Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a...

7
• ostirala 2002ko urtarrilaren 25a Egunkaria Inauteriak «lturen eta Zubieta, Aniz eta Berroeta, Leitza eta Suribilla... asteburuan mozorrotzeko leku ariitz. Jabier Bereau •«lriauterietari mozorrotu egiten gara, ez disfrazatu» j^l l^j Q ^ ^ I ^r^MmmmmJL— m ^ Cb steft»^. s x """^mmammimm*. Herrietako zinema aretoak aspaldi itxi Jzituzten. Herrietan zaila da zinema komertziala iraunkoiiasunez eta .gaurkotasunez pantajlaratzea] Errentagarritasunari begira||zinema industriapikusle uholdealbehaTl du, eta herrietako demografiak ez du horretarjako laguntzenl ; ^S:^w urteotan, baina, zenbait herrietan oraingo film kdmertzialak eskaintzen saiatu dira. Leitza, Etxarri Aranatz, Bera, Doneztebe, Elizondoeta Altsasuko kasuak bildu ditugu.

Transcript of Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a...

Page 1: Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a 2002ko urtarrilare 25n a Egunkaria Inauteriak «lture etn a Zubieta Ani, z eta Berroeta

• ostirala • 2002ko urtarrilaren 25a

Egunkaria

Inauter iak «lturen eta Zubieta, Aniz eta Berroeta, Leitza eta Suribilla... asteburuan mozorrotzeko leku ariitz. Jabier Bereau •«lriauterietari mozorrotu egiten gara, ez disfrazatu»

j ^ l l^j Q ^ ^

I ^r^MmmmmJL— m ^ Cb steft»^. — s x """^mmammimm*. i®

Herrietako zinema aretoak aspaldi itxi Jzituzten. Herrietan zaila da zinema komertziala iraunkoiiasunez eta .gaurkotasunez pantajlaratzea] Errentagarritasunari begira||zinema industriapikusle uholdealbehaTl du, eta herrietako demografiak ez du horretarjako laguntzenl ;^S:^w

urteotan, baina, zenbait herrietan oraingo f i lm kdmertzialak eskaintzen saiatu dira. Leitza, Etxarri Aranatz, Bera, Doneztebe,

Elizondoeta Altsasuko kasuak bildu ditugu.

Page 2: Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a 2002ko urtarrilare 25n a Egunkaria Inauteriak «lture etn a Zubieta Ani, z eta Berroeta

Baztan 'Q' agiria duten landetxe gehiago

Baztarigo bortz laridetxeri eta Uztarrozeko bertze bati kalitatearen

ziurtagiria emari diete

Espainiako Kalitate Turistikoaren Institutuak

kalitatearen 'Q' zeinua eman die Nafarroako sei

landetxeri. Landetxeetako jabeek prestakuntza

berezia jaso dute eskatzen diren betebeharrak

gainditu ahal izateko.

ztarrozeko Casa Choro-millok, Anizko Jauregia I

eta II etxeek, Elizondoko Urrus-kak eta Arizkungo Bozate auzo-ko Lizardiko Borda I eta II etxe-ek, Madrilgo Fitur turismoaren ferian, kalitatearen 'Q' zeinua jasoko dute. Guztiak Mendiko Turismo Mahaiak bultzatutako kalitatearen planean parte hartu dute, 1999. urtetik. Geroztik ahale-gin berezia egin behar izan dute denek kalita-tearen mailarik gorene-ra iristeko.

Gotzone Bakaikoa Li-zardiko Borda landetxe-etako jabea da, eta oso pozik dago kalitatearen ziurtagiria lortuta. «Lan-detxeak ematen digu-narekin bizi gara, gure lanbide bakarra hau da eta, horregatik, erraza-goa da guretzat turista-rekin harreman estua-goa izatea», erran du Bakaikoak. «Etortzen direnean ongietorria egin, behar diren azal-penak eman eta ondo-tik, gure beharra izanez gero, 24 orduetan dei-tzen ahal digute, nahi dutenarentzako. Horrez gain, mendian barrena ibilbideak eta irteerak eskaintzen ditugu».

Bakaikoak azaldu duenez, ka-litatearen zeinua lortzeko, etxe-aren egituran ez dira egin behar

Arizkungo Bozate auzoko Lizardiko Borda landetxeak kal itatearen 'Q' ziurtagiria lortu berri du. • R A K E L G O N I

aldaketa handiak. Batez ere, tu-ristenganako harrera —eta, oro har, tratua— bultzatu behar da. «Guretzat ez da izan oso zaila, jadanik ohitura hori genuelako; hala ere, orain gogo handiagoa-

rekin egin beharko dugu mere-zimendua izaten jarraitzeko».

Dedikazio osoa Landetxe aunitzetako jabeen-tzat bigarren diru sarrera da

turismoa. Gehienek bertze lan-bide bat izan ohi dute. Horrega-tik, zaila da turistari zerbitzu osoagoa eskaintzea. «Dedika-zio osoa eskatzen dizu», dio Bakaikoak. «Batzuetan, bikote-ak direnean batez ere, ez ditugu ikusi ere egiten. Baina, bertzee-tan, orduak pasatzen ditugu

bezeroekin, azalpe-nak ematen: jatetxe-ak, bisitatzeko lekuak, mendiak... Hainbat gauza jakin nahi iza-ten dituzte, eta guk erantzunak emateko prest egon behar dugu».

Kalitatearen 'Q' ziurtagiria lortzeko, etxe bakoitzaren jar-duerak kontuan hartu eta aurrera atera be-har dira. Landetxea-ren informazio guztia, jarduerena eta oro har iriteresa duen guztia-rena dokumentuetan, egon behar du islatua eta turistaren esku egon behar du une oro. Nafarroan egun, denetara, zazpi lande-txek dute kalitatearen zeinua; ziurtagiria lor-

tzen lehena Orondrizko Txan-txo etxea izan zen, Pakita Za-baltzarena. Iazko udan erdietsi zuen.

— R a k e l Goñi

Bilbo

Tslafarrak Botxora

Zenbat Gara elkarteak anto-laturik, bihar Nafar Eguna ospatuko dute Bilbon. Hori dela eta, hirurehun bat lagun joanen dira Urrobi aldetik Bilbora, udan bizkai-tarrek egin zieten bisita itzultzera.

Goizeko hamabietan, Aurizberriko fanfarrearen eta Luzaideko dantzarien laguntzaz, kalejira eginen dute, Albia inguruan. Ordu bietan, lagunarteko herri bazkaria izanen da, Kafe Antzokian (10 euro), eta ondoren, jaia: bertsolariak, Antsobiko buhameak, fanfa-rrea, Luzaideko bolantak, dantzaldia...

Zenbat Gara elkarteak iazko uztailean haurrendako eta familiendako udaldia antolatu zuen Aurizberriko Urrobi kanpinean. Elkarte-koen aburuz, ordukoa «oso esperientzia aberasgarria» izan zen, «hainbat eskualde-

| tako euskaldun askoren | arteko komuneko gune» ; bilakatu baitzen kanpina. i Ondorioz, Zenbat Gara i elkartearen eta bertako jen-i dearen artean, etorkizunean i ekimenak abiarazteko bide-I an, lagunartekoa baino i haratagoko harremana sortu | zen. Hori dela eta, bizkaita-i rrek udan egin zuten gisara, i orain neguan zenbait nafar i (dantzariak, musikariak, kar-I gudunak...) Bilbora joanen i dira bihar, bisita errendatze-i ra. j Zenbat Gara elkartetik i adierazi dutenez, «giro on j eta atseginezkoa izateaz i gain, eraginkor eta bizigarria i den ekimen honetan parte i hartzeko nahia duen edono-j rentzat ateak zabalik daude, i noski, eta ongi etoxri izango j da».

Asier Azpilikueta

mapa mutuak p

PELLO L I Z A R R A L D E

oeta gehiegi omen da munduan kilo-metro koadroko. Begi bistakoa.

Dena den, hori eta antzeko baieztapenak egiten dituen askok beste kontu batzuk ahanzten ditu. Jakin nahi nuke, esate baterako, zenbat historialari dagoen Nafarroan metro koadroko.

Memoria kontua dela diote. Memoria historikoa kome-ni omen zaigu. Historialariak dio herri ezjakina garela eta gezur asko hedatu dela gutaz hemen bertan eta hor barrena. Eta hori konpontzen du afana historialariak.

Asko dira eta marka latzak jarri dituzte. Denen artean lortu dute, konparazio batera, Nafarroako hemeroteka eta artxiboetan edonoren etxean baino hauts gutxiago izatea.

Historialariak iiburu marduletan bildu nahi izaten ditu hainbeste garrantziko ezagutzak. Itsaso hilaren koloreko mapa fosilizatuak gaineratzen ditu eta, hatzarekin marra

Ukuiluak eta leinuak oker bat seinaiatzen duen bitartean, bere irribarreak zera dio: «Honaino iritsi ginen nafarrok». Handiak izan ginen, inondik ere.

Eta izan dira ondorioak. Oroitzen naiz orain dela gutxi arte irri egiten zitzaiola etxeko egongelan tapiz kitch bat eskegitzen zuen proletarioari. Ez zuen hemengoa ema-ten. Izan ere, hemengoa sinetsita zegoen historia franko zeukala erakusteko, eta bere armarriak zituzten zurezko lanak enkargatzen ikasi zuen.

Memoria. Gogoratzen al dugu non jaio ginen? Ez naiz herriaren izenaz ari. Gogoratzen al ditugu gure sukalde-ak, logelak, jantziak...? Eta gure aitona-amonenak? Askori ez zaie erraza. «Eskiatzea ez da garestia», hasi

ziren esaten duela urte batzuk proletarioen seme-alaba asko. '

Bi auto, bi telebisio, eta hiriko eta herriko etxea izateari normata dela irizten diona ezin

oroitu da bere gurasoak eta bere aitona-amonak ukuilura joaten zirela libratzera.

Ez zuten deus, eta dizdira zuen bakarra utzi ziguten: abizena. Eta guk harro erakusten dugu, ez dugu ahantzi-ko. Goyaren astoak ere ez. Hark ere aski ongi ezagutzen zuen bere leinua: astoa lehena eta astoa azkena.

Uholdeak izan diren herrietako hormetan seinaleak eta hitzak izaten dira labratuta: «Honaino iritsi zen ura». Historia da, azken batean. Gure historiak ere beste bat mereziko luke: «Honaino iritsi zen gure gorotza». Alabai-na, etsi egin beharko dugu, ez dugu hori jasoko duen historialaririk aurkituko, historialaria ez baita kiratsaz arduratzen.

Egunkar ia ostirala, 2 0 0 2 k o otsailaren 22a ostirala, 2002ko otsailaren 2 2 a Eyunkaria

Page 3: Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a 2002ko urtarrilare 25n a Egunkaria Inauteriak «lture etn a Zubieta Ani, z eta Berroeta

I p j i 7 r l

Atsoguratuko al zara? Bihar hasi eta asteartea bitartean, leitzarrek iriauteriak ospatuko dituzte

Azkenean heldu dira aurtengo inauteriak Leitzara. Mundu osoan zehar

zabaldurik dauden ospakizunen eskutik, datozen lau egunetan arbaso

zaharren sinismenetara itzuliko dira leitzarrak.

. ! NAUTERIAK, KARNABALAK, ARA-

I tusteak.. . Euskal Herriko bazter guztietan ospatzen diren jaiak ditugu hauexek. Leitzan ohitura handiko ospakizunak dira. Franco diktadorearen ga-raian ere, Euskal Herriko herri askotan inauteriak debekatuta ere, Leitzan beti antolatu izan dira. «Herriko festa ttikiakzirela esaten omen zuten herrian, eta horri esker, inauteriakbeti os-patu izan dira Leitzan», adierazi du Jaione Astibia zinegotziak.

Ospakizunakbihar larunbata-rekin hasiko dira. Arratsaldeko hiru eta erdietan, nahi duena etxez etxe diru eskean joan ahal izanen da, eskaleen moduan. «Lehen, herrian ez zegoen diru-rik inauteriak antolatzeko. Ho-rregatik, jendea herriko etxee-tara joaten zen diru eske, musi-kariei ordaindu ahal izateko. Egun ohitura mantentzen da, baina dirua Aurrera elkartekoei ematen zaie», dio Jaione Asti-biak. Gauean, urtero bezala, Leitzako karrikak eta tabernak jendezbeteko dira.

Igandean, eguerdiko hama-bietan, karrozen desfileak kolo-rez beteko ditu herriko bazter guztiak. «Urtetikurtera gero eta bizilagun gehiagok parte har-tzen du», gaineratu du Astibiak. «Karrozak ikusgarriak izaten di-ra, eta jendeak lan handia egin behar izaten du. Duela hiruzpa-lau urte, hainbesterainokoa zen desfilatzen ari zen jendea, atas-kobat suertatubaitzenherrian»,

Atsoguratuen bazkaria ere

Bihar hasi eta asteartea arte. atsoguratzeko aukera izanen dute leitzarrek. • E L I B E L A U N T O A R A N

eginen da; hau da, herri bazka-ria eskolako jantokian; atsogu-ratu hitzak 'mozorrotu' esan nahi du bertako hizkeran.

Baserritarren ahaleginak

Leitzako inauteriak ohituraz be-teriko ospakizunak dira. Astele-henean, baserritarren txanda izanen da. Goizeko bederatzie-tan, Sakulu, Erreka, Arkixkil eta Gorriztaran auzoetaraino joa-

nen dira leitzarrak diru eta jana-ri eske. «Guk asko estimatzen diegu baserritarrei egun hone-tan egiten duten lana», aipatu du Jaione Astibiak. «Taldeka, jendea baserriz baserri joan ohi da diru eske. Baserri bakoitzak suziria botatzen du, eta horrela badakigu nora joan behar du-gun. Dirua emateaz gain, seku-lako banketeak eskaintzen diz-kigute gure baserritarrek. Egun osoa ematen dugu kanpoan,

etxeko txistorra, solomoa, kro-ketak, txokolate beroa... jaten».

Astearte goizean, Erasote au-zokoei bisita eginen diete,-eta arratsaldean eskolako ume guz-tiak, bat bera ere falta gabe, pla-zara aterako dira desfilean, eta txokolatea hartuko dute. Gaue-ko dantzaldiarekin, leitzarrek agur esanen diete aurtengo inauteriei.

—i* Estibalitz Ortega

S u n b i l l a ®

Karrozeri desfile haridia igandean AZKEN URTEOTAN INDAR HANDIA HARTU DUTE

Sunbillako inauteriek. Gaurdanik igandea bitarte, makina bat ekitaldi izanen dute sunbildarrek inauteriez gozatzeko.

Gaur, ortzirala, bazkaria egiteko, herri-ko gazteak baserriz baserri puska biltzen aterako dira goizean goiz, gosaldu eta gero. Arratsaldean haurren txanda izanen da, eta gauean, emakumeena. Inauteri-ak aitzakia hartuta, ortziralean herriko emakume anitz elkartzen da afaltzera; urtetik urtera indartzen doan ohitura da, gainera.

Bihar ere gazteak eskean ibiliko dira,

ortziralean bezala, zapia gurutzaturik para-tuta eta galtza urdinak eta atorra kuadro-duna jantzita. Baina Sunbillako inauterie-tako egun handia igandea izaten da: goizeko hamaikak aldera karrozen desfilea eginen dute, eta desfileko lehen bi orgeta-koek salda, tortilla pintxoak eta ardoa banatuko dute.

Inguruko herrietako jende anitz bildu ohi da igandean orgak ikustera. Izan ere, sunbildarrek lan ikaragarria hartzen dute inauter ie tarako karrozak pres ta tzen . Azken urteotako joerari segika, albiste itu-rri izaniko gaiek leku berezia izanen dute.

Aniz-bfirroGta •

lnaute ttikienak ANIZ ETA BERROETA BAZTANGO HERRIRIK

ttikienak dira. Basaburuko kuarteleko bi herri hauek 200 bat biztanle izanen dituzte elkarrekin. Bata bestearen ondoan daude, kilometro eskasera, eta, horregatik, inau-teriak elkarrekin ospatzen dituzte.

Gaur etabihar izanen dira jai giroan. Gaur, ostiralarekin, Aniztik ibiliko dira,

txistor, arrautza eta xingar puska biltzen, gauean Anizenbertan afaria egiteko: Bihar goizean akordeoilariaren laguntzaz Berro-etan bilduko dituzten puskak, ordea, gosa-ria egiteko izanen dira. Eta gauean, afaria berriz ere, Berroetako elkartean.

Xabier Larraburu

Eguzki puxka bat Eguzki boteretsuak gauza orotan

marrazten du bere bidea eta eguzki

erloju bat, azken finean, ibilaldi izu-

garri horren laburpen bat besterik

; ezda. Munduan egun bakar batez

| pilatzen eta korapilatzen diren argi

; eta itzal infinituak orratz bakar ba-

: tera eta plano inklinatu bakar bate-

: ra mugatzea da. Badira munduan

j orratzak kopuru neurtezinetan (gu

• geu barne) itzal kopuru neurtezinak

i banatzen dituztenak. Itzal mugiko-

• rrak, gainera.

i Jainkorik balego, esate baterako,

i txinaurriek belar hostoen gainetik

i banatzen dituzten itzaltxo ñimiñoe-

i kin emango zigun ordu zehatza, eta

i txinaurritegiaren kaosari begira,

i «bostak eta hogeita bost dira» esan-

i go luke, edo «goizeko hamaikak ho-

i gei gutxi dira». Jainkorik balego, be-

• lar hosto bakar batekin aski luke.

i Baina jainkorik ez dagoenez, eguzki

i erlojuakasmatubeharizanditugu

i (beste gauza askoren artean) infini-

i tua mugatzearren. (Bikotekideaketa

i maitasuna bera ere, bururatzen zait,

i aukera infinituak mugatzearren sor-

i tu ditugun modu berean).

i Eguzki mugikor eta boteretsu

i hori gure etxean ere sartzen da,

i doike. Etxe alokatu hau argitsua

i dugu. Ez da batere normala, Iruñe-

i ko Alde Zaharreko etxe gehienek

i kobazuloak diruditelako. Aldame-

i neko etxe gehienetan eguzkiaren

i argiak ez du deus ere argitzen. Itza-

i la da nagusi. Eta itzal iraunkor ho-

: rrekin ez dago eguzki erlojurik. Gu-

: rean, jainkoari eskerrak!, eguzkia

: punta batetik bestera sartzen da.

i Orain arratsaldea da. Etxeko sa-

i landagoenzurezkomahaihandiko

i izkinabateaneguzkiakjotzendu.

i Argiak, benetako argi txorrotada

: horrek, arratsalde guztia behar izan

i dumahaiguztiagurutzatzekoeta

i orain mahaiaren azken izkinatxo

: hori, bailara ospelen gainetik men-

i dien puntak argitzen diren antzera,

i argitzen da, urre kolorez, eguzki er-

: loju baten azken ordua balitz beza-

: la. Eta urrezko azken ordu hori ka-

: tuz gainezka dago, katuz bete-be-

i tea, mahai gainean etzanda dagoen

j katuaren buruaz betea. Begiz eta bi-

; botezbetea. Eta ematen duen itzala

: gerora etorriko den gauaren lehen-

: dabizikoorduarenaldarrikapena

i da. Jainkoabanintz, bibotehorien

i itzala seinalatuz, «bederatziaketa

i biminutuetahamaseisegundo»

: esangonuke#

ostirala, 2 0 0 2 k o urtarrilaren 2 5 a Egunkaria

Page 4: Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a 2002ko urtarrilare 25n a Egunkaria Inauteriak «lture etn a Zubieta Ani, z eta Berroeta

iriema ferrietan

Aspaldi, herri anitzetan zinema emanaldi iraunkorrak

eskaintzen zituzten aretoak zeuden; zinematoki parrokialak

batez ere. Zinema, baina, ikusle kopuru handia eskatzen duen

industria da, eta, horregatik, areto horiek herrietatik

desagertuz joan ziren. Azken urteotan, demografiaren arau

horri aurre egiten dioten zenbait ekimen abiatu dituzte

Nafarroan; hala noTa, Leitzan edo Etxarri-Aranatzen.

Leitzako zineko proiektore gela. • P A T R I C I A A S T R A I N / A R G A Z K I P R E S S

Leitza eta Etxarri-

Aranazko zinema

aretoek oraingo film

komertzialak eskaintzen

dituzte asteburuetan

TXARRI-ARANAZKO UDAL ZINEMAN

Una rubia muy legal komedia eskaini-ko dute asteburu honetan. Eta aurrekoan Ni una palabra pantailaratu zuten, Michael Douglasena. Zinema komertziala eskain-tzen dute Etxarri-Aranatzen; Iruñean, Tute-ran edo Lizarran ematen dutenaren berdin-tsua. Apurbat zailago egiten zaie, hori bai.

Etxarrin aspaldi itxi zituztenAralar zine-matokiak. Zinema ikusi nahi izanez gero, Iruñera jo behar zuten etxarriarrek. Aralar zinematokia kultur etxe bilakatu zen, eta duela pare bat urte etxarriar batzuek proiek-tore zaharra martxan jarri zuten berriz. Le-henbiziko haiek zinemaren ardura utzi zu-ten, eta egun, Asier Karasatorre, Inaxio eta Andoni Igoa, eta Maider Unzilla gazteak di-ra arduradunak.

«Uste genuen ez zuela lan askorik ema-nen», erran du Unzillak. «Baina bada lana.

Egunero egin behar da zer edo zer». Eta emanaldi egunetan, gehiago. «Filmak sei edo zazpi bobinatan etortzen dira, eta bata bestearen atzetik itsatsi behar dira», azaldu du Unzillak. «Berez, txandakatzen gara lana egiteko, baina askotan, arduradun guziak egoten gara. Lehen egunean, filma ikusten dugu, eta ondorengoetan, gela batean egoten gara litxarreria poltsak pres-tatzen. Ze, litxarreriarik gabeko zinema ez da zinema».

'Oraingo'f i lmak Filmak Gasteizko Guridi Zinemak ematen dizkie. «Saiatzen gara pelikulak guk aukera-tzen, baina... ez, ez», aitortu du Unzillak. «Hasieran esan ziguten baietz, hamar egun lehenago eskatuz gero, horiek lortzen saia-tuko zirela. Baina, azken finean, beti beraiek jartzen dituzte. Dena dela, oraingo pelikulak

Hirietako zinetoki handietan bezala, herrietakoetan ere gaur egungofilm komertzialak pantailaratzen dituzte. Irudiairanazkoa. • J U A N A N R U I Z / A R G A Z K I P R B S

Wi: ' •• • :: : : :

••••• '•• fi t fi IHll

'Etxarriko zineko

arduradunetako bat'

«Filmak Gasteizko

Guridi Zinemak

ematen dizkigu, eta

nahiko berriak dira

iristen zaizkigun

pelikulak»

dira beti». Oraingo horrek erran nahi du duela hilabete gutikoak direla.

Unzillaren iritziz, herritarren erantzuna oso ona da. Lakuntzatik eta Arbizutik etor-tzen da ikusleren bat, baina gehienak Etxa-rrikoak dira. Ikusle kopurua filmaren arabe-rakoa da. Etxarriko zinema aretoan 278 lagun sartzen dira. Lucia y el sexo filmare-kin bete egin zen. Zinemako arduradunek kontratua dute udalarekin; irabazirik ego-nez gero, eurendako da; lana ez baitute musu truk egiten. Oraingoz, irabaziak dituzte.

Filmak ostegunetik larunbatera pantaila-ratzen dituzte, 22:15ean; eta igandeetan, 20:00etan. Filma haurrendako egokiabada, 17:00etan beste emanaldi bat egiten dute. 14 urtetik beheitikoek 2,50 euro ordaintzen dute sarrera, eta helduek, 3,60; baina Nafa-rroako Kutxako klubetako bazkidea izanez

gero, 2,10 euro bakarrik. Zinema denboral-dia irailetik maiatzera doa. «Maiatzean, egi-ten duen eguraldiaren arabera, lehenago edo geroago bukatuko da», adierazi du Unzillak. «Eguraldi onarekin jendea ez baita zinemara joaten; gelditzen da pla-zan».

Leitzan boluntario taldea Etxarrin bezala, Leitzan ere eguraldi ona egiten duenean herritarrak ez doaz Herri Zinemara. Horregatik, zinema denboraldia urritik Aste Santua bitartekoa da. Funtzio-namendu ezberdina du, hala ere. Udalak erosten ditu filmak eta lokala mantentzeaz ere hura arduratzen da, baina emanaldien kudeaketa hamasei boluntarioko talde batek eramaten du.

«Leitzako parrokiaren zinema izan zena udalak erosi zuen, eta 1991tik zinema ema-

Berako zinekluba BERAKO KULTUR BATZORDEAK HURRENGO HILABETE-

etan zinekluba paratuko du abian, herrian «kalita-teko zinema eskaintzeko». Zineklub horren non-dik norakoak aztertzeko, atzo, lerrook idatzi eta gero, bilera egitekoakziren.

Eskualdeko zinema areto guziak 60ko hamar-kadan desagertu ziren, eta orduz geroztikzine-mak ez du normaltasunez tokirik izan. Lehen, Bie-na izeneko zinematokia zegoen Beran. Duela as-ko itxi zuten, 60ko urteen bukaeran. Dantzaleku bilakatu zen gero, baina segituan bota zuten erai-kina, etxebizitzak egiteko.

Egun, beratarrek Irungo aretoetara jotzen dute zinema ikusteko. Hain zuzen ere, horrekbaldin-tzatu du Beran zinema emanaldiak egiteko mo-

Egunkaria ostirala, 2002ko urtarrilaren 18a

dua. «Irungo multizinemak oso hurbil ditugu, eta horiekin ezin da lehiatu», erran du Berako kultur koordinatzaile Jon Abrilek. «Ezin sartzen ahal ga-ra zirkuitu komertzialean eta zinema iraunkorki eskaini. Horregatik, erabaki genuen zinekluba an-tolatzea, kalitateko filmak emateko». Asmoa dute zinema emanaldiak zikloka antolatzekoa, zuzen-dari, herrialde edo genero jakinen arabera.

Berako Kultur Etxeakzinema emateko beha-rrezkoa den azpiegiturabadu, 2000ko abuztuan Bertizko Turismo Partzuergoarekin batera erosi baitzuten tresneria guzia. 199 ln inauguratutako kultur etxeak emanaldi areto bat du. Lehen, ema-naldi bat egin behar zuten bakoitzean makina alo-katubehar zuten; 2 0 0 0 urtean, 3 5 milimetroko bi proiektore erosteko aukera sortu zitzaien arte. Iruñeko Mikael zinematokietatik kendu behar zi-tuzten proiektoreok, etaberatarrekprezio onean erosi zituzten. Etxarriko zineman helduek 3 , 6 0 euro ordaintzen dute eta haurrek, 2 , 5 0 . • JUANAN JAZKI PRESS

Batzuen ustez, zinema benetako zinema izateko

litxarreriak jaten ikusi behar da. Etxarrin saltzen dituzte. •

J U A N A N R U I Z

/ A R G A Z K I P R E S S

Doneztebeko zinematokia, itxita DONEZTEBEKO UDAL ZINEMATOKIA 1987AN INAUGURA-

tu zuten, eta ordutik, igandero eskaini zituzten fil-mak, azarotik martxora. Baina duela pare bat urte utzi zioten emanaldi iraunkorrak eskaintzeari, uda-lak defizit handia baitzuen urtero, milioi eta erdi pe-zetakoa batzuetan.

«Azkeneko urteetan galerak gogor samarrak izan ziren, eta pentsatu genuen momentuz ixtea», espli-katu du Doneztebeko alkate Miguel San Miguelek. «Kostuak joaten ziren goiti, langileei pagatu behar zitzaien, eta ez zen posible, herri ttikia baikara gu. Jende guti etortzen zen, etafilmak 7 5 . 0 0 0 eta 1 0 0 . 0 0 0 pezeta artean kostatzen ziren. Anitzetan horibera ez genuen biltzen, ezta erdia ere. Proiekto-" rea erabiltzen zuenari pagatu behar zitzaion, leihati-

lan zegoenari, barruan zegoenari... Eta ez zen posi-ble».

Orain, alkateak adierazi duenez, aztertzen ari dira zinema emanaldi iraunkorrak nola paratu berriz martxan; alternatiba baten bila ari dira. Bitartean, zinematokiabestegisabatezibiltzendute. Esatera-ko, Bidasoako Film Laburren emanaldiakbertan izaten dira. Eguberrietan, Erreka elkartearen esku-tik, bospasei film eskaini dituzte. Antzerki emanal-diak eta hitzaldiak ere zinematokian egiten dira. Eta abesbatzak eta txarangak bertan entseatzen dute. Gainera, zinematokiko goiko aldean Doneztebeko musika eskola berriaren egoitza paratzeko lanak ha-siak dituzte. Heldu den urteko eskolakbertan has-tea espero dute.

Asier, Maider, Inaxioeta Andoni, Etxarrikozinemakoarduradunak.* J U A N A N R U I Z / A R G A Z K I P R E S S

naldiek ez dute etenik izan», esplikatu du Joseba Azpirozek, boluntarioetako batek. «Izorraturik zegoen makina bat konpondu eta martxan jarri zuten. 1998an erosi zuten bigarren makina, filma atsedenik egin gabe bota ahal izateko. Orduan eserlekuak berri-tu ziren, eta sala txukundu».

Hasieran, boluntarioek egiten zuten lan zuzenean banatzaileekin. Baina gero bilatu zuten bitartekari bat, eta hark erraztu zituen gauzak, baita filmak prezio hobean eman ere. «Pelikulak ez dira orain Iruñeko karte-lean daudenak, baina bai orain bi hilabete egonak», adierazi du Azpirozek. «Orain karteleran daudenak martxoan-edo ikusiko ditugu guk».

Etxarrin ez bezala, Leitzako zineman ez dute litxarreriarik saltzen. «Azkeneko urte-etan hartzen zuten ardura hori Aresoko azken kurtsoko ikasleek, diru pixka bat ate-ratzeko edo. Baina ez omen zuten askorik ateratzen, eta aurten ez dute egin».

Leitzako zinema aretoak hirurehun bat la-gunentzako tokia du, baina zaila da bete-tzea. Iazko denboraldiko batez bestekoa 72 ikusletakoa izan zen. «Herritarrak ez dira guk nahi adina etortzen», dio Azpirozek. «Eta diru galeraizaten dugu urtero, 2 5 0 . 0 0 0

eta 3 0 0 . 0 0 0 pezeta artekoa. Baina udalak ez du trabarik jarri. Hilabeteetan ematen den zerbitzua da hau, eta defizita da egun batean txaranga bat ekartzearen antzekoa. Hortaz, honekin segitzeko asmoa dago».

Asteburu honetan ez dute filmik pantaila-ratuko, inauteriak direlako. Baina hurrengo-

an El destino eskainiko dute, beti bezala, os-tiralean 22:30ean eta igandean 19:30ean. Sarrerak, 3 euron.

Elizondo eta Altsasuko egitasmoak

Leitza eta Etxarriko etsenpluei jarraiki, bes-te zenbait herritan ere zinema emanaldi iraunkorrak izan nahi dituzte. Elizondon kultur etxe berria egin nahi dute. Udalak lehiaketara atera du proiektuaren idazketa eta esperA dute 2004 urterako zabalik ego-tea, oraindik lursailen bat erosi behar duten arren. Hiru zati izanen ditu eraikinak: 300 bat lagunentzako zinema eta antzerki are-toa, Baztango udal liburutegia eta erakuske-ta aretoa. Beraz, bertan zinema emanaldi iraunkorrak eskaintzeko proiekzio aretoa izanen du kultur etxeak.

Altsasun ere kultur etxe berria izateko bi-dean dira. Domingo Lumbier eskola zaharre-tako orubean hiru solairutako eraikina egin dute. Lanakotsailabukaeran akituko dituzte, baina gero barruko ekipamendu guzia para-tzea faltako zaie. Asmoa dute kultur etxe be-rria urri partera irekitzea. Eta etxe berri horre-tanbiproiekzio areto izanen dira, 300 eta 100 lagunendako. Altsasuko kultur koordinatzai-leak erran duenez, ari dira aztertzen zinemal-di emanaldi iraunkorrak nola antolatu, ez bai-tute kultur etxearen bizitza zinemaren men-pean egoterik nahi. Nolanahi ere, asmoa da-go zinema emanaldiak emateko.

— ^ Asier Azpilikueta

ostirala, 2002ko urtarrilaren 18a Egunkaria

Page 5: Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a 2002ko urtarrilare 25n a Egunkaria Inauteriak «lture etn a Zubieta Ani, z eta Berroeta

Morite Carlotik Juan Kruz Lakasta

Museari, isilik Musik ez. Gidatzea eta gida-tzea ez omen da gauza bera. Galtzea eta gal tzea ere ez. Badira-eta galera duinak eta porrot umiliagarriak —bestela, galde diezaietela M-13az Jaime Mayor Oreja Kixote-ari, eta N i c o l a s R e d o n d o Terreros Sancho Panza des-grazian eroriari—. Musean ez da gauza bera galtzea jokoan guztiz kontzentraturik ari den bikote ja tor raren aurka, ala patxada ederrean solasean ari den harroputz parearen kontra. Ikurrina baino baskoagoa den Gerardo mus bikotekideak hautsontzian utzi puru-punta horren lekuko. Gerardo Car-los Herrera bezain puruzale amorratua da —alderaketa ez zaio gustatuko: Sevillako esata-ria ikaragarri atsegin du, baina taxian ez du jartzen, «gatazkarekiko duen jarreragat ik»—. Alta, egunean ale bakarra erretzen du, hain justu Monte Carlon jokatzen dugun mus partida-koa, lanean, taxian, jakina, ezin duela-ko erre. Hartara, bazkalondoko karta jokoan purua mantso, samurki, musu-ka erre ohi du. Puru-mutxikin txiki bezain ustelgabea, zimurrik gabea, per-fektua laga —utzi hitza ez errepikatze-ko ez ezik, balio dezala bizkaierako esamoldeak TMEO aldizkariko Eus-kaldun despistatuaren kronikei omenaldi xumea egiteko ere— ohi du. Gaur, berriz, puru erdia txiki-txiki egin-da abandonatu duhautsontzian. Hozka txikitu du, amorruaren amorruz. Gerar-

Pedro J. Ramirez, 'Ei Mundo' egunkariko zuzendaria.

do ez da galtzaile txarra, ez eta ni ere, baina gaurkoa gehiegizkoa izan da.

Parer ik bai . Unzukolankidebiren aurka aritu gara lehian. Ez dira nire saile-koak, etxetresna elektrikoen alorreko-ak, baizik eta kiroletakoak. Biok San-t iago Cerveraren igualak dira. Unzu-ko kirol sailak Los niños del Brasii peliku-la ematen du, saltzaile guztiek Osasun kontseilari erregionalistaren klonakbai-tirudite: jaka gris, alkandora urdin argi, gorbata gorri ilun zimurrik gabeak, ile beltz gominaz betea, musu luze zurbila, erraiakbeharbaino gutxiagotan husten dituenaren keinu ernegatua. Saltzaile guztiek jario oparoa izan ohi dute —du-gu—. Unzuko kirol saltzaileek oparoaz

Federico Trillo, Espainiako Defentsa ministroa.

gain, hutsala dute, puztua, garai batean Iruñeko Udaleko zinegotzi eta egun Le-gebiltzarreko parlamentario den alderdi erregionalistako sortzailearen garai ba-teko ustezko amorantearenaren iguala —balio dezala subordinatuz eta zehar-kako aipamenez josiriko esaldiak gehi-garri honetan berean urteetan lan fin be-zain kriptikoa egin duen Motxorroso-lori omenaldi xumea egiteko—. Muse-an aritu garen bitartean, tartartareten-gabean aritu dira.

Hordago . Guserio demonio karte-tan eta kartez aritu garen bitartean, haiek tontamentian hiru partida irabazi dizkigute solasaldi bizian. Hasi bezain pronto, «toki guztietan egiten duten

bezala», Gazteluko plazako aztarna arkeologikoak por-lanez estali beharko lituz-ketela adierazi dute, eta gu irmo, kartetan. Lehen par-tida irabazi eta gero Mi-g u e l S a n z e n «karisma ikaragarria» goraipatu du-te, eta gu tinko, kartetan. Hirugarren partida irabazi dutelarik mutil-lagunare-kin ezkondu den Norvegia-ko ministro homosexuala-ren lepotik barrezka hasi dira. Biotako batek «imaji-natu F e l i p e G o n z a l e z eta Boris Izagirre ezkon-duta» bota duenean, Gerar-dok, kartetan irabazteko itxaropena galduta, eztan-da egin du, eta dialektika homofoboan hordagoa bo-

ta: «Norvegiako ministroa eskuindarra da; beraz, Federico Trillo eta Pedro J. Ramirezen ezkontza imajinatu be-harko zenukete, edo Miguel Sanz eta Serafin Ramirezena». Barre egiteari utzi gabe, goi kargu erregionalista he-terodoxoaren kalko genetikoetako ba-tek hordagoa onartu du: «Imajinatzen hasita, Arnaldo Otegi eta Klaudio Landa ezkontzen imajina ditzakezu». Akabo: kartetan eta sorgin gurpil ho-mofoboan galtzaile. Gerardo atzera egiten hasi da, ongi legokeela eta ho-mosexualek heterosexualek adina es-kubide eduki behar dituztela azaltzen, beranduegi, ezbaitu aurrera egiterik izan, kirol zapata saltzaileenbarre alga-rek gailenduta.

Enrike Diez de Ultzurrun

Iruinarria «Ateratzen ari den lur hori oso ona duk garia ereiteko».,Anbrosiok erraha da, eta, Anbrosiok badaki, Mendillorriko galsoroetako nekazaria izan baitzen jubilatu arte. Duela 20 urtetik honat, Gazteluko plazako ibilkari nagusia da. Negu gorrian, Cafe Iruña-raino iristen den eguzki izpirik zuriena ere hartzen du, alde hori baita ipar beltzaren astin-duak goxatzen dituen bakarra. «Iruñea osoan, aztarrika hasi eta tufarria baizik ez duk ateratzen, harri urdin hori, eta, hemen, to, hara lur hori. Baten batek botako zian».

Iragan uztailaz geroztik, bizimodua al-datu zaio Anbrosiori eta bera bezalako jubilatu guztiei. «Ezin itzulirik eman pla-zari» eta oso haserre daude metalezko hesiarengatik. «Hesi batekin aski ziaten,

baina zer uste zuten, barnekoa ikusi gabe etsita geldituko ginela ala? Bai zera!». Izan ere, hamaika balkoi probatu ondoren, obrak oso ongi ikusten dira Al-kartetxeko bigarren solairutik —«gorago ez, etxea habetua baitago. Gutxifia»—, Patxi Atozki luthierraren kaleriatik eta Goia-Zenborain senar-emazteen etxetik. Diputazioaren bal-koiak ere ez dira txarrak, baina herriko foruzain adiskidea jubilatu berri da eta ez dute sartzerik, «...eta ezgaudeksasoian Itoizkoak bezala eskalatzen hasteko».

«Onena litzateke, barrenetik ikustea, baina egunero sarrera galarazi zigutek». Jubilatuei bai, baina ez, ordea, Corpas Mauleonen familiari, ezta Mezkiriz ande-reari ere, baina azken hori arkeologoa da, jakina. Bitxia izan zen nola sartu zen

Gazteluko plazako lanetan aurkituriko iruinarria

udazkeneko euriakhasi zirenean. Bazi-rudien Afrika beltzera safari egitera ziho-ala, salakot eta guzti jantzita. Hiruzpalau langileren artean airean eraman zuten, lokatzak ez itzaltzeko andereak belaune-taraino zeramatzan bota beltzen distira. Obretako buruak honela egin omen zion diosala: «Doctora Mezkiriz, supongo».

Mezkiriz anderea, orain, egunero dabil arkeologi hondarren artean, iruinarria

agertu zenetik, bereziki, eta, < Anbrosio eta koadrilakoak o | ere bai. «Semeak enkargua S eman zidak, erne ibili eta | bazter guztiak ongi begira-| tzeko». Anbrosiok berak

zabaldu du Gazteluko plazan semearen teoria, hiriburua-ren izena nondik heldu den betiko argitzen duena. «'lru-ñea' 'iruinarritik' zetorrek.

'Iruinarriak' bere bigarren hitza galdu zian, 'harria', alegia. Eta 'iruina'-tik, ba, 'Iruin' edo 'Iruñea' atera duk». Anbrosiok eta adiskideek, gainera, uste dute, zerbait euskaraz agertuko dela idatzita edota baten batek agerrarazi beharko lukeela. Horregatik, «zeren zain daude hiriko euskaltzaleak seku-lan egin den ekintzarik zoragarriena egiteko?».

Egunkaria ostirala, 2 0 0 2 k o urtarrilaren 18a ostirala, 2002ko urtarrilaren 18a Egunkaria

Page 6: Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a 2002ko urtarrilare 25n a Egunkaria Inauteriak «lture etn a Zubieta Ani, z eta Berroeta

Jsibi r li r siu ITURETMGO JOALDUNA

«mautertetaii moioirotij % l 1 ^ I f ^ 4

egitenj çjara, ez disTraiatu» R J UROPAKO INAUTERIRIK ZAHA-

E-i rrenetakoak dira Ituren eta Zubietakoak. Jende anitzbil-tzen da azkeneko urteetan, eta aiirten ez da izanen salbuespe-na. Ituren eta Zubietako biztan-leek mozorroak prest dituzte, eta bihar jantzi- eta asteartera arte ez dituzte kenduko. • Inauteririk antz inakoe-

n a k dira I turen e t a Zu-bietakoak. Garai batean beza la ospatzen dira? Bai, berdintsu,. baina diferen-

tziakbadaude. Gaur egun jende gehiago etortzen da ikustera, fama handiagoa dute. Parte-hartzaileak ere gehiago dira orain, joaldunak anitz gehiago dira. Lehen joare guti izaten zen, eta, ondorioz, joaldun guti ateratzen zen. Gaur den egune-an nahi hainbertze joare eta traste bada. Hori ez da arazoa. Mozorroak ere lehen egi-ten ziren, eta orain ere bai. Hori berdintsu dago, dife-rentzia joaldunetan dago. • Jende anitz etortzen

da Ituren e ta Zubie-t a k o i n a u t e r i e t a r a . A n i t z e n t z a t ikusk i -z u n i t x u r a h a r t u a du. Nola b iz i tzen du-zue barrenetik? Guri ez zaigu inporta

ikuskizun edo desfilea iza-tea guk ongi pasatzen ba-dugu. Nikjoareekin disfru-tatzen dut betiro. Baina jendeak errespetatu egin behar du hemengo inaute-ria. Batzuek nahi duten guztia egiten dute, joaldu-nen artean sartu... eta hori ez da ona. • J o a l d u n a k d ira

inauterietako prota-goni s tak , ba ina gai-n e r a k o m o z o r r o e k ere b a d u t e g a r r a n -tzia, ez? Bai, duda gabe. Hemen

jendeak inauteriak joaldu-nekin lotzen ditu. Ez da orga eleganterik egiten, gauza zaharragoak egiten dira. Inauterietan mozo-rrotu egiten gara, ez disfra-zatu, etxeko arropa zaha-rrak erabiliz, zakuak... mo-zorrotu egiten dira. Berezko inauteria da.

Jabier Bereau Iturengo joaldunetan zaharrena da. Beti ezagutu ditu herrian joaldunak, eta aurten ere aterako da, ttiki-ttikitandik egin duen moduan.

Egun bereziak dira inauterietakoak, eta herriaren elkartasuna da egun hauetan gehien estimatzen duena.

• J e n d e a r i z i r i a s a r t z e a da i n a u t e r i e t a k o e z a u -garri nagusietakoa. Jen-d e a r e n u h o l d e h o r r e n e r a g i n e z g e r t a t z e n da , e ta horrela i zan da beti? Inauter iaren berezkoa da

hori. Garai batean aizturra luze batzuen gisakoekin ateratzen ziren leihoetan zeuden atso-" ak uxatzeko. Orain bizpahiru urte berriz atera zituzten, baina hori aspaldikoa da. Hartza, jen-

dea uxatzea beti-betiko kon-tua da. • Iturendik Zubietara e ta

Z u b i e t a t i k I t u r e n e r a e g i t e n d i t u z u e n i b i l b i -d e a k d ira e z a g u n e n a k j e n d e a r e n t z a t , b a i n a hori b a i n o g e h i a g o eg i -t en duzue , ezta? Oinez egiten dugu joan-eto-

rria, nahiz herrira bueltatzea autoetan egiten dugun, bertze-lakoan luzeegi eginen zitzai-

gun. Anitzez ere jende gehiago a tera tzen da gaur egun, eta janzten denbora gehiago pasa-tzen dugu. Herrian buelta bat eman, salda hartu, eta berriz ere herrian buelta bat ematen da. Guk salda hartzen dugun bi tar tean mozorroak jendea xixatzen ibiltzen dira. Otor-duek ere berebiziko garrantzia dute, dudarik gabe. Txekor bat hiltzen dugu, eta larunbatean hasi eta asteartea bitarte jaten dugu hori herriko elkarte bate-an. • Zein da unerik po l i t ena

edo hunkigarriena? Denak dira politak, inaute-

riak direlako bestarik polite-

«Inauteriak berezkoa du jendeari ziria sartzea. Garai batean aizturra luze batzuen gisakoekin ateratzen ziren, leihoetako atsoak uxatzeko»

nak, baina agian giroa nabar-mendu beha r da. Herriko elkartasun hori polita da, elka-rrekin bazkal tzen dugu, eta egun osoa herritarrek batera pasa tzen dugu. Urte osoan gertatzen ez dena gertatzen da inauterietan. • I n a u t e r i e t a n e z e z i k ,

urte osoan ikus dai tezke j o a l d u n a k h a n - h e m e n b e s t a g i r o a n . Z e r g a t i k lortu du inauteritik kan-p o ere h o r r e l a k o arra-kasta j oaldunak? Zergatia zein den ez dakit.

Besta girorako, desfileak ireki-tzeko, goizeko diana egiteko... hagitz gauza polita da, kolore-tsua eta zalapartatsua. Guretzat erranahi bera du Iturenen egin edo Iturendikkanpo. • A n i t z a t e r a t z e n z a r e t e

urtean zehar? Bakarren bat izaten da, urte

sasoi bakoitzean, baina ez ditu-gu hainbertze ere egiten. • Zu zara joa ldunetan za-

harrena. Gibeletik erre-leboa ziurtaturik dago? Bai, erreleboa ziurtatua dago.

Adinarekin jendea joaten uzten da, baina gibeletik ere gazteak heldu dira. Ni naiz zaharrena, 44 urterekin, eta gazteenak 16 ditu. Gazteek gogoa dute, eta erreleboa badago, horren falta-rik ez dugu, momentuz behinik behin.

—fi» Jon Abril

s o s I a i a

Jabier Bereau 44 urteko iturendarra da. Joaldunen artean bera da zaharrena. baita gehien atera dena ere. Urteko egunik politenak dira berarentzat, eta inauterietatik

herrian dagoen elkartasun giroa maite du gehien. #

Ttiki-ttikitandik atera izan da joaldunekin; ttikien taldean lehenbizi eta helduekin gero. Kontua ere galdua du zenbat urtez atera izan den. Arrakastaren giltza zein den ez daki, baina arrakasta horrek inauterian ez duela eragin handirik izan erran

du. Hala ere, errespetua eskatu dio kanpotik datorrenari. #

Disfrazen aurrean, mozorroak errebindikatu ditu iturendar honek. Mozorroa etxean aurkitutako arropa zahar, larru eta gisakoekin osatutakoa da, eta disfraza

prestatutakoa. Aldea-badagoela uste du, baita giroan ere.

ostirala, 2 0 0 2 k o urtarrilaren 2 5 a Egunkaria

Page 7: Jabier Berea •«lriauterietaru mozorroti egiteu garan …...2002/01/25  · • ostiral •a 2002ko urtarrilare 25n a Egunkaria Inauteriak «lture etn a Zubieta Ani, z eta Berroeta

NAFARROA: Iratxe Monasterioa, 45-13.esk. (irrintzi dorrea) 31011 Iruñea. © 348178078-79 Faxa: 948178077 Posta elektronikoa: [email protected] VVebgunea: www.egunkaria.com/nafarroa KOORDINATZAILEA As ie r Azp i l i kue ta

Egunkaria • ostirala • 2002ko urtarrilaren 25a

Aitor Arotzena

lnauteri klasiko eta modernoak

C ratsun eta Orabidea aldean, bertze he-rri batzuetan bezalaxe, urtearekin eta

euroarekin batera ailegatu ziren Inauteriak. Aste hondar honetan, mendi aldeko Inauteri entzutetsuenak ailegatuko dira: Ituren eta Zu-bietakoak. Asteburua puxka biltzen ibili ondo-tik, astelehenean Zubietako joaldunek bisita eginen diete iturendarrei, bidean Aurtizko jo-aldunak bilduz. Asteartean, bisita bueltatu eginen diete iturendarrek zubietarrei, orain-goan ere bidean duten Aurtizko joaldunak bil-duta.

Joaldunez gatn, narraskeria klase guzieta-rik egiten dituzten mozorroak izanen dira inauteetako protagonista. Inauteri moderno-xeagoak ere ikusgai izanen dira aste hondar honetan. Igandean, azken urteetan hainbat ospe eta arrakasta lortu duten Sunbillako ka-rrozak izanen dira ikusgai, gainezka eginen duten herriko karriketan. Karroza eta mozo-rroa aukeratzea izanen da, hain zuzen, eguno-

; tan aunitzen buruhaustea. Eginen nuke apus-tu hainbat Bin Laden, taliban edo euro ikusiko ditugula karrika bazterretan, telebistako saio arrakastatsuren bateko protagonistekin bate-

| ra.

Bertze jantzi tipikoa erromatarrarena izan ohi da, baina Nafarroako Gobernuak ez luke begi onez ikusiko. UPNkoak haserre daude erromatarrek Nafarroari egin dioten ekarpe-narekin: nola demontre gogoratu zitzaien erromatarrei Iruñeko Gazteluko plazaren az-pian bainuetxea eraikitzea? Gaur egun, enpa-rantza honen obrei buruzko erreferenduma eskatu duten taldeekin bat egin nahi al zuten Julio Cesar eta konpainiak? Noski, erromata-rrek ez zuten autoendako parking-en beha-rrik... Asterixek —eta Yolanda Barcinak— erranen lukeen bezala, zoratuta daude erro-matar hauek. Baina Iruñeko alkatesak eran-tzun egin die lanekin segitzea kritikatzen dio-tenei: parkdngeko lanak egin ez bagenitu, nola jakinen genuke hor azpian zegoen altxorra? Hiriarendako beharrezkoa den aparkalekua egin eta plaza oinezkoendako moldatzeaz gain, historia jakiteko baliagarria izanen dira obrak Honek ez du mozorro beharrik!

M U S I K A

I I r u ñ e a : Escarabajos ta ldeak Txant reako Akelarre ta-bernan joko du, gaur, 21:00etan.

» L a r r a g a : C u e r n o d e C h i v o t a ldeak Ibiza t a b e r n a n j o k o du, gaur, 23:30ean.

» B e r a : A tzokoak a b e s b a t z a k k o n t z e r t u a e s k a i n i k o d u , b i h a r , 2 0 : 0 0 e t a n , K u l t u r Etxean.

H I T Z A L D I A K

> L i z a r r a : E m a k u m e Aber tza-l e o n T o p a k e t a F e m i n i s t e n ondor ioak aurkeztuko dituz-te, gaur, 18:00etan, Emaku-m e Asanbladako lokalean.

I I r u ñ e a : B i h a r , 1 6 : 3 0 e t i k a u r r e r a , F l o r e n A o i z e k i n k a f e - t e r t u l i a e g i n e n d u t e A i t z i n a t a b e r n a n , Ezker Abertzalearen historiaz.

> I r u ñ e a : As te lehenean , J e s u s Altuna arkeologo eta irakas-leak Gure historiaren hasie-ran i z e n e k o m i n t z a l d i a e s k a i n i k o d u , 2 0 : 0 0 e t a n , Erraldoien Txokoan .

I I r u ñ e a : O s t e g u n e a n , J o n A l o n s o i d a z l e a Euskal Karma eta Agur, Darwin bere azken bi l iburuez solas-t a t u k o da , Z a l d i k o M a l d i -kon, 20:00etan.

> Zangoza: O s t e g u n e a n , Ain-g e r u E p a l t z a k N a f a r r o a k o e lebi tasunaz hitz eginen du, Kultur Etxean, 20:30ean.

A N T Z E R K I A

> I r u ñ e a : H o r t z m u g a t a l d e a k Badum mundua haur ren tza-k o l a n a t a u l a r a t u k o d u t e , b i h a r , 1 2 : 0 0 e t a n , M i k a e l a re toan.

> I r u ñ e a : T x a m u s k i n a t a ldeak Mohikano antzerkia i zene-ko he lduen tzako lana eskai-n iko du, a s t e a z k e n e a n , Na-f a r r o a k o Antze rk i Esko lan , 20:30ean.

I K A S T A R O A K

» I r u ñ e a : Otsa i la e t a m a r t x o a b i ta r tean , Gazter ia ren Etxe-an eginen di tuzten ikastaro-e t a n i z e n a e m a t e k o e p e a os t egunean akituko da: eus-kal dantzak, tai-chi, makilla-j e a , e s k u l a n a k e t a p i n t u r a . 14 e t a 30 u r t e b i t a r t e k o e i zuzendu ta daude , e ta matr i-kula 22,30 eu rokoa da.

E R A K U S K E T A K

> I r u ñ e a : J a v i e r G a m e z m e n -d i z a l e a r e n De los susurros del camino i z e n e k o a r g a z -ki e r a k u s k e t a hi la ak i tu ar-t e i z a n e n d a , N a f a r r o a Ki-r o l E l k a r t e a n ( J a r a u t a , 78), as te lehenet ik ost iralera, 19:00etatik 21:00etara .

• B e r a : J u l i o C a r o B a r o j a

Etnograf ia m u s e o a k antola-t u t a , o t s a i l a r e n 2 a a r t e Nafarroa Etnografikoa. Ira-gana gogoan e r a k u s k e t a i z a n e n d a , K u l t u r E t x e a n , a s t e l e h e n e t i k l a r u n b a t e r a , 18:00etatik 20:00etara .

I B u r l a t a - . F e r m i n B i u r r a r e -n a a r t i s t a r e n m a r g o l a -n a k J o a k i n A z k a r a t e kar r i -k a k o ku l tu r a r e t o a n i z a n e n dira, otsai laren 3a arte; aste-a r t e t i k l a r u n b a t e r a , 19 :00e ta t ik 21 :00e t a r a , e t a j a i e g u n e t a n , 1 2 : 0 0 e t a t i k 14:00etara.

I I r u ñ e a : Ado l fo L a h o z a ara-go ia r ra ren m a r g o l a n e n era-k u s k e t a o t s a i l a r e n 8a a r t e i z a n e n d a , H e z k u n t z a D e p a r t a m e n t u k o k l a u s t r o g a i n e k o g a l e r i a n . L a n e g u -n e t a k o g o i z e t a n b i s i t a t z e n ahal da.

> Z a n g o z a : H a i n b a t a r t i s t a g a r a i k i d e r e n l a n g r a f i k o a bi l tzen d u e n Suite Olympic Centennial i zeneko e rakus -keta otsa i laren 12a ar te iza-n e n da, Kultur Etxean, aste-a r t e t i k l a r u n b a t e r a , 19:00etatik 21:00etara.

I B a r a ñ a i n : Izarren herr ia eza-g u t z e k o Planetario bidaia-ria e r akuske t a Kultur Etxe-an izanen da, otsai laren 22a arte.

B E S T E L A K O A K

» I r u ñ e a : N a f a r r o a k o G o i M e n d i E s k o l a k o eski ko la -bora tza i l e iza teko e skae rak aurkez teko e p e a zabalik da. Cu r r i cu lumak Mend i Fede -r a z i o a r e n e g O i t z a n e m a n beha r dira (Paulino Caballe-ro, 13).

Asteko erakusketa

Jon Landa Zer: Jon Landa artista arabarraren olio margolanak; hiriko irudiak.

Non: Ormolu galerian (Paulino Caballero, 42).

Noiz arte: Urtarrilaren 31 arte.

1 E G U N K A R I A