Mihiluze Uribe Kosta 2. atala: Ingurunea

ERLIEBEA ETA PAISAIAUribe Kosta itsasertzean kokatutako

eskualdea da, Kantauri itsasoak

bustitzen ditu gure lurrak. Ia osorik bustitzen ditu gure lurrak. Ia osorik

Butroe haranean zehar eta kostaldeko

lurretan dago.

Altuera txikiko eskualdea da, ez dago

gailur garairik eta eremu lauak dira

nagusi.

Bizkaiko kostaldeak labar handiak eta

Mihiluze Uribe-Kosta Ikasketa materiala 2. Atala: INGURUNEA

Bizkaiko kostaldeak labar handiak eta

hareatza txikiak ditu. Harritsua da

guztiz eta mendiak paraje ditu. Bizkaiko

kostaldeko mendiak lerrokatuta daude,

itsasoaren parean. Butroe harana

IBAIAKKantauri isurialdeko ibaiak laburrak eta

emari handikoak dira. Ur-etorri emari handikoak dira. Ur-etorri

erregularra dute urtean zehar, euria sarri

egiten duelako.

Aipatzeko moduko ibai bi ditugu gurean:

Butroe itsasadarra eta Nerbioi ibaia.

Lehenengoren bokalean hondartza eta

dunak ageri dira. Bigarrenarenean

ostera, hondartza, duna eta padurak.

Erreka txikiagoak ere badira, euren urak

aurreko ibaietara isurtzen dituztenak.

Nerbioi ibaia


KLIMAKlima ozeanikoa dugu Uribe Kostan. Itsasoak tenperatura epeldu egiten du,

beraz, oso tenperatura leunak izaten dira gure eskualdean.


EuriaEuria sarri egiten du. Sopelako Marik

eta Urdulizko Terek Xirimiria modu berezi batean izendatzen dute:

Ekaitza dagoenean, Marik eta Terek diotenez, “lehenengo dator yusturi, ta gero truboi”berezi batean izendatzen dute:

Euri Uberra

“lehenengo dator yusturi, ta gero truboi”


HaizeaUribe Kostan haizea itsasotik datorrenean, hezetasuna dakar eta barrualdetik

datorrenean ordea, lehorragoa da. Jose Luisek eta Clarak azaltzen digute

itsasoko haize horri “Haize Gallegoa” deitzen zaiola.

Galernak ere uda partean ohikoak dira, Faustinok azaltzen digun bezala.


LANDARETZALandaretza atlantikoa deritzona dugu gurean.

Baso atlantikoen artean pagadiak eta hariztiak nabarmentzen dira. Gaztainondoa eta

eukaliptoa ere ohikoak izaten dira. Lizarra, gorostia, makala, gurbitza eta beste espezie eukaliptoa ere ohikoak izaten dira. Lizarra, gorostia, makala, gurbitza eta beste espezie batuk ere aurki daitezke. Zuhaixken artean, irak (iratzea) eta oteak dira nagusi.


ANIMALIAK. UgaztunakUgaztunak animalia ornodunak dira. Azala ilez estalita izaten dute. Biparoak dira:

Amaren sabelaren barruan garatzen dira.

Berangoko Juanek inguruan Luki (azeri) eta basakatu asko daudela azaltzen digu. Basurdeak ere badaude Uribe Kostan.

Amaren sabelaren barruan garatzen dira.


ANIMALIAK. Ugaztunak

Hegoak izan arren, saguzarra ugaztuna da.

Gauza bera gertatzen da balearekin. Itsasoan bizi bada ere, amaren sabeletik

jaiotzen daugaztuna da. jaiotzen da


ANIMALIAK. HegaztiakHegaztiak animalia ornoduanak dira. Azala lumaz estalita izaten dute. Obiparoak

dira, hau da, arrautzen bidez ugaltzen dira.


Galeperra

ANIMALIAK. HegaztiakUribe Kosta itsasertzean kokatuta dagoenez gero, oso ohikoak dira itsasoko txoriak.


Itsas txoria edo kalatxoria

ANIMALIAK. Hegaztiak

Mirua


Uribe Kostan Beleari Erroia deitzen zaio

ANIMALIAK. HegaztiakTxorien gaineko siniskerak ohikoak dira.

Mari Terek Kukuari buruzkoa kontatuko digu:


ANIMALIAK: ArrainakArrainak uretako animalia ornodunak dira. Igeri egiteko hegalak izaten dituzte

orokorrean. Gorputza ezkataz estalita izaten dute eta obiparoak dira. Zakatzen bidez orokorrean. Gorputza ezkataz estalita izaten dute eta obiparoak dira. Zakatzen bidez hartzen dute arnasa.

Kostaldean ohikoa izaten da Durdoa arrantzatzea


ANIMALIAK: ArrainakArrainak sardatan batzen dira askotan.


ANIMALIAK: AnfibioakAnfibioak uretan nahiz lehorrean bizi diren animalia ornodunak dira. Beti ere

ingurune hezeetan egoten dira. ingurune hezeetan egoten dira.

Jose Migelen arabera, zapuak

onak dira lurrarentzat, baina

esalege denez zorte txarra

dakartela jendeak antzinean hil

egiten zituen.


egiten zituen.

ANIMALIAK: NarrastiakNarrastiak lehorreko ornodunak dira. Dena den, badaude uretan ibiltzen direnak ere.

Batzuek lau hanka dituzte, beste batzek ez dute hankarik. Narras ibiltzen dira,

arrastaka. Azala ezkataz estalita dute. Obiparoak dira.arrastaka. Azala ezkataz estalita dute. Obiparoak dira.

Luisek dioenez, Uribe

Kostan 2 metroko sugeak

ere ikusi izan dira!ere ikusi izan dira!


ANIMALIAK: Animalia ornobakoakAnimalia ornobakoek ez dute orno edo bizkarrezurrik. Batzuetan, azal

lodi edo oskola izaten dute, gorputza babesteko.lodi edo oskola izaten dute, gorputza babesteko.

Moluskuak oskoldunak (garroak eta maskorra dituzte) edo oskolbakoak (azal bigunekoak)

izan daitezke. Lolaren esanetan, lehen Uribe Kostako Kostaldean


lehen Uribe Kostako Kostaldean askoz molusku gehiago zeuden.

HIZTEGIA: animaliakBarakila Barea

Elaia Enara, hegabera

Gauna Armiarmak egiten duen sarea

Hamarratza Olagarroa

Marrajoa Tiburoia

Sarda Arrain taldea

Sugendila Sugandila

Txirpilota Pinpilinpauxa

Ugaraxoa IgelaUgaraxoa Igela

Urandra Anfibioen taldeko animalia, sugendilaren antzekoa, baina handiagoa

Lukia Azeria

Erroia Belea


LANDAREAKHona hemen gure inguruan aurkituko ditugun landareetako batzuk


Gorostia

ARBOLAKUribe Kosta inguruko berezko arbolak dira

Haritza eta Artea. Gerora landatzen hasi ziren

Pinua edota Eukaliptua

Haritza, edo Uribe Kostan, Haretza

Pinua edota Eukaliptua


Artea

ARBOLAK

Dionisioak azaltzen

digunez, Uribe Kostan

ENBORRAri

MAKURRA esaten

zaio


zaio

FRUTA ARBOLAKUribe Kostan fruta arbolarik

ohikoena sagarrondoa daohikoena sagarrondoa da


FRUITUAKLoreetatik sortzen dira fruituak, eta hauek ematen dituzte haziak. Fruitu batzuk jan egiten dira, adibidez, gaztainak

gaztainondoa


Gaztainen pintxodun zorroa Txirtiloa da

FRUTAKSagarrez gain, inguruko baserrietan bazeuden bestelako frutak

Okaranakmadariak


Irasagar edo menbriloa

mahatsak

SENDABELARRAKAsunen sustraien ura ona omen da katarroarentzako eta

baita koloesterolarentzako ere

Asuna


SENDABELARRAKKostaldean itsas belarrak bildu eta saldu

egiten ziren, ondoren botikak egiteko.


SENDABELARRAK

mantzanilea


HIZTEGIA: InguruneaAbaroa Zuhaizpeko bebesgunea, gerizpea

Ihiztokia Putzua

Labarra Itsasbazterreko amildegia

Landamina Loreak hazten diren larrea edo zelaia

Lantzarra Belar latzagoak hazten diren zelaia

Sakosta Sakonune txikia

Zeharrunea Leku edo gune lauaZeharrunea Leku edo gune laua

Enborra Makurra


Eta ikasitakoarekin, Mihiluze lehiaketan aurkituko dituzuen frogak prestatu ditzakezue!!

2. eta 3.

FROGAk:

TRIBUAREN

BERBAKBERBAK

eta

EROGLIFIKOAK

2. froga: TRIBUAREN BERBAKDefinizio bakoitzari berba bat dagokio. Huts eginez gero, asmatutako

berbak galdu eta abiapuntutik hasi beharko duzu berriro

HITZAK

-Hamarratza

-Makurra

-Sakotxa

-Asuna

� Armiarmak egiten duen sarea

� Sakonune txikia

� Enborra, Uribe Kostan

� Olagarroa

� Bere sustraien ura katarroarentzako ona da -Asuna

-Sagarrondoa

-Gauna

� Bere sustraien ura katarroarentzako ona da

� Uribe Kostako fruta arbolarik ohikoena

Erantzunak

� Armiarmak egiten duen sarea: Gauna

� Sakonune txikia: Sakotxa

� Enborra, Uribe Kostan: Makurra

� Olagarroa: Hamarratza

� Bere sustraien ura katarroarentzako ona da: Asuna

� Uribe Kostako fruta arbolarik ohikoena: Sagarrondoa

3. froga: EROGLIFIKOAKBila ezazu irudi, hitz eta elementu desberdinek osatzen duten

eroglifiko honen erantzuna.

+ D + A+ D + A

Erantzuna

BASURDEABASURDEA

Mihiluze Uribe Kosta 2. atala: Ingurunea

Education

Transcript of Mihiluze Uribe Kosta 2. atala: Ingurunea