8/3/2019 La creacin de recursos para educar en diversos contextos. Miguel Maran Ripoll

1/7

Atk}a< Jbcd` Ja}ae ]b~k``

Okfdetdv

1

@a f}dafbe od }df}vkv ~a}a dofa}

de obxd}vkv fketdytkv

eobfd

_}dv fa}aftd}vtbfav od` ebxd}vk d`dft}ebfk r od Betd}edt< `a ameoaefba,

`a mbfboao r `a xk`atb`boao od` fkekfbjbdetk

Fajmbkv vvtaefba`dv odvod d` eafbjbdetk od `a }do od Betd}edt

@a sdm

]dh`dybe vkm}d `kv }dtkv dofatbxkv aetd `av edxav hk}jav od `dft}a

@a dxk`fbe od `a sdm od 1223 a` =>1>

@a dft}a obcbta` de v fketdytk sdm% Behk}jafbe, fkekfbjbdetk, vambo}a

]dtkv dofatbxkv )bejbc}aetdv r eatbxkv obcbta`dv"% @a edxa a`hamdtb|afbe

_}dv fa}aftd}vtbfav od` ebxd}vk d`dft}ebfk r od

Betd}edt< `a ameoaefba, `a mbfboao r `a xk`atb`boao

od` fkekfbjbdetk

De `a odvf}b~fbe od `a ]do od }dodv vd fkjmbeae t}dv fa}aftd}vtbfav dybvtdetdv de

d` jeok obcbta`, ~d}k qd vd afdetae aq< `a ameoaefba, `a mbfboao r `a

xk`atb`boao od` fkekfbjbdetk% Faeok Betd}edt ekv ~d}jbtd affdod} a fketdebokv

d`dft}ebfkv qd kf~ae ~kfk dv~afbk r vd t}aevjbtde a `a xd`kfboao od `a `|, ekv

oajkv fdeta od qd tdedjkv affdvk ej}bfajdetd a jv fkekfbjbdetk qd d`

qd ~kodjkv defket}a} de ea mbm`bktdfa eafbkea`% Dvd affdvk dv ~kvbm`d odvod

fa`qbd} ~a}td de `a qd ek tdeca fkedybe7 d` fkekfbjbdetk dvt a`klaok de e

iambtf`k dt}dk d beodhbebok r ~kodjkv affdod} a dva befk}~k}dboao vb ia``ajkv d`

~etk od det}aoa%

^k} kt}a ~a}td, r de `a kt}a fa}a od `a jkedoa, a jdoboa qd dvd fkekfbjbdetk dv

jv hfb` od a`fae|a} r od fk~ba}, tajmbe dv jv hfb` qd vd ~bd}oa% Dv ~a}aolbfk

qd vdce d` fkekfbjbdetk dxk`fbkea de v hk}ja od hbla}vd r od t}aevjbtb}vd,

8/3/2019 La creacin de recursos para educar en diversos contextos. Miguel Maran Ripoll

2/7

=Atk}a< Jbcd` Ja}ae ]b~k``

}dt}kfdod de `a od fkevd}xa}vd< `kv ~dt}kc`bhkv ~}dibvt}bfkv r `av tam`b``av fke

bevf}b~fbkedv fedbhk}jdv od iafd 4>>> akv vkm}dxbxde fke ~d}hdfta `dcbmb`boao

ikr7 `kv ~d}cajbekv jdobdxa`dv tbdede e vk~k}td v`bok7 `av km}av od `a ~kfa od `a

bj~}deta jaea` dj~`damae e ~a~d` `bm}d od fbokv qd vd fkevd}xa ikr a `a

~d}hdffbe7 od `av bj~}dvbkedv odvod jdobaokv od` vbc`k YBY ra ek vd ~dod odfb} `k

jbvjk% A jdoboa qd f}dfd d` xk`jde od fketdebok, vv vk~k}tdv vke faoa xd| jv

omb`dv%

R q ~kodjkv odfb} od `kv a}fibxkv behk}jtbfkv; ^}bjd}k, qd vd mk}}ae fke `a

jbvja hafb`boao qd vd fk~bae )ek iafd ha`ta eb ea mdea ikcd}a ~a}a qdja} ikr

e `bm}k"7 vdceok, qd vd fkehdffbkeae fke tdfek`kcav r `decaldv qd de ea

cded}afbe ~ko}ae ek `dd}vd )~k} dldj~`k< q hd od` xbodkobvfk betd}aftbxk, devk iafd okv ofaoav;"7 r td}fd}k, qd bca` qd dvte ikr obv~kebm`dv de `a ]do,

jaaea ~dode, de d` jdlk} od `kv favkv, fajmba} od mbfafbe k ob}dftajdetd ek

dybvtb}% Tea od `av avbceat}av ~deobdetdv od `a ]do dv ~}dfbvajdetd ia``a} `a hk}ja

od jaetded} e a}fibxk fke v fketdebok%

Fajmbkv vvtaefba`dv odvod d` eafbjbdetk od `a }do

od Betd}edt

Dvtav t}dv fa}aftd}vtbfav qd id dejd}aok )ameoaefba, mbfboao r xk`atb`boao"

~}dhbc}ae e fajmbk heoajdeta`, qd v~ked a fa~afboao od affdod} a e ja} od

}df}vkv obxd}vkv, `kv fa`dv t}avfbdeode d` hk}jatk fd}}aok od` `bm}k t}aobfbkea` r

ekv ``dxae a` td}}dek od `k befk}~}dk%

@a sdm

De `a ]do ekv defket}ajkv ejd}kvkv fajmbkv, qd vd iae k}bcbeaok de dv~dfba` a`

v}cb} d` vd}xbfbk odekjbeaok Sk}`o Sbod Sdm, k `a sdm, ~a}a am}dxba}% D` ibtk

heoajdeta` de dvta fa}}d}a a `a befk}~k}dboao od `a behk}jafbe dv, vbe ooa, `a

``dcaoa od `a sdm% Dvta ia ~d}jbtbok `a betdc}afbe od tkokv `kv vd}xbfbkv dybvtdetdv

de Betd}edt a `k `a}ck od v ibvtk}ba< de d``a ~kodjkv `dd} a}fibxkv )`k jv va`"7

~d}k ~kodjkv tajmbe vmb}`kv r mala}`kv, fkev`ta} c}~kv od ektbfbav r ~a}tbfb~a}

de d``kv, dexba} r }dfbmb} jdevaldv d`dft}ebfkv r jfiav kt}av fkvav ~a}a `av fa`dv

aetdv d}a edfdva}bk tded} bevta`aoa ea jb}aoa od ~}kc}ajav%

8/3/2019 La creacin de recursos para educar en diversos contextos. Miguel Maran Ripoll

3/7

6Atk}a< Jbcd` Ja}ae ]b~k``

D` ib~d}tdytk< `a ~kvbmb`boao od xbef`a} fa`qbd} ~bd|a od behk}jafbe

@a fa}aftd}vtbfa jv ``ajatbxa od `a sdm dv d` ib~d}tdytk< `a ~kvbmb`boao od xbef`a}

fa`qbd} ~bd|a od behk}jafbe% Faeok _bj Md}ed}v*@dd `a bexdet, mvf edvqdja qd }d~}kold}a `k jdlk} ~kvbm`d `kv ~}kfdvkv od fkedybe od bodav od e

fd}dm}k ijaek, ~dv, fkjk obfd `< `a xbvbe od a sdm qd txd hd a od fa`qbd}

fkva ~ktdefba`jdetd fkedftaoa a fa`qbd} fkva, ~dv `a hefbe od ea jqbea

dv ``dca} a e ebxd` jybjk od ~ktdefba vb ~dod ~}kc}aja}vd ~a}a }d`afbkea}

behk}jafbe befkedya1%

1Md}ed}v*@dd, _%< _dlbdeok `a ]do, ~}`kck od Laxbd} Vk`% Vbc`k YYB< Jao}bo, =>>>%

^a}a dvk, dv edfdva}bk ea hk}ja odvdvt}ft}aoa< a`ck qd

~d}jbta qd ek ``dcd a `a behk}jafbe od jbtao od` `bm}k vbe tded} qd dj~d|a} a

mvfa}`a ~k} `a ~}bjd}a ~cbea, qd d}a de }da`boao fkjk vd betd}aftama aetdv fke

e k}odeaok}%

D` ib~d}tdytk, vkm}d d` qd ra iamae tdk}b|aok Xaeedxa} Mvi )de v f`dm}d a}tf`k

Av sd jar tibeg" r _do Ed`vke, d}a k jv ~a}dfbok a dvd jkok od fkedfta} bodav%

De `kv hk}jatkv aea`cbfkv ~koa odvdvt}ft}a}vd `a `dft}a7 jfikv }dfk}oajkv

dvkv `bm}kv od _bje Jav od fkevt}rd t ~}k~ba ibvtk}ba k, vbe b} jv `dlkv, kt}kv

`bm}kv dy~d}bjdeta`dv< odvod `kv a}tbhbfbkv ~ktbfkv xbva`dv od` ma}}kfk iavta `kv

bexdetkv od` c}~k K`b~k, ~avaeok ~k} ]ard`a od Fk}t|a}% ^d}k d}a a`ck ae jr

`dlaek< ea boda a `a qd `a tdfek`kca ek iama vbok fa~a| tkoaxa od oa} hk}ja%

]dh`dybe vkm}d `kv }dtkv dofatbxkv aetd `av edxav

hk}jav od `dft}a

@av fkevdfdefbav dvte ai% A` avbjb`a} `a `dft}a a` ~devajbdetk, defket}ajkv

fajmbkv det}d `kv jmbtkv aetdv fd}}aokv r aik}a ambd}tkv, ea odvdvt}ft}afbe

behk}jatbxa r ea fkevdfdefba heoajdeta`< `a vdcjdetafbe od `av ~bd|av od dva

behk}jafbe%

R aq xk`xdjkv a kt}k dldj~`k od` aetdfdodetd aea`cbfk< `av km}av od }dhd}defba%

Faoa xd| dv jdekv fkefdmbm`d `a dybvtdefba od e obffbkea}bk de ~a~d` faeok dv

jfik jv vdefb``a `a fkev`ta, jv hfb` bef}djdeta} v fketdebok r jv ma}atk

obvt}bmb}`k% @av km}av od fkev`ta odv~bd|ae r atkjb|ae `a behk}jafbe% Vke d`

~a}aobcja od a mvqdoa fkef}dta7 od k qd ek edfdvbta r ia``a od jkok bejdobatk%

_bdede ea hefbe edfdva}ba% ^d}k fke `a ``dcaoa od `a tdfek`kca r `a sdm, tkok vd

xa ~a}dfbdeok jv a ea cbcaetdvfa km}a od }dhd}defba%

8/3/2019 La creacin de recursos para educar en diversos contextos. Miguel Maran Ripoll

4/7

?Atk}a< Jbcd` Ja}ae ]b~k``

Fkedfta} bodav, qd dv `k qd iafd `a sdm, fajmba tkok< `k qd aetdv d}a aea`cbfk,

fketbek, aik}a dv obcbta`, obvf}dtk7 ra ek iam`ajkv od jatd}bav fkjk d` xbdetk, d`

ab}d, a tbd}}a k d` hdck7 aik}a xajkv ob}dftajdetd a kv tkjkv% Xbdeok kv tkjkv,

ek xajkv a vdetb} d` xbdetk k fketdj~`a} `av ``ajav7 xbdeok `kv }mk`dv, ek xajkv a

xd} d` mkvqd% R d``k tbded `av fkevdfdefbav od `av qd tkokv ekv dvtajkv oaeok

fdeta% Dv e edxk ~aek}aja qd tdedjkv qd a~}deod} a fkekfd} r e detk}ek

fke d` qd idjkv od betd}afta}%

@a dxk`fbe od `a sdm od 1223 a` =>1>

Iam`ajkv od edxav hk}jav od `dft}a r edxav hk}jav od dvf}bt}a% De dvtkv

jkjdetkv, dva sdm qd vd}xa de vv bebfbkv ~a}a fkedfta} bodav )r ~a}a qd d` dftk}`av vbcbd}a a v aetklk, de }dfk}}bokv ~k} vdeod}kv qd vd mbh}fae" tajmbe vb}xd

~a}a betd}fajmba}`av% Dv `k qd a`cekv iae xbvtk fkjk dxk`fbe odvod ea sdm

fkev`tbxa )`a ``ajaoa 1%>" a `a ~a}tbfb~atbxa )`a =%>", de `a qd `kv va}bkv ek vk`k

`dde, vbek qd oba`kcae vkm}d k dok )m`kcv fkjdetaokv", a~k}tae fajmbkv )vbvtdjav

sbgbsbgb" r fkj~a}tde fke jfia jark} hafb`boao ea j`tbto od ~}koftkv tdyta`dv

)aobkv, xodkv, hktkv r tdytkv"%

Dvta dft}a oba`cbfa dv ~kvbm`d, de mdea jdoboa, c}afbav a a atkjb|afbe% Fkedfta}

bodav jdobaetd d` ib~d}tdytk r fkj~a}tb}`av fke `a xd`kfboao a `a qd `a jdetdavbjb`a `a behk}jafbe% Jr }d~}dvdetatbxk od dvta sdm ~a}tbfb~atbxa r atkjb|aoa dv

_sbttd}< jdevaldv od 1?> fa}aftd}dv fkjk ~d}tav ambd}tav a fketdebokv behbebtkv,

fkj~a}tbokv fke amvk`ta bejdobatd| r fkehbc}aokv ~a}a ~kvbfbkea}vd de hk}ja od

tdeodefbav%

@a sdm vkfba` vd a~}kybja de fbd}ta jdoboa a ea hk}ja od jdjk}ba fk`dftbxa, r de

d``k tajmbe }dvbod kt}k jkok od `dft}a< odva~a}dfd `a d}obfbe de `a jdoboa de

qd od`dcajkv de av jqbeav dva jdjk}ba r dva fa~afboao od }d`afbkea} fkefd~tkv%

D` a~krk od `av jqbeav vd fkexbd}td de dvdefba` a `a ik}a od d`amk}a} e obvf}vk,

}dh}dvfa} `dft}av r mvfa} fbtav% Vd }dxa`k}b|a `a fk~ba h}detd a` k}bcbea` )`a fk~ba de

dvd vdetbok, a` tbdj~k qd de d` dtbjk`cbfk< ameoaefba"% D` edxk xa`k} od `a

fk~ba afkj~aa aik}a a` od `a }dd`amk}afbe fkjk }avck dvdefba` de `av edxav

}dt}bfav%

Vb `a sdm ia tdebok de `a ~d}fd~fbe cded}a` okv dta~av od f}dfbjbdetk qd vd iae

odekjbeaok fkjk xd}vbkedv od ~}kc}ajav behk}jtbfkv )1%> r =%>", odmdjkv dvta}

vdc}kv od qd vd fj~`b} d` xbdlk obfik od qd ek iar okv vbe t}dv% Ra vd iam`a od

d``k< od `a sdm 6%>% De q fkevbvtd; Md}ed}v*@dd fkjdetama de 1222 qd tdea e

8/3/2019 La creacin de recursos para educar en diversos contextos. Miguel Maran Ripoll

5/7

4Atk}a< Jbcd` Ja}ae ]b~k``

vdk fke okv ~a}tdv vkm}d d` ht}k od `a sdm% @a ~}bjd}a fkevbvta de `a sdm od`

va}bk qd ~dod fkj~a}tb} d betd}afta} vaeok `av jqbeav fkjk acdetdv )r

c}kvvk jkok defala fke `a qd ikr ``ajajkv sdm =%>"% @a vdceoa fkevbvta de ea

dytdevbe od `a fk`amk}afbe a `kv k}odeaok}dv7 aqd``a de `a qd `av jqbeav d}ae

fa~afdv od aea`b|a} `kv oatkv od `a sdm r odlamae t}b``aok jfik fajbek jdfebfk

~a}a qd `kv ijaekv a~k}ta}ae `a bev~b}afbe r `a betbfbe, ek detk}~dfbokv ~k}

t}aevaffbkedv qd ~ko}ae vd} ~d}hdftajdetd cdvtbkeaoav ~k} av jqbeav r qd ikr

ek `k vke% @a sdm 6%> vd}a, ~dv, `a ``ajaoa sdm vdjetbfa% Dvtk dv, `av jqbeav

fkjk edxav betd}jdoba}bav%

@a `dft}a obcbta` de v fketdytk sdm% Behk}jafbe, fkekfbjbdetk,

vambo}a

@a ~}dceta fdet}a` dv, vbe ooa, fjk dvtajkv avbjb`aeok dvtkv fajmbkv%

]dfbdetdjdetd, Djb`bk @ajk od Dv~bekva }dh`dybkeama vkm}d dvtk r odfa qd dvtajkv

avbjb`aeok dvtkv fajmbkv a xd`kfboao od x}tbck, ~dv, a obhd}defba od av vkfbdoaodv

t}aobfbkea`dv )qd d}ae edhkmav" `av edvt}av vke vkfbdoaodv edkh`bfav, xbxde od r

~k} `a ekxdoao=%

=Det}dxbvta a Djb`bk @ajk od Dv~bekva de D` Bj~a}fba`%

@d ~}dkf~a a`ck heoajdeta`< `a fbdefba axae|a a jfia

xd`kfboao jbdet}av qd `a vambo}a qd ekv ~d}jbtb}a va} mbde dvkv fkekfbjbdetkv

`k iafd jr odv~afbk% Faoa xd| vamdjkv iafd} jv fkvav, ~d}k vamdjkv jdekv q

odmdjkv iafd} fke `k qd vamdjkv% Dvtk dv, d` odvdqb`bm}bk det}d fbdefba r

vambo}a% D``k tbded qd xd}, ~}kmam`djdetd, fke `a od`dcafbe de `av jqbeav od

`a qd iam`ama aetdv% @ajk od Dv~bekva vd bev~b}a vbe ooa de _%V% D`bkt, de vv xd}vkv

od `a km}a _id ]kfg