitzean enpresa eta langilearentzako derrigorrezko lege-eskakizunak deskribatzea. • Lan-kontratuen eredu desberdinen oinarrizko ezaugarriak eskematizatzea, iraupenari, lanaldi-motari,

derrigorrezko eskakizunei, dirulaguntzei, hobariei, salbuespenei eta bestelako faktore garrantzitsuei dagokienez elkarren artean alderatuta.

• Sektoreko enpresa batentzako lan-kontratu egokienak zehaztea, haren egoera eta oinarrizko ezaugarriak suposatuta.

• Jardueraren enpresa adierazgarri baten ohiko lan-kontratuen ereduak betetzea. 3. Sektoreko enpresa txiki baten jarduera ekonomikoa eratu, antolatu eta garatzeko beharrezko dokumentuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Enpresa bat ezartzeko legeriak exijitzen dituen tramiteak zerrendatzea, dokumentu bakoitza

tramitatzen duen organismoaren izena eta eskatutako epeak eta forma zehaztuta. • Sektoreko enpresa txiki baten ohiko jarduera ekonomikoan erabiltzen diren oinarrizko dokumentuen

xedea eta formatu ezaugarriak azaltzea. • Dokumentu bakoitzak enpresan izaten dituen tramiteak eta zirkuituak azaltzea. • Suposatutako kasu batean, inprimaki ofizialetan, jarduerari ekiteko exijitutako legezko tramiteak

betetzea. • Biltegi baten oinarrizko kudeaketari buruzko dokumentuak betetzea. • Sektoreko ereduzko enpresa batek bere jarduera ekonomikoan erabiliko lituzkeen oinarrizko

dokumentuak betetzea. • Enpresaren jarduera ekonomikoa garatzean, dokumentuen zirkuituan sortutako aldaketen eta/edo

horiek osorik ez betetzearen ondorioz gerta daitezkeen eraginkortasun-ezak balioestea. 4. Enpresa txiki batek tituluari dagozkion jarduerak legez garatzeko merkataritza-, zerga- eta lan-betebeharrak identifikatu eta betetzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkataritza-, zerga- eta lan-eremuetan indarrean dagoen araudiaren arabera, enpresak derrigorrez

bete behar dituen liburuak eta dokumentuak zerrendatzea. • Sektoreko enpresa baten jarduera ekonomikoa garatzean parte hartzen duten zergak adieraztea. • Tituluari dagozkion jarduerak garatzen dituen banako edo taldeko enpresa baten zerga-egutegia

deskribatzea. • Oinarrizko kontabilitate-dokumentuak interpretatzea. • Jardueraren enpresa adierazgarri baten suposizio ohikoenetarako, langileen nominak betetzea eta

Gizarte Segurantzari dagokion likidazioa egitea, sektorerako hitzarmenaren arabera. • Jardueraren suposizio adierazgarrietan laneko alta- eta baja-dokumentuak betetzea. • Enpresa txiki baten BEZaren likidazioa egiteko beharrezko dokumentuak betetzea, sektoreko lan

komunak egiten dituela suposatuta. • Banako enpresa baten PFEZaren likidazioa egiteko beharrezko dokumentuak betetzea. • Suposiziopean, enpresa txiki batek egin beharreko tramite-sekuentzia, ekitaldi ekonomiko batean,

zerga-, lan- eta merkataritza-eremuetako betebehar formaletatik eratorritakoa zehaztea. 5. Sektoreko enpresa txiki baten produktu- eta/edo zerbitzu-eskaintza ebaluatzean, enpresa lehiakideen eta eskari potentzialaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkatua ikertzeko prozedura bat ezartzea, abantailetan eta eragozpenetan lehiakideak deskribatzeko,

merkatuaren kokapena azaltzeko eta haren aukerak interpretatzeko balioko duena. • Sektoreko enpresa baten kostu- eta salmenta-prezioak kalkulatzeko metodo desberdinak azaltzea. • Produktuen eta/edo zerbitzuen eskaintza desberdinak (prezioa, emate-epea, deskontuak, ordainketa-

baldintzak eta abar) alderatzea, horien parametro garrantzitsuenak interpretatuta.

Page 36: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

36

• Sektoreko ohiko enpresen suposizioetan, bezeroekin eta hornitzaileekin negoziatzeko oinarrizko teknikei buruzko printzipioak azaltzea.

• Suposiziopean, sektoreko enpresa txiki baterako produktu- eta edo zerbitzu-eskaintza egokia zehaztea. • Produktu- eta zerbitzu-eskaintza horren etapa desberdinetan ebaluatu eta hobetzeari dagokionez,

enpresa txiki bat osatzen duten pertsonen partaidetzari buruzko komenigarritasuna justifikatzea. • Merkatuaren aldaketak, aldaketa teknologikoak eta lehian izaten direnak aurreikusteko mekanismo

posibleak proposatzea, enpresa egoera desberdinetara egokitzearren. 6. Sektoreko enpresa txiki baten ohiko marketin-teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Denda-marketinaren (merchandising) oinarrizko printzipioak azaltzea, tituluari dagokion jardueraren

arabera. • Produktu eta/edo zerbitzu desberdinetarako salmentak sustatzeko teknikak deskribatzea, horietako

bakoitza erabiltzeko beharrezko baliabide ekonomikoak balioetsita. • Jarduera ekonomikoaren enpresa txiki adierazgarri baten sustapen-plana egitea, produktu- eta

zerbitzu-eskaintza, kokapena eta eskura dauden baliabideak suposatuta. • Bezeroarentzako arretarako saldu aurreko eta saldu ondoko programa baten oinarrizko ezaugarriak

azaltzea, tituluari dagokion jardueraren produktu eta/edo zerbitzu adierazgarriak erabilita. 7. Enpresa txiki bat sortzeko proiektua lantzean, haren abiaraztea simulatuta eta bideragarritasuna aztertuta, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkataritza-ikerketa txiki baten bitartez, merkatu-aukerak antzematea. • Kokapenik egokiena zehaztea, antzemandako aukerak, hornitzaileen kokapen, lokalen aukerak eta

kostuak eta abar kontuan izanda. • Sustatzaileek ezartzen dituzten enpresaren helburu orokorrak zerrendatzea. • Enpresaren ezaugarrietara gehien egokitutako forma juridikoa aukeratzea, abiarazteko tramiteak

simulatuta. • Eskura dauden baliabideen eta enpresaren ezaugarrien arabera, antolamendu-egitura definitzea. • Produktu- eta/edo zerbitzu-eskaintza bat lantzea, merkatuari buruzko ikerketaren emaitzak kontuan

izanda. • Diseinatutako produktuetarako eta/edo zerbitzuetarako merkaturatze-plan bat ezartzea. • Enpresaren kapital-beharrak identifikatzea, haren finantzaketa-iturriak adierazita. • Proiektuaren errentagarritasuna aztertzea, haren abantailak eta eragozpenak eskematizatuta. • Proiektu hori burutzeko aukera aztertzea. c) Edukiak I. multzoa: ENPRESA TXIKI BAT ERATZEKO TRAMITEAK Prozedurazkoak: • Enpresa-forma juridiko bakoitzari lotutako oinarrizko ezaugarriak alderatzea. • Enpresa-forma juridiko desberdinetarako ezarritako zerga-tratamendua alderatzea. • Enpresa-forma juridiko bat proposatzea, horren oinarrizko eta/edo funtsezko ezaugarriak suposatuta. • Finantzaketa- eta dirulaguntza-iturriak identifikatzea. • Negozio bat abiarazteko tramiteak zehaztea. • Jarduera hasteko beharrezko inprimaki ofizialak betetzea. • Enpresa txiki baten helburu orokorrak zehaztea, forma juridikoa eta horren oinarrizko ezaugarriak

suposatuta. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Enpresa-forma juridikoak: banakoa eta taldekoa. Sailkapena. Ezaugarriak: legezko erantzukizuna,

gobernu-organoak, legezko eskakizunak. • Enpresaren fiskalitatea eta forma juridikoa. • Finantzaketa: berezko eta kanpoko baliabideak.

Page 37: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

37

• Enpresa bat eratzea: tramiteak, organismoak eta dokumentuak: merkataritzakoak, zergari buruzkoak eta lanekoak.

Jarrerazkoak: • Lanean ordena eta zorroztasuna izatea. • Prozesuak garatzean ekimena izatea:

− Nork bere kasa informazioa bilatu eta tratatzea. − Motibazio ekimentsua prozesuak garatzean. − Metodo edo sistema berriekiko interesa azaltzea eta horiek alderatu eta asimilatzea.

• Giza harremanetan elkarrizketarako konpromisoa hartzea: − Erantzunak emanda. − Egoerak justifikatuta. − Iritziak eta iradokizunak entzunda.

II. multzoa: ENPRESA TXIKI BATEN LAN-, ZERGA- ETA ADMINISTRAZIO-

KUDEAKETA Prozedurazkoak: • Merkataritza-, zerga- eta lan-legeriaren arabera, enpresa batean exijitzen diren liburuak eta

dokumentuak sailkatzea. • Hornidura-, produkzio- eta salmenta-lanetan beharrezko dokumentuak betetzea. • Enpresa txiki baten kudeaketan erabiltzen diren dokumentu desberdinek egiten dituzten zirkuituak eta

tramiteak identifikatzea. • Lan-kontratu desberdinen ezaugarri garrantzitsuenak elkarrekin alderatzea. • Lan-kontratu desberdinetarako dirulaguntzak, hobariak eta salbuespenak sailkatzea. • Suposatutako enpresa baterako lan-kontratu egokienak zehaztea eta formalizatzea. • Laneko alta- eta baja-dokumentuak betetzea. • Urteko kontuak interpretatzea. • Biltegi bateko izakinak balioestea. • Suposiziorik ohikoenetan, enpresa txiki bateko pertsonalaren nominak betetzea eta dagozkion gizarte-

segurantzako likidazioak egitea, sektorearen hitzarmen kolektiboaren arabera. • Sektoreko enpresa txiki baten zerga-egutegia lantzea, dagokion jarduera zergapetzen duten zergekin. • Ekitaldi ekonomiko batean, suposatutako enpresa bati dagozkion BEZari buruzko betebeharrak

betetzea. • Sektoreko enpresa batean, enpresa-, lanbide- eta arte-jardueretatik etekinak lortzen dituzten subjektu

pasiboen PFEZari buruzko betebeharrak betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Liburu eta dokumentu ofizialak: zerga-, merkataritza- eta lan-legeria. • Lan-kontratua. Kontratu finkoa eta aldi baterakoa. Lanaldi osoa eta partziala. Sailkapena. Ezaugarriak.

Eskakizunak. Kontrataziorako laguntzak. • Administrazio-zirkuituak. Dokumentazioa. Sailkapena. Inprimakiak. Ezaugarriak. • Biltegia: izakinen inbentarioa eta balioespena. • Tributuak. Zerga zuzenak eta zeharkakoak. Zerga-egutegia. BEZ. Erregimen sinplifikatua. PFEZ. BO:

(a) indizeak, zeinuak eta moduluak. (b) Koefizienteak. • Nomina. LEI. Laneko alta eta baja. Gizarte-segurantzako likidazioa: TC1 eta TC2. Jarrerazkoak: • Dokumentuak betetzean ordena eta zorroztasuna izatea. • Jardueran erabiltzen diren dokumentuek egin beharreko zirkuitua betetzeko konpromisoa hartzea,

talde-lana erraztearren. • Informazioa bilatu eta tratatzean ekimena izatea. • Talde-lanarekiko konpromisoa hartzea. • Metodo edo sistema berriekiko interesa azaltzea eta horiek alderatu eta asimilatzea. III. multzoa: ENPRESA TXIKI BATEN KOKAPENA ETA MERKATURATZEA

Page 38: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

38

Prozedurazkoak: • Suposatutako enpresa txiki bati buruzko merkatu-ikerketa sinplea egitea. • Suposatutako enpresa txiki bati buruzko proiekturako kokapen interesgarriena proposatzea. • Jardueraren ondasun eta/edo zerbitzu adierazgarri desberdinetarako kostu- eta salmenta-prezioak

kalkulatzea. • Jardueraren ondasun- eta/edo zerbitzu-eskaintza adierazgarri desberdinak elkarrekin alderatzea. • Bezeroekin eta hornitzaileekin harremanetan jartzean negoziazio-teknikak aplikatzea. • Suposatutako enpresa baten ondasun- eta/edo zerbitzu-eskaintza lantzea. • Eskura dauden baliabideen arabera, sustapen-teknika egokienak zehaztea. • Suposatutako enpresa txiki baten sustapen-plana egitea. • Bezeroarentzako arretarako saldu aurreko eta saldu ondoko programa lantzea. • Enpresa baten errentagarritasuna eta bideragarritasuna aztertzeko metodo errazak aplikatzea. • Enpresa txiki baten errentagarritasun-muga kalkulatzea eta bideragarritasunari buruzko oinarrizko

azterketak egitea. • Suposiziopean garatutako enpresa txiki bat abiarazteko bideragarritasuna aztertzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Merkatuari buruzko ikerketa. Ingurunea. Lehiakideak. Eskari potentziala. Eskaintza. • Kokapena. Kontuan hartu beharreko aldagaiak. Laguntza ofizialak. • Kostu-prezioa: kontzeptua. Kalkulua. Salmenta-prezioa: kontzeptua. Kalkulua. • Negoziazio-teknikak. Bezeroak. Hornitzaileak. • Denda-marketina: enpresa txikietarako sustapen-teknikak. • Bezeroarentzako arreta. Saldu aurrekoa eta saldu ondokoa. Alderdi adierazgarriak. • Oinarrizko finantzaketa-iturriak eta -formak. • Bideragarritasuna eta errentagarritasuna. Jarrerazkoak: • Lanean ordena eta zorroztasuna izatea. • Prozesu berriak garatzean eta egokitzean ekimena izatea:

− Nork bere kasa informazioa bilatu eta tratatzea. − Motibazio ekimentsua prozesuak garatzean. − Metodo edo sistema berriekiko interesa azaltzea eta horiek alderatu eta asimilatzea.

• Taldean lankidetzan aritzea, bezeroarentzako arreta hobea lortzearren. • Giza harremanetan elkarrizketarako konpromisoa hartzea:

− Erantzunak emanda. − Egoerak justifikatuta. − Iritziak eta iradokizunak entzunda.

7. lanbide-modulua. HARAGIAREN TEKNOLOGIA a) Amaierako gaitasunak Lanbide modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Hornidurarako animalien, hegaztien eta ehizaren espezieak eta arrazak zehaztea eta haien egokitasuna

eta merkataritza-nolakotasunak ebaluatzea. 2. Muskulu-ehuna haragi bilakatzeko prozesua eta lortutako produktuaren kalitatean duen eragina

aztertzea. 3. Haragiaren ezaugarri organoleptikoak identifikatzea eta baloratzea. 4. Haragiaren kontserbazio-teknikak aztertzea eta aplikatzea. b) Edukiak

Page 39: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

39

1. Hornidurarako animalien, hegaztien eta ehizaren espezieak eta arrazak zehaztean eta haien egokitasuna eta merkataritza-nolakotasunak ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkataritza-aprobetxamendua izan dezaketen hornidurarako animalien, hegaztien eta ehizaren

espezieak zerrendatzea. • Animalien alde edo zati anatomikoak identifikatzea. • Animaliaren gorputza osatzen duten sistema, aparatu eta organo desberdinak betetzen dituzten

funtzioekin lotzea. • Arraza nagusien ezaugarri morfologikoak deskribatzea. • Espezie bakoitzeko mota, arraza eta klase nagusiak ezagutzea. • Errendimenduen kalkulu-metodoak azaltzea eta emaitzak interpretatzea. • Errendimenduak gehitzea espezieak eta hauen produkzio-sistemak hobetzeko metodoekin

erlazionatzea. • Akabatzearen aurreko animalien merkataritza-balorazioko irizpideak identifikatzea eta erabiltzea. • Arazo fisiko posibleak ezagutzea ikuste-azterketetan oinarrituz. 2. Muskulu-ehuna haragi bilakatzeko prozesua eta lortutako produktuaren kalitatean duen eragina aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animalia batek dituen muskulu-motak bereiztea. • Muskulu-ehunaren osaera kimikoa deskribatzea eta espezie desberdinena alderatzea. • Muskulu-ehunaren osaera histologikoa azaltzea, zuntzen ezaugarriak uzkurdurarekin erlazionatzea eta

ehun konjuntiboaren funtzioa identifikatzea. • Produktu jangarri bilaka daitezkeen beste hainbat ehun bereiztea, hauen egitura eta ezaugarriak

deskribatuz. • Muskulu-ehunaren eta beste hainbat ehunen ezaugarri egokiak ezagutzea animalia akabatu berrietan. • Hildako animaliaren muskuluan gertatzen diren aldaketa biokimikoen prozesuak identifikatzea eta

haragiaren eta barrukien ezaugarritasun organoleptikoak agertzearekin erlazionatzea. • Ontze-ganbaretan haragia behar bezala heltzeko izan beharreko ingurumen-baldintzak eta hauek

kontrolatzeko parametroak identifikatzea. • Behar ez bezalako heltze-aldia edo prozesaketa izan duten haragiek edo barrukiek dituzten

ezaugarriak ezagutzea eta jatorrizko kausak ondorioztatzea. • Muskuluaren kalitate-ezaugarriak eta lortutako produktuan duten eragina egiaztatzea. 3. Haragiaren ezaugarri organoleptikoak identifikatzean eta baloratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Haragi freskoaren ezaugarritasun organoleptikoak deskribatzea. • Muskuluaren ezaugarritasun organoleptikoak haragiarenekin alderatzea. • Haragiaren ezaugarri organoleptikoak zehazteko dauden faktore sentsorialak eta ebaluaziorakoak

aztertzea. • Haragiaren ezaugarri organoleptikoen garapenean eragina duten faktoreak zerrendatzea. • Haragiaren ezaugarri organoleptikoak haren heltze-egoerarekin erlazionatzea. • pH-a haragiaren osasun-egoera eta freskotasun-mailarekin erlazionatzea. • Kasu praktiko batean, haragi-mota eta -kalitate desberdinen aurrean:

− Egokiak diren analisi-metodoak hautatzea. − Ezaugarri organoleptikoak egiaztatzea. − pH-neurketak egitea. − Egiaztapenak eta neurketak kontrastatzea. Kalitatea baloratzea.

4. Haragiaren kontserbazio-teknikak aztertzean eta aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Oinarria azaltzea eta haragien kontserbazio-metodoak bereiztea.

Page 40: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

40

• Hotzak, izozketak eta desizozketak haragian eragiten dituen ekintzak eta aldaketak ezagutzea. • Haragiek bildu behar dituzten baldintzak eta kontserbazio-tratamenduen aplikazioan eragina duten

faktoreak identifikatzea. • Haragiaren kontserbaziorako beharrezkoak diren ekipo eta ganbaren osaketa, funtzionamendua eta

kontrol-gailuak deskribatzea. • Ekipoen garbiketa-, erregulazio- eta erabiltzailearen mantentze-lanak zerrendatzea eta justifikatzea. • Tratamendu-parametroak identifikatzea eta justifikatzea haragi hoztu edo izoztu desberdinetarako. • Haragi hoztu edo izoztuetan izan daitezkeen aldakuntzak ezagutzea eta kausak ondorioztatzea. • Haragiaren kontserbazio-prozesuaren garrantzia baloratzea, izan ere, prozesuan zehar haragien

ezaugarriek aldakuntzak izan baititzakete. • Haragiaren kontserbazio-teknikei buruz indarrean dagoen araudia interpretatzea eta aplikatzea. • Behar bezala definitu eta zehaztutako hozketa edo izozketaren aplikazioko kasu praktiko batean:

– Ganbara edo ekipo egokiak aukeratzea eta hozketa- edo izozketa-parametroak finkatzea. – Garbiketa- eta erabiltzailearen mantentze-lanak eta ganbaren kargatze- eta ixte-lanak behar bezala

gauzatzea. – Parametroen jarraipena egitea kontserbazioan zehar. – Anomalien presentzia antzematea eta arintzeko neurriak proposatzea. – Segurtasun eta higieneko berariazko neurriak aplikatzea produktuak manipulatzean eta ekipoak

erabiltzean. – Ganbaretako izakinen sarrera- eta irteera-kontrola ahalbidetzen duten beharrezko oharpenak

egitea. c) Edukiak I. multzoa: HARAGITARAKO ANIMALIAK Prozedurazkoak: • Haragitarako animaliak bizirik daudenean baloratzea. • Animalia desberdinen errendimendua zehaztea eta aztertzea. • Animaliaren akats morfologikoak ikuste-baliabideen bidez zehaztea. • Arrazak sailkatzea, zehaztea eta bereiztea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Hornidurarako, hegaztien eta ehizaren espezieak:

− Behia, zaldia, ardia, ahuntza eta zerria. − Hegaztiak eta untxiak. − Ehiza.

• Anatomia eta fisiologiako oinarriak: − Kanpo-morfologia. − Anatomia: eskeletoa, liseri-aparatua, arnas aparatua, zirkulazio-aparatua, sistema linfatikoa, gernu-

sistema eta ugal-sistema. − Ugaztunen eta hegaztien oinarrizko fisiologia.

• Animalia-motak eta -arrazak: − Espezie desberdinen adin- eta merkataritza-klaseak, izendapena eta zehaztapena. − Animalia-motak beren gaitasun nagusiaren arabera. − Arrazak, sailkapenak, ezaugarriak, bereizketa.

• Animalien errendimenduak: − Kontzeptua eta motak. − Kalkulua. − Errendimenduak hobetzeko sistemak.

• Bizirik daudeneko balorazioa: − Konformazioa eta akatsak. − Elikadurazko eta haragien egoera. − Kanpoko itxura.

Jarrerazkoak: • Zorroztasuna animalien identifikazioan eta sailkapenean.

Page 41: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

41

• Bizirik daudeneko balorazio-prozesuaren garrantzia ezagutzea, geroko errendimenduaren oinarri gisa. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Konpromisoa talde-lanarekiko. II. multzoa: MUSKULU-EHUNA ETA HARAGIAN ERALDATZEKO DUEN

PROZESUA Prozedurazkoak: • Muskulua haragian eraldatzean gertatzen diren prozesuak deskribatzea. • Muskulu-ehunaren zatiak zehaztea. • Haragiaren heltze-prozesuko aldakuntza posibleak zehaztea. • Ontze-ganbaretako ingurumen-baldintzak identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Osaera histologikoa:

− Muskulu-zuntza. − Miozuntxezkak. − Muskulu-motak. − Ehun konjuntiboa.

• Osaera kimikoa: − Osagaiak eta batezbesteko osaera. − Aldaketak espezie eta egoerekin.

• Beste hainbat ehun eta organo jangarri. • Ingurumen-baldintzak heltze-aldirako. • Haragiaren heltze-prozesua:

− Haragia lortzea eta heltzea: ∗ Animaliaren heriotzaren ondorioak. ∗ Muskulua haragian eraldatzea: “rigor mortis”, ontzearen arauak eta ezaugarritasun

organoleptikoen agerpena. ∗ Ingurumen-baldintzak heltze-aldirako: hezetasuna, tenperatura, aireztapena eta ontze-ganbara.

− Heltze-aldiaren aldakuntzak: ∗ Haragi argiak, bigunak eta exudatzaileak (PSE). ∗ Haragi ilunak, lehorrak eta mozketarako tinkoak edo gogorrak (DFD).

Jarrerazkoak: • Zorroztasuna muskulu-ehunaren osaera aztertzean. • Haragiaren heltze-prozesuan kalitatea ziurtatzeak duen garrantziaz jabetzea. • Haragiaren behar bezalako heltze-prozesua geroko haragikia lortzeko oinarrizkoa dela baloratzea. III multzoa: HARAGIAREN EZAUGARRIAK Prozedurazkoak: • Muskuluaren ezaugarri organoleptikoak zehaztea. • Haragiaren ezaugarri organoleptikoak zehaztea. • Muskuluaren ezaugarri organoleptikoak haragiarenekin alderatzea. • Haragien pH eta honek haragiaren osasun-egoera eta freskotasun-mailarekin duen erlazioa alderatzea. • Haragi-piezen kalitatea baloratzea ondoren fabrikazio-prozesuetan erabiltzeko. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Haragiaren ezaugarritasun organoleptikoak:

− Haragiaren kolorea, aldaketak eta eragina duten faktoreak. − Haragiaren usaina eta zaporea, faktoreak eta ohiz kanpoko usainak. − Haragiaren urtsutasuna. − Haragiaren ehundura eta gogortasuna.

• Haragiaren pH: − pH-ren kontzeptua eta eskala.

Page 42: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

42

− Haragi freskoaren pH, aldaketak eta tolerantziak. − Neurketa-tresnak eta -teknikak haragirako.

• Barruki jangarriak. Ezaugarri organoleptikoak. Jarrerazkoak: • Zorroztasuna ezaugarri organoleptikoak zehaztean. • Haragiaren ezaugarri organoleptiko desberdinak zehaztearen garrantzia baloratzea, azken

produktuaren baloraziorako lehen urrats gisa. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Kalitatearekiko konpromisoa lanaren garapenean. IV. multzoa: HARAGIAREN KONTSERBAZIOA Prozedurazkoak: • Kontserbazio-metodoak hautatzea. • Kontserbazio-teknikak aplikatzea. • Kontserbazioan zehar kontrolatu beharreko parametroak zehaztea. • Prozesuan zeharreko aldakuntza posibleak identifikatzea eta hauen kausak ondorioztatzea. • Hazkunde mikrobiarraren metodo inhibitzaileak aplikatzea. • Kutsadurak sortutako galeren azterketa ekonomikoa. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Kontserbazio-metodoak:

− Hotzaren eragina. − Haragiaren baldintzak tratamendurako. − Hozketa, teknikak, parametroak eta aldakuntzak. − Izozketa eta ultraizozketa, teknikak, parametroak eta aldakuntzak. − Desizozketa.

• Berariazko ekipoak, beren osaketa, erregulazioa, garbiketa eta erabiltzailearen mantentzea: − Hotzaren produkzioa. − Hozteko ganbarak. − Izozketa- eta mantentze-ganbarak. − Desizozketa-ekipoak.

Jarrerazkoak: • Kontserbazio-prozesua baloratzea haragiaren geroko merkaturatze-prozesuaren oinarri gisa. • Higiene-araudia betetzea haragiki desberdinen manipulazioan eta kontserbazioan. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Konpromisoa talde-lanarekiko. • Konpromisoa kalitatearekiko lanaren garapenean. 8. lanbide-modulua. LAN-PRESTAKUNTZA ETA -ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak

antzematea eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzea, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide

egokiena identifikatuz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta

betebeharrak bereiztea.

Page 43: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

43

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak antzematean eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion lan-eremuan ohikoenak diren arrisku-egoerak eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Lanbidetik ondorioztatzen diren gaixotasunak, osasunerako kalteak eta lan-istripuak deskribatzea,

titulazioan adierazten diren jardueretan aritzean. • Sektorean aplikatu ohi diren babes- eta/edo prebentzio-teknikak deskribatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-ekintzarako teknika orokorrak dagokion lan-eremuan ohikoak diren arrisku-

egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Enpresaren barruan nahiz enpresatik kanpo segurtasun-arloan eskumena duten organoak

identifikatzea. • Sektoreko ohiko kontingentzietara egokitutako suposizioetan aplikatu behar diren prebentzio- eta/edo

babes-neurriak zehaztea. • Arriskuen prebentzioan laguntzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurunea babesteari buruzkoak errespetatzea, titulazioan

adierazitako jardueretan aritzean. • Prebentzioa osasunerako kalteak saihesteko baliabide gisa baloratzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lesioak bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera sailkatzea. • Ekintza- edo protokolo-prozesua azaltzea, lan egitean gertatu ohi diren lesio eta/edo istripuen aurrean. • Lesionatu batzuk edo asko izanez gero, esku hartzeko garaian lehentasuna identifikatzea, lesioek berez

bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera. • Aurreko kasuan izandako lesioen arabera aplikatu beharreko neurrien sekuentzia identifikatzea. • Oinarrizko osasun-teknikak burutzea (arnasketa artifiziala, inmobilizazioa, bihotz-masajea,

lekualdaketa eta abar), ezarritako protokoloak aplikatuz. • Istripurik gertatuz gero berehala eta eraginkortasunez jokatzea. • Lan koordinatua kontingentziak konpontzeko metodo eraginkorrena dela kontuan hartzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion produkzio-sektoreko lan-kontratazio modalitate desberdinak deskribatzea, horien

ezaugarriak iraupenaren, ordainsariaren eta/edo bestelako aldagai garrantzitsuen arabera azalduz. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak deskribatzea, norberaren konturako langile

gisa. • Autonomo bati dagozkion enpresa- edo lanbide-jarduerak martxan jartzeko garaian parte hartzen

duten erakundeak adieraztea, kasu bakoitzean egin beharreko tramiteak azalduz. • Lan-munduratzeko bide posible gisa norberaren konturako lana eta besteren konturakoa kontrastatzea,

kasu bakoitzari dagozkion inplikazioak aztertuz eta norberaren interesen arabera horietako bat aukeratuz.

• Inprimaki ofizialetan, moduluen edo koefizienteen araberako estimazio objektiboaren erregimeneko zerga-betebeharrei eta Gizarte Segurantzari buruzko dokumentazioa betetzea, hain zuzen ere norberaren konturako langile gisa finkatzearen ondorioz.

• Inprimaki ofizialetan norberaren konturako langile gisa aritzeko beharrezko dokumentuak betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea, langile autonomo

gisa lanean aritzeko.

Page 44: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

44

4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzean, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide egokiena identifikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Norberaren interesak eta motibazioak definitzea, hala badagokio, sexuaren araberako baldintzak eta

beste izaera batekoak saihestuz. • Dagokion eremuko lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako balio profesionalarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea, elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abar bezalako

simulazioen bidez. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. • Behar profesional gisa, prestakuntza zabaldu eta jarraitzeko ekimena izatea. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiborako bideak deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzaren prestazioak eta betebeharrak identifikatzea. • Gizarte Segurantzaren prestazioak suposizio desberdinetan oinarrituz kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak suposizio desberdinetan oinarrituz formalizatzea, horietan agertzen diren

kontzeptuak interpretatuz (soldata gordina, PFEZ atxikipena, Gizarte Segurantzaren kuotak eta abar). • Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea, agertzen diren kontzeptuak

interpretatuz. • Inprimaki ofizialetan PFEZren aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak

identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz. • Gerta daitekeen lan-baldintzak negoziatzeko egoera batean besteen iritziak errespetatuz. c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak.

Page 45: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

45

Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz. II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Banako enpresa bat sortzeko dokumentazioa betetzea. • Norberaren konturako lanean zerga-betebeharrei buruzko dokumentazioa nahiz Gizarte Segurantzaren

dokumentazioa betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako abantaila batzuk ezagutzea,

norberaren konturako lanean jarduteko. • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea eta

norberaren interesak eta motibazioak definitzea. • Dagokion lanbide-eremuan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea eta prestakuntza-premiak

ondorioztatzea. • Enpresa-ehunari eta prestakuntza-aukerei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntza osatuko duten prestakuntza-ibilbideak ezartzea. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta dokumentuak lantzea. • Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak kalkulatzea. • Hartzekoen likidazioak interpretatzea eta kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak interpretatzea eta formalizatzea. • Errendimenduak identifikatzea eta zerga-zorra kalkulatzea PFEZen. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana konparatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-kontratazioaren modalitateak: ezaugarriak. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak norberaren konturako lanean. • Autonomo batek enpresa- edo lanbide-jarduera bat martxan jartzeko zer erakundetara jo behar duen

eta egin beharreko tramitazioaren eskema zein den. • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Langileen Estatutuak, Europako Batasunaren

Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar. • Negoziazio kolektiboa: Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak eta hauekiko betebeharrak,

besteren konturako lanean. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbidea, birziklatzeko

ohiko ikastaroak, ikastaro horiek ematen dituzten erakundeak, titulazioari lotutako unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

Jarrerazkoak: • Norberaren interesak definitzeko garaian adin, sexu eta bestelako baldintzei buruz gogoeta egitea. • Dagokion lanbidean aurrerapen teknologikoek eskatutako prestakuntza lortzeko prest egotea. • Gizarte- eta ekonomia-ingurunetik informazioa lortzeko ekimena izatea. • Lanean hastearen ondorioz beste pertsona batzuekiko edo organismoekiko sortzen diren betebeharrak

betetzea. • Lan-harremana zuzentzen duten arauak errespetatzea. 9. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 46: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

46

1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzea, lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz.

3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo

planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei

eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta elikagaien industriako sektoreko prozesu eta

jarduerarik esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen

datuetatik eta gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta:

Page 47: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

47

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta

ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. 10. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Hiltegiko animalien akabatze- eta prestatze-lanetan parte hartzea. 2. Animalia-erdiak eta piezak sailkatzea eta hartzea, heltze- eta kontserbazio-prozesuak kontrolatzea eta

haragien bidalketa gauzatzea. 3. Haragien eta establezimenduen kontrolean “ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritzan albaitari

ofizialari laguntzea. 4. Zatiketa-, harategiko haragiaren prestaketa- edota txarkuteriako produktuen elaborazio-lanak egitea. 5. Enpresaren esparruari dagozkion higiene- eta segurtasun-arauen arabera jokatzea lanpostuari

datxezkion jardueretan. 6. Lantokian erantzukizunez jokatzea eta enpresako harreman tekniko eta sozialen sisteman integratzea. b) Ebaluazio irizpideak 1. Hiltegiko animalien akabatze- eta prestatze-lanetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hilketa-lerroa osatzen duten lanen sekuentzia, bakoitzean erabili beharreko teknikak eta beharrezkoak

diren ekipoak ezagutzea. • Hilketa-lerroetako garbiketa-, prestaketa- eta erabiltzailearen mantentze-lanak eta lotutako ekipo eta

tresnenak gauzatzea. • Tresnak hautatzea eta zorabiatzeko, lepoa mozteko eta odola biltzeko teknikak eskatutako baldintzetan

aplikatzea. • Eskuzko lanak egitea edota larrutzeko, azala kentzeko edo lumatzeko ekipoak erregulatzea. • Erraiak ateratzea, organoen mozketak eta ateratzea exijitutako ordenan eta zehaztasunez burutuz. • Animalia-erdiak behar bezala zatikatzea, hala eskatzen duten animalia-erdietan. 2. Animalia-erdiak eta piezak sailkatzean eta hartzean, heltze- eta kontserbazio-prozesuak kontrolatzean eta animalia-erdien bidalketa gauzatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Animalia-erdi bakoitzari bere pisua edo merkataritza-maila esleitzea, aldez aurretik sailkapen-

parametroak neurtu edo egiaztatu ondoren, eta hartutako markaketa-sistemarekin identifikatzea. • Hartutako animalia-erdien eta piezen sarrera-kontrolak eta -egiaztapenak (kantitatea eta kalitatea)

burutzea. • Ganbarak eta ekipoak prestatzea, programatzea eta kargatzea heltze-aldi edota kontserbazio

(haragiaren hozketa edo izozketa) egokia lortzeko. • Kontrol-parametroak eta anomalien agerpena egiaztatzea heltze- edo kontserbazio-prozesuetan. • Bidalketak irteera-aginduen arabera prestatzea, biltzeko edo babesteko materialak hautatuz eta

aplikatuz, ezaugarriak egiaztatuz, eta animalia-erdiak eta piezak identifikatzea, garraio-baldintzak kontrolatuz.

• Haragia lortu eta egokitzeari zuzendutako establezimenduek hartzean, bidalketan, izakinen kontrolean eta erregistro-liburuetan erabilitako dokumentazioa betetzea.

Page 48: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

48

3. Haragien eta establezimenduen kontrolean “ante mortem” eta “post mortem” ikuskaritzan albaitari ofizialari laguntzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Akabatzearen aurretik animaliaren egoera orokorraren lehen behaketa egitea eta itxura edo

sintomatologiagatik presakako akabatzea, garbiketa handiagoa, atsedenaldia edo azterketa edo miaketa zorrotza eskatzen dutenak diskriminatzea.

• Intsentsibilazio-, akabatze- eta prestatze-tekniken aplikazioaren eraginkortasuna egiaztatzea. • Aldakuntzek erasandako animalia akabatuen zatiak eta organoak identifikatzea. • “Post mortem” ikuskaritzan laguntzaileei esleitutako organo eta animalia-erdien prestaketa- eta

aldakuntzen behaketa- eta antzemate-lanak egitea, albaitariaren “in situ” kontrolpean. • Organo edo haragien, erreminten, instalazioaren, pertsonalaren, uraren eta abarren laginen hartzea,

identifikazioa eta prestaketa egitea. • Haragia lortu eta egokitzeari zuzendutako establezimenduetan higiene-neurriak betetzen diren

egiaztatzea. • Ikuskaritzetan erabilitako dokumentazioa betetzea. 4. Zatiketa-, harategiko haragiaren prestaketa- edota txarkuteriako produktuen elaborazio-lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zatiketa-gela eta harategian edo urdaitegi-lantegian egin beharreko lan desberdinak identifikatzea eta

bakoitzerako beharrezkoak diren lanabesak eta ekipoak ezagutzea. • Dagozkion eremu eta ekipoen garbiketa, prestaketa eta lehen mailako mantentzea gauzatzea. • Piezak eta kontsumorako unitateak enpresaren eta bezeroen eskakizunen arabera lortzea, dagozkion

tresnak edo ekipoak erabiliz. • Haragi-prestatuak edota haragikiak lehengaiak eta osagaiak hautatuz lantzea, eskatutako

manipulazioak gauzatuz, burutzapen-parametroak kontrolatzeko makinak eta ekipoak erabiliz eta prestatuen edo landuen ezaugarriak egiaztatuz.

• Unitateak, prestatuak edo landuak biltzea, erretiluratzea eta etiketatzea, enpresak hartutako teknikak eta materialak erabiliz.

5. Enpresaren esparruari dagozkion higiene- eta segurtasun-arauen arabera jokatzean lanpostuari datxezkion jardueretan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Betiere higieneari buruzko araudi orokorra betetzea eta bereziki enpresak ezarritako arautegiak edo

praktika-gidaliburu zuzenak. • Lantokian bere jarduketa-esparruan azaltzen diren elaborazioko elikagaien osasungarritasun eta

segurtasunerako arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatzea. • Esleitutako eremu, ekipo eta baliabideen higiene-egoeraren egiaztapenak egitea, adierazitako

ikuskapen-jarraibideak betez. • Betiere agindutako jarduerak edo lanak eskatutako norberaren higiene-jarrerak eta -neurriak hartzea

produktuen kutsadura- edo aldakuntza-arriskuak minimizatzeko. • Industriak eta, hala badagokio, agindutako jarduerek ingurumenean duten eragina ezagutzea. • Ezarritako babes- eta zuzenketa-sistemak, hauen funtzionamendu-baldintzak eta produkzio-lanetan

dituzten inplikazioak identifikatzea. • Jarduera desberdinen garapenean betiere norberaren eta taldearen segurtasun-arauak betetzea, bai

berariazko araudian bildutako orokorrak bai enpresak ezarritako bereziak, bai eta larrialdi-kasuetan jokatzeari dagozkionak ere.

• Materialak eta produktuak manipulatzeari, prozesuak burutzeari eta ekipoak eta instalazioak erabiltzeari lotutako segurtasunerako arriskuak, informazioa eta bere jardueraren lekuan dauden arreta-seinaleak identifikatzea.

• Lan-aldea arriskurik gabe eta ordenan eta txukuntasunez mantentzea eta lan desberdinetarako eskueran dauden eta ezarritako norberaren babeserako lanabesak eta makina, ekipo eta instalazioen babes-gailuak erabiltzea.

Page 49: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

49

6. Lantokian erantzukizunez jokatzean eta enpresaren harreman tekniko eta sozialen sisteman integratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Jasotzen dituen argibideak interpretatu eta arduraz betetzea, eta egiten duen lanaren erantzule izatea,

uneoro pertsona egokiekin eraginkortasunez komunikatuz. • Plantako eskakizunak eta erabilpeneko arau teknikoak betetzea, lana ongi eginez eta lana arrazoizko

epean amaituz. • Betiere ezarritako prozedura eta arauekiko errespetuzko jarrera azaltzea. • Bere jarduerak sektoreko eta lantokiko produkzio-sisteman dituen eraginak aztertzea. • Lana ezarritako argibideen eta prozeduren arabera antolatzea, zereginak lehentasun-ordenan betez eta

esku-hartzeetan segurtasun- eta kalitate-irizpidepean jokatuz. • Bere jarduera gainerako pertsonalarekin koordinatzea, edozein aldaketa, premia esanguratsu edo

aurreikusi gabeko kontingentziaren berri emanez. • Lanpostuan puntualtasunez hastea, eta ezarritako atsedenaldiak izango ditu eta ez du lantokia

ezarritakoaren aurretik utziko behar bezala justifikatutako arrazoirik gabe. c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

1. Animaliak akabatzea eta prestatzea eta ikuskaritzan laguntzea 90 ordu 95 ordu 2. Zatiketa eta harategi-lanak 180 ordu 225 ordu 3. Urdaitegi-lanak 180 ordu 225 ordu 4. Biltegiko lanak eta kontrola 54 ordu 70 ordu 5. Higienea eta segurtasuna elikagaien industrian 78 ordu 95 ordu 6. Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan 90 ordu 90 ordu 7. Haragiaren teknologia 82 ordu 100 ordu 8. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 9. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza (KEH) 40 ordu 40 ordu 10. Lantokiko prestakuntza (LP) 336 ordu 400 ordu GUZTIRA 1.190 ordu 1.400 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 210 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da.

2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu

bakoitzerako eta ezin izango da aldatu.

Page 50: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

50

3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 1.400 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, Zatiketa eta harategi-lanak eta Urdaitegi-lanak moduluek izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan: 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %80 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. • Ikastetxe bakoitzak heziketa-ziklo honi hasiera emateko aukeratzen dituen moduluak

kontuan izan gabe, modulu horien artean honako hauek egon beharko dute: Higienea eta segurtasuna elikagaien industrian, Animaliak akabatzea eta prestatzea eta ikuskaritzan laguntzea eta Haragiaren teknologia.

2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Hiltegia eta harategi-urdaitegia” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Elikagaien elaborazio-lanak eta -ekipoak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Urdaitegi-lanak. • Biltegiko lanak eta kontrola. b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Elikagaien industriako prozesuak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete:

Page 51: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

51

• Higienea eta segurtasuna elikagaien industrian. • Haragiaren teknologia. c) LOGSEren 33.2 artikuluan aurreikusitako irakasle espezialista batek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzake: • Animaliak akabatzea eta prestatzea eta ikuskaritzan laguntzea. • Zatiketa eta harategi-lanak. d) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko prestakuntza. e) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko 4.2.1. "Elikagaien industriako prozesuak" espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Nekazaritza-ingeniari teknikoa, nekazaritzako eta elikagaien industrietako espezialitatea. 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, “Hiltegia eta harategi-urdaitegia” erdi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko. Prestakuntza-espazioa Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Zatiketa-gela eta harategia ........................................................ 90 25 Urdaitegi-lantegia ..................................................................... 90 25

Page 52: HILTEGIKO ETA HARATEGI- URDAITEGIKO TEKNIKARIA · 2013-11-13 · irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak ... • Eskuliburuek edo praktika egokien gidaliburuek eta

52

Analisi-laborategia ................................................................... 60 15 Gela balioanitza ........................................................................ 40 35 “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi behar. 6. Konbalidazioak eta korrespondentziak 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Animaliak akabatzea eta prestatzea eta ikuskaritzan laguntzea. • Zatiketa eta harategi-lanak. • Urdaitegi-lanak. • Biltegiko lanak eta kontrola. • Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan. 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Animaliak akabatzea eta prestatzea eta ikuskaritzan laguntzea. • Zatiketa eta harategi-lanak. • Urdaitegi-lanak. • Biltegiko lanak eta kontrola. • Lantokiko prestakuntza. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea.