IV. plangintzaldia EUSKARAREN ERABILERAREN …€¦ · 6 IV. PLANGINTZALDIA fi2008-2012(Hamasei...

10/1982 Legea, azaroaren 24koa, Euskararen erabilera normalizatzeko oinarrizkoa Euskadiko herritar guztiei jakinarazten diet Eusko Lege-biltzarrak azaroaren 24ko 10/1982 “Euskara-ren erabilera normalizatzeko oinarrizko Legea”, onartu duela. Ondorioz, Euskadiko herritar guz-tiei, norbanako zein agintari, bete eta beteara-zi dezatela agintzen diet. Gasteizen, 1982ko azaroaren 24ean. ZIOEN ADIERAZPENA Konstituzioak eta Autonomia Estatutuak Eu-skal Autonomia Erkidegoko herri-aginteen esku jartzen dute euskararen erabilera normalizatze-ra eta garatzera bideratutako neurriak hartzea, bere bi ikuspegiak kontutan hartuz: bai euskal herriaren kultura-ondarearen funtsezko osagai denez eta bai, gaztelaniarekin batera, Autono-mia Erkidegoko lurraldean erabilera ofizialeko hizkuntza denez. Horretaz, bada, euskara gure Erkidegoaren nortasunaren ezaugarri nabarme-nena eta objetiboena dela ezagutzen dugu eta, euskara jakinez eta erabiliz, gizakiak erkidegoan 10/1982 Legea, azaroaren 24koa, Euskararen

erabilera normalizatzeko oinarrizkoa Euskadiko herritar guztiei jakinarazten diet Eusko Lege-biltzarrak azaroaren 24ko 10/1982 “Euskara-ren erabilera normalizatzeko oinarrizko Legea”, onartu duela. Ondorioz, Euskadiko herritar guz-tiei, norbanako zein agintari, bete eta beteara-zi dezatela agintzen diet. Gasteizen, 1982ko azaroaren 24ean. ZIOEN ADIERAZPENA Konstituzioak eta Autonomia Estatutuak Eu-skal Autonomia Erkidegoko herri-aginteen esku jartzen dute euskararen erabilera normalizatze-ra eta garatzera bideratutako neurriak hartzea, bere bi ikuspegiak kontutan hartuz: bai euskal herriaren kultura-ondarearen funtsezko osagai denez eta bai, gaztelaniarekin batera, Autono-mia Erkidegoko lurraldean erabilera ofizialeko hizkuntza denez. Horretaz, bada, euskara gure Erkidegoaren nortasunaren ezaugarri nabarme-nena eta objetiboena dela ezagutzen dugu eta, euskara jakinez eta erabiliz, gizakiak erkidegoan

EUSKARAREN ERABILERAREN

NORMALIZAZIOA HERRI ADMINISTRAZIOETAN

IV. plangintzaldia (2008-2012)

Ebaluazio txostena2013ko maiatza

��

��

��

��

NORMALIZACIÓN DEL USO DEL EUSKERA EN

LAS ADMINISTRACIONES PÚBLICAS

IV periodo de planificación (2008-2012)

Informe de evaluaciónMayo de 2013

EUSK

ARA

REN

ERA

BILE

RARE

N N

ORM

ALI

ZA

ZIO

A H

ERRI

AD

MIN

ISTR

AZ

IOET

AN

■ IV

. pla

ngin

tzal

dia

(200

8-20

12)

NO

RMA

LIZ

AC

IÓN

DEL

USO

DEL

EU

SKER

A E

N L

AS

AD

MIN

ISTR

AC

ION

ES P

ÚBL

ICA

S ■

IV p

erio

do d

e p

lani

ficac

ión

(200

8-20

12)

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKAETA KULTURA SAILA

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN,POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA

Vitoria-Gasteiz, 2013

Euskararen erabileraren normalizazioa herri administrazioetan

IV. plangintzaldia (2008-2012)

Ebaluazio txostena

2013ko maiatza

Argitaraldia: 1.a, 2013ko iraila

Ale kopurua: 700 ale

© Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa

Hezkuntza, Politika Linguistika eta Kultura Saila

Internet: www.euskadi.net

Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia

Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco

Donostia-San Sebastián 1 – 01010 Vitoria-Gasteiz

Diseinua: EkipoPo

Inprimaketa: Irudi

Lege-gordailua: VI 589-2013

Lan honen bibliografia-erregistroa Eusko Jaurlaritzako Liburutegi Nagusiaren katalogoan aurki

daiteke: http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka

5EUSKARAREN ERABILERAREN NORMALIZAZIOA HERRI ADMINISTRAZIOETAN

IV. plangintzaldiaren amaierako ebaluazio txosten honen jatorria dago apirilaren 15eko 86/1997

Dekretuan; izan ere, xedapen horren bidez arautzen da Euskal Autonomia Erkidegoko herri

administrazioetan euskararen erabilera normalizatzeko prozesua. Bada, dekretu horren 6. artikuluaren 1.

paragrafoan esaten den legez, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak txostena igorriko dio Eusko

Jaurlaritzaren Kontseiluari, plangintzaldi bakoitza amaitutakoan, hizkuntza normalizaziorako prozesuan

herri administrazioetako bakoitzerako ezarritako helburuak zein neurritan bete diren begira eta ebalua

dezan.

Hori ez ezik, arau bereko 2. paragrafoan ageri denez, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak, txosten

hori oinarri harturik, plangintzaldiaren amaieran igarritako gabeziak zuzentzeko hartu beharreko neurriak

aztertuko ditu, eta, horrezaz gainera, horiek erabiliko ditu hurrengo plangintzaldian zuzendu ahal izateko

hutsune horiek.

Beraz honelatan, IV. plangintzaldiaren amaierako txosten honek balio bikoitza du: alde batetik, egindako

jardunaren gabeziak azaleratuko ditu, eta, bestetik, hurrengo plangintzaldiari begirako neurri zuzentzaileak

proposatuko ditu.

Ildo beretik esan dezakegu ebaluazioak berealdiko garrantzia duela, herri administrazioetan, oro har, eta

Eusko Jaurlaritzan, bereziki, hizkuntza politikaren etengabeko hobekuntza lortzeko. Betiere, gogorarazi

behar dugu plangintzaldi bakoitzeko erabilera planak bitartekoak direla helburu jakin bati begira: Eusko

Jaurlaritzaren, beraren erakunde autonomiadunetan eta, oro har, herri administrazio guztietan hizkuntza

ofizial bien arteko benetako berdintasuna lortzeko, berdintasun hori maila teoriko-juridikotik harantzago

doalarik.

Bitarteko dinamikoak dira, epe jakin baterako ezarri eta haiek arian-arian neurtuz errealitate

soziolinguistikoari ahalik ondoen erantzuteko jarraibideak eskaintzen dituztenak.

Bada, IV. plangintzaldiaren amaierako txosten honek egoki erantzuten die arautegiak berarentzat

ezarritako helburuei.

Cristina Uriarte toledo Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kulturako sailburua

6 IV. PLANGINTZALDIA (2008-2012)

Hamasei urte bete dira apirilaren 15eko 86/1997 Dekretu onartu zenetik. Betiere, xedapen hori ez zen

hutsetik sortu, bera argitaratu zeneko I. plangintzaldia burutua zelako. Eta I. plangintzaldi horren

esperientziatik sortu zen hain arrakastatsu suertatu den arau hori.

Ez da dudarik, dekretu horren oinarrian zetzan hizkuntza errealitatea eta gaur egungoa ez dira berdinak.

Beharrik! Horregatik, xedapen horren ibilbidea edozein ikuspegitatik aztertu nahi dugunean, aurretik

gogoratu behar dugu nola geunden Euskal Autonomia Erkidegoan hizkuntza ofizial bien mailaren aldetik,

eta nola gauden gaur egun. Badugu zer hobeturik, baina ez genuke ahaztu beharko, dekretu horrek

zabaldutako ateek itxita iraun balute, gaur egun egoera bestelakoa izango zela, eta ez hobea, alajaina!

Orduko egoera soziolinguistikotik gaur egungora alde handia dago. Jakin badakigu, era berean, egindakoa

handia izanagatik, egiteko duguna ikaragarria dela. Ez dugu ahaztu behar belaunaldietako lana behar

dela hizkuntza gutxitu bat biziberritzeko, eta, beste neurri batzuen artean, dekretu horrek merezi du

aitorpen hori egitea, bai eta bera pentsatu zuten gizon-emakumeek ere.

Horrenbestez, plangintzaldia dekretu haren umea da, baina ume hori ez da helburua edo xedea berez,

bitarteko bat baizik. Zein da hark bete behar dituen eginkizunetarik garrantzitsuenetako bat? Bada,

hiritarren hizkuntza eskubideak bermatzea, hizkuntza eskubideak norbanakoentzat baitira eta, aldi

berean, hiritarren eskubide diren neurrian betebehar dira herri administrazioarentzat. Herri administrazioak

behar beste tresna erabili behar ditu hiritarren hizkuntza eskubideak bermatzeko, eta plangintzaldiak eta

erabilera planak lanabes haietakoak dira.

IV. plangintzaldi honetarako ezarritako helburu nagusia izan zen euskara lan hizkuntza bihurtzea. Bada,

txosten honetan ikusiko den legez, helburu hori lortzeko oraindik tarte bat falta dugu, eta IV. plangintzaldiaren

amaierako ebaluazio txosten honek agerian jarri nahi ditu hobetzeko guneak, bai eta hutsune horiek

albait ondoen betetzeko ildoak proposatu ere, euskara lan hizkuntza benetan izate hori geroago eta

hurrago izan dezagun.

Arauak arau eta planak plan, herritarrak, herri-langileak eta ordezkari eta arduradun politikoak dira herri

administrazioetan euskararen erabilera areagotzeko jardunaren protagonista nagusiak.

Patxi Baztarrika GalParsoro Hizkuntza Politikarako sailburuordea


A U R K I B I D E A

1. Sarrera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

2. Aztergaien aurkezpena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.1. Euskal Autonomia Erkidegoko herri administrazioak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.2. Sozietate publikoak eta zuzenbide pribatuko erakunde publikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

3. Datuen azterketa: herri administrazioak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

3.1. Erakundeak eta erabilera planak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

3.2. Hizkuntza eskakizunen betetze maila herri administrazioetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3.2.1. Derrigortasun data ezarria duten lanpostuak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

3.2.2. Derrigortasun datarik ez duten lanpostuak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

3.3. Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

3.4. Ahozko komunikazioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

3.4.1. Erakundeen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

3.4.2. Erakundearen ahozko kanpo harremanak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

3.4.3. Erakundearen ahozko barne harremanak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

3.5. Idatzizko komunikazioa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

3.5.1. Tramitazio telematikoak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

3.5.2. Erakundeen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

3.5.3. Erakundeen idatzizko kanpo harremanak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

3.5.4. Euskara sortze hizkuntza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

3.5.5. Erakundeen idatzizko barne harremanak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

3.6. Langileen prestakuntza orokorra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

3.7. Tresna eta aplikazio informatikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

3.7.1. Berariazko aplikazio eta programak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

3.7.2. Aplikazio eta programa informatiko orokorrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

3.8. Internet eta intranet sareak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

3.9. Argitalpenak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57


3.10. Hizkuntza paisaia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

3.10.1. Erakunde barruko hizkuntza paisaia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

3.10.2. Administrazioen eraginpeko dibe seinaleetako hizkuntza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

3.11. Iragarkiak, publizitatea eta kanpainak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

3.12. Hizkuntza irizpideak diru-laguntzetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

3.13. Hizkuntza irizpideak kontratazio administratiboetan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

4. Herri administrazioen balorazio kualitatiboetako ondorioak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

4.1. Erabilera planen kudeaketa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

4.2. Euskararen ezagutza: erabilerarako oinarria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

4.3. Ezagutzatik erabilerara: jorratu beharreko bidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

4.4. Hizkuntza irizpideak erakundetu eta jarraipena egin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

4.5. Sentsibilizazioa eta parte hartzea: komunikazioa giltzarri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

4.6. Erabilera planen lidergoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

5. Aurrera begirako lan ildoen proposamena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

5.1. Erabilera planen kudeaketa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

5.2. Euskararen ezagutza: erabilerarako oinarria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

5.3. Ezagutzatik erabilerara: jorratu beharreko bidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

5.3.1. Euskara sortze hizkuntza eta itzulpen politika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

5.3.2. Zerbitzu hizkuntza: herritarrekiko harremanak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

5.3.3. Lan hizkuntza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

5.3.4. Erakundeen arteko harremanak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

5.3.5. Langileen prestakuntza orokorra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

5.3.6. Lan tresnak eta baliabideak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

5.4. Hizkuntza irizpideak erakundetu eta jarraipena egin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

5.5. Sentsibilizazioa eta parte hartzea: komunikazioa giltzarri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

5.6. Erabilera planen lidergoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

6. IV. plangintzaldiko ahuleziak eta indarbideak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

7. Sozietate publikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

7.1. Erakundeak eta erabilera planak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

7.2. Langileen euskararen ezagutza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

7.3. Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

7.4. Ahozko komunikazioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

7.4.1. Erakundeen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

7.4.2. Erakundearen ahozko kanpo harremanak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

7.5. Idatzizko komunikazioa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

7.5.1. Erakundeen idatzizko kanpo hizkuntza eskaera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

7.5.2. Erakundeen idatzizko kanpo harremanak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94


7.6. Web orriak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95

7.7. Euskalduntze ikastaroak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

7.8. Lan tresnak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

7.9. Paper-gauzak, errotulu eta noizbehinkako oharrak, eta argitalpenak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

7.10. Megafonia, iragarkiak, publizitatea eta prentsa oharrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

7.11. Kontratazioak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

8. Sozietate publikoen balorazio kualitatiboetako ondorioak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

8.1. Erabilera planen kudeaketa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

8.2. Euskararen ezagutza: erabilerarako oinarria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

8.3. Euskararen erabilera: jorratu beharreko bidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

8.4. Hizkuntza irizpideak, erakundetu eta jarraipena egin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

9. Sozietate publikoak: aurrera begirako lan ildoen proposamena. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

9.1. Erabilera planen kudeaketa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

9.2. Euskararen ezagutza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

9.3. Euskararen erabilera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

9.4. Hizkuntza irizpideak erakundetu eta jarraipena egin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

9.5. Sentsibilizazioa eta parte hartzea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

9.6. Erabilera planen lidergoa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

I. eranskina: Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

I.1. Aztergaien aurkezpena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

I.1.1 Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

I.2. Datuen azterketa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

I.2.1. Eusko Jaurlaritzaren sailak eta beraren erakunde autonomiadunak, eta erabilera

planak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

I.2.2. Hizkuntza eskakizunen betetze maila Eusko Jaurlaritzaren sailetan eta beraren

erakunde autonomiadunetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

I.2.2.1. Derrigortasun data ezarria duten lanpostuak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

I.2.2.2. Derrigortasun datarik ez duten lanpostuak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114

I.2.3. Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

I.2.4. Ahozko komunikazioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

I.2.4.1. Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera . . . . 117

I.2.4.2. Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko kanpo harremanak . . . . . . . . . 118

I.2.4.3. Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko barne harremanak . . . . . . . . . . 119

I.2.5. Idatzizko komunikazioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

I.2.5.1. Tramitazio telematikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

I.2.5.2. Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera 121


I.2.5.3. Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko kanpo harremanak . . . . . . . . 121

I.2.5.4. Euskara sortze hizkuntza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

I.2.5.5. Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko barne harremanak . . . . . . . . 124

I.2.6. Langileen prestakuntza orokorra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

I.2.7. Tresna eta aplikazio informatikoak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

I.2.7.1. Berariazko aplikazio eta programak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

I.2.7.2. Aplikazio eta programa irformatiko orokorrak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

I.2.8. Internet eta intranet sareak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

I.2.9. Argitalpenak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

I.2.10. Hizkuntza paisaia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

I.2.10.1. Erakunde barruko hizkuntza paisaia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

I.2.10.2. Administrazioen eraginpeko bide seinaleetako hizkuntza . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

I.2.11. Iragarkiak, publizitatea eta kanpainak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

I.2.12. Hizkuntza irizpideak diru-laguntzetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132

I.2.13. Hizkuntza irizpideak kontratazio administratiboetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

II. eranskina: Galdetegiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

II.1. Herri administrazioak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

II.2. Sozietate publikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

III. eranskina: Galdetegiari erantzun dioten erakundeak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

III.1. Herri Administrazioak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

III.2. Sozietate Publikoak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163


1. S A R R E R A

Apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuaren bitartez Euskal Autonomia Erkidegoko herri administrazioetan

euskararen erabilera normalizatzeko prozesua arautu zen. Dekretu horren arabera, Euskal Herriko

administrazioetako hizkuntza normalizazio prozesua hezurmami zedin, entitate bakoitzak euskararen

erabilera normalizatzeko plana onartu eta gauzatu behar zuen.

Dekretu horren 6. artikuluari jarraiki, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak, aurrerantzean HPS,

plangintzaldi bakoitzaren amaieran balorazio txostena igorriko dio Eusko Jaurlaritzaren Kontseiluari herri

administrazioetan1 hizkuntza normalizazioa zertan den ezagutzera emateko. 2010. urtean, IV.

plangintzaldiaren (2008-2012) tarteko balorazio txostena aurkeztu zuen Hizkuntza Politikarako

Sailburuordetzak. Orain, aurkezten den hau, aldiz, plangintzaldi bukaerako ebaluazio txostena izango da.

IV. plangintzaldiaren ebaluazio txosten hau osatzeko, hizkuntza eskakizunen betetze mailari dagozkion

datuak eguneratu dira; erabilera esparru bakoitzari buruzko informazioa bildu da, eta, txostenaren

bukaeran, V. plangintzaldiari begirako gogoetak txertatu dira.

IV. plangintzaldiaren ebaluazio prozesua aurrera eramateko, ezinbestekoa izan da herri administrazio

guztien partaidetza bilatzea. Gainera, lehenengo aldiz, herri administrazioen mendeko sozietate publikoek

eta zuzenbide pribatuko erakunde publikoek (aurrerantzean sozietate publikoak) ere parte hartu dute

aurkezten dugun ebaluazio honetan.

Horretarako, HPSk diseinatu eta erakunde guztien eskura jarri duen IRATI aplikazio informatikoko

galdetegia erabili da datu bilketa burutzeko euskarri nagusi gisa. Hartara, datuak biltzeko prozesua

erraztu eta homogeneizatu nahi izan da. Hala ere, aurrerago aipatuko den moduan, hizkuntza eskakizunen

betetze maila aztertzeko, lanpostu zerrendetako datuak erabili dira. IRATIko galdetegien bidez herri

administrazioei eskatu zaizkien datuetan bi motatako informazioa jaso nahi izan da:

• Informazio kuantitatiboa: erabilera planak osatzen dituzten esparruen inguruko gogoeta

aztertzeko hainbat adierazleren gaineko zenbakizko datuak.

• Informazio kualitatiboa: bakoitzak bere erabilera planari buruz duen iritzi orokorra.

1. Ebaluaziorako herri administrazio ez diren hainbat erakunde ere kontuan hartu dira, apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuko 2. artikuluak eta uztailaren 6ko 6/1989 Funtzio Publikoaren Legeak arautzen dutenaren arabera. Txostenean zehar herri administrazioaren izenpean kokatu ditugu beste erakunde horiek ere.


Azterketa kuantitatiboari dagokionez, mugak egon dira administrazioetan euskararen erabilerari buruzko

helburuak zein neurritan bete diren jakin ahal izateko. Alde batetik, administrazio guztiek ez dituzte

erabilera planak definitu. Bestalde, erabilera planak definitu dituzten guztiek ere ez dituzte helburuak

modu berdintsuan kuantifikatu. Entitate guztietan erabilera planak ezartzeko erabilitako irizpideak ez dira

beti berdinak izan, eta, batzuek entitate osorako plana egin badute ere, beste batzuk lehentasunezko

ataletan eragitera mugatu dira. Horregatik, helburuen betetze maila aztertu ordez, hainbat aldagai

identifikatu dira herri administrazioetan euskararen erabilera zenbaterainokoa den neurtzeko, eta aldagai

horien gaineko informazioa eskatu da.

Beraz, txosten honetan, Euskal Autonomia Erkidegoko (aurrerantzean EAE) herri administrazioetan eta

sektore publikoan oro har erabilera planak zein neurritan dauden definituta eta zenbateraino aurreratu

den haien ezarpenean baloratu da, hots, administrazio publikoan euskararen erabilera zenbaterainokoa

den. Horrela, planik definituta ez dutenei ere galdetegia betetzeko eskatu zaie, bertako erabilera neurtzeko

asmotan.

Galdetegiaren arabera, erakundeekin izandako harremanetan, kasu batzuetan eskatu dira datu

absolutuak, eta horregatik azaltzen dira tauletan kopuru absolutuak, ehunekoak eta batez besteko

haztatuak; beste kasu batzuetan, berriz, erabileraren ehunekoak bakarrik eskatu dira, eta horregatik

ehunekoak eta batez besteko haztatuak baino ez dira agertzen.

Era berean, kontuan izan behar da, kasu batzuetan, jasotako emaitzak ez direla neurketa zehatz baten

ondorio izan, baizik eta galdetegia bete duenaren pertzepzioaren ondorio, eta besteetan, berriz, urteko

balorazio txostena egiteko datu bilketan oinarritu dira.

Informazio kualitatiboa aztertzeko, berriz, galdetegien bidez herri administrazio eta sozietate publikoetan

jasotako informazioarekin lantaldeetako hausnarketa bideratu da euskara teknikari, erakunde-ordezkari

eta erabilera planetako bestelako langileen artean.

Txosten hau osatzeko erabili den metodologiaren eskema hurrengoa da:


Azkenik, prozesuan jasotako informazioa sailkatzeko txosten hau honako ataletan antolatu da:

1. Aztergaien aurkezpena: azterketarako kontuan hartuko dugun unibertsoa eta jasotako erantzunei

buruzko azalpen laburra.

2. Erakundeak eta erabilera planak: erakundeetako erabilera planei buruzko informazio orokorra.

3. Datuen azterketa, atalka: erabilera planei buruzko datu kuantitatiboak esparruka jaso eta

aztertu dira: hizkuntza gaitasuna, ahozko eta idatzizko harremanak, langileen prestakuntza

orokorra… Datu horiek aurkezteko, ikuspegi orokorra eman da lehenik eta behin, eta, ondoren,

IV. plangintzaldiaren tarteko ebaluazioan erabilitako sailkapen berbera errespetatu da, hau

da: erakunde motak, lurraldeak2 eta, udalen kasuan, derrigortasun indizearen araberakoa,

konparagarritasuna errazteko asmoarekin3.

4. Erabilera planei buruzko balorazio kualitatibo orokorra eta ondorioak: herri administrazioetako

erantzun kualitatiboen azterketa.

5. Aurrera begirako lan ildoen proposamena: datu kualitatiboen azterketan eta ondorioetan

oinarritutako aurrera begirako lan ildo orokorrak.

2. Lurralde bakoitzean barneratu dira bertako udalak, mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak, eta lurralde horretako Foru Aldundi eta Batzar Nagusiak. Aldiz, EAE moduan sailkatu dira hiru lurraldeetan eragina duten gainerako erakundeak, hots, Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak, Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa, Euskal Herriko Unibertsitatea, Herri Kontuen Euskal Epaitegia, Lan Harremanen Kontseilua, Datuak Babesteko Euskal Bulegoa, Uraren Euskal Agentzia, eta Haurreskolak Partzuergoa.

3. III. plangintzaldiaren bukaerako ebaluazioan egin zen datu bilketan erabilitako metodologia bestelakoa izan zen. Horregatik ezin izan dira oraingokoan jasotako datuak III. plangintzaldiaren amaierakoekin alderatu. Salbuespenak hizkuntza eskakizunen egiaztatzeari buruzko datuak izan dira, bietan metodologia bera erabili baita.


2. A Z T E R G A I E N A U R K E Z P E N A

IV. plangintzaldiaren ebaluaziorako kontuan hartu dira batetik, 86/1997 Dekretuko 2. eta 3. artikuluetan

zehaztutako herri administrazioak, eta, lehenengo aldiz, sozietate publikoak eta zuzenbide pribatuko

erakunde publikoak. Azken hauen izaera bereziagatik, prozesuan zehar aparte landu dira, eta horien

emaitzak ere atal berezi batean aurkeztuko ditugu txosten honen 7. atalean.

2.1. Euskal Autonomia Erkidegoko herri administrazioak

86/1997 Dekretuko 2. eta 3. artikuluetan adierazten den moduan, ebaluatu nahi diren erabilera planak

hurrengo erakundeetan ezarritakoak dira. Ondorioz, azterketa honetan EAEko herri administrazioak eta

erakundeak hartu ditugu kontuan eta jarraian azaldutako moduan sailkatu ditugu:

1. Udalak.

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak.

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak.

4. Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak.

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa.

6. Euskal Herriko Unibertsitatea (EHU).

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia.

8. Lan Harremanen Kontseilua.

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa.

10. Uraren Euskal Agentzia4.

11. Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentzia (hizkuntza eskakizunen betetze mailarako

bakarrik).

4. Uraren Euskal Agentzia kontuan hartu zen IV. plangintzaldiaren tarteko ebaluazioan (2010). 379/2012 epaiaren ondorioz lanpostu zerrenda indargabetuta gelditu da. Hori dela eta, erakunde hau ez da sartu hizkuntza eskakizunen betetze mailaren azterketan. Dena den, kontuan hartu dira berak emandako datuak IV. plangintzaldiaren ebaluazioan sartu diren beste esparru guztietarako.


12. Haurreskolak Partzuergoa5.

13. Etxepare Euskal Institutua.

III. plangintzaldiaren ebaluazio txostenetik hiru erakunde berri barneratu dira: Uraren Euskal Agentzia,

Haurreskolak Partzuergoa eta Etxepare Euskal Institutua, eta tarteko balorazio txostenetik, azken hori.

Hauek dira talde hauetako bakoitzak biltzen dituen erakundeen kopuru erreala eta jasotako erantzunen

kopurua6:

AZTERGAIEN AURKEZPENA

Erakunde motakJasotako

erantzunak

Erakundeen

kopuru errealaErantzunen (%)

1. Udalak 239 251 95,22

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 31 41 75,61

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 6 6 100

4. Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak 14 16 87,50

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 2 2 100

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 1 1 100

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 1 1 100

8. Lan Harremanen Kontseilua 1 1 100

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 1 1 100

10. Uraren Euskal Agentzia 1 1 100

11. Haurreskolak Partzuergoa 1 1 100

12. Etxepare Euskal Institutua 1 1 100

GUZTIRA 299 323 92,57

Jasotako erantzunen kopurua oso esanguratsua da, inoizko ebaluazioetan jaso den altuena: % 92

ingurukoa. Izan ere, III. plangintzaldian erantzun zutenak 275 izan ziren, % 85,94, orduko 321eko

multzoaren gainean.

Erantzunen kopuru handiena udalen taldean bildu da: 239. Talde hori anitza eta heterogeneoena denez,

erantzunen kopuruak lurraldeka aurkeztu nahi izan dira. Hiru lurraldeetan lortu diren erantzunen kopurua

benetan altua da. Hemen ere, inoizko altuenak.

5. Bere izaera bereziagatik, gainerako mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoetatik bereiztea erabaki da.

6. Erantzun duten erakunde guztien zerrenda txosten honen eranskinetan kontsulta daiteke.



Udalen lurraldekako

banaketa

Jasotako

erantzunak

Erakundeen


Araba 49 51 96,08

Bizkaia 104 112 92,86

Gipuzkoa 86 88 97,73

GUZTIRA 239 251 95,22

Udalak derrigortasun indizearen arabera aurkezten baditugu, lau multzoetako erantzunen kopurua ere

esanguratsua dela ikusten da.


UDALAK: derrigortasun

indizearen araberako

sailkapena

Jasotako

erantzunak

Erakundeen


% 0-25 39 40 97,50

% 25-45 41 43 95,35

% 45-70 42 44 95,45

% 70-100 117 124 94,35

GUZTIRA 239 251 95,22

Orokorrean, aipatu behar da, erantzun duten erakundeen mota guztiak kontuan hartuta (299 erakunde),

datuetan eragin handia izan dutela udalek (239), eta, udalen artean, bereziki, % 70-100eko derrigortasun

indizea dutenek (239 udaletik 117).


2.2. Sozietate publikoak eta zuzenbide pribatuko erakunde publikoak

IV. plangintzaldiaren ebaluazioan aztertu dira lehenengo aldiz sozietate publikoak eta zuzenbide pribatuko

erakunde publikoak (sozietate publikoak). Beraz, atal honetan aurkezten diren datuak lehen hurbilpen

modura ulertu behar dira, ez baitago eskura aurreko plangintzaldien ebaluazioetan konparagarria izan

daitekeen beste daturik.

Sozietate publikoen ebaluazio kuantitatiboa eta kualitatiboa egiteko herri administrazio eta erakundeetarako

erabili den prozesu eta metodologia berbera erabili da, baina, kasu honetan, erakunde hauen izaerari

egokitutako galdetegia erabili da.

Sozietate publikoen ezaugarriengatik, guztien erregistro eguneratua izatea zaila da. Egoera hori kontuan

hartuta, galdetegia Euskal Autonomia Erkidegoko 202 sozietate publikori helarazi zaie. Horietatik

guztietatik, 83k erantzun dute: % 40k7.

Jasotako erantzunen kopuru zehatza ikus daiteke ondorengo grafikoan:

Jasotako erantzunak

Jasotakoerantzunak

% 40

Erantzun ezdutenak

% 60

Bidalitako galdetegiak: 210

7. Erantzun duten erakunde guztien zerrenda txosten honen eranskinetan kontsulta daiteke.


3. D A T U E N A Z T E R K E T A : H E R R I A D M I N I S T R A Z I O A K

Herri administrazioen erabilera planei buruzko datu kuantitatiboak ondorengo esparruetan jaso eta

aztertu dira:

1. Hizkuntza eskakizunen betetze maila herri administrazioetan.

2. Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza.

3. Ahozko komunikazioa.

4. Idatzizko komunikazioa.

5. Langileen prestakuntza orokorra.

6. Tresna eta aplikazio informatikoak.

7. Internet eta intranet sareak.

8. Argitalpenak.

9. Hizkuntza paisaia (errotulazioa eta noizbehinkako oharrak).

10. Iragarkiak, publizitatea eta kanpainak.

11. Diru-laguntzak.

12. Kontratazio administratiboak.

Ondorengo orrietan, esparru horiek banan-banan aztertuko dira. Sarreran aipatu den moduan, datu

orokorrak eskaintzeaz gain, erakundeen moten araberako, lurraldekako eta, udalen kasuan, derrigortasun

indizeen helburu mailakatuen araberako analisia ere eskainiko da.


3.1. Erakundeak eta erabilera planak

ERAKUNDEAK BADU ERABILERA PLANIK?

Bai 242

Ez 57

Erakundeak badu erabilera planik?

Bai% 81242

Ez

57% 19

Galdetegia erantzun duten erakundeen kopuru handiak, hiru laurdenak baino gehiagok, % 81ek,

indarrean du euskararen erabilera normalizatzeko plana; beste % 19k ez du onartu. Beraz, erakundeen

laurden bat baino gutxiago dago momentu honetan erabilera planik gabe.

III. plangintzaldiaren ebaluazio datuen arabera, erantzun zuten erakundeen erdiek, gutxi gorabehera,

euskararen erabilera plan egituratu bat zuten. Beraz, eta erantzunen kopurua desberdina izan arren, bi

plangintzaldien artean erantzun duten erakundeen laurden batek onartu edo abian jarri du erakundeko

erabilera plana azken lau urteotan.

Betiere, nabarmendu behar dugu, IV. plangintzaldi honetan ere, badirela herri administrazio batzuk

apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuaren 4. artikulua oraindik betetzen ez dutenak. Arau horrek honetara

dio: «Euskal herri-administrazioetako hizkuntz normalkuntza-prozesua hezurmami dadin, entitate

bakoitzak euskararen erabilera normalizatzeko plana onartu eta gauzatu beharko du».


Erakunde motak

Erakundeak badu

erabilera planik?

Bai Ez

1. Udalak 205 34

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 16 15

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 4 2

4. Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak 13 1

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 1 1

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 1 0

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 1 0

8. Lan Harremanen Kontseilua 0 1

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 0 1

10. Uraren Euskal Agentzia 0 1

11. Haurreskolak Partzuergoa 1 0

12. Etxepare Euskal Institutua 0 1

GUZTIRA 242 57

Jasotako erantzunak: 299

Erakundeka, oso egoera ezberdinak agertzen dira. Erantzun duten udalen % 85ek indarrean du erabilera

plana; mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoen artean % 51k.

Hiru Foru Aldundiek definituta dituzte beren erabilera planak, eta, Batzar Nagusien kasuan, Gipuzkoak

badu erabilera plana onartuta, beste biek ez.

Eusko Jaurlaritzak ere plana onartua du, eta horrez gain sailez sail erabilera plan espezifikoak diseinatu

eta onartzeko prozesuari jarraitu dio. Datu bilketa egin zeneko gobernuko egitura8 hartu da kontuan. Hori

horrela, hamabi sail ziren beren berariazko plana garatzen ari zirenak. Jaurlaritzaren egitura berriarekin9

berriz, une honetan, 8 dira plana garatzen ari diren sailak.

III. plangintzaldiaren ebaluaziotik hona bi erabilera plan gehiago azaltzen dira onarturik. Bata, Haurreskolak

Partzuergoarena, aurreko plangintzaldian onartu gabe zuena, eta bestea, Etxepare Euskal Institutuarena.

Azken hori lehenengo aldiz sartu da ebaluazioan.

Lurraldeka, Bizkaian eta Araban dute, erantzun dutenen artean, % 86k plana definituta. Gipuzkoan,

berriz, % 73k, eta EAEn % 72k definitu dituzte planak. Paradoxikoa ematen du, euskaldun gehien duen

lurraldeak izatea plan gutxien. Ematen du, han ez dela beharrizanik ikusten erabilera plana egiteko, bai

guztia egiten delako euskaraz, bai, hori hala izan ez arren, euskara beti nagusi agertzen delako

administrazioaren jardueran.

8. Eranskinetan azaltzen dira datu bilketa bete zuten Eusko Jaurlaritzaren hamabi sail horiek.

9. Eranskinetan azaltzen da Eusko Jaurlaritzaren egitura berria.


Lurraldeak

Erakundeak badu

erabilera planik?

Bai Ez

Araba 51 8

Bizkaia 100 15

Gipuzkoa 73 27

EAE 18 7

GUZTIRA 242 57

Udalen kasuan, derrigortasun indizearen arabera, oraingoan ere erabilera planen kopuru handiena

euskaldunen kopuru gehien duten udalerriek dute; bestelako udalerrien artean ez da alde nabarmenik

ikusten erabilera planen kopuruari dagokionez. Hala ere, ehunekoei begiratuta, udalerririk euskaldunenak

dira plan gutxien onartuta dutenak, eta arrazoiak izan daitezke goian lurraldeen eretzean aipatutako berberak.



sailkapena

Erakundeak badu

erabilera planik?

Bai Ez

% 0-25 36 3

% 25-45 39 2

% 45-70 40 2

% 70-100 90 27

GUZTIRA 205 34

3.2. Hizkuntza eskakizunen betetze maila herri administrazioetan

Lehenengo, atal honetan aztertuko dena aurkeztu baino lehen, bertako edukiak hobeto ulertzen laguntzeko

hainbat kontzepturen inguruko azalpena emango dugu labur-labur.

• Hizkuntza eskakizuna (HE): hizkuntza eskakizunak lanpostua betetzeko eta bertan lan egiteko

beharrezkoa den euskarazko hizkuntzari buruzko gaitasun maila zehazten du, Euskal Funtzio

Publikoari buruzko uztailaren 6ko 6/1989 Legearen 97.2 artikuluak adierazten duen bezala. Lau

dira lanpostuei izendatu zaizkien hizkuntza eskakizunak: 1. HE, 2. HE, 3. HE eta 4. HE (86/1997

Dekretuaren 13.2 artikuluan arautzen da). Aipatu behar da lanpostuan bete beharreko zeregin

eta eginkizunen muina euskara bera denean (normalizazioko teknikarienak eta itzultzaileenak),

hasiera-hasieratik 4. HE egiaztatuta eduki behar dela; multzo hori 4TG moduan ezagutzen da

(86/1997 Dekretuaren 14. artikuluan arautzen da).

• Derrigortasun data (DD): derrigortasun datak zehazten du lanpostu bati ezarritako hizkuntza

eskakizuna noiztik aurrera bete behar den, hots, aginduzkoa izaten noiz hasten den.


Derrigortasun data igarotakoan, lanpostu hori betetzeko ezinbestekoa izango da lanpostu horri

dagokion hizkuntza eskakizuna egiaztatua izatea.

• Derrigortasun indizea (DI): apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuak 11. artikuluan xedatzen

duenaren arabera, plangintzaldi bakoitzean nahitaez bete beharreko indizeak zehaztuko du

erakunde bakoitzean zenbat lanposturi esleituko zaion derrigortasun data. Indize hori finkatzeko,

herri administrazio bakoitzari dagokion jarduera esparruko egoera soziolinguistikoa hartzen

da kontuan (udalen kasuan udalerria izango da jarduera esparrua, foru aldundienean, berriz,

lurralde historikoa…). Horretarako, «euskaldunak+(ia euskaldunak/2)» formula erabili behar

da, eta plangintzaldi bakoitza hasten denerako indarrean dagoen Errolda edo Biztanleria eta

Etxebizitza Estatistikan jasotako azken datuak erabiliko dira.

Derrigortasun indizearen arabera, erakundeak lau multzotan sailkatu dira: % 0-25, % 25-45, % 45-70

eta % 70-100. Sailkapen hori 86/1997 Dekretuko 17. artikuluan arautzen da, eta multzo bakoitzean

kokaturiko erakundeek lortu beharreko gutxieneko helburuak ezartzen ditu.

Dokumentu honetako gainerako ataletan ez bezala, hizkuntza eskakizunen betetze maila aztertzeko

garaian erabili diren datuak HPSk IV. plangintzaldiaren ebaluazioa dela-eta burutu duen lanpostu

zerrenden eguneraketatik atera dira. Datu horiek derrigortasun data ezarria eta ezarri gabe duten

lanpostuei dagozkie.

3.2.1. Derrigortasun data ezarria duten lanpostuak

Analisi honetan adierazle hauei egin diegu jarraipena:

• Derrigortasun data ezarria izanik, lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna egiaztatua duten

langile titularrak10 edo okupatzaileak11.

• Lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna izan ez arren, hizkuntza eskakizun baxuagoren bat

egiaztatua duten titularrak edo okupatzaileak.

• Hizkuntza eskakizunik egiaztatu ez duten langile titularrak edo okupatzaileak.

• Adinagatik salbuesteko aukera duten titularren kopurua zehazten da.

Bertako informazioa ondorengo multzootan banatu da: egiaztatutako hizkuntza eskakizunen arabera,

erakunde motaka, lurraldeka eta derrigortasun indizearen arabera.

10. «Titular» deitzen zaio lanpostuaren jabea den langileari.

11. «Okupatzaile» deitzen zaio lanpostuaren jabea ez den langileari.


HIZ

KUN

TZA

ESK

AKI

ZU

NEN

BET

ETZ

E M

AIL

A

Erak

unde

mot

akLa

npos

tuak

guzt

ira

DD

dut

enak

DD

dut

en la

ngile

titu

larr

ak e

ta o

kup

atza

ileak

DD

dut

enak

guz

tira

Hut

sik

edo

info

rm.

gab

e*

Tit.

edo

okup

.

bet

eak*

*

Egia

ztat

u du

tena

kBa

xuag

oren

bat

egia

ztat

ua

Ez d

u ez

er

egia

ztat

uSa

lbue

tsia

k

kop

.%

kop

.ko

p.

kop

.%

kop

.%

kop

.%

kop

.%

Uda

lak

17.2

829.

251

53,5

358

08.

671

6.89

179

,47

786

9,06

585

6,75

409

4,72

Man

kom

unita

te, k

uadr

illa

eta

part

zuer

goak

819

401

48,9

633

368

275

74,7

326

7,07

277,

3440

10,8

7

Foru

Ald

undi

ak e

ta

Batz

ar N

agus

iak

8.20

4 4.

827

58,8

421

14.

616

3.78

882

,06

280

6,07

255

5,52

293

6,35

Eusk

o Ja

urla

ritza

eta

bera

ren

erak

unde

auto

nom

iadu

nak

6.64

43.

016

45,3

949

2.96

72.

518

84,8

718

66,

2712

94,

3513

44,

52

Eusk

o Le

gebi

ltzar

ra e

ta

Ara

rtek

oa14

310

271

,33

399

6868

,69

88,

087

7,07

1616

,16

Eusk

al H

errik

o

Uni

bert

sita

tea

1.54

879

951

,61

779

271

590

,28

141,

7723

2,90

405,

05

Her

ri Ko

ntue

n Eu

skal

Epai

tegi

a78

3443

,59

331

2477

,42

412

,90

13,

232

6,45

Lan

Har

rem

anen

Kont

seilu

a16

850

17

710

00

00

00

0

Dat

uak

Babe

stek

o Eu

skal

Bule

goa

167

43,7

53

44

100

00

00

00

Etxe

pare

Eus

kal I

nstit

utua

88

100

08

810

00

00

00

0

Gar

apen

erak

o

Lank

idet

zare

n Eu

skal

Age

ntzi

a

167

43,7

50

76

85,7

11

14,2

90

00

0

Hau

rres

kola

k Pa

rtzu

ergo

a1.

063

1.06

310

00

1.06

31.

062

99,9

11

0,09

00

00

GU

ZTIR

A35

.837

19.5

2354

,48

890

18.6

3315

.366

82,4

71.

306

7,01

1.02

75,

5193

45,

01

* H

utsi

k ed

o in

form

azio

rik g

abe:

lanp

ostu

a b

ete

gab

e da

go e

do e

z da

go in

form

azio

rik.

**Ti

tula

r edo

oku

pat

zaile

ak b

etea

k: la

npos

tua

bet

eta

dago

titu

larr

a ed

o ok

upat

zaile

arek

in.


Datuek erakusten dutenaren arabera, lanpostuen % 54,5ek (19.523 lanpostuk) du derrigortasun data ezarria,

eta horietatik 18.633 daude beteta. Horien artean, langile titular edo okupatzaileen % 82,47k egiaztatua du

dagokion hizkuntza eskakizuna. Hizkuntza eskakizun bat egiaztatu dutenak eta dagokiena baino baxuagoren

bat dutenak kontuan hartzen baditugu, berriz, portzentaje hau % 90 ingurura gerturatzen da.

III. plangintzaldiaren ebaluazioan eta IV. plangintzaldiaren tarteko balorazioan lanpostuen titularren

inguruko datuak bakarrik eman zirenez, ondoren eskainiko diren datuak lanpostuen titularrei dagozkienak

dira. Izan ere, okupatzaileei dagozkien datuak izatea ezinezkoa da: alde batetik, hainbat erakundetatik

jasotzen ez direlako, eta, bestetik, lanpostu horietan mugikortasun handia dagoelako behin betiko datuak

eman ahal izateko.

Beraz, titularrei dagozkien datuak aurkeztuko ditugu egiaztatutako hizkuntza eskakizunen arabera,

erakunde eta lurraldeen arabera.

Derrigortasun data ezarria izanik, lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna edo baxuagoren bat egiaztatua

duten lanpostuaren titular gehienak 2. eta 3. hizkuntza eskakizunekoak dira egiaztapen kopururik altuenak

dituztenak.

Hizkuntza eskakizunka, beraz, hauxe da egoera:

HIZKUNTZA ESKAKIZUNEN BETETZE MAILA

Hizkuntza

eskakizunak

Lanpostuen kopurua DD dutenak DD duten titularrak

DD dutenak DD ez dutenak GuztiraTitularrik

gabe

Titularra-

rekinEgiaztatu dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer

egiaztatuSalbuetsiak

kop. % kop. % kop. kop. kop. kop. % kop. % kop. % kop. %

1. HE 1.858 31,9 3.959 68,1 5.817 532 1.326 1.098 82,81 0 0,0 124 9,35 104 7,84

2. HE 9.136 56,2 7.118 43,8 16.254 2.224 6.912 5.768 83,45 323 4,67 425 6,15 396 5,73

3. HE 7.252 66,4 3.668 33,6 10.920 2.076 5.176 4.261 82,32 451 8,71 160 3,09 304 5,87

4. HE 1.277 44,9 1.569 55,1 2.846 405 872 507 58,14 206 23,62 29 3,33 130 14,91

GUZTIRA 19.523 54,5 16.314 45,5 35.837 5.237 14.286 11.634 81,43 980 6,86 738 5,17 934 6,54

Jarraian, orain arte aipatu ditugun datu horiek erakunde moten arabera aztertuko ditugu. Hainbat erakunde

mota identifikatu eta gero, horiek guztiak lau multzotan sailkatu dira. Hala, toki-entitate moduan batu dira

udalak; mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak; eta Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak. Bestalde,

Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak aparteko multzo batean kokatu dira. Ondoren,

EAE mailako gainerako entitateak batu dira: Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa, Euskal Herriko

Unibertsitatea, Herri Kontuen Euskal Epaitegia, Lan Harremanen Kontseilua, Datuak Babesteko Euskal

Bulegoa, eta Haurreskolak Partzuergoa12. Azkenik, Etxepare Euskal Institutua eta Garapenerako

Lankidetzaren Euskal Agentzia bestelakoen multzoan batu dira.

12. Haurreskolak Partzuergoaren lanpostu zerrendan jasota dauden lanpostu guztiak hezitzaileenak dira (1.063 lanpostu). Hezitzaile lanpostu horietan jarduteko, ezinbestekoa da Hezkuntzako 2. hizkuntza eskakizuna, EGA edo baliokidea edukitzea, urriaren 6ko 263/1998 Dekretuan ezarritakoari jarraiki.


HIZ

KUN

TZA

ESKA

KIZU

NEN

BET

ETZE

MAI

LA

Erak

unde

mot

ak

Lanp

ostu

en k

opur

uaD

D d

uten

akD

D d

uten

titu

larra

k

DD

dut

enak

DD

ez d

uten

akG

uztir

aTi

t.

gabe

Titu

larra

-

reki

nEg

iazt

atu

dute

nak

Baxu

agor

en b

at

egia

ztat

ua

Ez d

ute

ezer

egia

ztat

uSa

lbue

tsia

k

kop.

%ko

p.%

kop.

kop.

kop.

kop.

%ko

p.%

kop.

%ko

p.%

Toki

-

entit

atea

k

Uda

lak

9.25

153

,53

8.03

146

,47

17.2

822.

137

7.11

45.

653

79,4

661

58,

6443

76,

1440

95,

75

Man

kom

unita

te,

kuad

rilla

eta

part

zuer

goak

401

48,9

641

851

,04

819

116

285

208

72,9

822

7,72

155,

2640

14,0

4

Foru

Ald

undi

ak e

ta

Batz

ar N

agus

iak

4.82

758

,84

3.37

741

,16

8.20

41.

179

3.64

82.

958

81,0

921

85,

9817

94,

9129

38,

03

Eusk

o

Jaur

larit

za

Eusk

o Ja

urla

ritza

eta

bera

ren

erak

unde

auto

nom

iadu

nak

3.01

645

,39

3.62

854

,61

6.64

41.

085

1.93

11.

595

82,6

011

05,

7092

4,76

134

6,94

EAE

mai

lako

entit

atea

k

Eusk

o Le

gebi

ltzar

ra

eta

Ara

rtek

oa10

271

,33

4128

,67

143

1785

5767

,06

55,

887

8,24

1618

,82

Eusk

al H

errik

o

Uni

bert

sita

tea

799

51,6

174

948

,39

1.54

834

845

139

988

,47

51,

117

1,55

408,

87

Her

ri Ko

ntue

n

Eusk

al E

paite

gia

3443

,59

4456

,41

785

2922

75,8

64

13,7

91

3,45

26,

90

Lan

Har

rem

anen

Kont

seilu

a8

508

5016

44

410

00

00

00

0

Dat

uak

Babe

stek

o

Eusk

al B

uleg

oa7

43,7

59

56,2

516

43

310

00

00

00

0

Hau

rres

kola

k

Part

zuer

goa

1.06

310

00

01.

063

338

725

725

100

00

00

00

Best

elak

oak

Etxe

pare

Eus

kal

Inst

itutu

a8

100

00

82

66

100

00

00

00

Gar

apen

erak

o

Lank

idet

zare

n

Eusk

al A

gent

zia

743

,75

956

,25

162

54

801

200

00

0

GU

ZTIR

A19

.523

54,5

16.3

1445

,535

.837

5.23

714

.286

11.6

3481

,43

980

6,86

738

5,17

934

6,54


Erakunde motaka, beraz, hauxe da egoera:

• Toki-entitateetan, langile titularren % 73tik gorako kopuruak lortu du berari dagokion hizkuntza

eskakizunaren egiaztapena hiru kasuotan: udaletan % 79k egiaztatu dute, mankomunitate

eta partzuergoetan % 73k, eta Foru Aldundi eta Batzar Nagusietan % 81ek, hurrenez hurren.

Gainera, III. plangintzaldiaren ebaluazioarekin erkatuz gero, egiaztatze kopuruak gora egin du.

2010eko datuen arabera, hizkuntza eskakizuna egiaztatu zuten titularren portzentajea ebaluazio

honetan atera dena baino txikiagoa zen, udaletan % 77koa, mankomunitate eta partzuergoetan

% 70ekoa, eta Foru Aldundi eta Batzar Nagusietan % 76koa, hurrenez hurren.

• Eusko Jaurlaritzan dagokien hizkuntza eskakizuna egiaztatua duten titularrak % 82 dira, eta

2007an % 72.

• EAE mailako entitateetan, berriz, egiaztatze maila % 67tik gora dago guztietan, betiere titularra

duten lanpostuez ari garela kontuan harturik. 2007an % 78tik gorakoa zen lanpostuen titularren

egiaztatze maila. Dena den, kontuan izan behar da lanpostuen kopuruak desberdinak direla

urte horietan guztietan.

• Jarraian, orain arte emandako datu orokor horiek lurraldeka aztertuko ditugu. Lurralde bakoitzean

barneratu dira bertako udalak, mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak, eta lurraldeko Foru

Aldundi eta Batzar Nagusiak. Aldiz, EAE moduan sailkatu dira hiru lurraldeetan eragina duten

gainerako erakundeak.


Lurral-

deak


DD dutenak DD ez dutenak GuztiraTit.

gabe

Titula-

rrarekin

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer



Araba 1.607 31 3.580 69 5.187 439 1.168 941 80,6 90 7,7 96 8,2 41 3,5

Bizkaia 6.775 51,5 6.369 48,5 13.144 1.723 5.052 4.012 79,4 400 7,9 311 6,2 329 6,5

Gipuzkoa 6.096 76,5 1.876 23,5 7.972 1.269 4.827 3.866 80,1 365 7,6 224 4,6 372 7,7

EAE 5.045 52,9 4.489 47,1 9.534 1.806 3.239 2.815 86,9 125 3,9 107 3,3 192 5,9

GUZTIRA 19.523 54,5 16.314 45,5 35.837 5.237 14.286 11.634 81,4 980 6,9 738 5,2 934 6,5

Kasu guztietan derrigortasun data ezarrita duten titularren % 80tik gorakoak dagokien hizkuntza

eskakizuna egiaztatua du. Hiru lurraldeen datuak antzekoak dira. Dena den, derrigortasun data duten

lanpostuen kopuru handiena Gipuzkoak dauka, % 77 eta gutxienak, berriz, Arabak, % 31. Bizkaiak eta

EAE mailako erakundeen lanpostuen erdiek dute derrigortasun data ezarrita.


Azkenik, udaletako datuak derrigortasun indizearen (DI) sailkapenaren arabera aztertu dira:


UDALAK:

derrigortasun

indizearen

araberako

sailkapena

Lanpostu KopuruaDerrigortasun

data dutenakDerrigortasun data duten Titularrak

Der. Data

dutenak

Der. Data ez

dutenakGuztira

Tit.

gabe

Titula-

rrarekin

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer



% 0-25 403 24,32 1.254 75,68 1.657 100 303 219 72,28 30 9,90 30 9,90 24 7,92

% 25-45 3.444 39,55 5.265 60,45 8.709 829 2.615 2.046 78,24 232 8,87 174 6,65 163 6,23

% 45-70 3.140 70,85 1.292 29,15 4.432 704 2.436 1.915 78,61 231 9,48 146 5,99 144 5,91

% 70-100 2.264 91,14 220 8,86 2.484 504 1.760 1.473 83,69 122 6,93 87 4,94 78 4,43

GUZTIRA 9.251 53,53 8.031 46,47 17.282 2.137 7.114 5.653 79,46 615 8,64 437 6,14 409 5,75

Derrigortasun indizearen arabera egindako lau multzo horietako datuak aztertzerakoan, ikus daiteke

hizkuntza eskakizunen egiaztatze mailak tokiko egoera soziolinguistikoaren araberako bilakaera logikoa

islatzen duela.

Dagokien hizkuntza eskakizuna egiaztatu duten titularren portzentajea lau taldeetan antzekoa izanik,

% 72tik gorakoa, derrigortasun data ezarrita duten lanpostuen kopurua oso desberdina da talde

bakoitzean. Izan ere, biztanleria gehien biltzen duena da, eta soziolinguistikoki ez hain euskaldunak diren

herrietan, derrigortasun data duten lanpostuak ez dira % 40ra iristen, eta % 0-25eko taldean derrigortasun

data dutenek doi-doi betetzen dute lanpostuen % 24.

3.2.2. Derrigortasun datarik ez duten lanpostuak

Hemen ere, derrigortasun datarik ez duten lanpostuetako titularren egoera aztertu da. Beraz, kontuan

hartu behar da, eskainiko diren datuak lanpostuen jabeei, titularrei, dagozkienak direla. Izan ere,

derrigortasun data eduki gabe dagokien hizkuntza eskakizuna egiaztatua duten langileek ere erakundeko

euskararen erabilera planetan borondatezko moduan sartzeko aukera dute.

Derrigortasun datarik ez duten lanpostuei dagokienez, erakundeka sailkatu dugu. Hemen ere lau

multzotan sailkatu ditugu erakundeak: toki-entitateak, Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde

autonomiadunak, EAE mailako gainerako entitateak, eta bestelakoak.

Erakundeka, beraz, egoera honako hau da:


HIZ

KUN

TZA

ESK

AKI

ZU

NEN

BET

ETZ

E M

AIL

A

Erak

unde

mot

ak

Lanp

ostu

en k

opur

ua

DD

ez

dute

nak

DD

ez

dute

n tit

ular

rak

DD

dut

enak

DD

ez

dute

nak

Guz

tira

Tit.

gab

e

Titu

la-

rrar

ekin

Egia

ztat

u du

tena

kBa

xuag

oren

bat

egia

ztat

ua

Ez d

ute

ezer

egia

ztat

u

kop

.%

kop

.%

kop

.ko

p.

kop

.ko

p.

%ko

p.

%ko

p.

%

Toki

-

entit

atea

k

Uda

lak

9.25

153

,58.

031

46,5

17.2

821.

874

6.15

71.

313

21,3

692

11,2

4.15

2 67

,4

Man

kom

unita

te,

kuad

rilla

eta

part

zuer

goak

401

4941

851

819

8433

410

531

,420

620

962

,6

Foru

Ald

undi

ak e

ta

Batz

ar N

agus

iak

4.82

758

,83.

377

41,2

8.20

468

42.

693

552

20,5

284

10,5

1.85

7 69

Eusk

o

Jaur

larit

za

Eusk

o Ja

urla

ritza

eta

bera

ren

erak

unde

auto

nom

iadu

nak

3.01

645

,43.

628

54,6

6.64

4 1.

195

2.43

369

728

,642

517

,51.

311

53,9

EAE

mai

lako

entit

atea

k

Eusk

o Le

gebi

ltzar

ra

eta

Ara

rtek

oa10

271

,341

28,7

143

2120

945

315

840

Eusk

al H

errik

o

Uni

bert

sita

tea

799

51,6

749

48,4

1.54

8 33

541

415

838

,248

11,6

208

50,2

Her

ri Ko

ntue

n Eu

skal

Epai

tegi

a34

43,6

4456

,478

440

820

1230

2050

Lan

Har

rem

anen

Kont

seilu

a8

508

5016

17

228

,62

28,6

342

,9

Dat

uak

Babe

stek

o

Eusk

al B

uleg

oa7

43,8

956

,316

27

00

571

,42

28,6

Hau

rres

kola

k

Part

zuer

goa

1.06

310

00

01.

063

00

00

00

00

Best

elak

oak

Etxe

pare

Eus

kal

Inst

itutu

a8

100

00

80

00

00

00

0

Gar

apen

erak

o

Lank

idet

zare

n Eu

skal

Age

ntzi

a

743

,89

56,3

166

30

03

100

00

GU

ZTIR

A19

.523

54,5

16.3

1445

,535

.837

4.20

612

.108

2.84

4 23

,51.

494

12,3

7.77

064

,2


Guztira, derrigortasun datarik ez duten lanpostuen kopurua % 45,5ekoa izanik, horien % 23,5ek egiaztatu

du dagokiona eta % 12k dagokiona baino baxuagoren bat. Lanpostu horien titularren erdiak baino

gehiagok, % 64k, ez du ezer egiaztatu. Dena den, kontuan hartu behar da derrigortasun datarik ez duten

lanpostuen % 21,5ek ez duela titularrik.

Erakundeka, toki-entitateen eta Eusko Jaurlaritzaren egoera antzekoa da. % 20 eta % 28 inguruan dabil

hizkuntza eskakizuna egiaztatu dutenen portzentajea. Ezer egiaztatu ez dutenen portzentaje altuagoa

dute toki-erakundeek Eusko Jaurlaritzak baino.

EAE mailako gainerako entitateen artean egoera oso desberdina da, baina, oro har, ezer egiaztatu ez

dutenen kopurua handiagoa da egiaztatu dutenena baino.

3.3. Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza

Atal honetan, erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza aztertu dugu. Horretarako, galdetu zaie

euskaraz ulertzen duten, hitz egiteko, idazteko eta irakurtzeko gai diren, eta euskaraz lan egiteko mailarik

baduten. Datu hauek baloratzeko, kontuan izan behar da entitate bakoitzak emandako erantzunetara

mugatu garela.

Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza (%)

Ulertzen du Hitz egitekogai da

Idaztekogai da

Irakurtzekogai da

Lan egitekomaila du

0

10

20

30

40

50

60

70

80%

68,98

63,5157,24

65,0856,42

Jasotako erantzunak: Ulertu: 287. Hitz egin: 286. Idatzi: 285. Irakurri: 288. Lan egin: 285.

III. plangintzaldiaren ebaluazioaren datuen arabera erakunde-ordezkarien erdiek bazekiten euskaraz.

Beraz, datu haiekin alderaturik, egoera hobetu da. Datuek diotenaren arabera, idazteko garaian dute

muga gehien eta ulermenean gutxien. Izan ere, gutxi gorabehera, erakunde-ordezkarien bi heren baino

gehiago euskara ulertzeko eta euskaraz hitz egiteko gai da.


III. plangintzaldian azaltzen ez zen beste aldagai bat baloratu da oraingoan: euskaraz lan egiteko maila.

Erakunde-ordezkarien erdiak baino gehiagok dauka euskaraz lan egiteko gaitasuna.

Datuak erakunde motaka aztertzen baditugu, honako datu hauek bildu dira galdetegian:

ERAKUNDE-ORDEZKARIEN EUSKARAREN EZAGUTZA

Erakunde motak GuztiraUlertzen

du (%)

Hitz

egiteko gai

da (%)

Idazteko

gai da (%)

Irakurtzeko

gai da (%)

Lan

egiteko

maila du

(%)

1. Udalak 2.472 70,58 65,44 60,12 66,49 57,97

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 416 73,49 68,51 55,29 69,60 62,74

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 220 68,51 61,23 53,78 63,10 52,65

4. Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde

autonomiadunak 183 42,23 31,04 29,94 38,22 27,19

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 107 65,35 64,65 53,3 66 54,63

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 15 86 80 80 100 80

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 8 25 12,5 12,5 25 12,5

8. Lan Harremanen Kontseilua 2 0 0 0 0 0

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa – – – – – –

10. Uraren Euskal Agentzia 1 100 100 100 100 100

11. Haurreskolak Partzuergoa – – – – – –

12. Etxepare Euskal Institutua 2 100 100 100 100 100

GUZTIRA 3.427 68,98 63,51 57,24 65,08 56,42

Nabarmendu behar da datu hauek 2012ko abenduaren 31 artekoak direla. 2013. urtean, legegintzaldi

berri honetan, Eusko Jaurlaritzaren eta beraren erakunde autonomiadunen eretzean, datuak hobeak

dira.

Udalek, mankomunitateek, kuadrillek eta partzuergoek, Foru Aldundiek eta Batzar Nagusiek, Eusko

Legebiltzarrak eta Arartekoak, eta Euskal Herriko Unibertsitateak dute erantzun guztietatik egoera onena,

bi heren horretatik gertu edo gainetik baitabiltza, % 65-85 inguruan.

Erakunde-ordezkarien artean, lan egiteko maila zertxobait baxuagoa da erakunde guztietan, Euskal

Herriko Unibertsitatean izan ezik. Erakunde gutxi batzuk daude erakunde-ordezkarien erdiak baino

gehiago daukatenak euskaraz lan egiteko gai.

Lurraldeka, Gipuzkoak du euskaraz dakiten erakunde-ordezkarien portzentaje altuena, eta, gainera, ia ez

dago alderik bost trebetasunen artean. Beste aldean, Araban, erakunde-ordezkarien ezagutza heren

batera iristen da.



Lurraldeak GuztiraUlertzen du

(%)

Hitz egiteko

gai da (%)

Idazteko gai

da (%)

Irakurtzeko

gai da (%)

Lan egiteko

maila du (%)

Araba 520 37,71 29,25 26,18 29,25 24,01

Bizkaia 1.292 68,03 61,99 53,95 68,03 49,96

Gipuzkoa 1.274 86,68 83,56 77,02 86,68 80,01

EAE 341 54,15 46,58 43,16 54,15 42,13

GUZTIRA 3.427 68,98 63,51 57,24 65,08 56,42

Derrigortasun indizearen araberako sailkapenean, argi ikusten da erakunde-ordezkarien euskararen

ezagutza tokiko egoera soziolinguistikoaren arabera aldatzen dela. Adibidez, laugarren multzoan

erakunde-ordezkarien artean 10etik 8k dauka lan egiteko gaitasuna, eta lehenengo multzoan, berriz,

10etik batek besterik ez.




sailkapena

Guztira Ulertzen du

(%)

Hitz egiteko

gai da (%)

Idazteko

gai da (%)

Irakurtzeko

gai da (%)

Lan egiteko

maila du (%)

% 0-25 301 20,71 15,94 14,00 20,71 9,90

% 25-45 518 49,34 39,57 37,07 49,34 34,67

% 45-70 546 71,65 62,45 53,82 71,65 49,88

% 70-100 1.107 93,56 92,49 86,54 93,56 85,92

GUZTIRA 2.472 70,58 65,44 60,12 66,49 57,97

3.4. Ahozko komunikazioa

Ahozko komunikazioan alor hauek aztertu dira:

• Erakundeen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera: herritarrak, beste administrazioak edo beste

sailak ebaluazio galdetegia bete duen herri erakundearekin harremanetan jartzen direnean

erabili duten hizkuntza aztertu da.

• Erakundeen ahozko kanpo harremanak: telefonoz eta leihatilan erabiltzen den euskara neurtu da,

bai harrera egiteko garaian erabiltzen dena, eta baita elkarrizketa osoan zehar erabilitakoa ere.

Azkenik, jendaurreko ekitaldietan erabili den hizkuntza ere aztertu da.

• Erakundeen ahozko barne harremanak: barne bileretan eta barneko harreman informaletan

euskara zenbat erabili den aztertu da.


3.4.1. Erakundeen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera

Ahozko kanpo harremanetan ez dago alde handirik edozein dela ere harremanetarako solaskidea

(herritarra, beste administrazio bat…). Hala ere, kasu guztietan euskara gaztelania baino gutxiago

erabiltzen da. Ahozkoan baxuagoa da euskararen presentzia. Dena den, III. plangintzaldiaren ebaluazioan

erabilera % 30-40 artean kokatzen zen, edozein zela ere harremanetarako solaskidea. Oraingo datuen

arabera, berriz, % 45-55 artean dago ahozko erabilera.

Ahozko kanpo harremanak (%)

Euskaraz Gaztelaniaz Euskaraz Gaztelaniaz Euskaraz Gaztelaniaz0

10

20

30

40

50

60%

45,90

54,10

47,1552,85

48,1451,86

Herritarrak Beste administrazioak Beste sailak

Jasotako erantzunak: Herritarrak: 283. Beste administrazioak: 279. Beste sailak: 206.

Datuak erakunde motaka sailkatzerakoan, argi eta garbi ikusten da Haurreskolak Partzuergoa dela

euskarazko eskari portzentajerik handiena jasotzen duena, % 80tik gorakoa hiru kasuetan. Udalen

kasuan, portzentajea baxuagoa den arren, bai herritarrek, bai beste administrazioek, baita beste sailek

egiten dituzten ahozko eskarien ia erdiak ere euskaraz izaten dira.


ERAKUNDEAREN AHOZKO KANPOKO HIZKUNTZA ESKAERA (%)

Erakunde motakHerritarrak

Beste

administrazioak Beste sailak

Euskara Gaztelania Euskara Gaztelania Euskara Gaztelania

1. Udalak 48,76 51,24 48,01 51,99 49,79 50,21

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 39,72 60,28 48,18 51,82 48,98 51,02

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 32,50 67,50 57,50 42,50 37,50 62,50

4. Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak

20,96 79,04 34,19 65,81 29,75 70,25

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 30,10 69,90 32,85 67,15 46,60 53,40

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 45,50 54,50 44,50 55,50 50 50

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 20 80 20 80 10 90


9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 20 80 30 70 – –

10. Uraren Euskal Agentzia 27,22 72,78 28,52 71,48 – –

11. Haurreskolak Partzuergoa 90 10 80 20 100 0


GUZTIRA 45,90 54,10 47,15 52,85 48,14 51,86

Ahozko kanpoko hizkuntza eskaerak lurraldeka nolako egoera duen aztertzen badugu, ikus daiteke EAE

mailako erakundeetan euskarazko eskaera gehien erakundearen barruko beste sailetatik jasotzen dela.

Alabaina, argi dago lurraldeka ezberdintasun handiak daudela, baina alde horiek guztiz normaltzat jo

ditzakegu, bakoitzaren egoera soziolinguistikoa kontuan hartzen badugu. Dena den, III. plangintzaldiaren

ebaluazioaren datuak kontuan harturik, herritarren euskarazko ahozko eskaera lau urteko epealdian

herena izatetik ia eskaera guztiaren erdia izatera iritsi da. Beraz, ondoriozta daiteke euskaldunen ehuneko

handi bat euskaraz zuzentzen zaiola Administrazioari.


LurraldeakHerritarrak Beste administrazioak Beste sailak


Araba 8,72 91,28 19,23 80,77 9,88 90,12

Bizkaia 45,28 54,72 47,72 52,28 39,41 60,59

Gipuzkoa 72,76 27,24 66,32 33,68 82,91 17,09

EAE 33,05 66,95 37,01 62,99 40,48 59,52

GUZTIRA 45,90 54,10 47,15 52,85 48,14 51,86


Udalerrien tipologien arabera datuak aztertzen baditugu, herritarren euskarazko eskaerak % 50etik

gorakoak dira % 70-100eko indizea duten udalerrietan, horietan 10etik ia 8k egiten du euskarazko

hizkuntza eskaera. % 0-25eko indizeko tipologian, berriz, ia ez dago herritarren aldetik eskaerarik,

eskaera altuena beste administrazioena delarik.




sailkapena

Herritarrak Beste administrazioak Beste sailak


% 0-25 3,45 96,55 19,40 80,60 2,65 97,35

% 25-45 13,68 86,32 26,50 73,50 15,64 84,36

% 45-70 41,49 58,51 55,27 44,73 53,71 46,29

% 70-100 79,27 20,73 62,59 37,41 82,08 17,92

GUZTIRA 48,76 51,24 48,01 51,99 49,79 50,21

3.4.2. Erakundearen ahozko kanpo harremanak

Atal honetan, alde batetik, telefonoz eta leihatilan erabiltzen den euskara neurtu da, bai harrera egiterakoan

(lehen hitza), eta baita elkarrizketa osoan zehar erabilitakoa ere; bestetik, jendaurreko ekitaldietan euskara

zenbatean erabiltzen den aztertu da.

Erakundearen ahozko kanpo harremanetako euskararen erabilera (%)

Telefonozkoharrera

Telefonozkoelkarrizketa

Leihatilakoharrera

Leihatilakoelkarrizketa

Jendaurrekoekitaldiak

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90%

76,61

46,31

71,4

46,99

60,58

Jasotako erantzunak: Telefonozko harrera: 289. Telefonozko elkarrizketa: 287. Leihatilako harrera: 287. Leihatilako elkarrizketa: 286. Jendaurreko ekitaldiak: 277.


Harremanekin jarraituz, galdetu egin da baita ere erakunde bakoitzean zein hizkuntzatan hartzen den

telefonoa, hots, lehen hitza zein hizkuntzatan izaten den. Grafikoan adierazten den moduan, erakundeen

% 76tik gorakoak telefonoa euskaraz hartzen duela adierazten du. Betiere, dei guztietatik % 46tan jarraitzen

da elkarrizketa euskaraz. Dena dela, aipatu behar da, harremana jarraitzeko erabiltzen den hizkuntza ez

dagoela erakundearen esku soilik, deitzen duenak ere aukeratzen baitu harremanetarako hizkuntza.

Leihatilaren kasuan ere antzeko joera ikusten da: harrera egiterakoan, euskara harremanen % 71n

erabiltzen da eta elkarrizketara pasatzerakoan, berriz, ia % 50ean. Harreratik elkarrizketarako jauzi

horretan hainbat faktorek eragiten dute, eta faktore horietako batzuk, hemen ere, ez dira erakundeen

esku egoten (beste pertsonak euskaraz ez jakitea; euskaraz jakin arren, hainbat gai lantzeko garaian

gaztelania erabiltzea nahiago izatea seguruago sentitzen delako…).

Azkenik, jendaurreko ekitaldietan erabiltzen den hizkuntzaren inguruan, esan daiteke euskarak baduela

presentzia, % 60an erabiltzen dela baitiote datuek.

ERAKUNDEAREN AHOZKO KANPO HARREMANAK (EUSKARAZ EGITEN DIREN HARREMANEN EHUNEKOA)

Erakunde motakTelefonozko

harrera

Telefonozko

elkarrizketa

Leihatilako

harrera

Leihatilako

elkarrizketa

Jendaurreko

ekitaldiak

1. Udalak 76,68 48,13 71,30 48,49 63,66

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 81,70 47,80 71,53 46,35 57,71

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 67,95 36,67 72,44 47,50 51,67


autonomiadunak63,48 25,39 63,31 27,55 29,25

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 99 30,7 90,5 23,25 40

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 65,5 45 40,75 35,5 50,9

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 50 10 100 5 20

8. Lan Harremanen Kontseilua 80 15 100 60 0

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 100 20 100 100 10

10. Uraren Euskal Agentzia 62,14 32,64 70,32 29,68 10,9

11. Haurreskolak Partzuergoa 100 90 100 90 80

12. Etxepare Euskal Institutua 100 40 100 40 100

GUZTIRA 76,61 46,31 71,40 46,99 60,58

Erakunde mota gehienek % 75eko edo goragoko portzentajeetan egiten dute harrera euskaraz, bai

telefonoz, eta baita leihatilan ere. Horrenbestez, lehen hitza euskaraz egiteko irizpidea ongi txertatua dago

eta, hein handi batean, betetzen da. Arlo honetan euskararen erabilerak gora egin du.

EAE mailako erakundeetan, aldea txikia bada ere, leihatilako harreran euskara gehiago erabiltzen da

telefonozko lehen hitzean baino. Nolanahi ere, erakunde guztietan jaitsiera dago harreratik elkarrizketara

pasatzerakoan, ia erdira jaitsiz.


Amaitzeko, jendaurreko ekitaldietan, EAE mailako erakundeetan erabiltzen den euskara ez da % 50era

iristen, eta Araban kopuru horretara iristetik urrun dabiltza.

ERAKUNDEAREN AHOZKO KANPO HARREMANAK (EUSKARAZ EGITEN DIREN HARREMANEN (EHUNEKOA)

LurraldeakTelefonozko

harrera

Telefonozko

elkarrizketa

Leihatilako

harrera

Leihatilako

elkarrizketa

Jendaurreko

ekitaldiak

Araba 30,46 9,77 16,86 8,62 16,20

Bizkaia 82,83 45,29 77,56 46,70 64

Gipuzkoa 97,35 73,20 95,03 72,50 86,68

EAE 74,21 32,98 75,63 38,30 37,08

GUZTIRA 76,61 46,31 71,40 46,99 60,58

% 0-25eko multzoan oso gutxitan egiten da harrera euskaraz (bai telefonoz eta baita leihatilan ere).

Bestalde, % 25-45eko multzoko jendaurreko ekitaldietan erabiltzen den euskara bertako egoera

soziolinguistikoaren azpitik dago batez beste.

Etorkizunera begira, garrantzitsua izango da herri administrazioek, ahal duten neurrian, bai lehen hitzari

eta baita jendaurreko ekitaldietan erabilitako hizkuntzari ere arreta berezia eskaintzen jarraitzea,

Administrazioak herritarren artean duen irudia tokiko egoera soziolinguistikotik ahalik eta hurbilen egon

dadin.

ERAKUNDEAREN AHOZKO KANPO HARREMANAK (EUSKARAZ EGITEN DIREN HARREMANEN (EHUNEKOA)



sailkapena

Telefonozko

harrera

Telefonozko

elkarrizketa

Leihatilako

harrera

Leihatilako

elkarrizketa

Jendaurreko

ekitaldiak

% 0-25 18,48 4,90 12,47 6,28 16,80

% 25-45 54,86 17,22 37,08 12,09 27,43

% 45-70 88,72 44,24 83,60 40,91 62,69

% 70-100 99,03 74,52 97,44 77,74 91,14

GUZTIRA 76,68 48,13 71,30 48,49 63,66

3.4.3. Erakundearen ahozko barne harremanak

Ahozko barne harremanetan, telefonozko harrera, telefonozko elkarrizketa, lan bilerak eta harreman

informalak aztertu dira. Lan bileretan izan ezik, beste harreman mota guztietan erditik gora euskaraz

egiten dela adierazten dute datuek.


Erakundearen ahozko barne harremanetako euskararen erabilera (%)

Telefonozko harrera Telefonozko elkarrizketa Lan bilerak Harreman informalak0

10

20

30

40

50

60

70%

65,85

52,4449,91 50,75

Jasotako erantzunak: Telefonozko harrera: 275. Telefonozko elkarrizketa: 274. Lan bilerak: 276. Harreman informalak: 276.

ERAKUNDEAREN AHOZKO BARNE HARREMANAK (EUSKARAZ EGITEN DIREN HARREMANEN (EHUNEKOA)

Erakunde motakTelefonozko

harrera

Telefonozko

elkarrizketaLan bilerak

Harreman

informalak

1. Udalak 66,38 53,89 52,16 51,96

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 67,41 53,50 50,72 53,77

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 56,25 40 30 33,33


59,31 36,74 23,88 31,82

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 68,3 40,5 28,25 30,05

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 46 35,4 25 35,5

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 15 10 20 20

8. Lan Harremanen Kontseilua 80 10 0 0

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 50 – – 50

10. Uraren Euskal Agentzia 62,14 35,2 11,46 43,65

11. Haurreskolak Partzuergoa 100 100 80 80

12. Etxepare Euskal Institutua 100 100 100 100

GUZTIRA 65,85 52,44 49,91 50,75

Erakundeen artean badago aldea barne harremanetan euskararen erabilerari dagokionez. Batetik, barne

harremanetan euskara batez ere erabiltzen duten erakundeak daude, Haurreskolak Partzuergoa eta

Etxepare Institutua, eta bestetik, nagusiki gaztelania erabiltzen dutenak, Herri Kontuen Euskal Epaitegia

eta Euskal Herriko Unibertsitatea. Tartean, erdiak baino gehiagok erabiltzen du euskara batez ere


telefonozko harreran, baina erakundeen arteko datuak oso aldakorrak dira beste hiru arloei dagozkienez.

Udalen kasuan erdiak baino gehiagok erabiltzen du euskara lau arlotan. Foru Aldundietan eta Batzar

Nagusietan, telefonozko harreran erdiak baino gehiagok ere erabiltzen du, baina heren batera doi-doi

iristen dira lan bilera eta harreman informaletako euskararen erabileran.

Lurraldeka, aldea nabarmena da, datuak arloka alderatuz gero. Gipuzkoako telefonozko harrera ia

euskaraz egiten da erabat, eta beste arlo guztietan ere kopuruak oso altuak dira. Araban, berriz, telefonozko

harrera altuena izanda ere, doi-doi artatzen da herritarra euskaraz % 15ean, eta bestelako arloetan

erabilera oso txikia da. Bizkaiko kasuan telefonozko harreran izan ezik, beste arlo guztietan euskararen

erabilera ez da erdira iristen.

ERAKUNDEAREN AHOZKO BARNE HARREMANAK (EUSKARAZ EGITEN DIREN

HARREMANEN (EHUNEKOA)

LurraldeakTelefonozko

harrera

Telefonozko


Harreman

informalak

Araba 13,94 7,18 5,30 7,35

Bizkaia 66,67 48,91 45,84 48,27

Gipuzkoa 95,81 84,94 84,38 83,17

EAE 65,03 45,62 35,43 42,92

GUZTIRA 65,85 52,44 49,91 50,75

ERAKUNDEAREN AHOZKO BARNE HARREMANAK (EUSKARAZ EGITEN DIREN

HARREMANEN (EHUNEKOA)



sailkapena

Telefonozko

harrera

Telefonozko


Harreman

informalak

% 0-25 5,66 1,90 0,49 2,47

% 25-45 29,81 13,17 6,76 12,36

% 45-70 74,98 53,57 45,50 45,64

% 70-100 95,58 85,66 87,60 83,83

GUZTIRA 66,38 53,89 52,16 51,96

Derrigortasun indizeari dagokionez, % 70-100eko multzoan, harreman informalek agertzen dute euskararen

erabilerarik txikiena.

Arestiko taulari dagokionez, aipatzekoa da mota guztietako udaletan gertatzen dela telefonozko harrera

izatea erabilera daturik onenak dituena. Bestalde, eta aurrekoaren segidan, mota guztietako udaletan

hobeak dira telefonozko elkarrizketen gaineko datuak, lan bileretakoak edo harreman informaletakoak

baino, % 0-25eko tarteko udaletan izan ezik. Badirudi, hastapenetan dauden erakundeetan errazago


erabiltzen dutela euskara esparru informalean formalean baino (% 0-25eko eta % 25-45eko tarteak).

Gainerakoetan, ostera (% 45-70eko eta % 70-100eko tarteak), esparru informalaren datuek ez dituzte

gainditzen esparru formalekoak.

3.5. Idatzizko komunikazioa

Administrazioetako idatzizko komunikazioak aztertzeko kontuan hartu diren itemak tramitazio telematikoak,

erakundeen kanpoko hizkuntza eskaera, erakundeen kanpo harremanak eta erakundeen barne

harremanak izan dira. Honako hau da puntu bakoitzean jasotako informazioa:

• Tramitazio telematikoak: erakundeek egiten dituzten tramitazio guztietatik zenbat diren

telematikoak eta horiek zein hizkuntzatan egiten diren (euskaraz, gaztelaniaz edo ele bietan).

• Erakundeen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera: herritarrek edota beste administrazioek,

erakunderen batekin harremanetan jartzeko garaian, erabilitako komunikazio idatzietan

baliaturiko hizkuntza.

• Erakundeen idatzizko kanpo harremanak: batetik, erakundeek herritarrekin zein beste

administrazioekin idatzien bidez harremanetan jartzerakoan erabiltzen duten hizkuntza aztertu

da. Bestetik, berriz, euskaraz sortutako komunikazioak eta gaztelaniatik euskarara eginiko

itzulpenak aztertu dira.

• Euskara sortze hizkuntza: hemen aztertu dira sortutako komunikazioetatik zenbat izan diren

jatorriz euskaraz eta zenbat izan diren gaztelaniatik euskarara itzulitakoak.

• Erakundeen idatzizko barne harremanak: erakundeen barne harreman ofizialetan eta ez-

ofizialetan erabilitako hizkuntza aztertu da.

3.5.1. Tramitazio telematikoak

Tramitazio telematikoetako hizkuntza (%)

Euskara% 28

Ele biak% 10

Gaztelania% 62



Guztira, 206 erantzun jaso dira, eta, horien arabera, erakundeetako tramitazio guztien hizkuntza zehazteko

garaian, badirudi ia erdiak gaztelaniaz egiten direla. Hau da, tramitazio telematikoetan euskararen

presentzia % 28koa da, erdia baino gutxiago.

TRAMITAZIO TELEMATIKOETAKO HIZKUNTZA (%)

Erakunde motakTramitazio

telematikoakEuskara Gaztelania Ele biak

1. Udalak 25,50 27,92 48,67 23,41


3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 85 1,67 10 88,33


autonomiadunak64 11,20 62,80 26

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 100 31,92 53,08 15

6. Euskal Herriko Unibertsitatea – – – –

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 0 – – –


9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa – 5 95 0

10. Uraren Euskal Agentzia 40 0 80 20


12. Etxepare Euskal Institutua – – – –

GUZTIRA 29,59 28,01 48,35 23,64

Erakunde motaka, tramitazio telematikoa gehien erabiltzen dutenak Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa,

eta Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak dira, hurrenez hurren.

Bestalde, tramitazio mota horietan erabiltzen den hizkuntzari dagokionez, Foru Aldundietan eta Batzar

Nagusietan, eta Lan Harremanen Kontseiluan ia guztia ele bietan egiten da. Bestetik, beste erakunde

guztien tramitazio hizkuntzari dagokionez, nagusiki gaztelania da gehien erabiltzen den hizkuntza,

aipatutako aurreko erakundeetan izan ezik.

Lurraldeka, Araban ia guztia gaztelania hutsez egiten da. Gipuzkoan, aldiz, erdia euskaraz eta ele bietan

eta beste erdia gaztelaniaz. Bizkaian, gaztelaniaren eta euskararen presentziak gora egin du, eta

elebitasunaren bidezko tramitazioa jaitsi da. Datu hauen arabera, gaztelaniaren presentziak tramitazio

telematikoan gora egin du bi lurraldetan eta erkidego osoaren erakundeetan, eta euskara hutsezko eta

ele bietako tramitazioa jaitsi da. Zehazki, horrela izan da Bizkaian, Gipuzkoan eta EAE mailako batez

bestekoan, ez ostera, Araban.



LurraldeakTramitazio


Araba 31,07 1,15 92,36 6,49

Bizkaia 23,31 23,44 48,10 28,46

Gipuzkoa 32,00 49,51 22,18 28,31

EAE 52,73 21,53 54,62 23,85

GUZTIRA 29,59 28,01 48,35 23,64

% 70-100eko multzoa da tramitazio telematikoen erdietan euskara gehien bermatzen duena, euskara

hutsezko eta ele bietako tramitazioak kontuan hartuta. Beste multzoetan, gaztelania da nagusi edo

gaztelania erabiltzen da tramitazioen erdietan.




sailkapena

Tramitazio


% 0-25 34,16 1,05 94,98 3,97

% 25-45 20,93 11,60 69,97 18,43

% 45-70 17,11 28,97 41,15 29,88

% 70-100 26,68 40,79 29,21 30

GUZTIRA 25,50 27,92 48,67 23,41

3.5.2. Erakundeen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera

Erakundeen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera aztertzerakoan, bai herritarrak eta baita beste

administrazioak ere erakunde batekin idatziz harremanetan jartzeko garaian erabiltzen duten hizkuntza

aztertu da.

Kanpoko hizkuntza eskaera aztertzeak ere garrantzia du, izan ere, langileak erabiltzen duen hizkuntza,

neurri batean behintzat, kanpoko eskariak baldintzatua egon daiteke. Azterketa hau burutzeko bi eskari

mota hartu dira kontuan: beste administrazioena eta herritarrek egindakoa.

III. plangintzaldiaren ebaluazioan erakundeko beste atalek egindako eskaria ere jasotzen zen, orain ez

bezala.

Herritarrak, oro har, hizkuntza batean edo bestean zuzentzen dira administrazioetara; hau da, ez dituzte

eskaerak ele bietan egiten. Hala, euskara harremanen % 31k erabiltzen dute, eta gaztelania, aldiz, % 61

inguruk.


Administrazioen kasua ezberdina da, araututa baitago administrazioen arteko harremanetan bi hizkuntzak

erabili behar direla. Horietan elebitasuna da nagusi: % 63.

Jasotako idatzizko komunikazioak (%)

Euskara Gaztelania Ele biak Euskara Gaztelania Ele biak0

10

20

30

40

50

60

70%

31,23

61,28

7,4913,15

23,51

63,34

Herritarrak Beste administrazioak


ERAKUNDEAREN IDATZIZKO KANPOKO HIZKUNTZA ESKAERA (%)

Erakunde motakHerritarrak Beste administrazioak

Euskara Gaztelania Ele biak Euskara Gaztelania Ele biak

1. Udalak 33,86 59,29 6,85 12,58 21,29 66,13


3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 8,33 88,34 3,33 3,33 21,67 75


autonomiadunak11,67 75,68 12,65 13,35 55,60 31,05

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 8,40 88,90 2,70 5 36,05 58,95

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 30,50 64,50 5 10 65 25



9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 2 98 0 7 77 16

10. Uraren Euskal Agentzia 10,36 81,66 7,98 8,53 40,87 50,60



GUZTIRA 31,23 61,28 7,49 13,15 23,51 63,34


Erakunde motaka, herritarrak euskaraz batez ere Euskal Herriko Unibertsitatera eta udaletara zuzentzen

dira. Kasu horietan euskararen erabilera da esanguratsuena, dena den, kopurua ez da % 40ra iristen.

Eskaera egiten dutenak beste administrazioak direnean, batez ere, ele bietan bidaltzen dituzte idatziak.

Erakundeen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera lurraldeka aztertzerakoan antzematen da Araban bai

herritarrekiko bai beste administrazioekiko harremana gaztelaniaz egiten dela nagusiki.

Lurraldeka, euskara erditik gora erabiltzen da Gipuzkoan herritarrekiko eta administrazioekiko

harremanetan, eta Bizkaian gaztelania gailentzen da herritarrekiko komunikazioetan, nahiz eta beste

administrazioekikoetan euskara gailendu. Araban, harremanak gaztelaniaz dira nagusiki.

Beste administrazioek eginiko eskaeretan gaztelania hutsezkoak % 50era iristen ziren aurreko ebaluazioan.

Beraz, ehuneko hori murriztu da.


LurraldeakHerritarrak Beste administrazioak


Araba 6,23 91,69 2,08 57,99 40,33 1,68

Bizkaia 28,15 66,78 5,07 73,15 17,94 8,91

Gipuzkoa 55,48 32,67 11,85 60,12 14,40 25,48

EAE 11,80 73,08 15,12 44,09 44,37 11,54

GUZTIRA 31,23 61,28 7,49 13,15 23,51 63,34




sailkapena



% 0-25 2,54 96,92 0,54 56,75 40,48 2,77

% 25-45 7,95 87,97 4,08 65,31 30,89 3,80

% 45-70 23,91 66,18 9,91 63,26 22,46 14,28

% 70-100 56,75 34,43 8,82 70,70 11,25 18,05

GUZTIRA 33,86 59,29 6,85 12,58 21,29 66,13

Herritarren eskaeraren kasuan, euskaraz eta ele bietan eginiko eskaerak aintzat hartuta, derrigortasun

indizea % 70-100 artean kokatzen diren udalen kasuan soilik lortzen da % 50etik igotzea.

Beste administrazioen kasuan, aldiz, multzo guztietan bermatzen da % 50etik gorako euskarazko

eskaeren presentzia, ele bietako eskaeretara jo behar izan barik.


3.5.3. Erakundeen idatzizko kanpo harremanak

Erakundearen idatzizko kanpo harremanak (%)

Euskara Gaztelania Ele biak Euskara Gaztelania Ele biak Euskara Gaztelania Ele biak0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50%

25,96

30,91

43,14

27,7932,26

39,95 39,3237,22

23,47

Herritarrak Beste administrazioak Erakunde barrukoak

Jasotako erantzunak: Herritarrak: 282. Beste administrazioak: 280. Erakunde barrukoak: 269.

Atal hau lantzen hasteko, administrazioetatik herritarrei, beste administrazioei eta erakunde barruko atal

edo sailei helarazten zaizkien idatzietan erabiltzen den hizkuntza aztertu da.

Grafikoetan ikus daitekeenaren arabera, herritarrei igorritako komunikazioetan erabiltzen da euskara

gehien, euskara eta idazki elebidunak batuz gero. Gaztelania hutsezko komunikazioa % 30 inguruan

kokatzen da. Antzeko datuak jaso dira beste administrazioei eta barruko atalei bidaltzen zaizkienen

eretzean, horietan guztietan euskarak idatzizko komunikazioaren bi heren inguru osatzen du.


ERAKUNDEAREN IDATZIZKO KANPO HARREMANAK (%)

Erakunde motakHerritarrak Beste administrazioak


1. Udalak 28,70 31,23 40,07 30,61 32,93 36,46


3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 5 3,33 91,67 7,50 5 87,50


7,63 41,38 50,99 6,10 41,01 52,89

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 3 76,50 20,50 4,55 9,10 86,35

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 35 55 10 15 44,50 40,50



9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 2 98 0 7 77 16

10. Uraren Euskal Agentzia 6,30 55,31 38,39 6,27 42,23 51,50



GUZTIRA 25,96 30,91 43,13 27,79 32,26 39,95

Erakunde motak kontuan hartuta, argi ikusten da batzuek herritarrei zuzentzen dizkieten komunikazio

guztiak edo ia guztiak ele bietan egiteko duten irizpidea: Herri Kontuen Euskal Epaitegia, Foru Aldundiak

eta Batzar Nagusiak, Lan Harremanen Kontseilua, eta Haurreskolak Partzuergoa. Erdara hutsez gehien

bidaltzen duten erakundeak Datuak Babesteko Euskal Bulegoa, Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa,13 eta

Uraren Euskal Agentzia dira, hurrenez hurren.

Bestalde, euskara hutsez gehien bidaltzen dutenen artean, Etxepare Euskal Institutua (% 40), Euskal

Herriko Unibertsitatea (% 35) eta Udalak (% 28,70) dira.


Erakunde

motak


Euskara Gaztelania Ele biak Euskara Gaztelania Bilingüe

Araba 3,74 78,78 17,48 3,18 84,17 12,65

Bizkaia 17,55 24,59 57,86 21,42 27,91 50,67

Gipuzkoa 53,30 6,66 40,04 53,98 6,20 39,82

EAE 12,15 38,80 49,05 12,11 31,50 56,39

GUZTIRA 25,96 30,91 43,13 27,79 32,26 39,95

13. Arartekoan indarrean dagoen irizpide nagusia hauxe da: kexak aurkeztutako hizkuntza berean erantzuten dira. Jakina, kexa gehien-gehienak gaztelaniaz aurkeztu baziren erantzunak ere hizkuntza horretan eman ziren.


Lurraldeka, Araban, bai herritarrekin eta baita beste administrazioekin ere, gaztelaniaz izaten dira

harreman gehienak. Bizkaiaren kasuan, berriz, elebitasunak presentzia garrantzitsua du: harremanen

erdiak, gutxi gorabehera. Gipuzkoari begiratuz gero, herritarrekiko harremanetan euskararen egoera oso

ona da, euskarazko (% 53) eta bi hizkuntzetako harremanen artean, euskararen erabilera % 90ean

bermatzen baita.

Azkenik, EAE mailako erakundeetan ere ezberdintasunak nabari dira herritarrekiko eta beste

administrazioekiko harremanetan: herritarren kasuan gaztelania hutsezko idazkiak eta idazki elebidunak

dira nagusi, eta, aldiz, beste administrazioen kasuan, euskarazkoak eta ele bietakoak.

% 70-100eko derrigortasun indizearen arteko udaletan, euskara hutsezko idatzien kopuruak gaztelaniazko

eta ele bietako idatzien kopuruak gainditzen ditu, herritarrekiko idatzizko gaztelaniazko harremanak

behera egin du, eta euskara hutsezko harremanak, berriz, gora. % 45-70eko tartean, elebitasuna izaten

da nagusi, nahiz eta euskara hutsezko harremana igo den bai herritarrekiko komunikazioetan bai beste

administrazioekikoetan.




sailkapena



% 0-25 2,59 85,60 11,81 1,74 84,21 14,05

% 25-45 2,47 51,11 46,42 5,89 53,93 40,18

% 45-70 15,63 22,21 62,16 22,75 22,74 54,51

% 70-100 51,13 9,18 39,69 51,01 12,15 36,84

GUZTIRA 28,70 31,23 40,07 30,61 32,93 36,46

3.5.4. Euskara sortze hizkuntza

IV. plangintzaldiaren ebaluazioan erakundearen idatzizko komunikazioan beste aldagai batzuk ere aztertu

dira:

• Sortutako komunikazioetatik zenbat izan diren jatorriz euskaraz

• Zenbat izan diren gaztelaniatik euskarara itzulitakoak

Erakundeka ez ditugu datu guztiak jaso.

Itzulpena sortze hizkuntzaren ordezko bihurtu da; izan ere, erakundeetatik igortzen diren dokumentuetatik

sortze hizkuntza euskara dutenak % 36,64 dira eta gaztelaniatik euskarara itzulpena egiten dutenak

% 57,86 dira.



Erakunde motakEuskaraz sortutako

komunikazioak (%)

Ele biz hedatu diren komunikazioetatik,

gaztelaniatik euskararako itzulpenak (%)

1. Udalak 37,62 56,46

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 38,71 61,81

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 16,25 76


25,01 57,33

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 5 90

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 5 89

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 2 97

8. Lan Harremanen Kontseilua 3 95

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa – 100

10. Uraren Euskal Agentzia –

11. Haurreskolak Partzuergoa 70 30

12. Etxepare Euskal Institutua 90 10

GUZTIRA 36,64 57,86

Lurraldeka, Gipuzkoan euskaraz sortutako dokumentuak sortutako kopuru orokorretatik ia % 70 dira.

Beraz, kopuru esanguratsua. Bizkaian laurdena eta EAEko erakundeetan herena. Araban ia ez da

euskaraz sortzen. Gaztelaniatik euskarara itzulitako dokumentuak dira gehienbat itzultzen direnak lurralde

guztietan, Gipuzkoan izan ezik. Azken honetan, ez dira dokumentuen erdietara iristen.


LurraldeakEuskaraz sortutako

komunikazioak (%)

Ele biz hedatu diren

komunikazioetatik, gaztelaniatik

euskararako itzulpenak (%)

Araba 3,93 77,56

Bizkaia 25,97 69,06

Gipuzkoa 69,67 30,60

EAE 30,89 60,08

GUZTIRA 36,64 57,86

Derrigortasun indizearen arabera, udalerri euskaldunenetan sortzen da gehien euskaraz, eta udalerri

erdaldunenetan euskaraz sortutako dokumentuen kopurua oso txikia da. Itzulpenetan, % 25-45eko

multzoan egiten dira gaztelaniatik euskararako itzulpen gehienak.




indizearen

araberako sailkapena

Euskaraz sortutako

komunikazioak (%)


komunikazioetatik, gaztelaniatik

euskararako itzulpenak (%)

% 0-25 1,21 77,56

% 25-45 4,87 90,51

% 45-70 23,50 74,89

% 70-100 66,15 31,14

GUZTIRA 37,62 56,46

3.5.5. Erakundeen idatzizko barne harremanak

Erakundeen idatzizko barne harremanak aztertzeko, harreman ofizialak eta ez-ofizialak hartu dira kontuan.

Ofizialen kasuan, euskarazko, gaztelaniazko eta ele bietako idatzien portzentajea neurtu da. Aldiz, ez-

ofizialen kasuan, euskarazkoak soilik hartu dira kontuan.

Jasotako datuen arabera, euskara eta gaztelania hutsezko idatzizko barne harreman ofizialen portzentajea

parekatua dago, euskaraz % 39 eta gaztelaniaz % 37; ele bietan egindakoen kopurua % 23 dela kontuan

hartuta, esan liteke, harreman mota hauen % 62 inguruan euskararen presentzia bermatzen dela.

Idatzizko barne harreman ez-ofizialetan, berriz (181 erantzun jaso dira), euskara % 51n erabiltzen da.

Idatzizko barne harreman ofizialetan euskara eta gaztelania, orokorrean, parekatuak dauden arren,

erakunde motaka hainbat ezberdintasun antzematen dira. Hartara, badira euskara hutsean batere

harremanik ez duten erakundeak: Herri Kontuen Euskal Epaitegia, Lan Harremanen Kontseilua eta

Datuak Babesteko Euskal Bulegoa. Haurreskolak Partzuergoan, Foru Aldundietan eta Batzar Nagusietan

ere % 5 soilik egiten da euskara hutsean. Alabaina, kasu horietan guztietan, elebitasunak presentzia

handia duela aipatu behar da.

Harreman ez-ofizialetan, hainbat erakundek harreman mota horien erdiak edo gehiago euskaraz egiten

dituzte: udalek (% 53,23), mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoek (% 56), Eusko Legebiltzarrak eta

Arartekoak (% 56), Haurreskolak Partzuergoak (% 100) eta Etxepare Institutuak (% 100).


ERAKUNDEAREN IDATZIZKO BARNE HARREMANAK (%)

Erakunde motakOfizialak Ez-ofizialak

euskarazEuskara Gaztelania Ele biak

1. Udalak 42,59 38,19 19,22 53,23


3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 4,75 10,75 84,50 22,50


5,84 47,75 46,41 28,07

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 10,60 26,70 62,70 56,3

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 10 35 55 20

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 0 15 85 10


9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 0 0 100 –

10. Uraren Euskal Agentzia 11,47 54,41 34,12 23,62


12. Etxepare Euskal Institutua 100 0 0 100

GUZTIRA 39,31 37,22 23,47 51,73


Lurraldekako datuen arabera, berriz, Gipuzkoan, bai harreman ofizial eta baita ez-ofizialetan ere euskara

asko erabiltzen da. Aldiz, Arabaren kasuan, harreman ez-ofizialak aparte utzita, ofizialetan ere euskararen

presentzia ez da % 5etik igotzen (euskarazko eta ele bietakoak kontuan hartuta).


LurraldeakOfizialak Ez-ofizialak


Araba 3,75 91,52 4,73 5,51

Bizkaia 30,53 38,55 30,92 41,46

Gipuzkoa 73,93 6,98 19,09 87,06

EAE 16,61 35,57 47,82 40,49

GUZTIRA 39,31 37,22 23,47 51,73

Udaletako harreman ez-ofizialetan, harreman ofizialetan baino gehiago erabiltzen da euskara. % 70etik

gorako udaletan, berriz, nabarmen handiagoa da euskara hutsezko erabilera, harreman ofizialetan eta

ez-ofizialetan.





sailkapena

OfizialakEz-ofizialak


% 0-25 0,33 95,34 4,33 0,71

% 25-45 3,59 75,60 20,81 8,17

% 45-70 29,32 31,55 39,13 52,70

% 70-100 72,96 10,07 16,97 86

GUZTIRA 42,59 38,19 19,22 53,23

3.6. Langileen prestakuntza orokorra

Euskarazko ikastaroez aparte, langileek jasotzen dituzten gainerako prestakuntza saioetan erabilitako

hizkuntza aztertu da esparru honetan. Orokorrean, eman diren ikastaroen % 65 gaztelaniaz izan direla

nabari da.1415

LANGILEEN PRESTAKUNTZA OROKORREKO EUSKARAREN ERABILERA (%)

Erakunde motak Euskara Gaztelania Ele biak

1. Udalak14 17,75 59,44 4,03

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 54,90 45,10 0

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 7,48 92,29 0,23


19,05 80,16 0,79





9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 14,30 85,70 0

10. Uraren Euskal Agentzia 7,69 92,31 0



GUZTIRA15 20,52 65,42 2,54


14. Udalen erantzunek ez dute % 100 ematen. Guztira, erantzunik gabekoak eta okerrekoak % 18,78 izan dira.

15. Guztira lortutako emaitzak ez du % 100 ematen, erantzun horien % 11,52 ezin izan baita interpretatu (erantzunak gaizki zeudelako, portzentajeak gaizki zeudelako…).


Erakundeen artean Haurreskolak Partzuergoa eta Etxepare Institutua dira ikastaro guztiak euskaraz

ematen dituzten bakarrak. Udaletan datuak zertxobait aldatu dira, erantzun dutenen artean euskarazko

prestakuntzak zertxobait gora egin baitu. Jaurlaritzan, aldiz, datuak jaitsi egin dira, eta Legebiltzarrean

nabarmen hobetu da.


Lurraldeak Euskara Gaztelania Ele biakEz du

erantzun

Araba 3,62 89,80 0 6,58

Bizkaia 8,63 87,19 3,70 0,48

Gipuzkoa 27,21 40,56 3,22 29,01

EAE 41,03 58,77 0,20 0

GUZTIRA 20,52 65,42 2,54 11,52

Datuak lurraldeka aztertuz gero, Gipuzkoa eta EAE mailako erakundeak dira euskarazko prestakuntza

saio gehien dituztenak.

Derrigortasun indizearen arabera, gaztelaniaz ematen diren prestakuntza saioak gehiago dira multzo

guztietan. Ez datoz bat proportzioan euskaraz ematen diren prestakuntza saioak eta derrigortasun

indizearen arabera euskarak izan beharko lukeen presentzia, multzo guztietan azpitik baitago. Aipagarria

da, % 25-45eko multzoan gaztelaniaren presentzia % 90ekoa izatea, eta % 45-70eko multzoan

prestakuntza saioak % 16 bakarrik euskaraz izatea.




sailkapena

Euskara Gaztelania Ele biak Ez du

erantzun

% 0-25 3,64 96,36 0 0

% 25-45 5,19 90,27 1,73 2,81

% 45-70 15,96 44,83 2,77 36,44

% 70-100 30,59 50,33 7,57 11,51

GUZTIRA 17,75 59,44 4,02 18,77


3.7. Tresna eta aplikazio informatikoak

Esparru honetan programa eta aplikazio informatikoak bi multzotan banatu dira: berariazkoak eta orokorrak.

3.7.1. Berariazko aplikazio eta programak

Multzo honetan 271 erantzun jaso dira, eta guztira 3.988 aplikazio identifikatu dira. Datuen arabera,

aplikazio horietatik 2.085 daude euskaraz erabilgarri. Erabilerari dagokionez, berriz, erabilgarri daudenen

erdira ez da iristen: % 34,86.

III. planaren ebaluazioarekiko bi datu hauek igo egin dira: bai erantzun dutenen kopurua eta bai

euskarazko aplikazioen kopurua.

IV. plangintzaldiaren ebaluazioan instalatutako programen euskarazko erabileraz ere galdetu da.

Erantzunen kopurua ez da % 100 izan, baina, erantzun dutenen artean, euskarazko programen erabilera

ez da guztiaren erdira iristen.1617

BERARIAZKO APLIKAZIO ETA PROGRAMA INFORMATIKOAK

Erakunde motakAplikazioak guztira

(kop.)

Euskaraz erabilgarri

eta lanpostuetan

instalatuta daudenak

(kop.)

Instalatutako

programen

euskarazko erabilera

(%)

1. Udalak 2.265 999 4,61

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 204 115 6,04

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 6.110 284 18,67


830 668 5,18


6. Euskal Herriko Unibertsitatea16 – – –




10. Uraren Euskal Agentzia 14 4 –17



GUZTIRA 3.988 2.086 34,86


16. Euskal Herriko Unibertsitateak ez du eman aplikazio kopururik; bestetik, euskarazko aplikaziorik ez duela esan du («0»), eta, azkenik, euskarazko erabilera % 25ekoa dela. Pentsa liteke euskaraz ez dauden aplikazioak darabiltzatenetarik % 25ek darabilela euskara; baina, atal honen eretzean, ezin dugu haren datua parametro neurgarrietara ekarri.

17. Uraren Euskal Agentziak ez du datu hau eman.


Erakunde motaka, euskaraz erabilgarri dauden berariazko aplikazio eta programen portzentaje altuenak

dituztenak hauek dira: Datuak Babesteko Euskal Bulegoa (% 100), eta Haurreskolak Partzuergoa (% 80).

Gainerako kasuetan, Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunetan izan ezik, portzentajeak

ez dira % 50era heltzen. Erabilerari dagokionez, berriz, lurraldeka erabilera ez da esanguratsua.


Lurraldeak Aplikazioak guztira (kop.)

Euskaraz erabilgarri eta

lanpostuetan instalatuta

daudenak (kop.)

Instalatutako programen

euskarazko erabilera (%)

Araba 201 26 0,30

Bizkaia 1.490 676 3,41

Gipuzkoa 1.381 690 9,24

EAE 916 694 3,65

GUZTIRA 3.988 2.086 34,86

Derrigortasun indizearen arabera, normala den moduan, egoera soziolinguistikorik euskaldunena duten

udaletan daude erabilgarri euskarazko berariazko aplikazio informatikorik gehienak, eta erabilera altuena

ere hemen izaten da. Dena den, proportzioan, % 25-45eko multzoko udalerrietan instalatutako programen

kopurua, beste multzoekin alderaturik, oso baxua da.




sailkapena

Aplikazioak guztira (kop.)

Euskaraz erabilgarri eta

lanpostuetan instalatuta

daudenak (kop.)



% 0-25 246 80 0,22

% 25-45 408 93 3,14

% 45-70 574 239 3,80

% 70-100 1.037 587 6,48

GUZTIRA 2.265 999 4,61


3.7.2. Aplikazio eta programa informatiko orokorrak

Aplikazio orokorren kasuan, 263 erantzun jaso dira eta guztira 2.971 programa identifikatu dira. Horietatik

% 34,86 dago euskaraz. Beraz, berariazko aplikazioetan aukera gehiago dago ordenagailua euskaraz

erabiltzeko.

APLIKAZIO ETA PROGRAMA INFORMATIKO OROKORRAK

Erakunde motak

Programa eta

aplikazio orokorrak,

guztira


egon eta lanpostuetan


(%)

Instalatutako

programen

erabilera (%)

1. Udalak 2.559 32,10 26,51

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 317 34,23 74,72

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 9 15 –


62 71,43 34,37

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 12 50 22,90

6. Euskal Herriko Unibertsitatea – 25 25


8. Lan Harremanen Kontseilua 4 5,88 100,00

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 3 100 6,50

10. Uraren Euskal Agentzia – – 0

11. Haurreskolak Partzuergoa 1 – –


GUZTIRA 2.972 34,86 31,84


Erakundeka, erabileran gorabehera handiak daude: Eusko Jaurlaritzak eta beraren erakunde

autonomiadunek aplikazioen % 71 dituzte euskaraz erabilgarri. Datuak Babesteko Euskal Bulegoak eta

Etxepare Institutuak, berriz, % 100. Erabilerarik altuena, % 100ekoa, Lan Harremanen Kontseiluak eta

Etxepare Euskal Institutuak dute. Esanguratsua da mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoetan gertatzen

den erabilera; izan ere, instalatuta dauden aplikazioen artean erabilera nahiko altua da: % 74 ingurukoa.

Beste erakundeetan euskarazko aplikazioen erabilera ez da % 50era iristen.



LurraldeakPrograma eta aplikazio

orokorrak, guztira

Euskaraz erabilgarri egon

eta lanpostuetan instalatuta

daudenak (%)



Araba 311 7,33 0,36

Bizkaia 1.328 34,49 3,39

Gipuzkoa 1.239 42,71 7,33

EAE 94 60,62 3,43

GUZTIRA 2.972 34,86 31,84

Lurraldeka, EAE mailakoak dira euskarazko erabilgarritasuna gehien bermatzen dutenak. Bestalde,

lurraldeka eta hurrenez hurren honakoak dira datuak: Gipuzkoa (% 42,71), Bizkaia (% 34,49) eta Araba

(% 7,33).




sailkapena

Programa eta aplikazio

orokorrak, guztira

Euskaraz erabilgarri egon

eta lanpostuetan instalatuta

daudenak (%)



% 0-25 217 6,84 2,79

% 25-45 677 18,24 7,03

% 45-70 525 38,11 23,44

% 70-100 1.140 42,84 44,01

GUZTIRA 2.559 32,10 26,51

Derrigortasun indizeen arabera, bi multzo bereiz litezke: % 45etik gorakoa eta hortik beherakoak.

Berariazko aplikazioekin gertatzen den moduan, hemen ere soziolinguistikoki euskaldunenak diren

udaletan dago erabilera esanguratsuena.

3.8. Internet eta intranet sareak

Esparru honetan internet, web orri publikoak eta barne erabilerarako intranet sareak aztertu dira: batetik,

orri horien edukien hizkuntza, eta bestetik euskarazko edukietara egindako sarrera edo bisitak. Gure

administrazioetako internet sare edo webguneetan zintzilikaturiko edukien % 82 inguru euskaraz

erabilgarri dago (259 erantzun jaso dira). III. planaren ebaluazioko datuak ezin dira alderatu amaierako

ebaluazio honetako datuekin, batez ere, epealdi horretan bakarrik web orrien edukiak aztertu zirelako,

baina esan dezakegu edukien aldetik lau urteko epean euskararen presentziak gora egin duela.


INTERNET ETA INTRANET SAREAK ETA WEB ORRIAK (%)

Erakunde motakIntranet sareak

euskaraz

Intranetera

euskaraz egin

diren sarrerak

Web orrietako

edukiak

euskaraz

Web orrira

euskaraz

egindako bisitak

1. Udalak 42,76 37,05 82,14 56,36

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 48 57,22 81,19 55,62

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 91,25 16,22 85,80 24,92


89 37,20 88,55 32,86

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 52,5 5 100 9,6

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 95 50 95 50

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia 80 – – –

8. Lan Harremanen Kontseilua – – 100 –

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa 90 10 95 5

10. Uraren Euskal Agentzia 20 – 50 –


12. Etxepare Euskal Institutua – – 100 16

GUZTIRA 51,91 37,84 82,64 52,72

Intranetaren edukiari dagokionez, hori daukatenen artean, Haurreskolak Partzuergoak, Foru Aldundiek

eta Batzar Nagusiek, eta Euskal Herriko Unibertsitateak dituzte edukiak euskaraz. Erabilerari dagokionez,

berriz, Haurreskolak Partzuergoan erabilera edukiarekin alderaturik % 100 mantentzen da; Foru

Aldundien eta Batzar Nagusien kasuan edukitik erabilerara laurdenera jaisten da; eta Euskal Herriko

Unibertsitatearen kasuan erdira jaisten da. Kopuru horretan dabiltza mankomunitate, kuadrilla eta

partzuergoak ere.

Web orrietako edukien inguruan, Uraren Euskal Agentzian izan ezik, besteetan % 80tik % 100era dago

euskaraz. Bisitak, berriz, udaletan, eta mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoetan % 50 inguru dabiltza,

eta Haurreskolak Partzuergoan % 75. Bestelakoetan, euskarazko sarrerak oso baxuak dira, eta, batez

ere, Datuak Babesteko Euskal Bulegoan, eta Eusko Legebiltzarrean eta Arartekoan.

Lurraldeka, euskararen presentzia baxuena Arabako intranetean eta webguneetan dago. Baina web orri

horietan ere edukien bi herenetan, gutxi gorabehera, bermatuta dago euskara.

Bestetik, EAE mailako erakundeen kasuan, edukien % 81-90 inguru dago euskaraz erabilgarri intranetean

eta web orrietan. Web orrietako euskarazko edukien datuak oso altuak dira. Ez hainbeste intraneteko

edukietan. Araban edukien heren bi euskaratuta daude, eta Bizkaian, ostera, edukien hiru laurden baino

gehiago.

Erabilerari dagokionez, bai intraneteko bai web orriko bisitetan Gipuzkoan bakarrik dabiltza erditik gora.



LurraldeakIntranet sareak

euskaraz

Intranetera euskaraz

egin diren sarrerak

Web orrietako

edukiak euskaraz

Web orrira euskaraz

egindako bisitak

Araba 26,41 8,77 64,07 19,28

Bizkaia 31,30 18,50 83,73 40,38

Gipuzkoa 66,51 63,26 88,98 70,80

EAE 81,18 39 90,70 35,79

GUZTIRA 51,91 37,84 82,64 52,72




sailkapena

Intranet sareak

euskaraz

Intranetera euskaraz

egin diren sarrerak

Web orrietako

edukiak euskaraz

Web orrira euskaraz

egindako bisitak

% 0-25 42 4 68,89 5,33

% 25-45 22,08 5,21 73,31 14,08

% 45-70 63,03 59,49 80,61 43,20

% 70-100 45,87 44,05 89,40 80,20

GUZTIRA 42,76 37,05 82,14 56,36

Derrigortasun indizeen arabera, antzeko egoerak ikusten dira lau multzoetan web orrietako edukietan.

Guztietan aurki daitezke webguneetako edukiak euskaraz % 69-90 inguruan. Erabileran, berriz, besteetan

gertatzen den bezala, multzo euskaldunenetan dago erabilerarik altuena.

Oso bestelako egoera dago intraneteko eduki eta erabilerari dagokionez. % 45-70eko multzoko udalerrietan

edukia % 63koa da, eta besteetan ez da erdira iristen. Erabilera intranetean multzo erdaldunenetan oso

baxua da.

3.9. Argitalpenak

Esparru honetan, erakundeek argitaratzen dituzten liburuak, katalogoak, aldizkariak, DVDak… hartu dira

aintzat. Jasotako datuen arabera, argitalpenen erdiak baino gehiago (% 61,66) gaztelaniaz egiten dira.

Lurraldeka, euskara hutsez gutxien argitaratzen dutenak Araba eta EAEko erakundeak diren arren, bi

lurralde horiek dira ele bietan gehien argitaratzen dutenak. Gipuzkoan, berriz, argitalpenen erdiak

euskaraz ateratzen dira, eta, ele bietako kopurua kontuan hartuz, esan dezakegu, lurralde honetan

euskararen presentzia gaztelaniarena baino altuagoa dela.


ARGITALPENETAKO HIZKUNTZA

LurraldeakArgitalpenak

guztiraEuskara (%)

Gaztelania

(%)Ele biak (%)

Araba 361 3,35 86,39 10,26

Bizkaia 462 16,76 79 4,24

Gipuzkoa 984 52,08 39,32 8,60

EAE 201 5,01 84,97 10,02

GUZTIRA 2.008 30,72 61,20 8,08

Gaztelaniazko argitalpenak nagusitzen dira guztira. Derrigortasun indizeen araberako sailkapenean lehen

hiru multzoetan, gaztelaniazko erabilera askoz altuagoa da, baina % 70-100eko derrigortasun indizea

duten udaletan euskara hutsezko argitalpenak guztien erdia baino gehiago dira (% 64).

ARGITALPENETAKO HIZKUNTZA



sailkapena

Argitalpenak

guztiraEuskara (%)

Gaztelania

(%)Ele biak (%)

% 0-25 67 3,21 75,97 20,82

% 25-45 559 3,95 86,17 9,88

% 45-70 329 22,76 74,08 3,16

% 70-100 688 64,08 32,26 3,66

GUZTIRA 1.643 33,06 60,55 6,39

3.10. Hizkuntza paisaia

Hizkuntza paisaia honelaxe bereizi da: batetik, erakunde barruko hizkuntza paisaia; bestetik,

administrazioaren eraginpeko bide seinaleak:

• Erakunde barruko hizkuntza paisaia: puntu honen barruan, hiru aldagai aztertu dira: errotulu eta

noizbehinkako oharrak; paper-gauzak; eta tresneria (fotokopiagailuak, kafe makinak…).

• Administrazioaren eraginpeko bide seinaleak: kasu honetan, berriz, batetik, bide seinaleak eta,

bestetik, herriko izendegia hartu dira kontuan.

3.10.1. Erakunde barruko hizkuntza paisaia

Bai errotulazio eta noizbehinkako oharretan, bai paper-gauzetan ere euskarak oso presentzia esanguratsua

du; orokorrean, elebitasuna nagusi izateaz gain, euskara hutsezko datuek gaztelania hutsezko datuak

modu esanguratsuan gainditzen dituzte bi kasuetan.


ERAKUNDE BARRUKO HIZKUNTZA PAISAIA (%)

Erakunde motakErrotulu eta noizbehinkako oharrak Paper-gauzak Tresneria

Euskara Gaztelania Ele biak Euskara Gaztelania Ele biak Euskara Gaztelania Ele biak

1. Udalak 41,78 9,47 48,75 39,79 5,51 54,70 9,26 82,46 8,28

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak

39,45 13,03 47,52 40,34 9,10 50,56 9,64 85,90 4,46

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak

1 1 98 0,83 0,83 98,34 11,25 38,75 50


10,42 8,88 80,70 0,50 3,50 96 4,58 40 55,42

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa

2,50 0 97,50 0 0 100 0 25 75

6. Euskal Herriko Unibertsitatea 0 0 100 0 0 100 0 10 90

7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia

0 0 100 0 0 100 0 10 90

8. Lan Harremanen Kontseilua 3 5 92 0 3 97 0 100 0

9. Datuak Babesteko Euskal Bulegoa

0 5 95 0 0 100 0 100 0

10. Uraren Euskal Agentzia 0 0 100 0 0 100 0 10 90

11. Haurreskolak Partzuergoa 90 0 10 100 0 0 0 100 0

12. Etxepare Euskal Institutua 100 0 0 0 0 100 0 100 0

GUZTIRA 38,71 9,43 51,86 36,21 5,55 58,24 8,85 79,32 11,83

Erakundeka, tresneriaren kasuan euskararen presentzia oso baxua da. Asko dira tresneria % 100 edo

inguru gaztelaniaz dutenak, eta kopuru horretan ele bietan dutenak bakarrik Uraren Euskal Agentzia,

Euskal Herriko Unibertsitatea eta Herri Kontuen Euskal Epaitegia dira.

Euskara hutsaren erabileraren presentzia handiena Gipuzkoan topa daiteke. Elebitasuna oso presente

dago bai Araban eta baita EAE mailako erakundeetan ere. Tresnerian, lurraldeka ere gaztelania da nagusi.


Lurraldeak

Errotulu eta noizbehinkako

oharrakPaper-gauzak Tresneria


Araba 4,51 26,58 68,91 3,23 12,42 84,35 1,32 97,72 0,96

Bizkaia 35,30 7,24 57,46 30,10 5,36 64,54 3,26 88,30 8,44

Gipuzkoa 68,08 2,62 29,30 72,27 2,11 25,62 21,83 64,58 13,59

EAE 19,23 5,30 75,47 9,36 2,05 88,59 2,50 48,18 49,32

GUZTIRA 38,71 9,43 51,86 36,21 5,55 58,24 8,85 79,32 11,83


Errotulu eta noizbehinkako oharretan, eta paper-gauzetan, orokorrean, elebitasuna da nagusi, % 70-

100eko derrigortasun indizea duten udaletan izan ezik, horietan euskara gailentzen baita. Tresneriaren

kasuan, datuak nahiko parekatuak daude multzo guztietan.




sailkapena




% 0-25 0,29 31,34 68,37 0,18 13,38 86,44 0,13 95,98 3,89

% 25-45 5,81 11,71 82,48 3,89 8,67 87,44 0,22 90,58 9,20

% 45-70 31,12 5,96 62,92 29,59 7,50 62,91 13,78 74,47 11,75

% 70-100 71,85 2,54 25,61 71,35 0,72 27,93 14,10 77,70 8,20

GUZTIRA 41,78 9,47 48,75 39,79 5,51 54,70 9,26 82,46 8,28

3.10.2. Administrazioen eraginpeko bide seinaleetako hizkuntza

Toki-entitateen eraginpeko bide seinaleetan eta herriko izendegietan euskara hutsezko testuen presentzia

% 46koa eta % 61ekoa da, hurrenez hurren. Zifra horiei ele bietan dauden seinaleen portzentajea batzen

badiegu, % 90etik gorako kasuetan euskararen presentzia bermatua dagoela esan daiteke.

Dena den, oraindik ere eta aurreko ebaluazio datuekin konparatuz gero, bide seinaleetan euskararen

erabilerak herri izendegietakoa baino baxuagoa izaten jarraitzen du.

Bide seinaleetako (%)

Euskara% 47

Ele biak% 46

Gaztelania% 7



Herri izendegiko hizkuntza (%)

Euskara% 61

Ele biak% 30

Gaztelania% 9


Erakunde motaka, ikus daiteke, hainbaten erantzunak bakarrik azaldu ditugula; izan ere, bide seinaleen

inguruko eskumena, batez ere, udalek eta Foru Aldundiek izaten dute.

ADMINISTRAZIOAREN ERAGINPEKO BIDE SEINALEETAKO HIZKUNTZA (%)

Erakunde motakBide seinaleak Herriko izendegia


1. Udalak 48,19 7,25 44,56 62,25 8,66 29,09

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 38,85 6,84 54,31 54 8,33 37,67

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 0 0 100 0 0 100


0 0 100 0 0 100

GUZTIRA 46,57 7,06 46,37 61,13 8,54 30,33

Erantzun dutenen artetik, udalak eta mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak dira euskara hutsezko

bide seinale eta herriko izendegi gehien dituztenak; gainerako biek, Foru Aldundi eta Batzar Nagusiek,

eta Eusko Jaurlaritzak eta beraren erakunde autonomiadunek ele bietan dituzte bi arlo horiek.



LurraldeakBide seinaleak Herriko izendegia


Araba 5,03 24,33 70,64 8,75 32,59 58,66

Bizkaia 40,18 6,71 53,11 62,56 4,22 33,22

Gipuzkoa 71,15 0,99 27,86 89,95 0,53 9,52

EAE 33,33 0 66,67 33,33 0 66,67

GUZTIRA 46,57 7,06 46,37 61,13 8,54 30,33

Lurraldeka, Arabak gaztelania hutsez dituen seinaleen eta herriko izendegien portzentajea altua duela

esan liteke, nahiz eta elebitasunak presentzia nabarmenagoa eduki. Gipuzkoan, berriz, euskararen

erabilera da nagusi bi arlo horietan, % 70-90eko tartean. Bizkaian, bide seinaleetan elebitasuna da

nagusi eta herriko izendegian euskara.




sailkapena

Bide seinaleak Herriko izendegia


% 0-25 0,92 30,20 68,88 0,14 38,86 61

% 25-45 3,03 11,86 85,11 21,71 9,40 68,89

% 45-70 30,84 6,30 62,86 77,37 3,40 19,23

% 70-100 78,06 1,05 20,89 90,32 0,65 9,03

GUZTIRA 48,19 7,25 44,56 62,25 8,66 29,09

% 0-25eko derrigortasun indizea duten udaletan nahiko parekatuak daude bide seinaleetan eta herriko

izendegian erabilitako hizkuntzen datuak. % 25-45ekoetan, berriz, elebitasuna nagusi den arren, herriko

izendegia euskara hutsean aurki dezakegu % 21,71n. Gainerako bi multzoetan, herriko izendegian

euskara hutsa nagusitzen da, eta bide seinaleetan, aldiz, % 45-70eko multzoan bi hizkuntzak, eta

% 70-100ekoan, euskara hutsezkoak berriz ere.


3.11. Iragarkiak, publizitatea eta kanpainak

Iragarki, publizitate eta kanpainetan aldagai hauek aztertu dira: megafonia, publizitatea, iragarki taulak

eta prentsa oharrak.

Iragarki, publizitate eta kanpainetan, oro har, elebitasuna nagusitzen da, eta euskara hutsaren presentzia

oso esanguratsua da. Gaztelaniaren presentzia gehien iragarki tauletan topa daiteke, baina kasu horretan

ere euskara hutsezko portzentajearen oso parekoa da.

Iragarki publizitate eta kanpainetako hizkuntza (%)

Prentsa oharrak

Iragarkiak

Iragarki taulak

Publizitatea

Megafonia

% 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 % 60 % 70 % 80 % 90 % 100

Euskara Ele biak Gaztelania


Erakunde motaka, hizkuntza paisaiarekin gertatzen zen moduan, argi ikusten da gehienek elebitasunaren

aldeko apustua egin dutela. Euskara hutsaren presentzia erabiltzen dutenak, batez ere, udalak dira.

Azken hauek megafoniatik ematen dituzten mezuetan euskara gailentzen da.


IRAG

ARKI

, PU

BLIZ

ITAT

E ET

A KA

NPA

INET

AN E

RABI

LITA

KO H

IZKU

NTZ

A (%

)

Erak

unde

mot

akPr

ents

a oha

rrak

Iraga

rkia

kIra

gark

i tau

lak

Publ

izita

te ka

npai

nak

Meg

afon

ia

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

1.

Uda

lak

36,6

112

,64

50,7

529

,11

8,53

62,3

620

,32

17,2

462

,44

37,9

79,

6652

,37

46,6

914

,56

38,7

5

2.

Man

kom

unita

te,

kuad

rilla

eta

p

artz

uerg

oak

15,6

74,

0780

,26

21,3

84,

9073

,72

257,

8267

,18

21,8

04,

2074

259

66

3.

Foru

Ald

undi

ak

eta

Batz

ar

Nag

usia

k0

16,6

783

,33

2,50

097

,50

00

100

30

970

010

0

4.

Eusk

o Ja

urla

ritza

et

a b

erar

en

erak

unde

au

tono

mia

duna

k

1,15

098

,85

1,15

098

,85

0,91

3,18

95,9

11,

150

98,8

50

010

0

5.

Eusk

o Le

geb

iltza

rra

eta

Ara

rtek

oa0

010

0,00

00

100

00

100

00

100

––

–

6.

Eusk

al H

errik

o U

nib

erts

itate

a0

010

00

010

05

1085

00

100

––

–

7.

Her

ri Ko

ntue

n Eu

skal

Ep

aite

gia

00

100

00

100

080

20–

–10

0–

––

8.

Lan

Har

rem

anen

Ko

ntse

ilua

00

100

00

100

1040

500

010

0–

––

9.

Dat

uak

Bab

este

ko

Eusk

al B

uleg

oa0

010

00

010

00

010

00

010

0–

––

10.

Ura

ren

Eusk

al

Age

ntzi

a0

010

00

010

00

3070

00

100

––

–

11.

Hau

rres

kola

k Pa

rtzu

ergo

a0

010

00

010

00

010

00

010

0–

––

12.

Etxe

par

e Eu

skal

In

stitu

tua

00

100

00

100

100

00

00

100

––

–

GU

ZTIR

A30

,61

10,7

858

,61

25,6

27,

3467

,04

19,5

615

,58

64,8

632

,31

8,05

59,6

441

,99

13,1

844

,83


IRAG

ARKI

, PU

BLIZ

ITAT

E ET

A KA

NPA

INET

AN E

RABI

LITA

KO H

IZKU

NTZ

A (%

)

Lurra

ldea

kPr

ents

a oha

rrak

Iraga

rkia

kIra

gark

i tau

lak

Publ

izita

te ka

npai

nak

Meg

afon

ia

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Arab

a3,

2341

,66

55,1

11,

7431

,94

66,3

22,

9547

,23

49,8

24,

5044

,03

51,4

710

,75

43,7

045

,55

Bizk

aia

21,9

57,

8670

,19

20,0

12,

5077

,49

17,1

010

,13

72,7

726

,59

2,39

71,0

137

,23

13,3

549

,42

Gipu

zkoa

59,7

02,

3337

,97

50,9

60,

9948

,05

34,6

84,

4860

,84

57,8

11,

9140

,28

63,6

23,

9032

,49

EAE

4,79

095

,21

4,79

095

,21

10,2

38,

8680

,91

5,23

094

,77

00

100

GUZT

IRA

30,6

110

,78

58,6

125

,62

7,34

67,0

419

,57

15,5

864

,85

32,3

18,

0559

,64

41,9

913

,18

44,8

3

IRAG

ARKI

, PU

BLIZ

ITAT

E ET

A KA

NPA

INET

AN E

RABI

LITA

KO H

IZKU

NTZ

A (%

)

UDAL

AK: d

errig

orta

sun

indi

zear

en ar

aber

ako

sailk

apen

a

Pren

tsa o

harra

kIra

gark

iak

Iraga

rki t

aula

kPu

blizi

tate

kanp

aina

kM

egaf

onia

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

Eusk

ara

Gazt

elan

ia

Ele

biak

% 0

-25

0,89

50,8

648

,25

0,55

35,3

264

,13

0,42

59,3

240

,26

1,07

47,5

051

,43

7,75

74,1

218

,13

% 2

5-45

2,20

22,9

974

,81

5,36

10,9

383

,71

4,61

20,9

774

,42

5,20

6,09

88,7

16,

8732

,49

60,6

4

% 4

5-70

17,3

36,

1076

,57

18,0

52,

9778

,98

6,94

6,43

86,6

319

,68

1,67

78,6

522

,06

9,94

68

% 7

0-10

063

,12

1,62

35,2

649

,66

0,55

49,7

936

,80

5,96

57,2

465

,19

1,32

33,4

979

,91

1,72

18,3

7

GUZT

IRA

36,6

112

,64

50,7

529

,11

8,53

62,3

620

,32

17,2

462

,44

37,9

79,

6652

,37

46,6

914

,56

38,7

5


Bai EAE mailako erakundeetan, bai Araban, elebitasunak presentzia handia duen arren, azken honen

kasuan, gaztelania hutsezko portzentajeak oso altuak dira. Gipuzkoan euskara hutsezko erabilera da

nagusi, eta Bizkaian ele bietan.

Udaleko derrigortasun indizea edozein delarik ere, elebitasuna da nagusi, % 70-100eko multzoan izan

ezik. Azken honetan euskara hutsezko komunikazioa handiagoa da arlo guztietan, iragarki tauletan izan

ezik.

3.12. Hizkuntza irizpideak diru-laguntzetan

Puntu honetan diru-laguntzak kudeatzerakoan hizkuntza irizpideek duten eginkizuna aztertu da. Hala,

hiru fase bereizi dira: arautzea, betetzea eta jarraipena.

• Arautzea: kontratazioaren pleguan eta diru-laguntzetan hizkuntza irizpideak arautzea.

• Aplikazioa: kontratazioa exekutatzeko garaian edo diru-laguntzaren exekuzioan hizkuntza

klausulak aplikatzea neurri batean edo bestean.

• Jarraipena: esleipena egin ondoren arestiko klausulari aplikazio mailaren inguruko jarraipena

egitean datza.

Jasotako datuen arabera, hizkuntza irizpideak % 50 inguruan arautzen dira. Alabaina, ez dira kasu

guztietan kontuan hartzen, aplikazio maila % 60 ingurukoa baita. Azkenik, hizkuntza irizpideak diru-

laguntzen araudian arautu eta exekuzioan kontuan hartu diren kasuen erdietan ere ez zaio irizpide horien

aplikazio mailari jarraipenik egiten.

Diru-laguntzen inguruko galderei erakunde mota batzuek soilik erantzun diete, hurrengo taulak azaltzen

direnak hain zuzen ere, batez ere, horiek kudeatzen baitituzte diru-laguntza deialdiak.

HIZKUNTZA IRIZPIDEAK DIRU-LAGUNTZETAN (%)

Erakunde motak Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie

1. Udalak 50,80 61,78 47,30

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 41,67 46,67 45,56

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 38,33 50 24,38


54,53 51,67 15

10. Uraren Euskal Agentzia 5 10 –


GUZTIRA 50,11 60,47 45,67



Arautze maila altuena Etxepare Euskal Institutuan izaten da, baita horien betetze maila eta jarraipena ere,

% 100 delarik. Ondoren, udaletan. Irizpide horiek betetzeari dagokionez, bai udalek eta baita Eusko

Jaurlaritzak eta beraren erakunde autonomiadunek ere % 50etik gora hartzen dituzte kontuan araututako

irizpide horiek exekuzioan. Eta jarraipenaren kasuan, udalak eta mankomunitate, kuadrilla eta

partzuergoak dira jarraipen estuena egiten dutenak, nahiz eta ez duten % 50eko muga igarotzen.

Lurraldeka, Gipuzkoa da diru-laguntzetan hizkuntza irizpideak gehien arautu, aplikatu eta jarraipena

egiten duena.

Derrigortasun indizearen arabera, % 45-75eko multzoko udalerrietan arautzen dira gehien diru-

laguntzetako hizkuntza irizpideak. % 70-100eko multzoan, berriz, horien aplikazio maila eta jarraipena

altuagoa da, nahiz eta txertatzea baxuagoa izan.


Lurraldeak Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie

Araba 22,90 39,06 22,81

Bizkaia 47,77 51,60 33,72

Gipuzkoa 65,46 75,40 65,95

EAE 50,91 52,00 29,09

GUZTIRA 50,11 60,47 45,67




sailkapena

Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie

% 0-25 12,60 43,13 13,78

% 25-45 41,09 42,07 36,52

% 45-70 70,64 65,03 48,65

% 70-100 55,56 68,09 53,59

GUZTIRA 50,80 61,78 47,30


3.13. Hizkuntza irizpideak kontratazio administratiboetan

Diru-laguntzekin egin den moduan, kontratazio administratiboetan ere hizkuntza irizpideen arautze maila,

aplikazio maila eta jarraipen maila aztertu dira. Komeni da gogoraraztea, ematen diren datuen irakurketa

egiterakoan, lehenengo, kontratazio guztiak kontuan hartu eta hizkuntza irizpideak horietako zenbatetan

arautu diren neurtu dela; ondoren, irizpideak arautu diren kasuak soilik kontuan hartuz, irizpide horiek

zenbatetan aplikatu diren aztertu dela; eta, azkenik, irizpideak bete diren kontratazioen jarraipena

zenbatetan egiten den aztertu dela.

Kontratazio administratiboak arautzeko garaian, % 49an arautzen dira hizkuntza irizpideak. Behin arautu

ostean, % 60an izaten dira kontuan kontratua aplikatzerakoan. Azkenik, kontuan izan diren horien % 43ri

egiten zaie jarraipena. Guztira jasotako erantzunak 242 izan dira.

HIZKUNTZA IRIZPIDEAK KONTRATAZIOETAN (%)

Erakunde motak Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie

1. Udalak 46 60,47 45,61

2. Mankomunitate, kuadrilla eta partzuergoak 55,71 69,47 50,53

3. Foru Aldundiak eta Batzar Nagusiak 63,03 41 16,33


81,67 42,37 11,42

5. Eusko Legebiltzarra eta Arartekoa 87,5 75 87,5


7. Herri Kontuen Euskal Epaitegia – 50 0



10. Uraren Euskal Agentzia 1 1 1


12. Etxepare Euskal Institutua 0 – 0

GUZTIRA 49,08 60,24 43,69



Lurraldeak Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie

Araba 16,04 60,88 61,77

Bizkaia 39,14 50,02 32,08

Gipuzkoa 70,16 72,94 55,30

EAE 68,38 49,01 25,51

GUZTIRA 49,08 60,24 43,69





sailkapena

Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie

% 0-25 7,90 49,55 34,44

% 25-45 28,23 57,82 53,78

% 45-70 50,44 54,35 43,50

% 70-100 58,05 65,03 44,89

GUZTIRA 46 60,47 45,61

Kontratazio administratiboetan hizkuntza irizpideak txertatzearen inguruko erantzunak erakunde motaka

aztertu ondoren, ikus daiteke batzuen arautze maila oso altua dela: Eusko Legebiltzarrarena eta

Arartekoarena (% 87,5), Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunena (% 81,67), Euskal

Herriko Unibertsitatearena (% 90), Datuak Babesteko Euskal Bulegoarena (% 100) eta Haurreskolak

Partzuergoarena (% 90). Aplikazio maila altuenak, berriz, Euskal Herriko Unibertsitatean (% 90), Datuak

Babesteko Euskal Bulegoan (% 100) eta Haurreskolak Partzuergoan (% 90) ditugu. Gainera, azken bi

horiek jarraipena ere % 100ean egiten dutela diote.

Lurraldeka, Gipuzkoa eta EAE mailako erakundeak dira hizkuntza irizpideak gehien arautzen dituztenak;

aplikazio eta jarraipenaren kasuan ere Gipuzkoa da kopuru altuenak dituena. Dena den, Araban arautze

maila baxua izan arren, Bizkaiak baino aplikazio maila eta jarraipen datu altuagoak dauzka. Jarraipen

gutxien EAEko erakundeek egiten dute.

Diru-laguntzen kasuan ikusten zen moduan, kontratazio administratiboetan ere, hizkuntza irizpideak

sarriago arautu eta aplikatzen dira derrigortasun indize altuagoa duten udaletan.


4. H E R R I A D M I N I S T R A Z I O E N B A L O R A Z I O

K U A L I T A T I B O E T A K O O N D O R I O A K

Ondorengo lerroetan jaso dira erakundeek betetako balorazio kualitatiboetatik (ahuleziak eta indarguneak)

ateratako ondorioak.

Ondorio hauetara heltzeko, honako prozesua egin da: lehenengo, herri administrazio eta erakundeen

erantzun guztiak aztertu dira eta euren sintesia egin da. Hortik ateratako ideiak, ondoren, herri

administrazioetako eta erakundeetako normalizazioko teknikari, langile eta ordezkari politikoekin osatu

diren hausnarketa taldeetan berretsi eta osatu dira.

Beraz, bertan agertzen diren iritziak EAEko herri administrazioenak dira, eta txosten honetan iritzi/

pertzepzio horiek ondorengo ataletan egituratu dira:

• Erabilera planen kudeaketa.

• Euskararen ezagutza: erabilerarako oinarria.

• Ezagutzatik erabilerara: jorratu beharreko bidea.

• Hizkuntza irizpideak onartu, erakundetu eta jarraipena egin.

• Sentsibilizazioa eta parte hartzea: komunikazioa giltzarri.

• Euskara planen lidergoa.

4.1. Erabilera planen kudeaketa

Erabilera planen kopurua handituz doa, eta, ondorioz, EAEko biztanleriaren portzentaje gero eta handiago

bati eragiten dio. Alabaina, euskararen normalizaziorako bidean, oro har, hobetzen ari garen arren,

badago oraindik zeregina eta, batez ere, erabilera planen gisako «tresnen» bidez eragiteko beharra.

Euskara planak modu eraginkorrean garatzeko, kudeaketarekin zerikusia duten hainbat arlotan

antzematen diren arazoei irtenbideak topatzeko beharra ikusi da.


Dena den, herri administrazioetan euskararen erabilera planen egoera desberdina da, batez ere, udalen

kasuan tipologiaren18 arabera. Desberdintasun horiek erabilera planek duten kudeaketan eta bere

txertatze mailan ere ondorioak dituzte.

Oro har, esan daiteke, euskara planaren hastapenetan dauden udaletan, batez ere, 1. eta 2.

tipologietakoetan, euskara zerbitzua eratu berritan suertatzen diren ohiko zailtasunak antzematen direla:

euskara plana bera batez ere, bera hizkuntza eskakizunekin lotzea, eta euskara planak garatzeko euskara

zerbitzuen baliabide falta (mota guztietakoak: ekonomikoak, giza baliabideak, normalizaziorako

metodologia eta praktikak…). 3. eta 4. tipologietako udaletan, aldiz, arazo horiek ere azaltzen diren arren,

beste maila batekoak dira, eta, horietaz gain, erabilera planaren kudeaketarekin zerikusia duten bestelako

arazoak antzematen dira: euskararen zeharkakotasuna lortzeko zailtasuna, euskara planen lidergoa,

kudeaketarako metodologia estandarraren premia… Azken honen inguruan, euskara planeko kudeaketa

sistemetan sakontzeko beharra aipatu da: helburu eta epe zehatzak jartzeko urrats eta jarduera

estandarretarako metodoa, jarraipenerako mekanismoak…

Ondorio orokor gisa, herri administrazio eta erakunde gehientsuenetan azpimarratzekoa da euskara planen

kudeaketa Euskara Zerbitzuen ardurapetik ateratzeko eta erakundetzeko beharra. Hau da, euskara plana

Euskara Zerbitzuaren esku uzten da, eta, ondorioz, erakunde osoko sail guztietan eragitea zaila da.

Beraz, euskara zeharkako arloa izanik, aldagai bat azpimarratzen da: erakundeko gainontzeko sailetan

euskararen kudeaketa zeharkakotasunez lantzeak duen garrantzia. Horretarako, euskara planen

kudeaketan hobetze aldera eta arazo horiei aurre egiteko, euskara planen lidergoa erakundeen

arduradunen artean garatzea ezinbestekotzat jotzen da. Dena den, IV. plangintzaldiaren ebaluazioan

behin baino gehiagotan aipatu den lidergoaren arloari atal berezia eskaini diogu 4.6. atalean.

4.2. Euskararen ezagutza: erabilerarako oinarria

Erabilera planen helburua euskararen erabilera izan arren, helburu hori lortzeko oinarria ezagutza izanik,

azken honen inguruan bi egoera nagusi daude: lehenengo errealitatea da, hizkuntza eskakizuna duten

langile asko egon arren, hainbat lanpostu eta ataletan hizkuntza eskakizuna egiaztatu ez duten langileak

oraindik ere badaudela, eta bigarrena, euskararen erabilera ez dela ezagutza adina igo.

Euskararen ezagutzari dagokionez, Administrazioan azken urteotan euskararen ezagutza hazteko joera

mantentzen da. Horren adierazle nagusia den hizkuntza eskakizunen ezarpenean eta horien egiaztapenean

oinarritutako datuek adierazten digute, langileen gaitasuna ez ezik, erakunde-ordezkariena ere handitu

egin dela IV. plangintzaldi honen amaieran.

Dena den, hizkuntza eskakizunarekin lotutako hainbat gabezia aipatu dira, besteak beste, estatu mailako

lanpostuek hizkuntza eskakizuna ezarrita ez izatea, giltzarri diren zenbait lanpostutan legediak arautzen

18. Derrigortasun indizearen arabera sailkatu ditugu udalen erantzunak: 1. tipologiako udalak, % 0-% 25eko indizea dutenak. 2. tipologiako udalak, % 25-% 45eko indizea dutenak. 3. tipologiako udalak, % 45-% 70eko indizea dutenak. 4. tipologiako udalak, % 70-% 100eko indizea dutenak.


duena aplikatuz hainbat egoera sortzea (adinarengatik salbuetsita egotea…), eta ardura maila altuko

lanpostuetan egiaztatuta dagoen hizkuntza eskakizuna eta euskaraz lan egiteko beharko luketen maila

bat ez etortzea.

Horren guztiaren ondorioa da Herri Administrazioaren hizkuntza ezagutza finkatzen duen sistemak ahuleziak

dituela, eta, horiek antzemanez, hobekuntzak bideratu beharko liratekeela sistema osoa hobetzeko.

Amaitzeko, beraz, ezagutzatik erabilerarako jauzia ematearren, egun dauden oztopoei erantzuteko bideak

landu beharko lirateke. Izan ere, erabilerarako datuek adierazten dute, ezagutza nahikoa izanda ere,

erabilera ez dela proportzio berean hazten, bai inguruko, erakundeko edo norberaren ohitura faltagatik,

bai euskaraz lan egiteko erraztasun faltagatik, besteak beste. Eta erabilerarik ez dagoenean ezagutza

bera murrizten da; lortutako gaitasuna praktikan jartzen ez denez, denboraren poderioz ezagutza bera

galdu egiten da, eta inbertitutako ahaleginari (materiala eta ez-materiala) ez zaio behar beste etekin

ateratzen. Alabaina, ezagutza eta erabileraren arteko harremanak sorgin-gurpil bat osatzen du.

4.3. Ezagutzatik erabilerara: jorratu beharreko bidea

Ezagutzaren arloan aipatu dugun bezala, erabilera planen helburua da euskararen erabilera

Administrazioaren esparru guztietan normala bilakatzea.

IV. plangintzaldiaren ebaluazio txosten honetan jasotako datuak aztertu ostean, euskararen erabilerari

dagokionez, zerbitzu hizkuntza eta lan hizkuntzaren artean desberdintasunak daudela esan dezakegu

ondoren aipatuko diren faktoreen eraginez.

Udalen kasuan, 1. eta 2. tipologietako zenbait udaletan euskararen erabilera zerbitzu hizkuntzan ez dago

bermatuta. 3. eta 4. tipologietako udalek, berriz, gehienek zerbitzu hizkuntzan euskararen erabilera

bermatzen dutela esan daiteke. Erabilera hori kasu batzuetan euskara hutsezko komunikazioak eginez

edo euskarari lehentasuna emanez gorpuzten da (onartuta dituzten hizkuntza irizpideen arabera edota

ingurune soziolinguistikoak horretarako ahalbidetzen duelako).

Zerbitzu hizkuntzarekin jarraituz, esan dezakegu herritarrei egiten zaien ahozko arretan desberdintasun

nabarmenak daudela hemen ere, udalen tipologiaren arabera. 3. eta 4. tipologietako udaletan, oro har,

herritarrak aukeratutako hizkuntzan erantzuten zaio. Horietako kasu batzuetan euskararen aldeko

eskaeraren bilakaera positiboa nabarmentzen da. Aldiz, 1. eta 2. tipologietako udaletan langile

euskaldunen kopuru txikia izateak, besteak beste, gutxitu egiten du euskararen erabilera, oraindik ere,

herritarrak artatzerakoan. Era berean, tipologia horietako udaletan euskaraz artatua izateko gizartearen

eskaera txikia aipatzen da.

Idatzizko erabilerari dagokionez, 3. eta 4. tipologietan idatzizko komunikazioa bermatzeko gaitasuna

duen langile multzo handia dago, eta, ondorioz, salbuespenak salbuespen, euskararen erabilera zerbitzu

hizkuntza gisa bermatuta dagoela esan dezakegu. Dena den, tipologia horietako erakundeetan ere

hizkuntza eskakizunik egiaztatu gabe duen langile multzo bat egoteak (lanpostu estrategiko batzuetan,

sail batzuetan…) zaildu egiten du udalaren barneko nahiz kanpoko idatzizko komunikazioa euskaraz

izango dela bermatzea.


Zerbitzu hizkuntzaz gain, euskara lan hizkuntza moduan erabiltzea ere garrantzitsua da. Izan ere, IV.

plangintzaldiaren helburua izan da. Ezagutzaren atalean esan dugun bezala, ezagutza handituz doan

heinean euskararen erabileran aurrera egiteko aukerak gehituz doaz, baina ez proportzio berean.

Ezagutzatik erabilerarako bidea jorratzen duten mekanismoetan, ondorengo lerroetan zehaztuko dugun

hainbat egoera ondorioztatu da.

Tresna eta aplikazio informatikoei dagokienez, bi multzo nabarmentzen dira. Batetik, euskarazko tresna

eta aplikazio informatikoak instalatu eta erabiltzen dituztenak, eta, bestetik, arlo horren inguruko ekimenik

egin ez dutenak eta, ondorioz, gaztelaniaz dituztenak. Aplikazioak euskaraz instalatuta dituztenen artean

arazoak aipatzen dira, beste administrazio batzuetako aplikazioekin sortzen diren bateraezintasunak eta

zenbait bertsioren euskara maila desegokia, besteak beste.

Langileen prestakuntza orokorra nagusiki gaztelaniaz ematen da, nahiz eta azken urteetan langileen

prestakuntzarako eskaintzak euskaraz egin diren. Zentzu honetan esanguratsua da Herri Arduralaritzaren

Euskal Erakundeak (IVAP) egindako lana; betiere, lantegi handia dugu aurrean oraindik ere.

Prestakuntzan gaztelaniaren nagusitasunaren arrazoiak desberdinak dira. Prestakuntza euskaraz

jasotzeko gaitasuna duten langileak dauden kasuetan, bi ahulgune multzo nabarmendu dira: batetik,

langileen eta prestakuntza antolatzen dutenen jarrerarekin zerikusia dutenak (euskarazko eskaintza egon

arren, gaztelaniazko formazioa aukeratzen duten langileen jarrera, gaztelaniazko formazioa eskaintzen

duten sail eta erakundeen jarrerak…); bestetik, baliabideen optimizazioarekin lotura dutenak (formazioa

bikoizteak dakarren kostua, euskarazko formazioaren eskaintza eskasa, eta hornitzaile eta material falta,

euskarazko ikastaroak sortzeko ratiora ez iristea…).

Erakundeen barruko idatzizko euskararen erabileran, jauzi kuantitatiboak emateko hainbat faktorek

zuzeneko eragina dute eta erabileran gora egiteko kontuan hartu beharko genituzke: administrazio

dokumentuen prozeduren abiapuntuan erabiltzen den hizkuntza, euskaraz idazteko ohitura, euskarazko

ereduen datu-baseak, langileek euskaraz lan egiteko duten gaitasuna, langilearen motibazioa eta

borondatea, itzulpengintza zerbitzuen saturazioa eta beraien kostu ekonomiko handia, besteak beste.

Azken arlo honetan, itzulpen arloan, egoera soziolinguistikoaren arabera egoera desberdina da. Bada IV.

plangintzaldiaren balorazioetan jasotako datu berezi bat udalen kasuan. Itzulpenez ari garen honetan, 3.

eta 4. tipologietako udalek soilik, eta horietako batzuek, aipatzen dute lan hizkuntza euskara dutela. Hau

da, udal horietako langile batzuek sortze hizkuntza euskara dute. Kasu horietan, itzulpena euskaratik

gaztelaniara egiten da batez ere, herritarren hizkuntza eskubideak errespetatuz zerbitzu hizkuntzarako

diren dokumentuetan.

Bada kontuan hartzeko itzulpen arloarekin hainbatetan aipatu den beste elementu bat: itzulpenen

kalitatea, alegia. Izan ere, testuen itzulpenaren kalitatearekin hainbat arazo ageri dira herri administrazio

eta erakunde guztietan: hizkuntza teknikoa eta estiloa zaindu beharra (gaztelaniatik euskarara itzultzeak

sortzen duen mendekotasuna, sortutakoa modu desegokian euskaratzea, kalitate eskasa eta bikoizketa)

eta itzulpenen kalitatea bermatzeko jarraipen sistemarik ez egotea.


Ahozko barne harremanetan (barne bilerak zein harreman informalak) euskaraz egiteko aukerak gehituz

doaz. Herri Administrazioko langileen arteko ahozko harremanetan, aldeak dauden arren, harremanak

gaztelaniaz izateko joera dagoela dirudi. Joera hori azaltzeko aipatzen diren arrazoiak dira, besteak beste,

ohitura, harremanetan erdaldunen presentzia egotea eta euskal hiztunen hizkuntza kontzientzia falta.

Ezagutza eta erabileraren artean dagoen aldea murrizten duten hainbat aldagai ere aztertu dira. Herritarren

eskaera da euskararen erabilera sustatzeko elementu garrantzitsuenetako bat. Eskaera hori ere, ordea,

sarritan landu beharreko arloa izaten da, eta arlo horretan Administrazioak herritarrei begira jartzen dituen

beste elementuek eragina izan dezakete. Horietako bi elementu aztertuko ditugu ondoren: hizkuntza

paisaia eta erakundeetako web orriak.

Hizkuntza paisaian ere, kanpo irudiari dagokionez, erabilera oso desberdina da ingurune soziolinguistikoaren

arabera. Oraindik ere, gune erdaldunenetako zenbait herri administrazio eta erakundetan euskararen

presentzia ez da ziurtatzen, nahiz eta badirudien lehentasuna dutela helburu hori lortzearren egindako

ekintzek. Erakundeetako hainbat elementutan (errotulazio aldakorrean, etiketetan, paper-gauzetan,

oharretan… oro har, jarraipen sistematikoa egiteko zailtasuna duten elementuetan), oraindik gaztelaniaren

erabilera bakarrak presentzia handia du, salbuespenak salbuespen. Bestelakoetan, oro har, ageriko

hizkuntza paisaian euskara erabiltzen da. Beraz, indar berezia egin beharko litzateke elementu aldakorretan

euskararen presentzia ziurtatzeko. Izan ere, informazio maila handiena ematen duen hizkuntza paisaia

aldakorra da (aldakorra ez dena, behin irakurritakoan, ez baita berriro irakurtzen).

Erakundeen web orrien inguruan bi aldagai aztertu dira. Batetik, euskararen presentzia edo hizkuntzaren

erabilera webgune horietako edukietan eta, bestetik, herritarren euskarazko eduki horien erabilera.

3. eta 4. tipologietako erakunde eta udal askok, baita 2. tipologiako batzuek ere, ele bitan dituzte bere

webguneetako eduki gehienak. Webgune horietan landu beharreko hobekuntzak izango lirateke

euskararen kalitatea, URLak (Uniform Resource Locator) euskaraz ere egotea eta herritarren aldetik

euskarazko bertsioen erabilera txikian eragitea. Azken honetan aipatzen dute, herritarren euskarazko

bertsioa hautatu eta erabiltzeko, eragiten duela erakundeek webguneetan duten bertsio lehenetsia

euskarazkoa izateak. 1. tipologiako udalerrietan eta ingurune erdaldunetako erakundeetan, berriz, oso

bestelako egoera dago, web orria daukatenen artean gutxik baitute euskaraz.

Aplikazio informatikoei buruz nabarmendu den ideia da sarritan tresna informatikoak ikuspegi elebakarretik

sortzen direla, hizkuntza anitzetan lan egiteko aukera baztertuz. Arlo honetan euskararen erabilera apala

edo ia garatu gabea duten erakundeak daude. Horren arrazoiak aipatu dira: besteak beste, erakundeak

euskarazko aplikazioak erabiltzeko aukerarik ez ematea, edota, aukera emanda ere, aplikazio horiek

euskaraz erabiltzeko joera txikia egotea (ohitura faltagatik, trebakuntza faltagatik…). Bi multzo horien artean

herri administrazio eta erakundeen tipologiak ez du zerikusi nabarmenik, ondorioak orokorrak baitira.

4.4. Hizkuntza irizpideak erakundetu eta jarraipena egin

Euskararen normalizazioaren ikuspegitik egokiena da, hizkuntza irizpideak zehaztu eta gero, horien

jarraipena egin eta txertatze maila kontuan hartzea.


Herri administrazioetan, oro har, hizkuntzaren erabilerarako irizpideak ezartzeko beharra dago

Administrazioaren eguneroko jardunean, eta, ondorioz, euskararen erabilera esparru ezberdinetan

(ahozko eta idatzizko harremanetan, argitalpenetan, webguneetan, diru-laguntzetan, kontratazioetan…)

bermatzeko irizpideak ezartzeko praktika hedatuz joan da. Hizkuntza irizpide horien aplikazioan,

herritarrekiko komunikazioan, adibidez, iragarki, publizitate eta kanpainen arloan, badirudi batez ere

elebitasuna nagusitzen dela hizkuntza irizpideak onartuta dituzten erakundeetan.

Hizkuntza irizpiderik onartu ez duten udalen kasuan, tipologiak ez du hizkuntza irizpideak onartuta izatea

baldintzatzen. Are gehiago, 3. eta 4. tipologietako multzoko udal batzuek ez dute hizkuntza irizpiderik

ezarrita hainbat arrazoirengatik (batzuek jada euskaraz lan egiten dutelako, irizpide beharrik ikusten ez

dutelako…).

Alabaina, hizkuntza irizpideak dituztenen artean, tipologiaren arabera desberdintasunak daude hizkuntza

irizpide horien nolakotasunean, hedapenean eta betetze mailan.

Betetze maila apurka-apurka hobetuz doalako sentsazioa edo pertzepzioa dago hizkuntza irizpideak

txertatuta dituzten erakundeetan, nahiz eta lantzen jarraitu beharreko arloa izan. Pertzepzio horietaz

aparte, ordea, jarraipena sarritan ahazten dela dirudi, ez baita hizkuntza irizpideen betetze maila neurtzeko

mekanismorik ezartzen, edo haiek ezarritakoan, betetzeko zailtasunak izaten dira. Are gehiago, irizpideak

onartuak izateak ez du bermatzen baliabideak edota ekintzak burutuko direnik irizpide horiek betetzeko,

horrek sortzen duen ezinaren sentsazioa areagotuz.

Egoera hori aldatzeko, hizkuntza irizpideak onartuta dituztenen artean aipatu da irizpide horien

komunikazioan hobetzeko beharra, eta baita horiek betearazteko prozedura edo sistema egokiaren premia.

Izan ere, euskararen zeharkakotasun eza aipatzen den ahulgunea da. Hau da, hizkuntza irizpideek ez

dute eragiten hainbat sail eta jardunetan (administrazio kontratazioa, diru-laguntzak, iragarki, publizitate

eta kanpainak…). Badirudi, hizkuntza irizpideak betetzea Euskara Zerbitzuaren ardura bakarrik dela, eta

ez dago barneratuta erakundeko sail bakoitzak berari dagozkion irizpideak betetzeko ardura duenik.

Horren guztiaren ondorioz, gehienetan ez da jarraipen mekanismo egokirik abian jarri irizpideak betetzen

direla ziurtatzeko, eta betetzen ez direnerako ez da neurri zuzentzailerik aplikatzen. Beraz, Euskara

Zerbitzuak irizpideen jarraipena egiteko zailtasun handiak ditu.

4.5. Sentsibilizazioa eta parte hartzea: komunikazioa giltzarri

Orokorrean, langileek ondo baloratzen dute erabilera plana edukitzea. Dena den, kontrako jarrerarik egon

ez arren, langileen parte hartzeak handiagoa izan beharko lukeela aipatzen da herri administrazio eta

erakunde gehienetan. Ez dugu ahaztu behar horrelako plan batean erakundeko langileek ezinbesteko

lekua hartzen dutela. Hein handi batean, horiek dira protagonista nagusiak, planeko ekintzak burutuko

dituztenak, euskara beren eguneroko lanean txertatuko dutenak… Garrantzitsua da, beraz, pertsona

horien inplikazioa lortzea. Euskara planetan parte hartzearekin zuzeneko lotura duten aldagaien inguruan,

hots, motibazioa eta komunikazioa, bi ideia ondoriozta ditzakegu: alde batetik, euskaraz lan egiteko

motibatuta dagoen langile multzoa badagoela, aldeko konpromiso, jarrera eta sentsibilizaziorekin.


Bestetik, langile eta sail batzuen euskara planarekiko inplikazioa lortzeko zailtasunak daude: euskaraz lan

egitea gainkarga moduan ikusten da; euskara planak langile guztiei eragin beharko lieke; hizkuntza

ohituren aldaketa zaila da (aldaketa horren aldeko jarrera duten langileek eustea, eta besteak erakartzea).

Zailtasun horiek gainditzea izango da etorkizuneko euskara planen arrakastarako giltzarri.

4.6. Erabilera planen lidergoa

Aurreko arlo guztiak aztertuz, lidergoarekin lotutako ondorengo aldagaietan sakondu beharra ondorioztatu

dugu: ardurak partekatzea, erreferentzialtasuna eta eredugarritasuna, eta gidaritza.

Euskararen zeharkakotasunari dagokionez, euskara planak erakunde guztiaren (atal guztien) ardura

esparru izateko zailtasunak aipatu dira behin eta berriro. Ondorioztatu da sailen artean ez dagoela

partekaturiko lidergorik, eta, ondorioz, erakundea osatzen duten pertsona guztien inplikazioa eta ardura

lortzeko zailtasunak daudela.

Erakunde-ordezkarien erreferentzialtasun eta eredugarritasunaren inguruan, berriz, erakunde batzuetan

erabilera planak pauso kuantitatibo eta kualitatiboak eman baldin baditu, erakunde-ordezkarien

planarekiko inplikazioaren ondorioz izan da. Izan ere, aipatu da erakunde-ordezkarien erreferentzialtasuna

eta eredugarritasuna tresna baliagarriak izan direla euskara plana bera erakundetzeko eta euskara zehar-

lerro izateko. Hori horrela gauzatu ez den kasuetan, erabilera planaren garapenean alde nabarmenak

daude.

Azkenik, euskararen normalizazio planei dagokienez, lidergoa hainbat erakunde eta pertsonak partekatzen

dute. Horietako bati, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzari, eskatzen zaio erabilera planen gidaritza

hartzea. Izan ere, egun dauden sinergiak aprobetxatzeko nork berea egiten duenaz gain, erakunde eta

pertsona guztien gidaritza beharra ondorioztatu da.


5. A U R R E R A B E G I R A K O L A N I L D O E N P R O P O S A M E N A

IV. plangintzaldiaren balorazioa egiteaz gain, V. plangintzaldiaren lan ildoak proposatzea da txosten honen

helburua. Lan ildo horiek lantzeko abiapuntua IV. plangintzaldiaren ondorioak izan dira. Ondorio horietatik

abiatu dira oraingo honetan ere, normalizazioko teknikari, langile eta ordezkari politikoez osatutako

lantaldeak. Talde horietan landu da, V. plangintzaldirako lan ildoen proposamena, eta, ondorioz, horien

osaera da ondorengo lerroetan aurkeztuko duguna. Lan ildoak egituratzeko, ondorioetan azaldutako

atalei jarraituko diegu: erabilera planen kudeaketa, euskararen ezagutza, euskararen erabilera, hizkuntza

irizpideak, sentsibilizazioa eta euskara planen lidergoa, hurrenez hurren.


Herri administrazio eta erakundeetan euskararen normalizaziorako eta herritarren hizkuntza eskubideak

errespetatzeko tresna garrantzitsua, ezinbestekoa agian, bilakatu da euskararen erabilera plana. Jadanik

udalerri eta erakunde askok dute erabilera plana onartuta. Etorkizunera begira, bide horretan jarraitu

behar da Herri Administrazioko erakunde gehienentzako erabilera plana abian jartzen, baita modurik

eraginkorrena ezarri beraien normalizaziorako aurrerapausoak modu planifikatuan egiteko. Izan ere, horixe

da apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuak ezarritako betebeharra, lehen adierazi den moduan. Esan daiteke

xedapen horrek eskaintzen dituen aukera guztiak oraindik erabili barik dituztela hainbat herri administraziok;

areago, lege-ezarpen bat ez dute betetzen erabilera plana onartu barik duten herri administrazioek.

Betiere, abian jartzeak adina garrantzi du erabilera planaren kudeaketa eraginkorrak. Erabilera planak

egin eta kudeatzeko IRATI aplikazioa jarri zuen abian HPSk, baina eskura dauden berariazko tresnetan,

metodologian eta baliabideetan hobekuntza mekanismoak artikulatu behar dira, erabilera planen

kudeaketa estandarra bai, baina, era berean, tokian tokiko egoeretara egokitzeko malgua izan dadin.

Honek guztiak eskatzen du eskura dauzkagun baliabideen balorazioa egitea eta tresnak hobetzea.

Erabilera planak onartzeaz gain, ezinbestekoa da erabilera planeko bilakaerarako mekanismoak izatea.

Hau da, erabilera planen jarraipena (metodologia, tresnak, baliabideak…) izan da ondorioetan agertutako

ahulgune garrantzitsuetako bat. Hori dela eta, erabilera planen jarraipenari arreta berezia jartzea

garrantzitsua izango da.

Jarraipen hori Administrazioari egokitutako zertifikazio sistema egoki baten bidez egin daiteke. Zertifikazio

sistema ezartzeak erraztuko luke plangintzaldian zehar helburuei lotutako ebaluazioa burutzea, parametro

berdinekin ebaluatuko liratekeelako herri administrazio guztiak.

Era berean, kudeaketa eredu eraginkorrak euskara zeharkakotasunez lantzea eskatzen du. Horregatik,

erabilera planean erakundeko esparru eta sail guztiek parte har dezaten ekimenak egitea garrantzitsua


izango da etorkizunera begira. Erabilera plana erakunde osoan zabaldu behar da, eta erakundeko sail

bakoitzak bere plangintzan txertatu behar ditu hizkuntza kudeaketaren helburuak eta epeak, horiek

betetzeko erantzukizuna hartuz. Balorazioetan aipatu denez, erabilera plana Euskara Zerbitzuaren kontua

dela irizten da. Beraz, egoera hori aldatzeko erabilera planaren eraginpeko parte hartzaile guztien

(normalizazioko teknikariarenak barne) zereginak eta ardurak definitzea lagungarria izango da, bakoitzak

berea egin dezan. Horretarako, ardurak partekatzeko mekanismoak jarri beharko dira.


Hizkuntza eskakizunen sistema herri erakundeetako langileen euskara gaitasuna handitzeko baliagarria

suertatu den mekanismoa izan da. Hala ere, oraindik ere, badira zenbait kontu hausnarketa edo

berrikusketa behar dutenak Euskararen Erabilera Normalizatzeko Planak adierazita dituen helburuak

beteko direla ziurtatu ahal izateko.

Gainera, hizkuntza gaitasuna hobetzea ulertu behar da bitarteko gisa euskararen erabilera areagotzeko,

hori baita benetako helburua. Honek guztiak eskatzen du egokitasunez, besteak beste, lanpostu bakoitzari

dagokion hizkuntza eskakizuna ezartzea eta zein lanpostutan ezarriko den hizkuntza eskakizuna

derrigortasunarekin ere zehaztea. Izan ere, lanpostu jakin bateko eginkizunak euskaraz ere bete ahal

izateko behar den euskara gaitasuna betetzen ez denean, ezinezko bihurtzen da erabilerari buruzko

helburuak planteatzea.

Honekin lotuta, ondorioen atalean jaso dugun bezala, hizkuntza gaitasuna lortu eta gero erabilerarik ez

baldin badago, gaitasun hori galdu egiten da. Beraz, ezagutzatik erabilerarako bidea jorratzen eta

ahalbidetzen duten mekanismoak berrindartzea izango da V. plangintzaldiaren lan arloetako bat. Dena

den, erabilera ezagatik gertatzen den gaitasun galera ekiditearren hizkuntza gaitasuna eta erabilera

lotzeko hainbat neurri har daitezke, besteak beste, lanpostuetako funtzioetan hizkuntzen erabilera jaso,

herri langile bakoitzak argi eta garbi finkatua izan dezan zer-nolako lan jarduerak edo funtzioak euskaraz

egin behar dituen; hizkuntza eskakizuna duten langileei lana euskaraz ere egiteko formazio jarduera

bereziak planifikatu; IVAPen eskaintza zabaldu eta berariazko mintegiak egin.

Aipatutakoaz gainera, bestalde, derrigortasun indizearen aplikazioari dagokionez, egoera desberdinak eta

askotan muturrekoak izaten dira. Derrigortasun indize baxua daukaten erakunde txikietan, adibidez,

gerta daiteke lanpostu bakar batean ere ezin ezarri izatea derrigortasun data (DD), era honetan sekula

bermatzen ez delarik euskara zerbitzu hizkuntza izatea herri administrazio batean. Alde honetatik, ikusten

da, erakundeak derrigortasun indize altuagoa aplikatzeko aukera ikusten badu, eta horrela onartu nahi

badu, derrigortasun indizeak ez lukeela horretarako muga izan behar. Alabaina derrigortasun indizea

abiapuntu gisa eta ez langa gisa aplikatzea baliagarri ikusten da.

Hori guztia kontuan hartuta, zilegi da proposatzea 86/1997 Dekretuaren azterketa egitea eta behar diren

egokitzapenak proposatzea.


5.3. Ezagutzatik erabilerara: jorratu beharreko bidea

Ondorioetan azaldu dugu ezagutzak, oinarri izanik, ez duela erabilera bermatzen eta, are gehiago,

erabilera ezak lortutako ezagutza murriztuz doala dagoeneko hizkuntza eskakizuna duten langileen

artean. Ezagutza handitzeko proposamenak aipatu ditugu aurreko atalean. Erabilerarako jauzirako bidean

zein arlo izan behar dugun kontuan aipatuko dugu ondoren.

5.3.1. Euskara sortze hizkuntza eta itzulpen politika

V. plangintzaldirako proposatzen diren erronketatik batek berezko garrantzia du, batez ere, ezagutza

maila nahikoa duten langileen artean: euskarazko sormenean jauzi kuantitatibo eta kualitatiboak ematea.

Salbuespenak salbuespen, orain arte sarritan, euskararen presentzia itzulpenen bidez bermatu da, baita

lana euskaraz egiteko gaitasuna erdietsita duten hainbat langileren kasuan ere. Praktika horren ondorioak

dira, besteak beste, esan dugun bezala, erdietsitako hizkuntza gaitasuna denboraren poderioz galtzea.

Gabezia hori estaltzeko, arian-arian, ezar daitezkeen hainbat neurri proposatu dira: euskaraz lan egingo

dutenak identifikatu eta beraien arteko zirkuituak sortzea; horretaz gain, lehenago aipatu diren

lanpostuetako funtzioetako lan jardunetan, zer zein hizkuntzatan egingo den zehaztea eta horren

jarraipena egitea. Kasu horietarako lagungarri suerta daitezkeen mekanismoak ere proposatu dira:

langileen eskura baliabideak jartzea (birziklatze ikastaroak, itzultzaile automatikoak, tresna informatikoak);

testuen zuzenketak sustatzea itzulpenen ordez; itzulpen zerbitzuaren funtzioen berrazterketa… Aukera

hauek baliatzeko, kontuan izan beharko dira erabilera planaren helburuak, baliabideak, eta erakundearen

eta beraren jarduera eremuaren egoera soziolinguistikoa.

Euskarazko sormenean aipatutako jauziak ematearekin batera, eta betiere herritarren hizkuntza

eskubideak bermatzen direla ziurtatuz, itzulpenetarako irizpideak jartzea komeni da; zer itzuli behar den

eta zer ez zehaztu, euskara hutsezko dokumentuak erabiltzeko dauden aukerak identifikatu eta baliatu,

adibidez. Zentzu horretan, dagoeneko euskaratik gaztelaniarako ibilbidea jorratzen hasi dira herri

administrazio batzuk eta ibilbide horri ekiteko moduan dauden herri administrazioentzat ere baliagarria

izan daiteke itzulpenetarako irizpideak jartzea.

Noski, jakin badakigu aurrerantzean ere gaztelaniatik euskararako itzulpen zerbitzuak erabili beharko

direla, hizkuntza gaitasun eta egoera soziolinguistikoaren arabera, gehiago edo gutxiago. Horregatik,

itzulpen horien kalitatea zaintzeko ekimenak abian jartzea proposatzen da, itzulitako testuen errebisioa

arindu eta erraztuko duten sistemak ezarriz.

Amaitzeko, langileen hizkuntza ohituren gain eragin beharko da, inertziak birbideratuz. Izan ere,

baliabideez gain, gaztelaniaz lan egiteko ohitura errotuta dago oraindik ere langileen artean. Ohitura

horietan eragiteko, euskarazko sormena lantzeko mekanismoez eta itzulpen irizpideez gain, langileen

kontzientziazio eta jabekuntza prozesuak abian jartzea lagungarri izango da.


5.3.2. Zerbitzu hizkuntza: herritarrekiko harremanak

Herritarrekiko harremanetan, zerbitzu hizkuntzan, euskararen erabilera bermatu behar da, bai ahozkoan

bai idatzizkoan. Beraz, oraindik ere herritarren euskararen aldeko hautua bermatzen ez duten erakundeek

lehentasuna ezarri beharko dute zerbitzu hizkuntza euskara izan dadin, bai herritarrekiko harreman mota

guztietan, bai erakundeen sail eta lan jardunetan ere.

Ondorioetan aztertu dugun bezala, erakundeen euskararen erabileran modu positiboan eragin dezaketen

faktoreetako bat herritarren eskaera da. Beraz, eskaera hori egoera soziolinguistikoaren arabera

desberdina izanik, gune erdaldunenetan batik bat langile euskaldunentzako identifikazio sistema egokiak

baliatzeko aukerak aztertzea egoki ikusten da.

Herritarren hizkuntza aukera errespetatuz, hala nahi duten herritar euskaldunei euskara hutsezko

komunikazioak bideratzeko aukerak abian jartzen hasi dira, eta hori izan daiteke bidea, herritarren artean

euskararen erabilera handitzeko. Herri administrazio guztien betebeharra da hiritarrei zerbitzu publiko on

eta kalitateduna ematea. Hori horrela, herri administrazioek hiritarrei jakinaraziko diete, hiritarrek nahi

badute, jo dezaketela euskaraz herri administrazioetara.

5.3.3. Lan hizkuntza

Euskara lan hizkuntza bihurtzea izan da IV. plangintzaldiaren helburu nagusietako bat. Alabaina, arestiko

ataletan berretsi ahal izan den legez, helburu horrekiko betetze maila hobetu daiteke nabarmen. Bada,

V. plangintzaldian berezko lehentasuna eman gura zaio helburu horri. Gauzak horrela, hizkuntza

eskakizunen betetze mailari zein derrigortasun indizeari jarraipena eginez, zehaztuko dira herri

administrazioetan helburu hori betetzeko baldintza eta egoera soziolinguistiko egokia duten atalak eta

unitateak; hain zuzen, helburua da atalok eta unitateok erabilera trinkoko esparru bihurtzea, alegia,

arnasgune bihurtzea.

Arnasguneotan, euskara lan hizkuntza bihurtzea helburu duten proiektu pilotuak abiatuko dira,

mikroplanak, eta horiexek diseinatzeko eta ezartzeko metodologia zehaztea HPSren ardura izango da.

Horretarako, tokian tokiko arduradun eta normalizazioko teknikariekin elkarlanean aritzea jotzen da

egokien. Mikroplan horiekin, gerora beste atal batzuetara heda daitezkeen ereduzko praktikak lortu nahi

dira, beraz, lehenetsi beharko dira erakunde bakoitzaren Erabilera Planaren barruan, prestakuntza

baliabide gehiago eskainiz, datu bilketak eta jarraipen batzarrak maizago eginez, bertakoen motibazio

berezia lortuz…

5.3.4. Erakundeen arteko harremanak

Datuek adierazten digute administrazioen arteko ahozko eta idatzizko harremanetan euskararen erabilera

handitzeko ekimenak abian jarri behar direla. Badirudi, harremanak euskaraz burutzeko programak,

adibidez, hitzarmengintza, praktikan jartzeko aukera egon daitekeela, betiere administrazio horien arteko

adostasuna sustatuz, antzeko egoera duten administrazioen artean.


5.3.5. Langileen prestakuntza orokorra

Euskara lan hizkuntza izan dadin, garrantzitsua izango da herri administrazioetako langileek, euskara

ikasi edo hobetzeko jasotzen duten berariazko trebakuntzaz gain, prestakuntza orokorra ere euskaraz

jaso ahal izatea. Beraz, prestakuntza iraunkorreko euskarazko eskaintza handitu beharko da. Horretarako,

urteko prestakuntza iraunkorrean, euskaraz emango diren ikastaroen gutxieneko kopurua («kupoa») ezar

daiteke, edota, euskaraz eman ahal izateko, taldeen ratioak (gutxieneko partaide kopurua) malgutu,

batez ere, horretarako aukera dagoen herri erakundeetan.

Prestakuntza iraunkorreko euskarazko ikastaroen eskaintza handituz, baliteke langileen artean eskaera

ere handitzea, askotan aipatzen baita langileek, oro har, gaztelaniazko prestakuntza hautatzen dutela

biak eskaintzen diren kasuetan. Beraz, euskarazko gaitasun altua duten langileentzat edota euskara

planean parte hartzen dutenentzat euskarazko prestakuntza lehenetsi daiteke.

5.3.6. Lan tresnak eta baliabideak

Euskararen erabilera handitzeko, Herri Administrazioko langileek behar dituzten baliabideen inguruan

estandarizazio lana egiteko premia ondorioztatu da, batetik, administrazio terminologian, eta, bestetik,

ohiko dokumentuen ereduetan.

Egun, egia da hainbat erakundek ohiko dokumentu eredu mota batzuk estandarizatuta dituztela.

Estandarizazio hori baliabide urri eta, batez ere, euskara planaren hastapenetan dauden herri erakundeei

zabaltzea landu daiteke langileen eskura jarriz. Adibidez, IVAPen euskarriak oinarri gisa erabil daitezke.

Lan tresna informatikoen erabileraren ohitura sustatzeko, erakunde batzuetan dagoeneko abian jarri

dituzten hainbat ekimenen ildotik jarraitzea proposatzen da, adibidez, aplikazioak instalatzerakoan

hizkuntza eskakizuna egiaztatuta duten lanpostuetan euskarazko bertsioak lehenestea eta horiek

erabiltzen ikasteko prestakuntza eskaintzea. Horretarako, sumatu diren hutsuneak gainditu behar dira

lehenengo; ondorik, erabiltzen diren aplikazio informatiko estandarren euskarazko bertsioen sormena

sustatu eta lehenetsi behar dira, eta, buruenik, bertsio horrek euskararen kalitatea bermatu behar da.

Beraz, lagungarri izango da, besteak beste, erakunde bakoitzak arlo honetan hizkuntza irizpideak

erabakitzea, eta euskarazko tresna eta aplikazioak instalatzeko ekimen bereziak egitea.

Interneteko web orriei begira, herri erakunde guztiek web orria euskaraz dutela bermatzea ezinbestekoa

da herritar guztien hizkuntza eskubideak errespetatzeko. Euskararen presentzia bermatzea ez ezik,

komunikagarritasuna zaintzeko mekanismoak ere garatu behar dira. Sarri aipatu dugun moduan,

eskaerak eta eskaintzak elkar elikatzen dute. Zentzu honetan, web orrietako euskarazko bertsioa

lehenesteak eragin dezake euskarazko bertsioen erabilera handitzea. Beraz, eta herritarren euskararen

erabilera sustatze aldera, horrelako ekimenak baliagarriak izan daitezke.

Azkenik, herri erakundeek etorkizunean herritarrekin dituzten harremanetan sare sozialek izango duten

garrantziari buruz hausnartu eta, horietan ere, Herri Administrazioak erabili beharreko hizkuntza irizpideak


zehaztea garrantzitsua izango da, gaur egun sare sozialek gero eta erabilera handiagoa izango baitute,

batez ere, adin tarte bateko belaunaldian.


IV. plangintzaldian, Eusko Jaurlaritzan hizkuntza ofizialak erabiltzeko irizpideak19 onartu ziren. Irizpide

horiek oinarri, hizkuntza irizpideak landu eta onartzea izango da lehenengo pausoa, hizkuntza irizpiderik

ez dagoen herri administrazioetan.

Izan ere, herri erakundeek lan ildo garrantzitsutzat jotzen dute bere jarduneko esparru guztietan hizkuntza

irizpideak zehaztu, komunikatu (erakundeko langileei zein herritarrei) eta jarraipenerako prozedura

ezartzea.

Irizpide horien ezaugarriei dagokienez, herri erakunde bakoitzak zehazten dituen heinean, komeni da,

egoera soziolinguistikoak ahalbidetzen duenean eta herritarren hizkuntza eskubideen kalterik gabe,

elebitasun sistematikoa gainditzeko formulak bilatzea, tipologia batzuetako erakundeetan elebitasuna

gainkarga gisa ikusten baita.

Onartzeaz gain, euskararen presentzia eta erabilera bermatzeko, ezarritako irizpide horiek bete behar

dira. Betetze maila horretan badirudi emaitza desberdina dela hizkuntza irizpideak oinarri edo erronka

bezala planteatzen direnean. Euskararen erabilerarako oinarri baldin badira, helburuak lortu ahala egokitu

beharko dira. Irizpide horiek, berriz, euskararen erabileraren «misioa» irudikatzen badute, plangintzaldi

bakoitzean irizpide horien garapena adieraziko duten adierazleak definitu beharko dira, planaren

garapena eta irizpideen betetze mailari jarraipena egin ahal izateko. Beraz, lotura egon behar du

plangintzaldi bakoitzeko helburu eta ekintzen, eta onartutako hizkuntza irizpideen artean.

Jarraipenari dagokionez, batez ere, kontratazioetako hizkuntza irizpideen betetze maila eta horien

jarraipenean aipatu da gabezia gehien. Herri erakundeak egiten dituen kontratazio esleipenetan, diru-

laguntzen deialdietan, jarduera publikoetarako baimenak ematerakoan edo udal instalazioen erabileraren

lagapena egiterakoan hizkuntza irizpideen klausulak gehitzea komeni da, eta, ondoren, baldintza horiek

betetzen direla ziurtatzeko jarraipen mekanismoak ezarri. Jarraipen horren harira, komeni da berriz ere

gogora ekartzea lehenengo atalean aipatutako euskara planen zeharkakotasuna. Kontratazio pleguen

baldintzen jarraipenak erakundeko sail bakoitzaren ardura izan behar du, beraren plangintzan txertatuta

egon behar da jarraipen hori egitea beste edozein gairen jarraipena egiten duen gisa.

Hurrengo plangintzaldirako lan ildoen artean, egoki ikusten da, hizkuntza ofizialak erabiltzeko irizpideak

definitzeko, komunikatzeko, erakundetzeko eta euren jarraipenerako organoak eratzeko, irizpide

metodologikoak gehiago zehaztea.

19. Eusko Jaurlaritzaren Kultura Saila: Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Ofizialak Erabiltzeko Irizpideak. IV. plangintzaldia, (2008-2012), Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, Gasteiz, 2008.


Azkenik, kontratazioetako hizkuntza irizpideen betetze mailan azaldutako arazoetako bat oinarrizkoa da.

Alegia, esparru edo arlo batzuetan euskaraz lan egiten duten enpresak aurkitzeko zailtasuna. Hutsune

horri aurre egiteko neurri zehatzak hartu beharko lirateke, batetik, enpresei adierazteko hizkuntzaren

osagaia garrantzizkoa dela Administrazioarentzat lan egiteko, horretan urratsak eman ditzaten animatuz,

eta, bestetik, moduak bilatu hizkuntza baldintzak betetzen dituzten enpresen gizarteratzea bideratzeko,

Administrazioak eskaintza anitza eduki dezan.

5.5. Sentsibilizazioa eta parte hartzea: komunikazioa giltzarri

Etorkizunera begira, herri erakundeetako erabilera planen ezinbesteko lan ildoa izango da langileen

sentsibilizazioa eta parte hartzea handitzea. Langile guztien parte hartzea sustatzeko bideak landu behar

dira, erabilera planak erakunde osoari eragin diezaion. Horretarako, garrantzitsua izango da: 1) erakundeko

sail bakoitzak erabilera planaren helburuak bere ohiko jardueran txertatzea; eta 2) sailetan batzordeak

sortzea, erakundeko langileen parte hartzea bultzatzeko.

Parte hartzea handitzeko, komunikazio plan egokien beharra azpimarratu beharra dago. Komunikazio

plan egokia euskara planaren fase guztietan burutu beharko litzateke, hartzaile guztiak kontuan hartuta,

erabilera planeko langileak ez ezik, erakundearen langile guztiak ere parte senti daitezen; helburuak

adosteko, jardueretako ardurak nork bere egiteko… Azken finean, modu parte hartzaileagoan garatzeko

erabilera plana bera.

Maiz aipatu dugu IV. plangintzaldi honetako balorazioan herritarren eskaerak herri erakundearen

euskararen erabileran duen aldeko eragina. Beraz, barne komunikazioa ez ezik, herritarrei begirako

komunikazioa ere lantzea lagungarria izango da. Komunikazio plan horrek herritarren konplizitatea bilatu

beharko du, herritarrak aktibatuz eta bere hizkuntza eskubideak egikaritzeko aukeraren berri emanez.

Erabilera planen arrakastarako gako bihur daiteke herritarra herri erakundeetan.


Ondorioen atalean, lidergoarekin lotutako hiru aldagai aipatu ditugu, eta lan ildoak zehazterakoan, horiek

ere kontuan hartuko ditugu.

Izan ere, lidergoak lotura du eredugarritasunarekin, erreferentzialtasunarekin, eta ardurak hartu eta

partekatzearekin.

Alde batetik, ezinbesteko osagaia izango da erabilera planetako erakunde-ordezkariek erabilera planarekiko

eredugarritasuna, erreferentzialtasuna eta erantzukizuna bereganatzea. Erakunde-ordezkarien

eredugarritasunak duen eragin biderkatzailea aprobetxatzeak berebiziko garrantzia izango du etorkizunera

begirako jardunean. Erakunde-ordezkarien hizkuntza portaera, horrek duen zabalkunde publikoaren

ondorioz, herri erakundeetako langileentzako eta, oro har, herritar guztientzako eredu bilakatzen da.

Horregatik, garrantzitsua izango da erakunde-ordezkariek, erabilera planaren aldeko erabakiak hartzeaz

gain, erabilera planarekiko koherentea izango den hizkuntza portaera agertzea. Horretarako, erakunde-


ordezkarien zeregin baliagarritzat jotzen da erakundearen komunikazio instituzionalean eta erakundearen

izenean egiten diren agerpen publikoetan euskararen presentzia eta lehentasuna bermatzea.

Bestetik, erabilera planean parte hartzen duten inplikatu guztien lidergo partekatua garatzea ezinbestekoa

da, hau da, euskara zeharkakotasunez lantzea. Sail bakoitzak erabilera planaren lidergoa bere egin

beharko du. Era berean, ez dugu ahaztu behar erabilera planetako eragile nagusiak erakundeko langileak

direla. Horiek dira ekintzak burutzen dituztenak; erabileran aurrerapausoak ematea, azken finean,

beraien esku dago. Beraz, tokian tokiko herri erakundeko arduradunen lidergoaz gain, «lidergo

horizontalaz» ere baliatzea estrategia garrantzitsua izango da erabilera planaren garapenerako. Lidergo

horizontala osatuko lukete jadanik erabilera planean modu aktiboan parte hartu eta euskararen aldeko

jarrera eta portaera duten langileek. Langile horien arteko lidergo sareak sustatzeak erabilera planerako

eragin biderkatzailea izango du. Zentzu horretan, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak erakundeetako

langileen arteko sareak sortzeko aukerak azter ditzake, esperientziak elkar trukatzeko eta erakundeen

arteko euskara hutsezko sareak sortzeko.

Bestalde, Eusko Jaurlaritzak, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak, hizkuntza politikaren eretzean,

herri erakundeetako organo goren gisa, herri erakunde guztietan erabilera planak ezarri, garatu eta

jarraipen eraginkorra egiteko lidergoa agertu beharko du sustapena eginez eta laguntza eskainiz.

Herritarren hizkuntza eskubideak bermatzeko lidergoa bere egin beharko du, herri administrazioetan

gerta daitezkeen urraketak identifikatu eta konponbidea jarriz. Herri Administrazioaren jokaera

eredugarriaren adibide eta akuilu gisa ELEBIDE, Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Zerbitzu Publikoa,

sustatu eta zabaldu beharko du.

Horrekin batera, ezinbestekoa da herri administrazio guztiekin lan mahaiak osatzea, euskara teknikari eta

adituekin (urrats metodologikoak proposatzeko, jarraipenerako tresnak lantzeko eta testeatzeko, gabezia

teknikoei aurre egiteko eta eztabaidaguneak eratzeko), herri administrazioetako agintari politikoekin

osatutako lan mahaiak indartzea (HAKOBA), sinergiak eta koordinazioa indartzeko.

Laburbilduz, beraz, ezinbestekoa izango da erabilera planetara egokitutako lidergo ereduak sortu eta

garatzea.


6. I V . P L A N G I N T Z A L D I K O A H U L E Z I A K E T A

I N D A R B I D E A K

Aurreko 4 eta 5. ataletan jasotzen diren ondorio eta lan ildoetan atzemandako hutsunerik eta konponbiderik

garrantzitsuenen inguruan esandakoak laburbildu ditugu ondorengo taulan, eurok guztiok argiago ikus

daitezen. Aurreko puntuen eskema berari jarraituz, edukiak arloka antolatu ditugu.2021

AHULEZIAK INDARBIDEAK

1. Erabilera planen kudeaketa

Orokorrak20

• Zeharkakotasun falta: euskara planen kudeaketa Euskara

Zerbitzuaren barruan egotea.

• Euskara plana erakundetzea eta sail guztietara zabaltzea.

• Gaur egungo baliabideen balorazioa egin gabe dago. • Baliabide eta tresnak baloratu eta hobetzea.

• Erabilera planen jarraipenik eza. • Zertifikazio sistema egokia ezartzea, jarraipena modu

fidagarrian egin ahal izan eta, emaitzen arabera,

aitorpena egiteko.

Bereziak21 (aurrekoez gainera)

• Herri administrazio batzuek ez dute erabilera plana

onartuta.

• 2013. urtean euskara plana onartzea.

• 1 eta 2. tipologietako udaletan:

– Zerbitzuen baliabide falta.


– Zeharkakotasuna lortzeko zailtasunak.

– Aitzindaritza falta.

• Metodologia estandarraren falta.


– Zerbitzuak baliabidez hornitzea.


– Euskara plana erakundetzea eta sail guztietara

zabaltzea.

– Erakunde-arduradunak inplikatzea.

• Metodologia estandarra ezartzea.

20. Edozein erakunderi dagozkionak.

21. Zehazten diren erakundeei dagozkienak.



2. Euskararen ezagutza: erabilerarako oinarria

• Hizkuntza eskakizunen sistemak ahuleziak ditu.

• Derrigortasun data duten hainbat lanpostudunek ez

egiaztatzea euren hizkuntza eskakizuna.

• Estatu mailako administrazioetatik Euskal Herri

Administraziora transferitutako langileak.

• Estatuko Administrazioko langileak ez daude apirilaren

15eko 86/1997 Dekretuaren ezarpen eremuaren barruan.

• Ardura handiko hainbat lanpostudunek euskararen

aldetik behar besteko mailarik ez izatea.

• Erabilerarik ezak ezagutza murriztu du.

• Apirilaren 15eko 86/1997 Dekretua aztertu eta,

beharrezkoa denean, egokitzapenak egitea.

• Egiaztatze hori egokitzeko sistemak ezartzea.

• Transferentziak hartzean derrigortasun datak ezartzea

leku giltzarrietan.

• Indarrean dagoen legedia ezartzea.

• Berariazko ikastaroak ematea, lanpostuaren eginkizunen

arabera.

• Derrigortasun datak ezartzea, masa kritikoa sortzeko; eta

derrigortasun indizeak gutxieneko abiapuntua izatea.

3. Ezagutzatik erabilerara: jorratu beharreko bidea

• Zerbitzu hizkuntza

Ahozkoa:

– 1 eta 2. tipologietako udaletan: langile euskaldun gutxi

egoteagatik ez dago bermatuta euskara zerbitzu

hizkuntza gisa.

Idatzizkoa:

– 3 eta 4. tipologietako udaletan: hizkuntza eskakizuna

egiaztatu barik duten langileak egoteak zailtzen ditu

idatzizko harremanak.

• Lan hizkuntza

Ahozkoa:

– Langileen joera gaztelaniaz egiteko.

Idatzizkoa:

– Hainbat tresna eta aplikazio informatiko gaztelania

hutsez daude. Ikuspegi elebakarretik eginda daude.

– Beste administrazio batzuen aplikazioekiko

bateraezintasunak.

– Langileen prestakuntza orokorra: gehiena gaztelaniaz

eskaintzen da.

– Abioko hizkuntza gaztelania da.

• Zerbitzu hizkuntza

Ahozkoa:

– Administrazioak proaktiboa izan behar du, herritarren

eskaerari itxaron barik: langile euskaldunak

identifikatzeko sistemak ezartzea.

Idatzizkoa:

– Egiaztatze hori egokitzeko sistemak ezartzea.

• Lan hizkuntza

Ahozkoa:

– Langileen kontzientziazio eta jabekuntzarako prozesua

abian jartzea.

– Euskaraz jarduteko egoerarik onena duten atalak eta

unitateak identifikatzea: arnasguneetan proiektu

pilotuak abian jartzea.

Idatzizkoa:

– Baliabideak euskaraz jarri eta langileen eskura jartzea;

aplikazioak euskaraz instalatzerakoan, hizkuntza

eskakizuna egiaztatuta duten lanpostudunei

euskarazko bertsioa lehenestea, eta horiek erabiltzeko

prestakuntza eskaintzea.

– Erakundeen arteko koordinazio sistemak ezartzea,

eragozpen horiek arian-arian kentzeko.

– Derrigortasun data ezarrita izan eta egiaztatuta duten

lanpostudunei eta planak erasandakoei euskaraz

bakarrik eskaintzea ikastaro bereziak, lanpostuaren

eretzean.

– Euskara sortze hizkuntza bihurtzea arian-arian,

horretarako ereduzko esperientziak abian jarriz: langileak

identifikatu eta zirkuituak sortzea; testuen zuzenketak

itzulpena ordeztea; dokumentuen estandarizazioari

lehentasuna eman eta itzulpen politika berraztertzea.



• Kanpo irudia

– Hizkuntza paisaia oraindik bermatu barik dago gune

erdaldunenetako zenbait administrazio eta

erakundetan.

– Arazo berezia dago behin-behineko iragarkietan.

– Web orrietako eduki guztiak ez daude

euskaraz, batez ere, 1 eta 2. tipologietako

udaletan.

• Kanpo irudia

– Gune horietan hizkuntza paisaia elebiduna, gutxienez,

bermatzea.

– Herri administrazio arduradunek berrikuspen lana

egitea.

– Web orri guztiak euskaraz ere egotea bermatzea, eta,

egokiera denean, euskarazko bertsioa lehenestea edo,

gutxienez, aukera berdinetan eskaintzea.

4. Hizkuntza irizpideak erakundetu eta jarraipena egin

• Hainbat erakundek oraindik ez dute erabaki hizkuntza

irizpiderik.

• Hainbat erakundek ezarrita dituzte hizkuntza irizpideak,

baina ahulezia hauek agertzen dituzte:

– Ez dira ondo komunikatu erakundean.

– Batzuetan ez da betetze mailaren jarraipenik egiten.

– Betetzea egokia ez denean, ez dago betearazteko

prozedurarik.

– Betetze maila behar bestekoa ez denean, ez dago

neurri zuzentzailerik.

– Euskara Zerbitzuari bakarrik egokitzen zaio da ardura

hau.

• Hizkuntza Ofizialak Erabiltzeko Irizpideak erabakitzea,

erakunde bakoitzak V. plangintzaldirako ezarritako

helburuen arabera.

• Hizkuntza irizpideen betetze mailarako ezartzea:

– Komunikazio sistema egokia.

– Jarraipena egiteko parametroak ezartzea.

– Zehaztea zein izango den betearazteko prozedura;

ondorik, prozedura hori inplementatzea.

– Neurri zuzentzaileak ezartzea.

– Irizpideak onestea erakunde osoari eragiten dion

organo eskudunak, eta betetzea errazten duen arau-

maila eman.

5. Sentsibilizazioa eta parte hartzea: komunikazioa giltzarri

• Euskara planak ez die langile guztiei eragiten.

• Hizkuntza ohiturak eta pertzepzioak.

• Erabilera planaren helburuak erakunde bakoitzaren ohiko

jardunean txertatzea; erabilera planaren batzorde

sustatzailea(k) sortu eta erabilera planak langile guztiei

eragitea.

• Komunikazio plana diseinatu eta burutzea, erakundeko

langile guztiei eragiteko, bai eta herritarrei ere.

6. Erabilera planaren lidergoa

• Zeharkakotasuna ez da lortu, erakunde-arduradunen

inplikazioa behar adinakoa ez izateagatik, besteak beste.

• HPSren gidaritza indartu beharra.

• Lidergo partekatua, maila horizontalean bezala lidergo

sareetan; erakunde-arduradunen eredugarritasuna,

erreferentzialtasuna eta erantzukizuna: euren

erakundearen barruan, erabilera planaren aldeko

erabakiak hartuz eta erakunde-komunikazioari

lehentasun osoa emanaz, eta euren erakundetik kanpo

agerraldi publikoetan hizkuntza portaera proaktiboak

hartuaz.

• Erakundeen arteko sareak eratzea: HAKOBA (Herri

Administrazioak Koordinatzeko batzordea) erakundetu

beharko litzateke. ELEBIDE indartu eta haren eragina

agerraraztea.


7. S O Z I E T A T E P U B L I K O A K

Aztertutako datuak honako esparruotan sailkatu dira:

1. Langileen euskararen ezagutza.




5. Web orriak.

6. Euskalduntzeko ikastaroak.

7. Lan tresnak.

8. Paper-gauzak, errotulu eta noizbehinkako oharrak, eta argitalpenak.

9. Megafonia, iragarkiak, publizitatea eta prentsa oharrak.

10. Kontratazioak.

Ondorengo lerroetan atal horiek banan-banan aztertuko ditugu.

7.1. Erakundeak eta erabilera planak

Galdetegiko lehen galdera euskara normalizatzeko planei buruzkoa izan da. Jakin nahi izan da, alegia,

erakundeek ba ote duten euskara normalizatzeko nolabaiteko plangintzarik.

ERAKUNDEAK BADU ERABILERA

PLANIK?

Bai 20

Ez 63


Erabilera plana

Bai 20% 24

Ez 63% 76

Jasotako erantzun kopurua: 83 erakunde

Emaitzen arabera ezin dugu esan euskara normalizatzeko planak ezartzea oso zabalduta dagoenik

sozietate publikoen artean. Izan ere, 20 erakundek esan dute euskara plana indarrean dutela, galdetegia

erantzun duten erakundeen laurdenak, % 24k; gainontzeko % 76ak ez dauka euskararen normalizaziorako

plangintzarik.

7.2. Langileen euskararen ezagutza

Atal honetan sozietate publikoetako langileen euskararen ezagutza aztertu dugu. Horretarako, euskaraz

ulertu, hitz egin, idatzi, irakurri eta euskaraz lan egiteko mailarik baduten galdetu zaie.

Langileen euskara maila (%)

Euskarazulertzekogai dira

Euskarazhitz egiteko

gai dira

Euskarazidaztekogai dira

Euskarazirakurtzeko

gai dira

Euskarazlan egitekomaila dute

0

10

20

30

40

50

60

70%

61,01

51,90

45,59

55,54

45,05



Emaitzen arabera ez dago alde handirik trebetasunen artean: emaitzen tartea % 45etik % 61era doa.

Emaitzarik onena izaten da euskaraz ulertu eta irakurtzeko gaitasunetan, eta baxuena, berriz, euskaraz

idatzi eta lan egitekoetan (% 45 bi kasuetan).

7.3. Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza

Atal honetan, sozietate publikoetako ordezkari diren erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza mailari

buruz galdetu da.

Arduradun politikoen euskara maila(%)

0

10

20

30

40

50

60

70%

58,93

50,59

46,18

56,05

43,61

Euskarazulertzekogai dira

Euskarazhitz egiteko

gai dira

Euskarazidaztekogai dira

Euskarazirakurtzeko

gai dira

Euskarazlan egitekomaila dute


Gaitasun guztietan emaitza langileena baino zertxobait baxuagoa da: kasu honetan, emaitzen tartea

% 43tik % 59ra da. Dena den, erakunde-ordezkariek idazteko eta irakurtzeko duten gaitasuna langileena

baino hobea da.

7.4. Ahozko komunikazioa


• Erakundeen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera: herritarrekin edo beste administrazio edo

erakunde jakin batekin harremanetan jartzen direnean erabiltzen duten hizkuntza.

• Erakundeen ahozko kanpo harremanak: telefonoz eta leihatilan erabiltzen den euskara aztertu da,

harrera egiteko erabiltzen dena eta elkarrizketan zehar erabilitakoa ere. Azkenik, jendaurreko

ekitaldietan erabili den hizkuntza aztertu da.


7.4.1. Erakundeen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera

Ahozko kanpo harremanetan ez dago alde handirik edozein dela ere harremanetarako solaskidea,

herritarra edo beste administrazio bat. Hala ere, kasu guztietan euskara gaztelania baino gutxiago

erabiltzen da. Euskara % 30 inguru eta gaztelania % 70 inguru.

Erakundeen kanpoko hizkuntza eskaera (%)

Euskaraz Gaztelaniaz Euskaraz Gaztelaniaz0

10

20

30

40

50

60

70

80%

28,34

71,65

29,22

70,78


Herritarren inguruko 79 erantzun jaso dira, eta beste administrazioen inguruko 82

7.4.2. Erakundearen ahozko kanpo harremanak

Telefonozko harreran euskara % 63 erabiltzen da. Dena den, telefonozko euskarazko elkarrizketak

kopuru horren erdira jaisten dira, horien % 30 egiten baitira euskaraz. Aurrez aurreko harreran euskararen

erabilerak 10 puntuan egiten du behera telefonoz egindakoarekin alderatuz gero.

Aurrez aurreko eta telefonozko elkarrizketen artean ez dago, berriz, alde handirik, % 30 eta % 27an,

hurrenez hurren, izaten baitira euskaraz. Jendaurreko ekitaldietan, % 35 inguruko presentzia izaten du

euskarak.


Erakundearen ahozko kanpo harremanetarako euskararen erabilera (%)

Telefonozkoharrera

Telefonozkoelkarrizketa

Leihatilakoharrera

Leihatilakoelkarrizketa

Jendaurrekoekitaldiak

0

10

20

30

40

50

60

70%

63,08

30,8

52,57

27,59

34,8

Jasotako erantzunak: Telefonozko harrera: 82. Telefonozko elkarrizketa: 81. Leihatilako harrera: 79. Leihatilako elkarrizketa: 78. Jendaurreko ekitaldiak: 74.

Erantzungailu automatikoetako hizkuntza erabilerari buruz ere galdetu da. Horietatik % 58 ele bietan

daude, % 30 gaztelaniaz eta % 12 euskara hutsez.

Erantzugailu automatikoaren hizkuntza (%)

Ele biak% 58

Euskara% 12

Gaztelania% 30



7.5. Idatzizko komunikazioa

Sozietate publikoetako idatzizko komunikazioak aztertzeko kontuan hartu diren itemak erakundeen

kanpo hizkuntza eskaera eta erakundeen kanpo harremanak izan dira. Honako hau da puntu bakoitzean

jasotako informazioa:

• Erakundeen idatzizko kanpo hizkuntza eskaera: herritarrek edota beste administrazioek sozietate

publikoekin harremanetan jartzeko erabiltzen duten idatzizko komunikazio hizkuntza.

• Erakundeen idatzizko kanpo harremanak: sozietate publikoek, herritarrekin zein beste

administrazioekin harremanetan jartzeko, erabiltzen duten idatzizko komunikazio hizkuntza.

7.5.1. Erakundeen idatzizko kanpo hizkuntza eskaera

Kanpo hizkuntza eskaera aztertzeak garrantzia du. Izan ere, erakunde hauetako langileek erabiltzen

duten hizkuntza, neurri batean behintzat, kanpoko eskariak baldintzatzen duelako.

Azterketa hau burutzeko bi eskari mota hartu dira kontuan: beste administrazioena eta herritarrek

egindakoa.

Herritarrak, oro har, hizkuntza batean edo bestean zuzentzen dira sozietate publikoetara; hau da, oso

neurri txikian egiten dituzte eskaerak bi hizkuntzatan, % 9an soilik. Hala, euskara harremanen % 15ean

erabiltzen da, eta gaztelania, aldiz, % 76an.

Jasotako idatzizko komunikazioak (%)

Euskaraz Gaztelaniaz Ele bietan Euskaraz Gaztelaniaz Ele bietan0

10

20

30

40

50

60

70

80

90%

15,27

76,20

8,53 6,78

29,63

63,59


Jasotako erantzunak: Herritarrek sortutako idatziak 76 eta beste administrazioenak 80


Administrazioen kasua ezberdina da, izan ere, araututa dago administrazioen arteko harremanetan bi

hizkuntzak erabili behar direla, eta horrek eragina izan dezake hizkuntza erabilera ezartzerakoan. Horietan,

elebitasuna da nagusi, % 63,59, hain zuzen ere. Harreman mota honetan, oso gutxi dira euskara hutsez

egiten diren idatziak, % 6,78 besterik ez, eta gainontzeko % 29,63a gaztelaniaz izaten da.

7.5.2. Erakundeen idatzizko kanpo harremanak

Atal hau lantzeko, sozietateek herritarrei eta beste administrazioei helarazten dizkieten idatzietan

erabiltzen den hizkuntza aztertu da.

Grafikoetan ikus daitekeenaren arabera, herritarrei bidalitako komunikazioak elebidunak izaten dira batik

bat: % 58,53. Gaztelania % 33,15 erabiltzen da, eta ondoren, oso kopuru txikian, euskaraz, % 8,32.

Beste administrazioekiko hizkuntza harremanetan gaztelania erabiltzen da gehien: % 49,37. Guztira,

herritarrekin gehiago erabiltzen da euskara beste administrazioekiko harremanetan baino.

Igorritako idatzizko komunikazioak (%)

0

10

20

30

40

50

60

70%

8,32

33,15

58,53

9,24

49,37

41,39

Euskaraz Gaztelaniaz Ele bietan Euskaraz Gaztelaniaz Ele bietan


Jasotako erantzunak: Herritarrei igorritako idatziak 78,eta beste administrazioenak 81

Erakunde barruko idatzizko harreman ofizialetan, euskararen erabilera kanpokoarekiko baino handiagoa

izan arren, % 16, gaztelaniak nagusi izaten jarraitzen du, komunikazio horien erdiak baino gehiago

gaztelania hutsez egiten baitira.


Erakunde barruko idatzizko harreman ofizialetan igorritako komunikazio hizkuntza (%)

Ele biak% 29

Euskaraz% 16

Gaztelania% 55


7.6. Web orriak

Atal honetan sozietate publikoen web orrien edukien hizkuntza erabilera aztertu da. Grafikoan ikus

daitekeenez, eduki hauen % 65 euskaraz da. Gainontzeko % 35a, beraz, ez dago euskaraz ikusterik

sarean.

Web orrietako edukiak euskaraz (%)

Euskaraz% 65

Beste hizkuntzatan

% 35



7.7. Euskalduntze ikastaroak

Galdetegian ere galdetu da euskara ikasteko laguntzarik (diru-laguntzak zein lanordutan ikasteko bideak)

bideratzen ote duten. Jasotako erantzunen arabera, erdia baino gutxiago dira laguntzen diren ikastaroak:

% 45. Ikastaroen % 55ean, aldiz, euskara ikasten duen langileak ez du inolako laguntzarik jasotzen.

Euskalduntze ikastaroak moduren batera (diruz edo ordutan) laguntzen dira? (%)

Bai% 45

Ez% 55


7.8. Lan tresnak

Lan tresnen atalean, funtsean, tresna eta aplikazio informatikoak kontuan hartu dira. Kasu honetan,

nabarmen ikusten da gaztelania dela erabiltzen den hizkuntza nagusia, % 87koa baita gaztelaniaren

presentzia esparru honetan. Euskararen erabilera, bestalde, % 4koa da.

Tresneriako hizkuntza (%)

Ele biak% 9

Euskara% 4

Gaztelania% 87



7.9. Paper-gauzak, errotulu eta noizbehinkako oharrak, eta argitalpenak

Hiru arlo hauek aztertu dira atal honetan: paper-gauzak, hizkuntza paisaia (errotulu eta noizbehinkako

oharrak) eta argitalpenak.

Paper-gauzak, errotulu eta noizbehinkako oharrak, eta argitalpenen hizkuntza (%)

Argitalpenak

Errotulu etanoizbehinkako oharrak

Paper-gauzak

3,00 89,00 8,00

12,00 78,00 10,00

14,00 72,00 14,00

Euskaraz Ele bietan Gaztelaniaz

% 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 % 60 % 70 % 80 % 90 % 100

Jasotako erantzunak: Paper-gauzak: 81. Errotulu eta noizbehinkako oharrak: 82. Argitalpenak: 43.

Hiru kasuetan elebitasuna da nabarmen gailentzen den aukera; % 72 paper-gauzen kasuan eta % 89

argitalpenetan. Badirudi atal hau bereziki zaintzen dela.


7.10. Megafonia, iragarkiak, publizitatea eta prentsa oharrak

Atal honetan, megafonia, publizitatea, iragarkiak eta prentsa oharrak aztertu dira. Alor guztietan

elebitasuna da nagusi.

Megafonia, publizitatea, iragarkiak eta prentsa oharren hizkuntza (%)

Prentsa oharrak

Iragarkiak

Publizitatea

Megafonia

7,00 73,00 20,00

4,00 87,00 9,00

2,00 93,00 5,00

13,00 79,00 8,00

Euskaraz Ele bietan Gaztelaniaz

% 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 % 60 % 70 % 80 % 90 % 100

Jasotako erantzunak: Megafonia: 27. Publizitatea: 53. Iragarkiak. 68. Prentsa oharrak: 65.

Arlo guztietan elebitasuna da nagusi nabarmen. Gaztelania euskara baino gehiago erabiltzen da arlo

guztietan, megafonian izan ezik.


7.11. Kontratazioak

Azken atal honetan aztertu da sozietate publikoek kontratazioak egin behar dituztenean zein neurritan

hartzen duten kontuan euskararekiko dituzten hizkuntza irizpideak.

Kontratazioetako hizkuntza irizpideen betetze maila (%)

Bai% 25

Ez% 75


Kontratazioetako hizkuntza irizpideen arautze maila baxua dela adierazten dute datuek. Izan ere,

sozietateen % 25ek bakarrik hartzen ditu kontuan kontratazioetan, eta, kontratazio horiek esleitzerakoan,

esleitzen dutenen artean % 31k bakarrik aplikatzen ditu irizpideak.


8. S O Z I E T A T E P U B L I K O E N B A L O R A Z I O

K U A L I T A T I B O E T A K O O N D O R I O A K

Ondorengo lerroetan jasoko dira sozietate publikoek betetako balorazio kualitatiboetatik (indarguneak eta

ahuleziak) ateratako ondorioak. Horiek lortzeko, lehenik eta behin, galdetegiko erantzun guztiak aztertu

dira, eta, ondoren, sintesia egin da. Gero, sozietate publikoetako ordezkariez osatutako lantaldeak

(langileak, arduradunak eta euskara teknikariak) ondorio horiek berretsi eta osatu ditu.

Bertan agertzen diren ondorioak alde kualitatiboa bete duten sozietate publikoen iritzi eta pertzepzioez

osatu dira, ondorengo ataletan egituratuta:

• Erabilera planen kudeaketa.

• Euskararen ezagutza: erabilerarako oinarria.

• Ezagutzatik erabilerara: jorratu beharreko bidea.

• Hizkuntza irizpideak onartu, erakundetu eta jarraipena egin.


Zenbait sozietate publikok euskara normalizatzeko neurri batzuk hartu dituzte, hala nola, euskara plana

abian jarri, euskara batzordea sortu eta arlo batzuei eragiten dieten erabakiak hartu. Hala ere, nabaria da

oraindik sozietate publiko askok ez dituztela erabilera planak abian jarri.

Euskara plana onartuta dutenen artean, badirudi zuzendaritzaren inplikazioa, langileen parte hartzea,

euskara planaren komunikazioa eta baliabideak oraindik ere indartu behar dituztela. Beraz, lau arlo

horietan hobetzeko beharra da ondorio nagusia. Bereziki aipatu da baliabide ekonomikoen arloan

nabaritzen duten hutsunea. Izan ere, sozietate publikoek, beraien izaeragatik, ezin dute euskara

planak garatzeko Eusko Jaurlaritzaren Lanhitz deialdian22 diru-laguntzarik eskatu, ez eta herri

administrazioentzat23 ematen diren deialdietan ere.

Horretaz gain, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak (IVAP) herri administrazioen eskura jarritako

beste baliabide batzuk ere ezin dituzte erabili, hala nola, Administrazioko langileentzako prestakuntza

22. Entitate pribatuek EAEn dituzten lantegietan euskararen erabilera eta presentzia areagotzeko diru-laguntzak.

23. Euskal Autonomia Erkidegoko toki-entitateetan Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia (EBPN) garatzeko diru-laguntzak.


eskaintza eta haren bitartez euskara mailak egiaztatzeko sistema. Izan ere, azken hori funtzio publikoaren

eremukoa da, eta sozietate publikoak ez daude hor sartuta.

Sozietate publikoen artean badago ondorio berezi bat: euskararen normalizazioari begirako harreman

sare baten falta. Sozietate publikoek beste erakunde batzuen laguntza izan badezakete ere (udalak,

euskara zerbitzuak, normalizazio enpresak), ez dute esperientziak trukatzeko aukerarik, eta bakoitzak

bakarrik bizi du bere euskara planaren garapena besteen esperientzien berri izan gabe.


Hizkuntza gaitasunari dagokionez, sozietate publikoek ez dute lanpostuen hizkuntza eskakizuna legez

ezartzeko derrigortasuna. Era berean, Euskal Autonomia Erkidegoko herri administrazioei lotuta egonik,

zerbitzu publikoak eskaintzen dituzten sozietate publikoek zein zuzenbide pribatuko erakunde publikoek

nahitaez euskara eta gaztelaniaren erabilera bermatu beharko dute herritarrekin zuzeneko harremanak

dituzten zerbitzuetan.

Beraz, euskararen ezagutza derrigortasunez euren lanpostuen definizioetan ezarrita ez duten sozietate

publikoen inguruan euskararen ezagutzak zuzeneko lotura du aldagai hauekin: ingurune soziolinguistikoa

eta langileak kontratatzerakoan euskararen ezagutzarako hizkuntza irizpidea izatea edo ez izatea. Bi

aldagai horien ondorioz, bi errealitate desberdin ageri dira sozietate publikoetan: ezagutza altua, batetik,

eta, bestetik, euskararen ezagutzarik ez duten langileen kopuru nabarmena duten sozietateak. Dena den,

badirudi sozietate publiko batzuetan edozein dela ere ingurunea, jendaurreko lanpostuetan bereziki

euskararen ezagutza zaintzen dela.

Lanpostuen euskararen ezagutza definitu gabe duten sozietate publiko batzuk hasi dira langileak

euskalduntzeko baliabideak jartzen eta ikastaroak antolatzen.

8.3. Euskararen erabilera: jorratu beharreko bidea

Ahozko eta idatzizko komunikazioaren inguruan, batik bat herritarrekiko harremanei begira, bermatzen

da, euskararen erabilera. Badirudi arlo hau dela lehentasunezkoa euskararen normalizaziorako neurriak

hartzen ari diren sozietate publikoentzat. Herritarren eskura jartzen diren ageriko eta idatzizko elementuei

dagokienez, desberdintasunak agertzen dira sozietate publiko batetik bestera. Desberdintasun horietan,

ingurune soziolinguistikoak eragiten du normalean hizkuntza irizpideen onartze eta aplikazioan, eta azken

hauek, noski, euskararen presentzia horretan. Beraz, sozietate publikoen euskararen erabilera moldatuko

da ingurune soziolinguistikoaren, hizkuntza irizpideen eta arautze mailaren arabera, bai web orrietan, bai

hizkuntza paisaian, bai argitalpenetan…

Euskara plana onartuta duten sozietate publikoetako langileek gaztelaniaz lan egiteko joera dute, bai

idatzizkoan bai ahozkoan. Idatzizko komunikazioari dagokionez, gehienen sortze hizkuntza euskara izatetik

urrun daude; bai orain arte gaztelaniaz lan egin dutelako, bai euskaraz sortzeko gaitasunik ez dutelako.

Horretaz gain, sozietate publikoetako langileek ez dituzte herri administrazioetako langileek eskura

dauzkaten ereduak, datu-baseak, baliabideak… idatzizko euskararen erabileran aurrerapausoak emateko.


Oro har, euskararen idatzizko erabilera itzulpen bidez egiten da, horrek dakarren kostu ekonomikoa

handituz.

Amaitzeko, laneko bestelako jardueren hizkuntzaren erabilera aztertuz (langileen lan prestakuntza

orokorra, tresna informatikoen aplikazio eta erabilera…), erabilera plana abian dutenen artean hainbat

neurri hartu edo hartzen hasiak direla esan dezakegu, baina, oro har, jarduera horietan gaztelania da

erabiltzen den hizkuntza.

8.4. Hizkuntza irizpideak onartu, erakundetu eta jarraipena egin

Aipatu dugu hizkuntza irizpideak sozietate publiko gutxi batzuek onartu dituztela. Beraz, oraindik ere,

euren eragina baloratzeko daukaten esperientzia ez da nahikoa. Dena den, lehenengo ondorioa horixe

bera da. Alegia, gehienek ez dute hizkuntza irizpiderik onartu, eta onartu duten gehienak arlo batzuk

arautzera mugatu dira; batez ere, herritarrekin harremana duten arloak. Datu kuantitatiboen emaitzek

adierazi diguten beste ondorio bat azpimarratu da: hizkuntza irizpideak zehaztuta dauden kasuetan ere,

adibidez, zerbitzuen kontratazioetan, ez ohi da horrelako irizpiderik jaso dokumentazioan.


9. S O Z I E T A T E P U B L I K O A K : A U R R E R A B E G I R A K O L A N

I L D O E N P R O P O S A M E N A

Egungo balorazio orokorra egin ondoren, sozietate publikoentzako lan ildoak proposatzea da txosten

honen helburua.

Ondorioen atalean egin dugun bezala, sozietate publikoetako ordezkarien lantaldeak landutako lan ildoak

dira ondorengo lerroetan proposatuko direnak. Oraingoan ere, aurreko atalean zedarritutako egitura

berbera erabili da.


Herri erakundeetan euskararen normalizaziorako eta herritarren hizkuntza eskubideak errespetatzeko

tresna garrantzitsua, ezinbestekoa agian, bilakatu da euskararen erabilera plana. Sozietate publikoei

begira, eta herri administrazioen eraginpean dauden heinean, erabilera planak areagotzea proposatzen

da lan ildo eraginkor gisa. Beraz, sozietate publikoetan erabilera planak onartu eta abian jartzeko sustapen

lana egin beharko da.

Zenbait enpresa publikok etengabeko harremana dute herritarrekin, hori baita beraien funtzio nagusia.

Horiek izan beharko lirateke lehentasunezkoak erabilera planak taxutzerakoan beste izaera bateko

sozietate publikoen aurretik. Beraz, horiek identifikatu beharko lirateke lehenengoz, horiei trataera berezia

eta lehentasunezkoa emateko.

Dagoeneko planak abian jarri dituztenek kudeaketa eraginkorrerako baliabideak behar dituzte. Ondorioetatik

ateratako eskaera izan da diru-laguntza publikoen inguruan hausnartu beharra. Garrantzitsutzat jotzen da

beharrezkoak diren mekanismoak aktibatzea sozietate publikoetan ere, euskararen erabilera planak

diseinatu eta garatzeko diru-laguntzak edota beste era bateko bitartekoak izan ditzaten.

Diru-laguntzak ez diren beste baliabideak kudeatzeko eta eskura jartzeko beharra ere aipatu da lan

ildoetan. Baliabide horietako bat harreman sare bat egituratzeko beharra da, hain zuzen ere. Harreman

sare horrek sozietate publikoek euskararen normalizazioan dituzten gabeziei erantzungo lieke, adibidez,

praktika onak, materiala eta abar eskura jarriz. Sare hori baliagarria izango litzateke euskara plana onartu

zein onartu gabe duten sozietate publikoentzat zein beraien ardura duten herri administrazioentzat ere.

Sozietate publikoek, beraien ardura duen Herri Administrazioarekin, eta, hala badagokio, haietako

Euskara Zerbitzuarekin, harreman estuagoa izan beharko lukete, sinergiak eta ezagutza partekatzeko.

Modu horretara, sozietate publikoek aukera izango lukete bizi duten bakartze egoera hori gainditzeko.


9.2. Euskararen ezagutza

Hizkuntza gaitasunari dagokionez, aipatu da ondorioen atalean sozietate publikoen lanpostuak betetzeko

euskararen ezagutza ez dela legeak ezarritako derrigorrezko eskakizuna. Hau da, sozietate publikoen

erabakien esku geratzen da euskararen ezagutza lanpostuaren definizioari lotzea. Oro har, definituta

daukatenen artean, gehienek meritutzat daukate.

Beraz, zentzu honetan, komenigarria izango litzateke erakunde bakoitzak lanpostuetan beharrezkoa den

hizkuntza gaitasuna zehaztea. Modu progresiboan, eta baliabide ekonomikoek aukera ematen duten

neurrian, herritarrekin harremana duten lanpostuetan definitu beharko litzateke euskararen gaitasuna

batez ere, eta betiere erakundearen ingurune soziolinguistikoarekin bat eginez.

Hizkuntza gaitasunak, lanpostu berriak betetzeko momentuan ez ezik, dagoeneko lanpostu horiek

betetzen dituzten langileengan ere eragin beharko luke.

9.3. Euskararen erabilera

Euskararen erabilera sozietate publikoetako hainbat elementutan ageri da, batik bat, hizkuntza paisaian,

eta hainbat kasutan kanpora begirako agirietan. Elementu horietan euskararen erabilera handitzeko

neurriak proposatzen dira, hala nola, ereduak eta laguntza gidak sortzea. Ingurune soziolinguistikoaren

arabera, hizkuntza paisaia euskaraz ere izateak gutxieneko elementua izan beharko luke, eta horretarako

herri administrazioek euren ardurapean dituzten sozietate publikoek neurri hori har dezaten jarraipena

egin beharko lukete. Jarraipena egiteaz gain, lagungarri izan daiteke dagoeneko herri administrazioek

garatu dituzten baliabideak (ereduak, metodologia, praktika onak…) sozietate publikoen eskura jartzea.

Horretarako, herri administrazioen eta euren ardurapeko sozietate publikoen artean harremanak estutu

beharko lirateke.

Euskararen erabilerari dagokionez, oro har, gutxi dira euskaraz lan egiten duten langileak. Hortaz,

erabilera handitze aldera, premia bi identifikatu dira: langile euskaldunak identifikatzeko mekanismo

baten beharra eta berorien sarea antolatzekoa.


Euskara plana onartuta eta abian izanda ere, gutxi batzuek onartu dituzte euskararen erabilerarako

irizpideak. Herri Administrazioan bezalaxe, sozietate publikoetan ere hizkuntza irizpideen beharra

nabarmendu da, batez ere, zerbitzuen kontratazioari begira eta euskararen erabilera arlo batzuetan

arautzeko: hizkuntza paisaia, errotulazioa, herritarrekiko harremanak… Hori dela eta, Herri Administrazioan

proposatu den legez, sozietate publikoek onartu beharko lituzkete euren irizpideak hizkuntza ofizialak

erabiltzeari begira; izan ere, horien bitartez arautu daitezke egunean-egunean ageri diren hutsuneak ere,

berbarako, hizkuntza paisaian, errotulazioan, herritarrekiko harremanetan eta gainerako eremuetan.


9.5. Sentsibilizazioa eta parte hartzea

Etorkizunera begira, erabilera planak onartzea bezain garrantzitsua izango da langileen sentsibilizazioa

eta parte hartzeko ekimenak abian jartzea, euskara gehiago erabiltzeko, erabilera planarekin gehiago

lotzeko eta langileen hizkuntza ohituretan eragiteko. Izan ere, oro har, sozietate publikoetan gaztelaniaz

lan egiten da gehienbat. Horregatik, komenigarria izango litzateke, Herri Administrazioan hartzen diren

neurriak, ahal den heinean, ezartzea, nahiz eta eurak egon ez apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuaren

ezarpen eremuaren barruan; betiere, horrek ez du esan nahi beste erakundeetan egiten diren praktika

onak ezin ezar daitezkeenik.

Beste alde batetik, sozietate publikoak Eusko Jaurlaritzaren sailen mendean daudenean, sailotatik eman

dakieke sozietate publikoen arduradunei haiek euren sailetan egiten dituzten ekintzen berri.


Sozietate publikoen egoera berezia da. Batetik, herri administrazioen menpe izanik, azken hauek

euskararen erabilerarako ezarrita dituzten helburuak bere egin beharko lituzkete. Baina, bestetik, herri

administrazioek dituzten baliabideak ez daude neurri berean sozietate publikoen esku.

Egoera juridiko desberdina oinarri, herri administrazioen eta euren agindupeko sozietate publikoen

erabileraren arteko orekarantz bideratuko dituzten ekimenak landu behar dira. Horietako lehenengoa,

esan dugun bezala, sozietate publikoek erabilera plana onartzea izango da. Sozietate publikoetan erabilera

planak sustatu eta onartzeko hiru dira landu beharreko planoak: sozietate publikoen ardura duten herri

administrazioen erreferentzialtasuna, sozietate publikoetako zuzendaritzen inplikazioa eta langileen

eragin biderkatzailea. Hiru eragile horien lidergoa lantzea ezinbestekoa izango da sozietate publikoetako

euskararen normalizazioan modu kuantitatiboan eta kualitatiboan eragin nahi bada.


I . E R A N S K I N A . E U S K O J A U R L A R I T Z A E T A B E R A R E N

E R A K U N D E A U T O N O M I A D U N A K

I.1. Aztergaien aurkezpena

IV. plangintzaldiaren ebaluaziorako aurkeztu diren datuetan Eusko Jaurlaritzaren eta beraren erakunde

autonomiadunen datuak aurkeztu dira. Azken hauen izaera bereziagatik, horien emaitzak atal berezi

batean aurkezten ditugu.

I.1.1. Eusko Jaurlaritza eta beraren erakunde autonomiadunak

86/1997 Dekretuko 2. eta 3. artikuluetan adierazten den moduan, ebaluatu nahi diren erabilera planak

hurrengo sail eta erakunde autonomiadunetan ezarritakoak dira. Ondorioz, azterketa honetan Eusko

Jaurlaritzaren eta beraren erakunde autonomiadunak hartu ditugu kontuan:24

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza.

2. Herrizaingo Saila.

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila.

4. Ekonomia eta Ogasun Saila.

5. Justizia eta Herri Administrazio Saila.

6. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila.

7. Industria eta Berrikuntza Saila.

8. Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila.

9. Osasun eta Kontsumo Saila.

10. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila.

11. Kultura Saila.

24. Zerrenda honen hurrenkera dagokio maiatzaren 8ko 4/2009 Dekretuan agertzen denari (EHAA, 2009-V-9).


12. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua (Jaurlaritzaren Lehendakaritzari atxikia).

13. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia (Herrizaingo Sailari atxikia).

14. Euskal Estatistika Erakundea (Ekonomia eta Ogasun Sailari atxikia).

15. Lehiaren Euskal Agintaritza (Ekonomia eta Ogasun Sailari atxikia).

16. EAEko Kontratuen Inguruko Errekurtsoen Administrazio Organoa (Ekonomia eta Ogasun

Sailari atxikia).

17. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea (Justizia eta Herri Administrazio Sailari atxikia).

18. Euskadiko Aholku Batzorde Juridikoa (Justizia eta Herri Administrazio Sailari atxikia).

19. Lanbide - Euskal Enplegu Zerbitzua (Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailari atxikia).

20. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea (Enplegu eta Gizarte Gaietako

Sailari atxikia).

21. Kontsumobide - Kontsumoko Euskal Institutua (Osasun eta Kontsumo Sailari atxikita).

22. Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea (Kultura Sailari atxikita).

Hori da talde honetako sailen eta erakunde autonomiadunen benetako kopurua. Galdetegiari erantzun

diotenen kopurua, berriz, desberdina da. Ondorengo puntuan, datuen azterketan, galdetegiari erantzun

dioten sail eta erakunde autonomiadunen datuak jasotzen dira.

I.2. Datuen azterketa

Eusko Jaurlaritzaren eta beraren erakunde autonomiadunen erabilera planei buruzko datu kuantitatiboak

ondorengo esparruetan jaso eta aztertu dira:

1. Hizkuntza eskakizunen betetze maila Eusko Jaurlaritzaren sailetan eta beraren erakunde

autonomiadunetan.




5. Langileen prestakuntza orokorra.

6. Tresna eta aplikazio informatikoak.

7. Internet eta intranet sareak.


8. Argitalpenak.

9. Hizkuntza paisaia (errotulazioa eta noizbehinkako oharrak).

10. Iragarkiak, publizitatea eta kanpainak.

11. Diru-laguntzak.

12. Kontratazio administratiboak.

Ondorengo orrialdeetan, esparru horiek banan-banan aztertuko dira. Sarreran aipatu den moduan, datu

orokorrak eskaintzeaz gain, Eusko Jaurlaritzaren sailen eta beraren erakunde autonomiadunen analisia

ere eskainiko da.

I.2.1. Eusko Jaurlaritzaren sailak eta beraren erakunde autonomiadunak,

eta erabilera planak

Galdetegia erantzun duten sailek eta erakunde autonomiadunek indarrean dute euskararen erabilera

normalizatzeko plana, Emakundek izan ezik. Horrezaz gainera, Justizia eta Herri Administrazio Sailak, eta

Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailak ez zioten erantzun galdetegiari.

Sailak eta erakunde autonomiadunak

Sailak edo erakunde

autonomiadunak badu

erabilera planik?

Bai Ez

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza Bai

2. Herrizaingo Saila Bai

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila Bai

4. Ekonomia eta Ogasun Saila Bai

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila Bai

6. Industria eta Berrikuntza Saila Bai

7. Osasun eta Kontsumo Saila Bai

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila Bai

9. Kultura Saila Bai

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua Ez

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia Bai

12. Euskal Estatistika Erakundea Bai

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea Bai

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea Bai

GUZTIRA 13 1


I.2.2. Hizkuntza eskakizunen betetze maila Eusko Jaurlaritzaren sailetan eta beraren

erakunde autonomiadunetan

I.2.2.1. Derrigortasun data ezarria duten lanpostuak

Analisi honetan adierazle hauei egin diegu jarraipena:

• Derrigortasun data ezarria izanik, lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna egiaztatua duten

langile titularrak25 edo okupatzaileak26.

• Lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna izan ez arren, hizkuntza eskakizun baxuagoren bat

egiaztatua duten titularrak edo okupatzaileak.

• Hizkuntza eskakizunik egiaztatu ez duten langile titularrak edo okupatzaileak.

• Adinagatik salbuesteko aukera duten titularren kopurua zehazten da.

Datuek erakusten dutenaren arabera, lanpostuen % 45,39k (3.016 lanpostuk) du derrigortasun data

ezarria. Horien artean, langile titular edo okupatzaileen % 84,87k egiaztatua du dagokion hizkuntza

eskakizuna. Hizkuntza eskakizun bat egiaztatu dutenak eta dagokiena baino baxuagoren bat dutenak

kontuan hartzen baditugu, berriz, portzentaje hau % 91,4koa da.

25. «Titular» deitzen zaio lanpostuaren jabea den langileari.

26. «Okupatzaile» deitzen zaio lanpostuaren jabea ez den langileari.



Jaurlaritzako sailakLanpostuak

guztira

DD dutenak DD duten langile titularrak eta okupatzaileak

DD dutenak

guztira

Hutsik edo

inform. gabe

Tit. edo

okup.

beteak

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez du ezer


kop % kop kop kop % kop % kop % kop %

Jaurlaritzaren

Lehendakaritza 114 67 58,77 4 63 57 90,48 3 4,76 3 4,76 0 0

Herrizaingo Saila 692 299 43,21 6 293 241 82,25 26 8,87 10 3,41 16 5,46

Hezkuntza,

Unibertsitate eta

Ikerketa Saila

1.985 813 40,96 8 805 750 93,17 16 1,99 28 3,48 11 1,37

Ekonomia eta Ogasun

Saila 242 85 35,12 1 84 74 88,10 7 8,33 2 2,38 1 1,19

Justizia eta Herri

Administrazio Saila 747 336 44,98 8 328 278 84,76 23 7,01 17 5,18 10 3,05

Etxebizitza, Herri Lan

eta Garraio Saila 305 152 49,84 3 149 126 84,56 6 4,03 8 5,37 9 6,04

Industria eta

Berrikuntza Saila 280 123 43,93 1 122 97 79,51 9 7,38 7 5,74 9 7,38

Enplegu eta Gizarte

Gaietako Saila 230 114 49,57 2 112 97 86,61 8 7,14 5 4,46 2 1,79

Osasun eta Kontsumo

Saila 863 431 49,94 2 429 331 77,16 27 6,29 26 6,06 45 10,49

Ingurumen, Lurralde

Plangintza, Nekazaritza

eta Arrantza Saila

302 171 56,62 2 169 144 85,21 10 5,92 6 3,55 9 5,33

Kultura Saila 168 124 73,81 3 121 97 80,17 15 12,40 4 3,31 5 4,13



Erakunde

autonomiadunak

Lanpostuak

guztira


DD dutenak

guztira

Hutsik edo

inform. gabe

Tit. edo

okup.

beteak

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez du ezer


kop. % kop. kop. kop. % kop. % kop. % kop. %

Emakunde -

Emakumearen Euskal

Institutua

30 20 66,67 1 19 18 94,74 0 0 1 5,26 0 0

Euskal Herriko

Poliziaren Ikastegia118 35 29,66 0 35 17 48,58 9 25,71 6 17,14 3 8,57

Euskal Estatistika

Erakundea 102 34 33,33 0 34 26 76,47 4 11,76 1 2,94 3 8,82

Lehiaren Euskal

Agintaritza 9 6 66,67 0 6 5 83,33 1 16,67 0 0 0 0

EAEko Kontratuen

Inguruko Errekurtsoen

Administrazio Organoa

1 1 100 0 1 1 100 0 0 0 0 0 0

Herri Arduralaritzaren

Euskal Erakundea121 59 48,76 0 59 49 83,05 10 16,95 0 0 0 0

Euskadiko Aholku

Batzorde Juridikoa 6 6 100 1 5 4 80 1 20 0 0 0 0

Lanbide - Euskal

Enplegu Zerbitzua 23 12 52,17 1 11 7 63,64 3 27,27 0 0 1 9,09

Osalan - Laneko

Segurtasun eta

Osasunerako Euskal

Erakundea

180 51 28,33 2 49 38 77,56 4 8,16 5 10,20 2 4,08

Kontsumobide -

Kontsumoko Euskal

Institutua

63 50 79,37 4 46 34 73,91 4 8,70 0 0 8 17,39

Helduen Alfabetatze eta

Berreuskalduntzerako

Erakundea

63 27 42,86 0 27 27 100 0 0 0 0 0 0


Jaurlaritzako sailak eta

erakunde

autonomiadunak

Lanpostuak

guztira


DD dutenak

guztira

Hutsik edo

inform. gabe

Tit. edo

okup.

beteak

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez du ezer


Nº % Nº Nº Nº % Nº % Nº % Nº %

GUZTIRA 6.644 3.016 45,39 49 2.967 2.518 84,87 186 6,27 129 4,35 134 4,52


Titularrei dagozkien datuak aurkeztuko ditugu ondoren. Derrigortasun data ezarria izanik, titularren

% 82tik gorakoak dagokien hizkuntza eskakizuna egiaztatua du. Dagokiena baino baxuagoren bat

dutenak kontuan hartzen baditugu, berriz, portzentaje hau % 88 ingurura gerturatzen da.


Jaurlaritzako sailak



gabe

Titularra-

rekin

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer



Jaurlaritzaren 67 58,77 47 41,23 114 28 39 33 84,62 3 7,69 3 7,69 0 0

Herrizaingo Saila 299 43,21 393 56,79 692 124 175 139 79,43 14 8 6 3,43 16 9,14

Hezkuntza,

Unibertsitate eta

Ikerketa Saila

813 40,96 1.172 59,04 1.985 201 612 567 92,65 11 1,80 23 3,75 11 1,80

Ekonomia eta

Ogasun Saila85 35,12 157 64,88 242 25 60 54 90 4 6,67 1 1,67 1 1,67

Justizia eta Herri

Administrazio Saila336 44,98 411 55,02 747 182 154 121 78,58 10 6,49 13 8,44 10 6,49

Etxebizitza, Herri

Lan eta Garraio Saila152 49,84 153 50,16 305 50 102 83 81,38 5 4,90 5 4,90 9 8,82

Industria eta

Berrikuntza Saila123 43,93 157 56,07 280 33 90 67 74,44 7 7,78 7 7,78 9 10

Enplegu eta Gizarte

Gaietako Saila114 49,57 116 50,43 230 44 70 61 87,14 3 4,29 4 5,71 2 2,86

Osasun eta

Kontsumo Saila431 49,94 432 50,06 863 138 293 215 73,38 20 6,83 13 4,43 45 15,36

Ingurumen, Lurralde

Plangintza,

Nekazaritza eta

Arrantza Saila

171 56,62 131 43,38 302 90 81 65 80,25 2 2,47 5 6,17 9 11,11

Kultura Saila 124 73,81 44 26,19 168 45 79 62 78,48 9 11,39 3 3,80 5 6,33



Erakunde

autonomiadunak



gabe

Titularra-

rekin

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer



Emakunde -

Emakumearen Euskal

Institutua

20 66,67 10 33,33 30 15 5 5 100 0 0 0 0 0 0

Euskal Herriko

Poliziaren Ikastegia35 29,66 83 70,34 118 15 20 10 50 4 20 3 15 3 15

Euskal Estatistika

Erakundea 34 33,33 68 66,67 102 10 24 16 66,67 4 16,67 1 4,16 3 12,50

Lehiaren Euskal

Agintaritza 6 66,67 3 33,33 9 3 3 3 100 0 0 0 0 0 0

EAEko Kontratuen



1 100 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0


Euskal Erakundea59 48,76 62 51,24 121 27 32 26 81,25 6 18,75 0 0 0 0

Euskadiko Aholku

Batzorde Juridikoa 6 100 0 0 6 1 5 4 80 1 20 0 0 0 0

Lanbide - Euskal

Enplegu Zerbitzua 12 52,17 11 47,83 23 9 3 1 33,33 1 33,33 0 0 1 33,33

Osalan - Laneko

Segurtasun eta

Osasunerako Euskal

Erakundea

51 28,33 129 71,67 180 17 34 24 70,59 3 8,82 5 14,71 2 5,88

Kontsumobide -

Kontsumoko Euskal

Institutua

50 79,37 13 20,63 63 22 28 17 60,71 3 10,71 0 0 8 28,58



Erakundea

27 42,86 36 57,14 63 5 22 22 100 0 0 0 0 0 0



erakunde

autonomiadunak



gabe

Titularra-

rekin

Egiaztatu

dutenak

Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer



GUZTIRA 3.016 45,4 3.628 54,6 6.644 1.085 1.931 1.595 82,6 110 5,7 92 4,8 134 6,94


I.2.2.2. Derrigortasun datarik ez duten lanpostuak

Hemen ere, derrigortasun datarik ez duten lanpostuetako titularren egoera aztertu da. Beraz, kontuan

hartu behar da, eskainiko diren datuak lanpostuen jabeei, titularrei, dagozkienak direla. Izan ere,

derrigortasun data eduki gabe dagokien hizkuntza eskakizuna egiaztatua duten langileek ere sailaren edo

erakunde autonomiadunaren euskararen erabilera planetan borondatezko moduan sartzeko aukera dute.

Guztira, derrigortasun datarik ez duten lanpostuen kopurua % 54,61ekoa izanik, horien % 28,65ek

egiaztatu du dagokiona eta % 17,47k dagokiona baino baxuagoren bat. Lanpostu horien titularren erdiak

baino gehiagok, % 53,88k, ez du ezer egiaztatu. Dena den, kontuan hartu behar da derrigortasun datarik

ez duten lanpostuen % 32,93k ez duela titularrik.


Jaurlaritzako sailak

Lanpostuen kopurua DD ez dutenak DD ez duten titularrak


gabe

Titularra-


Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer

egiaztatu

kop. % kop. % kop. kop. kop. kop. % kop. % kop. %

Jaurlaritzaren

Lehendakaritza 67 58,77 47 41,23 114 19 28 8 28,57 6 21,43 14 50

Herrizaingo Saila 299 43,21 393 56,79 692 141 252 57 22,62 54 21,43 141 55,95

Hezkuntza, Unibertsitate

eta Ikerketa Saila813 40,96 1.172 59,04 1.985 347 825 234 28,36 62 7,52 529 64,12

Ekonomia eta Ogasun

Saila 85 35,12 157 64,88 242 41 116 37 31,90 29 25 50 43,10

Justizia eta Herri

Administrazio Saila336 44,98 411 55,02 747 153 258 73 28,29 71 27,52 114 44,19

Etxebizitza, Herri Lan

eta Garraio Saila152 49,84 153 50,16 305 46 107 19 17,76 19 17,76 69 64,48

Industria eta Berrikuntza

Saila123 43,93 157 56,07 280 49 108 37 34,26 26 24,07 45 41,67

Enplegu eta Gizarte

Gaietako Saila114 49,57 116 50,43 230 30 86 25 29,07 29 33,72 32 37,21

Osasun eta Kontsumo

Saila431 49,94 432 50,06 863 125 307 71 23,13 72 3,45 164 53,42

Ingurumen, Lurralde

Plangintza, Nekazaritza

eta Arrantza Saila

171 56,62 131 43,38 302 43 88 14 15,91 22 25 52 59,09

Kultura Saila 124 73,81 44 26,19 168 20 24 18 75 3 12,50 3 12,50



Erakunde

autonomiadunak



gabe

Titularra-


Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer

egiaztatu


Emakunde -

Emakumearen Euskal

Institutua

20 66,67 10 33,33 30 3 7 4 57,14 0 0 3 42,86

Euskal Herriko

Poliziaren Ikastegia35 29,66 83 70,34 118 34 49 9 18,37 6 12,24 34 69,39

Euskal Estatistika

Erakundea 34 33,33 68 66,67 102 30 38 19 50 4 10,53 15 39,47

Lehiaren Euskal

Agintaritza 6 66,67 3 33,33 9 2 1 0 0 1 100 0 0

EAEko Kontratuen



1 100 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0


Euskal Erakundea59 48,76 62 51,24 121 36 26 26 100 0 0 0 0

Euskadiko Aholku

Batzorde Juridikoa 6 100 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0 0

Lanbide - Euskal

Enplegu Zerbitzua 12 52,17 11 47,83 23 5 6 1 16,67 1 16,67 4 66,67

Osalan - Laneko

Segurtasun eta

Osasunerako Euskal

Erakundea

51 28,33 129 71,67 180 57 72 16 22,22 18 25 38 52,78

Kontsumobide -

Kontsumoko Euskal

Institutua

50 79,37 13 20,63 63 6 7 3 42,86 1 14,28 3 42,86



Erakundea

27 42,86 36 57,14 63 8 28 26 92,86 1 3,57 1 3,57



erakunde autonomiadunak



gabe

Titularra-


Baxuagoren bat

egiaztatua

Ez dute ezer

egiaztatu


GUZTIRA 3.016 45,4 3.628 54,6 6.644 1.195 2.433 697 28,65 425 17,47 1.311 53,88


I.2.3. Erakunde-ordezkarien euskararen ezagutza

Datuek diotenaren arabera, idazteko garaian dute muga gehien eta ulermenean gutxien. Dena den,

erakunde-ordezkarien erdiek baino gehiagok ez dute euskara ulertzeko gaitasunik.

III. plangintzaldian azaltzen ez zen beste aldagai bat baloratu da oraingoan: euskaraz lan egiteko maila.

Erakunde-ordezkarien herenak bakarrik dauka euskaraz lan egiteko gaitasuna.

ERAKUNDE-ORDEZKARIEN EUSKARAREN EZAGUTZA (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunak Guztira Ulertzen

du

Hitz

egiteko

gai da

Idazteko

gai da

Irakurtzeko

gai da

Lan

egiteko

maila du

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza 52 72 20 20 20 20

2. Herrizaingo Saila 16 0 25 25 44 19

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila – 50 – – – –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila 14 66 21 28 57 21

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 18 0 33,3 22,2 22,2 22,2

6. Industria eta Berrikuntza Saila 20 62,5 30 25 25 25

7. Osasun eta Kontsumo Saila 13 58,7 27 27 35 19

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza

eta Arrantza Saila24 100 37,5 37,5 54 29

9. Kultura Saila 18 – 61 61 78 61

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 3 38,9 66 66 66 66

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 2 65 50 50 50 50

12. Euskal Estatistika Erakundea 1 35 0 0 0 0

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 1 50 100 100 100 100

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako

Euskal Erakundea 1 21 0 0 0 0

GUZTIRA 18,3 42,23 30,49 29,94 38,22 27,19


I.2.4. Ahozko komunikazioa


• Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera.

• Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko kanpo harremanak.

• Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko barne harremanak.

I.2.4.1. Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko kanpoko hizkuntza eskaera

Ahozko kanpo harremanetan ez dago alde handirik edozein dela ere harremanetarako solaskidea

(herritarra, beste administrazio bat…). Hala ere, kasu guztietan euskara gaztelania baino gutxiago

erabiltzen da.

Datuak sailen eta erakunde autonomiadunen motaka sailkatzerakoan, argi eta garbi ikusten da Herri

Arduralaritzaren Euskal Erakundea dela euskarazko eskari portzentajerik handiena jasotzen duena, ia

erdia. Herritarren eskaeraren kasuan, portzentajea baxuagoa den arren, % 45, bai beste sailek, bai beste

administrazioek egiten dituzten ahozko eskariak % 60tik gorakoak izaten dira.

SAILEN ETA ERAKUNDE AUTONOMIADUNEN AHOZKO KANPOKO HIZKUNTZA ESKAERA (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunakHerritarrak

Beste

administrazioakBeste sailak




3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila 20,7 79,3 – – – –


5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 8,7 91,3 25,5 74,5 25,8 74,2

6. Industria eta Berrikuntza Saila 18 82 26 74 22 78

7. Osasun eta Kontsumo Saila 20 80 20 80 20 80

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta

Arrantza Saila16 84 25 75 25 75

9. Kultura Saila 38 62 43 57 40 60

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 20 80 40 60 60 40






GUZTIRA 20,96 79,04 34,19 65,81 29,75 70,25


Erakunde autonomiadunetan euskarazko eskaera gehien erakundearen barruko beste sailetatik eta

administrazioetatik jasotzen da. Herritarrengandik jasotzen den euskarazko eskaeran, alabaina, argi dago

sail eta erakunde autonomiadunen artean ezberdintasunak daudela. Kultura Sailean eta Herri

Arduralaritzaren Euskal Erakundean izan ezik, beste guztietan eskaera hori % 25 baino gutxiagokoa da.

I.2.4.2. Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko kanpo harremanak

Datuek adierazten duten moduan, sailen eta erakunde autonomiadunen % 63tik gorakoak telefonoa

euskaraz hartzen duela adierazten du. Dei guztietatik % 25,39an jarraitzen da elkarrizketa euskaraz.

Leihatilaren kasuan ere antzeko joera ikusten da: harrera egiterakoan, euskara harremanen % 63an

erabiltzen da, eta elkarrizketara pasatzerakoan, berriz, ia % 27,55ean.

Azkenik, jendaurreko ekitaldietan erabiltzen den hizkuntzaren inguruan, esan daiteke euskararen

presentzia ez dela herenera iristen, % 29,25ean erabiltzen dela baitiote datuek.

SAILEN ETA ERAKUNDE AUTONOMIADUNEN AHOZKO KANPO HARREMANAK

(EUSKARAZ EGITEN DIREN HARREMANEN EHUNEKOA)

Sailak eta erakunde autonomiadunakTelefonozko

harrera

Telefonozko

elkarrizketa

Leihatilako

harrera

Leihatilako

elkarrizketa

Jendaurreko

ekitaldiak

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza 100 20 100 30 30

2. Herrizaingo Saila 46 21 35 18 12

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila – 16 – 25,4 –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila 30 21 50 25 5

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 56,3 12,3 29 7,9 15

6. Industria eta Berrikuntza Saila 35 16 37 18 39

7. Osasun eta Kontsumo Saila 39 20 32 16 5


eta Arrantza Saila55 20 60 20 10

9. Kultura Saila 100 25,13 100 41,44 90

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 80 70 50 70 80

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 100 25 100 35 –

12. Euskal Estatistika Erakundea 56 15 100 15 0

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 98 64 100 54 60

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta

Osasunerako Euskal Erakundea 30 10 30 10 5

GUZTIRA 63,48 25,39 63,31 27,55 29,25

Sailen eta erakunde autonomiadunen erdiek % 50eko edo goragoko portzentajeetan egiten dute harrera

euskaraz, bai telefonoz, eta baita leihatilan ere. Harrera euskaraz beti egiten dute Euskal Herriko Poliziaren

Ikastegian, Kultura Sailean eta Jaurlaritzaren Lehendakaritzan. Horrenbestez, lehen hitza euskaraz


egiteko irizpidea ongi txertatua dago sail biotan eta erakunde autonomiadun horretan, eta, hein handi

batean, betetzen da.

Nolanahi ere, sail eta erakunde autonomiadun guztietan jaitsiera dago harreratik elkarrizketara

pasatzerakoan, kasu gehienetan ia erdira jaitsiz.

Amaitzeko, jendaurreko ekitaldietan, erantzun dutenen artean euskararen erabilera oso altua da Kultura

Sailean, % 90, eta Emakunden, % 80. Herri Arduralaritzaren Erakundean ere erditik gorakoa da euskararen

erabilera. Beste sail eta erakunde autonomiadunetan, berriz, euskararen erabilera ez da esanguratsua.

I.2.4.3. Sailen eta erakunde autonomiadunen ahozko barne harremanak

Ahozko barne harremanetan, telefonozko harrerak, telefonozko elkarrizketak, lan bilerak eta harreman

informalak aztertu dira. Telefonozko harreran izan ezik, beste harreman mota guztietan erditik gorakoa

gaztelaniaz egiten dela adierazten dute datuek.

SAILEN ETA ERAKUNDE AUTONOMIADUNEN AHOZKO BARNE HARREMANAK

(EUSKARAZ EGITEN DIREN HARREMANEN EHUNEKOA)

Sailak eta erakunde autonomiadunakTelefonozko

harrera

Telefonozko


Harreman

informalak

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza 60 40 20 75

2. Herrizaingo Saila 46 29 7 18

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila – – – –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila 30 21 18 15

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 50 27,6 7 22,3

6. Industria eta Berrikuntza Saila 43 17 5,5 14

7. Osasun eta Kontsumo Saila 39 20 5 19

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza

Saila55 20 10 12,5

9. Kultura Saila 84 84 60 –

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 80 70 70 70

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 100 25 – 35

12. Euskal Estatistika Erakundea 56 15 0 20

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 98 99 79 71

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal

Erakundea 30 10 5 10

GUZTIRA 59,31 36,74 23,88 31,82

Sailen eta erakunde autonomiadunen artean badago aldea barne harremanetan euskararen erabilerari

dagokionez. Batetik, barne harremanetan euskara batez ere erabiltzen dutenak daude: Kultura Saila,

Emakunde eta Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea. Tartean, erdiak baino gehiagok erabiltzen du euskara


batez ere telefonozko harreran, baina sailen eta erakunde autonomiadunen arteko datuak oso aldakorrak dira

beste hiru arloei dagozkienez. Jaurlaritzaren Lehendakaritzan, Euskal Estatistika Erakundean, eta Ingurumen,

Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Sailean, telefonozko harreran erdiak baino gehiagok ere erabiltzen

du euskara, baina heren batera doi-doi iristen da euskararen erabilera lan bileretan eta harreman informaletan.

I.2.5. Idatzizko komunikazioa

Honako hau da puntu bakoitzean jasotako informazioa:

• Tramitazio telematikoak.

• Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera.

• Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko kanpo harremanak.

• Euskara sortze hizkuntza.

• Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko barne harremanak.

I.2.5.1. Tramitazio telematikoak

Guztira, 6 erantzun jaso dira, eta, horien arabera, sailen eta erakunde autonomiadunen tramitazio guztien

hizkuntza zehazteko garaian, erdiak baino gehiago gaztelaniaz egiten dira, % 62,80.


Sailak eta erakunde autonomiadunakTramitazio





4. Ekonomia eta Ogasun Saila – – – –

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 100 – – –

6. Industria eta Berrikuntza Saila 50 – – –

7. Osasun eta Kontsumo Saila – – – –

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila 10 40 60 0

9. Kultura Saila – – – –

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua – – – –

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia – 5 95 0

12. Euskal Estatistika Erakundea – 0 0 100

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea – – – –

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea – – – –

GUZTIRA 64 11,20 62,8 26


I.2.5.2. Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko kanpoko hizkuntza eskaera

Herritarrekiko harremanetan, sailek eta erakunde autonomiadunek gaztelania % 75,68an erabiltzen

dute, eta euskara, aldiz, % 11 inguruan.

Sailen eta erakunde autonomiadunen arteko harremanetan euskararen erabilera ezberdina da. Horietan,

gaztelaniaren erabilera portzentajearen erdia den arren, euskararen erabilera % 31koa da.

SAILEN ETA ERAKUNDE AUTONOMIADUNEN IDATZIZKO KANPOKO HIZKUNTZA ESKAERA (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunakHerritarrak Beste administrazioak




3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila 26,7 41,5 31,8 28,2 39,5 32,3


5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 10,2 87,2 2,6 11,1 48,8 40,1

6. Industria eta Berrikuntza Saila 0 93,5 6,5 8 54 38



eta Arrantza Saila5 85 10 10 55 35

9. Kultura Saila 34,8 57,7 7,5 34,7 30,6 34,7

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua – – – – – –

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 0 71 29 3,5 70 26,5





GUZTIRA 11,67 75,68 12,65 13,35 55,60 31,05

Sailak eta erakunde autonomiadunak banan-banan hartuta, herritarrak euskaraz batez ere Kultura

Sailera, eta Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailera zuzentzen dira. Kasu horietan euskararen

erabilera da esanguratsuena; dena den, kopurua ez da % 35era iristen.

Eskaera egiten dutenak beste administrazioak direnean, batez ere, gaztelaniaz bidaltzen dituzte idatziak.

Euskara hutsezko erabilera % 50era iristen da Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundean bakarrik.

I.2.5.3. Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko kanpo harremanak

Datuetan ikus daitekeenaren arabera, herritarrei igorritako komunikazioetan erabiltzen da gaztelania

gehien, gaztelaniazkoak eta idazki elebidunak batuz gero. Gaztelania hutsezko komunikazioa % 41


inguruan kokatzen da. Antzeko datuak jaso dira beste administrazioei eta barruko atalei bidaltzen

zaizkienean; horietan guztietan gaztelaniak idatzizko komunikazioaren bi heren inguru osatzen du.

SAILEN ETA ERAKUNDE AUTONOMIADUNEN IDATZIZKO KANPO HARREMANAK:

IGORRITAKO IDATZIZKO KOMUNIKAZIOAK (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunakHerritarrak Beste administrazioak




3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila 2,2 20 77,8 1,6 8,8 89,6


5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 4,2 56,2 39,6 9 33 58

6. Industria eta Berrikuntza Saila 0 74 2,6 0 76 24



eta Arrantza Saila1 60 39 10 25 65

9. Kultura Saila 25,8 24,7 49,5 36,7 13,3 50

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua – – – – – –





Osasunerako Euskal Erakundea 1 83 16 1 89 10

GUZTIRA 7,63 41,38 50,99 6,10 41,01 52,89

Sailak eta erakunde autonomiadunak banan-banan kontuan hartuta, argi ikusten da batzuek herritarrei

zuzentzen dizkieten komunikazio guztiak edo ia guztiak ele bietan egiteko duten irizpidea: Hezkuntza,

Unibertsitate eta Ikerketa Sailak, Euskal Estatistika Erakundeak, eta Jaurlaritzaren Lehendakaritzak.

Erdara hutsez gehien bidaltzen duten saila eta erakunde autonomiaduna dira Industria eta Berrikuntza

Saila, eta Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea, hurrenez hurren. Bestalde,

euskara hutsez gehien bidaltzen dutenen artean, Kultura Saila (% 25,8) da. Besteetan, ia ez dago euskara

hutsezko komunikaziorik.

Beste administrazioekin ere, ele bietan izaten dira harreman gehienak. Gaztelaniaren presentzia oso

handia da gaztelania hutsezko eta ele bietan egindako komunikazioak kontuan hartuta. Euskara gehien

erabiltzen duen saila hemen ere Kultura Saila (% 36,7) da. Beste sailek eta erakunde autonomiadunek

ia ez dute euskara hutsezko komunikaziorik.


I.2.5.4. Euskara sortze hizkuntza

Jaso ditugun erantzunetatik, sailetatik eta erakunde autonomiadunetatik igortzen diren dokumentuetatik

sortze hizkuntza euskara dutenak % 25 dira eta gaztelaniatik euskarara itzulpena egiten dutenak % 57,33.

Horren ondorioz, bada testuetan % 35,23 gaztelania hutsez egiten dena.

Sailak eta erakunde autonomiadunak banan-banan kontuan hartuta, Herri Arduralaritzaren Euskal

Erakundean sortutako kopuru orokorretatik ia % 100 euskaraz dira, beraz, oso kopuru esanguratsua:

Kultura Sailean % 50etik gorakoa. Gaztelaniatik euskarara itzulitako dokumentuak dira gehienbat itzultzen

direnak: Euskal Estatistika Erakundean eta Osalan, Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal-

Erakundean % 100, eta Euskal Herriko Poliziaren Ikastegian eta Osasun eta Kontsumo Sailean % 95.

SAILEN ETA ERAKUNDE AUTONOMIADUNEN IDATZIZKO KANPO HARREMANAK (%)


Euskaraz

sortutako

komunikazioak


komunikazioetatik,

gaztelaniatik euskararako

itzulpenak (%)

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza 0 30

2. Herrizaingo Saila 5 52

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila – –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila – 60

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 31,1 3,6

6. Industria eta Berrikuntza Saila 45 55

7. Osasun eta Kontsumo Saila 5 95

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila – –

9. Kultura Saila 60 30

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua – –

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 2 95

12. Euskal Estatistika Erakundea 0 100

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 90 10

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea 12 100

GUZTIRA 25,01 57,33


I.2.5.5. Sailen eta erakunde autonomiadunen idatzizko barne harremanak

Jasotako datuen arabera, euskara eta gaztelania hutsezko idatzizko barne harreman ofizialen portzentajea

ez dago parekatua; euskaraz % 5,84, gaztelaniaz % 47,75 eta ele bietan egindakoen kopurua % 46,41

dela kontuan hartuta, esan liteke, harreman mota hauetan gaztelaniaren presentzia askozaz handiagoa

dela.

Bost sail eta erakunde autonomiadunek erabiltzen dute gaztelania % 72tik gora: Industria eta Berrikuntza

Sailak, Euskal Herriko Poliziaren Ikastegiak, Ekonomia eta Ogasun Sailak, Ingurumen, Lurralde Plangintza,

Nekazaritza eta Arrantza Sailak, eta Osalanek (Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundeak).

Idatzizko barne harreman ez-ofizialetan, berriz, euskara % 28 inguruan erabiltzen da. Sailak eta erakunde

autonomiadunak banan-banan kontuan hartuta, hainbat ezberdintasun antzematen dira. Herri

Arduralaritzaren Euskal Erakundean izan ezik (% 100), beste guztietan erditik behera erabiltzen da

euskara barne harreman ez-ofizialetan, eta Osalanen % 8 soilik egiten da euskara hutsean.

SAILEN ETA ERAKUNDE AUTONOMIADUNEN IDATZIZKO BARNE HARREMANAK (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunakOfizialak Ez-ofizialak




3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila 1,9 28,8 69,3 –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila 20 75 5 41

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 8 46 46 16,6

6. Industria eta Berrikuntza Saila 0 92 8 13,5

7. Osasun eta Kontsumo Saila 8 63 29 –

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila 0 72 28 14,5

9. Kultura Saila 32 1 67 –

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua – – – –

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 0 75 25 20

12. Euskal Estatistika Erakundea 0 0 100

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 0 0 100 100

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea 2 72 26 8

GUZTIRA 5,84 47,75 46,41 28,07


I.2.6. Langileen prestakuntza orokorra

Euskarazko ikastaroez aparte, langileek jasotzen dituzten gainerako prestakuntza saioetan erabilitako

hizkuntzaren inguruko datu gutxi jaso da. Beraz, ezin da datuen inguruko ondorio nagusirik atera.

Erantzun dutenen artean, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundean izan ezik, beste guztietan gaztelania

nagusi da.


Sailak eta erakunde autonomiadunak Euskara Gaztelania Ele biak

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza – – –

2. Herrizaingo Saila – – –

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila – – –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila – – –

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila – – –

6. Industria eta Berrikuntza Saila – – –

7. Osasun eta Kontsumo Saila – – –

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila – – –

9. Kultura Saila 25 75 0

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 0 90 10

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia – – –

12. Euskal Estatistika Erakundea 0 100 0

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 71 29 0

14. Osalan - Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea – – –

GUZTIRA 21,61 74,91 3,48


I.2.7. Tresna eta aplikazio informatikoak

Esparru honetan programa eta aplikazio informatikoak bi multzotan banatu dira: berariazkoak eta

orokorrak.

I.2.7.1. Berariazko aplikazio eta programak

Datuen arabera, 830 aplikazioetatik 668 daude euskaraz erabilgarri. Erabilgarri daudenen artean

erabilera, berriz, ez da % 6ra iristen. Dena den, erabileraren inguruko datu asko ez dira jaso. Sailen eta

erakunde autonomiadunen artean Euskal Herriko Poliziaren Ikastegiak ez du euskarazko aplikaziorik, eta

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak, eta Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak, berriz,

aplikazio guztiak euskaraz erabilgarri eta lanpostuetan instalatuta dauzkate. Erantzun dutenen artean,

Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak bakarrik dauka euskararen erabilera erditik gora.


Sailak eta erakunde autonomiadunak Aplikazioak guztiraEuskaraz erabilgarri

daudenak (kop.)

Instalatutako

programen euskarazko

erabilera (%)

1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza 8 3 20

2. Herrizaingo Saila 129 61 3

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila 216 216 –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila 39 19 –

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 66 55 –

6. Industria eta Berrikuntza Saila 46 33 –

7. Osasun eta Kontsumo Saila 75 64 –


eta Arrantza Saila30 24 10

9. Kultura Saila 58 57 –

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 32 32 20

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 2 0 0

12. Euskal Estatistika Erakundea 86 77 –



Osasunerako Euskal Erakundea 16 – –

GUZTIRA 830 668 5,18


I.2.7.2. Aplikazio eta programa informatiko orokorrak

Aplikazio orokorren kasuan, erantzun gutxi jaso dira eta horien artean 62 programa identifikatu dira.

Horietatik % 71,43 dago euskaraz eta erabilera heren batera jaisten da.



Programa eta

aplikazio

orokorrak, guztira


egon eta lanpostuetan


(%)

Instalatutako

programen

erabilera (%)


2. Herrizaingo Saila – – –


4. Ekonomia eta Ogasun Saila 18 – –

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila – – –

6. Industria eta Berrikuntza Saila – – –



Arrantza Saila– – –

9. Kultura Saila – – –

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 7 4 1,75

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 2 2 0,4

12. Euskal Estatistika Erakundea – – –

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 8 8 6,16


Euskal Erakundea 1 0 –

GUZTIRA 62 71,43 34,37


I.2.8. Internet eta intranet sareak

Erakundeetako internet sare edo webguneetan zintzilikaturiko edukien % 89 euskaraz erabilgarri dago.



Internet

sareak

euskaraz

Intranetera

euskaraz egin

diren sarrerak

Web orrietako

edukiak euskaraz

Web orrira

euskaraz

egindako bisitak


2. Herrizaingo Saila 50 1 50 –


4. Ekonomia eta Ogasun Saila 100 – 100 –

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila – – 99 4,3

6. Industria eta Berrikuntza Saila 85 – 85 –

7. Osasun eta Kontsumo Saila – – – –


Arrantza Saila 95 40 80 20

9. Kultura Saila – – – –

10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 100 100 100 100

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 80 25 80 20

12. Euskal Estatistika Erakundea 100 – 100 –

13. Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea 100 – 100 –


Erakundea 100 – 100 –

GUZTIRA 89 37,20 88,55 32,86

Intranetaren eta web orrietako edukiari dagokionez, erantzun dutenen artean, Herrizaingo Sailak izan

ezik, besteetan % 80tik % 100era dago euskaraz. Erabilera edukiarekin alderaturik, % 100 mantentzen

da Emakunden. Bestelakoetan, euskarazko sarrerak eta kanpo bisitak oso baxuak dira: laurdenetik

behera jaisten da.

I.2.9. Argitalpenak

Jasotako datuen arabera, argitalpenen % 82 baino gehiago gaztelaniaz egiten dira, gainerakoetan gehiago

egiten da gaztelaniaz euskaraz baino.

I.2.10. Hizkuntza paisaia

Hizkuntza paisaia honelaxe bereizi da: batetik, erakunde barruko hizkuntza paisaia; bestetik,

administrazioaren eraginpeko bide seinaleak.


I.2.10.1. Erakunde barruko hizkuntza paisaia

Sailak eta erakunde autonomiadunak banan-banan kontuan hartuta, elebitasuna da nagusi erakunde

barruko hizkuntza paisaian. Errotulu eta noizbehinkako oharrak euskara hutsez egiten ditu Herri

Arduralaritzaren Euskal Erakundeak.

Tresnerian, elebitasuna nagusi den arren, gaztelania hutsezko erabilera % 50etik gorakoa da sail eta

erakunde autonomiadun hauetan: Euskal Herriko Poliziaren Ikastegian, Kultura Sailean, Herri

Arduralaritzaren Euskal Erakundean, eta Osasun eta Kontsumo Sailean.


Sailak eta erakunde

autonomiadunak




1. Jaurlaritzaren Lehendakaritza 0 0 100 0 0 100 0 0 100

2. Herrizaingo Saila 0 5 95 0 5 95 0 15 85

3. Hezkuntza, Unibertsitate eta

Ikerketa Saila– – – – – – – – –

4. Ekonomia eta Ogasun Saila 0 10 90 0 0 100 0 100 0

5. Etxebizitza, Herri Lan eta

Garraio Saila0 20 80 0 0 100 0 30 70

6. Industria eta Berrikuntza Saila 0 30 70 0 0 100 0 50 50

7. Osasun eta Kontsumo Saila 0 5 95 0 0 100 0 65 35

8. Ingurumen, Lurralde

Plangintza, Nekazaritza eta

Arrantza Saila

0 10 90 0 0 100 0 20 80

9. Kultura Saila 20 0 80 0 0 100 10 80 10

10. Emakunde - Emakumearen

Euskal Institutua0 0 100 0 0 100 0 0 100

11. Euskal Herriko Poliziaren

Ikastegia5 6,5 88,5 6 37 57 25 60 15

12. Euskal Estatistika Erakundea – – – – – – – – –

13. Herri Arduralaritzaren Euskal

Erakundea100 0 0 0 0 100 20 60 20

14. Osalan - Laneko Segurtasun

eta Osasunerako Euskal

Erakundea

0 20 80 0 0 100 0 0 100

GUZTIRA 10,42 8,88 80,70 0,50 3,50 96 4,58 40 55,42


I.2.10.2. Administrazioen eraginpeko bide seinaleetako hizkuntza

Administrazioen eraginpeko bide seinaleetan erabilitako hizkuntzaren inguruko daturik ez da jaso. Izan

ere, sail eta erakunde autonomiadunen eskumenetik kanpo dago bide seinaleetako hizkuntzaren

erabilera.

I.2.11. Iragarkiak, publizitatea eta kanpainak

Iragarki, publizitate eta kanpainetan aldagai hauek aztertu dira: megafonia, publizitatea, iragarki taulak

eta prentsa oharrak. Erakunde guztietan, elebitasuna nagusitzen da, eta iragarki tauletan izan ezik, ez

dago gaztelania hutsaren erabilerarik lau arlo horietan. Euskara hutsaren presentzia ez da oso esanguratsua

(% 1,15).


IRAG

ARKI

, PU

BLIZ

ITAT

E ET

A KA

NPA

INET

AN E

RABI

LITA

KO H

IZKU

NTZ

A (%

)

Saila

k et

a er

akun

de a

uton

omia

duna

k Pr

ents

a oh

arra

k Ira

gark

iak

Iraga

rki t

aula

k Pu

bliz

itate

kan

pain

ak

Meg

afon

ia

Eusk

ara

Gaz

tela

nia

Ele

biak

Eu

skar

aG

azte

lani

a El

e bi

ak

Eusk

ara

Gaz

tela

nia

Ele

biak

Eu

skar

aG

azte

lani

a El

e bi

akEu

skar

aG

azte

lani

a El

e bi

ak

1.

Jaur

larit

zare

n Le

hend

akar

itza

00

100

00

100

00

100

00

100

00

100

2.

Her

rizai

ngo

Saila

50

955

095

00

100

50

95–

––

3.

Hez

kunt

za, U

nibe

rtsi

tate

eta

Iker

keta

Sai

la –

––

––

––

––

––

––

––

4.

Ekon

omia

eta

Oga

sun

Saila

00

100

00

100

– –

–0

010

00

010

0

5.

Etxe

bizi

tza,

Her

ri La

n et

a G

arra

io

Saila

00

100

00

100

00

100

00

100

––

–

6.

Indu

stria

eta

Ber

rikun

tza

Saila

00

100

00

100

00

100

00

100

00

100

7.

Osa

sun

eta

Kont

sum

o Sa

ila0

010

00

010

00

010

00

010

0–

––

8.

Ingu

rum

en, L

urra

lde

Plan

gint

za,

Nek

azar

itza

eta

Arra

ntza

Sai

la0

010

00

010

00

010

00

010

00

010

0

9.

Kultu

ra S

aila

10

090

100

9010

1080

100

90 –

–

–

10.

Emak

unde

- Em

akum

eare

n

Eusk

al In

stitu

tua

00

100

00

100

00

100

00

100

00

100

11.

Eusk

al H

errik

o Po

lizia

ren

Ikas

tegi

a0

010

00

010

00

2575

00

100

––

–

12.

Eusk

al E

stat

istik

a Er

akun

dea

00

100

00

100

– –

–0

010

0–

––

13.

Her

ri Ar

dura

larit

zare

n Eu

skal

Erak

unde

a0

010

00

010

00

010

00

010

00

010

0

14.

Osa

lan

- Lan

eko

Segu

rtas

un e

ta

Osa

sune

rako

Eus

kal E

raku

ndea

0

010

00

010

00

010

00

010

00

010

0

GU

ZTIR

A 1,

15

098

,85

1,15

0

98,8

5 0,

91

3,18

95

,91

1,15

0

98,8

5 0

010

0


I.2.12. Hizkuntza irizpideak diru-laguntzetan

Puntu honetan diru-laguntzak kudeatzerakoan hizkuntza irizpideek duten eginkizuna aztertu da. Hala,

hiru fase bereizi dira: arautzea, aplikazioa eta jarraipena.

Jasotako datuen arabera, hizkuntza irizpideak % 54 inguruan arautzen dira. Alabaina, ez dira kasu

guztietan kontuan hartzen, aplikazio maila % 51 ingurukoa baita. Azkenik, hizkuntza irizpideak diru-

laguntzen araudian arautu eta exekutatzean kontuan hartu diren kasuen erdietan ere, ez zaio irizpide

horien aplikazio mailari jarraipenik egiten.

Diru-laguntzetan hizkuntza irizpideak gehien arautu, aplikatu eta jarraipena egiten duena Kultura Saila da

(% 100). Arautze eta jarraipen altua duten beste sailek eta erakunde autonomiadunek, Hezkuntza,

Unibertsitate eta Ikerketa Sailak, Emakundek, Industria eta Berrikuntza Sailak, eta Herri Arduralaritzaren

Euskal Erakundeak ez dute horien jarraipenik egiten.


Sailak eta erakunde autonomiadunak Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie


2. Herrizaingo Saila 100 – 0


4. Ekonomia eta Ogasun Saila 0 – 0

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 0 0 0

6. Industria eta Berrikuntza Saila 100 10 10


8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila – – –


10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua 83,3 100 10

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia – – –

12. Euskal Estatistika Erakundea 7,5 – –



Erakundea – – –

GUZTIRA 54,53 51,67 15


I.2.13. Hizkuntza irizpideak kontratazio administratiboetan

Diru-laguntzekin egin den moduan, kontratazio administratiboetan ere hizkuntza irizpideen arautze maila,

aplikazio maila eta jarraipen maila aztertu dira.

Kontratazio administratiboak arautzeko garaian, % 81,67an arautzen dira hizkuntza irizpideak. Behin

arautu ostean, % 42,37an izaten dira kontuan kontratua exekutatzean. Azkenik, kontuan izan diren

horien % 11,42ri egiten zaie jarraipena.

HIZKUNTZA IRIZPIDEAK KONTRATAZIO ADMINISTRATIBOETAN (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunak Arautzen dira Aplikatzen dira Jarraipena egiten zaie


2. Herrizaingo Saila 100 – 0


4. Ekonomia eta Ogasun Saila 100 – 0

5. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 100 4,22 4,22

6. Industria eta Berrikuntza Saila 100 10 10

7. Osasun eta Kontsumo Saila 100 – 0

8. Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila 100 – 0


10. Emakunde - Emakumearen Euskal Institutua – – –

11. Euskal Herriko Poliziaren Ikastegia 100 40 –

12. Euskal Estatistika Erakundea 0 – –



Erakundea 100 – 0

GUZTIRA 81,67 42,37 11,42

Sailak eta erakunde autonomiadunak banan-banan kontuan hartuta erantzunak aztertu ondoren, ikus

daiteke arautze maila oso altua dela (% 100), Euskal Estatistika Erakundean (% 0) eta Jaurlaritzaren

Lehendakaritzan (% 0) izan ezik:

Aplikazio maila altuenak, berriz, Kultura Sailak eta Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak dute

(% 100). Gainera, Kultura Sailak jarraipena ere % 100ean egiten duela dio.

Diru-laguntzen kasuan ikusi den moduan, kontratazio administratiboetan ere, hizkuntza irizpideak

sarriago arautzen dira aplikatu eta jarraipena egin baino. Izan ere, arautze portzentajea % 100 duten

sailek eta erakunde autonomiadunek ez dituzte horiek aplikatzen eta ez diete jarraipenik egiten, lehen

aipatutako sailak eta erakunde autonomiadunak izan ezik.


I I . E R A N S K I N A . G A L D E T E G I A K

II.1. Herri administrazioak

ERAKUNDEAREN DATU BILKETA

ERAKUNDEA: -

URTEA: 2012

TXOSTENAREN DATA: 2013/07/17


GALDERA OROKORRAK

Erakundea eta erabilera-plana

2012

Erakundean egin da euskararen erabilera-planik?

Erakundeak badu erabilera-planaren Jarraipen/Kudeaketa Batzorderik?

Egiten al zaio jarraipenik erabilera-planari?

Erabilera-planeko parte-hartzaileak

2012

Erabilera-planeko parte-hartzaileak, guztira:

Erabilera-planean sartuta daude eta euskalduntzen edo alfabetatzen ari dira:

Erabilera-planean sartuta daude eta berariazko prestakuntza, trebakuntza eta bestelakoetanari dira:

Erabilera-planaren eraginpean daude, baina sartzeko zain:

Erabilera-planaren eraginpean daude eta dagozkien funtzio komunikatiboak euskarazgaratzen dituzte:

Erakundeko Hizkuntza Ofizialen Erabilerako Irizpideak

2012

Erakundeko Hizkuntza Ofizialen Erabilerarako Irizpideak finkatuta daude?

Erakundeko Hizkuntza Ofizialen Erabilerarako Irizpideak betetzen dira?


DATUAK ESPARRUKA

Hizkuntza-gaitasuna

Hizkuntza-eskakizunen agiaztapenak areagotu

2012Langileak, guztira:

Derrigortasun-data dute: %

Derrigortasun-data igarota izanik, dagokien hizkuntza-eskakizuna:Egiaztatu dute %

Ez dute egiaztatu %

Derrigortasun-data igaro gabe izanik, dagokien hizkuntza-eskakizuna:Egiaztatu dute %

Ez dute egiaztatu %

Derrigortasun-data ez izanda ere, dagokien hizkuntza-eskakizuna egiaztatu dute: %

Derrigortasun-data izan zein ez izan, dagokien hizkuntza-eskakizuna egiaztatu dute: %

Derrigortasun-data izan zein ez izan, dagokien hizkuntza-eskakizuna baino bat gutxiagoegiaztatu dute: %

Hizkuntza-eskakizunen bat egiaztatu dute: %

Salbuetsitakoen euskararen ezagutza hobetu

2012Salbuetsien kopurua:

Euskaraz lan egiteko maila duten salbuetsiak: %

Arduradun politikoen euskararen ezagutza hobetu

2012Arduradun politikoen kopurua, guztira:


2012Euskaraz ulertzeko gai dira: %

Euskaraz hitz egiteko gai dira: %

Euskaraz idazteko gai dira: %

Euskaraz irakurtzeko gai dira: %

Euskaraz lan egiteko maila dute: %

Ahozko komunikazioa

Erakundearen kanpoko hizkuntza-eskaera

2012Herritarrak direnean harremanetan jartzen direnak, egiten duten hizkuntza:

Euskara %

Gaztelania %

Beste administrazio bat denean harremanetan jartzen dena, erabiltzen duen hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Beste departamentu bat denean harremanetan jartzen dena, erabiltzen duen hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Erakundearen ahozko kanpo-harremanak

2012Telefonoan harrera euskaraz egiten da: %

Telefonoan elkarrizketa euskaraz gauzatzen da: %

Leihatilan harrera euskaraz egiten da: %

Leihatilan elkarrizketa euskaraz gauzatzen da: %

Jendaurreko ekitaldietako euskararen erabilera: %

Erantzungailuan erabiltzen den hizkuntza:Euskara %


2012

Gaztelania %

Ele biak %

Erakundearen ahozko barne harremanak



Erakunde barruko lan-bileretako euskararen erabilera: %

Barruko harreman informaletako euskararen erabilera: %

Erabilera-planaren eraginpeko langileen ahozko harremanak



Leihatilan harrera euskaraz egiten da: %

Leihatilan elkarrizketa euskaraz gauzatzen da: %

Jendaurreko ekitaldietako euskararen erabilera: %

Erabilera-planeko langileen barruko lan-bileretako euskararen erabilera: %

Erabilera-planeko langileen harreman informaletako euskararen erabilera: %

Idatzizko komunikazioa

Erakundearen tramitazio telematikoa

2012Tramitazio telematikoa: %

Tramitazio telematikoan erabili den hizkuntza:Euskara %


2012

Gaztelania %

Ele biak %

Erakundearen kanpoko hizkuntza eskaera

2012Herritarrekiko harremanetan jasotako komunikazioen hizkuntza:

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Beste administrazioekiko harremanetan jasotako komunikazioen hizkuntza: %Euskara%

Gaztelania %

Ele biak %

Erakundearen kanpoko harremanak

2012Herritarrekiko idatzizko harremanetan igorritako komunikazioen hizkuntza:

Euskara%

Gaztelania %

Ele biak %

Beste administrazioekiko idatzizko harremanetan igorritako komunikazioen hizkuntza:Euskara%

Gaztelania %

Ele biak %

Euskaraz sortutako komunikazioak: %

Ele biz hedatu diren komunikazioetatik, gaztelaniatik euskararako itzulpenak: %

Korredakzioz idatzita hedatutako komunikazioak: %


Erakundearen barne harremanak

2012Erakunde barruko idatzizko harreman ofizialetan igorritako komunikazioen hizkuntza:

Euskara%

Gaztelania %

Ele biak %

Erakunde barruko harreman ez ofizialetan euskaraz igorri diren komunikazioak: %

Erabilera planaren eraginpeko langileen idatzizko kanpo-harremanak

2012Erabilera-planaren eraginpeko langileek sortutako komunikazioen hizkuntza:

Euskara%

Gaztelania %

Erabilera-planaren eraginpeko langileek hedatutako komunikazioen hizkuntza:Euskara%

Gaztelania %

Erabilera planaren eraginpeko langileen idatzizko barne-harremanak

2012Harreman formaletan sortutako komunikazioen hizkuntza:

Euskara%

Gaztelania %

Harreman formaletan hedatutako komunikazioen hizkuntza:Euskara%

Gaztelania %

Erabilera-planeko langileen harreman informaletako euskararen erabilera: %


Itzulpenak

Garai bateko itzulpenen komunikazio kalitatea hobetu

2012Komunikazio kalitate egokia duten dokumentuen: %

Gaztelania hutsezko idazkiak: %

Langileen prestakuntza orokorra

Langileen prestakuntza orokorrean euskararen erabilera areagotu

2012Ikastaroak, guztira:

Eskainitako ikastaroetako hizkuntza:Euskara%

Gaztelania %

Ele biak %

Emandako ikastaroetako hizkuntza:Euskara%

Gaztelania %

Ele biak %

Ikastaroetako hartzaile-kopurua:Euskarazkoetan%

Gaztelaniazkoetan %

Ele bitakoetan %


2012Berariazko aplikazio eta programak, guztira:

Euskaraz erabilgarri dauden berariazko aplikazio eta programak: %

Euskaraz erabilgarri egon eta lanpostuetan instalatuta daudenak: %

Instalatutako berariazko aplikazio eta programen euskarazko erabilera: %

Programa eta aplikazio orokorrak

2012Programa eta aplikazio orokorrak, guztira:

Euskaraz erabilgarri dauden programa eta aplikazio orokorrak: %

Euskaraz erabilgarri egon eta lanpostuetan instalatuta daudenak: %

Instalatutako programa eta aplikazio orokorren euskarazko erabilera: %

Internet eta intranet sareak

Intranet sareak

2012Intranet sareko edukiak euskaraz: %

Intranetera euskaraz egin diren sarrerak: %

Internet. Web orriak

2012Web orrietako edukiak euskaraz: %

Web orrira egindako bisitak euskaraz: %

Tresna eta aplikazio informatikoak

Berariazko aplikazio eta programak


2012Argitalpenak, guztira:

Argitaratzen diren aldizkari, liburu, katalogo, DVDen... hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Hizkuntza-paisaia (errotulazio finkoa eta noizbehinkako oharrak)

Erakunde barruko hizkuntza-paisaian euskararen presentzia gehitu

2012Errotulu eta noizbehinkako oharretako hizkuntza:

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Papeleriako hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Tresneriako (fotokopiagailu, kafe-makina,...) hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Administrazioaren eraginpeko bide-seinale

2012Bide-seinaleetako hizkuntza:

Euskara %

Gaztelania %

Argitalpenak

Argitalpenetan euskararen presentzia gehitu


2012

Ele biak %

Herriko izendegiko (toponimia, kale, parke publiko,#) hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Iragarkiak, publizitatea eta kanpainak

Iragarki, publizitate eta kanpainetako euskararen presentzia

2012Prentsa-oharretako hizkuntza:

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Iragarkietako hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Iragarki-taulako oharretako hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Publizitate-kanpainetako hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Megafoniako hizkuntza:Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %


Diru-laguntzak

Hizkuntzaren erabilera kontuan izan diru-laguntzak esleitzerakoan

2012Diru-laguntzetako hizkuntza irizpideen txertatze-maila: %

Diru-laguntzak ematerakoan, hizkuntza-irizpideak betetzen dira: %

Diru-laguntzak eman ondoren, hizkuntza-irizpideen ezarpenari jarraipena egiten zaio: %

Kontratazio administratiboak

Kontratazioaren fase guztietan hizkuntza-baldintzak betetzen direla bermatu

2012Kontratazioetako hizkuntza-irizpideen txertatze-maila: %

Kontratazioak esleitzerakoan, hizkuntza-irizpideak betetzen dira: %

Kontratazioak esleitu ondoren, hizkuntza-irizpideen ezarpenari jarraipena egiten zaio: %


IKUSPEGI KUALITATIBOA


Erakundea eta erabilera-plana:

Indarguneak Ahuleziak

Erabilera-planeko parte-hartzaileak:


Erakundeko Hizkuntza Ofizialen Erabilerako Irizpideak


Hizkuntza-gaitasuna


Ahozko komunikazioa




Itzulpenak






Internet eta Intranet sareak


Argitalpenak


Hizkuntza-paisaia (errotulazioa eta noizbehinkako oharrak)




Diru-laguntzak


Kontratazio administratiboak


Planaren ebaluazio orokorra




II.2. Sozietate publikoak

PLANGINTZALDI AMAIERAKO EBALUAZIORAKO GALDETEGIA

ERAKUNDE PUBLIKOENTZAT (2012)

GALDERA OROKORRAK

Erakundea, erabilera-plana eta parte-hartzaileak

Erabilera plana (euskara plana) ba al duzue? Bai Ez

Nork du euskara gaien ardura?

Euskararen trataera lan-postuak hornitzerakoan

2008-2012 artean lan-eskaintzarik egin da? Bai Ez

Zenbat lan-postutan izan da meritu euskararen ezagutza?

Zenbat lan-postutan izan da derrigorrezko baldintza euskararen ezagutza?

Zenbat lan-postutan ez da kontuan hartu euskararen ezagutza?

DATUAK ESPARRUKA

Hizkuntza gaitasuna

Langileak

Langileak guztira

Euskaraz ulertzeko gai dira %

Euskaraz hitz egiteko gai dira %

Euskaraz idazteko gai dira %

Euskaraz irakurtzeko gai dira %

Euskaraz lan egiteko maila dute %

Arduradun politikoak

Arduradun politikoak, guztira

Euskaraz ulertzeko gai dira %

Euskaraz hitz egiteko gai dira %

Euskaraz idazteko gai dira %

Euskaraz irakurtzeko gai dira %

Euskaraz lan egiteko maila dute %

Ahozko komunikazioa


Herritarrak direnean harremanetan jartzen direnak, egiten duten hizkuntza euskara da %

Beste administrazio bat denean harremanetan jartzen dena, erabiltzen duen hizkuntza

euskara da%


Erakundearen ahozko kanpo-harremana

Telefonoan harrera euskaraz egiten da %

Telefonoan elkarrizketa euskaraz gauzatzen da %

Leihatilan harrera euskaraz egiten da %

Leihatilan elkarrizketa euskaraz gauzatzen da %

Jendaurreko ekitaldietako euskararen erabilera %

Erantzungailuan erabiltzen den hizkuntza

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %



Herritarrekiko harremanetan jasotako komunikazioen hizkuntza

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Beste administrazioekiko harremanetan jasotako komunikazioen hizkuntza

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Erakundearen idatzizko kanpo-harremana

Herritarrekiko idatzizko harremanetan igorritako komunikazioen hizkuntza

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Beste administrazioekiko idatzizko harremanetan igorritako komunikazioen hizkuntza

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Erakundearen barne harremanak %

Erakunde barruko idatzizko harreman ofizialetan igorritako komunikazioen hizkuntza %

Euskaraz sortutako komunikazioak

Ele biz hedatu diren komunikazioetatik, gaztelaniatik euskararako itzulpenak

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %


Langileen prestakuntza orokorrean euskararen erabilera areagotu

Euskalduntze ikastaroak moduren batera (diruz edo ordutan) laguntzen dira? Bai Ez



Internet. Web orriak

Web orrietako edukiak euskaraz %

Web orrira egindako bisitak euskaraz %

Argitalpenak

Argitalpenetan euskararen presentzia gehitu

Argitalpenak, guztira

Argitaratzen diren aldizkari, liburu, katalogo, DVDen… hizkuntza

Euskara %

Gaztelania %

Ele biak %

Hizkuntza-paisaia

Erakunde barruko hizkuntza-paisaian euskararen presentzia gehitu

Errotulu eta noizbehinkako oharretako hizkuntza

Euskara

Gaztelania

Ele biak

Papeleriako hizkuntza

Euskara

Gaztelania

Ele biak

Tresneriako (fotokopiagailu, kafe-makina,…) hizkuntza

Euskara

Gaztelania

Ele biak


Iragarki, publizitate eta kanpainetako euskararen presentzia

Prentsa-oharretako hizkuntza

Euskara

Gaztelania

Ele biak

Iragarkietako hizkuntza

Euskara

Gaztelania

Ele biak

Publizitate kanpainetako hizkuntza

Euskara

Gaztelania

Ele biak

Megafoniako hizkuntza

Euskara

Gaztelania

Ele biak

Kontratazioak

Kontratazioetako hizkuntza-irizpideen txertatze-maila %

Kontratazioak esleitzerakoan, hizkuntza-irizpideak betetzen dira %



Erakundea eta erabilera-plana

Indar-guneak Ahuleziak

Erakundeko Hizkuntza Erabilerako irizpideak (hizkuntza gaitasuna; ahozko komunikazioa; idatzizko komunikazioa; langileen

prestakuntza orokorra; tresna eta aplikazio informatikoak; argitalpenak; hizkuntza-paisaia; iragarkiak, publizitatea eta

kanpainak; kontratazioak)





I I I . E R A N S K I N A . G A L D E T E G I A R I E R A N T Z U N D I O T E N

E R A K U N D E A K

III.1. HERRI ADMINISTRAZIOAK

UDALAK

ARABA

IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

AGURAIN BAI BAI

AIARA BAI BAI

ALEGRÍA-DULANTZI BAI BAI

AMURRIO BAI BAI

AÑANA BAI BAI*

ARAMAIO BAI BAI

ARMIÑON BAI BAI*

ARRAIA-MAEZTU BAI BAI*

ARRATZUA-UBARRUNDIA BAI BAI*

ARTZINIEGA BAI BAI

ASPARRENA BAI BAI

BARRUNDIA BAI BAI

BASTIDA EZ

BERANTEVILLA BAI BAI*

BERNEDO BAI BAI*

BILAR BAI BAI*

BURGELU BAI BAI

DONEMILIAGA BAI BAI

ELCIEGO BAI BAI*

ERRIBERA BEITIA BAI BAI*

ERRIBERAGOITIA BAI BAI*

ESKUERNAGA BAI BAI*


IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

GAUBEA BAI BAI*

HARANA BAI BAI*

IEKORA EZ

IRUÑA OKA BAI BAI*

IRURAIZ-GAUNA BAI BAI

KANPEZU BAI BAI*

KRIPAN BAI BAI*

KUARTANGO BAI BAI*

LA GUARDIA BAI EZ

LAGRÁN BAI BAI*

LANTARÓN BAI BAI*

LANTZIEGO BAI BAI*

LAPUEBLA DE LABARCA BAI BAI*

LAUDIO BAI BAI

LEGUTIO BAI BAI*

LEZA BAI BAI*

MAÑUETA BAI EZ

MOREDA ARABA BAI BAI*

NAVARIDAS BAI BAI*

OKONDO BAI BAI

OYÓN-OION BAI BAI*

PEÑACERRADA-URIZAHARRA BAI BAI*

SAMANIEGO BAI BAI*

URKABUSTAIZ BAI BAI

VITORIA-GASTEIZ BAI BAI

ZALDUONDO BAI BAI*

ZAMBRANA BAI BAI*

ZIGOITIA BAI BAI

ZUIA BAI BAI

Bai*: 2012an onartu dute erabilera plana.


BIZKAIA

Izena≠Galdetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

ABADIÑO BAI BAI

ABANTO Y CIÉRVANA - ABANTO ZIERBENA BAI BAI

AJANGIZ BAI BAI

ALONSOTEGI EZ

AMOREBIETA-ETXANO EZ

AMOROTO BAI BAI

ARAKALDO BAI BAI

ARANTZAZU EZ

AREATZA BAI BAI

ARRANKUDIAGA BAI BAI

ARRATZU EZ

ARRIETA BAI BAI

ARRIGORRIAGA BAI BAI

ARTEA BAI BAI

ARTZENTALES BAI BAI

ATXONDO BAI BAI

AULESTI BAI BAI

BAKIO BAI BAI

BALMASEDA BAI BAI

BARAKALDO BAI BAI

BARRIKA BAI BAI

BASAURI BAI BAI

BEDIA BAI BAI

BERANGO BAI BAI

BERMEO BAI BAI

BERRIATUA BAI BAI

BERRIZ BAI BAI

BILBAO BAI BAI

BUSTURIA BAI BAI

DERIO BAI BAI

DIMA BAI BAI

DURANGO BAI BAI

EA BAI BAI

ELANTXOBE BAI BAI


IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

ELORRIO BAI BAI

ERANDIO BAI BAI

EREÑO BAI EZ

ERMUA BAI BAI

ERRIGOITI BAI EZ

ETXEBARRI BAI BAI

ETXEBARRIA BAI BAI

FORUA BAI EZ

FRUIZ BAI BAI

GALDAKAO BAI BAI

GALDAMES BAI BAI

GAMIZ-FIKA BAI BAI

GARAI BAI EZ

GATIKA BAI BAI

GAUTEGIZ ARTEAGA EZ

GERNIKA-LUMO BAI BAI

GETXO BAI BAI

GIZABURUAGA BAI BAI

GORDEXOLA BAI BAI

GORLIZ BAI BAI

GÜEÑES BAI BAI

IBARRANGELU BAI BAI

IGORRE BAI BAI

ISPASTER EZ

IURRETA BAI BAI

IZURTZA BAI BAI

KARRANTZA HARANA BAI BAI

KORTEZUBI BAI BAI

LANESTOSA BAI EZ

LARRABETZU BAI BAI

LAUKIZ BAI BAI

LEIOA BAI BAI

LEKEITIO BAI BAI

LEMOA BAI BAI

LEMOIZ BAI BAI


IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

LEZAMA BAI BAI

LOIU BAI BAI

MALLABIA BAI BAI

MAÑARIA BAI EZ

MARKINA-XEMEIN BAI BAI

MARURI-JATABE BAI BAI

MENDATA BAI BAI

MENDEXA BAI BAI

MEÑAKA BAI EZ

MORGA BAI EZ

MUNDAKA BAI BAI

MUNGIA BAI BAI

MUNITIBAR-ARBATZEGI GERRIKAITZ BAI BAI

MURUETA BAI EZ

MUSKIZ BAI BAI

MUXIKA BAI BAI

NABARNIZ BAI EZ

ONDARROA BAI BAI

OROZKO BAI BAI

ORTUELLA BAI BAI

OTXANDIO BAI BAI

PLENTZIA BAI BAI

PORTUGALETE BAI BAI

SANTURTZI BAI BAI

SESTAO BAI BAI

SONDIKA BAI BAI

SOPELANA BAI BAI

SOPUERTA BAI BAI

SUKARRIETA BAI BAI

TRUCIOS-TURTZIOZ BAI BAI

UBIDE BAI BAI

UGAO-MIRABALLES BAI BAI

URDULIZ BAI BAI

URDUÑA BAI BAI

VALLE DE TRÁPAGA-TRAPAGARAN BAI BAI


IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

ZALDIBAR BAI BAI

ZALLA BAI BAI

ZAMUDIO BAI BAI

ZARATAMO EZ

ZEANURI BAI BAI

ZEBERIO BAI BAI

ZIERBENA BAI BAI

ZIORTZA-BOLIBAR BAI BAI

GIPUZKOA

IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

ABALTZISKETA BAI EZ

ADUNA BAI BAI

AIA BAI BAI

AIZARNAZABAL BAI BAI

ALBIZTUR BAI EZ

ALEGIA BAI BAI

ALKIZA BAI EZ

ALTZAGA BAI BAI

ALTZO BAI BAI

AMEZKETA BAI BAI

ANDOAIN BAI BAI

ANOETA BAI BAI

ANTZUOLA BAI BAI

ARAMA BAI BAI

ARETXABALETA BAI BAI

ARRASATE BAI BAI

ASTEASU BAI BAI

ASTIGARRAGA EZ

ATAUN EZ

AZKOITIA BAI BAI

AZPEITIA BAI BAI

BALIARRAIN BAI BAI

BEASAIN BAI BAI


IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

BEIZAMA BAI BAI

BELAUNTZA BAI BAI

BERASTEGI BAI EZ

BERGARA BAI BAI

BERROBI BAI EZ

BIDEGOIAN EZ

DEBA BAI BAI

DONOSTIA BAI BAI

EIBAR BAI BAI

ELDUAIN BAI BAI

ELGETA BAI BAI

ELGOIBAR BAI BAI

ERRENTERIA BAI BAI

ERREZIL BAI EZ

ESKORIATZA BAI BAI

EZKIO-ITSASO BAI BAI

GABIRIA BAI EZ

GAINTZA BAI BAI

GAZTELU BAI BAI

GETARIA BAI BAI

HERNANI BAI BAI

HERNIALDE BAI EZ

HONDARRIBIA BAI BAI

IBARRA BAI BAI

IDIAZABAL BAI BAI

IKAZTEGIETA BAI BAI

IRUN BAI BAI

IRURA BAI BAI

ITSASONDO BAI BAI

LARRAUL BAI EZ

LASARTE-ORIA BAI BAI

LAZKAO BAI BAI

LEABURU BAI BAI

LEGAZPI BAI BAI

LEGORRETA BAI EZ


IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

LEINTZ-GATZAGA BAI EZ

LEZO BAI BAI

LIZARTZA BAI EZ

MENDARO BAI EZ

MUTILOA BAI EZ

MUTRIKU BAI BAI

OIARTZUN BAI BAI

OLABERRIA BAI BAI

OÑATI BAI BAI*

ORDIZIA BAI BAI

ORENDAIN BAI BAI

OREXA BAI BAI

ORIO BAI BAI

ORMAIZTEGI BAI BAI

PASAIA BAI BAI

SEGURA BAI BAI

SORALUZE-PLACENCIA DE LAS ARMAS BAI BAI

TOLOSA BAI BAI

URNIETA BAI BAI

URRETXU BAI BAI

USURBIL BAI BAI

VILLABONA BAI BAI

ZALDIBIA BAI BAI

ZARAUTZ BAI BAI

ZEGAMA BAI BAI

ZERAIN BAI EZ

ZESTOA BAI BAI

ZIZURKIL BAI BAI

ZUMAIA BAI BAI

ZUMARRAGA BAI BAI

BAI*: 2012an onartu dute erabilera plana.


MANKOMUNITATE, KUADRILLA ETA PARTZUERGOAK

ARABA

IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

AGURAINGO ESKUALDEA BAI BAI

AIARAKO KUADRILLA BAI BAI

AIARAKO S.P.E.I.S. PARTZUERGOA EZ

AÑANAKO KUADRILLA BAI BAI

ARABAKO ERRIOXAKO URKIDETZA BAI EZ

ENTZIAKO ETA ITURRIETAKO PARTZUERGOAK EZ

GUARDIA-ARABAKO ERRIOXAKO KUADRILLA BAI BAI

KANPEZUKO-ARABAKO MENDIALDEKO KUADRILLA BAI BAI

KANTAURIKO URKIDETZA UR PARTZUERGOA (AIARA) EZ

LANGRAIZ OKAKO ADMINISTRAZIO BATZARRA EZ

LEGUTIOKO ADMINISTRAZIO BATZARRA EZ

ZIGOITIKO UR PARTZUERGOA BAI EZ

ZUIAKO KUADRILLA BAI BAI

BIZKAIA

ARRATIAKO UDALEN MANKOMUNITATEA BAI BAI

BERMEOKO ERRAUSLABEAREN MANKOMUNITATEA EZ

BILBAO BIZKAIA UR PARTZUERGOA BAI BAI

BIZKAIA GARRAIO PARTZUERGOA BAI BAI

BUSTURIALDEKO GIZARTE ZERBITZUEN MANKOMUNITATEA BAI EZ

BUSTURIALDEKO UR PARTZUERGOA EZ

DURANGOKO MERINALDEAREN AMANKOMUNAZGOA BAI BAI

ENKARTERRIETAKO UDALEN MANKOMUNITATEA BAI BAI

ENKARTERRIKO UDAL EUSKALTEGIA MANKOMUNITATEA BAI EZ

LEA ARTIBAIKO AMANKOMUNAZGOA EZ

LEA IBARREKO UDAL MANKOMUNAZGOA EZ

MUNGIALDE GIZARTE ZERBITZUETAKO PARTZUERGOA EZ

NERBIOI ITSAS-EZKERRALDEKO MANKOMUNITATEA EZ

TXORIERRIKO MANKOMUNITATEA BAI BAI

URIBE BUTROE ZERBITZU MANKOMUNITATEA EZ

URIBE KOSTAKO ZERBITZU MANKOMUNITATEA BAI BAI

GIPUZKOA

AIZTONDO ZERBITZUEN MANKOMUNITATEA EZ

BIDEBERRI MANKOMUNITATEA EZ


IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

DEBABARRENEKO HERRI EUSKALTEGIEN MANKOMUNITATEA BAI EZ

DEBABARRENA ESKUALDEKO MANKOMUNITATEA EZ

DEBAGOIENA MANKOMUNITATEA BAI EZ

ENIRIO ARALARKO MANKOMUNITATEA EZ

GIPUZKOAKO GARRAIOAREN LURRALDE AGINTARITZA PARTZUERGOA EZ

GIPUZKOAKO UR PARTZUERGOA BAI EZ

HERRI IRAKASKUNTZA MANKOMUNITATEA EZ

LEINTZ UDAL EUSKALTEGIA MANKOMUNITATEA BAI EZ

LOATZOKO UDALEN MANKOMUNITATEA BAI EZ

SAIAZ GIZARTE ZERBITZU MANKOMUNITATEA EZ

SAN MARKO MANKOMUNITATEA BAI EZ

SASIETA MANKOMUNITATEA BAI EZ

TOLOSALDEKO MANKOMUNITATEA EZ

ULI MANKOMUNITATEA BAI EZ

UROLA ERDIKO ZERBITZU MANKOMUNITATEA EZ

UROLA GARAIA MANKOMUNITATEA BAI EZ

UROLA KOSTA MANKOMUNITATEA BAI BAI

URRETXU-ZUMARRAGA EUSKALTEGIA MANKOMUNITATEA BAI EZ

EAE

GIPUZKOA ETA ARABAKO PARTZUERGOA BAI EZ

UDALERRI EUSKALDUNEN MANKOMUNITATEA, UEMA BAI BAI

FORU ALDUNDIAK ETA BATZAR NAGUSIAK

IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

ARABAKO BATZAR NAGUSIAK BAI EZ

ARABAKO FORU ALDUNDIA BAI BAI

BIZKAIKO BATZAR NAGUSIAK BAI EZ

BIZKAIKO FORU ALDUNDIA BAI BAI

GIPUZKOAKO BATZAR NAGUSIAK BAI BAI

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA BAI BAI


EUSKO JAURLARITZA ETA BERAREN ERAKUNDE AUTONOMIADUNAK

IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

JAURLARITZAREN LEHENDAKARITZA BAI BAI

HERRIZAINGO SAILA BAI BAI

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATE ETA IKERKETA SAILA BAI BAI

EKONOMIA ETA OGASUN SAILA BAI BAI

JUSTIZIA ETA HERRI ADMINISTRAZIO SAILA EZ

ETXEBIZITZA, HERRI LAN ETA GARRAIO SAILA BAI BAI

INDUSTRIA ETA BERRIKUNTZA SAILA BAI BAI

ENPLEGU ETA GIZARTE GAIETAKO SAILA EZ

OSASUN ETA KONTSUMO SAILA BAI BAI

INGURUMEN, LURRALDE PLANGINTZA, NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SAILA BAI BAI

KULTURA SAILA BAI BAI

EMAKUNDE - EMAKUMEAREN EUSKAL ERAKUNDEA BAI EZ

EUSKAL HERRIKO POLIZIAREN IKASTEGIA BAI BAI

EUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDEA BAI BAI

LEHIAREN EUSKAL AGINTARITZA EZ

EAEKO KONTRATUEN INGURUKO ERREKURTSOEN ADMINISTRAZIO ORGANOA EZ

HERRI ARDURALARITZAREN EUSKAL ERAKUNDEA BAI BAI

EUSKADIKO AHOLKU BATZORDE JURIDIKOA EZ

LANBIDE - EUSKAL ENPLEGU ZERBITZUA EZ

OSALAN - LANEKO SEGURTASUN ETA OSASUNERAKO EUSKAL ERAKUNDEA BAI BAI

KONTSUMOBIDE - KONTSUMOKO EUSKAL INSTITUTUA EZ

HELDUEN ALFABETATZE ETA BERREUSKALDUNTZERAKO ERAKUNDEA EZ


BESTELAKOAK

EAE MAILAKO ENTITATEAK

IzenaGaldetegia

erantzun dute?

Badute erabilera

planik?

ARARTEKOA BAI EZ

DATUAK BABESTEKO EUSKAL BULEGOA BAI EZ

EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA BAI BAI

EUSKO LEGEBILTZARRA BAI BAI

HAURRESKOLAK PARTZUERGOA BAI BAI

HERRI KONTUEN EUSKAL EPAITEGIA BAI BAI

LAN HARREMANEN KONTSEILUA BAI EZ

HERRI ADMINISTRAZIOEI LOTUTAKO ZUZENBIDE PRIBATUKO ERAKUNDE PUBLIKOAK

ETXEPARE EUSKAL INSTITUTUA BAI EZ

URAREN EUSKAL AGENTZIA BAI EZ

GARAPENERAKO LANKIDETZAREN EUSKAL AGENTZIA EZ

1. Ezezkoak laranjaz markatu dira argiago ikus daitezen

2. Grisez ilundutako gelaxkak, erantzunik ez dugula adierazten dute, eta galdetegiari erantzun ez dioten erakundeen kasuan agertzen dira erabilera planari buruz galdegiten den zutabean

III.2. Sozietate publikoak

• Abra-Getxo Kirol Portua, S.A.

• Araba Garapen Agentzia, S.A.

• Alava Agencia del Agua

• Alokabide

• Amurrio Bidean

• Anoeta Kiroldegia, S.A.

• Arabako Bideak, S.A.

• Arabako Kalkulu Gunea, S.A.

• Arabako Lanak, S.A.U.

• Arabarri, S.A.

• Aramaioko Argindarren Banatzailea, S.A.


• Artxandako Funikularra

• Azkoitia Lantzen, S.A.

• Azpeitia Lantzen

• Azpiegiturak, S.A.U.

• Barakaldo Antzokia

• Beruala, S.A. (Bermeo)

• Bidasoa activa - Bidasoa bizirik

• Bilbao Zerbitzuak

• Burdinbidea, S.A.

• Cedemi, S.A.

• CIMUBISA

• Consorcio S.P.E.I.S. de Ayala

• DEBEGESA

• DEMUPORSA

• Donostia Kultura

• Donostia Turismoa

• Donostia Zinemaldia

• Donostiako Etxegintza (Parvisa barne)

• Donostiako Sustapena

• Donostiako Tranbia Konpainia

• Durango Eraikitzen

• EITB

• Eraldaketa Lehiakorrerako Sozietatea, S.A.

• Erretengibel

• Etxeaukera, S.A.


• Euskadiko Orkestra

• EuskoTrenbideak-Ferrocarriles Vascos

• FICOBA Fundazioa

• Garbitania Zero Zabor, S.M.

• Gasteizko Industria Lurra

• Getaria Lantzen

• Grupo EVE (EVE, CADEM, SHESA, UZESA)

• Guggenheim Bilbao Museo Fundazioa

• Herrigintza, S.A.

• Hileta Zerbitzuak, S.A.

• Ihobe

• IMESA, S.A.

• INDESA 2010, S.L.

• Itsasmendikoi, S.A.

• Kursaal Elkargunea, S.A.

• Meatzaldeko Behargintza, S.L.

• Mercabilbao

• Naturgolf

• Neiker, A.B.

• Oarsoaldea Garapen Agentzia, B.A.

• Oñargi, S.L. eta Merkaoña, S.L.

• Oñatiko Garapen eta Turismo Ajentzia, S.A.

• Oñatiko Ur jauziak, S.A.

• Ordizia Lantzen, S.A.

• Otxandio XXI, S.A.


• PROIMERSA

• PROMOSA

• Sestao Berri 2010, S.A.

• Sociedad Unipersonal de Gestión Urbanistica Eretza, S.A.

• SURBISA

• SURPOSA

• Usoa Lantegia, S.A.U.

• Tolargi

• Tolosa Lantzen, S.A.

• Tolosa Gasa, S.A.

• TUVISA

• Udal Sareak, S.A.

• Urduñako Arkupea, S.L.

• Urduñederra, Urduña Ederra, S.L.

• Visesa

• Vitoria Gasteizko Udal Urak, S.A.

• XXI Zabalgunea Udal Hirigintza Elkartea

• Zarautz Lur, S.A.

• Zierbena Portua, S.A.

• Zierbena Urbanística, S.A.

• Zigoitiko Ur Partzuergoa

• Zumarraga Lantzen

IV. plangintzaldia EUSKARAREN ERABILERAREN …€¦ · 6 IV. PLANGINTZALDIA fi2008-2012(Hamasei...

Documents

Transcript of IV. plangintzaldia EUSKARAREN ERABILERAREN …€¦ · 6 IV. PLANGINTZALDIA fi2008-2012(Hamasei...