literaturuli gazeTi -...

16
literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi fasi 50 TeTri gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT 24 aprili - 7 maisi 2015 # (144) (144) (144) (144) (144) 8 II lia sturua _ saqson gramatikoss aqvs Semonaxuli Tqmuleba hamnetze, _ Caeria isev gildensterni, _ hamneti iutlandiis mTavris Svili iyo da biZam taxti waarTva, mere ki ymawvilis mokvlac moindoma, magram hamnetma Tavi moigiJiana da sikvdils gadaurCa... zurab lavrelaSvili ivane amirxanaSvili beqa qurxulis es sami wigni marto krebulebi ar aris, es aris mwerlis angariSi sakuTari Tavis winaSe da, SesaZloa, Semobrunebis wertilic, radgan aSkaraa, rom misi SemoqmedebiTi xasiaTi iTxovs axal gagrZelebas, axal mimarTulebas, Tundac axal simaRles. nugzar SataiZis es teqstebi ki, am mxriv, udavo gamonaklisia. aq mxatvruli amocaniT yvelaze mTavari mizezia napovni da daZleuli – ara teritoriadakarguli qveynis, aramed sivrce (anu RvTebrivi mTlianoba) darRveuli drois tragizmi da misi amovsebis, `droebiTi~ gamrTelebis mcdeloba. andro buaCiZe nino sadRobelaSvili me mindoda SenTvis momeTxro Cemi cxovreba _ elnaTurebi, varskvlavebi broses quCaze rogor enTo da anaTebda... rogor mindoda momeyola Cemi cxovreba _ erTaderTi, rac me gamaCnda da rac TandaTan daudevrad gavaniave... maxsendeba saubari, ocdaaTiani wlebis bolos, Cvens udides poetTan, galaktion tabiZesTan. erT diliT quCaSi Semxvda es, Cveulebriv, sityvaZunwi kaci da umal SemakrTo misma moulodnelma, seriozulma SekiTxvam: ras vTvli me poeziad da rogor aRviqvam garemomcvel samyaros? simon Ciqovanis interviudan globalizaciis epoqaSi qarTuli futurizmiT daintereseba didad Seuwyobda xels zogadad qarTuli mwerlobis popularizacias. gavixsenoT ucxoel qarTvelologTa mier `cisferi ordenis~ mravalmxrivi kvleva, Targmaneba; isic, rom maTi interesi dResac TvalsaCinoa. IV-V lali avaliani VII VI XII VIII XIV-XV

Transcript of literaturuli gazeTi -...

Page 1: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTifasi 50 TeTrigamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT24 aprili - 7 maisi 2015##### (144)(144)(144)(144)(144)88888

II

lia sturua

_ saqson gramatikoss aqvs SemonaxuliTqmuleba hamnetze, _ Caeria isevgildensterni, _ hamneti iutlandiismTavris Svili iyo da biZam taxti waarTva,mere ki ymawvilis mokvlac moindoma,magram hamnetma Tavi moigiJiana dasikvdils gadaurCa...

zurab lavrelaSvili

ivane amirxanaSvili

beqa qurxulis es sami wigni martokrebulebi ar aris, es aris mwerlisangariSi sakuTari Tavis winaSe da,SesaZloa, Semobrunebis wertilic,radgan aSkaraa, rom misi SemoqmedebiTixasiaTi iTxovs axal gagrZelebas, axalmimarTulebas, Tundac axal simaRles.

nugzar SataiZis es teqstebi ki, ammxriv, udavo gamonaklisia. aqmxatvruli amocaniT yvelaze mTavarimizezia napovni da daZleuli – arateritoriadakarguli qveynis, aramedsivrce (anu RvTebrivi mTlianoba)darRveuli drois tragizmi da misiamovsebis, `droebiTi~ gamrTelebismcdeloba.

andro buaCiZe

nino sadRobelaSvili

me mindoda SenTvis momeTxro Cemi cxovreba _elnaTurebi, varskvlavebi broses quCazerogor enTo da anaTebda... rogor mindoda momeyolaCemi cxovreba _ erTaderTi, rac me gamaCndada rac TandaTan daudevrad gavaniave...

maxsendeba saubari, ocdaaTiani wlebisbolos, Cvens udides poetTan, galaktiontabiZesTan. erT diliT quCaSi Semxvda es,Cveulebriv, sityvaZunwi kaci da umalSemakrTo misma moulodnelma, seriozulmaSekiTxvam: ras vTvli me poeziad da rogoraRviqvam garemomcvel samyaros?

simon Ciqovanis interviudan

globalizaciis epoqaSi qarTulifuturizmiT daintereseba didadSeuwyobda xels zogadad qarTulimwerlobis popularizacias. gavixsenoTucxoel qarTvelologTa mier `cisferiordenis~ mravalmxrivi kvleva,Targmaneba; isic, rom maTi interesidResac TvalsaCinoa.

IV-V

lali avaliani

VII

VI

XII

VIII

XIV-XV

Page 2: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

2 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiCanawerebi 24 aprili - 7 maisi 2015

mze da qari xarebisa

gaTenda. mze amobrwyinda. mzis sul-ma Tavisi sxivebi mohfina aremares dafizikuri garemo CvenTvis xiluli gax-ada, gagvaTbo, sicocxle gagviaqtiu-ra.

ise ubraloa es yvelaferi, ise varTSeCveul-SenivTulni mzis ase dauSre-tel gulmowyalebas, arc ki vfiqrobTimaze, SeiZleba sxvagvarad iyos?

ai, esaa WeSmariti siyvarulis axsna_ mzis uangaro, kosmiuri qmedeba.

qaric ambobs, qriste ariso CemSi.qaris Sekaveba SeuZlebelia. qari sam-yaros uvlis gars. qari qristes gan-fenaa garemoSi...

dRes adamianebi energiis marags mi-wisqveSa sabadoebidan _ navTobidan,qvanaxSiridan da a.S. _ sibnelidan,siRrmidan iReben; bevrs wvaloben daixarjebian maT mosapoveblad (wylidanmiRebul energiaze axla arafers vam-bob).

msoflioSi mopovebuli energiismxolod 1%-s Seadgens mzisa da qaris-agan miRebuli energia.

arada, sworedac, yovlad usafrTx-od, uneblieT, Cvenken moimarTeba mz-isa da qaris energiebi, Zalebi sivr-cidan da sinaTlidan, uflis yovlis-momcveli, mSobliuri Zalmosilebi-dan.

roca Cven, adamianebi, ufals davi-brunebT Cvens gulebSi, roca siyvaru-liT da sikeTiT avivsebiT, roca sio,qari da qariSxali kidev erTxel gag-vandobs uflis mcnebebs da misken savalgzaze ise uSecdomod vivliT, rogorcSemodgomis foTlebi miyvebian xolmedanaber qars SeTanxmebulad, qrolvismimarTulebiT, ai, maSinRa SevZlebTCvenSi gamotarebuli mzisa da qarisenergia (neba) gamoviyenoT Cveni keTil-dReobisaTvis.

amjerad ki kupri gviduRs gulebSi.amitomac daviRaleT, mowyenilebivarT.

Cven uflisgan mzeoba unda viswav-loT, mzes iseve unda veziaroT,rogorc igi eziareba xolme qveyniere-bas, raTa odesme Cvenc SevZloT WeSmar-iti sinaTlis, siTbos da siyvarulisgacema, sayovelTao amaRleba _gaTeneba!

aRdgoma!

gulsazrisi

*Sinaur cxovelsmagonebs azri,romelsac Seveguedidi xania.

*fiqri akrZaluligaliaSi Casmul cxovelsTuki waagavs,savaraudoa, romyvelas Tav-Tavisizooparki aqvs.

amas didi xnis win vwerdi, axla min-da ubralod davadasturo, rom Cveniazrebis samefo Zalian hgavs cxovel-Ta samyaros. azrebis moZraoba da mo-qmedeba eTanadeba cxovelTa moZrao-ba-moqmedebas da, Sesabamisad, Cven va-tarebT ra idumal instiqtebSi Cakvan-Zul gadamyvanebs, gamovvlindebiTsaxeobad, romelic wminda cxovelurZalebs flobs.

roca vbrazobT an Tavdacva gvWir-deba, Zu loms da vefxvs vemsgavsebiT,vbrdRvinavT; roca Tavs sustadvgrZnobT da umweoni varT, vknaviTkatasaviT, Tavis mokatuneba _ katadqceva SegviZlia; roca sakuTari azre-bi gveyineba, TuTiyuSad viqceviT dasxvisas vimeorebT, dausrulebladerTsa da imaves; roca sxvas Tavi gvin-da SevabraloT, vwuwunebT da vwru-wunebT TagviviT; roca siyvaruli gvs-tumrobs, guli gvinaTdeba da cici-naTelad viqceviT, aseve _ sikeTiTaRvsebisas; zogi swrafmavali azrikoRos hgavs, yurTan wuiliT romdaqris; umaRlesi poeziis an xelovneb-is sxva nimuSis Seqmnisas futkars vems-gavsebiT _ Tafls tkbilsa da maradi-ulad ucvlels rom ixveWs garemodan;

mSvenierebasTan Sexebisas iqneb yel-moRerebul irmad an Svlad viqceviT;wminda maTematikuri azrovneba, logi-ka, umaRlesi sibrZne CvenSi gvels aco-cxlebs; yefac viciT, burdRunic, Ru-Runic, galobac da a.S. uamravi ram. am-denad, CvenSi nebierad arian mokala-Tebulni: ZaRli, daTvi,, mtredi, bul-buli, aqlemi, Rori, virTxa da ase Sem-deg _ yvelani.

azrebi TavSi Tavisuflad, SeuzRu-davad arseboben, anu aq _ TavSi, cxo-velebi Tavisuflad daTareSoben.

magram adamians aqvs guli, romel-ic, rogorc amboben, oTxsakniania; si-namdvileSi ki imdensakniania, ramdenisaxis cxovelic hyavs cnobierebaSi.amitom SeuZlia, cxoveli _ azri Ca-ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRargamouSvas, ar misces neba, rom gamox-atos Tavisi Tavi, anu ar misces mas,rogorc mavnebels, moqmedebis ufle-ba.

swored esaa _ zooparki CvenSi, ga-liaSi myofi cxovelebi CvenSi.

saocari, myisierad moqmedi meqa-nizmi akontrolebs CvenSi azrebis Ta-visufleba-Sekavebas. visac moSliliaqvs es meqanizmi, anu yvela galia Riaaqvs, gamovlinebas moindomebs Tu araromelime cxoveli CvenSi, pirdapir,ganukiTxavad gadadis qmedebaSi da is-mis gauTavebeli Rriali, wuwuni, Cxa-vili da a.S. mZlavroben mtaceblebi,sisxlismsmelebi, mkvlelebi...

aseT adamianebze ityvian, rom ugu-loni arian. diax, aqvT guli _ fiz-ikuri, magram is sulieri guli, romel-sac adamiani mohyavs wonasworobaSi,simSvidesa da siyvarulSi, ar gaaCniaT.ratom? ratomaa, rom adamianebs sxva-dasxva ZaliT, xarisxiT ZaluZT azreb-is marTva?

is uCino gadamyvani _ Sua rgoli,romelic azrs qmedebisken mimarTavs,aqvT moSlili; aRuzrdeli guli, Sei-Zleba asec vuwodoT am Sua rgols.

adamianis afeqturoba, uecari afe-Tqeba, romelic Sesabamisi cxovelisgaaqtiurebiT gamovlindeba _ Rri-alebs, angrevs, klavs da a.S. sworedukontrolo sistemaze, gauqmebulgulze miuTiTebs.

gulSi, namdvil, cxovelmyofelgulSi, e.i. uamravi cxoveliT _ sicxo-veliT anTebul gulSi unda sufevdesufali, Tavisi RvTaebrivi, umaRlesizneobiT da moraliT. esaa adamianisdidi Rirseba, madli, romelic eboZa.aseTi, siyvaruliT nakurTxi gulidanar gaiReba saknebi da Cveni xelebisa dafexebisaken ar gamovardebian samoqme-dod aRZruli cxovelebi.

azri, romelic Cvens TavSi Semovi-da, rogorc macduri, ukuRmarTi, gza-dabneuli, gulSi gadaiketeba da Cvenikidurebi kvlav keTili saqmis keTebi-sTvis darCebian mzadmyofni, Tavisu-falni.

gamowrTobil, aRzrdil da RvTisZaliT avsebul gulamde, bolos da bo-los, veRar movlen cudi da borotiazrebi, rom maT alagmva dasWirdeT.

imitom stkivaT adamianebs guli,rom maT xSirad uwevT gulSi Semovard-nili avyia cxovelebisaTvis karis Ca-ketva. isini xom moZaladeebi arian daTu susti xar, ecdebian gulis kariZaliT Semogimtvrion da Semogivard-nen, raTa qmedebaze gadavidnen.

amitomac marTebT adamianebs ga-Zliereba RvTaebrivi siyvaruliT, saT-noebiTa da sicocxliT.

da es arc Tu ise Soreuli perspeq-tivaa. adamianebi SeZleben gaxdnen nam-dvili adamianebi _ cxovelTa si-brZnidan hpovon adamianTa sibrZne.

samaxsovro

„rogorc dawerilia esaia winaswar-metyvelis sityvaTa wignSi: xma udabno-Si mRaRadeblisa: gaamzadeT gzauflisa, gaasworeT misi bilikni~.

(luka 3,4.)

roca adamianebi erTmaneTs exmatk-bilebian, lamazad eferebian, maT siax-loves angelosebi Camojdebian dalocaven, xaroben xolme;

xolo roca _ Cxuboben, mrisxanebenda erTmaneTis mimarT mavnebel qmede-bebs axorcieleben, maT irgvlivCamoyunculi avi sulebi, eSmakni xarx-areben da aqezeben kidevac.

gaxsovdes, rom es asea da miayurade:Sen rogor iqcevi, visi msaxuri xar

_ RmerTisa da angelosebisa, Tu sa-tanisa da Savi eSmakebisa?

gaaswore savali bilikebi.

sicocxlis reaqcia

Cven Jangbads CavisunTqavT da nax-SirorJangs amovisunTqavT. aqedan ga-momdinare, SeiZleba vTqvaT, rom:

adamianis sicocxle wvis reaqciaa_ egzoTermuli, roca adamianikeTilia _ siTbos da sinaTles gamoy-ofs da endoTermuli, _ roca adami-ani borotia da siTbos STanTqavs, daamdenadve, gaciebs, gabnelebs dasikvdilisken migaqanebs.

guli gareT

gulSi, rogorc Sida organoSi,gluvi kunTebis nacvlad, gvaqvs ganiv-zoliani kunTebi, iseve, rogorc ki-durebSi. Cveni fizikuri sxeuli ki-durebis saSualebiT asrulebs saqmeebs.raki gulSic gvaqvs igive struqturiskunTi, romelic amJamad Tavis SesaZle-blobas ver avlens, samomavlod guliSeZlebs xel-fexiviT gareT gamovides,Cvens nebas daemorCilos, gamoiSalosda „didi saqmeebi~ akeTos. axlac, in-tuiciiT, ityvian xolme _ esa Tu issaqme guliT gaakeTe, guliT iareo daa.S. guliT gakeTebul saqmeSi moiazre-ba siyvaruliT da saTnoebiT qmnilisaqme, gansxvavebiT xel-fexiT Ses-rulebuli samuSaosagan, romlebic ararian orientirebulni, mainc da mainc,sikeTesa da siyvaruls emsaxuron. dRes

gadarCenisTvis Cveni aseTi formaufro misaRebia, magram mova dro, rocaguli gacocxldeba, rogorc sxeulismamoZravebeli sistema da isic iqneba,guls Tvali aexileba da Tavadve dain-axavs misive xel-fexi ras iqms. guligamzevdeba.

bajaRloni

adamiani oqrocurvili arsebaa,oqros saganZurs atarebs, magram Zun-wi da xarbi romaa, malavs mas da mx-olod agrovebs Tavis TavSi. is ki, vincmas iTvisebs, gamoiyenebs da e.i. qmedi-Tobas aniWebs, xdeba oqrosaviT keTil-Sobili. sikeTis gamovlena, gulkeTi-loba, iseTi saqmeebis keTeba, romel-sac dro ver ereva, ver Jangavs, vercvlis, CvenSi arsebuli oqros Tvise-bebis gamovlenaa.

gaxseniT bneli jurRmulebi, xalx-noo, gamoaCineT Tqveni Sinagani Zvir-faseuloba, oqrovaneba, mziuroba.

gaelvebuli

adamianis sicocxleerTi gaelvebaa

TiTqmis yvela moxucs ase uTqvams,mTelma sicocxlem Tvalis daxamxame-baSi gairbina, ara mgonia, rom amxelavar; amitom advilad meTanxmebian,roca vambob:

muxaze hkidiagrZeli saqanela,gaqandebi bavSvi xar,gamoqandebi da _ukve moxuci.

marTlac, sicocxle TiTqos gael-vebaa.

elva cidan iwyeba, roca vibadebiT.elvis xazi Cndeba, iklakneba da nel-nela dabla-dabla Camodis, erTxansmiwazea, miwamdea Camosuli, mere, bo-los ki _ miwaSi Cadis. xdeba adamianisdamiweba. elva mTeli Tavisi muxtiT daelvarebiT miwaSi Cadis, miwis guliskenmiimarTeba...

warmoidgine elva _ adamiani, ci-dan dawyebuli, miwaze ganvlili mTe-li cxovrebis traeqtoriiT _ miwaSiCatanebuli es didi Zalaa, cidan miwam-de Camotyorcnili, miwa _ adamianTamoelvare sicocxlis xazebiT daqse-lili da Signidan maTiT ganoyierebu-li. swored es, miwaSi Casuli adamiani_ elvebi Soben miwisqveSa wylebs; Tansdevs ra Weqa-quxili da Tavsxma wvime-bi elvebs, maTiTve iSobian mineralebi,sabadoebi da ganZeulebi.

elva sinaTlea da siyvarulia, ami-tomac mis miwaSi ganWolvas da-krZal-va hqvia; krZalvisa da mowiwebis grZno-ba Cndeba gardacvlilis mimarT (krZa-lva, Zalva, alva _ uflis gzaa es).

amdenadaa adamianis sicocxle,marTlac, gaelveba; adamiani elvismnaTi xidia zeda da qveda samyaroebsSoris graciozulad da originalu-rad gadebuli.

...es didi saocrebaa samyaroSi _adamianobis uCveulo JRera da sil-amaze...

sxvanairad rom gveTqva ki _ adami-ans mzidan sxivebi Camoaqvs miwis gulam-de, amitom elvarebs, aTbobs da anaTebsTavadac, amitomac hgavs misi sicocx-le erT gaelvebas, rameTu am sxivebSiTavad ufali sufevs da sunTqavs!

arfa

manana arfaze ukravda. TiTebiTeTamaSeboda simebs. mTeli instrumen-ti, usafarvelo, TrToda da gulSiCamwvdom xmebs gamoscemda. Canda yove-li simis rxeva _ unazesi.

rogorc mananam miTxra, arfas 46simi hqonia, 7 pedali, romelTagan Ti-Toeuls sam poziciaSi SeuZlia gada-rTva. sakmaod rTuli sistemaa, magrames yovelive rogori martivi Canda ad-amian-instrumentTan SedarebiT, ro-melsac uTvalavi, xiluli Tu uxilavi,simi hqonda da uTvalav ganzomileba-Si SeeZlo gadarTva.

warmovidgine ra gamaognebeli iqne-boda maTi danaxva adamianis simRera-galobisas, da Tundac saubrisas, romSegvZleboda, esoden mravalSriani sx-

Tamar gabroSvili

m z i s a k o r d e b i

Page 3: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

3literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi Canawerebi24 aprili - 7 maisi 2015

eulebrivi Tu sxeuliszeda samosliTar vyofiliyaviT SefuTnilebi.

esec albaT imitom, Cven rom Ria in-strumentebi vyofiliyaviT, imdenadrTulni da ufaqizesni varT, aq _dedamiwaze maleve moviSlebodiT,uTuod gavfuWdebodiT; amitomacsaimedod varT daxurulni da mxolodpiri gvaqvs saimisod gaRebuli, romCven _ instrumentma xma gamovceT qvey-anasa zeda!

sayviri

sayvirs Tavs adgas cxviri

Cemi giorgi sayvirze ukravs, isegauSinaurda, saocar bgerebs gamoa-ceminebs xolme.

sayviri liTonis instrumentia.garkveuli ZaliT Tu ar Cabere suli,xmas ver amoaRebineb. sayvirs zemoTaqvs viwro yeli, romelSic ideba e.w.mundStuki, rom tuCebi kargad moargoda saTanadod Cabero. Canaberi _haerovani sulis talRa sayvirSi mTelrig xveulebs gaivlis da boloSi, ga-farToebul, wriul arealSi garkveulmusikad gamova.

sayvirSi, valtornaSi, trombonSi,saqsofonSi, fleitaSi da sxva sasulesakravebSi, sulis Cabervaa saWiro, rominstrumentma daukras. zogierT in-struments ki, magaliTad, violinos,Celos, arfas, violonCelos xmis amo-saRebad mxolod xemi da TiTebi sWird-eba.

adamiani ki imdenad diadia, yve-laferze reagirebs _ xmas iRebs _ missimebs exeba xemis Tu TiTebis nacvaliraime an vinme, Tu... suls uberavs maR-liT is, visac es ZaluZs. cxadia, sayvi-ri umoqmedo instrumentia, Tu adami-anma ar Cabera mas suli, Tanac uw-yvetad... gaCerdeba Tu ara adamiani,sayviric dumdeba. ai, adamiani ki xmasrom iRebs _ laparakobs, mReris, imis-ganaa, rom mas uwyvetad RvTisgan moe-wodeba sulieri nakadi... es acocxlebsda amoqmedebs adamians. ase rom ar iyos,adamiani adamiani ver iqneboda.sayviriviT, roca mas ar ukraven, mde-bare, aracocxali instrumenti iqne-boda.

rogorc sayvirSi, Caberavs ra masadamiani Tavis suls, sulisTqmas da esnakadi daivlis mTel instruments,TiTebis garkveuli moZraobis Tanao-bisas, da bolos gamova xma, asevea ad-amianSic _ Caibereba ra RvTisgan suliCvenSi, es suli daivlis mTel Cvensorganoebs _ TxemiT terfamde, yvelaorgano Tavisi formiT da funqciiTCaereva kosmiuri sulis nakadis cvla-gaadamianurebaSi, yvela ujrediSignidan Tavis „xems da TiTs~ Seaxebsda mereRa amova igi Cvens musikad,gaxmianebad zesTa saufloisa... es sao-crebaa!

adamianis organizmi, sasuleani,mzadmyofia amisTvis, _ rom iyos or-Ranizmi da Tavisi sicocxle, arsebobamusikalurad gaaformos _ metyve-lebisa da simRera-galobis unarqme-debiT.

Tu davfiqrdebiT amis Taobaze,Tqvenc da mec, kidev mravali azri daSesabamisoba gamogvivlindeba da ufrometad mivayuradebT imas, Tu ras niS-navs adamianoba.

RvTaebrivi ferxuli

xeebi uflis maradiulferebaSi arian;

xeebi qarSi _ uflis winaSemlocvelebs hgvanan.

samarSruto taqsiT mivdiodi. tro-tuaris orive mxares da mas iqiTac ua-mravi xe xarobda.

sakmaod Zlieri qari qroda. gamax-senda: _ sadac qaria, iq ufalia! _ am-itom qarSi totebmoqanave xeebs iseSevxede, rogorc qarSi myofi uflisSexvedras xeebTan. me ubralo mayure-beli viyavi. fanjridan vumzerdi qarisuTvalav xesTan Sexvedris didebuldResaswauls. xeebs Zalian uxarodaTufalTan Sexvedra: welSi irxeodnen,totebs unazesad aqanavebdnen, irweod-nen, livlivebdnen _ yvela Tavise-burad ganicdida. gareT TiTqos Rv-

Taebrivi mejlisi iyo... zog xes patar-patara priala foTlebi hqonda, rom-lebic mzeze irekleboda da cimcimeb-da, TiTqosda, sazeimod gamowyobilT,briliantis mZivebi ekeTaT mTel sa-moselze: gansakuTrebiT lamazad naZ-vebi cekvavdnen; kiparisebis rigi kisaocar moZraobaSi CarTuliyo: mTelitani, totebi ucnauri ganlagebis gamo,ise metyvelebda, TiTqos ufals raRacdiad da Rrma gancdaze esaubreboda;maRla ori _ Setyupebuli wvero bag-eebs hgavda, anda xelebs, romlebiciRebodnen da ixurebodnen, ikecebod-nen; Tanac yvela kiparisi TiTqos erT-maneTis saubars iziarebda, yvela er-Tad iyo CarTuli qaris melodiaSi.

guldasawyveti iyo aqa-iqa SeCere-buli kadrebi, Tu TiTqos qaRaldzetuSiT daxatuli, gamxmari xeebi, rom-lebic gaSeSebulebi idgnen da ver ere-odnen sadResaswaulo msvlelobaSi.gamoyruebuli, uazrod mzirali mox-uci rom ginaxavs, romelic veRar ig-ebs irgvliv ra xdeba, ukve sul sxvaga-naa, ai aseT bebrebs hgavdnen gamxmarixeebi. am maradiul qrolvaSi maT Tavi-anTeburi mSveniereba, statikuri ganc-da SemohqondaT. eh, ra advilad ir-weodnen da igrixebodnen nedli,wyliani mwvane kenweroebi da ra saco-davad gamoiyurebodnen gamomSrali,Savi, gafiCxuli xeebi...

mTel qalaqSi cekvavdnen xeebi,ufals Tavs uxridnen da Srialebdnen.qaris xmaze iSlebodnen da iwewebod-nen qalis grZeli Tmebi da kabebi...esenic ufals esaTuTebodnen da es-aubrebodnen.

qars erTi mwvane kakali CamoegdoZirs. aviRe. _ eh, rom icode ramdenirame vifiqre Senze, kakalo... saocrebaxar... _ CanTaSi Cavide, Sin wamoviyvane.

qariani amindi ase lamazad dRespirvelad davinaxe da SevuerTdi buneb-is Zalum aRfrTovanebas.

albaT Zalian didi unda gaxde, romsamyaros mSveniereba ise Caitio, guliar gagiskdes...

mosavali momavalSi

adamians rom sZinavs _ fSvinavs anxvrinavs, xels nu SeuSli. am dros igiwisqviliviTaa; fqvavs mTeli wina dRis,da ara marto im dRis, moweul mo-savals, raTa gamTeniisas kveba gaagr-Zelos.

im SemTxvevaSi Tu adamians amqveyni-uri Zili, RvTiT miniWebuli didiufleba, Seuwyda, anu samaradiso Zil-Si gadavida, maSin aq wisqvili wyvetsmuSaobas da masSi Cateuli, Cabinavebu-li mosavali gadainacvlebs momaval-Si: „s~ iyo kauWi, romelic qmedebdamosavalSi, iwevda da agrovebda mo-savals. „s~ icvleba „m~-Ti da mosavalimomavalSi daifqveba, radgan iq mo-mavlis mosavlis Sesabamisi wisqviliamuSavdeba.

zRapris dasasruli ki, yvela dros,sicocxlisasac da sicocxlis Semdgo-mac, ZalaSi darCeba:

Wiri iqa, lxini aqa,qato iqa fqvili aqa _

rameTu, wisqvili maradiul qmede-baSia.

uSxamo mSveniereba

ratomaa zogi mcenare garegnuladlamazi, magram Zalian Sxamiani, romel-sac verc adamianebi da verc cxovele-bi ekarebian?

rogorc savaraudoa, aseT mcenaresevoluciis gzaze jer kidev didi gzaaqvs gasavleli; sanam Sxams TandaTano-biT, bolomde moicilebs da garemo-sTan siyvarulian damokidebulebasSeZlebs.

igi hgavs butias, romelsac wyro-mis mizezi ver gadaulaxavs, anda ad-amians, romelic sul ganmartoebisak-en miiswrafis da Tavis TavSi iketeba.eSinia im karis gaRebisa, romlidanacsamyaro Semova an Tavad gava samyaro-Si, sadac, mis garda, sxvanic cx-ovroben.

yvelaze Sxamiani mcenare, yvelazeZlieri sawamlaviT savse, yvelazeZlieri wamalia yvelaze mZime daavade-bis samkurnalod, ra Tqma unda,garkveuli raodenobiT aRebuli.

es Tviseba amarTlebs mis yofnas.magram damerwmuneT, roca Sxamiani

mcenare Tavisi Sxamisagan ganiwminde-ba, asketi ganikurneba simartovisgan:gandegilobisaken miswrafebuli ad-amiani mixvdeba, rom adamianoba simar-toveze, Sen TavTan yofnaze metia, dapiriqiTaa, mzesaviT, yvelasTan yofnasda Tanaarsebobas gulisxmobs, maSin ismwvave daavadebebic aRar iqneba, maT-gan gaRebul erT wveT, ganmkurnebelSxams rom saWiroebda.

Tumca, SeiZleba aRiaro, rom Sxami-ani mSveniereba, Tavisi gansxvavebulo-bis gamo, Cvens yuradRebas ipyrobs, Si-Sismomgvrels da macdurs. igi TavadgrZnobs Tavissave miukareblobis qal-wulebriv prioritets, TavdacviTmeqanizms, Tavis Sinagan SxamianobaSiaravin CarTos da Tavad mieces ganmw-mend stiqias, mSvenierebamde amaRle-buls da amdenadve yvelasgan daSore-buls.

yuradReba! yuradReba!

am bavSvs „xeli mosdevs~ _ rasacgaifiqrebs, xatavs da xatavs. ar swyin-deba ferTa TamaSi, bednieria.

meores _ „xma mosdevs~ _ dadis Tuzis, yvelgan, yovelTvis, sul mReris,RiRinebs, misi mTeli sxeuli saTuTiinstrumentiviT vibrirebs _ irgv-liveTidan Tu Sinaganidan, yvelafersmusikad Rvris.

adamiani rom ibadeba, yvelas Tavi-si Wiplari moyveba, romelic did sam-

yarosTan akavSirebs. am WiplarSi„uberavs~ sicocxlis sio, qari TuqariSxali da esaa visTvis musika,visTvis _ feri da visTvis _ wyaloba-Ta nairsaxeobidan erT-erTi an ramden-ime erTad.

mTavaria, kargad miayurado da gai-go _ ra mogdevs dabadebidan, risi niWida SesaZlebloba. Sen unda mogdevdes„is~ da ara piriqiT _ iyos raRacaTavisTvis an sxvisTvis da Sen misdevdeda misdevde _ es damRlelia da,garkveulwilad, Seni „Sinis~ uaryofa,ar mogwons is, rac Tan dagyveba, racgavalebs kidec msaxurebas, Sen gaurbimas, sinamdvileSi ki sakuTari Tavisa-gan gaTavisufleba ginda da gasarTo-bad mied-moedebi aTas ekal-bards,raTa isini, zed rom agekrobian dadagCxvleten, maT gaclaSi usasrulodSemogaRamdes cxovrebis gzaze da vee-berTela sicocxlis sacerSi gatare-buli „Seneuloba~ ver iqces fqvilad,rameTu, rac Tan mogdevda, rac SenSiiyo, Sen uaryavi da fqvi mxolod amaoe-ba, rac xorxoS qatod moiyara sul-gulsa zeda.

sabavSvo baRi

Cemma Svilma _ barbarem miTxra,rom amuSavebs Temas _ sabavSvo baRSiunda muSaobdes Tu ara aRmzrdeladmamakaci; ra mniSvneloba aqvs, bavSvssabavSvo baRSi qali Tu mamakaci uvlis.

aRmoCnda, rom qali maswavlebelibavSvebs, ZiriTadad, oTaxSi aTamaSebs,kaci maswavlebeli ki _ gareT, buneba-Si. romeli jobs, erT-erTi Tu oriveerTad? rogorc gamocdilebam gviCve-na, zogierT qveyanaSi (SvedeTi, dania,norvegia, fineTi), kargi Sedegebi aqvT,roca bavSvs sabavSvo baRSi qali mas-wavlebelic hyavs da kaci maswavlebe-lic, radgan qali dedis rols as-rulebs, kaci ki _ mamisas; TumcasaqarTveloSi aseTi meTodi araa dan-ergili. sul qalebi muSaobenaRmzrdelebad.

am Temaze saubrisas mivediT imdaskvnamde, rom deda bavSvs SinamuSaobas kargad aswavlis (saSinao),mama _ garemosTan akavSirebs (sagar-eo). ratomaa ase? (ZiriTadad ase, Toremgamonaklisebic arseboben).

amis mizezi qalisa da mamakacis aR-nagobasa da fiziologiaSi unda veZi-oT. qals aqvs saSvilosno, sadac bavS-vi hyavs Sin da am unars merec inar-Cunebs, roca bavSvi misgan gamodis,mainc „Sin~ _ TavisTan itovebs,mfarvelobs. amasTanave, qals sasqesoorgano SigniT aqvs. qalSi yvelaferiSigniT xdeba _ Sinauria. mamakacs ki_ gareT aqvs. misgan gamodis Teslida gareT rCeba. amitom kaci gareulia,zecieria. kacia _ cisaa. qali ki mim-Rebia. Tesls SigniT itovebs daaRvivebs, uvlis, Sobs axals _ dedami-wasaviTaa. qali _ Sindebulia, kaci _windebuli.

ra Tqma unda, srulyofili aRzrdamoiTxovs rogorc Sina, ise gare msax-urebas, raTa bavSvma garemos erTiano-ba kargad SeigrZnos. arc ise moxdes,rom bavSvi sul Sin _ saSvilosnoSidarCes da arc ise, rom sul gagareul-des da Sin mSvidoba aRar egulebodes;Tavisi sawyisi daiviwyos; rameTu deda(miwa) RmerTTan, igive mamasTan(casTan) akavSirebs adamians _ zogscnobierad, zogs _ aracnobierad.

ai, Cveni sabavSvo baRis Tema, re-formistuli, sadamde gaizarda.

iqneb Cvens qveyanaSic aRmoCndnensabavSvo baRSi muSaobis msurveli,kargi mamobis rolis Semsrulebelimamakacebi, Tundac _ moxaliseebi?

es marTlac mniSvnelovani sakiTx-ia skolamdeli asakis bavSvis aRmzrde-lobiT saqmianobaSi mravalmxriviproblemebis gadasawyvetad.

madloba barbares am Temis arCevi-saTvis. imedia, gamoxmaurebas hpovebsda ganxilvis sagnad iqceva, ramdenadsaWiroa Cveni qveynis sabavSvo baReb-Sic, qalebTan erTad, muSaobdnenaRmzrdeli mamakaci maswavleblebi.

dasasruli me-9 gverdze

Page 4: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

zurab lavrelaSvili

4 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiprozakronborgis

legenda

rojer menersi, retlendis mex-uTe grafi, paduis universitetis kur-sis dasrulebidan ramdenime Tvis Sem-deg megobrebma, visTan erTadac ital-iaSi swavlobda, helsingerSi miiwviesstumrad. am daniuri qalaqis maxlo-blad menersis megobrebs, rozenkranc-sa da gildensterns, Zveli cixe-dar-bazi eqiravebinaT zafxulis uqmeebisgasatareblad da zRvis piras dasas-veneblad; menersac am mizniT ip-atiJebdnen, _ gaerTobio...

`Zvirfaso rojer! _ swerdnen me-gobrebi, _ vinZlo aqaurma simSvidemda Seni sayvareli homerosis muq-Rvin-isferma zRvam STagonebiT aRgavsos daiseTi Txzuleba Segaqmnevinos, saxelsrom gagiTqvams TanamemamuleTaSoris...~

TanamemamuleTa Soris ki menersiarcTu warumatebel dramaturgadiTvleboda, rakiRa studentobisasramdenime komedia SeeTxza italiurifablios gadamuSavebiT da sakmaodgonebamaxviluri scenebic CaerTo...jozef lilis `evfeusis~ Tayvanismce-meli, menersi yovelnairad cdilobda,galanturi stili SeemuSavebina dadramebi ewera, saamisod ki, mis fanta-zias mogzauroba da ucxo qveynebismoxilva didad waadgeboda da amitomaRar uWoWmania: miwvevis baraTi miiRoTu ara megobrebisagan, mgzavrobissiZneles ar daerida da daniaSi mimavalgemSi Cajda, romelmac ramdenimedRi-ani arcTu sasiamovno curvis Semdgom(gamudmebuli zRvauri qroda da men-erssac gulisreva awamebda) is kunZulzelandiamde miiyvana. portidan men-ersma helsingeris cixe-darbazismouravTan erTad cxenSebmuli for-niT miaRwia daniSnulebis adgils.

Tbili, sasiamovno dRe iyo. mgza-vrebs kriala ca dahyurebdaT zemodan.menersi cnobismoyvared akvirdebodaucxo sanaxebs. garSemo Wvavis yanebigadaSliliyo usasrulo horizontam-de. TeTri Rrublebi mcire tborebSiisarkeboda. forani rbil gzazemiraxraxebda da menerss arwevda. xom-aldze ryevas es mainc sjobda _ymawvilkacs, marTalia, lamis yvelakunTi stkioda, magram CrdilourmapeizaJma, mSobliur ingliss rom ago-nebda, menersi moajadova. miwa da haeriaq iseTi sixalvaTiT sunTqavda, Tava-dac yovlisSemZleoba igrZno. dawers,aucileblad dawers didebul trage-dias, romelic tols ar daudebsgamoCenili ingliseli dramaturgeb-is qmnilebebs! ukve eCvenebda, Turogor esalmeboda ovaciiT samefoTeatris mayurebeli mis ukvdav Txzu-lebas; kritikosebs camde ahyavdaT qe-biT esoden gansacvifrebeli piesa, misavtors ki geniad naTlavdnen! ocneba-Si wasuli menersi moTenTili acqerde-boda win Sexvedril umniSvnelo sagan-sac ki, Tumca ramdenime milis man-Zilze ukacriel velze migoravdnen daqviSnarze miwolili, mcoxnavi Zroxe-bisa da sayaraulo qoxebis metiaraferi unaxavT...mxolod qalaqTanmiaxloebisas dainaxa menersma zRvispi-ras qvis drakoniviT gawoliliuzarmazari cixe-darbazi.

_ kronborgi gaxlavT, _ ganumar-ta mouravma, roca mgzavrma hkiTxa,visia es cixe-darbazi da aq vin cx-ovrobso, _ gansvenebulma erik pomer-anelma aago orasiode wlis winaT aqgamavali xomaldebisagan xarkisasakrefad, Cvenma mironcxebulma mefemki, rogorc xedavT, gaamSveniera damravali nageboba miumata...

muqi Spilebisa da mkvrivi kedlebismiuxedavad, cixe-darbazi sulac arCanda pirquSi da undo; piriqiT, Tvalsaxarebda...amJamad Turme samefo kariaq ar imyofeboda da cixe-darbazi ca-rieli iyo.

_ ese igi aCrdilebis amaraa dar-Cenili, _ ixumra menersma, mouravma ki

moulodnelad cxens sadave mouwurada forani SeaCera.

_ aCrdilebis ra giTxraT, axal-gazrda batono, magram danielebsgvwams, rom kronborgSi princiholgeri imaleba, _ Tqva meredamtvreuli inglisuriT, albaTnavsadgurSi rom eswavla ucxoelimezRvaurebisagan.

_ oho..._ geficebiT, ar vtyui... princs sZ-

inavs da maSin gaiRviZebs, roca qveyanasubedureba daemuqreba.

menersma aRaraferi upasuxa. fora-ni isev daiZra. male qalaqSi mividnenda mouravma forani bazarTan daayena,raTa sanovage eyida. menersi ki aqau-robis dasaTvaliereblad waxetialda,Tumca gansakuTrebuli sanaxavi bevriaraferi iyo... yvelaze gamorCeuli Se-noba mainc aguris sakmaod didi,uzarmazarSpilebiani eklesia Canda damenersma rom win gauara, iqidan sworedim dros saqorwino procesia gamodio-da. eklesia wminda olaias saxelobisa

***vaxSmis Semdeg, ufro nadims rom

hgavda, vidre saxeldaxelo waxemsebas,isini frangul liqiors SeeqceodnenanTebul buxarTan; SeRamebulze odnavwamowvima da haeric Crdilouri sines-tiT gaiJRinTa, ris gamoc cecxlisdanTeba da zRvispiras gaseirnebisgadadeba mouxdaT. mocionis danak-liss aRgznebuli saubriT inazRau-rebdnen. saubari ki miT ufro guliTa-di da mxiaruli iyo, rakiRa ukve didixania erTmaneTi ar enaxaT da saTqmelida gasaxsenebeli bevri hqondaT... moi-gones paduaSi swavlis periodi, maswav-leblebi, studenturi Tavgadasavalida nel-nela samomavlo gegmebzecCamoagdes sityva... megobrebi menerssdidad afasebdnen, ufro niWierad mi-aCndaT da misTvis rom eamebinaT,rogorc stumrisaTvis, literaturu-li Tema arCies sakamaTod... menersmacar daayovna da kronborgis legendaaxsena. rozenkracma da gildenstern-ma jer erTmaneTs gadaxedes, mere

karlosi moulodnelad sarkinozebT-an sabrZolvelad wavida da holgericTan gaiyola... iq man Tavi isaxela. kar-losma ki mainc daatyveva holgeri,Tumca tusaRi cixis ufrosis qaliS-vilma gaapara da holgermac maszeiqorwina... egaa, rom raind holgersubedureba sdevda gamudmebiT _ misivaJi karlosis karze paJad msaxurob-da da mefiswulma is Wadrakis TamaSi-sas mokla... dafa Caartya TavSi... es yve-laferi frangul poemaSia aRwerili...

_ ho, magram kronborgi? miwisqve-Sa labirinTi, moxetiale princi...

_ ai, eg ki Cveni JamTaaRmwerlebismonagonia, _ ganagrZo rozenkrancma,_ damijere, qronistebi ise ostat-urad tyuian, Tu ambavs kritikulad arSexede, maTi monayoli marTali ge-goneba,... istoria gabmuli tyuilia,rojer, da miamiturad rodi unda ven-doT, roca mematianeebi darwmunebiTgvimtkiceben, esa da es mefe anufliswuli namdvilad arsebobdao...ai, magaliTad, aleqsandre didi...

_ megobaro, mgoni Temas avcdiT, _gaawyvetina gildensternma, _ CvensZvirfas rojers aki holgeris ambaviainteresebs.

_ holgeris Tu oJie ardelis? _eSmakurad gaiRima rozenkrancma, _rojer, gviTxari, gagvende: nuTu pie-sas wer?

menersi uxerxulad SeiSmuSna._ gamogitydebiT da asea... _ Tqva

mere yoymaniT, _ oRond is ki aRarvici, ambad ra aviRo!.. inglisSi ukveimdeni speqtakli daidga danielufliswulebze SeTxzuli siuJetiT,rom kidev erT tragedias SurismaZie-bel hamnetze aRaravin gaxdis yura-dRebis Rirsad...

_ migixvdi, _ Tqva rozenkrancma,_ oRond eg hamneti vinRaa?

_ saqson gramatikoss aqvs Semonax-uli Tqmuleba hamnetze, _ Caeria isevgildensterni, _ hamneti iutlandiismTavris Svili iyo da biZam taxtiwaarTva, mere ki ymawvilis mokvlacmoindoma, magram hamnetma Tavi moi-giJiana da sikvdils gadaurCa...

_ oRond droebiT, _ axla ukve me-nersi gamoexmaura megobars, _ Cvenidramaturgebi bednier dasasruls arswyaloben...

_ namdviladac ase iyo, _ daeTanx-ma gildensterni, _ saqson gramatiko-si aki imasac mogviTxrobs, rom hamnet-ma, marTalia, biZamiss xrikebi gaucu-da, magram bolos mainc norvegiis me-fis xeliT mokvda... axla xom xvdebi,rogor asxvafereben da cvlianqronistebi erTidaimave ambavs? arc kimeeWveba, rom saqson gramatikosmaswored oJie ardelis ambavi gadaake-Ta da es pirveli SemTxveva ar aris...

_ amas winaT erTi ganaTlebuli ie-zuitis naSromi Camivarda xelSi, _eqod gamoexmaura rozenkranci, _ isamtkicebs, rom homerosi arc arsebu-la da `iliada~ grafma sent-omermaSeqmna esTetTa gulis saoxad...

_ Znelia, es irwmuno, _ Tqva men-ersma, _ miT umetes, rasac skolismerxidan gvaswavlidnen...

_ ubedurebac eg aris, rojer, romskolis merxidan aTasnair tyuils gvas-wavlian... gaixsene erTi, paduaSi ram-den viTom Zvel xelnawers poulobd-nen xan monastris saxuravqveS da xanackerZo biblioTekaSi... WkuaTmyofelikaci rogor daijerebs, megobaro, romesoden srulyofili leqsi SeeZlovinmes Zvelad SeeTxza!.. aba, usmine, heq-tori gana franguli JReradobis sax-eli ar aris? xolo troa, Cemi azriT,igive truaa, anu franguli qalaqi... meimasac vfiqrob, rojer, rom aqilevsisxva aravinaa, Tu ara oJie ardeli...

_ ara, es marTla daujerebelia, _SesZaxa menersma.

_ arc imdenad, _ waiduduna mego-bris dasacavad gildensternma, _Tuki wuTiT imasac vigulisxmebT, romdanaelebi igive Cven varT, danielebi...

menersisaTvis es ukve metismeti iyoda manac xmamaRla amoioxra. rozen-krancma liqiori dausxa.

gamodga, meqorwine wyvili ki _ mezo-beli dabis mkvidrni; Tan sakmaodmravalricxovani mayrioni axldaT.patarZals Tavi yvavilwnulebis gvir-gviniT moerTo da menersma gaifiqra,arcTu ulamazo unda iyos ubiri xalx-is kvalobazeo...vin icis, personaJadacvargebuliyo, Tu, ra Tqma unda, Taname-mamule dramaturgebs mibaZavda da pie-sas saSinel Tqmulebaze aagebda... ing-liseli dramaturgebi xom Wkuas kar-gaven cixe-simagreSi Camwyvdeuliufliswulebis ambavTa saTxroblad...londonSi, magaliTad, speqtakli isear Caivlis, scenaze micvalebuli argamoiyvanon da vrceli monologi araTqmevinon!.. gansakuTrebiT popu-laruli mainc miwisqveSa labirinTSimoboriale aCrdilisaTvis SurismaZie-beli princis istoriaa, mokluli ma-mis sisxls rom azRvevinebs moRalatededasa da taxtis mimtacebel biZas,risTvisac Tavis mokatuneba damogiJianeba sWirdeba... am princs ham-neti erqva da misi ambavic daniuriqronikebidan iyo amokrefili, savar-audod, imave Rirebulebis saeWvowyarodan, weRan mouravma rommouTxro... menersi meqorwileebs mi-uaxlovda da wyvils daakvirda...raiqneba, SurisZiebis motivs sasiyvaru-lo istoriac rom daurTos!.. patarZa-li xom arc ise ulamazo Cans... menersssaxe moeRrubla, meqorwineebs zurgiaqcia. ara, Tema gacveTili da aTasjergadaReWilia da albaT, neSi da lojimasxrad aigdeben, Tavadac rom kideverTxel danieli ufliswuli gamoiy-vanos tragediis gmirad...

eklesiis galavans gareT menersimcire xniT usaxelo saflavTan Seyovn-da.

_ mewisqvilis gogo iyo, otiliaerqva, _ amcno mawanwalam, iqve romwamogorebuliyo mdeloze, _ amboben,didi batonis vaJi uyvarda da misganuaryofilma, Tavi moiklao...

menersma ramdenime wvrili fuliaCuqa RvTis glaxas da bazarTan dab-runda. mouravi foranTan eloda. men-ersma eklesias sabolood Seavlo mz-era da uxmod Cajda foranSi. cixe-darbazamde ise mividnen, xma aRargauRia da aRarafriT dainteresebu-la.

orivem gaiRima da stumars saTiTaodSeuvses sasmisi.

_ Zvirfaso rojer, _ uTxra ro-zenkrancma, roca megobrebma liqior-is sasmisebi gamoscales, _ vwuxvar,magram imedi unda gagicruoT, radganeg legenda safuZvels moklebulia.

_ princi holgeri ki sulac aryofila danieli, _ daamata gilden-sternma.

_ maS, vin iyo? _ gaikvirva meners-ma, _ mouravma aki miTxra, rom...

_ erTic SesviT, _ rozenkrancmakidev Seuvso Wiqa, magram menersma ani-Sna, aRar mindao, _ diax, is ar yofiladanieli, ardeli markgrafi iyo dakarlos didis mxardamxar ibrZoda es-paneTSi...

_ da rolandis sikvdilsacSeeswro, _ eqosaviT gamoexmauragildensterni, TiTqos megobrebs gada-ewyvitaT, saTiTaod gaemxilaT mener-sisaTvis saidumlo.

_ veRaraferi gamigia, _ Tqva men-ersma, _ princi holgeri Tu ucxoeliiyo, daniel ufliswulad rogorRaiqca?

rozenkrancma kvlav Tanamemamulesgadaxeda da maT isev gaiRimes.

_ franguli poemebi Tu wagikiTx-avs, rojer? _ hkiTxa mere gilden-sternma, _ simRera rolandze magal-iTad... iq ronsevalis brZolaa aRwer-ili, romelSic oJie ardelic monawi-leobda...

_ princ holgerTan am brZolasraime akavSirebs? _ menersi xan erTmegobars Sexedavda Secbunebuli da xanmeores, isini ki xalisianad ucqerdnenstumars, TiTqos misi dabneva arTob-daT.

_ oJie ardeli igive princi hol-geria, _ sazeimod warmoTqva amjeradrozenkrancma, _ roca ramdenime wliswinaT franguli Txzulebebi daniuradTargmnes, oJies saxeli Seucvales daisic holgeri gaxda...

_ marto saxeli ar SeucvliaT mis-Tvis, _ sulswrafad Caeria gilden-sterni, _ biografiac axalimougones: viTom zigfridis STamomava-li iyo da karlos didma misi sikvdil-iT dasja gadawyvita mamamisze SurissaZieblad, rakiRa zigfrids mefisad-mi udieroba gamouCenia Turme... holg-ers daRupva ar ascdeboda, magram

zurab lavrelaSvili

24 aprili - 7 maisi 2015

Page 5: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

5literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi proza_ yeli gaisvele, rojer, _ uTxra

Semdeg, _ neba Senia, rasac ginda irw-muneb da rasac ginda _ ara... arc egaris didi ubedureba, oRond ifiqreimaze, rom amqveynad yvelaferi iserodia, rogorc CagvZaxian...

_ mgoni, Cvens Zvirfas rojers eZ-ineba, _ stumars daRla Seatyo gild-ensternma, _ sawolamde migacilebT,Tu baRlinjoebis ar geSinia, rojer!..me da rozenkranci ki aq varCevTgaTenebas, radgan im sazizRar mwerebT-an oms liqioris wrupva gvirCevnia... Tuar dageZinos, SemogvierTdi, kidev bev-ri ram gvaqvs mosayoli, rac, vfiqrob,samomavlod piesisaTvis gamogadgeba!

***baRlinjoebi marTlac mwared ik-

binebodnen, magram menersi im RamiTaRar Casula megobrebTan sasaubrod...meore dRes ki, uecari STagonebis gav-leniT, piesa uTuod samSobloSi undaSevqmnao, Tu momavali ubedurebiswinaTgrZnobiT SeSfoTebuli, menersimoulodnelad gamoeTxova stumarT-moyvare megobrebs da kvlav inglissgaemgzavra imave patara gemiT, romel-mac aq wina dRes moiyvana. londonSidabrunebul menerss axlo naTesavmasasamarTloSi uCivla saerTo memkvi-dreobis gamo. sasamarTloze menersisbraleulobas dedoflis sawinaaRm-dego SeTqmulebaSi monawileobacdaerTo da samefo prokuroris klan-Webs rom gasxltomoda, menersma Tavimoisulela da nacnobebis daxmarebiTsagiJes Seefara... xifaTi roca gadaiv-lida, isev maRal sazogadoebaSi gaere-oda da uwindel pativsa da saxelsdaibrunebda, _ ase fiqrobda Tavad,magram menerss aRar dascalda, kvlavCveul cxovrebas Rirseboda: is sagiJe-Si gardaicvala, yvelasagan miviwyebu-li... misi namdvili vinaoba aq martosaavadmyofos gamgis qaliSvilma ico-da. gogos otilia erqva da rogorcSemdgom ambobdnen, menerss masTansasiyvarulo kavSiric hqonia.

lord eseqsis sikvdiliT dasja me-nersma saavadmyofos palatSi Seityo,sadac is Wadraks eTamaSeboda boduens,wynar SeSlils, visac gandidebis maniasWirda da did imperatorTa STamomav-lobas iCemebda...eseqsis sikvdiliTa dalord verulamelis RalatiT ganawy-enebulma menersma raRaciT ver aamaboduens da manac Wadrakis dafa part-niors TavSi Caartya...

menersis burusiT mocul gar-dacvalebamde mcire xniT adre saavad-myofos londonuri Teatris dasiewvia. menersi pirvel rigSi ijda daiqidan ucqerda msaxiobTa TamaSs...speqtaklis Semdeg is anterpreniorsgamoelaparaka da Tavisi piesa SesTava-za dasadgmelad. anterpreniorigulisxmieri kaci gamodga da menerssxelnaweri gamoarTva, Tan yuradRebi-Tac moismina menersis daniaSi mogza-urobisa da kronborgis cixis ambavi...menerss arc ori megobris, rozenkran-cisa da gildensternis, naambobi dau-malavs anterpreniorisaTvis da isicgaumxila, princ holgeris istoriawminda wylis gamonagoni rom iyo...

anterpreniorma xelnaweri waiRoda isini aRarasodes Sexvedrian erT-maneTs, radgan menersi male gardaicv-ala da ver moeswro speqtaklis xil-vas, romelic 1601 wels londonSi daid-ga samefo Teatris scenaze. es iyodanieli ufliswulis ambavi, darogorc imdroindel modas Seefere-boda, _ uxvad Semkuli nair-nairi sisx-liani sanaxaobiT, romelTa namdvilo-ba aravis eeWveboda... menersis saxeliarsad ixseneboda.

minani

minani cxvars mwyemsavda karatismTis ferdze, roca cidan naTlis sve-ti Camosrialda da gudanSi CauZvra.minans arasodes enaxna manamde RvTisS-vili da dahkrTa, SeSinda, magram xatmaSignidan Suqi gamouSva da mwyemsi qali

sinaTlis RvarSi gahxvia. minans eamabrwyinvaleba, gaiRima.

_ minani, _ dauZaxa gudanidan xat-ma, _ Cemi RabuSi unda iyve!

_ RabuSi rai as?_ xelqveiTi, sityvis mkadre... Cemi

andrezi unda auwyo Tems._ ar SamiZliv._ me SegaZlebineb. ena aRar dagi-

brkoldeba. axla Sin wamiyvane.minanim cxvari soflisken gaireka.

xati ki gudanSi borgavda da wrialeb-da. Sin minanim gudanuri kavze dahki-da, rogorc Cveulebriv icoda xolmemwyemsobidan dabrunebisas.

_ balRo, e rai as? _ hkiTxa mamam,roca gudanuris xtunva da aqeT-iqiTxeTqeba SeamCnia.

_ RvTisSvili, mamav.moxuci mwyemsi gaocda... aki egona,

qalaSavas lekvi mouyvania Sin samwyem-suridano... mamis TxovniT minanimgudans Tavi moxsna da xatmac frinve-liviT SeifrTxiala, amovarda tyavisgudidan da gasrialda karisaken...gakvirvebulebma misdies ukan imas mi-nanim da mwyemsis ojaxma, xati ki ezoSixeze Sefrinda da tots TavdaRma Ra-murasaviT daekida... Sin aRar mibruneb-ula, aq daemkvidra da minanisac aq hkar-naxobda xalxisaTvis saTqmel sityvas,mere rom sajarod unda eqadagnamTielebisaTvis... minanic soflidansoflad dadioda da RvTisSvilis dan-abarebs Tems acnobda. mxriT Tan xatidahyavda, Tumca imas veravin hxedavda,qadagis meti... ori weli ase daiare-bodnen fSav-xevsureTSi da bolos, imadgilas dabrZaneba mosTxova Tavisqadags xatma, sadac pirveladgamoecxada...da raRai maSin mwyemsisgudanurSi CaZvra RvTisSvili, adgil-sac gudani uwodes da sazoravi darba-zic aages, calke ki saxate gaumarTesmTielTa mfarvels... minanis garda sx-vas aravis SeeZlo iq Sesvla da isic,RvTisSvilisagan Zalmocemuli, qad-agebda saxatis win, saymos amcnobdaRvTisSvilTa danabarebs...

***xandisxan mezobel TemebSic gada-

dioda andrezis samauwyeblod da mad-lis niSnad TeTri mtredi ejda mar-jvena mxarze, is uCvenebda gzas, rad-gan welTa simravlesTan erTadTvalisCini dahkleboda minanis; maincZveleburad erTgulad emsaxurebodaxats, imisTvis Seewira ymawvilqalobacda ojaxuri siamenic, sworfrobis sit-kbo, tolebTan laRobis Jami... xatmagaTxoveba aukrZala Tavis msaxurs dajerac ubiwo iyo minani, kacis xe-ldaukarebi, verSemcnobi... ymawvilo-bisas ki eTelebodnen Tanatoli mwyem-sebi, magram xatma yvelani CamoaSora,aqeT-iqiT dahkarga, gafanta... vinc ardamorCilda xatis akrZalvas da mina-nis maWanklebi miugzavnes, isini sapy-rad dahyara xatma, zogma ki sicocx-liT zRo kadniereba... egre martodSeaberda xats minani da roca veRarSesZlo moeneoba, Semcvleli moiTxo-

va xatma... minanis ubrZana, karatismTisken wasuliyo, oRond mtredi kiaRar uZRoda Zveleburad, alRoTiRaignebda savals, Zlivs mixanxalebdaRranteebis Tavze, wamiwam imis momlo-dine, sadacaa ufskrulSi Cavixafre-bio... erTgan mxari eqca da mwyemsissadgoms gadaawyda... imanac miipatiJa,yvel-xaWoTi gaumaspinZlda moxuce-buls. minanim hkiTxa, visi gvarisaxaro...

_ yulunCauri var mena, xevsuri...minanis bundad raRac moagonda da

isev daekiTxa, im yulunCaurisa ra iqne-bi, xevsureTs qadagad rom iyoo...cocxali Tu ariso...

_ mokvda, axla umzeurs as._ jalabi Tu darCa, balRo?_ kenti iyo yulunCauri, ojaxoba

xatma gauwyvita, radgan xatis uneb-urad qali maiyvana imis qadagma.

minanim aRaraferi sTqva... eg ki mo-agonda cxadad, rogor mwyemsdnen cx-vars orniv karatis mTis aqeT-iqiT: mi-nani samxreTiT, fSavis mxares, vaJi piri-qiT, xevsureTis ares da rogor efice-boda yulunCauri siyvaruls... maSinimasac eseTi bedi hqonia! minanigaWirvebiT wamozezevda da qoxis la-tanze dakidulma gudanmac SeifrTxi-ala, TiTqos qari arxevso...

_ balRo, e rai as, ro RborgavsgudanSiiT...

_ lekvia, deduav, celqobs da imadCavsvi mand, cxors mifrTxobda...

mwyemsma gudans Tavi moxsna da le-kvi amoiyvana. lekvma beriqals damW-knari xeli auloka.

_ hait, benterav, piryviTelav! _gauwyra minani, lekvma ki Sehyefa daukan gaedevna.

***mTas janRi moexva, iquxa, gawvimda.

minani exs Seefara. lekvi ferxTiTgaugorda. aq bundi iyo da wvimisdgandgari eqod ismoda. landebiboJirebdnen RiobSi, mere imaTSi erTigamoerCa da minanis win aetuza. minanimTiTqos icno.

_ givargiv, Sena?_ me var, minani._ aq rai ginda?_ raic Sen._ Sen rai ici, aq risad movsulvar?_ vici. RvTisSvilma mogiwoda._ ho, eg marTalia, _ gakvirvebiT

sTqva minanim, _ rogor mixvdi?_ mec xom xatis mkadre viyav, misi

moene._ axla ki aRar xar?_ axla mkvdari var, minani, cxo

qveyanas var, mandauri aRaraferi me-kiTxvis.

_ samzeoze raRam mogiyvana, biWav?_ Sen, minani... mindoda erTxel

kidev menaxe... aki sworferebi viyaviT..._ ho, gamaxsenda, _ sTqva isev mi-

nanim TiTqos gaocebulma, yulunCau-rma rom es ambavi moagona, _ xatma dag-vamizeza, amad gaviyareniT.

_ ra undoda mere xats, rad ar dag-

vaneba erTurTiT gaxareba?_ albaT eg yofila Cveni bedi, xats

nu emduri._ ar vemduri... marto is minda vi-

code, ra davuSaveT, Seni Tavi rom armarguna colad...

minanim veRaraferi upasuxa, radganRiobSi asvetili landi neli-nel gaiZ-aba, gaiwvarTa da gaimqra, gareTafofinebul janRs SeerTo. minanim wa-modgoma scada, droc iyo, karatiswverisken wasuliyo, magram veRaraitana bebruli sxeuli da mixvda, romkvdeboda... raRacnairi simSvide gada-efina daRmeWil pirisaxeze, miesvenamiwas, minebda sikvdils da am dros Sea-swro kidec Camqrali mzera, rogorTandaTan gaizarda, gafuvda imis fex-ebTan mwoliare lekvi, aRimarTa, aito-ta, veeba kvamlis svetiviT Cadga Riob-Si da minanic mixvda, Tu vin sCvenebodaweRan yulunCauris saxiT, vin uTxrob-da siymawvilis ambavs da vin scdida miserTgulebas nandaurobis gaxsenebiT...

***xalxuri TqmulebiT ki, minani viT-

om sul sxvagvarad aResrula: is xatisdarbazSi miicvala TiTqos, sadac qada-gad iyo, da xar-kameCiTac ver gamoi-tanes gareT; amitomac iqve dakrZales,xatis darbazSi, raRai minanis ar sur-da, sikvdiliTac ki daSoreboda Tavisxats...fSavSi axlac uCveneben mom-locvelebs minanis saflavs, rogorcniSans imisa, rom minani ar momkvdara,marto gauCinarda da imqveyniur lan-debs SeerTo mxolod... sada qvis lodiki aris mosagonari misi erTgulebisaxatisadmi, visac is sicocxliTa dabednierebis TmobiTac ki emsaxura... meadamiani viyav, axla arara var, magramar gavmqralvar, ar davkargulvar, am-bobs TiTqos lodi, da muqdeba, Savde-ba, kupris fers ikravs kiTxvis niSnad,gamexebuli: Tqven vinRa xarT, sad mix-valT, vin Camidgeba kvalSi...

bedniereba

molaRuriviT blis kenweroze Se-momjdari caro mReroda:

`dabneul fetvis marcvalsa ra ahkrefs wiwilis meti,

me da Sensa siyvarulsa ra gahyris sikvdilis meti?!~ZeZvis Robe viRacam gadmoamtvria.

carom xSir foTlebs Soris CaiWvrita.xis qveS veteqimi idga, monadiris Ceqme-bi ecva, xakis kepi exura, patrontaSiekeTa da cal xelSi Tofi eWira, me-oriT mwife nayofs ewvdeboda. caromuneburad ukan daiwia, totze Camokid-uli kalaTi aayirava da blis kunwule-bi veteqims zemodan xriliviT daeyara.

_ imRereT, gTxovT, _ SemohRaRa-da iman, _ saocari xma gaqvT...

veteqimi sofelSi ucnaur kacadiyo cnobili. carom is axlo maSin ga-icno, roca Wiakokonoba Rames koconsuxerxulad gadaaxta da fexi iRrZo.veteqimma mtkivan fexze iodi wausva,qafurSi dasvelebuli dolbandi Se-moaxvia da wola urCia. caros mSoble-bi Raribebi iyvnen da veteqimic ufa-sod mkurnalobda gogos, ramac ufle-ba moupova, merec daupatiJebladevlo maTsa, caros mamasTan Rvino dae-lia da aqeTur-iqiTurze elaparaka...veteqimi ukve xnieri kaci iyo, xavsmode-buli, gamomSrali, saxe daJangeboda darogorRac undilad dadioda, TiTqoswonasworobis SenarCuneba uWirso...qalaqidan gvian gadmosaxlebuliyo damarto cxovrobda wyarosTan axlobaRian saxlSi, romelic gzidan xeiri-anad arcki Canda daburul xexilnar-Si... aq sofelSi yvelaze civi da gemri-eli wyali gadmosCqefda milidan dacarosac xSirad agzavnidnen mSoble-bi wyalze; veteqimi rogorRac igu-manebda xolme caros iq yofnas: albaT,baRSi xeebs Soris idga da eloda, andafanjridan uTvalTvalebda da myisveezoSi gaCndeboda xolme, Tumca gog-os pirispir arasodes sCvenebia; amis

dasasruli me-11 gverdze

24 aprili - 7 maisi 2015

Page 6: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

6 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia Sexvedra

b. g-s xsovnas

Cveni Sexvedra iyo sruli SemTxveviToba,Cven xom raRac gza gamoviareT am cxovrebis xveulebSida mere SevxvdiT erT ubralo wveulebaze,sadac midixar xaTris, zrdilobis da sxvaTa gamo,„gamoiare~, _ Sen miTxari, _ „gamoiare~.iqneb es iyo amoZaxili Seni daxSuli martoobidan?!..

me mindoda SenTvis momeTxro Cemi cxovreba _elnaTurebi, varskvlavebi broses quCazerogor enTo da anaTebda... rogor mindoda momeyolaCemi cxovreba _ erTaderTi, rac me gamaCndada rac TandaTan daudevrad gavaniave....mindoda meTqva, SenTvis meTqva, ra azri aqvsam Sexvedrebs, Tu mere mainc vikargebiT,TviTon cxovreba gadagvisvris sxvadasxva mxares,an Cven TviTon gadavisvriT sadRac cxovrebas,magram xom aris varskvlavebic, elnaTurebic,SuaRamisas sizmrebidan Tavs rom amovyofT,rom wamovdgebiT sawolidan, fanjaraSi rom gavixedavTda isev dganan ZeglebiviT, jer isev dgananis varskvlavebi da isev is elnaTurebi...

ver mogiyevi. TiTqos raRac Zala arsebobserTmaneTisgan rom gvaSorebs, ar gvaaxlovebs,rom ar gvaZlevs saSualebas erTmaneTs vuTxraTyvelaze ufro Rrmad nanaxi sizmrebis bJutva,tvinSi gavlili cdunebebi, sinanulebi,romelic marto CvenSia da TviTonve vxedavTda romelic sizmrebidan RamiT anaTebs...ver mogiyevi. mindoda ki momeyola Cemi cxovreba,Tumca sxvebsac ver movuyevi. ver movuyeviCems RviZlebs da im Cems megobrebs, am qveynidan

andro buaCiZe

rom gaikrifnen TanmiyolebiT, TiTqosSoridan momiaxlovdnen, xeliT Semexnen,mere damSordnen da gadaqrnen varskvlavebiviT,TiTqos ar iyvnen, magram me ki mgonia, iyvnenda ise Cumad SeeTvisnen maradisobas,TiTqos es iyo maTi yofnis mudmivi azri.

ver mogiyevi. mosayoladac aRar miRirs...rac ukve iyo, CemTan erTad nela berdebada kargavs Zalas gaxunebul xsovnaTa msgavsad.aravin aris, miTxras azri yovelivesi,aravin aris, miTxras „kmara~, radgan verasdrosam yovelives verc axsni da veRarc gaigeb...mxolod mcire xniT SevxvdiT asegzajvaredinze, erT ubralo wveulebaze...me axlac gxedav, magram ukve vici, rom sxvagangadainacvle, da mec wamovel Cems fiqrSi SenTan,mxolod Cems fiqrSi, Cemi fiqris kvalSi viare.

ra ucabedad xdeba mainc imis gaqroba,rac sakmao xans grovdeboda da arc elodi,Sen ukve bewvze ekide da qari geZebdamartoobisgan pirdafCenil did da uazroyru RameebSi, roca albaT geRviZebodada sizmrebidan pirdapir am realobaSigadmodiodi kidev erTxel da ar icodi,ratom da risTvis gadmoxvel da gadmoabije.Senc ver SeZeli, ver miTxari, ver momiyeviSeni cxovreba, radgan cxovreba is aris, racvermoyolili, verSenaxebi gamudmebiTSenSia mxolod, CveulebaTa wyeba aris,anareklebi Sens arsebaSi, raRac xsovnebi,

derefania da derefnis bolos _ mricxveli,karze kakunis molodini, sxva rameebic,rasac eCvevi da rac TviTon Segexorcebada ar gSordeba, viT niRabi Sewebebuli,romelsac ixsni sikvdilis win da vermoyolilsxedav sinanuls, aqamde rom vercki amCnevdi,arcki gaxsovda da aRarc ki geguleboda...

ver moaswari, veraferi ver moaswari,radgan ver vaswrebT eWvianobas, gulisgaxsnas,qarSi siaruls, Cveni saxlis fanjridan cqeras,ver vaswrebT tanjvas, verc gandobas daverc landSaftebs veRar vaswrebT.mouswreblad, ase mivdivarT nawvimarzeneli nabijiT. ver moaswari imis Tqma,rom ukve daRamda. ver moaswari isic,rac sul erTxel gindoda, ver moaswari,nasaRamovebs mze xeebSi... ver moaswari,ho, ver aswreben erTmaneTTan siaxlovesqari da wvima, da Senc maTTan ver moaswarikvlavac Sexvedra...

ver moaswari dedis xsovna, ver moaswari,radgan verasdros ver vaswrebT dedebs,radgan deda gvebedeba vermosaswrebad,deda _ sveti qvamarilisa, Cveni codvebisgaqvaveba, Cveni sindisis Cumad Senaxvada gadamalva. ver moaswari mTvarianSiCamyudroeba, radganac ukve samyudroodar gqonda saqme da mTvaresac ukve TavSiraRas ixlidi?!sada varT axla, erTmaneTTan gzadSeuyrelni,Sen _ vermxedveli veRarafris, vermomswrebeli,da me ki isev gzispiras mdgari...

* * *vemzadebi wasasvlelad,vsufTavdebi nel-nela...mera ra, rom aq gaZlebasikvdiliviT meZnela!..mainc iyo, raRac iyo,saTno, marTla keTili...satiralic, sasaciloc...cxadic, mravalwertilic...

* * *veraferi ver vqeni –saxli ver avaSene...ojaxi ver Sevqmeni,baRi ver gavaSene...erTs gTxov –mwed Sen meqmeni –daRlili damasvene...

* * *zafxulis dReebs ra uWirs,kidev gauZlebs kaci...ai, dekembris siyrues –fer-xorcisagan daclils...yelSi rom giWers sibnele,sunTqvas rom aRar gaclis...veRar vuZleb da cocxal-mkvdars,gawyvetili maqvs qanci...

Zmebs da megobrebs...

Cemi dapatimrebis Sesaxeb _cixidan ojaxSi gamogzavnilSetyobinebis baraTs –Tqveni daxmarebiTgamovaswari da...saxlSi davxvdi!..

* * *ra qnas cocxalma kacma,romel wyals misces Tavi...iqneb aq jobdes dacda,wuTisofelTan zavi...Tu umuqarod gacla,iqiT gacurva naviT......ukmarisobis gancda,xan Wkneba, xanac hyvavis...

* * *davberdi, mzeze vTbebi,vfiqrob, ar vici ras!...SoriT Camesmis xmebi...vTvlem, Tavqve gavcqer gzas...romelic kidev ufrousixarulo Cans...

* * *mWevrmetyveleba simarTles krZalavs!..Tqven gecinebaT? – aRmerTebs Zalas!..

zurab lobJaniZecbiers da uZvlo siyalbes malavs –SiSvels mefisas Caacvams xalaTs...mWevrmetyveleba simarTles krZalavs!..

* * *gavxdi urwmuno Tomaze metad...ai, ra miklavs guls!..arada uflis xatebas vxedav...vgrZnob misas siyvaruls...maS, raRa momdis, ra mimRvrevs rwmenas,da rad miwyreba RmerTi?..gadaveCvie RrublebSi frenas...vgrZnob miwis fuTfuTs ferxTiT!..

* * *o, es zamTari rogor mTrgunavs,rogor maberebs!..es Tebervali rom CaberavsTavis sabervels...RmerTo maRalo,gazafxulis sunTqva STambere...Torem sul axlos,ager vxedav leTis napirebs...qaronTan xvewnas,Cxubs da davas aRar vapireb...iqneb wasvla jobs...ra maRelvebs da ra mayvirebs!?.

* * *mivdivar, veRar gavZeli,(veRar verevi gancdils...)

gavlie TiTqmis gza grZeli –survilebis bWes gavcdi...mimaqvs ki rame saTqmeli,an Tundac mcire ganZi?..gavyureb Saras gaTelils,daeWvebuli kaci!..

* * *me ar vyofilvar qveynis Tavkaci...Tvals da xelSua fiqriT davberdi...xorci vgveme da guli davqance,Wiqa Rvinos da xmel purs davjerdi...gareT – moxuci, TeTri Tma-wveriT,SigniT – oboli, bavSvi euli...mikvirs, amden xans rogor gavZeli,bavSvis suliT da kacis sxeuliT!..

sindisis mcvelibaton eqvTimes

Seni daRlili saxe,ki iyureba wyeniT...Tvalebi Wmunvas amxels –uTqmels guliT da eniT...sxvac rom ar gvyavdes arvin,Seni gveyofa madli...mogmarTav ridiT, krZalviTda anTebuli sanTliT...bevris zneoba mikvirs...ufro maocebs Seni...rogor gauZel SimSils,roca win gedo ZRveni...

24 aprili - 7 maisi 2015

Page 7: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

7literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi kritikaivane amirxanaSvili

a r C e v a n i

24 aprili - 7 maisi 2015

Tanamedrove axalgazrduliproza... aris am cnebaSi raRac paTe-tikuri da sadavo. Zneli dasadgenia,`axalgazrduli~ SeRavaTia Tu mx-olod asakobrivi msazRvreli. iqneborivea, an arc erTi. kacma rom Tqvas,raRac kompromisis msgavss namdviladgulisxmobs es sityvaTSeTanxmeba,romelic Tavis droze sulacideologiur datvirTvas atarebda.`axalgazrduli~ Zvelad iarliyiciyo. Tu erTxel mogawebebdnen, veRarmoicilebdi, siberemde mogyveboda.

asea Tu ise, faqtia, axalgazrdul-ma prozam Secvala Cveni literatur-is orientirebi. 90-iani wlebisbolodan dRemde Seiqmna raRac iseTi,rasac SeiZleba tendenciac vuwodoT,modac da stilic. maT sakuTariTvaliT dainaxes samyaro, Secvalesaqcentebi, airCies winamorbedi Taobe-bisgan gansxvavebuli gezi, ramdenadacSesaZlebeli iyo.

am Taobis erT-erTi sainteresowarmomadgenelia beqa qurxuli,romelic TandaTan dinjad, uxmaurod,profesionalis sidinjiT gamovida`axalgazrdobis~ koniunqturuliasakidan da es gamosvla moTxrobaTasami krebuliT aRniSna: `ori mTvarisambavi~ (gamomcemloba `siesta~, 2011),`zafxulis mokle Rame~ (`palitra~,2012), `qalaqi TovlSi~ (`siesta~, 2013).

beqa qurxuli lakoniuri Txrobisostatia. zedmeti detalizacia ar ax-asiaTebs. maqsimalurad wuravs fra-zas, azrs, suraTs, epizods. lakonizm-Si eteva Tavisufali Txroba, Tavisu-fali dro-sivrce, Tavisufali warmo-saxva, dakvirvebis unari, uSualoba,moqmedebis dinamika. Txroba, rogorcmudmivi action, SeCerebebis gareSe. amTvalsazrisiT, niSandoblivia moTx-roba `kata~. moCxubari katis Tavgada-savali, erTi SexedviT, Zunw, arasrulfrazebad viTardeba, sinamdvileSiyvelaferi miniSnebebiT, magram sru-lad aris naTqvami im ideis Sesaxeb,rasac nawarmoebi atarebs. detali daqveteqsti Sinaarsobrivi simdidriswinapirobaa.

detalizaciis xelovneba stilisnawilia. is aris iseTi, rogoric arisavtoris msoflmxedveloba. detalsori ZiriTadi funqcia aqvs – esTe-tikuri da sainformacio. Tumca mwer-lis xedvam SeiZleba gamokveTos sxvaniuansebic, magaliTad, fsiqolo-giuri, istoriuli, eTikuri, an sxvaromelime. beqa qurxuls eTnikuri Te-mebic Semoaqvs, unda iTqvas, sakmaodefeqturad. erTgan, `Zvel ambebSi~,leki ekiTxeba qarTvel biWs, erTad sva-men arays: òû î ä è í? biWs ecineba am `suf-Ta lekur kiTxvaze~ da avtors metisityvis daxarjva aRar sWirdeba, ise-dac Tvalis daxamxamebaSi ixateba le-kianobis istoria, TareSis arsi, rom-lis mTavari motivi iyo, enaxeT marto.

lekebisa da, saerTod, Crdil-okavkasielTa Tema zRvruli de-likaturobiT aris gaSlili. `zRvru-li~ anu imis iqiT rom Zveli, tabuire-buli mtrobaa nagulisxmevi. zRvari arirRveva, ar iSleba, daviwyebas ar eZl-eva, sul axsovT iqiTac da aqeTac.uTuod aris amaSi stereotipi da kidevraRac sxva, romelic SeiZleba sworedstereotipis rRvevis impulss Sei-cavdes. leki moZaladea, stiqiuri Za-laa. is imarjvebs. amarcxebs qarTvels.Seuracxyofili qarTveli klavs moZa-lades (`veliscixeli biWis balada~;`adami~). erT-erTi moTxrobis epi-grafi `ara kac hkla~, zRvarsiqiTasuliskveTebas rom exmianeba, TavisTa-vad moiTxovs gamawonasworebel anti-Tezas: `ara Seuracxhyo~. aqve Cndebatolerantobis, moTminebis Tema,romelsac beqa qurxuli mokled dagasagebad exmianeba: `kavkasielebi ma-Sin arian Wkvianebi, roca sxvas arige-ben. roca sakuTar TavTan arian axlos,iq moTminebis adgili aRar rCeba~ (`winadRes~).

Tavis TxrobaSi beqa qurxuli sru-li baton-patronia, erTpirovnuladganagebs sivrces, dros, sagans, mo-qmedebas. aqedan gamomdinare, kargadexerxeba peizaJis xatva da misigaformeba prozis enaze. Tavisuflad,Zaldautaneblad, STambeWdavad gad-

moscems sagnis Tvisebas. tropulformebsac ise iolad ayalibebs, eWvsver Seitan maT bunebriobaSi, magali-Tad: `moenatra iqauroba. SeWangebulizafxulis Rvinoc, frTasaviT rom gah-kravs simJave~ (`Zveli ambebi. gadaRma~).visac Rvino marto gasarTobad ar uy-vars, imas ecodineba, ras niSnavs fr-TasaviT gakruli simJave; `mze Cadio-da. ukve kargad iyo Semglisferebuli~(`aWareli~); `bebuTis pirma TeTrad,damcinavad gaikriala~ (`carieli saf-erfle~).

beqa qurxuli xasiaTiT idealistia.miuxedavad imisa, rom orive fexiTmyarad dgas miwaze, misTvis maincsulia mTavari, suliskveTeba, rasaczogjer paradoqsebamde mihyavs. `ca-riel saferfleSi~ SuaRamis yaCaRi,fanatikosi mZarcveli, literatori,rom ityvian, namdvili gurmania Tavi-si ucTomeli gemovnebiTa da sworiorientirebiT: `egre icoda – ga-tialdeboda, gamovidoda SuaRamisas,xan TviTon xdida, xan sxvas atanda. uy-varda eg saqme, da kidev joisi,folkneri, plani, `master i margari-ta~ da merab mamardaSvili~. kidevufro paradoqsuli is aris, rom esavazaki Tavisnair mZarcvels, masTanerTad sayaCaRod gamosuls, joisisSemoqmedebis problemebze ekamaTeba.

aris koncepti, ar aris motivireba.paradoqsi Riad rCeba.

saerTod, literaturaze damok-idebuleba beqa qurxulis moTxrobeb-Si Warbad igrZnoba, rasac, Cemi azriT,erTaderTi mizezi aqvs – mas Zalianuyvars literatura da amas verc ma-lavs. amitom moTxrobidan moTxroba-Si kaleidoskopiviT trialebs saxele-bi: heminguei da ficjeraldi, markesida Tomas vulfi, borxesi da kastane-da, asturiasi da otero da silva, Se-qspiri da servantesi, tolstoi dadostoevski, SukSini da visocki, diumada o’henri, puSkini da gogoli, babelida hafezi, vaJa-fSavela da revazinaniSvili, lado mrelaSvili, vaJagigaSvili, baadur balarjiSvili...

beqa qurxuli sakmaod kargad ic-nobs literaturas, rigiani mkiTxvel-ic aris, analitikosic da, raRa dasa-malia, fanatikosic, amitom gasakviriar aris gavlenebis is kvali, romelicmis moTxrobebSi SeiniSneba: erTganSeiZleba guram rCeuliSvili gecnoT,meoregan – vaJa gigaSvili, sxvagan –zaal samadaSvili, bitnikebi an rusimweral-disidentebi.

beqa qurxuli maSin aris saintereso,rodesac TavTan marto rCeba, rode-sac damoukidebelia.

mas aqvs ori aSkarad gamokveTiliide-fiqsi: Jargoni da Cxubis apolo-gia. gmiris sametyvelo ena yovelTvisnaturalisturia, umetes SemTxvevaSies aris quCuri slengi, romelic imde-nad Warbad gamoiyeneba, rom mxatvru-li elementis statuss kargavs da dam-abrkolebel faqtorad iqceva. saer-Todac, Tanamedrove qarTul prozaSiJargonma amowura potenciali da

Tavis daniSnulebas naklebadRa as-rulebs. erT-erT moTxrobaSi person-aJi hyveba Tavis ambavs: `sakuTari fex-sacmlis Wvints valiverebdi... SuqebiainTo da erTi dviJenia atyda... sastaviisev qvemoT iyureboda... jmuxi biWi mid-gas win da `dastoinad makaCavebs~... winisev is biWi medga, pirvelad vinc me-balamuteboda~. ganagrZobs Txrobasda uceb ambobs: `...da getyvi me Sen~. esfraza, saxarebiseuli elferi romdahkravs da metismetad mkveTr kon-trasts qmnis, SemTxveviT ar CndebamoTxrobaSi. avtori kulturuli mwer-alia, maRali literatura sisxlsa daxorcSi aqvs gamjdari, amitom xSiradmosdis aseTi `aberaciebi~, neba-un-eblieT aCerebs naturalistur, Zvel-biWur TamaSs da Tavis bunebriv, Sina-gan, mTavar sawyiss ubrundeba.

prozis mizani cxovrebis gadaweraar aris. misi mizania ganzogadeba, mov-lenaTa mxatvruli xorcSesxma. amit-om sametyvelo efeqtebi ar rCeba didx-ans. rCeba suraTi, xati, plastika, Se-qmnili sinamdvile. Jargonis kompoz-iciuri roli aqsesuaris statuss ve-rasodes gascdeba.

rac Seexeba quCuri Cxubis apolo-gias, esec efemeruli tendenciaa, yov-el SemTxvevaSi, Cveni literatur-isTvis, radgan arsebobs ufro mniS-vnelovani Temebi da sakiTxebi, Tundacis, Tu ra aris Cxubis mizezi, ra badebsmis saWiroebas.

zogierTi personaJis yofa imdenadnaturalisturia, rom cxovreba kar-

(Jurnali `Cveni mwerloba~, 2, 2015) _amas adasturebs. aRniSnulis wina-pirobaa agreTve bolo krebulSi da-beWdili moTxroba `mkvleli~, romlismsgavsi, Tavisi eqspresiiTa da sima-rTliT, cota dawerila afxazeTis mt-kivneul Temaze.

albaT stiluri niuansebic Seicv-leba mis SemoqmedebaSi. raRac ukanaplanze gadava, raRac win wamoiwevs.beqa qurxuli kargi mxatvaria, mgoniukeTesi, vidre mTxrobeli, magram xat-vas erideba, gaurbis. subieqturimTxrobelis roli urCevnia, es xerxistilizebas iTxovs. stilizeba, Tavismxriv, sagnebis retuSirebaSi gada-izrdeba, retuSi ki zRudavs da boWavsprozis suls. yovel SemTxvevaSi, aseCans mkiTxvelis poziciidan. mTavariavtoria. da misi arCevani.

beqa qurxulis Semoqmedebaze bevriramis Tqma SeiZleba, magram, Cemi azriT,unda aRiniSnos mTavari.

prozauli nawarmoebi, moTxroba,epikuri diskursi, yvelaferi is, racsiuJets gulisxmobs da ambis struqtu-ras aSenebs an angrevs, stimuls Rebu-lobs moraluri sawyisidan, rac imasniSnavs, rom TxrobaSi mTavaria adami-anTa urTierToba, saerTod, urTier-Toba, romelic SesaZloa myardebodessxva subieqtTan, sakuTar TavTan, sxvarealobasTan damokidebulebaSi,oRond unda iyos komunikacia, SexebaSeucnobelTan, raRac mTavarTan,yofierebis ganmsazRvrel ZalasTan,egzistenciur energiasTan, sazoga-doebriv an pirovnul faseulobasTan,azrisa da emociis erTianobasTan.

nawarmoebs anu poetikur struqtu-ras marto goneba ar aSenebs. qmnadobisprocess sxvadasxva faqtori gan-sazRvravs da erT-erTi mTavari daaucilebeli aris intuicia, qvecno-bierisgan nakarnaxevi motivi, romel-ic, SesaZloa, ar iyos bolomde cxadida naTeli, magram, samagierod, hqondesswori, gamarTuli principi, pirdapi-ri gezi anu a n d e, rogorc ZveliqarTvelebi ityodnen.

saboloo jamSi, ra aris prozaulinawarmoebi, saerTod, ra aris liter-atura, ras warmoadgens beletristi-ka, mxatvruli sityviereba, Tu ara ide-alurisa da realuris SeerTeba, Serw-yma, gamTlianeba, formad qceva.

mxatvrul saxeTa mTlianobas SemTx-veva ver Seqmnis, mas sWirdeba obieq-turi da subieqturi wanamZRvrebis,cnobieri da qvecnobieri sawyisebiserTianoba. arsebobs msoflmxedvelo-ba, Tvalsazrisi, pozicia, magram ararsebobs forma, riTac SegiZliagamoxato sasurveli ram anu, gasage-bad rom vTqvaT, TavisTavad gaCenili,saidanRac mosuli idea gadaaqciogasageb faqtad.

unda iTqvas, rom mxatvruli idea,Tavisi arsiT, originaluria, damouki-debelia, xSir SemTxvevaSi, gaurkveve-lia, ganusazRvrelia, magram am yve-lafers, imisaTvis, rom Tavisi Tavi sa-gnad aqcios da sinamdviled warmogvi-Cinos, safuZvlad udevs erTaderTi dayvelaze obieqturi ram _ niWi.

beqa qurxuli Tavisi moTxrobebiTam realobaSi igulisxmeba, konteqst-Si zis anu talants flobs.

es aris misi bedic, movaleobac da,rogorc ukve iTqva, arCevanic.

gad aRarc ki Cans. zedapirze amodisemociebi, ganwyobilebebi, SiSvelinervebi. sagnebi da movlenebi ikargebasubieqtur motivaciebSi. meore mxriv,albaT asec unda iyos, radgan isiniwarmoadgenen 90-iani wlebis `dakar-gul Taobas~, romelic ulogiko, ira-cionaluri cxovrebiT cxovrobda,Tumca cdilobda raRac Seecvala, sxvamxare aerCia, magram ver axerxebda, verarRvevda mojadoebul wres. `da svam-da yvela kiTxvasaviT uazro kiTxvas:`ratom?~ aravin arasodes ar icis, ra-tom. albaT, amitomac mougoniaT aseveuazro pasuxi: `imitom!~ (`zafxulismokle Rame~). miuxedavad amisa, maincgarbian, gaurbian sakuTar Tavs, saku-Tar saxls, dros, adgils, sivrces,gaurbian gardauval bedisweras,rogorc lukino viskontis neoreal-isturi filmebis gmirebi. maTSi budobsSiSi, romelic TandaTan izrdeba, far-Tovdeba, mZimdeba, egzistenciurikrizisis formas Rebulobs da Zalianemsgavseba dakargvis, konkretulad,dedis dakargvis SiSs.

beqa qurxulis es sami wigni martokrebulebi ar aris, es aris mwerlis an-gariSi sakuTari Tavis winaSe da, Sesa-Zloa, Semobrunebis wertilic, radganaSkaraa, rom misi SemoqmedebiTi xas-iaTi iTxovs axal gagrZelebas, axalmimarTulebas, Tundac axal simaRles.masSi aris saWiro potenciali. axlax-an gamoqveynebuli piesac _ `cocxzegadamjdari mefe. satiruli zRapari~

Page 8: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

8 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiesse 24 aprili - 7 maisi 2015

zogi amas politikas eZaxis, zogic– geografias, magram roca erTi qvey-nis teritoriaze raRac irRveva dasazRvrebi Tavis pirvandel mdgomar-eobas kargavs, gvjera Tu ar gvjera,samyaroSi am dros marTlac raRacdidi da xelSeuxebeli iSleba. didiwesrigi – drosa da sivrceSi ganfeni-li mTlianoba, romlis saxelic, al-baT, Tavis Semoqmedebisamebr, „gvaqvsuTvalavi feriTa~.

rac unda „patara~ iyos is qveyanada rac unda SeumCneveli misi sazRvre-bi msoflio rukaze.

afxazeTis dakargva CvenTvis mx-olod teritoriis dakargva ki ara,aramed am mTlianobidan mowyveta, amurRvevi dro-sivrcidan amogdeba iyoda aris dRemde, amitomacaa yvela dan-arCeni gasaWiri da aliaqoTi ase gan-sakuTrebulad mZafri da ufro metic– qveynis (uafxazeTo-usamaCabloddarCenili) bed-iRbali isea am prob-lemaze gadajaWvuli, rogorc yve-laze bunebrivi, organuli nawilebibunebaSi, romelTa Sexeba-ganSorebisSedegicaa mTavari adamianuri mdgo-mareobebi: tkivili, sixaruli, bolosda bolos, siyvaruli...

darRveuli sivrcis moxelTeba daaRdgena mgonia nugzar SataiZis oriteqstis – literaturuli scenaris„kunZulis~ da moTxrobis „mogzauro-ba afrikaSi~ mTavari idea. mwerlis Si-nagani alRo, mgrZnobeloba upirvele-si aRmqmelia am miRmieri (samyaros me-ore mxaris) movlenebisa, Sesabamisad,rogorc kargi mwerlis valia, gamo-savalic TviTon unda monaxos, gzaunda gakvalos, darRveuli aRadginos.

darRveuli sivrce Tundac „droe-biTi sivrceebiT~ Caanacvlos, raTameore napirs miuaxlovdes, gaRma na-pirs, monatrebuls, ganSorebuls...

nugzar SataiZe is mweralia,visTvisac araferi qarTuli (adamia-nuriviT) ucxo araa, piriqiT, iseTi Sin-auria, iseTi bunebrivi, rom egeb am„qarTulma~ amoirCia swored mwerladda ara piriqiT (imis momswrenic xSir-ad vyofilvarT, roca mwerlebi „am-oirCeven~ xolme msgavs Temebs datkivilebs da mere TviTonac wvalde-bian da sxvasac am wvalebaSi Cai-ziareben, radgan aseTebTan Sexebam,nebismieris bagidan wakiTxuligamolocvasaviT mawyinari romaa, avadmobruneba icis da am siaves yvela rodiuZlebs!). miT ufro, iseTi Tema,rogoric afxazeTia, romelic, TavisisimZafris miuxedavad, Cveni xelovneb-is arc erT dargSi mainc ar gamovle-nila sruli siRrmiT da masStabebiT.

nugzar SataiZis es teqstebi ki, ammxriv, udavo gamonaklisia. aq mxatvru-li amocaniT yvelaze mTavari mizezianapovni da daZleuli – ara terito-riadakarguli qveynis, aramed sivrce(anu RvTebrivi mTlianoba)-darRveu-li drois tragizmi da misi amovsebis,`droebiTi~ gamrTelebis mcdeloba.

vidre teqstebis semantikaze vity-odeT rames, barem aqve davZen, romZalian gaumarTla kinoreJisor gior-gi ovaSvils, radgan kinosTvis, faqto-brivad, mza scenarebi miiRo am teqste-bis saxiT. Tavidan bolomde dasrule-buli ambebi, metic – mxatvrobac kiteqstSivea mowesrigebuli, mxatvrulifonic mza masalaa kinos mxatvrisTvisda operatorisTvis, radgan es nugzarSatiZis scenaria, misi xelweraa, gamor-Ceulad mxatvruli, cincxali dametyveli. ai, magaliTad:

„wvrilad scris.tyeSi nisli Cawewila.wvimis wyliT gaJiebula yvelaferi

– miwa, balaxi, xeTa zroebze akrulixavsi da suro.

aRarsad Canan frinvelebi, ar ismismaTi stvena-WikWiki, wvimas garide-bulni sadRac mimalulan da gamo-darebas gulgawvrilebulni elodebi-an.

Walis tyeSi culis kakuni ismis, ma-gram sveli, wyliT dambali garemo amxmas axSobs.

Tavze tomarawamoxuruli Cveni

nino sadRobelaSvili

droisa da sivrcis gamTlianebanugzar SataiZis „mogzauroba afrikaSi~ da „kunZuli~

moxuci margilebs Wris, sxipavs da mdi-naris viwro totSi, wyavis buCqze mib-mul navSi alagebs.

ukve blomad mouWria, magram daR-la ar etyoba, jer isev yoCaRad irje-ba, – wvimas da Zval-rbilSi gamjdarsisveles ar epueba~.

roca win aseTi teqsti gidevs, raRaunda daamato, gind atmosferulad,gind mxatvrobiT, – yvelaferi aseTicxadi da naRdi amitomacaa, mxatvrulqsovilSic TiTqmis arafers cvlis re-Jisori, wyavis buCqebian-frinvelebi-anad gadmoaqvs es xvavrieli suraTebi.sityvasityviT, yoveli kadriT misdevsteqsts da iseTive kinos „xatavs~,rogoric es SataiZem dainaxa.

me ar minda am teqstebis kinoversie-bze visaubro (miuxedavad imisa, romisini didwilad kinos wyalobiT gaic-no da „waikiTxa~ mkiTxvelma. „kunZuli~saerTodac pirdapir literaturulscenarad daiwera, sagangebod ki-nosTvis). minda nugzar SataiZis, Zaliankargi mwerlis afxazeTze vTqva, misversiaze, mis damokidebulebaze,tkivilze.

zogadad, tkivili mTavari arteri-aa, saidanac SataiZis Semoqmedebis dan-arCeni sisxlZarRvebi moedineba. ut-kivilod erTi abzacic ar iwereba,TviT yvelaze forteze gawyobili pasa-Jebic ki am tkiviliTaa daZabuli, da-muxtuli, amitomacaa Zalian bunebriviam SemoqmedebaSi yvelaferi qarTuli(gnebavT, ganazogadeT da samyaroul-ic igulisxmeT), da amitomac Cans esqarTuli Temebi da problemebi ase cx-adad, Tavisi av-kargiT, CamoSlili sa-farveliT.

gamomcemloba „inteleqtis~ sanaqe-bod unda aRvniSno, rom am gamocemiT(moTxroba da literaturuli sce-nari) ubralod, SataiZis teqstebs ki ar

mouyara Tavi, aramed saTqmeli Tqva –raRac mudmivic, mwerlis Semoqmedeba-Si Rrmad daunjebuli da axalic – „sak-inoe~, gasacocxlebeli, dasanaxisaTqmeli. amgvarad, es Cveulebrivikrebuli araa, es Zalian kargi krebu-lia. aq nugzar SataiZis afxazeTi Cans,ufro sworad – uafxazeTo dro-sivr-cis amorfuloba.

„mogzauroba afrikaSi~-s mTavarigmiri, afxazeTidan devnili biWia,romelsac dedaqalaqSi quCis cxovre-biT tanjva-wameba xvda wilad da iZu-lebulia, am xvedrs Seeguos. Tumca,wignis idea bedTan Segueba ki ara, mamissaZebrad sazRvris miRma, „gaRma na-pirze~ gadasvlaa, patara biWis odis-eaa, romelic uSedegod mTavrdeba. mi-uxedavad imisa, rom moTxrobaSi isevcocxldeba afxazeTi, misi aRwera mwi-ri da lakonuria, mxolod ramdenimeStrixi, isic mozomili paTosiT. amis„gamarTleba~ advilia – mTxrobelipatara biWia, romelic mziT gada-xrukul citrusis baRebs da zRvisfonze moxasxase magnoliebs ki ara(standartuli afxazuri landSaftiliteraturaSi), aramed naomar,Camotyaul, nacrisfer miwas xedavs,sadac aRarc mamis kvalia, aRarc sxvaraime mSobliuri, erTaderTi bavSvo-bis mogonebis garda – naWris daTunia„gerasime~, romelsac mklavze „naWri-lobevidan~ bamba gamosCria da sxvagamousadegar nivTebTan erTad gdianagavSi...

biWi xelmocaruli brundeba ukan,dedaqalaqSi. mamas sxva coli mouyva-nia da savaraudod, ruseTSia. uka-naskneli Zafi – gaRma napirisken gada-saqaCi, gawyvetilia. gmiri miwasac Se-exo, saxlsac, anu, raRac etapze – „dab-runda~ kidec, magram iq afxazeTi ardaxvda, „Sin~ ar daxvda. rogorc Cans,

problema kidev ufro Rrmaa da sa-brZoli ki – imaze meti, vidre vinmeswarmoudgenia. amis arc Zala da arcsurvili jerjerobiT patara biWs araqvs. hoda, gamosavlad iluzia rCeba,efemera, sizmari, sadac adamiani Tavsufro mSvidad grZnobs da imas sulodnav exeba, razec ocnebobs... es narko-tikia, yvelaze iaffasiani – Savi ferisori, ockapikiani parki da eqvsi caliwebo...

„kunZulis~ gmirebs arsad dabrune-ba ar uwevT, radgan „iq~ arian – afx-azeTis miwaze. isini am miwis mkvidrniarian da xelovnurad gavlebulsazRvrebsac ucnaurad laxaven – xe-lovnurive kunZulebiT, droebiTi mi-wiT, romelsac yovel weliwads, xSiriwvimebis Semdeg gaaCens xolme engurida gauwvdis SromaSi Camkvdar mosaxle-obas zed arsobis puris mosayvanad... eskunZuli mdinareSi Cndeba, anu iq, sa-dac saxelmwifoebrivi berketebic wy-lad iqceva da veranairi sazRvris gav-leba ver SeuZlia iaraRian adamianebs.am kunZuls veravin mogedaveba, vercmasze moweul simindSi CageziarebakanoniT vinme. moxuci da misi SviliS-vili ciru enguris „wyalobas~ didsu-lovnad iReben – kunZuls amuSaveben dasimindis yanas gaaSeneben. maT simSvideski erTi biWis gamoCena arRvevs, romel-ic, maTgan gansxvavebiT, „dabrunebul-Ta~ rigidanaa – levani (ase hqvia ambiWs) dediT gudauTeli iyo, omis mereojaxma Tavi samSvidobos Seafara, ma-gram levani ukan brundeba, gudauTaSimarto darCenili bebia rom rogormegadmoiyvanos. gzad isev qarTvelebistyve gamxdara, romlebsac afxazebi-sTvis miuyidiaT biWi da axla afxazebiiTxoven misi ojaxisgan gamosasyids...

yvelaferi ise lagdeba, rogorcdramaturgiis kanoni moiTxovs – gmi-ri, konfliqti, kvanZi da kulminacia.omi mTavari fonia, yvelgan omis Sede-gia, mTavari mxatvari isaa – adamiansacda bunebasac misi xeli etyoba. omis we-sia, rom ori mtrulad ganwyobili mx-are arsebobdes. da, rac unda saocariiyos, am teqstebSi – „mogzauroba af-rikaSic~ da „kunZulSic~ mteri araa.arsadaa. yovel SemTxvevaSi, es mteri isaraa, vinc Cven gvgonia, an gvaswavlid-nen, an vxedavdiT. es „mteri~ arc afxa-zia, arc rusi. TiTqos qarTveli orive-gan Tavis TavTan brZolis Sedegebs im-kis, Tavis naWam xorcs ver inelebs... omiis sazareli sinamdvilea, romelmacsakuTar TavTan pirispir migvayena daCveni yvelaze Cakiruli vnebebi, manki-erebebi amogvayrevina. „kunZulSi~ eskidev ufro TvalSisacemia, pirdapirtragediamdea amaRlebuli – qarTvelsqarTvelis dacva qarTvelisgan uwevs,da es im dros, roca omis qarcecxlijerac ar Camqrala da wyalSi TuxmeleTze isev ganukiTxavad da-TareSoben iaraRiani yaCaRebi.

nugzar SataiZe am teqstebiT arastereotipul oms (an konkretulad,afxazeTis oms) gvaCvenebs, aramed amomis yvelaze namdvil saxes, yvelazedaujerebel sinamdviles. sivrcisrRevasac es iwvevs da ara dakarguliteritoria. dro da sivrce maSin kar-gavs Tavis mTlianobas, roca adamianieTiSeba mas (ara fizikurad), roca ad-amiani „ukvdeba~ mas, rogorc sruly-ofisken mswrafi erTaderTi arsebacisqveSeTSi.

swored amitom, es teqstebi mxolodafxazeTze rodia. isini saqarTveloz-ea, qveyanaze, romelic dRemde am ucn-auri omis sinamdvileSi iWams Tavs...sakuTar TavTan omis Caketil wreSi...

am problemebisgan TavdasaRwevadki, cotaTi Zlierni droebiT kunZule-bze gadasaxlebas arCeven, SedarebiTsustebi – sizmarSi Sebrunebas, Tav-daviwyebas...

„mogzauroba afrikaSic~ da „kunZu-lic~ mravali interpretaciis saSu-alebas iZleva da vfiqrob, kidev bevrreJisors gauCndeba idea, maTi saSu-alebiT axali saTqmeli Tqvas am didiproblemebis dasaZlevad.

Page 9: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

9literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi Canawerebi24 aprili - 7 maisi 2015

ar vici, ra iyo inspiraciiswyaro,roca nugzar SataiZe am liter-aturul scenars werda, Tumca...

`iyo saRamo, iyo dila...“ `da Tqva RmerTma: Segrovdes erT-

gan cisqveSeTis wyali da gamoCndesxmeleTi.“ (Zveli aRTqma. dabadeba)

`swored am dros, mdinaris Suagul-Si ucnauri ram xdeba: gardigardmogaxiruli, totebgabarjRuli xe wyl-is mier motanil jagebs akavebs, qvemoTaRar uSvebs, mdinare ki zed qva-RorRsayris da guldagul ameCeCebs“...(n.SataiZe `kunZuli“). aq male xmeleTigamoCndeba. saRamoa. mere Ramdeba. sib-nele Camowveba. iseTi STabeWdilebarCeba, TiTqos `Sesaqmes“ kiTxulobde,magram uceb tyviebis cecxlovanimravalwertili gaanaTebs da realo-baSi gabrunebs, aq, am cxovrebaSi, sa-dac omi da qaosia, sadac adamianebierTmaneTs xocaven... Tumca ar gtovebsgancda, rom es isev `igive droa“... romaq, am patara miwis naglejze Seiqmnebaaxali sicocxle. da es aris axla mniS-vnelovani, sxva _ araferi...

Rames dila mohyveba.`da Tqva RmerTma: frinvelebma im-

ravlon miwaze“.nugzar SataiZis kunZulzec To-

liebi gamoCndebian, beRurebis mozr-dili gundic araerTxel gadaufrenskunZuls Tavze.

`da Tqva RmerTma: gavaCinoT kaciCvens xatad, Cvens msgavsebad.“

`uecrad Toliebi dafrTxebian dagafrindebian. kunZuls navi moadgeba,iqidan berikaci gadmova“...

Tu inspiracias mivyvebiT da am pat-ara miwasac `did xmeleTTan“ gava-igivebT, kunZulze adamiani unda dasax-ldes.

`gauSva igi ufalma RmerTma, rom“...rom mTeli sicocxle muxlCauxreladiSromos, ofli awveTos miwas da asemoipovos puri arsobisa...

ai, kaci muxlze CaiCoqebs da SiSve-li xeliT miwis Txras iwyebs...

da Zalian mniSvnelovani, erTi Se-xedviT moulodneli, detali _ miwasraRac sagani amohyveba, kaci lams gaa-clis da qarvis mundStuki SerCeba xe-lSi. saidan? TiTqos aq aseTi sagnisadgili ar unda iyos. yvelaferi xomarafrisgan unda Seiqmnas?!

aq ikveTeba samyaros SataiZiseuliaRqma: `araframdec“ iyo sicocxle,romlis Sesaxeb Cven warmodgena aragvaqvs, radgan Semdeg iyo `warRvna“ dasruli wyvdiadi, mere isev axali sic-ocxle...

samyaros wrebrunva iseT siurpri-zebs gvTavazobs, rogoric aris qarvismundStuki da scenaris bolos Toji-na... anu Cvens Semdegac iqneba ̀ araferi“da mere isev axali sicocxle, iqnebiansxva adamianebi, romelTac Cvens arse-bobas mxolod iseTi sagnebi Tu mian-iSneben, rogoric miwidan amoRebuliTojinaa.

yvelaferi meordeba. sicocxleTavidan Cndeba, Tumca sxva droa daTanac _ `igive dro.“

SataiZis scenari ̀ SeqmniT“ iwyeba daSemdeg mosdevs `aRmoCena“, Tumcapirveli nawili `warRvnaze“ migvaniS-nebs: Weqa-quxili miwas azanzarebs,mdinare adidebula da moaqvs ZirianadamoTxrili xeebi,sagnebi...

swored es `aRmoCena“ xsnis SataiZ-iseul cxovrebis filosofias: war-Rvnamdec iyvnen (anu Cvenamde) da war-Rvnis Semdegac (anu Cvens Semdeg)iqnebian, icxovreben, ibrZoleben gada-rCenisaTvis, miwasac daamuSaveben dasimindis yanasac gaaSeneben... sanam ̀ war-Rvna“ ar warxocavs yvelafers, mereki... mere isev axali sicocxle aRmocen-deba.

ai, es aris scenaris mTavari RerZi,romelic ar unda dairRves, romelicTavad avtors lamis kinokadrebad aqvsawyobili. aq yvela suliers Tu usu-los Tavisi datvirTva aqvs, garkveu-li azris matarebelia. am xazidan gada-xveva dedaazris dakargvas niSnavs, racaseve mSvenivrad esmis ̀ simindis kunZu-lis“ reJisors giorgi ovaSvils, is

inspiraciebi `simindis kunZulze“Tamar iaSvili

intuiciiT grZnobs, sad gadis zRvari,risi Secvlis `ufleba“ aqvs, ra iqnebaufro saintereso ara mxolod qarTve-li, aramed zogadad msoflio kinom-ayureblisTvis.

swored am principiT enacvlebamegrel berikacs afxazi. erovnebisSecvla arafers `aSavebs“, piriqiT,sikeTe, romelic unda daupirispird-es borotebas, ufro TvalnaTeli xde-ba. berikaci Seifarebs, ar gascems (sak-uTari sicocxlis fasadac ki) daWrilaxalgazrdas _ qarTvels, potenciur`mters“, Wrilobebs guldagul gada-uxvevs, xeliT aWmevs dasustebuls...rogorc sakuTar Svils. `sanam kovzspirSi Caudebs, bulions sulis Seber-viT aciebs“. TiTqos amiT momakv-davisTvis sulis STaberva surs, masTanerTad ebrZvis sikvdils. es moqmedebaerTi SexedviT kuSti da utyvi berika-cis ufaqizes da ukeTilSobiles sulissiRrmeebSi gvaxedebs. aq erovnebas aRaraqvs mniSvneloba. zneobrivi faseu-lobebi zogadsakacobrioa.

ulia, _ ase gadawyvita nugzar Sata-iZem.

`sul cota xanSi is adgili, sadacweRan kunZuli iyo, Rvarcofad iqcevada mdinare pirs Seikravs.“

gogona meore napirisken gacuravs.axalgazrda kacis saboloo bedigaurkvevelia. moxuci ki iRupeba. is artovebs kunZuls, bolomde ibrZvis misgadasarCenad. am dros kunZuliCasaZirad ganwirul gems emsgavseba,moxuci ki RirsebiT savse kapitans.

ar vici, ra iyo ovaSvilis inspi-raciis wyaro, roca am epizods iReb-da, magram raRac momentSi momeCvena,rom moxuci Zalian hgavda bibliurnoes, kunZuli ki _ kidobans. gulSiimedis sxivmac gamielva, iqneb... magramara, kunZuli ganwirulia!

ufro mZafrad minda SevigrZno be-rikacis gancdebi sikvdilis win. Tva-lebSi SiSi ar etyoba. SviliSvili samS-vidobos gasuli eguleba. xvdeba al-baT, rom kunZuls veRar gadaarCens,Tumca ar cdilobs mis datovebas,azradac ar mosdis.

ar vici, vin iyo nugzar SataiZis in-spiracia, roca berikacze werda... Tum-ca roca ovaSvilis filmis gmiri kun-Zuls moadga, im wuTas hemingueis mox-uci (`moxuci da zRva“) warmomidgaTvalwin, stiqiasTan da uzarmazarTevzTan mebrZoli, jiuti da gautexe-li.

es SegrZneba filmis bolomde armtovebda. da miuxedavad imisa, romsrul absurdad Canda am patara miwisnaglejze `dasaxleba“ , mainc ar qre-boda imedi, rom berikaci gaimarjveb-da, rom qoxsac aagebda da simindis ya-nasac aabibinebda. TiTqos arc stiqia-sTan brZolaSi unda damarcxebuliyo...

magram caze ise avad ireva Rrube-li, mdinare ki Rmuis da kunZulis na-pirebs muqariT utevs, moaqanebs mRv-rie talRebs...

scenari da filmi erTmaneTs tolsar udebs. isedac sityvaZunwi (magramkadrebiT mdidari) scenari filmSiTiTqmis udialogod viTardeba, racmayurebels saSualebas aZlevs, aRivsosbunebiseuli xmebiT da ifiqros... if-iqros ara mxolod filmis gmirze,aramed samyaroseul kanonzomierebe-bzec. rac am mxriv filmSi movisaklise,kaSxalia, Taxvebis mier rudunebiTaSenebuli wyalSi gadmoqceul verx-vTan. scenaris bolos `are-maressaSineli Waxani SesZravs... verxvi Suazegatydeba, kaSxali gairRveva da Taxve-bis sagubari Tvalis daxamxamebaSi da-icleba.“

Taxvebis ambis mniSvnelobaze isicmetyvelebs, rom SataiZes is calke Ta-vad aqvs gamoyofili, Tumca ki sul samwinadadebaSi Cateula. es aRiqmebarogorc winaswarmetyveluri miniSne-ba scenaris finalisaTvis.

...mdinaris orive napirze SigadaSigsrolis xma ismis, kunZulsac ramden-jerme moadgebian SeiaraRebuli adami-anebi erTi Tu meore mxridan... oms gam-arTleba ara aqvs. da kunZulic ganwir-

axla, rogorc xdeba xolme, Tval-win kadrebad gaurbens mTeli ganv-lili cxovreba. wamebSi unda Caetios,vidre Tavadac morevi STanTqavs. amkadrebs filmSi ver vxedavT (verc sce-narSi), amitom ufro rTulia yvelaf-ris warmodgena. cota xniT mis sxeul-Si unda SevZvre, sevdiT avivso Tvale-bi da nislSi davlando sayvareli ad-amianebi, ganvlili cxovrebis simwareTu sixaruli. vcdilob, gonebaSi firiukan gadavaxvio da kadrebi aRvidgi-no, gansakuTrebiT ki ukanaskneli weli.ai, mobibine simindis yana... me da Cemimegobrebi sadRac, romeliRac sofel-Si viRacis yanaSi gadavparulvarTtaroebis mosaparad... maSin ras warmov-idgendi, rom maT mosayvanad amdeniSromaa gaweuli... ai daWrili biWi, mox-uci rom gadaarCens... rogor hgavs CemibavSvobis megobars, Tavis mokvla romgadawyvita, me ki locvaSi gatexiliRamis Semdeg taZarSi waviyvane da... ga-davarCine. ai, axla ukve Toxs gamete-biT vurtyam miwas, papam rom mandodidi xvewna-mudaris Semdeg, ar vnebde-bi, Tumc xelebi gadayvlefili maqvs dasisxli mdis... axla naviT napirs mo-vadgebi, gadmoval, mec berikaciviTSiSveli xeliT Sevudgebi miwis amoT-xras... Cemi da misi cxovrebis fragmen-tebi ise gadaxlarTula erTmaneTSi,garCevac ki Wirs...

dilaa. is dilaa, Tanac TiTqos sxvadila. cas Rrubeli gadauyria, mdinar-is mier motanili qva-RorRi da lamiTandaTan axal kunZuls qmnis, CitebicgamoCndnen...

navidan gadmovdivar. miwas vTxri.Slams raRaca amohyveba. mundStukiunda iyos, me ki Cemi SviliSilis Toji-na miWiravs xelSi, melniT moxatuliTvalebi rom gadadRabnia, magram gulsnaRveli ar awveba. me xom sxva var?! sxvakaci... sxva kunZuli... sxva dro, Tumca... `igive dro“.

Tamar gabroSvili

m z i s a k o r d e b idasasruli

xeli xmeli

sabavSvo baRis win ise lamazi, gamx-mari foTlebi eyara, cecxlwakidebul_ mwvar (wvis procesSi myof) siyvar-uls hgavda.

Semebralnen kidec maradmwvane xe-ebi, rom ar SeeZloT aseTi sazeimoferiscvaleba.

isic ki vifiqre, rom:sikvdili ukvdavebisken mimavali

saocari gza aris;sikvdilis xidi ukvdavebis lamaz

mxares ukavSirdeba;gardacvalebis unazesobas ukvdav-

ebis sinaTle mosavs-meTqi.

Zeni sinaTlisani

„sanam ginaTebT, gwamdeT naTeli,raTa gaxdeT Zeni naTlisa.~

(ioane12,36.)

bavSvi rom ibadeba, naTlaven, na-Tels aRebineben, sinaTles _ ufals,qristes aziareben. masSi toveben si-naTlis da siyvarulis RvTiurmarcvals, romlis Semdgom gaRviveba-aRmoceneba-nayofierebas adamianimTel sicocxles uZRvnis.

dRe atarebs sinaTles, mzes; Citeb-ma kargad ician: alionze iRviZeben daiwyeben JivJivs, sulfrenas; daRamdebaTu ara, budeebs ubrundebian da is-veneben. Zvelad adamianebic ase iyvnen.

dRisiT sinaTle, rogorc megzuri,Tan axlavs adamians, naTliT kurTx-eulia. RamiT sibnelea. am dros adami-ans unda eZinos, raTa ganaxldes daZalebi aRidginos. amaSi ki mas, mZinars,sauflo _ kosmiuri Zalebi exmarebi-an. fizikuri sxeulidan ramdenadmegasuli adamiani, Zilis dros swvdebaufals, angelosTa sameufeos da iRebsRvTiur sakvebs, im sinaTles, romli-Tac naTlobisas miRebuli wmindamarcvali gulSi unda gazardos dagaaxaros, yvela ujredi ganiaxlos,gamoijansaRos. magram Tu ar iZinebs,scdeba am madlis miRebas, ganaxlebas,ganmtkicebas da erTvis ukuprocesebs.sibnelis sulTa gavlenis qveS moqceu-li, TandaTan izianebs Tavis organizms;Tu Ramis Zilis saaTebs adamiani raRacgadaudebel an SemoqmedebiT, keTilSo-bil samuSaos uZRvnis, SeiZleba kidecgadaurCes Rameul Zalmomreobas. ma-gram Tu erToba, qeifobs, uazrod da-dis, Ramis axirebul, gaucnobierebelcxovrebas eweva, borotebis msaxurixdeba, TandaTan aqrobs Tavis Tavs,nadgurdeba da iSleba, sikvdilisakenmieqaneba.

arada, aseTi adamiani SeiZleba ek-lesiaSic dadiodes da marxvasac,egonos rom, pirwmindad icavdes, verxvdebodes, rom sinaTlis Zeoba, upirve-les yovlisa, sinaTleze xarebas da si-cocxles niSnavs.

bevr adamians uTqvams, wuxel gviandavweqi (an ver davweqi, an ver dameZi-na), mere didxans ki meZina, SuadRemde,magram ver gamoviZine, mainc cudadvaro. sul cota, ori ram Sescoda: 1)Ramis ZalTa damangrevel qmedebasdaeqvemdebara, 2) ar daiZina, rom aRmd-geneli, uflis Zala Semosuliyo masSi.ra Tqma unda, cudad iqneba. dRisiT,roca sinaTlea da unda eRviZos, maSinZinavs, gaukuRmarTebul cxovrebas ew-eva; yvelafers ki Tavisi dro aqvs.

Cven Ramis stiqias ZiliT _ damcavimeqanizmiT unda SevxvdeT, TukiCvenTvis, aqedan gamomdinare ki _Cvens garSemo myofTaTvis da sruliadsamyarosTvis sikeTe gvsurs.

...da rac umTavresia, Cveni _ saqar-Tvelos buneba, yovladzomieri, dRe-Ramis ganmavlobaSi sinaTlisa da sib-nelis urTierTSewonili monacvleo-ba, RvTiT boZebul pirobebs gviqmnis,raTa viyoT Rirseuli Zeni sinaTlisani!

Page 10: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

10 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia 24 aprili - 7 maisi 2015

vaJa TbilisSi

me vaxel Tvalebs da isev vxuWav,isev vxuWav da vaxel xelaxla,maisis TveSi rusTvelis quCamindoda SenTan erTad menaxa.

yvelafrisa da arafris SiSiTmec midgas mxarSi Cemi qveyana,vin icis, iqneb Wadrebis CrdilSigeniosebsac gadaveyaro.

ar vici, ratom vdgavar munjiviT,roca mzea da caa kriala,razikaSvilma Wreli xurjiniTJinvali ukve Camoiara.

mTis yvavilebis surneli daaqvs,dadis WaRariT gadavercxlili.male Semova da Tbilisqalaqswaekideba gulze cecxliviT.

iliam miTxra

siCume idga, rogorc patruli,an kidev cudi ambis mowmeni,me amdeni xnis dedas natruli,dedis saflavTan vdgavar mowyeniT.

adgilze Calpa xmeli eweri,Tovlma gafina TeTri zewrebi,me vici, dro-Jams ver davewevi,mewyeri male wamomeweva.

erTi dRe raa, ver gavixare,guliswamRebi qrian qarebi,oTxive mxridan mtriani mxareufskrulisaken mieqaneba.

iliam miTxra, akakis garda,ar vici, visTan erTad viaro,kaci ar ari, fiqri rom vandoda grZnoba Cemi gavuziaro.

sizmris qoxidan gamoyolili leqsi

gogi wereTels

es metafora _ muzaTa muza,Tavs dagesxmis da verafers uzam,mova da SenTan CauSvebs Ruzasda wamSi spilos gardaqmnis buzad.

mova, Tvalebze xelebs gafarebs,Tu unda, wamSi Wkuidan SegSlis,da rogorc ganZi naalafari,binas daidebs SenTan da SenSi.

Tu unda, dedofalTan dagawvens,Tu gindac iyos pirveli ledi,xandaxan iseT silas gagawnis,ityvi, rom mtrisas poetis bedi.

acimcimdeba jeostariviT,gajejildeba, rogorc maisi,Tu unda, gacocxldeba stalinida mavzoleums caSi aisvris.

da rogorc antikuri amfora,amfora, mwvane dilis moliviT,ufals vaCuqe es metafora,sizmris qoxidan gamoyolili.

ayvavebuli agavaagavac mxolod erTxelhyvavis da kvdeba.

rodesac mTvare vaxSmobs muxebSi,aRar mWirdeba Seni nugeSi.me Sens sikerpes da siuxeSesCavuvardebi SiSvel muxlebSi.

sagrZnoblad Zunwi da miamiti,Seni baraTi miviRe guSin.idga Zalian Tbili amindida sanimuSod hyvaoda nuSi.

da me, Cakluli sulis patroni,savse viyavi mziT da sikeTiT.gaRma napirze ratom damtoveda xidi ratom gadamikete?!

xmeli foTlebi qarma aRgava,xmeli foTlebic, Slamic, nagavic...caze hkidia mTvare namgalada (mxolod erTxel) hyvavis agava.

SoTa zoiZe

sizmris qoxidan gamoyolili leqsebi

me miRalata yvela maTganma,visTanac saZmod Sevkari piri,ayvavebuli me var agavada momakvdavi gediviT mtiri.

SarSan `me megobari momikvda guSin, ase Citebi kvdebian mxolod~. oTar WilaZe

dadumebuli samaresaviT,dRea civi da fiqri pirquSi,mas mere ukve dRea mesame,rac drosTan sakamaTod mivuSvi.

ufali Tavis nebaze wiravs,mefeebs, monebs , meZavebs, qurdebs...uceb dauSva Sxapuna wvima,TiTqos xanZrebis Caqroba surdes.

axali Tovli sul male gaSra,axaldabaSi, mcxeTas, marabdas,zurab zoiZe momikvda SarSanda saqarTvelo dapataravda.

matarebeli gvirabSi

TxemiT terfamde mSobliur gancdasjvarze gakruli vyavar baTumTan.

zaal ebanoiZe

matarebeli gascda barcxanas,bnelSi sinaTlis gahyavs gvirabi,vnebaTa Relva jer ar damcxrala,gaTenda kidev erTi kviradRe.

Cem meCxer TmebSi xels ufaTureb,Ramea civi da dRenakluli,ar micxovria me ubaTumod,me var baTumis jvarze gakruli.

TvalebSi mimzers petra beberi,naTura bJutavs maRal CinarTan,barcxanas gascda matarebelida bnel gvirabSi gauCinarda.

Cemi imedi nuRar geqnebaT

rogorc tusaRi satusaRoSi,fiqrebTan vzivar da vwer baraTebs,foTlebs awvalebs qari uxeSida mTvare uniaTod anaTebs.

viyavi msxverpli da ara _ kerpi,me vici kerpic gamxdara msxverpli,sakanSi damrCa tusaRis gerbida Cemi gulis Rvelfi da ferfli.

imasac vamxel adre Tu gvian,vinc moumzada jalaTs sadili,saxalxod vityvi, jalaTis tyviamvis dedas gauSava mandili?!

mamulisaTvis garja da RvawliTu ar dafasda mainc mcirediT,mSvidobiT, kargad iyaviT! awi,nuRar geqnebaT Cemi imedi!

zaqara papas gakveTili

Cemi ori Soreuli winapari _ Zmebi ale da zaqarazoiZeebi XVII saukuneSi Turqma askerebma, dandalosTaRian xidze, asobiT qarTvelTan erTad, romlebmacuari Tqves gamuslimanebaze, culebiT dakles dagvamebi adidebul aWariswyalSi gadayares. Cems uax-loes did papas, swored, imisi saxeli erqva, Turqmaaskerebma rom dakles.

_ aq ras akeTeb, balRo? _ mkiTxa zaqara papam._ gakveTils vswavlob! _

pasuxma Tvalebi gaubrwyina.zaqaras Zvlebi, cxadia, Sav samareSi Calpa,da, ra Tqma unda, es iyo eqvsjer aTi wlis winaT.mas mere bevri iquxa, bevri iwvima, iTova,Cem Tavze gadaiare, wvimav da wvimis wyalo,zaqara papas aRapis momswre mnaxveli TviTon var,me isev ise vzivar da axal gakveTils vswavlob.

madlis qedidan

israelSi aris maRlobi,romelsac madlis qedi hqvia,saidanac xelisguliviT Cans israeli.ierusalims davxede madlis qedidan,davxede da qalaqi ufro medida,ufro medida da ufro melamaza,aRarafers vityvi axla me amaze.me Seni stumari var, ierusalim,saqarTvelodan motanil salmiT.male mivutan aWarul dafnasajiaSvili jemalis saflavs.saqarTvelodan motanil vardebs,suyvelas me mis saflavze davdeb.mivesalmebi tkbili qarTuliTdid poets, did kacs, did meqarTules.

21 dekembris Rame

dekembris bolos Tendeba gvian,dekembris bolos adre Ramdeba.magram ar vici, amas ra hqvia,roca mze axlad daibadeba.

mkacri dro-Jami mtanjavs da mTenTavsda jojoxeTur Rameebs viTev.droebiT mainc davtoveb SenTanmetaforebSi Senaxul nivTebs.

icode misi fasi da yadri,rac rwmeniTa da imediT gavsebs.es unda meTqva Zalian adreme SenTvis, adre naTqvamis msgavsad.

bunebam icis mkacri Ralatida axramunebs wyvdiadi xramebsda Tavze madgas, rogorc jalaTi,didi da gausaZlisi Rame.

Tvalebi

ymawvilkacoba wavida male,me is suraTi axlac maocebsda xuTjer aTi welia, vnanob,rad ar movel da rad ar gakoce.

axlac grZelgoris wvima masvelebs,uazro fiqriT RamenaTevars,saflavidanac aRar masvenebsmRvrie Tvalebis SemonaTeba.

o, is Tvalebi axlac mwvelia,viT Seni oqros Tmebis venaxida ukve xuTjer aTi welia,me msgavsi araferi minaxavs.

Page 11: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

11literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi mweralTa saxli24 aprili - 7 maisi 2015

`dReisdRe~ da Tanamedrove sparsuli poezia

grZeldeba gamomcemloba `in-teleqtis~ proeqti ̀ Canawerebi~. seri-is axali avtori, da rac mniSvnelova-nia, qali avtori mariam wiklauri gax-lavT. igi mesame qalbatonia, esma oni-anisa da maka joxaZis Semdeg, romlisCanawerebic seriaSi daibeWda. wignshqvia ̀ dReisdRe~. misi prezentacia mw-eralTa saxlSi gaimarTa. warmodgeni-li iyo, aseve, cota xnis win `inteleq-tis~ cnobili seriiT _ `asi leqsi~ _gamocemuli mariam wiklauris poet-uri krebulic.

prezentaciaze misuli mkiTxvelimariam wiklauris Canawerebs nawilo-briv icnobda, radgan isini periodu-lad qveyndeboda jer `qarTul mwer-lobaSi~, Semdeg _ `literaturulgazeTSi~ saerTo saTauriT `dauwere-li werilebidan~.

mariami sainteresod gauZRva saRa-mos, kiTxulobda amonaridebs `dReis-dRedan~, ixsenebda im avtorebs, rom-lebzec yveba Tavis wignSi, ixsenebdamovlenebsa Tu emocias, rac sxvadasx-va dros `dauwerel werilebs~ dasde-bia safuZvlad. miuxedavad imisa, romleqsebsa da leqsebs Soris gakeTebu-li Canawerebi, TanamedroveTa por-tretebi, dakvirveba Tu analizi sxva-dasxvanairi formiT aris dawerili daTematuradac sakmaod mravalfero-vani masalaa, maT mainc aerTianebT po-etis ganwyoba, pozicia, Rirebulebebi,mimarTeba umniSvnelovanesi sakiTxeb-isadmi..

gamomsvlelebi – nona kupreiSvili,nino sadRobelaSvili, nana deviZe dasxvebi – saubrobdnen Canawerebis mniS-vnelobaze, gviziarebdnen damokide-bulebas avtoris Semoqmedebis mimarTda kiTxulobdnen mis leqsebs.

***mweralTa saxli agrZelebs cik-

ls `saubrebi literaturaze~. amje-rad sajaro leqcia waikiTxa mTargm-nelma da poetma giorgi lobJaniZem.leqciis Tema gaxldaT `tradicia dainovacia Tanamedrove sparsul poe-ziaSi~. saubars momxsenebelma safuZv-lad daudo masala Tavisi momavaliwignidan `axali sparsuli poezia~, XX-XXI saukuneebis iraneli avtorebisleqsebis Targmanebi. axali sparsulipoeziiT giorgi lobJaniZe daaxloe-biT oci wlis win dainteresda, masmere, rac gaicno klasikuri arabulimwerloba. gaixsena kidec, rogor `ar

swyalobdnen~ im dros misi pedagoge-bi Tanamedrove avtorebs, – magali-Tad, vaxuSti kotetiSvils TurmearaerTxel uTqvams, ramdenadac mniS-vnelovani da araCveulebriviaklasikuri sparsuli literaturulimemkvidreoba, imdenad uRimRamoa Tan-amedrove iranio.giorgim gaixsena Teiranis univer-sitetSi gatarebuli wlebi da misi kav-Siri Tanamedrove sparsul liter-aturasTan. is uziarebda auditoriasim codnas, gamocdilebas, rac wlebisganmavlobaSi sparsuli literatur-is Seswavlisas daagrova, paralelu-rad Zalze sainteresod ganixilavdasparsuli leqsis ganviTarebis grZelgzas, auditoriis winaSe warmoadgen-da bevrisTvis ucnob Tu nacnob kal-mosnebs, klasikosebidan moyolebuli,XXI saukunis avtorebis CaTvliT daSigadaSig maTi originaluri teqste-bidan amonaridebs kiTxulobda.`rodesac Tanamedrove sparsul poe-zias Targmni, unda gqondes garkveu-li koncefcia, romelic Seni kvlevissafuZvelze Camoyalibdeba. aseTi kv-levis warmarTva saWiroa imitomac,rom dadgindes tradiciul poet-ikasTan Tanamedrove sparsuli poezi-is damokidebuleba da im siaxleTa war-momavloba, rasac XX saukunis dasawy-isidan guldasmiT amkvidrebda irane-li poetebis araerTi Taoba~.

momxsenebelma srulad daaxasiaTaSua saukuneebis literaturuli stil-istika, tradiciebi, leqswyoba da, Se-sabamisad, msmenelisaTvis cxadi dagasagebi gaxda, ra moutana sparsul daarabul literaturas `aRorZinebis

xanam~, XIX-XX saukuneebma. man ase yura-dReba gaamaxvila arabuli da sparsu-li literaturis mkvlevarTa im mo-sazrebaze, TiTqos axali Janrebisa daformebis ganviTareba evropasTankulturuli da literaturuli kon-taqtebis, evropul literaturul ge-movnebasTan ziarebis Sedegi iyos. ammosazrebis sapirwoned giorgim war-moadgina araerTi magaliTi klasi-kuri sparsuli poeziidan da ganmar-ta, rom Tanamedrove formaTa war-moSoba evropuli literaturuli ge-movnebisa da leqswyobis zedapiruligavlena imdenad ar aris, ramdenadactradiciuli saleqso sistemis bune-brivi rRveviT miRebuli organuliSedegi.

aRsaniSnavia, rom im msmenelis-Tvisac ki, romelsac aRmosavlurliteraturasTan profesiuli Sexebaar hqonia, leqciis dasasrul sruli-ad naTeli da gasagebi gaxda sparsulileqsis genezisi da misi ganviTarebisxangrZlivi istoria.

zurab lavrelaSvili

dasasruli

miuxedavad, caro mis farul, gamSanTavmzeras grZnobda da kani exorkleboda,raRai xanmoTeuli berbiWas qcevaSiidumal survils mihkvlia...

_ netai Sens bednierebas momaswroda meti ara minda ra, _ eubneboda saR-amos dedamisi da wylian taStSi CayrilqaSanuris jam-WurWels aCxrialebda, _caro, aba Cven veteqims daukvirdi...

_ dedi, ras ambob..._ Sensav sikeTes, gogov, sxvas ras!..

rodemde unda iaro egre siasaviTTavaRerilma...

_ ar minda-meTqi gaTxoveba, ukvegiTxari.

_ maS metyevis usaqmuri biWigirCevnia?! riT swunob viTom?

_ arc is, adamiano, ras gadamekide!dedam ufro Zalumad aaCxriala jam-

WurWeli, caro ki farexSi gavida cx-vrebis dasaxedad. cxvrebi mSvidadiwvnen da icoxnebodnen.

_ modi, Tojinav, mo! _ dauZaxakuTxeSi miwolil erkemals da puriskotori gauwoda. erkemali wamodga,Tamamad wamovida misken, TavaRerili,TiTqos sarqenad gamzadebuli. caromiefera.

_ ra iyo, Tojinav, ra? _ daekiTxamere, roca erkemali uecriv Sexta daukan miixeda, _ ram SegaSina?

farexis RobesTan ucxo landi gakr-Ta.

_ cxvars Tqvena hyidiT? _ ikiTxabiWma, _ aqeT momagzavnes da...

caro wamodga da Robis iqiT, xevSi,ucxo avtomobili dainaxa.

_ gelxaurianT naTel-mironebiarian, _ auxna biWma, _ zvara undaT,karg fass viZleviT, mozrdili Wedil-as Tu gagvatanTo...

caro uxmod gaemarTa Sinisaken, kibeaiara, oTaxSi Sevida. fardebgadaweulifanjridan uyurebda, rogor gamoiyva-na mamamisma farexidan erkemali, fexe-bi gaukra da biWs xevSi Catana uSvela...

ukve binddeboda. mze unagira mTazegadagorda da oqrosfrad abrdRvial-da. carom firsakravi CarTo. oTaximusikis xmam uceb aavso...

_ gogo, caro, nuTu ar geyureba!_ Ria karSi caros deda idga da SvilsxmamaRla uyviroda, radgan amas fir-sakravis xmaurSi Zaxili ver gaego, _modi, es gul-RviZli garecxe, gelxau-rianT gamoutanebiaT mamaSenisaTvincxvris safasurSi...

carom cxvris SigneuliT savse taS-ti aiRo da saxlsukan klaknili bili-kiT mSralxevSi Cavida. wyarosTanCacucqda. bneloda, aRaraferi gair-Ceoda...

***gvian RamiT, roca stumrebi wavid-

wamovidnen, daRlil-daqanculi carologinSi Sewva da Tavi baliSze mido.uceb tanma ugrZno, oTaxSi viRac iyo.caro wamoxta da Suqi aanTo.

_ ram SegaSina, ram? _ Seuwyra Tavs.oTaxSi aravin iyo. marto eleqtro-

nis mkvdruli sinaTle ifrqveodagarSemo da caros marcxena TiTzewamocmul beWeds abrdRvialebda.

Zmebi

mtkvari am adgilas ganierdebodada ufro mdovred miedineboda dabal,xriok napirebs Soris, romlis ukanacdekoraciasaviT moCanda qoniviTyviTeli kldeebis jebiri. mxarze Sul-damokidebuli ufrosi Zma wyalSi Sev-ida.

_ Sen ara, mand darCi! _ xelis aqnev-iT SeaCera umcrosi, mdinareSi romlamobda Semotopvas da qvebze borZ-ikobda, erTi-orjer ki waixara da ki-naRam TavTxelSi waiqca.

_ garso, dagxvdeba viTom gaRma ismcxeTeli meisre?

_ vici, sadac cxovrobs, _ ufro-si Zma waixara, TiTqos raRacas eZebdawyalSi da ufro Rrmad Sevida morev-Si. wyali muxlamde Semoadga.

_ mere, garso, waiyvans ki xuTives?_ umcros Zmas xma ukankalebda daatirebas aRaraferi uklda, _ erTx-el kidev maCvene, ra...

_ mand iyavi, _ gaafrTxila

ufrosma, mxridan Suldaki CamoiRo,Tavi mouxsna da umcross gauwoda, _aha, naxe...

umcrosma napiridan kiseri waigr-Zela, Suldaks Caxeda.

_ erTi mainc dagvetovebina, gar-so... _ umcrosi yoymanobda, xmis awevaver gaebeda, _ aki Tqvi, isedac bevriknuti hyavso...

ufrosma Suldaki Ronivrad gamo-hglija. wauqimunja kidec.

_ waiyvans, me vetyvi da waiyvans, _Tqva dabejiTebiT, mtkiced, Suldakiisev mxarze gadaikida da dinebas dauy-va. jer napiris gaswvriv miabijebda wy-alSi, mere fexiT foni mosinja da mdi-naris Suagulisaken gadainacvla. wya-li aq ukve welamde swvdeboda. biWiCacucqda da cali xeli mousva, caliTmaRla aweuli Suldaki eWira, wyalsrom ar daesvelebina. albaT amis gamo,mdinarem kldovani napirisaken waiRo;umcrosi Zma aqeTa mxridan uyurebda,ra amaod cdilobda biWi lip Sverilzeacocebas...

kldis Tavze matareblis klakniligamoCnda. vagonebma dgandgariT gada-iares mSrali xidi da xriok borcvebsSoris ganagrZes svla. umcros ZmasTvalebSi sinaTlis laqebi ubrWyvi-alebda, magram mainc gafacicebuliakvirdeboda gaRma napirs, iqneb meisredaenaxa sadme...is ki, gaRma napiri, ukac-rieli iyo, marto Zera daboinobda kl-dis Tavze, Zirs ki, kldis fuZesTan,mdinareSi afarTxalebul ufros Zmaskvlavac ver moexerxebina maRla asv-la da roca umcrosma mzera axla imazegadaitana, veRarafriT gaarCia, Sul-daki imas isev maRla aweul xelSi eWiraTu mRvrie wyals Caexvia ukve TaviswiaRSi...

aqa

_ namdvili porcelani gaxlavT,her, merwmuneT...

baron rostrupis vrceli mamulisdaTvaliereba iafad, Tundac ocdaaTmarkad SeiZleboda. mdinarispira ze-ganze gaSenebuli cixe-darbazi dazvari barons memkvidreobad darCeno-da jvarosnuli omis monawilewinaprisagan da keTilmoewyo, gaemSve-nirebina...

mogzaurobis didi survilis miuxe-davad, mariasa da me raRac gvaCerebdaSin: albaT, Cveni saxli, sacxovrebladviwro da mouxerxebeli rom gveCvene-boda, da mainc gverCivna, aq davrCenil-iyaviT, vidre sariskod gadagvedo Tavi_ samogzaurod wavsuliyaviT... kla-rensSi SemTxveviT movxvdiT, port-nuar-de flosis gavliT da baronismamulis monaxulebac imitom gan-vizraxeT, rom eqskursia Zvel cixe-darbazSi aq CamomsvlelTa erTgvariaucilebloba iyo, rituali...

porcelanis finjani maSinve mogve-wona, Tumca mariam raRac zadi maincupovna: Jangisferi laqa fskerze...

_ didad vwuxvar, her, magram laqaar iSleba, _ mogvibodiSa baronma, _rogorc Cans, Tanamedrove mecniere-bas amis saSualeba ar gaaCnia...mindodameTqva, amnairi laqis...

baroni ukmayofilo Semogvyurebdada wamdauwum monokls isworebda,oRond ise uxerxulad, rom cxadi iyo,monokli marto STabeWdilebis mo-saxdenad daekosebina cxviris kexze...

marias finjani ar eTmoboda. baro-ni friad gakvirvebuli darCa, rocavuTxari, gvinda, viyidoT-meTqi...

_ zogi nivTi auqcionze mindodagametana, _ gagvendo Semdeg, _ es por-celanic iSviaTi raritetia, magram xogesmiT, am saxiT aravin iyidis... mgoni,fasze movrigdebiT.

Tavi ceremoniulad dagvikra damedidurad gagvSorda. maRali da gamx-dari, werosaviT fexaweuli miabijeb-da da zurgidan safrTxobelas hgavda.

mariam finjani miixuta. me Tavi da-vuqnie. Semdeg SeTqmulebiviT darba-zidan ukana kariT gavediT da kibisxveuls avyeviT. didxans avdiodiTWasaviT bnel xvrelSi da kibe ar Tavde-boda. mariam mTrTolvare TiTebi Cam-Wida mklavSi. irgvliv Camobnelda. ve-Rarafers vxedavdiT. uceb ganaTda.finjnis laqa jer sustad gamoscemdasxiviviT wvril naTels, mere da mere kimoZlierda da axla win sinaTlis far-To zoli migviZRoda. ver gagvego, Suqisaidan modioda da finjani xelSi Se-vatriale: laqa fskerze gamqraliyoda mis nacvlad xvreliRa Canda, rom-lidanac sinaTle Jolavda...

Page 12: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

12 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiinterviu

simon Ciqovani

24 aprili - 7 maisi 2015

_ kritikosebi xSirad iyenebenaseT gamoTqmas: samyaros poeturixedva. rogor gesmiT am cnebis Sinaar-si? Tqveni azriT, riT gansxvavdebaerTmaneTisagan lirikisa da epikuriSemoqmedebis poeturi xatebi?

_ simarTle rom mogaxsenoT, me iS-viaTad davfiqrebulvar imaze – rasgulisxmobs ̀ samyaros poeturi xedva~.poetisaTvis es iseTive organuliTvisebaa, rogorc yoveli adamiani-saTvis yvela xuTi grZnobis arsebobada poeti ise cotas fiqrobs Tavis ̀ aRm-qmel aparatze~, rogorc nebismieriadamiani Tavis mxedvelobaze, smenaze,ynosvaze. CemTvis poezia gaxlavT in-tensiur STabeWdilebaTa dagroveba,gadatanilisa da nafiqris Sededeba,dagubebuli azrebisa da grZnobebisgangantvirTva. erTxel davwere, rom poe-zia aris STagonebiT sinamdvilisdamorCileba, axali poeturi sinamd-vilis Seqmna. poezia mudam gansacvi-frebeli Sedegia poetisa da garesam-yaros rTuli, daZabuli, dramatuliSexvedrisa, igi is naperwkalia, maTiSejaxebisas rom gakvesavs, imisda mi-uxedavad, harmonia Tu dapirispirebaakavSirebs samyarosTan poets. mxolodgulgrilobas ar ZaluZs gakvesos esnaperwkali, ar gaaCnia unari leqsisCasaxvisa.

Tqveni SekiTxva, cxadia, SeiZlebaufro viwrodac gavigoT. maxsendebasaubari, ocdaaTiani wlebis bolos,Cvens udides poetTan, galaktion tabi-ZesTan. erT diliT quCaSi Semxvda es,Cveulebriv, sityvaZunwi kaci da umalSemakrTo misma moulodnelma, serio-zulma SekiTxvam: ras vTvli me poeziadda rogor aRviqvam garemomcvel sam-yaros? Cems pasuxs aRar dalodebia daTavad daiwyo laparaki mis mier dasmulSekiTxvaze, imdenad moZalebuli hqon-da gamoxatvis survili. miTxra, rombunebasa da sinamdvileSi TviTeul sa-gans aqvs Tavisi musika, JReradoba damas esmis saganTa da movlenaTa es musi-ka, yvelaferi, rasac xedavs daSeigrZnobs. miTxra, rom poetma undaSeigrZnos yofierebis musikis un-atifesi niuansebi, daiWiros yovelisagnisa da movlenis tonaloba da yove-live es Tavisi sulis simebze gad-moitanos ise, rom yovel bgeras erTa-derTi, sagnis Sesaferisi tembri dazusti xma SeurCios. aseTi polifo-niuri poeziis Semqmnelebad war-mogvidgebian bloki da rilke, TumcaSeiZleba sxva, Zalze didi poetebis

jadosnuri sarke

`literaturnaia gazeta~ gasuli saukunis samocian wlebSi xSirad aqveynebda saubrebs literaturisa da xe-lovnebis gamoCenil moRvaweebTan. 1965 wlis 4 noembris nomerSi gazeTis korespondentis k. serebriakovis SekiTx-vebs pasuxobs simon Ciqovani. es saubari gaimarTa simon Ciqovanis gardacvalebamde erTi wliT adre da masSi mkaf-iod aris asaxuli didi qarTveli poetis literaturuli pozicia, misi Sexedulebebi poeziaze, calkeul poetebze,lirikisa da eposis Taviseburebebze. saubars uZRvis rubrika: `mwerlis SemoqmedebiTiT laboratoria~.

miuxedavad umkacresi sabWoTa reJimisa, simon Ciqovans yovelTvis yofnida moqalaqeobrivi gambedaoba, Tavisiazri ama Tu im sakvanZo problemaze, mwerlobasTan dakavSirebul mtkivneul sakiTxebze SeuniRbavad, piruTvneladgamoeTqva. avadsaxsenebel 1937 wels, rodesac boris pasternaks Tavs esxmodnen da cils swamebdnen sxvadasxvajuris provokatorebi, man xma aimaRla megobari rusi poetis, genialuri Semoqmedis dasacavad da moskovSi sapro-testo werili gaagzavna. es maSin Zalze saxifaTo iyo. farTo erudiciisa da mravalmxrivi interesebis gamo, borispasternaki simon Ciqovans mTel sabWoeTSi yvelaze daxvewili gemovnebis mwerlad Tvlida da xSirad rCevasac ekiTx-eboda.

stalinis gardacvalebis Semdeg literaturaSi zogi ram sasikeTod Seicvala, erTgvari `daTbobis~ periodicdadga, magram cenzura mainc Tavisas akeTebda. breJnevis mmarTvelobis dros iTqva, rom partiam warsulis Sec-domebi Tavad aRiara da sisxliani represiebis xseneba akrZales.

samocdaaTian wlebSi, roca `poetis biblioTekis~ seriiT rusulad unda gamosuliyo simon Ciqovanis leqsebisrCeuli (wignis Sedgenaze vmuSaobdi gansvenebul nika CiqovanTan erTad, winasityvaobis avtoria gia margvelaS-vili, redaqtori – guram asaTiani), komentarebis darTva me damevala; ramdenime Tve movandome am metad rTulsaqmes, didZali masala damigrovda. vnanob, rom dedani, teqsti as gverdamde, ar SemomrCa. Cemi komentarebi metis-metad Seamcires leningradSi, sastatio dakvirvebebiao, Tan momweres, rom simon Ciqovanis ori leqsi – erTi paoloiaSvilisadmi miZRvnili, xolo meore, ocdaCvidmet welze dawerili, cenzuram gaaCera da amoiRo, maTi dabeWdvamizanSeuwonlad CaTvala.

winamdebare saubarSi gansakuTrebiT sainteresoa is adgili, sadac naTqvamia Tu rogor gadauSala erT-erTiSexvedrisas simon Ciqovans guli galaktion tabiZem da Tavisi sakraluri azrebi gaando poeziis raobaze, saganTaidumal musikaze. saerTod, simon Ciqovans, brwyinvale eseisturi werilebisa da saukeTeso gamokvlevebis avtors,safuZvlianad hqonda Seswavlili galaktion tabiZis ganumeorebeli poeziis arsi, Tamamad, moiarebis gareSe aRni-Snavda mis adreul SemoqmedebaSi simbolizmis mZlavr nakadze, ris gamoc zogierTebma mTavrobaSi daasmines dausiamovneba Seaxvedres, axsna-ganmartebiTi baraTis dawera mouxda.

amave saubridan cxadad Cans, ra zedmiwevniT icnobda simon Ciqovani msoflio poezias, rogor gadamwyvet mniS-vnelobas aniWebda igi poetis mSobliur xalxTan, erovnul fesvebTan mWidro kavSirs, razedac dRevandeli, yov-liswamlekavi globalizaciis epoqaSi sagangebo dakvirveba, sifrTxile gvmarTebs.

vfiqrob, naxevari saukunis winandel, rusul gazeTSi gamoqveynebul simon Ciqovanis intervius sadReisodac ardaukargavs cxovelmyofeloba da amitom misi qarTuli teqstis dabeWdva saWirod vcani. ara mgonia, gadametebuliiqnes Tu vityvi – Cvens winaa brZenkacis dinji, awonil-dawonili naazrevi, romelic pirvelad qveyndeba mis mSobli-ur enaze.

mTargmneli

dasaxeleba, romelTac, rogorc wesi,erTi, magram ukiduresad daZabuliintonacia aqvT.

me maSin Zlier gamaxara ndobiT aR-savse gulaxdilobam didi poetisa,vinc iSviaTad gamoTqvamda Tavis azrsleqsze sityvierad, uleqsod. momewo-na msjelobaTa gansazRvruloba, aserom exmianeboda mis poeturgamocdilebas. sruliad ueWveli iyo,galaktion tabiZiseuli poeturi xed-va samyarosi misive musikaluri aRqmis-agan moedineboda da poetur xatsacmusika badebda. es, ra Tqma unda, ar ni-Snavs imas, rom samyaros yvela poetimusikalurad aRiqvams. sxvebi, ramdena-dac vici, sagnebsa da movlenebSiWvreten maT plastikur da ferwerulmxares, samyaros `xelSesaxebad da xi-lulad~ aRiqvamen da nivTebi umxelenmaT TavianT xazebsa da ferebs, iersada bzinvas, Suq-Crdilebs. amgvari aR-qmiT warmoSobili poeziac, iseTivebunebrivi da kanonzomieria.

gana ar arian poetebi, romelTacerTdroulad aTvisebuli aqvT cx-ovrebis musikaluri da ferwerul-plastikuri palitra? aseTi univer-saloba met siRrmes aniWebs poeturqmnilebebs. xazs roca usvamda, cxovre-bis aRqmis miseul ZiriTad principsgamohyofda, igive galaktion tabiZesrulebiTac ar amtkicebda, rom mis-Tvis ucxo iyo sagnebisa da movlenebissxva mxareebi. me piradad, gulaxdiladrom vTqva, arasodes micdia, cxovreb-is poeziiT damorCilebis Cemeuli xa-zebi mwyobr sistemad Camomeyalibebi-na. vcdilobdi, Cems poetur alRosmivndobodi. dominanta yovelTvis Sei-Zleboda warmoqmniliyo da warmoiqm-neboda obieqturad, gareSe Segnebulimowadinebisa. mTavari iyo aRqmisa daxedvis musika ki ara, aramed maTi dra-matizmi anu garemomcveli samyarosgancdis intensivoba.

aq minda SevCerde metaforaze,romelic CemTvis ubralo poeturiaqsesuari da miTumetes, dekoratiulisasamkaule xerxi, ornamenti ki ara,aramed Taviseburi teleskopi an mik-roskopia, romliTac gaixsneba samya-ro, ufro sworad, samyaros saidum-loebani, risi danaxvac SeuiaraRebulTvals ar SeuZlia. amitomac iqcevapoezia samyaros aRmoCenisa da Secno-bis, mis sivrceTa da siRrmeTa aTviseb-

is iaraRad. amasTanave metaforulobapoetis sulieri wyobis gamoxatvismZlavri saSualebaa, lirikis erT-erTi yvelaze organuli Tviseba.metafora – es aris sagnebsa da movle-nebs Soris arsebuli rTuli kavSirisamxsneli da damamtkicebeli speci-fikuri poeturi xerxi, iaraRia saxee-biT asociaciuri azrovnebisa da igi argaxlavT TviTmizani, radgan mudamazris msaxuria, romelic iTvisebs sam-yaros, warmarTavs droTa, movlenaTa,saganTa kavSirs. metafora iseve,rogorc lirika mTlianad, gogolissityvebi rom moviSvelioT, aris gamov-lenili ̀ umaRlesi sifxizle gonebisa~.

_ da mainc, riT gansxvavdeba erT-maneTisgan poeturi xati lirikasa daepikur SemoqmedebaSi?

_ es gamijvna, vfiqrob, Zalze piro-biTia, igi, Cemis azriT, ufro Wirde-baT literaturaTmcodneebsa da lit-eraturis Teoretikosebs, vidre poet-ebsa da mkiTxvelebs. rasakvirvelia, Tuam pirobiTobas miviRebT, SegviZliavTqvaT, rom lirikaSi sinamdvilisad-mi avtoris uSualo damokidebulebadominirebs, xolo poetur eposSi sam-yaros obieqturi suraTebi da xatebiWarbobs, Tumca orive SemTxvevaSidauSvebelia, obieqtebi erTmaneTsdavaSoroT da aq unda vilaparakoTaqcentze. kamaTi `TviTgamoxatvaze~imitomac warmoiSva, rom erTmaneTsdaupirispires ori SesaZlebeli dakanonzomieri aqcenti. magram poeti,Tu igi, ra Tqma unda, qveynierebas ar

emijneba, cxovrobs misi wesebiTa damisgan iRebs STagonebas, asaxavs aRqmulsamyaros da amiT gamoxatavs Tavisdamokidebulebas misadmi. SemTxveviTar warmoqmnila cneba lirikuli epo-sisa im nawarmoebTa zustad dasaxasi-aTeblad, romlebSic Tanabradaasaubari drosa da sakuTar Tavze.

_ am problemasTan axloa Tema si-uJetian da usiuJeto, lirikul da am-bis momTxrob poemebze, axlaxan romganixileboda ̀ literaturnaia gaze-taSi~. rogoria Tqveni azri amis Sesax-eb?

_ amaze kamaTi kanonzomieria, Tuigi poets mravalmxriv gamocdilebasSesZens. poezia araviTar SemTxvevaSi arwarmoadgens ama Tu im Janris anda Jan-rTa mravalferovnebis monopoliza-cias. yvela SemTxvevaSi, roca saubar-ia poemaze – siuJetiani iqneba Tu Txro-biTi, igi ar unda iyos gariTmuli pro-za. is, risi gadmocemac prozas Seu-Zlia, poeziiT ar unda iqnes gamoxatu-li, vinaidan Txrobis principebi poe-ziasa da prozaSi sruliad gansxvave-bulia. xom arsebobs erTgvari metafo-ruli siuJetebi, romlebic am ko-mpoziciiT amagrebs metaforismoZraobasa da ganviTarebas, Sesa-Zlebels xdis, rogorc amboben, mis`realizacias~. aseTi siuJetebi aqvsmaiakovskis `Sarvlian Rrubels~, `ad-amians~, `amis Sesaxeb~, agreTve, belaaxmadulinasa da andrei voznesenskisuaxles poemebs. amiT isini exmianebianmaiakovskisa da pasternaks, cvetaevas,antokolskisa da kirsanovs. piradadCemTvis lirikuli eposi ufro maxlo-belia, vidre ambis mTxrobeli poezia,Tumca siamovnebiT minda vaRiaro, romsabWoTa poeziam am mxrivac miaRwiaiseT mwvervalebs, rogoricaa selvin-skis ̀ ulialaevSCina~, bagrickis ̀ fiqriaTanaseze~, tvardovskis `vasili tio-rkini~. magram isic unda iTqvas –`gareubnis adamiani~ anda `SoreTs iqi-Ta SoreTi~, imave bagrickisa da tvard-ovskisa, aSkarad metyvelebs erTi daimave poetis SemoqmedebaSi gamosaxvisxerxebis mravalferovnebaze. WeSmar-itad, poeti qmnis im mxatvruli kanon-ebis mixedviT, Tavis Tavs rom miusada-ga da, ase davamatebdi, TviTon aRmoaCi-na.

_ Tqvens leqsebSi didi adgiliuWiravs bunebasTan dakavSirebulxatebs. rogor migaCniaT, arsebobswminda peizaJuri lirika Tu poeteb-isaTvis buneba mxolod saSualebaa,misi Sinagani buneba rom gaxsnas dakidev erTi: SeiZleba Tu ara, lirika-Si arsebobdes peizaJi-aRwera?

_ poeti yvelaze xSirad TviTbunebis xatebs eyrdnoba, raTa gad-mosces Tavisi ganwyobileba, Tavisidamokidebuleba samyarosadmi, TavisimsoflWvreta. Tu buneba STagonebasaZlevs poets, maSin igi srulfasovnadganagrZobs arsebobas leqsebSi. frangparnaselebs surdaT SeeqmnaT wmindapeizaJuri lirika, sadac gabatonebu-li unda yofiliyo aRweriloba. aseTilirika me meucxoeba, Tumca TviT par-naselebi xSirad maRldebodnen Tavi-anT wesebsa da sqemebze. CemTvis tiut-Ceviseuli xedva bunebisa da misi dra-matizmi umaRlesi xarisxis poeziaa.bunebam unda gaxsnas Sinagani liriku-li Tema poetisa. bunebis aseTi aRqmaarnaxuli eqspresiiTa da dramatizmiTgamovlinda vaJa-fSavelas poeziaSi,xolo uaxlesi poetebidan – paster-nakis, tixonovisa da zabolockis Semo-qmedebaSi. yvela maTganma Seqmna ̀ buneb-is portreti~, rac, amasTanave, maTive`avtoportreticaa~. buneba _ jados-nuri sarkea, romelic ireklavs sulsda xasiaTs yvela maTganisa, visac masSiCaxedva ZaluZs.

_ aqvs Tu ara lirikas aRweris un-ari da, ramdenadme, siuJeturoba? ar-sebobs mosazreba, rom lirika usiu-Jetoa, igi warmoadgens wminda mono-logs, Sinagani samyaros wamierimdgomareobis fiqsacias. marTaliaTu ara es? rogor SevafasoT miniatu-ruli ̀ romanebi~, lirikis Sedevrebad

Page 13: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

13literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi poezia24 aprili - 7 maisi 2015

rom iTvleba, magaliTad, puSkinis ̀ memaxsovs wami momjadoebi~ (Tavisi mx-atvruli wyobiT sruliad arametafo-ruli)? Cvens win, arsebiTad, xom mTe-li istoriaa ori adamianis urTier-Tobisa da, amis miuxedavad, igi lir-ikul Sedevrad iTvleba. amgvar lir-ikul Sedevrebs SegviZlia mi-vakuTvnoT Seqspiris mravali soneti,romlebSic, agreTve, SeiniSneba siu-Jeti, grZnobaTa istoria.

_ Cemis azriT, lirikis dayofa si-uJetianad da wminda monologad arSeiZleba. igi gvevlineba xolme wmindamonologad da zogjer masSi aris aRw-eriloba. aviRoT, magaliTad, puSkinis`me Tqven miyvardiT...~ – es xom wmindamonologia, wminda lirikuli aRsare-ba, aq marTlac araa metaforuloba.axla gavixsenoT meore leqsi – `19 oq-tomberi~ (`tyes eZarcveba mewamuligansaburveli~), romelSic aris mego-brebisadmi mimarTva, bunebis aRweri-loba da mogonebac. magram erTica dameorec iseTi sulieri wvdomiTaa daw-erili, rom miuxedavad alag-alagCarTuli `aRwerilobisa~, isini wmindalirikuli qmnilebebia. mere kidev – Tupirveli leqsi axdens STabeWdilebas(mxolod STabeWdilebas) uecrad da-badebulisa, meore, `19 oqtomberi~,aSkarad mwifdeboda poetis sulSi, igixangrZlivad dagrovil STabeWdileba-Ta nayofia.

erTxel, TbilisSi yofnisas, maiak-ovskim miTxra, rom `araCveulebrivTavgadasavals~ Svid Tves werda. me gav-ocdi. _ ara, es ar niSnavs, rom Svidi

Tvis ganmavlobaSi vwerdi, – miTxravladimer vladimeris Zem, – Svidi TvegonebaSi davatarebdi am leqss.

_ Tqvens leqsebSi didi adgili eT-moba gzis xats. ras fiqrobT ̀ sagzao~leqsebis kanonzomierebaze da Tqve-ni azriT, rodis aRwevs poeti Semo-qmedebiT warmatebas am sferoSi?

ase mgonia, rom egreTwodebuligzis leqsebi maSin iqneba Rirebuli,roca poeti sulierad mzad aris samog-zaurod. aseTi momzadebis gareSe li-rikuli gmiris mogzauroba sivrceSiubralo gadaadgileba iqneba da poet-is gonebisa da mexsierebis gamamdi-drebeli axali STabeWdilebebi organ-ulad ver Seva leqsis qsovilSi. tyui-lad rodi werda puSkini, romSTagonebis saZebnelad gamiznuli mog-zauroba ̀ sasacilo da briyvuli axire-baa~.

CemTvis, rogorc poetisaTvis, mog-zaurobebTan dakavSirebuli ciklebi,fsiqologiurad da SemoqmedebiTadac,amJamad ucxoa, TumcaRa, Tavis droze,am Janris mimarT xarki gaviRe.

_ ra aris qarTuli poeturi xato-vanebis Tavisebureba da ra mniSvne-loba eniWeba mas?

_ qarTuli poeziis xatovanebiswyoba mWidrod ukavSirdeba qarTulienis xatovani bunebis ganviTarebas,qarTveli xalxis metyvelebas, mis idi-omatur simdidresa da metaforulo-bas. ena xom imTaviTve iaraRi iyo aramxolod adamianTa utilitaruliurTierTobisa, igi aseve iaraRia si-namdvilis esTetikurad aTvisebisa, ena

gaxlavT xalxis sulieri kulturismaterializacia, misi umaRlesi qm-nileba. 1946 wels boris pasternaki,rogorc mTargmneli, axlos rom gaec-no klasikur da Tanamedrove qarTulpoezias da Seimecna Cveni poeziis sai-dumloebani, werda: `qarTul xe-lovnebaSi mis axal poezias pirveliadgili uWiravs. Tavisi cecxlovanebi-Ta da elvarebiT igi nawilobriv enissaunjiTaa davalebuli. qarTulixalxuri metyveleba dRemde siZvele-Ta gadmonaSTebiTaa aWrelebuli damiviwyebul TqmulebaTa nakvalevi amC-nevia. sityvierebis movlenebi, magali-Tad, romelime gamonaTqvamis silamazeanda romelime andazis daxvewilobaufro cxovelmyofelia, vidre eklesi-uri melodiis bizantizmebi. igi ufroSeesabameba qarTuli xasiaTis STambeW-daobas da sicincxales, mis midrekile-bas fantaziisa da mWevrmetyvelebi-sken, gatacebis unars~.

rogorc vxedavT, aq xazgasmuliakavSiri xalxis istoriul cxovrebasada xalxur metyvelebas Soris. xalxisistoriuli bedi da misi fsiqikuri wy-oba mkvidrdeba enaSi, magram gaqvave-buli ki ar rCeba, dinamiurad viTarde-ba masTan erTad. amis gamo naciona-luri forma misi saZirkvlidan, enidanmoyolebuli, rasac Tqven poeziisxatovani wyoba uwodeT, mudmivmoZraobaSi, ganuwyvetel dinamikaSi,ganviTarebisa da gamdidrebis proces-Sia. es procesi samandaudebelia,rogorc usazRvroa Tavad istoria.

arafriT SeiZleba, xalxis istori-

uli cxovrebisa da kulturuli ganvi-Tarebis urTierTobis procesidan gam-ovacalkevoT eniT, metyvelebiT,poeziiT, am poeziis saxeobrivi wyobiTdafiqsirebuli sxva faqtorebi, magal-iTad, geografiuli. maxsendeba, erTx-el, roca nikoloz tixonovi qarTulpoeziaze saubrobda, samarTlianadaRniSna, rom enaze, metyvelebis aR-nagobasa da qsovilze garkveulwiladzemoqmedebs xalxis sacxovrisisgeografiuli pirobebi. maxsovs, manerTmaneTs Seadara rusuli `â î äà~ daqarTuli `wyali~; pirvelSi xedavdarusuli velis mdinareTa mdoredinebas, xolo meoreSi – qarTuli mTisnakadebis Tavawyvetili CqrialisgamoZaxils.

amrigad, Tavis mier Seqmnili enismeSveobiT, xalxi poetis Tanaavtorixdeba. gavixsenoT puSkinis franguli,tiutCevis germanuli anda wereTlisrusuli leqsebi – SeiZleba isini, rag-ind srulyofilebic ar unda iyvnen,SevadaroT im leqsebs, romelTac isi-ni mSobliur enaze Txzavdnen? enis Sem-qmnel Tanaavtors – xalxs rocadacildnen, es poetebi miwas mowyvetilanTeoss daemsgavsnen. xalxisa da poe-tis Tanaavtorobaze maiakovskim mar-Tebulad Tqva eseninis sikvdilis gamodaweril saxelganTqmul leqsSi:`xalxs, enis Semoqmeds, xmawkriala,loTi-SfoTi Segirdi moukvda~.

poeti mudam Tavisi xalxis Segird-ia.

Targmna emzar kvitaiSvilma

bolo saCuqari

waiRe Cemgan _CrdiloeTis Cumi qarebi,rogorc nakurTxi avgaroziSavi giSeris.aq ruxi caamonatrebis mZime locvebiT.waiRe Cemgan CrdiloeTis civi qarebi.

farSevangebiT moxatulicisartyelebi,dafleTili da awyobiligulSi maraod,SemoWdobili marwuxiviTwelze sartyeli _Sens mklavebisgan SerCeniliamaoeba.

menaxire

me menaxire var.saqonlis jogs miverekebi. mivuyvebi da vusmen, rogor zmuian da bRavian. vusmen da vdumvar.zogjer mgonia,ai, axla, am wuTas,ai, am pirutyvma, Cemi dumilis gaigo, ai, axla, es Tvalebi, adamianis gaxdeba,Semomxedavs da zust sityvas metyvis, magram yovelTvis vcdebi.Cemi naxiridan veravin gaxda adamiani.maT mxolod vWirdebodi me _yvelam ukve icoda sisxlis gemo.yvela ZaliT meqaCeboda Tavisken.

mgzavri

amomiSene siCumisgan barikadebida ise mijriT damiSine mkerdSi sicive,nabijic ki ver gadavadgi gadarCenisken.

gamoidarebs male.albaT gamoidarebs...Sens saxels vmalav samxiliviT daRlil TiTebSi,monatrebisgan sul uazrod saubars... sicils...viwyeb da mizezs vigoneb, rom ar gagixseno.amovefaroT RmerTsda rjulsda wesebsda adaTs,yvela is vneba davabraloT sicxian zafxuls.sanam vernaTqvam SenTvis sityvebs leqsebSi gibnevda sadRac Cemi wili miwa wvimebiT lbeba _wadi,

nana qelexiZe

gauyev barikadebs saswauliviT,cis piramde rom amiSene dumilisagan,nawyeni mzera erTxelac ar Semoibruneda ise zustad gamiara gulSi tkivilma,-daviwyebisken nabijic ki ver movaswari.

ise gamiSvi,arc SeginiSnavs, _Seni fanjrebis gaswvriv, maRla,Tovlisfer jvarze,rogor gamakra Cumma javrmada Sens TvalebSi,yovelTvis,roca makvirdebi daRamebisas,mzian amindebs velodebi daRlil mgzavriviT.

agvistos sizmrebidan

Seni erayis miwa var datanze gvelebi mexvevian,Seni sizmrebi mexvevianda Seni cxeli xvaSiadi.Seni sikvdili CemSi iyo,xorcs miWamda da xarxarebda,Seni sicocxlec CemSi iyoda gamixada kabasaviT.Cemi sxeuli _ Seni qviSa,Cemi muceli _ Seni cecxli.Seni sizmrebi _ Cems TvalebSi,daviZine da _ aRar iyav...da Cems mucelSi daiwvebida Cem sxeulSi dagmarxaven,Cveni sizmrebi saerToada erTad wavalT sanaxavad.

„amareto“

wvimiT amovrecxe Seni saxe. laqa. gulispirze.gareT qarebia,WiqaSi ki tkbili „amareto“.dadga amazrzenad kuTxeebSi mdgmuri _ uSenoba.gaicina.mere rkinis jaWviT kari gadaraza.sanam gaTeneba samjer daiyivlebs _ damiZaxe.dros nuRar daucdi.uCvenodac wava.miwisferimTebi (Sens fanjrebSi) mohgavs

miuwvdomel simaRleebs,miRma oTaxebis, ukmarisobis da... siviwrovemkerdTan (gamaxsenda) Cemi lurji kabis. amovardnagulis. aRmarTebi cixis da safreni bilikebicisken... Seni mxrebi... (albaT sizmrad iTvlis svelTvalebSi,Cemi quslis kakuns Seni sadarbazos kibeebzeZaRli...) meaTased sanam Zels gamakrav _

dagiviwyeb.dilam jebirebi CamoiSala da gadaimtvrasul sxva RameebSi,sadac suraTiviT SerCeniliCemi lurji kaba da WiqaSi cxeli `amareto~,wvimam Camorecxa.aRar aris.

* * *ise gaveleba icis sikvdilma,gaorguleba...gadauyare tkivilebi sakenkiviT,miugde sakuTari xorci,Seni sisxliT savse jami daudgi rZesaviT.Tu gind Zvlebi amoitexeda ityue Soridan _modi, sikvdilo, modi, modi,sul ar mogSivdi?!.erTs ar mogxedavs,ise icis zogjer manac gatyiureba,beber ZaRliviT sakuTar Tavs daedevnebada Sen TiTqos arc ki arsebob _gadagiviwyebs.

netai erTi,misi gasavlelia misi sikvdili _gaifiqreb.TiTi visac gaeWra, imas ewvodes,Sen mxolod binti miurbenine-misi Sesaxvevia misi TiTi,Sen aTive gilagia saRad jibeSida SegiZlia mxolod uyuro.arc sikvdili gagrZeldeba dausruleblad-daakvirdebi.mixval.nikaps mitkliT auxvev.sxva araferi.

Page 14: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

14 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTinarkveviqarTuli futuristuli jgufis

istoria dRes, sabWouri totalita-rizmis fonze, aramcTu anaqronizmad,absurdis Teatris erT-erT aqtad gve-saxeba. marTalia, saqarTvelos aneqsi-is pirvel wlebSi, akaki baqraZis mar-Tebuli SefasebiT, komunistebma Tavimoikatunes da 1921 wlis 26 maiss jerkidev sisxlSeumSral dedaqalaqSisaqarTvelos damoukideblobis dRe`izeimes~, xelovanebic `daasaCuqres~daviT sarajiSvilis gardacvalebisSemdgom xoStarias kuTvnili e.w. `xe-lovnebis sasaxliT~ da erTxans arccisferyanwelebisa Tu akademiuri mw-erlobis asociaciis aSkarad `uideo~Jurnalebis gamocema aukrZalavT, _1922-24 wlebSi futuristuli jgufisCamoyalibeba mainc sruliad mou-lodneli ram iyo. amas ganapirobebdamodernistuli Tu avangardistuliqarTuli mwerlobis mZlavri inercia,meores mxriT, ruseTSi jer kidev gav-leniani futurizmis qarizma.rogorc Cans, bolSevikebs jerjero-biT arc anaRvlebdaT qarTvel mwer-alTa formalisturi Ziebani Tu bo-hemuri gamoxdomebi, _ wvrilmani`celqobani~, radgan Zalauflebisuzurpacias didi Zalisxmeva es-aWiroeboda. amasTanave cnobili iyorusi futuristebis erTi nawilisaramcTu loialuri, aramed panegir-ikuli damokidebuleba revoluci-isadmi: memarcxeneoba poeziaSi maTgaaigives socialistur revolucia-sTan, Tumca maleve, xiblgafantule-bi, ganeridnen politikur parale-lebs, SemdegSi ki proletaruli mw-erlobis gaavebuli Semotevebi iwv-nies.

axalgazrda qarTvelma futur-istebma myisierad auRes alRo xe-lisuflebis ideologiur politikasda damcav firniSad gamoiyenesdevizi _ `CvenTvis yvelaze didi si-tyva aris oqtomberi~.

cisferyanwelebisagan gansxvave-biT, maT iolad ver moikides fexisaliteraturo sivrceSi; orma welmaganvlo manifestis gamoqveynebidan,sanam pirvel da, albaT, yvelaze mniS-vnelovan Jurnals `H2SO4~-s ga-moscemdnen.

samarTlianad aris SeniSnuli, rom1922 wlis 6 maiss gazeT `poeziis dRe-Si~ gamoqveynebuli manifesti`saqarTvelo _ feniqsi~ _ iyo aSka-ra mibaZva Tu gadamRereba italielida rusi futuristebis manifestebi-sa: `qarTuli poeziis damaxasiaTebe-li Tviseba iqneba gaqaneba, siTamame daamboxeba. ar vCerdebiT muzeumebisa daZeglebis winaSe da vqmniT saqarTve-los momavals, romelsac ar axasi-aTebs sivrce da dro. uarvyofT, racCvens ukan aris da amieridan saqarTve-lo Cvengan iwyeba. Cven SeviyvareT man-qanis kvamlSi gaJanguli brbo, aRta-cebiT taSs rom ukravs revolucias.uarvyofT warsuls, radgan is arissamlocvelo bebrebis da momakvdave-bis, vaRiarebT qarTvel xalxs msof-lios messiad da vaarsebT futur-izms~...

`saqarTvelo _ feniqsi~ _ saxel-wodeba mianiSnebda ferflad qceuliqarTuli mwerlobis mkvdreTiTaRdgomas `feniqselebis~ mier; xolosaqarTvelos msoflio messiadgamocxadeba, rogorc soso sigua Seni-Snavs, italiuri futurizmis analo-gia gaxldaT. asec aris, Tumca, qarTv-el futuristTa manifestSi, gardaitaliel da rus poetTa zegavlenisa,uTuod paolo iaSvilis `pirvelTq-mis~ zegavlenac SeiniSneboda, igiveiTqmis cisferyanwelTa mier mraval-gzis deklarirebul `qarTul messi-anizmzec~.

manifestis xelismomwerni (nikolTavdgiriZe _ nikoloz CaCava, akakibeliaSvili, daviT gaCeCilaZe, besari-on JRenti, simon Ciqovani, grigoloragveliZe, pol nozaZe, aleqsandregabeskiria, mzia erisTavi) sazoga-doebisaTvis naklebad cnobilniiyvnen. es arc aris gasakviri: 19-20wlis akaki beliaSvilis, besarion

JRentis, simon Ciqovanis, nikoloz Ca-Cavas pirveli publikaciebi 1924 welsmiekuTvneba; 1922-23 wlebSi gamarTu-li maTi orad-ori saRamoc ramde-nadme mniSvnelovan literaturulmovlenad ar CaiTvleba (1922 wlis 23aprili, konservatoriis darbazi, 1923wlis 2 Tebervali _ xelovnebaTasasaxle).

cisferyanwelebma gza gaukafessxva avangardistul dajgufebebs. iski ara da, 20-iani wlebis yvela jguf-ma (`proletarulma mwerlobamac~ ki!)ganicada met-naklebi zegavlena `cis-feri ordenisa~. am dajgufebaTaganliteraturuli `skolis~ saxe yve-laze ukeT `qarTulma futurizmma~warmoaCina. swored man, sarbielze ga-mosvlisTanave, sastikad Seutia war-sulis mwerlobas da, rogorc mos-alodneli iyo, arc cisferyanwelTajgufi daindo.

`qarTuli simbolizmi~ pirobiTterminad migvaCnia, radgan Teoriul-mxatvruli naazreviT Tanmimdevruliliteraturuli mimdinareobis sta-tuss ar imsaxurebda. igive, ufro metisabuTianobiT, iTqmis Cvens futur-izmze: is italiuri da rusuli fu-turizmis, agreTve, garkveulwilad,_ dadaizmis, konstruqtivizmis Turusuli `lefis~ (`xelovnebis me-

rekeli, pavle (pol, pavlo) nozaZe,Jango RoRoberiZe, akaki beliaSvili,biZina abulaZe, simon Ciqovani, ni-koloz Sengelaia, Salva alxaziSvili.almanaxis mimarTulebas gansazRvrav-da ori saprogramo werili: simonCiqovanis `proeqti axali kreiseris(fokusi mobrunebuli Semoqmedebis)~da pavlo nozaZis `traqtati dawer-ili poeziisaTvis~.

memkvidreobis mimarT; am Tval-sazrisiT, maT didad `gadaaWarbes~kidec winamorbedebs.

maTi cda, SeeqmnaT axali drois Se-sabamisi literaturuli skola,romelic gaiTvaliswinebda italiurida rusuli futurizmis, `lefis~,agreTve konstruqtivizmis gamocdi-lebas da Zireulad gardaqmnidaqarTul leqss, _ rasakvirvelia, ganu-xorcielebeli aRmoCnda; garemoebacxom sruliad ararelevanturi iyo.

sacnauria, rom yofili futur-istebi naklebad ixsenebdnen Tavis`futuristul~ warsuls; miT umetesiseTi tkbili sevdiT da sinanuliT,rogorc cisferyanwelebi 1916-24wlebs! Cans, am periods `saymawvilosenad~ miiCnevdnen da, SesaZloa, mainc-damainc ar cdebodnen.

magram samwuxaroa, rom meoce sa-ukunis qarTuli literaturis is-torikosebi, mciredi gamonaklisisgarda, ar dainteresebulan `futur-ist-lefelebis~ Semoqmedebis kvlev-iT.

qarTvelma futuristebma `nafta-linian istorias~, muzas, poeziistradiciul Tematikas ki Seuties, ma-gram erTaderTi Rirebuli ramswored warsulze dayrdnobiT, _mxatvruli zepirsityvierebis uZve-lesi monapovris gaTvaliswinebiT Se-qmnes. Tuki maTi `guril burul ululu~ (nikoloz CaCava), yvelazeuwinaresad, `pirvelyofili~ rusulifuturizmis `Ä û ð, áóë , ù û ë~-smogvagonebs, xolo beno gordezianisleqsi `dada~ dadaizmis arcTu war-matebuli mibaZvaa, simon Ciqovanislozungi _ `xalxuri Tqma aris sawyi-si Cveni sityvebis~ da misive e. w.`orkestruli leqsalobiT~ Seqmnilileqsebi dResac sainteresoa da siax-ledac aRiqmeba. jgufis formalis-turi varjiSi da `TamaSic~ ki xSiradyuradsaRebi iyo. dasanania isic, romzogi Cveneburi `postavangardisti~Tu `reaqtiuli~ poeti arc ki icnobs`futurist-lefelebis~ monapovarsformis sferoSi da dRes xelaxla ig-onebs velosipedis borbals.

simon Ciqovanis literaturul as-parezze gamosvla `H2SO4~-is gamosv-las daukavSirda. 1924 wliT aris da-TariRebuli misi pirveli leqsebic,Tumca ufro mniSvnelovania futur-istTa pirvel almanaxSi gamoqveyneb-uli simon Ciqovanis Teoriuli wer-ili `proeqti axali kreiseris (foku-si mobrunebuli Semoqmedebis)~. faq-tobrivad, mas manifestis funqciaunda hqonoda, magram avtori Ziri-Tadad futurizm-dadaizm-konstruq-tivizmis mimoxilvasa da marinetis ap-ologias dasjerda: `kolumbi maincmarineti aris~... `H2SO4~-Si Jango Ro-RoberiZisa da beno gordezianis dada-isturi leqsebis (`Jango dada da fab-rikantebis koalicia~, `pirdapir Se-brunebulad~, ̀ dada~) garda, nikolozCaCavas sityvaTqmnadoba iqcevs yura-dRebas: poeti _ `roSari~, cirki _`xedeira~, imdroisaTvis iSviaTi sity-va _ Íåá îñêð¸á _ `camdiari~ (romel-ic aramcTu ar Camouvardeba, JRera-dobiT sjabnis kidevac `caTambjens~).

ramdenime nimuSi saxalisod:

leqsebs vwer wamwamebiTcxovrebas vynosav jibidanmainc mikvirs robaqiZe

fostalionisad aris...(Jango RoRoberiZe, `dada~)

...me minda eifelis koSkzefrialebdes wiTeli droSasul erTia filipo supover gadaaxteba Tavis Tavs.(Salva alxaziSvili _ `amerikanuli dueli~)

amgvari leqsebi bevria qarTvelfuturistTa JurnalebSi, magramyuradRebas ufro sxvagvari leqsebiipyrobs; magaliTad, nikoloz CaCavas`haerodromze~:

lali avaliani

qarTuli futurizmi

marcxene frontis~) erTgvar qarTulnazavs warmoadgenda.

`futurist-lefelebis~ yvelazesaintereso da mniSvnelovani almanaxi`H2SO4~, romelic gogirdmJavis for-muliT iyo saxeldebuli, ara-orazrovnad mianiSnebda maT `rev-oluciur~ mcdelobaze _ gogird-mJavasaviT mZafrad amoeSanTaTklasikuri mwerloba. maTi sajaro ga-mosvlebi didad Camouvardeboda cis-feryanwelTa saRamoebs, romelTaciSviaTi mWevrmetyvelisa da im-provizatoris niWiT dajildoebulipaolo iaSvili warmarTavda. Tanac, amdroisaTvis `cisfer ordens~ ukve ga-dasinjuli hqonda adrindeli wrega-dasuli gancxadebebi warsulis uary-ofis Taobaze, sazogadoebis simpaTi-ac hqonda mopovebuli.

dRevandeli samzeridan `H2SO4~mainc didad Rirssacnob movlenadCaiTvleba. rogorc Tavfurceligvauwyebs, krebuli `damontaJebuli~iyo mxatvar irakli gamrekelis(SemdgomSi _ cnobili Teatralurimxatvari) mier. es marTlac origi-nalurad da gemovnebiT gaformebulialmanaxi cifrebis, sxvadasxva Srift-iT awyobili asoebisa da sityvebis,kubisturi naxatebis montaJi gaxl-daT, sainteresoa qarTveli kubisteb-is irakli gamrekelisa da beno gor-dezianis naxatebic. almanaxis Sedge-naSi, romlis Sinaarsi aSkarad Camor-Ceboda mis garegnul gaformebas,monawileobdnen niogol (nikoloz)CaCava, beno gordeziani, irakli gam-

qarTvelma futuristebma katego-riulad uaryves warsulis klasikurimwerloba da zed miayoles `cisferiordenic~. `saqarTveloSi budobdnenfexebdamZvrali buzebi, romlebicTavs exlac iqeben orSaurian leqse-biT da cdilobdnen SeeqmnaT axalipoezia da Zmobis axali danaxva. yve-laze kargi, rac maT qarTulma sity-vam moumzada, es aris kalmosnoba. yan-welebma Seqmnes ganmeoreba yovladgacveTilis~ (pavlo nozaZe).

1924-25 wlebiT aris daTariRebuliqarTvel futuristTa Jurnalis`literatura da sxva~ _ erTaderTinomeri, mas nikoloz CaCava redaq-torobda. Jurnalis ̀ montaJi~ amJamadkirile zdaneviCs ekuTvnoda, warmod-genili iyo irakli gociriZis kubis-turi naxatebi. garda mxatvruliproduqciisa, aqac ori Teoriuli xa-siaTis werili daibeWda: simon Ciqo-vanis `axali xelovnebis faqtebi~ dabeso JRentis `TviT poetikaze~.

qarTvel futuristTa yvelaze Ri-rssacnobi mxatvruli produqcia Ta-vmoyrilia `H2SO4~-sa da `literatu-ra da sxvaSic~. gazeT ̀ droulsa~ (1925-26 ww.) da, gansakuTrebiT, Jurnal `me-marcxeneobas~ (1927w.), am mxriv, ufropoziciis `Teoriuli~ gamyarebisa daTviTdamkvidrebis amao mizandasaxu-loba amoZravebda: pirvelma orma kre-bulma faqtobrivad amowura qarTvelfuturistTa SesaZleblobebi.

`memarcxeneobis~ pirvel nomerSigamoqveynebuli beso JRentis `me-marcxeneobis sazRvrebi~, uaryofispaToss ZiriTadad sxva TanamedroveqarTuli dajgufebebis mimarTamJRavnebda; sakuTari jgufis amaveJurnalSi gamoqveynebuli mxatvruliproduqciis done sruliadac arSeefereboda `memarcxene~ Teoreti-kosTa pretenziul deklaraciebs.

`futurist-lefelebi~ cdilobd-nen iseTive gadatrialeba moexdinaTqarTul poeziaSi, rogoric oqtom-bris revoluciam moaxdina socialursferoSi. es mcdeloba ufro dek-laraciuli xasiaTisa iyo da, miuxe-davad mtkicebisa _ ̀ CvenTvis yvelazedidi sityva aris oqtomberio~ _ eslitoni sityvebi iZulebiTi xarki gax-ldaT, radgan maTi umTavresi mizanida Rirsebac qarTuli sityvis, misiJReradobis SesaZleblobaTa gamov-lena da formalisturi Ziebani iyo.

cisferyanwelTa kvalobaze,qarTveli futuristebic ukiduresnihilizms amJRavnebdnen warsulis

24 aprili - 7 maisi 2015

Page 15: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

15literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi narkveviqars qondafrTafrindaliqari gafrindaqars gahyva cindalierTi cida.anda, misive:alTabalTabaribarTubarTa.jaWvi jaWvnaduriqaldinaduridari natyubarixra nagubari.suladi uwmindurixardinaduri.

qarTuli futurizmi (1922-1927)wlebis manZilze, maSinac ki, roca`daTba~ da represirebulTa reabili-taciac daiwyo, _ ZiriTadad ignor-irebuli iyo. amas ramdenime garemoe-ba gansazRvravda: uwinares yovlisa,futuristebis gulgriloba (Tu si-frTxile?) sakuTari warsulis mima-rTebiT. gavixsenoT, rom represirebu-li cisferyanwelebis megobrebma, Ta-vad yofilma cisferyanwelebma da sx-vebmac, XX saukunis 50-iani wlebisbolodan memuarebiTa Tu literatu-ruli werilebiT didi amagi dasdes`cisferi ordenis~ wevrTa cxovrebi-sa da Semoqmedebis Rirsebisamebr war-moCenas da popularizacias,rasakvirvelia, ramdenadac es Sesa-Zlebeli iyo sabWoTa cenzurispirobebSi (sergo kldiaSvili, kolaunadiraZe, Salva afxaiZe, giorgi le-oniZe, lado gudiaSvili, nino mayaS-vili, geronti qiqoZe, simon Ciqovani,irakli abaSiZe, Salva demetraZe, aka-ki gawerelia... agreTve, sxvadasxvadros, _ andrei beli, emigraciaSi my-ofi grigol robaqiZe, boris paster-naki, ilia erenburgi...).

piruTvneli literaturis istori-kosis TvalTaxedviT, cisferyanwele-bi da futuristebi sxvadasxva `woniTkategorias~ rom ganekuTvnebodnen,cxadia; magram isic unda iTqvas, romqarTvel futuristebs ar dascaldaT:maTi miRwevebi formalizmTan ̀ morki-nalma~ proletaruli mwerlobisideologebma maleve sananeblad gaux-ades.

mxolod zepiri gadmocema da mog-onebaTa fragmentebi SemogvrCa, rom-lis mixedviT SeuZlebelia futurist-Ta jgufuri portretis warmoCena.dRevandel axalgazrda meamboxe Tuskandalze gadagebul poetebs didaddaexmareboda maTi poeziis codnac daisic, rogor `daamSvenes~ Cvenma fu-turistebma literaturuli saRamoscenaze ukuRma Camokidebuli roi-aliT, rogor iwonebdnen TavsrusTavelis prospeqtis WadrebzeCamoskupebuli deklamatorebi,rogor moirgo erTma maTganma gadab-runebuli pijaki, meorem _ SeboliliTevzi halstuxis nacvlad da a.S. iseve,rogorc Tavis droze cisferyan-welTaTvis, maTTvisac ar iyo ucxodeboSebi, bohemuri Tu epataJurigamoxdomebi.

imdroindeli koloritis aRsad-genad mogvyavs paolo iaSvilis`eqspromti s. Ciqovans (qarTvel fu-turistebs)~:

uwin lekebi _ Smagi qistebiTavze esxmodnen kaxeTis mdelos,dRes ki Wabuki futuristebianadgureben Zvel saqarTvelos.magram dgebian Cven win kiTxvebi,sad aris brZolis Tavi da bolo?pasuxad gvesmis benos sityvebi, _`poeziaa mimika mxolod.amitom ar gvsurs vweroT leqsebida veSurebiT pitnavas duqans,sjobs mwvadi, Rvino, mwife nesvebigiJmaJ paolos, ticians msuqans~.arCevania saxelovani,Cven ki sicocxles kidev vecdebiTda mixaria, rom Ciqovanime manadgurebs manifestebiT. 1923 pitnavas restorani

Tu gaviziarebT guram asaTianismosazrebas literaturuli TaobebiserTmaneTisagan aTwleuliT da-SoriSorebis Sesaxeb, CvenTvis ufrogasagebi gaxdeba paolos Semwynare-bluri iumori umcros Tanamokalme-Ta mimarT. isini `cisfer ordens~`masxrul skolas~ uwodebdnen,grigol robaqiZes _ `kardonismumias~, tician tabiZes `malariis de-generats~, TviT paolos ̀ poeziaSi mma-Cis biuros damaarsebels~, romlis`Setrusuli farSavangebis revolu-cia~ balmontis Tu briusovis kas-traluri zoologiuri baRidan iyomoparuli da a.S.; magram paolos epata-JiT gakvirveba advili ar gaxldaT.

saintereso eqsperimentia simonCiqovanis `mekameCeebis urmuli~, _qarTulisa da megrulis erTgvari`zaumuri~ simbiozi:

ei! do zor Sara motoba do muxli, _ei! do borani kombali da saxre,ei! do zor Sara motoba do Txomurizomuri zomuri...

`ciras~ popularobas Tavis drozeveriko anjafariZis ostaturma dek-lamaciamac didad Seuwyo xeli. ueWve-lia, rom simon Ciqovani futuristTaupirvelesi falavani gaxldaT, Tum-ca misi poeturi Semoqmedebis zenitijer kidev Sors iyo. masac araerTxelmouxda uaris Tqma Zvel, futuristul`codvebze~. isic unda iTqvas, rom si-mon Ciqovanis zogi adrindeli leqsifuturizmis lozungebs aSkarad ewi-naaRmdegeboda:

me saqarTvelo gamxmar mxrebze frTasaviT maZevsda gulis ficars daewera kiTxva mravali,baraTaSvilis da WavWavaZisme var modgma da pirdapiri STamomavali...

30-iani wlebis dasawyisSi futur-istebis jgufi faqtobrivad ukve daS-lili iyo (iuridiulad, `zemdgomiorganoebis~ brZanebiT, 1932 wels yve-la literaturuli dajgufeba akrZa-les da erT tafaSi _ sabWoTa mwer-alTa kavSirSi CauZaxes); nikoloz Sen-gelaia imTaviTve qarTuli kine-matografis did maestrod mogvevli-na, ganaTlebiT inJinerma akaki beliaS-vilma realisturi novelistika amjo-bina, demna Sengelaias modernistulprozasac araferi akavSirebda fu-turizmTan.

1937 wels Seewira simon CiqovaniscolisZma: `poetma simon Ciqovanmadaxvretili colisZmis, gamoCenilimecnieris zurab eliavasa da misi ga-dasaxlebuli meuRlis TinaTin qu-TaTelaZe-eliavas mcirewlovani vaJinika iSvila da Tavis gvarze gadaiyva-na, raTa xalxis mtrebad miCneulimSoblebis Svili daecva SesaZlorepresiebisagan~ (revaz kverenCx-ilaZe, `wamebis gza~, 2014). es ispirovnebaa, marika eliavas Tan-amgrZnobi paolo iaSvili rom ekiTxe-boda simon Ciqovans, _ xom ar gagigi-aT, ra bedi ewia Sens colisZmaso (dap-atimrebuli da, SesaZloa, ukve dax-vretilic rom iyo).

simon Ciqovanis mogonebiT, es mox-da 1937 wlis 22 ivliss, mweralTa kav-Siris im avbediT krebaze, paolosTviTmkvlelobamde sul aTiodewuTiT adre...

1937 wlis msxverpli Seiqmna JangoRoRoberiZec (1905-1937), romelsacZvirad daujda 1927-32 wlebSi sa-frangeTSi saswavleblad mivlineba:1937 wels is moskovSi daxvrites. igivebedi ewia moskovSive pavle nozaZes,emigranti mecnieris viqtor nozaZisZmas. respresiebs verc Jurnalis ̀ lit-eratura da sxva~ aqtiuri monawilekirile zdaneviCi gadaurCa (misi Zmailia zdaneviCi 1920 wlidan sa-frangeTSi iyo damkvidrebuli).

1930 wels simon Ciqovanis poeturi

krebulis `mxolod leqsebis~ (1924-29ww.) zogi leqsi avtors ukve `sabod-iSo~ gauxda. aseTi gaxldaT im droistendencia: cenzura ukve Zalze gamka-crebuliyo da saukeTeso qarTvelpoetebs Tavisuflebis areali Tanda-Tan ezRudebodaT.

swored am TvalsazrisiT undaSevxedoT simon Ciqovanis `Tavis mar-Tlebasac~: `Tematiurad krebuliszogierTi leqsi ukve ganvlili xanaaCemTvis, maTi propaganda avtorssaWiroT ar miaCnia, magram wignismTlianobisa da ganviTarebis aRsa-nusxavad krebuli itevs wminda liri-uli xasiaTis masalebs da eqsperimen-talur cdebis nimuSebsac. es wignibrZolaa sityvisa da Temis damor-Cilebis asparezze, amitom is nova-toruli movlenaa qarTul poeturmetyvelebaSi. Tanadroobis Tval-sazrisiT wigns revolucionuri Tem-atika miuZRvis win; xolo leqsalobiTis oTxive ganyofilebaSi rekonstru-qciuli cdaa qarTuli mwerlobistradiciebTan SefardebiT...~

yovelive zemoTqmulis gaTval-iswinebiT, aRar aris gasaocari qarTu-li futurizmis ignorireba an, in-erciiT, _ negatiuri Sefaseba wlebismanZilze. arsebobs soso siguas vrce-li da safuZvliani monografiulinarkvevi `futurist-lefelebze~,agreTve, sxvaTa calkeuli gamokv-levebi, magram qarTul literatu-raTmcodneobaSi ZiriTadad do-minirebs Cven futuristTa Semoqmede-bis arasaTanadod warmoCena. amaSilomis wili, rasakvirvelia, sabWour`wiTel profesuras~ uZevs.

Tumca simon Ciqovani marinetiskolumbs adarebda, qarTul futur-izms ufro rusuli kvali aCnda, vidreitaliurisa. es arc aris dasanani,radgan italiuri futurizmi zed-metad politizirebuli iyo, rasacverasgziT ver davwamebT qarTvelfuturistebs. italiuri futuristu-li triada _ gabriel d’anuncio,filipo tomazo marineti, benito mu-solini _ sruliad samarTlianadgaigivebuli iyo faSizmTan.

1986 wels veneciis grandiozuligamofena `Futurismo Futurismi~, sadacwarmodgenili iyo naxatebi, dokumen-tebi, mdidruli katalogi da `fu-turizmis leqsikoni~ (faqtobrivad,_ enciklopedia, XX saukunis avan-gardizmis mTel panoramas rommoicavda), didi kulturuli movle-na gaxldaT. rusma literaturaTm-codnem c. kinma gamofena regresad daideur dekadansad miiCnia, rasac kat-egoriulad ver daveTanxmebi. erTismxriT, es gamofena mianiSnebs evrop-ul tradicias _ Rirsebisamebr war-moaCinos literaturuli memkvidre-oba, meores mxriT, 80-iani wlebisitaliaSi futurizmis miRwevaTa gax-seneba (yovelgvari politikuri sar-Culis gareSe) uTuod drom da axaliTaobis novatorTa interesmac gana-piroba.

gamofenaze warmodgenili iyo sx-vadasxva qveynis, maT Soris rus fu-turistTa Semoqmedebac. erT im-droindel interviuSi alberto mora-via marinetis ufro axali mima-rTulebis fuZemdebel TeoretikosadTvlida, vidre novator mwerlad; sa-magaliTod miaCnda giiom apoli-nerisa da vladimer maiakovskis poe-

zia, upiratesobas aniWebda maiak-ovskis, rogorc futuristuli teqni-kis didostats.

niSandoblivia, rom 1990 welsevropuli civilizaciis istoriis de-partamentis egidiT, italiis qalaqtrentos universitetma gamosca sain-tereso, vrceli krebuli `Ðóññêèé ëè-òåðàòóðíûé àâàíãàðä. Ìàòåðèàëû è èññëå-ä îâà íèÿ~.

rusuli futurizmi marTlac uni-kaluri movlena iyo Tundac imis gamo,rom mas uZlieresi formalisturiskola umagrebda zurgs. es ki misiSemdgomi kvlevisa da popularizaci-is stimuli gaxda ruseTSic da ucxo-eTSic (roman iakobsoni, osip briki,viqtor Sklovski, b. kuSneri, `opo-iazi~ da sxva).

Teimuraz doiaSvili samarTli-anad miiCnevs, rom `futurizmis mTa-vari ̀ miRweva~ e.w. ̀ zaumis~ (`WkuismiR-muri~ enis) Seqmna iyo ... zaumuri `sax-is~ qmnadobis sqema aseTia: ga-nusazRvreli bgeriTi emociebidansaxisken. komunikaciis aseTi gza ti-pobrivia musikisaTvis, anu aSkaraamusikis konstruqciuli principis ga-datana poeziaSi. aq igulisxmeba araleqsis garegnuli Tanxmiereba, aramelodiuroba, aramed saxis agebis ti-pologiuri msgavseba~.

swored es mxare aiTvises qarTvel-ma futuristebma da, viTarca niWier-ma Segirdebma, Seqmnes erovnul fes-vebze morgebuli, qarTul folk-lorsa (Selocva, gaTvla, alogikurisityvaTSeTanxmebani, sityvaTqmnado-ba) da harmoniul bgerwerasTan miax-loebuli disharmoniuli leqsebi.

modernizmisa Tu avangardizmiskvlevam dRes `futurist-lefelebi-sagan~ damoukidebeli moulodnelisaxelebic wamoativtiva: nugzar za-zanaSvilis yuradReba miipyro 21 wlisalio mircxulavas pirvelma poetur-ma krebulma `merrexma~ (1924). misi in-ovaciebi (sityvaTqmnadoba, eqsperi-mentebi leqsTwyobaSi, e.w. grafikulileqsebi, urbanizmis apologia, ver-libris damkvidrebis mcdeloba),srul SeusabamobaSia `odiozur sab-WoTa poetTan, reJimis msaxursa damexotbesTan~. igi swavlobda moskov-Si, valeri briusovis mier daarsebulliteraturis institutSi, im dros,roca rusuli futurizmi jer kidevquxda. ambiciurma Wabukma, ̀ bumerang-is~ fsevdonimiT, futuristuli (naw-ilobriv _ simbolisturi) poeziiszegavleniT, moindoma TviTdamkvi-dreba, Tumca maleve sxva gza irCia:`es erT-erTi tragikuli, magram ti-pobrivi magaliTia politikur kerpsSewiruli niWisa~ (n. zazanaSvili).

qarTvel futuristTa ambiciurimizandasaxuloba, SesaZloa, mar-Tlac ganuxorcielebeli darCa, ma-gram leqsis bgeriTi bazis gafarToe-ba maTi ueWveli damsaxurebaa (T.doiaSvili).

globalizaciis epoqaSi qarTulifuturizmiT daintereseba didadSeuwyobda xels zogadad qarTuli mw-erlobis popularizacias. gavixse-noT ucxoel qarTvelologTa mier`cisferi ordenis~ mravalmxrivi kv-leva, Targmaneba; isic, rom maTi in-teresi dResac TvalsaCinoa.

Cvenis mxriT, unda vecadoT qarTu-li futurizmis warmoCenas ucxoelmecnierTaTvis. rogoric ar undaiyos qarTveli futuristebis xanmok-le moRvaweoba, Cveni valia, saTanadoadgili mivuCinoT mas XX saukunisliteraturis istoriaSi. gasaTval-iswinebelia, rom qarTuli futurizmimxolod mxatvruli sityviT ar Semoi-fargla: mWidrod TanamSromlobdaavangardist mxatvrebTan, amagi das-do kinematografs, literaturul sa-RamoebSi uxvad Sehqonda `Sous~ ele-mentebi; cdilobda `sinTezuri xe-lovnebis~ Seqmnas. yovelive ze-moTqmuli cxadyofs, rom XXI sauku-neSic Rirssacnobia 90 wlis windaarsebuli jgufis literaturulimemkvidreoba.

24 aprili - 7 maisi 2015

Page 16: literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113045/1/Literaturuli_Gazeti_2015_N8.pdf · ketos sakanSi, galiaSi da gareT aRar gamouSvas, ar misces neba,

16 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministro

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: [email protected]

redaqtori irakli javaxaZeredaqtoris moadgile uCa SerazadiSviliJurnalisti Tamar Juruli

saqarTvelos mweralTa saxli

zRapari

`literaturuli gazeTis~ gamoweris msurvelebidaukavSirdiT ss `macne~-s: 214 74 22; 214 39 06

adre, Zalian adre, roca dedamiwajer kidev ar iyo mrgvali da swrafadver brunavda, dReebi ufro nela ga-dioda, vidre weliwadebi. zRvebic gac-ilebi ufro didi iyo, vidre axlaa daerTi aseTi zRvis piras, gadabrunebulnavTan axalgazrda monadire cxovrob-da. monadire imitom iyo, rom rodesaciq miiyvanes (vin miiyvana ar axsovda),ase uTxres:

_ Sen xar monadire, dRes orSaba-Tia.

monadire mTeli dRe sanapirozeijda da, radgan marto zRvas xedavda,ifiqra, albaT zRvisgan gavCndio.SuadRisas bade isrola, Tevzi daiWirada nakverCxlebze Sewva.

_ namdvilad zRvaa Cemi mSobeli,mSobeli rom ar iyos, ratom gamomkve-bavda, _ daaskvna man.

mere daRamda, gaTenda da monadiremixvda, rom ukve orSabaTi aRar iyo.

_ iyos es dRe samSabaTi, _ Tqva manda mere gaifiqra, ,,netav me isev mona-dire var?~.

samSabaTs monadire mTeli dRe na-pirze iwva da radgan mTeli dRe casahyurebda, ifiqra, rom cisgan iyo gaCe-nili. roca moSivda, didi Citi moina-dira da Sewva.

_ namdvilad caa Cemi mSobeli, camkvebavs. _ gaifiqra man.

mere daRamda, gaTenda da monadiremixvda, rom ukve samSabaTi aRar iyo.

_ iyos es dRe oTxSabaTi, _ Tqvaman.

oTxSabaTs monadire mucelze daw-va da radgan mTeli dRe miwas uyura,ifiqra, rom miwisgan gaCnda. roca mo-Sivda, mcenareebi daglija da SeWama.

_ namdvilad miwisgan gavCndi, mi-wam momca sakvebi, _ gaifiqra man.

mere daRamda, gaTenda da monadiremixvda, rom ukve oTxSabaTi aRar iyo.

_ iyos es dRe xuTSabaTi, _ Tqva man.xuTSabaTs monadirem zRvaSi Sesa-

curad navis gakeTeba gadawyvita daradgan mTeli dRe tyeSi xeebs Wrida,ifiqra, rom tyisgan gaCnda. rom moSiv-da, xili dakrifa da SeWama.

_ namdvilad tyea Cemi mSobeli, Tuara, maSin ratom gamomkveba, _ gaifiqraman.

mere daRamda, gaTenda da monadiremixvda, rom ukve xuTSabaTi aRar iyo.

monadires aRar daamaxsovrda, radaarqva xuTSabaTis Semdgom dRes, rad-gan am dRes masTan axalgazrda gogomovida.

_ vin xar? – hkiTxa monadirem._ saxeli ara maqvs, _ uTxra gogom,

_ magram Sen Tu ginda, rame merqvas,damarqvi. oRond icode, Tu saxelssworad ar damarqmev, roca davikarge-bi, ver momZebni.

_ maSin momeci dro, sworad Segir-Cio saxeli, _ uTxra monadirem.

Semdeg orSabaTs monadirem iTevza-va, samSabaTs _ frinvelebze inadira,oTxSabaTs _ mcenareebi Seagrova,xuTSabaTs _ xili dakrifa.

xuTSabaTis Semdeg dRes ki gogonamuTxra:

_ momeci Seni tansacmeli, gagi-recxo.

monadirem tansacmeli misca dagogonam is zRvaze garecxa.

meore dRes gogonam isev uTxra:_ Seni tansacmeli gaSra, magram

sanam Caicvam, wamodi da ibanave.monadire gahyva da gogonam is zR-

vaze dabana.mesame dRes gogonam isev uTxra._ Senc sufTa xar da Seni tansac-

melic, momeci Seni suli, rom isicgavrecxo.

monadirem suli dautova. gogonamis zRvaze garecxa da, roca recxavda,am sulSi lamazi bumbuli dainaxa. moe-wona, aiRo da daitova TavisTvis.

dabrunda monadire da naxa, romsuli napirze Sreboda, gogona ki iqaRar iyo.

Tea Tofuria

oTxi wvimis ambavimonadires undoda daeZaxa, magram

radgan saxeli ar hqonda darqmeuli,ver dauZaxa.

inana monadirem, rom droze ardaarqva gogonas saxeli.

cxra Tvis mere sanapiroze movidaSxapuna wvima, iseTive mxiaruli,rogorc is gogona.

wvimam monadires uTxra:_ dReidan nuRar inadireb Citebze.

me Seni sulidan bumbuli aviRe da gava-Cine frinveli, romelic gaCda Tu ara,gafrinda. axla vtiri, radgan CemiSvili CemTan aRaraa.

_ namdvilaad caa Cemi mSobeli,radgan Cemi Svili frinvelia, _ Tqvamonadirem da mas mere frinvelebzeaRar unadiria.

gaTenda, daRamda da xuTSabaTis Sem-deg dRes monadiresTan sxva gogo mivi-da.

_ Sen vin xar? _ hkiTxa monadirem._ me ara maqvs saxeli, _ upasuxa

gogonam, _ magram Sen Tu damarqmev,frTxilad iyavi, sxva saxeli ar Semir-Cio.

_ Sen gerqmeva gogo, romelic mov-ida Cems sanugeSeblad, _ uTxra mona-direm.

monadire da gogo erTmaneTs ZalianSeeCvivnen. orSabaTs monadire Tevza-obda, samSabaTs – mcenareebs agroveb-da, oTxSabaTs – xils krefda, xuTSa-baTs – isev Tevzaobda. x u T S a b a T i sSemdgom dRes gogonam uTxra.

_ Seni tansacmeli Tevzis qercli-Taa dasvrili, momeci, gagirecxo.

monadirem misca tansacmeli dagogonam is zRvaze garecxa.

_ Sens Tmas da xelebs Tevzis suniaqvs. wamodi, zRvaSi dagbano.

monadire gahyva mas da gogonam iswyliT dabana.

_ Senc sufTa xar da Seni tansac-melic, momeci Seni suli, rom gavrecxoda isic sufTa iyos.

monadirem misca da Tan uTxra._ oRond icode, Cems sulSi Citis

bumbuls dainaxav da ar amoiRo.meore dRes gogonam waiRo suli

zRvaze da roca recxavda, dainaxa mas-Si lamazi bumbuli. radgan gafrTxile-buli iyo, xeli ar uxlia. ganagrZorecxva da axla zRvis margaliti dain-axa, niJaraSi Cadebuli. moewona da dai-tova TavisTvis.

rodesac monadire dabrunda, naxarom suli sanapiroze Sreboda, gogonaki iq aRar iyo.

didxans eZaxda monadire, magramgogona ar pasuxobda da mixvda, romarasworad daarqva saxeli.

inana monadirem, rom iCqara saxelisdarqmeva.

gavida cxra Tve da wamovida xangr-Zlivi wvima, swored iseTi sevdiani,rogoric is gogona iyo.

uTxra wvimam monadires:_ nuRar iTevzaveb dReidan. me Seni

sulidan zRvis margaliti aviRe daTevzi davbade. rogorc ki daibada, Se-cura wyalSi da axla vtiri, radgan CemiSvili CemTan aRaraa.

_ namdvilad zRvaa Cemi mSobeli,radgan Cemi Svili Tevzia, _ gaifiqramonadirem da zRvaSi aRar Sesula.

gaTenda, daRamda da erT dRes, mona-diresTan kidev mivida erTi gogona.

_ vina xar? – hkiTxa monadirem._ me ara maqvs saxeli, magram Tu dam-

arqmev, es saxeli zusti unda iyos, _upasuxa man.

_ Sen TviTon moifiqre Seni saxeli,

_ uTxra monadirem._ kargi, _ Tqva gogonam, _ me mer-

qmeva, gogona, romelic darCeba SenTan.monadire am gogonasac Zalian

SeeCvia. axla is orSabaTs da oTxSabaTsmcenareebs agrovebda, samSabaTs daxuTSabaTs – xils.

xuTSabaTis Semdgom dRes gogonamuTxra.

_ Seni tansacmeli ekal-bardiTaagaZenZili, momeci, rom gavrecxo dadagikero.

monadirem dautova tansacmeli.gogonam is garecxa da daakera.

meore dRes isev uTxra._ Seni tani eklebisganaa dakawru-

li, wamomyevi, rom dagbano da mogir-Cino.

monadire wahyva da gogonam wyliTmobana Wrilobebi.

mesame dRes kidev uTxra:_ momeci Seni suli, rom isic suf-

Ta da mTeli iyos.monadirem suli misca da Tan

daariga._ icode, araferi, rasac masSi

dainaxav, ar aiRo.gogonam waiRo suli gasarecxad da

roca recxavda, dainaxa masSi lamazibumbuli. ar axlo gogonam xeli da ga-nagrZo recxva. dainaxa margaliti ni-JaraSi. arc margalits axlo xeli daisev ganagrZo recxva. mere dainaxa Se-modgomis yviTeli foToli. arcamisTvis miuqcevia yuradReba. meredainaxa mindvris yvavilebi da TumcaZalian undoda moewyvita, ar mowyvi-ta.

Zalian moewona gogonas is yve-laferi, rac naxa, imdenad moewona, rommoixsna yelidan Zvirfasi qva da Cadomonadiris sulSi.

roca monadire dabrunda, naxa, romsuli napirze Sreboda, gogona ki iqaRar iyo.

didxans eZaxda monadire, magramgogona ar pasuxobda.

inana monadirem, rom gogonas andosaxelis darqmeva.

cxra Tvis mere movida kokispiru-li wvima sanapiroze, swored iseTiukidegano, rogoric is gogona iyo.

uTxra wvimam monadires.

_ me Cavdevi Zvirfasi qva Sens sul-Si da gamiCnda adamiani. is daibada daaxlac CemTanaa. me vtiri, radgan CemiSvili Sen ggavs da maxsenebs Sens TavsxuTSabaTis yovel momdevno dReebSi,maSin, roca vrecxav mis tansacmels,roca vban da roca misi suli zRviskenmimaqvs.

_ netav, vinaa Cemi mSobeli, Tu CemiSvili adamiania, _ gaifiqra mona-direm da sTxova gogonas _ maCvene CemiSvili.

magram wvimam gadaiRo da monadiremarto darCa.

gaTenda, daRamda da sanapirozeisev movida sxva gogona.

_ Sen vin xar? _ hkiTxa mas mona-direm.

_ me ara maqvs saxeli, magram Tudamarqmev, Cemi saxeli zusti unda iyos.

_ gerqvas gogona, romlis saxel-ic ar vici, _ upasuxa monadirem.

gogona da monadire erTmaneTsZalian SeeCvivnen. orSabaTs is midio-da zRvasTan da sTxovda zRvas.

_ maCvene Cemi Svili, me Cemi Svilisnaxva minda.

samSabaTs uyurebda cas da sTxov-da:

_ maCvene Cemi Svili. Cemi Svili Sen-Tanaa.

oTxSabaTs xuWavda Tvalebs daubralod ambobda:

_ maCvene Cemi umcrosi Svili, yve-laze patara.

xuTSabaTs agrovebda mcenareebs daxils.

erTxel xuTSabaTis Semdeg dResgogonam uTxra:

_ momeci Seni tansacmeli, romgagirecxo.

monadirem dautova tansacmeli._ wamomyevi zRvaze, rom dagbano.monadire wahyva._ momeci Seni suli.monadirem ver misca._ ver mogcem, me erTxel miveci

suli da mas Semdeg mSieri davdivar.sxva xuTSabaTis momdevno dRes

kidev uTxra gogonam:_ momeci Seni suli, xom xedav, is

ufro dasvrilia, vidre Seni tansac-meli.

monadirem kidev ver misca._ ver mogcem, me erTxel miveci

suli da Semdeg marto davrCi.sxva xuTSabaTis momdevno dRes

kidev uTxra gogonam:_ momeci Seni suli. Tu mas zRvaze

ar gamatan, mTlianad gaSavdeba.monadirem ver misca._ ver mogcem. me erTxel miveci

suli da axla sami ucnobi da dakargu-li Svilis mama var.

erT dResac dabrunda monadiresanapiroze da gogona iq aRar iyo.

didxans eZaxda monadire, magramgogona ar pasuxobda.

inana monadirem, rom daarqva gog-onas saxelad `gogona, romlis saxel-ic ar vici~.

cxra Tvis mere movida miwiani wvi-ma, swored iseTi sasowarkveTili,rogoric is gogona iyo.

_ me veraferi aviRe Seni sulidan,verc davamate. ver gavaCine Svili daaxla vtiri, radgan Svili ara myavs.dReidan, yovel oTxSabaTs, rodesacdaxuWav Tvalebs, Tqvi ase: `dae, daRam-des da gaTendes ufro xSirad, raTaSevZlo damaviwydes, is rac moxda dagavatano zRvaze suli~.

_ netav vin aris Cemi mSobeli TuCemi Svili araferia, _ gaifiqra mona-direm.

da oTxSabaTs, roca Tvalebi daxu-Wa, Tqva is, rac gogonam aswavla.

***adre, Zalian adre, dedamiwa jer

kidev ar iyo mrgvali, swrafad verbrunavda da amitom dReebi gadiodaufro nela, vidre weliwadebi.

24 aprili - 7 maisi 2015