Lurra-2

4
IES Orobiogoitia DBH DC-4.maila Arlo Zientifiko-teknologikoa Lurra-2 U R ZIKLOA : 2.1.Nondik dator atmosferako ur-lurrina? Nola iristen da atmosferara? Eguzkiaren beroaren efektupea,gainazaleko ura eta batzuetan izotzak lurruntzen dira eta atmosferan disolbatzen dira 2.2.Zein prozesuren bitartez osatzen dira hodeiak? Beraz, zerez eginda daude hodeiak? Kondentsazioaren bitartez.Ur lurrinezko tanta ñimiñoak taldekatzean sortzen dira hodeiak 2.3.Zein prozesuren bitartez itzultzen da atmosferan kondentsatutako ura lurrazalera edo hidrosferara? Prezipitazioen bitartez 2.4.Zein prezipitazio-mota daude? Euria,elurra edo kaskabarra 2.5.Zein prozesu da beharrezkoa lurpeko urak osatzeko? Infiltrazioa: eroritako uren parte bat lurrak xurgatzen du, lur azpiko ubide eta biltegiak bilatuz 2.6. Zein dira itsasoak jasotzen dituen urak? Prezipitazioak,ibaiak eta lur-azpiko ura Lurraren gainazal solidoaren modelatua Uraren zikloan atmosferaren eta hidrosferaren artean dagoen erlazioa ikusi dugu. Lurraren geruza isurkari hauek lurrazalean ere badute eragina, harreman estuan baitaude, eta arrokak eraldatu eta hautsi egiten dituzte.

Transcript of Lurra-2

Page 1: Lurra-2

IES Orobiogoitia DBH DC-4.maila Arlo Zientifiko-teknologikoa

L u r r a - 2

U R Z I K L O A :

2.1.Nondik dator atmosferako ur-lurrina? Nola iristen da atmosferara?

Eguzkiaren beroaren efektupea,gainazaleko ura eta batzuetan izotzak lurruntzen dira eta atmosferan disolbatzen dira

2.2.Zein prozesuren bitartez osatzen dira hodeiak? Beraz, zerez eginda daude hodeiak?

Kondentsazioaren bitartez.Ur lurrinezko tanta ñimiñoak taldekatzean sortzen dira hodeiak

2.3.Zein prozesuren bitartez itzultzen da atmosferan kondentsatutako ura lurrazalera edo hidrosferara?

Prezipitazioen bitartez

2.4.Zein prezipitazio-mota daude?

Euria,elurra edo kaskabarra

2.5.Zein prozesu da beharrezkoa lurpeko urak osatzeko?

Infiltrazioa: eroritako uren parte bat lurrak xurgatzen du, lur azpiko ubide eta biltegiak bilatuz

2.6. Zein dira itsasoak jasotzen dituen urak?

Prezipitazioak,ibaiak eta lur-azpiko ura

Lurraren gainazal solidoaren modelatua

Uraren zikloan atmosferaren eta hidrosferaren artean dagoen erlazioa ikusi dugu. Lurraren geruza isurkari hauek lurrazalean ere badute eragina, harreman estuan baitaude, eta arrokak eraldatu eta hautsi egiten dituzte.

Page 2: Lurra-2

IES Orobiogoitia DBH DC-4.maila Arlo Zientifiko-teknologikoa

Atmosferako hezetasuna, tenperatura-aldaketak, atmosferako gasak, arroken poro eta pitzatuetatik iragazi eta izozten den ura, izaki bizidunok,… meteorologia-agenteak dira (gara).

Meteorizazioari buruzko animazioa ikusi eta gero, erantzun itzazu hurrengo galderak:

2.7. Zer-nolako eragina izan dezake atmosferak edo hidrosferak arroka honen hausturan?

Harremana dago eta atmosfera leku guztietan dago.

2.8. Deskriba ezazu zer gertatu den. Nola deitzen da prozesu hori? Tenperatura aldaketa.Gelifrakzioa

Basamortuetan tenperatura-gorabeherak oso handiak dira: eguerdian 60ºC-tik gorako tenperaturak izan daitezke eta gauez 0ºC-tik behera jaitsi.

2.9. Tenperatura-diferentzia hauek izango al dute eraginik azaleko arroketan? Nola deitzen da prozesu hori?Bai.Tenperatura-aldaketen ondorioz, gorputzen bolumenak aldatzen dira eta, denboraren poderioz, azkenean arrokak hautsi egiten dira.

Page 3: Lurra-2

IES Orobiogoitia DBH DC-4.maila Arlo Zientifiko-teknologikoa

2.10. Erreparatu al diezu zubi eta bide-zubi batzuen bide-zoruan edo trenbideetako errailetan uzten diren zirrituei? Zein eginkizun betetzen dute?

Beroarekin materialak dilatzen direnez,zirrituak uzten dira,bestela,zubiak,trenbideak... okertuko lirateke

2.11. Zer gertatu da burdin sarean? Zergatik?Oxidatu dela.Burdina eta oxigenoa elkartzen direnean erreakzio kimikoa sortzen da

2.12. Oxidazioak eraginik izan al dezake arroketan?

Bai.

Ikusi hurrengo animazioa eta erantzun galderak.

2.13. Zein prozesu gertatu da mendi-hegalean? Eta herrian?

Higadura

Sedimentazioa

2.14. Lotu ezaugarri bakoitza dagokion kontzeptuarekin:

Page 4: Lurra-2

IES Orobiogoitia DBH DC-4.maila Arlo Zientifiko-teknologikoa

2.15. Lotu azalpen bakoitza dagokion meteorizazio motarekin: