LEHEN HEZKUNTZA Hizkuntza Proiektua...LEHEN HEZKUNTZAko 2. ziklorako Hizkuntza Proiektua koadernoa...
Transcript of LEHEN HEZKUNTZA Hizkuntza Proiektua...LEHEN HEZKUNTZAko 2. ziklorako Hizkuntza Proiektua koadernoa...
LEHEN HEZKUNTZAko 2. ziklorako Hizkuntza Proiektua koadernoa Zubia Editoriala, S. L.ren eta Santillana Educación, S. L.ren Hezkuntza Argitalpenetarako Sailean Joseba Santxo Uriarteren eta Antonio Brandi Fernándezen zuzendaritzapean sortu, taxutu eta gauzaturiko talde-lana da.
EGILEAJosé Luis Alzu Goñi
EDIZIOAVicente Camacho Díaz
PROIEKTUAREN ZUZENDARITZAAinhoa Basterretxea Llona Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero
Hizkuntza Proiektua2. zikloa
Irak
asle
aren
libu
rute
gia
LEH
EN H
EZKU
NTZ
A
403936 _ 0001-0092.indd 1 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 2 24/04/12 10:47
Hizkuntza Proiektua ................................................................... 5
1. ZerdiraHizkuntzaProiektuak?.................................................. 7
2.IkastetxekoHizkuntzaProiektua................................................ 8
3.HizkuntzaProiektuaetaLehenHezkuntzakooinarrizkogaitasunak................................................................. 9
4.BigarrenhizkuntzenetaatzerrikohizkuntzenirakaskuntzarakoHizkuntzaProiektua...................................... 9
5.HizkuntzaProiektuaetadiagnostikoarenebaluazioa.................................................................................10
6.HizkuntzaProiektuarengarapenaetaprogramazioa............................................................................10
7.HizkuntzaProiektuarenmetodologia.......................................12
8.Irakurketaarlodesberdinetan.................................................13
9.Jardueraosagarriak..................................................................13
10.HizkuntzaProiektuarengarapenarenebaluazioa..................13
Hizkuntza Proiektua .................................................................. 15
1. HizkuntzaProiektuarenoinarriak............................................. 17
2.Proiektuarenberrikuntzak......................................................... 17
3.Proiektuarenbaliogehigarria...................................................18
4.Zeharkakoprogramazioarenoinarriak....................................18
5.Proiektuaarloetanaplikatzekomoduak...................................19
6.Aurretikotrebetasunenzeharkakoprogramazioa.................. 24
Programa integratua: Hirugarren maila ................................... 27
Programa integratua: Laugarren maila .................................... 59
Aurkibidea
403936 _ 0001-0092.indd 3 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 4 24/04/12 10:47
Hizkuntza Proiektua
403936 _ 0001-0092.indd 5 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 6 24/04/12 10:47
7
1. Zer dira Hizkuntza Proiektuak? Hizkuntza Proiektuak hainbatorientabide,iradokizunetaprogramatutakojarduerarenmultzoakdira,betierehizkuntza-komunikaziorakogaitasunarenesparruan.Programaintegratzaileakdira,etacurri-culumekoarloguztietanoinarrituta,hizkuntza-abileziakhobetzerabideratutadaude.HizkuntzaProiek-tuak,orohar,ikasgaienartekoarloetajardueraguztietanHizkuntzaarlokooinarrizkohelburulinguistikoaksustatzenditu,batetik,etabestetik,ikasturtebakoitzean–kasuhonetan,LehenHezkuntzakomailabakoitzean–irakastenjardutendutenirakasleenahaleginakbateratunahiditu,ikasleekhizkuntza-gaitasunahobetomenderadezaten.Proiektuhonetan,irakasgaiguztiaketairakaskuntzakojardueraguztiaklotutadaudehelburuhorrekin;hainzuzen,helburuhorifuntsezkoadakomunikazioaeraginko-rraizateko,baitaezagutzabarneratzekoetaideiaketasentimenduakadieraztekoere.
PlanarenardatznagusiaHizkuntzaarlokoprogramazioada.Arlohorretan,hizkuntzabatenikaskun-tzarakoezagutza-etagaitasun-mailakzehaztendira,jardueraaproposakfinkatzendiraetairakasgaiaegituratzenda.Eskolakogainerakoarloetajardueretan,ahalizanezgero,Hizkuntzaarloanikasitakooinarrizkokontzeptuaketateknikakirakasgaihorietakoedukietanerabiltzensaiatukogara.Horrenbestez,zientziakoetaegunerokobizitzakobenetakoedukiaketatestuinguruesanguratsuakbaliatzendirahiz-kuntzarenerabilerariburuzhausnartzekoetaerabilerahorihobetzeko.Halaber,hizkuntzakberakberehelburualortukodu;hots,ezagutzabereganatzekoetazabaltzekobaliabideeraginkorraizatea.
BerehalaulertukoduguHizkuntzaProiektuaezdelaerabatekoberrikuntzabatedoegoerarenaraberakoerabakibat.Proiektuhonetan,irakasleaskorenikasgelanlanegitekomodubatjasotzenda;hainzuzen,irakaslehorieniritziz,bereneginkizunnagusiakomunikatzekoetahizkuntzaerabiltzekogaidirenpertsonakhezteada.Irakasleekirakasgaibakoitzarenezagutzetanegindakoaurrerapenakaztertuetaegiaztatzendituzte,etaaldiberean,hizkuntzarenerabilerazuzenaribegiratzendiote:ahozkoarenuler-menaetaadierazpenaadinbakoitzerakoegokiakizatea,motaguztietakoidatzitakotestuakulertzekomodukoakizatea,etaformarenetaortografiarenaldetikzuzenidatzitaegotea.Horihorrelaizanda,
Hizkuntza Proiektua
403936 _ 0001-0092.indd 7 24/04/12 10:47
8
irakasleenklaustroetanbadabehinetaberriroagertzendenzereginbat:hainbatjardueraplanifikatzendira,batetik,ikasleenulermenaetaadierazpenahobetzeko,etabestetik,Euskaraezezikbesteirakas-gaiguztietakojardueretanetaebaluazioetanerabilitakohizkuntzanegindakoakatsak–batikbat,ortografia-akatsak–zigortzekozereginerabakitzeko.Ondorioz,HizkuntzaProiektuarenhelburunagu-sibatdazuzentzeko irizpideakzehaztea,baiahozkohizkuntzanbaiidatzizkoan.
Proiektuhonek,azkenfinean,irakasleenhizkuntzariburuzkoikuspegiorokorrajasotzendu,etabestalde,programazioaetajardueraksistematizatzenditu,koherentziaetaintegrazioalortzeko.Horrela,ahaleginezeraginkorrakgainditzensaiatukogara,askotan,aldizkakoakedobat-batekoakizatenbaitira.Proiektuhauezdahizkuntzakirakastekometodologiarenaldaketabat;nolanahiere,proiektuarennolakotasunakontuanhartuta,komunikazioaetaikasleenbizipenaknabarmendukoetaoinarritzathartukodira.
2. Ikastetxeko Hizkuntza ProiektuaIkastetxeko Hizkuntza Proiektua HizkuntzaProiektuorokorrarenaplikaziobatda,etaikastetxebakoi-tzarenberezitasunetaraegokitzekoeginadago.Aplikaziohorizehazteaikastetxekopedagogia-zuzendaritzarietairakasleenklaustroaridagokie.IkastetxekoHizkuntzaProiektuahainbatetapatanegindaiteke,etaetapabakoitzakkonplexutasun-mailadesberdinaizangodu.
Batzuetan,helburuatokiantokikohizketarenzenbaitalderdi–kontuanhartzekomodukoaketagaijakinbatzuk,ahozkokomunikazioa,esaterako,ikastekonolabaitekoeraginaizandezaketenak–HizkuntzaProiekturaekartzeaizangoda.Bestebatzuetan,ordea,ama-hizkuntzarenizaeradialektalarenzenbaitalderdi–kontutanhartubeharrekoak–aztertukodira.Etakasujakinbatean,konplexutasunhandiagoaduenetaarauofizialakbetebehardituenkasujakinbatean,lurraldebatekobihizkuntzaofizialakinte-gratzeaizangodahelburua;alegia,euskaraetagaztelania.Edonolaere,kasuhorietanguztietan,egiturakomunakaukeratzekolansakonaegingodaetahizkuntzabakoitzarenezaugarribereziakaztertukodira,geroarloguztietanbeharbezalaerabiltzeko.Bestelakokasubatbigarrenhizkuntzenetaatzerrikohizkuntzenikaskuntzaintegratuada(horriburuzaurreragohitzegingodugu).
Nolanahiere,ikastetxekoHizkuntzaProiektuan,hizkuntzarenirakaskuntzarakoestandarrenetapro-gramazioofizialeninterpretazioazgain,kontuanhartukodira,batetik,ikasleenbeharzehatzak,intere-saketaheldutasun-maila,etabestetik,kulturadesberdinen,komunitatesoziolinguistikoenetagizarte-kohainbattalderenestilobereizgarriak.
Azkenik,azpimarratubehardugukomenidelaikastetxekoHizkuntzaProiektuankontuanhartzeaidatzitakolanenaurkezpenarekinlotutadaudenetaformarekinzerikusiadutenzenbaitalderdi,geroirakasgaiguztietanaplikatukobaitira.Horrenbestez,irakasleakadosjarrikodiralan-koadernoei,arlokolaneietaazterketeiburuzkoaraukomunakezartzeko.
403936 _ 0001-0092.indd 8 24/04/12 10:47
9
Hizkuntza Proiektua
3. Hizkuntza Proiektua eta Lehen Hezkuntzako oinarrizko gaitasunakIrakasleenkezkanagusietakobatdahizkuntza-gaitasunahobetzekobaliabideguztiakerabiltzea.LehenHezkuntzakocurriculumajasotzenduenLegeDekretuakkontuanhartzenduhori,etabaliabideenera-bilerabultzatzendu.Oinarrizkogaitasuneiburuzkoataleanazaltzendacurriculumekoarloguztiaklagungarriakizanbehardirelahizkuntza-gaitasunamenderatzeko.
Dekretuhorrenarabera,Ingurunearen Ezaguera arloak «munduariburuzkohainbatinformazioematenditu,etaikasleakinformaziohoriulertuetainterpretatubehardu»;Arte Hezkuntza arloak,berriz,«sor-tzendirenkomunikaziozkohartu-emanenoparotasunarenbidez,haiekzuzentzendituztenarauenerabilerarenbidez,garatzendirenprozesuenazalpenarenbidezetaarloakberakdakarrenlexikoespezifikoarenbidez»laguntzendu;baliodemokratikoenetaherritartasunerakobalioenhezkuntzak«eztabaidarenerabilerasistematikoarenbidezlaguntzendu,arlohorretanezinbestekoprozedurabai-ta,etaentzuten,azaltzenetaarrazoitzenjakitekotrebatzeaeskatzenbaitu»;atzerriko hizkuntza batikasteak«zuzen-zuzeneanlaguntzendu,komunikatzekogaitasunhoriosatzen,aberastenetabetetzenbaituulermen-etaadierazpen-ñabarduraberrienbidez»;Matematika arloakbialderdihauetanla-guntzendu:«batetik,matematika-hizkuntzarenfuntsaohikomintzaeraraeramatenduetahurazehaz-tasunezerabiltzenerakustendu,etabestetik,arrazoibideenetaprozesuenahozkodeskribapenarekinzerikusiadutenedukiakditu.Beraz,adieraztekomoduakerrazteadahelburua,baietabesteenazal-penakentzutekobideaemateaere,etahorrekguztiaknorberarenulermena,izaerakritikoaetakomu-nikatzekotrebetasunakhobetzeadakar».
Horregatikguztiagatik,HizkuntzaProiektuakomunikazioarenarloetaikasgaienartekoalderdiguztienloturanoinarritzenda.Etaproiektuarengarapenahonenaraberakoada:zenbaterainoustedugunhitzegiten,irakurtzenetaidaztenirakasteaHizkuntzaarlokoirakaslearenardurabainoezdelaedoegu-nekounejakinbatekozereginabesterikezdela.Beraz,arloguztiaklotutaegotekoarrazoiahauxeda:hizkuntzakomunikaziozkotestuinguruetangaratzendelaetahizkuntzahorijakiteakikaskuntzaberabaldintzatzenduela.Gainera,kontuanhartubeharduguEuskarairakasgaianbarneratutakohizkuntza-abileziakbestehainbategoerataraeramandaitezkeela,etaegoerahoriekaukeraematendutelahizkuntzabizitzaerrealeanerabiltzeko.
Hortaz,HizkuntzaProiektuankontuanhartukodirahiruesparruintegratuhauek:
a.Euskaramintegiarenjardun-esparrua.b.Ikasgaienartekojarduerenjardun-esparrua.c.Jardueraosagarrienjardun-esparrua.
4. Bigarren hizkuntzen eta atzerriko hizkuntzen irakaskuntzarako Hizkuntza ProiektuaHizkuntzaProiektuaegitean,kontuanhartudaberezikizenbaithizkuntzaaldibereanirakastekoanto-lamendua.Batalehenhizkuntzada,etabesteak,berriz,bigarrenhizkuntzakedoatzerrikohizkuntzak
403936 _ 0001-0092.indd 9 24/04/12 10:47
10
dira.Eleaniztasun-egoerabatiburuzarigara,etaegoerahoriikastetxeaskotanerrealitatebihurtudadagoeneko.Kasugehienetan,hizkuntzabakoitzaberealdetikprogramatzenda,besteekikoinolakoloturarikgabe,hizkuntzabatenkomunikazio-gaitasunarengarapenabaliagarriaizangoezbalitzbezalagainerakohizkuntzakikastekoestrategiaketatrebetasunakjorratzeko.Egoerahoriarekonplexuagoadaikasleaetorkinabadaetaharenama-hizkuntzaeuskaraedogaztelaniaezbada.
Egoerahorietanguztietan,ezinbestekoadahizkuntzabatekozeinbestekoirakasleakadosjartzea,bakoitzakberearloanikaskuntzasustatzeko.Adosjartzekoprozesuhorretan,HizkuntzaProiektuamahaigaineratubeharkoda;lanhoribeharrezkoaizangoda,baitakonplexuaere,etahizkuntzaguztiekzeinarloguztienekarpenekzeresanhandiaizangodutehizkuntza-komunikazioarengaitasunahobetzeko.Horrenbestez,nahitaezkoaizangodaikaskuntza-egoeraketairakasgaietakomaterialakaztertzea–etabidebatez,paralelismoak,errepikapenak,ezaipatzeaketakontraesanakidentifikatzea–,etahizkuntzabatekbakarrikberegainhartzendituenalderdiakmugatzea.
Hizkuntzabakoitzarenetaikaskuntza-arlobakoitzarenespezifikotasunakonartuondoren,HizkuntzaProiektuaeraginkorraizandadin,proiektuakhizkuntzabatenirakaskuntzakohainbatalderdihartukodituoinarritzat;hots,lehenaipatutakoirakaskuntzakoetaikaskuntzakoarloguztietandaudenalderdiakedoarlohorietanaplikatzekomodukoakdirenak.
5. Hizkuntza Proiektua eta diagnostikoaren ebaluazioaEsperientziakberaketaikasleenhizkuntza-gaitasunariburuzkodiagnostikoarenebaluazioenemaitzekerakutsidutemotahorretakoproiektuakkomenigarriakdirela,etakasubatzuetan,baitapremiazkoakere.
Egungoarautegiarenarabera,ikastetxeetan,LehenHezkuntzako4.eta6.mailetanetaBigarrenHezkun-tzakozenbaitmailatanhainbatdiagnostiko-ebaluazioegingodira.Bestalde,PISAproiektukoebaluazioekgaitasunakebaluatzekoeraketaemaitzakirakurtzekomoduakzehaztuetaondoriohandiakekarridituztehizkuntzabatenirakaskuntzaplanteatzekomoduan.
ZiurgaudeHizkuntzaProiektuasistematikokiaplikatuzgero,hizkuntza-komunikazioarenfuntsezkohainbatalderditanhobekuntzahandiakizangodirela.
6. Hizkuntza Proiektuaren garapena eta programazioaEdozeinproiekturenabiapuntuabezala,HizkuntzaProiektuarenabiapuntuabeharjakinbatedohobe-tzekoaukeranabarmenbatda.Halaber,helburujakinbatzukzehaztukoditu,ahalikbaliabidegutxienerabilitalortzekomodukoak,etaelkarrilotutakohainbatjardueraplanteatukoditu,proiektuarenhelburuakziurtasunezlortzeko,etaildoberetik,emaitzenebaluazioaegitenlagundukodu.
Helburuakzehaztubainolehen,adosjarribeharduguhizkuntzarenzerfuntsezkoalderdilandunahiditugunzehazteko,etahorrela,haienhobekuntzabultzatzeko.Zalantzarikgabe,alderdihoriekfuntzionagusieietaalderdiinstrumentalerabilgarrieneiburuzkoakizanbehardute,etaeraberean,komunika-zioahobetzerabideratutaegonbehardute.
403936 _ 0001-0092.indd 10 24/04/12 10:47
11
Hizkuntza Proiektua
Helburu orokorra:hezkuntza-maila guztietan, ikasleek beren hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna hobetuko dute, lehen hizkuntzaren arloan, curriculumeko beste arloetan eta programazio didaktiko osagarrietan egindako irakaspenen eta jardueren bidez.
Helburuorokorhorilortzeko,hainbathelburuespezifikozehaztukodira.Helburuespezifikohoriekhizkuntza-komunikaziorakogaitasunaosatzendutenoinarrizkoabilezieiburuzkoakizangodira,etaikas-turteetagarapen-mailaguztietarakoegokiak.Horretarako,komenidaalderdihauekkontuanhartzea:
Hizkuntzaren funtzioak dira:
a.Funtzioerreferentziala(informazio-mezuak).b. Funtziopoetikoa(olerkiaketaliteratura-hizkuntza).c. Funtzioadierazkorra(maitasunaetasentimenduak).d. Funtziodeitzailea(konbentzitzea).e. Funtziofatikoa(komunikazioahastea,jarraitzeaedoamaitzea).f. Funtziometalinguistikoa(hizkuntzariburuzkohausnarketa).
Hizkuntzaren funtzioei lotutako diskurtso motak dira:narratiboa,informatzailea,pertsuasiboa,estetikoa…
Testuaren asmoak eta sekuentziak dira:kontatzea,deskribatzea,azaltzea,arrazoitzea,iragartzea…
Testu literarioen eta ez literarioen generoak dira:albistea,ipuina,gutuna,jarraibideak,saiakera…
Oinarrizko abileziak dira:
a. Elkarrizketarakoabileziak:elkarrizketangogotsupartehartzea;galderakulertzea;koherentziazetaerrespetuzerantzutea;arretazentzutea;gaibatiburuzjarduteaedogaijakinbatiberriroekitea;erregistroegokiaerabiltzea;elkarrizketanjardutea;eztabaidatzea;simulazioetanpartehartzea…
b. Ahozkotestuenulermena:ahozkontatutakoalbistebatorokorreanulertzea;ikastetxearenesparrukoargibideakulertzea;oharraketaargibideakulertzea;testubatenbigarrenintentzioazeindenjakitea;espazioariedodenborarilotutakoargibideakulertzea…
c. Ahozkotestuaksortzea:euskarazkofonemaguztiakzuzenesatea(batezere,kontsonantemultzokonplexuak);intonazioegokia;aho-korapiloaketaolerkilaburrakikasteaetaburuzesatea;norkbereburuariburuzhitzegitea;bestepertsonarenbatnordenasmatzea,deskribapenarenbidez;ideiajakinbatiburuzbat-bateanaritzea;eskolakoikasgaibatkoherentziazetazuzenazaltzea…
d. Irakurketaetairakurmena(testujarraituaketaezjarraituak):ozenetaahopeanirakurtzea,errazetaezastiroegiedoarinegi;izenburuanetairudianoinarrituta,testuariburuzkoiragarpenakegitea;narraziobatorokorreanulertzea;narrazioarenurratsnagusiakzeindirenjakitea;testuariburuzkoiritziorokorraadieraztea;informazio-testubateninformaziogarrantzitsuazeindenjakitea;testumotakbereiztea:narrazioa,azalpena,elkarrizketa,olerkia…
403936 _ 0001-0092.indd 11 24/04/12 10:47
12
e. Testuidatziaksortzea:idazkeraetaaurkezpentxukuna;norkbereburuadeskribatzea;bestepertsonak
deskribatzea,animaliaketagauzakdeskribatzea;tokibatdeskribatzea,lekuariburuzkohitzakera-
biliz;egoerabatetagertaerabatdeskribatzea,denborariburuzkohitzakerabiliz;gutunpertsonal
batidazteaetabidaltzea;postaelektronikokomezuakidaztea…
f. Lexikoaerabiltzea:hitz-etorria;zehaztasuna;erregistroak;lexikoespezifikoaetafenomenolexikoak
(sinonimia,antonimia…),horiekerabiltzeakkomunikaziohobetzenbaitu;hitzenerabileraokerrak
zuzentzea;hitzbetegarriak…
g. Ortografiaetakomunikazioahobetzendutengramatika-aplikazioak:ohikoortografia;oinarrizko
ortografia-arauak;hitzegiteanetaidazteankoherentziagramatikalaizatea…
Ikasturtebakoitzerakooinarrizkohainbatedukiaukeratukodira,etaedukihoriekaldibereanlanduko
diraEuskaraarloanetabestearloetajardueraosagarrietan.Euskaraarloan,edukihorieiburuzko
hausnarketaegingodugu,hainbatestrategiaetateknikalandu,etaaplikazio-jarduerakegingoditugu.
Jakina,Euskaraarlokolanespezifikoarenhelburuaketaaplikazioakaregehiagodira,arloguztietan
euskaramoduintegratuanlantzekoaukeratutakohelburuakbaino;halaere,hainbatoinarrizkoeduki
berezikilandukodira,etaedukihoriekongimenderatzekobaliabideguztiakerabilikodira.
Gainerakoarloetajardueraosagarrietan,arlobakoitzekoedoegunerokobizitzakotestuinguruesan-
guratsuakemangodira,ikaskuntzafinkatzenjarraitzeko.
7. Hizkuntza Proiektuaren metodologia
Proposatutakometodoakurratshauekditu:
1.Lehenhizkuntzarenirakaskuntza-gaian,landukodirenhizkuntzarenoinarrizkofuntzioakaukeratzea.
2.Funtziohoriekinzerikusiadutenhelburuakantolatzeaetaprogramatzea.Helburuhoriekunitate
bakoitzerakopentsatutakohelburuenzatidira.
3.Unitatezunitate,curriculumekogainerakoarloetanetabestejardueraosagarrietan,landukodiren
funtzioakzehaztea.
4.Unitatebakoitzeanhainbatjardueraberezidiseinatzea,elkarbanatutakohelburuaklortzeko.Ikas-
learenliburuan,garrantzitsuadeladeritzogunean,hainbatjarduerajakin,ahozkoakedoidatzizkoak,
egingodira.Eraberean,gidadidaktikoanhainbatjardueraproposatzenetaazaltzendira,aukeran
eginnahiizanezgero.
Arlobakoitzekogidadidaktikoan,argiazaldukodazeindirenHizkuntzaProiektuarenprogramariburuzko
jarduerak,etaeraberean,jarduerahorieiburuzkoiradokizunakegingodira.
403936 _ 0001-0092.indd 12 24/04/12 10:47
13
Hizkuntza Proiektua
8. Irakurketa arlo desberdinetanHizkuntzaProiektukoproposamenakareeraginkorragoakizangodirairakurketarakoetairakurtzenlaguntzekoprogrametanmoduintegratuansartzenbadira,etaprogramahoriekprogramatutako irakurgaiakbadituzteirizpidehauenarabera:testuarenhedadura,zailtasuna,irakurgaimotaketagaiak.
Batzuetan,aipatutakoirizpidehorienaraberaaukeratutakoirakurgaiaklandukodira,etabestebatzu-etan,ordea,dibulgaziozkoliburuak.Azkenhorienkasuan,liburuhoriekirakurrita,ezagutzaareagotuetaikasgelako liburutegiaosatukodugu.
9. Jarduera osagarriakHizkuntza-komunikaziorakogaitasunakhobetzerabideratutakolan-unitatealantzeko,komenidajarduera-eremuakzabaltzea,etahorretarako,hedabideenbaliabideakerabilikoditugu.Ahozkoarenulermenahobetzeko,komenidairratiaetatelebistaerabiltzea,batikbat,etairakurmenalantzeko,berriz,egunkariaketagureegunerokobizitzanerabiliohidituguntestuezjarraituak.Horrezgain,bes-tehainbatbaliabideereerabilikoditugu;besteakbeste,bideoak,multimedia-materiala,filmak,abes-tiak,iragarkiaketaelkarrizketak.Eraberean,ezduguahaztubeharzeinengarrantzitsuadenkomunikazio-teknologiaberriakerabiltzea,proposatutakohelburuhorieklortzeko.
Azkenik,gogoratubeharduguzer-nolakogarrantziaduen,hezkuntzaaldetik,irakasleakhizkuntzaongierabiltzeak;batikbat,ikasgelansortzendenenpatiagatiketaikasleenganeraginhandiaizatenduelakokanpo-ikurrakerabiltzeak–esaterako,hamabostaldibatekohelburuariburuzkoesloganedoesaerabatsortzea,kartelaketaoharrakjartzeaetaabar–.Horiguztiabaliagarriaizangodaikasgelangurehelburuaklortzenlagundukodigungiroasortzeko.
10. Hizkuntza Proiektuaren garapenaren ebaluazioaIkasturteaamaituetagero,ezinbestekoadaHizkuntzaProiektuarengarapenaebaluatzea.Hauekdira,hortaz,kontuanhartubeharditugunoinarrizkoalderdiak:
•Integrazio-helburujakinakongiaukeratzea.
•Programaarloetajardueraosagarriguztietanzenbaterainointegratudenikustea.
•Landidaktikoanizandakoakatsakbaloratzea.
•Emaitzakegiaztatzea.
403936 _ 0001-0092.indd 13 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 14 24/04/12 10:47
Hizkuntza Proiektua
403936 _ 0001-0092.indd 15 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 16 24/04/12 10:47
17
Hizkuntza Proiektua
1. Hizkuntza Proiektuaren oinarriakHizkuntza Proiektua arestianazaldutakoguztiaaplikatzekomoduzehatzbatda:gureikasliburuakerabiltzendituztenirakasleeieskaintzendiegunbaliabidedidaktikobatda,ikastetxeanetabestehainbatheziketa-esparrutanhizkuntza-komunikaziorakogaitasunahobetzenlaguntzeko,arloguztienartekolankoordinatuarenbitartez,bigarrenhizkuntzakbarne.Jakintzaren Bideak argitalpen-proiektukoliburuaketamaterialakhartzendituoinarritzat,etaproiektubatdenaldetik,emaitzajakinbatlortzekohelburuadu.Emaitzahorilortzeko,hainbathelburuzehaztudira,plangintzazehatzbategin,etaerantzunakebaluatzekohainbatjardueraetairizpideprestatu.Proiektuhauezdacurriculumekoikasketa-programengainetikdagoenprogramabat,baiziketaguretestuetanlantzenditugunprogrametanerabatintegra-tutakoprogramabat.Proiektuhonenbidez,gurehelburuada,arloguztietanetamodueraginkorbatean,hizkuntzarenerabilerasustatzea,ahozkoetaidatzizkokomunikaziorakobaliabideadenaldetik,baietapentsamendua,emozioaketajokabideaantolatzekoetaautoerregulatzekobaliabideadenaldetikere.
2. Proiektuaren berrikuntzakGureargitaletxea,edozeinikasgaitan,betiarduratuizandaikasleenhizkuntza-komunikaziorakogaita-sunahobetzekobaliabideakemateaz;hots,ikasleakongiadierazdaitezen,zuzenetaargihitzegindezaten,zehaztasunezgalderakeginetaerantzunakemanditzaten,zuzenidatzdezaten,ortografia-akatsikeginezdezaten,lexikozuzenaerabildezatenetaabar.Horrenbestez,HizkuntzaProiektuhauezdaguztizberria.
403936 _ 0001-0092.indd 17 24/04/12 10:47
18
Nolanahiere,proiektuhonetan,lanaantolatzekomoduintegratuaberriada:arloguztietakoirakasle-entzateginadago,bigarrenhizkuntzenetaatzerrikohizkuntzenarloakbarne,etalanabideratzekomoduzehatzbatproposatzendu,baitaguztientzakozeharkakoplangintzabatere.Funtsean,proiektuhauikasleenhizkuntza-komunikaziorakogaitasunariburuzkonazioartekoebaluaketekemandakoorien-tabideeietagurecurriculumeandaudenhainbatadierazlerierantzutekobaliabidebatda;hainzuzenere,curriculumhorretan,ikaskuntza-arloakhizkuntza-komunikaziorakogaitasunahobetzekozertandirenlagungarriakdeskribatzenda.
3. Proiektuaren balio gehigarriaJakintzaren BideakHizkuntzaProiektuagaratzeakezdituerabatekokonponbideakekarriko,bainanolabaitekobaliogehigarriadu:
•Irakasleenjarduerakbateratzea,ikaskuntzakoalderdirikgarrantzitsuenadenaldetik.
•Ikasleakohartzea,Euskaraarloanezezik,gainerakoarloetanereedukiakbezaingarrantzitsuadelahizkuntzaerabiltzekomodua,geroedukihoriekulertzekoetaadierazteko.
•Hizkuntzaaldetik,arloguztietarakohelburuberberaproposatzea;horrek,zalantzarikgabe,ikaskuntzafinkatzeaekarrikodu,etaondorioz,ikaslebakoitzarenhizkuntza-komunikaziorakogaitasunahobetukoda.
•Irakasleguztienahaleginaksistematizatzeaetakoordinatzea,horrela,arlohonetan,haienlanaerra-zagoaetaeraginkorragoaizangobaita.
4. Zeharkako programazioaren oinarriakProiektuaren,helburuenetajarduerenplangintzaegitean,gurehelburuaizandaarloguztietaraetairakasleenjardueretaramoldatzekomodukoprogramazio-irizpidebatbilatzea.Horretarako,ezinbeste-koaizandaalderdilinguistikojakinbatbilatzea,lehenhizkuntzanaurkeztenetalantzendenaeta,aldiberean,gainerakoarloguztietannaturaltasunezgaratzekomodukoadena.Proiektuakezaugarriinte-gratzailehoriizandezan,hainbatprogramazio-irizpideaztertuditugu,geroeraginkorrenaaukeratzeko:
•Hizkuntza-funtzioetan oinarritutakoprogramazioa.Lehenhizkuntzenarloangaratzenda.Nolanahiere,arloguztietan–batikbat,funtzioinformatzaileakgarrantziadutenetan–aplikatuzgero,etengabeerrepikatukolitzateke,etaondorioz,irakasgaiarengaietannekezaplikatukolitzateke.
•Ezagutza-gaietan oinarritutakoprogramazioa.Orohar,gaihoriekIngurunearenEzagueraarlotikhartzendira.HoriegitenbaitaLehenHezkuntzakolehenziklokoproiektuorokorrean.Proiektu-metodologiarikbaliatuezean,hurrengozikloetanezdabideragarriaizango.
•Hizkuntza-abilezietanoinarritutakoprogramazioa(hitzegitea,irakurtzea,idaztea).Ohikoprozedurada:Euskaraarloanezezik,gainerakoarloguztietanmintzamena,irakurmenaetaidazmenalantzekojarduerakproposatzendira.Bainaarlobakoitzeanabileziabakoitzaikasgaiarekinlotzekoprograma-
403936 _ 0001-0092.indd 18 24/04/12 10:47
19
Hizkuntza Proiektua
zioaegitenbada,proiektubateratuarenjatorrizkoideiatikurrundukogara,etabikoiztasunak,gainjar-
penak,aurrerapenakedoerrepikapenaksortukodira,etaondorioz,proiektuareneraginkortasuna
murriztukolitzateke.
•Testu motetan eta testu-generoetanoinarritutakoprogramazioa.Ezduzentzuriktestumotajakinbat
derrigorrezgainerakoarloguztietanerrepikatubeharrak.
•Hainbattestuingurutanhizkuntzaren erabilera arrunteanoinarritutakoprogramazioa.Irizpidehoni
jarraitzeaerabakidugu,kontuanhartzenbaituoinarrizkoikuspegiorokorbat,proiektuarenizaera
bateratuarieustendiona,bainaaldibereanmalguadena,arlobakoitzakbereberezitasunakbalia
ditzanhizkuntza-gaitasunabereganatzeko.Ikuspegihorrenbaliointegratzaileahandiada,berezfun-
tzioetagaieiburuzkohainbatalderdidituelako,baietahizkuntza-gaitasunariedotestu-tipologiari
lotutakobestehainbatalderdiere.Helburubakoitzakomunikazio-egoerajakinbateanzehaztenda;
esaterako,Zerda?edoNorda?Galderahorietanoinarrituta,oinarrizkohizkuntza-jarduerabatpropo-
satudugu,etamailabateanedobesteangaratukodalangaiarenarabera(mintzamenaedoirakur-
menaetaidazmena).Eraberean,gainerakoarloguztietanedoberezkokomunikazio-egoeretan
naturaltasunezaplikatuahalizangoda.
5. Proiektua arloetan aplikatzeko moduak
Proiektuahainbatdokumentutanazaldutaetaantolatutadago.
1. Eduki orokorren taula.Bostzutabetan,hizkuntza-funtzioak,testumotak,testumotabakoitzaren
komunikazio-helburua,testu-ereduaketa-generoak,etaegoerabakoitzeanetatestuarenegitura
bakoitzeanerabilitakohizkuntza-elementuakaurkeztendira(1.dokumentua.21.orrialdea).
2. Lehen Hezkuntzako ikasturteen programazio orokorra.Ikasturteguztiaketahamabosteguneko
unitateguztiakaurkeztendira.Hamabostegunekounitatebakoitzean,egoeralinguistikojakinbat
aukeratuda,etahorritestumotajakinbategokitukozaio.Lehenengoikasturteetan,narrazioaneta
deskribapeneanoinarritutakoproiektugehiagodaude,etaazkenekoikasturteetan,berriz,azalpenezko
etaargudiozkotestuaklandukodirabatikbat.(2.dokumentua.22.orrialdea).
3. Unitateka antolatutako programazioa.Hamabosteguneaneginbeharrekoproiektuakzeharka
aurkeztendira,etaaldiberean,hizkuntza-egoera,hizkuntza-elementuaketatestuarenegitura,arlo
guztietakooinarrizkobetebeharrak,etahizkuntza-abileziabakoitzagainerakoarloetannolaerabiltzen
denzehaztendira.
5.1. Ikaslearen liburuan proposatutakoa eta gida didaktikoan proposatutakoaProgramazioaetaproposamengehienakirakaslearengidadidaktikoandaude.Unitatearenhelburu
orokorrasarrerakoorrialdeanazaltzenda,etaarloguztietanhelburuhoriberberada,nahizetaikasgai
bakoitzariburuzkobereizpenikereizan.Orrialdeberean,jarduerazehatzeiburuzkoproposamenaketa
haiekegitekojarraibideaklotzendira.
403936 _ 0001-0092.indd 19 24/04/12 10:47
20
Beste jarduera batzukProgramatutakojarduerakosatzeko,zeharkakobestehainbatjardueraosagarriegindaitezke;esaterako:
•Arloguztietan,irakurketa-kanpaina.•Ortografiahobetzekokanpaina.•Idatzitakotestuaktxukunaurkeztekokanpaina.
5.2. Proiektuaren garapena nola ebaluatuProiektuabiikuspuntuhauetanoinarritutaebaluadaiteke:
• Proiektuaren garapena ebaluatzea.Arloguztienartekoetairakasleenartekokoordinazio-lanabaloratukoda,baitaproposatutakojardueraketabestejardueraosagarribatzuknolaegindirenere.
• Ikasleen hizkuntza-gaitasuna hobetu den ebaluatzea.Horretarako,ikastetxeaneginohidirenhizkuntza-gaitasunariburuzkoebaluazioaknahikoaketaegokiakdira.
403936 _ 0001-0092.indd 20 24/04/12 10:47
21
Hizkuntza Proiektua
1. DOKUMENTUA. Hizkuntza-funtzioak eta -elementuak
fUNTZIOA
Erreferentziala / Informatzailea
Erreferentziala / Informatzailea
Erreferentziala / Informatzailea /fatikoa
Erreferentziala / Informatzailea /Deitzailea
Erreferentziala / Informatzailea
fUNTZIOAREN ARABERAKO TESTU MOTA
Narratiboa.
Deskribatzailea.
Elkarrizketazkoa.
Irakasgarria.
Aurkezpenezkoa/Azalpenezkoa.
TESTUAREN HELBURUA ETA SEKUENTZIAK
Ekintzak,gertaerak,bizipenpertsonalak,abenturaketaabarkontatzea.
Objektuakedoobjektuenzatiakidentifikatzeaetaaipatzea.Nolakoakdiren,nondauden,zeregitendutenetaabaresatea.Objektuakalderatzea.Objektuakneurtzea.Formaketakoloreaknolakoakdirenadieraztea.
Elkarrizketabategiteaedoerreproduzitzea,zuzentasunazainduz.Galdetzeaetaerantzutea.
Jarraibideakazaltzea.Gomendatzea,prozedurakazaltzea,gailuakerabiltzekomoduaerakustea.Ohartaraztea.
Gaibatulertaraztea.Arrazoiaketaondorioakazaltzea.Aurrekariaketaatzekariakazaltzea.Azalpenarenordenaerakustea.
TESTU-EREDUAK ETA -GENEROAK
HIZKUNTZA-ELEMENTUAK /
EGITURA
Albistea.Anekdota.Ipuina/eleberria.Historia.Biografia.Egunkaria.Oroitzapenak.Bizipenak.Gutuna/postala.Erreportajea.
Identifikazioa.Definizioak.Pertsonen,animalienetagauzendeskribapenak.Konparazioa.Norberarenaurkezpena.Besteenaurkezpena.Zaletasunakazaltzea.Lekuendeskribapena.Denborarendeskribapena.Irudieiburuzmintzatzea.
Galderak/erantzunak.Elkarrizketa.Dramatizazioa.Hizketaldia.Galdeketa.Eztabaida.Mahai-ingurua.Ika-mika.Telefonobidezhitzegitea.
Prozesuak.Jarduera-aginduak.Errezetak.Jarraibideak.Iragarkiak.Abisuak/oharrak.Gonbidapenak.
Definizioak.Azalpenorokorrak.Azalpenzehatzak.Eskolakotestuak.Saiakerak.Artikuluak.Erreportajeak.
Zergertatuzen?Norizanda?Non?Noiz?Zergertatuzitzaizun?
Zerda?Nolakoada?Zerezaugarriditu?Nondago?
Zerdiozu?
Horrelaxeda.Horrelaizanbehardu.
Zerda?Zergatikdahorihorrela?Zertarakobaliodu?Nolafuntzionatzendu?Zerkeragindu?Zertarako?
403936 _ 0001-0092.indd 21 24/04/12 10:47
22
funtzioa
Erreferentziala / informatzailea
Deitzailea / Erreferentziala
Poetikoa / Erreferentziala / Deitzailea / Metalinguistikoa
funtzioaREn aRaBERaKo tEStu Mota
Igarlea.
Argudiozkoa.
Literarioa.
tEStuaREn HELBuRua Eta SEKuEntziaK
Aurrerago gertatuko dena aurreikustea.
Ideia bat defendatzea, arrazoiak emanez.Konbentzitzen saiatzea. Aldeko erreakzioa eragitea.
Edertasunaren bila adieraztea, mirespena edo sentimenduak eragitea.
tEStu-EREDuaK Eta -GEnERoaK
HizKuntza-ELEMEntuaK /
EGituRa
Hipotesia.Iragarpenak.Etorkizuneko ekintzak.Nahiak adieraztea.
Erreklamazioa.Arrazoitzea.Iritzia ematea.Besteen iritzia galdetzea.Konbentzitzea.Zerbait egitera bultzatzea.Kritikatzea.
Poesia.Prosa literarioa.Iragarkiak.Alegiak.
Zer gertatuko da?
Zer deritzozu?Ziur al zaude?
Nola esaten da?
unitatEa
1
2
3
4
5
LEHEna
Identifikatzea.Zer da? Nor da?Izena, generoa, adina…
Deskribatzea.Zer dago?Osotasun baten zatiak.
Kontatzea.Zertan ari da? Zertan ari dira?Orainaldiko kontaketa.
Deskribatzea.Nolakoa da?Deskribapen soila.
Konparatzea.Berdina al da?Sinonimoak, antzekotasunak…
BiGaRREna
Identifikatzea.Zer da? Nor da? Nolakoa da?Pertsonak, animaliak…
Irakastea.Zer egin behar da?Jarraibideak.
Deskribatzea.Nolakoa da?Ezaugarriak.
Kontatzea.Zer gertatu zen?Iraganeko egoerak.
Deskribatzea.Zer dago? Zer dira? Osotasun baten zatiak.
HiRuGaRREna LauGaRREna BoSGaRREna SEiGaRREna
Komunikatzea. Informatzea.Zer pentsatzen duzu? Zer dakizu?
Irakastea.Zer egiten da? Nola egiten da?
Azalpen orokorra ematea. Zeri buruz da? Zer esan nahi du?
Deskribapen orokorra egitea. Zer da? Nolakoa da?
Arrazoi bidez azaltzea. Zergatik diozu? Zergatik egiten duzu?
Eszena edo egoera bat kontatzea.Zer gertatzen da? Non? Zer dago?
Deskribapena oinarri harturik identifikatzea.Zer da? Nor da? Nolakoa da?
Adibideekin azaltzea. Zer esan nahi du? Zer adierazten du?
Aginduak ematea.Zer egin behar dut?
Elkarrizketan jardutea. Zuk zer deritzozu? Zuk zer egiten duzu?
Kontatzea. Zer gertatu zen? Noiz? Non?Iraganeko gertaerak.
Kontatzea.Zer gertatu zen?Esperientzia pertsonalak.
Definitzea.Zer da? Nor da?Deskribapena.
Deskribatzea.Nolakoa da? Zer ezaugarri ditu?
Eztabaidatzea.Zer deritzozu?Ikuspuntuak eta iritziak.
Kontatzea. Zer gertatu zen? Noiz? Non?Iraganeko gertaerak.
Kontatzea.Zer gertatu zen?Esperientzia pertsonalak.
Definitzea.Zer da? Nor da?Deskribapena.
Deskribatzea.Nolakoa da? Zer ezaugarri ditu?
Eztabaidatzea.Zer deritzozu?Ikuspuntuak eta iritziak.
2. DoKuMEntua. Hizkuntza Proiektuaren programazio orokorra
403936 _ 0001-0092.indd 22 04/05/12 14:29
23
Hizkuntza Proiektua
UNITATEA
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
LEHENA
Hitzegitea.Zernahiduzu?Eskaerak.
Ekintzakkontatzea.Noiz?Denbora-ordena:lehen,ondoren…
Deskribatzea.Nolakoada?Gustuaketazaletasunak.
Azaltzea.Zerbururatzenzaizu?Erantzunoriginala.Sormena.
Irakastea.Nolaegitenda?Jarraibideak.
Kontatzea.Zergertatzenda?Egoerak.
Kontatzea.Nondago?Kokapena.
Kontatzea.Zergertatuzen?Iraganekoekintzak.
Deskribatzea.Nolakoada?Deskribapenkonplexua.
Hitzegitea.Zerdiozu?Azalpenakeskatzeaetaematea.
BIGARRENA
Hitzegitea.Zernahiduzu?Nahiakadieraztea.
Azaltzea.Zergatik?Gertaerabatenarrazoiakazaltzea.
Konbentzitzea.Zergatikez…?
Aurresatea.Zeregingoduzu…?Iragarpenak.
Azaltzea.Zerdakizu?Ezagutzakazaltzea.
Kontatzea.Zergertatzenda?Orainaldikoekintzak.
Kontatzea.Zerduzu?Sentimenduak.adieraztea.
Deskribatzea.Nolakoada?Deskribapenkonplexua.
Hitzegitea.Zerderitzozu?Iritzibatadieraztea.
Azaltzea.Zertarakoda?Ideiabatazaltzea.
HIRUGARRENA LAUGARRENA BOSGARRENA SEIGARRENA
Elkarrizketanjardutea.Zeririztendiozu?Zeriruditzenzaizu?
Testuedoirudibataztertzea.Zerdago?Zerikustenduzu?
Ezagutzakazaltzea.Zertandatza?
Laburtzea.Laburtukoaldidazu?
Orainaldiankontatzea.Zeraridagertatzen?
Lehentasunakadieraztea.Atseginalduzu?Zernahiagoduzu?
Lekuakdeskribatzea.Nondago?Zerposiziotan?
Baliagarritasunaadieraztea.Zer-tarakoda?Zer-tarakobaliodu?
Osotasunarenzatiakaipatzea.Zerezkoada?Ze-rezosatutadago?
Iraganakontatzea.Zergertatuzen?Noizgertatuzen?
Nahiakadieraztea.Zerguraduzu?Zernahikozenuke?
Sentimenduakadieraztea.Nolasentitzenzara?Zergertatzenzaizu?
Limurtzea.Adosalzaude?Betetzenalzaitu?
Kantitate-etadenbora-neurriakadieraztea.Noiz?Zenbat?
Arrazoiakazal-tzea.Argumenta-tzea.Zergatik?Zertarako?
Prozesubatazaltzea.Nolagertatzenda?Nolajarraitzendu?
Kausaketaondorioakazaltzea.Zeregindu?Nolaegindu?
Konparaziobidezdeskribatzea.Zerbezalakoada?Zerenantzadu?
Lekubatdeskribatzea.Zerdago?Nondago?
Iragarpenakegitea.Zergertatukoda?
Deskribatzea.Non?Nora?Lekuak.
Interpretatzea.Zeradieraztendu?Taulaketagrafikoak.
Hitzegitea.Galderaketaerantzunak.
Irakastea.Nolaeginbeharda?Arauak.
Arrazoitzea.Zergatikdiozuhori?
Konbentzitzea.Ziuralzaude?
Aurresatea.Zergertatukoda?Hipotesiak.
Azaldu.Zergatikdahorrela?Justifikazioa.
Aurkezpenaegitea.Nolalaburbildu?
Aurkezpenaegitea.Zeriburuzkoada?
Deskribatzea.Nondik?Nora?Lekuak.
Interpretatzea.Zeradieraztendu?Taulaketagrafikoak.
Hitzegitea.Galderaketaerantzunak.
Irakastea.Nolaeginbeharda?Arauak.
Arrazoitzea.Zergatikdiozuhori?
Konbentzitzea.Eginhorrela.
Aurresatea.Zergertatukoda?Hipotesiak.
Azaldu.Zergatikdahorrela?Justifikazioa.
Aurkezpenaegitea.Nolalaburbildu?
Aurkezpenaegitea.Zeriburuzkoada?
403936 _ 0001-0092.indd 23 24/04/12 10:47
24
6. Aurretiko trebetasunen zeharkako programazioa
ENTZUMENA
Ongientzutea.
Arretazentzutea,hitzegitenaridenaribegiratuz.
Solaskidearenhitzegitekomoduaerrespetatzea.
Entzutean,adeitsuaizatea.
Errepikatzekoeskatzea,hobetoulertzeko.
Xehetasungehiagojakitekogalderakegitea.
Jasotakoinformazioaerrepikatzekogaiizatea.
Entzutenaridenaetadakienalotzekogaiizatea.
Informaziojakinbatbukaeraraarteentzutea.
MINTZAMENA
Argiahoskatzea.
Ongiahoskatzea.
Hitzakosatzea,amaierakkendugabe.
Naturaltasunezadieraztea.
Ziurtasunezakeragindakoerrepikapenaketatoteltasunaeragoztea.
Egoerabakoitzean,tonuetaozentasunegokiazhitzegitea.
Intonazioakomunikazio-egoeraramoldatzea.
Naturaltasunezhitzegitea.
Hitzegitean,oinarrizkoarauakzaintzea.
ELKARRIZKETA
Elkarrizketabateanpartehartzekoprestizatea.
Bat-batekoelkarrizketetangogotsupartehartzea.
Hitzegitenaridenarientzutea.
Egoerabakoitzean,tonuetaozentasunegokiazhitzegitea.
Hitzegitekotxandakerrespetatzea.
Hasitakoelkarrizketabatezmoztea.
Egokitasunezetakoherentziazhitzegitea.
Besteeniritziakerrespetatzea.
Elkarrizketakogaiarieustea.
IRAKURMENA IDAZMENA
Grafiakongideskodetzea.
Silabasoilakdeskodetzeaetairakurtzea.
Silabakonplexuakdeskodetuetairakurtzea.
Hitzbatletrakaesatea,ordenazuzenean.
Puntuazio-markakdeskodetzea,etairakurtzeanaplikatzea.
Irakurtzekogogoaerakustea.
Irakurtzeanjarreraetadistantziazaintzea.
Ozenirakurtzea,abiaduraetaozentasunegokiaz.
Ozenirakurtzea,testuaridagokionintonazioarekin.
Fonemakongikodetzea.
Berezkokaligrafiazuzentasunezaplikatzea.
Idaztekogogoaizatea.
Irakurtzekomodukokaligrafiaegitea.
Puntuazioaongierabiltzea.
Hitzaketaesaldiakongibereiztenjakitea.
Testubatparagrafotanbanatzea.
Komenidirenmarjinakgordetzea.
Testubatzehatz-mehatzkopiatzea.
Narratiboa
Deskribatzailea
Elkarrizketazkoa
Irakasgarria
Azalpenezkoa
Iragarlea
Argudiozkoa
Literarioa
7
5
2
1
0
0
0
0
3
4
2
1
3
1
1
0
3
3
2
2
3
1
1
0
3
3
2
2
3
1
1
0
2
4
1
2
3
1
2
0
2
4
1
2
3
1
2
0
LEHENA BIGARRENA HIRUGARRENA LAUGARRENA BOSGARRENA SEIGARRENA
403936 _ 0001-0092.indd 24 24/04/12 10:47
25
Hizkuntza Proiektua
Lotura-hitzenesanahiaulertzea.
Bereburuariburuzmintzatzenaridenarekikoenpatiaerakusteaetaulerkorraizatea.
Hitzegiteanegitendirenkeinuakulertzea.
Ahozkohizketairudiekinetabestesentsaziobatzuekinlotzea.
Informaziobatean,ideiaketaadibideakbereiztea.
Elkarrizketabatean,bakoitzakzerfuntzioduenjakitea.
Testumotakbereiztea:errealistak,fikziozkoak,umorezkoak…
Testudramatizatubatentzutean,hitzegitennoraridenjakitea.
Hitzenesanahiatestuinguruarenaraberazeindenjakitea.
Bigarrenintentzioakharrapatzea.
Telefono-mezuakulertzea.
Telebistanedoirratianemandakoinformazioaulertzea.
Megafoniabidezkomezuakulertzea.
Lexikoaberatsaerabiltzea,adinbakoitzerakoegokiadena.
Hitzegitean,zentzudunaetakoherenteaizatea.
Solaskideakontuanhartuta,erregistroegokiaerabiltzea.
Hitzbetegarrienetaantzekoenerabilerakontrolatzea.
Lexikoespezifikoazehaztasunezerabiltzea.
Konbentzitzensaiatzean,ozenagoezhitzegitensaiatzea.
Lotura-hitzakedotrantsiziozkoakongierabiltzea.
Hitzegiteanegindakoakatsakzuzentzekoahaleginakegitea.
Sintaxisoilabainazuzenaerabiltzea.
Gramatikakohitzugarierabiltzea:substantiboak,adjektiboak…
Hitzegiteanadeitsuaetazuzenaizatea.
Entzutenaridenarierrespetuzhitzegitea.
Hasitakoelkarrizketabateanhitzegitekobaimenaeskatzea.
Adierazpengogaikarriakedomingarriakezerabiltzensaiatzea.
Gaijakinbatiburuzkoelkarrizketetanpartehartzea.
Elkarrizketakosolaskideekinadeitasunezkoadierazpenakerabiltzea.
Zehatzaetaargiaizateahitzegitean.
Elkarrizketahastekoetaamaitzekohitzakbeharbezalaerabiltzea.
Edonolakobereizkeria-adierazpenikezerabiltzea.
Testumotakbereiztea:azalpenezkoa,poetikoak,narratiboak,umorezkoak…
Ozenirakurtzean,silabaguztiakongiahoskatzea.
Isileanirakurtzea,silabatanzatikatugabeetaerrepikapenikegingabe.
Isileanirakurtzea,abiaduranormalean.
Irakurritakotestuarenideiaorokorraulertzea.
Testukoxehetasunakidentifikatuetazenbatzea:pertsonaiak,ideiak…
Irakurritakoaetaaurretikoezagutzalotzea.
Irakurritakotestubatetikinformazioaateratzea.
Lexikoberriatestuinguruarenbidezulertzea.
Hitzezezagunakhiztegianbilatzea.
Buruzikasitakotestuakburuzesatea.
Irakurtzekoteknikahobetzekogogoaizatea.
Irakurketa-liburuakzaintzea.
ENTZUMENA MINTZAMENA ELKARRIZKETA IRAKURMENA IDAZMENA
Idazlanbattxukunetagarbiaurkeztea.
Testubatordenatutaetaargitasunezantolatzea.
Aurretikoeskemabategitea,idaztenhasibainolehen.
Idatzitakotestuagoitikbeherazuzentzea.
Idazlanbataurkeztean,itxurazaintzea.
Irakurleakontuanhartuta,erregistrodesberdinakerabiltzea.
403936 _ 0001-0092.indd 25 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 26 24/04/12 10:47
27
Hizkuntza ProiektuaPrograma integratua: Hirugarren maila
403936 _ 0001-0092.indd 27 24/04/12 10:47
28
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Norberarenizenaesatendenean,kasuegitea.
Jarduerak Galderakonartzea,etajasokodueninformazioarekinlotutakoaurretikoezagutzeietaintereseidagozkienenesanahiaulertzea.Programarenzeharkakohelburuaulertzea.
Unitateanzeharlandukodengaiaaurkeztendutenhasierakoinformazioekikointeresaadieraztea,etaulertzeainformaziohoriek.Galderaegokiakegitea.
Unitateanzeharlandukodengaiarengarrantziariburuzkoaurretikoinformazioekikointeresaadieraztea,etaulertzeainformaziohoriek.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduegokianerantzuteagalderapertsonalei.
Jarduerak Hasierakoirakurgaiaklantzenduengaiariedounitatekobestealderdibatzueiburuzkogaldereierantzutea.
Koherentziazerantzuteaosasunarekinetagaixotasunarekin,sendagaiekinetaabarrekinlotutakoesperientziapertsonaleiburuzkogalderei.
Unitatealanduaurrekokontzeptubatazaltzeaikaskideei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,zentzuzirakurtzensaiatzea.
Jarduerak Irakurgaietakoideiaketaegoerakaurrezeskuratutakobesteezagutzabatzuekinlotzea.
Arretazirakurtzeaunitatekoedukiakaurkeztendituentestua,etaideianagusiakulertzea.
Unitatearenhasierakoproposamenairakurtzea,etaeginbeharrekolanazeindenulertzeaetaazaltzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzizgauzakbeharbezalaadieraztensaiatzea.
Jarduerak Perpausbakunakerabilizetaaurrezezarritakoeredubatenarabera,pertsonabatdeskribatzea.
Jarduereiidatzizerantzutea,perpausosoetazuzenakerabiliz.
Eragiketetakozenbakiakmoduordenatuanetazuzenidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezpartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Udakooporraldianzeharikusiedoikasiduenzerbaitazaltzeaikaskidebati.
Osasunarekinedogaixotasunekinlotutakoprebentziozkojarrerarenbatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Matematikakoezagutzakegunerokobizitzanbeharbezalaerabiltzeariburuzkoeztabaidetanpartehartzea.
Hirugarren maila. 1. hamabostaldia. Osasuna
Hamabostaldirako proiektua: Komunikatzea, informatzea.Zeharkako helburua:Ezagunazaienetakomunikatzekobalioduengauzarenbatiburuzinformatzea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerpentsatzenduzu?Zerdakizu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura: Sintaktikokizuzenakdirenperpausbakunakeraikitzea.Hitzeginedoidatziaurretik,erantzunapentsatzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 28 24/04/12 10:47
29
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Norberarenizenaesatendenean,kasuegitea.
Jarduerak Galderakonartzea,etajasokodueninformazioarekinlotutakoaurretikoezagutzeietaintereseidagozkienenesanahiaulertzea.Programarenzeharkakohelburuaulertzea.
Unitateanzeharlandukodengaiaaurkeztendutenhasierakoinformazioekikointeresaadieraztea,etaulertzeainformaziohoriek.Galderaegokiakegitea.
Unitateanzeharlandukodengaiarengarrantziariburuzkoaurretikoinformazioekikointeresaadieraztea,etaulertzeainformaziohoriek.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduegokianerantzuteagalderapertsonalei.
Jarduerak Hasierakoirakurgaiaklantzenduengaiariedounitatekobestealderdibatzueiburuzkogaldereierantzutea.
Koherentziazerantzuteaosasunarekinetagaixotasunarekin,sendagaiekinetaabarrekinlotutakoesperientziapertsonaleiburuzkogalderei.
Unitatealanduaurrekokontzeptubatazaltzeaikaskideei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,zentzuzirakurtzensaiatzea.
Jarduerak Irakurgaietakoideiaketaegoerakaurrezeskuratutakobesteezagutzabatzuekinlotzea.
Arretazirakurtzeaunitatekoedukiakaurkeztendituentestua,etaideianagusiakulertzea.
Unitatearenhasierakoproposamenairakurtzea,etaeginbeharrekolanazeindenulertzeaetaazaltzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzizgauzakbeharbezalaadieraztensaiatzea.
Jarduerak Perpausbakunakerabilizetaaurrezezarritakoeredubatenarabera,pertsonabatdeskribatzea.
Jarduereiidatzizerantzutea,perpausosoetazuzenakerabiliz.
Eragiketetakozenbakiakmoduordenatuanetazuzenidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezpartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Udakooporraldianzeharikusiedoikasiduenzerbaitazaltzeaikaskidebati.
Osasunarekinedogaixotasunekinlotutakoprebentziozkojarrerarenbatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Matematikakoezagutzakegunerokobizitzanbeharbezalaerabiltzeariburuzkoeztabaidetanpartehartzea.
403936 _ 0001-0092.indd 29 24/04/12 10:47
30
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Adiegoteaetaentzutea,ulertuahalizateko.
Jarduerak Unitateanzeharemandakojarraibideakulertzea. Unitateanzeharikasketa-prozesuariburuzazaldutakojarraibideakulertzea.
Unitateanzeharerabilikodenikasketa-prozesuariburuzkojarraibideakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuetaargianhitzegitensaiatzea,hitzguztiakongiahoskatuta.
Jarduerak Naturaltasunezerantzutea,jarduerajakinbatnolaeginduengaldetzenzaionean.
Elikagaibatzukegitekoprozesuariburuzdakienaazaltzea,etazehaztasunezetaordenaegokianadierazteaprozesukoekintzaguztiak.
Urratsezurratsazaltzeaeragiketaedoproblemabatebaztekoerabiliduenestrategia.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,testumotaridagozkionerritmoaetaabiaduraerabiltzea.
Jarduerak Testuirakasgarribatirakurtzea,etaekintza-segidabatazaltzekoerabiltzendirenoinarrizkoelementuakzeindirenjakitea.
Elikaduraosasungarriazerdenezartzekoerabilibeharrekoprozesuaulertzea.
Zenbakiakkonparatzekomoduariburuzkojarraibideakirakurtzeaetaulertzea.Problemakebaztekoerabiltzendirenurratsakgogoratzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekomodukoidazkeraizatea.
Jarduerak Urtebetetze-jaibaterakogonbitaidaztea,menuaazalduzetapartehartzekoarrazoiaknabarmenduz.
Menuosasungarribatidaztea,zenbaitjarraibidekontuanhartuta.
Idatzizazaltzeaproblemabatebaztekourratsak,etaargietagarbiidazteaazkenemaitza.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gogotsupartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Elikadura-ohitureiburuzkobat-batekoelkarrizketetanpartehartzea:nolajatendenprestatutakojakibat,fruta,fruitulehorrak...
Elikaduraegokiaizatekobetebeharrekoportaereietaaraueiburuzkoelkarrizketabateanpartehartzea.
Ebaztekozailenakirudituzaizkioneragiketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Hirugarren maila. 2. hamabostaldia. Elikadura
Hamabostaldirako proiektua: Irakastea, jarraibideak ematea.Zeharkako helburua:Prozesubatenurratsak,arauaketaerregelakulertzeaetaadieraztea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zeregitenda?Nolaegitenda?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Zerprozesumotadenadieraztea,etaprozesuhorrenhiruurratsaipatzeagutxienez,hitzegokiakerabiliz:lehendabizi,leheniketabehin,ondoren…
Testu mota:Irakasgarria.
403936 _ 0001-0092.indd 30 24/04/12 10:47
31
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Adiegoteaetaentzutea,ulertuahalizateko.
Jarduerak Unitateanzeharemandakojarraibideakulertzea. Unitateanzeharikasketa-prozesuariburuzazaldutakojarraibideakulertzea.
Unitateanzeharerabilikodenikasketa-prozesuariburuzkojarraibideakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuetaargianhitzegitensaiatzea,hitzguztiakongiahoskatuta.
Jarduerak Naturaltasunezerantzutea,jarduerajakinbatnolaeginduengaldetzenzaionean.
Elikagaibatzukegitekoprozesuariburuzdakienaazaltzea,etazehaztasunezetaordenaegokianadierazteaprozesukoekintzaguztiak.
Urratsezurratsazaltzeaeragiketaedoproblemabatebaztekoerabiliduenestrategia.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,testumotaridagozkionerritmoaetaabiaduraerabiltzea.
Jarduerak Testuirakasgarribatirakurtzea,etaekintza-segidabatazaltzekoerabiltzendirenoinarrizkoelementuakzeindirenjakitea.
Elikaduraosasungarriazerdenezartzekoerabilibeharrekoprozesuaulertzea.
Zenbakiakkonparatzekomoduariburuzkojarraibideakirakurtzeaetaulertzea.Problemakebaztekoerabiltzendirenurratsakgogoratzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekomodukoidazkeraizatea.
Jarduerak Urtebetetze-jaibaterakogonbitaidaztea,menuaazalduzetapartehartzekoarrazoiaknabarmenduz.
Menuosasungarribatidaztea,zenbaitjarraibidekontuanhartuta.
Idatzizazaltzeaproblemabatebaztekourratsak,etaargietagarbiidazteaazkenemaitza.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gogotsupartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Elikadura-ohitureiburuzkobat-batekoelkarrizketetanpartehartzea:nolajatendenprestatutakojakibat,fruta,fruitulehorrak...
Elikaduraegokiaizatekobetebeharrekoportaereietaaraueiburuzkoelkarrizketabateanpartehartzea.
Ebaztekozailenakirudituzaizkioneragiketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 31 24/04/12 10:47
32
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Galderakegitea,hobetoulertzeko.
Jarduerak Arretazentzutealandukodengaiarenaurkezpena,etaulermenalantzekogaldereierantzutea.
Zentzumenekinlotutakominusbaliotasuneiburuzkoinformazioakentzutea,etaunitatearengaiaulertzea.
Arretazentzuteaunitateanzeharlandukodirengaienaurkezpena,etagalderaegokiakegitea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Koherentziazerantzuteaegitenzaizkiongalderei.
Jarduerak Zentzumenekinlotutakohitzpolisemikoenesanahiaazaltzeaahoz.
Pertsonaminusbaliatuekinizandakoesperientzieiburuzhitzegitea.Zeriburuzhitzegingoduenazaltzeaaurrez,etagaldereierantzutea.
Gutxigorabeherakokalkuluekinerantzuteaadinei,prezioei,tamaineietaabarriburuzkogalderei,esaldizuzenakerabiliz.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Abiaduraegokianirakurtzea,esaldiakondobereiziz.
Jarduerak Argietagarbiidentifikatzeairakurritakotestuarengainagusia,etalaburetaordenatutaadieraztea.
Azaltzeazertazaridirenunitatearenhasierakoirakurgaiaetainformazio-orrialdeetakoazalpen-testukoparagrafoak.
Problemenenuntziatuaulertzea,etaadierazteazerproblematikaplanteatzendutenetahaiekebaztekodaturikfaltadenedoez.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Puntuazio-markakongierabiltzea,esaldiakbereizteko.
Jarduerak Egunerokogaieiburuzkooharrakidaztea,sintaktikokizuzenakdirenesaldienbidez.
Landukodengaiarenedukiaazaltzendutenizenburuaksortzea.Argazki-oinakidaztea.
Ongiidazteaproblemenenuntziatuak,behardirendatuguztiakgehituta.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzea.
Jarduerak Zentzumenenbidezhautemandakosentsazioeiburuzkoiritziakadieraztea.
Norberarengustukomargolanei,abestiei,janarieietaabarriburuzhitzegitea,etahaienezaugarrinagusiakazaltzeahitzgutxitan.
Gutxigorabeherakokalkuluei,haienerabilgarritasunarietaizanditzaketenakatseiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Hirugarren maila. 3. hamabostaldia. Zentzumenak
Hamabostaldirako proiektua: Azalpen orokorra ematea.Zeharkako helburua:Landukodengaialabur-laburaurkeztea.Informazioorokorraemateaesannahidenariburuzedotestubatekoideianagusiariburuz.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zeriburuzda?Zeresannahidu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Sintaktikokizuzenakdirenesaldiakerabiltzea,gauzakahozedoidatzizadieraztean.Esaldiakluzatzea.Esamoldelaburraketalexikozehatzaerabiltzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 32 24/04/12 10:47
33
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Galderakegitea,hobetoulertzeko.
Jarduerak Arretazentzutealandukodengaiarenaurkezpena,etaulermenalantzekogaldereierantzutea.
Zentzumenekinlotutakominusbaliotasuneiburuzkoinformazioakentzutea,etaunitatearengaiaulertzea.
Arretazentzuteaunitateanzeharlandukodirengaienaurkezpena,etagalderaegokiakegitea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Koherentziazerantzuteaegitenzaizkiongalderei.
Jarduerak Zentzumenekinlotutakohitzpolisemikoenesanahiaazaltzeaahoz.
Pertsonaminusbaliatuekinizandakoesperientzieiburuzhitzegitea.Zeriburuzhitzegingoduenazaltzeaaurrez,etagaldereierantzutea.
Gutxigorabeherakokalkuluekinerantzuteaadinei,prezioei,tamaineietaabarriburuzkogalderei,esaldizuzenakerabiliz.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Abiaduraegokianirakurtzea,esaldiakondobereiziz.
Jarduerak Argietagarbiidentifikatzeairakurritakotestuarengainagusia,etalaburetaordenatutaadieraztea.
Azaltzeazertazaridirenunitatearenhasierakoirakurgaiaetainformazio-orrialdeetakoazalpen-testukoparagrafoak.
Problemenenuntziatuaulertzea,etaadierazteazerproblematikaplanteatzendutenetahaiekebaztekodaturikfaltadenedoez.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Puntuazio-markakongierabiltzea,esaldiakbereizteko.
Jarduerak Egunerokogaieiburuzkooharrakidaztea,sintaktikokizuzenakdirenesaldienbidez.
Landukodengaiarenedukiaazaltzendutenizenburuaksortzea.Argazki-oinakidaztea.
Ongiidazteaproblemenenuntziatuak,behardirendatuguztiakgehituta.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzea.
Jarduerak Zentzumenenbidezhautemandakosentsazioeiburuzkoiritziakadieraztea.
Norberarengustukomargolanei,abestiei,janarieietaabarriburuzhitzegitea,etahaienezaugarrinagusiakazaltzeahitzgutxitan.
Gutxigorabeherakokalkuluei,haienerabilgarritasunarietaizanditzaketenakatseiburuzhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 33 24/04/12 10:47
34
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Jasotakoinformazioaerrepikatzekogaiizatea.
Jarduerak Ulertzeazeresannahiduendeskribatzeaketazerelementugramatikalerabiltzendirendeskribapenetan.
Animaliabatdeskribatzekoahozematenzaizkionjarraibideakulertzea.
Landukodengaiazeindenjakitea,etahariburuzkoazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Egoerabakoitzean,tonuetaozentasunegokiazhitzegitea.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteaanimaliekinizandakoesperientziapertsonaleiburuz.
Ingurunekoanimaliezhitzegiteaetahaiekdeskribatzea,etaunitateandeskribatutakobesteanimaliabatzuekinkonparatzea.
Kalkulu-eragiketabatizanik,zehatz-mehatzazaltzeazerdenetanolaebaztenden.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekogogoaerakustea.
Jarduerak Narrazio-testuairakurtzea,etadeskribatzekoerabiltzendirenterminoenesanahiaulertzea.
Animaliabatidentifikatzekoetadeskribatzekobaliodutenkategoriaketaterminoakidentifikatzeaunitatekotestuetan.
Arrazoiketajakinbataplikatuzebatzibeharrekoenuntziatubatulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Aurrezezarritakoeredubatenarabera,animaliabatdeskribatzeaetadeskribapenafitxaeranantolatzea.
Animaliabateniruditikabiatuta,testulaburbatidaztea,huradeskribatzeko.
Bieragiketarenbidezebatzibeharrekoproblemabatebaztekoprozesuadeskribatzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitakoelkarrizketabatezmoztea.
Jarduerak Animaliabitxieiedoosoezagunakezdirenanimalieiburuzhitzegitea.
Animalienmunduarenzenbaitalderdiriburuzhitzegiteaikaskideekin;adibidez,haienugalketarietahazkuntzariburuz.
Bieragiketamotarenartekodesberdintasuneiburuzhitzegitea:batuketa/kenketa;kenketakbururakoekin/kenketakbururakorikgabe…
Hirugarren maila. 4. hamabostaldia. Animaliak
Hamabostaldirako proiektua: Deskribapen orokorra egitea.Zeharkako helburua:Animaliakedoideiakidentifikatzea,etazerezaugarrinagusidituztenadieraztea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerda?Nolakoada?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Identifikatunahidenaargietagarbiadieraztendutenesaldiakegitea.Deskribapenorokorbatekoordena-irizpideakbetetzea.Lexikozehatzaerabiltzea–adjektiboakerabiltzea–,berezitasunaketadesberdintasunakadierazteko,baietaanbiguotasunikezegotekoere.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Deskribatzailea.
403936 _ 0001-0092.indd 34 24/04/12 10:47
35
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Jasotakoinformazioaerrepikatzekogaiizatea.
Jarduerak Ulertzeazeresannahiduendeskribatzeaketazerelementugramatikalerabiltzendirendeskribapenetan.
Animaliabatdeskribatzekoahozematenzaizkionjarraibideakulertzea.
Landukodengaiazeindenjakitea,etahariburuzkoazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Egoerabakoitzean,tonuetaozentasunegokiazhitzegitea.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteaanimaliekinizandakoesperientziapertsonaleiburuz.
Ingurunekoanimaliezhitzegiteaetahaiekdeskribatzea,etaunitateandeskribatutakobesteanimaliabatzuekinkonparatzea.
Kalkulu-eragiketabatizanik,zehatz-mehatzazaltzeazerdenetanolaebaztenden.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekogogoaerakustea.
Jarduerak Narrazio-testuairakurtzea,etadeskribatzekoerabiltzendirenterminoenesanahiaulertzea.
Animaliabatidentifikatzekoetadeskribatzekobaliodutenkategoriaketaterminoakidentifikatzeaunitatekotestuetan.
Arrazoiketajakinbataplikatuzebatzibeharrekoenuntziatubatulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Aurrezezarritakoeredubatenarabera,animaliabatdeskribatzeaetadeskribapenafitxaeranantolatzea.
Animaliabateniruditikabiatuta,testulaburbatidaztea,huradeskribatzeko.
Bieragiketarenbidezebatzibeharrekoproblemabatebaztekoprozesuadeskribatzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitakoelkarrizketabatezmoztea.
Jarduerak Animaliabitxieiedoosoezagunakezdirenanimalieiburuzhitzegitea.
Animalienmunduarenzenbaitalderdiriburuzhitzegiteaikaskideekin;adibidez,haienugalketarietahazkuntzariburuz.
Bieragiketamotarenartekodesberdintasuneiburuzhitzegitea:batuketa/kenketa;kenketakbururakoekin/kenketakbururakorikgabe…
403936 _ 0001-0092.indd 35 24/04/12 10:47
36
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Informaziojakinbatbukaeraraarteentzutea.
Jarduerak Arretazentzuteaarauaketajarraibideak,etaematendirenarrazoiakulertzea.
Gelanjasotakoinformazioetatikabiatuta,gauzenzergatiajakitensaiatzea,hobetoulertuahalizateko.
Prozesubataukeratuizanariburuzkoazalpenakematendirenean,aukeraketahorrenarrazoiakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezhitzegitea.
Jarduerak Esanedoidatziduenzerbaitikaskideeiazaltzea,etahalaeginizanarenarrazoiakematea.
Formaarraroakedobitxiakdituztenlandareeiburuzhitzegitea,eta,kasubakoitzean,formahorrenzergatiaazaltzensaiatzea.
Lanbateanbidejakinbataukeratzekoegondaitezkeenarrazoiakzehatz-mehatzazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Testumotakbereiztea.
Jarduerak Hasierakotestuairakurriondoren,zenbaitekintzazergatikegindirenulertzea.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzea,etalandareekbizi-funtzioaknolaegitendituztenadieraztendutenazalpenaketaarrazoiakulertzea.
Lerrogeometrikoeierreferentziaegitendietentestuakirakurtzea,etahaienesanahiaazaltzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatzehatz-mehatzkopiatzea.
Jarduerak Aurretikezarritakoeredubatenarabera,egunerokogaieiburuzkozorion-txartelakidaztea.
Landareeikalteegitendietenekintzakidatzizadieraztea,etakasubakoitzaargudiatzea.
Lerroetairudigeometrikoenizenakzehaztasunezidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Moduegokianpartehartzeahasitadagoenelkarrizketabatean.
Jarduerak Landarebatzuenizenbitxieiburuzhitzegitea. Ingurukolandarerenbatenxehetasunbitxieiburuzhitzegitea.
Lekuezagunetarairistekobideeiburuzhitzegitea,etahaietakobakoitzaegokiadenedoezazaltzea.
Hirugarren maila. 5. hamabostaldia. Landareak
Hamabostaldirako proiektua: Justifikatzea. Arrazoi bidez azaltzea.Zeharkako helburua:Gertaeraedoekintzabatiburuzinformatzea,etahurajustifikatzea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zergatikdiozu?Zergatikegitenduzu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Azalpenezkoedojustifikaziozkoesaldiakegiteagaldereierantzuteko.Benetakoerantzunakematensaiatzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Argudiozkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 36 24/04/12 10:47
37
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Informaziojakinbatbukaeraraarteentzutea.
Jarduerak Arretazentzuteaarauaketajarraibideak,etaematendirenarrazoiakulertzea.
Gelanjasotakoinformazioetatikabiatuta,gauzenzergatiajakitensaiatzea,hobetoulertuahalizateko.
Prozesubataukeratuizanariburuzkoazalpenakematendirenean,aukeraketahorrenarrazoiakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezhitzegitea.
Jarduerak Esanedoidatziduenzerbaitikaskideeiazaltzea,etahalaeginizanarenarrazoiakematea.
Formaarraroakedobitxiakdituztenlandareeiburuzhitzegitea,eta,kasubakoitzean,formahorrenzergatiaazaltzensaiatzea.
Lanbateanbidejakinbataukeratzekoegondaitezkeenarrazoiakzehatz-mehatzazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Testumotakbereiztea.
Jarduerak Hasierakotestuairakurriondoren,zenbaitekintzazergatikegindirenulertzea.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzea,etalandareekbizi-funtzioaknolaegitendituztenadieraztendutenazalpenaketaarrazoiakulertzea.
Lerrogeometrikoeierreferentziaegitendietentestuakirakurtzea,etahaienesanahiaazaltzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatzehatz-mehatzkopiatzea.
Jarduerak Aurretikezarritakoeredubatenarabera,egunerokogaieiburuzkozorion-txartelakidaztea.
Landareeikalteegitendietenekintzakidatzizadieraztea,etakasubakoitzaargudiatzea.
Lerroetairudigeometrikoenizenakzehaztasunezidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Moduegokianpartehartzeahasitadagoenelkarrizketabatean.
Jarduerak Landarebatzuenizenbitxieiburuzhitzegitea. Ingurukolandarerenbatenxehetasunbitxieiburuzhitzegitea.
Lekuezagunetarairistekobideeiburuzhitzegitea,etahaietakobakoitzaegokiadenedoezazaltzea.
403936 _ 0001-0092.indd 37 24/04/12 10:47
38
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Arretazentzutea,hitzegitenaridenaribegiratuz.
Jarduerak Zeririztendiozu?galderarenaurrekoinformazioakentzuteaetaulertzea.
Zeririztendiozu?galderarenaurrekoinformazioakentzuteaetaulertzea.
Zeririztendiozu?galderarenaurrekoinformazioakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Argiahoskatzea.
Jarduerak Espaziokogorputzeiedoespazio-bidaieiburuzhitzegitea,transmititunahideninformazioaaurrezpentsatuta.
Eguzkiari,Lurrarenhigidureietaabarriburuzkobitxikeriarenbatezhitzegiteaikaskideei,etanorberareniritziaematea.
Ikaskidebatekeragiketaedoproblemaebaztekoerabiliduenmoduariburuzkoiritziaadieraztea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzakletrakaesateazehatz-mehatz.
Jarduerak Narrazio-testubatekoelkarrizketakidentifikatzea,unebakoitzeannoraridenbereiztea,etajakiteazergatikdenhala.
Hasierakotestuaarretazirakurtzea,galdereierantzuteaetaelkarrizketabihurtzekogaiizatea.
Magnitudeastronomikoeiburuzkotestubatirakurtzea,etatamainakirizpidejakinbatenaraberaordenatzekoariketarenbategitea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Ohikoortografiazuzenaplikatzea.
Jarduerak Objektubatibehatzea,etatestulaburbatidaztea,huradeskribatzeko.
Unitatekogairenbatlantzenduenelkarrizketabatidaztea;adibidez,astronautabatenetakontrol-zentrobatenartekoa.
Perpausosoakidaztea,problemenemaitzakenuntziatzeko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketabateanpartehartzekoprestizatea.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteaikaslerenbatekaurkeztutakogaibatiburuz.
Besteplanetabatzuetanbiziaegotekoaukeraznolabaitekokoherentziazhitzegitea,etanorberareniritziaematea.Ikaskideeniritziakentzuteaetaerrespetatzea.
Unitatekoxehetasunbatzueiburuzhitzegitea,etahaieiburuzkoiritziaematea.
Hirugarren maila. 6. hamabostaldia. Eguzkia eta Lurra
Hamabostaldirako proiektua: Elkarrizketan jardutea.Zeharkako helburua:Norberareniritziakadierazteaetabesteenakentzutea,etalandukodirengaieietahaiekinlotutakoegunerokobizitzakoalderdieiburuzkoiritziakematea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zeririztendiozu?Zeriruditzenzaizu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Elkarrizketarenegituraformalalantzea,etabaiezkoesaldiak,galderaketaerantzunakerabiltzea,iritzibateskatzekoedoadierazteko.
Testu mota:Elkarrizketazkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 38 24/04/12 10:47
39
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Arretazentzutea,hitzegitenaridenaribegiratuz.
Jarduerak Zeririztendiozu?galderarenaurrekoinformazioakentzuteaetaulertzea.
Zeririztendiozu?galderarenaurrekoinformazioakentzuteaetaulertzea.
Zeririztendiozu?galderarenaurrekoinformazioakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Argiahoskatzea.
Jarduerak Espaziokogorputzeiedoespazio-bidaieiburuzhitzegitea,transmititunahideninformazioaaurrezpentsatuta.
Eguzkiari,Lurrarenhigidureietaabarriburuzkobitxikeriarenbatezhitzegiteaikaskideei,etanorberareniritziaematea.
Ikaskidebatekeragiketaedoproblemaebaztekoerabiliduenmoduariburuzkoiritziaadieraztea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzakletrakaesateazehatz-mehatz.
Jarduerak Narrazio-testubatekoelkarrizketakidentifikatzea,unebakoitzeannoraridenbereiztea,etajakiteazergatikdenhala.
Hasierakotestuaarretazirakurtzea,galdereierantzuteaetaelkarrizketabihurtzekogaiizatea.
Magnitudeastronomikoeiburuzkotestubatirakurtzea,etatamainakirizpidejakinbatenaraberaordenatzekoariketarenbategitea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Ohikoortografiazuzenaplikatzea.
Jarduerak Objektubatibehatzea,etatestulaburbatidaztea,huradeskribatzeko.
Unitatekogairenbatlantzenduenelkarrizketabatidaztea;adibidez,astronautabatenetakontrol-zentrobatenartekoa.
Perpausosoakidaztea,problemenemaitzakenuntziatzeko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketabateanpartehartzekoprestizatea.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteaikaslerenbatekaurkeztutakogaibatiburuz.
Besteplanetabatzuetanbiziaegotekoaukeraznolabaitekokoherentziazhitzegitea,etanorberareniritziaematea.Ikaskideeniritziakentzuteaetaerrespetatzea.
Unitatekoxehetasunbatzueiburuzhitzegitea,etahaieiburuzkoiritziaematea.
403936 _ 0001-0092.indd 39 24/04/12 10:47
40
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuteaetagaldetzea,gaieiburuzkoxehetasunakjakiteko.
Jarduerak Urarenerabileraegokiariburuzkoahozkooharrakulertzea,etaegunerokoohituretanaplikatzea.
Lurplanetanur-eskasiadutentokieiburuzemandakoinformazioakulertzea,etatokihorietanzerikusdaitekeenulertzea.
Biderketagaiarenaurkezpenaetahasierakodatuakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoaberatsaerabiltzea,adinbakoitzerakoegokiadena.
Jarduerak Urahitzarekinlotutakohitzakaurkitzeatestuetan,etazehaztasunezhitzegiteahaietaz.
Unitatekoirudiakmoduordenatuandeskribatzea,etatestukoinformazioarekinlotutakobizimoduariburuzmintzatzea.
Hasierakoirudiaribegiratzeaetahuradeskribatzea,alboanduentestuairakurtzeaetazertazaridenazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,silabatanzatikatugabeetaerrepikapenikegingabe.
Jarduerak Hasierakoirudiaribegiratzeaetahuradeskribatzea,dagokiontestuairakurtzeaetazenbaitgalderarierantzutea.Urariburuzkoigarkizunenerantzunakasmatzea.
Azalpen-testuetanemandakoinformazioakarretazirakurtzea,etahaietakobakoitzanorberarenezagutzekinedoesperientziekinlotzea.
Unitateanemandakoazalpenakulertzea,etahaietanagertzendirenelementueiburuzkogaldereierantzutea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuanetatxukunegiteaidazlanaketaerantzunidatziak.
Jarduerak Urahitzagainagusitzathartuta,komikibatsortzea,aurretikezarritakoereduakontuanhartuzetaelementugrafikoakzainduz.
Urariburuzkokartelbatean,elementugrafikoakzaintzea,etagarrantziaemateaelementuhoriekdagokienonarpenaetabalioaizateari.
Problemenemaitzakidaztea,eta,horretarako,sintaktikokizuzenakdirenperpausosoakerabiltzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketarengaiarieustea,halabadagokio.
Jarduerak Urakegunerokobizitzanduengarrantziariburuzhitzegitea.
Edatekourazentzuzerabiltzekoeginbeharkogenituzkeenekintzeiburuzhitzegitea.
Biderketakegunerokobizitzakoproblemakebaztekobalioduenedozeinegoerazhitzegitea.
Hirugarren maila. 7. hamabostaldia. Ura
Hamabostaldirako proiektua: Testu bat edo irudi bat aztertzea.Zeharkako helburua:Arretazetasistematikokibehatzea,etaikusitakoamoduordenatuanadieraztea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerdago?Zerikustenduzu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Testubateanedoirudietanikusitakoelementuakzerrendatzea,etaezarritakoirizpideakbetezetaespazio-edodenbora-ordenaadieraztendutenhitzakerabilizdeskribatzea.Moduordenatuantxertatzeaelementuakperpausbakunean.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Deskribatzailea.
403936 _ 0001-0092.indd 40 24/04/12 10:47
41
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuteaetagaldetzea,gaieiburuzkoxehetasunakjakiteko.
Jarduerak Urarenerabileraegokiariburuzkoahozkooharrakulertzea,etaegunerokoohituretanaplikatzea.
Lurplanetanur-eskasiadutentokieiburuzemandakoinformazioakulertzea,etatokihorietanzerikusdaitekeenulertzea.
Biderketagaiarenaurkezpenaetahasierakodatuakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoaberatsaerabiltzea,adinbakoitzerakoegokiadena.
Jarduerak Urahitzarekinlotutakohitzakaurkitzeatestuetan,etazehaztasunezhitzegiteahaietaz.
Unitatekoirudiakmoduordenatuandeskribatzea,etatestukoinformazioarekinlotutakobizimoduariburuzmintzatzea.
Hasierakoirudiaribegiratzeaetahuradeskribatzea,alboanduentestuairakurtzeaetazertazaridenazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,silabatanzatikatugabeetaerrepikapenikegingabe.
Jarduerak Hasierakoirudiaribegiratzeaetahuradeskribatzea,dagokiontestuairakurtzeaetazenbaitgalderarierantzutea.Urariburuzkoigarkizunenerantzunakasmatzea.
Azalpen-testuetanemandakoinformazioakarretazirakurtzea,etahaietakobakoitzanorberarenezagutzekinedoesperientziekinlotzea.
Unitateanemandakoazalpenakulertzea,etahaietanagertzendirenelementueiburuzkogaldereierantzutea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuanetatxukunegiteaidazlanaketaerantzunidatziak.
Jarduerak Urahitzagainagusitzathartuta,komikibatsortzea,aurretikezarritakoereduakontuanhartuzetaelementugrafikoakzainduz.
Urariburuzkokartelbatean,elementugrafikoakzaintzea,etagarrantziaemateaelementuhoriekdagokienonarpenaetabalioaizateari.
Problemenemaitzakidaztea,eta,horretarako,sintaktikokizuzenakdirenperpausosoakerabiltzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketarengaiarieustea,halabadagokio.
Jarduerak Urakegunerokobizitzanduengarrantziariburuzhitzegitea.
Edatekourazentzuzerabiltzekoeginbeharkogenituzkeenekintzeiburuzhitzegitea.
Biderketakegunerokobizitzakoproblemakebaztekobalioduenedozeinegoerazhitzegitea.
403936 _ 0001-0092.indd 41 24/04/12 10:47
42
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzohikoenenesanahiaetaerabilgarritasunaulertzea.
Jarduerak Irratian,telebistanetaabarretaneguraldiariedoklimariburuzematendeninformazioaulertzea.
Arretazentzuteagaibatenaurkezpena,etahariburuzematendirenahozkoazalpenakulertzea.
Matematikakoedukiberrienetahaienerabilgarritasunarenazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegitean,zentzudunaetakoherenteaizatea.
Jarduerak Egitendueneguraldiariburuzkoaurkezpenbategiteaikaskideei.
Haizetik,hotzetikedoklimarekinlotutakobestefenomenobatzuetatiknolababestuazaltzeaikaskideei.
Zatiberdinetanbanatubeharraizanduenegoerarenbataipatzea,etanolaeginzuenazaltzea,gaimoduan.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,abiaduranormaleanetaesanahiaulertuz.
Jarduerak Arretazirakurtzeahasierakotestua,etaizaerazientifikokoinformazioakaurkitzeabertan.
Eguraldiariedoeguraldiareniragarpenariburuzkoinformaziobatirakurtzea,etahanadierazitakoxehetasunzientifikoakulertzea.
Hasierakotestuairakurritakoan,teleaulkiarenetaelurretakobestebaliabidemekanikobatzuenesanahiaulertzea,baietahaienalderdimatematikoakere.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatordenatutaetaargitasunezantolatzea.
Jarduerak Klimarekinlotutakoegoerarenbatendeskribapenaegitea,aurretikezarritakoereduarenarabera.
Testulaburbatidazteaklimarekinlotutakoalderdibatiburuz;adibidez,etxebizitzeiburuz,arropariburuz,negu-kiroleiburuz….
Zenbaiteragiketatakoproblemetan,urratsguztienemaitzakidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitakoelkarrizketabateanhitzegitekobaimenaeskatzea.
Jarduerak Informazioatransmititzekomodueietabakoitzareneraginkortasunariburuzhitzegitea.
Komunikabideetaneguraldiariburuzemandakoinformazioetatikulertutakoazhitzegitea.
Banaketakegitekomodurikoneneiburuzhitzegitea.
Hirugarren maila. 8. hamabostaldia. Klima
Hamabostaldirako proiektua: Ezagutzak azaltzea.Zeharkako helburua:Gaibatahozetaidatzizazaltzea.
Hizkuntza-egoera:Galderahonierantzutea:Zertandatza?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Testuagaimoduanantolatzea:izenburua,azalpena,adibideaketaamaiera.Esaldienartekoloturakzaintzea,etalexikoazehaztasunezerabiltzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Azalpenezkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 42 24/04/12 10:47
43
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzohikoenenesanahiaetaerabilgarritasunaulertzea.
Jarduerak Irratian,telebistanetaabarretaneguraldiariedoklimariburuzematendeninformazioaulertzea.
Arretazentzuteagaibatenaurkezpena,etahariburuzematendirenahozkoazalpenakulertzea.
Matematikakoedukiberrienetahaienerabilgarritasunarenazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegitean,zentzudunaetakoherenteaizatea.
Jarduerak Egitendueneguraldiariburuzkoaurkezpenbategiteaikaskideei.
Haizetik,hotzetikedoklimarekinlotutakobestefenomenobatzuetatiknolababestuazaltzeaikaskideei.
Zatiberdinetanbanatubeharraizanduenegoerarenbataipatzea,etanolaeginzuenazaltzea,gaimoduan.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,abiaduranormaleanetaesanahiaulertuz.
Jarduerak Arretazirakurtzeahasierakotestua,etaizaerazientifikokoinformazioakaurkitzeabertan.
Eguraldiariedoeguraldiareniragarpenariburuzkoinformaziobatirakurtzea,etahanadierazitakoxehetasunzientifikoakulertzea.
Hasierakotestuairakurritakoan,teleaulkiarenetaelurretakobestebaliabidemekanikobatzuenesanahiaulertzea,baietahaienalderdimatematikoakere.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatordenatutaetaargitasunezantolatzea.
Jarduerak Klimarekinlotutakoegoerarenbatendeskribapenaegitea,aurretikezarritakoereduarenarabera.
Testulaburbatidazteaklimarekinlotutakoalderdibatiburuz;adibidez,etxebizitzeiburuz,arropariburuz,negu-kiroleiburuz….
Zenbaiteragiketatakoproblemetan,urratsguztienemaitzakidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitakoelkarrizketabateanhitzegitekobaimenaeskatzea.
Jarduerak Informazioatransmititzekomodueietabakoitzareneraginkortasunariburuzhitzegitea.
Komunikabideetaneguraldiariburuzemandakoinformazioetatikulertutakoazhitzegitea.
Banaketakegitekomodurikoneneiburuzhitzegitea.
403936 _ 0001-0092.indd 43 24/04/12 10:47
44
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatean,ideianagusiaketaadibideakbereiztea.
Jarduerak Ipuinedoalbistebatenlaburpenaentzunondoren,edukiaerrepikatzekogaiizatea.
Landukodirengaienaurkezpenaentzunondoren,gaiizateaedukiaulertzeko,aurretikoezagutzakerabiliz.
Unitatekogaienaurkezpenaentzunondoren,gaiizateaedukiaulertzeko,aurretikoezagutzakerabiliz.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzbetegarrienetaantzekoenerabilerakontrolatzea,hitzegitean.
Jarduerak Narraziobatenargumentuahitzgutxitanadieraztekogaiizatea.
Erliebearekinlotutakoesperientziapertsonalbatadierazteahitzgutxitan;adibidez,lotutadagoenaaldapekin,mendiekin,errepideekin...
Gaiedoprozedurabatlantzenamaituondoren,ikaskideeihitzgutxitanazaltzekogaiizatea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestuarenideianagusiaateratzea.
Jarduerak Unitatekotestuensarrerakulertzea,etazertazaridirenjakitea.
Hasierakotestuaarretazirakurtzea,ulermenalantzendutengaldereierantzutea,etatestualaburtzenduenizenburuaasmatzekogaiizatea.
Problemenenuntziatuenedukiaulertzea,etaozenlaburtzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Aurretikoeskemabategitea,idaztenhasibainolehen.
Jarduerak Norberarenesperientzianetasentimenduetanoinarrituz,egunerokobatenorribatidaztea.
Unitateanikasitakoideiakantolatzea,etafuntsezkoenaesaldigutxibatzuetanadierazteaidatziz,laburpenenirizpideeijarraituz.
Problemenetaeragiketenizenburuakidaztea,etaedukialaburtzeahaietan.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Jolasmoduan,gai,filmedonarraziobatlaburtzeaikaskideei,haiekzeindenasmadezaten.
Elkarrizketannorberarentxandairistean,aurretikhitzegindutenikaskideenideiaklaburtzekogaiizatea.
Zehaztasunaketalaburtasunakmatematikandutengarrantziariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Hirugarren maila. 9. hamabostaldia. Erliebea
Hamabostaldirako proiektua: Laburtzea.Zeharkako helburua:Pixkanaka-pixkanaka,narraziobatedoazalpen-testubatlaburtzekogaitasunalortzea,eta,horretarako,ideianagusiaketabigarrenmailakoideiakbereiztea.
Hizkuntza-egoera:Galderahonierantzutea:Laburtukoaldidazu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Perpausbakunezosatutakotestulaburrakidaztea.Informazioahierarkizatzea,etaideianagusianabarmentzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 44 24/04/12 10:47
45
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatean,ideianagusiaketaadibideakbereiztea.
Jarduerak Ipuinedoalbistebatenlaburpenaentzunondoren,edukiaerrepikatzekogaiizatea.
Landukodirengaienaurkezpenaentzunondoren,gaiizateaedukiaulertzeko,aurretikoezagutzakerabiliz.
Unitatekogaienaurkezpenaentzunondoren,gaiizateaedukiaulertzeko,aurretikoezagutzakerabiliz.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzbetegarrienetaantzekoenerabilerakontrolatzea,hitzegitean.
Jarduerak Narraziobatenargumentuahitzgutxitanadieraztekogaiizatea.
Erliebearekinlotutakoesperientziapertsonalbatadierazteahitzgutxitan;adibidez,lotutadagoenaaldapekin,mendiekin,errepideekin...
Gaiedoprozedurabatlantzenamaituondoren,ikaskideeihitzgutxitanazaltzekogaiizatea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestuarenideianagusiaateratzea.
Jarduerak Unitatekotestuensarrerakulertzea,etazertazaridirenjakitea.
Hasierakotestuaarretazirakurtzea,ulermenalantzendutengaldereierantzutea,etatestualaburtzenduenizenburuaasmatzekogaiizatea.
Problemenenuntziatuenedukiaulertzea,etaozenlaburtzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Aurretikoeskemabategitea,idaztenhasibainolehen.
Jarduerak Norberarenesperientzianetasentimenduetanoinarrituz,egunerokobatenorribatidaztea.
Unitateanikasitakoideiakantolatzea,etafuntsezkoenaesaldigutxibatzuetanadierazteaidatziz,laburpenenirizpideeijarraituz.
Problemenetaeragiketenizenburuakidaztea,etaedukialaburtzeahaietan.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Jolasmoduan,gai,filmedonarraziobatlaburtzeaikaskideei,haiekzeindenasmadezaten.
Elkarrizketannorberarentxandairistean,aurretikhitzegindutenikaskideenideiaklaburtzekogaiizatea.
Zehaztasunaketalaburtasunakmatematikandutengarrantziariburuzhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 45 24/04/12 10:47
46
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatekotestumotaidentifikatzea:fikziozkoa,errealista…
Jarduerak Ahozkokomunikabideetankontatutakogertakaribatendeskribapenaulertzekogaiizatea.
Arretazentzuteaunitatekogaienaurkezpena,etaaurretikoesperientziekinetaezagutzekinlotzea.
Unitatehonetakotopikoeiburuzkoazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Solaskideakontuanhartuta,erregistroegokiaerabiltzea.
Jarduerak Unejakinbateanzeregitenaridenetanolaegitenaridenkontatzeaikaskideei.
Ikaskideeialbistebatazaltzea,edomaterialeiburuzkosaiakuntzabatdeskribatzea.Ikusitakoxehetasunakzehaztea.
Argietagarbigaldetzeaazalpenbateanulertzenezdena,etafuntsezkoalderdiakerrepikatzekogaiizatea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Narrazio-testubatenxehetasunakidentifikatzeaetanabarmentzea.
Jarduerak Narrazio-testuairakurtzea,zertestumotadenidentifikatzea,etaeszenanagusiadeskribatzea,kontuanhartutagertaerak,protagonistak…
Materiarenaldaketeietamaterialeiburuzkoazalpen-testubatirakurtzea,etaulermenalantzendutengaldereierantzutea:Zerda?Zergertatzenda?Zerondoriodauka?
Matematikarekinlotutakoazalpen-edonarrazio-testubatirakurtzea,etaadierazitakoprozedureidagozkienulermen-galdereierantzutea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzitakotestuagoitikbeherazuzentzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,tokibatdeskribatzea,bertanazaltzendirenmaterialakaipatuz.
Gauregungobizimodurakoosobaliagarriaizandenmaterialenbatenaurkikuntzariburuzkoalbistelaburbatidaztea.
Moduordenatuetaargianidazteaeragiketeietaproblemeidagozkienzenbakiaketahitzak.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Ezerabiltzeagainerakoentzatzakarrakedodesatseginakizandaitezkeenhitzak.
Jarduerak Unitatekoalderdienartetiknorberarideigarrienakirudituzaizkioneiburuzhitzegitea,etaazaltzeazergatikduenirudipenhori.
Ikasgelakogauzak(arkatzak,borragomak…)egitekoerabilidirenmaterialezhitzegitea.
Eragiketaedoproblemabatebaztekoerabiliduenmoduazhitzegiteaikaskideekin.
Hirugarren maila. 10. hamabostaldia. Materialak
Hamabostaldirako proiektua: Orainaldian kontatzea.Zeharkako helburua: Unehorretanbertanikustenaridenarenedojakindakoarenberriematea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zergertatzenda?Zeraridagertatzen?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Zer?Non?Nor?Noiz?etahalakogaldereijarraituzantolatzeatestuakAditzakorainaldianjokatzea,etazehaztasunezerabiltzeadenboraetatokiaadieraztendituztenhitzak.Harriduraetabesteemoziobatzukadieraztea,interjekzioenbidez.
Testu mota:Narratiboa.
403936 _ 0001-0092.indd 46 24/04/12 10:47
47
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatekotestumotaidentifikatzea:fikziozkoa,errealista…
Jarduerak Ahozkokomunikabideetankontatutakogertakaribatendeskribapenaulertzekogaiizatea.
Arretazentzuteaunitatekogaienaurkezpena,etaaurretikoesperientziekinetaezagutzekinlotzea.
Unitatehonetakotopikoeiburuzkoazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Solaskideakontuanhartuta,erregistroegokiaerabiltzea.
Jarduerak Unejakinbateanzeregitenaridenetanolaegitenaridenkontatzeaikaskideei.
Ikaskideeialbistebatazaltzea,edomaterialeiburuzkosaiakuntzabatdeskribatzea.Ikusitakoxehetasunakzehaztea.
Argietagarbigaldetzeaazalpenbateanulertzenezdena,etafuntsezkoalderdiakerrepikatzekogaiizatea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Narrazio-testubatenxehetasunakidentifikatzeaetanabarmentzea.
Jarduerak Narrazio-testuairakurtzea,zertestumotadenidentifikatzea,etaeszenanagusiadeskribatzea,kontuanhartutagertaerak,protagonistak…
Materiarenaldaketeietamaterialeiburuzkoazalpen-testubatirakurtzea,etaulermenalantzendutengaldereierantzutea:Zerda?Zergertatzenda?Zerondoriodauka?
Matematikarekinlotutakoazalpen-edonarrazio-testubatirakurtzea,etaadierazitakoprozedureidagozkienulermen-galdereierantzutea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzitakotestuagoitikbeherazuzentzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,tokibatdeskribatzea,bertanazaltzendirenmaterialakaipatuz.
Gauregungobizimodurakoosobaliagarriaizandenmaterialenbatenaurkikuntzariburuzkoalbistelaburbatidaztea.
Moduordenatuetaargianidazteaeragiketeietaproblemeidagozkienzenbakiaketahitzak.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Ezerabiltzeagainerakoentzatzakarrakedodesatseginakizandaitezkeenhitzak.
Jarduerak Unitatekoalderdienartetiknorberarideigarrienakirudituzaizkioneiburuzhitzegitea,etaazaltzeazergatikduenirudipenhori.
Ikasgelakogauzak(arkatzak,borragomak…)egitekoerabilidirenmaterialezhitzegitea.
Eragiketaedoproblemabatebaztekoerabiliduenmoduazhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 47 24/04/12 10:47
48
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Hitzenesanahiazeindenjakitea,testuinguruakontuanhartuta.
Jarduerak Galdeketaedoelkarrizketabatean,ulertzeazerterminoriburuzadierazibehardituenlehentasunak.
Gaiarenahozkoaurkezpenean,argietagarbiulertzeazerdenpaisaia,etazerelementukegitendutenerakargarriedoezhorrenerakargarri.
Zerbaitgustukoaduenedoezgaldetzenzaionean,argietagarbiulertzeazeriburuzariden.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoespezifikoazehaztasunezerabiltzea.
Jarduerak Lehentasunakargietagarbiazaltzea,anbiguotasunikgabe,etaargudiatzea.
Tokiedopaisaiajakinbateanizandakoesperientziapertsonalakdeskribatzea,etanorberaritokiedopaisaiahorretatikgehienedogutxiengustatuzaionaadieraztea.
Matematikakozerariketaegiteagustatzenzaionazaltzeaikaskideei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakoaetaaurretikoezagutzalotzea.
Jarduerak Narrazio-testuairakurtzenamaitutakoan,paisaia-alderdieibehatzeaetahaiekazaltzea,etanorberarengustuakadieraztea.
Hasierakotestuairakurtzea,etaulermenalantzekogaldereierantzutea,norberareniritziaaplikatuta.
Lehentasunakadieraztea,prezioez,kantitateezedoneurriezhitzegitean.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazlanbataurkeztean,itxurazaintzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,gutunbatidazteaadiskidebati.
Testulaburrakidaztea,oporrakzertokitanigaronahidituendeskribatzeko.
Zuzenidazteazenbakidunoharbat.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Adeitasunezkoterminoaketaesamoldeakerabiltzea.
Jarduerak Norberakgustukoendituenirakurgaimoteiburuzhitzegitea.
Elkarrekinegindutentxangobatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Normaleanerabiltzendirengauzeiburuzkolehentasunezhitzegitea.
Hirugarren maila. 11. hamabostaldia. Paisaia
Hamabostaldirako proiektua: Gustuak eta lehentasunak adieraztea.Zeharkako helburua:Testubati,objektubati,egoerabatiedobesteedozeriburuzkoiritziaetabaloraziopertsonalaematea,etanorberarenlehentasunakadieraztea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Atseginalduzu?Zerduzunahiago?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Gustuaedolehentasunaadieraztendutenaditzakerabiltzea,lehenpertsonanjokatuta:niknahiagodut…Landutakogaiariburuzkolexikoespezifikoaerabiltzea.Modukoherenteetaerrealistanhitzegiteaetaerantzutea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Argudiozkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 48 24/04/12 10:47
49
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Hitzenesanahiazeindenjakitea,testuinguruakontuanhartuta.
Jarduerak Galdeketaedoelkarrizketabatean,ulertzeazerterminoriburuzadierazibehardituenlehentasunak.
Gaiarenahozkoaurkezpenean,argietagarbiulertzeazerdenpaisaia,etazerelementukegitendutenerakargarriedoezhorrenerakargarri.
Zerbaitgustukoaduenedoezgaldetzenzaionean,argietagarbiulertzeazeriburuzariden.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoespezifikoazehaztasunezerabiltzea.
Jarduerak Lehentasunakargietagarbiazaltzea,anbiguotasunikgabe,etaargudiatzea.
Tokiedopaisaiajakinbateanizandakoesperientziapertsonalakdeskribatzea,etanorberaritokiedopaisaiahorretatikgehienedogutxiengustatuzaionaadieraztea.
Matematikakozerariketaegiteagustatzenzaionazaltzeaikaskideei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakoaetaaurretikoezagutzalotzea.
Jarduerak Narrazio-testuairakurtzenamaitutakoan,paisaia-alderdieibehatzeaetahaiekazaltzea,etanorberarengustuakadieraztea.
Hasierakotestuairakurtzea,etaulermenalantzekogaldereierantzutea,norberareniritziaaplikatuta.
Lehentasunakadieraztea,prezioez,kantitateezedoneurriezhitzegitean.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazlanbataurkeztean,itxurazaintzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,gutunbatidazteaadiskidebati.
Testulaburrakidaztea,oporrakzertokitanigaronahidituendeskribatzeko.
Zuzenidazteazenbakidunoharbat.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Adeitasunezkoterminoaketaesamoldeakerabiltzea.
Jarduerak Norberakgustukoendituenirakurgaimoteiburuzhitzegitea.
Elkarrekinegindutentxangobatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Normaleanerabiltzendirengauzeiburuzkolehentasunezhitzegitea.
403936 _ 0001-0092.indd 49 24/04/12 10:47
50
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telefonozjasotakodatuakulertzea.
Jarduerak Objektuezagunenposizioariburuzkoahozkoinformazioaentzutea,etabeharbezalakokatzeaobjektuhoriek.
Arretazentzuteaherrigunemoteiburuzkoazalpena,etaelkarrenarteandituztenantzekotasunaketadesberdintasunakulertzea.
Arretazentzuteaunitatekogaienaurkezpena,etaliburukoorrialdeetannondaudenaurkitzekogaiizatea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Konbentzitzensaiatzean,ozenagoezhitzegitensaiatzea.
Jarduerak Pertsonen,testuatalen,objektuenetaabarrenposizioariburuzkogaldereierantzutea,etazehatz-mehatzadierazteahaienkokapena.
Norberarenauzoariedoherriariburuzkoinformazioaprestatzeaetaikaskideeiazaltzea,elementunagusienkokapenazehaztuta.
Eragiketabatekoelementuenkokapenaazaltzea,etaargietagarbiadierazteazerposiziodutenosotasunarenbarruan.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestubatetikinformazioaateratzea.
Jarduerak Hasierakotestuairakurriondoren,hanaipatutakoelementuenposizioazeindenjakitea.
Azalpen-testuakarretazirakurtzea,laburtzeaetaezagunakegitenzaizkionelementuekinlotzeaedukia.
Espazioarekinlotutakoproblemalogikoeiburuzkotestuakirakurtzea,etahaienesanahiaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurleakontuanhartuta,erregistrodesberdinakerabiltzea.
Jarduerak Zenbaitereduaztertuondoren,kartelbatidazteaetaikasgelanesekitzea.
Oharlaburbatidazteaikaskidebati,etaoharhorretannorberarenetxeanondagoenadieraztea,ikastetxeaedobesteeraikinbathartutaerreferentziatzat.
Modudesordenatuanbatabestearengaineanjarritakoedomarraztutakoobjektuenirudiakizanik,haietakobatenposizioerlatiboajakitekogaiizatea,etaidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzkoelkarrizketetanpartehartzea.
Jarduerak Norberarenauzokoalderdibitxieiburuzhitzegitea,etanondaudenadieraztea,tokibaterreferentziatzathartuta.
Herrigunekotokiinteresgarrieiburuzhitzegitea,etanondaudenadieraztea.
Herrigunekotokirenbatiburuzhitzegitea,etaazaltzeazerneurridituenetazerdistantziataradagoenbestetokibatzuetatik;adibidez,ikastetxetik.
Hirugarren maila. 12. hamabostaldia. Herriak eta hiriak
Hamabostaldirako proiektua: Lekuak eta posizioak deskribatzea eta identifikatzea.Zeharkako helburua:Zerbaitibehatzea,osagaiakidentifikatzea,etagarrantzitsuenenposizioerlatiboadeskribatzea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Nondago?Zerposiziotan?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Informazioadeskribapenmoduanantolatzea,etaterminotopologikoarruntakzehaztasunezerabiltzea:aurrean,atzean,erdian,ezkerrean,eskuinean,ondoan,hurbil,urrun,goian,behean,barruan,kanpoan…
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Deskribatzailea.
403936 _ 0001-0092.indd 50 24/04/12 10:47
51
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telefonozjasotakodatuakulertzea.
Jarduerak Objektuezagunenposizioariburuzkoahozkoinformazioaentzutea,etabeharbezalakokatzeaobjektuhoriek.
Arretazentzuteaherrigunemoteiburuzkoazalpena,etaelkarrenarteandituztenantzekotasunaketadesberdintasunakulertzea.
Arretazentzuteaunitatekogaienaurkezpena,etaliburukoorrialdeetannondaudenaurkitzekogaiizatea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Konbentzitzensaiatzean,ozenagoezhitzegitensaiatzea.
Jarduerak Pertsonen,testuatalen,objektuenetaabarrenposizioariburuzkogaldereierantzutea,etazehatz-mehatzadierazteahaienkokapena.
Norberarenauzoariedoherriariburuzkoinformazioaprestatzeaetaikaskideeiazaltzea,elementunagusienkokapenazehaztuta.
Eragiketabatekoelementuenkokapenaazaltzea,etaargietagarbiadierazteazerposiziodutenosotasunarenbarruan.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestubatetikinformazioaateratzea.
Jarduerak Hasierakotestuairakurriondoren,hanaipatutakoelementuenposizioazeindenjakitea.
Azalpen-testuakarretazirakurtzea,laburtzeaetaezagunakegitenzaizkionelementuekinlotzeaedukia.
Espazioarekinlotutakoproblemalogikoeiburuzkotestuakirakurtzea,etahaienesanahiaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurleakontuanhartuta,erregistrodesberdinakerabiltzea.
Jarduerak Zenbaitereduaztertuondoren,kartelbatidazteaetaikasgelanesekitzea.
Oharlaburbatidazteaikaskidebati,etaoharhorretannorberarenetxeanondagoenadieraztea,ikastetxeaedobesteeraikinbathartutaerreferentziatzat.
Modudesordenatuanbatabestearengaineanjarritakoedomarraztutakoobjektuenirudiakizanik,haietakobatenposizioerlatiboajakitekogaiizatea,etaidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzkoelkarrizketetanpartehartzea.
Jarduerak Norberarenauzokoalderdibitxieiburuzhitzegitea,etanondaudenadieraztea,tokibaterreferentziatzathartuta.
Herrigunekotokiinteresgarrieiburuzhitzegitea,etanondaudenadieraztea.
Herrigunekotokirenbatiburuzhitzegitea,etaazaltzeazerneurridituenetazerdistantziataradagoenbestetokibatzuetatik;adibidez,ikastetxetik.
403936 _ 0001-0092.indd 51 24/04/12 10:47
52
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telebistanedoirratianemandakoinformazioaulertzea.
Jarduerak Unitatekogaien(irakurketa,gramatika,ortografia…)aurkezpenaentzutea,etaizandezaketenbaliagarritasunaulertuetaazaltzea.
Arretazentzuteagaiarenaurkezpena,etalanenzergatiaulertzea.
Arretazentzuteaunitatekoalderdibatzuenaurkezpena,etaaurkeztutakoprozedurenerabileraetabaliagarritasunaazaltzekogaiizatea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzakedotrantsiziozkoakongierabiltzea.
Jarduerak Gramatika-etaortografia-araubatzuenzergatiaazaltzea.
Ahaideedolagunenbatenedobestepertsonarenbatenlanazertandenazaltzeaikaskideei.
Ikaskideeiazaltzeazergatikhautatuduenestrategiajakinbatproblemaedoariketabaterako,etaharenbaliagarritasunadefendatzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzezezagunakhiztegianbilatzea.
Jarduerak Irakurgaiakarretazirakurtzea,etazehatz-mehatzazaltzeaaipatutakolanenbaliagarritasuna.
Arretazirakurtzeaunitatekoazalpen-testuak,etaadibideekinerantzuteaulermenalantzekogalderei.
Ulertzeazerloturadagoennozioeiedoprozedureiburuzkoazalpenenetaegunerokobizitzakoarazoetandutenaplikazioarenartean.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Esperimentuerrazbatidaztea,etaargiazaltzeazeindirenosagaiaketazerordenataneginbehardenprozesua.
Norberakizannahikolukeenlanbideariburuzidaztea,etaazaltzeazerfuntzioedukikolukeenetazergatiknahiduenhori.
Eragiketaketaproblemakidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketahastekoetaamaitzekohitzakbeharbezalaerabiltzea.
Jarduerak Ikastearenbaliagarritasunariburuzhitzegitea. Borondatezkolanenbatiburuzhitzegitea. Matematikaikastearenbaliagarritasunariburuzhitzegitea.
Hirugarren maila. 13. hamabostaldia. Lanak
Hamabostaldirako proiektua: Baliagarritasuna adieraztea.Zeharkako helburua:Ezagutzabaten,prozedurabaten,lanbatenedobesteedozerenerabilera,baliagarritasunaedohelburuajakinaraztea.Informaziobatzertarakodenazaltzeaedoobjektubaliagarribatdefinitzea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zertarakoda?Zertarakobaliodu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Esaldiakegitea,helburuaetabaliagarritasunaadieraztendutenaditzekin.Objektiboaizateabaieztapenetan,etalexikozehatzaerabiltzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Argudiozkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 52 24/04/12 10:47
53
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telebistanedoirratianemandakoinformazioaulertzea.
Jarduerak Unitatekogaien(irakurketa,gramatika,ortografia…)aurkezpenaentzutea,etaizandezaketenbaliagarritasunaulertuetaazaltzea.
Arretazentzuteagaiarenaurkezpena,etalanenzergatiaulertzea.
Arretazentzuteaunitatekoalderdibatzuenaurkezpena,etaaurkeztutakoprozedurenerabileraetabaliagarritasunaazaltzekogaiizatea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzakedotrantsiziozkoakongierabiltzea.
Jarduerak Gramatika-etaortografia-araubatzuenzergatiaazaltzea.
Ahaideedolagunenbatenedobestepertsonarenbatenlanazertandenazaltzeaikaskideei.
Ikaskideeiazaltzeazergatikhautatuduenestrategiajakinbatproblemaedoariketabaterako,etaharenbaliagarritasunadefendatzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzezezagunakhiztegianbilatzea.
Jarduerak Irakurgaiakarretazirakurtzea,etazehatz-mehatzazaltzeaaipatutakolanenbaliagarritasuna.
Arretazirakurtzeaunitatekoazalpen-testuak,etaadibideekinerantzuteaulermenalantzekogalderei.
Ulertzeazerloturadagoennozioeiedoprozedureiburuzkoazalpenenetaegunerokobizitzakoarazoetandutenaplikazioarenartean.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Esperimentuerrazbatidaztea,etaargiazaltzeazeindirenosagaiaketazerordenataneginbehardenprozesua.
Norberakizannahikolukeenlanbideariburuzidaztea,etaazaltzeazerfuntzioedukikolukeenetazergatiknahiduenhori.
Eragiketaketaproblemakidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketahastekoetaamaitzekohitzakbeharbezalaerabiltzea.
Jarduerak Ikastearenbaliagarritasunariburuzhitzegitea. Borondatezkolanenbatiburuzhitzegitea. Matematikaikastearenbaliagarritasunariburuzhitzegitea.
403936 _ 0001-0092.indd 53 24/04/12 10:47
54
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Tokipublikobateanmegafoniazemandakomezuakulertzea.
Jarduerak Zereginbatagintzenzaionean,zerurratseginbehardirenetanolaantolatubehardituenulertzea.
Unitatearenahozkoaurkezpenaentzutean,zerzatidituen,zergailantzendituenetazerjardueramotaegingodirenulertzea.
Arretazentzuteaetaargietagarbiidentifikatzeaprozedurabatenfaseak,etabakoitzarenizenajakitea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegiteanegindakoakatsakzuzentzekoahaleginakegitea.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteamakinaezaguneiburuz,etazatibakoitzakzertarakobalioduenedozerfuntzioduennabarmentzea.
Normaleanerabiltzendenmakinabatekzertarakobalioduen,zerzatidituen,etazatibakoitzakzerfuntziobetetzenduenazaltzeaikaskideei.
Zehatz-mehatzazaltzeaikaskideeieragiketabatetaeragiketahorretakogaibakoitzarenesanahia.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekoteknikahobetzekogogoaizatea.
Jarduerak Testunagusiairakurtzea,egituraetazatinagusiakidentifikatzea,etaedukiaerrepikatzekogaiizatea.
Unitatekoinformazio-testuakirakurtzea,haienesanahiaulertzeaetaingurunekoadibideezagunetanaplikatzea.
Arretazirakurtzeaproblemenenuntziatuak,etaelementuekosotasunarenbarruandutengarrantziazjabetzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Oinarrizkopuntuazio-arauakongierabiltzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,mezuelektronikobatidaztea.
Makinabatasmatzea,marrazteaetadeskribatzea,zatibakoitzarenfuntzioaaipatutaetaazalduta.
Matematikakogaibatzuenizenakhaienesanahiarekinlotzea,etaidazlanbateanazaltzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Edonolakobereizkeria-adierazpenikezerabiltzea.
Jarduerak Erabileraarruntekotresnadigitalekedukiditzaketenerabilerezhitzegiteaikaskideekin.
Makinakonplexueiburuzhitzegiteaikaskideekin. Kalkulagailuakeragiketaketaproblemakebaztekoduenerabilgarritasunariburuzhitzegitea.
Hirugarren maila. 14. hamabostaldia. Makinak
Hamabostaldirako proiektua: Osotasunaren zatiak aipatzea.Zeharkako helburua:Objektubatdeskribatzea,eta,horretarako,zerfuntsezkoelementudituenetaelementuhorienartekoloturaaipatzea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerezkoada?Zerezosatutadago?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Behaketasistematikoetazehatzakjakinaraztea.Lexikozehatzaerabiltzea,posizioezetaezaugarriezhitzegitean.Antolatzaileakerabiltzeadeskribapen-prozesuan:…da;…(e)zosatutadago;zatihauekditu:…;…formadu.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Deskribatzailea.
403936 _ 0001-0092.indd 54 24/04/12 10:47
55
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Tokipublikobateanmegafoniazemandakomezuakulertzea.
Jarduerak Zereginbatagintzenzaionean,zerurratseginbehardirenetanolaantolatubehardituenulertzea.
Unitatearenahozkoaurkezpenaentzutean,zerzatidituen,zergailantzendituenetazerjardueramotaegingodirenulertzea.
Arretazentzuteaetaargietagarbiidentifikatzeaprozedurabatenfaseak,etabakoitzarenizenajakitea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegiteanegindakoakatsakzuzentzekoahaleginakegitea.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteamakinaezaguneiburuz,etazatibakoitzakzertarakobalioduenedozerfuntzioduennabarmentzea.
Normaleanerabiltzendenmakinabatekzertarakobalioduen,zerzatidituen,etazatibakoitzakzerfuntziobetetzenduenazaltzeaikaskideei.
Zehatz-mehatzazaltzeaikaskideeieragiketabatetaeragiketahorretakogaibakoitzarenesanahia.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekoteknikahobetzekogogoaizatea.
Jarduerak Testunagusiairakurtzea,egituraetazatinagusiakidentifikatzea,etaedukiaerrepikatzekogaiizatea.
Unitatekoinformazio-testuakirakurtzea,haienesanahiaulertzeaetaingurunekoadibideezagunetanaplikatzea.
Arretazirakurtzeaproblemenenuntziatuak,etaelementuekosotasunarenbarruandutengarrantziazjabetzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Oinarrizkopuntuazio-arauakongierabiltzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,mezuelektronikobatidaztea.
Makinabatasmatzea,marrazteaetadeskribatzea,zatibakoitzarenfuntzioaaipatutaetaazalduta.
Matematikakogaibatzuenizenakhaienesanahiarekinlotzea,etaidazlanbateanazaltzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Edonolakobereizkeria-adierazpenikezerabiltzea.
Jarduerak Erabileraarruntekotresnadigitalekedukiditzaketenerabilerezhitzegiteaikaskideekin.
Makinakonplexueiburuzhitzegiteaikaskideekin. Kalkulagailuakeragiketaketaproblemakebaztekoduenerabilgarritasunariburuzhitzegitea.
403936 _ 0001-0092.indd 55 24/04/12 10:47
56
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Ahozkodiskurtsoairudiekinetabestesentsaziobatzuekinlotzea.
Jarduerak Entzuketetan,bereizteanoizhitzegitendenorainaldikogertaerezetanoiziraganekogertaerez.
Arretazentzuteaaurrekoikasturteetanedoiraganeangertatutakogertakarieiburuzkokontakizunak,etahaiekikointeresaizatea.
ArretazentzuteaaurrekoikasturteetanMatematikanikasitakoariburuzkoinformazioak.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Gramatikakohitzugarierabiltzeahitzegitean:substantiboak,adjektiboak…
Jarduerak Aurretikezagutzenzituenedogurasoeketaneba-arrebekkontatudizkiotenfamiliakoistorioakkontatzeaikaskideei.
Iraganekoirudieibegiratzea,etahaieiburuzhitzegitea.
Ahozerantzuteaunitatekohasierakoorrialdeetanaurkeztutakogaiei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Buruzikasitakotestuakburuzesatea.
Jarduerak Arretazirakurtzeanarraziohistorikobat,etadenboradeskribatzendutenhitzenesanahiaulertzea.
Iraganekogertakarieiburuzkoinformazioakirakurtzea,etakronologikokiordenatzeagertaeraketatestuak.
Edukihistorikoadutentestuakirakurtzea,etahaietanadierazitakogaraiamatematikokikalkulatzekogaiizatea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazketarenmarjinei,lerroartearietalerrokadurarieusteatestuidatzian.
Jarduerak Aurrezezarritakoeredubatenarabera,tokihistorikobatetikpostalbatidaztea.
Iraganekogertakaribatiburuzkotestulaburbatidaztea,etanoizgertatuzenzehaztea.
Aurrezebatzitakoproblemabatenemaitzazuzenidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzbat-bateanaritzea.
Jarduerak Denborakaurreraeginahalanorberarenfamiliangertatudirenaldaketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Denborakaurreraeginahalahiri-inguruneanizandakoaldaketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Bizitzakodatagarrantzitsuezhitzegiteaikaskideekin:jaiotegunaz,bataioaz,urtebetetzeaz,irakurtzenikasizuenekoaz…
Hirugarren maila. 15. hamabostaldia. Historia
Hamabostaldirako proiektua: Iragana kontatzea.Zeharkako helburua:Inguruneezagunarenbarruaniraganeangertatuzirengertakariakkontatzea,etahistoriarenesanahiazetagarrantziazhitzegitea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zergertatuzen?Noizgertatuzen?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Esaldiakegitea,aditzaklehenaldianjokatuta.Denborarekinlotutakoterminoakerabiltzeatestuetan:aspaldi,duelaasko,joandenmendean…
Testu mota:Narratiboa.
403936 _ 0001-0092.indd 56 24/04/12 10:47
57
Programa integratua. Hirugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Ahozkodiskurtsoairudiekinetabestesentsaziobatzuekinlotzea.
Jarduerak Entzuketetan,bereizteanoizhitzegitendenorainaldikogertaerezetanoiziraganekogertaerez.
Arretazentzuteaaurrekoikasturteetanedoiraganeangertatutakogertakarieiburuzkokontakizunak,etahaiekikointeresaizatea.
ArretazentzuteaaurrekoikasturteetanMatematikanikasitakoariburuzkoinformazioak.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Gramatikakohitzugarierabiltzeahitzegitean:substantiboak,adjektiboak…
Jarduerak Aurretikezagutzenzituenedogurasoeketaneba-arrebekkontatudizkiotenfamiliakoistorioakkontatzeaikaskideei.
Iraganekoirudieibegiratzea,etahaieiburuzhitzegitea.
Ahozerantzuteaunitatekohasierakoorrialdeetanaurkeztutakogaiei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Buruzikasitakotestuakburuzesatea.
Jarduerak Arretazirakurtzeanarraziohistorikobat,etadenboradeskribatzendutenhitzenesanahiaulertzea.
Iraganekogertakarieiburuzkoinformazioakirakurtzea,etakronologikokiordenatzeagertaeraketatestuak.
Edukihistorikoadutentestuakirakurtzea,etahaietanadierazitakogaraiamatematikokikalkulatzekogaiizatea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazketarenmarjinei,lerroartearietalerrokadurarieusteatestuidatzian.
Jarduerak Aurrezezarritakoeredubatenarabera,tokihistorikobatetikpostalbatidaztea.
Iraganekogertakaribatiburuzkotestulaburbatidaztea,etanoizgertatuzenzehaztea.
Aurrezebatzitakoproblemabatenemaitzazuzenidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzbat-bateanaritzea.
Jarduerak Denborakaurreraeginahalanorberarenfamiliangertatudirenaldaketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Denborakaurreraeginahalahiri-inguruneanizandakoaldaketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Bizitzakodatagarrantzitsuezhitzegiteaikaskideekin:jaiotegunaz,bataioaz,urtebetetzeaz,irakurtzenikasizuenekoaz…
403936 _ 0001-0092.indd 57 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 58 24/04/12 10:47
59
Hizkuntza ProiektuaPrograma integratua: Laugarren maila
403936 _ 0001-0092.indd 59 24/04/12 10:47
60
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Norberarenizenaesatendeneanedogaldetzenzaionean,kasuegitea.
Jarduerak Arretazentzuteanarrazio-testuarenaurkezpena,etailustrazioarenxehetasuneibehatzea.
Arretazentzuteanutrizioariburuzkokontakizunenbat,etaharenedukiaaurretikoesperientziekinlotzea.
Eragiketenedoproblemenplanteamenduakarretazentzutea,ulertzeaetabenetakoegoerekinlotzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduegokianerantzuteagalderapertsonalei.
Jarduerak Ilustrazioaaztertuondoren,zehatz-mehatzazaltzeapertsonaiak,tokia,pertsonaienartekoharremana…
Ozenaipatzeanorberakjanariosasungarriakerostearekinlotutaizanduenesperientziarenbat.
Problemabatenplanteamenduaedofrogapenaizanik,prozesuarenunebakoitzeanzergertatzendenazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,zentzuzirakurtzensaiatzea.
Jarduerak Narrazio-testubatirakurriondoren,ekintzanagusiazehatz-mehatzazaltzekogaiizatea.
Hasierakotestuairakurriondoren,Zergertatzenda?etaZeregoeratangertatzenda?galdereierantzutea.
Matematikakoedukiaduentestubatirakurtzea,etaedukiariburuzkogalderaorokorreierantzutea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzizgauzakbeharbezalaadieraztensaiatzea.
Jarduerak Errezetabatidaztea,etaargiazaltzeazeindirenosagaiaketazerordenataneginbehardenprozesua.
Narraziomoduanidazteanolagertatzendennutrizioaizakibizidunetan.
Problemabatenenuntziatuaetahuraebaztekourratsakmoduordenatuetaargianidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezpartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Inguruneangertatutakozerbaitiedoalbistegianentzundakozerbaitiburuzhitzegitea.
Egarriarekin,nekearekinedogosearekinlotutakoegoereiburuzhitzegitea.
Matematikakoariketakebaztekomoduzuzenezetaokerrezhitzegitea.
Laugarren maila. 1. hamabostaldia. Nutrizioa
Hamabostaldirako proiektua: Eszena edo egoera bat kontatzea.Zeharkako helburua:Eszenabatibehatzea,huradeskribatzeaetazerelementudituenaipatzea:ekintza,tokia,pertsonaiak,denbora…
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zergertatzenda?Non?Zerdago?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:NarraziobateanZer?Nor?Non?galdereierantzutendietenelementuakzehaztea.Datuakzerrendatzekomoduaetanarrazioarenordenazaintzea.Aditzakorainaldianjokatzea,etaesaldiarenzatiakkoordinatzea.
Testu mota:Narratiboa.
403936 _ 0001-0092.indd 60 24/04/12 10:47
61
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Norberarenizenaesatendeneanedogaldetzenzaionean,kasuegitea.
Jarduerak Arretazentzuteanarrazio-testuarenaurkezpena,etailustrazioarenxehetasuneibehatzea.
Arretazentzuteanutrizioariburuzkokontakizunenbat,etaharenedukiaaurretikoesperientziekinlotzea.
Eragiketenedoproblemenplanteamenduakarretazentzutea,ulertzeaetabenetakoegoerekinlotzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduegokianerantzuteagalderapertsonalei.
Jarduerak Ilustrazioaaztertuondoren,zehatz-mehatzazaltzeapertsonaiak,tokia,pertsonaienartekoharremana…
Ozenaipatzeanorberakjanariosasungarriakerostearekinlotutaizanduenesperientziarenbat.
Problemabatenplanteamenduaedofrogapenaizanik,prozesuarenunebakoitzeanzergertatzendenazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,zentzuzirakurtzensaiatzea.
Jarduerak Narrazio-testubatirakurriondoren,ekintzanagusiazehatz-mehatzazaltzekogaiizatea.
Hasierakotestuairakurriondoren,Zergertatzenda?etaZeregoeratangertatzenda?galdereierantzutea.
Matematikakoedukiaduentestubatirakurtzea,etaedukiariburuzkogalderaorokorreierantzutea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzizgauzakbeharbezalaadieraztensaiatzea.
Jarduerak Errezetabatidaztea,etaargiazaltzeazeindirenosagaiaketazerordenataneginbehardenprozesua.
Narraziomoduanidazteanolagertatzendennutrizioaizakibizidunetan.
Problemabatenenuntziatuaetahuraebaztekourratsakmoduordenatuetaargianidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezpartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Inguruneangertatutakozerbaitiedoalbistegianentzundakozerbaitiburuzhitzegitea.
Egarriarekin,nekearekinedogosearekinlotutakoegoereiburuzhitzegitea.
Matematikakoariketakebaztekomoduzuzenezetaokerrezhitzegitea.
403936 _ 0001-0092.indd 61 24/04/12 10:47
62
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Adiegoteaetaentzutea,ulertuahalizateko.
Jarduerak Arretazentzuteagizagorputzariburuzkoatsotitzaketaasmakizunak,etazeresannahidutenulertzea.
Istripubatietaistripuakgizagorputzekoatalenbateaneragindakokalteariburuzkoahozkoinformazioaulertzea.
Arretazentzuteaaurkikuntzabatiburuzkokontakizuna.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuetaargianhitzegitensaiatzea,silabaguztiakongiahoskatuta.
Jarduerak Norberarengorputzariburuzhitzegitea,etabereburuaetabesteikaskidebatzukaurkeztea.
Moduordenatuanaipatzeagorputzarenatalei,haienezaugarrieietahaienfuntzionamenduariburuzkoaurretikoezagutzak.
Norberarengorputzarekinlotutakozenbakieiburuzhitzegitea:pisuaz,garaieraz,adinaz,lasterketa-abiaduraz…
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,testumotaridagozkionerritmoaetaabiaduraerabiltzea.
Jarduerak Alderdibiografikoaketaezaugarripertsonalendeskribapenarekinlotutakoalderdiakaurkitzeairakurgaietan.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzean,zehatz-mehatzjakiteazeresannahidutengorputzekoatalakdeskribatzendituztenterminoek.
Azalpen-testubatean,gorputzekoataleiburuzkodatuakirakurtzeaetahaienesanahiaulertzea:zenbakia,tamaina,kokapena…
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekomodukoidazkeraizatea.
Jarduerak Gizagorputzarenatalbateneskemaeredugisahartutik,besteatalbateneskemaidaztea.
Gizagorputzarenirudibatizanik,zuzenetazehatzidazteaatalguztienizenak.
Esaldiakidaztea,gertakarimatematikobatidentifikatzekoetadeskribatzeko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gogotsupartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Pertsonakezagutzekokontuanhartzenditugunezaugarrieiburuzhitzegitea.
Bereiztengaituztenezaugarrifisikoeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Orainarteikasitakoariburuzhitzegiteaikaskideekin,etaedukiakidentifikatzea.
Laugarren maila. 2. hamabostaldia. Giza gorputza
Hamabostaldirako proiektua: Deskribapena oinarri harturik, pertsonak, gauzak eta ideiak identifikatzea. Zeharkako helburua:Errealitatebatikertzeaetaaztertzea,harenelementuakidentifikatzeaetazehatz-mehatzdeskribatzea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerda?Norda?Nolakoada?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Deskribapeneanordenabatijarraitzea.Terminoetaesamoldezehatzakerabiltzea,beharbezalakarakterizatzeko.Galderenetaerantzunenarteankoherentziagordetzea.
Testu mota:Deskribatzailea.
403936 _ 0001-0092.indd 62 24/04/12 10:47
63
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Adiegoteaetaentzutea,ulertuahalizateko.
Jarduerak Arretazentzuteagizagorputzariburuzkoatsotitzaketaasmakizunak,etazeresannahidutenulertzea.
Istripubatietaistripuakgizagorputzekoatalenbateaneragindakokalteariburuzkoahozkoinformazioaulertzea.
Arretazentzuteaaurkikuntzabatiburuzkokontakizuna.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuetaargianhitzegitensaiatzea,silabaguztiakongiahoskatuta.
Jarduerak Norberarengorputzariburuzhitzegitea,etabereburuaetabesteikaskidebatzukaurkeztea.
Moduordenatuanaipatzeagorputzarenatalei,haienezaugarrieietahaienfuntzionamenduariburuzkoaurretikoezagutzak.
Norberarengorputzarekinlotutakozenbakieiburuzhitzegitea:pisuaz,garaieraz,adinaz,lasterketa-abiaduraz…
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Ozenirakurtzean,testumotaridagozkionerritmoaetaabiaduraerabiltzea.
Jarduerak Alderdibiografikoaketaezaugarripertsonalendeskribapenarekinlotutakoalderdiakaurkitzeairakurgaietan.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzean,zehatz-mehatzjakiteazeresannahidutengorputzekoatalakdeskribatzendituztenterminoek.
Azalpen-testubatean,gorputzekoataleiburuzkodatuakirakurtzeaetahaienesanahiaulertzea:zenbakia,tamaina,kokapena…
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekomodukoidazkeraizatea.
Jarduerak Gizagorputzarenatalbateneskemaeredugisahartutik,besteatalbateneskemaidaztea.
Gizagorputzarenirudibatizanik,zuzenetazehatzidazteaatalguztienizenak.
Esaldiakidaztea,gertakarimatematikobatidentifikatzekoetadeskribatzeko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gogotsupartehartzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Pertsonakezagutzekokontuanhartzenditugunezaugarrieiburuzhitzegitea.
Bereiztengaituztenezaugarrifisikoeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Orainarteikasitakoariburuzhitzegiteaikaskideekin,etaedukiakidentifikatzea.
403936 _ 0001-0092.indd 63 24/04/12 10:47
64
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Galderakegitea,azalpenbathobetoulertzeko.
Jarduerak Unitatearenalderdieiburuzkoazalpenakentzutea,etageronorberarenhitzekinadieraztea,ulertuduelaazaltzeko.
Arretazentzuteaazalpenteorikobat,etaorokortasunetatikadibidezehatzetarajaistenjakitea.
Arretazentzuteaunitatekogaienazalpenak,etainformaziokontzeptualaetaadibideakbereiztea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Koherentziazerantzuteaegitenzaizkiongalderei.
Jarduerak Nozioaketadefinizioakbeharbezalaazaltzea,azalpenakadibideegokiekinosatuta.
Animaliaornoduneiburuzkoinformaziozientifikobatazaltzekoetaadibideekinetakonparazioekinosatzekogaiizatea.
Ikaskideeinoziomatematikobatenizaeraazaltzea,etabestenozioezagunbatzuekinkonparatzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Abiaduraegokianirakurtzea,paragrafoenarteanetenakeginez.
Jarduerak Unitatekoirakurgaietakoinferentziakaurkitzeaetaulertzea,etakonparatzekoadibideakjartzea.
Arretazirakurtzeaazalpen-testuak,etaanimalienezaugarrieiburuzkoaurretikoezagutzekinlotzeaedukia.
Matematikakonozioeninformazio-sintesiairakurtzea,etafuntsezkoalderdiakbereiztekogaiizatea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Puntuazio-markakongierabiltzea,esaldiakbereizteko.
Jarduerak Azalpen-testutxobatidaztea,denbora-irizpidebatenaraberaordenatuz.
Beharbezalalotzeaunitateanagertzendirenesamoldeteknikoaketahaienesanahia.
Unitateanazaldutakonoziomatematikorenbatendefinizioaidazteaedokopiatzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzea.
Jarduerak Sakelakomezuenbidezkokomunikazioanerabiltzendirenzernahitarakohitzezmintzatzea.
Animaliaexotikobatzueiburuzhitzegiteaikaskideekin,etaanimaliaezagunagobatzuekinkonparatzea.
Ikasgaiarenalderdienartetikikastekoedomemorizatzekozailenakdireneiburuzhitzegitea,etahaieiburuzkoiritziaematea.
Laugarren maila. 3. hamabostaldia. Animalia ornodunak
Hamabostaldirako proiektua: Adibideekin eta konparazioekin azaltzea.Zeharkako helburua:Ezagutzabattransmititzea,esanahiaazaldutaedoaurretikoezagutzekinkonparatuta.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zeresannahidu?Zeradieraztendu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Esaldiakegitea,aditzetaizenzehatzetaegokiakerabiliz,nozioedoprozedurabatargietagarbiazaltzeko.
Testu mota:Aurkezpenezkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 64 24/04/12 10:47
65
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Galderakegitea,azalpenbathobetoulertzeko.
Jarduerak Unitatearenalderdieiburuzkoazalpenakentzutea,etageronorberarenhitzekinadieraztea,ulertuduelaazaltzeko.
Arretazentzuteaazalpenteorikobat,etaorokortasunetatikadibidezehatzetarajaistenjakitea.
Arretazentzuteaunitatekogaienazalpenak,etainformaziokontzeptualaetaadibideakbereiztea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Koherentziazerantzuteaegitenzaizkiongalderei.
Jarduerak Nozioaketadefinizioakbeharbezalaazaltzea,azalpenakadibideegokiekinosatuta.
Animaliaornoduneiburuzkoinformaziozientifikobatazaltzekoetaadibideekinetakonparazioekinosatzekogaiizatea.
Ikaskideeinoziomatematikobatenizaeraazaltzea,etabestenozioezagunbatzuekinkonparatzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Abiaduraegokianirakurtzea,paragrafoenarteanetenakeginez.
Jarduerak Unitatekoirakurgaietakoinferentziakaurkitzeaetaulertzea,etakonparatzekoadibideakjartzea.
Arretazirakurtzeaazalpen-testuak,etaanimalienezaugarrieiburuzkoaurretikoezagutzekinlotzeaedukia.
Matematikakonozioeninformazio-sintesiairakurtzea,etafuntsezkoalderdiakbereiztekogaiizatea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Puntuazio-markakongierabiltzea,esaldiakbereizteko.
Jarduerak Azalpen-testutxobatidaztea,denbora-irizpidebatenaraberaordenatuz.
Beharbezalalotzeaunitateanagertzendirenesamoldeteknikoaketahaienesanahia.
Unitateanazaldutakonoziomatematikorenbatendefinizioaidazteaedokopiatzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzea.
Jarduerak Sakelakomezuenbidezkokomunikazioanerabiltzendirenzernahitarakohitzezmintzatzea.
Animaliaexotikobatzueiburuzhitzegiteaikaskideekin,etaanimaliaezagunagobatzuekinkonparatzea.
Ikasgaiarenalderdienartetikikastekoedomemorizatzekozailenakdireneiburuzhitzegitea,etahaieiburuzkoiritziaematea.
403936 _ 0001-0092.indd 65 24/04/12 10:47
66
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Gelanjasotakoinformazioaerrepikatzekogaiizatea.
Jarduerak Irakasleekahozemandakolanerakoaginduakulertzea.
Irakasleekahozemandakolanerakoaginduakulertzea.
Irakasleekunitatekoeragiketakedoproblemakebaztekoemandakoaginduakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Egoerabakoitzean,tonuetaozentasunegokiazhitzegitea
Jarduerak Animaliaornogabebatzuekinedukibeharrekoarretariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Animaliaornogabebatzuekinnolajokatubehardutenazaltzeaikaskideei,moduordenatuetaargian.
Matematikakoeragiketabatzukbeharbezalaebaztekoarauakazaltzeaikaskideei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekogogoaerakustea.
Jarduerak Irakurgaiakirakurtzea,etaarauakedojokatzekomodujakinbatzukadieraztendituztenesamoldeakaurkitzea.
Unitatekojardueretakoetaariketetakoaginduakirakurtzeaetaulertzea.
Matematikakoproblemakebaztekobehardirenarauaketaestrategiakirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Agintaribatigutunbatidaztea,norberarennahiaketaeskaerakazalduzetaargudioegokiakemanez.
Unitateanemandakolanerakoagindueimodukoherenteanerantzuteaidatziz.
Zenbakiakongiidaztea,etabeharbezalakokatzea,unitateanadierazitakoeragiketakegiteko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitakoelkarrizketabatezmoztea.
Jarduerak Animaliaornogabeengarrantziarietaaniztasunariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Kalkulu-eragiketakebaztekourratsjakinbatzukbetetzearengarrantziariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Laugarren maila. 4. hamabostaldia. Animalia ornogabeak
Hamabostaldirako proiektua: Aginduak ematea.Zeharkako helburua:Jarraibideak,arauaketaaginduaktransmititzekoedojarduerenesanahiaazaltzekogaiizatea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zeregingodut?Zereginbehardut?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Komunikazio-mezuaksortzeaaginteran.Aditzakaginteranjokatzea.Mezuenzehaztasunaetaargitasunazaintzea,etaerrespetuzkoesamoldeakerabiltzea.
Testu mota:Irakasgarria.
403936 _ 0001-0092.indd 66 24/04/12 10:47
67
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Gelanjasotakoinformazioaerrepikatzekogaiizatea.
Jarduerak Irakasleekahozemandakolanerakoaginduakulertzea.
Irakasleekahozemandakolanerakoaginduakulertzea.
Irakasleekunitatekoeragiketakedoproblemakebaztekoemandakoaginduakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Egoerabakoitzean,tonuetaozentasunegokiazhitzegitea
Jarduerak Animaliaornogabebatzuekinedukibeharrekoarretariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Animaliaornogabebatzuekinnolajokatubehardutenazaltzeaikaskideei,moduordenatuetaargian.
Matematikakoeragiketabatzukbeharbezalaebaztekoarauakazaltzeaikaskideei.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekogogoaerakustea.
Jarduerak Irakurgaiakirakurtzea,etaarauakedojokatzekomodujakinbatzukadieraztendituztenesamoldeakaurkitzea.
Unitatekojardueretakoetaariketetakoaginduakirakurtzeaetaulertzea.
Matematikakoproblemakebaztekobehardirenarauaketaestrategiakirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Agintaribatigutunbatidaztea,norberarennahiaketaeskaerakazalduzetaargudioegokiakemanez.
Unitateanemandakolanerakoagindueimodukoherenteanerantzuteaidatziz.
Zenbakiakongiidaztea,etabeharbezalakokatzea,unitateanadierazitakoeragiketakegiteko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitakoelkarrizketabatezmoztea.
Jarduerak Animaliaornogabeengarrantziarietaaniztasunariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Kalkulu-eragiketakebaztekourratsjakinbatzukbetetzearengarrantziariburuzhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 67 24/04/12 10:47
68
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Ahozkomezubatbukaeraraarteentzutea.
Jarduerak Irakasleek,ikaskideekedoinkestariekiritzijakinbatzueiburuzegindakogalderakentzuteaetaulertzea.
Orekaekologikoarekinlotutakoaurretikoezagutzeiburuzkogalderakulertzea.
Matematikakoeragiketabatzuenerabilereiburuzkogalderakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezetaberezkotasunezhitzegiteaingurukoelementueiburuz.
Jarduerak Modukoherenteetaargianerantzuteaelkarrizketabateaniritziaadieraztekoegitenzaizkiongalderei.
Ingurumenazaintzearekinlotutakojokaereietaepelaburreraetaluzeraizanditzaketenondorioeiburuzkoiritziakadierazteaelkarrizketabatean.
Elkarrizketetanpartehartzea,etamatematikakogaiaketaproblemakazaltzekoedoebaztekoerabilitakoestrategieiburuzkoiritziaadieraztea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Testumotakbereiztea.
Jarduerak Arretazirakurtzeaelkarrizketaidatzibat,etaparte-hartzailebakoitzarenpentsaerazeindenjakitea.
Arretazirakurtzeaunitatekoazalpen-testuak,ideianagusiakidentifikatzea,etaikaskideeiazaltzea.
Kontzeptuensintesientestuakirakurrietaulertzea,memorizatzeaetaozenerrepikatzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatzehatz-mehatzkopiatzea.
Jarduerak Unitatekogaiarenalderdipolemikobatiburuzkotestaereduhartuta,bestetestbatidaztea.
Elkarrizketalaburbatidaztea,unitatekogaiarenalderdipolemikobatiburuz.
Eragiketaedoproblemabatebaztekoerabilitakomoduariburuzkogaldereierantzuteaidatziz.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Moduegokianpartehartzeahasitadagoenelkarrizketabatean.
Jarduerak Idazlanbatzuzentzekoetahobetzekomoduariburuzhitzegitea.
Ingurumenazaintzekoekintzeietaneurrieiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Problemenebazpenariburuzkoiritziakematea,ikaskideekinhitzegitean.
Laugarren maila. 5. hamabostaldia. Ekologia
Hamabostaldirako proiektua: Hitz egitea. Elkarrizketan jardutea.Zeharkako helburua:Ikaskideekinelkarrizketanjardutea,etaunitatearengaiarekinlotutakojarrereietaekintzeiburuzkoiritziakadieraztea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zukzerderitzozu?Zukzeregitenduzu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura: Elkarrizketabatidaztea,galderenetaerantzunenbidez.Iritziaketausteakadieraztendituztenaditzakerabiltzea.Aditzaklehenpertsonanetabigarrenpertsonanjokatzea.Iritziaazaltzendutenesaldizuzenakegitea,esamoldeetaterminodesegokirikerabiligabe.
Testu mota:Elkarrizketazkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 68 24/04/12 10:47
69
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Ahozkomezubatbukaeraraarteentzutea.
Jarduerak Irakasleek,ikaskideekedoinkestariekiritzijakinbatzueiburuzegindakogalderakentzuteaetaulertzea.
Orekaekologikoarekinlotutakoaurretikoezagutzeiburuzkogalderakulertzea.
Matematikakoeragiketabatzuenerabilereiburuzkogalderakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Naturaltasunezetaberezkotasunezhitzegiteaingurukoelementueiburuz.
Jarduerak Modukoherenteetaargianerantzuteaelkarrizketabateaniritziaadieraztekoegitenzaizkiongalderei.
Ingurumenazaintzearekinlotutakojokaereietaepelaburreraetaluzeraizanditzaketenondorioeiburuzkoiritziakadierazteaelkarrizketabatean.
Elkarrizketetanpartehartzea,etamatematikakogaiaketaproblemakazaltzekoedoebaztekoerabilitakoestrategieiburuzkoiritziaadieraztea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Testumotakbereiztea.
Jarduerak Arretazirakurtzeaelkarrizketaidatzibat,etaparte-hartzailebakoitzarenpentsaerazeindenjakitea.
Arretazirakurtzeaunitatekoazalpen-testuak,ideianagusiakidentifikatzea,etaikaskideeiazaltzea.
Kontzeptuensintesientestuakirakurrietaulertzea,memorizatzeaetaozenerrepikatzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatzehatz-mehatzkopiatzea.
Jarduerak Unitatekogaiarenalderdipolemikobatiburuzkotestaereduhartuta,bestetestbatidaztea.
Elkarrizketalaburbatidaztea,unitatekogaiarenalderdipolemikobatiburuz.
Eragiketaedoproblemabatebaztekoerabilitakomoduariburuzkogaldereierantzuteaidatziz.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Moduegokianpartehartzeahasitadagoenelkarrizketabatean.
Jarduerak Idazlanbatzuzentzekoetahobetzekomoduariburuzhitzegitea.
Ingurumenazaintzekoekintzeietaneurrieiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Problemenebazpenariburuzkoiritziakematea,ikaskideekinhitzegitean.
403936 _ 0001-0092.indd 69 24/04/12 10:47
70
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Arretazentzutea,hitzegitenaridenaribegiratuz.
Jarduerak Agintarijakinbatiegindiezazkiokeeneskaereiedoazaldiezazkiokeennahieiburuzkogalderakulertzea.
Irakasleekunitatealantzekomoduariburuzkoerabakiakhartzekoegitendituztenahozkoiradokizunakulertzea.
Ulertzeaunitatearenplanteamendua,baietaariketakebaztekoerabildaitezkeenaukeraketaestrategiakere.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Argiahoskatzea.
Jarduerak Koherentziazetazintzoerantzuteagustueietalehentasuneiburuzkogalderei.
Ozenadierazteabizilekuduenherriguneanolakoaizanbeharkolitzatekeenadieraztendutennahiaketalehentasunak.
Ozenadierazteaegoeraedoproblemabatebaztekoerabilinahiduenmodua.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzakletrakaesateazehatz-mehatz.
Jarduerak Arretazirakurtzeaunitatekotestuak,etanahiaketailusioakidentifikatzeahaietan.
Arretazirakurtzeaunitatekoazalpen-testuak,etapertsonagehienekhiribateanbizitzeariburuzdituztennahiekinetalehentasunekinkonparatzeainformazioak.
Arretazirakurtzeakontzeptuenlaburpenak,etazehatz-mehatzgogoratzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Ohikoortografiazuzenaplikatzea.
Jarduerak Aurretikezarritakoereduarenarabera,albisteaidaztea,albistearenatalakongiantolatuz.
Testulaburbatidaztea,marrazkietaguzti,bereauzoanolakoaizateanahikolukeenadierazteko.
Beharbezalaazaltzea,idatziz,problemabatebaztekoerabilitakoaukera.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketabateanpartehartzekoprestizatea.
Jarduerak Norberarenetorkizunekoplaneiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Bizilekuarekinlotutadituenlehentasunezhitzegiteaikaskideekin:mendia,hondartza,hiria,herria…
Matematikakogaiakikastekomodueiburuzdituenlehentasunezhitzegiteaikaskideekin.
Laugarren maila. 6. hamabostaldia. Lurraldea
Hamabostaldirako proiektua: Nahiak eta eskaerak adieraztea. Zeharkako helburua:Gaiizateanahiaketaeskaerakahoznahizidatzizadierazteko,edoonaedobeharrezkoadenzerbaitongieskatzeko.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerguraduzu?Zernahiduzu?Zernahikozenuke?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Esaldiakegitea,aditzaklehenpertsonanjokatuta,baldintzanedogeroaldian.Nahiakadieraztendituztenaditzakerabiltzea.Hizkerazehatzaerabiltzea,etaakatsikezegitensaiatzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Argudiozkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 70 24/04/12 10:47
71
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Arretazentzutea,hitzegitenaridenaribegiratuz.
Jarduerak Agintarijakinbatiegindiezazkiokeeneskaereiedoazaldiezazkiokeennahieiburuzkogalderakulertzea.
Irakasleekunitatealantzekomoduariburuzkoerabakiakhartzekoegitendituztenahozkoiradokizunakulertzea.
Ulertzeaunitatearenplanteamendua,baietaariketakebaztekoerabildaitezkeenaukeraketaestrategiakere.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Argiahoskatzea.
Jarduerak Koherentziazetazintzoerantzuteagustueietalehentasuneiburuzkogalderei.
Ozenadierazteabizilekuduenherriguneanolakoaizanbeharkolitzatekeenadieraztendutennahiaketalehentasunak.
Ozenadierazteaegoeraedoproblemabatebaztekoerabilinahiduenmodua.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzakletrakaesateazehatz-mehatz.
Jarduerak Arretazirakurtzeaunitatekotestuak,etanahiaketailusioakidentifikatzeahaietan.
Arretazirakurtzeaunitatekoazalpen-testuak,etapertsonagehienekhiribateanbizitzeariburuzdituztennahiekinetalehentasunekinkonparatzeainformazioak.
Arretazirakurtzeakontzeptuenlaburpenak,etazehatz-mehatzgogoratzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Ohikoortografiazuzenaplikatzea.
Jarduerak Aurretikezarritakoereduarenarabera,albisteaidaztea,albistearenatalakongiantolatuz.
Testulaburbatidaztea,marrazkietaguzti,bereauzoanolakoaizateanahikolukeenadierazteko.
Beharbezalaazaltzea,idatziz,problemabatebaztekoerabilitakoaukera.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketabateanpartehartzekoprestizatea.
Jarduerak Norberarenetorkizunekoplaneiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Bizilekuarekinlotutadituenlehentasunezhitzegiteaikaskideekin:mendia,hondartza,hiria,herria…
Matematikakogaiakikastekomodueiburuzdituenlehentasunezhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 71 24/04/12 10:47
72
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuteaetagaldetzea,gaieiburuzkoxehetasunakjakiteko.
Jarduerak Arretazentzuteaetaulertzeagogo-aldarteariburuzegitenzaizkiongalderak.
Arretazentzutealanegitekomoduariburuzadierazitakozuzenketak;zuzenketahoriekulertzeaetanaturaltasunezonartzea.
Arretazentzuteanorberarenlanenzuzenketak,etanormaltasunezonartzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoaberatsaerabiltzea,adinbakoitzerakoegokiadena.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteajendaurreanesperientziapertsonaleiburuzetahaiekinlotutakogogo-aldarteeiburuz.
Zehatz-mehatzkontatzeatxangobateanedooporretanpaisaiajakinbatekinizandakoesperientziaatseginbat.
Naturaltasunezadierazteajarduerabatongiegiteagatikopozaedogaizkiegiteagatikoatsekabea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,silabatanzatikatugabeetaerrepikapenikegingabe.
Jarduerak Pertsonaiekberariaznahizinplizitukiadierazitakosentimenduakidentifikatzeairakurgaietan.
Zenbaitpaisaiatangertatzendirenbidaienedoabenturenkontakizunakirakurtzea,etahaieiburuzdueniritziaetaatsegindituenalaezadieraztea.
Matematikakogairenbatiburuzkokontakizunerakargarribatirakurtzea,etaatseginzaionalaezadieraztea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuanetatxukunegiteaidazlanak.
Jarduerak Zenbaitereduaztertuondoren,iragarkibatidaztea. Labur-laburdeskribatzeaidatzizzerpaisaiatansentitukolitzatekeennorberagustura.
Berrikustekoariketenerantzunzuzenakidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketarengaiarieustea,halabadagokio.
Jarduerak Norberarenganeraginaizanduenbizipenbatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Gaiarekinlotutaegonik,sentimendukontrajarriaksortzendizkionalderdirenbatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Ariketabatongiirtetenezzaioneandituensentimendueiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Laugarren maila. 7. hamabostaldia. Paisaiak
Hamabostaldirako proiektua: Sentimenduak adieraztea. Zeharkako helburua: Norberarensentimenduaketaesperientziaknaturaltasunezetalexikoegokiazadieraztekogaiizatea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Nolasentitzenzara?Zergertatzenzaizu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Ahozkoetaidatzizkomezuaksortzea,norberarensentimenduakadierazteko.Ezerabiltzeaesamoldeartifizialedotopikorik,etamodusinpleetanaturaleanadierazteagauzak.Sentimenduekinetaemozioekinlotutakolexikoespezifikoaerabiltzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Narratiboa.
403936 _ 0001-0092.indd 72 24/04/12 10:47
73
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuteaetagaldetzea,gaieiburuzkoxehetasunakjakiteko.
Jarduerak Arretazentzuteaetaulertzeagogo-aldarteariburuzegitenzaizkiongalderak.
Arretazentzutealanegitekomoduariburuzadierazitakozuzenketak;zuzenketahoriekulertzeaetanaturaltasunezonartzea.
Arretazentzuteanorberarenlanenzuzenketak,etanormaltasunezonartzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoaberatsaerabiltzea,adinbakoitzerakoegokiadena.
Jarduerak Naturaltasunezhitzegiteajendaurreanesperientziapertsonaleiburuzetahaiekinlotutakogogo-aldarteeiburuz.
Zehatz-mehatzkontatzeatxangobateanedooporretanpaisaiajakinbatekinizandakoesperientziaatseginbat.
Naturaltasunezadierazteajarduerabatongiegiteagatikopozaedogaizkiegiteagatikoatsekabea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,silabatanzatikatugabeetaerrepikapenikegingabe.
Jarduerak Pertsonaiekberariaznahizinplizitukiadierazitakosentimenduakidentifikatzeairakurgaietan.
Zenbaitpaisaiatangertatzendirenbidaienedoabenturenkontakizunakirakurtzea,etahaieiburuzdueniritziaetaatsegindituenalaezadieraztea.
Matematikakogairenbatiburuzkokontakizunerakargarribatirakurtzea,etaatseginzaionalaezadieraztea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Moduordenatuanetatxukunegiteaidazlanak.
Jarduerak Zenbaitereduaztertuondoren,iragarkibatidaztea. Labur-laburdeskribatzeaidatzizzerpaisaiatansentitukolitzatekeennorberagustura.
Berrikustekoariketenerantzunzuzenakidaztea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketarengaiarieustea,halabadagokio.
Jarduerak Norberarenganeraginaizanduenbizipenbatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Gaiarekinlotutaegonik,sentimendukontrajarriaksortzendizkionalderdirenbatiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Ariketabatongiirtetenezzaioneandituensentimendueiburuzhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 73 24/04/12 10:47
74
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzohikoenenesanahiaetafuntzioaulertzea.
Jarduerak Proposamenakentzunetaulertzea,etaargudioekkonbentzitzekodutenindarrazjabetzea.
Hamabostaldirakolan-planaaurkeztean,azaldutakoaulertzeaetaadosdagoelaadieraztea.
Irakasleekunitatekonoziomatematikoeiburuzemandakoazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegitean,zentzudunaetakoherenteaizatea.
Jarduerak Ekintza-planbatazaltzea,etaargudiokoherenteekindefendatzea.
Biztanleriarekinlotutakogairenbatiburuzdueniritziaazaltzeaetaargudiatzea,ikaskideakkonbentzitzensaiatzeko.
Ikaskideakmatematikakogaibatebaztekoerabildaitekeenmoduariburuzkonbentzitzensaiatzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,abiaduranormaleanetaesanahiaulertuz.
Jarduerak Irakurgaietakoideianagusiakidentifikatzea,etanorberarenpentsaerarekinkonparatzea.
Ingurukobiztanleenarazoeiburuzkoinformazioakirakurtzea,etaikuspuntuguztiakulertzea.
Matematikakokontzeptuberribatarrazoituzazaltzendutentestuakirakurrietaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatordenatutaetazentzuzantolatzea.
Jarduerak Eredubatazterturik,prozesubatenjarraibideakhurrenkeranidaztea.
Arretahandizidazteairitziedojustifikaziobatazaltzekoeskatzendutengalderenerantzunak.
Hizkuntzaongierabilizidazteamatematikakokontzeptuedoprozedurabatenazalpenarrazoitua.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitadagoenelkarrizketabateanpartehartzekobaimenaeskatzea.
Jarduerak Ikaskideekinhitzegitea,etanorberareniritziezkonbentzitzensaiatzea.
Besteeniritziakerrespetatzeariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Ariketabatongiedogaizkiegindadagoeneztabaidatzeaikaskideekin.
Laugarren maila. 8. hamabostaldia. Biztanleak
Hamabostaldirako proiektua: Limurtzea.Zeharkako helburua:Norbaitzerbaitezkonbentzitzekoarrazoiakadieraztekogaiizatea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Adosalzaude?Betetzenalzaitu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Baiezkoedoezezkoproposiziobatetakonbentzitzekoargudioakdituztentestuaksortzea.Seguruetatinkoazaltzeaproposamenetan.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Argudiozkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 74 24/04/12 10:47
75
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzohikoenenesanahiaetafuntzioaulertzea.
Jarduerak Proposamenakentzunetaulertzea,etaargudioekkonbentzitzekodutenindarrazjabetzea.
Hamabostaldirakolan-planaaurkeztean,azaldutakoaulertzeaetaadosdagoelaadieraztea.
Irakasleekunitatekonoziomatematikoeiburuzemandakoazalpenakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegitean,zentzudunaetakoherenteaizatea.
Jarduerak Ekintza-planbatazaltzea,etaargudiokoherenteekindefendatzea.
Biztanleriarekinlotutakogairenbatiburuzdueniritziaazaltzeaetaargudiatzea,ikaskideakkonbentzitzensaiatzeko.
Ikaskideakmatematikakogaibatebaztekoerabildaitekeenmoduariburuzkonbentzitzensaiatzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Isileanirakurtzea,abiaduranormaleanetaesanahiaulertuz.
Jarduerak Irakurgaietakoideianagusiakidentifikatzea,etanorberarenpentsaerarekinkonparatzea.
Ingurukobiztanleenarazoeiburuzkoinformazioakirakurtzea,etaikuspuntuguztiakulertzea.
Matematikakokontzeptuberribatarrazoituzazaltzendutentestuakirakurrietaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatordenatutaetazentzuzantolatzea.
Jarduerak Eredubatazterturik,prozesubatenjarraibideakhurrenkeranidaztea.
Arretahandizidazteairitziedojustifikaziobatazaltzekoeskatzendutengalderenerantzunak.
Hizkuntzaongierabilizidazteamatematikakokontzeptuedoprozedurabatenazalpenarrazoitua.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hasitadagoenelkarrizketabateanpartehartzekobaimenaeskatzea.
Jarduerak Ikaskideekinhitzegitea,etanorberareniritziezkonbentzitzensaiatzea.
Besteeniritziakerrespetatzeariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Ariketabatongiedogaizkiegindadagoeneztabaidatzeaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 75 24/04/12 10:47
76
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatean,ideianagusiaketaadibideakbereiztea.
Jarduerak Datei,zenbakieietadimentsioeiburuzkoinformazioadutenahozkomezuakulertzea.
Unitatekogaietankantitateeietaehunekoeiburuzagertzendirenazalpenakentzuteaetaulertzea.
Irakasleekzenbakizkodatuetaguztiematendituztenazalpenakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzbetegarrienetaantzekoenerabilerakontrolatzea,hitzegitean.
Jarduerak Esperientziapertsonaleiburuzhitzegitea,etahaiekinlotutakokantitateei,denboreiedodistantzieiburuzkoinformazioaematea.
Ekonomia-sektoreeiburuzkogaldereierantzutea,etaerantzunakdatu,kantitateetaehunekoekinosatzea.
Ozenadierazteaburuzkokalkuluarenemaitzak,zuzenetaahoskerazehatzaz.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestuarenideianagusiaateratzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeaunitatekoirakurgaiak,etakantitateenedodenborenaipamenakulertzendituelaadieraztea.
Lehensektoreariedobigarrensektorearierreferentziaegitendiotenzenbakizkodatuakadieraztendituztenazalpen-testuakirakurtzeaetaulertzea.
Matematikakoproblemenenuntziatuetanematendirenzenbakizkodatuakirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Aurretikoeskemabategitea,idaztenhasibainolehen.
Jarduerak Aurretikezarritakoereduakontuanharturik,lanarekinlotutadagoenipuinbatidaztea.
Zuzenidazteazenbakizkodatuakeskatzendituztensintesi-galderenerantzunak.
Ikasturtearenunehonetaneskatzendenzehaztasunazetazuzentasunazidazteakantitateak.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Bestegaraibateanedobestetokibateangertatutakoegoerezhitzegiteaikaskideekin.
Lanarekinlotutadaudenetazenbatudaitezkeengaieiburuzhitzegiteaikaskideekin,etakonparazioakegiteahaiekin.
Zenbakizkodatuakdituztengaieiburuzhitzegiteaikaskideekin.
Laugarren maila. 9. hamabostaldia. Ekonomia-sektoreak
Hamabostaldirako proiektua: Neurriak eta magnitudeak adieraztea.Hamabostaldirako proiektua:Denbora,tokiaedokantitateaadieraztendutenneurriakidentifikatzekoetazuzenetazehatzadieraztekogaiizatea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zenbat?Noiz?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Neurtzekoedozenbatzekoprozedurenberriizatea,etalexikozehatzaerabilizadieraztea.Zenbatzaileakerabiltzea.Sintaktikokizuzenakdirenesaldiakegitea,subjektuarekinetapredikatuarekin.
Testu mota:Aurkezpenezkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 76 24/04/12 10:47
77
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatean,ideianagusiaketaadibideakbereiztea.
Jarduerak Datei,zenbakieietadimentsioeiburuzkoinformazioadutenahozkomezuakulertzea.
Unitatekogaietankantitateeietaehunekoeiburuzagertzendirenazalpenakentzuteaetaulertzea.
Irakasleekzenbakizkodatuetaguztiematendituztenazalpenakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzbetegarrienetaantzekoenerabilerakontrolatzea,hitzegitean.
Jarduerak Esperientziapertsonaleiburuzhitzegitea,etahaiekinlotutakokantitateei,denboreiedodistantzieiburuzkoinformazioaematea.
Ekonomia-sektoreeiburuzkogaldereierantzutea,etaerantzunakdatu,kantitateetaehunekoekinosatzea.
Ozenadierazteaburuzkokalkuluarenemaitzak,zuzenetaahoskerazehatzaz.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestuarenideianagusiaateratzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeaunitatekoirakurgaiak,etakantitateenedodenborenaipamenakulertzendituelaadieraztea.
Lehensektoreariedobigarrensektorearierreferentziaegitendiotenzenbakizkodatuakadieraztendituztenazalpen-testuakirakurtzeaetaulertzea.
Matematikakoproblemenenuntziatuetanematendirenzenbakizkodatuakirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Aurretikoeskemabategitea,idaztenhasibainolehen.
Jarduerak Aurretikezarritakoereduakontuanharturik,lanarekinlotutadagoenipuinbatidaztea.
Zuzenidazteazenbakizkodatuakeskatzendituztensintesi-galderenerantzunak.
Ikasturtearenunehonetaneskatzendenzehaztasunazetazuzentasunazidazteakantitateak.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Hitzegitekotxandakerrespetatzeaelkarrizketetan.
Jarduerak Bestegaraibateanedobestetokibateangertatutakoegoerezhitzegiteaikaskideekin.
Lanarekinlotutadaudenetazenbatudaitezkeengaieiburuzhitzegiteaikaskideekin,etakonparazioakegiteahaiekin.
Zenbakizkodatuakdituztengaieiburuzhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 77 24/04/12 10:47
78
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatekotestumotaidentifikatzea:fikziozkoa,errealista...
Jarduerak Irakasgaianegindakolanariburuzkooharraketazuzenketakentzuteaetaulertzea.
Irakasleekgarraiobideenalderdipositiboeietanegatiboeiburuzemandakoazalpenakulertzea.
Eragiketakedoproblemakebaztekomoduariburuzkozuzenketakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Solaskideakontuanhartuta,erregistroegokiaerabiltzea.
Jarduerak Ikasgelakobizikidetzaetalanahobetzekoproposamenbategiteaozen.
Merkataritzarekinlotutakoaurretikoezagutzaketaesperientziapertsonalakazaltzea.
Zentzuzadierazteaunitatearenhasierakoariketakebaztekoerabilitakoestrategieiburuzkoiruzkinak.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Narrazio-testubatenxehetasunakidentifikatzeaetanabarmentzea.
Jarduerak Ekimenakedoegoerenkritikakadieraztendituztentestuakarretazirakurtzeaetaulertzea.
Arretazirakurtzeaazalpen-testuak,etahaietanadieraztendirenarazoaketairtenbideakulertzea.
Unitatearenhasieranaurkeztutakoariketa-proposamenakarretazirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzitakotestuagoitikbeherazuzentzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,pertsonabatdeskribatzeaahaliketaxehetasunhandienaz.
Idatzizetamodukoherenteanerantzuteaunitatealaburtzendutengaiei.
Zuzenidazteaproblemenemaitzak.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Ezerabiltzeagainerakoentzatzakarrakedodesatseginakizandaitezkeenhitzak.
Jarduerak Ikasgelakobizikidetzahobetzekomoduezhitzegiteaikaskideekin.
Unitateanaurkeztutakokomunikabideenerabilgarritasunariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Proposatutakoburuzkokalkuluaebaztekobaliodutentrikimailujakinbatzuezhitzegiteaikaskideekin.
Laugarren maila. 10. hamabostaldia. Zerbitzu-sektorea
Hamabostaldirako proiektua: Arrazoiak, argudioak, kritikak edo proposamenak azaltzea.Zeharkako helburua:Gaiizateadesadostasuna,kritikaedosalaketaarrazoituzadieraztekoedonorberareninguruangertatzendirengertakarieiburuzkoproposamenakegiteko.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zergatikdahorrela?Horrelaizanbehardu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Esaldiedotestuluzeagoakegitea,kritikaedoerreklamaziobatkoherentziazadierazteko,arrazoiakemanez.Aditzakjokatzea,etaesaldikobesteelementubatzuekinedukibeharrekokomunztadurazaintzea.Errespetuzkoesamoldeakerabiltzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Argudiozkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 78 24/04/12 10:47
79
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Entzuketabatekotestumotaidentifikatzea:fikziozkoa,errealista...
Jarduerak Irakasgaianegindakolanariburuzkooharraketazuzenketakentzuteaetaulertzea.
Irakasleekgarraiobideenalderdipositiboeietanegatiboeiburuzemandakoazalpenakulertzea.
Eragiketakedoproblemakebaztekomoduariburuzkozuzenketakentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Solaskideakontuanhartuta,erregistroegokiaerabiltzea.
Jarduerak Ikasgelakobizikidetzaetalanahobetzekoproposamenbategiteaozen.
Merkataritzarekinlotutakoaurretikoezagutzaketaesperientziapertsonalakazaltzea.
Zentzuzadierazteaunitatearenhasierakoariketakebaztekoerabilitakoestrategieiburuzkoiruzkinak.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Narrazio-testubatenxehetasunakidentifikatzeaetanabarmentzea.
Jarduerak Ekimenakedoegoerenkritikakadieraztendituztentestuakarretazirakurtzeaetaulertzea.
Arretazirakurtzeaazalpen-testuak,etahaietanadieraztendirenarazoaketairtenbideakulertzea.
Unitatearenhasieranaurkeztutakoariketa-proposamenakarretazirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idatzitakotestuagoitikbeherazuzentzea.
Jarduerak Eredubataztertuondoren,pertsonabatdeskribatzeaahaliketaxehetasunhandienaz.
Idatzizetamodukoherenteanerantzuteaunitatealaburtzendutengaiei.
Zuzenidazteaproblemenemaitzak.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Ezerabiltzeagainerakoentzatzakarrakedodesatseginakizandaitezkeenhitzak.
Jarduerak Ikasgelakobizikidetzahobetzekomoduezhitzegiteaikaskideekin.
Unitateanaurkeztutakokomunikabideenerabilgarritasunariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Proposatutakoburuzkokalkuluaebaztekobaliodutentrikimailujakinbatzuezhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 79 24/04/12 10:47
80
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Hitzenesanahiatestuinguruarenaraberazeindenjakitea.
Jarduerak Irakasgaikogaietanzenbataurreratudenazaltzenduenlaburpenbatentzuteaetaulertzea.
Egunerokobizitzakoohiturabatzuenbilakaeraazaltzenduenkontakizunbatentzuteaetaulertzea.
Eragiketabatebaztekojarraitubeharrekosegidarenazalpenaarretazentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoespezifikoazehaztasunezerabiltzea.
Jarduerak Jardueraedolanbatnolaeginduenazaltzea,etajarraitutakourratsguztiakordenandeskribatzea.
Norberarengustuekizandakobilakaeraazaltzeaikaskideei:irakurgaiak,jostailuak,janzkera…
Ordenan,zehatz-mehatzetahitzegokiakerabilizazaltzeazereginbatebaztekoegindakoprozesua.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakoaetaaurretikoezagutzalotzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeaunitatekotestuak,etaekintzanagusianoizgertatzendenetadenboranzeharzerbilakaeraduenjakitea.
Arretazirakurtzeairaganekogertakarienkontakizunak,etagertaeren,kausenetaondorioensegidaidentifikatzea.
Problemabatebaztekourratsakarretazirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazlanbataurkeztean,itxurazaintzea.
Jarduerak Benetakoelkarrizketalaburbatidaztea,etatestumotahorrenarauformalakaplikatzea.
Erreportajelaburbatidaztea,egunerokobizitzakoobjektuedoerabilerabatzuekpixkana-pixkanakaizandutenbilakaeraadierazteko.
Matematikakoproblemabatenemaitzaidaztean,zehaztasunezerabiltzeadenborarenordenaadieraztendutenhitzak,etabeharbezalajokatzeaaditza.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Adeitasunezkoterminoaketaesamoldeakerabiltzea.
Jarduerak Ikaskideekinhitzegitea,iraganekogertaerarenbatiburuz:txangobat,filmbat...
Zaletasunedokirolbateanhobetzekojarraitzendenprozesuariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Oinarrizkonoziomatematikoaknolaikasidituenazaltzeaikaskideei.
Laugarren maila. 11. hamabostaldia. Historia
Hamabostaldirako proiektua: Prozesu bat azaltzea. Zeharkako helburua:Prozesuedoprozedurasekuentzialbatdeskribatzekoetaazaltzekogaiizatea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zergertatzenda?Nolagertatzenda?Nolajarraitzendu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Prozesuakdeskribatzendituztenahozkoedoidatzizkomezuakulertzeaetasortzea,denboraadieraztendutenesamoldeakbeharbezalaerabilita.Aditzakongijokatzea,etalexikozehatzaerabiltzea.
Testu mota:Narratiboa.
403936 _ 0001-0092.indd 80 24/04/12 10:47
81
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Hitzenesanahiatestuinguruarenaraberazeindenjakitea.
Jarduerak Irakasgaikogaietanzenbataurreratudenazaltzenduenlaburpenbatentzuteaetaulertzea.
Egunerokobizitzakoohiturabatzuenbilakaeraazaltzenduenkontakizunbatentzuteaetaulertzea.
Eragiketabatebaztekojarraitubeharrekosegidarenazalpenaarretazentzuteaetaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lexikoespezifikoazehaztasunezerabiltzea.
Jarduerak Jardueraedolanbatnolaeginduenazaltzea,etajarraitutakourratsguztiakordenandeskribatzea.
Norberarengustuekizandakobilakaeraazaltzeaikaskideei:irakurgaiak,jostailuak,janzkera…
Ordenan,zehatz-mehatzetahitzegokiakerabilizazaltzeazereginbatebaztekoegindakoprozesua.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakoaetaaurretikoezagutzalotzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeaunitatekotestuak,etaekintzanagusianoizgertatzendenetadenboranzeharzerbilakaeraduenjakitea.
Arretazirakurtzeairaganekogertakarienkontakizunak,etagertaeren,kausenetaondorioensegidaidentifikatzea.
Problemabatebaztekourratsakarretazirakurtzeaetaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazlanbataurkeztean,itxurazaintzea.
Jarduerak Benetakoelkarrizketalaburbatidaztea,etatestumotahorrenarauformalakaplikatzea.
Erreportajelaburbatidaztea,egunerokobizitzakoobjektuedoerabilerabatzuekpixkana-pixkanakaizandutenbilakaeraadierazteko.
Matematikakoproblemabatenemaitzaidaztean,zehaztasunezerabiltzeadenborarenordenaadieraztendutenhitzak,etabeharbezalajokatzeaaditza.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Adeitasunezkoterminoaketaesamoldeakerabiltzea.
Jarduerak Ikaskideekinhitzegitea,iraganekogertaerarenbatiburuz:txangobat,filmbat...
Zaletasunedokirolbateanhobetzekojarraitzendenprozesuariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Oinarrizkonoziomatematikoaknolaikasidituenazaltzeaikaskideei.
403936 _ 0001-0092.indd 81 24/04/12 10:47
82
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telefonozjasotakomezuakulertzea.
Jarduerak Aspaldikogaraieiburuzkokontakizunakentzutea,etagauregungoegoerarekindituztendesberdintasunaketaantzekotasunakulertzea.
ArretazentzuteaHistoriaurrearengaiariburuzkoaurkezpena,etahobetoulertzekogalderakegitea.
Datak,denboraketairaupenazehaztendituztenzenbakiakentzutea,etabeharbezalakalkulatzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Konbentzitzensaiatzean,ozenagoezhitzegitensaiatzea.
Jarduerak Historiaurrekopertsonaiakdituenkontakizunedofilmenbatkontatzea,etahaienaurrerapeneketaaurkikuntzekizandituztenondorioakazpimarratzea.
Historiaurrekohondarrenbatiburuzkoiruzkinakegitea,etazertarakozenedozerhelburuzuenazaltzea.
Ebatzitakoeragiketaedoproblemabatizanik,ekintzabakoitzakizandakoondorioakazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestubatetikinformazioaateratzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeanarrazio-testuak,etaHistoriaurrekogaraiakdeskribatzekoerabilitakolexikoaulertzea.
Arretazirakurtzeaunitatearengaiariburuzkoazalpen-testuak,etaulertzeazergatikzendesberdinaHistoriaurrekobizimodua:etxebizitza,elikadura,arropak…
Problemenenuntziatuakirakurtzea,etaulertzeazerhelburudutenetanolaaldadaitekeenemaitzagaiakaldatzean.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurleakontuanhartuta,erregistrodesberdinakerabiltzea.
Jarduerak Ereduaaztertuondoren,agintaribatiiritzi-gutunbatidaztea,gaiariburuzkoaldekoetakontrakoarrazoiakazalduz.
Ongieraikitakoesaldiekinerantzuteaunitatearenamaieranadierazitakogalderei.
Zuzenidazteaproblemabatebaztekoerabilitakoestrategia.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzkoelkarrizketetanpartehartzea.
Jarduerak Suaaurkitzearen,nekazaritzarenetaanimaliaketxekotzearengarrantziariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Gizakiprimitiboenbizimoduariburuzdramatizatzeaikaskidebatzuekin.
Zenbaitkulturatanzenbakiakadieraztekodituztenmodueiburuzhitzegitea.
Laugarren maila. 12. hamabostaldia. Historiaurrea
Hamabostaldirako proiektua: Kausak eta ondorioak azaltzea.Zeharkako helburua:Ekintzenkausaketaondorioakidentifikatzekoetaazaltzekogaiizatea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zereginzuen?Zergatikeginzuen?Nolagertatuzen?Zergertatuzengero?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Gertaerakikusteaetainterpretatzea.Esaldiaketatestuaksortzea,kausazkolotura-hitzakerabiliz.Gertaerakadieraztea,etakausenetaondorioenartekokoherentziazaintzea.Informazioaprestatzea,ahozedoidatziztransmitituaurretik.
Testu mota:Azalpenezkoa.
403936 _ 0001-0092.indd 82 24/04/12 10:47
83
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telefonozjasotakomezuakulertzea.
Jarduerak Aspaldikogaraieiburuzkokontakizunakentzutea,etagauregungoegoerarekindituztendesberdintasunaketaantzekotasunakulertzea.
ArretazentzuteaHistoriaurrearengaiariburuzkoaurkezpena,etahobetoulertzekogalderakegitea.
Datak,denboraketairaupenazehaztendituztenzenbakiakentzutea,etabeharbezalakalkulatzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Konbentzitzensaiatzean,ozenagoezhitzegitensaiatzea.
Jarduerak Historiaurrekopertsonaiakdituenkontakizunedofilmenbatkontatzea,etahaienaurrerapeneketaaurkikuntzekizandituztenondorioakazpimarratzea.
Historiaurrekohondarrenbatiburuzkoiruzkinakegitea,etazertarakozenedozerhelburuzuenazaltzea.
Ebatzitakoeragiketaedoproblemabatizanik,ekintzabakoitzakizandakoondorioakazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurritakotestubatetikinformazioaateratzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeanarrazio-testuak,etaHistoriaurrekogaraiakdeskribatzekoerabilitakolexikoaulertzea.
Arretazirakurtzeaunitatearengaiariburuzkoazalpen-testuak,etaulertzeazergatikzendesberdinaHistoriaurrekobizimodua:etxebizitza,elikadura,arropak…
Problemenenuntziatuakirakurtzea,etaulertzeazerhelburudutenetanolaaldadaitekeenemaitzagaiakaldatzean.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Irakurleakontuanhartuta,erregistrodesberdinakerabiltzea.
Jarduerak Ereduaaztertuondoren,agintaribatiiritzi-gutunbatidaztea,gaiariburuzkoaldekoetakontrakoarrazoiakazalduz.
Ongieraikitakoesaldiekinerantzuteaunitatearenamaieranadierazitakogalderei.
Zuzenidazteaproblemabatebaztekoerabilitakoestrategia.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzkoelkarrizketetanpartehartzea.
Jarduerak Suaaurkitzearen,nekazaritzarenetaanimaliaketxekotzearengarrantziariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Gizakiprimitiboenbizimoduariburuzdramatizatzeaikaskidebatzuekin.
Zenbaitkulturatanzenbakiakadieraztekodituztenmodueiburuzhitzegitea.
403936 _ 0001-0092.indd 83 24/04/12 10:47
84
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telebistanedoirratianemandakoinformazioaulertzea.
Jarduerak Konparazioak,hitz-jokoak,atsotitzaketaabararretazentzuteaetaulertzea.
Arretazentzuteagaiarenaurkezpena,etagalderakegitea,aspaldikogaraiekinkonparatutaegondirenaldaketenberriizateko.
Arretazentzuteaerromatarzenbakienidazkerariburuzkoazalpena,etaulertzeazerdesberdintasundituengauregungoarenaldean.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzakedotrantsiziozkoakongierabiltzea.
Jarduerak Norberarenesperientziakazaltzea,etaguztiekezagutzendituztengertakariekinalderatzea.
Antzinarokogizarteakdeskribatzea,etaaurrekoetaondorengogaraiekinalderatzea.
Beharbezalaadierazteaproblemakebaztekoestrategienartekokonparazioak.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzezezagunakhiztegianbilatzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeairakurgaiak,etametaforenetakonparazioenesanahiazjabetzea.
Arretazirakurtzeaazalpen-testuak,etagauregungoerabilerekinetaohiturekinkonparazioakegitendituzteninferentziezjabetzea.
Arretazirakurtzeazenbakiaketakantitateakkonparatzekoerabilitakoazalpenak.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Zenbaitmotatakoarauakzuzenidaztea,eredubateanoinarrituz.
Azalpen-testulaburbatidaztea,antzekotasunaketadesberdintasunakadierazteko;adibidez,erromatarrenetxebizitzenetaegungoenartekoa,erromatarrenarropenetaegungoenartekoa...
Zuzenidazteamatematikakoikurrak,zenbakienedokantitateenartekokonparazioakadierazteko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketahastekoetaamaitzekohitzakbeharbezalaerabiltzea.
Jarduerak Erabileraarruntekoobjektuakkonparatzea,ikaskideekinhitzegitean.
Kulturaklasikoarengarapen-mailazhitzegiteaikaskideekin.
Problemajakinbatebaztekomoduezhitzegiteaikaskideekin.
Laugarren maila. 13. hamabostaldia. Antzinaroa
Hamabostaldirako proiektua: Konparazio bidez deskribatzea.Zeharkako helburua: Antzekoizakiekinedoobjektuekinkonparatuzdeskribapenbategitekogaiizatea.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerbezalakoada?Zerenedonorenantzadu?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Konparazioakadieraztekoterminoaketaesamoldeakdituztenesaldiakegitea.Konparazioegokiakerabiltzea.
Testu mota:Aurkezpenezkoa/Deskribatzailea.
403936 _ 0001-0092.indd 84 24/04/12 10:47
85
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Telebistanedoirratianemandakoinformazioaulertzea.
Jarduerak Konparazioak,hitz-jokoak,atsotitzaketaabararretazentzuteaetaulertzea.
Arretazentzuteagaiarenaurkezpena,etagalderakegitea,aspaldikogaraiekinkonparatutaegondirenaldaketenberriizateko.
Arretazentzuteaerromatarzenbakienidazkerariburuzkoazalpena,etaulertzeazerdesberdintasundituengauregungoarenaldean.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Lotura-hitzakedotrantsiziozkoakongierabiltzea.
Jarduerak Norberarenesperientziakazaltzea,etaguztiekezagutzendituztengertakariekinalderatzea.
Antzinarokogizarteakdeskribatzea,etaaurrekoetaondorengogaraiekinalderatzea.
Beharbezalaadierazteaproblemakebaztekoestrategienartekokonparazioak.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Hitzezezagunakhiztegianbilatzea.
Jarduerak Arretazirakurtzeairakurgaiak,etametaforenetakonparazioenesanahiazjabetzea.
Arretazirakurtzeaazalpen-testuak,etagauregungoerabilerekinetaohiturekinkonparazioakegitendituzteninferentziezjabetzea.
Arretazirakurtzeazenbakiaketakantitateakkonparatzekoerabilitakoazalpenak.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Testubatparagrafotanbanatzea.
Jarduerak Zenbaitmotatakoarauakzuzenidaztea,eredubateanoinarrituz.
Azalpen-testulaburbatidaztea,antzekotasunaketadesberdintasunakadierazteko;adibidez,erromatarrenetxebizitzenetaegungoenartekoa,erromatarrenarropenetaegungoenartekoa...
Zuzenidazteamatematikakoikurrak,zenbakienedokantitateenartekokonparazioakadierazteko.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Elkarrizketahastekoetaamaitzekohitzakbeharbezalaerabiltzea.
Jarduerak Erabileraarruntekoobjektuakkonparatzea,ikaskideekinhitzegitean.
Kulturaklasikoarengarapen-mailazhitzegiteaikaskideekin.
Problemajakinbatebaztekomoduezhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 85 24/04/12 10:47
86
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Tokipublikobateanmegafoniazemandakomezuakulertzea.
Jarduerak Arretazentzuteaunitatearenaurkezpena,etaunitatekoatalekhartzendutentokiazjabetzea.
Arretazentzuteagaiarenaurkezpena,etahankontatutakogertaerakdenbora-lerroezagunbateankokatzenjakitea.
Unitatearendeskribapenaentzutea,etahanposizioaadieraztekoerabiltzendirenhitzakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegiteanegindakoakatsakzuzentzekoahaleginakegitea.
Jarduerak Ingurunekoeraikinetatokihistorikoeiburuzhitzegitea.
ErdiAroariburuzdituenaurretikoezagutzakkontatzeaikaskideei,etaazaltzeanonikasidituen:irakurgaietan,filmetan...
Grafikobatedoezaugarrigeometrikoakdituenbesteelementubatizanik,atalguztienposizioaazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekoteknikahobetzekogogoaizatea.
Jarduerak Unitatekoirakurgaiakirakurtzea,etatokiakdeskribatzekoerabilitakohitzenesanahiazjabetzea.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzea,etaedukiberriakgaiazdituenaurretikoezagutzekinlotzekogaiizatea.
Testuhistorikoakirakurtzea,etazenbakien,daten,posizioenetaabarrenesanahiaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Oinarrizkopuntuazio-arauakongierabiltzea.
Jarduerak ErdiArokogertakaribatereduhartuta,garaihorretakobestegertakaribatidaztea.
Gaztelu,harresiedokatedralbatenargazkiaizanik,zatirikgarrantzitsuenenizenakidaztekogaiizatea.
Eragiketetarakozenbakiendiktaketabatean,beharbezalaidazteazifrabakoitzadagokiontokian.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Edonolakobereizkeria-adierazpenikezerabiltzea.
Jarduerak Etxean,ikasgelanetaabarretangertatutakoaldaketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
ErdiArokoegunerokobizitzanolairudikatzenduenazaltzeaikaskideei:janzkera,janaria,ikasketak,aisialdia…
Ikasgelarenbarrukozenbaitobjekturenposizioariburuzhitzegiteaikaskideekin.
Laugarren maila. 14. hamabostaldia. Erdi Aroa
Hamabostaldirako proiektua: Lekuak deskribatzea eta posizioak espazioan kokatzea.Zeharkako helburua:Gaiizateaespazioarekinlotutakoobjektuedoerrealitatebatidentifikatzeko,harenosagaiakzerrendatzekoetaosagaihorienposizioerlatiboazehatz-mehatzdeskribatzeko.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zerdago?Nondago?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Lekuakdeskribatzendituztenesaldiaketatestuaksortzea.Lekubatenzatidirenelementuakaipatzea,posizioaadieraztenduenlexikoaerabilita:barruan,kanpoan,eskuinean,ezkerrean,aurrean,atzean…
Testu mota:Deskribatzailea.
403936 _ 0001-0092.indd 86 24/04/12 10:47
87
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Tokipublikobateanmegafoniazemandakomezuakulertzea.
Jarduerak Arretazentzuteaunitatearenaurkezpena,etaunitatekoatalekhartzendutentokiazjabetzea.
Arretazentzuteagaiarenaurkezpena,etahankontatutakogertaerakdenbora-lerroezagunbateankokatzenjakitea.
Unitatearendeskribapenaentzutea,etahanposizioaadieraztekoerabiltzendirenhitzakulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Hitzegiteanegindakoakatsakzuzentzekoahaleginakegitea.
Jarduerak Ingurunekoeraikinetatokihistorikoeiburuzhitzegitea.
ErdiAroariburuzdituenaurretikoezagutzakkontatzeaikaskideei,etaazaltzeanonikasidituen:irakurgaietan,filmetan...
Grafikobatedoezaugarrigeometrikoakdituenbesteelementubatizanik,atalguztienposizioaazaltzea.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Irakurtzekoteknikahobetzekogogoaizatea.
Jarduerak Unitatekoirakurgaiakirakurtzea,etatokiakdeskribatzekoerabilitakohitzenesanahiazjabetzea.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzea,etaedukiberriakgaiazdituenaurretikoezagutzekinlotzekogaiizatea.
Testuhistorikoakirakurtzea,etazenbakien,daten,posizioenetaabarrenesanahiaulertzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Oinarrizkopuntuazio-arauakongierabiltzea.
Jarduerak ErdiArokogertakaribatereduhartuta,garaihorretakobestegertakaribatidaztea.
Gaztelu,harresiedokatedralbatenargazkiaizanik,zatirikgarrantzitsuenenizenakidaztekogaiizatea.
Eragiketetarakozenbakiendiktaketabatean,beharbezalaidazteazifrabakoitzadagokiontokian.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Edonolakobereizkeria-adierazpenikezerabiltzea.
Jarduerak Etxean,ikasgelanetaabarretangertatutakoaldaketeiburuzhitzegiteaikaskideekin.
ErdiArokoegunerokobizitzanolairudikatzenduenazaltzeaikaskideei:janzkera,janaria,ikasketak,aisialdia…
Ikasgelarenbarrukozenbaitobjekturenposizioariburuzhitzegiteaikaskideekin.
403936 _ 0001-0092.indd 87 24/04/12 10:47
88
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Ahozkodiskurtsoairudiekinetabestesentsaziobatzuekinlotzea.
Jarduerak Aurreragolandukodirenedukienaurkezpenaentzuteaetaulertzea.
Gaiarenaurkezpenaentzuteaetaulertzea,etalandukodirengertakariekdenborandutenhurbiltasunaulertzea.
Matematikakoariketenemaitzariburuzkohipotesiakentzutea,etahaienbalioaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Gramatikakohitzugarierabiltzeahitzegitean:substantiboak,izenordainak,adjektiboak,adberbioak…
Jarduerak Eginbeharrekolanataldekaantolatzekoetazereginakbanatzekoproposamenbatazaltzeaikaskideei.
Ahozerantzuteaazkenurteetannorberarenfamilianedoherriguneanizandakoaldaketabatzueiburuzkogalderei.
Eragiketeketaproblemekedukiditzaketenemaitzeiburuzkohipotesiakegiteaozen.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Buruzikasitakotestuakburuzesatea.
Jarduerak Unitatekonarrazio-testuakirakurtzea,etaprotagonistenekintzekdituztenondorioeiburuzkoinferentziakulertzea.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzea,ulertzea,etaaurkeztutakoedukiakgauregungogertakariezagunekinkonparatzea.
Arretazirakurtzeaunitatearenhasierakoproposamenak,etaizandezaketenemaitzakoherentebatiragartzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazketarenmarjinei,lerroartearietalerrokadurarieusteatestuidatzian.
Jarduerak Ereduaaztertuondoren,ibilbidebatdeskribatzenduentestuaidaztea,ibilbideaordenanazalduzetanorabideaadieraztendutenhitzakerabiliz.
Saiakeralaburbatidaztea,etorkizunekogertakaripolitikoglobalakadierazteko:bakeamunduan,goseaetagaixotasunakdesagerraraztea…
Zuzenidazteaproblemenemaitzentestuak,etaaurrezegindakoiragarpenekinkonparatzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzbat-bateanaritzea.
Jarduerak Komunikabideenbilakaerariburuzhitzegiteaikaskideekin,etahaienetorkizunaaurreikustea.
Gauregungogizarte-arazorenbatenkonponbideeiburuzeztabaidatzeaikaskidebatekin.
Erosketakegiterakoangutxigorabeherakokalkuluakzeinenerabilgarriakdirenaipatzeaikaskideenartean.
Laugarren maila. 15. hamabostaldia. Aro Garaikidea
Hamabostaldirako proiektua: Iragarpenak egitea.Zeharkako helburua:Gaiizateairagarpenakegiteko,hipotesiakadieraztekoedoekintzabatenondorioaaurretikesateko,ahoznahizidatziz.
Hizkuntza-egoera:Galderahaueierantzutea:Zergertatukoda?Zergertaliteke?
Hizkuntza-elementuak eta testuaren egitura:Iragarpenakadieraztendituztenesaldiaksortzea.Iragarpenaadieraztendutenaditzakgeroaldianedobaldintzanjokatzea.
Testu mota:Iragarlea.
403936 _ 0001-0092.indd 88 24/04/12 10:47
89
Programa integratua. Laugarren maila
Lehen hizkuntza Ingurunearen Ezaguera Matematika Beste arlo batzuk Egoeranolakoaden,helburuakbestearlobatzuetanezarrikodira:bigarrenhizkuntza,atzerrikohizkuntza,plastika,erlijioaetaeskolazkanpokobestejarduerabatzuk.
ENTZUMENAAurretikotrebetasunak
Ahozkodiskurtsoairudiekinetabestesentsaziobatzuekinlotzea.
Jarduerak Aurreragolandukodirenedukienaurkezpenaentzuteaetaulertzea.
Gaiarenaurkezpenaentzuteaetaulertzea,etalandukodirengertakariekdenborandutenhurbiltasunaulertzea.
Matematikakoariketenemaitzariburuzkohipotesiakentzutea,etahaienbalioaulertzea.
MINTZAMENAAurretikotrebetasunak
Gramatikakohitzugarierabiltzeahitzegitean:substantiboak,izenordainak,adjektiboak,adberbioak…
Jarduerak Eginbeharrekolanataldekaantolatzekoetazereginakbanatzekoproposamenbatazaltzeaikaskideei.
Ahozerantzuteaazkenurteetannorberarenfamilianedoherriguneanizandakoaldaketabatzueiburuzkogalderei.
Eragiketeketaproblemekedukiditzaketenemaitzeiburuzkohipotesiakegiteaozen.
IRAKURMENAAurretikotrebetasunak
Buruzikasitakotestuakburuzesatea.
Jarduerak Unitatekonarrazio-testuakirakurtzea,etaprotagonistenekintzekdituztenondorioeiburuzkoinferentziakulertzea.
Unitatekoazalpen-testuakirakurtzea,ulertzea,etaaurkeztutakoedukiakgauregungogertakariezagunekinkonparatzea.
Arretazirakurtzeaunitatearenhasierakoproposamenak,etaizandezaketenemaitzakoherentebatiragartzea.
IDAZMENAAurretikotrebetasunak
Idazketarenmarjinei,lerroartearietalerrokadurarieusteatestuidatzian.
Jarduerak Ereduaaztertuondoren,ibilbidebatdeskribatzenduentestuaidaztea,ibilbideaordenanazalduzetanorabideaadieraztendutenhitzakerabiliz.
Saiakeralaburbatidaztea,etorkizunekogertakaripolitikoglobalakadierazteko:bakeamunduan,goseaetagaixotasunakdesagerraraztea…
Zuzenidazteaproblemenemaitzentestuak,etaaurrezegindakoiragarpenekinkonparatzea.
ELKARRIZKETAAurretikotrebetasunak
Gaijakinbatiburuzbat-bateanaritzea.
Jarduerak Komunikabideenbilakaerariburuzhitzegiteaikaskideekin,etahaienetorkizunaaurreikustea.
Gauregungogizarte-arazorenbatenkonponbideeiburuzeztabaidatzeaikaskidebatekin.
Erosketakegiterakoangutxigorabeherakokalkuluakzeinenerabilgarriakdirenaipatzeaikaskideenartean.
403936 _ 0001-0092.indd 89 24/04/12 10:47
Arte-zuzendaritza: José Crespo González.
Proiektu grafikoa: Pep Carrió.
Proiektu-burua: Rosa Marín González.Proiektuaren garapenerako arduraduna: Javier Tejeda de la Calle.Garapen grafikoa: José Luis García Bermejo, Raúl de Andrés González,
Rosa Barriga Gaitán eta Jorge Gómez Tobar.
Zuzendaritza teknikoa: Ángel García Encinar.Koordinazio teknikoa: Maitane Barrena Telleria eta Jesús Muela Ramiro. Konposaketa eta muntaketa: Miren Pellejero Etxezarreta eta Raquel Carrasco Ortiz.Hizkuntza-egokitzapena: Olatz Oiarzabal Epelde.
© 2012 by Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.Legizamon poligonoaGipuzkoa kalea, 3148450 Etxebarri (Bizkaia)Printed in Spain
PK: 403936Lege-gordailua:
Lan hau edozein modutan erreproduzitzeko, banatzeko, jendaurrean erakusteko edo aldatzeko, nahitaezkoa da beraren jabeen baimena izatea, legeak aurreikusitako kasuetan izan ezik. Lan honen zatiren bat fotokopiatu edo eskanerretik pasatu nahi izanez gero, jo CEDROra (Centro Español de Derechos Reprográficos / Erreprografia Eskubideetarako Espainiako Zentroa, www.cedro.org).
403936 _ 0001-0092.indd 90 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 91 24/04/12 10:47
403936 _ 0001-0092.indd 92 24/04/12 10:47