Hizkuntz eduki berriaknola aurkeztu klasean

Gai monografikoa

Gai monografikoa9

SARRERA

Edozein hizkuntz item berri aurkezteak nolarebait item hori gorputz handiagoaden hizkuntzatik isolatzea esan nahi du. Zein hizkuntz eduki irakatsi behar den auke­ratzea Syllabusari buruz erabakiak hartzea da, eta Syllabusa gehienetan irakasleakez beste norbaitek ezarria izaten da. Irakasleari dagokio garrantzia zeri eman eraba­kitzea eta ikasleari behar hainbat ariketa egiteko aukera ematea.

Irakasleak baditu bere esku bere ihardueran aurkezpena eta lanketa erraztukodioten zenbait teknika eta metodo eta hauen sorburu diren eta beroietan eragina du­ten faktoreak, ikasleari zein irakasleari dagozkienak; horiek eta hainbat hizkuntz sis­tema aztertzen ditu artikulu honek. Hizkuntz ítem berriak aurkezteko ikuspegi des­berdinak aztertzen ditu artikuluak irakaskuntzaren historiaren argitan eta irakaslea­rentzat eskuragarri bihurtzeko bideak arakatzen, hauetako bakoitzaren abantailaketa alderdi txarrak ikertuz. Teknika asko analisatzen da eta, analisi hau argitzeko,hainbat adibide eta argibide eskaintzen.

Medio askoren bitartez buru daiteke hizkuntz itemaren aurkezpena, ikuspegiazein denaren baitan, baina seguraski irakasleak ikasaioa ikasleak lehendabizi hiz­kuntza ikusi eta entzuteko, gero ulertu eta nola edo halako kontrolpean erabiltzekomoduan antolatuko du; azkenik, ikasleak bere esaera propioak sortuko ditu, ítemberriez baliatuz.

Iharduera honen helburua, azken finean, lau aldi horien azkenekoari bideak za­baltzea da. Begien bistakoa dirudi, beraz, irakaslearen egitekoa ikasleari maila horiahalik eta azkarren lortzen laguntzea izango dela. Hizkuntz itemean zer eta nola aur­keztu ulertzea oso probetxugarria da irakaslearentzat lan hori egiterakoan, honelabiziago eta onuragarriagoa bihurtuko bait da irakaskuntza. Ideia eta iradokizunpraktikoen osagarriaz zer eta nola hori sakonago ulertzea da artikulu honen xedea.

Gai monografikoa 11

Hizkuntz eduki berriaknola aurkeztu klasean

Jill de Gruchy / Jim Rudy

1. Zer da hizkuntza?2. Nola ikasten dira hizkuntzak?3. Zein beste faktorek du eragina

ikaskuntzan?4. Aurkezteko bideak5. Hizkuntz edukiak aurkezteko tek­

nikak

6. Hizkuntzaren aurkezpenerako ba­liabideak

7. Sumaria: Zeintzu dira aurkezpenonaren funtsezko ezaugarriak?

8. Eranskinak9. OharrakBibliografia / Bibliografia gehigarria

l. ZER DA HIZKUNTZA?

Burutazio asko azaldu da hizkuntzazertan datzan adierazteko, hauetarikasko elkarren kontrakoak. Milioika la­gun beren hizkuntza propioa (L1) -iaerabat- menderatzera iristen direnarren eta bigarren eta hirugarrena esku­ratzeko bidean jartzen diren arren,esanguratsua da hizkuntza bera zer de­nari buruz hain iritzi desberdinak ego­tea.Begibistakoa da hizkuntzak garrantzi

handia duela eta hizketa hizkuntzarenalderdi funtsezkoetariko bat dela. An­thony Burgesse-k dio hizkuntza ez delabakarrik gizarteko talde jakin bateanerabiltzen den komunikazio-sistema,baizik eta talde edo gizarte hori ezingolitzatekeela izan komunikaziorik gabe.Jakina da eraginkortasun ezberdinekomedioak daudela komunikatzeko; adi­bidez, eskuari eragitea, bizkarra jaso­tzea, imintzioak egitea, etab. Agian hitzidatzia erabiltzea ere bigarren mailako

ZUTABE 13 (1987), 9-48orr.

zerbait dela pentsa daiteke, nahiz etajendeak hizkuntza bat ikasten dueneanidatzia entzundakoa baino garrantzí­tsuagokoa eta esanguratsuagoa dela usteizateko joera duen. Askotan ahaztenda, ordea --edo agian jakintzat ematenda-, hizkuntza batez ere ahozkoa dela,eta sinbolo eta begizko zeinuak erabil­tzeak aurrez hizkuntza gisa moldatutakohotsak badaudela esan nahi duela.Ikertzaileek hizkuntzari buruz propo­

satu dituzten definizio eta iritzi batzu az­tertzen baditugu, behin eta berriz azal­tzen da funtsezko beste zenbait ezauga­rri. Saussure-k, esate baterako, hizketahotsaren eta pentsamenduaren artekolotura bezala definitu zuen eta hizkuntzsistema (langue) eta hizketa errealekogertaerak (paro le) garbi bereizi zituen.Vigotsky, psikologo errusiarrak, pen­tsamendua eta hizketa elkarrengandikbanatutako bi prozesu bezala hartu zi­tuen; hitzaren esanahian batzen zireneta esanahi hau ez da, beraren ustez,zerbait finkoa, baizik eta bilakaera eta

12

garapena duen zerbait. Jesperson, inge­leslari danesak, ohitura-multzo bezaladefinitu zuen batipat hizkuntza, baipentsamenduak eta sentimenduak adie­razteko eta baita hauek besteri komuni­katzeko tresna bezala erabiltzen dena.Postura honek izan zuen gero oihartzu­na B.F. Skinner-en teorietan, honekhizkuntza giza portaera zabal baten za­tia zela esan bait zuen eta funtsean ohi­turen fruitu zela. Konduktisten (beha­bioristen) arabera, honako elementuhauek adierazten dute hizkuntza ohitu­ra dela: 1) behagarria izateak eta 2) au­tomatikoa izateak, hots, espontaneokigauzatzen dena. Chomsky, hizkuntzala­ri amerikarrak, bere aldetik, aurrekoe­tatik jasotako «blueprints» * kopurua ai­patzen du, denok ornen daukaguna bar­nean eta hizkuntzari aurkeztatuak iza­tean suspertzen direnak. Hauek dira oi­narriak eta, hauetatik abiatuz, iristengara hizkuntz arauen multzoa mendera­tzera. Hizkuntz arauak menderatzea da,hain zuzen, gero hizkuntzaren erabilerasortzailea ahalbideratzen duena. Storketa Widdowson hizkuntzalari ingelesekbereziki azpimarratzen dute hizkuntzaetakulturaren arteko erlazioa. Bat datozhauek ere etengabeko bilakaeran dau­dela biak, gizartearekin batera oso-oso­rik aldatu eta garatzen direlarik.Gauza nabarmena da hizkuntzahotsak

elkarri lotzea baino askoz konplexuagoadela. Esparru sozio-kultural baten ba­rrúan izan ohi da sistematikoa eta esan­guratsua hizkuntza, eta normalean aitor­tzen da gizakiak, hitz egin ahal izateko,hotsak eratu eta onartzeko moduan el­karri lotzearen alderdi fisikoaz gain ba­duela barneratuta arau-sistema bat, osokonplexua, arau hauen konszientziarikgabe ere hizkuntzaren egitura oinarriz­koak ezagutu eta zuzen eta sormenezerabiltzeko bidea ematen diona.

Zernolako inplikazioak ditu guzti ho­nek hizkuntz ikasle/irakaslearentzat?Hizkuntza lortzea beronen arauak bar­neratzearen baitan baldin badago, be­rehala sortuko da zenbait galdera: Zein

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

da arau hauen izakia? Zein ongien ira­kasteko era? Eta irakats ote daitezke?Harrigarria ez da eta, teoriek hiz­

kuntz arauei buruz duten ikuspegia etaberorien irakaskuntzaren aurrean dutenjarrerak elkarrekin zerikusi handiadute. Teoria hauen araberako iritzietansakon erroturik daude bata bestearenondoren ikuspegi pedagogikoak. Peda­gogia eraginkorraren bila ibiltzea etaikuspegi bat edo bestea onartu eta ar­buiatzea irakasleek beren iharduneandesoreka teoriko edo gehiegizko gene­ralizazio erizten diotenaren aurkakoerreakzio edo zuzendu nahitzat jo daite­ke. Historian zehar hizkuntzako arauenizaerari buruz bi ildo nagusi daudela di­rudi. Wilga Rivers-ek aktibista eta for­malista deitu bazituen ere, hizkuntzarenazterketa eta erabileraren aldetik erearaka zitezkeen.Joera formalistak, izenak berak adie­

razten duenez, formaren arauak azpi­marratzen ditu eta XIX. mendean etaXX.aren lehen erdian nagusi zen Gra­matika-Itzulpena metodoa da adibideargia. Garrantzi handia ematen zitzaionarau gramatikalen eta formen analisiarieta, ondorioz, zuzen edo zeharbidezkoitzulpen-ariketen bitartez aplikatzeari.Irakurri eta idazteak zuen indarra eta

itzulpenaren justutasuna zen aurrerape­naren adierazgarri nagusia.Joera aktibistak hizkuntza benetan

erabiltzen den modua azpimarratzen dueta arazoaren alderdi bat besterik ezdira arau formalak. Berrikiago arretaberezia eman izan zaio hizkuntza bero­nek betetzen dituen funtzioen araberaerabiltzeari. Funtzioak oro har honelabana daitezke makro-funtzioei jarraiki:

zuzentzaileadeskriptiboaadierazgarria

• Arkitektoen planoak. Chomskykhitz honekin pertsonak berez dituen adimeneko abildadeak adierazi nahiditu edo hizkuntza lortzeko mekanismoak.

Gai monografikoa

Zuzentzailea: gauzak eragin, zerbaitiburuzko informazioa lortu.

Deskriptiboa: gertaerak kontatu,txisteak etab.

Adierazgarria: norberaren sentimen­duak eta iritziak azaldu.

Fatikoa: kortesiazko hizkera, adibi­dez: «egun on», Hitz egite alde hitzegitea, informazio gutxi igorriz.

Poetikoa: «berez hitz egiten duen»hizkera.

Metalinguistikoa: irakasleak nagusiki,eta ikasleak -agian- erabiltzenduten hizkera, hizkuntzaz berazmintzatzeko behar dena.

Hymes-ek bereziki 70. hamarkadarenhasieran, Chomsky-ren teoriei jarraituzeta berauek garatuz, behin eta berrizzioen, Chomsky-ren ustez, guztiokgeurebaitan genituen gerezko arauak -araugramatikalak- ez zirela aski. Horienbitartez hizkuntzaren erabileraren alder­di bat bakarrik argitzen zen. Beharrez­koa zen, hala uste zuen berak, hizkuntzabere testuinguruan ikusi eta entzutea,eta testuinguruak bakarrik eman zeza­keen esanahia argi. Horregatik, garran­tzizkoak ez ziren hizkuntz formak baka­rrik, baizik eta baita arau sozialak ere;eta, ondorioz, egokitasun-arauak. lkusdezagun esanahia honako testuinguruo­tan:

l. Egoera: Bi lagun gelan eserita.Bata(a) egunkaria irakurtzen arida; zabalik dagoen atearen on­doan dago bestea(b) ezer egingabe.Esaldia.-(a) Hotz dago hemen.Esanahia: ltxi ezazu atea, okupa­tuta nago eta.

2. Egoera: Bi lagun gela handi etaargi gutxiko batean. Beldurrezkofilmea ikusi berria dute telebistan.

13

Esaldia.- Hotz dago hemen.Esanahia: Uste al duzu etxe hausorgindua dagoela?

3. Egoera:Bi Iagunmin hauetako ba­ten etxe zahar eta hotzean zurru­tean. Batak jertsea jantzi berriadu.Esaldia.-Hotz daga hemen.Esanahia: Utziko al didazu jertsebat?

4. Egoera: Ezkonberrien etxera joanda bisitarekin amaginarreba.Esaldia=- Hotz daga hemen.Esanahia: (Agian gaitzezpenez)Ez al duzue berogailurik? (eroste­ko dirurik?)

Adibideek erakusten dutenez, esaldibatek berak esanahi desberdinak izanditzake, segun eta nolakoak diren tes­tuingurua, solaskideak eta hauen aman­komuneko ezagutzak.Hizkuntzaren erabileran hainbeste

arau dagoenez (formari buruzkoa, ego­kitasun-arauak etab.), arau hauek ira­kasteko nola antolatu da kuestioa.

• Hizkuntzaren sistemak

D.A. Wilkins-ek dio: «hizkuntzazkosormena ahalbideratzen duten sistemafinitoak menderatzea da hizkuntza ikas­tea». (ikus l. oharra) Hau esatearen on­dorio zuzena litzateke hizkuntza bat hitzegitea sistema horren arauak erabiltzeadela, arau hauek, hiztunak zein entzu­leak, idazleak zein irakurleak ezagutzendituztenek, ematen bait diete hauei ko­munikatzeko ahalbidea. Beraz, hizkun­tzako arauak antolatzeko metodoa hiz­kuntzaren sistema partikular gisa har­tzean datza.Sistema horiek eta gidatzen dituzten

arauak era honetan laburbil daiteke:

14 Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

/sitaxi-sisterna grarnatikala »: --------arauak

i------morfologi -:

. Lahoskera-

sernantikoa fonologikoa "'- azentuazio- arauak'---- HIZKUNTZAREN SISTEMAK / intonazio-)

esanahiaren arauak le: /\ \ ortografitestuinguru sozialari fil ortografikoa /punwazi~ arauakgramatikari J:¡ \"kurts1ba- :?o rnaiuskula-

fonologiari .g'lexikoari

~

urruntasunaren arauak

paralinguistikoa .ikurrak

zeinuak

solasaren abiadurasistema soziala

testuinguru sozialen

solaseko araue~(etenak, txandak etab.)

solaseko topikoen

funtzioen

eraginpean dauden

hizkuntz portaerako arauak

Eskema honek hizkuntz arauen ikus­pegi orokorra ematen du, hauen izaera­ri buruz lehen egin den galderari eran­tzunez. lrakatsi behar diren ala ez etanola irakatsi gero azalduko da, aurkez­pen-tekniken atalean.

2. NOLA IKASTENDIRA HIZKUN­TZAK?

Ezer gutxi dakigu hizkuntza ikastera­koan benetan martxan dauden prozesupsikologiko eta buruzkoez. Gaur egun­go teoriek ikaskuntz prozesuaren kon­plexutasuna azpimarratzen dute, ikas­learen iharduera aktiboa eta komunika­zioaren garrantzia markatuz.Ikerketak, oraindik aurrerapen han­

dirik egin ez badute ere, gero eta argia­gotzen ari dira bigarren hizkuntza ikas­tea lehenengoa ikastearen antzekoa dela:bietan dago «suite» edo segida bat, orohar behintzat, hizkuntzako item espezi­fikoak lortzerakoan. Egiatan logikoa-

goa izango da agian hizkuntzaren lorpe­na esatea eta ez hizkuntzaren ikaskun­tza. Bestalde, eta honetan ere baduteantza bi ikaskuntza edo lorpenok, biga­rren hizkuntzaren eskurapena ez da betiberdina eta era bakarrekoa; bai ikaslea­rekin eta baita irakaslearekin ere zeri­kusia duten faktore askoren baitan dago.Instrukzio formalak eskurapen-pro­

zesuan duen eginkizunari buruzko akor­dio teorikoa goitik beheiti erortzen ha­sia da. Inork ez du zalantzarik hizkuntzajakinaren gainean ikasteak gauzak az­kartu egiten dituela esateko, baina askidesberdinak dira iritziak hizkuntzarenfuntzionamendua eta hastapenak elka­rrengandik banandu eta esplizitoki jaki­naren gaineko egitearen eraginkortasu­nari dagokionean. (ikus 2. oharra)Jarrera teoriko kontrajarri hauek ba­

dituzte beren ondorio metodologikoakere. ltem berrien aurkezpenari buruzargudioak txoil elkarren aurkakoak dira.Adibidez: No/a sartu beharko liratekeitem berriak? Isolatu egin beharko lira­teke eta horrela aurkeztu ikasleari ala

Gai monografikoa

hau hasiera-hasieratik hizkuntzan mur­giltzera bultza behar litzateke? Noizsar­tu behar dira item berri horiek? Lehen­bizi isolatu egin beharko lirateke eta ho­rrela aurkeztu ikasleari, gero testuingu­ruan landu edota ikasleen arteko elka­rreraginak inputaren aurretikjoan behar­ko luke eta honen beharra azpimarratubeharko litzatéke? Era berean sortzenda Syllabusaren arazoa ere. Zer da ego­kiena: irakasleak mailakatutako Sylla­busa ala ikasleak markatutakoa?Ikasgelan irakaslea da, azken finean,

galdera hauei erantzuna ematen diena.Bide anitz daga metodologia konkretubatera iristeko: irakaslearen beraren es­perientzia hizkuntza ikasterakoan, nor­bere prestakuntza eta teoria eta meto­dologia desberdinekin izan dituen ha­rremanak, ikasle-talde jakin baten behareta nahien ezagutza eta intuizioa, ikas­kuntz egoeraren eskakizunak, materialeta baliabideen nolakoa eta eskurakoi­tasuna eta taldeen zenbatekoa barne.Elementu hauetan denetan datza ikas­gelako iharduera benetakoa.Gure xedea hemen, hizkuntzaren

ikaskuntza aztertzerakoan, hainbat me­todologiaren osagaiak eta hauen euska­rri teoriko eta historikoak aurkitzea li­tzateke, eklektizismo-rnodu hatera iris­teko.Hasieran esan dugun bezala, seguras­

ki hizkuntza aurkezteko metodorikarruntena isolamenduaren printzipioanoinarritutakoa da, hots, hizkuntzarenosagaiak (egiturak, espresioak, hiztegiaetab.) hizkuntzaren gorputzetik isoladaitezkeela eta isolatu egin behar direlanabarmentzeko, eta banan-banan asi-.milatu behar direla beren arauekin ha­tera. Eta ez da beti hau horrela eginizan. XIX. mendearen hasieran sustrai­-sustraiko iritzia zen isolamenduarenairakaskuntzan eta, zenbait aldaketare­kin bada ere, horixe da gero Gramatika­-Itzulpena metodoa (gaur atzeratutzatjotzen dena) izenarekin ezagutzen de­naren oinarria.Geroztik, hizkuntz input isolatuak

ematearen aldeko joerak izan du berebilakaera historian zehar, hizkuntzala­ritzaren alorrean eta hizkuntzen irakas-

15

kuntzari buruzko teorietan gertatutakoaldaketen isladaz. Azkenengo honetazesan daiteke ikuspegiak bi muturren ar­tean dabiltzala: 1) ikaskuntza dedukti­boa (hau da, arau orokor, nozio eta le­getik abiatuz, kasu bakoitzerako bideaegitea) eta 2) ikaskuntza induktiboa(hau da, kasuetatik abiatu.z, arau oroko­rrera iristea). Beharbada , Grarnatika­-Itzulpena, 1840-1940bitartean hizkun­tza arrotzen irakaskuntzan nagusi zena,izango da ikuspegi deduktiboaren ere­durik argiena. Hizkuntza ikastea hizte­gia eta arau gramatikalak buruz ikasteazen. Hauek bere ama-hizkuntzan adie­razten zitzaizkion ikasleari, eta geroesaldiak xede-hizkuntzara itzuliz lan­tzen ziren.Esanguratsua da, geroagoko meto­

doen ikuspegitik begiratuta, ikusteaikasleei ez zitzaiela eskatzen irakatsita­ko arauak aplikatzeko behar zenaz bes­tetan burua asko nekatzerik; buruarenahalegina, bestalde, ez zen aintzakotzathartzekoa ere. Xede-hizkuntzako lite­ratura irakurtzeko abildadea lortzeaedota beste zenbait adimen-ekintzatanaplika zitekeen disziplina mentala esku­ratzea ziren oinarrizko helburuak.

Denboraren joanean aitortu zirenikuspegi deduktiboaren zenbait muga­pen. Gramatikako arau sinpleek ez zu­ten eragozpenik sortzen, baina araukonplex'uagoek azalpen luzeak eskatzenzituzten eta, horrela, ama-hizkuntzairakaslearen tresneriaren zati bihurtzenzen. Bestalde, ez zuten, edo ez dute, as­kotan ikasle guztiek arau gramatikalaklantzeak eskatzen duen hainbateko hiz­tegirik, ikasleak ez bait dira nahita-. nahiez beren lehen hizkuntzako grama­tikaren ezagule izango.XIX. mendearen azken aldean, Eu­

ropako lurraldeen artean komunikatze­ko aukeraren zabaltzea zela medio,ahozko adierazpenaren eskaria handituegin zen eta horrek Gramatika-Itzulpe­na metodoaren baztertzea ekarri zuen.Gero eta gehiago proposatzen zen ja­rraitu beharreko eredu gisa umeak ama­-hizkuntza ikasteko duen era; horrega­tik sortzen da ikaskuntza induktiborakojoera. Eta Gramatika-Itzulpenaren bi-

16

dezko irakaskuntza, artean nagusi iza­tenjarraitzen zuen arren, euskarri teori­koa galtzen hasi zen. Metodo Berezkoaeta Metodo Zuzena pentsakera berria­ren bi adibide dira. Bietan nabarmenazen klasean ama-hizkuntza inoiz ez era­biltzea eta arau gramatikalen azalpenakargi eta garbi saihestea.Estatu Batuetan 50. hamarkadaren

erdi aldera azaldu zen Metodo Audio­linguala izan daiteke ikuspegi induktibo«garbiaren» eredu deitzeko modukoa.Hizkuntz teoría estrukturalista, proze­dura audioralak eta psikologia konduk­tista ziren metodoaren oinarriak. Hiz­kuntz teoriako printzipioetan bat, ga­rrantzizkoa, zen hizkuntza azpikoz gaindagoen piramidearen gisa egituratutakosistematan analisa daitekeela, foneti­koetatik hasiz, morfemen analisia egi­nez eta, azkenik, sintagma, perpaus etasubordinazioen sistema gorenetara iri­tsiz. Elementuak eta hauek elkarri lo­tzeko arauak menderatzea zen hizkuntzaikastea. Honekin bat zetorren jarrerakonduktista ere, ikaskuntza portaera­-ohituren formazioan ere bazetzala esa­ten bait zuen, eta formazio hori «estimu­luei» emandako «erantzunak» indartuzegiten zela. Honi jarraiki, ikasleek hiz­kuntz klasean «eredu estrukturalen» edo

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

estimuluen testuingurutik ateratako adi­bideak lantzen dituzte eta errepikatzen.

Esaldi zuzenak behin eta berriz erre­pikatzeak, behar bezala indartuz, eran­tzun automatikoetara (hizkuntz ohitu­rak) eramaten du ikaslea eta egiturahau, haren inguruko (edo dagokion)egoeren eremua zabalduko duten hain­bat «drill-en laguntzaz, gauza izangoda, analogía dela medio, ohitura horiekbeste zenbait egoera eta testuingurutanaplikatzeko. Horrela, ikasleak berak in­duzitzen ornen ditu, umeak egiten duenbezala, egituraren erabilera gobernatzenduten arauak. Metodo audiolingualeanez zaio ikasleari arauen prozesuan buruanekatzerik eskatzen, pentsatzen bait daadimenak, adimen bezala, ez duela ze­regin handirik prozesu horretan.

Formazio analogikoaren printzipioakonduktismoaren beste printzipioekinargi eta garbi kontrajarria dago, bainabada ikuspegi induktiboari, metodo ho­netan azaltzen den bezala, egiten zaionbeste kritika bat ere, hori baino garran­tzi handiagokoa. Arauak ez azaltzeakeskatzen du ereduek islada ditzatela argieta garbi azpian <laudenegiturak, arauakoker ondoriotu ez daitezen. Ikus deza­gun, esate baterako, honako eredu hau:

Familiafikdatorkio lanerako gogoa. Umetatikdatorkio lanerako gogoa.

Honek eraman dezake ikaslea «Ama­tik jaso du lanerako gogoa» esatea erezuzena dela uste izatera.

Hizkuntzaren erabileraren eta ikas­kuntzaren azpiko printzipioak berriroeta sakon-sakonetik aztertzeari ekin zio­ten, eta era berezian ekin ere, NoamChomsky-ren teoriek. Chomskyk zioenezin zitekeela hizkuntza ohitura-egitu­ratzat jo, hizkuntza portaera normalabenetako inobazioan eta arau-multzokonplexu eta oso abstrakto baten arabe­ra esaldi eta eredu berriak sortzean ze­tzalako. Hau adierazteko esan zuen,bere ustez, gizaki orok dituela berezkoadimen-abildadeak (bere «blueprints»edo «hizkuntza eskuratzeko mekanis­moak») hizkuntzaren erabilera (perfo-

mantzia) ahalbideratzen duten arau­-multzoa (gaitasuna) eskuratzeko bideaematen dutenak. Eskurapen-prozesua,beraz, «hipotesien baieztapen»-proze­sua da: esaldiak ez dira errepika eta imi-.tazioaren bitartez ikasten, baizik eta«sortu» egiten dira, ikasleak bere baitanduen «gaitasuna»ri esker.Chomskyk berak esan zuen bere teo­

riek ez zutela pedagogiarekin zuzenekoloturarik, baina ondorengo eztabaidakeragin nabaria izan du hezkuntzaren fi­losofian. Geroztik kaleratu diren ele­mentu nagusienen artean azpimarratzeamerezi du ikaskuntz prozesuan ikaslearipartaide aktibo bezala eman zaion ga­rrantziak. Aho batez esaten da beneta­ko garrantzia duela eskurapen-proze-

Gai monografikoa

suan, ikasleak lehenengo aldiz hizkuntzitemen arau edo ereduekin topo egitenduenean, beroriek ezagutu eta ulertze­ko jakinaren gainean ala oharkabeanegiten duen ahalegin mentalak. Honakoera honetan gauzatzen da ahalegin hori:1) informazio berriari buruz pentsatuz,2) informazio berria lehendik ezagunadenarekin parekatuz, 3) informazio be­rria barneratuz, 4)gero gogoratzeko mo­duan buruan hartuz.Psikologia humanistikotik sortutako

zenbait irizpidek areagotu egiten dituburutazio horiek, batez ere ikaskuntzprozesuan motibazioari ematen zaioneginkizuna. Motibaturik dagoen ikasleabeste ezer gabe da hizkuntzarekikohartzaile hobea, eta ziurrago da horrekhizkuntza ikasiko duela. Hau egia da baiepe luzeko motibazioari dagokionean(esate baterako, ikasleak helburu jaki­nak dituenean ageri dena eta aurrerape­na ikusteak eragiten duena) eta baitaberehalako, unean uneko motibazioaridagokionean ere. Berehalako edo uneanuneko motibazioaren ezaugarrien arteandaude ikaslearen arreta eta interesa, etaguzti honetan eragin nabarmena du ikas­leak ikasterakoan akuilagarriren batedukitzeak. Ikaskuntz prozesuan adi­menaren ahaleginak garrantzi handiaduela eta motibazioak ikustea erraztenduela uste izatea da, hain zuzen ere, biteoria hauek bat etorrerazten dituena.Aipatu ditugun ideia hauek praktikan

ekarri dute ikuspegi bat ez erabat induk­tiboa dena eta ez eta erabat deduktiboaere. Irakasleak ikaslea gidatu eta ani­matzekoa, alegia, honek arazoei irten­bide emateko arreta bere gain har de­zan. Ikusiko dugunez, ikuspegi honek ,«induktibo gidatua» edo «aurkikuntzagidatua» izenez ezagutzen denak, batzu­tan induktiboaren aldeko joera handia­goa izaten du eta bestetan, berriz, de­duktiboaren aldekoa, segun eta ikas­kuntz egoerako beste gorabeherak no­lakoak diren. Azpimarratu, hala ere,aurkikuntza azpimarratzen du, ikasleakongien ulertzen eta gogoan hobeto har­tzen duena berez ediritakoa delako us­tea bait dago printzipio legez jokabidehonen oinarrian.

17

Eduki berrien aurkezpenaren ikuspe­giarekin oso loturik dago esanahiari tes­tuingurua ematearen arazoa. Lehen bigauza hauek elkarrekin lotura organi­koa zutela esaten bazen ere (egoeren bi­dez aurkezten zuen eduki berria ikuspe­gi induktiboak Metodo Audiolingua­lean), orain bestela egiten dira gauzak.Funtsean hiru bide daude:

a) Egoera: Era askotako egoerakmolda daitezke (ikusizko materia­len, bideoaren, mimoaren eta aba­nen bitartez); ikasgelan gertatzendena ere barnean sartzen da.

b) Azalpen gramatikala: Era hau lo­tuagoa dago, itxura denez, ikuspe­gi deduktiboarekin (adibidez, adi­tzaren aldien esanahia adierazte­ko denboraren lerroak erabiltzendira). Baina, nolanahi ere, ikuspe­gi induktibo gidatura ere jo daite­ke, esate baterako, elkarrekinnahasteko arriskua duten hizkuntzitemak parekatuz, zenbait arazoriirtenbidea emateko. Adibidez:«Gaur goizean joan naiz» eta «Xa­bier naiz (ez Pedro)» edo «Madri­lera joateko asmoa dut eta Madri­lera joango naiz»,

e) Testua (idatzia zein ahozkoa):Arestiko berrikuntza da testuakmedio gisa erabiltzea. Teknika ho­nek testuinguru esanguratsuakeman eta ulertzeko gaitasuna lan­du nahia isladatzen du (ikus adibi­deak).

Eduki berriak azaltzekoan, beraz,ikuspegi asko ditu irakasleak bere eskueta, klaseko egoerari egoki daitekeenmedio askoren bitartez, hainbat eratanantola ditzake. Aukera egin aurretik,dena den, bada kontuan hartu beharkoden zenbait faktore.

3. ZEIN BESTE FAKTOREK DUERAGINA IKASKUNTZAN?

Gaur arte hizkuntzen ikaskuntza ikus­teko moduak eta horietatik sortutakoikerketa, gogoeta teoriko eta esperien­tzia praktikoak behatu ditugu aurreko

18

atalean. Baina hizkuntz ikaskuntzarenalderdi orokorrak azpimarratu ditugu,batez ere bigarren hizkuntzaren irakas­kuntzarenak, hots, seguraski ikasle guz­tiei gertatzen zaizkienak. Oraingo atalhonetan, ordea, ikaskuntzan desberdin­tasunak sortzen dituzten faktoreak az­tertuko ditugu, talde batetik bestera etaikasle batengandik beste ikasle batenga­na diferenteak direnak. Faktore haueta­ko batzu aldatzea ez dago irakaslearenesku, ikaslearen edo irakaslearen adinakasu. Beste batzu alda daitezke, eta ira­kasleak bere klaseko ihardunean kon­tuan hartzen dituen heinean handitu edotxikitu egingo dute ikasteko ahalmena ·edo aukera.Ikaskuntzan eragina duten faktoreen

artean asko har daitezke kontuan; gukhizkuntz eduki berria sartzearen arazoaaztertzerakoan irakasleak hautatzen di­tuen aukerarekin loturarik dutenak ba­karrik aztertuko ditugu xeheki.

3.1. Ikaslearen adina

Honek mugatuko ditu, hein handian,ikasleen xede orokorrak (hemendik da­tor irakasleak egoerak, testuen edukiaketab. aukeratzea) eta haiek interesgarriaurkitzen dutena (hau da, irakasleakhizkuntz elementu berriak sartzekoduen ikuspegiaren arrazoia). Ikaslerikgazteenek gutxiago onartuko dituztearau gramatikalak (ez bait dira besteakbezain gai arauok aplikatzeko eta horie­tatik abiatuz generalizatzeko), nahiz etahonek esan nahi ez duen besteek bainologika eta argitasun gutxiago behar du­tenik -seguraski besteek baino beharhandiagoa izango dute-. Edade han­diagoko ikasleek, bestalde, agian esker­tuko dute ikuspegi tradizionalago bat,gramatikan oinarritutako ikuspegi de­duktiboa, alegia, eta baliteke hori espe­ro izatea ere, ikaskuntzan lehendik du­ten eskarmentua eta altzinak direla me­dio. Adin handiagoko ikaslea, era be­rean, arreta jartzeko gaitasun handia­goaren jabe izan ohi da, hau beti-betigertatzen dela pentsatu behar ez denarren.

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

3.2. Itxaropena

Lehen esan den bezala, oso hezkuntzgiro desberdinetatik etortzen dira ikas­leak (eskolak, unibertsitateak ... ) etairitzi edo uste aski finkoak izan ohi di­tuzte ikastea zer denari buruz. Beraz,zer lortu nahiko luketen badakite. Girotradizionalagotik datoztenek ezagutzeniturburu gisa ikusiko dute irakaslea etapasiboagoak izango dira, ez dute berentaldearekiko hainbesteko erantzunkizu­nik hartuko. Beste muturrean «ikasleonak» dei genitzakeenak <laude edoikasteko une guztiak aprobetxatzen di­tuztenak. Irakaslea ez da horrelakoen­tzat hizkuntza berriko inspirazio-iturribakarra, beraiek eta beren lagunak ereiturri dira. Batzu zein besteak, eta hain­bat arrazoirengatik, jo ditzake etsipe­nak: lehenengoak arauak irakatsi ordezarazoei irtenbide emateko eskatzen ba­zaie, eta besteak ikasgaiaren benetakomuineraino, hau da, praktikara, besteezertan denbora galtzen ibili gabe heldunahi dutelako. Epe luzeko arazoa dahau, baina epe luzerako azterketak(adibidez, hizkuntz eduki berrien aur­kezpena prestatzen denean) kalte han­dia egin dezaketen frustrazioak saihes­ten lagunduko du. Egoki dateke, horre­tarako, ikasleei estrategia jakin bat zer­gatik hautatu den eta nolako onurakekarriko dituen azaltzea.

3.3. Ikasteko gaitasuna eta estiloak

Lagun batek berak abil Jade desber­dinak ditu eta estrategia eta norabidedesberdinetara jotzen du ikaskuntzaerrazteko. Bigarren hizkuntzaren esku­ratzearen ikerketan konplexua da alorhau eta nahasi samarra ere bai, bainaedozein irakaslek aipa ditzake araueija­ramon handirik egin gabe jariotasunalortzen duten ikasleen kasuak, edo arre­ta guztia justutasunean jartzen dutene­nak, edo, behin entzunez gero, hitz edoesaldiak errepikatzeko gauza direne­nak, edo idatzita ikusi arte ezer gogoanhartzen ez dutela ematen duenena.Kuestioa ez da alde hauek zertan datza­ten aztertzea, baizik eta badaudela ikus-

Gai monografikoa

tea eta batzutan ez datozela bat irakas­leak duen ikuspegiarekin. Honek esannahi du irakasleak adi-adi egon beharduela desberdintasunen aurrean eta,behar bada, horiei doitu beharko dielabere lana.

3.4. Ikaslearen maila (hasiberria, erdi­mailakoa, aurreratua etab.)

Beti egingo du topo ikasleak hizkuntzeduki berriekin behe mailetan (syllabu­sa, testuliburua edo ikaskuntz programadena delarik). Normalean hizkuntz ite­maren aurkezpenak esanahia, forma etaahoskera azaltzea eskatuko du. Horre­gatik, irakasleak esanahia argi azaldukoduen egoera edo testua aukeratuko duseguruenik (edo esanahi edo erabilerabat, anitz baldin badira) eta praktikara­ko adibide edo aukera anitz emangoduena, hizkuntz itemaren alderdi guz­tiei behar duten hainbateko arreta emandakien. Termino gramatikalak (metahiz­kuntza) ahalik eta gutxien erabiliko dira,eta kontzeptuak egiaztatzeko baliabidehitzezko eta ezhitzezkoetara joko da(ikus beherago). Maila aurreratuagoe­tan posible izango da, eta agian eragin­korrago ere bai, ikuspegi deduktiboa­goa, arreta item isolatuetan jartzeko,ikasleak baditu eta item berrientzat erre­ferentzi puntu izango diren oinarriak,lehendik jasoak. Hauxe bera esan daite­ke zuzenketarako zenbait hizkuntz edu­ki berriro sartu behar den kasurako ere,honetan hizkuntz itemaren zernolakoakzerikusi handia baldin badu ere.

3.5. Hizkuntz itemaZenbait hizkuntz item -ekintza fisi­

koen (ibilkera, korri, salto egitea, pa­siatzea, estropuz egitea etab.) deskriba­penean erabiltzen den hiztegia, adibi­dez- aurkezteko modurik onena, za­lantzarik gabe, irudien bidezkoa izangoda, bideoaren edo mimoaren bitartez,esate baterako. Zuzenketa, horrelakoe­tan, ikuspegi deduktiboagoaz egin dai­teke, hiztegiko definizioak erabiliz.«Nola duzu izena?» argi eta garbi lehe­nengo egunean klasean gertatuko denegoeraren bitartez aurkeztuko da; eta,egiatan, hasiberrientzako ikasgai askok

19

testu edo egoeratan izango du oinarriaeta arrazonamendu induktiboa eskatu­ko dio ikasleari. Alderantziz, lotura-hi­tzak («nahiz», «hala ere» eta horrela­koak) ongien aurkezteko modua, segu­raski, deduktiboa izango da edo grama­tikako arauen gidapean aurkitu eta azal­tzea, ez bait da mimo, marrazki edoegoerarik horrelako hitzen esanahia(hots, funtzioa) argi eta garbi ikasleariadieraziko dionik.

3.6. Ikaslearen beharrak

Adinak, ikasteko estiloak eta mailaknolarebait ikaslearen hezkuntz beha­rrak mugatuko dituzten arren, ondorenazalduko ditugun behar-rnota hauekikaslea bere osotasunean hartzen dutekontuan: motibazioa, komunikazioa(bai linguistikoa, bai soziolinguistikoa),afektibitatea, kultura, egoera fisikoa.Horiek guztiek dute beren eragina erabatean edo bestean klasean; eta, ondo­rioz, irakasleak horiek guztiak beharditu buruan eduki itemen aurkezpenaegiteko moduari so. Esate baterako,ikasleak motibaturik al daude ala moti­bazioaren premian? Eta, horrela bada,zein litzateke item jakin bat aurkeztekoerarik erakargarriena? Zertarako beharda hizkuntza berria (azterketarako, la­nerako, gizarterako)? Zein funtzioadierazi behar du ikasleak? Ze erroreegiten ditu? Seguru sentitzen al da? Se­guru ez badaude, nola sinpletu edo ar­giago daiteke aurkezpena, ikasleeigehiago laguntzeko? Ikasleek irakasleaikus al dezakete? Zeintzu <liraikasleeninteresak, zaletasunak, xedeak, gus­tuak, hobespenak etab.? Erabil al dai­tezke beren barnean elementu hauek di-

1 tuzten materialak?Alderdi hauetako batzuk begien bis­

takoak emango dute eta beste batzuk ezhainbeste. Eskarmentu handiko irakas­leak edo bere ikasleak ondo ezagutzendituenak, normala denez, elementu ho­rietako gehienak izango ditu kontuaneta horiei dagokien eran antolatuko dubere irakaskuntza. Kontua da irakaslea,nahiz eskarmentuduna nahiz gabeaizan, pertsonak eta hauen beharrak eza­gutzen baldin baditu, askoz ere gaitua-

20

goa dagoela ikasleari bere ikaskuntzagauzatzen laguntzeko, batez ere proze­suaren lehen mailetan.

4. AURKEZTEKO BIDEAKSartu nahi den hizkuntz itema, ikas­

kuntzan eragina duten faktoreak etaegoera aztertu ondoren, ikuspegi eta bi­derik egokienak aukeratu behar dituirakasleak, ikasleak hizkuntza eskura­tzeko modua izan dezan. Ondorengo le­rroon xedea hizkuntz eduki berriak aur­kezteko bide batzuren ereduak emateada, horien abantailak eta alde txarrakparekatuz.

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

4.1. Hizkuntz edukiak esposizioz aur­kezteko modua

4.1.1. Transformazioaa) Rektangelu eta laukien erabilera

Koldo Bilbon bizii(ialKoldo Bilbon bizi~esan didate.

Kolorez baliatzen da irakasleatransformazioa argitzeko eta, gal­dera aproposak eginez, arau gra­matikaletara zuzentzen du ikaslea­ren arreta.

b) Hizkuntz eduki ezagunak erabiliz

Asko ikasi arren, ez nuen azterketa gainditu.Nahiz eta (asko ikasi nuen/ez nuen azterketa gainditu).

Bi esaldiek esanahi berbera du­tela esaten zaie ikasleei, eta gero

4.1.2. Denboraren marrak

Lehena 'fN.', ,x 1oraina

hauek, irakaslearen argibideen la­guntzaz, bigarrena moldatzen dute.

geroa

Azterketak zuzentzen ari nintzen (~) telefonoak jo zuenean (x).

Ikus kontzeptuen ziurtapenari buruz­ko atala, prozedura zehatz eta mehatz

4.1.3. Kontrastea

azaltzeko.

Etorri zirenerako kotxea garbitua nuenEtorri zirenean, kotxea garbitzen ari nintzenEtorri eta gero garbitu nuen kotxea.

Kasu bakoitzean bi ekintzen arteandagoen denborazko lotura desberdina

aurkitu behar du ikasleak eta gero ira­kasleak guztia argituko du.

Gai monografikoa

4.1.4. Testuinguru batetik abiatuz

Ba al duzu hoqei duraren kanbiorik?Ez. Barkatu. Benetan ez dut.

Ikasleak ahalik eta gozoen esan nahidu «ez». Hau, begien bistan azaltzen de­nez, oso egokia da gramatikalak bainoareago funtzionalak diren hizkuntz egi­turen kasuan.

4.1.5. Hutsegiteetatik hasitaIkasleek binaka edo taldean aztertzen

dituzte hutsegiteak eta gero konklu­sioak eztabaidatzen.

4.2. Egoeraren bitartez hizkuntz edu­kiak sartzeko moduak

a) Aditzak: - Zeharo harritu gaituprentsan azaldutako ira­garki honek.

- Alexander zen ezkon­du behar zuen nire la­guna.

- Gasolinarik gabe gera­tu nintzen.

- Trafikoan kateatuta ge­ratu nintzen.

- Sentimendu horrek iahilabete iraungo du.

Mimo eta istorioa: irakasleak mimozazaltzen du istorioa eta behar den hizte­gia sartzen, ahoskera azpimarratuz(ikus gero), praktika eta indargarri le­gez ikasleei istorioa behin eta berrizkonta eraziz.b) Bat/batzulrik

Egoera eta elkarrizketa. (Hormai­rudia - dendan; gauza errealak ba­liabide gisa.)

e) Baliteke, ate da, agian(Asmakizunak, marrazki arraroak,foto eta irudi desfokatuak ... )

d) Informazio eskeaZer ordu da? noiz... ? non ... ? etab.(Bideoa -tren-geltokian, hitzikgabe-.)

Irakasleak egoera ematen du, bideoazenbait iruditan geraraziz. Lehenengo,

21

jendeari eta egoerari buruzko galderakegingo ditu, gero berriz hasierara itzuli­ko dira eta prozesu osoa errepikatukoda, baina hizkuntz edukiak azalduz/sar­tuz.e) Konparatiboak/superlatiboak

(Gelako ikasleak.)f) Ezinezko baldintza

lrabazi izan balu, zukeen.

Egoera: ez zaio loteria erori. (Elka­rrizketa, arbelean marrazkiak eginez.)g) Adjektiboa+ ... gi(a)

(Istorioa: gizona/emakumea den­dan arropa saiatzen.)

Egoera arbelean marrazkiz eman dai­teke edo argazkiz edo ikasleei hasieratikparte har eraziz. Kontzeptuak laburbil­du, aurkitu eta ziurtatzeko aukera ema­nez (ikus geroago). Egoeran, ikasgaidagoen itemen bat edo gehiago baleude(hots, egoera sortzailea baldin bada),ikasleek izango dute ulertutako kontzep­tuak praktikatu eta ondoren ziurtatzekoaukera.h) Iradokitzeko moduak

Zergatik ez... Eta beste hau ...

Egoera zail bat aurkeztu (adibidez,irakasleak ezin du gauez lorik egin).Irakasleak problemaren bat duela esa­

ten die ikasleei eta iradokizunak eska­tzen ditu. Berak emango ditu behar di­ren hizkuntz edukiak, ikasleei hitz egi­ten laguntzeko.

4.3. Testuen bitartez hizkuntz edukiberriak sartzeko moduak

a) «Egin nahi dut» eta «norbaitek egi­tea nahi dut» aurrez aurre

Entzuteko testua: buruzagia/idazka­ria, buruzagia/langilea elkarrekin hizke­tan.b) Telefonoz hitz egiten

Hitz egin al dezaket...?Ni...naiz/Nor zara zu?

22

Entzuteko testua: telefonozko elka­rrizketa.e) Lehen egiten zena adierazteko mo­

duak (ohi nuenl zuen ... )Entzuteko testua: sana handiko lagu­

nen bat ere haurtzaroaz hizketan.d) Gertaeren jarraipena adierazten

duten hitzak: orduan, ondoren, az­kenean, gero...

Irakurtzeko testua: istorioak.e) Baldintzazkoak

....... egiten badu, gertatuko da.

Irakurtzeko testua: lagun bati gutu­na, lana utzi eta bidaiatzen hasteko as­moa azalduz.Oharra: Testuak hemen ez dakar hiz­

kuntz eduki berririk; aurkeztu­ko den edukiari dagozkionegoerak sortzeko erabiliko dahizkuntza.

Testuak erabiltzen direnean, lehenbi­zi ulerketa orokorra lantzeak badu beregarrantzia, ikasleek edukia ustiatu etatestuinguruko arrastoen bitartez hizkuntzeduki berria uler dezaten. Beheko mai­letan bi galdera zingleren bitartez egindaiteke:

1) Zenbat lagun ari dira hizketan?2) Non daude?Testuek, era berean, bai hizkuntz

edukia bidenabar ematen denean, c)nbezala, bai esplizituki ematen denean,hizkuntz edukien hainbat adibide emandezakete, arauak argitu eta erabiltzeko(ikus geroago kontzeptuen ziurtapenaeta emaitza).

4.4. Abantailak eta desabantailak

4.4.1. Aurkezpenaka) Abantailak

• Berehala jartzen da begien bis­tan ikasgaiaren xedea, edukia(egitura, hiztegia, funtzioa) au­rrez aurre jartzen bait da eta az­pimarratzen.

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

e Aurkezpenari denbora gutxiagoemateak ikasleari praktikarakoasti gehiago ematen dio, eta ho­rrela iharduera haren beharreiegoki dakieke.

• Ikuspegi helduagoa ematen du,espero denari egoki dakiokeena.

• Gramatikarekiko gogoeta sus­tatzen du eta zenbait ikaslerenestiloari egoki dakiokeen ereduidatzia ematen.

o Zenbait item/egituratarako osoaproposa da; adibidez, lotureta­rako .

• Aukera-aukerakoa da hizkuntzkontrasteak egiteko, batez eregoreneko mailetan.

• Ikaslearengan ardazturiko zu­zenketarako aurkezpen/errebi­siorako egokia.

b) Desabantailako Gogoan hartzeko zailagoa izanohi da, ikasleak arreta handiajartzen ez badu.

• Ikasgaiak ahula edo funtsik ga­bea eman dezake; ondorioz, ezdu interesik sortzen, eduki isola­tua ez bada bere .testuinguruanematen.

11 Ikasleek pentsa dezakete, agian,araua ikasi dutela eta interesagutxi dakieke.

• Ikasleentzat izan daiteke nahas­garri gramatikako terminologia.

• Irakaslea azalpen gehiegi eta osoaspergarriak egitera eraman de­zake.

4.4.2. Egoerak

a) Abantailak

11 Ikasleen esperientzia kontuaneduki daiteke eta esanguratsua­goa izan ondorioz.

e Interes edo arreta handia sortzendute, esanahia/egoera eraikitzenedo lantzen, ikaslearen partehartzeko dinamika informal etaegintzaileak hala eskatzen duela­ko.

Gai monografikoa

• Ikusizko materialek interesaareagotu egiten dute eta oroime­nari lagun diezaiokete.

• Egoerak direla eta ikasi nahi de­naren eredu asko sor daiteke.

• Testuinguruak indar handiagodu fonologi lanetarako: azen­tuak, intonazioa, loturak ...

e ltem linguistikoari lotutako fun­tzioarentzat testuinguru esangu­ratsuagoa.

b) Desabantailak• Umekeria eman dezake ikuspegihonek eta, ondorioz, ikasleekitxaroten zuenari ez egokitu.

e Ikasgaiaren helburua ez da agianargia gertatuko, egoera konple­xua baldin bada.

• Ikaslearen nahasmenduak era­man dezake hau asmakizunetanibiltzera eta arreta galtzera,egoera hizkuntzari buruz zalan­tzazkoa/argitasunik gabekoa bal­din bada.

e Irakaslearen gehiegizko aktua­zioaren (mimoa) arriskua.

4.4.3. Testuaka) Abantailak

• Gaia izan daiteke benetan inte­resgarria ikasleentzat.

• Benetako materialak hizkuntzitemaren «balio erreala» haundi­tu egiten du.

• Testuingurutik hartutako tes­tuak esanguratsuagoak dira.

• Abildadeak landuz hasteak emandezake motibazioa gero hizkun­tzaren analisia lantzeko.

• Entzundako testuak egokiak diraalderdi fonologikoa bistaratzeko.

• Ikaslearengan ardaztuagoa izandaiteke testuen azterketa.

b) Desabantailak• Testua izan daiteke hizkuntzedukia argitzeko egokia bainaikasleentzat interesik gabekoaeta, ondorioz, motibazioarenaurkakoa.

23

• Ulerkaitza izan daiteke (hitzgehiegi), azalpenetarako denbo­ra luzea eskatuko duena edo,ulertzen ez delako, motibazioakentzen duena.

• Zenbait testu entzuterakoan ka­litatearen arazoa dago tartean.

5. mZJflJNTZ EDUKIAK AUR­KEZTEKOTEKNIKAK

Lehen ere azaldu dugun bezala, hiz­kuntza sistematan egituratuta dago. Etahizkuntza ikastea eta hizkuntz horrekinbenetan komunikatzeko gauza izateaksistema horiek menderatzea esan nahidu, arautzen dituzten arauak barnera­tuz. Hau gertatu ahala, gero eta zabala­goak dira hizkuntz sormenerako ahalbi­deak.Arau horiek ikasleari noiz eta nola

aurkeztu eta aurkezpena oso berezikiegin ala ez lehen aipatu diren faktore as­koren baitan dago: irakaslea, ikaslea etabere ikasteko estilorik hobetsiena, ikas­taro-mota etab. Arauak azaltzeareneraginkortasunari buruz era askotakoiritziak <laudenarren, gaur egungo teo­riek diote hori uneren batean egin beha­rrekoa dela. Baina esan behar da arauaezagutzeak ez duela esan nahi berau for­mulatzeko gai izatea eta adibideak erna­tea, baizik eta, arauak benetako kornu­nikazioan aplikatzen direnean, beraueijarraitzeko gauza izatea. «Jakitea» ez damenderatzearen pareko; hizkuntz zatibat praktika eta errefortzuaren bitartezbakarrik geratuko da ikaslearen ezagu­tzen artean itsatsirik eta une hartatik au­rrera egongo da erabiltzeko moduan.Azpimarratu beharreko zera bat da

ez dirudiela beharrezko, eta agian zuhu­rra ere ez dela izango, hizkuntz item ja­kin baten inguruko arau guztiak azal­tzea, batzu beste batzu baino garrantzi­tsuagoak izango bait dira, itema nola­koa denaren arabera eta ama-hizkuntzan(L1) horren antzeko forma edo kontzep­turik dagoen ala ez dagoen neurrian(ikus 3. oharra). Adibidez: honako esal­di hauetan, non espainiera eta ingelesa

24

parekatzen bait dira, ingelesa ikastenari dena ikasle espainiarra delarik:• Era berean eraikitzen da lehenaldiperfektoa gaztelaniaz eta ingelesez: Ihave eaten - He comido.Zenbait egoeratan, ordea, kontzep­

tua oso desberdina da; gaztelaniaz orai­naldia erabiltzen da igelesak lehenaldiperfektoa eskatzen duenean: I have hadthat carforo year - Tengo este coche du­rante un año.Hemen, beraz, erabileraren araua az­

pimarratu beharko litzateke.

• Zehar estiloa berdina da ingelesez etagaztelaniaz. Forma, bestalde, askozkonplikatuagoa da ingelesez, oinarrizkodenbora bakoitzak berari dagokionlehenaldira itzultzea eskatzen bait du:is, are was, weredo, does diddid had donehas done had done etab.Oraingoan beharrezko litzateke for­

maren arauei erreparatzea.

• Galderak bereziki dira zailak ingele­sez. Alderdi formalaz aparte, hau da,do, does, has, had eta antzeko aditz la­guntzaileak erabiltzeaz gain, badagodesberdintasun formala ere. Ahotsabehera joaten da wh-duten galderen az­kenean, gaztelaniaz, alderantziz, igoegiten den bezalaxe: Where are yougoing? - ¿A dónde vas?

~imarratzekoa da formaren arauezaparte intonazioaren araua. Galderaidatziz egin behar balitz, ikasleen au­rrean azaldu beharko litzateke galdera­-zeinuen arau ortografikoa ere.Ikaslek hizkuntza berria bereganatze­

rakoan lau fasetako ereduari (ikusi/en­tzun, ulertu, landu, sortu) jarraitzen dio­la onartzen baldin badugu, irakaslearenlehenengo kezka hizkuntza aurkeztera­koan item jakinaren sistema semantikoaeta esanahiaren arauak izango dira.Lehen uste zen egitura gramatikalak

ikastea zela guztia hizkuntza mendera­tzeko arazoan; baina, jakina, egin dai­tezke grarnatikaren aldetik zeharo zuze­nak diren esaldiak, baina ia zentzurik ezdutenak. Adibidez: Have you got afire,

Hizkuntz eduki berriak nota aurkeztu

please? (Zigarroa pizteko sua eskatzendenean, light esan behar da.)Ondorio daitekeenez -batez ere er­

darazko «tienes fuego?»rekin pareka­tzen baldin bada-, itemaren esanahiaez ezik esan nahi ez duena ere garrantzi­tsua da ikaslearentzat. Arreta bereziamerezi dute esanahiaren mugek: zeinneurritan diren erabilgarriak item batzubeste testuinguru batzutan eta zertandatozen bat eta zertan ez item batzu bes­te batzurekin. Garrantzikoa da, beraz,hizkuntzaren esanahia edo kontzeptuaazpimarratzea eta ziurtatzea ikasleekondo ulertzen dutela aurkezpen-etapanez ezik gero ikaskuntz prozesuaren bes­te aldietan ere. Ez da uste izan beharikasleek hizkuntzaren parteren bat behinaurkitzearekin bakarrik ikasiko dute­nik; garrantzizkoa da berezko testuin­guru asko ematea esanahiaren mugakazaltzeko; eta, ikaslea gero ere hizkun­tzari aurkeztatuz, esanahia etengabe zu­zendu eta indartzea da irakaslearen egi­tekoetan bat (ikus behean).Alabaina, ikasleei itemaren pean da­

goen esanahiaren ezagutza zehatzaemango diela uste den testu edo egoera­ren batez hizkuntzaren eduki berrirenbat sartzen denean ere, seguraski ikas­leek gehiegi generalisatuko dute.Agian, gainera, gaizki interpretatukodute edo ez zaie erraza gertatuko lehen­dik dakitenarekin lotzen. Horregatiketa ikasleek zerbait ulertzen ez duteneanisilik geratzeko ohitura dutelako, beha­rrezko gertatzen da ziurtapena, denekongi ulertu dutela ziur egoteko.Ondoren datorrena irakasleek ikas­

leei zailtasun hauek garaitzen laguntze­ko dituzten eren zerrenda bat da. Irado­kizunik gehienak xede-hizkuntzan egi­teko dira, ikasleek bigarren hizkuntzanpentsa dezaten lortzea berauek hizkun­tzari aurkeztatzea bezain desiragarri baitda. Denak dira hasiberriekin erabiltze­ko bezain zingleak eta, dudarik gabe,ikaskuntza integralaren atal bat «pro­blemei irtenbidea nork bere kabuz ema­tea» dela esan dezakegunez, nahiz etairakaslearen gidaritzapean egin, kon­tzeptuak egiaztatzeko ahalegin menta­lak gauzak gogoan hartzeko laguntzabi­de izan beharko luke.

Gai monografikoa

5.1. Kontzeptuak, egiaztapena eta erre­fortzuak ezartzen

• Kontzeptu-galderak• Denbora-rnarrak (denbora irudika­tzeko marrak) (Aditzaren aldieta­rako eta egitura nagusietarako)

• Bereizketa• Esaldien luzapena• Esaldien zuzenketa• Ezetzaren bidezko ziurtapena• Galde-erantzunak• Erantzun fisikoa• Ikusizko baliabideak• Azalpena• Zuzeneko itzulpena• Zuriguneak betetzeko ariketak• Errepika-drillak• Miniegoerak• Mailak• «Ulertzen duzu?»

25

Normalean, hizkuntz itemak lehe­nengo aldiz aurkezten direnean, irakas­leak behin eta berriz ziurtatzen du ikas­leek kontzeptuak ulertu dizkioten alaez. Horretarako, era bat baino gehiagoizan ditzake. Alabaina, irakasleak, ziur­tatzeko metodoa aukeratzerakoan, arra­zoi sakonez aparte, zuhurtasuna erebeharko du, ez bait dira metodo guztiakitem guztietarako egokiak (egitura, le­xikoa, funtzioa).Denek balio dezakete ariketak, zu­

zenketak edo zuzenketarako aurkezpe­nak egiteko.

5.1.1. Kontzeptu-galderakEgoera: irakasleak etxean egindako

lana zuzendu nahi du, baina ikasle batekez du egin.

Esaldi-eredua: «Zure lana egin beharko zenuen»

Esaldi-eredua bideratuko duen gal­dera-kontzeptua:

1) Esan al zizun irakasleak lana egiteko?Erantzuna: Bai.

2) Egin al zenuen lana?Erantzuna: Ez.

Zer esan nahi du, orduan, esaldi-ereduak?1) Lana egiteko halako obligazio-modu bat zenuen.2) Ez zenuen bete eginbeharrekoa.Edo sinpleago: lrakasleak lan bat egiteko esan zizun eta zuk ez zenuen egin.

Irakasleak arestian agertu diren gal­derak egiten baldin baditu eta ikasleakzuzen erantzuten baldin badu, ulertu dugalderen esanahia. Hauek dira kontzep­tu-galderak deitutakoak eta honela era­biltzen dira.

Hau da galderak moldatzeko prozesua:- Hizkuntz itemaren esanahia pentsa­tu.

- Esanahi hori bi edo hiru perpaus zin­gletara mugatu.

- Esaldi edo perpaus horiek galdera

zingle bihurtu, ahal bada bai/ez eran­tzutea eskatzen dutenetakoak.

Oharra: Saihestu beharreko bi arrisku:a) Galderetan, irakatsi nahi denitemekoa baino hizkera zaila­goa erabiltzea. Adibidez: «Ezal derizkiozu egoki zitekeelazeure lana egitea?b) Galderetan, irakatsi nahi denitemeko hizkera bera erabiltzea.

Ezin ziurtatu da hizkuntz item ezeza­guna ulertu den ala ez, horretarako hiz­kuntz ezezaguna erabiliz.

26 Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

5.1.2. Denbora-marrakHauek dira gauzarik egokienak den­

bora edo aditzaren aldiak irudikatzeko,baina zenbaitetan gertaeren ordenaadierazteko ere erabil daitezke.

a)

Lehena 1986 1987 Geroa

Paris Orain

b) bururatu zitzaidan karta botatzea

Lehena Oraina2 Ge roa

karta botatzea gogoratu zitzaidan

Oraina Ge roaLehena 2

Ikaslea normalean konbentzio hone­tara jarri beharrean aurkitzen da eta,aldi berean, marra horiek ikasleekin ha­tera eraiki beharko lirateke. Horretara-

ko biderik egokiena, seguraski, kontzep­tu-galderak egiten diren aldi berean ma­rraztea izango litzateke.

a) Marraz ezazu lehenbizi denboraren marra nagusia

OrainLehena Ge roaeta ikasleekin balera jarraitu:lrakasleak: Noiz jarri nintzen Parisen bizi izaten? (Markatu marran.)lkasleek: 1986an.lrak.: Parisen bizi al naiz orain? (Marra trinkoa «oraln» adierazteko.)lkas.:Bai.lrak.: Parisen bizi izaten jarraituko al dut?lkas.: Seguraski. (lehengo marra jarraitu, baina puntuz.)lrak.: Zenbat urte daude 1986tik 1987ra?lkas.: Bat.lrak.: Entzun: Urtebete daramat Parisen bizi izaten. (Esaldi-eredua.)

b) Lehenbizi denboraren marra egin irudikatutako bi ekintzekin.Gero esaldi-eredua azaldu, galdetuz:lrak.: Karta bota nuen?lkas.: Bai.lrak.: Zer gertatu zen lehenbizi?lkas.: Gogoratzea.lrak.: Eta gero nik...lkas.: Karta bota nuen.lrak.: Beraz, esan daiteke: Karta botatzea gogoratu zitzaidan. (Esaldi-eredua.)Bigarren marrarekin parekatu:lrak.: Karta bota nuen?lkas.: Bai.lrak.: Zer gertatu zen lehenbizi?lkas.: Karta botatzea.etab.

Gai monografikoa

5.1.3. BereizketaAskotan egiten da bereizketa, esaldi

ezagunen eta ezezagunen arteko aldeakazaltzeko edo berrikusteko edo bi egitu-

27

ra ezezagunen arteko aldeak azpima­rratzeko.

Parisen izan naiz. (Orainaldi burutua.)Joan den urtean Parisera joan nintzen. (Lehenaldia.)

Galdetu ikasleei ea zein den aldeaedo azaldu galdera-kontzeptuen bitar­tez. Gero ariketa bat egingo litzateke

ikasleek aditz-forma bat ala bestea au­keratu beharko luketelarik.

Munduko leku askotan (bizi izan) Pablo. 1981ean (hasi) balera eta bestera bidaiatzen,unibertsitatetik (atera) bezain laister. 1982ko udan Brasilen (lortu) lana eta bi urtean han(lanean ari). Pablok Ertamerika eta Estatu Batuak ia osorik (ikusi). Kanadan, Japonen etaAustralian ere (lanean ari). Balera eta bestera ibiltzea gustatzen zaio eta (ez jakin) noizitzuliko den bere herrira.

5.1.4. Esaldien luzapenaEsaldiak luzatuz, ondorengo esaldio­

tan bezala, ziurtatzen eta indartzen dahasierakoaren ulerkuntza.

" Lehenaldiko ohitura bat adierazteko «ohi izan» aditzaren erabileralrak.: Lehen erre ohi zuen gure aitak, baina orain ...lkas.: ez du erretzen.

utzi egin dio." -koe izan lantzerakoan, asmoa bete ez deneanlrak.: Disko bat erostekoa nintzen, baina ...lkas.: ez nuen erosi.

Erantzunak ziurtatzen du lehenengoesaldia ulertu dela.

5.1.5. Esaldien zuzenketaBereizketaren antzeko sistema da,

esaldi zuzena eta gaizki moldatutakoaparekatzean ezik.

Honako esaldi hauek zuzendu behar ditu ikasleak:Nire aitek etorri dira.Zure ahizpa ikusi nuen, Mikel.Liburuak eman diot Mireni.

Oraingoan ere ikasleei pentsatu etaesan erazi beharko litzaieke zergatik da-

goen gaizki esaldi bat. Honek formazein kontzeptua zuzentzeko balio du.

28 Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

5.1.6. Ezetzaren bídezko ziurtapenaBalio berezia du lexikoko itemen esa­

nahia ulertu dela ziurtatzeko. Marrazki,benetako gauza, hitzen bitartez egindaiteke.

• Liburua, lapitza ... itemak sartu ondoren, irakasleak liburu bat edo liburuaren irudia es­kuan duela esaten du:lrak.: Hau lapitza al da?lkas.: Ez.

••Gizena, argala, poto loa... adjektiboak aurkeztu ondorenlrak.: Liz Taylor argala al da?lkas.: Ez.lrak.: Miguel Bose gizena al da?lkas.: Ez.

5.1.7. Galde-erantzunakHauxe da ulertu den ala ez den ziur­

tatzeko erarik sinpleenetakoa eta erabi-lienetakoa; ikasleak berak inplikatzenditu.

«Zeln da zure/nire lanbldea» itema sartu ondoren, irakasleak ikasle bat seinalatuz:lrak.: Zein da honen lanbidea?lkas.: Psikologoa da.

Lan hau binaka ere egin daiteke. hau oso egokia, seguraski azalduko di­ren hiztegia eta egiturak direnak direla­ko.5.1.8. Erantzun fisikoa

Behe mailetan da ziurtapen-sistema

lrakasleak agindu batzu ematen ditu ikasleek bete ditzaten.lrak.: Zutik. (lkasleak zutitu egiten dira.)lrak.: lkutu lurra. (lkasleek lurra ikutzen dute.)

Era berean hiztegiari dagokionean:

lrak.: lkutu begiak, belarriak, sudurra etab.

5.1.9. Ikusizko baliabideakEra askotan erabil daitezke.

" Kirola gai duten zenbait argazki eta marrazki ematen zaizkie ikasleei. Hauek hitzak etaemandako irudia elkarri lotu behar dizkiote: igeriketa, belontzia, ziklismoa etab.

" Kaleko norabideak itema sartu ondoren, «segi zuzen, zoaz ezkerretara/eskuinetaraetab», mapak ematen zaizkie ikasleei. lrakasleak zenbait norabide esaten ditu ozenki,ikasleek beren mapan jarraituko dituztenak. Azkenean irakasleak galdetzen du: «nondago ...?» lkasleek erantzuten dute: «Banketxean, zinean etab.» lrakasleak igerriko dioulertu duten ala ez duten.

Gai monografikoa

5.1.10. AzalpenaIrakasleak lexiko eta egitura. eta fun­

tzioetako itemak azaldu ordez ikasleeieskatzen die azal ditzatela. Honek bideemango die aurreratu samarrei berenzalantzak, galderak eta abar kanpora­tzeko. Alabaina, metodo hau zenbaite­tan zaila gerta daiteke erabiltzen denmetahizkuntzagatik. Baliteke ikasleekitemak ulertzea, baina hitzez azaltzekogauza ez iza tea.

5.1.11. Zuzeneko itzulpenaAzalpena bezala, itzulpena ere balia­

garria eta onurakorra izan daiteke ele­bakardunentzat, bi hizkuntzetan esa-

29

nahi bereko hitzen bat dagoenean. Be­gibistakoa denez, hau errazagoa da hitzmugatuetan (mahaia, aulkia eta antze­kotan), baina hitzak abstraktuagoak di­renean zailagoa gertatzen da. Esate ba­terako, «pelikula ikaragarria da». lkara­garri eta txar hitzek ez dute esanahi bera.Irakasleak kontu handiz erabili behar duitzulpena, esanahia ulertu den ala ezziurtatzeko bigarren edo hirugarren bidebezala (lehenengo bide bezala bainoareago), ikasleei beren kabuz pentsaerazteko.

5.1.12. Zuriguneak betetzeko ariketakldatziz edo ahoz egin daiteke, eta le­

xikoa zein egiturak lantzeko balio du.

(ldatziz) Gaur goizean jaiki naizenean, komunera joan naiz garbitzera.(Ahoz) lrk.:Gaur goizean jaikinaizenean, komunera joan nahiz hortzak .

lk.: ·······················································································································

Hau bera argazki edo marrazkiz ereegin daiteke.

lkasleek arbelean txano urdina, jertse txuri-gorria,gona gorria eta zapata beltzak soineandituen neska baten argazkia dute. lkasleek zuriguneak betetzen dituzte.Nexka honek urdina txuri-gorria .gorria dauka soinean.

Edo gela baten marrazkia gainean,azpian, ondoan eta antzeko hitzak Jan-

tzeko.

Mahaiaren aldizkari bat daga, aulkiaren katu bat .

5.1.13. Errepika-drillakAriketa hauek irakasleak edo ikasle

batek zuzen ditzake, eta askotan epeamarkatzen da, lana gustagarriagoa izan

dadin (hau da, 45 segundotatik minutubatera, aukeren zenbatekoaren arabe­ra).

•/lrak.: Esan fruta berde baten izena. lkas.: Udarea.lrak.: " " " " " lkas.: Mahatsa.lrak.: u " " " " lkas.: Sagarra .

••lrak.: Hegan ibiltzekotresna. lkas.: Helikopteroa, globoa.lrak.: Urgainean ibiltzekotres na. lkas.: Txalupa, belontzia.

30

5.1.14. MiniegoerakBereziki dira egokiak hizkuntzaren

erabilera soziala probatzeko .

Hizkuntz eduki berria k; n <::::>laaurkeztu

•• lrak.: Pentsa ezazu 1 ezezagun bate_kin

1

ari zarelazure arrebarekln hl k tlagun baten aitarekin tz e an.

Nola galdetuko zenioke ordua?lkas.: Aizu, zer ordu da?/ Zer ordu dun?

• lrak.: Pentsa trenean zoazela eta zure ondoan eserita dagoen edadeko emakuroak dagoela. Zer esango zenuke? rnea be-

lkas.: Nahi al duzu leihoa irekitzea?lrak.: Trenean zoaz eta zure lagunak beroak dagoela dio.lkas.: lreki dezagun leihoa.

5.1.15. MailakZerbaiten mailaketa adierazten du­

ten item lexikalak argitu eta ziurtatzekodira oso aproposak. Mailak arbelean ma-

1

rraz daitezke, eta banaka ecto binakamarraz ditzakete ikasleek beren koader­noan.

b) Beste adibide honekin ere gauza bera egin dezake irakasleak• Asko gustatzen zait.• Gorroto dut.• Ez dut begien bistan ikusi nahi." Gustuko dut." Ez zait gustatzen.

atsegina(a)

(b)(e)

(d)(e)

Gorrotoa

du arbelean:k hau marraztena) lrakasleak hona o

(a)-_boma-_ (b)-_ (o)-_ hotza-­

---- (d)lrak.: Non jarriko da «apela»?lkas.: (b)n.

5.1.16. Ulertzen duzu?Azkenik, hitz bat ikasleak ulertzen

duen ala ez jakiteko erarik erabilien etazuzenenetako bat («ulertzen duzu ?»galdetzea, alegia). Ikasleak ondo eza­gutzen direnean eta hauek irakasleare­kin eta, agian garrantzitsuagoa dena,beren lagunekin eta beren buruarekinkonfidantza dutenean, bai ala ez esangodute zintzo eta, beharbada, item batiedo besteri buruzko argibideak eskatu­ko dituzte. Zoritxarrez, ohizkoena bes-

terik da: ikasleek ez dutela gogorik iza­ten ikasgelako lagunen aurrean zerbaitulertzen ez dutela esateko eta baiezkoaemango dutela burua mugituz, besterenaurrean lelo bezala ez azaltzeagatik.

5.2. Zerbait nabarmentzeko teknikak

Orain arte esanahiaz (sistema seman­tikoaren arauen ziurtapenez) aritu gara,ikasgaia aurkezterakoan edo beste une­ren batean edo ikaskuntz prozesuan.

Gai monografikoa

Baina zer esan beste sistemei buruz?Ikasle batek «zer egiten ari zara?» gal­dera oso ongi uler dezake irakurtzenduenean. Ahoz eta azkar «zeitenai­zen?» esaten denean ulertuko al du? Etagauza izango al da hori bera ulertzekomoduan errepikatzeko? Era berean,gauza izango al da esaten dena eta ho­rren ortografia elkarri lotzeko? Hizkun­tzaren sistema fonologiko, ortografikoeta gramatikalen alderdi hauek esanahiabezelaxe azaldu behar dira. Ikasleekikusiak eta entzunak izango dituzte ha­sierako aurkezpenerakoan, baina ez di­tuzte ezagutu eta identifikatu. Beraiekere ziurtapenaren beharrean daude, etahorri deitzen diogu azpimarratu eta na­barmentzea.

5.2.1. Aran gramatikalen nabarmen­tzea

Bi ikuspegitatik hartu behar da kon­tuan item bakoitzaren formulazioa: ba­rrutik, hau da, itema bera, eta kanpotik,hau da, itema beste hitzen testuingu­ruan. Hau garbi ikusten da ingelesezkoadjektiboen kasuan. Adjektiboa ez daaldatzen izena pluralean dagoenean;adibidez: a cold day (egun hotza) etacold days (egun hotzak). Hau adjekti­boaren barruko zera bat da. Hitz egite-

31

rakoan edo idazterakoan «izan» hitzaerabiltzen da (1am cold =Hotzak nago),gaztelanian «tengo frío» bezala. Haugramatikaren kanpoko alderdi bat da.Adjektiboak zuzen erabiltzeko, alderdibiak ezagutu beharko ditu ikasleak.Orain, hizkuntzaren arau gramatika­

lak argi azaltzeko medioen zerrenda batematen dugu:• Arauen formulazio esplizitoa• Ordezkapen-taula• Azalpena edo aldaketa-diagramak• Aldaketa-drillak• Ordezkapen-drillak• Perpausen zuzenketa• Behatzez eta kolorezko erregletezargitasunak ematea.

a) Arauen formulazio esplizitoaGrarnatika- Itzulpenezko metodoan

hau .askotan kontzeptuen formulazioa­rekin hatera egiten da.Adibidea: Ingelesez orainaldi sinplea

ohizko ekintzak adierazteko erabiltzenda (kontzeptua), eta subjektuak eta infi­nitiboak osatzen dute, hirugarren per­tsonan ezik, honetan «S»eransten baitzaio.Gaur eguo hau argiago adierazten da

honela:

Subjektua1,you, we, you, they +

Aditzalive (ni bizi naiz,zu bizizara, gu bizigara, zuek bizi zarete,haiek bizi dira)lives (hura bizi da)he,she, it +

b) Ordezkapen-taulakMetodo Audiolingualen ondare dira,

askotan inolako argibiderik gabe era­biltzen diren arreo.

Ikasleei hizkuntz eduki berriak ida­tziz emateko erabil daitezke, bai grama­tika azpimarratzeko bai berrikusteko.

ni naizhi hondartzara haizhura dagu oinez joan garazu dendara zarazuek zaretehaiek harategira dira

32

Irakasleak hasierako errepika/arike­tan ere erabil dezake, ahoz «nondik-no­rakoak» emanez edo arbela seinalatuz,

Hizkuntz eduki berria k no la aurkeztu

eta ikasleek hainbat erantzun emangodituzte.

Argitasun gehiago ere e man daiteke

• joango (geroa/dia)lzenordea + joango + izan (orainaldian)

Ni joango naiz.• /ehenaldi progresiboalzenordea + aditz-erroa + ten + izan + izan (orainaldian)

tzenZu zinea ikusten izan zara.

Irakasleak erabaki behar du zer na­barmendu eta no/a. Lehenaldia ingele­sez «he's» (he has) alde batetik eta«he's» (he is) bestetik bereiztea izatenda hasierako mailetan egitekorik ga­rrantzizkoenetakoa. Gure forma pro­gresiboa zein aditzek erabil dezakeeneta zeinek ezin duen argitzekoa izango

da eta, horrekin batera, adberbioen le­kua zein den.

Adibidez: «I've just been swimming. »(Igeri ibili berria naiz.) eta ez «I just havebeen swimming.»

e) Azalpena edo aldaketa-diagramak

laguntzailea

Helcorelrlto school by bus. Doje1slhelcorelto school by bus?

lkastolara autobusez etortzen da.lkastolara autobusez etortzen al da?

Koloreen bitartez irakasleak diagra­ma bat egin dezake arbelean, ikasleei al­daketak nola egiten diren azaltzeko.

d) Aldaketa-drillakIkasleak hizkuntza ikasten hasiberri­

tan ariketak egiten jartzeko erabil dai­tezke eta formak manipulatzeko gauzadirela ziurtatzeko.

lrak.: Joan zazpietan joaten da lanera.lkas.: Zazpietan joaten da lanera?lrak.: Joan autobusez joaten da lanera.lkas.: Nolajoaten da Joan lanera?

(Galdera)

(Galdera: nota?)

e) Ordezkapen-drillakOrdezkapen-taulei dagozkie. Forma

nabarmentzen dute, aldi berean ikas­leak berauek manipulatzen trebatuz.

lrak.: Elena zortzietan jaikitzen da.lrak.: Huralkas.: Hura zortzietan jaikitzen da.lrak.: Zulkas.: Zu zortzietan jaikitzen zara.

Gai monografikoa

Hasierako perpausaren hainbat zatialda daiteke , ordezkapena zailagotze­ko, akuilagarriagoak egiteko; adibidez:Janegitera joan, kafea hartu etab.

33

f) Perpausen zuzenketaPerpausen zuzenketa esanahia ulertu

dela ziurtatzeko bezalaxe erabil litekeforma gramatikala, osakinen ordena etaortografia bera ere ulertu direla ziurta­tzeko.

• Berandu ornen etorri da. (lkasleek behar den bezala esango dute edota gaizki zergatikdagoen adieraziko.)Berandu etorri ornen da. (Osakinen ordena.)

• Joan eta Kepa atzo gure etxera etorri ornen dira.Joan eta Kepa atzo gure etxera etorri ornen ziren. (Laguntzailea gaizki erabili da.)

Honekin batera arauen azalpen argia­goa ere egin daiteke.

• Ornen (zalantza adierazteko erabiltzen den hitza) aditzaren ezkerraldean jartzen da.• Atzo erabiltzeak ziren erabiltzea eskatzen du.

Irakaslearen esku egongo da arauenkonplexutasuna eta justutasuna eraba­kitzea. Askotan, gero zuzendu eta za­balduko den arauren bat emango dabehe mailetan, berorren zailtasunakedo azaltzeko behar den gramatika-hiz­tegiak horrela eskatzen duenean. Ko­meniko da, hala ere, ikasleei zenbaithitz azaltzea, sarritan erabiliko direla-

ko; adibidez: plurala, adjektiboa, suje­toa, aditza eta beronen aldien izenak.

g) Behatzez eta kolorezko erregletezargitasunak ematea

Hau da ikasleek eduki bat lehenengoaldiz entzuten dutenean arau grarnati­kalak zein fonologikoak nabarmentze­ko erarik eraginkorrenetakoa.

l'd rather go home. (Esaldi-eredua.)(Nahiago nuke etxera joan.)

Ikasleek askotan ez dute «d»entzutenedo ez diote erreparatzen. Orduan per­pausa bere elementuetan bana liteke,

benetako forma adierazteko, eta geroberriz elkartu, kontrakzioa argitzeko.

34

Teknika hau hasierako aurkezpeneanerabil daiteke eta berdin-berdin ika­saioaren barnean zuzenketak egitekoere.

1 went to home. (Etxera joan nintzen.)

5.2.2. Arau fonologikoen nabarmen­tzea

Xede-hizkuntzan komunikatzeko gaiizatera iristeko, ikasleak esaldia osatzenduten hotsak entzun/ezagutzen trebatu

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

behar du, hala ulertzeko nola zuzen be­rresateko/berreraikitzeko. Agian zen­bait kontsonante-andanak edo zenbaithitzen bukaerak arreta berezia eskatu­ko du, eta orobat hitzen arteko hotsenelkarketak eta kontrakzioek ere.Zenbait hotsen zailtasunaren edo

ama-hizkuntzako interferentzien arabe­ra edo ama-hizkuntzan antzeko hotsikez dagoelako, beharrezko izan daitekehots batzuren ahoskeran gehiago arreta­tzea, edo agian baita bereiz lantzea ere.Garrantzi handia du eredu on eta ar­

giak, ikasleei hizketaren zorrotonetikhots zailak bereizteko bide emango die­nak. Arestiko g) atalean bezala, ikas­leek, hor dagoen «d» entzuten ez dute­lako, agian «I rather ... » esango dute.Behatzez azpimarratzeko teknikakarreta har eraziko die eta entzungo du­tela ziurtatuko. Hori egin arren zailtasu­nik duten hotsak isola daitezke eta ho­nako era honetan landu:

/ / I 1-renaurrean edo/ / /-ren aurrean.

Gutxienezko pareak lantzeak, ez baitdute ahozko erantzunik eskatzen, hotsakbereizten eta gero ezagutzen lagundukodu.

Irakasleak / 1 / / 2 I idazten duarbelean eta hotsak markatzen ditu esa­ten dituen aldi berean. Gero hots horiekberak nahasian errepikatuko ditu.

Ikasleak entzuten duena adieraztendu, «1»ala «2»esanez edo hitzik gabekoerantzunak emanez, zenbakidun tarje­tak jasoz, esate baterako. Horrela,erraz konturatuko da irakaslea zeintzudiren zailtasunak dituzten ikasleak. Ira­kasleak orduan hots horiek hitzetan sar­tuko ditu edo ikasleak konbidatuko arbe­lean dauden hots horiek dituzten hitzakidaztera: txoria, menditsu, txikia, euritsu.

Gero hitzak eta hotsak errepikatukodira.Zenbaitetan hots zailen bat nola mol­

datzen den xehekiago azaltzea lagunga­rri izango da, diagrama edo ereduen bi­tartez, esate baterako, edo ikasleeimihia non ipini esanez eta abar; bainanolanahi delarik ere, azalpen horiek sin­pleak izan beharko lukete eta hizkun­tzalaritzako terminologiarik gabekoak.Azentua ere, hitzetan zein perpause­

tan, ingelesaren ahoskeran garrantzihandikoa da eta nabarmentzea merezidu, hots ahulekin egin behar den era be­rean.Oraingoan ere ezagutzea da lehen

pausua. Ikasleei eska dakieke entzundezatela hitz edo esaldiren bat eta esandezatela azentu nagusia non dagoen.

ophotograph

a) Wh~re are you g~ng? - Nora zoaz?o o

b) photographer photogenic

Gai monografikoa

Ikasleek ortografiari jarraitzeagatik,hitzak gaizki ahoskatzen dituzteneanegoki izango da silaben zenbatekoa en­tzun eta idatz eraztea; ingeleseko hitzaskotan, izan ere, silaba bat edo besteahul bai daiteke erabat galdu arte.Adibidez: e) vegetable /ved J tsblAzentua adierazteko lauki edo zirku­

IU txiki eta handiagoen sistema erabildaiteke. Beraz, e) adibidean Oo; b)noüoo, ooüo, Ooo. Irakasleak era be­rean azentua marka dezake (golpe arinbat eginez edo eskuaz gidatuz) bai hitze-

35

tan eta baita perpausetan ere, edo azen­tu nagusia adierazteko, txalo joaz.Badira sistema fonologikoan zenbait

arau hitzen azentuaziorako, esaldienazentuaziorako, pluralaren bukaerakoahozkerarako /s/ /z/ /iz/ eta aditz erregu­larren lehenaldiaren bukaerarako /ti Id/lid/; arau hauen aurkezpena aurkikuntzagidatuaren erakoa izan daiteke, azalpengramatikalak egiten direnean bezala.Intonazioak ere baditu bere arauak,

eta azentuazioarenak bezalaxe azal dai­tezke.

Wh~re are you g)g? (Wh erako galderek normalean beherakako azentua izan ohidute.) JX ·

Are you gtg? (Bai/ez erantzutea eskatzen duten galderek normalean gorakako azen­tua izaten dute.)

Ingelesaren hiztunek ahots-aukerazabala izan ohi dute; eta interesa, finta­suna, asperra eta abar intonazioaren etadoinuaren bitartez adierazten dira nor­malean. Alderdi hauek eta fonologi sis­temaren beste zenbait bereiz landu li­tezke.

5.2.3. Arau ortografikoen nabannen­tzea

Ikasleak bereziki idazmeneko trebe­tasunak eskuratu behar dituenean, hitzidatziari dagozkionarauak irakatsi behar­ko zaizkio.

Plurala nola egin izenetan. Normalean «S» eransten zaio singularrari. Esate baterako:boy/ boys, chair/chairs.• Azken hotsa /ks/ /si !tsl /dzJ /e/ baldin bada, «es» eransten da: box/boxes, watch/watches,wish/wishes etab.

• «y»ren ondorengo kontsonantea «ies» bihurtuko da: party/parties.Era berean, badira zenbait plural arauz kanpokoak ere: man/men.

Azalpenaren bidez aurkez daitezkearau hauek. Lehenbizi singularreko for­maren aldamenean pluralekoak aurkez­tuz eta pluralekoak nabarmenduz. Gerozenbait izen emango zaie ikasleei, plu­rala aurki diezaioten.Behin ikasleak arauz kanpoko plura­

letara jarri direnean, hauek nabarmen­du beharko lirateke, aldi berean singu­larra lehen lekuan azaltzen delarik.Orobat, nabarmentzekoak dira letra

maiuskulen eta puntuazioaren idazta­rauak; hau item linguistikoaren beste

zenbait alderdi azaldu ahala egin daite­ke.

5.2.4. Guztia arbelean idatzitaBanan-banan azaldu dira hemen hiz­

kuntzaren barneko sistema guztiak, etaagian beharrezko izango da horietako­ren bat edo beste isolatzea, ítem bakoi­tzaren azalpena egiten denean. Bestal­de, hainbat saioren joanean egin daite­ke hori, eta zabaldu eta argitu, aurkez­ten denaren nolakoak eskatzen dueneran. Guztiak jarri behar zaizkio au-

36

rrean ikasleari ikasgairen batean edoikasgai-multzo baten zabalean, ikasleekhizkuntzaren erregistro argia behar baitdute eduki. Banan-banan laburtu ordez,

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

arbelean argi azaltzea izan daiteke aldiberean bat baino gehiago ulertzeko bi­dea.

Erabakiak azaltzeko

~

j objektua 1 +o

Kafea hartuko

+ 1 adizlaguna 1

dut.

6. HIZKUNTZAREN AURKEZPE­NERAKO BALIABIDEAK

6.1. Testuliburua

Beste ezer gabe ikaslearentzat nahi­koa izateko moduan moldatua izaten danormalean. Syllabus bat izaten du,ahozko eta idatzizko ariketak dituena,eta ekoizpen lanetarako eta harreralantzeko zintaz eta testuz hornitua.- Baliagarria izan ohi da zer irakatsi

jakiteko eta praktikarako materialakemateko; baina, segun eta nolakoa den,osagarriak beharko ditu. Adibidez, es­trukturei jarraiki moldatua baldin bada,irakasleak sistema sozialeko osagarriaksartzeko materialak bilatu beharko ditu(esponente funtzionalak etab.). Era be­rean, ez dira testuliburu asko hizkuntza­ren sistema fonologikoaz arretatzen di­renak.

6.2. Testo osagarriak

- Arlo jakinen bat lantzeko molda­tuak izaten dira (hau da, irakurtzeko,entzuteko trebetsunak etab.) eta jene­ralean ariketa-aukera, ikusizko mate­riala, idatzi eta irakurtzeko testu erdi­-benetakoak izaten dira.

6.3. Arbela

- Hizkuntzako zenbait puntu ikusizargitzeko atentzioa erakartzeko egokia(adibidez, kolorezko lapitz edo klerenbitartez).

- Diagramak, taulak, laburpenak egi­teko balio du eta ahozko lana indartze­ko.- Egoera azaltzeko edo istorioa edo

elkarrizketa moldatzeko marrazkiak eginedo materiala esekitzeko.

6.4. Argazkiak, marrazkiak, horma-iru­diak

- Hizkuntz eduki berriak sartzekoakuilagarri dira eta arre taren erakarle,baina denek ikusteko bezain handiakbehar dute izan; edota, txikiak badira,ikasleak banaka edo taldeka beren eskuedukitzeko modua egin beharko da.- Oso baliagarriak dira hizkuntz edu­

ki berriaren esanahia ulertu edo argitze­ko.

6.5. Retroproiektorea

- Hizkuntz itemak testuren batetikabiatuz aurkezteko edo gramatika azal­tzeko da egokia, itemak oso erraz ikus­ten bait dira; baina izkutatu ere berdinegin daitezke, behar izanez gero, kome­ni dena estaliz.- Arbelaren ordez ederki erabil dai­

teke idatzizko laburbildumetarako etaberauen indargarri (materialak aldezaurretik presta litezke, denbora aurre­ratzeko ).

6.6. Magnetofoia

- Hizkuntz item berriak sartzeko bideizan daitezkeen era guztietako testuak

Gai monografikoa

entzuteko aukera ematen du (irakas­kuntzarako materialetatik hasi eta irra­ti-programa benetakoak, abestiak, zu­zeneko grabazioak).- Fonologiako zenbait alderdi berezi­

ki lantzeko egokia da, batez ere azen­tuazio eta entonazio-arauak, behin etaberriz errepika bait daiteke, inolako al­daketarik gabe.- Ikasleek esandakoa graba daiteke,

gero erroreak aztertzeko.

6.7. Bideoa

- Apropos-aproposa da egoerak mol­datu eta hizkuntzaren erabilerarekinbatera ematen diren alderdi paralinguis­tikoak lekutzeko etab., soinua isilduzeta irudia hormatuz.- Magnetofoiak bezala, era askotako

testuak entzuteko aukera ematen du,baina ikusizko osakinak izan daitezkeentzuterakoan trabagarri.

6.8. Realia (benetako gauzak)

- Gauzak: hizkuntz item berria bizitueta argitzeko baliagarriak.

- Pertsonak: hizkuntz item berria bi­zitzeko eta beronen itu­rri gisa.

6.9. Irakurtzeko testuak

- (Liburu, egunkari, aldizkari etaabarretatik aukeratuak.) Hizkuntz itemberriaren susperbide izan daitezke.

6.10. Gramatika-Iiburua

- Ikasgaia prestatzeko, hizkuntz kon­tzeptuak argitzeko egokia, bai ikaslea­rentzat bai irakaslearentzat.

6.11. Hiztegia

- Gramatika-liburuaren parekoa ira­kaslearentzat.- Hizkuntz item berriaren iturri baka­

rra agian ikaslearentzat ikasgelatik kan­po (jendea salbu).

37

7. SUMARIA: ZEINTZU DIRAAURKEZPEN ONAREN FUN­TSEZKO OSAGAIAK

Asko dira aurkezpen onaren ezauga­rriak -ikasleen iduriko ona- horrenondoren ez bait dute hizkuntz eduki be­rriaz inolako zalantzarik izaten. Edukihorren esanahia, ahoskera, ortografiaeta nola eta noiz erabiltzen den, guztiageratzen da argi.Faktore nagusiak laburbildu ditugu

hemen.

7.1. Aukeratutako ikuspegia

Deduktiboa, induktiboa ala gidatuta­ko aurkikuntza, irakasleari dagokiozein aukeratu, itemaren zernolakoaren,ikasleen adin-mailaren eta iteresen ara­bera. Ikuspegi deduktiboa hobesgarriaizan daiteke, eta denbora aurreratzenlagunduko du, araua erraz eta azkarulertzen baldin bada. Induktiboa beha­rrezkoa izango da, esanahia argitzekobiderik egokiena egoera denean edotatestuinguru argiagoak garrantzia due­nean. Aurkikuntza gidatuak ikasleabehartzen du bere kabuz arauak aurki­tzera eta azkenean hizkuntzaren ideiaargia uzten dio buruan.

7.2. Aurkezteko medioa

Arestian esandakoarekin lotura han­dia du honek, eta hizkuntz item bakoi­tzari begira aukeratu behar da.Istorio edo egoeraren bitartez egiten

denean, hauek argiak, errazak eta mol­datzen azkarrak behar dute izan. Go­goan hartzeko modukoak izan behardute eta argi nabarmentzen den eredua(edo ereduak, hobeto) eduki beren bai­tan. Istorioa edo egoera ikasleen adina,eskarmentua eta interesak kontuan har­turik aukeratu behar lirateke, honelaizango bait da garrantzizkoa eta esangu­ratsua.Gramatikaren bidetik jotzen baldin

bada, ikuspegi argia eta globala emanbehar da -hau da, gramatikaz beste al­derdi batzu ere azaldu; esate baterako,«zein egoeratan esan dezakegu hori ho-

38

rrela»- eta, batez ere, ulerterreza. Esa­nahiaren, formaren eta ahoskeraren al­derdiak ukitu behar ditu, eta ulertu denala ez jakiteko frogak ere tartean izangodira.Testuak erabiltzen badira, naturalak

izan behar dute eta ez egituraz zama­tuak edota hitz zailez jositakoak. Inte­resgarriak eta esaguratsuak izan beharlukete, ikaslearen esperientziarekin ze­rikusia dutenak, eta argi eta garbi na­barmendu beharko luke hizkuntz edukiberriaren esanahiak. Testuko hizkera,dela inplizitoa dela esplizitoa, indartuegin behar da (hizkuntz arauen azalpe­naren eta praktikaren bitartez).Nolanahi ere, ikaslearen sormenari

eta pertsonalizazioari lekua utzi beharlitzaieke edo berez praktikak egiteraeraman.

7.3. Baliabideak eta materialak

Irakasleak aukeratutakoak, edozerdelarik ere, ikasle guztientzat argia etaikusteko modukoa izan behar du. Mag­netofoiko grabazioak badira, naturalakizan behar dute eta ondo entzun. Asko­tan ongi etorriko da ikasleei hizkuntzitema aurkeztu ondoren testu batentranskripzioa ematea, hauek ikus deza­ten hizkuntza bere testuinguruan nolaerabiltzen den.

7.4. Aldiak

Sekuentzia lojiko bati jarraitu behar­ko litzaioke ikasleek, erabiltzen hasi au-

Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

rretik, hizkuntz eduki berria ikusi edoentzun eta uler dezaten. Honek proze­sua etapaz etapa moldatzea eskatzen du(ikus diagrama).

7.5. Ziurtapena, indartzea

Lan hauek ere aurkezpenaren bar­nean sartu behar lirateke, eta formakzuzen erabiltzea eta kontzeptuen kon­probazioa sartu horíen barnean.

7.6. Praktikarako aukera

Drill-en bitartez eta hasierako sorrne­na edo pertsonalizazioa dela bide landubehar lituzkete ikasleek bai hizkuntza­ren formak eta baita esanahia ere.

7.7. Adimen-ahalegina

Ikasleek hobeto hartzen dute buruanberen kabuz aurkitzen dutena. Beraz,aukera eta astia behar dute hizkuntzapentsatu eta sailkatzeko. Ihardun lasaiada onena.

7.8. Arbelaren aldia

Ikasaioko uneren batean ikasleek la­burpen bat behar dute, argia, motza etaulerterreza izango dena eta esanahia­ren, formaren, ahoskeraren eta besteedozein ezaugarriren arauak nabarmen­duko dituena.

* * *

Ulertu

llkusi/entzun

lUlertu

1

Egoera edo testuren baten bitartez (esplizituki ala inplizituki) testuingu­rua ematen da; hau izan daiteke esanahira heltzeko lehen urratsa.

Testutik hartutako edo egoeraren batean lehenengo aldiz azaltzen denitemari ematen zaio arreta; azalpena baldin bada, lehenengo aldiz en­tzundako/ikusitako itemari berehala jartzen zaio arreta.

Unean ikusi nahi den edukia gobernatzen duten arauak behar den neu­rrian nabarmentzen dira.

Esanahia: kontzeptua ematen du.KontrastearenEzezko frogaket;;:en- birtartez.lkusizko baliabideen /

Gai monografikoa

Forma:Ordezkapen-taularenAzalpenaren --' bitartez.Zenbait arauren ~

Ahoskera: Kontradikzioak etab. behatzez azalduz.Azentua (hitzena zein perpausena) azpimarratuz eta arbe­lean idatziz oOo.Jariotasunari laguntzeko errepika eta drill-en bidez.

Sistemasozia/a: Testu eta elkarrizketetan nor norekin ari den eta hiztunen ar­

teko harremanari arreta jartzeko galderak.

Ortografi arauak azaldu eta nabarmentzen ditu: puntuazioa,maiuskulak, etab.

Hitzezkoa zein idatzizkoa, arauak indartzeko moldatua, berauen erabile­raren frogak ere barnean dituena.

Oharra: Dela irakaslearen alabantza dela zuzenketa, hemen doazenekintza hauek indar dezakete sistema honen zenbait alderdi.

Esanahia: Galde-erantzun drillakEgoera !aburren ~Hedapen horizontalaren- bitartez.Zuriguneak betetzearen/

Ortografisistema:

Hasierakolanketa

Sormeneradaramate Forma: Esakunezuzenen

Trensforrnazlo-arlketen-c...; bitar!Ordezkapen-ariketen ~ ez.Cloze-ariketen _--

Ahoskera: Orain arte aipatutako edozeinek, ahoz egiten bada, lantzendu ahoskera.

Sistemasozia/a: Kontrastearen

Cloze-ariketen ::::::.bitartez.Elkarrizketaren /

Ortografisistema: Esandako edozein ariketa, idatziz egiten denean eta írakas­

leak zuzendurik.Sormena

Hasierako aurkezpena edo zuzenke­takoaren ondoren ahalik etagehien aur­keztatu behar zaio ikasleari hizkuntzaaskotariko testuinguru naturaletan, aldiberean hizkuntza egoera esanguratsu,gidatu edo irakasleak zuzendutakoetanerabiltzeko parada emanez. Hau beha­rrezkoa da esanahia eta forma argiakgerta dakizkion ikasleari, ia batere adi­mena nekatu gabe hizkuntza erabiltze­ko gauza izateraino alderdi guztietatikindartzeko.

Hau gutxitan gertatuko da hasierakoaurkezpena eta lanketa eman bezain las- 'ter. Lan hau, irakasleek ondo dakitenez,luze joaten da. Ikasleei hizkuntz edukiberriak bereganatzeko behar dituztenpraktika eta euskarriak emateko, ezin­bestekoa da denbora kontuz planifikatu,mailakatu eta banatzea (astetan ez ezik,baita hiruhilabeteka eta kurtso osorakoere) sartuberria den hizkuntz edukiaarauz birpasatu eta berrikusteko mo­duan.

39

40 Hizkuntz eduki berriak nota aurkeztu

Piramidearen ereduak argitzen duikasaio bakoitzean edo lekzio-multzoanekintza bakoitzari emango zaion denbo-

ra. Ikusten denez, hizkuntz item berria­ren aurkezpena icebergaren muturrabesterik ez da.

Esanahia, forma, ahoskera, ortografia,egokitasuna ezarri eta ziurtatzen ditueta guzli hori nabarmentzen. AURKEZPENA

Ekintza kontrolatua, ataza, arl­keta -idatzi zein ahozkoenbidezko lana-, lehen esandena indartzeko. Zuzenketaasko.

PRAKTIKA KONTROLATUA(justutasunean oinarritua)

AURKEZTAPENATestuinguru eta egoeradesberdinetan entzun, idatzieta hitz eginez. lrakaslearenzuzenketak.

Hizkuntza testuingurudesberdinetan erabili,ezagutu eta ulertzeko

:~:::~. esperimenta-/¡zio eta feed-backerakoaukera. ., _

PRAKTIKA ASKEA

lkasleak badu konfidantza bere buruarekin eta gauza da hizkuntza bere kabuz bizitzaerrealeko egoeratan erabiltzeko. ·

8. ERANSKINAK

8.1. Ikasgaiaren plangintza

Mai/a: Erdiko aurreratua.He/burua: Loturazko hitzen lehen sarrera (nahiz, hala ere, behintzat...).Denbora: 45 minutu.Materia/a/balíabideak: Arbela, berriemankizuneko testuak, loturak kenduta, egunkarieta­

ko zenbait titular beren galdera-gidekin.Ustea: lkasleek testua ulertzen dute lehengo ikasaioetan egin den lanari esker.

Badakite loturazko hitza zer den.Aurreikusten diren arazoak: Fonologikoak: although hitzaren ahoskatzea.

Egiturazkoak: perpausaren barrengo loturak, perpausen ar­tekoekin parekatuz (although eta however).

Prozedura

• Esanahiaren eraikuntza1. Arbelean esaldi-eredu bat idatzi:

lt was snowing, but she didn 't wear a coat. (Elurra ari zuen, baina hark ez zuen beroki­rik.)

2. lkasleei eskatu bi esalditan bana dezatela.lt was snowing. She didn't wear a coat. (Elurra ari zuen. Hark ez zuen berokirik.)

Gai monografikoa

3. ldatzi perpausok arbelean eta azaldu lehenengo esaldia bigarrenarekin kontrasteandagoela.lrk.: Esaldion esanahiak elkarren antzekoak dira ala kontrakoak?lk.: Kontrakoak.

4. Azaldu hau arbelean:

(+)ltwassnowing.(Elurra ari zuen.)

(-)She didn't wear a coat.(Ez zuen berokirik.)

5. Galdetu ikasleei but hitzak nola funtzionatzen duen ideia hauek lotzerakoan.6. Azaldu hori sinboloz arbelean.

( + ,but (baina) -)

• Forma nabarmentzea7. ldatz arbelean:

(Although +,-)(-, although +)

(+).(However,-)(+).(Nevertheless,-)

8. Eskatu ikasleei bi esaldiak konbina ditzatela, lotura horiek erabiliz.+

Erantzunak: - Although it was snowing, se didn't wear a coat. (Elurra ari zuen arren,

ez zuen berokirik.)

+- She didn't wear a coat, although it was snowing. (Ez zuen berokirik

elurra ari bazuen ere.) .+

- lt was snowing. However h did 't tNevertheless s e 1 n wear a coa .

(Elurra ari zuen. Saina hark ez zuen berokirik.

9. ldatz arbelean:In spite of the snow, she didn 't wear a coa t. (Elurra zen arren, ez zuen berokirik).Despite

• Esanahia ulertzeko gida

1O. Galdetu ikasleei zeren ordez dauden loturak in spite of/despite.· Erantzuna: Although.

11. Galdetu ikasleei ea although (nahiz eta) eta in spite of/despite berdin-berdin funtzio­natzen duten.Erantzuna: Ez.Galdera: Zertan dago aldea?Erantzuna: in spite ofeta despite-ren atzetik izena doa/ although-en atzetik perpausa.

12. Galdetu ikasleei ea «In spite of the snow, she didn 't wear a coet» (elurra zen arren, ezzuen berokirik) beste era honetan idaztea zilegi den: «She didn't wear a coat in spiteof the snow.»Erantzuría: Bai.

13. Esan ikasleei beren esku dauzkatela arau guztiak.lkasleek beren koadernoetan idazten dute arbelean dagoena.

41

42 Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

(+, but-)lt was snowing, but she dldn't wear a coat.

(+).(However, -)(+).(Nevertheless, -)

lt was snowing. However,Nevertheless, she didn't wear a coat.

(Although +,-)(-, although +)

Although it was snowing, she didn't wear a coat.She didn't wear a coat, although it was snowing.

(In spite of + noun/noun phrase, -)(Despite + noun/noun phrase, '-)(-in spite of/despite + noun/noun phrase)

In spite of the snow, she didn't wear a coa!.Despite the snow, she dldn't wear a coat.She dldn't wear a coat in spite of the snow.

despite

• Hasierako lanketa14. Zabaldu zeure ikasleei berriemanaldien testuak, zenbait zurigune dutelarik. lkasleek

osatu egin beharko dituzte, juntura-hitz egokiak erabiliz.

15. Erantzunak zuzenak direla ziurtatu.

• Ondorengo praktika16. Eman ikasleei egunkaritako titularrak eta zenbait galdera-gida, horiekin balera. lkas­

leek istorioak asmatuko dituzte horien bitartez. Gero idatzi egingo dituzte, lehen landudiren loturak erabiliz, arestian erabili direnak barne. Adibidez: because, so, and, besi­des, although, however ...

• Denboraren banaketa ikasaioetan

l. eguna 2.eguna 15. eguna

Gaia: Berri-emankizunak Gaia: Berri emankizuna Gaia: Esperientziak eta lorpe-nak

Helburua: • Hiztegia berri- Helburua: Lotura hitzak sar- Helburua: Idazketa lantzeakustea tzea eta lotura-hitzak

• Entzunketa ideia berrikusteaorokorrak atze-mateko

Trebetasuna: Entzumena Trebetasuna: Idazmena Trebetasuna: IdazmenaMintzamena Irakurmena

8.2. Ikasaioaren plangintza

Maila: Erdikoa.He/burua: lrakurtzeko testu baten bidez, hotsak deskribatzeko hiztegiko item batzu sartzea.

Denbora: Ordu bete.Materia/ak / ba/iabideak: Arbela, poema batzuren fotokopiak, lan-orria eta Cloze-ariketak.

Usteak: lkasleak jarriak daude poemako hitz eta egitura gehienetara; espirituen eta ira-txoen gaia eta istorioak gogokoak dituzte.

Aurreikusitako arazoak:Zenbait hitz elkarren antzekoak dira esanahian, hitzok non jarri dakoska.

Gai monografikoa

Prozedura

" Gaiari buruz zaletasuna sortu

Beldurra ematen dieten gauzez eztabaidatu bikoteka. lrakasleari feed-backa.

43

" Testuak eskatzen duen hiztegia badakitela ziurtatuldei jasa egingo dute ikasleek binaka, «tantasmak» gai direla.Feed-backa arbelean.lrakasleak to haunt, ow/s, superstition eta antzeko hitzak elizitatzen ditu ikasleengandik.

" lrakurketaPoema eta lan-orria banatzen ditu irakasleak.

The Haunted House

They said the housewas hauntedBut he laughed at lhem and said«Tul tul! l've never heard such tittle tattleAs ghosts that groan

5 And chains that rattle-And jusi to prove l'm in the righlPlease leave me here to spend the nighl!»They winked absurdly, tried to smother

Their ignoran! laughter and nudgedeach other1O And left him - justas dusk was falling

Wilh a hunchbackmoon and screechowls calling.(Not that this troubled himone bit -In fact, he was quite glad of il,Knowing it's every sane rnan's mission

15 To contradict all superstition).But what was that?

Outside it seemed as if chains rattledSomeone screamed!

«Comecome, it's merely nsrves» he's certain20 But jusi the same he draws the curtain

The stroke of twelve - but there's no clock!He shuts the door and turns the lock...Of course he knows lhere's no-one thereBut no harm's done by takingcare.

25 That noise again! he makesapause,Shutters lhe windows, bolts the doorsAnd seeks the safest place lo hide ......The cupboard's strong-He creeps inside.

30 Not that there's anything to fearHe tells himselfWhen al his earA voice breathes softly«Howdo you do?

35 1 am the ghost,Pray-who are you?»

Etxe azliatua

Aztiaturik zegoela zioten etxea,baina trufaren trufaz bera"Tul, tut» zebilen; ez dut inoiz halako kontakeriarikentzun, marrumatzen duen iratxorikezta binbilikatzen duen katearik,eta, egian nagoela frogatzearren,laga iezadazu bertan gaua igarotzen, arren.

Zentzugabeki beren farra keinukasaiatu ziren ilotzen, bata besteari ukondoka,eta utzi zuten, erortzear arrastiriadeika hontza, konkortua ilargia.Honek ez zuen batere kezkatzen;alderantziz, pozaren pozezzegoen lehertzen,jakinean gizon zuhurraren lana delasineskeria oro ukatzea.

Saina zer da hori?Kanpoan kateak direla binbilikatudirudi, norbaitek duela oihukatu!

"Tira, lira! urduritasunadal», ziur daga,baina, halere, kortinari ekin dio.Hamabi kanpaikada-baina erlojurik ez!­Atea itxi du, zerraila irauli kolpez.Badaki, noski, ez dagoela inor,baina nori egin diezaioke kalte izateak ardurakor?

Zarata hori ostera! Geratu zaigu,leihoak itxi, ateak trankatu dizkigueta ezkutatokirik seguruena aurkilu nahian dabilkigu.Armairua, bai, armairua!Narraztuz doa barrura.«Ezdago ezertaz beldurtu beharrik»dio berekiko,bere belarriaren albolikahots batek dionean xamurkiro«Nola zaude?lratxoa natzaizu,Nor zaitut, arren?»

44 Hizkuntz eduki berriak nota aurkeztu

lkasleek poema irakurri eta honako galderak erantzuten dituzte:- Non dago istorioko gizona?- Zergatik dago hor?- Fantasmatan sinisten du? iritziz aldatzen da?

lrakasleari feed-backa.

• Hiztegi-lanalkasleek hitzen esanahia ateratzen dute, bikoteka, testuinguruaren laguntzaz.

• 1 Hiztegiaz arretatzera eramango duen ulerketa zehatzagoaLan-orriko C eta D ariketak agiten dituzte ikasleek binaka eta gero feed-backa ematendiote irakasleari.Adibidea: ldatz itzazu soinua deskribatzen duten poemako hitzak eta zein hitzi lagun­

tzen dioten. Beste hitzik deskribatu al dezakete?

• Arbeleko aldialrakasleak hitzak esan erazten dizkio ikasleari eta ahoskera konprobatzen du, arbeleanidatzi aurretik.Erantzunak: calling - screechowls, a person (hontza, pertsona)

rattled - chains, coins (kateak, txanponak)laughter - a person (pertsona)screamed - someone (norbait)stroke - aclock (ordularia)

lkasleek beren artean eztabaidatzen dute hitzok aditzak ala izenak diren eta taula batbetetzen dute beren koadernoetan.

Noun Verb Regular //Irregular

cal! tocall l Xrattle to rattle Xlaughter tolaugh XScream toscream XStroke to strike, Struck/Struck X

• Hiztegiaren aurkezpenalrakasleak mimoz azaltzen ditu ekintzak eta hotsak: creak, groan, slam, tick, crack, rat­tle, rustle, strike.

• Ahoskera lantzeko errepikakAdibidea: He slammed the door angrily. (Atea zakar itxi zuen umore txartuta.)

He rattled the matches in the box. (Poxpolo-kaxa astindu zuen.)

• Hasierako lanketalkasleek binaka cloze-ariketa batzu egingo dituzte hiztegia finkatzeko.Adibidea: The chair ... as he sat down. (Aulkia ... hura eseri zenean.)lrakasleari feed-backa.

• Formak eta hitzen lekua nabarmentzealkasleek eta irakasleak taula bat moldatzen dute:

aditza erregularra irregularra lekua

toslam bai bai a door, awindowtoratle bai bai/ez a chain, matches, coins

stones, bottlesto groan bai ez aperson

Gai monografikoa

•• Hurrengo ariketaJarraipen-drilla

lrak.: What slammed? lkas.: The car door slammed.window

lrak.: What rattled? lkas.: The chains rattled in the box.matches

o Denboraren banaketa ikasaioetan

l. eguna 2.eguna 15.eguna

Gaia: Ikara Gaia: Espirituak Gaia: Etxebizitza, nolakoaden

Helburua: Lehenaldiaren bir- Helburua: Hitz berriak sartzea Helburua: Pasiba lantzeapasa eta narrazioko Hotzen hizregiaaditzaldiak lantzea

Trebetasunak: Entzumena Trebetasunak: Irakurmena Trebetasunak: IrakurmenaMintzamena Mintzamena

8.3. lkasgaiaren plangintza

Mai/a: Hasierakoa.

Helburua: «Used to» (ohi zuen) aurkeztea, lehengo ohiturak deskribatzeko.Denbora: 35'

Materíalak / balíabídeak: Arbela, tarjetak.

Usteak: lkasleek badakite orainaldia eta lehenaldia eta hiztegia ere ezaguna dute.

Aurreíkusten díren arazoak: «Used to» eta lehenaldi burutuaren arteko aldea.

Prozedura

• Esanahia lantzeko gida

1. Moldatu eta elizitatu arbelean marrazki/argazkien bitartez honako esaldi hauek:

John is a very rich man.He's got a Rolls Royce.

a big house in the country.He drinks champagne.He eats in expensive restaurants.He smokes Havana cigars.

Joan oso aberatsa da.Rolls Royce-a dauka eta baserri ederbatlandan.Txanpaina edan ohi du.Jatetxe garestietan jan ohi du.Habanoak erre ohi ditu.

Esan erazi perpaus gehiago ikasleei.

2. Last year he robbed a bank and the police caught him. He's in prison now. (Joan denurtean lapurreta egin zuen banketxe batean eta poliziak harrapatu zuen.)(Orain kartzelan dago.)

3. Galdera-kontzeptuak:

So, does he drink champagne? No. Beraz: Txanpaina edaten du?did he in the past? Yes. Lehen edaten zuen?veryoften? Yes. Maiz?

45

Ez.Bai.Bai.

46 Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

4. Formak eta ahoskera azaltzeaEntzun: He used to drink champagne. (Txanpaina edan ohi zuen.)

• Hasierako lanketa5. Errepika, denok balera eta banaka.

Ordezkapena arbelean.

6. Arbeleko aldiasubject + used to + bare infinitiveHe used to drink champagne. Hark ohi zuen: Txanpaina edan.

eat in expensive restaurants. Jatetxe garestietan jan.smoke Havana cigars. Habanoak erre.

«Used to» + infinitiboa iraganeko ohiturak adierazteko erabiltzen da.

7. Hedapenalkasleek errepika egiten dute eta esaldiak luzatzen «but» (baina)tik hasita.Txanpaina edan ohi zuen, baina orain ez du edaten.

orain ura edaten du.

• Pertsonalizazioalkasleak beren iraganeko zenbait pasadizoz mintzatzen dira.

• Denboraren banaketa ikasaioetan

l.eguna 2.eguna 15.eguna

Gaia: Iraganari buruz hitz egi- Gaia: Iraganeko ohiturez Gaia: Sinisteez hitz egiteatea mintzatzea

Helburua: Lehenaldi sinplea Helburua: «Used to» Helburua: «Used to»eta ekintzei (ohi zuen) sartzea berrikusteadagokion hiztegiaberrikusi

Trebetasunak: Mintzamena Trebetasunak: Mintzamena Trebetasunak: IrakurmenaIrakurmena Mintzamena

9.OHARRAK Agian Stephen Krashen izango da hizkuntzariburuz ikasteak hizkuntza ikasten batere laguntzenez duela esaten dutenen eredu edo ordezkaririk ja­torrena. Krashenen ustez, ikasleak input ulergarria­ren bitartez eskuratzen du hizkuntza. Hizkuntza«ikasteak» (hots, arauak ikasteak), bestalde, baditubere egitekoak, mugatuak, baina: 1) beren hizketamenderatzeko gauza diren ikasleei berau kontrola­tzeko ahalbidea ematen die, baina oso era muga­tuan, ez bait <lagobigarren hizkuntzako arau gutxibatzu besterik ikasterik; eta 2) ikasleak bigarrenhizkuntzako gramatikari buruz duen jakinminaasetzen da. Krashenek irakaskuntza eraginkorradefinitzerakoan dio horrelako irakaskuntza inputulergarri askorekin balera komunikaziorako auke­ra ugari ematen duena dela (ikasleei gustatu etahauek erakartzeko).Oso bestelakoa da Stevick eta Sharwood-Smith­

en jarrera. Hauen ustez, gramatikako arauak jaki-

(!) Hizkuntza hainbat sistema finitok osatzenduela dioen ikuspegiak sortzen dituen burutazioekematen dute Syllabusa antolatzeko oinarrria. Ez daartikulu honen xedea gogoeta horiek aztertzea eta«zer hizkera-modu irakatsi behar da?» galderarierantzun ematea. Alabaina, esan dezagun hizkuntzprograma eraginkorrak askotariko Syllabusak es­katzen dituela (lexikala, estrukturala, funtzionala,fonologikoa, trebetasunei buruzkoa etab.) ikasleenbeharrei erantzuteko.(2) Auzi honetan jarrera asko <lago, bigarren

hizkuntza bere ildo propioari jarraiki -irakasleren«eskuak» zerikusik ez duela- ikasten dela dioene­tik hasita, ikasleei hizkuntzaren aurrean analiti­koak izaten irakasteak lagundu egingo diela esatendutenetaraino.

Gai monografikoa

teak benetan laguntzen du bigarren hizkuntza esku­ratzen eta laster-bide izan daiteke komunikazio­-gaitasuna lortzeko. Bestela esan, ikasleak arauakbe tez hizkuntz ariketak egin ditzake harik eta treba­kuntzaz komunikazioan oharkabean baliatuko denarte. Beraz, garrantzia ematen zaio arauak azal­tzeari eta ariketak behar adinako aukeran emateari.

Ellis eta beste batzuk beste postura bat hobetsidute, lehengo biak bateratzen dituena. Hauentzatgarrantzia irakaskuntzaren ardatza eta irakastekoera bateratzean dago. Hizkuntza continuum batenluze-zabalean aztertzen da, mutur batean solas au­tomatiko/berezkoa dagoelarik eta estilo zainduabestean. Irakaskuntza ikaslearen helburuetatikabiatuz moldatuko da; helburu hori continuum ho­rretako puntu bat da. Beraz, helburua estilo natura­la baldin bada, irakaskuntza Krashenek markatuta­ko bidetik ibíliko da; baina helburua estilo zainduadenean, irakaskuntzaren ardatza arauak azaltzeaizango da eta ariketak egiteko aukera ematea.

Hizkuntz eduki berriak aurkezteari dagokio­nean, Krashenek esandakoari jarraitzen diotenakikuspegi «sintetikoaren» alde daude, ikasleak hiz­kuntz «zatiekin» lan egitearen alde alegia, item iso-

47

latuekin baino areago. Artikulu honek , nahiz etaitemak isolatzean eta nabarmentzean eta «arauakazaltzean» oinarritutako aurkezpen-tekniketan oi­narritua izan, ez du ikasleari «hizkuntza zati liseri­korrak» emateak duen baliorik ukatzen. Ikasgela­rako eritziak, azken finean, funtzionatuko duteneta irakaslearen beharrei erantzungo dieten meto­doak dira. Helduei gagozkielarik, begi bistakoa di­rudi beharrezkoa dela forma, esanahia, ahoskeraeta erabilera azaltzen duten moduei aurkeztatuaizatea eta baita berezko hizkera egitaratu gabeaere.

(3) Teoría konduktistaren arabera, pentsatu zenbigarren hizkuntzaren ikaskuntzan ama-hizkuntzazela interferentzien iturri nagusia, pentsatuz ama­-hizkuntzako egiturak bigarren hizkuntzakoekintrabatzen zirela. Geroztikako azterketek, ordea,argitu dute ikasleek laguntza handia izaten dutelaama-hizkuntzan oinarritzearekin. Ama-hizkuntza­ko arauek bigarren hizkuntzan beren antzeko arau­rik ez dutenean sortzen dira oztopoak; ikasleak or­duan, seguraski, bigarren hizkuntzako ítem edo egi­tura horiek erabiltzea saihestu egingo du. Era be­rean, errazago da interferentzia bi hizkuntzatan el­karren antzeko egiturak direnean.

BIBLIOGRAFIA

ELLIS, R. (1985): Understanding Second LanguageAcquisition, Oxford, Oxford University Press.

BRITISH CouNCIL (1982): Humanistic approaches:an empírica/ view, London, The British Council.(ELT Documents, 113. zenb.).

HARMER, J. (983): The Practice of English Langua­ge Teaching, London, Longman.

HoWATI, A.P.R. (1984): A Historyof Eng/ish Lan­guage Teaching, Oxford, Oxford UniversityPress.

KRASHEN, S.D. (1985): The Input Hypothesis: ls­sues and lmplications, London, Longman.

R!CHARDS,J.C.; RODGERS,T.S. (1986): Approachesand Methods in Language Teaching, Cambridge,Cambridge University Press.

RIVERS, W. (1981): Teaching Foreign Language

Skills, Chicago, University of Chicago Press (2.ed.).

lNTERNAT!ONALHouss (1985): RSA Distance Trai­ning Programme, London, International House.

SWAN,M.; WALKER, C (1984): The Cambridge En­glish Course, Cambridge, Cambridge UniversityPress.

VvGOTSKY, L.S. (1962): Thought and Language,Cambridge, Mass.: The MIT Press.

WrLKINs, D.A. (1972): Linguisticsin Language Tea­ching, London, Edward Arnold.

STORK,F.C.; WIDDOWSON,J.D.A. (1979): Leamingabout Llnguistics, London, Hutchinson.

WALLWORK,J.F. (1969): Language and Linguistics,London, Heineman.

PRESENTACION DE LENGUA

La presentación de cualquier ítem lingüísticonuevo supone generalmente aislarlo, de algúnmodo, del cuerpo principal que constituye la len­gua. Qué contenidos lingüísticos hay que enseñar escuestión que atañe al syllabus, la mayoría de las ve­ces impuesto por alguien que no es el profesor.Cómo enseñar, qué destacar y cómo proporcionar alos estudiantes la práctica suficiente atañe, sin em­bargo, a este.

Este artículo considera los múltiples sistemas dela lengua, desde el semántico y social al fonológico,y los factores del aprendizaje como del aprendiz queinfluencian e inspiran los métodos y técnicas que unprofesor tiene a su disposición para facilitar la plani-

ficación y ejecución de la presentación. Examina lasdiversas orientaciones en torno a la introducción denuevos contenidos lingüísticos, así como los mediosmediante los cuales los nuevos contenidos se hacenaccesibles al aprendiz, de acuerdo a sus inherentesventajas y desventajas. En él se discute una gama detécnicas para el resaltado del significado y la forma.A fin de que la discusión resulte clara, se proporcio­nan diversos ejemplos e ilustraciones. Se examina,igualmente, la variedad de recursos de enseñanzaexistentes hoy día-desde el video a los objetos rea­les, pasando por el libro de texto. El resumen finalsitúa el momento de la presentación de nuevositems lingüísticos dentro de un marco más ampliodel aprendizaje y la enseñanza formal de la lengua.

48 Hizkuntz eduki berriak nola aurkeztu

LANGUAGE PRESENTATION

The presentation of any new item of languageusually involves isolating it in sorne way from themain body of language. What language to teach isa syllabus decision, and most often determinad bysomeone other than the teacher. How to teach it,what to highlight and how to give the learners suffi­cient practica concerns the teacher.

This article considers the multiple systems of lan­guage, ranging from semantic and social to phono­logical, and the learning and learner factors that in­fluence and inform the methods and techniques ateacher has at his disposal to facilitate the planningand execution of his presentation. lt looks at the va-

rious approaches to introducing new language inthe light of teaching history and linguistic theory,and it examines the media by wich new language ismade accessible to the learner, according to theadvantages and disadvantages inherent in each. Avariety of techniques for highlighting meaning andform are discussed, and examples and illustrationare provided to make discussion clear. The curren!range of teaching aids, from video to coursebook toreal objects, are examinad as well, anda final sum­mary locales the language presentation stage wi­thin a broader framework of formal language tea­ching and learning.

PRESENTATION DE LA LANGUE

La présentation de tout item linguistique nouveauimplique, d'une certaine [acon, son iso/ement ducorps principal que constitue la langue. Dire quelsson/ les contenus linguisttques qu'il [aut enseignercela concerne le sy/labus, imposé laplupart du tempspar quelqu'un qui n'est pas le professeur,

Cet article envisage les mu/tiples systémes de lalangue, depuis le sémantique et le social jusqu' auphonologique, et puis aussi les facteurs de l'appren­tissage, comme ceux de/' éléve, qui influencent et ins­piren/ les méthodes et les techniques qu'un profes­seur dispose en vue de faciliter la planifica/ion et/'exécution de la présentation. 11examine d' autre par/les diverses orientations concernant l'introduction denouveaux contenus linguistiques ii la lumiére de l'his-

toire de l'enseignement et de la théorie linguistique,ainsi que les moyens ii travers /esquels les nouveauxcontenus deviennent accesibles ii l'éléve, tenant encompte ses avantages et désavantages inhérents. Unegamme de techniques pour [aire ressortir la significa­/ion et la forme y es/ étudiée, et puis elle est accom­pagnée d'exemples et d'illustrations. On y examine,éga/ement, la variété de ressources d'enseignementqui existent de nos jours =despuis le vidéoscope jus­qu' aux objets réels, en passant par le manuel.

Le résumé final situe le moment de la présentationde nouveaux items linguistiques dans un cadre pluslarge de /'apprentissage et de l'enseignement forme/de la langue.