1. IDADE CONTEMPORNEA Ceip Frian-Teis (Vigo) Curso 2014-15 2. IDADE CONTEMPORNEA A Idade Contempornea o periodo de tempo que vai desde a Revolucin Francesa (1789) ata hoxe. Abrangue os sculos XIX, XX e XXI. Os feitos mis salientables desta etapa histrica son: S. XIX - Revolucin Francesa - Revolucin industrial - Guerra de Independencia espaola SS. XX - XXI - Guerras mundiais - Segundo sculo de ouro espaol - Guerra Civil espaola - A transicin - A actualidade 3. IDADE CONTEMPORNEA (s. XIX) A REVOLUCIN FRANCESA A Revolucin Francesa foi un conflicto que provocou grandes cambios sociais e polticos en Francia e, polas consecuencias, noutras nacins de Europa e de Amrica Latina. O 14 de xullo de 1789, os campesios cansados das inxustizas sociais e da crise econmica, unidos burguesa, levantronse contra a nobreza eliminando os seus privilexios. Consecuencias: - Desaparece a monarqua absoluta - Establece que todas as persoas somos iguais ante a lei, e polo tanto, temos os mesmos dereitos e libertades (Declaracin dos dereitos humanos) 4. IDADE CONTEMPORNEA (s. XIX) A REVOLUCIN INDUSTRIAL Cocese como Revolucin Industrial aos grandes cambios econmicos e sociais que se produciron no sculo XIX. Estos cambios provocarn a desaparicn da sociedade estamental contro- lada pola nobreza e a aparicin da sociedade moderna, baseada na indus- tria e no control doutra clase social, a burguesa. A sa orixe atpase en Inglaterra, onde por vez primeira comzase a utilizar novas fontes de enerxa (carbn) e novas mquinas (a mquina de vapor) favorecendo unha gran mellora na productividade industrial. Houbo grandes cambios no transporte e na industria: - Ferrocarril - Grandes fbricas (industria textil, siderurxia, qumica) 5. IDADE CONTEMPORNEA (s. XIX) A R E V O L U C I N I N D U S T R I A L 6. IDADE CONTEMPORNEA (s. XIX) Mentres toda Europa Central iniciara o proceso de industrializacin, Espaa segua sumida nun mundo rural no que se produciran poucos cambios. A REVOLUCIN INDUSTRIAL EN ESPAA Causas do retraso industrial en Espaa - Falta de demanda de productos industriais (malas comunicacins, agricultura moi atrasada, escaso consumo por falta de capital) - Escasa industria (talleres artesanais, dispersin da produccin) - Contrastes xeogrficos (interior pouco desenvolvido, zonas perifricas industrializadas: Pas Vasco siderurxia-, Catalua -textil-) 7. IDADE CONTEMPORNEA (s. XIX) A SOCIEDADE NO S. XIX A sociedade do s. XIX, como consecuencia da Revolucin Francesa, da Revolucin Industrial e do aumento demogrfico organizouse en tres grupos ou clases sociais: Clases altas: - terratenentes (propietarios de terras) - burgueses (propietarios de industrias, banqueros, grandes comerciantes) Clases medias: - pequenos comerciantes e empresarios - profesionais liberais (mdicos, avogados,...) Clases populares: - obreiros - campesios - mendigos As condicins laborais dos obreiros nas grandes fbricas eran moi duras (infravivendas, longas xornadas de traballo e salarios moi baixos). Para defender os seus dereitos e intereses laborais e sociais os obreiros organizronse en sindicatos 8. IDADE CONTEMPORNEA (s. XIX) A GUERRA DE INDEPENDENCIA ESPAOLA (1808 - 1814) A principios dos. XIX goberna en Francia Napolen Bonaparte, que tenta dominar Europa e crear un gran imperio. Napolen, co pretexto de invadir Portugal, entra en Espaa e obriga ao rei a abandoar o pas e proclama ao seu irmn rei de Espaa (Jos I). Os cidadns de Madrid sublvanse contra Napolen o 2 de maio de 1808 e comeza a Guerra de Independencia, que rematar no ano 1814 coa expulsin dos franceses do territorio espaol e permitindo a volta de Fernando VII. Un alzamento popular, o 28 de marzo de1809, permitiu recuperar Vigo das tropas napolenicas. Este fito histrico, que os vigueses e viguesas conmemoran coa Reconquista, deulle a Vigo o ttulo de cidade. 9. IDADE CONTEMPORNEA (s. XIX) A Constitucin de 1812 e o regreso de Fernando VII Durante a Guerra de Independencia, as Cortes elaboran e promulgan en Cdiz a primeira Constitucin espaola (19 de marzode 1812), coecida como a Pepa. Rematada a Guerrra, Fernando VII regresa a Espaa, abolindo a Constitucin e instaurando de novo a monarqua absoluta. 10. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) A 1 GUERRA MUNDIAL (1914 1918) A 1 G. M. foi o conflicto armado que estalou en 1914 e rematou en 1918. A exaltacin do nacionalismo e as rivalidades econmicas por controlar as colonias dividiron aos pases europeos en dous bloques antagnicos: - As potencias centrais (Imperio Alemn e Imperio Austro-Hngaro) - Aliados (Francia, Inglaterra e Rusia). Na Paz de Pars, os aliados impuseron a Alemania a sinatura do Tratado de Versalles, cunhas condicins dursimas, considerado un ultraxe nacional. En Alemania o Tratado provocou un fondo resentimento contra os vencedores, os aliados. 11. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) 12. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) A 2 GUERRA MUNDIAL (1939 1945) A 2 G. M. comenza en 1939 e dura ata 1945. Por unha parte loitaban as forzas chamadas do eixo : Alemania, Italia e Xapn, que representaban os estados totalitarios, e por outra, as forzas aliadas, formadas polas democracias occidentais e a Unin Sovitica. As causas principais da Guerra van ser a negativa de Alemania a aceptar as fronteiras establecidas no Tratado de Versalles e o seu afn de dominio en Europa, e o expansionismo de Xapn no Extremo Oriente. O comezo do conflicto sitase no 1 de setembro 1939, coa invasin alemana de Polonia, o primeiro paso blico da Alemania nazi na pretensin de fundar un gran imperio en Europa, que provocou a inmediata declaracin de guerra de Francia e a maior parte dos pases do Imperio Britnico ao Tercer Reich. A guerra acabou cunha victoria total dos Aliados sobre o Eixe en 1945. A 2 G. M. alterou as relacins polticas e a estructura social do mundo. 13. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) 14. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) 2 SCULO DE OURO ESPAOL Entre finais do s. XIX e os inicios do s. XX Espaa goza dun gran esplendor cultural que transformar a arte e a cultura: - Literatura: Romanticismo: Bcquer, Rosala, Espronceda. Realismo: Galds. Xeracin do 27: Lorca, Alberti - Ciencia: Severo Ochoa (premio Nobel de medicina) Ramn y Cajal (premio Nobel de medicina) 15. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) 2 SCULO DE OURO ESPAOL - Pintura: Impresionismo: Soroya, Regoyos, Ruisiol Cubismo: Picasso Surrealismo: Dal - Arquitectura: Modernismo: Gaud 16. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) A GUERRA CIVIL ESPAOLA. A DICTADURA A Guerra Civil, de 1936 a 1939, orixinada despois de varios anos de inestabilidade poltica e social, enfrontou aos espaois entre si, por motivos polticos e ideolxicos. A Guerra Civil comezou en 1939 coa alzamento do excito contra o goberno democrtico da II Repblica. A poboacin espaola dividiuse en dous bandos: - Bando republicano que apoiaba Repblica. - Bando sublevado (nacional) que apoiaba ao xeneral Franco. Ao rematar a Guerra coa ocupacin de Barcelona e Madrid polas tropas do xeneral Franco, e coa victoria do bando nacional, Espaa quedou empobrecida e destrozada, provocando unha forte emigracin. Implantouse como forma de goberno unha dictadura, dirixida por Franco, que durante 40 anos prohibiu as libertades e os partidos polticos: - Suprimiuse a Constitucin. - Suprimronse os partidos polticos e os sindicatos. - Promulgronse leis que limitaban as libertades e dereitos dos cidadns. Todos os pases democrticos romperon relacins diplomticas con Espaa, que quedou aillada internacionalmente. 17. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) 18. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) A TRANSICIN morte de Franco en 1975, dse en Espaa un periodo de cambios polticos coecido como a Transicin. Coa proclamacin de Juan Carlos I como rei pensed en marcha unha serie de reformas coa intencin de instaurar un sistema democrtico: - Legalizacin dos partidos polticos. - Legalizacin dos sindicatos. As primeiras eleccins celbranse en 1977, resultando gaador UCD (Unin de Centro Democrtico), partido liderado por Adolfo Surez, que como presidente do goberno, convoca aos principais partidos polticos para redactar unha Constitucin, que foi aprobada polas Cortes Xerais e por todos os espaois no ano 1978. A Constitucin de 1978 establece como puntos fundamentais: - A monarqua parlamentaria como forma de goberno. - Garantiza os dereitos de todos os espaois. - Organiza o territorio en CC. AA: 19. IDADE CONTEMPORNEA (s. XX) 20. IDADE CONTEMPORNEA (s. XXI) A ACTUALIDADE Nas eleccins de 1982, triunfa o PSOE liderado por Felipe Gonzlez. o final da Transicin. Con Felipe Gonzlez comopresidente (1982 1995, realzanse diversas reformas sociais, polticas e econmicas: - Espaa ingresa na CEE. - Aprbanse os ltimos estatutos de autonoma. Entre 1996 e 2004, preside o goberno Jos M Aznar, lider do PP. Logrouse certa estabilidade econmica e Espaa adopta o euro (2002) como moeda oficial. En 2004, o PSOE gaa as eleccins e Jos Luis R. Zapatero convrtese en presidente do goberno. En 2011, o PP gaa as eleccins por maiora absoluta e nombrado presidente do goberno Mariano Rajoy, que emprende unha serie de reformas econmicas caracterizadas pola austeridade e os recortes, sobre todo en materia social, sanitaria, en educacin, para tentar superar a grave crise econmica. Os efectos adversos da crise, converteron a Espaa nun dos pases onde as desigualdades medraron mis nos ltimos anos en relacin cos pases do noso entorno europeo. 21. IDADE CONTEMPORNEA (s. XXI)