Mínimos VALORES ÉTICOS 4º ESO 18-19ni… · INFORMACIÓN BÁSICA SOBRE A PROGRAMACIÓN DE...

INFORMACIÓNBÁSICASOBREAPROGRAMACIÓNDEVALORESÉTICOSDE

4ºESO

1.ValoresÉticos4ºcurso.Introdución

2.Aclaraciónssobreatemporalización,ograomínimodeconsecuciónparasuperara

materia,ascompetenciasclaveeosprocedementoseinstrumentosdeavaliación

3.Materiaiserecursosdidácticos

4.CriteriosdeavaliaciónparaamateriaValoresÉticos4ºESO.

4.1.Concepcióndaavaliación

4.2.Avaliacióndaaprendizaxedoalumnado

4.3.Procedementoseinstrumentosdeavaliación:

5.Criteriosdecualificación

5.1.Precisiónsxerais queafectana todasasmateriaisimpartidaspoloDepartamento:

5.2..Criteriosparaacualificacióndasprobas

6.Criteriosdepromoción

1.INTRODUCIÓN

A materia de Valores Éticos ten como obxectivo básico orientar o alumnado

adolescentenaescollado seu proxectode vida persoal.A orientación deValores Éticos

permitiráqueeseproxectosevaiaenchendodexeitoacordecoaracionalidade práctica.

Isto supón que o proxecto, por racional, vai requirir virtudes intelectuais como o

rigor, a coherencia, a honradez intelectual ou o apego á realidade. Pola dimensión

prácticadesaracionalidade,oproxectorequiriráqueoalumnadovaia construíndo,desde

a reflexión, un código ético de valores e normas que determinarán as súas decisións

para guiar a súa conduta de tal xeito que realce a súa dignidade persoale,aomesmo

tempo,permitaasúarealizaciónplenaefelizcomopersoasea promoción de relacións

sociaismarcadaspolo recoñecementodasoutraspersoas,o respectocaraaelas,epola

finalidade de alcanzar cotas cada vezmaiores de xustiza, tantononivelmáispróximoá

persoacomononivelglobal.

No plano didáctico, Valores Éticos contribúe á consecución das competencias clave.

Resulta evidente que o obxectivo de alcanzar maiores competencias sociais e cívicas

está na súa propia constitución como materia. Pero a reflexión ética tamén requirea

posta en práctica da competencia comunicación lingüística, pola necesidade de rigor e

claridade na exposición das propias ideas, e da capacidade dialóxica para comprender

ospuntosde vistaalleose aprenderdeles. Tamén resulta indispensable fomentartanto

a competencia de aprender a aprender como a de sentido da iniciativa e espírito

emprendedor, pois ambas inciden na necesidade de crecemento persoal, tanto na

orde do exercicio dos procesos cognitivos como na do aprecio pola creatividade, o

sentidocríticoeonon-estancamento.Paraareflexiónética,ademais,é necesariocoñecer

e dialogar con pensadores/as que, coas súas teorías antropolóxicas, éticas e políticas,

foron moldeando tanto a nosa cultura como os valores de respecto, non-violencia,

liberdade, igualdade entre as persoas, solidariedade e pluralismo; valores que son o

corazón da Declaración Universal dos Dereitos Humanos (DUDH). É desde eses valores

como tamén seanalizao traballocientíficoe tecnolóxico,poloque tamén se traballa a

competenciamatemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, nondesde

unhaperspectivasubstantiva,perosidesdeaanáliseda actividadecientífico-tecnolóxica

comoactividadequedebeseracordeavaloreséticos.

universais, tanto nos seus procedementos como nos resultados que dela se poidan

obter.Porúltimo,amateriapréstaseadesenvolvernosalumnosenasalumnas,tanto en

traballos colaborativos como en tarefas individuais, a competencia dixital, que lles

permita acceder e seleccionar información, procesala e plasmar as súas creacións en

produtoscunhainnegablecapacidadeparaacomunicación.

Apúntase, tamén, a oportunidade que brinda a materia para pór en práctica

metodoloxías didácticas activas e contextualizadas que faciliten a participación do

alumnado en traballos cooperativos, a realización de tarefas, a aprendizaxe baseada en

problemas,oestudodecasos,otraballoporretos,etc.,metodo-loxíastodaselasque lle

confirenaoalumnadoopapeldeaxenteactivodasúapropiaformación.

Poucas materias afondan no tratamento dos elementos transversais do currículo

como a de Valores Éticos, tendo algún deses elementos, como a educación cívica e

constitucional, como parte nuclear, e necesitando o concurso dos outros, como a

comprensión de lectura, a corrección na expresión oral e escrita, o uso de

ferramentas para a comunicación audiovisual e outros elementos de TIC, ou a aposta

poloemprendementocomoantítesedoestancamentoeapasividade.Pero,ademais, na

materiaabórdansetemascomoodesenvolvementosustentable,oabusoeo maltratode

persoascondiscapacidade,ouofomentodaigualdadedeoportunidades, porquenestes

eenoutroséareflexiónéticaaquentenqueorientaranosaconduta.

O currículo da materia está estruturado en seis bloques temáticos con enfoques,

perspectivas e niveis de fondura diferente. Son os seguintes: "A dignidade da persoa",

"A comprensión, o respecto e a igualdade nas relacións interpersoais", "A reflexión

ética", "A xustiza e a política", "Os valores éticos, o dereito, a Declaración Universal

dos Dereitos Humanos (DUDH) e outros tratados internacionais sobre dereitos

humanos"e,porúltimo, "Osvaloreséticos ea súa relacióncoa cienciaea tecnoloxía".

As diferenzas entre bloques e o ter en conta os diversos momentos do

desenvolvementocognitivodoalumnadonestaetapaforonosmotivosdeterminantes de

que, no currículo do primeiro ciclo, os alumnos e as alumnas de primeiro de ESO

traballen o referido á personalidade e á súa constitución, a ineludibilidade dos

problemas morais e a introdución á reflexión ética e política. En segundo de ESO

abórdanse as achegas que, no campo da reflexión moral, fixeron os/as grandes

pensadores/as e filósofos/as da historia, así como as conexións necesarias entre o

campo da ética, o do dereito e o da política; conexións nas que o concepto de xustiza

ocupa un papel central. En terceiro de ESO, curso final do ciclo, os temas atinxen á

configuración da vida social e política, pondo como criterio ético básico dunha

sociedadexustao respectoáDUDHeosvaloresquea conforman,e vendoque tantoa

Constitución Española como o Estatuto de Autonomía de Galicia se axustan a este

criterioeoenriquecen.Nocuartocursodaetaparetómansexa,perodesdeunnivel de

afondamento superior, todos os temas que foron xurdindo nos cursos previos, tendo

como horizonte que o alumnado, ao final da etapa, estea xa capacitado para levara

cabo o proxecto máis importantes de aqueles nos que se embarcarán: o dunha vida

persoalesocialdignaesatis-factoria.

TEMPORALIZACIóN

ValoresÉticos:1sesiónssemanais 1ºAval

2ºAval

3ºAval

setembro 2 outubro 4 novembro 4

decembro 2 xaneiro

febreiro 4

4

marzoabril

32

abril

maio 1

3 xuño 4 Totalsesións/período: 12 13 8Totalsesión:33

2.ACLARACIÓNSSOBREATEMPORALIZACIÓN,OGRAOMÍNIMODECONSECUCIÓNPARA

SUPERAR A MATERIA, AS COMPETENCIAS CLAVE E OS PROCEDEMENTOS E

INSTRUMENTOSDEAVALIACIÓN.

Dado que as competencias non poden ser observadas directamente e só

podemosinferirseunalumnoastenadquiridoatravésdodesempeño,faisenecesario

dispoñerdediferentesprocedementoseinstrumentosdeavaliación.Comoosquese

presentan a continuación. Para seleccionar os procedementos e instrumentos de

avaliación que se empregarán en cada caso, teranse enconta as competencias

ligadasacadaestándardeaprendizaxe ouacadagrupodeestándares.Aeleccióndos

procedementos está en relación co carácter da competencia que se vai avaliar, ao

contexto(onúmerodealumnadodoqueesteacompostoogrupo-clase,adiversidade

nesa composición, a actitude ante o proceso de aprendizaxe, etc.) e aos medios

dispoñibles,entreoutrosfactores.

Táboadereferencias

Ref. Competencia ProcedementoseinstrumentosdeavaliaciónI. CCL,CD,CAA Construción dunha breve reflexión, oral e/ou escrita, sobre un dos temas da materia, a

partires de diferentes fontes de información (dicionario, enciclopedia, internet, periódicos,etc.)

II. CCL,CAA,CSC Análisedefragmentosdetexto,vídeo,audio,fotografíanotadeprensa,ousimilar.III. CCL,CAA,CSC

CSIEE,CCECResponderacuestionariosqueplantexanpreguntasreflexivas.

IV. CCL,CSC Exerciciossobrelecturasguiadas.V. CCL Exerciciostipotest,verdadeiro/falsoouderecheodeespaciosbaleiros.VI. CCL,CD,CAA RealizacióndeesquemasVII. CCL,CD,CAA Construcióndemapasconceptuais

VIII. CSC,CAA,CSIEE,CCEC

Abordaxededilemaséticos/estudiodecasos

IX. CSIEE,CSC,CAA,CCEC

Participaciónendebateepostaencomún/aprendizaxebaseadoenproblemas

X. CD,CSC,CMCCT,CSIEE,CCEC

Realizacióndeinfografías,carteis,dípticos,etc.detipoinformativo-explicativo

XI. CSIEE,CSC,CAA,CCEC,CCL

Observacióndasactividadesdesenvolvidasenclase

XII. CSIEE,CSC,CAA,CCEC

Exploraciónpormediodepreguntasformuladaspoloprofesorado

XIII. CSC,CAA,CCEC

Revisióndecadernosdeclasee/oufichas

XIV. CCL,CD,CAA PortfolioXV. CSC,CAA, Elaboracióndemapasmentais

TáboadereferenciasRef. Competencia Procedementoseinstrumentosdeavaliación

CCEC,CCL XVI. CAA,CCL ListadecotexoXVII. CSC,CAA,

CCLEscaladevalores

XVIII. CSC,CAA,CSIEE,CCEC

Rexistroanecdotario

XIX. CCL,CAA,CSC,CSIEE,CCEC

Exposición

XX. CCL,CSC,CMCCT,CD,CSIEE,CCEC

Rúbrica

Algunhas aclaracións sobre os instrumentos e procedementos de avaliación

enumeradosnaanteriortáboa:

- Os instrumentos / procedementos referenciados como I. (Construción

dunhabrevereflexión,orale/ouescrita,sobreundostemasdamateria,

apartiresdediferentesfontesdeinformación)II.(Análisedefragmentos

de texto, vídeo, audio, fotografía nota de prensa, ou similar) serán

utilizadosconmoitafrecuenciaendiferentesactividadesquecompoñen

atarefaproposta.

- III. (Responder a cuestionarios que formulan preguntas reflexivas) e V.

(Exerciciostipotest,verdadeiro/falsoouderecheodeespacios baleiros)

seránutilizadosenexercizospuntuaisouenprobasderecuperaciónde

estándaresnonacadados.

- O instrumento /procedemento referenciado como IV. (Exerciciossobre

lecturas guiadas) será utilizado, con frecuencia para valorar,

fundamentalmente,acomprensión lectora.As lecturaspodenterseen

contaparasubiracualificaciónobtidaencadabloque(oqueseindicará

na programación de aula). Debido a esto tenderase a pactar co

alumnado a súa utilización como elemento motivador. De antemán,

polo tanto, émoi difícil detallar sobre que estándares de aprendizaxe

versarán ditas lecturas, polo cal, non se proporciona aquí dita

información.

- Oinstrumento/procedementoreferenciadocomoXI.(Observacióndas

actividadesdesenvolvidasenclase) seráutilizadoconstantementepolo

profesorado, sería moi reiterativo indicalo en practicamente todos os

estándaresdeaprendizaxe.

- O instrumento / procedemento referenciado como XIII. (Revisión de

cadernosdeclasee/oufichas)seráutilizadoconbastantefrecuencia(en

especialarevisióneentregadefichas),eenmoitasocasións,terácomo

tema subxacente algún suceso de actualidade, polo cal é imposible

especificaraquícandoeondesevaiaaplicar.

- O instrumento / procedemento referenciado como XIV. (Portfolio) O

instrumento / procedemento referenciado como XIV. (Portfolio) é un

dos instrumento fundamentaisdeavaliación,xaqueéoutilizadopara

avaliar o conxunto de actividades e exercizos realizados ao longo do

curso.

- O instrumento / procedemento referenciado como XVII (escala de

valores)éoinsrumentofundamentalparaavaliarotraballodeaulaeun

dos dous instrumentos de avaliación para actvidades concretas e

mesmodeterminadascuestiónsnasprobasespecíficas.

- Oinstrumento/procedementoreferenciadocomoXX(rúbrica)usarase,

confrecuencia,paraavaliardistintasactividadeseatarefaglobal.

OcálculodesesiónslectivasparaopresentecursonamateriaValoresÉticosdo4º

curso,éde33horassemanais,oquesupónunhamediade11sesiónsao trimestre.O

númerodeestándaresdeaprendizaxeéde33,demodoquenocasohipotéticodenon

perder ningunha sesión por coincidir unha xornada festiva, ou calquera outra

eventualidadedisporíaseexactamentedunhasesiónparacadaestándar,oqueresultana

maior parte dos caspos, claramente insuficiente. Isto obriga a agrupalos priorizando o

máisinclusivoseosdecarácterprocedimentaletraballalosdexeitotransversalmediante

unhametodoloxíadeaprendizaxepor tarefas.Aconcrecióndosestándaresquesevan

traballarencadatarefafiguraránnaprogramacióndeaula.Inicialmenteconcebiuseunha

tarefa para cada trimestre centradas nos dereitos humanos. O produto finalde cada

tarefa virá determinado polos intereses do alumnado. O departamento só propón a

participaciónnaOlimpiadaFilosóficadeGalicia,queesteanoversarásobrerealidadee

apariencia,namodalidadededilemasmorais.

.

Para fixar os procedementos e instrumentos de avaliación teranse en conta as

competencias ligadas a cadaestándardeaprendizaxe ou a cadagrupodeestándares.

Temosque repararenqueas competenciasnonpoden serobservadasdirectamente

esóatravésdodesempeñopodemosinferirseunalumnoastenadquirido,porisose

fai necesario dispoñer de diferentes procedementos e instrumentos de avaliación.

Ademais avaliar distintas formas de aprender, require tamén aplicar distintas formas

de avaliar e unha ampla variedade de instrumentos. A elección dos procedementos

estáenrelacióncocarácterdacompetenciaquesevaiavaliar,aocontexto(onúmero

dealumnadodoqueesteacompostoogrupo-clase,adiversidadenesacomposición,a

actitude ante o proceso de aprendizaxe, etc.) e aosmedios dispoñibles, entre outros

factores. A este respecto é necesario sinalar a falta de postos informáticos para cada

alumnaoualumnodebidoaaltaocupacióndasdúasaulasdeinformáticadocentro,co

cal,otratamentodacompetenciadixitalteráquesustanciarsenacasa(nocasodeque

o alumnado teña posibilidades), nos recreos na biblioteca (facéndolles perder o seu

rato de lecer) ou por aprendizaxe vicario ó ver ó profesorado manexar as distintas

ferramentasTIC,semprequearededocentroopermita,noqueserefireainternet.

Poderíanenumerarseunsenfindeinstrumentos,perososedarán indicacións

moi xerais acerca dos instrumentosmáis comúns a todos os contextos nos que se

aplica a avaliación por competencias. Utilizaranse os procedementos e instrumentos

de avaliación que se consideren apropiados para cada estándar ou grupo de

estándares,tomandocomoorientativososexemplosdelesque,paramaiorclaridade,

seofrecennasseguintestáboas.Consideramosqueoimportanteeoresultadofinale

nontantoprefixardunxeitoríxidoconqueinstrumentosevaavaliarcadaconceptoou

contido, xaqueodevirdadinámicadaclase (quenonsepodeprever,obviamente,

nunhaprogramaciónxeral)contodaasúavariedadeediversidadelleindicarámelloró

profesorado que resultamáis motivador para oalumnado no procesode ensino-

aprendizaxe(algoqueexpresamenteémencionadonaLOMCE).

Aoorganizarocurrículoentornoa tarefas,nonresultadoadoestablecerapriori

unha temporalización precisa nin un número determinado de sesións para cada

estándar. As indicacións son meramente orientativas e calculadas sobre a base do

número de sessions (dez) por trimetre.

Valoreséticos.4ºdeESOBloque1.Adignidadedapersoa

Contidos Estándaresdeaprendizaxe/3/3semanas

(contidosmínimosennegriña)

Tempo-ralización3sesións

Criteriosdeavaliación1

Exemplosdeprocedementoseinstrumentosdeavaliación

B1.1.AdignidadedoserhumanocomovalorbásiconoqueseasentaaDUDH.B1.2.AtributosesenciaisdoserhumanonaDUDH:razón,concienciaeliberdade.B1.3.Léxicodobloque:dignidadedapersoa,fraternidade,liberdadehumana,tratodigno,xuízoxusto,tratoinhumanooudegradante,detenciónarbitraria,presuncióndeinocencia,discriminación,violacióndedereitos,etc.

VEB1.1.1.Identificaaorixedos dereitosinalienableseuniversaisqueestableceaDUDHnadignidadedoserhumanoentantoquepersoaeosatributosinherentesásúanatureza.

1ªa3ª - B1.1.InterpretarevaloraraimportanciadadignidadedapersoacomovalorfundantedaDUDH,subliñandoosatributosinherentesánaturezahumanaeosdereitosinalienableseuniversaisquederivandela,comoopuntodepartidasobreoquedebenxirarosvaloreséticosnasrelaciónshumanasanivelpersoal,social,estataleuniversal.

CSC,CCL,CAAI.III.V.XII.XVI.XVII.XX.VEB1.1.2.IdentificanaDUDH

os atributosesenciaisdoserhumano:razón,concienciaeliberdade.VEB1.1.3.Relacionaadecuadamenteostermoseasexpresiónsseguintes,queseutilizannaDUDH:dignidadedapersoa,fraternidade,liberdade humana,tratodigno,xuízo xusto,tratoinhumanoou degradante,detención arbitraria,presunciónde inocencia,discriminación, violacióndedereitos,etc.

Valoreséticos.4ºdeESOBloque2.Acomprensión,orespectoeaigualdadenasrelaciónsinterpersoais-

Contidos Estándaresdeaprendizaxe7/6/semanas





B2.1.DereitoseliberdadesdosindividuosestablecidosnaDUDHqueoEstadodeberespectar.

VEB2.1.1.Comenta,segundooestablecidopolaDUDHnosartigosdo12ao17,osdereitosdoindividuoqueoEstadodeberespectarefomentar,nasrelaciónsexistentesentreambos.

3ªa4ª - B2.1.Explicar,baseándosenaDUDH,osprincipiosquedebenrexerasrelaciónsentreacidadaníaeoEstado.

CCL,CD,CSIEEI.VI.V.IX.XII.XV.

VEB2.1.2.ExplicaoslímitesdoEstadoqueestableceaDUDHnosartigosdo18ao21,aodeterminarasliberdadesdoscidadánsedascidadásqueestedebeprotexererespectar.VEB2.1.3.Elaboraunhapresentaciónconsoporteinformáticoeaudiovisualqueilustreoscontidosmáissobresalientestratadosnotema,eexpónassúasconclusiónsdexeito

PD1617_06FIL170

Valoreséticos.4ºdeESOBloque2.Acomprensión,orespectoeaigualdadenasrelaciónsinterpersoais-






argumentado. B2.2.Fenómenoda socializaciónglobal.B2.3.Perigosdasocializaciónglobalámarxe

VEB2.2.1.Describeeavalíaoprocesodesocializaciónglobal,medianteoqueseproduceainteriorizacióndevalores,normas,costumes,etc.

5ª-7ª8ª+9ªProbaerecuperacióndobloque1edobloque2(secorresponde),revisióndos

- B2.2.Explicarenqueconsisteasocializaciónglobal, asúarelacióncosmediosdecomunicaciónmasiva,reflexionandodunxeitovalorativosobre osseusefectosnavidaenodesenvolvementomoraldaspersoasedasociedade.

CCEC,CCL,CSCI.III.IX.XI.XVII.XIX.XX.

VEB2.2.2.Sinalaosperigosqueencerraofenómenodasocializaciónglobalsesedesenvolveámarxedosvaloreséticosuniversais,edebateacercadanecesidadedeestablecerlímiteséticosexurídicosnestetema.

dosvaloreséticosuniversais.B2.4.Mediosdecomunicaciónde resultadosouben

ampliaciónde2sesiónsparatraballarosestándares

masase ültimasemanadenovembronovembro

socializaciónglobal.Conflito novembroentreliberdade VEB2.2.3.Disertaacercado

impactoqueteñenosmediosdecomunicaciónmasivanavida moraldaspersoasedasociedade,expresandoassúasopiniónsconrigorintelectual.

deexpresiónoutrosdereitos.

VEB2.2.4.Valoraanecesidadedunharegulaciónéticaexurídicaenrelacióncousodemediosdecomunicaciónmasiva,respectandoodereitoáinformacióneáliberdadedeexpresiónqueposúenoscidadánseascidadás.

Valoreséticos.4ºdeESOBloque3.Areflexiónética-






B3.1.ImportanciaevalordareflexiónéticacomodefensadosDDHH.B3.2.Novoscamposdaéticaaplicada:profesional,bioética,ambiente,economía,empresa,cienciaetecnoloxía,etc.

VEB3.1.1.XustificaracionalmenteeestimaaimportanciadareflexiónéticanoséculoXXI,comoinstrumentodeproteccióndosdereitoshumanosanteoperigoquepodenrepresentarentesposuidoresdegrandesinteresespolíticoseeconómicosegruposviolentos,queteñenaoseualcancearmamentodegrandealcancecientíficoetecnolóxico,capacesdepórengranderiscoosdereitosfundamentaisdapersoa.

Iniciandonaprimeirasemanadedecembro10ª

- B3.1.Recoñecerqueanecesidadedunharegulaciónéticaéfundamentalnomundoactualcofindegarantirocumprimentodosdereitoshumanos.

CSC,CMCCT,CSIEEII.III.IV.VI.XII.XVII.

VEB3.1.2.Sinalaalgúnsdosnovoscamposaosqueseaplicaaética(profesional,bioética,ambiente,economía,empresa,cienciaetecnoloxía,etc.).

PD1617_06FIL171

Valoreséticos.4ºdeESOBloque3.Areflexiónética-






B3.3.Proxectodevidapersoal:límiteseoportunidadesqueofrecenascircunstanciaspersoais,evaloreséticosqueservencomoguía.

VEB3.2.1.Describeeavalíaascircunstanciasquenomomentoactualo/arodean,identificandoaslimitaciónseasoportunidadesqueselleformulandesdeasperspectivassocial,laboral,educativa,económica,familiar,afectiva,etc.,coobxectodedeseñar,apartirdelas,oseuproxectodevidapersoal,determinandolibrementeosvaloreséticosquedebenguialo/a.

11ª - B3.2.ComprendereapreciaraimportanciaqueteñenparaoserhumanodoséculoXXIascircunstanciasqueorodean,salientandooslímitesquelleimpoñeneasoportunidadesquelleofrecenparaaelaboracióndoseuproxectodevida,conformeosvaloreséticosquelibrementeelixeequedansentidoásúaexistencia.

CSIEEI.XII.XIX.

B3.4.Éticasformaiseéticasmateriais.B3.5.Éticakantiana:carácterformal.Autonomíadapersoacomovaloréticofundamental.

VEB3.3.1.Defineoselementosdistintivosdaséticasformaisecompáraoscosrelativosáséticasmateriais.

12ª-14ª - B3.3.Distinguirosprincipaisvaloreséticosnosquesefundamentanaséticasformais,establecendoasúarelacióncoaéticakantianaesinalandoaimportancianestadaautonomíadapersoacomovaloréticofundamental.

CCL,CSCI.VI.VII.XII.XII.XVII.XX.

VEB3.3.2.Explicaascaracterísticasdaéticakantiana(formal,universaleracional),asícomoaimportanciadasúaachegaáéticauniversal.VEB3.3.3.Aprecia,naéticakantiana,oseufundamentonaautonomíadapersoacomovaloréticoesencialeasúamanifestaciónnoimperativocategóricoeassúasformulacións.

B3.6.Éticadodiscurso,deApeleHabermas,comoéticaformal.RelacióncoaéticadeKant.

VEB3.4.1.Identificaaéticadodiscursocomounhaéticaformaledescribeenqueconsisteoimperativocategóricoqueformula,sinalandoassimilitudeseasdiferenzasqueposúecoimperativodaéticadeKant.

15ª-16ª - B3.4.Identificaraéticadodiscurso,deHabermasedeApelcomounhaéticaformal,quesalientaovalordodiálogoeoconsensonacomunidade,comoprocedementoparaatoparnormaséticasxustas.

CAA,CD,CSIEEI.V.VII.X.XVI.XX.

VEB3.4.2.Utilizaasúainiciativapersoaleemprendedoraparaelaborarunhapresentaciónconsoporteinformáticoacercadaséticasformais,expresandoeelaborandoconclusiónsfundamentadas.

Valoreséticos.4ºdeESOBloque4.Axustizaeapolítica-






B4.1.Democraciaexustiza.B4.2.Deberes

VEB4.1.1.Comprendeaimportanciaquetenparaademocraciaeaxustiza,queoscidadánseascidadáscoñezane

19ª - B4.1.Concibirademocraciacomounestilodevidacidadá,dentrodocaléunelementoactivonadifusióndosdereitoshumanos.

CSCII.VIII.XI.

PD1617_06FIL172

Valoreséticos.4ºdeESOBloque4.Axustizaeapolítica-Unidade4dolibrodetexto






cívicoscomocumprimentodevaloreséticosecomodefensaedifusióndosdereitoshumanos.

cumpranosseusdeberes(defensadosvaloreséticosecívicos,coidadoeconservacióndetodososbenseservizospúblicos,participaciónnaelecciónderepresentantespolíticos/as,respectoetoleranciaápluralidadedeideasedecrenzas,acatamentodasleisedassentenzasdostribunaisdexustiza,pagamentodosimpostosestablecidos,etc.).

XVII.XX.

B4.3.Perigosdunhaglobalizaciónsenvaloreséticos.B4.4.PromocióndosDDHHporpartedosEstados:fomentoe

VEB4.2.1.Disertaeelaboraconclusións,engrupo,acercadasterriblesconsecuenciasquepodeterparaoserhumanoofenómenodaglobalización,senonseestableceunharegulaciónéticaepolítica(egoísmo,desigualdade,interdependencia,internacionalizacióndos

20ª21ª-22ªProbaerecuperación(secorresponde),revisióndosresultadosououampliació

- B4.2.ReflexionaracercadodeberdacidadaníaedosEstadosdepromoveroensinoeadifusióndosvaloreséticoscomoinstrumentosindispensablesparaadefensadadignidadeeosdereitoshumanos,comounadefensaanteosperigosdedestrucióndoplanetaoudeshumanizacióndapersoaquepodetraeraglobalización.

CAA,CSCII.IXXII.XVIII.XX.

ensinodos conflitosarmados,imposición valoreséticos. demodelosculturais Segunda

determinadosporintereses quincenadeeconómicosquepromoveno marzoconsumismoeaperdadeliberdadehumana,etc.).VEB4.2.2.Comentaodeberéticoepolíticoqueteñentodososestados,anteosriscosdaglobalización,detomarmedidasdeproteccióndosdereitoshumanos,nomeadamenteaobrigadefomentaroensinodosvaloreséticoseasúavixencia,eanecesidadederespectalosentodoomundo(deberdecontribuírnaconstrucióndunhasociedadexustaesolidaria,fomentandoatolerancia,orespectoaosdereitosdasdemaispersoas;honestidade,lealdade,pacifismo,prudencia,emutuacomprensiónmedianteodiálogo,adefensaeproteccióndanatureza,etc.).

PD1617_06FIL173

Valoreséticos.4ºdeESOBloque5.Osvaloreséticos,oDereitoeaDeclaraciónUniversaldosDereitosHumanos(DUDH)Contidos Estándaresdeaprendizaxe

/13/7semanas(contidosmínimosennegriña)




B5.1.Dereitoeleis:finalidade,característicasexustificaciónética.B5.2.Conflitosentreprincipioséticosindividuaiseprincipiosnormativossociais.

VEB5.1.1.ExplicaafinalidadeeascaracterísticasdasleisxurídicasdentrodoEstadoeasúaxustificaciónética,comofundamentodasúalexitimidadeedasúaobediencia.

Iniciandonasegundaquincenademarzo

23ª

- B5.1.ApreciaranecesidadedasleisxurídicasnoEstado,paragarantirorespectoaosdereitoshumano.

- Disertaracercadalgúnsdilemasmoraisentredebereséticos/deberescívicos

CCL,CSIEEII.VI.VIII.IX.XII.

VEB5.1.2.Debateacercadasolucióndeproblemasnosquehaiunconflitoentreosvaloreseprincipioséticosdoindividuoeosdaordecivil,formulandosoluciónsrazoadas,encasoscomoosdedesobedienciacivileobxeccióndeconciencia.

B5.3.TeoríadaxustizadeRawls:posiciónorixinaleveodeignorancia;criteriodeimparcialidade;funcióndosdousprincipiosdexustiza.

VEB5.2.1.ProcurainformacióneninternetcofindedefinirosprincipaisconceptosutilizadosnateoríadeRawlseestableceunharelaciónentreeles(posiciónorixinaleveodeignorancia,criteriodeimparcialidadeefuncióndosdousprincipiosdexustizaquepropón).

24ª - B5.2.DisertaracercadateoríadeRawlsbaseadanaxustizacomoequidadeecomofundamentoéticododereito.

CAA,CD,CCLI.XII.XX.

VEB5.2.2.RealizaunxuízocríticoacercadateoríadeRawlseexplicaasúaconclusiónargumentadaacercadela.

B5.4.OsDDHHcomoideaisirrenunciables.B5.5.DeficienciasnaaplicacióndosDDHHreferidosaoeconómicoeaosocial.B5.6.OrganizaciónsquetraballanpoladefensadosDDHH.

VEB5.3.1.XustificaracionalmenteaimportanciadosdereitoshumanoscomoideaisparaalcanzarpolassociedadeseosEstados,erecoñeceosretosqueaíndateñenquesuperar.

25ª - B5.3.ValoraraDUDHcomoconxuntodeideaisirrenunciables,apesaresdosproblemasnasúaaplicación.

- Recoñecer aimportanciadasinstituciónseos/asvoluntarios/asquetraballanpoladefensadosdereitoshumanos.

CSC,CCEC,CDIII.IX.X.XVII.XX.

VEB5.3.2.Sinalaalgunhadasdeficienciasnoexerciciodosdereitoseconómicosesociais(pobreza,efaltadeaccesoáeducación,ásaúde,aoemprego,ávivenda,etc.).VEB5.3.3.Emprendeaelaboracióndunhapresentación,consoporteinformáticoeaudiovisual,acercadalgunhasinstituciónsevoluntarios/asque,entodoomundo,traballanpoladefensaerespectodosdereitoshumanos:OrganizacióndasNaciónsUnidas(ONU)eosseusorganismos,comoFAO,OrganismoInternacionaldeEnerxíaAtómica(OIEA),OrganizaciónMundialda

PD1617_06FIL174

Valoreséticos.4ºdeESOBloque5.Osvaloreséticos,oDereitoeaDeclaraciónUniversaldosDereitosHumanos(DUDH)Contidos Estándaresdeaprendizaxe





Saúde(OMS),OrganizacióndasNaciónsUnidasparaaEducación,aCienciaeaCultura(UNESCO),etc.,organizaciónsnongobernamentaiscomoGreenpeace,UNICEF,CruzVermella,MediaLúaVermella,etc.,asícomooTribunalInternacionaldeXustiza,oTribunaldeXustizadaUniónEuropea,etc.

B5.7.Dereitoáseguridadeeapaz.B5.8.Compromisocoapazeasolidariedadecoasvítimasdaviolencia.B5.9.Ameazasápaz.

VEB5.4.1.Diserta,enpequenosgrupos,acercadaseguridadeeapazcomoundereitofundamentaldaspersoas,eapreciaasúaimportanciaparaoexerciciododereitoávidaeáliberdade,elaborandoeexpresandoassúasconclusións(artigo3daDUDH).

26ª-27ª - B5.4.EntenderaseguridadeeapazcomoundereitorecoñecidonaDUDHecomouncompromisodacidadaníaespañola(CE1978)

- Identificarasnovasameazasquexurdironnosúltimostempos.

CCL,CSC,CDI.II.IX.X.XVII.XIX.XX.

VEB5.4.2.Tomaconcienciadocompromisodosespañoisedasespañolascoapaz,comounhaaspiracióncolectivaeinternacionalrecoñecidanaConstituciónespañola,erexeitaaviolacióndosdereitoshumanos,amosandosolidariedadecoasvítimasdaviolencia.VEB5.4.3.Emprendeaelaboracióndunhapresentación,consoporteaudiovisual,sobrealgunhasdasnovasameazasparaapazeaseguridadenomundoactual(terrorismo,desastresambientais,catástrofesnaturais,mafiasinternacionais,pandemias,ataquescibernéticos,tráficodearmasdedestruciónmasiva,depersoasedeórganos,etc.).

B5.10.AsForzasArmadasnaConstituciónespañola.B5.11.MisiónsdasForzasArmadas.B5.12.Conflitosarmados:importanciadasorganizacións

VEB5.5.1.Coñece,analizaeasumecomocidadánoucidadáoscompromisosinternacionaisrealizadosporEspañaendefensadapazeaproteccióndosdereitoshumanos,comomembrodeorganismosinternacionais(ONU,OTAN,UE,etc.).

28ª-29ª

- B5.5.CoñeceramisiónatribuídanaConstituciónespañolaásForzasArmadaseasúarelacióncoscompromisosqueEspañatencosorganismosinternacionaisafavordaseguridadeeapaz.

- Reflexionaracercadaimportanciadodereitointernacionalpararegularelimitarousodaforzaedo

CSCIII.VII.XII.

VEB5.5.2.Explicaaimportanciadamisióndas

PD1617_06FIL175

Valoreséticos.4ºdeESOBloque5.Osvaloreséticos,oDereitoeaDeclaraciónUniversaldosDereitosHumanos(DUDH)-Contidos Estándaresdeaprendizaxe





internacionaisnasúa prevención enasúasolución.

forzasarmadas(artigo15daleidedefensanacional)enmateriadedefensaeseguridadenacional,dedereitoshumanosedepromocióndapaz,easúacontribuciónensituaciónsdeemerxenciaeaxudahumanitaria,tantonacionaiscomointernacionais.

Últimaquincenademaio

poder.

VEB5.5.3.Analizaasconsecuenciasdosconflitosarmadosanivelinternacional,apreciandoaimportanciadasorganizaciónsinternacionaisquepromovenevixíanocumprimentodundereitointernacionalfundamentadonaDUDH.

Valoreséticos.4ºdeESOBloque6.Osvaloreséticoseasúarelacióncoacienciaeatecnoloxía






B6.1.Validezéticadosproxectoscientíficosetecnolóxicos.

VEB6.1.1.Utilizainformacióndeformaselectivaparaatoparalgúnscriteriosquecumpraterencontaparaestimaraviabilidadedeproxectoscientíficosetecnolóxicos,considerandoaidoneidadeéticadosobxectivosquepretendeneaavaliacióndosriscoseasconsecuenciaspersoais,sociaiseambientaisqueasúaaplicaciónpoidater.

Iniciandonosprimeirosdíasdexuño30ª

- B6.1.Identificarcriteriosquepermitanavaliar,dexeitocríticoereflexivo,osproxectoscientíficosetecnolóxicos,cofindevalorarasúaidoneidadeenrelacióncorespectoaosdereitosevaloreséticosdahumanidade.

CAA,CMCCT,CSC,CSIEEII.VIII.IX.XII.

I .E.S. ARCEBISPO XELMIREZ I I

Irmandiños 15, 15704 Santiago de Compostela

'881867055 6881867062 : [email protected]

http://centros.edu.xunta.es/iesarcebispoxelmirez2/

176 de 28

Valoreséticos.4ºdeESOBloque6.Osvaloreséticoseasúarelacióncoacienciaeatecnoloxía-






B6.2.Códigosdeontolóxicosdosaxentessociais.

VEB6.2.1.Comprendeeexplicaanecesidadedeapoiaracreacióneousodemétodosdecontrol,eaaplicacióndunhaéticadeontolóxicapara

31ª32ª+33ªProbaerecuperación

- B6.2.Estimaranecesidadedefacercumprirunhaéticadeontolóxicaacientíficos/as,tecnólogos/aseoutros/asprofesionais.

CMCCT,CSC,CSIEEII.VIII.IX.

científicos/asetecnólogos/ase, (se XII.enxeral,paratodasas corresponde),profesións,fomentandoa revisióndosaplicacióndosvaloreséticosno resultados(omundolaboral,financeiroe máisprobableempresarial. équeteñaque

utilizarsealgúnrecreoparaóanálisedosresultadosouparaunhaposiblerecuperación)

3.MATERIAISERECURSOSDIDÁCTICO

- Textos,vídeos,audios,bandasdeseñadas,fotografías,etc.,escollidos

para ilustrarconceptos.

- Prensa.

- Internet(blogs,redessociais,etc.)

- Materiaisaportadospolopropioalumnado

- Materiaiscreadopoloprofesorado.

4..CRITERIOSDEAVALIACIÓNPARAAMATERIAVALORESÉTICOS4ºESO

4.1.ConcepcióndaAvaliación

ODepartamentodeFilosofíaasumequeaavaliacióndebesercontínua,demodoqueparaavaliar

conaciertoéprecisocomprobarlosprogresosdoalumnadononsoaofinaldoproceso,senóndendeo

comezo e ao longo do mesmo, para ter en conta a traxectoria individual e os distintos ritmos de

aprendizaxe dosalumnos e alumnas. Deste modo avaliación realízase dende o principio da acción

educadora, non é algo que xurde ao final do proceso para comprobar unos resultados. A avaliación

continuainclúe a avaliación de diagnóstico (inicial), formativa e sumativa. Permite incluir as

modificacións necesarias na programación para facilitar a aprendizaxe dos educandos, manexar as

diferenzasentreoalumnadonaaulaeportantotantotaménseentiendecomounhaprácticainclusiva.

Demodoquenonpodecentrarsenaetapafinaldaaprendizaxeninseconcibeparaaprobar,senónpara



'881867055 6881867062 : [email protected]


177 de 28

aprender. Deste modo, o profesorado propón diversas actividades ao longo do curso, de carácter

avaliable,deacordocoscriteriosanteriormenteexpostos.Acualificaciónfinalresponderáaoconxunto

do traballo realizado polo alumno ou alumna duante o curso e quedará reflectida na cualificación de

xuñodespoisderealizar a media das cualificacións obtidas nas distintas avaliacións, ou no seu caso

das recuperacións, efectuadas. A cualificación de cada avaliación resultará do traballo realizada na

aula, as probas, traballos ou actividades realizadas en cada período, de acordo cos criteriosque se

sinalanacontinuación:

4.2.Avaliacióndodeaprendizaxedoalumnado

En cada trimestre contemplaranse distintos niveis de cualificación atendendo aos estándares que

concretanosdiferentescriterios,aologrodosobxectivoseaoniveldedesempeñodascompetencias.Os

bloquessumanentotal3+7+8+3+13+2=36estándares.Comosepode observar,caseametade

dosestándaresdeaprendizaxeatópansenobloque5,motivo polo cal a este se lle dedicará unmaior

peso na ponderación, aínda que non amesma porcentaxe que lle correspondería en sesións. Esto é

así porque intentarase ir introducindo a súa temática durante todo o curso mediante exemplos

explicativosque vaianpreparandoóalumnadoparaunhamellorcomprensióndosestándarescontidos

nel, para centrarnos, ó impartilo en aspectos máis técnicos e académicos. Para que o peso das

avaliaciónssexanmáisequilibradoxuntaranseoscontidosdobloque1 (3estándares)edo bloque2 (7

estándares),osdobloque3(8estándares)eobloque4(3estándares)eos dobloque5 (13estándares)

eobloque6 (1estándar).Facendo estoconseguiríamos equilibrarasprobasglobaisparaqueversasen

sobre10(bloques1e2),11(bloques3e4)e14(bloques5e6).

Se atendemos a que a cualificaciónfinal vai de 0 a 10 e ponderamos o peso dos diferentes

bloques (aproximandode tal xeitoque teñamosnúmeros sendecimais)o tantoporcentodopesode

cadabloquequedaríaasí:

Bloque1.Adignidadedapersoa/27,77%/27%-xuntocoBloque2

Estándaresdeaprendizaxe/3DeVEB1.1.1.a - VEB1.1.3.

Temporalización3semanas

Bloque2.Acomprensión,orespectoeaigualdadenasrelaciónsinterpersoais/27,77%/27%-xuntocoBloque

1Estándaresdeaprendizaxe/7

DeVEB2.1.1.aVEB2.1.3.DeVEB2.2.1.aVEB2.2.4.


Bloque3.Areflexiónética/30,55%/31%-xuntocoBloque4Estándaresdeaprendizaxe/8

DeVEB3.1.1.aVEB3.4.2.Temporalización12semanas

Bloque4.Axustizaeapolítica/30,55%/31%-xuntocoBloque3Estándaresdeaprendizaxe/3

DeVEB3.1.1.aVEB3.4.2.Temporalización

2semanas



'881867055 6881867062 : [email protected]


178 de 28

Bloque5.Osvaloreséticos,oDereitoeaDeclaraciónUniversaldosDereitosHumanos(DUDH)/41,66%/42%-xuntocobloque6

Estándaresdeaprendizaxe/13DeVEB5.1.1.aVEB5.5.3.


Bloque6.Osvaloreséticoseasúarelacióncoacienciaeatecnoloxía/41,66%/42%-xuntocobloque5

Estándaresdeaprendizaxe/2VEB6.1.1.eVEB6.2.1.


Como se pode observar na programación a temporalización non se detalla para cada

estándar senón para cada grupo de estándares pertencentes ós grupos sinalados na

columna de "contidos" e "criterios de avaliación". Esto é así porque segundo o que

consideramos os requerimentos da propia materia para que sexa comprensible para o

alumnado deste nivel é necesario abordar ós problemas fuxindo tanto da fragmentación

comodotratamentotipo"pilulas"densificadasdecoñecemento (que terminan resultando

incomprensibles precisamente pola densidade) todo o que permita o currículo. Por

exemplo, no Bloque 5, podemos atopar que aparecen agrupados dendeB5.3ataB5.6,a

continuación aparecen fragmentados estes contidos en tres estándares (dende VEB5.3.1.

ata VEB5.3.3.) os cales en si mesmos presentan unha complexidade importante (por

exemplo: VEB5.3.1. Xustifica racionalmente a importancia dos dereitos humanos como

ideais para alcanzar polas sociedades e os Estados, e recoñece os retos que aínda teñen

que superar), complexidadeque necesitaríauntempomoitísimomaiordereflexiónguiada

queoqueoutorga o número de sesións que temos para impartir os 36 estándares de

toda a materia, ofrecéndose a continuación un único criterio de avaliación B5.3. para

dirimir se o alumnado foi quen de captar o fundamental de todo o que se lle explicou

e se lle propuxoquefixera.

Este tipo de densificación nas tarefas de reflexión e comprensión de conceptos ou

argumentacións cunha grande abstración que aparecen na lei fanmoi difícil programaró

detalle a temporalización, así como osmecanismos de avaliación, xa nondigamos sinalar

conexactitudeotantoporcentoquevaivalercadaundestes estándares sobre os 36 que

hai en total na materia. Polo tanto seguindo, en certa forma, a lóxica da columna de

“criterios de avaliación”e de “contidos”, agruparemos os estándares de aprendizaxe para

asignarlles o mesmo peso dentro de cada bloque temático. Aínda que, obviamente, non

todosos estándares de avaliaciónpresentan a mesmadificultadee extensión, pensamos

que, ófinal,terminaránquedando compensadosdentrodobloqueditasdiferencias.



'881867055 6881867062 : [email protected]


179 de 28

Ante esto optamos por programar, como dicíamos, xuntado os estándares segundo a

agrupaciónqueaparecetantonacolumnade"contidos"comonade "criteriosdeavaliación",

edendeaíxordeadecisióndeadxudicarostantosporcento (iguais)correspondentesacada

agrupamento. Aínda que ditos agrupamentos son diferentes tanto en extensión como en

dificultade,consideramosqueófinalterminan compensándosee,polotanto,outorgámoslles

a mesma porcentaxe dentro do bloque (a no ser que se indique o contrario), tal e como

mencionamosconanterioridade.

Debido a extensión dos bloques 1 e 2 resulta probable que haxa que subdividilos a

efectos de probas de tipo xeral, en especial tendo en conta que só hai una sesión por

semana. Se hai algún tipo de retraso na impartición de clases no primeiro trimestre é

practicamente imposible que se poda rematar o bloque 4. Ante esto procederase a

subdividir segundo permitan os contidos e estándares de aprendizaxe e así se lle

comunicará ó alumnado. Dependendo da duración da segunda avaliación pode suceder o

mesmocobloque5, razónpolacalprocederasedomesmo xeitoqueantessinalado.Nocaso

de que finalmente teñan que facerse estas variacións na temporalización, quedarán

consignadasnasactasdereunióndoDepartamento.Anota finaldecada bloquexurdirá de

diferentes tipos de actividades que permitirán avaliar os diferentes estándares. Para iso

emoregaransefundamentalmente:

• Observación das actividades desenvolvidas na aula (XI). Estas observacións serán

rexistradasnocadernodaprofesoraesuporánun15%dacualificaciónglobal.

• Portafolio, no que se incluirán as distintas propostas de traballo referidas a

diferentesestándares,previamenteavaliadascondiferentespropostasdetraballo.

Suporánun35%dacualificaciónglobal.Paraacualificacióndoportafolioatenderase

adouscriterios:atao10%oaspectoformalsegundoarúbricaenonmenosdo25%

amediadascualificaciónsrelativasdosexercizosactividadesetarefasincluídasno

portafolio.

Acualificaciónobtidanaseguinterúbrica:25%dacualificaciónglobal

Mediadas cualificaciónsobtidasnasdistintasactividades:50%da cualificaciónglobal (no

casode ter realizadoprobas específicas, agás no casodas deseñadaspara a recuperaciónde

contidos,estasTeránomesmopesoqueorestodasactividades).



'881867055 6881867062 : [email protected]


180 de 28

Cualificación global: 100%

(ata 10 puntos)

Traballo de aula Actividades Probas

Instrumento: Escala de

valores

Instrumento: portafolio (35% da

cualificación) ou conxunto de

actividades realizadas

Instrumento: proba

15% (ata 1,5 puntos) Aspecto

formal

Instrumento:

rúbrica

Media dos

exercicios,

actividades e

tarefas incluídas no

portafolio (distintos

instrumentos)

Media das distintas probas

realizadas

15% (ata 1,5 puntos) ata 10% (ata

1 puntos)

dende 25% (dende

2,5 ptos)

50% (ata 5 puntos)

Cualificación global: 100%

(ata 10 puntos)

A avaliación contínua non está en contradición co requisito obrigatorio de acadar unha

cualificación igual ou superior a 5 nas tres avaliacións. No caso de non acadar os mínimos para a

promoción, realizaranse recuperacións dos estándares referidos a cada bloque temático mediante

probas deseñadas a tal efecto que contemplará nas cos estándares dos distintos bloques

traballados ao longo do período. No caso de non recuperar algunha avaliación podera facerse

unha nova antes da avaliación final. De no aprobar este examen o alumno ou alumna deberá

presentarse á proba extraordinaria de setembro.. Na convocatoria oficial de septembro o

alumnado realizará un exame único e global e a cualificación obtida será a propia da

convocatoria.

O alumnado ten a obriga de levar cada día a clase o portafolio coa totalidade das actividades

propostas realizadas, corrixidas (mesmo autocorrixidas) e debidamente arquivadas. O portafolio

poderá ser solicitado en calquera momento pola profesora para a súa cualificación.

A nota de cada avaliación xurdirá da media aritmética dos bloques que se avalíenpor

completo nese período lectivo. Se nese período só se avaliou, por exemplo, un bloque e só se

fixeron algunhas actividades do seguinte bloque ou incluso o test, non se teránencontaparaa

nota da avaliación, xa que consideramos que é probable que transmita ás familias unha imaxe

errónea do avance da/o alumna/o da materia, ó transmitir notas parciais de temas que, polo

xeral, terminanadquirindooseusentido globalcaraófinaldasúaimpartición.Nocasodequena



'881867055 6881867062 : [email protected]


181 de 28

segundaavaliaciónseimparta algún dos subámbitos nos que se poda dividir un bloque a tratar

procurarase, para facer a media, adaptar o número de estándares que contén ese subámbito

co do bloque que se impartiu por completo, facéndose nese caso a media aritmética ó

asemellarseonúmerodeestándaresentreoscontidosavaliados.

Procedementoseinstrumentosdeavaliación:

Segundo proceda para cada estándar de aprendizaxe e dependendo do tempo de que

sedispoñaedadinámicaecomposicióndiversadecadadecadaclase

utilizaranse diferentes procedementos e instrumentos de avaliación para obter as

cualificacións de cada un dos exercicios actividades ou tarefas. En calquera caso, os dous

instrumentos fundamentais dos que dependerá a cualificación son: a) para a avaliación que

dependedaobservacióndirectadotraballonaaula,aescaladevaloreseparaavaliacióndo

conxunto dos exercicios, actividades e tarefaso portafolio, que sera valorado a súa vez

mediante unha rubric, que figura a continuación. Esta rubrica avalía o aspect oformal e

procedimental do portafolio (50% da cualificación) e o outro 50% sera a media das

cualificaciónsparciaisdosdistintosexercicios,actividadesetarefas.:

AVALIACIÓNDOTRABALLONAAULA:ESCALADEVALORES5:Sempre,4:Casesempre,3:Ásveces,2:Poucasveces,1:Casenuncaoununca DataCursoAlumno/aTarefa

……………………………………………………….……………………………………………………….……………………………………………………….……………………………………………………….

1ªAv 2ªAv 3ªAv GlobalcursoITEM De5a1 De5a1 De5a1 De5a1Asisteregularmente Épuntual Respondeapreguntasabertas Formulapregutassignificativas Traballaenequipo Éodenado/acomaterial Presentaastarefasnoprazo TOTAIS: CUALIFICACIÓN:

AVALIACIÓN PORTAFOLIO RÚBRICA EXCELENTE SATISFACTORIO SATISFACTORIO

CON SUXESTIÓNS TEN QUE MELLORAR

5 4 2 1 Arquiva e clasifica todas as tarefas , anotacións ou traballos relacionados cos contidos ou obxectivos do bloque curricular

Arquiva e clasifica a maioría das tarefas , anotacións ou traballos relacionados cos contidos ou obxectivos do bloque curricular

Arquiva e clasifica algunhas das tarefas , anotacións ou traballos relacionados cos contidos ou obxectivos do bloque curricular

As maior parte das tarefas, anotación ou traballos non están recollidos, organizados nin clasificados.



'881867055 6881867062 : [email protected]


182 de 28

Todos os documentos están están correctamente presentados: data, encabezamento coa indicación clara da tarefa, A tarefa está realizada e ten anotacións.

Aos documentos fáltanlle algún elementos da presentación

Aos documentos fáltanlle a maior parte dos elementos da presentación

Incorpora os documentos sen presentación

Incorpora diversidade de materia: novas, artigos, ilustracións, etc. Relacionando o aprendido con novos contextos.

Incorpora algúns materiais: novas, artigos, ilustracións, etc. relacionando o aprendido con novos contextos.

Incorpora material ás veces pertinente, pero non establece relación co aprendido

Non incorpora material ou non é pertinente.

Amosa unha redacción coidadosa dos textos, sen erros ortográficos.

Amosa unha redacción coidadosa dos textos, pero hai algún erros ortográficos (ata cinco).

A redacción non é coidadosa e/ou presenta moitos erros ortográficos (entre 6 e 10).

Mala redacción e/ou presenta máis de 10 erros ortográficos.

Asprofesorasdodepartamento,atendendoadiversasconsideracións,podenoptar

custodiarasactividadesrealizadaspoloalumnado.Nesecasononselleesixiráoportafolioe

avaliaraseoconxuntodeactividadesrealizadasutilizandoosdiferentesinstrumentossinalados

naprogramación,buscandoaadecuaciónsegundootipodeactividadequesellepropoñaao

alumnado.

1º) Realizarase alomenos unha proba escrita (exame), por cada bloque

temáticoousub-tema dentrode cadabloque se así o indica aprogramación damateria, ou

seseindicanaprogramacióndeaulaenas actas no Departamento, na que se avaliará a

adquisición e adecuada utilización de conceptos,fixadosnosestándaresdeaprendizaxeenos

criteriosdeavaliación,propios da materia e correspondentes a ese período académico. No

caso de que a proba se compoña de diversas partes ou preguntas, o profesorado indicará

previamentea valoracióndecadaítemoupartedosquesecompoñaoexame,nocasodeque

nonse detalleditavaloraciónseentendequetodasaspreguntasvalenigual.Nalgúnscaso,e

sempre que se considere oportuno, se facilitirán rúbricas. Este tipo de proba será a que

teñaaposibilidadedeser recuperadanunhaprobaposterior,domesmotipoque aprimeira

quesesuspendeu.

2º) A proba anterior pode ser suplida, se o profesorado así o indica, por un

traballo individualouengrupoentregadoporescritoe presentadooralmentena aula.Neste

caso valorarase non só o contido senón tamén a exposición oral feita ante o resto do

alumnado. No caso de traballos (individuais, grupais ou por proxectos) o sistema de

recuperaciónnonconsistiránunhaprobaespecífica,xaquetalcousacarece de sentido cando

se aplica unha metodoloxía que ten por resultado un produto final. Neste caso ou se lle

darán as indicacións pertinentes ó alumnado para que mellore os aspectos que presentan

deficiencias, ou se lles dará a oportunidade de compensar a baixanotaobtida cun traballo



'881867055 6881867062 : [email protected]


183 de 28

posterior onde se demostre o avance na adquisición de competencias, na consecución de

obxectivosenaadecuadaadquisicióndeestándares deaprendizaxe.

3º) As actividades realizadas na aula serán diversas: exercicios de redacción

sobre temas do currículo, pequenos controis con probas tipo test, de recheo de espacios

baleiros ou de verdadeiro/falso, cuestionarios, exposicións, infografías, controis de lecturas

guiadas, etc. O obxectivo deste amplo abano de actividades é o do utilizar os diferentes

procedementos e instrumentos de avaliación suxeridos para cada estándar o grupo de

estándaresdeaprendizaxe

Algunhas das probas ou traballos que se propoñan poderán ter carácter voluntario ou

xurdirán dun pacto entre o alumnado e o profesorado (ou sexa, serán ofertadas polo

profesorado e a clase decidirá se lle parece oportuno facelas), en tal caso subirán a nota

da avaliación na que se fagan, ou da unidade temática ó que correspondan, de tal

maneira que nunca supere un punto e medio que se sumará ó totaldoobtidoentretodas

asprobasetraballosquesefixeranneseperíodo.Estetipo de probas non terá recuperación.

Dado o carácter voluntario, e motivante, destas probas o alumnado que non demostre

interesepor elasdeixará claroquenon aspiraa acadaró redondeopor ribada súanotana

avaliacióncorrespondente,nocasodeque amediadasprobasdeacomoresultadounnúmero

condecimais.

No caso de non superar algunha das tres avaliacións o alumnado realizará, antes da

avaliación seguinte, ou no seu caso antes da nota final, unha proba de recuperación

seguindo o modelo reflectido no caso 1º. Se sucedera que a avaliación sobre proxectos,

actividades,etc.nonresultarasatisfactoria,contemplarase a posibilidadedefacerunhaproba

comoadocaso1ºparaesetipodecontidos.

Comonormaxeralcompreterencontaquenacualificacióndecadaproba,ata un5%poderá

dependerdacorreccióngramaticaleortográfica.

SeenXuñooalumnadononsuperaamateriateráenSetembroaposibilidade deofacer

medianteunhaprobadotipo1º naquedeberánresponderacuestións relativasaostres

bloquesdecontidoxaapuntados.Seesteexamesecompóndevarias preguntasindicaráselle

aoalumnadoavaloracióndecadaunhadelasdecaraao cómputoglobal.Nocasodequenon

seespecifiqueovalordecadaítemse sobreentendequesedividenporigualentreanotatotal

(p.e.:sehaidúaspreguntasa metadedanotaéparacadapregunta).



'881867055 6881867062 : [email protected]


184 de 28

5.CRITERIOSDECUALIFICACIÓN5.1.PrecisiónsxeraisqueafectanatodasasmateriaisimpartidaspoloDepartamento:

1ªA non presentación porparte do alumnado sen xustificación documentada, a algunhadas

probas esixidas polo profesorado - sexan estas presenciais (exames ou diferentes tipos de

probas) ou non (entrega de traballos) - implica a valoraciónnegativadasmesmas(cuncero,

ou incluso con notas negativas, que dependerán do que valla a nota porcentualmente, por

exemplo, as notas que soben ata 0.50 puntos terán un desconto de -0.15 puntos). No caso

de que a proba teña dereito á recuperación, se a non presentación non se xustifica, a

probade recuperaciónserá aúnicaprobaaquea/oalumna/o sepoda presentar(óperdera

convocatoria en primeira instancia). No caso de que a inasistencia fose xustificada

documentalmente (p.e. cun certificado médico) o profesorado pode repetir a proba pero

sempreantesda dataenqueanotadebaserrexistradanaactadaavaliación.

2ªComo norma xeral e independentemente dos distintos instrumentos de avaliación que

se utilicen para avaliar cada estándar ou grupo de estándares e dos pesos que teñan na

cualificación final, ó rematar cada bloquede contidos (ou sub-bloquetemático, seéo caso)

realizarase unha proba global que deberá ter unha cualificación igual ou superior a 5

puntos sobre 10 (ou o equivalente sobreo que se cualifique).Denon acadar estemínimo,

a/o alumna/odeberárecuperaroscontidosmedianteunhanovaproba.

3ªSe se constata por parte doprofesorado a alteración intencionada, ou o seu intento, do

resultado dalgunha proba ou exame ( p. e. “copiar” poloprocedementoquefose)a

valoración desa proba será absolutamente negativa (un cero), e esa mesma valoración

corresponderalleaoscolaboradoresnocaso dequeoshoubese.

4ªAnotafinalnonconsistiráunicamentenamediaentreasnotasdasprobas realizadaspolo

alumnado,xaquefaranseoutrotipodeactividadesavaliables como pode ser comentarios de

texto, cuestionarios sobre libros lidos, tests, etc.Aíndaquenonsempresefarárecuperación

das probas e das actividades, a non presentación nas probas ou recuperacións, ou a non

presentación desas actividadese as súas correspondentes recuperacións, cando sexaocaso,

poderásupoñerqueanotafinalsexaaequivalenteauninsuficiente.

- Tamén se terá en conta para definir a nota final a asistencia e participación á

clase, a actitude académica demostrada ante a materia impartida e o esforzo

observable na superación das posibles dificultades. Os redondeos que se teñan que facer



'881867055 6881867062 : [email protected]


185 de 28

antes do 0,5 se farán, polo xeral, á baixa. Só en raras excepcións se farán á alza (e estarán

xustificados obxectivamente, como se sinalará máis abaixo; nestes casos os aspectos que

decanten ó profesorado a redondear cara arriba estarán moi pronunciados, por exemplo,

non só ir subindo notas, senón subir 4 o 5 puntos enmoitas das actividades). Respectoós

redondeosque teñanque facersepor ribado0,5 (4,7por exemplo) en principio tamén se

farán á baixa, xa que o que o alumnado obtivo dun xeito definitivo foi a nota expresada

en números enteiros. Polo tantoos decimaisque podansumárselle paraacadaroseguinte

número enteiro dependerán dos aspectos antes mencionados os cales son obxectivos ó

quedar claramente reflectidos nas fichas do alumnado (claros aumentos de notas en

sucesivas probas e en recuperacións, ir elevando a nota progresivamenteduranteocurso,

presentación a todas as probas, actividades, etc, sería un bo exemplo de como quedaría

plasmado nunha ficha que unha alumnaouunalumnotraballouparasumarditosdecimaisá

notaqueobtivo).

5ª Aínda que normalmente se indicará o valor de cada pregunta ou cuestión nos exames,

probas, composicións, tests, etc., candonon se faga así sempre se sobreentenderá, xa que

parece evidente ao non darse outra indicación, que todas as cuestións ou preguntas valen

omesmo. Por exemplo: se só hai dúas preguntasesepuntúasobre10cadarespostavalerá

comomáximo5puntos.

6ªCando se realicen traballos (exercicios, fichas,preguntas, exposicións, etc.) ou actividades

na clase e se recollan nese mesmo período lectivo, no caso de que a alumnado no estea

presente, se a falta de asistencia está xustificada ese traballo (et alt.) non recollido non

computarápara amediadanotaque corresponda.Nocasodequea faltadeasistencianon

está xustificada contará como un non presentado e poderá contar tanto como un cero ou

inclusocon puntuaciónnegativa(nuncamaiordoqueapropiaactividadevale).

7ªNo caso de que o alumnado chegue tarde as probas se contempla a posibilidadedeque

teña que facer un exercicio diferente ó do alumnado que estivo en hora dentro da aula.O

motivodestadistinciónradicanosproblemas quepodenxurdircoaexpansióndastecnoloxías

decomunicacióninmediataa travésdossmartphones.

8ªNo caso de que a petición do alumnado se utilicen os períodos de lecer para ampliar o

tempo de realización dun exame será preceptivo que todo o alumnado estea presente á

hora estipulada e permaneza na aula durante todo o período de exame. Polo tanto, a

hora de comezo da proba non éopcional(chegaráprobanomomentode iniciodaclasee



'881867055 6881867062 : [email protected]


186 de 28

non do período de lecer, considérase entrar cun retraso importante e non anecdótico). Se

alguén chegatardeestarásuxeitooqueseindicaen7ª

9ªNocasodequesefagaunexamefinalderecuperación,sóterándereitoaeste aquelas/es

alumnas/osqueteñanpolomenoscualificaciónpositivanametade doscontidosavaliadosna

materia.No caso de que se faga un exame tipo final para que quen teña algún exameou

actividadesuspensa apesaresda oportunidadederecuperación candocorresponda,asnotas

non superarán o 6, xa que dita derradeira oportunidade será para aqueles que necesitarán

chegar ó 5 ou fixar a nota (xa que non se poden poñer decimais) e as probas serán moi

xenéricasenoteránamesmaminuciosidadequeduranteocurso.

5.2..CriteriosparaacualificacióndasprobasEspecificarase en cada proba a cualificación máxima de cada unha das cuestións.No

caso de que non se especifique, entenderase que a cualificación de cada unha das

cuestiónséamesmae,dentrodecadacuestión,cadaapartado.(cfr.apartado5).

Para que as cuestións sexan valoradas coa cualificaciónmáxima, atenderase aos

seguintescriterios:

A.C uestiónparadesenvolveruntópicorelacionadocosproblemasfilosóficos

traballados.

1. A respostaéaxeitadaápregunta.

2. Utilizaainformaciónpertinente.

3. Defineosconceptos.B. Cuestióndecaráctermaisxeraledesistematizaciónerelaciónentrediversos

aspectosduntema.

1.Asúaanáliseécompleta.

2. Relacionaecompara.

3. Aextensiónéaxeitada ócontido.C. Cuestiónsapartirdetextos

1. Identificaasideasfundamentaisdotexto

2. Tenencontaocontidodotextoáhoraderesponderápregunta

3. Utiliza e relaciona a información pertinente en relación ás cuestións

formuladas



'881867055 6881867062 : [email protected]


187 de 28

D. Cuestiónscuxarespostaesixexustificación:

1. Arespostaépertinente.

2. Constrúeargumentosadecuados.

3. NoncaeencontradiciónsCon carácter xeral valorarase a capacidade de pensamento crítico así como a

redacción.Terase encontaseo/aalumno/a:

1.Estruturaoqueescribe 2.Constrúe

frasescoherentes

3.Elaborauncomezoeunhaconclusión

Valorarasetaménapresentaciónecorreccióndosescritos: 1.Corrección

gramaticaleortográfica.

2.Presentación.3.Lexibilidade.

(Os erros gramaticais e ortográficos poden ser penalizados ata cun máximo de 0,5 puntos)

Nasprobassósepoderáusarmaterialdeapoiocandooprofesoradoasíoindique.Ouso

de calquera tipo de material (fotocopias reducidas, pequenas anotacións, documentos

electrónicos)ouoapoioaoalumnadoporcalqueramedio(teléfonomóbil,axudaoraldirecta),

pode supoñer a anulación da proba, que deberá recuperarse nas probas ordinarias de

recuperación.Dedarseestasituaciónnaprobaderecuperación,entendríasequeesegrupode

estándaresnonestánrecuperadoseacualificaciónpoderíaseriguala0.

-

6.CRITERIOSDEPROMOCIÓNA promoción da materia ven determinada pola consecución do mínimos establecidospara

osestándaresdeaprendizaxe.Parapromocionaroalumnadodeberá obter, como mínimo, a

cualificación de suficiente, cinco puntos sobre dez. Esa nota numérica debe ser obtida a

partires da media das notas obtidas nas tres avaliacións, ou recuperacións, se é o caso,

levadasacaboduranteocurso.



'881867055 6881867062 : [email protected]


188 de 28

En caso de que un/ha alumno/a non alcance o puntuación de cinco no cómputo global, e

sempre que pase de tres sobre dez, o profesorado poderá telo en conta positivamentee

polotantoproferi-loparaapromocióndosseguintesxeitos:

a) A asistencia continuada a clase ou no seu defecto a acreditada xustificación das

faltas.

b) Oseu intereseeaactitudepositivarespectoaoaprendizaxedamateriaque pode

contrastarse coa observación dunha melloría progresiva ao longo do curso e non ao

contrario.

c) O comportamento positivo mantido durante as clases e no interior do aula que

podemanifestarse na súa compostura, atención e respecto aoprofesorado e cara os seus

compañeiros, así como a súa disposición e facilidade para a integración e realización de

traballos en equipo e a colaboración cos parceiros na participación en debates e en

traballosencomún.

Os criterios para superar amateria na convocatoria de setembromantéñense idénticos aos

de xuño, pero neste caso a nota numérica obterase da proba ou exame xa descrita. Nas

mesmas condicións que en xuño o profesorado poderá ter en conta positivamente, de cara

á promoción definitiva, os xeitos referidos a actitudes e comportamento referidos

anteriormenteena,bec.

Mínimos VALORES ÉTICOS 4º ESO 18-19ni… · INFORMACIÓN BÁSICA SOBRE A PROGRAMACIÓN DE...

Documents

Transcript of Mínimos VALORES ÉTICOS 4º ESO 18-19ni… · INFORMACIÓN BÁSICA SOBRE A PROGRAMACIÓN DE...