Angel D. Pea Otero

FRIMANFRIMAN

Fax: 986 376 257 Mvil: 659 787 805 info@frimanvigo.com VIGO

8MANDACARALLO

Foliada un festival que se celebra anualmente entre unha vila galega e o barrio barcelons de Nou Barris (onde naceu a idea do festival), rotando estas das localizacins cada ano. Este ano pasado (2009) fxose en Redondela, cunha duracin de 3 das (unha fin de semana), entre os das 11, 12 e 13 de setembro, e que trouxo a mis de 200 personas procedentes de Catalua.

Este festival represntase como un espazo para o intercambio, a reflexin e a accin. Os organizadores pretenden combinar a festa co intercambio e a reflexin sobre das temticas que afectan aos cidadns na sa vida coti: os hbitos de consumo e a mobilidade.

Contouse con postos e diversas actividades ligadas temtica do festival e para tdalas idades. A filosofa da Foliada de colaboracin desinteresada por todos os que nela participan tal e como nos explicou Salom Cabaleiro, membro da organizacin deste festival, na seguinte entrevista que vos reproducimos:

TODO CONSOLAS

En canto a xogosA XBOX 360 ten xogos superiores tenicamente e mis variedade de carteleira, desde xogos futuristas (halo3 odest), xogos blicos (call of duty modern warfare 2) e para nenos (el viva piata) e moitos outros xneros.A EXPERIENCIA LIVE XBOX 360 Este un dos puntos fortes da consola de Microsoft, dicir, da XBOX, o live permite unha experiencia de xogo en lia moi bo e neste modo o mellor call of duty modern warfare 2 , no que hai un montn de xogadores e cabe dicir que e o xogo da historia co que se recadou mis dieiro, mis que en calquera pelcula, libro ou disco. Eu aconsello o live para sacar mis partido aos xogo. Eu son usuario de XBOX live e teo o xogo antes mencionado e a experincia dos xogos agrndase con xbox live, o live da xbox superior ao da ps3 pero na xbox hai que pagalo, pero ten mis calidade e moi pouca a diferenza de prezo e hai tarxetas prepago.Webs de interese Se tedes alguha dbida, o mellor foro elotrolado.net, xbox.com e, como non, game.es para informarse dos xogos e o que valen.

Pirateo de consolas, non recomendado Por exemplo, no caso da XBOX, se a pirateas non podes conectarte a XBOX xa que te expulsaran decontado co rexistro que fai Microsft, ademais non tes dereito ao SAT que polo medio do que, en caso dunha avara da xbox, che daran unha nova nova consola ou amaarancha, pero se ven que a tes pirateada, non cha amaan.Outras consolas A wi e as consolas porttiles son de calidade moi inferior, pero se hai algunha boa porttil a psp que est ben para cando sae de viaxe ou algo as. En canto wi, os grficos son coma volver atrs no tempo.Isto todo, amigos.

ANDREA ALONSO LORENZO (2 ESO A)

Michel Mayor

APAGAN INCENDIO DESPOIS DE 180 ANOS Setembro 2007.- Un incendio que se iniciou hai 180 anos nunha mina de carbn ao noroeste de China puido ser apagado este ano por un equipo de bombeiros que levaba traballando na extincin desde 1997. O lume foi provocado, segundo parece, no sculo XIX (dinasta Qing) por uns mineiros descontentos co seu capataz, na mina Rujigou. Anda que os habitantes da zona intentaran apagalo de cando en vez, os primeiros intentos serios de extinguilo empezaron hai 10 anos. O incendio devorou en case dous sculos 30 millns de toneladas, a dcima parte da reserva do depsito, e puxo en perigo a poboacin local, coa frecuente aparicin de fumegantes fendas no chan. Debido alta toxicidade dos fumes, cada bombeiro poda traballar preto do incendio s 10 minutos, o que eternizou as tarefas. Os incendios de longa duracin en minas, moi difciles de apagar debido s dificultades de acceso, son frecuentes en pases como China ou a India.NENO DE 8 ANOS APROBA EXAME DE INGRESO FACULTADE DE DEREITO Brasilia, marzo de 2008.- Joo Victor Portelinha de Oliveira, presentou o exame a semana pasada: un test de opcin mltiple e unha proba de redaccin, e resultou aprobado. Inmediatamente, os seus pais pagaron a matrcula para que o neno comece os seus estudos. A Universidade Paulista (UNIP) recoeceu que Joo Victor pasou o exame, pero non aceptar o seu ingreso por non cumprir o requisito de cursar a escola secundaria. O ministro de Educacin, pola sa banda, determinou a apertura dunha investigacin sobre o baixo nivel de esixencias dese centro de estudos.

HOME DE 84 ANOS MANEXA O MESMO AUTO DESDE HAI 69 ANOSAgosto 2007.- Clarence Cleveland Curtiss de Shelton, estado de Washington, comprou en 1938, aos 15 anos, o seu primeiro e nico auto, un Ford modelo A, o cal o transportou durante 69 anos. XOIARA PROTEXIDA POR ESCORPINSAgosto 2007.- Un xoieiro estadounidense introduciu unha ducia de escorpins na sa vitrina que se converteron non s nun poderoso "espanta-ladrns" senn tamn nunha atraccin para clientes e curiosos. ANOXADO PORQUE NINGUN FOI AO SEU FUNERALMarzo 2007.- En Bosnia, Amir Vehabovic, de 45 anos organizou o seu propio funeral para ver cantas persoas asistan ao seu deceso, levando unha gran sorpresa: s o foi despedir a sa nai. Decepcionado, escribiu unha carta aos 45 convidados a seu velorio afirmando: "Paguei moito dieiro para obter un certificado de defuncin falso e subornei a varios empresarios fnebres; espero que algns de vostedes, os meus supostos amigos, me axuden a pagar os gastos".

UN BALDE DE AUGA VNDESE A 425 DLARES 2003.- Justin Kelly de Bristol, Inglaterra, colocou ao mellor licitador un balde de auga no sitio de remates eBay. A sa intencin era ver se a xente compraba calquera cousa. A medida que as ofertas empezaron a subir decidiu que o dieiro recolectado se destinara a obras de caridade en Sudn. Mis de 20.000 persoas visitaron a pxina durante o remate e 33 fixeron a sa oferta polo Fabuloso "balde de auga de Bristol". INTENTOU CAMBIAR BILLETE DUN MILLN DE DLARESOutubro 2007. Un home foi detido nun supermercado de Pittsburgh, despois de pedir cambio dun billete dun milln de dlares. Non existien billetes desa denominacin, polo que era obvio que se trataba dun billete falso.

CURIOSOS ROUBOS BANCARIOS Outubro 2005.- Tras unha serie de roubos perpetrados por un hipnotizador, os em-pregados bancarios de Mol-dova recibiron instrucins de atender os clientes sen ollalos directamente aos ollos. Segundo informaron as autoridades, o misterioso ladrn logra pr en transo aos empregados antes de pedirlles que lle entreguen todo o dieiro da caixa.

GAOU A MARATN E SAU CORRENDO Logo de cruzar a meta no primeiro lugar, unha moza atleta continuou correndo e desapareceu ante a sorpresa dos organizadores do maratn de Viena. Parece que para poder participar a moza chamara ao traballo dicindo que estaba doente. Temendo que a visen por TV, acelerou o paso unha vez finalizado a carreira, afastndose das cmaras. A ESQUERDA E A DEREITANa Asemblea francesa de 1789, os conservadores sentaron dereita do presidente desta e os radicais fixrono esquerda.

MULLER BRITNICA CONTRAE MATRIMONIO CUN GOLFIOXaneiro 2006.- A cerimonia levouse a cabo en Eliat, Israel, onde Sharon

Tendler, unha muller londinense de 41 anos, contraeu matrimonio con "Cindy",

un golfio de 35. A historia de amor remntase a principios dos 90,

cando ambos os dous se coeceron durante unha visita de Sharon ao acuario.

Desde entn, a muller viaxou ano tras ano para compartir tempo co seu adorado

golfio. O "amor" foi medrando e ela propxolle matrimonio, ao que o golfio respondeu afirmativamente

(ou polo menos iso supn).UN GATO, O NICO PASAXEIRO DO VOO

Novembro 2005.- Todo comezou cando un gato logrou sar da sa gaiola

na seccin de carga do avin. Peduselles aos pasaxeiros baixaren

para buscar o gato. Os tcnicos revisaron a aeronave, sen encontrar a mascota e consideraron perigoso deixar abordar

os pasaxeiros, polo que o voo de Frankfurt a Praga de Czech Airlines partiu soamente co persoal do avin e o gato fuxitivo. Tras arribar, unha nova

inspeccin logrou dar co felino. 750 MIL TELFONOS

DE HERDANZA Ao falecer Robert Prosser en 2003, os seus familiares recibiron unha

herdanza moi particular: mis de 750.000 telfonos. No seu mellor momento,

a coleccin de Prosser acadara mis dun milln de aparellos, a coleccin

privada mis grande do mundo. "O segundo lugar para un tipo que ten

10.000 telfonos que me comprou a min", alardeaba Prosser. Os telfonos estaban

uns sobre outros ocupando miles de metros cbicos en 6 edificios de Turtle

Lake, unha vila de Wisconsin, EUA.

RAIOS X NA CINTA ADHESIVA

Outubro 2008.- Cando se desen-rola nunha cmara ao baleiro, a cinta emite raios X, se-gundo os investi-gadores, que logra-ron incluso plasmar a imaxe sea dun dos seus dedos. O proceso podera ser utilizado para fabricar mquinas

de raios X baratas que sexan usadas polos paramdicos ou en lugares onde a electricidade cara ou difcil de obter. En fin de conta, pdese desenrolar a cinta ou algo similar nas devanditas mquinas mediante a forza humana, como xirar unha manivela. Os usuarios de cinta adhesiva en casas e oficinas non corren perigo ningn porque os raios X non aparecen en contacto co aire, senn soamente nunha cmara ao baleiro.

50 TRABALLOS EN 50 SEMANAS Dan Seddiqui, californiano de 27 anos, deixou a sa oficina en Skokie, Illinois, para relizar 50 traballos diferentes en 50 estados dos Estados Unidos en s 50 semanas. Desde marieiro de lagostas a organizador de vodas pasando por meteorlogo de televisin e condutor de orquestra de jazz, fixo de todo. Finalmente pxose a escribir un libro sobre a sa sorprendente travesa e os editores segn o Estfela- estanse disputando os dereitos. Dan intentou realizar a actividade mis tpica de cada estado.

PROHIBEN CRAVARLLE AGULLAS A SARKOZYNovembro 2008.- Unha corte de apelacins francesa fallou o venres que os bonecos vud do presidente Nicolas Sarkozy poden seguir venda, en nome da liberdade de expresin, pero cunha advertencia de que cravarlles agullas lesiona a dignidade presidencial. O boneco costa 12,95 e incle un manual e 12 agullas.CHICXULUBSabas que o meteorito que se cre provocou a extincin dos dinosauros estrelouse, hai 65 millns de anos, no que actualmente a vila de Chicxulub na costa da pennsula de Yucatn? O impacto formou un crter de 180 quilmetros de dimetro que actualmente est sepultado a 600 metros de profundidade. Foi descuberto en 1981 cando traballadores do Pemex facan perforacins en busca de depsitos petroleiros, detectando un cambio brusco da densidade a esa profundidade.. DA DO TRABALLO Celbrase en moitos pases o primeiro de maio, a raz da folga que comezou en Chicago ese da de 1886 e que cobrou varias vidas. Pardoxalmente en Estados Unidos o da do traballo celbrase en setembro, por desicin do presidente Grover quen tema que se repetisen os disturbios se se conservaba a mesma data.

EMPIRE STATE Sabas que o edificio Empire State en Nova York ten 102 pisos e cons-truuse en s un ano e un mes (marzo 1930 - abril 1931), un tempo menor ao proxectado. De feito a estrutura construuse en s 5 meses, o cal significa 4,5 pisos por semana. Foi o edificio mis alto do mundo durante 40 anos, ata 1970 en que se terminou a primeira torre do WTC, que pola sa parte foi destronada pola Torre Sears en 1974, e esta pola sa parte en 1998 polas Torres Petronas en Malaisia que s tiveron ttulo por 6 anos pois neste ano 2004 foron desprazadas pola torre Taipei, 101.T I T A N I C En 1898, catorce anos antes de que o Titanic zarpara, o mario estadouni-dense Morgan Robertson escribiu unha novela chamada Futilidade, sobre un luxoso barco que se afunde na sa viaxe inaugural ao chocar contra un iceberg no Atlntico. A nave era a mis grande do mundo, cun casco triplo e imposible de afundir. Os seus pasaxeiros eran a crema e nata da aristocracia e ademais, non haba suficientes botes salvavidas. O nome da embarcacin era, crao, O Titn. IRANGATE, PEMEXGATE, etc.Sabes por que a varios escndalos polticos se lles chama coa termi-nacin -GATE? polo caso WATER-GATE que lle custou a presidencia de EUA ao republicano Richard Nixon. O que pouco coecido o por que do nome Watergate. En 1972 durante a campaa electoral en EUA, os repu-blicanos mandaron espiar ao comit nacional demcrata que se reunira no hotel Watergate de Washington, o que ao descubrirse iniciou o escn-dalo que levou renuncia de Nixon en 1974.

OS PASESMIS GRANDES 1. RUSIA 2. CANAD3. ESTADOS UNIDOS 4. CHINA 5. BRASIL 6. AUSTRALIA 7. INDIA 8. ARXENTINA 9. KAZAKSTN 10. SUDN

PASES CON MIS HABITANTES 1. CHINA 2. INDIA 3. ESTADOS UNIDOS 4. INDONESIA 5. BRASIL 6. PAKISTN 7. RUSIA 8. XAPN 9. BANGLADESH 10. NIXERIA

MAIOR PRODUTO INTERNO 1. ESTADOS UNIDOS 2. XAPN 3. ALEMAA 4. INGLATERRA 5. FRANCIA 6. CHINA 7. ITALIA 8. ESPAA 9. CANAD10. RUSIA

MAIOR PRODUCINDE PETRLEO 1. ARABIA SAUDITA 2. RUSIA 3. ESTADOS UNIDOS 4. IRN 5. MXICO 6. CHINA 7. NORUEGA 8. CANAD 9. VENEZUELA10. EMIRATOS RABES

CIDADES MIS POBOADAS (2000) 1. TOQUIO, XAPN 26.4

millns 2. MUMBAI, INDIA 18.6 3. MXICO 18.3 4. SO PAULO, BRASIL

18.0 5. NOVA YORK, EUA 16.7 6. LAGOS, NIXERIA 14.4 7. CALCUTA, INDIA 13.2 8. LOS ANGELES, EUA 13.2 9. SHANGAI, CHINA 13.0 10. BUENOS AIRES,

ARXENTINA 12.7

POBOACIN ESTIMADA ANO 2020 1. MUMBAI, INDIA 28.5

millns 2. TOQUIO, XAPN 27.3 3. LAGOS, NIXERIA 26.5 4. DACCA, BANGLADESH

24.0 5. KARACHI, PAKISTN

21.7 6. SO PAULO, BRASIL

21.3 7. MXICO 19.6 8. IAKARTA, INDONESIA

19.4 9. CALCUTA, INDIA 18.8 10. NOVA DELHI, INDIA

18.5

MARABILLAS NATURAIS1. AURORAS BOREAIS 2. MONTE EVEREST 3. GRAN CANN

COLORADO 4. SELVA AMAZNICA 5. GRAN BARREIRA DE

CORAL 6. PARQUE YELLOWSTONE 7. PARQUE SEQUOIA 8. CATARATAS VICTORIA 9. PANTANOS EVERGLADES 10. VOLCN KILAWEA

MAIOR PRODUCINDE OURO 1. SUDFRICA 2. ESTADOS UNIDOS 3. AUSTRALIA 4. CANAD5. CHINA 6. INDONESIA 7. RUSIA 8. PER9. UZBEKISTN 10. GHANA

PRODUCIN DE PRATA 1. MXICO 2. ESTADOS UNIDOS 3. PER4. AUSTRALIA 5. CHINA 6. CHILE 7. CANAD8. POLONIA 9. KAZAKSTN 10. BOLIVIA

PRODUCINDE DIAMANTES 1. BOTSUANA 2. RUSIA 3. SUDFRICA 4. CONGO 5. ANGOLA 6. AUSTRALIA 7. CANAD8. NAMIBIA 9. GUINEA 10. SIERRA LEONA

MAIOR NMERODE TURISTAS 1. FRANCIA 2. ESPAA 3. ESTADOS UNIDOS 4. ITALIA 5. CHINA 6. INGLATERRA 7. CANAD8. MXICO 9. AUSTRIA 10. ALEMAA

MARABILLAS DO HOME1. GRAN MURALLA CHINA 2. PIRMIDES DE EXIPTO 3. ANGKOR (Camboxa) 4. CANLE DE PANAM 5. PERA DE SYDNEY 6. TAJ MAHAL 7. ESCULTURAS MONTE

RUSHMORE 8. FERROCARRIL

TRANSIBERIANO 9. MACHU PICHU 10. GOLDEN GATE

MEDALLAS OLMPICAS BEIJING 2008 MEDALLAS OURO PRATA BRONCE TOTAL 1. CHINA 51 21 28 100 2. ESTADOS UNIDOS 36 38

36 110 3. RUSIA 23 21 28 72 4. GRAN BRETAA 19 13

15 47 5. ALEMAA 16 10 15 41 6. AUSTRALIA 14 15 17 46 7. COREA DO SUR 13 10 8

31 8. XAPN 9 6 10 25 9. ITALIA 8 10 10 28 10. FRANCIA 7 16 17 40

ELEMENTOS NA CORTIZA TERRESTRE 1. OSXENO 47.4% 2. SILICIO 27.7% 3. ALUMINIO 8.2% 4. FERRO 4.1% 5. CALCIO 4.1% 6. MAGNESIO 2.3% 7. SODIO 2.3% 8. POTASIO 2.1% 9. TITANIO 0.56% 10. HIDRXENO 0.15%

PRODUCIN AUTOMBILES 1. GENERAL MOTORS 2. FORD 3. TOYOTA 4. VOLKSWAGEN 5. DAIMLER-CHRYSLER 6. PEUGEOT 7. HONDA 8. NISSAN 9. HYUNDAI 10. FIAT 11. RENAULT 12. MITSUBISHI

25MANDACARALLO

SABAS QUE...

V A R I O S

QUE FOI ANTES: O OVO OU A GALIA?

CARLOTA FREIRA CORDERO (4 ESO)

Haumea, designado provisionalmente coma (136108) Haumea, un planeta anano do cinto de Kuiper. A sa masa estimada dun terzo da masa de Plutn. Foi descuberto no ano 2004 polo equipo liderado por Mike Brown do Instituto Tecnolxico de California (Caltech) no Observatorio de Palomar nos Estados Unidos e, en 2005, por un equipo encabezado por Jos Luis Ortiz Moreno no Observatorio de Sierra Nevada en Espaa, anda que este reclamo foi posto en dbida por Brown. O 17 de setembro de 2008, foi aceptado coma planeta anano pola Unin Astronmica Internacional (UAI) e designou o obxecto co nome de Haumea, a deusa hawaiana da fertilidade.

Parece ser moi alargado, o que o fai nico entre os obxectos transneptunianos (TNOs). Anda que a sa forma non puido ser directamente observada, clculos da sa curva de luz indican que elipsoidal, co eixo maior das veces mis grande c seu eixo menor. Porn, a sa gravidade o suficientemente grande para deixalo en equilibrio hidrosttico, o que o fai entrar na definicin de planeta anano. A sa forma elipsoidal, coa sa inusualmente rpida rotacin, alta densidade e gran albedo (proveniente dunha superficie cristalina de xeo), dan a teora resultante de que Haumea o resultado dunha gran colisin.

IRIA CARIDE ARAUJO 2 ESO A

TERESA GARCA GONZLEZ (4 B)

NOTICIEIRO

Na viaxe acompaounos Almudena. O autobs aparcou no Areal. Al ao lado estaba o edificio. Subimos ata a 6 planta, como no ascensor non podiamos subir todos, pois polas escaleiras, a facer ximnasia.

Ao chegar al, entramos nunha sala, a da Cadena Ser, ao seu arredor estaban as de Los 40 Principales, M 80 Radio, Mxima fm, etc. Al fixemos das gravacins, unha para promocionar Los 40 Principales e outra para promocionar o instituto Carlos Casares, pero a do instituto, dixo que os iamos asustar, polo que non a van poer.

Despois, fixemos unha especie de informativo, a princesa Leticia e o prncipe Felipe na Avenida do Aeroporto. Un reporteiro a facerlles preguntas e todo iso. E no outro haba un accidente de coche e haba unha persoa dentro a que, por certo, dballe a risa. A iso das doce ensinronnos a sala onde facan as reunins e outras mis, tamn nos ensinaron onde se faca Localia e que todo aquilo non era como outras cadeas (a Galega, Antena 3, etc.) senn que estaba todo automatizado e que, por exemplo, as fins de semana al non haba ningun, todo aquilo estaba organizado por un ordenador. Levronnos sala onde se gravaban os informativos e algns outros programas. No fondo tia croma, polo que non se poda levar cousas dun ton verde chamativo, e que algunha das prendas verdes na pantalla aparecan dunha color marrn. Ao mover a foto do fondo pareca que estabamos voando. As esquinas non eran rectas, estaban curvas para que non se vise a sombra que faca que quedasen raras; os problemas do croma...

Ao final de todo dronos dentro dunha bolsa: un caderno de notas, un boli, un estoxo, a revista que emiten cada mes, Zona Urbana, un CD con msica, unhas pinturas de cores, e caramelos. Que xenerosos!

Gustoume moito, non parabamos de rir e aprendemos moitas cousas.

Vai xa, pouquio e pouco, creando tradicin no noso centro esa mestura da nosa tradicional festa galega do SAMAN coa non menos tradicional e larpeira festa do magosto. A verdade que algns de vs, xa o sabiamos, tedes imaxinacin e, polo que se ve, tempo abondo para montardes eses terrorficos disfraces, sanguinolentos e thrilleanos. E que dicirmos das cabazas artsticas?! En nmero, se cadra, non medraron moito pero en estilo, imaxinacin e mestura do tradicional co moderno a calidade artstica das cabazas gozou dunha estimable medra.

O saln de actos cheo ata a bandeira, a participacin tan numerosa coma anos anteriores e, vs xulgaredes, pero sangue, sangue haba un chisquio mis este ano, non?

E a crecente calidade dos nosos musicais... excelente!, tanto o musical das Bruxas como o gaador de Thriller.

Seguimos degustando eses saborosos doces e tortas que fan as vosas nais e pais (ningun cre

que as fagades vs, xrovo-lo), vendidos en xenerosas porcins.

Velaqu a lista de ganadores desta edicin do Samagostn:

1 PREMIO DE CABAZAS: JOS BERNRDEZ COSTAS (2 ESO A): Cabaza-robot

1 PREMIO DISFRACES: O MUSICAL THRILLER: 1 D BACH

2 PREMIO DISRACES:VIVA DE BRANCO: NGEL SOTO ROMN (1 E

BACH)3 PREMIO DISFRACES:

TOMS, de "EL ORFANATO": ANABEL ABALDE CAMPOS (1 F BACH)

NORABOA A TODOS OS PREMIADOS!

O xoves 19 de novembro o alumnado de 1 da ESO asistiu a unha charla sobre o mar ofrecida polo CSIC (Consello Superior de Investigacins Cientficas) no auditorio do noso instituto.

Unha rapaza que traballa no CSIC contounos que se dedica a estudar as especies marias e, en especial, un peixe chamado lanterna. Pscaos en Terranova (preto de Estados Unidos), para estudalos. Ensinounos os diferentes escalns da cadea alimentaria maria (sales minerais - plancto - zooplancto - peixes planctrfagos - peixes ictifagos), e fixemos un divertido xogo onde cada persoa era unha especie e tia que comer o seu alimento para manterse forte.

Cando rematou de explicar o que ela faca proxectou un vdeo sobre o labor do CSIC en distintos eidos da ciencia, como a nanotecnoloxa, a bioloxa ou a tecnoloxa dos alimentos. Ao final, a rapaza entregoulle a Lola a nosa profesora de lingua castel, unha enquisa sobre a charla e un regalo para ns, un bonito pin.

Os rapaces e rapazas de 1 da ESO, acompaados de Lola, realizamos unha sada ao cine Salesianos, para ver a pelcula City of Ember. En busca de la luz, primeiro filme das tres proxeccins do ciclo Cinensino. Este programa ten como finalidade evitar a drogodependencia dos mozos e mozas adolescentes antes de que estes cheguen a probalas, e utiliza o cine como base.

Unha vez sentados nas butacas, o coordinador do programa dirixiunos unha breve explicacin dos principias aspectos da sada. Os alumnos e alumnas deberiamos prestar moita atencin pelcula, xa que despois teriamos que traballar nun caderno de exercicios con preguntas sobre o citado filme. Tras isto, e sen mis prembulos, comezou a proxeccin.

A pelcula non estaba mal. Narraba as aventuras de dous rapaces nunca cidade subterrnea coecida como Ember. A idea era boa, o ritmo trepidante e a ambientacin estaba moi ben conseguida, faca que te sentises dentro da propia urbe. Os efectos visuais eran bastante bos, e os actores non o facan mal. Non obstante, decepcionaba un pouco, xa que despois dun comezo prometedor, a trama non estaba totalmente pulida, e daba a impresin de que algunhas cousas estaban feitas carreira. Resumindo, un filme entretido, que gustar aos seguidores das aventuras estilo Las crnicas de Narnia ou similares, pero que prometa mis do que en realidade poda dar.

Unha vez rematada a peli, s quedaba volver. Foi unha mgoa que aquela divertida excursin non durara mis, pero o pasmolo de cine.

O mrcores 11 de novembro os alumnos e alumnas de 1 da ESO, xunto cos profesores de plstica Almudena e ngel, visitamos o Museo de Arte Contempornea de Vigo (MARCO), un antigo crcere remodelado para poder exhibir as obras mis impresionantes da arte moderna galega. Nesta ocasin o artista que ocupou o noso tempo foi un fotgrafo, Jorge Barbi, que coa sa cmara nos trasladou costa da Guarda. Este home pasea todos os das por al, e fotografa os descubrimentos interesantes que atopa (unha das sas obras basase en fotos de excrementos de gaivota que ao caer nas rochas adquiren formas que parecen humanas!). Unha simptica gua levounos por todo o percorrido, e tamn fixemos unha divertida actividade chamada Palabras quebradas.

Jorge Barbi, ademais de captar co obxectivo da sa cmara as belezas mis agochadas da costa da Guarda, fotografa un mesmo lugar das veces, separadas por un lapso de tempo de varios anos. As mostra como cambia a paisaxe ao longo do tempo, e a forma en que o ser humano modela constantemente e ao seu antollo o mundo que nos rodea. Ademais, vimos obras de arte feitas con frechas e moitas outras cousas sorprendentes, que encantan a algns, pero outros non chegan a entender.

Ao final, foi unha sada entretida, onde todos disfrutamos. Foi unha clase de plstica diferente.

NOTICIEIRO

O martes 17 de novembro, os alumnos e alumnas de 3 A e 3 B fomos visitar o Casco Vello e Centro Histrico de Vigo, dentro do programa Vigo por Dentro da Concellera de Educacin do Concello de Vigo, dedicado a estudantes dende os 3 anos.

O autobs deixounos fronte ao porto, ao lado do centro comercial A Laxe. Cruzamos e o primeiro que vimos foi o anaco da antiga muralla de Vigo semisoterrada baixo terra, e protexido por un cristal. Si, si, no que botan moedas. Unha monitora a explicndonos cousas do que iamos vendo. Explicounos que al estaba a Porta da Laxe, que durou uns 200 anos en total, e que era chamada as porque unha pedra semisoterrada na terra (o que se chama laxe) serviu como unha pedra mis das da muralla.

Subimos a costa (que cansanzo, se acabamos de comezar a excursin!) e quedamos na Baixada Fonte. O nome debase a que era unha baixada, e no final dela, haba unha fonte, na que os habitantes de Vigo de antano an a por auga para o consumo domstico, pois non haba auga corrente. Daquelas exista o oficio de augador que consista ir repartindo auga polas casas, traballo que era remunerado, obviamente, un oficio mis.

Subimos a baixada, que paradoxal!, para ir ra Olivo, que est ao final da Baixada, baixando non, subindo. Recibe ese nome porque no final dela, preto da igrexa de Vigo, a cocatedral, haba un olivo. Nun lado da baixada, hai unha casa con moita vexetacin pola fachada, que pertenca a un importante seor. No outro lado da ra, unha coas vents vermellas; al onde comezou a publicacin do Faro de Vigo, no soto desa casa, onde estaban as imprentas. Ao principio o peridico era publicado das veces por semana, e era mis de opinin personal, non de noticias serias.

Baixamos dende esa ra por outra mis estreita, a Ra do Crcere Vello, un crcere civil onde os presos pedan limosna polas vents. Dobrando, ao final da ra, hai unha especie de exposicin, que ten un anaco dunha vella calzada. Entramos grazas a que estaba a seora da limpeza fregando (non fregara todo, menos mal). A calzada consista nunhas pedras grandes dispostas nos lados da calzada, e a propia calzada, estaba constituda por unhas pedrias moito mis pequenas (grava mida).

Continuamos camiando e chegamos Porta do Mar. Ao redor desa porta estaban os marieiros, pescadeiros e feirantes vendendo o peixe. Era tamn onde se preparaba e salinizaba o peixe, e claro, quitbanselle as escamas, que quedaban polo chan, e deba de deixar un cheirio... e mis anda en vern. As casas dos marieiros tian das plantas: a baixa, que era para gardar os utensilios, e a alta, onde vivan.

Subimos de novo ata a Praza da Pedra. Antes era onde se reuna o Concello Aberto, dicir, non se reunan nun edificio. Tamn era onde se facan feiras, e vendase peixe, entre outros produtos (tamn venderan verduras, alimentos...).

Unhas ras mis, andando, andando... vimos a casa onde se imprimiu a primeira edicin de Cantares gallegos de Rosala de Castro. A imprenta era de Juan Compael (todo isto o pon nunha placa).

Continuamos pola praza Balmeira, que tamn se coece pola praza das Cebolas. Estn al os dous edificios civs mis antigos de Vigo. A propiedade da familia indicbase cun escudo de pedra sobre a fachada das casas.

Seguimos pola Igrexa da Colexiata e a praza da Constitucin, cos seus soportais, que servan para poder facer feira ata cando chova. Era unha praza onde se reuna toda a xente (en fin, toda toda tampouco, pero era unha referencia). Tamn estivemos parados diante do antigo edificio do Concello. Deseguido baixamos un pouco e estivemos observando o edificio da actual Biblioteca Central, que antes diso foi un banco, un casino, un local comercial...

Subimos todo, pasamos un tnel (que actualmente, e por desgraza, serve para ouriar) e fomos dar praza da Princesa. Finalmente, pasamos pola Porta da Gamboa (ra Gamboa), por onde se supn que comezou a reconquista da cidade aos franceses, e chegamos de novo ata onde nos deixara o bus.

Foi entretido, aprendimos cousas novas e refrescamos o sabido.

Excursina

Las 5 jotas

NOTICIEIRO

NOTICIEIRO

s nove da ma do da 23 de marzo samos do instituto para chegar a Combra unha da tarde.

O Jardm Botnico foi o primeiro que visitamos. Est pre-cedido do acueducto romano e formado por terrazas que dan a un patio circular cunha fonte no medio. No xardn destaca unha rbore de cuxas ramas colgan as races.

Acto seguido baixamos a ra Quebracostas, observando os edificios antigos e a Praa do comrcio.

Terminamos o da en Conmbriga e en A Cidade dos Pequeninos. Conmbriga, a cidade romana, estaba situada estratexicamente e, ademais, estaba amurallada; iso favoreceu a conservacin das runas. Separadamente das runas visitamos o museo adxacente, que mostra unicamente pezas de Conmbriga. A Cidade dos Pequeninos ou Portugal dos Pequeninos ensnanos unha mostra de edificacins significativas de distintos pases e culturas a escala pequena.

O 24 de marzo pola ma visitamos a Biblioteca Joanina e a Universidade. Na Universidade vimos a sala SERGIO FARALDO GRAA (1 ESO)

dos capelos e o balcn dos cate-drticos, que creo que agora non se chama as. A sala dos capelos consta dun palco e varias filas de butacas. Al os estudantes exami-nbanse ante o resto da xente. O balcn dos catedrticos moi estreito e ofrece unha boa vista de Combra. A biblioteca enor-me. No teito hai pinturas e os estantes chegan aos 3 metros.

Para rematar, visitamos dous museos: o Museu da Cin-cia e o Museu Mineralgico e Geolgico.

O museo da ciencia foi, anteriormente, un laboratorio e parte da Universidade. Nunha sala hai un anfiteatro de madeira, onde os alumnos sentaban para atender as explicacins do profesor. Unha parte do museo trata sobre Charles Darwin e a evolucin das especies e a outra consta dunha serie de experimentos, cos que se pode interactuar. O museo mineralxico e xeolxico ten, unicamente, minerales e fsiles.

De camio a Vigo visitamos as bodegas Clem en Oporto. O mis rechamante o tamao dos barrs. Tamn visitamos Viana do Castelo.

Neste ano 2010 os alumnos de 1 de Bacharelato fomos a Barcelona. Foi unha viaxe moi entretida.

O primeiro da estabamos todos nerviosos polo feito de coller o avin. Unha vez en Barcelona, collimos o autobs que nos levou para o hotel, que resultou non ser gran cousa. Despois de ver o hotel e dispoer os cuartos, fomos dar unha volta polas Ramblas. Al vimos os mimos e todos os quioscos nos que podas encontrar animais, plantas, roupa chegar o final moitos foron restaurante Hard Rock a comprar cousas e a ver o local. Xa despois disto voltamos hotel a cear, e despois s nosos cuartos. Como normal, a primeira noite todos iamos de cuarto en cuarto.

A ma seguinte foi cando a un par de rapaces lles tocou apandar coas broncas, ata tal punto de que queran chamar os mossos d'esquadra.

Logo fomos ver a Sagrada Familia onde nos contaron o tipo de arquitectura que faca Gaudi, e as descubrimos que era un xenio: pensaba en todas as cousas tanto estticas como prcticas.

Despois de ver a Sagrada Familia, separmonos en dous grupos: uns dirixronse Camp Nou e outros foron andando a comer e logo ata a Pedrera, onde nos volvimos xuntar.

Logo da visita, seguimos camiando por Barcelona, podiamos ir a onde quixeramos mentres fsemos puntuais hora da cea. Algns fomos ver o musical Hoy no me puedo levantar, anda que chegamos xustos de tempo; pasmolo moi ben e encantounos. Esa noite foi moito mis tranquila nos cuartos e non pasou nada.

O terceiro da fomos fra de Barcelona, a Figueres, para ver o museo Dal, outro xenio mis; os seus cadros todos escondan algo e o propio museo era unha obra de arte, pero a cadro mis impresionante foi un que estaba pixelado no que se va a Gala, e se usabas a cmara, vase un presidente norteamericano.

terminar a visita, fomos museo da Ciencia no que nos deixaron ir por libre e podas probar todas as cousas que al haba.

terminar a visita, podas elixir se ir a Parc Gell ou voltar hotel ou ir dar unha volta, e as volvimos separarnos. Os que fomos o Parc Gell descubrimos a gran cantidade de escaleiras que al haba, menos mal que eran mecnicas.

chegar parque fomos ata o mirador, e logo a sacarnos fotos co lagarto e voltamos cara hotel.

Esa noite deixbannos sar. Algns saron e outros ficaron no hotel. Os que saron camiaron moito xa que non sabiamos onde era a zona de marcha ata que a descubrimos.

E o ltimo da, o que todos esperabamos era o de Port Aventura. chegar, as colas eran inmensas. Haba moitos colexios al e as colas avanzaban moi lentas. Estivemos sobre unha hora esperando e mentres Almudena reciba informacin das nosas notas, o que faca que todos estivsemos mis nerviosos. Cando nos deron as entradas, corrimos xa que non tiamos moito tempo. As atraccins non funcionaban totalmente, o que provocou que fixeramos colas inmensas chegando nunha atraccin a ter unha hora de espera e logo dixeron que a atraccin se poera fra de servizo, e por estes motivos non foi tan ben como pensabamos que a ser, pero anda as, pasmolo ben.

voltar hotel, ceamos e samos todos pola noite. Era a nosa ltima noite de excursin e queriamos ir de festa. Bailamos e pasmolo moi ben.

E o ltimo da, todos con cara de pena, fixemos as nosas maletas e preparmonos para a volta.

Esta viaxe quedar na lembraza de todos.

SARA ALLEGUE MAGAZ (1 BACH. E)

os. Como resultado da visita dos 4 da ESO base militar de Figueirido, visita que podedes documentarno noso apartado do NOTICIEIRO, o noso centro, coa profesora enriba citada, decidiu participarno Concurso Rexional

do Exrcito de Terra. Pois ben, nesta primeira fase o noso centro conseguiu o1 PREMIO, cun proxecto e cun conto que aqu inserimos, realizado por TERESA GARCA, de 4 B. Dentro duns das levarase

a cabo a fase estatal do citado concurso. Velaqu o conto:

O noso instituto acaba de clasificar a cinco dos seus alumnos, todos de 1 ESO A, no concurso Que un rei para ti?:DIEGO MOJN

RUTH TILVECARMEN GARCA

PABLO LPEZIGNACIO PEREIRA

Resultaron seleccionados de entre un total de 2.500 participantes neste concurso en Galicia, xunto con outros 35 doutros centros educativos. O vindeiro 31 de maio ter lugar a final a nivel de Galicia para escoller o representante da nosa comunidade na Audiencia que o rei ofrece en Madrid a todos os finalistas deste concurso.

TERESA GARCA GLEZ. (4 ESO B)

NOTICIEIRO

Programa de promocin da

v Si tda e oa an b c europeo para manterse sen fumar, dirixido aosescolares do primeiro ciclo da ESO

NOTICIEIRO

E despois da Universidade que? O futuro profesional dos alumnos de Administracin e Direccin de Empresas.

A experiencia da Escuela de Negocios Caixanova

Este ano, como todos sabemos, tivemos unha nova incorporacin no noso instituto: a nosa querida Susan, unha autntica anglo-falante para as clases de conversacin en ingls. Ns, como non poda ser menos, quixemos entrevistar a esta irlandesa qeito casue de xe mxico conseguiu o noso respecto, cario e simpata. E, a pesar das dificultades lingsticas, velaqu tendes o resultado.

2007-08

2007-08

2007-08

2007-08

2007-08

Vilario

ENTREVISTAS

DAVID LORENZO RODRGUEZ (1 BACH E)

O vento pegballe na cara, facalle cxegas, e ela deixou entrever na sa face un sorriso case esquizofrnico, cos ollos pechados. Os seus rizados cabelos dourados deixbanse levar polo vento; todos na mesma direccin. Estendeu os seus brazos do mesmo xeito que a muller de Titanic, sempre cos ollos pechados; coma esperando que o seu Leonardo Di Caprio se lle achegase por detrs, pero saba de sobra que iso non a pasar. Saba de sobra que o seu Leonardo non se atopaba al. Saba de sobra que o seu Leonardo non se atopaba en ningures, porque non exista. Ela non tia un Leonardo na sa vida; desexbao, mais non o tia. S lle quedaba conformarse con senti-lo vento de fronte e estira-los brazos do mesmo xeito que aquela muller rica dunha pelcula que vira haba tempo. S lle quedaba iso; mis nada. O vento cesou e o orgsmico sorriso despareceu do seu rostro. Non exista vento realmente; s a lixeira brisa de aire cargado que provia dun ventilador xiratorio situado altura da cabeza, ancorado parede. Dirixiuse barra entn; haba clientes. O seor Reixa entrara pola porta e estaba a chamar por ela. Prefera escoitar falar aquel vello home antes de ter que forzar pracer con algn home infeliz e con cartos. Reixa faloulle de moitas cousas; da sa defunta esposa, dos seus netios xa criados, dos seus amigos da infancia... O ancin relato volveu provoca-lo seu sorriso; faca que se transportase a outra poca, noutra situacin, e noutro lugar... talvez. Pechou os ollos e sentiu a necesidade de estira-los brazos.

Moncho.MARCIAL R. RODRGUEZ QUINTANA (4 ESO B)

Por fin remataran as clases. Un longo ano de estudos cheos de traballos, probas e exames, un tanto descargado polas excursins que tivemos durante o curso, unha pequena pausa didctica e, pola mia parte, interesante, que nos permita desconectar e pasar unha ma entre compaeiros, como cando vas tomar algo cos teus amigos, cousa que practicamente era imposible polo trato entre todos, e poder coincidir todos unha tarde en concreto. Pero desta vez puido ser, alomenos en maiora, pois compartimos a idea de pasar unha fin de semana todos xuntos coma despedida de ano e festexo por aprobar o ano en cuestin, portal universidade. Desgrazadamente, non todos puidemos quedar, xa que algn dos compaeiros tiveran que ir incluso antes de rematar a ltima semana de instituto a unha mudanza familiar, ou acudir a certos temas propios; pero final quedamos case todos, e iso era bo. Quedamos dez en total, a pasar unha fin de semana na casa de madeira dos pais dunha das compaeiras: Miriam, inseparable do tro de amigas, xunto con Monse e Luca. Ademais vira Carlos, primo de Monse, Fran e Xos, que eran xogadores do mesmo equipo de futbol sala da cidade; Manu, Pablo e Ftima tamn vieron, amigos feitos durante o curso e, por suposto, eu.

Quedaramos s dez na entrada do instituto para que nos guiase Miriam ata a casa dos seus pais. Non houbo moito atraso na quenda, polo que marchamos pouco despois da hora acordada. Miriam trouxo o coche e Manu tamn; Carlos veu en moto, e levou con el a Monse. Non quedei na hora, pero creo que foran unha hora e media de viaxe, e non sei moi ben cara a onde, pero creo que samos da provincia, xa que collimos a autoestrada e logo demos algunhas voltas por estradas comarcais e algns camios. Entre a charla que mantivemos sobre as cousas que faremos durante as vacacins ou o que estudiariamos no prximo curso entre outros, apreciei unha paisaxe preciosa, bastante curiosa, entre viedos e pastos con gando. Os montes baixos, cheos de pieiros, ros de auga clara e azulada, casas de pedra moi vellas, igrexas pequechas, cruceiros de pedra, algn pazo si que vin, cruzamos unha ponte romana, pasamos xunto un campo aberto formidable, de verde intenso, con distintas pingas de cores, e os arrecendos do camio todo moi tipico da nosa terra, a verdade.

A casa era de madeira, prefabricada, anda que ben acolledora, e cun aspecto nada industrial, xa que semellaba unha casa antiga dona da terra que a rodeaba, coma unha cabana rstica de montaa. Tia un pequeno xardn florecido e unha fonte de pedra cara dereita, que daba auga de manancial, a cal chegaba ata o regato que se poda ver dende a posicin privilexiada da casa, case no alto do monte, cunha suave pendente. Miriam comentounos que se podera pescar por esa zona, e que preto hai unha vila cun pequeno mercado de produtos caseiros que estara encantada de ensinarnos. Pero sera no seguinte da, xa que agora tocaba meter as cousas dentro e preparalo todo. Por suposto cada quen trouxo unha manta, roupa para cambiarse e algo de comida e bebida

p a r a os dous das. A corrente da casa dballa un xerador a gasolina. Anda que con cheminea, a casa contaba con dous radiadores para a calefaccin. A cocia era completa, non faltaba detalle ningn, o bao igual, sen problemas de servizo. Ademais de dous cuartos, tamn contaba cun faiado amplo e iluminado. No saln haba dous sofs de tres e das prazas, ambos convertibles en cama. Era sabido que problema de espazo non habera.

E despois de pasar o da gozando do pouco sol que haba, o espazo natural e unha tarde ben animada, chegou a noite, que pasamos dentro da casa xa que comezara a chover a iso das nove. Carlos trouxera un estoxo con pelis para ver, e despois das votacins, eliximos unha de terror. Fora entretida, xa que algn que outro levou un bo susto, que nos contaxiou s demais, e rachamos a rir por iso. Xa acabada a peli e todos co puntio de non ver pola vent, Miriam comezou a contar que preto haba as runas dunha capela, na que se di que houbo un asasinato, e que dende entn soen pasar cousas estraas por al. Mirmonos entre todos, esperando que contase mis cousas, o tpico nunha noite de historias de terror. Foi un tanto escalofriante, xa que a persoa fora asasinada nunha especie de ritual, e que podase ver entre as rbores do bosque pasar unha figura alta cuberta por unha especie de capa negra que rapidamente desapareca entre as sombras. Pablo tivo a idea de ir ver aquel sitio nese momento, cos apoios e con opositoras, sobre todo.

E fomos ver a capela. En casa quedaran Ftima, Monse, Luca, Xos e Fran. Os demais fomos en coche ata o lugar fantasmal. Subiumos no coche; a noite non acompaaba moito, xa que estaba completamente escuro e o camio quedara lamacento, pero con precaucin conseguimos chegar ata a altura do camio onde deberiamos seguir un pouco a p para chegar ata as runas. Mentres, na casa, quedaran un tanto preocupados, e tomndonos por tolos ir ver unha capela en runas a esas horas con ese tempo. Fran fora cocia a por algo de beber, cando viu algo pola vent. Non saba o que fora, xa que pasou rpido e borroso. Monse apareceu por detrs por que lle apeteca un iogur, e Fran comentoulle o que vira. Monse pensou que lle estaba tomando o pelo, e arrimouse vent para seguirlle a corrente cando de speto apareceu un home de cara arrugada, barba canosa, ollos ben abertos, ataviado cun chuvasqueiro, que lle deu tal susto a Monse que tirou co iogur polo aire e berrou asustando a Fran e s demais na casa. Aquel home apartouse e petou na porta pedindo

ESTIVENAL

ESCRIBINDO

entrar. Xos a b r i u s e n

mis, ante o xesto de d e s -confianza de Luca e

Fran, que foran sa-

ln xunto s demais. Aquel

home, semellaba vir de pescar, pois consigo traa a cana e

cesta tpica, e enganchada polas costas, unha pequena rede para atrapa-los peixes. Era un home maior, recoecible paisano do lugar que daba as grazas por que lle deixaran entrar a resgardarse da choiva que comezara a caer ben forte nese momento, facendo imposible unha vista ntida a poucos metros. Pediu quedar ata que amainase un pouco; era vecio da vila que fora a pescar un pouco tarde, xa que antes estivera coas ovellas de pastoreo. Foi recibido amablemente, pois non semellaba perigoso. S era un vello.

Os demais, anda que pola choiva, seguan camiando ata a capela, as rbores facan coma de paraugas, e protexidos s por dous paraugas que estaban xa na casa, an aproximndose pouco a pouco, dificultados pola escuridade, alumeados polos mbiles, un deles coa capacidade de actuar coma linterna. De speto, non moi lonxe, entrevase o edificio; e xa de preto podase ver a capela. Non era moi grande, a verdade. Un pequeno edificio de pedra, no que anda se podan ver os restos do cemento areoso pintado de branco, o marco da porta feito con tres taboleiros de madeira, catro vigas podres que sostian o teito, que xa estaba derrubado, unha das paredes estaba medio derrubada e a torre que mantia a camp anda se sotia, algo desfeita no alto. Non tia aparencia de ser construda con decorados na fachada, senn que era una capela moi sobria. As plantas e herbas baixas an pouco a pouco cubrindo o p das paredes e crecendo entre as pedras do chan do interior. E xa aqu adentro puidemos comprobar como algun pintara smbolos estraos, en pintura vermella, emulando o sangue. E no outro extremo do edificio haba un altar de pedra cuberto cun pano ou unha saba branca manchada en vermello, esta vez si semellante sangue. Por sospeitoso que fora iso, mis o era que houbera certos utensilios sobre a mesma.

Monse e os demais estaban no saln xunto aquel vello, falando abertamente; foi cando comezou a desatarse unha tormenta, e os tronos retumbaron no aire. Tentaron chamar por telfono s demais, para saber onde estaban e pedirlles que volvesen para casa, pero non foi posible. Quizais pola tormenta, a cobertura de todos era nula, polo que s podan esperar que regresasen, anda que mantian unha pequena preocupacin no corpo. O campesio pediu que lle dixesen onde estaba o bao se non lles importaba, e sinalronllo. Cando pechou a porta, a luz da casa pestanexou, e pouco apagouse, sobresaltando a xente de dentro. Por sorte haba algunhas candeas que puideron acender para ter un pouco de luz, e pensar que facer, con mais calma. Xos sau fra, xunto o xerador para ver se funcionaba, se lle faltaba combustible ou se pasara algo cos cables ou a saber... A tormenta non perdoaba, segua sendo igual de intensa.

Luca e Ftima asomronse ao porche da entrada para preguntarlle a Xos se saba o que pasara, pero non escoitaron nada. Cando Luca se puxera unha toalla por riba para tentar cubrirse da choiva e ir ver que estaba facendo Xos, decatouse

de que a cesta daquel vello, que deixara al fora xunto a cana e demais obxectos, verta un pequeno regueiro do que semellaba sangue. Pensaron que podera ser de peixe.

Manu pediu que nos foramos de al, que era todo moi estrao. Carlos dixo en alto que quizais as deixaran al tempo atrs, ou que foran da escena do crime pero anda as Miriam non quera seguir nese lugar. No sei como, tiven o valor de asomarme un pouco mis altar, e coa luz do meu mbil puiden distinguir un corpo. Fixeime mis e vin que eran das pernas, as pernas de algun. Avisei en alto de que haba algun al tombado. Carlos viu a ver, e cando avanzamos os dous, dmonos de conta de que lle faltara a cabeza. Samos correndo de al.

Luca acercouse ata o xerador sen ver a Xos polo lugar, e comezou a berrar o seu nome. Apareceu por detrs asustando a Luca, dicindo que o xerador non funcionara xa que algun deixou a boca aberta e enchrase de auga, mesturndose coa gasolina. Volveron todos dentro da casa. Xos estaba completamente empapado, e foi cambiarse de roupa. O vello sara do bao agradecendo a hospitalidade, e preguntando se podera facer algo por eles. Monse preguntou se tia telfono na sa casa para poder chamar seu primo e preguntar onde estaban. O vello dixo que si tia, e que ademais se queran, poderalles axudar a reparar o xerador cunha bomba para succionar a auga e encher despois cun pouco de gasolina. A todos lles pareceu un bo plan, as que Monse colleu o coche de Manu, que casualmente deixara as chaves na casa, e xunto con Fran e o vello foron ata a vila.

Rapidamente subimos todos ao coche, para largarnos de al e chegar casa para avisar s demais. Deus santo!, nunca sentira tanto medo, estabamos todos nerviosos, moi nerviosos. Arrancou o coche, pero debido lama formada e prsa que tia Miriam, estivemos patinando un tempo. Foi entn cando perdimos o control do coche tentando salvar a cada dunha rbore alcanzada por un raio, e viramos cara a un lado do camio. tentar parar, cruzmonos cunha persoa cuberta cun abrigo negro, e golpemolo facndoo voar uns metros. No sabiamos que facer, e todos quedamos mirando o corpo inerte daquela persoa, tendida no chan alumeada polos faros do coche. Un de ns tia que sar a ver como estaba, pero a desconfianza, o medo que gardamos todos no corpo impedanos sar. Finalmente, foi Carlos quen abriu a porta e sau moi lentamente, acercndose con moito tento corpo tirado. Sen sobresalto ningn, chegou ata o seu lado, e preguntoulle en alto se estaba ben, se poda oirlle. Non obtivo resposta ningunha. Semellaba estar tombado boca abaixo, e armndose de valor, inclinouse ante el para voltealo.

Monse chegara vila, e entraron na casa do vello. Era unha casa de pedra, de dous pisos, bastante ampla, case rodeada por unha horta. O vello invitounos a pasar e mostroulle o telfono a Monse, e a Fran dxolle que o acompaase parte de atrs, a pola bomba. Monse tecleou o telfono sen mis resposta que o silencio. Non soaba, non funcionaba. A lia semellaba cortada. A preocupacin era notable nela, cando escoitou un pequeo golpe seco. Foi cara a el, pensando que quizais se debera bomba, e parte de dicirlle vello que o telfono non funcionaba, poder axudarlles a metelo aparato no coche. Atravesando o saln, camiando polo corredor, e baixando as escaleiras ata o soto que daba a unha ra, non escoitou nada, e preguntou en alto onde estaban. ver que non atopaba a Fran, virou por onde via, indo ao coche a esperalos al, cando sar pola porta sentiu un forte golpe.

Carlos non poda crer o que estaba vendo. Era Lus, un dos seus compaeiros de clase. Non poda estar equivocado, e

ESCRIBINDO

chamou polos demais no coche para que o axudasen. Samos todos para ver o que pasaba, desconcertados, cando rodeando o corpo tirado de Lus, a Pablo atravesoulle unha frecha dende a espalda a altura do esternn. Quedamos todos en shock, vendo como Pablo miraba a ferida sangrante e cuspa logo sobre Miriam, manchndoa de vermello. Comezamos a gritar e correr cara coche; de speto, apareceron varias persoas cubertas con togas negras, armados con espadas, lanzas e aquel que disparou a Pablo polas costas. Entre todos impedannos subir coche e poder escapar. Pero non sen loitar. Carlos defendeuse ben, e derrubou a dous deles roubndolles as armas. Eu consegun desfacerme dun deles. A Manu ferrono nunha perna, facndoo coxear. Pero anda que pelexamos, levronos a todos. Cubrronnos a cabeza con saco de tea, e atronnos as mans s costas. No sabiamos a onde nos levaban, que nos faran. Pero creo que a todos nos pasou pola cabeza que nos levaran capela para facernos a mesmo que a aquel corpo tendido tras o altar. Os choros, gritos, xemidos era escalofriante.

Os tres que quedaran na casa estaban inquedos xa que os que se foran tardaban en volver. Luca fora para ver se vira a algun vir. A choiva escampara xa un pouco, an que de vez en cando escoitbase un trono ao lonxe. O vento enfriaba anda mis a noite. Xos sau xunto Luca, para facerlle compaa, cando nun despiste, tropezou coa cesta do vello. voltearse, sau algo dela, movndose uns centmetros polo porche. Luca gritou do susto, ver una cabeza cortada, coa mirada fixa nela, expresando un medo terrible saber que ana cortar do corpo. Xos entrou na casa e pechou a porta tentando tran-quilizar a Luca, e Ftima non saba nada, pero igualmente escandalizouse cando comezou a escoitar que haba unha cabeza no porche. De novo tentaron provar a chamar por telfono, esta vez con resultado. Chamaron a Miriam, para que voltase dunha vez casa. Pero non contestaba o telfono. Chamaron logo a Fran para contarlle o sucedido, pero esta vez non haba conexin. Decidido, Xos sau para ir a buscalos na moto de Carlos. Tivo que tapar a cabeza cunha manta. As das rapazas non queran que sase da casa e as deixara soas. Pero foise de igual maneira, dicndolles que pechasen a porta e as vents, e que tentasen chamar a polica. Foille difcil conducir a moto polo camio de terra, pero con sorte chegou a toparse co coche de Miriam, que resultou estar acendido e coas portas abertas, pero al non haba ningun. Comezou a gritar por eles, esperando unha resposta, pero non a houbo. Ocorruselle deixar a moto al e ir mellor en coche a buscalos, pois en moto non poderan ir todos, e en caso de non atopalos, ir casa e largar de al con Ftima e Luca. De speto, sentiu a presenza de algun, e virouse para controlar as sas costas. Pareceulle ver una sombra. Logo un rudo pola esquerda, outra sombra por detrs. O pnico comezou a apoderarse del, e subiu coche. Arrancouno, e marchou de al correndo, patinando no lamazal. Cando viu polo retrovisor, puido comprobar como algun quedara de p tras el, mentres se afastaba do lugar. Chegou casa bocinando o coche para chamarlles a atencin s rapazas, pero non saan da casa. Xos foi chamalas porta, pois pensou que non se atrevan a abrir a porta. Cando comezou a petar con forza, deuse conta de que unha das vents estaba rota. S puido pensar en salvarse el mesmo; tantas ideas lle vieran cabeza, tantas escenas de pelis de terror. Xa arriscara suficiente con volver levalas con el e comprobar que non contestaban e que a vent estaba rota. Cando volveu coche e arrincou, tan s puido or o fro corte metlico do aire.

Despois de camiar o que semellaba unha eternidade, cheos de desesperanza, medo, agobio Paramos. ata un

Quitronnos os sacos da ca-beza, e vimos o que semel-laba unha igrexa, alumeada por decenas de candeas, nas paredes vanse f igu ras de -mon acas , cadeas que saan do teito ata o c h a n , l m p a - d a s circulares de madeira con candeas acesas, telas vermellas e verdes colgan-do ondulantes na parte do que semellaba o altar, co-roado por un pentculo de ferro forxado, no que haba un trono e nel, sentado, a figura dun ser encapuchado cunha man alzada mostrando a palma, e a outra agarrando unha gadaa. As paredes, amplas, esta-ban decoradas con inscritos dourados e o que eu cra que eran cartas astrais, pois recoeca alguna costelacin debu-xada. Rapidamente separronnos. Lev-ronnos uns homes ataviados de vermello cun smbolo descoecido en negro pintado nas cos-tas, mentres entoaban nun baixo gutural unhas pregarias sagradas sas. A Miriam dirixrona altar, cuberto por un manto branco, e os mesmos utensilios que atopamos na capela derruda. Gritara sen parar, chea de medo. Manu tentou liberarse, para correr, para salvarse, pero foi fortemente golpeado. Xunto con Manu, fomos levados ata un cuarto parte, escoltados por seis persoas. Aquel cuarto era mis sobrio. Totalmente pintado de branco, cun trono de madeira altamente elavorado case no centro da estancia, con decorados sinxelos, pinturas de escenas de rituais en cadros da altura dunha persoa, alumeada con grandes candeeiros dourados nas catro esquinas. Pero a min levronme a outra estancia contigua. Non souben que fora de Miriam, nin de Carlos, que quedaran na primeira sala, ni que faran logo con Manu no cuarto branco. S sei, que antes de entrar, os berros de Miriam afogronse debilmente, coma se tivese a gorxa encharcada en sangue. Mirei a Manu antes de desaparecer entre os tres homes que me levaban. A Manu colocronlle unha tnica branca cun bordado negro no pescozo que a debuxando un mapa astrolxico tanto nas costas como de fronte. A porta, detrs do trono, abriuse e sau un home cunha toga vermella decorada con fos dourados e bordados simblicos, coma a fusin da la e do sol, cun casco vermello que lle tapaba os ollos e o nariz, portando outro bculo semellante a unha gadaa rematada nun orbe con das s abertas, cuxas plumas eran facilmente apreciadas. Este sentou no trono e pronunciou unhas frases no que semellaba latn clsico, fixo uns xestos coa man, e logo pronunciou o nome de Manuel. De speto, algun entrara na sala, ataviado cunha sotana negra atada cun cinto dourado, portando nunha man un bculo de case dous metros de alto, onde estaba tallada una serpe enroscada coa cabeza apoiada nun orbe perfecto dentro dun disco que gardaba seis grandes aros. Manu comezou a insultalos, a dicir que estaban tolos, que non quedara as a cousa, que se enterarn de todo. Foi entn cando aquel home quitou a capucha. Manu quedou atnito e s puido pronunciar un nome: Carlos.

Foi unha noite tremenda, moi intensa e inqueda. E sei o que pasou por que eu FIBRIZO. EX-MEMBRO ILUSTRE

DO CONSELLO DE REDACCIN

ESCRIBINDO

IAsomado encntrome fiestra do saln da mia casa, que no case alto da ladeira do monte mira a fachada a paisaxe ampla, que alberga dende a brizna de herba do campo adosado ata a suave figura difuminada das illas que son baadas polo Atlntico. E coma nun cadro quedo perenne observando canta beleza asoma polo marco. Prximo a min o camio que serpentea empinado dende a ra principal ata o meu portal, que baixo e subo moi a mido, bordeado polas casas dos meus vecios, e as sas fincas pechadas, salvo mia dereita, una baixada de terra cuberta por fina herba e altos tallos, protexidos por unha mazaira vella e inclinada polo vento no seu descuberto fronte a costa. E no seu fondo final o rumor case imperceptible do ro pequecho que baixa veloz ata a praia, cuberto enteiro pola arboreda de pieiros e eucaliptos, que dan sombra s poucos patos que tivera tempo atrs, a sorte de observar mentres durman preto atardecer. Nio de paxaros e resgardo de gaivotas, lugar dos gatos e insectos tpicos coma a vacaloura. Fermosura natural de frondosa follaxe e ronroneo cando sopra o vento. Mis al, a pequena cidade que crece longo, coas pontes das vas do tren, a ra principal concorrida e as baixadas varias paseo da costa onde gardan os pequenos portos as barcas dos vecios que agora en vern saen a navegar pola tranquila e cintilante ra azulada. Unha ra tan grande que en ambos lados as bateas se contan por decenas, rodeados case tdolos das por los barcos de carga que pasan a recollelos tesouros do noso mar. Unha auga tan pura que est enchida de vida, natureza fermosa a da nosa ra. De fronte semella unha nova terra que se ergue en montaa de pedra escarpada, de frondoso bosque de pieiral, salferido por teitos vermellos e fachadas brancas ou de cor pedra que se centran na praia longa gardada por unha costa abrupta rochosa, que en forma de acantilado denota a sa natureza tallada dende hai anos. Un porto pesqueiro con barcos amarrados a un lado, un estaleiro noutro, e no alto coroado pola tecnoloxa do home que mancha tanta beleza. lonxe vese un monte por unha ermida coroado, de frondoso bosque e tamn salferido con casas de das plantas; e na costa unha praza na que esta dominando un almacn que garda as piraguas dos deportistas amantes do mar. Circundado todo iso por farolas brancas en forma de ncora, que tamn alumean o paseo da praia rochosa nese lado da costa. E por riba del, case oculto entre as follas das poucas rbores altas, a figura dun pequeno faro branco, que alumea polas noites o camio dos barcos. Ao fondo, no pequeno oco que hai entre costas, termina a vista da auga o horizonte, sendo as illas as donas dese fin, tan fermosas. O aroma do mar e das rbores enchen os meus pulmns mentres ollo a paisaxe de canto abarcan os meus ollos. Xa na tarde, cando o sol comeza a baixar, para desaparecer roxizo trala ondulante silueta dos montes lonxanos, o mar susurra, e as gaivotas voan polo lugar, preto da mia casa. Son os pais das xoves nacidas este vern, que os acompaan no seu voar, aprendizaxe natural co aire soprando cara terra dende o mar, acariando as s dos aprendices. E tanta multitude que se enlaza entre si, subindo e baixando, indo cara mar, indo cara monte; pequenos golpes de cola para volver retomar o equilibrio mentres planean durante segundos no mesmo sitio, os sons das chamadas entre eles. Un cadro marieiro e natural.

IINoite morta, asasinada polas luces das cidades, tan s viva por unas cantas estrelas, e o resplandor da la chea. Tombado sobre a fina e humida area dunha pequena praia cortada por un muro de pedras entrante no mar, e un paseo de cemento sobre as pedras da costa, quedo prendado da paisaxe, que me fai ver o extenso universo que en lia recta existe ante min. As ondas acompasadas que rompen forte e logo van morrendo suavemente, inundan os meus odos coma unha msica nica que relaxa o meu corpo, que elimina pensamentos da mia cabeza e tan s me fai ver o que teo diante. A brisa case nula que transporta o arrrecendo do mar, refresca a mia pel despois dun da de vern, de sol dominante e castigador. A escuridade relaxa os meus ollos, invitados a pecharse e durmir. Sobre o mar ondean os longos reflexos dos luceiros da alta terra erguida fronte a min, convertida agora nunha basta sombra debilmente perfilada contra o infinito cosmos; dende lonxe chegan ata case os meus ps, cruzando o ancho da ra sen dificultade ningunha. Sen rudo ningn, clamo por falarlle la espida e completa, coas sas sombras grisceas e o seu brillo de prata; ela tan fermosa, tan perfecta. E unha estrela fugaz cruza os ceos, chamando a mia atencin, que morre entre os luceiros das constelacins que tento adiviar debuxando entre elas as figuras que lles dan nome. E dectome da figuracin triangular que existe entre elas, e que se adivia case en lia curva perfecta como se forma un cinto que quixera rodear a circunferencia dunha cpula inexistente. E por riba de min as rbores do xardn, que susurran coma as ondas do mar, e acompaan maxicamente o meu soar.

FIBRIZO. EX-MEMBRO ILUSTRE DO CONSELLO DE REDACCIN

Estirou o brazo e, con tolleitos movementos, deu prendido a luz do cuarto. Era cedo, moi cedo, pero non demasiado. Incorporouse na sa noxenta cama botando as das pernas fra e quedando sentado. Arramplou a camiseta do chan e pxoa, con cara de enfado. Case instintivamente, sen mirar, botou a man mesa de noite e acendeu a radio. Nese momento estaban botando unha cancin... fermosa, sen dbida, pero pouco axeitada, pensou el. Esa cancin xa tia algn tempo. Abriu o primeiro caixn e quitou para fra a caixa de Ducados co chisqueiro dentro. Colocou un enriba do beizo inferior e prendeuno, paseniamente... sen prsa ningunha, escoitando a letra da cancin...

I see trees of green, red roses too.I see them bloom for me and you.And I think to myself...

What a wonderful world..., rosmou co cigarro na boca. Axitouno sobre o cinceiro e deixou caer as cinzas, paseniamente; do mesmo xeito que se bica unha moza, pensou. Seu pai sempre dica iso. Xa haba moitos anos que non llo escoitaba dicir... tamn moitos anos que non o va, en xeral. Foi cara bao anda co cigarro a medias e pxose diante do espello. Deu unha fonda e lenta calada e botou o lume no espello. Observou entn o seu rostro, mol, arrodeado de fume e cheiro a tabaco negro. Levaba xa uns das sen barbearse. Apoiou o cigarro de novo enriba do seu beizo inferior e coa man dereita agarrou a cara, altura do pescozo, e coa man esquerda colleu a navalla do peto do pantaln. Sempre durma coa navalla enriba, por se fora facer falla. Durante un momento vacilou nos seus pensamentos coa posibilidade do suicidio, coma tdalas mas, pero pensou que lle saa mis conta non facelo, pero non demasiado mis conta. Comezou a barbearse mentres que o son da radio lonxe faca de banda sonora, e

o cigarrillo de riba do seu beizo remataba de consumirse. Tirou a cabicha auga do vter e proseguiu. Fxose un lixeiro e superficial corte baixo do beizo inferior que tapou cun pequerrechio anaco de papel hixinico. A cancin de Amstrong xa rematara, pero el anda segua coa meloda metida na cachola, incesante, coma o bater das gotas de chuvia na fiestra do bao. Comezou entn a cantar, tratando as en parte de esquece-la forte resaca que tia aquela ma.

I see skyes of blue, and clouds of white.The bright blessed light and day sacred night.And I think to myself...

Anda eran as catro da ma. Calzou os seus zapatos medio rodos e vestiu a sa vella cazadora vaqueira; nunca se separaba dela. Puxo os lentes de sol (evidentemente non porque fosen necesarias) e gardou a pistola no peto interior da chaqueta. Sau da pensin do mesmo xeito que tdalas mas e botou a camiar polas molladas ras. A cancin da radio anda segua na sa cabeza. Asubiando a meloda, sorriu mentres notaba como as mornas gotas de chuvia mollaban a sa testa rapada dous. Botou man peto traseiro do pantaln e decatouse de que deixara algo importante atrs. Camiou un pouco mis e meteuse no primeiro bar aberto que viu, dirixiuse mquina de tabaco e quitou un paquete de tabaco. Gardouno no peto traseiro do pantaln vaqueiro e dirixiuse barra, onde pediu o que lle axudara a combater mellor a resaca daquela ma. Estreou o paquete mentres que beba e tentou de manter unha especie de conversa co mozo de trala barra, mais este mostrouse arisco de mis. Non deba estar afeito a tratar con estranxeiros, por moi ben que dominasen o idioma. remata-lo cigarro e maila consumicin mirou o reloxo; anda eran as cinco e media da ma, e non tia que fichar

ata as sete. Sau ra, xa non chova, e dirixiuse casa dunha antiga coecida. chegar, petou na porta coa mesma delicadeza coa que se deixan caer unha mo-rea de libros chan. De al a uns dez minutos abriu a porta unha rapariga de non demasiada esta-tura, pelirroxa natural, con cara de acabar de erguerse e un cigarro na man.

-Oh, es ti; pasa, anda. -Xa ests no vicio, tan de ma cedo?-Vas pasar ou que?-Xa vou, muller.

Dirixiuse cuarto da rapaza, lu-gar de onde esta provia, e quitou do novo paquete o terceiro cigarro da ma. Volveu a rapariga de al a un ou dous minutos e sentou seu carn, anda co cigarro na

contorno do corpo e meteran nunha bolsia de plstico a arma homicida: unha navalla, normal e corrente. Que rapaces tan traballadores, pensou. Quitou outro cigarro e ofreceulle un a Mike, que llo aceptou; coma tdolos das. Anda non realizaran o levantamento do cadver, polo que puido verlle a cara asasinado, que estaba boca abaixo; non era un mal home, era un home respectable, con muller e dous fillos. Fora durante un tempo amigo seu; chambase James e non mereca morrer, non dese xeito. Atrapara mal home que matara aquel bo home; sabao. A cancin da radio anda segua latente, na sa cabeza...

I hear babyes cry; I watch them grow.They'll learn much more than I'll ever know,And I think to myself...

Tdalas mas se va nesa situacin. Se non as, similar. As tdalas mas. Unha tras outra; tratando de arranxar os pequenos grandes destragos que malos homes causaban na estrutura da cidade, mis concretamente que causaban a bos homes coma aquel. Eles arranxaban eses pequenos desperfectos, poan a punto a cidade, do mesmo xeito que un agricultor rega, coida e ve florecer as flores e os froitos da sa pequena horta cada da. As tdolos das; un tras outro.

...What a wonderful world...

Tdalas mas antes de erguerse, antes de encende-la radio, incluso antes de prende-lo primeiro cigarro do da, el se fai a mesma pregunta:

...Yes, I think to myself...

Por que os seres humanos, se Deus os creou sa imaxe e semellanza, son malos por natureza? Por que non poden vivir en paz, sen facer dano s demais? Por iso mesmo tdalas mas, tras facerse esa pregunta e tras mirar pola fiestra da sa casa o mencer do da, el pensa...

... What a wonderful world.

... FERMOSO MUNDO ESTE.

seu carn, anda co cigarro na boca. En canto remataron mbolos dous de fumar, comezaron a bicarse coma irracionais. Non necesario dicir o que seguiu.

The colours of the rainbow so pretty on the sky.Are also on the faces of people going by.I see friends shaking hands saying how do you do;They're really sayin' I love you...

-Xa son as sete. Non tes pensado marchar?-Si, por que non. Abur, mia raa.-Adeus...

Sau da casa xa con outro cigarro na boca. Camiou un pouco e pediu un taxi, que o levou catro ras mis para diante. Baixou do coche paseniamente, coma se non houbese prsas nin angurias no mundo; coma se este realmente fose un mundo fermoso. entrar na oficina foi directo seu superior;

-Chegas tarde; outra vez.-Seino.-Ti e Mike tedes que ir ra 4, a que fai esquina co

Banco Central, xa sabes.-Que aconteceu?-Un atracador que lle deu catro pualadas a un

home inocente.-Catro pualadas na ra catro...-Dixate de parvadas e marchade para al.-Imos, xefe.

Foi onda Mike; atopbase na sala de interrogatorios, observando tralo vidro.

-Temos que marchar, meu.-Que pasou?-Cntocho polo camio.

Montaron no coche patrulla e liscaron ra 4. Conduca Mike. chegar, xa atoparon un puado mis de compaeiros seus. Xa pecharan a zona, debuxaran a lia do

MONCHO Q. MARCIAL R. RODRGUEZ QUINTANA (4 ESO B)

S.l.l.

espertar drame conta de que quedara durmido, e xa era imposible chegar a tempo para colle-lo autobs, polo que tiven que ir en taxi... Cando cheguei instituto, semellaba que no monte estaba mas escuro que na cidade, e que non funcionaban as luces, xa que non haba ningunha acesa no interior. Pensara que mellor fora festivo e non me dera de conta... ou que se suspenderan as clases pola tormenta ou algo. A porta de entrada estaba aberta... as que entrei. Dirixinme conserxera para preguntar se se fora toda a xente, pero non haba ningun; nin se escoitaba nada. Estaba tan escuro al dentro que ata tiven que colle-lo telfono para que me fixese de lanterna. Cando alumeei a entrada non vin nada fra de lugar, estaba todo normal... e ocorruseme que mellor estaran todos no auditorio, pero cando tirei da porta estaba pechada. No patio de enriba quizais... e nada... Era moi estrao.

Pero cando baixei outra vez, vin pestanexar as luces de dentro; mellor que chegara demasiado cedo? Saudei en alto por se algun me ora e poder preguntarlle. Escoitei pechar de portas, coma se comezasen as clases... e non sei por que, dirixinme mia, dereita do vestbulo.

Entrei dentro pero non haba ningun, e a porta pechouse de speto. Acelerouseme o corazn do susto que levei, e comezei a sentirme moi nervioso al dentro. As luces apagronse pouco. Xireime para ver se poda acendela, senta coma se houbera algun dentro, tentei abrir a porta forza, comezei a desesperarme, cando a luz pestanexou rapidamente e puiden ver como as mochilas dos meus compaeiros estaban colocadas lado das mesas, incluso os libros sobre elas, exercicios no encerado e a mesa do profesor coma se estivera al; coma se se foran da clase e deixaran as ousas al. Mirei meu redor incrdulo ante tanta loucura cando escureceu de speto e case no mesmo intre volveu a luz e as paredes estaban manchadas de sangue, toda a aula esta desfeita, con mesas e cadeiras ciscadas desordenadamente, follas, libros e libretas tirados, a mesma pizarra descolgada, e os cristais das vents rotas, coas persianas baixas. Fun cara atrs pola impresin, tropezando coa porta do armario, abrndose esta, e caendo un corpo inerte do interior, envolto no que pareca unha saba branca tinxida case toda de sangue vermello. Tirei case coa porta abaixo da clase e chegar vestbulo mirei aterrado coma corpos desmembrados colgaban do teito, agarrados por grosos arames oxidados; o chan estaba encharcado de sangue, tanta que con cada paso formbanse ondas como cando tiras unha pedra nun lago de auga calma.

Tia tanto pavor no meu interior que me senta desorientado, e busquei coma con sorte a entrada, que non se abra. Empurrei, tirei, lanceime contra o cristal e tirei coa cadeira de conxerxera, pero non consegun facerlle unha rascadeira tan sequera.

Maldita a mia sorte!! por que a min? Foi cando comecei a escoitar unha meloda moi coecida. Era unha sonata para piano que a min me gustaba moito: Claro de la.

Provia do auditorio, por suposto, e a porta abrrase cun vento temperado suave.

Negueime a cruzar entre aqueles corpos mutilados, no medio daquela escuridade case reinante e quedei al sentado no chan, sen saber que pensar, sen saber que facer.

Entn decateime de que cada vez haba mais claridade, e ver cara porta do auditorio, tdolos corpos e rastros de sangue anse esvaecendo coma se fosen fume.

Non me quedou outra que baixar. entrar sentinme clido; tdolos asentos estaban ocupados e no centro do escenario estaba o piano e algun o estaba tocando. Non souben quen era, xa que estaba escuro, as nicas luces que haba eran os puntos vermellos e as luces de sada. Situeime no corredor central, baixando pouco a pouco, tentando non mirar para ningun, para non levar sorpresa ningunha.

Cando cheguei abaixo de todo, puiden distinguir a Csar diante do piano, pero coas mans cortadas, o piano tocaba s, ou a msica

provia doutro lugar. Sobresalteime cando escoitei un berro. Semellaba que via de arriba, do segundo andar e entendn dous nomes: Sara e Miriam. San de al apurado, e suban as escaleiras da dereita ata chegar s portas dos laboratorios. Algns sons facanme sospeitar que haba algun no laboratorio de qumica e dirixinme ata al. A porta estaba entreaberta, agarrei o pomo e asomeime dentro. Estaba todo cambiado, coma se fose unha sala mdica. Os estantes, as villas, as mesas... e no centro unha en concreto. Vin que haba algun tombado nela, e non quixen saber mis. Cando me xirei para irme, un golpe seco paralizoume, e xirarme comprobei como aquela persoa movera o brazo. Estaba deslizndose sobre a superficie, tentando porse en p; a tenue luz que estaba sobre ela reveloume quen era: Miriam, unha compaeira de clase; estaba fronte a min, aberta en canal, coa falta dalgns rganos, e sanguinolenta via cara a min pronunciando o meu nome. Sen mis, san de al correndo pasando por diante da sala de profesores e baixando polas escaleiras secundarias. Volvn de novo vestbulo, que segua normal. A porta non abra. Incluso tentara saltar por unha das vents da mia clase, pero ningunha ceda.

Cando san corredor, volvn escoitar aquel grito de antes, esta vez mis preto. Volvn subir por onde baixara y topeime cun dos alumnos que se dirixira cara sala de vdeo onde dabamos ingls. Griteille para que me esperase, chegando a tempo para que me deixase entrar con el. Ningn dos dous pensara toparse con algun mis, foi unha sorpresa que o rapaz tomara con bastante alegra en-tre choros e angustia.

Contoume que vira con todos a clase, e que de speto, apareceron un seres vestidos con amplas capas, armados con todo tipo de instrumentos e comezaron a matar a toda a xente que haba dentro. El salvrase grazas a que se ocultara na parte alta do armario da clase e puxera unhas carpetas diante del. Puido escoitar os gritos da xente, como o sangue salfera as paredes...

Pasouno moi mal. E agora tentara sar fra porque me escoitara antes, pero no seu intento cruzouse con tres daqueles seres e volveu correndo clase. Eu conteille o que me pasara, e que en ningn momento vira eu a ningn ser, nin ningun que parecera estar vivo. Despois dun momento de calma, puxmonos de acordo en tentar sar de al os dous. Chegaramos ata as portas do interior, e por algunha razn, aquelas si que se abriran. Fomos pasenio, sen facer rudo, e con tento mirei interior da cafetera por se haba algun. Todo despexado. Cando avanzamos un pouco mis, sentn un forte golpe na cabeza, e can sen mais.

espertar, un suave mareo e o bombeo de cando che doe a cabeza veume de golpe; aclarei as ideas e logo vin deitado sobre un charco de sangue, o rapaz que a comigo antes. Sen explicacins, subn ata o ximnasio e dentro escoitei xente. Chamei por eles, e un asomara a cabeza pola vent do vestiario de rapazas e gritou cara a dentro que habia algun al fora. Abrronme a porta apurndome o paso e acto seguido pecharon e barricaron a entrada, para evitar que se puidera entrar. Comprobei que al dentro estaban Xurxo, profesor de msica, Eneko e Alexandro, profesores de ximnasia, das rapazas de bacharelato e alumn@s de terceiro e cuarto; en total nove persoas, e comigo dez. Preguntronme de todo, e case vez, semellaban moi sorprendidos de que estivera al con vida. Mentres lles explicaba todo, observei coma tian as colchonetas postas no chan no centro do pavilln, a un lado tian lanzas e pedras e, gardado na porta do profesor, dispoan de comida, un montn dela, posiblemente collida da cafetera. Cando terminei de explicarlles o que vivira, eles non podan crelo, pois me aseguraron que levaban encerrados no pavilln uns sete das. Quedei asombrado ante iso, e non comprenda como puidera ser certo. Despois de horas falando sobre o tema e cavilando ideas e tentando dar respostas, quedara a durmir al ese da. Fra quedaron das persoas de vixilantes, xa que case sempre aqueles seres movanse aproximadamente s mesmas horas. E esa noite levantronnos a todos. Samos fra para ver o que aconteca. Primeiro

Todo comezou durante unha fin de semana, cando o tempo semellaba volverse tolo. Unha tormenta quedou sobre a cidade anegando as ras, cubrindo de escuridade os das e facendo que os lstregos fosen case comns. Algns canais de televisin xa non se podan ver, e a Tdt pois como que era imposible sintonizala. Ademais, as radios non tian tanta cobertura coma antes, notbanse mais interferencias, e os mbiles case eran intiles. Pero chegado o domingo noite, todo se normalizou en gran medida, coma se non sucedera nada, s que a tormenta anda segua sobre ns, menos activa que antes, e a choiva cesara de moito a case nada.

sentase un murmullo intenso resoar dentro do edificio; logo comezamos a sentir un tremor e as nubes do ceo xiraron entre elas meesturndose sobre o instituto. Logo caeron as tellas dos tellados e unha luz azulada, moi tenue, apareceu en tdalas ventas; seguidamente os cristais das vents racharon cara a fra ordenadamente de arriba a abaixo e vimos coma un grupo numeroso de sombras rondaba polas aulas e baixaban polas escaleiras.

Dirixanse cara a ns. Armmonos coas pedras e as lanzas para defendernos. Non souben por que, cando chegaban s escaleiras relantizaban o seu paso, coma se algo os fose freando a cada paso. Nese intre atacamos todos os que estabamos al, lanzando pedras, tellas e demais contra eles, para derribalos, impedindo que chegasen ata Arriba.

De speto, un vendaval sorprendeunos desprevidos tirando a algn chan, e os seres que anda continuaban nas escaleiras esvaecronse coma fume. A terra quebrrase, parte do pavilln cedera e as aulas de laboratorio derribronse.

Corrimos cara patio cando unha escuridade inmensa, incluso palpable, envolveu o aire que respiramos. Sentimonos coma aprisionados, sen aire suficiente, e a angusta de pensar que iamos morrer al comezou a consumirnos. Nese intre sentinme mis liberado, coma se esa sensacin fora desaparecendo, e vin ante min coma unha luz a gaando escuridade transportndome a un lugar branco, infinito, onde me senta lixeiro. Non saba o que me estaba pasando e quedei al quedo en silencio. pronto sentn uns murmullos, que xa eran voces, e entendn entre aquelas palabras coma vinganza. Pedanme que os liberase, que os salvase, pronunciaban o meu nome, e arredor de min vin coma an aparecendo unhas sombras acercndose a min. Estaba rodeado por elas, formas humanas que resplandecan case tanto coma o lugar onde estaba. E unha delas aproximouse mis, e puiden ver o seu rostro. Era Sara, a mia compaeira e amiga do instituto, que mirndome s ollos e tendendo a sa man sobre o meu peito dxome: Slvanos. As coma pronunciou iso, cegueime por unha luz anda mis forte e volvn mundo de escuridade onde estaba antes daquel soo. Pero agora notaba unha calor no peito, e vin un brillo sar da mia roupa, e pensei entn no colgante que me dera xustamente Sara haba tres das. A escuridade comezou a separarse de ns envolvndonos una tenue luz. As nubes escuras apartbanse, e unha voz cavernosa e terrible apareceu da nada maldecindo. Coma se se moldease da nada, aquela escuridade concentrouse nun corpo diante nosa. Un ser alto, vestindo armadura escura e armado cunha espada de prata deixouse ver e comezou a rir. Ergueu a man e sentn coma se a tivese sobre min, tentando arrincarme a vida. Pero entn sucedeu que a luz que nos liberara resplandeceu anda mis e a man daquel ser prendeuse en lapas azuis. Despois de recuperarse da dor, miroume ameazadoramente e dixo en alto: conseguirei ese colgante por moito que se resista, entrgamo. Non saba por que tia tanto interese nel, e pregunteille. Insultoume e menosprezoume coma ser humano dbil e ignorante, e logo comentou que ese colgante daralle o poder para gobernar sobre as terras do Inferno e levar o seu imperio ata o noso mundo, arrasando con toda vida nel e facerse mis forte con cada alma.

Despois diso, ergueu as mans cara arriba e gritou cara s ceos; unha ola lume vermello e azulado apareceu por detras sa e comezou a xirar sobre o patio enteiro devorando as nubes negras coma se fose o corpo dun dragn. Logo aquel ser dirixiu as mans cara a ns e o lume obedeceu os seus movementos; cando estivo a piques de engulirnos, o colgante brillou e una forza vendaval protexeunos a todos. Nese intre escoitei outra vez mia amiga decirme que loitase, pero non saba como. Dentre as chamas apareceu brandindo a espada aquel ser e por acto reflexo coloquei o brazo entre

el e eu, notando o seu golpe forte e directo cun son metlico e un empurro cara adiante. Cando mirei,

levaba posta una armadura prateada con deseos dourados e azuis, e no peito, no centro, o

colgante. Aquel ser quedara derribado no chan non sei como, pero cando se levantou volveu

rir dicndome que non era ningun, e que me a matar. Cando volveu contra min, sentn coma se algo se apoderase de min,

e desenvaiei unha espada que semellaba estar feita de cristal e contraataquei a sa

envestida. Loitamos con armas e poderes durante un bo tempo, ata que vin a

posibilidade de rematalo. Alzei a espada cara o ceo e as nubes arremuironse sobre min.

Coma se a espada fose unha parte delas, movn os ceos en xiros e lancei toda a mia furia contra o

meu inimigo, esforzndose este en defenderse, tentando parar o meu golpe. Todo canto nos

rodeara, salvo os meus compaeiros, comezou a voar en direccion onde apuntaba; rochas, rbores, partes do instituto, incluso as porteras, coma se fosen absorvidas por un temible tornado. E no meu ltimo esforzo lancei o que sentn dentro de min, e unha luz fulgurante sau da espada, envolvndose coas nubes, arrasando con todo o que tia diante. Aquel ser non puido soster aquela embestida e comezou a desfacerse pouco a pouco coma se se derretise. Pero antes de morrer advertiume de que el non sera o nico que vira por min, e que tampouco era o mis poderoso dos demos que existan.

Un silencio sepulcral fxose dono de todo cando rematara aquela loucura, e eu sentame tan canso que non me sostia de p. Cando pechei os ollos para poder descansar, volvn estar rodeado daquelas sombras no mundo branco, murmurando o meu nome e dndome as grazas. Vin coma Sara se achegaba a min e me daba as grazas cun bico na meixela, logo todos se aproximaban a min anubrndoseme a vista. Foi un intre, pero sentame coma se durmise durante das, e logo escoitei as voces dos meus compaeiros que me chamaban, e espertei. Levanteime, entre preguntas, entre asombros, entre medos... Todo aquilo era moi raro, tardamos en repornos.

Entn as nubes comezaron a esvaecerse, volvendo aparecer a luz do sol sobre ns... unha luz cegante despois de tanta escuridade, pero clida, tan fermosa que me alegraba a alma e facanos sentir ben. Partes do instituto caeron estruendosamente e dende as escaleiras vimos coma na sala de profesores una escuridade absorva todos os seres que anda camiaban por al engulindo pedras, coches... coma se fose un burato negro, e logo enguliuse a si mesma, morrendo nunha explosin que terminou de derribar o que quedaba en pe do edificio.

Cbrimonos detrs do muro para que non nos dese ningunha pedra ou calquera cousa. Despois, levantmonos e samos fra do recinto, cando me acordei e toqueime o peito... non tia o amuleto!! Perdrao, e comecei a buscalo incluso entre os cascallos. Axudronme todos, durante unhas horas estivemos buscando incluso nos arredores, sen resultados. Especulamos que quizais se desintegrara cando derrotara aquel ser. E entn Eneko chamounos a atencin.

Fomos acara a el e preguntounos se escoitabamos algo. Ningun escoitaba na-da. Nin un rudo. Algo pasaba, mirmonos entre ns. Preocupados, seguimos baixan-do ata chegar autoestrada. Ningun con-duca, estaba baleira, salvo por algn veh-culo aparcado al mesmo, coas portas aber-tas. Avanzamos cara parte alta para ver cara cidade, cando lonxe, incluso mis

lonxe do normal, puidemos ver un manto de nubes negras, das que saan lstregos, e os raios

camiaban entre elas. Quedamos asombrados. Non sabiamos que dicir... ben, Alexandro si: a nai que me

pariu...!Non nos quedaba outra que seguir adiante. Agora a

escuridade estaba na cidade. FIBRIZO.EX-MEMBRO ILUSTRE DO CONSELLO DE REDACCIN

ESCRIBINDO

Si, son o to Javierio, son, teo que pensar para saber que son eu, estou cheo de pena, de rancor contra naide e contra todo. Angelitoo, Angelitoo... Despois do desgusto que levei cando a mia Floren-tina, a ta mai, quedou pre-ada... agora o desgusto de perderte. Angelitoo, Ange-litoo....

Levo o corazn nun puo e o siso nun peto. Angelitoo, Angelitoo...

Ta nai quedou tola, e non fala, unha muller tan rexa s traballa, traballa e traballa; cava na terra con forza como para vingarse por terte nas sas entraas. Angelitoo, Angelitoo... .

Cos teus oito anos deixchenos orfos. Orfos do teu sorriso, dos teus beizos, da ta presencia. Angelitoo, Angelitoo... .

Por que te me adiantaches, por que non me fun eu antes? Ti tias mis camio por andar. Angelitoo, Angelitoo...

Non vexo as vacas, non vexo o burro... Onde ests? Angelitoo, Angelitoo... Non vexo, non me vexo, non te vexo e en todo te vexo, en todo te oio, sempre te oio falar dende o recuncho mis lonxano e profundo da mia magoada cabeza.

O aire dos meus pulmns lvame chan, a mia gorxa chora en silencio... este sofoco, este asma, esta silicose, esta tuberculose... esta ... non sei que... non me matan, nada me mata e todo me fai sufrir, pero nada me fai sufrir tanto como a ta falta. Por que nada me mata? Pois eu non me podo matar porque as perdo o teu recordo, e o nico que me queda de ti.

Non podo saber... non sei que me puideches dar para tanto te querer. Cando naciches quixen pensar que te recollesen na neve, abandonado, como a Mara da Portela que atopou o Jos do Domnguez onda Pedra do Concello, nunha cestia. Non poda pensar... non quera crer que mia filla lle pasase algo as. E ti ... ti non eras o culpable oh ... pero eras quen me facas mal, o que chorabas pola noite polos torzs de barriga que che daban, non sei se coa fame ou co leite de ta mai que non era bo, porque cho daba con vergonza. Morrches porque ela se avergonzaba de ti?

Non sei por que morriches foi porque pensaches que non te queriamos de pe-queno? Non sei por que morriches. Tamn fuches malo, eh, morrer cando eu mis te quera.

A xente veme e di que estou embotado e a bota non a toco, din que estou embotellado e, botella non temos ningunha na casa, din que estou enfrascado, non sei en que frasco vou caber eu, din que estou enmimesmado desde que ti morriches ... naide o sabe, non saben nada. Eu non es-tou enmimesmado ... estou entuado, estou sempre en ti, cada cousa que fago pen-

so como a faras ti ... cada cousa que penso fgoo co teu pensamento ... cando me falan oio polos teus odos.

De pequeno non me deixabas durmir cos teus berros. Cando deixaches de berrar eu empecei a durmir, cando empezaches a sorrir, eu empecei a vivir, e ... agora... que eu xa durma e xa viva e xa te quera tanto, e xa me facas tan bo avo, tan bo compaeiro eras ... vas e dixasme. Que che fixen eu? Por que me tratas as, rancoroso? porque non te queriamos de pequeno?... Iso xa pasou home, ahora querimoste todos e vas e dixasnos ... merecas ... merecas. Merecas volver nacer de novo e xa veras como te queriamos e veras como non tias ganas de marchar.

Non me podo enfadar contigo, pero est moi mal o que fixeches, marchar as... marchar agora ... tias que chegar a mozo e teriamos mis vacas e podiamos meter un fato de res e podas casar ben e cando tiveras fillos como manda Deus e non como fixo teu pai, eu atenderachos para que ti puideras traballar e darlle s teus fillos mis do que os meus pais me deron a min, mis do que eu lle dei a ta mai e mis do que a ta mai che deu a ti. Ves, se non te foras as, todo o que poda pasar e as ... as nada ... deixchesme s no mundo, s coa ta mai, s coa ta ta, ... s ... soo e medio tolo porque non podo retirar a ta cara de beb, a ta cara de neno da mia cabeza. E choro, e arrepntome de non te ter querido cando eras beb, e sntome culpable de tdolos pensamentos que tiven para desfacerme de ti ... tian que mo ter feito a min... a ta cara de neno sorrinte como agradecndome o pouco que fixen por ti.

Florentina, unha moza de Esposende, irm da Xuliana, quedou embarazada de solteira, como a sa irm, como moitas outras naqueles tempos de antes.

Seus pais coidaron do neno,ao que chamaron Angelito, que morreu cando tia 8 anos. O seu av, o to Javier, andaba coas vacas no monte e berraba. Chamaba por el enchendo o aire de suspiros que o eco levaba lonxe, moi lonxe, por entre a tupida neboa do inverno fro, metndolle os espritos no corpo a calquera pastor que ora os laios que parecan vir da ultratumba, a onde el pretenda que chegasen.

TUTIPAULA LAGO GLEZ. (2 BACH)

FIBRIZO.

EX-MEMBRO ILUSTRE DO CONSELLO DE REDACCIN

A est, de novo, xunto vent.Pernas cruzadas, apoiadas na

cristaleira; pelo mollado, lombo espi-do. Contemplando a ra de Vigo.

Demasiados sentimentos pensa demasiadas emocins en pouco tem-po.

Desde que ela morreu, sntese