Makinak 6.c 1.taldea

17
Makinak esaten zaie jarduerak egitean denbora aurrezteko eta ahalegin gutxiago egin behar izateko erabiltzen ditugun objetu guztiei.

Transcript of Makinak 6.c 1.taldea

Page 1: Makinak 6.c 1.taldea

Makinak esaten zaie jarduerak egitean denbora aurrezteko eta

ahalegin gutxiago egin behar izateko erabiltzen ditugun objetu

guztiei.

Page 2: Makinak 6.c 1.taldea

Makinak eta zertarako erabiltzen diren:

1.Zertarako balio dute makinek?

2.Makina mekanikoak eta

termikoak.

3.Komunikatzeko eta informazioa

erabiltzeko makinak.

Makinen zatiak:

1.Egitura eta karkasa.

2.Motorra eta zati higikorra zirkuitu

elektrikoak eta elektronikoak.

3.Sentsoreak adierazgailuak eta

pantailak.

AurkibideakEragile mekanikoak:

1.Hainbat eratako eragile mekani-

koak.

2.Engranajeak.

3.Kremailera-eta pinoi-mekanismoa.

4.Martxa aldaragailua.

Aurrerapen teknikoak eta gizartea:

1.Lan egiteko moduen aldaketa.

2.Garraiobideen aldaketa.

3.Osasungintzako aldaketak.

4.Komunikabideetako aldaketak eta

kulturako eta asiako aldaketak.

Page 3: Makinak 6.c 1.taldea

Makina guztiek errazago egiten laguntzen digute:

-Denbora gutxiago behar izaten dugu zereginak egiteko.

-Ahalegin gutxiago egin behar dugu.

-Zereginak zehatz egiten laguntzen digute.

-Zeregin arriskutsuak egiten laguntzen digute.

-Makinen bidez,energiak eralda ditzakegu.

Zertarako balio dute makinek?

Page 4: Makinak 6.c 1.taldea

Makina mekanikoak eta makinak

termikoakMakinak mekanikoak erabiltzen dira objektu astunak higitzeko eta

altxatzeko. Makina sinple horietako batzuek indarra

eraginkortasunez aplikatzen dira. Makina mekaniko asko

eskuzkoak dira, pertsonak ematen baitiete energia.Beste batzuk

ordez, automatikoak dira,energia elektrikoa edo erregaien energia

erabiltzen dute.

Makina termiko berotzeko eta hozteko erabiltzen diren makinei

deritze. Berotzeko: gas-galdarek, berogailuak... Berriz, hozteko:

hozkailuak, aire girotuko tresnak...

Page 5: Makinak 6.c 1.taldea

Telefonoak urrutira komunikatzeko balio dute.

CD-irakurgailuak musika entzuteko erabiltzen da.

Argazki-kamera irudi finkoak grabatzeko aukera ematen du.

GPS-hargailuek orientatu egiten gaituzte.

Bideo kontsolen bidez, jolastu egin gaitezke.

Ordenagailue bidez hainbat gauza egin ditzakegu:Testuak idatzi eta

gorde,web horriak ikusi,beste pertsona batzuekin komunikatu...

Komunikatzeko eta informazioa

erabiltzeko makinak

Page 6: Makinak 6.c 1.taldea

Makina baten egitura gainerako elementuak hartzen dituen

oinarria da. Karkasa edo estalkia makina babesten du,eta

elementuak makina lotzeko balio du.

Karkasaren gainean jarri ohi dira makinaren funtzionamendua

kontrolatzeko elementuak.

Egitura eta karkasa

Page 7: Makinak 6.c 1.taldea

Erregai dabiltzan motorrak:

Ibilgailu geienek eta beste

makinek erabiltzen dituzte

(motozerrak.)

Motor elektrikoa: Mota guz-

tietako makinetan daude

(etxetresnak elektriko txiki-

etan.)

Pieza higikorrek eta eragile

mekanikoek motorraren

higidura mekanikoa beste zati

batzuetara helarazten dute.

Motorra eta zati higikorra

Zirkuito elektrikoak eta elektronikoak

Energia elektrikoaren bidez

funtzionatzen dute makinetan

daude.Zirkuito horiek energia

motorrera eramaten dute.Zir-

kuitu elektrikoen osagaiak ,

txiki-txikiak dira: Txipak adb.

Zirkuito elektrikoak edo elek-

tronikoak sare elektrikora ko-

nektatu pilen edo berriz

kargatzeko bateriek funtzio-

natzen dute.

Page 8: Makinak 6.c 1.taldea

-Tenperatura -sentsore erradiadore bat automatikoki pitz eta itzali daiteke,

kanpoan zer tenperatura dagoen kontuta hartuta.

-Argi -sentsore batek ez die igogailuko ateei ixten uzten,norbait igogailuan

sartzen edo ateratzen ari bada.

-Telrbistako infragorri-sentsoreari esker, urrutitik kontrolatu daiteke.

-Irratiak antena baten bidez jasotzen du informazioa kanpotik.

Makinaren funtzionamenduari buruzko informazioa ematen dute elementu-

ak dira.Besteak-beste abiadura eta tenperatura adierazgailuak.

Sakeleko telefonoak eta beste tresna batzuek pantaila digitala dituzte,argazkiak eta

bideoak ikusi daitezke pantaila horietan.

Sentsoreak

Adierazgailuak eta pantailak

Page 9: Makinak 6.c 1.taldea

Hainbat eratako eragile

mekanikoak

-Gurpila:Leunak edo horzdunak dira.

-Ardatzak:Gurpiletan eta motorretan akoplatzen dira eta haien norazko

berean biratzen dira.

-Kateak:Gurpil batetik beste batera trasmititzen dute higidura.

-Palankak:Indar bat handitu edo murriztu,eta trasmititu egiten dute.

-Malgituak:Energia metatzen dute.

-Biraderak:Eskuzko zenbait makinatan erabiltzen dira,makina mugitzeko.

-Kremailelak:Hortzak dituzte pieza luzangak dira. Gurpil horzdunak eta

beste eragile batzuk.

-Mekanismoa:Esaten zaio hainbat eragile osatutako multzoari.

Page 10: Makinak 6.c 1.taldea

Engranajeak bi eragile edo gehiagoz osatutako mekanismoak

dira. Hortz deritzen irtengune batzuen bidez ahokatzen dira:

Bi gurpil zuzenean akoplatzen badira, kontrako noranzkoetan

biratzen dira. Gurpilek uhal edo kate baten lotzen

badira, noranzko berean biratzen dira. Gurpilek hortz kopuru

bera badute,abiadura berean biratzen dira.Gurpilek hortz

kopuru desberdina badute,gurpil txikiena gurpil handiena baino

azkarrago biratzen dira.

Engranajeak

Page 11: Makinak 6.c 1.taldea

Gurpilak erabiliz, higidura zirkular bat trasmititu eta

biraketa-abiadura alda dezakegu.

Mekanismo horretan, pinioi deritzon gurpil horzduna

kremailera batean akoplatzen da.

Kremailera-eta pinoi-

mekanismoa

Page 12: Makinak 6.c 1.taldea

Martxa-aldagailua edo transmisio-aldagailu esaten zaie ardatz

baten biraketa-abiadura aldatzeko erabiltzen diren

engranajei. Autoetan eta bizikletan erabiltzen dira.

Martxak dituzten bizikletak hainbat gurpil hordun dituzte:

-Atzekoak dira txikienak eta pinoi deritze.

-Aurrekoak handiagoak dira eta plater deritze.

Pinoiak eta platerak kate baten bidez engranatzen dira.

Martxa-aldagailuak

Page 13: Makinak 6.c 1.taldea

Makinak asko aldatu dute lan modua.Makinei esker,langileek

ez dituzte ezkuz egin behar lan gogorrak eta nekagarriak.

Bestalde,makina batek hainbat pertsonaren lana egin

dezake. Adib: uzta makina batek hainbat nekazariren lana

egiten du. Horrela,jende asko galdu egin du lana.

Informatikak ere asko aldatu dute zerbitzu-sektorean lan

egiteko modua (ordenagailuen) bidez.

Lan egiteko moduen aldaketa

Page 14: Makinak 6.c 1.taldea

Duela ehun urtetik asko aldatu dira garraiobideak:

• Pertsonak lantokietatik urrun bizi daitezke eta garraio

bide batean joan daitezke lanera.

• Oporretan, urrutiko herrialdeetara joan gaitezke hegaz-

kinez.

• Salgaiak mundu osoan zehar ibiltzen dira itasontzietan,...

• Garraiobideek erregai fosilak erabiltzen dituzte eta

hortaz berotze globala eragiten dute.

Garraiobideen aldaketa

Page 15: Makinak 6.c 1.taldea

Duela mende bat inguruan ez zegoen erradiografiarik,

anestesiarik eta txertorik.Medikuak ez zekiten nola sortzen ziren

eta nola kutsatzen ziren gaixotasun asko.Gaur egun,medikuak

onagoak dira eta gauza geiago dugu adibides:x izpiak,organo

trasplanteak,ekografoak eta beste makina batzuk.

Orain geiago bizi algara baina hala ere aurrerapen hauek beste leku

batzuk ez dute gure aurrerapen hauek.

Osasungintzako aldaketak

Page 16: Makinak 6.c 1.taldea

Elektrizitatea asmatu

aurretik, oinez edo zaldien

bidez mezuak bidaltzen

ziren. Gaur egun

telefonoa,telebista,irratia

eta internet ditugu horre-

gatik komunikatu gaitezke.

Komunikabidetako aldaketak

Kulturak eta aisiako aldaketakInprentaren sorrera asko

aldatu zuen kultura-trans-

misioa.Gerora zinema,

telebista eta internet

asmatu zituzten.

Page 17: Makinak 6.c 1.taldea

Irati Eskerrik asko arreta

Ane jartzeagatik

Iker.U

Mikel.R

Iñaki

Egileak