11

Klima aldaketaEskolako Agenda 21

22

1949, TIROL 2000, TIROL

33

Glaziarrak desagertzen…

Itsas maila igotzen…

Mundu osoan zehar 1901-2010 denbora tartean itsasoaren mailak 19 cm gora egin du

44

Uholde euriak handitzen ari diraUholde euriak handitzen ari dira

55

Eta kausa, zein da?

66

77

Berotegi-efektua

Berotegi-efektua klima berotzen duen prozesu natural bat da.

Atmosferan dauden berotegi-efektu gasek (BEG) sortzen dute, batez ere ur lurrunak, karbono dioxidoak CO2 eta metanoak CH4.

Efektu hau, nekazaritzan eta lorezaintzan erabiltzen diren berotegien analogiaz izendatu da.

Vídeo: http://youtu.be/QD-18YqEPVM

Berotegi efektua fenomeno natural eta beharrezkoa da.

Kontzentrazio hori gabe, lurreko tenperatura (-18 °C) izango litzateke.

Berotegi efektua ez da, berez, lurreko biziarentzat mehatxu.

88

Berotegi-efektuko gasen isurketa handiari esker, klimak jasan duen gisa-eraginari KLIMA ALDAKETAKLIMA ALDAKETA deritzogu.

99

KLIMA ALDAKETAREN KAUSAKKLIMA ALDAKETAREN KAUSAK::Efektu AntropogenikoakEfektu Antropogenikoak

Berotegi-efektuko gasen gehikuntza eta planetaren batez Berotegi-efektuko gasen gehikuntza eta planetaren batez

besteko tenperaturaren igoera bi kausei dagozkiebesteko tenperaturaren igoera bi kausei dagozkie::DeforestazioaDeforestazioaCOCO22 gasen isurketaren gehikuntza gasen isurketaren gehikuntza

1010

IPCC-Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Taldea

Arduradun politikoek klima-aldaketaren zergatien, ingurumenean sor ditzakeen ondorioen eta erantzun posibleen informazio-iturri objektiboak behar zituzten.

Behar horri erantzuteko sortu zuten IPCC-Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Taldea Munduko Meteorologia Erakundeak eta Nazio Batuen Erakundeak, 1988an.

Helburua: klima-aldaketari buruzko informazio zientifiko, tekniko eta

sozioekonomiko aproposena era objektibo, ireki eta argian ematea.

Klimaren bilakaerari buruzko ikerketak gainbegiratzen dituzten mundu osoko zientzialariek osatzen dute. Zientzialari horien zeregina da arduradun politikoei aholkuak ematea, eta, horretarako, txostenak argitaratzen dituzte aldian behin.

1111

•Ohiko hiru lantalde eta lantalde berezi bat ditu --berotegi-gasen Ohiko hiru lantalde eta lantalde berezi bat ditu --berotegi-gasen

inbentarioa egiten du azken horrek--.inbentarioa egiten du azken horrek--. http://www.ipcc.ch/home_languages_main_spanish.shtml#.UlD48n__SUkhttp://www.ipcc.ch/home_languages_main_spanish.shtml#.UlD48n__SUk

Orain arte, lau txosten argitaratu ditu IPCCk: 1990, 1995, 2001 eta 2007 urteetan.

Bostgarrena lantzen ari dira. 1. zatia 2013ko irailean atera da.

1212

-Giza eraginaren ebidentzia honek, nabarmen egin du gora aurreko txostenetik .

-Ea segurua gizakiaren eragina izan dela XX mendearen erditik behatutako beroketaren kausa nagusia.

Gizakiaren eragina nabaritu da:

atmosfera eta ozeanoaren beroketa uraren mundu mailako zikloaren aldaketak Elur eta izotzaren kantitatea murriztu egin da Itsasmailaren bataz besteko igoera mundu mailan Muturreko fenomeno klimatikoen aldaketak

1313

KLIMA ALDAKETAREN KLIMA ALDAKETAREN ONDORIOAKONDORIOAK

1414

2007. Otsailean 2007. Otsailean IPCC-ren laugarren txostenaIPCC-ren laugarren txostena

IPCC: Intergovernmental Panel on Climate Change of the United Nations

Mendearen amaierako beroketa globalaren igoera 6,4 °C-koa izan daiteke.

2013. Irailean IPCC-ren bostgarren txostena

- Azken hiru hamarkadak 1850tik Lurrak jasandako beroenak izan dira, hirurak jarraian.

- Baliteke Ipar hemisferioan azken 1.400 urteetan azken 30 urte (1983-2012) beroenak izan direla.

1515

KASKO POLARRAKKASKO POLARRAK

Elur geruzaren murrizketa.Elur geruzaren murrizketa.

Itsasoaren mailaren igoera.Itsasoaren mailaren igoera.

Eguraldiaren aldaketaEguraldiaren aldaketa..

• Klima sistemaren beroketak ez du zalantzarik eta, 1950tik hona, behatu diren aldaketa askok ez dute aurrekaririk azken hamarkadetan ezta milurtetan.

• Itsasoak eta atmosfera berotu dira, elurra eta izotza kantitatean muriztu dira, itsas maila igo eta negutegi efektua sortzen duten gasen portzentajeak ere.

1616

KLIMA ALDAKETAREN KLIMA ALDAKETAREN ONDORIOAKONDORIOAK

Urtzea, bereziki Urtzea, bereziki permafrostarena,permafrostarena, (Izozturik dauden Lurzoruenak (Izozturik dauden Lurzoruenak Siberia, Alaska, Kanada eta Siberia, Alaska, Kanada eta Groenlandiaren tundroak).Groenlandiaren tundroak).

Urtzerakoan lurzoruak gordetzen Urtzerakoan lurzoruak gordetzen dituzten azken glaziazioaren dituzten azken glaziazioaren goroldioak eta likenak goroldioak eta likenak deskonposatu egiten dira eta deskonposatu egiten dira eta metano gasa askatzen da.metano gasa askatzen da.

Metanoak duen eragina, berotegi Metanoak duen eragina, berotegi efektuari dagokionez, COefektuari dagokionez, CO22-rena -rena baino 100 aldiz handiagoa da.baino 100 aldiz handiagoa da.

Eraikinak, gasbideak eta errepideak Eraikinak, gasbideak eta errepideak apurtzen dira. apurtzen dira.

1717

1961. urtetik 1992. urtera 1961. urtetik 1992. urtera itsasoaren maila urtero 1,8 itsasoaren maila urtero 1,8 mm igo da.mm igo da.

1993. urtetik 2003. urtera 1993. urtetik 2003. urtera itsasoaren maila urtero 3,1 itsasoaren maila urtero 3,1 mm igo da.mm igo da.

- Mundu osoan zehar 1901-2010 denbora tartean

itsasoaren mailak 19 cm gora egin du.

( tokian tokiko 17cm eta 21 cm bitartean )

ITSASOAREN MAILA

Bideo: Klima-aldaketa Euskal Herrian: itsas mailaren igoera

1818

Atmosferako karbono dioxidoa (CO2), metano eta nitroso oxidoa kontzentrazioek izugarri egin dute gorantz, azken 800.000 urte sekulan izandako mailara iritsiaz.

Honekin batera itsasoa azidotu egin da nabari, isuritako CO2 honen %30 xurgatu egin duelako.

1919

- Ozeanoko uren azidifikazioa eta koralezko arrezifeen suntsipena.- Ozeanoko uren azidifikazioa eta koralezko arrezifeen suntsipena. - Koralek kostaldeak babestu egiten dute eta hainbat espezien bizilekuak dira.- Koralek kostaldeak babestu egiten dute eta hainbat espezien bizilekuak dira.

KORALEN KORALEN SUNTSIPENASUNTSIPENA

2020

Planetaren biztanle gehienak kostaldean Planetaren biztanle gehienak kostaldean daude… pertsona asko desplazatuak daude… pertsona asko desplazatuak izango dira.izango dira.

2121

Zirkulazio termohalina Zirkulazio termohalina Tropikoko ura, gazia eta beroa, antartiko zonaldera

joaten da, bertan hoztu egiten da eta, ondorioz, bere dentsitatea handitzen delako, sakonera handira ondoratzen da.

Era berean ozeanoko sakonera handiko ura ere desplazatzen da, berotu eta atlantikoan azalarazten da. Horrela zikloa berriro hasten da.

2222

Tenperaturaren igoerak glaziarren urtzea dakar.

Ozeanoetara heltzean, glaziarren eta poloetako ur gezak dentsitatea jaisten du…

… eta ondorioz zirkulazio termohalina moteldu edota kolapsatu egin daiteke.

• Ozeano globala XXI. mendean zehar jarraituko du berotzen.

• Beroa ur azalatik sakonetara sartu eta ozeanoaren zirkulazioa eragingo du.

2323

LehorteakLehorteakSute handiakSute handiakUrakanak Urakanak Uholde euriakUholde euriakLubiziak...Lubiziak...

SEKULAKO SEKULAKO FENOMENO FENOMENO ATMOSFERIKOAK ATMOSFERIKOAK Klima epelduz doan neurrian ebaporazioa ere gorantz doa eta, ondorioz, euriteak eta erosioa.

2424

Higadura eta desertifikazioa Higadura eta desertifikazioa

2525

Eguneko gehiengoko tenperaturak 5 eta 8 gradu artean igoko dira Eguneko gehiengoko tenperaturak 5 eta 8 gradu artean igoko dira Espainian, Portugalen eta Europaren hegoaldeko beste Espainian, Portugalen eta Europaren hegoaldeko beste herrialdeetan ereherrialdeetan ere

LehorteakLehorteak Bero-olatuakBero-olatuak Uztak jeitsiko diraUztak jeitsiko dira

2626

Ura premia handituUra premia handitu

2727

FLORA eta FAUNA

Espezie batzuk beraien habitat utzi egin beharko dute.

Egun Europako hegoalde mediterraniarrean dauden espezien %60-80 desagertu daiteke baldin eta 1,8 gradu zentigradoko igoera gertatzen bada.

2828

Baldintzen aldaketek dakarkiekeen suntsipena sahieztearren, beste batzuk emigratu egin behar izan duten heinean…

FLORA eta FAUNA

2929

…besteren batzuk hedatu daitezke…

3030

GAITZAK ZABALDUGAITZAK ZABALDU

Beroketa global honek Beroketa global honek fauna eta floraren fauna eta floraren banaketa aldatuko du banaketa aldatuko du planetan. planetan.

Ondorioz, animali Ondorioz, animali hauetako batzuk hauetako batzuk eramaileak izanik, eramaileak izanik, gaixotasun batzuk gaixotasun batzuk hedatuko dira.hedatuko dira.

3131

ELIKADURAELIKADURA Tenperaturen igoerak murriztuko du Tenperaturen igoerak murriztuko du nekazal nekazal landaketa gehienen landaketa gehienen

produkzioaprodukzioa, baita beraien ura premia handitu ere, honek uraren , baita beraien ura premia handitu ere, honek uraren eraginkortasuna jeitsi araziko du. eraginkortasuna jeitsi araziko du.

Ondorioz eskualdeko Ondorioz eskualdeko uztak uztak jeitsiko dira (%15-20 tartean), batik bat izan jeitsiko dira (%15-20 tartean), batik bat izan daiteke (2050) Sahara aldean eta Egipton.daiteke (2050) Sahara aldean eta Egipton.

Edozein kasotan beroak sortutako estresaren gorakadak eragin Edozein kasotan beroak sortutako estresaren gorakadak eragin negatiboa nabarmenak izango ditu animalien osasunean eta elikagaien negatiboa nabarmenak izango ditu animalien osasunean eta elikagaien ekoizpenean, eta espero da elikagaien balizko faltak eragindako ekoizpenean, eta espero da elikagaien balizko faltak eragindako gatazkakgatazkak areagotzea. areagotzea.

3232

ZER EGIN DEZAKEGU?ZER EGIN DEZAKEGU?

Stop CO2 Euskadi?

3333

Mila eskerMila esker Klima aldaketa mugatzeko, Klima aldaketa mugatzeko, negutegi efektuko gasen murrizketa negutegi efektuko gasen murrizketa nabariak eta jarraituak nabariak eta jarraituak beharrezkoak izango dira.beharrezkoak izango dira.

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-12592/eu/