Ingurumen-inpaktuaren adierazpena · 2015-09-23 · «Erronka Garbia» proiektuaren asmoa da haur...

Ingurumen-inpaktuaren adierazpena

2014ko azaroa

Argitalpena 2014ko uztaila.

Argitaratzailea: Ihobe, Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa. Ingurumen eta Lurralde Politika Saila. Eusko Jaurlaritza.

Edukia: Ihobe sozietateak egindako dokumentua

Argazkiak: Eskuduntzak:

Argitalpen hau %100 paper birziklatuan inprimatu da.

2

INGURUMEN ADIERAZPENA > EDUKIEN TAULA

EDUKIEN TAULA

1.Sarrera……….….………..….…..………………… 3. or

2.Komunikazioa eta sentsibilizazioa… 5. or

3.Erronka Garbia………………..………………..…. 7. or

4.Ingurumen-inpaktua………..….....….. 9. or

4. Jarduera-ardatzak ….…………………..……. 15. or

Mugikortasuna……….......….. 15. or

Energia ….………....…....…....19. or

Ura………...……….......…..…..23. or

Erosketak………..……......…..27. or

Azpiegiturak……..….…….…..31. or

Hondakinak……..……..……...35. or

5.Datuak…………..…...….……….….. 41. or

3

Ibilaldia Ibilaldia Bizkaiko Ikastolen Elkartearen urteroko jaia da, euskararen erabilera bultzatzeko asmoz. Lehenengo Ibilaldia Getxon ospatu zen, 1978an, eta euskal hiztun guztientzako urteroko hitzordu bila-katu zen. Urtero, ikastola bat arduratzen da ekital-dia antolatzeaz, eta Seber Altube izan da 2014an Gernika-Lumon egin denaren arduraduna. Ibilaldiak urtero ia 100.000 pertsona biltzen ditu he-rri batean eta egun bakar batean; hortaz, antola-tzaileek koordinazio- eta plangintza-ahalegin han-dia egin behar izaten dute. Agerikoa da halako eki-taldi batek inpaktu handia eragiten duela berau egi-ten den herrian. Horregatik, Urdaibai Biosfera Erre-serbaren ingurunean egin zenez aurten, helburuen artean ezarri zen ekitaldia ingurumena ahalik eta gehien errespetatuz antolatzeko helburua. «Erronka Garbia» lemapean, hainbat ingurumen-

irizpide ezarri ziren, ekitaldiaren ingurumen aztarna minimizatzeko eta inguruarekiko inpaktua murrizteko neurriak txertatuz.

Lekua

2014ko Ibilaldia Gernika-Lumon (Bizkaia) egin zen, Busturialdea-Urdaibai eskualdean. Eskualde hori 20 herrik osatzen dute, eta naturgune paregabe baten bihotza da. Hain zuzen, UNESCO era-kundeak «Biosferaren erreserba» izendatu zuen 1984an. Biosferaren erreserba horren baitan, Euskal Autonomia Erkidegoko paisaia- eta ekologia-aniztasun handiena dago seguruenik, eta zalantzarik gabeko balio naturaleko espezieak daude. Gainera, Urdaibaik hainbat aztarnategi arkeologiko eta aztarna historiko ditu; horietako asko balio handikoak dira eskualdean gizakien presentziaren lehen faseak ulertzeko eta paisaia eraldatzeko izan zuten gaitasuna argitzeko.

SARRERA > IBILALDIA

01. Sarrera

Ekitaldiaren inaugurazio-ekitaldia Bizkaiko Foru Aldundiaren Euskal Herria Museoa inguratzen duen Europa parkean egin zen, eta han izan ziren Ingurumen sailburua, Bizkaiko ahaldun nagusia eta beste pertsona ospetsu batzuk. Bere mintzal-dian, sailburuak eskerrak eman zizkien ekitaldia antolatzen lan egin zuten pertsona guztiei, baita jaiaz gozatzeko Gernikara etorritako bertaratu guztiei ere.

4

20%

SARRERA > IBILALDIA

Ekitaldia Ibilaldia urtero kanpoan egiten den jaia da. Aurtengo Ibilaldiak 6,5 kilo-metro zituen. Zati handiena Gernika-Lumon zegoen, gainerakoa Foruan, Urdaibai eskualdeari presentzia ema-teko. Ibilbidean lau gune edo aisiarako eremu zeuden. Horietan, Ibilaldira joan zirenek indarrak berritu zituzten txosnetan eta kontzertuez eta gaine-rako ikuskizunez gozatu zuten. Inguruetan 16 aparkaleku gaitu ziren mota askotako ibilgailuetarako (karabanak, autobusak eta autoak) eta herrira sartzeko garraio publikoko zerbitzuak indartu ziren. Tren-geltokietatik eta autobus-geralekuetatik hurbil, ibilbidera sartzeko sarrerak seinaleztatuta zeuden. Ibilaldian zehar eta guneen baitan komun eramangarri ugari ezarri ziren. Era berean, hainbat iturri zeuden, eta mapetan ere seinaleztatuta zeuden, bertaratuek errazago aurkitu ahal izateko. Ibilbidea hesiekin eta balizaje-zintekin mugatuta zegoen, eta horiek adierazten zuten jarraitu be-harreko bidea. Seinaleztatzeko hainbat kartel ere jarri ziren, bertaratuei guneen kokapena erakus-teko eta ingurumen-sentsibilizazioko mezuak emateko. Guneetan janari- eta edari-txosnak zeuden, eta egun osoan ikuskizun, kontzertu eta jarduera ugari egin ziren. Gune bakoitzak bertaratuei zuzendutako gai bat zuen. Adibidez, txikiek gaztelu puzgarrietan ibili ahal izan zuten Lurgorri gunean, eta helduek kontzertuez gozatu zuten Foruko zelaian.

Hainbat kontzertu izan ziren, eta baita dantza eki-taldi bat ere.

Hornidura: 1 Edari txosna 1 Janari-edari txosna Herri bazkaria Eszenatoki 1 6 komun eramangarri + autobús komun 1

Gunean gazteentzako kontzertuak izan ziren.

Hornidura: 4 Edari txosna Janari-txosna 1 Eszenatoki 1 22 komun eramangarri

Kontzertuez gain, tirolina, herri-kirolak eta Pedal Power (elektrizitatea sortzeko bizikletak) jarduerak izan ziren.

Hornidura: Edari txosna 1 Janari-txosna 1 Eszenatoki 2 9 komun eramangarri Pedal Power

Umeentzako prestatuta zegoen gunea, eta honetan jarduera hauek izan ziren: pailazoak, puzkarriak, eta abar.

Hornidura: Edari txosna 1 Janari-edari txosna 1 Eusko Label txosna 1 Herri bazkaria Eszenatoki 2 6 komun eramangarri + autobús komun 1

5

02. Komunikazioa eta sentsibilizazioa

Ekitaldi baten ospakizuna ez da soilik ekitaldia gauzatzen den egunera mugatzen. Aldez aurretik hartzen diren neurriak oso-oso garrantzitsuak dira, eta ekitaldiaren jasangarritasunarekiko duten konpromiso-maila zehazten dute. Honelako ekitaldietan, ekitaldian bertan hartutako neurriak aldez aurretik hartutako neurriak bezain garrantzitsuak dira. Aurreko faseetan neurririk garrantzitsuenetako bat komunikazioa da; izan ere, erabakigarria da antolakuntzak ezarritako ingurumen-helburuak lortzeko eta ekitaldira bertaratutakoen jarreran eragina izateko. Hori dela-eta, Bizkaiko Foru Aldundiko Ingurumen Sailak Ingurumeneko Komunikazio eta Sentsi-bilizazio Plana onartu eta abian jarri zuen, ingurumen-partaidetzako jarraibide jasangarriekin, garraio jasangarrian eta taldekoan joateak dituen onurei buruz kontzientziatzeko eta hondaki-nen sorrera murrizteko; hain zuzen, bi faktore horiek dira ingurumen-aztarna gehien eragiten du-tenak. Era berean, Bizkaiko Foru Aldundia izan zen «Ingurumen-jasangarritasunaren dekalogoa» idaz-teko arduraduna, ingurumenari dagokionez jasangarriak diren jarrerei buruz sentsibilizatzeko eta horiek bultzatzeko kanpoan egindako ekitaldi batera joaten diren pertsona guztien artean.

Ingurumen jasangarritasunaren dekalogoa

ERRONKA GARBIA > KOMUNIKAZIOA ETA Y SENTSIBILIZAZIOA

6

Bideoklipak

Bideoklipak figurante boluntarioekin grabatu ziren Bus-turialdean, taldeko garraioaren erabilera bultzatzeko eta hondakinak berrerabiltzearen, murriztearen eta bir-ziklatzearen garrantzia erakusteko. «Izan zaitez zure ingurukoen eredu eta zabal ezazu ingurumeneko me-zua. Erronka Garbia!». Horixe da bi bideoklipen izenda-tzaile komuna, zeinak hainbat artistaren lankidetza es-kuzabala izan baitzuten. Adibidez, Kepa Junkerak melo-diak laga zituen eta Oihan Vega kazetariak eta Eneritz Artetxe aktoreak ere parte hartu zuten. «Ekoenbaxadore» horiek amaierako mezua indartu zu-ten, eta publikoa eredu horrekin jarraitzera gonbidatu zuten.

Dekalogoa oinarritzat hartuta, mezu zuzenak ere egin ziren honelako ekitaldi batera joan baino lehen hartu behar diren erabakiei buruz (garraio iraunkorrean eta taldekoan joatea edota motxila jasangarritasun-irizpideekin prestatzea), baita ekitaldian zuzen jokatzeari eta gozatzeari buruz ere. Mezu horiek ekitaldira joango zirenei helarazteko informazio-flyerak banatu ziren, ingurumen-irizpideen pean eginak. Halaber, sare sozialetan banatzeko mezuak ere sortu ziren, baita irrati-iragarkiak eta bi bideoklip ere, Ibilaldian parte hartzeko moduari buruz.

Ingurumen-aholkuak

«Erronka Garbia» proiektuaren asmoa da haur eta gazteengana iristea, ingurumena errespeta-tzen duten jarrerak finkatzeko haiengan. Horregatik, «Ingurumen Aholkuak» proposamena ere egin zen. Aholku horiek didaktikoak eta eskola-adineko publikoarentzat egokitutakoak izan zi-ren. Euskadiko hezkuntza-zentroetan banatu ziren, Ikastolen Elkartearen eta Ingurugelaren (Eusko Jaurlaritza) laguntzarekin, gazteenen artean gogoeta eta bizi-ohitura jasangarriak sor-tzeko xedearekin.

Ingurumen-

sentsibilizazioko

hainbat ekintza egin ziren

ERRONKA GARBIA > KOMUNIKAZIOA ETA SENTSIBILIZAZIOA

7

03. Erronka Garbia

Zer da ekitaldi jasangarri bat?

«Ekitaldi jasangarria da ingurumenarekiko balizko inpaktu negatiboak minimizatuz eta, era berean, antolatzaileentzat eta tartean izandako eragile guztientzat ondare positiboa utziz di-seinatutako, antolatutako eta gauzatutako ekitaldi bat». (SUSTAINABLE EVENTS GUIDE, UNEP.- United Nations Environmental Programme)

ERRONKA GARBIA > EKITALDI JASANGARRIA

8

ERRONKA GARBIA > EKITALDI JASANGARRIA

Ingurumen-alderdiak Mugikortasuna: Mugikortasunak atmosferan inpaktua sortzen duten isurketak dakar-tza. Inpaktu horretan eragina dute egindako distantziak, erabilitako garraio motak eta horietan doazen pertsona kopuruak.

Energia: Ekitaldiaren kontsumo elektrikoak (argiztapena, soinua jartzea, elementu elektronikoak, etab.), izan sare elektrikotik zuzenean lortutakoak, izan ekipo elektro-geno baten bidez lortutakoak, kontuan izan beharreko inpaktua dakar berarekin.

Ura: Premia hidrikoak estaltzeko beharrezkoa izan den ur-eskaera, baita ekitaldian sortutako hondakin-uren tratamendua ere.

Erosketak: Erosketek atxikitako inpaktua eragiten dute, eta, beraz, garrantzitsua da hornitzaileak eta produktuak hautatzerakoan jasangarritasun-irizpideak aintzat har-tzea.

Azpiegiturak eta instalazioak: Lagapen edo alokairu bidez kudeatutako aldi baterako erabilerarako ekipamenduak erabili dira ekitaldian.

Hondakinak: Ibilaldian sortutako hondakinek ekitaldiaren fase guztietan ekoiztutako jatorri desberdineko hondakinei egiten diete erreferentzia. Hondakin horiek honako hauek dira, besteak beste: instalazioen eta materialen garraioan erabilitako bilgarriak eta cateringeko hondakin organikoak.

Erronka Garbiaren xede nagusia da kanpoan ekitaldiak antolatzean jasangarritasun-irizpideak sartzea, horrelako ekitaldiek dakarten ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-inpaktua kontuan hartuta. Ibilaldiaren edizio honetan kontuan izan ziren ekitaldiarekin zerikusia zuten eta ingurumenean elkarreragin nabarmena zuten jarduerak, produktuak edo zerbitzuak. Horrela, ondoko inguru-men-alderdiak zehaztu ziren:

Hainbat ingurumen-alderdiri lotutako inpaktuak mi-nimizatze aldera, sei jarduera-ardatz ezarri ziren. Horiek ondoren deskribatuko dira. Era berean, kon-tsumoak monitorizatu ziren ingurumen-aztarna neurtzeko beharrezkoak ziren datuak biltzeko, eki-taldian abiarazitako neurrien eraginkortasuna eba-luatzeko eta etorkizunean hobekuntzak egin ahal izateko

9

ERRONKA GARBIA > INGURUMEN INPAKTUA

03. Ingurumen inpaktua

Ibilaldia bezalako jaiek ingurumenean eragina dute. Inpaktua arintzeko, aurten antolatzaileek inguru-men-irizpideak txertatu dituzte. Ezarritako neurrien eraginkortasuna neurtzeko eta inpaktu osoa kuantifikatzeko, hiru ingurumen-adierazle aztertu dira, jaiaren bizi-zikloaren azterketaren arabera:

Karbono-aztarna Ingurumen aztarna Aztarna hidrikoa

Jaiaren hiru aztarna horiek kalkulatzeko, bizi-zikloaren azterketaren 3 ikuspuntu erabili ziren, inpak-tuak kategorietan taldekatzeko:

Guneen arabera: Ibilaldia lau gunetan bereizita zegoen. Horrenbestez, gune bakoitzaren inpaktua be-reizita kalkulatu zen, gune bakoitzaren alderdi nabarmenenak eta hobetu beharrekoak aztertzeko.

Jarduera-ardatzen arabera: Jaiaren antolaketan ingurumen-irizpideak txertatzerakoan, 6 jarduera-ardatz ezarri zituzten Ibilaldiaren ingurumen-inpaktuak arintzeko. Hala, aurretik ezarritako ardatzen inpaktu osoa kalkulatu zuten.

Zuzenekoa vs zeharkakoa: Egitura horretan, antolaketak eragindako inpaktua eta jaiari lotutako in-paktua bereizi nahi izan ziren.

Zuzeneko inpaktua: Jaiaren antolaketak zuzenean eragingo dituen ingurumen-alderdiak biltzen ditu (produktuen erosketa, kontsumo energetikoak, azpiegituren muntaketa, etab.)

Zeharkako inpaktua: Kategoria honetan biltzen dira jaiaren antolaketak zuzenean eragiten ez dituen inpaktuak, hau da, jardueraren, produktuen edo zerbitzuen ondorio direnak (kokalekurainoko garraioa, Ibilalditik kanpoko produktuak, etab.)

Lortutako emaitzak, datorren edizioetako ingurumen inpaktua murrizteko helburuak finkantzeko erabiliko dira. Gainera, edizioen arteko konparaketa egitea ahalbidetuko du, egindako akats zein hobekuntzei erreparatuz.

Zer da bizi-zikloaren azterketa? Bizi-zikloaren azterketa produktu, prozesu edo sistema batek bere bizi-ziklo osoan (lehengaiak es-kuratzen direnetik bizi-zikloa amaitzen zaion arte) ingurumenari sortzen dion eragina neurtzeko ba-lio duen tresna metodologikoa da. Sisteman egindako sarrerak eta irteerak bildu eta aztertzen dira eta, hortik produktuak ingurumenari sor diezazkiokeen inpaktuen berri ematen duten emaitzak lor-tzen dira, ondoren, inpaktu horiek murrizteko estrategiak finkatu ahal izateko.

Sarrerak

Irteerak

Energia kontsumoa (kWh) Ur kontsumoa (m3) Materialen kontsumoa (Kg) Produktuen kontsumoa (Kg)

Elikagaien kontsumoa (Kg)

Hondakinen sorrera Ur grisen sorrera Isuri atmosferikoakIgorpen akustikoak

Karbono-aztarna

(kg CO2 baliokideak)

Ingurumen-aztarna(Puntuak)

Aztarna-hidrikoa(m3)

BZA

Ingurumen

Aztarna

10

Pertsonako ingurumen inpaktua

CO2 Bal.ko 141 Tn. 14.552 Pt. 939.140 Litro

Goiko taulan ikus daitekeenez, mugikortasunari dagokio jaiaren inpaktu handiena. Aurtengo Ibi-laldira joan diren 40.000 partaideren baino gehiagoren joan-etorriek atmosferara egindako isurpe-nen ondorioa da.

Nabarmentzekoa da jaian sortutako hondakinek karbono-aztarnari egindako ekarpena. Mugikor-tasunaren ondoren, CO2 isurpen baliokide gehien eragin zituen ardatza da. Arlo horretan asko ho-betu daiteke, bertaratuen inplikazio handiagoa lortzeko sentsibilizazio-ekintzen bidez.

Erabilitako azpiegiturek ez zuten inpaktu handirik sortu, gehienak inguruko herrietako jaietan erabiltzen dituzten azpiegiturak baitziren.

Kontsumoei dagokienez (energia, ura, erosketak) inpaktuak ez ziren horren nabarmenak izan, antolatzaileek geroago azalduko ditugun neurriak ezarri baitzituzten.

Hurrengo grafikoan, inpaktuaren datu orokorrak ikus daitezke, azterlanean analizatutako aztar-nen arabera.

Taulan, ingurumen ardatz bakoitzaren pertsonako inpaktua ikusi daiteke, ingu-rumen aztarna ezberdinen arabera.

Ingurumen ardatza

Karbono-aztarna Ingurumen-aztarna Aztarna-hidrikoa

CO2 Bal.ko 2.799 g 0,2873 pt. 18,139 litro

CO2 Bal.ko 38,58g 0,0052 pt. 0,078 litro

CO2 Bal.ko 33,3 g 0,0020 pt. 0,227 litro

CO2 Bal.ko 57,95g 0,0101 pt. 1,440 litro



GUZTIRA CO2 Bal.ko 3.127,64 g 0,3234 pt. 20,870 litro


Ibilaldian aztertutako aztarna ezberdinen araberako ingurumen

inpaktua

11

80

100

120

140

0

2

4

6

8,4%

91,6%

Directo

Indirecto

Pertsona batek, antolakuntzak, ekitaldiak edo produktuak bere bizi-zikloan zuzenean edo ze-harka sortutako CO2 eta berotegi-efektuko beste gas batzuen (BEG) isurien zenbateko osoa des-kribatzen du karbono-aztarnak. Tresna horrek ahalbidetzen du ondasun edo zerbitzu baten ekoizpen-katearen prozesu-mapako mailei lotutako BEG isuriak identifikatzea. Eta isuri horiek CO2 baliokidearen isuri bihurtzen dira.

Ardatzen araberako karbono-aztarna, CO2 tona baliokidetan

Karbono-aztarna

Ekitaldiaren karbono-

aztarna, 141 CO2 tona baliokidekoa izan zen

Karbono-aztarna zuzena eta zeharkakoa

80

100

120

140

0

2

4

6

Karbono-aztarna guneka aztertzeko, mugikor-tasunak eta hondakinek eragindako inpaktuak kanpo utzi dira, ekitaldi osoari lotuta baitaude eta ezin baitira guneekin lotu.

Inpaktu osoaren % 45 ibilbide osoari dagokio, eta kartelei eta balizei lotuta dago. Bestalde, Urdaibai eta Lurgorri guneen inpaktua aipaga-rria da, gunerik handienak izan zirelako eta hai-etan kontsumitu zelako energia gehiena.

Karbono-aztarnari lotutako inpaktu osoaren % 92 zeharkakoa izan zen, bertaratuen joan-etorrien in-paktuagatik ,hain zuzen ere.

Ohiko errekuntza-ibilgailuen erabilerak, planetako baliabideak agortzen dituzte, eta, horrez gain, at-mosferara CO2 kantitate handia isurtzen dute eta horrek ingurumenari eragiten dio.

Karbono-aztarna guneka

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO55 IBILBIDEA

Zuzena

Zeharkakoa


% 10,0

% 20,5

% 7,0

% 16,2

% 46,3

% 7,7

% 92,3

12

% 11,0

% 89,0

0

20

40

60

Aztarna hidrikoaren banaketa guneka kalku-latzeko ez dira hondakinak eta mugikorta-suna aintzat hartu, karbono-aztarnaren ka-suan bezala.

Ekitaldi osoaren aztarna hidrikoaren % 70 ibilbideari dagokio. Ibilbidean jarritako kar-telek eta inprimatutako bestelako gaiek era-ginda. Papera eta kartoia fabrikatzeko pro-zesuetan ur kantitate handia erabiltzen da; horregatik, ez da harritzekoa material horien erabilera handiena duten jarduerek aztarna hidriko handiena eragitea.

Aztarna-hidrikoa guneka

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO55

8,4%

91,6%

Directo

Indirecto

Ardatzen araberako aztarna-hidrikoa, metro kubikotan

Aztarna-hidrikoa Aztarna hidrikoak ur gezaren erabileraren, zuzenaren nahiz zeharkakoaren, adierazle orokorra eskaintzen du. Ur gezari arreta eskaintzea garrantzitsua da, baliabide eskasa baita. Planetako uraren % 2,5 baino ez da ur geza, eta % 70 izotz- eta elur-forman dago mendialdeetan, Artikoan eta Antartikan. Ekoizpenaren aztarna hidrikoak ondasunak eta zerbitzuak ekoizteko zuzenean edo zeharka erabilitako ur gezaren bolumena adierazten du.

600

750

900

0

20

40

60

Ekitaldiaren aztarna-

hidrikoa, 927.420

litrokoa izan zen

IBILBIDEA

Zuzena

Zeharkakoa

Aztarna-hidrikoa zuzena eta zeharkakoa


Aztarna hidrikoaren portzentaje handiena berta-ratuen mugikortasunari dagokio, erregai fosilak ekoizteko ur kantitate handia behar baita.

Jaiaren aztarna hidrikoaren % 11 soilik da Ibilal-dia antolatu eta egin izanaren ondorio zuzena. Portzentaje horren zati handiena erosketei (elikagaiak, merchandisinga, ahozapiak, etab.) eta azpiegiturei (seinaleztapena, kartelak, esze-natokiak, etab.) dagokie.

% 6,4

% 9,5

% 3,6

% 9,9

% 70,6

13

Ingurumen-aztarna Ingurumen-aztarnak produktu baten bizian sortutako edo erakunde baten funtzionamenduari egotz dakizkiokeen ingurumen-inpaktu nagusiak aztertzen eta haztatzen ditu. Kasu honetan, 2014ko Ibilaldiaren ingurumen-inpaktua kalkulatzeko erabili da. Ez dira inguru-men-aztarna eta aztarna ekologikoa nahastu behar. Aztarna ekologikoak gizakien jarduerak lu-rreko baliabideetan duen eragina adierazten du eta hektarea per capita-tan neurtzen da; inguru-men-aztarnak, berriz, puntuak erabiltzen ditu neurketa-unitate gisa eta unitate hori askotariko ingurumen-eraginak normalizatuz eta haztatuz lortzen da. Kasu honetan, kalkulu horiek egiteko SimaPro 8.0 tresna erabili da, ReCiPe Endpoint metodoan oinarrituta. Metodo horrek ingurumen-aztarna kalkulatzen du, 17 ingurumen-inpaktu barne har-tuta.

Hurrengo orrialdean agertzen den taulan, ReCiPe Endpoint metodoan zehaztutako 17 adierazle-etan izandako ekarpenak jaso dira, jaiaren ingurumen-eragina kalkulatzeko. Horrela, jaiaren in-gurumen-aztarnak izandako eragin esanguratsuenak zatikatuago ikus daitezke, adibidez: balia-bide fosilen agortzearekin eta klima-aldaketarekin lotuta.

Mugikorta-

sunaren in-

paktuaren

% 66 autoei

dagokie

Aurreko grafikoan ikus daitekeen bezala, aurtengo Ibilaldian izan den ingurumen-aztarnaren % 85etik gora hara joandakoen mugikortasunari dagokio. Gehien erabilitako garraiobidea trena izan zen, baina horrek mugikortasunaren ardatzari dagokion eragin osoaren % 3 besterik ez zuen sortu. Bertaratutakoen % 74k jaira joateko garraiobide ko-lektibo bat erabili zuen arren, CO2 kopuru handiena ibilgailu partikularren isuriek sortu zuten.

Partaide kopurua garraio mota bakoitzeko

8000

10000

12000

14000

0

200

400

600

Ardatzen araberako ingurumen-aztarna

10000

12000

14000

0

400

800

1200

1600

Pt

8000

10000

12000

14000

0

200

400

600

0

20

40

60

80

100

Coche Transporte colectivo

% IMPACTO

0

20

40

60

80

100

Coche Transporte colectivo

% IMPACTO

ASISTENTES

% INPAKTUA

PARTAIDEAK

Autoa Garraio kolektiboa

Autobus pribatua

Autoa

Trena

Autobus publikoa


% 23

% 66

% 3% 8

14

Gune bakoitzeko eta Ibilaldiko ibilbideko ekar-pena kalkulatzeko, beste aztarnekin egin den be-zala, mugikortasuna eta hondakinak alde batera utzi dira. Ibilbideak jaiaren ingurumen-aztarnaren ia % 50 sortu du. Ehuneko hori bertan kokatutako seina-leztapen- eta ixte-elementu kopuru handiari egotz dakioke. Guneen artean, Pasealekua izenekoak izan zuen eragin txikiena, azpiegitura gutxiago zeudelako eta energia ekoizteko metodo alternatiboak era-bili zirelako.

Ingurumen-aztarnari eragin dioten inpaktuen banaka-

10,7%

89,3%

Directo

Indirecto

10,7%

89,3%

Directo

Indirecto

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO55

Beste aztarnen kasuan gertatzen den bezala, ekarpen handiena zeharkakoa izan da. Ingurumen-aztarnaren zati handiena bertaratutakoen mugi-kortasunari dagokio. Eragin hori antolakuntzaren kontroletik kanpo dago; izan ere, hara joaten dire-nek aukeratutako garraiobidearen araberakoa da. Antolakuntzari egotz dakiokeen eraginari (% 10) dagokionez, erosketak, azpiegiturak eta sortu-tako hondakinak (nagusiki, plastikozkoak) azpi-marratu behar dira.

Ingurumen-aztarnari egindako ekarpenaren ehunekoa

guneen arabera

Zuzena

Zeharkakoa

IBILBIDEA


Aztarnari egindako ekarpen zuzenaren eta zeharkakoaren

ehunekoa

% 9,5

% 90,5

10,2%

18,0%

7,1%

15,9%

48,8%

3.499 48 42 72 100 149 3.911

1 0 0 0 0 0 1

281 6 12 7 10 62 378

1 0 0 0 0 0 1

1.186 21 2 29 37 5 1.279

13 0 0 0 0 0 14

2.288 32 27 47 66 97 2.557

7 0 0 0 0 0 8

2 0 0 0 0 0 2

5 0 0 3 0 0 8

0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0

17 0 0 207 108 11 343

192 0 0 4 4 2 202

155 0 0 6 10 -2 170

4 0 0 0 0 0 4

5.278 125 6 81 171 13 5.674

12.928 232 90 457 507 338 14.552

GUZTIRA

Aldaketa klimatikoa

Ozonoaren agorketa

Giza toxikotasuna

Oxido fotokimikoen eraketa

Partikulen eraketa

Erradiazio ionizatzailea

Aldaketa klimatikoa, ekosistemak

Lur azidifikazioa

Ur gezaren eutrofizazioa

Lur ekotoxikotasuna

Ur gezako ekotoxikotasuna

Itsas ekotoxikotasuna

Nekazal –lurzoruen okupazioa

Hirii-lurzoruen okupazioa

Zoru naturalaren eraldaketa

Metalen agorpena

Erregai fosilen agorpena

Guztira

15

MOVILIDAD

Medidas implementadas

MUGIKORTASUNA

Garraio publikoa sustatzea Garraio publikoko zerbitzuak indartzea Ibilgailuen erabilera partekatua sustatzea Disuasio-aparkalekuak gaitzea Taldeko garraioaren erabilera sustatzea

Abian jarritako neurriak

Ingurumen adierazlea Inpaktua

Karbono-aztarna CO2 bal.ko 125.966 Kg

Aztarna-hidrikoa 816.297 litro

Ingurumen-aztarna 12.928 Pt.

16

JARDUTEKO NEURRIAK > MUGIKORTASUNA

Garraioak

Ibilaldian sortutako

isurien % 80 eragin zuen

Mugikortasuna

Garraioa da atmosferara eginiko CO2 isu-

rien iturri nagusietako bat. Ibilaldiaren

moduko jai bat egiten denean, milaka

pertsona ibiltzen dira joan-etorrian eta

horixe da jai horretako alderdi garrantzi-

tsuenetako bat.

Horregatik, jaiaren eraginak murrizteko

neurri nagusietako bat hauxe izan zen:

bertaratzen zirenak Gernika-Lumoraino

garraiobide kolektiboan joan zitezen

erraztea eta sustatzea.

Aurtengo Ibilaldira 40.000tik gora lagun

joan dira eta haien joan-etorriak eragin

du jaiarekin lotutako CO2 isurien ehu-

neko handiena.

17


Trena Autobus publikoa Autobus pribatua Autoa

Partaideen % 74

garraio kolektiboan

joan ziren ekitaldira

Garraio publikoko zerbitzuak

Gernikako tarteak dituen bide-mugak konpontze aldera, Euskotren eta Bizkaibus erakundeak lanki-detzan aritu ziren eta hainbat lotura-autobus ezarri zituzten Zornotzako tren-geltokia eta Gernika-Lumo lotzeko. Bi erakundeen arteko lankidetzari esker, eskainitako zerbitzuak % 45 areagotzea lortu zen beste zeinahi igandetako zerbitzu erregularrekin alderatuta.

Euskotren eta Bizkaibus erakundeen ohiko eta ezohiko zerbitzuak Ibilaldia 2014rako.

Garraio publikoak

% 45 areagotu zituen

eskainitako zerbitzuak

Ekitaldira joateko erabilitako ibilgailuak

2014ko Ibilaldira joateko erabilitako ibilgailu moten ehunekoa

Garraio publikoa Garraio publikoa da gutxien kutsatzen duen garraiobideetako bat; beraz, antolatzaileak garraio-bide mota hori sustatzen saiatu ziren. Euskotren eta Bizkaibus erakundeek lan handia egin zuten, zerbitzuak areagotu egin baitzituzten. Egindako ibilbide kopurua areagotu zen, baita horien maiz-tasuna ere, eta ia 20.000 pertsona garraiatu zituzten.

Ohikoak Ibilaldia 2014

% 11

% 9

% 54

% 26

18

79 autobus

kolektibo

Ibilaldiaren edizio honetan


Barruko mugikortasuna Antolatzaileek motorrak erabili zituzten ekitaldiaren ibilbidean mugitzeko, guneetako dirua ja-sotzeko eta guneen arteko mugikortasuna errazteko, 2014ko Ibilaldiko partaideen kontzentra-zioa handia izan arren, eta kontuan hartuta herri barruko errepideak itxita zeudela.

Partaideentzako informazioa Ekitaldirako gaitutako aparkalekuetan eta autobus- eta tren-geltokietan sentsibilizazio-mezuak jarri ziren garraio publikoa erabil-tzearen eta ibilgailuak ahal bezain beste okupatzearen ingurumen-onurei buruz.

Garraio pribatu kolektiboa

Hainbat elkartek erraztu zuten partaideen garraioa herrietatik ekitaldira. Autobus pribatu horien erabilerari esker, ibilgailuen presentzia masiboa saihestu zen. Modu horretan, trafiko-fluxua erraztu zen, Gernikako sarbideak eta Ibilaldirako gaitu-tako aparkalekuak kolapsatzea saihestuta. Ia 3.500 pertsona joan ziren ekitaldira taldeko garraioan.

Disuasio-aparkalekuak Disuasio-aparkalekuak gaitu ziren herriaren kanpoaldean Gernika-Lumorako sarrera kolapsatzea saihesteko eta partaideei aparkalekua errazteko, baita herriguneko trafikoa saihesteko ere. Ha-masei aparkaleku gaitu ziren herriaren kanpoaldean ibilgailu partikularretan joandakoentzat. Ha-laber, aparkaleku bat jarri zen karabanetan joandako partaideentzat. Guztira, aparkalekuek 3.400 plazako edukiera izan zuten.

Inkestak Ekitaldian, inkesta egin zitzaien partaideei, Ibilaldira joateko erabili zuten garraiobidea ezagu-tzeko eta nondik zetozen jakiteko. Gainera, autoz joandakoei galdetu zitzaien ibilgailuan zenbat pertsona joan ziren eta zer erregai mota erabili zuten. Horrela, ekitaldiaren mugikortasunarekin lotutako karbono-aztarna kalkulatzeko beharrezkoak ziren datuak lortu ziren.

Garraioari lotutako CO2 emi-

sioak 126 tona dira

Partaide bakoitzeko emisioak, erabilitako garraioaren

arabera

CO2 bal.ko 0,33 Kg.

CO2 bal.ko 5,97 Kg.

CO2 bal.ko 10,74 Kg.

mugikortasuna

Milesker garraio

publikoa

erabiltzeagatik!

Ibilaldia 2014 ren isuriak gutxitzen

lagunduko duzu horrela

19

ENERGIA


Sare elektrikorako konexioa lehenestea Sorgailuen erabilera minimizatzea Inpaktu gutxien duten sorgailuak hautatzea Ekitaldian bertan energia garbia sortzea Kontratatutako energia ez gaindimentsio-natzea




Ingurumen-aztarna 232 Pt.

20

Energia kontsumoa

Ibilaldiko energia-kontsumoa hauei lotuta dago: ar-

giztapena, soinua jartzea eta eszenatokien eta txos-

nen elementu elektronikoen konexioa. Kasu guztie-

tan, energia-kontsumo handiagoak gas kutsatzai-

leen isuri handiagoa dakar, energiaren zati handi

batek erregai fosilen kontsumoan baitu jatorria. Eki-

taldirako behar izan zen energia sare elektrikotik

lortu zen, ekipo elektrogenoak eta beste energia-

iturri batzuk erabilita, hala nola, butano gasa edo

beste iturri batzuk.

Ekitaldiaren egunean

kontsumitutako

energia guztira

1,043 MWh izan da

JARDUTEKO NEURRIAK > ENERGIA

21

% 12

% 36

% 14

% 38


Pedal Power Guneetako batean 5 spinning-bizikleta ipini ziren sarera konekta-tuta, parte-hartzaileek pedalei eragitean lortutako energia zineti-koa energia elektriko bihurtzeko gai zirenak. Bizikleta horiek erabilita Pasealekua guneko txosna bat hornitzeko nahikoa ener-gia ekoiztea lortu zen. Ekitaldian 150 pertsonak baino gehiagok parte hartu zuten eta 4,2 kWh sortu zuten guztira. Jarduera honetako parte-hartzaile bakoitzak sortutako energia (0,028 kWh) bertaratutako pertsona bakoitzak kontsumitutako batez besteko energia (0,02 kWh) baino gehiago da.

Pedalei eraginda

4,2 kWh sortu ziren

Gune bakoitzeko kontsumoa haren tamainaren eta hango jarduerak egiteko ekipamenduaren ara-berakoa da.

2014ko Ibilaldian kontsumitutako energiaren % 38ren jatorria Lurgorri gunea da. Horren arrazoi nagusia zera da, bertan jarduera asko egin zirela, hala nola, gaztelu puzgarriak, kontzertuak eta txikienentzako jarduerak.

Urdaibai guneko energia 5 diesel-sorgailuk hornitu zuten hein handi batean, eremu hori urrun bai-tzegoen sare elektriko orokorraren hartuneetatik.

Guneko elektrizitate kontsumoa

Lurgorri da

Kontsumo

elektriko handiena izan duen gunea

14%14%

26%26%

16%16%

22%22%

22%22%

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

Gas bonbonak Energia elektrikoaz gainera, butano gaseko 34 bonbona erabili ziren txosnetako plantxeta-rako eta herri-bazkarirako.

2014ko Ibilaldiko guneetan kontsumitutako energiaren ehunekoa.

22

% 26

% 73

% 1

26%

< 1%

73%

Grupos electrógenos

Red eléctrica

Pedal Power


Sorgailuak Energia-kontsumoaren aurretiazko ikerketa bat egin zen, kontratatutako potentzia ez gaindi-mentsionatzeko. Era berean, eraginkortasun handieneko sorgailuak hautatu ziren, premia ener-getikoei eta eskatutako hornidurari lotuta.

Partaideentzako informazioa Kartelak jarri ziren Ibilaldiko hainbat puntutan, partaideak kon-tsumo elektrikoaren ingurumen-inpaktuari buruz sentsibilizatzeko eta ekitaldiaren guztizko kontsumoa murriztera gonbidatzeko, Pa-sealekua gunean kokatutako bizikleten bidez.

Auto elektrikoa 2014ko Ibilaldiaren antolatzaileek auto elektriko bat erabili zuten ekitaldiaren aurreko egunean eta egunean bertan. Bi egunetan, auto elektrikoak 50 km baino gehiago egin zituen Ibi-laldiaren ibilbidean zehar. Gainera, partaideak ingurumena gehiago errespetatzen duten garraiobideekiko sentsibilizatzeko balio izan zuen.

0,023 kWh

Ibilaldian kontsumitu-

tako energia

1,043 MWh-koa

izan zen

Partaide bakoitzeko

kontsumoa

Erabilitako iturri elektrikoak

Kontsumo elektrikoaren

jatorria

Sarerako konexioa Energiaren erabilera optimizatzeko, ekipo elektrogenoen erabilera murrizteko eta ingu-runean izandako inpaktua minimizatzeko, aldi baterako hartuneak egin ziren herriko sare elektrikora, kokapenak ahalbidetzen zuen heinean.

Elektrizitatearen % 73 sare elektrikotik

eskuratu zen Energi sorgailuak

Energi sarea

Pedal power

23

URA Abian jarritako neurriak

Egurasbideak txosnetako txorrotetan Herriko zenbait iturrien emaria murriztea Kartelak ezartzea uraren erabilera egokia go-goratuz Ur-hornidurako puntuak seinaleztatzea Kontsumo gutxiagoko komun eramangarriak





24

UR KONTSUMOA ETA ISURKETAK

Atal hau lotuta dago Ibilaldiko ur-

kontsumoarekin eta sortutako hondakin-uren

tratamenduarekin. Ekitaldiaren garapenak es-

kaera hidrikoaren areagotzea dakar berau egi-

ten den lekuan. Partaideek kontsumo zuzena

areagotzeaz gain, catering, garbiketa eta eki-

taldiarekin lotutako beste jarduera batzuen ar-

loko zerbitzuek eragina dute ur-kontsumoan.

Bestalde, jarduera guztietan sortutako honda-

kin-urek ere inpaktua dute ingurumenean.

JARDUERA NEURRIAK > URA

Ekitaldiaren

guztizko kontsumoa

20.000 litro

ur baino gehiagokoa

izan zen

25

% 31

% 34

% 28

% 7


Ur-kontsumoaren banaketa faktoreen arabera

WC eramangarriak

Kontratatutako WC eramangarriek uraren birzirkulatze-sistema bat zeukaten. Sistema horrek eta gehitutako produktu biodegradagarrien erabilerak aurrezte handia ahalbidetu zuen ur-kontsumoan, erabiltzaileei eskainitako zerbitzuetan ondoriorik izan gabe eta ingurumen-inpaktua murriztuta.

Kontsumitutako uraren ehunekoa kontsumo-faktoreen arabera ..

Ibilaldian kontsumitutako

uraren ia % 30

Komunei dagokie

WC mugikorrak

Instalatutako komun eraman-garrien teknologiari esker, ur-aurrezpen handia lortu zen bes-telako ohiko komun batzuk erabiltzearekin alderatuta.

Gainera, komun horiek gai ki-miko kutsagarririk erabiltzen ez dutenez, gai horien erabilera-ren ondoriozko ingurumen-eragina murrizten da.

Ur kontsumoa guneko

2014ko Ibilaldiko gune bakoitzean kontsumitutako ura ehunekotan.

14%14%

26%26%

16%16%

22%22%

22%22%

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

Grafikoan, Ibilaldiaren zirkuituko gune ba-koitzeko ur-kontsumoa ikus daiteke.

Jaiko ur-kontsumo handiena Urdaibai gu-neari dagokio; nagusiki, udal ur-hornidurarekiko konexioa egiterakoan karga-galera bat gertatu zelako, eta horren ondo-rioz, kontsumoa nabarmen handitu zelako.

Txosnak

Garbiketa

Iturriak

Komunak

% 20

% 40

% 20

% 20

26

% 41

% 59

Kontsumoa murrizteko ekipoak Bi txosnatako iturrietan zurrusta hausteko bi gailu instalatu ziren eta haiei esker ia % 30 murriztu zen ur-kontsumoa.

Partaideentzako informazioa Kartelak jarri ziren ur-kontsumoko puntuetatik hurbil, partaideei ezarritako neurrien berri emateko. Kartelek ekitaldian kontsumoa murrizteko hartutako neurriei buruzko informazioa erakusten zuten, eta baliabide hidrikoak arduraz kontsumitzera animatzen zituzten parte-hartzaileak.

Iturriak Iturrietako ur-kontsumoa murrizteko, Gernika-Lumoko iturri nagusien emaria erregulatu zen eta kontsumoa optimizatu egin zen. Neurri horrekin % 30 murriztu zen iturri horien ema-ria, eta 400 litro aurreztea lortu zen.

Iturrien

emaria % 30

murriztea lortu zen

0,44 litro

Ibilaldiko ur

kontsumoa

20.000l-koa izan zen guztira

Partaide bakoitzeko

kontsumoa


Ur kontsumoaren banaketa, zuzenean eta zeharka.

Ur-kontsumoaren banaketa

Zeharkako kontsumoa 2014ko Ibilaldiko par-taideei lotutako kontsumoa da

Ur-kontsumo zuzena Ibilaldiaren antolatzai-leek ekitaldia abian jartzeko erabilitako urari dagokio.

27

EROSKETAK

Tokiko hornitzaileak lehenestea Produktuen soberakinak saihestea Materialak erosketa berdeko irizpideen arabe-ra hautatzea La Offset inprimaketa erabiltzea





Ingurumen-aztarna 457Pt.

28

JARDUERA NEURRIAK > EROSKETAK

EROSKETAK

EROSKETAK

Ekitaldian egindako erosketek produktuen ekoizpe-

narekin eta garraioarekin lotutako inpaktua dakarte.

Horregatik, produktuak hautatzean erosketa ber-

deko irizpideak hartu ziren kontuan. Horrek berare-

kin dakar alderdi ekonomikoak edo teknikoak ez

ezik, produktuen ingurumen-alderdiak ere kontuan

hartzea. Erabilitako materialen eta produktuen in-

gurumen-jarrera ebaluatzeaz gainera, kontuan hartu

behar da hornitzaileen eta ekoizleen ingurumen-

jokabidea. Hurbiltasunaren eta ingurumen-

praktiken arabera hautatu ziren hornitzaileak.

Erosketa berdeko

irizpideak ezarri

ziren

29

% 79

% 12,5

% 8,5


Kartoizko erretiluak Bestalde, herri-bazkarian erabilitako erretiluak Erabil Karton Kutxak enpresak emandakoak ziren. Kartoizkoak zirenez, plastikoa erabiltzea ekidin zen herri-bazkarian.

Tokiko produktuak erostea Ibilaldiaren antolatzaileek ahalegin handia egin zuten ekitaldirako ero-sitako produktu gehienak, batik bat janaria, tokiko saltokietakoa izan zedin. Neurri hori pizgarria izan zen Gernikako saltokientzat, eta ingu-ruko hazkunde ekonomikoa bultzatu zuen.

Paper birziklatuko ahozapiak 2014ko Ibilaldian erabilitako ahozapiak material birziklatuzkoak izan ziren eta erosketa berdearen arloan ezarritako irizpideak bete ziren.

Baxera konpostagarria Aurtengo Ibilaldian erabilitako platerak azukre-kanaberaren zuntzezkoak ziren eta mahai-tresnak egiteko, berriz, makal-egurra erabili zen; bi materialak konpostagarriak ziren, beraz.

Km zeroko produktuak Ekitaldian kontsumitutako elikagai guztien zati bat, nola haragikiak hala ogia, tokiko saltokietan erosi ziren. Modu horretan, produktuen garraioari lotutako inpaktua minimizatu zen.

Paper birziklatuko

ahozapiak

erosi ziren

Erosketen masaren ehunekoa erosketa motaren arabera.

Erosketei dagozkien produktu kopuru ezberdinak

Erosketen masaren

% 79 edariari

dagokio

Erosketa berdeko irizpideak Ibilaldiko erosketak egitean, kontuan hartu ziren erosketa berdeko irizpideak, erosketekin zeriku-sia duen inpaktua minimizatze aldera.

Tokiko

ekonomia

hobetzea

Edariak

Janaria

Tresnak

30


Olanak Ibilaldian erabilitako olanek ibilbidea mugatzea zuten helburu, baita partaideek jarraitu beharreko bidea adieraztea eta publizitaterako euskarritzat balio izatea ere. Olanekin lotutako ingurumen-inpaktua dela-eta, horien erabilera minimizatu zen, kontratatutako publizitate-metroetara mugatuz. Kontratatutako publizitaterik ez zegoen tarteetan olanen ordez balizaje-zintak edo euste-sareak erabili ziren; material horiek eragin txikiagoa baitute ingurume-nean.

Partaideentzako informazioa Kartelak jarri ziren Ibilaldiko hainbat puntutan antolatzaileek erosketa berdeko irizpideekin lotuta abian jarritako neurriak adie-razteko eta ,hala, partaideak sentsibilizatzeko eguneroko bizitzan irizpide horiek erabiltzearen garrantziaz.

233 g

Ibilaldian eginiko erosketen

masa osoa

10.500 kg izan zen

Partaide bakoitzeko

kontsumoa

31

Azpiegiturak berrerabiltzea Karteletan material birziklatuak/birziklagarriak erabiltzea Etorkizuneko edozioetan berrerabil daitezkeen kartelak Ibilbidearen zerraditzerakoan plastikoaren erabi-lera minimizatzea


AZPIEGITURAK




Ingurumen-aztarna 507Pt.

32

JARDUERA NEURRIAK > AZPIEGITURAK

AZPIEGITURAK

AZPIEGITURAK

Azpiegituren atalaren baitan aurkituko ditugu ekitaldiaren egunerako lagapen edo alokairu bi-dez kudeatutako aldi baterako erabilerarako ekipamendu guztiak. Azpiegiturei lotutako in-gurumen-inpaktua materialen ekoizpenari eta egitura horien garraiotik eratorritako isuriei da-gokie; hortaz, garrantzitsua da hurbil dauden herrietatik ekarriak izatea, garraioari dagokion inpaktua minimizatzeko.

Erabilitako kartelen

zati bat

berrerabilgarria

izan zen

33

Material birziklatuekin eta birziklagarriekin egindako kartelak Erabilera bakarreko kartelak kartoian inprimatu ziren. Beha-rrezkoa ez zen plastiko-ekoizpena saihestu zen horrela, eta eki-taldian behin erabiltzeko kartel guztiak birziklatu ahal izan zi-ren. Partaideei ingurumen-sentsibilizazioko mezuak helarazteko euskarri fisikoa kartoi malguz ekoitzitakoa zen. Material birzi-klatu hori erabiltzeak eta kartel horiek beste edizio batzuetan berrerabiltzeak kartelekin lotutako ingurumen-inpaktua arin-tzen lagundu zuen.

8

32

6

3

9

Edari Txosna Janari Txosna Janari-Edari

Txosna

Escenarios Txosna café Ticketeras

1

2

3

4

5

6

7

8

9

8

32

6

3

9

Edari Txosna Janari Txosna Janari-Edari

Txosna

Escenarios Txosna café Ticketeras

1

2

3

4

5

6

7

8

9


Kartel berrerabilgarriak Partaideen ingurumen-sentsibilizaziorako erabilitako kartelek ez zuten datarik inprimatuta, hu-rrengo edizioetan berrerabili ahal izateko.

Polipropilenozko hesiak erabiltzea Polipropilenozko eta aluminiozko hesien konbinazioa erabiltzea erabaki zen. Polipropilenozko hesiak % 100 birziklatu daitezke eta pisu gutxiago dute; hortaz, errazago garraiatzen dira eta horrekin lotutako isurien karga murrizten da. Hesi mota horien bero-ahalmena dela-eta, suteak izateko arrisku handiena zegoen lekuetan hesi horien ordez aluminiozko hesiak jarri ziren, segurtasunagatik.

Ibilbidea zedarritzerakoan plastikoaren erabilera minimizatzea Beste edizio batzuetan ez bezala, aurten balizaje-zinta eta babesteko sare-begizko sarea erabili dira Ibilaldiko ibilbidea mugatzeko, ibilbide guztian olanak erabili beharrean.

Txosnak Erabilitako txosna guztiak berrerabilitako egiturak dira, Gernika-Lumo inguruko herriek lagata-koak.

% 100 birziklagarriak

ziren

hesiak ,

erabili ziren

Kartelen zati bat

hurrengo edizioetan

erabiliko da

Egitura adierazgarrienak

2014ko ibilaldian erabilitako egitura adierazgarrienak.

Edari txosna Janari txosna Eszenatokiak Kafe txosnak Txarteldegiak Janari-edari

txosna

34


Eszenatokiak Eszenatokien egitura guztiak inguruko udalek lagatakoak izan dira, besteak beste: Bermeok, Mundakak, Lekeitiok, Kortezubik, Mungiak eta Gernikak berak.

0,08 kg

Azpiegiturei lotutako

CO2 bal. emisioak

3.606 Kg dira

Partaide bakoitzeko CO2-a

Partaideentzako informazioa Ibilbide osoan kartelak jarri ziren Ibilaldian erabilitako azpiegiturekin lotutako ingurumen-inpaktua minimizatzeko hartutako neurriak jaki-narazteko.

Ekitaldi honetarako azpiegitura guztiak

Berrerabiliak dira

35

Edukiontzien seinaleztapena Hondakinen kudeaketa sistema Hondakinen murrizpena jatorrian Aluminio-papera kraft-paperarekin ordezkatzea Mugikorretarako APP bat eta QR kodeak sortzea


HONDAKINAK



Aztarna hidrikoa 7.128 litro


36

HONDAKINAK

Ekitaldi batean sortutako hondakinek ekitaldiaren fase guztietan sortutako hainbat jatorritako hondaki-nei egiten diete erreferentzia. Hondakin horiek ho-nako hauek dira, besteak beste: materialen garraioan erabilitako bilgarriak eta enbalajeak eta cateringeko hondakin organikoak. Hondakin askori norako espezi-fikoa eman behar zaie, beren ezaugarriei egokituta-koa. Bestalde, horien kantitatea aldatu egiten da eki-taldiaren tamainaren eta erabilitako elementuen be-rrerabilpen- eta birziklapen-aukeren arabera.

Guztira

10.410 kg

hondakin

sortu dira

JARDUERA NEURRIAK > HONDAKINAK

37


Seinaleztapena Guneetako edukiontzien multzoak seina-leztatzeko helio-globoak jarri ziren, par-taideek erraz aurki zitzaten.

APP Ibilaldia Ibilaldiaren App bat garatu zen, partaideei formatu digitalean jakinarazteko ekital-diko jarduerak eta ibilaldiko elementuen kokapena. Horrela, 20.000 diptiko inpri-matzea saihestu zen, aurreko edizioekin alderatuta.

Boluntarioak Ibilaldiko zabor-bilketaren arrakastarako gako bat boluntarioen lankidetza izan zen. Ekitaldian parte hartu zuten 1.200 bolun-tarioren artean, 300 arduratu ziren honda-kinak zuzen sailkatzeaz eta jasotzeaz. Ho-rien ahaleginari eta koordinazio-lan han-diari esker, ekitaldian zehar ibilbidean sor-tutako hondakin ia-ia guztiak jaso ahal izan ziren. Boluntarioen lana ez zen izan soilik utzi-tako hondakinak jasotzea; horrez gain, lan bikaina egin zuten hondakinak zuzen be-reizten laguntzen, ondoren kudeatzeko.

20.000 diptiko inprimatzea

saihestu da

300 boluntariok lagundu zuten

hondakinak bereizi eta biltzen

38


Edalontzi berrerabilgarriak erabiltzea Behin erabiltzeko plastikozko edalontzien erabilerak sortutako inpaktua eta hondakinak ekiditeko, txosnetan edalontzi berrerabilga-rriak erabili ziren, eta ekitaldian sortutako plastikozko hondakinak murriztu ziren.

Edukiontziak Ibilaldian

2014ko Ibilaldian erabilitako edukiontzi kopurua. .

Herri-bazkaria Herri-bazkaria kartoi birziklatuzko erretiluan zerbitzatu zen. Erabilitako platerak azukre-kanaberaren zuntzezkoak ziren eta mahai-tresnak makal-egurrezkoak. Neurri horiei es-ker, hondakin horiek Gernikako konpost-ontzira eraman ahal izan ziren.

0

10

20

30

40

50

60

70

Plástico Papel Vidrio Resto Orgánico Aceite

Hondakinak gaika biltzeko zirkuitua Aurtengo Ibilaldian, hondakinak gaika biltzeko zirkuitu bat ezarri da, horiek ondo kudeatzen saia-tzeko eta egunean zehar jaian zeuden edukiontziek gainezka egitea saihesteko.

240 kg materia

organiko jaso ziren

konpostajea

egiteko

100 edukiontzi baino gehiago

izan ziren

ekitaldian

Edukiontzi osagarriak Hondakinak kudeatzen dituzten enpresek ahalegin handia egin zuten ekitaldian sortutako hon-dakinak zuzen kudeatzeko. Herriko edukiontziak kolapsatzea saihesteko, edukiontzi osagarriak jarri ziren Ibilaldiko hainbat puntutan.

Edukiontzi organikoa eta olio-edukiontzia Aurtengo Ibilaldian materia organikoa eta olioa jasotzeko edukiontziak jarri ziren janari-txosnetan. Neurri horrekin lortu zen txosnetan erabilitako olioa zuzen kudeatzea eta 240 kg materia organiko jaso ziren, ondoren Gernika-Lumoko konpost-ontzian tratatzeko.

Erabilitako edalontzien

% 40 baino gehiago

berreskuratu zen

Plastikoa Papera Beira Errefusa Organikoa Olioa

39

M 3Volumen

M 3Volumen

1,43

51,92

40,6

0,6

20,4

0,054

M 3Bolumena

2.500 m2 plastiko

erabiltzea saihestu da

Hondakinen sailkapena (kg) Hondakinen sailkapena (m3

)

Grafiko hauetan ikus daiteke ekitaldian sortutako hondakinen ehuneko handiena errefusari da-gokiola. Plastikozko hondakinak, hondakinen pisu osoan zati hain handia ez badute ere, asko dira sortutako bolumen osoaren zatiari dagokionez. Horren arrazoia zera da, plastikoen dentsita-tea gainerako hondakinena baino askoz ere txikiagoa dela, hondakin mota horien aire-eduki handia dela-eta (botilak, brikak...).


Plástico Aceite Vidrio Resto OrgánicoPapelPlásticoPlástico AceiteAceite VidrioVidrio RestoResto OrgánicoOrgánicoPapelPapel

Sortutako hondakinen kopurua, bolumen motaren arabera

Vidrio

Papel

Orgánico

Plástico

Aceite

Resto

1.020

6.230

280

240

2.640

50

Balizaje-zinta Ibilbidea mugatzen zuten olanen zati handi bat kendu zen eta horien ordez, plastiko birziklagarrizko balizaje-zinta eta euste-sarea jarri ziren. Neurri horrek 2.500 m2 plastiko ekoiztea saihestu du.

Sortutako hondakinen kopurua, masa motaren arabera

Plastikoa Olioa Papera Beira Errefusa Organikoa

40

Partaideentzako informazioa Hondakinak hobeto kudeatzearekin lotuta, hain-bat kartel jarri ziren ekitaldiko hainbat puntutan, hondakinak zuzen botatzeko eta aldez aurreko kanpainetan helarazitako mezua indartzeko. Era berean, kartelak jarri ziren partaideei jakinaraz-teko zer neurri hartu ziren aldez aurretik ekitaldia antolatzeko garaian.

Ahozapiak Aurtengo Ibilaldian birziklatutako ahozapi txikiagoak erabili ziren beste edizio batzuekin alderatuta, eta 1.000 m2 paper aurreztu zen. Aurrezpen hori 6.000 ahozapiren parekoa da.

Aluminio-paperaren ordezkapena Aluminio-paperaren ekoizpenak isuri handia eragi-ten du atmosferara; beraz, aurtengo Ibilaldian ez zen erabili paper mota hori txosnetan. Horren or-dez, kraft-papera erabili zen ogitartekoak eta beste produktu batzuk biltzeko, eta ekitaldiaren inpak-tua minimizatu zen.

1.000 m2

paper

gutxiago

Ekitaldiaren aurreko sentsibilizazio-kanpainak Honelako ekitaldietan sortutako hondakinen ehuneko handiena antolakuntzaz kanpotik dator. Horregatik, ekitaldia egin baino lehenagoko komunikazio-kanpaina funtsezkoa izan zen Ibilal-diko ingurumen-helburuak betetzeko. Ekitaldira joateko motxila prestatzeko garaian ingurume-neko jardunbide egokiak sustatzeko mezuak igorri ziren, eta partaideei edalontzi berrerabilgarri bat eramateko edo aluminio-papera saihesteko gonbidapena egin zitzaien.

Aluminio-paperaren

ordez, kraft

papera erabili zen

JARDUERA NEURRIAK > HONDAKINAK JARDUERA NEURRIAK > HONDAKINAK

Partaide bakoitzeko

kontsumoa Ibilaldian

12.610 kg hondakin sortu dira guztira

138,44g

22,62g

58,66g

6,22g

41

Azpiegitura berrerabilgarriak Tresnak Balizajea Kartelak

Estruktura Materialak Guztira (Tn) Elektrodomestikoak Guztira (Kg) Materiala Guztira (Kg) Materiala Guztira (Kg)

Txosna Lona+metala 26 Hozkailuak 6560 Metala 3.540 Papera 870,5

Barrak Metala 3,59 Plantxak 810 Plastikoa 45,6 Lona 93

Txarteldegiak Egurra 3,6Garagardo eta kalimotxo-

hornigailuak284 Plastikoa 205

Beste txosnak Plastikoa 0,8 Paellarako suak 40

Eszenatokiak Lona+metala 36,3

Mahaiak Plastikoa 0,356

AulkiakPlastiko eta

metala0,66

Azpiegiturak

07. Datuak

INPAKTUAREN ADIERAZPENA > INGURUMEN DATUAK

Garraio motaAutobuspublikoa

Autobus pribatua

Bidaiari kopurua 2481 3.428

Ibilgailu kopurua 25 74

Eginiko ibilbidearen bataz-besteko distantzia(Km)

49,5 79

MUGIKORTASUNATrena

16.299

247

32

Autoa

8.176

2.575

65

Energi iturria ZenbatekoaKontsumitutako

energia (Kwh)

Sorgailu elektrikoak 5 270,4 Kwh

Energi sareko konexioa 7 773,4 Kwh

Pedal power 1 4,2 Kwh

GUZTIRA 1.048 Kwh

Butano bonbonak 34 425 Kg butano

EnergiaMota Pisua(Kg) Bolumena(m3)

Beira 280 1,43

Papera 1.020 20,4

Plastikoa 2.640 40,6

Errefusa 6.230 51,92

Organikoa 240 0,46

Olioa 50 0,054

GUZTIRA 10.410 114,84

Hondakinak

ErosketakProduktua Pisua guztira(kg)

Edariak 8.438

Janaria 826

Merchandising 150

Inprimaturiko gaiak 175

Gailuak, tresnak 1.325

UraKontsumo puntuak Zenbatekoa Kontsumoa (Litro)

Komunak 60 4.580

Normalak 40 400

Pixatokia 18 180

WC mugikorrak 2 4.000

Iturriak 28 4.200

Txosnetako iturria 10 1.000

Garbitasuna 5.000

Instalazio galerak 1 5.000

GUZTIRA 19.780

42

INPAKTUAREN ADIERAZPENA > INGURUMEN DATUAK

Inpaktu zuzena eta zeharkakoaren ekarpena ingurumen inpaktuei, ehunekoeta

Gune bakoitzaren ekarpena ingurumen inpaktuei, ehunekoetan

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Cambio climático

Agotamiento del ozono

Toxicidad humana

Formación de oxidantes fotoquímicos

Formación de partículas

Radiación ionizante

Cambio climático Ecosistemas

Acidificación terrestre

Eutrofización en agua dulce

Ecotoxicidad terrestre

Ecotoxicidad en agua dulce

Ecotoxicidad marina

Ocupación de terreno agrícola

Ocupación de terreno urbano

Transformación del suelo natural

Agotamiento de metales

Agotamiento de combustibles fosiles

Total

Directo Indirecto0% 20% 40% 60% 80% 100%

Cambio climático

Agotamiento del ozono

Toxicidad humana

Formación de oxidantes fotoquímicos

Formación de partículas

Radiación ionizante

Cambio climático Ecosistemas

Acidificación terrestre

Eutrofización en agua dulce

Ecotoxicidad terrestre

Ecotoxicidad en agua dulce

Ecotoxicidad marina

Ocupación de terreno agrícola

Ocupación de terreno urbano

Transformación del suelo natural

Agotamiento de metales

Agotamiento de combustibles fosiles

Total

Directo Indirecto

Ardatz bakoitzaren ekarpena ingurumen inpaktuei, ehunekoetan

Mugikortasuna

Energia

Ura

Erosketak

Azpiegiturak

Hondakinak

Zuzena

Zeharkakoa

% 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

Aldaketa klimatikoa

Ozonoaren agorketa

Giza toxikotasuna


Partikulen eraketa



Lur azidifikazioa


Lur ekotoxikotasuna



Nekazal-lurzoruen okupazioa

Hiri-lurzoruen okupazioa


Metalen agorpena


-% 5 % 10 % 25 % 40 % 55 % 70 % 85 % 100

Aldaketa klimatikoa

Ozonoaren agorketa

Giza toxikotasuna


Partikulen eraketa



Lur azidifikazioa


Lur ekotoxikotasuna




Hiri-lurzoruen okupazioa


Metalen agorpena


Mugikortasuna Energia Ura Erosketak Azpiegiturak Hondakinak

% 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100

Aldaketa klimatikoa

Ozonoaren agorketa

Giza toxikotasuna


Partikulen eraketa



Lur azidifikazioa


Lur ekotoxikotasuna




Hiri-lurzoruaren okupazioa


Metalen agorpena


IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO5

IKASTOLA

URDAIBAI

PASEALEKUA

LURGORRI

RECORRIDO55 IBILBIDEA

Ingurumen kolaboratzaileak

Antolatzaileak

Ingurumen Proiektua

Ingurumen-inpaktuaren adierazpena · 2015-09-23 · «Erronka Garbia» proiektuaren asmoa da haur...

Documents

Transcript of Ingurumen-inpaktuaren adierazpena · 2015-09-23 · «Erronka Garbia» proiektuaren asmoa da haur...