Módulo 2: Planificación y Administración de Redes · Planificación y Administración de Redes...

INFORMÁTICA YCOMUNICACIONES

INFORMATIKA ETA KOMUNIKAZIOAK

TÉCNICO SUPERIOR ENADMINISTRACIÓN DE SISTEMAS INFORMÁTICOS EN RED

Módulo 2: Planificación y Administración de Redes

SAREKO INFORMATIKA SISTEMEN ADMINISTRAZIOKO GOI MAILAKO TEKNIKARIA

2. modulua: Sareak Planifikatzea eta Administratzea

1 UDX. Texto personalizado

SAREKO INFORMATIKA SISTEMEN ADMINISTRAZIOKO GOI MAILAKO TEKNIKARIA

2. modulua: Sareak Planifikatzea eta Administratzea

PROGRAMACIÓN DE LOS CICLOS FORMATIVOS DE FORMACIÓN PROFESIONAL

LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN

PROGRAMAZIOA

INFORMAT IKA ET A INFORMAT IKA ET A

KOMUNIKA Z IOAKKOMUNIKA Z IOAK


Edizioa: 1.a, 2010eko apirila © Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila Egilea: Gerardo Fernández Hernández Edizioa eta koordinazioa: Víctor Marijuán Marijuán KUALIFIKAZIOEN ETA LANBIDE HEZIKETAREN EUSKAL INSTITUTUA INSTITUTO VASCO DE CUALIFICACIONES Y FORMACIÓN PROFESIONAL www.kei-ivac.com Diseinua eta maketazioa: TRESDETRES Lege-gordailua: BI-381/2010


Esku artean duzun argitalpen hau lanean ari diren lankideek landu dute. Edozein gairen programazioa oso lan pertsonala da, irakasle bakoitzaren esperientzian oinarritua eta, horrenbestez, subjektiboa. Premisa hori kontuan izanik, programazioa aztertzera eta egoki baderitzozu kontsultarako material gisa erabiltzera gonbidatzen zaitugu. Zure irakasle-lana bideratu dezakeen gida gisa ere baliagarria izan dakizuke. Izan ditzakeen mugak aintzat hartu badira ere, heziketa-ziklo berrien OCDak abiapuntu izanik sortu eta diseinatu da, eta EAEn curriculum-diseinuaren eta irakaskuntza-programazioaren arloan indarrean dagoen legeria hartu da kontuan (otsailaren 26ko 32/2008 Dekretua). Erabilgarria izan dakizun espero dugu, eta, aldi berean, egileek lan honetan egindako ahalegina eskertzen dugu.

AURKIBIDEA UNITATE DIDAKTIKOEN SEKUENTZIAZIOA ETA DENBORALIZAZIOA 05. or.

0. unitate didaktikoa: 0 Moduluaren aurkezpena 06. or.

1. unitate didaktikoa: 1 Komunikazio-sistemen hastapenak 09. or.

2. unitate didaktikoa:

2 Sare-arkitekturen hastapenak. 13. or.

3. unitate didaktikoa: 3 Sareen konexioa, maila fisikoan. 18. or.


4 Datuen lotura-mailaren analisia. 27. or.

5. unitate didaktikoa: 5 Kommutadoreen administrazioa. 33. or.

6. unitate didaktikoa: 6 Sare birtualen konfigurazioa. 39. or.

7. unitate didaktikoa: 7 Sare-mailaren analisia. 45. or.


8 Bideratzaileen administrazioa. 53. or. 9. unitate didaktikoa:

9 Bideratze-protokolo dinamikoen konfigurazioa. 60. or. 10. unitate didaktikoa:

10 Hari gabeko sareen administrazioa. 65. or.

11. unitate didaktikoa: 11 Garraio-mailaren analisia. 73. or.

12. unitate didaktikoa: 12 Aplikazio-mailaren analisia. 76. or.

13. unitate didaktikoa: 13 Hedadura zabaleko sareekiko konexioa. 81. or.

Orduak: 198 Unitateen kop.: 13

4

INFORMATIKA ETA TELEKOMUNIKAZIOAK

Heziketa-zikloa: SAREKO INFORMATIKA SISTEMEN ADMINISTRAZIOA 2. modulua: SAREAK PLANIFIKATZEA ETA ADMINISTRATZEA

Unitate didaktikoen sekuentziazioa eta denboralizazioa

EDUKI MULTZOAK

M1 M2 M3 M4 M5 M6 M7 UNITATE DIDAKTIKO SEKUENTZIATUAK IRAUPENA

UD0: Moduluaren aurkezpena 1 h

X UD1: Komunikazio-sistemen hastapenak 7 h

X UD2: Sare-arkitekturen hastapenak 8 h

X X UD3: Sareen konexioa, maila fisikoan 19 h

X X X UD4: Datuen lotura-mailaren analisia 10 h

X X UD5: Kommutadoreen administrazioa 15 h

X X X UD6: Sare birtualen konfigurazioa 13 h

X X X X UD7: Sare-mailaren analisia 22 h

X X X X UD8: Bideratzaileen administrazioa 25 h

X X X UD9: Bideratze-protokolo dinamikoen konfigurazioa 17 h

X X X UD10: Hari gabeko sareen administrazioa 21 h

X X UD11: Garraio-mailaren analisia 5 h

X X UD12: Aplikazio-mailaren analisia 11 h

X X X X UD13: Hedadura zabaleko sareekiko konexioa 24 h

GUZTIRA 198 h

1. multzoa: Sareak ezaugarritzea. 2. multzoa: Elementuak sarean integratzea. 3. multzoa: Kommutadoreak konfiguratzea eta administratzea. 4. multzoa: Bideratzaileak oinarrizko mailan konfiguratzea eta administratzea. 5. multzoa: Sare birtualak. 6. multzoa: Protokolo dinamikoak konfiguratzea eta administratzea. 7. multzoa: LAN sare batetik Interneterako sarbidea konfiguratzea.

5

UD0: MODULUAREN AURKEZPENA



0. unitate didaktikoa: MODULUAREN AURKEZPENA. Iraupena: 1 ordu

Ikaskuntzaren helburuak:

1. Moduluaren garapenaren plangintza orokorra ezagutzea, baita taldeko kideak ere. 2. Irakasleak prestakuntza-prozesuaren kudeaketan aintzat hartu eta aplikatuko dituen irizpideak ulertzea. 3. Ikasleak moduluari dagokionez dituen eskubideak eta betebeharrak identifikatzea. 4. Moduluaren unitate didaktikoen arteko eta moduluaren eta beste moduluen arteko lotura nagusiak ulertzea. 5. Norberaren jakintzak identifikatzea, moduluan lortu behar diren jakintzei dagokienez.

Multzoak

EDUKIAK 1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Zikloko moduluen arteko eta zikloaren eta erreferente dituen kualifikazioen arteko loturak aztertzea. • Diziplinaren, metodologiaren, erlazioen eta antzeko beste gaien inguruan planteatzen diren alderdiak, arauak eta elementuak

identifikatzea, eta euskarri egokian erregistratzea.

KONTZEPTUZKOAK

• Zikloa osatzen duten kualifikazioak eta moduluarekiko lotura. • Moduluaren ekarpena zikloko helburuak lortzeko garaian. • Moduluaren helburuak. • Modulua eta unitate didaktikoak ebaluatzeko irizpideak.

JARRERAZKOAK

• Taldeko kide guztiengan, baita irakaslearengan ere, desiragarriak diren portaeren inguruan adostasuna lortzearen garrantzia

baloratzea. • Moduluaren garapenean jarraitu beharreko arauak eta irizpideak.

6




JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

NORK ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat.

D Ir. Ik.

NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

J1 Ikasleen eta irakaslearen aurkezpena.

1 10 min.

X X Irakasleak eta ikasleek nork bere burua aurkeztuko dute. Irakasleak iradokiko ditu aurkezpenean interesgarriak izan daitezkeen alderdiak, eta informazio bat edo bestea ematea hautazkoa izango da.

Helburua da hasierako ezagutza lortzea eta gizarte-oztopoak haustea, taldeko kideen arteko komunikazioa erraztearren. Aurreko ikasturtetik sortutako taldea denean, ez da jarduera hau beharrezkoa izango.

Ez da bitarteko berezirik behar.

J2 Programazioa osatzen duten elementuen aurkezpena.

2-4 10 min.

X X Irakasleak programazioa osatzen duten elementuak, ordutegiak eta abar aurkeztuko ditu, eta, horretarako, eskema bat erabiliko du edo baliabide informatiko bidezko aurkezpena egingo du.

Ikasleek moduluaren gaiaren programazioari, egiturari, loturei, denborari eta iraupenei buruzko ikuspegi orokorra jaso beharko dute, besteak beste.

Arbela

PowerPoint-en egindako aurkezpena edo antzekoa.

Kronogramak.

Informazioa duten fotokopiak.

J3 Prestakuntza-prozesuaren kudeaketa gidatuko duten irizpideen eta arauen aurkezpena.

2-3 10 min.

X X Irakatsi eta ikasteko prozesua kudeatzeko erabiliko diren askotariko irizpideak ezagutaraziko ditu irakasleak. Gardenkiez edo beste elementu batzuez lagundutako ahozko azalpena erabiliko du. Hortaz, azterketak zuzentzeko eta ebaluatzeko irizpideak, barne-erregimeneko araudia, diziplina-erantzukizunak, eta abar azalduko ditu. Zalantza guztiak argitzeko denbora-tarte bat zabalduko da.

Horrela, ikasleek ikasketa, gizarte eta harremanen arloko esparrua ezagutu eta ulertuko dute, eta arauzko esparru horretara moldatu ahal izango dute haien jarduna.

Ikasgelan edo lantegi-ikasgelan egin daiteke jarduera, eta ez da baliabide berezirik behar.

J4-E1 Egin beharreko lanbide-moduluaren gainean ikasleek aurretik dituzten jakintzen identifikazioa.

5 30 min.

X X Jarduera hori elkarrizketaren bidez garatu ahal izango da, baita ikasleek erantzun beharreko irakaslearen galderen bidez, edo, bestela, ondorio horretarako prestatutako galdera irekien bidez edo erantzun anitzeko galderak dituen galdera sorta baten bidez.

Moduluan garatuko diren edukiei dagokienez, ikasleen abiapuntuko jakintza-maila ezagutu nahi da. Abiapuntuko jakintza hori ezagutzeak programazioa berregituratzeko eta taldearen eta gizabanakoen errealitatera egokitzeko aukera emango dio irakasleari.

Galdetegiak.

7




OHARRAK

• Nahikoa izango da J1 jarduera moduluetakoren batean egitea. Zikloko taldeak adostu beharko du zein modulutan egingo den. • J4 jarduera mantendu ahal izango da, nahiz eta unitate didaktikoetako bakoitzean hasierako ebaluazioa barnean hartzen duen jarduera egin. Bi jarduera horiek bateragarriak eta osagarriak izango

dira beti. Aurretiazko jakintzetarako lehen hurbilketa izan daiteke, ondoren, unitate bakoitzean abiapuntuko jakintza horretan gehiago sakontzeko. • Modulu honen unitate didaktikoetan, jarduerak irakatsi eta ikastekoak (J) edo ebaluaziokoak (E) izan daitezke. Zenbaitetan, jarduera bera, irakatsi eta ikastekoa ez ezik, ebaluaziokoa ere izan

daiteke. Halakoetan, jarduera hori (Jn-Em) gisa adieraziko da eta hiru motak bilduko ditu. J-en zenbakikuntza (n) eta E-ena (m) elkarrekiko independenteak dira.

8 UD1: KOMUNIKAZIO SISTEMEN HASTAPENAK



1. unitate didaktikoa: KOMUNIKAZIO SISTEMEN HASTAPENAK Iraupena: 7 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Datu-sareen etengabeko hedapena eta bilakaera bultzatzen duten faktoreak identifikatzea. 2. Dauden sare motak eta horien topologiak ezagutzea. 3. Datu-sareen elementu funtzionalak, fisikoak eta logikoak deskribatzea. 4. Zenbaki-sistema bitarra, hamartarra eta hamaseitarra erabiltzea eta horien arteko bihurketak kalkulatzea. 5. Zenbait bitarteko fisikoen bidez informazioa helarazteko modua ulertzea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sare motak eta horien topologiak ebaluatzea.

• Datu-sareen elementu funtzionalak, fisikoak eta logikoak identifikatzea.

X X

KONTZEPTUZKOAK

• Zenbaki-sistema hamartarra, bitarra eta hamaseitarra. Sistemen arteko bihurketa.

• Terminologia: LAN, MAN eta WAN sareak, topologiak.

• Topologiak.

• Datu-sareen bilakaera.

• Informazioak transmisio-bideetan duen irudikapena.

X X X X X

JARRERAZKOAK

• Jarduera teknikoaren eta berritu diren bitarteko eta prozeduren bilakaera historikoa aurkitzeko jakin-mina izatea.

• Datu-sareen etengabeko hedapena eta bilakaera bultzatzen duten faktoreak identifikatzeko prestasuna izatea.

• Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea.

X X X






Helburu inplikat.

D Ir. Ik.


J0 Unitate didaktikoaren aurkezpena. 15 min.

X X Irakasleak unitate didaktikoa eta barnean hartzen dituen atalak eta komunikazioen munduarekin duen lotura ikasteko helburuak aurkeztuko ditu.

Gaia aurkezteko eta ikasleak aldez aurretik gaiaren aurrean jarrera egokia hartzeko.

Proiektagailua. Gaiaren aurkibidea.

J1 Datu-sareen bilakaera azaltzea.

1 15 min.

X Irakasleak gai horri buruzko testu baten aurkezpen laburra egingo du. Ikasleek gero testu horren inguruan egin beharko dute lan.

Gaiaren inguruko nolabaiteko ikuspegi historikoa eskuratzeko.

Proiektagailua. Datu-sareen bilakaerari buruzko aurkezpen elektronikoa.

J2-E1 Datu-sareen bilakaerari buruzko ariketa.

1 1 h. X Ikasleek komunikazio-sareek historian izan duten bilakaera zehaztuko duen testua irakurriko dute, eta gero gertaerarik garrantzitsuenak jasoko dituen denbora-linea egingo dute. Denbora-linea hori banan-banan egin daiteke edo bateratze-lan baten ondorioz egin daiteke –baterako dokumentu batean islatuko da lana–. Jarduera beste modu batean ere bidera daiteke. Testua hainbat zatitan bana daiteke, ikasle bakoitzak testuaren zati bat baino ez irakurtzeko. Ondoren, gainerakoei azaldu beharko diete haien testuan aditzera ematen dena.

Komunikazio-sareen bilakaera jakiteko, eta, horrela, kurtsoan aztertuko den gaur egungo egoera hobeto ulertu ahal izateko.

Proiektagailua. Datu-sareen bilakaerari buruzko testua, hala nola UOCren sareei buruzko liburuaren lehen kapitulua: http://ocw.uoc.edu/informatica-tecnologia-y-multimedia/redes-de-computadores/materiales/

J3 Informazioaren irudikapenari buruzko azalpenak ematea.

4,5 15 min.

X 0 eta 1 deritzan oinarrizko bi egoera soilik abiapuntu izanik irudiak edo

Komunikazio-sistemek, oso elementu sinpleak abiapuntu izanik, informazioa

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua.




soinua gisako elementuak nola irudika daitezkeen azalduko du irakasleak. Modulua sareei buruzkoa denez gero, gomendagarria ematen du datuak transmisio-linean irudikatzeko jarduna nabarmentzea.

helarazi ahal izateko. Komunikazioen mundurako sarrera gisa ondo dator. Hortik aurrera, bit-ak transmititzeaz hitz egingo dugu, baina ikasleek jakingo dute erabiltzailearentzat informazio adierazgarria izango dela hori.

J4 Zenbaki-sistema hamartarra, bitarra eta hamaseitarra azaltzea.

4 1 h. X Irakasleak sistema hamartarraz gain, informatikan, oro har, eta sareetan, zehazki, erabiltzen diren beste bi zenbaki-sistemak aurkeztuko ditu: hamartarra eta hamaseitarra.

Lan-bizitzan erabili beharko dituzten zenbaki-sistema horiekin ohitzen hasteko.


J5-E2 Aurreko J4 jardueran jorratutako hiru zenbaki-sistemen artean datuak bihurtzeko ariketak.

4 2 h. X X Irakasleak sistema horien artean kopuruak bihurtzeko hainbat ariketa planteatuko ditu. Bihurketak egiteko datu errealak erabiltzen hastea gomendatzen da, hala nola IP helbideak eta sare-maskarak sistema bitarrean eta hamartarrean, MAC helbideak sistema hamaseitarrean, eta abar.

Sistema bitarra eta hamaseitarra erraztasunez maneiatzeko.

Ariketen orriak.

J6 Datu-sareetako osagai nagusiak azaltzea.

3,5 15 min.

X Irakasleak datu-sare baten diagrama generikoa proiektatuko du, eta, horretan oinarrituta, datuen transmisio-sistema baten osagai nagusiak aurkeztuko ditu.

Komunikazio-sistema baten ikuspegi orokorra izateko, eta horretara jo ahal izateko, baldin eta unitate didaktikoren batean partikularra denak osotasuna ikustea eragozten badu.

Proiektagailua. Sareei buruzko testu askotako lehen kapituluetan agertzen direnen gisako komunikazio-sistemen diagrama.

J7-E3 Sare-topologiei buruzko ariketa. 2 30 min.

X X Sare-topologien izenak oso intuiziozkoak direnez gero, irakasleak topologien eskemak eta horien izenak lotzeko ariketa bat planteatuko du zuzenean.

Ikasleek sare-topologiak bereizten ikasteko. Ez da zaila baina guztiz beharrezkoa da sareen munduan lan egiten duenarentzat.

Proiektagailua. Sare-topologien irudiak.




Ariketa egin ostean, irakasleak topologia bakoitza labur-labur birpasatuko du, eta topologietako bakoitzean nodoen erorketak zer eragingo lukeen moduko galderak planteatuko ditu.

J8 PAN, LAN, MAN eta WAN sareak azaltzea.

2 30 min.

X Irakasleak sare horiek eta horietako bakoitzak hartzen duen espazioa edo ingurunea jasoko dituen taula bat proiektatu eta iruzkinduko du. Sareak sailkatzeko beste modu batzuk ere gaineratu ahal izango dira, hala nola publikoak eta pribatuak, edo difusiokoak eta puntuz puntukoak.

Gehien erabiltzen diren datu-sareen taxonomia argi eta garbi geratzeko.

Proiektagailua. Sareen sailkapena islatzen duen irudia edo dokumentua.

J9-E4 Errepaso-ariketak. Guztiak 30 min.

X Irakasleak paperean edo modu elektronikoan emango dizkie hainbat ariketa teoriko eta praktiko.

Unitate didaktikoan ikasitako edukiak birpasatzeko.

Ariketen orriak –zenbait sareei buruzko testuetako lehen kapituluetan lor daitezke ariketetarako galderak–.

E5 Berariazko ebaluazio-proba. Guztiak 30 min.

X Unitate honi buruzko banako proba teoriko idatziaren bidez.

Ikasleen ikasteko prozesua ebaluatzeko.

Azterketaren orria.

OHARRAK

• J4 eta J5-E2 jarduerak batera egin daitezke, hau da, sistema bitarraren sarrera egin daiteke eta horrekin batera dagozkion ariketak egin. Ondoren, sistema hamartarra birpasa daiteke, eta sistema hamartarraren eta bitarraren arteko bihurketari buruzko ariketak egin daitezke. Amaitzeko, sistema hamaseitarra azter daiteke, eta sistema horren eta aurrekoen arteko bihurketak egin daitezke.

• Gai bakoitzeko berariazko ebaluazio-proba bat egitea oso praktikoa ez denez gero, gomendatzen da hurrengo unitate didaktikoetako gisa horretako beste jarduera batzuekin batera egitea E5 jarduera.

12 UD2: SARE ARKITEKTUREN HASTAPENAK



2. unitate didaktikoa: SARE ARKITEKTUREN HASTAPENAK Iraupena: 8 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sare-arkitekturak eta horiek osatzen dituzten mailak deskribatzea. 2. Komunikazio-protokoloaren kontzeptua deskribatzea. 3. Protokolo-pilek sare-arkitektura bakoitzean duten funtzionamendua deskribatzea. 4. Gehien erabiltzen diren LAN eta WAN sareen ezaugarri nagusiak identifikatzea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sare-arkitekturak eta horiek osatzen dituzten mailak aztertzea. • Protokolo-pilek sare-arkitektura bakoitzean duten funtzionaltasuna aztertzea.

X X

KONTZEPTUZKOAK

• Terminologia: LAN, MAN eta WAN sareak, arkitekturak, protokoloak. • Sare-arkitektura. • Informazioa kapsulatzea. • Protokoloak eta zerbitzuak. • Protokolo-pilak. • OSI eredua. 7 mailak. • TCP/IP eredua.

X X X X X X X

JARRERAZKOAK

• Datu-sareen etengabeko hedapena eta bilakaera bultzatzen duten faktoreak identifikatzeko prestasuna izatea. • Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea.

X X






Helburu inplikat.

D Ir. Ik.



X X Irakasleak unitate didaktikoa eta barnean hartzen dituen atalak eta komunikazio-sareen munduarekin duen lotura ikasteko helburuak aurkeztuko ditu.



J1 Sare-arkitekturak azaltzea.

1,2 1 h. X Hasteko, sare-arkitekturei buruzko azalpen zabala egingo du irakasleak. Batetik, protokoloa, geruza (edo maila) eta zerbitzua bezalako kontzeptuak sartuko ditu, eta, bestetik, tresneriak komunikatzeko garaian, geruza bidezko ikuspegia azalduko du. Geruza batzuek beste batzuei egiten dieten zerbitzu mota argituko du, eta protokoloak geruza desberdinetan banatzea eta, horrela, sareko arkitektura sortzea emango du aditzera.

Datuen komunikazioaren konplexutasuna kontuan izanik, transmisio-estandarrak sortzea eta, ondoren, hobetzea erraztuko duen maila bidezko eredu bat erabiltzen dela ikasteko.

Proiektagailua. Igorlearentzat zein hartzailearentzat hainbat maila izango dituen diagrama. Apunteak eta/edo liburua.

J2 Informazioa kapsulatzeari buruzko azalpenak ematea.

1 30 min.

X Igorri nahi diren datuei geruza bakoitzean goiburua nola eransten zaien azalduko du irakasleak. Hasierako informazioa kontrol-informazioko hainbat geruzatan nola geratzen den “bilduta” argiago ikusteko analogiaren bat erabil daiteke. Geruza horiek helmugan kendu beharko direla ere azalduko du.

Ikasleek informazioa kapsulatzearen ideia ulertzeko.

Proiektagailua. Informazioa igorle-maila bakoitzean nola eransten (kapsulatzen) den eta hartzaile-mailan nola kentzen den erakutsiko duen irudia. Apunteak eta/edo liburua.




J3 OSI eredua aurkeztea. 1,3 1 h. X Erreferentziazko OSI eredua aurkeztuko zaie ikasleei. Eredu horren 7 mailak erakutsiko dira, eta maila horietako bakoitzean egiten diren zereginik garrantzizkoenak adieraziko dira.

Kurtsoko beste unitate didaktiko batzuetan eta sareko testu guztietan aipatzen den OSI eredua ezagutzeko.

Proiektagailua. OSI ereduaren diagrama. Apunteak eta/edo liburua.

J4-E1 Aurreko J3 jardueraren inguruko ariketak.

1,3 1 h. X X Sare-arkitekturek erantzun beharko dituzten zenbait zeregin edo problema dagokien mailan kokatzen saiatuko dira ikasleak. Irakasleak sortzen diren zalantzak baliatuko ditu, J3 jardueran azaldutako alderdiak argitzeko edo nabarmentzeko.

J3 jardueran aurkeztutako ideietako batzuk bere egiteko.

Ariketen orriak.

J5 TCP/IP eredua aurkeztea.

1,3 30 min.

X Orain, eredu erreal baten gainean, TCP/IP eredua eta eredu horren maila bakoitzak dituen funtzioak aurkeztuko ditu. Aurkezpena egitean, bi ereduak –OSI eta TCP/IP– proiekta daitezke, eta horien arteko antzekotasunak eta desberdintasunak nabarmen daitezke.

TCP/IP protokolo-pilarekin ohitzen hasteko, nonahikoa gaur egun, eta OSI ereduaren eta TCP/IP ereduaren mailen arteko lotura ezagutzeko.

Proiektagailua. TCP/IP ereduaren diagrama eta OSI ereduaren diagrama edo bien diagrama. Apunteak eta/edo liburua.

J6-E2 Aurreko J5 jardueraren inguruko ariketak.

1,3 1 h. X X J4-E1 jardueran bezalaxe, irakasleak zenbait zeregin zein mailatan kokatu behar diren galdetuko die ikasleei, eta sortuko diren zalantzak baliatuko ditugu zenbait alderdi birpasatzeko.

Komunikazioaren maila bakoitzean zer arazo ebazten diren ezagutzeko, ezagutza horretan aurrera egiteko.

Ariketen orriak.

J7-E3 WAN sareei buruzko informazioa bilatzea.

4 45 min.

X X Ikasleek informazio bilatu beharko dute Interneten, eta ikasle bakoitzak hainbat WAN sare eta teknologiatako (esate baterako Internet, X.25, Frame Relay,

Gaur egungo WAN sareen eta teknologien ezaugarri nagusiak ezagutzeko eta kasu batzuk ikasteko.

Proiektagailua. Internet.




ATM, RDSI, ADSL eta kablea) 5 edo 6 ezaugarririk garrantzitsuenak jaso beharko ditu. Ondoren, bateratze-lana egingo da, eta irakasleak argibideak emateko eta ikasleek aipatu gabe utzi dutena osatzeko baliatuko du.

J8-E4 LAN sareei buruzko informazioa bilatzea.

4 45 min.

X X Irakasleak aurreko jardueraren antzeko jarduera planteatuko du. Ikasleek LAN sare batzuen (Ethernet-en, Token Ring-en, FDDIren, hari gabeko sareen,...) ezaugarririk adierazgarrienak bilatuko dituzte Interneten. Horiek jaso eta bateratze-lana egingo da, irakasleak osatu egingo du. Jarduera beste modu batean ere aplika daiteke, esate baterako taula bat bana dakieke ikasleei eta bertan sare bakoitzerako datu jakin batzuk bete beharko dituzte.

LAN sare mota batzuen ezaugarriak ezagutzeko eta, segur aski, memorian gordetzeko.


J9-E5 Errepaso-ariketak.

Guztiak 45 min.

X Irakasleak paperean edo modu elektronikoan emango dizkie hainbat ariketa teoriko eta praktiko. J4-E1 eta J6-E2 jardueretako ariketak ere hartu beharko ditu barnean.

Ikasleek unitate didaktikoan ikasitako edukiak birpasatzeko.

Ariketen orriak –zenbait sareei buruzko testuetako lehen kapituluetan lor daitezke galderak–.

E6 Ebaluazio-proba espezifikoa. Guztiak 30 min.



Azterketaren orria.




OHARRAK

• Gerta daiteke, arrazoi praktikoak tarteko, gai bakoitzeko 30 minutuko ebaluazio-proba egitea bideragarria ez izatea; kasu horietan, 1. unitate didaktikoan dagoen antzeko jarduerarekin batera egitea plantea daiteke, baita, agian, mota bereko hurrengo unitate didaktikoetako batekin batera egitea ere.

17 UD3: SAREEN KONEXIOA, MAILA FISIKOAN



3. unitate didaktikoa: SAREEN KONEXIOA, MAILA FISIKOAN Iraupena: 19 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sareetan erabiltzen diren transmisio-bideak bereiztea. 2. Sareak elkarrekin konektatzeko gailuak bereiztea zein maila funtzionaletan kokatzen diren kontuan hartuta. 3. Zuzeneko kableak eta gurutzatuak muntatzea. 4. Egiaztagailuak erabiltzea hainbat kable motaren konektagarritasuna egiaztatzeko. 5. Sare-moldagailu kableatuak konfiguratzea hainbat sistema eragiletan. 6. Kontzentragailuak eta errepikagailuak integratzea sare kableatuetan. 7. Hainbat gailu eta moldagailuren arteko konektagarritasuna egiaztatzea hainbat konfiguraziotan. 8. Sare baten mapa fisikoa irudikatzeko aplikazioak erabiltzea. 9. Eraikin bateko kableatuaren azpisistemak ezagutzea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sareetan erabiltzen diren transmisio-bideak ezaugarritzea. • Sareak elkarrekin konektatzeko gailuak sailkatzea, zein maila funtzionaletan kokatzen diren kontuan hartuta. • Sare kableatuetarako estandarrak deskribatzea. • Zuzeneko kableak eta gurutzatuak eraikitzea eta egiaztatzea. • Sare-moldagailu kableatuak konfiguratzea hainbat sistema eragiletan. • Sare kableatuak elkarrekin konektatzeko gailuak konfiguratzea. • Sare baten mapa fisikoak software tresnen bitartez diseinatzea.

X X

X X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Transmisio-bideak. • Interkonexio-gailuak. • Ethernet teknologiak. • OSI eredua eta Ethernet. • Ethernet kableatu motak.

X X X X X




• Bitarteko fisikoak. • Banda-zabalera eta transferentzia-tasa. • Kable metalikoak (ardazkidea, STP eta UTP). • Transmisioan eragina duten faktore fisikoak. • Talka- eta broadcast-domeinuak: kontzentragailuak eta errepikagailuak.

X X X X X

JARRERAZKOAK

• Datu-sareen etengabeko hedapena eta bilakaera bultzatzen duten faktoreak identifikatzeko prestasuna izatea. • Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea. • Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa izatea.

X X

X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Seinaleak azaltzea.

1 45 min.

X Irakasleak hainbat modutan sailkatuko ditu seinaleak (analogikoak/digitalak, aldian behingoak/aldian behingoak ez direnak,...) eta seinaleen ezaugarri fisiko batzuk ezagutaraziko ditu (anplitudea, aldia, frekuentzia, fasea, uhin-luzera,...). Era berean, banda-zabalera eta transferentzia-tasa gisako kontzeptuak sartuko dira.

Batxilergotik, segur aski, ezagutzen dituzten kontzeptu batzuk gogorarazteko (frekuentzia, aldia,...) eta beste kontzeptu berri batzuk ezagutzeko.

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. Aldia, frekuentzia, anplitudea eta abar jasoko dituzten uhinen irudiak. Apunteak eta/edo liburua.

J2-E1 Aurreko J1 jardueran azaldutako kontzeptuen inguruko problemak ebaztea.

1 30 min.

X J1 jardueran azaldutakoari esker, irakasleak aldi, frekuentzia, fase eta abarri buruzko zenbait problema

Ikasleek J1 jardueran aurkeztutako kontzeptuen ideiak aplikatzeko.

Proiektagailua. Ariketen orria.




plantea ditzake.

J3 Transmisio-bideak azaltzea. 1 30 min.

X Irudiak abiapuntu izanik, irakasleak datuak transmititzeko zenbait bide azalduko ditu: simplexa / duplexa / erdi-duplexa, seriea / paraleloa, sinkronoa / asinkronoa eta analogikoa / digitala.

Datu-sareen testuinguruan behin eta berriro agertzen diren zenbait kontzepturekin ohitzeko.

Proiektagailua. Gaiari buruzko irudiak. Apunteak eta/edo liburua.

J4 Datuak kodetzeari eta modulatzeari buruzko azalpenak ematea.

1 1 h. X Grafikoak abiapuntu izanik, irakasleak seinale analogikoak zein digitalak erabiliz datu analogikoak eta digitalak transmititzeko modua birpasatuko du. Digitala / digitala bihurketak (NRZ kodea, Manchester kodea, eta abar) eta digitala / analogikoa bihurketak (ASK modulazioa, FSK modulazioa, PSK modulazioa, eta abar) jorratuko ditu. Bidezkoa baderitzo, analogikotik digitalerako bihurketak (PAM eta PCM modulazioa) eta analogikotik analogikorako bihurketak (AM, FM eta PM modulazioa) ere landuko ditu.

Datuak transmisio-bideen bitartez igorri ahal izateko nola bihurtzen diren ikusteko. Horrela, adibidez, ulertuko dute Ethernet-ek Manchester kodea erabiltzen duela esaten dugunean zer adierazi nahi dugun.


J5-E2 Transmisioetako arazoei buruzko esperientziak trukatzea.

1 30 min.

X X Pertsonek komunikazioetan zailtasunak izan ditugunez gero –batez ere telefono bidezko komunikazioetan–, ariketa planteatzean ikasleek agertu ohi diren arazoez mintza daitezen saiatuko gara. Irakasleak alde teknikoarekin osatuko du ikasleen esku-hartzea, eta arbelean edo proiektagailu bidez bilduko du aditzera ematen denetik garrantzitsuena. Gainera, eztabaidan atenuazioa, zarata, distortsioa eta

Ezagutzen dituzten transmisioetako arazoen izen teknikoa ezagutzeko eta erabiltzeko.





diafonia ateratzen direla ziurtatuko du irakasleak. Ondoren, irakasleak labur-labur azalduko ditu ohikoenak diren zarata motak, eta seinalea/zarata erlazioaren nozioa sartuko du.

J6-E3 Aurreko J4 eta J5-E2 jardueretan jorratutakoari buruzko problemak ebaztea.

1 1 h. X Irakasleak aurreko jardueratan oinarritutako problemak proposatuko ditu.

Aurreko ataletan ikusitakoa aplikatzeko. Proiektagailua. Problemen orria.

J7 Transmisio-bideak azaltzea.

1 1 h. X Irakasleak datuen transmisio-sareetan erabilitako bitartekoak birpasatuko ditu: bide gidatuak, hala nola pare bihurritua (UTP, STP eta FTP), kable koaxiala eta zuntz optikoa; eta gidatu gabeak, hala nola irrati-frekuentzia, mikrouhinak eta infragorriak.

Transmisio-bideen sailkapenik ohikoena ezagutzeko eta, batez ere, pare bihurritua –lanbide-jardunean gehienbat bitarteko hori ikusiko dute–.

Proiektagailua. Hainbat motatako kableen laginak. Laginak ez ditugun kable moten irudiak. Apunteak eta/edo liburua.

J8 Ethernet sareei buruzko sarrerako azalpena egitea.

1 45 min.

X Irakasleak Ethernet sareei buruzko ikuspegi orokorra emango du. Besteak beste honako alderdi hauek adieraziko ditu: sare horren jatorria, arrakastaren arrazoiak, OSI ereduarekiko erlazioak, IEEE 802 estandarren barruan duen egoera, zehaztapen elektrikoa, bit-ak irudikatzeko Manchester kodea erabiltzea, aldagaiak (Ethernet, Fast Ethernet...), erabiltzen diren kableak eta abar.

Gaur egun ohikoenak diren sare lokal moten ikuspegi orokorra izateko.


J9 Sareko kableak eraikitzeko modua erakustea.

3,4 30 min.

X Irakasleak TIA/EIA-568A eta 568B kolore-zehaztapenak aurkeztuko ditu eta zuzeneko kablea eraikiko du.

Sare-kableak eraikitzean jarraitu beharreko urratsak eta jarraibideak ezagutzeko. Kable horiek gehienetan

Proiektagailua. Pare bihurtuko kablea. RJ-45 konektoreak.




Beste aukera bat kable baten eraikuntzari buruzko bideoa proiektatzea da edo prozesuaren zenbait irudi baliatzea. Bi RJ-45 konektoreak krinpatu ostean, kableak jarraitasun-testa pasatzen duela egiaztatuko du.

erosi egiten badira ere, larrialdi egoeretan edo neurri berezi bat behar denean egiten jakitea oso komenigarria da.

Kable-zurigailua edo argiketari-guraizeak. Krinpagailua. Kableen eraikuntzari buruzko bideoa. Kableen egiaztagailua.

J0-E4 Sare-kableak eraikitzeko praktika gidatua.

3,4 1,5 h. X X Ikasleek zuzeneko kable bat eta/edo kable gurutzatu bat eraiki eta probatuko dute, guztia, irakaslearen gainbegiratupean.

Beraiek ere sare-kableak eraikitzeko gauza direla ikusteko.

Kableak, konektoreak, kable-zurigailuak, krinpagailua eta kable-egiaztagailua.

J11 Maila fisikoko konexio-gailuak azaltzea: kontzentragailuak (edo hub-ak) eta errepikagailuak.

2,6 30 min.

X Irakasleak sareko kontzentragailuen eta errepikagailuen ezaugarri nagusiak azalduko ditu, eta azken horiek, segurtasun-arazoak medio, gero eta gutxiago erabiltzen direla nabarmenduko du. Halaber, talka- eta broadcast-domeinuen kontzeptuak sartuko ditu.

Hain aurreratuta ez dauden konexio-gailuak ezagutzeko eta zergatik diren hala jakiteko.

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. Hub-ak eta errepikagailuak edo, halakorik ezean, horien irudiak.

J12 Kontzentragailuak zer neurritan diren ez seguruak azaltzea.

2,6 15 min.

X Irakasleak bi tresneria konektatuko ditu hub batean, eta hub hori sarearen gainerakoarekin dago konektatuta. Tresnerietako batek sare-paketeen atzigailua (Wireshark esate baterako) jarriko du abian, eta beste tresneria FTP zerbitzari batera sartzen ahaleginduko da, erabiltzaile izen eta pasahitza bidez. Konexioa egindakoan, Wireshark-ek beste ordenagailuan sartutako pasahitza erakusten duela egiaztatuko

Hub-ak erabiltzea zer arriskutsua izan daitekeen jabetzeko gure ikasleak.

Proiektagailua. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Kontzentragailua edo hub. FTP zerbitzaria edo ikastetxeko FTP baterako edo kanpoko FTP baterako sarbidea. Wireshark protokoloen analizagailua edo antzeko paketeak atzitzeko programa.




du.

J13-E5 Sare-txartela Linux-en edo Windows-en konfiguratzeko praktika gidatua.

5,7 1 h. X X Irakasleak planteatuko duen praktikan, ikasleek haien tresneriaren sare-konexioa konfiguratuko dute. Kurtsoan aurrerago, sakontasunez aztertuko dituzte IP helbideak, atebideak, DNS, eta abar. Alabaina, orain sarea nola konfiguratzen den eta konektagarritasuna nola egiaztatzen den erakutsiko diegu, oso baliagarria baita hurrengo praktiketarako. Urratsez urrats egin daiteke, urrats bakoitzeko helburuak argi gera daitezen: - IP helbidearen eta sare-maskararen

konfigurazioa, horrela ikasgelako tresneriak elkarren artean komunikatu ahal izango dira (ping komandoarekin probatuko dute), baina ezin izango dira Internetera iritsi (ping-ekin ere probatuko dute). - Atebidearen konfigurazioa,

Interneteko tresnerietara iristeko, baina ezin dugu normaltasunez nabigatu. IP helbideen bidez bai egin dezakegula, eta hori ere egiaztatu ahal izango dute. - DNS zerbitzarien konfigurazioa,

oraingoan DNS izenetarako ping-ek funtzionatzen dute eta arazorik gabe nabigatzen dute. -

Sare-txartel baten konfigurazioan esku hartzen duten elementuetako bakoitzaren erabilgarritasuna argi eta garbi ulertzeko.

Proiektagailua. Linux edo Windows duten ordenagailuak eta sarerako konexioa. Praktikaren gidoia.




J14-E6 Ordenagailuak kontzentragailu bidez konektatzeko praktika gidatua.

6 2 h. X X Sarerako konexioa duten eta behar bezala konfiguratuta dauden ekipoak dituela kontuan izanik, gero eta konplexuagoak diren praktikak proposatuko ditu irakasleak: - Hainbat ordenagailu hub baten bidez

konektatzea. - Hainbat ordenagailu sarearen

gainerakoarekin konektatuta dagoen hub baten bidez konektatzea. - Bi hub konektatzea –hub horietako

bakoitza hainbat tresneriarekin ere konektatuta dago–. - Aurreko bi hub horiek sarearen

gainerakora konektatzea. - Hainbat hub kaskadan konektatzea. - Hainbat hub izarrean konektatzea. Kasu horietan guztietan tresneriaren arteko konexioa egiaztatuko da ping komandoa erabilita. Zuzeneko kableak zein gurutzatuak erabili ahal izango dira hub-ak konektatzeko garaian. Praktikak amaitutakoan, komeni da egindakoa islatuko duten konexio-eskemak proiektatzea eta izan daitezkeen zalantzak argitzea.

Ordenagailu-sare txikiak sortzen konfiantza lortzeko, oso baliagarria izango baita konektagarritasuna premiaz behar den askotariko egoeratan.

Proiektagailua. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Hub-ak. Zuzeneko sare-kableak eta gurutzatuak. Konexio-eskemen irudiak (izarra, kaskada, zuzeneko kableak, kable gurutzatuak,...). Praktikaren gidoia.

J15-E7 Kableatu egituratuko sistemen jarraibideen arabera kableatu den eraikin bat bisitatzea.

9 3 h. X X Eraikin kableatu bateko hainbat zonaren irudiak proiektatuz (kableatu bertikala, banaketa-armairuak, kableatu horizontala, lan-eremua, eta abar), irakasleak xehetasunen berri emango du, hala nola zona bakoitzeko ohiko

Eraikin bateko kableatu-sistemak eta gainerako tresneria ezagutzeko gai izateko.

Proiektagailua. Kableatu egituratuko azpisistemen irudiak. Apunteak eta/edo liburua.




tresneria, kable motak edo gehieneko distantziak. Hori egin ostean, eraikin bat bisitatuko da edo ikastetxean zehar egingo da buelta bat ikasleek azpisistemak ezagutzeko. Horrez gain, oharrak hartu beharko dituzte eta erakusten zaizkien komunikazio-tresneriaren eta ordenagailuen eskemaren bat egin beharko dute. Apunte horiek hurrengo jardueran erabili ahal izango dituzte.

J16-E8 Aurreko J15-E7 jardueran bisitatutako eraikinaren sarearen mapa fisikoa diseinatzea.

8 1,5 h. X X Irakasleak sare baten mapa fisikoa nola egin irakatsiko die, eta mapak marrazteko aukera emango duen aplikazio baten –adibidez DIA aplikazioaren– funtsezko urratsak erakutsiko dizkie. Gero, ikasleek aplikazio hori erabiliko dute aurretik bisitatutako eraikinaren sarearen mapa fisikoa sortzeko.

Sareen mapa fisikoak sortzen praktikatzeko.

Proiektagailua. DIA kode irekiko programa, Windows-erako bertsioa http://portableapps.com, orritik jaitsi daitekeena, edo antzeko beste bat (OpenOffice Draw, Microsoft Visio...).


Guztiak 1 h. X Irakasleak paperean edo modu elektronikoan emango dizkie hainbat ariketa teoriko eta praktiko. Ikasleek jorratutakoa birpasatu beharko dute, eta zenbait ideia finkatzeko lagungarria izango da.

Ikasleek unitate didaktikoan ikasitako edukiak birpasatzeko.

Ariketen orriak.

E10 Berariazko ebaluazio-proba. Guztiak 1,5 h. X Unitate honi buruzko banako proba teoriko eta praktiko idatziaren bidez.


Azterketaren orria.




OHARRAK

• E10 ebaluazio-probak 1. eta 2. unitate didaktikoen ebaluazioa ere har dezake barnean. 3. unitate didaktikoaren amaiera, gutxi gorabehera bat dator hiruhilekoaren erdiarekin; horrenbestez, 1. ebaluazio horren amaieran beste proba bat egingo da.

26 UD4: DATUEN LOTURA MAILAREN ANALISIA



4. unitate didaktikoa: DATUEN LOTURA MAILAREN ANALISIA Iraupena: 10 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE3: Kommutadoreak administratzen ditu, eta horiek sarean integratzeko konfigurazio-aukerak ezartzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Datuen lotura-maila deskribatzea. 2. Sareak elkarrekin konektatzeko gailuak bereiztea, zein maila funtzionaletan kokatzen diren kontuan hartuta. 3. Sare kableatuetan kommutadoreak integratzea. 4. Kommutadoreak elkarrekin eta lan-estazioekin konektatzea. 5. Kommutadorearen LEDek ematen duten informazioa interpretatzea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Datuen lotura-maila deskribatzea. • Sareak elkarrekin konektatzeko gailuak sailkatzea, zein maila funtzionaletan kokatzen diren kontuan hartuta. • Sare kableatuetako kommutadoreak konfiguratzea. • Kommutadoreak elkarrekin konektatzea.

X X

X

X X

KONTZEPTUZKOAK

• Interkonexio-gailuak. • Ethernet teknologiak. • OSI eredua eta Ethernet. • Datuen lotura-mailaren helbideratzea. • Talka- eta broadcast-domeinuak: kommutadoreak eta zubiak. • Sarearen segmentazioa. Dakartzan abantailak. • Sareen segmentazioa. • Kommutadorearen LEDak.

X X X

X X

X X X X




JARRERAZKOAK

• Jarduera teknikoaren eta berritu diren bitarteko eta prozeduren bilakaera historikoa aurkitzeko jakin-mina izatea. • Datu-sareen etengabeko hedapena eta bilakaera bultzatzen duten faktoreak identifikatzeko prestasuna izatea. • Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea.

X X X

X

X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Datuen lotura-maila eta ezaugarri nagusiak azaltzea.

1 15 min.

X Unitate didaktikoari hasiera emateko, irakasleak OSI ereduko datuen lotura-mailaren egoera gogoraraziko du, horren beharra justifikatuko du, maila fisikoarekin eta sare-geruzarekin duen lotura jorratuko du, funtzio nagusiak aipatuko ditu, eta abar.

2. unitate didaktikoan datuen lotura-geruzari dagokionez ikusitakoa gogoratzeko eta sakontzeko.

Proiektagailua. OSI mailak dituen diagrama. Apunteak eta/edo liburua.

J2 Tramaketa eta fluxu-kontrola azaltzea.

1 45 min.

X Irakasleak tramaketaren eta fluxu-kontrolaren kontzeptuak azalduko ditu. Beharrezkoak ez diren xehetasunetan sartu gabe, lotura-mailaren bi funtzio garrantzitsu horiek gauzatzean dauden aukerak har daitezke kontuan. Tramaketari dagokionez hasierako eta amaierako karaktereez eta bit-betegarriaz mintza daiteke. Fluxua kontrolatzeko moduen artean,

Maila fisikoko bit-ak trametan nola taldekatzen diren ezagutzeko eta igorle azkar batek hartzaile motel bat ez gainditzea nola lortzen den jakiteko (horrek informazioa galtzea eragingo luke).

Proiektagailua. Tramaketei eta fluxu-kontrolei buruzko irudiak. Leiho labainkorrari buruzko animazioa: http://www.osischool.com/protocol/tcp/sliding-window Apunteak eta/edo liburua.




geldialdia eta itxaronaldia eta leiho labainkorra azter daitezke.

J3 Errore-kontrolaren erakustaldia egitea. 1 1 h. X Irakasleak transmisio-erroreak nola hauteman daitezkeen eta, informazio erredundantea sartuz, nola zuzen daitezkeen azalduko du. Atal honetan barnean sartuko dira egiaztapeneko baturak, erredundantzia-kodeak, paritate-bitak, Hamming kodea, eta abar.

Datuen lotura-mailako tekniken bitartez transmisioko errore fisikoak konpentsa daitezkeela egiaztatzeko.


J4-E1 Aurreko J3 jarduerako ariketak egitea.

1 2 h. X Aurreko jardueran irakasleak egindako urratsak hainbat suposizioetan aplikatzen saiatuko dira ikasleak.

Erroreak kontrolatzeko prozedurak praktikatzeko eta barneratzeko.

Ariketen orriak.

J5 Transmisio-biderako sarbide-azpigeruza azaltzea (MAC).

1 1 h. X X Hainbat estaziok bide fisiko bera partekatzen dutenean sortzen diren helbideratze-arazoak eta sarbide-arazoak planteatuko ditu irakasleak, eta ematen diren irtenbideak azalduko ditu (batetik, MAC helbideak, eta, bestetik, ALOHA, CSMA, bit-mapa, lekukoa pasatzea, eta abar). Ondoren planteatuko den ariketa txikian ikasleek MAC helbidea bilatu beharko dute beren ordenagailuetan eta, hala badagokie, beste gailu batzuetan, hala nola telefono mugikorretan edo hari gabeko sare-txarteletan.

Sare lokalen estandarrek helbideratzearen eta bide fisiko bera partekatzearen arazoa nola ebazten duten ikusteko.

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. Transmisio-biderako sarbide-protokoloei buruzko irudiak.

J6 Ethernet azaltzea, baita OSI ereduaren 2. mailarekin duen lotura ere.

1 45 min.

X Irakasleak aurreko unitateko J8 jarduerako Ethernet-i buruzko

Ethernet sare lokalen ezagutza sakontzeko, gaur egun nonahi agertzen

Ariketen orriak. Apunteak eta/edo liburua.




azalpenari jarraipena emango dio, Ethernet-ek aurreko jardueretako arazoei ematen dien irtenbidea birpasatuz: tramaren formatua, fluxu-kontrolak, erroreak zuzentzeko modua, transmisio-biderako sarbide-metodoa, helbideratzea, eta abar.

baitira.

J7 Talka-domeinuak, difusio-domeinuak eta sareen segmentazioa azaltzea.

1 30 min.

X Sareen irudi eskematikoetan oinarrituta, irakasleak “talka-domeinuaren”, “difusio-domeinuaren” (edo broadcast) eta “sareen segmentazioaren” ideiak azalduko ditu, guztiak sarearen errendimenduarekin lotzen baitira.

Area lokaleko sareen errendimendu hobea eragiten duten funts teorikoak ezagutzeko.


J8 Zubiak eta kommutadoreak azaltzea. 2,5 30 min.

X Sare handiak segmentatzeko beharra ulertu denean, irakasleak segmentazioa egiteko gauza izango diren gailuak aurkeztuko ditu: zubiak eta kommutadoreak (edo switch-ak). Gehiago nabarmenduko ditu kommutadoreak. Bat erakutsiko du eta haren ezaugarriak azalduko ditu. Hub-en aldean dituzten alde onak argituko ditu, baita haren atakak, led adierazleak, horien funtzioak, eta abar ere.

Zubiak eta kommutadoreak LAN sareetan erabiltzen diren gailuetan barnean hartzeko.

Proiektagailua. Gaiari buruzko irudiak. Apunteak eta/edo liburua. Kommutadoreak.

J9-E2 Ordenagailuak kommutadoreen bitartez konektatzeko praktika autonomoak.

3,4 2 h. X Irakasleak aurreko unitate didaktikoan kontzentragailuekin egin ziren praktiken antzeko praktikak planteatuko ditu: - Hainbat ordenagailu kommutadore

(switch) baten bidez konektatzea. - Hainbat ordenagailu sarearen

Sare-konexioetan eta konektagarritasuneko arazoen ebazpenean esperientzia gehiago lortzeko.

Proiektagailua. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Kommutadoreak. Zuzeneko sare-kableak eta gurutzatuak.




gainerakoarekin konektatuta dagoen kommutadore baten bidez konektatzea. - Bi kommutadore konektatzea –

kommutadore horietako bakoitza hainbat tresneriarekin ere konektatuta dago–. - Aurreko bi kommutadore horiek

sarearen gainerakora konektatzea. - Kommutadoreen kaskadako eta

izarreko konexioa. Kasuak kasu tresnerien arteko konexioa egiaztatuko da, eta hub-ekiko desberdintasuna dokumentatuko da, zuzeneko kableen eta kable gurutzatuen erabilerari dagokionez.

Praktikaren gidoia.


Guztiak 30 min.

X Irakasleak paperean edo modu elektronikoan emango dizkie hainbat birpasa-ariketa teoriko eta praktiko.

Unitate didaktikoan ikasitako edukiak birpasatzeko.

Ariketen orriak.




Azterketaren orria.

OHARRAK

• E1 jardueran, erroreen zuzenketari buruzko zenbait ariketa planteatu zaizkie ikasleei, eta sare-kurtsoetan beti agertzen den jarduera bat da. Hala ere, OCDan oinarrituta, nahitaez jorratu behar direla ondorioztatu ezin denez gero, irakaslearen esku geratuko da zer mailatan sakondu beharko diren edo zer unitatean agertu beharko diren ere finkatzea.

• Gerta daiteke, arrazoi praktikoak tarteko, gai bakoitzean 30 minutuko ebaluazio-proba egitea gomendagarria ez izatea. Hortaz, komenigarria izango da E4 jarduera hurrengo 5. eta 6. unitate

didaktikoen berariazko ebaluazio-probekin batera egitea, horiek ere datuen lotura-mailari eta kommutadoreen erabilerari buruzkoak baitira.

31 UD5: KOMMUTADOREEN ADMINISTRAZIOA



5. unitate didaktikoa: KOMMUTADOREEN ADMINISTRAZIOA Iraupena: 15 ordu

IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE3: Kommutadoreak administratzen ditu, eta horiek sarean integratzeko konfigurazio-aukerak ezartzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sare kableatuetan kommutadoreak integratzea. 2. Kontsola-kableak muntatzea eta egiaztatzea. 3. Hainbat metodo erabiltzea kommutadorea konfiguratzeko moduan sartzeko. 4. Kommutadorearen konfigurazioa gordetzen duten fitxategiak identifikatzea. 5. Kommutadorearen MAC helbideen taula administratzea. 6. Atakaren segurtasuna konfiguratzea. 7. Kommutadorearen sistema eragilea eguneratzea. 8. Kommutadorearen sistema eragileak eskaintzen dituen komandoak erabiltzea, izan litezkeen gorabeheren jarraipena egitea ahalbidetzen dutenak. 9. Kommutadore batean Spanning Tree Protocol protokoloaren funtzionamendua egiaztatzea.

10. Erroko zubia hautatzeko prozesua zehazten duten parametroak aldatzea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Kommutadoreak elkarrekin konektatzea. • Sare kableatuetako kommutadoreak konfiguratzea. • Kommutadorearen MAC helbideen taula administratzea. • Atakaren segurtasuna konfiguratzea. • Kommutadorearen sistema eragilea eguneratzea. • Gorabeheren jarraipena egitea gertaeren fitxategien eta komandoen bidez. • Spanning Tree Protocol mantentzea. • Erroko zubia hautatzeko prozesua zehazten duten parametroak konfiguratzea. • Kommutadorearen ataken egoera monitorizatzea. • Kontsola-kableak eraikitzea eta egiaztatzea.

X

X

X X X X X X X

X




KONTZEPTUZKOAK

• Kommutadorea konfiguratzeko harekin konektatzeko moduak. • Kommutadorearen konfigurazioa. • Sare-begiztak eta trafiko-oldeak. • Spanning tree: erroko zubia, ataken egoera. • Kommutadoreen (switch) sailkapena. • MAC helbideen taularen konfigurazio estatikoa eta dinamikoa. • Kommutadorearen LEDak.

X X X X X X X

JARRERAZKOAK

• Kommutadoreak konfiguratzeko eta administratzeko lanetan zorrotz jokatzea. • Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea.

X X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Gaur egun dauden kommutadore eta kommutazio motak azaltzea.

1 30 min.

X Unitate didaktikoari hasiera emateko irakasleak bi kommutazio mota nagusiak azalduko ditu: biltegiratzea eta birbidaltzea, eta ebaketa-metodo bidezko kommutazioa. Era berean, kommutadoreak honela sailkatuko ditu: administraezinak –aurreko unitate didaktikoan erabili zirenak– eta administragarriak –unitate didaktiko

Kommutazio motak eta kommutadore administragarriak ezagutzeko.





honetan aztergai direnak–.

J2 Azalpena: kommutadore administragarriaren ikuspegi orokorra.

1 45 min.

X Irakasleak aurreragoko praktiketan erabiliko diren kommutadoreetako bat erakutsiko du, eta horren atakak, interfazeak, led-ak (eta esanahia) eta gailuaren gainerako konexioak adieraziko ditu. Harekin konektatzeko eta horrela konfiguratu ahal izateko dauden aukerak emango ditu aditzera (kontsola, SSH, Telnet, eta abar).

Kommutadorea beste gailu batzuekin konektatzen jakiteko, kommutadorearen argi-konexioak interpretatu ahal izateko eta bertara sartzeko aukera eta konfiguratu ahal izateko aukera ezagutzeko.

Proiektagailua. Kommutadore administragarria edo haren irudi xehatua. Kommutadorearen led-en zerrenda eta horietako bakoitzaren egoerak eta esanahia. Apunteak eta/edo liburua.

J3-E1 Praktika autonomoa: kontsola-kable bat eraikitzea eta egiaztatzea.

2 1 h. X Irakasleak kontsola-kable batek mutur bakoitzean dituen konexioen eskema proiektatuko du, eta ikasleek bat eraikiko dute.

Ordenagailua kommutadorera konektatzeko aukera emango duten kableak eraikitzeko eta kommutadorea konfiguratu ahal izateko.

Proiektagailua. Kontsola-kable baten kolore-banaketa duen irudia. Pare bihurrituko kablea. RJ-45 konektoreak. Kable-zurigailua edo argiketari-guraizeak. Krinpagailua. Kableen egiaztagailua.

J4 Kommutadorearen konfigurazio moduan sartzeko metodoak erakustea.

3 30 min.

X Irakasleak kommutadorea konfiguratzeko honako modu hauetako batzuk edo guztiak erakutsiko ditu praktikan: - kontsola-kable baten bidez eta, hala

badagokio, serie-moldagailu eta/edo USB bidez. - SSH bidez. - Telnet bidez. - Web-interfaze bidez.

Kommutadoreak konfiguratzeko sisteman sartzeko moduak jakiteko.

Proiektagailua. Kommutadore administragarria. Kontsola-kablea. Sarerako konexioa duen ordenagailua.




J5-E2 Praktika gidatua: kommutadorearen oinarrizko konfigurazioa.

1,3,4,8 3 h. X X Irakasleak planteatuko dituen praktiketan kommutadorearen funtzionamendua zuzentzen duten zenbait parametro konfiguratu beharko dira: - Pasahitzak ezartzea. - Berezko konfigurazioa erakustea. - Uneko konfigurazioa ezabatzea. - Uneko konfigurazioa gordetzea. - IP helbidea esleitzea, eta abar.

Kommutadoreen administrazioarekin lehen harremana izateko tokian bertan.

Proiektagailua. Praktikaren gidoia. Kommutadore administragarriak. Kontsola-kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

J6 MAC helbide dinamikoak eta estatikoak azaltzea.

5 15 min.

X MAC dinamikei dagokienez, irakasleak MAC helbide bat eskuz eta estatikoki txertatzearen nondik norakoak azalduko ditu labur-labur.

Hurrengo praktikan erabiliko diren bi ideia sartzeko.


J7-E3 Praktika gidatua: kommutadorearen MAC helbideen taula kudeatzea.

5,8 1 h. X X Irakaslearen jarraibideei jarraituz eta praktikaren gidoia kontuan izanik, honetarako aukera, besteak beste, emango diguten komandoak probatuko dituzte ikasleek: kommutadoreak ikasitako MAC helbideak kontsultatzeko, MAC helbideen taula garbitzeko, eta MAC estatikoak konfiguratzeko.

MAC helbideen taulen kudeaketarekin praktikatzeko.


J8-E4 Praktika gidatua: atakaren segurtasuna konfiguratzea.

6,8 1 h. X X Irakasleak planteatuko duen praktikan, ikasleek aurreko praktikako komando batzuk erabili beharko dituzte, baita honakoa egiteko aukera emango dioten beste batzuk ere: atakaren segurtasun-aukerak zerrendatzeko, ataka batean MAC bakarra onartzeko, ataka

Kommutadoreek eskaintzen dituzten konfigurazio-aukeretan sakontzen jarraitzeko, kasu honetan ataka baten konexio-aukerak mugatzeari dagokionez.





bakoitzeko ostalari (host) kopurua mugatzeko, eta abar.

J9-E5 Praktika gidatua: kommutadorearen sistema eragilea eguneratzea.

7,8 1 h. X X Irakasleak kommutadorearen firmwarea eguneratzeko prozesua gidatuko du. Unean une kommutadorean dagoen IOSaren irudia baino irudi berriagoa abiapuntu izanik egingo da.

Kommutadorearen softwarea beti azken joeran nola mantendu jakiteko, eta, horrela, funtzionalitate berriak sartu ahal izateko eta segurtasun-arazoak zuzendu ahal izateko..

Proiektagailua. Praktikaren gidoia. Kommutadore administragarriak. Kontsola-kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Kommutadorerako sistema eragile berria.

J10 Kommutadoreen arteko konexioetako erredundantzia azaltzea, baita sortzen diren arazoak eta irtenbide gisa Spanning Tree protokoloa azaltzea ere.

9,10 30 min.

X Irakasleak kommutadoreen arteko konexioetako erredundantziak aipatuko ditu, lotuneren bat erortzen denean sarea zerbitzuan mantentzeko modu gisa. Gainera, erredundantzia horren ondoriozko sare-begiztak eta trafiko-oldeak azalduko ditu. Hori dela eta, erantzun gisa hedapen-zuhaitzeko protokoloa (Spanning Tree) sartuko da.

Lotuneetako beharrezko erredundantziak planteatzen dituen arazoak eta izan ditzakeen irtenbideak ulertzeko.

Proiektagailua. Sare-begizta irudikatzen duen irudia edo animazioa. Apunteak eta/edo liburua.

J11-E6 Praktika gidatua: erroko zubia hautatzea.

8,10 1 h. X X Irakasleak proposatuko duen praktikan lehenik erro gisa zer kommutadore hautatuta dagoen zehaztuko da, eta, gero, beste bat bideratuko da funtzio horretarako.

STP protokoloa erabiltzen denean erroko zubia hautatzen ikasteko.


J12-E7 Praktika autonomoa: hedapen-zuhaitza mantentzea.

8,9 1 h. X Irakasleak praktikaren helburua azalduko du: beste lotune batzuk sartzeagatik edo horiek erortzeagatik

Spanning Tree protokoloaren funtzionamendua hobeto ulertzeko.

Proiektagailua. Praktikaren gidoia. Kommutadore administragarriak.




STP protokoloa hedapen-zuhaitza berriro kalkulatzeko gauza dela ikustea. Ondoren, ikasleek modu autonomoan egin beharko dute.

Kontsola-kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

J13-E8 Birpasatzeko ariketak eta kommutadoreen administrazio-praktikak.

Guztiak 2 h. X Unitate didaktikoan ikusitakoari buruzko galdera teorikoak eta egindakoen gisako praktikak banatuko ditu ikasleen artean paperean edo euskarri elektronikoan. Ikasleek kommutadoreak konfiguratzeko beste aukera bat izango dute.

Unitate didaktikoan ikasitako edukiak birpasatzeko eta kommutadoreak konfiguratzean segurtasuna eskuratzeko.

Ariketen orriak. Praktiken orria. Kommutadore administragarriak. Kontsola-kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.


X Unitate honi buruzko banako proba teoriko eta praktiko idatziaren bidez.


Azterketaren orria. Kommutadore administragarriak. Kontsola-kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

OHARRAK

• Gai honetako kommutadoreak konfiguratzeko jarduerak garatzeko garaian, komeni da ikasle bakoitzeko kommutadore administragarri bat edukitzea. Hainbeste kommutadore izatea zaila denez gero, irtenbide misto bat aplika daiteke, ikasleen zati batek gailu fisikoak konfiguratzen dituen bitartean gainerakoek simulagailuak erabiliko dituzte (GNS3, Packet Tracer, NetSim, eta abar).

• “Gorabeheren jarraipena egitea gertaeren fitxategien eta komandoen bidez” prozedurazko edukia praktika guztietan landuko da; izatez, hartara behartuko duten arazoak edo ezustekoak gertatuko baitira inolako zalantzarik gabe.

• E9 ebaluazio-jarduera 4. unitate didaktikoko (E4) eta 6. unitate didaktikoko (E6) ebaluazio-jarduerekin batera egitea gomendatzen da. Kommutadoreei dagokien moduluaren zati osoa hartuko lukeen azterketa izango litzateke.

37 UD6: SARE BIRTUALEN KONFIGURAZIOA



6. unitate didaktikoa: SARE BIRTUALEN KONFIGURAZIOA Iraupena: 13 ordu

IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE3: Kommutadoreak administratzen ditu, eta horiek sarean integratzeko konfigurazio-aukerak ezartzen ditu. IE5: Sare lokal birtualak konfiguratzen ditu eta horien aplikazio-eremua identifikatzen du. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sare kableatuetan kommutadoreak integratzea. 2. Sare lokal birtualak (VLAN) erabiltzeak dakartzan abantailak deskribatzea. 3. VLANak inplementatzea. 4. Lotura nagusiak konfiguratzea. 5. Sare lokal birtualak zentralizatuta administratzeko protokoloak erabiltzeak dakartzan abantailak deskribatzea. 6. Administrazio zentralizatuko protokoloen arabera lan egiteko konfiguratzea kommutadoreak. 7. Sare lokal birtualetan gorabeheren diagnostikoa egitea. 8. Kommutadorearen sistema eragileak eskaintzen dituen komandoak erabiltzea, izan litezkeen gorabeheren jarraipena egitea ahalbidetzen dutenak.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sare kableatuetako kommutadoreak konfiguratzea. • Sare lokal birtualak (VLAN) inplementatzea. • Gailuen arteko lotura nagusiak konfiguratzea. • Sare lokal birtualak zentralizatuta administratzeko protokoloak erabiltzea eta konfiguratzea. • Sare lokal birtual asimetrikoak konfiguratzea. • Sare lokal birtualetan gorabeherak diagnostikatzea. • Gorabeheren jarraipena egitea gertaeren fitxategien eta komandoen bidez.

X

X

X

X X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Hiru geruza edo mailako sare lokalen diseinua (nukleoa, banaketa eta sarbidea). Abantailak. • Sare birtualen ezarpena eta konfigurazioa. • Sare lokal birtualen motak: estatikoak eta dinamikoak. • Kommutadoreetako lotura nagusien definizioa. • IEEE802.1Q protokoloa.

X X X X X




• VTP protokoloa. • Sare lokal birtual asimetrikoak.

X X

JARRERAZKOAK

• Lanbidearen zeregin edo jarduera tekniko berrien aurrean prestasuna eta ekimena izatea. • Taldeko kideekin komunikatzeko ekimen pertsonala izatea. • Egin beharreko lanak metodikoki planifikatzea, zailtasunak eta horiek gainditzeko modua aurreikusita.

X X X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Sareak modu hierarkikoan diseinatzeari buruzko azalpenak ematea.

2 15 min.

X Sarea hazi ahala, sareko diseinu lau batean agertzen diren arazoak ikusaraziko zaizkie ikasleei. Horrek gomendatzen den ereduari emango dio bidea: sarea hazteko aukera emango duen hiru mailako diseinua (gunea, banaketa eta sarbidea), betiere errendimenduari eta jatorrizko diseinuari eutsiz.

Hurrengo jardueretan eta unitate didaktikoetan helburu den eredu bat beharrezkoa dela argi eta garbi ikusteko.

Proiektagailua. Sare lau baten eskema. Sare hierarkiko baten eskema. Apunteak eta/edo liburua.

J2 Sare lokal birtularen edo VLANren kontzeptua azaltzea.

1,2 15 min.

X Irakasleak sare seguruagoak eta eskalagarriak egiteko modua planteatuko du: sare birtualak. Irudiak erabiliz, argi utziko da sare lokal tradizionalen eta sare lokal birtualen (VLAN) artean dagoen

Gaiaren gainerakoan proposatzen diren jarduera guztietarako oinarrizko ideia ulertzeko.

Proiektagailua. LAN sare lokal tradizional baten eskema. Sare birtualetan banatutako LAN baten eskema. Apunteak eta/edo liburua.




desberdintasuna.

J3-E1 Sare lokal birtualen abantailei buruzko eztabaida egitea.

1,2 15 min.

X X Sare lokal birtualen ideia ulertu ostean, ikasleek planteamendu berriari ikusten dizkioten abantailei buruzko iritziak emateko eztabaida sustatuko du irakasleak. Ekarpen nagusiak arbelean edo proiektagailuan jasoko dira, eta irakasleak segurtasuna, kostuen murrizketa eta errendimendua gisako ideiak eztabaidan agertzeaz arduratuko da.

Sare lokal tradizional baten ordez sare lokal birtuala erabiltzearen ondoriozko hobekuntzak ezagutzeko.

Proiektagailua eta/edo arbela.

J4 Sare lokal birtual estatikoak eta sare lokal birtual dinamikoak.

1,2 15 min.

X Irakasleak sare lokal birtual estatikoen eta dinamikoen artean dagoen aldea azalduko du, hau da, kommutadoreko ataka bat sare lokal birtual (VLAN) bati modu estatikoan lotzearen eta ataka hainbat sare lokal birtualetan konektatutako gailuaren arabera esleitzen den softwarea erabiltzearen artean dagoen aldea.

Ataka-VLAN eskuzko lotura nahitaezkoa ez dela eta gailuaren MACaren arabera modu dinamikoan egin daitekeela jakiteko.


J5 Ikastetxean dagoen ingurune zehatzean sare lokal birtualak konfiguratzeko modua erakustea.

3 30 min.

X Irakasleak sare-laborategian dagoen material zehatzera egokituko ditu aurreko jardueretako ideiak, eta kommutadoreetan sare lokal birtualak konfiguratzeko oinarrizko erakustaldi praktikoa egingo du.

Ikusitako teoria hurrengo jardueretako aplikazio praktikoarekin lotzeko.

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. KOmmutadore administragarriak, IEEE 802.1Q protokoloa eutsiko dutenak. Kontsola-kablea. Sarerako konexioa duen ordenagailua.

J6-E2 Sare lokal birtualen konfigurazioaren praktika gidatua egitea.

3,7,8 3 h. X X Irakaslearen jarraibideei (erabiliko den komando bakoitzaren azalpenak barne)

Sare lokal birtualak sortzean kommutadoreak erabiltzea

Proiektagailua. Praktikaren gidoia.




eta praktikaren gidoiari jarraituz, ikasleek bi sare lokal birtual konfiguratuko dituzte, espero den bezala funtzionatzen dutela egiaztatuko dute eta konfigurazioa gordeko dute. Sare lokal birtual baten ataka zehatzak ezabatzea edo sare lokal birtual osoa ezabatzea ere praktika daiteke.

praktikatzeko. Kommutadore administragarriak, IEEE 802.1Q protokoloa eutsiko dutenak. Kontsola-kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

J7 Lotura nagusiak eta IEEE 802.1Q eta VTP protokoloak azaltzea.

4,5 45 min.

X Irakasleak agertoki konplexuagoa planteatuko du. Agertoki horretan hainbat sare lokal birtualen trafikoa ingurunean bertan multiplexatzeko beharra ikusiko da. Horrela, lotura nagusiaren ideia, ebazten dituen arazoak, sare lokal birtualaren tramak etiketatzeko beharra eta abar sartzeko aukera izango da. Ondoren, IEEE 802.1Q protokoloak aipatuko ditu, lotura nagusiak eta VTP sortzea estandarizatzen dutena. Horrela, sare lokal birtualen eta lotura nagusien administrazioa errazten da, kommutadore batean eskuz sartutako aldaketak gainerakoetara automatikoki hedatzea ahalbidetzen baitu.

Lotura nagusien erabilgarritasuna eta sare lokal birtual bakoitzaren tramak etiketatzeko beharra ulertzeko, eta IEEE 802.1Q eta VTP protokoloak ezagutzeko.

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. Sare lokal birtualak eta lotura nagusiak dituzten eskemak.

J8-E3 IEEE 802.1Q protokoloa erabiliz lotura nagusiak konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

3,4,7,8 2 h. X X Irakasleak proposatuko duen praktika gidatuan, lehenik, hainbat sare lokal birtual bi kommutadoretan konfiguratuko dira eta, gero, bi kommutadore horiek lotura nagusi baten bidez elkartuko dira. Lotura nagusi horrek sare lokal birtual

Lotura nagusiak konfiguratzen ikasteko. Proiektagailua. Praktikaren gidoia. Kommutadore administragarriak, IEEE 802.1Q protokoloa eutsiko dutenak. Kableak. Sarerako konexioa duten




bakoitzaren eta beste kommutadoreko homonimoaren arteko komunikazioa ahalbidetuko du.

ordenagailuak.

J9-E4 VTP bezeroa eta zerbitzaria konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

3,4,6,7,8 2 h. X X Irakasleak kommutadore baten zerbitzari gisa VTP protokoloa konfiguratzeko prozesua gidatuko du. Ondoren, hainbat sare lokal birtual sortuko dira kommutadore horretan, beste kommutadore bat sortuko da VTP bezero gisa, eta bi kommutadoreen arteko lotura nagusia ezarriko da. Gero, sare lokal birtualen definizioak VTP bezerora migratu direla egiaztatuko du, eta VTP zerbitzariko kommutadorean sare lokal birtualei atakak esleituko zaizkie.

VTP protokoloa konfiguratzen jakiteko, bezero moduan zein zerbitzari moduan, eta horren funtzionamendua egiaztatzeko.

Proiektagailua. Praktikaren gidoia. Kommutadore administragarriak, IEEE 802.1Q protokoloa eutsiko dutenak. Kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

J10 Sare lokal birtual asimetrikoak azaltzea.

2 15 min.

X Irakasleak planteatuko duen egoeran bi sare lokal birtualetatik zerbitzari batera sartu ahal izango da, baina ezin izango da horien artean komunikatu. Sare lokal birtual asimetrikoak proposatuko ditu irtenbide gisa.

Sare lokal birtualak beste modu batera konfiguratzen ezagutzeko, egoera jakin batzuetan erabilgarria izango baita.

Proiektagailua. Sare lokal birtual asimetriko baten eskema. Apunteak eta/edo liburua.

J11-E5 Sare lokal birtual asimetrikoak konfiguratzeko praktika autonomoa egitea.

3,7,8 2 h. X X Irakasleak praktikaren helburuak azalduko ditu, eta, beharrezkoa baderitzo, praktika egiteko pistaren bat edo dokumentazioa emango du. Hortik aurrera, ikasleek, taldeetan antolatuta, eskatutako konfigurazioak funtziona dezan lortzen saiatuko dira.

Sare lokal birtual asimetrikoak konfiguratzen ikasteko.

Proiektagailua. Praktikaren gidoia. Kommutadore administragarriak, IEEE 802.1Q protokoloa eutsiko dutenak. Kableak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.




E6 Ebaluazio-proba espezifikoa. Guztiak 75 min.



Azterketaren orria. Kommutadore administragarriak, IEEE 802.1Q protokoloa eutsiko dutenak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

OHARRAK

• Aurreko unitate didaktikoan aipatu zen moduan, kommutadore errealak erabili beharrean sareko simulagailuak erabiliz egin ahal izango dira praktikak. • Praktika batzuetan zehazten ez bada ere, kommutadoreak konfiguratzeko jarduera guztietan kommutadoreetara konektatutako gailuen arteko konektagarritasuna egiaztatuko da, multzoak espero

den bezala funtzionatzen duen edo ez egiaztatzeko. • 5. unitate didaktikoan aditzera eman den bezalaxe, ebaluazio-proba espezifikoan (E6) 4. unitate didaktikoko (E4) eta 5. unitate didaktikoko (E9) jarduera homonimoak har daitezke barnean.

43 UD7: SARE MAILAREN ANALISIA



7. unitate didaktikoa: SARE MAILAREN ANALISIA Iraupena: 22 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE6: Sarea administratzeko lan aurreratuak egiten ditu, eta, eginkizun horretan, bideratze-protokolo dinamikoak aztertu eta erabiltzen ditu. IE7: Sare pribatuak sare publikoekin konektatzen ditu, eta, eginkizun horretan, hainbat teknologia identifikatu eta aplikatzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sare-maila deskribatzea. 2. Sareak elkarrekin konektatzeko gailuak bereiztea zein maila funtzionaletan kokatzen diren kontuan hartuta. 3. IP helbideratze logikoko sistema erabiltzea sareko helbideak eta azpisare-maskarak esleitzeko. 4. Sare baten mapa logikoa irudikatzeko aplikazioak erabiltzea. 5. IPv4 helbideetan luzera aldakorreko maskarak erabiltzeko premia baloratzea. 6. Sare nagusi bat hainbat tamainatako azpisareetan zatitzea VLSM (Variable-Length Subnet Masking) teknika erabilita. 7. Sare-elkarteak egitea CIDR (Classless Inter-Domain Routing) erabilita. 8. Sareko helbideen itzulpena (NAT - Network Address Translation) erabiltzeak dituen abantailak eta eragozpenak deskribatzea. 9. Sare-moldagailu kableatuak konfiguratzea hainbat sistema eragiletan.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sare-arkitekturak eta horiek osatzen dituzten mailak deskribatzea. • Sareak elkarrekin konektatzeko gailuak sailkatzea, zein maila funtzionaletan kokatzen diren kontuan hartuta. • IP helbideak eta azpisare-maskarak konfiguratzea. • Sare-moldagailu kableatuak konfiguratzea hainbat sistema eragiletan. • Hainbat gailu eta moldagailuren arteko konektagarritasuna hainbat konfiguraziotan egiaztatzea. • Sare baten mapa logikoak software tresnen bitartez diseinatzea. • IPv4 helbideetan luzera aldakorreko maskarak erabiltzea. • VLSM teknika erabiltzea sare bat hainbat azpisaretan zatitzeko. • Sare-elkarteak egitea CIDR erabilita.

X X

X X X X

X X X




KONTZEPTUZKOAK

• Interkonexio-gailuak. • TCP/IP eredua. Sare-maila. • Sare-mailako helbideratzea. • IPv4 eta Ipv6 helbideak eta sare-maskarak. • Helbideratze dinamikoa (DHCP). • Sareko moldagailuak: instalazioa eta konfigurazioa. • Klase gabeko bideratzea. • Sare-azpizatiketa eta luzera aldakorreko maskaren erabilera (VLSM). • NAT: barneko helbideratzea eta kanpoko helbideratzea.

X X

X X X X

X X

X

JARRERAZKOAK

• Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea. • Egin beharreko lanak metodikoki planifikatzea, zailtasunak eta horiek gainditzeko modua aurreikusita.

X

X

X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Sare-maila azaltzea.

1 1 h. X Irakasleak, hasteko, unitate didaktikoaren ikuspegi orokorra emango du: 3. geruza edo sareko geruza. Funtzioak, protokoloak, beste maila batzuekiko loturak, eta abar aipatuko ditu.

Sare-geruzaren ikuspegi orokorra lortzeko eta, horrela, ondoren alderdi zehatzetan sakondu ahal izateko.


J2 Sare-mailan helbideratzeari buruzko 1,3 30 X X Irakasleak IPv4 helbideetan erabiltzen IP helbide ezagunak hobeto ulertzeko. Proiektagailua.




azalpenak ematea. min. den helbideratze logikoko sistema aurkeztuko du, eta ikasleek beren tresneriak sarean duen IP helbidea bilatzeko ariketak tartekatuko dituzte.

Gaiari buruzko irudiak. Interneterako konexioa duten ordenagailuak. Apunteak eta/edo liburua.

J3-E1 IP helbideak bitarretik hamartarrera eta alderantziz bihurtzeko ariketak egitea.

3 30 min.

X Ikasleek hainbat IP helbide notazio hamartarretik bitarrera eta bitarretik hamartarrera bihurtu beharko dituzte.

1. unitate didaktikoan sistema bitarraren erabileran eskuratutako trebezia berreskuratzeko.

Proiektagailua. Ariketen orriak.

J4 IP helbideratzearekin lotzen diren kontzeptuak azaltzea: sareko aurrizkia, sare-helbidea, sare-maskara, ostalari-helbidea, eta hedapen-helbidea.

1,3 30 min.

X X Irakasleak sareko aurrizkia zer den azalduko, baita nola aurkezten den eta nola eragiten dituen sare-maskara eta sare, ostalari eta hedapeneko helbideak.

Etorkizuneko azalpenak ulertzen lagunduko duten hainbat ideia ezagutzeko.


J5-E2 IP helbideak lantzeko ariketak egitea.

3 1,5 h. X Ikasleek hedapen-helbideak, sare-helbideak eta sare-maskarak kalkulatzea eskatuko duten ariketak ebatzi beharko dituzte, bi helbide sare berekoak diren edo ez erabaki beharko dute, eta abar.

Hainbat motatako IP helbideak maneiatzen trebezia eskuratzeko.


J6 IP publikoei eta pribatuei buruzko azalpenak ematea.

3,8 30 min.

X Irakasleak bi helbide batera erabiltzen ari dela erakutsiko du. Helbide bat pribatua da, eta horren bidez sare lokalaren gainerakoarekin komunikatzen da, eta bestea publikoa da, eta horren bidez Internetera irteten da. Gero, NAT sistema zer den azalduko du eta sistema horren alde onak eta txarrak argituko ditu. Sare pribatuetan erabili beharreko helbide-lerrunak bilduko dituen taula bat emango du.

Gure antolakundearen barruan eta kanpoan helbide desberdinak erabiltzearen zergatia ulertzeko.

Proiektagailua. Internetera konektatutako sare pribatu baten eskema. Interneterako konexioa duten ordenagailuak. Helbide publikoen eta pribatuen lerrunak biltzen dituen taula. Apunteak eta/edo liburua.




Era berean, IP publikoen esleipena kudeatzen duten organismoez hitz egiteko unea izan daiteke.

J7 IP helbide bereziak eta erreserbatuak azaltzea.

3 30 min.

X Irakasleak erakutsi beharko duen taula batean, 0.0.0.0/8, 127.0.0.1, 127.0.0.0/8 eta 169.254.0.0/16 helbideak eta 224.0.0.0tik aurrerako lerruna azalduko ditu, eta tresneria normaletarako zergatik ez duten balio eta zertarako erabiltzen diren argituko du.

Sarera konektatutako tresneriei hainbat helbide-lerrun ezin zaiela esleitu kontuan izateko.

Proiektagailua. Helbide berezien eta erreserbatuen taula. Apunteak eta/edo liburua.

J8-E3 IP helbideak lantzeko ariketak egitea.

3 30 min.

X Irakasleak IP publikoei, pribatuei, bereziei, erreserbatuei eta abar buruzko ariketak planteatuko ditu. Helbide-zerrenda bat ematea proposatzen da, batzuk baliozkoak eta beste batzuk ez. Ikasleek batzuk eta besteak bereizi beharko dituzte, eta aukeraketa arrazoitu beharko dute.

Tresneriarako baliozkoak diren IP helbideak eta baliozkoak ez direnak bereizteko.


J9 Bideratzaileak (router) azaltzea. 2 25 min.

X Irakasleak bideratzailearen kontzeptua sartuko du, 3. mailako sare-komunikazioko gailu gisa.

Maila horretako gailurik garrantzitsuena eta haren funtzioa ezagutzeko.

Proiektagailua. Bideratzaile bidez konektatutako sareak islatzen dituen eskema. Apunteak eta/edo liburua.

J10-E4 Sareko mapa logikoak diseinatzea.

4 1,5 h. X X Sareko mapa logikoen adibideren bat erakutsi ondoren, irakasleak mapa fisiko bat edo batzuk proposatuko ditu ikasleek mapa fisiko horien mapa logikoak egin ditzaten.

Sareko mapa logikoak egiten praktikatzeko.

Proiektagailua. Sareko mapa fisikoen eta logikoen irudiak. 3. unitate didaktikoan erabilitako diagramak diseinatzeko programa.

J11 Klase bidezko helbideratze-sistema azaltzea.

3 30 min.

X A, B, C, D, E klaseak eta horietako bakoitzaren IP lerrunak biltzen dituen taula batean oinarrituta, irakasleak

IP helbideratzearen hasierako eskema ezagutzeko.

Proiektagailua. Klase bidezko helbideratze-sistemaren taula.




klase-sistemak nola funtzionatzen zuen azalduko du, gaur egun zaharkituta geratu den arren erreferentzia gisa baliagarria da oraindik ere.

Apunteak eta/edo liburua.

J12-E5 IP helbideratzearekin lotzen diren ariketak egitea.

3 30 min.

X Ikasleek hainbat IP dagokien klasearen arabera sailkatu beharko dituzten ariketak planteatuko ditu irakasleak.

Klase bakoitzari dagozkion IP helbideen lerrunekin ohitzeko.


J13 Azpisareen sorrerari buruzko erakustaldia egitea.

3 30 min.

X Sareko mapa logiko bat abiapuntu izanik, irakasleak azpisareen sorrera justifikatuko du –errendimenduan eta/edo segurtasunean oinarrituta–, eta nola gauzatu erakutsiko du.

Sare bat azpisareetan banatzeko prozesua ulertzeko.

Proiektagailua. Sareko mapa logikoa.

J14-E6 Azpisareak sortzeko praktika autonomoa.

3 1,5 h. X Ikasleek azpisareak sortzeko suposizio batean aplikatuko dute ikasi berri duten prozedura. Aurrekoaz zertxobait bereiziko den suposizioa izango da. Era berean, beste hainbat gairi ere erantzun beharko diote: azpisare kopuruari, azpisare bakoitzeko ostalari (host) kopuruari eta abar.

Sareen banaketan praktika hartzeko. Proiektagailua. Sareko mapa logikoa. Praktikaren gidoia.

J15 VLSM erabiliz sare bat hainbat tamainatako azpisareetan banatzeari buruzko erakustaldia egitea.

5,6 30 min.

X Irakasleak sareko beste mapa logiko bat erakutsiko du. Oraingoan, tamaina bereko azpisareak sortuz gero, IP helbide asko alferrik galtzea eragiteko moduan prestatutako mapa izango da. Horrela, CIDR eta VLSM ideiak sartzeko aukera emango du, baita azpisare bakoitzeko tresneria kopurura egokituko den tamainako azpisareen banaketaren adibideak jartzeko aukera ere.

Tamaina bereko azpisareak batzuetan eraginkorrak ez direla eta beste ikuspegi bat behar dela ulertzeko, eta azpisareak sortzeko beste modu hori nola bideratzen den jakiteko.





J16-E7 VLSM erabiliz tamaina desberdineko azpisareak sortzeko praktika autonomoa egitea.

6 1 h. X Ikasleek aurreko prozedura aplikatuko dute zertxobait desberdina izango den suposizio batean, baina suposizio hori ere luzera aldakorreko maskarak dituzten azpisareak sortzekoa izango da.

Sareak azpisareetan banatzeko ahalmenarekin lan egiten jarraitzeko.

Proiektagailua. Sareko mapa logikoa. Praktikaren gidoia.

J17 Sareak CIDR bidez taldekatzeko erakustaldia egitea.

7 30 min.

X Irakasleak aurreko jardueren alderantzizko prozesua nola egiten den erakutsiko du, hainbat sare elkartu egingo baititu guztiak bilduko dituen sare nagusi batean.

Azpisareak elkartzeko prozesua ulertzeko.


J18-E8 CIDR bidez sareak elkartzeko praktika gidatua egitea.

7 30 min.

X X Irakasleak sareko beste mapa logiko bat erakutsiko du, eta azpisareak elkartzeko prozesuan gidatuko ditu ikasleak.

Azpisareak elkartzen praktikatzeko. Proiektagailua. Sareko mapa logikoa. Praktikaren gidoia.

J19-E9 CIDR bidez sareak elkartzeko praktika autonomoa egitea.

7 30 min.

X Irakasleak azpisareak elkartzeko hirugarren suposizio bat planteatuko du, eta ikasleek ebatzi egin beharko dute.

Azpisareak elkartzeko prozesua behin betiko menderatzeko.

Proiektagailua. Sareko mapa logikoa. Praktikaren gidoia.

J20 ICMP Interneteko kontrol-mezuen protokoloa azaltzea.

1 20 min.

X Irakasleak ICMP protokoloaren sarrera egingo du eta ping komandoa aurkeztuko du –protokolo hori gailuen arteko sare-mailako konektagarritasuna egiaztatzeko modu gisa erabiliko dena–.

Sare-mailako protokolorik garrantzitsuenetako bat ezagutzeko, eta, horrela, ICMP erabiltzen duen komandorik ezagunenaren –ping komandoaren– funtsak ikasteko.

Proiektagailua. Linux edo Windows duten ordenagailuak eta sarerako konexioa. Apunteak eta/edo liburua.

J21-E10 Sare-txartela Linux-en edo Windows-en konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

9 1 h. X X Irakasleak planteatuko duen praktikan ikasleek sare-txartel bat konfiguratu beharko dute, 3. unitate didaktikoan egin zen bezalaxe. Oraingoan, ordea, praktika hartan erabili ez zuten sistema eragilea erabili beharko dute. Moldagailua konfiguratu ondoren, ping

Sare-txartel baten konfigurazioan esku hartzen duten elementuetako bakoitzaren erabilgarritasuna gogoratzeko eta unitate didaktiko honetan helbideratzeari buruz ikasi dena aplikatzeko.

Proiektagailua. Linux edo Windows duten ordenagailuak eta sarerako konexioa. Praktikaren gidoia.




komandoaren bidez egiaztatuko da konektagarritasuna.

J22 DHCP ostalaria dinamikoki konfiguratzeko protokoloa azaltzea.

9 30 min.

X Irakasleak DHCP protokoloa azalduko du. Protokolo hori oso erabilia da, protokolo horrekin oso eroso lortzen baitira IP helbidea eta sarea konfiguratzen duten gainerako parametroak.

DHCP zerbitzari baten bidez sarearen konfigurazioa automatikoki lortzeko egin beharreko urratsak ulertzeko.

Proiektagailua. Linux edo Windows duten ordenagailuak eta sarerako konexioa. Apunteak eta/edo liburua.

J23-E11 DHCP protokoloaren paketeak atzitzeko praktika gidatua egitea.

9 30 min.

X X DHCP zerbitzari baten eta bezero baten artean sare-parametroak lortzeko elkarrizketa eragiten duten paketeak atzitzeko prozesuan gidatuko ditu ikasleak.

Sare-paketeen mailan, DHCP zerbitzarien eta bezeroen arteko informazio-trukea ikusteko.

Proiektagailua. Linux edo Windows duten ordenagailuak eta sarerako konexioa. DHCP zerbitzaria. Wireshark edo protokoloak analizatzeko programa baliokidea. Praktikaren gidoia.

J24-E12 ICMP protokoloari dagozkion paketeak atzitzeko praktika autonomoa egitea.

1 30 min.

X Ikasleek sarearen trafikoa aztertuko dute, ping batek eta haren erantzunak eragindako eskaera- eta erantzun-paketeak atzitzeko.

Sarearen trafikoaren analisia praktikatzeko, oso tresna baliagarria da arazoak ebazteko garaian.

Proiektagailua. Linux edo Windows duten ordenagailuak eta sarerako konexioa. Wireshark edo protokoloak analizatzeko programa baliokidea. Praktikaren gidoia.

J25 IP protokoloaren IPv6, 6. bertsioa, azaltzea.

3 1 h. X Irakasleak IPv4 protokoloaren mugak adieraziko ditu. Helbideratze-espazioa berehala agortzea izango da adierazle nagusia. Hortaz baliatuta, Interneteko protokoloaren bertsiorik berriena sartuko du, IPv6. Protokolo horrek IPv4 protokoloaren zenbait arazo konpontzen ditu.

Pixkana IPv4 protokoloa ordezkatuko duen IPv6 protokoloa ezagutzeko, eta batetik bestera nola ari den iragaten jakiteko.

Proiektagailua. IPv6 helbide baten eskema. Apunteak eta/edo liburua.




J26-E13 IPv4 protokolotik IPv6 protokolora iragaitearen gaur egungo egoera aztertzea.

3 1 h. X Ikasleak taldeetan banatuko dira, eta gaur egun IPv4 protokolotik IPv6 protokolora iragaiteko prozesuaren zein puntutan gauden ikertuko dute. Hori egin ostean, bateratze-lana egingo da ideiarik nagusiak jasota gera daitezen.

IPv4 protokolotik IPv6 protokolora nola iragaten ari den jakiteko, eta prozesu horren zer puntutan gauden jakiteko.


J27 Helbideak ebazteko ARP protokoloa azaltzea.

1 30 min.

X Irakasleak ARP protokoloa azalduko du, kasu honetan sare lokaletan beharrezkoa dela justifikatuko du. Nola funtzionatzen duen argituko du.

Sare lokaletan IPtik MACerako itzulpena beti beharrezkoa dela jakiteko –ARP protokoloak egiten du itzulpen hori–.

Proiektagailua. IP / MAC itzulpenaren eskema. Apunteak eta/edo liburua.

J28-E14 ARP taula kontsultatzeko eta protokolo horretako paketeak atzitzeko praktika gidatuak egitea.

1 1 h. X X Irakasleak hainbat praktika labur planteatuko ditu eta horiek ebazten lagunduko du: - ARP taula kontsultatzea, beste

tresneria batzuei ping egin aurretik, eta ondoren. - ARP trafikoa kokatzea Wireshark-ek

erakusten dituen paketeen artean. - Atebidera zuzendutako ping-etan eta

Interneteko tresneria batera zuzendutako ping-etan biltzen diren IP eta MAC helbideak alderatzea.

ARP protokoloaren ezagutzan eta ulermenean sakontzeko.

Proiektagailua. Linux edo Windows duten ordenagailuak eta sarerako konexioa. Wireshark edo protokoloak analizatzeko programa baliokidea. Praktikaren gidoia.

E15 Berariazko ebaluazio-proba. Guztiak 2 h. X Unitate honi buruzko banako proba teoriko eta praktiko idatziaren bidez.


Azterketaren orria. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

OHARRAK

• Unitate didaktiko hau helbideratzean oinarritu da; bideratzea, berriz, hurrengo unitate didaktikoan jorratuko da.

51 UD8: BIDERATZAILEEN ADMINISTRAZIOA



8. unitate didaktikoa: BIDERATZAILEEN ADMINISTRAZIOA. Iraupena: 25 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE4: Bideratzaile baten oinarrizko funtzioak administratzen ditu, eta hura sarean integratzeko konfigurazio-aukerak ezartzen ditu. IE5: Sare lokal birtualak konfiguratzen ditu eta horien aplikazio-eremua identifikatzen du. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sare-maila deskribatzea. 2. Bideratzaileak sare kableatuetan integratzea. 3. Bideratzailearen LEDek ematen duten informazioa interpretatzea. 4. Bideratzailearen abiarazte-sekuentziaren etapak identifikatzea. 5. Hainbat metodo erabiltzea bideratzailea konfiguratzeko moduan sartzeko. 6. Bideratzailea oinarrizko mailan konfiguratzeko eta administratzeko komandoak erabiltzea. 7. Bideratzailearen konfigurazioa gordetzen duten fitxategiak identifikatzea eta dagozkien komandoen bidez kudeatzea. 8. Bide estatikoak konfiguratzea. 9. Bideratzailearen sistema eragileak eskaintzen dituen komandoak erabiltzea, izan litezkeen gorabeheren jarraipena egitea ahalbidetzen dutenak.

10. Bideratzailea IP helbide dinamikoen zerbitzari gisa konfiguratzea. 11. Trafikoa iragazteko bideratzailearen ahalmenak deskribatzea. 12. Sarbide-kontroleko zerrendak kudeatzeko komandoak erabiltzea. 13. Bideratzaile bat erabiltzea hainbat sare lokal birtual elkarrekin konektatzeko.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sare-arkitekturak eta horiek osatzen dituzten mailak deskribatzea. • Sare kableatuetako bideratzaileak konfiguratzea. • Hainbat metodo erabiltzea bideratzailea konfiguratzeko moduan sartzeko: kontsolako kablea, telnet saioa, nabigatzailea… • Bideratzailea oinarrizko mailan konfiguratzeko eta administratzeko komandoak erabiltzea. • Bideratzailearen konfigurazioa dagozkion komandoen bidez babestea eta lehengoratzea. • Bide estatikoak konfiguratzea. • Komandoak erabiltzea gorabeheren jarraipena egiteko eta bideratzailearen egoera monitorizatzeko. • Bideratzailea IP helbide dinamikoen zerbitzari gisa konfiguratzea.

X

X

X X X X X X




• Bideratzailearen trafiko-iragazkiak konfiguratzea. • Sarbide-kontroleko zerrendak kudeatzea. • PCak bideratzaile gisa konfiguratzea. • Hainbat sare lokal birtual elkarrekin konektatzeko bideratzailea konfiguratzea.

X X X

X

KONTZEPTUZKOAK

• TCP/IP eredua. Sare-maila. • Bideratzaileak LAN eta WAN sareetan. • Bideratzailearen osagaiak: led adierazleak, kanpo-konexioak, barne-osagaiak,... • Bideratzailera konektatzeko moduak, haren hasierako konfiguraziorako. • Abiarazte-sekuentzia. • Bideratzailea konfiguratzeko komandoak. • Bideratzailea administratzeko komandoak. • Bideratze estatikoaren konfigurazioa. • Sarbide-kontroleko zerrenden (ACL) definizioa eta kokapena. • Kommutadore eta bideratzaileetako lotura nagusien definizioa.

X

X X X X X X X X

X

JARRERAZKOAK

• Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa izatea. • Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea. • Bideratzailea konfiguratzeko eta administratzeko lanetan zorrotz jokatzea.

X

X X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Bideratzaileek LAN eta WAN sareetan betetzen duten zeregina azaltzea.

2 20 min.

X Aurreko gaian bideratzailearen ideia jorratu bada ere, oraingoan irakasleak

Bideratzaileek datu-sareetan betetzen duten zeregina ulertzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileen eta LAN eta WAN




sare lokaletan eta, batez ere, hedadura zabaleko sareetan betetzen duen zereginean finkatuko da.

sareen eskemak. Apunteak eta/edo liburua.

J2 Bideratzailearen osagaiak azaltzea. 2,3 20 min.

X Eskema eta/edo argazkien bitartez, irakasleak bideratzaile baten barne- eta kanpo-osagaiak azalduko ditu, ordenagailu arrunt batekiko desberdintasunak eta antzekotasunak adieraziko ditu, eta led-etako bakoitzaren funtzioa emango du aditzera.

Bideratzailearen hardwarea eta led-en esanahia ezagutzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileen irudiak. Apunteak eta/edo liburua.

J3 Bideratzailearen abiarazte-sekuentzia azaltzea.

4 20 min.

X Irakasleak labur-labur azalduko ditu bideratzailea abiaraztearen etaparik garrantzitsuenak. Horretarako, etapa horiek jasoko dituen diagrama bat erabiliko du.

Bideratzailea abiarazteko prozesua eta prozesu horren urrats bakoitzean gertatzen dena ulertzeko.

Proiektagailua. Bideratzailearen abiarazte-sekuentzia jasoko duen diagrama. Apunteak eta/edo liburua.

J4-E1 Bideratzailearen hasierako konfigurazioaren praktika gidatua.

5,6,7 2 h. X X Irakasleak bideratzailearen kontsola-atakara nola konektatu azalduko du, eta hasierako konfigurazio horren ondoren zer beste aukera dauden aipatuko du: SSH, Telnet eta web interfazea. Ondoren, bideratzailea konfiguratzeko oinarrizko aukeretako bakoitza azalduko du (ostalariaren izena, pasahitzak, ongietorri-mezuak, helbideak eta sare-maskarak, konfigurazioaren kopia,...). Ikasleek aukera horiek guztiak probatuko dituzte haien bideratzailean.

Bideratzaileak konfiguratzeko sisteman sartzeko moduak ezagutzeko, eta oinarrizko komandoekin praktikatzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Kontsola-kableak. Ordenagailuak. Komandoen eta horien funtzioen zerrenda. Praktikaren gidoia.

J5 TCP/IP ereduan bideratzeari buruzko azalpenak ematea.

1 1 h. X Irakasleak sare-mailako beste funtsezko funtzio bat landuko du: bideratzea.

Bideratzailearen hasierako konfigurazioarekin praktikatzeko.

Proiektagailua. Sare-eskemak.




Azalpen xehatua izango da. Ereduzko bideratze-taulak erakutsiko dira eta benetako taulak ere erabili ahal izango dira. Ikasleek haien tresneriako bideratzaile komandoa (router) erabiliz lortuko dute.

Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Apunteak eta/edo liburua.

J6 Bideratzaileko bideratze estatikoaren konfigurazioa erakustea.

8 45 min.

X Irakasleak bide estatikoen konfigurazioaren erakustaldi praktikoa egingo du bideratzaile batean.

Hurrengo praktikan zer komando erabili behar den jakiteko.

Proiektagailua. Bideratzailea edo simulagailua. Ordenagailua.

J7-E2 Bide estatikoak konfiguratzeko praktika autonomoa egitea.

8 2 h. X Irakasleak bideratzaile bidez konektatutako sare-eskema bat edo batzuk banatu edo proiektatuko ditu, eta ikasleek errealitatean edo simulagailuaren bidez ingurune bera lortu beharko dute. Bideratzaileak konfiguratu beharko dituzte, sareen artean komunikazioa egon dadin.

Sareak konektatzen dituzten bideratzaileetan bide estatikoak konfiguratzean trebezia eta segurtasuna eskuratzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Komandoen eta horien funtzioen zerrenda. Praktiken gidoia.

J8-E3 Bideratzailea IP helbide dinamikoen (DHCP) zerbitzari gisa konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

10 2 h. X X Irakaslearen laguntzarekin, ikasleek bideratzailea konfiguratu beharko dute, sarean DHCP zerbitzari gisa lan egin dezan, eta espero den bezala funtzionatzen duela egiaztatuko dute.

DHCP zerbitzari bat bideratzaile batean nola inplementatu jakiteko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Komandoen eta horien funtzioen zerrenda. Praktikaren gidoia.

J9 Paketeak iragazteari eta sarbide-kontroleko zerrendei (ACL) buruzko sarrerako azalpenak ematea.

11,12 1 h. X Irakasleak trafikoa iragaztearen beharra azalduko du, eta sarbide-kontroleko zerrendak (ACL) aurkeztuko ditu trafikoa iragazteko modu gisa. Era berean, sareko segurtasunaren gaineko ekarpenaz, sarbide-kontroleko

Paketeak iragazteko mekanismo garrantzitsu hori ezagutzeko, hau da, sarbide-kontroleko zerrendak ezagutzeko.

Proiektagailua. Sare-eskemak. Apunteak eta/edo liburua.




zerrenda motez, suebaki gisa erabiltzeaz, eta abar mintzatuko da.

J10-E4 Sarbide-kontroleko zerrendak erabiltzeko praktika gidatua egitea.

11,12 4 h. X X Jatorrizko edo helburuko helbidearen arabera eta protokoloaren eta atakaren arabera trafikoa baimentzeko edo ukatzeko sarbide-kontroleko zerrendak erabiltzen diren suposizio bat edo batzuk aurkeztuko ditu irakasleak.

Trafikoa kontrolatzeko sistema erabilgarri horrekin praktikatzeko.


J11-E5 Hainbat sare lokal birtual konektatzeko bideratzailea konfiguratzeari buruzko azalpenak ematea eta praktika gidatua egitea.

13 2 h. X X 6. unitate didaktikoan ikusitako kommutadoreen (switch-en) eta bideratzaileen (router-en) arteko lotura nagusiei buruzko ideiak berrikusi ostean, irakasleak sare birtualak konfiguratuko diren praktika proposatuko du (6. Unitate didaktikoan egin zen bezalaxe). Gero, hainbat sare birtualen ostalarien (host) arteko komunikazioa ahalbidetuko duen bideratzailea konfiguratuko du.

Beste modu batean isolatuta dauden sare lokal birtualen arteko komunikazioan aplikatzeko unitate didaktiko honetan bideratzeari buruz ikasitakoa.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Kommutadoreak (switch-ak) edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Komandoen eta horien funtzioen zerrenda. Praktikaren gidoia.

J12 Bideratzailearen arloko arazoak ebazten erakustea.

9 30 min.

X Irakasleak bideratzaile baten eta haren barne-funtzionamenduaren zenbait alderdi azalduko dituzten komandoak (“show”ren aldaerak nagusiki) nola erabiltzen diren erakutsiko du.

Arazoak sortzen direnean erabili beharreko tresnak edukitzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Komandoen eta horien funtzioen zerrenda. Apunteak eta/edo liburua.

J13-E6 Arazoak ebazteko praktika autonomoa egitea.

9 2 h. X Irakasleak bideratzaileetan kargatu beharreko hainbat script akastun emango ditu. Script-etan dauden akatsak direla kausa, sareko gailuen arteko komunikazioa ez da behar

Sistemak behar bezala konfiguratu ez direnean eta akatsa non dagoen aurkitu behar denenean, aurre egiten ikasteko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Praktikaren gidoia.




bezalakoa. Ikasleek akatsak aurkitu eta zuzendu beharko dituzte, guztiak behar bezala funtziona dezan.

Akatsak dituzten konfigurazioko script-ak.

J14 Ordenagailu arruntak erabilita bideratzeari buruzko azalpenak ematea.

2,8 30 min.

X PC arruntekin, eta ez horretarako berariazko gailuekin, bideratzeko dauden aukerak azalduko ditu irakasleak. Windows Server 200x erabil daiteke, Linux banaketa bat –Debian, Fedora, eta abar– edo BSD aldaeretako bat erabili ahal izango da, baina egokiagoa ematen du bideratzeetan espezializatutako banatzaileen aldeko hauta egitea, hala nola Vyatta.

Berezko bideratzaileen erabilera baino aukera merkeagoak ezagutzeko.


J15-E7 Bideratzaile gisa Pcak erabiltzeko praktika gidatua.

2,8 3 h. X X Irakasleak bideratzaileak erabiliz unitate didaktikoan inplementatu direnen antzeko suposizio bat planteatuko du. Oraingoan gauza bera egingo da, baina ordenagailu arruntak eta aipatutako Linux banaketetakoren bat erabiliz lortzeko prozesua zuzenduko du irakasleak.

Bideratzeko garaian, bideratzaileak erabili beharrean Linux gunearen bideratzeko ahalmena baliatuko den adibide erreal bat ikusteko.

Proiektagailua. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Komandoen eta horien azalpenen zerrenda. Praktikaren gidoia.



Azterketaren orria. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.




OHARRAK

• Bideratzearen arloko OCDaren edukiak Cisco bideratzaileak erabiltzera zuzentzen direla ematen du –merkatuko fabrikatzaile nagusia eta ia bakarra den aldetik–. Juniper etxeak ere antzeko

prestazioak dituzten bideratzaileak eskaintzen ditu. Beste aukera bat ordenagailu normalak eta Vyatta erabiltzea da. Viatta Linux-en doako banaketa bat da, Debian-en oinarritua eta bideratze-prozesuan espezializatua.

• Kasu batzuetan, jarduera praktikoei beharrezkoa dena baino denbora gehiago eskaini zaie, bideratzaileak konfiguratzeko zailtasunik agertzen ez denean beharrezkoa dena baino denbora gehiago. Soberako denbora hori, hasierako suposizioez zertxobait desberdinak diren beste suposizio batzuk planteatzeko balia daiteke.

• J10-E4 jardueran atakak erabiltzen direnez gero, eta kontzeptu hori modulu honetan oraindik ikasi ez dela kontuan izanik, baliteke irakasleak garraio-maila jorratuko duen unitate didaktikoan ikusiko denaren aurrerapen txiki bat egin behar izatea.

58 UD9: BIDERATZE PROTOKOLO DINAMIKOEN KONFIGURAZIOA



9. unitate didaktikoa: BIDERATZE PROTOKOLO DINAMIKOEN KONFIGURAZIOA Iraupena: 17 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE6: Sarea administratzeko lan aurreratuak egiten ditu, eta, eginkizun horretan, bideratze-protokolo dinamikoak aztertu eta erabiltzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sare-maila deskribatzea. 2. Bideratzaileak sare kableatuetan integratzea. 3. RIPv1 bideratze-protokoloa konfiguratzea. 4. Sareak RIPv2 protokoloarekin konfiguratzea. 5. Hutsegiteen diagnostikoa egitea RIP protokoloa erabiltzen duen sare batean. 6. Bideratzaile batean OSPF (Open Shortest Path First) protokoloa gaitzea eta konfiguratzea. 7. Bide lehenetsi bat ezartzea eta hedatzea OSPF protokoloa erabilita.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sare-arkitekturak eta horiek osatzen dituzten mailak deskribatzea. • Sare kableatuetako bideratzaileak konfiguratzea. • RIP bideratze-protokoloak konfiguratzea. • RIP protokoloa erabiltzen duen sare batean hutsegiteak diagnostikatzea. • OSPF bideratze-protokoloa konfiguratzea. • Bide lehenetsiak ezartzea eta hedatzea OSPF protokoloa erabilita.

X

X

X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• TCP/IP eredua. Sare-maila. • Bidera daitezkeen protokoloak eta bideratze-protokoloak. • Bideratze-protokoloen motak: distantzia-bektorea, loturaren egoera, hibrido orekatua. • Sistema autonomoak: barneko eta kanpoko bideratze-protokoloak. • Protokolo anitzeko bideratzea. • RIPv2 protokoloa; RIPv1 protokoloarekiko konparazioa. • RIPv1 protokoloaren konfigurazioa eta administrazioa. • RIPv2 protokoloaren konfigurazioa eta administrazioa.

X

X X X X X X X




JARRERAZKOAK

• Lanbidearen zeregin edo jarduera tekniko berrien aurrean prestasuna eta ekimena izatea. • Taldeko kideekin komunikatzeko ekimen pertsonala izatea. • Egin beharreko lanak metodikoki planifikatzea, zailtasunak eta horiek gainditzeko modua aurreikusita.

X X X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Bideratze ekonomikoa, sistema autonomoak eta bideratze-protokoloak azaltzea.

1 1 h. X Irakasleak aurreko unitateko bideratze estatikorako beste aukera bat eskainiko du: bideratze dinamikoa. Alde onak eta txarrak, zer kasuetan den egokia, eta abar azalduko du. Era berean, sistema autonomoaren ideia sartuko du, bideratze-protokoloak hainbat irizpideren arabera sailkatuko ditu, eta protokolo bideratuak eta bideratze-protokoloak bereiziko ditu.

Bideratze estatikoa kasu batzuetan onena ez dela ulertzeko eta beste aukera bat ezagutzeko: bideratze dinamikoa.

Proiektagailua. Jorratutako kontzeptuak ilustratzeko sareen eskemak. Sailkatutako bideratze-protokolo nagusiak dituen taula. Apunteak eta/edo liburua.

J2 Distantzia-bektore bidezko bideratze-protokoloak eta, zehazki, RIPv1 protokoloa azaltzea.

1,3,4 1 h. X Irakasleak distantzia-bektore bidezko bideratzearen ezaugarriak zehaztuko ditu (adibidez, konbergentzia, bideratze-begiztak eta horiek aurreikusteko moduak), eta RIP protokoloa azalduko du, mota horretako bideratzearen jabe gabeko adierazle nagusia.

Distantzia-bektore bidezko protokoloaren berezitasunak ulertzeko, eta zer egoeratan erabil daitezkeen jakiteko.

Proiektagailua. Jorratutako kontzeptuak ilustratzeko sareen eskemak. Apunteak eta/edo liburua.




J3-E1 RIPv1 protokoloa konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

2,3 2 h. X X Irakasleak sare-eskema bat planteatuko du, eta RIPv1 bideratzaileetan konfiguratzeko prozesua zuzenduko du, bideratzaile horietara konektatutako sareak elkarren artean konekta daitezen.

Bideratzaileetan RIPv1 protokoloa erabiliz sareak komunikatzen jakiteko.


J4-E2 RIPv1 protokoloaren konfigurazioa egiaztatzeko eta arazoak diagnostikatzeko praktika gidatua egitea.

2,3,5 2 h. X X Bideratzaileetan kargatuko diren konfigurazio akastunak abiapuntu izanik, irakasleak konfigurazioa egiaztatzeko eta arazoak aurkitu eta zuzentzeko prozesuan lagunduko die ikasleei.

Errealitatearen antzeko ingurune batean, hau da, arazoak dituen ingurune batean RIPv1 bideratze dinamikoko protokoloaren konfigurazioan hutsegiteak bilatzen praktikatzeko.


J5 RIPv2 bideratze dinamikoko protokoloa azaltzea.

1,4 30 min.

X Irakasleak RIPv1 protokoloaren mugak nabarmenduko ditu, eta ordezko aukera gisa RIPv2 protokoloa aurkeztuko du.

RIP protokoloaren 2. bertsioak 1. bertsioarekiko dituen abantailak ezagutzeko.


J6-E3 RIPv2 protokoloa konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

2,4 2 h. X X Irakasleak planteatuko duen suposizioan hainbat sare komunikatu beharko da bideratzaileetan, betiere RIPv2 protokoloa erabilita.

RIPv2 protokoloarekin konfiguratzearen eta RIPv1 protokoloarekin konfiguratzearen artean dauden desberdintasunak jakiteko.


J7-E4 RIPv2 protokoloa konfiguratzeko praktika autonomoa egitea.

2,4 75 min.

X Ikasleek, banaka edo talde txikietan, RIPv2 bideratze-protokoloa konfiguratu beharko dute aurreko jarduerako sare-topologiarekiko zertxobait desberdina den sare-tipologia batean. Konfiguratzea erraza ez denez gero, aurretik erabilitako diagnostikatzeko eta arazoak ebazteko tresnak erabili beharko direla aurreikus daiteke.

RIPv2 protokoloa erabiltzen duen sare bat konfiguratzeko, egiaztatzeko eta, hala badagokio, arazoak ebazteko, oraingoan laguntzarik gabe.





J8 OSPF protokoloa azaltzea, loturaren egoeraren araberako bideratze-protokoloen ordezkari gisa.

1,6 1 h. X Irakasleak beste mota bateko bideratze-protokoloak azalduko ditu, loturaren egoera bidezkoak, eta horien adibiderik ezagunena jorratuko du: Open Shortest Path First edo OSPF.

Loturaren egoeraren araberako protokoloen berezitasunak –eta, zehazki OSPF protokoloaren berezitasunak– ulertzeko.


J9-E5 OSPF protokoloa konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

2,6 2 h. X X Irakasleak bideratzaileetan OSPF protokoloaren oinarrizko konfigurazioa egiteko erabiliko den sare-topologia diseinatuko du.

Hainbat bideratzailetan OSPF protokoloa konfiguratzen ikasteko.


J10-E6 OSPF protokoloa konfiguratzeko praktika autonomoa egitea.

2,6 1 h. X Irakasleak aurreko praktikaren aldaera bat planteatuko du, baina oraingoan irakaslearen laguntzarik gabe egin beharko dute ikasleek.

OSPF protokoloaren konfigurazioarekin praktikatzeko berriro.


J11-E7 OSPF protokoloa erabiliz bide lehenetsiak hedatzeko praktika gidatua egitea.

2,7 1 h. X X Irakasleak aurreko praktikaren topologia aldatuko du. Oraingoan ISP baterako atebidea izango den bideratzailea hartuko du barnean. Praktika egiteko, bideratzaile horretan bide estatiko lehenetsi bat konfiguratuko da, eta bide hori gainerako bideratzaileei komunikatuko zaie.

Bide lehenetsia nola konfiguratu behar den jakiteko, hau da, bideratze-taula batek pakete jakin bat norantz igorri behar den zehaztuko ez duen guztietan erabili beharrekoa.




Azterketaren orria. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten




ordenagailuak.

OHARRAK

• Unitate didaktiko honen gaiaren zailtasuna kontuan izanik, azalpenak ahalik eta argigarrienak izaten saiatu beharko da. Horretarako, komeni da eskemak, irudiak eta animazioak, halakorik badago, maiz erabiltzea. Hala ere, bideratzaileen konfigurazio nahiko sinplearen atzean abiarazten diren mekanismoak oso konplexutasun handiko mailetara irits daitezke, eta ikasleei horiek behar bezala azaltzeak hemen ez dugun denbora eskatuko luke. Horrenbestez, komeni da sareen eta, oro har, informatikaren beste alderdi batzuetan jarraitu den estrategia kontuan hartzea: baztertu egingo dira zorroztasuna eta erabateko zuzenketa, ikasleek errazago ulertuko dituzten sinplifikazioen alde.

63 UD10: HARI GABEKO SAREEN ADMINISTRAZIOA



10. unitate didaktikoa: HARI GABEKO SAREEN ADMINISTRAZIOA Iraupena: 21 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE7: Sare pribatuak sare publikoekin konektatzen ditu, eta, eginkizun horretan, hainbat teknologia identifikatu eta aplikatzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Sareetan erabiltzen diren transmisio-bideak bereiztea. 2. Sare-arkitekturak eta horiek osatzen dituzten mailak deskribatzea. 3. Hari gabeko sareetarako estandarrak identifikatzea. 4. Hari gabeko sare-moldagailuak konfiguratzea hainbat sistema eragiletan. 5. Hari gabeko sareetan gailuak integratzea. 6. Hari gabeko hainbat gailu eta moldagailuren arteko konektagarritasuna egiaztatzea hainbat konfiguraziotan. 7. Wi-Fi eta WiMAX teknologien arteko antzekotasunak eta desberdintasunak deskribatzea. 8. UMTS eta HSDPA teknologien ezaugarriak deskribatzea. 9. Dauden sare motak eta horien topologiak ezagutzea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• Sareetan erabiltzen diren transmisio-bideak ezaugarritzea. • Sare motak eta horien topologiak ebaluatzea. • Sare-arkitekturak eta horiek osatzen dituzten mailak deskribatzea. • Hari gabeko sareetarako estandarrak banan-banan aipatzea eta deskribatzea. • Hari gabeko sare-moldagailuak hainbat sistema eragiletan konfiguratzea. • Hari gabeko sareak elkarrekin konektatzeko gailuak konfiguratzea. • Hari gabeko hainbat gailu eta moldagailuren arteko konektagarritasuna hainbat konfiguraziotan egiaztatzea. • Loturak UMTS eta HSDPA teknologia mugikorrekin konfiguratzea.

X X X

X X X X

X

KONTZEPTUZKOAK

• Transmisio-bideak. • Interkonexio-gailuak. • Bitarteko fisikoak.

X X

X




• Hari gabeko konexioa. Mikrouhinen eta irratiaren uhin-espektroak. Topologiak. WLANean elkartzea eta autentifikatzea. • Autentifikazio-zerbitzariak. • Hari gabeko moldagailuak: Instalatzea eta konfiguratzea. • WAN lotura-protokoloak: Teknologia mugikorrak: UMTS eta HSDPA. • WAN lotura-protokoloak: WIMAX. • WAN lotura-protokoloak: WIFI eta WIMAX teknologien arteko desberdintasunak.

X X X

X X X

JARRERAZKOAK

• Jarduera teknikoaren eta berritu diren bitarteko eta prozeduren bilakaera historikoa aurkitzeko jakin-mina izatea. • Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea. • Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa izatea.

X X

X X

X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Hari gabeko sareei buruzko sarrerako azalpena egitea.

1 15 min.

X Irakasleak hari gabeko sareen aurkezpena egingo du, haren alde onak eta eragozpenak azalduko ditu, gaur egungo egoera eta etorkizuna argituko du, eta abar.

Hari gabeko teknologien gaur egungo egoera ezagutzeko eta zer testuingurutan gomendagarriak diren jakiteko.


J2 Hari gabeko komunikazioen alderdi fisikoei buruzko azalpenak ematea.

1 15 min.

X Espektro elektromagnetikoa erakutsiz, irakasleak datuen transmisiorako erabiltzen diren hari gabeko teknologiak (infragorriak, irrati-frekuentzia,...) eta horien ezaugarri nagusiak adieraziko ditu.

Espektro elektromagnetikoaren ingurune globalean datuen transmisiorako erabiltzen diren uhin-frekuentziak testuinguruan kokatzeko eta ezagutzen diren beste batzuekin lotzeko.

Proiektagailua. Espektro elektromagnetikoaren grafikoa. Apunteak eta/edo liburua.




J3-E1 Hari gabeko estandar nagusiak azaltzea.

2,3,7,8,9 1,5 h. X X Irakasleak, WWAN, WMAN, WLAN eta WPAN sareak jasoko dituen taula baten laguntzarekin, sare horietako bakoitza eragiten duten irizpideak emango ditu aditzera eta horien estandar nagusien ezaugarriak azalduko ditu (Bluetooth eta IR WPAN sarean, Wi-Fi WLAN sarean, eta abar). Horien arteko antzekotasunak eta desberdintasunak nabarmenduko ditu. Ikasleek parte-hartze aktiboagoa izateko, taularen zati bat hutsik utz daiteke edo taula osagarri bat eman dakieke, ikasleek zenbait datu betetzeko, hala nola IEEE 802.11a, 802.11b, 802.11g eta 802.11n estandarrak.

Gaur egungo hari gabeko teknologiarik garrantzitsuenak dokumentu bakar batean sailkatzeko.

Proiektagailua. Hari gabeko sare motak eta horietako bakoitzaren estandarrak bilduko dituen taula. Apunteak eta/edo liburua.

J4 Hari gabeko estandar nagusietako datuen lotura-maila azaltzea.

2 15 min.

X Alderdi fisiko batzuk aurreko jardueran jorratu direla eta beste batzuk aurrerago aztertuko direla kontuan izanik, irakasleak lotura-mailarekin lotzen diren alderdiak berrikusiko ditu atal honetan (sarbidea, transmisio-akatsak, eta abar).

Hari gabeko sareetan lotura-mailako arazoak nola konpontzen diren jakiteko.


J5-E2 “Ezkutuko estazioaren arazoari” eta “ageriko estazioaren arazoari” buruzko informazioa biltzea.

1,2 30 min.

X X Ikasleek hari gabeko sareen berezko bi egoera horiei buruzko informazioa bilatuko dute, eta ondoren ikaskide batek arazoak azalduko ditu, irakaslearen gainbegiratupean.

Hainbat tresneriaren artean hari gabeko komunikazioaren bi arazo klasiko ulertzeko.


J6 Ad hoc sareak azaltzea. 5 30 min.

X Gaiari buruzko grafiko batean oinarrituta, irakasleak ad hoc sarea zertan datzan argituko du, eta hari

Hari gabeko gailuen konexiorako modurik oinarrizkoena ezagutzeko.

Proiektagailua. Ad hoc sarearen eskema. Apunteak eta/edo liburua.




gabeko sare baten parametrorik garrantzizkoenak zein diren azalduko du (ad hoc/azpiegitura, sare-identifikadorea, kanala, segurtasuna,...).

J7-E3 Hari gabeko sarearen txartela eta ad hoc sare baterako konexioa konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

4,5,6 3 h. X X Irakasleak tresneria batean ad hoc sare bat sortuta eduki beharko du aurretik, eta praktikaren helburua da ikasleak sare horretara konektatzea, bai Linux-etik, bai Windows-etik. Horretarako: - Txartelaren softwareak eta/edo

Windows-en eta Linux-en berez barnean hartzen denak nola funtzionatzen duen azaldu beharko du labur-labur, ikasleek ad hoc sarea aurkitzeko eta hartara konektatzeko erabili ahal izan dezaten. - Hari gabeko sareko txartelean IPa,

sare-maskara, eta abar konfiguratzeko prozesuan gidatu beharko ditu ikasleak.

Hari gabeko moldagailuak konfiguratzen ikasteko, eta ad hoc sarerako konexio-txartelaren softwarea eta Linux eta Windows maneiatzen jakiteko.

Proiektagailua. Ad hoc sarearen eskema. Hari gabeko sareko txartelak dituzten tresneriak. Txartelen kontroladoreak, baldin eta Linux-ek eta/edo Windows-ek ezagutzen ez badituzte. Wi-Fi txartelen softwarea.

J8-E4 Ad hoc sarea sortzeko praktika gidatua egitea.

4,5,6 1 h. X X Ikasleak binaka jarriko dira eta bikote bakoitzeko kide batek ad hoc sare bat sortuko du eta beste kidea lehentxeago ikusi den moduan lotuko zaio sare horri. Sarea sortu aurretik, irakasleak Linux-en zein Windows-en nola egiten den azalduko du.

Ad hoc sarea nola sortzen den ere jakiteko.

Proiektagailua. Hari gabeko sareko txartelak dituzten tresneriak. Txartelen kontroladoreak, baldin eta Linux-ek eta/edo Windows-ek ezagutzen ez badituzte. Wi-Fi txartelen softwarea.

J9 Azpiegitura-sareak azaltzea. 5 1 h. X Irakasleak azpiegitura-sareei eta sarbide-puntuei buruzko azalpen zabala egingo du. Honako gaiak aipatuko ditu:

Sarbide-puntua zer den jakiteko, bideratzaile batez zertan bereizte den ulertzeko, Wi-Fi bezeroen eta sarbide

Proiektagailua. Azpiegitura-sarearen eskema. Apunteak eta/edo liburua.




bideratzaile baten eta sarbide-puntu baten arteko aldeak, bezeroen eta sarbide-puntuaren arteko elkartzeak eta autentifikazioak, sarbide puntuaren lan egiteko moduak (sarbide-puntua, zubia, errepikagailua, bezeroa, ...), sarbide-puntuaren konfigurazioa, hainbat batera agertzea, hotspost-ak, atari gatibuak, eta abar.

puntuaren lotura nola egiten jakiteko, sarbide puntuek onartzen dituzten lan egiteko moduak ezagutzeko, eta abar.

J10-E5 Azpiegitura-sarea sortzeko praktika gidatuak egitea.

4,5,6 3 h. X X Irakaslearen eskakizunen arabera eta haren laguntzarekin, ikasleek azpiegitura-sare bat sortzeko konfiguratuko dute sarbide-puntua. Sarea berezko balioekin funtzionarazi ondoren, zenbait aldaera plantea daitezke hainbat SSIDrekin, hainbat biderekin, sarbide puntuaren DHCP zerbitzaria konfiguratuz, MAC helbide bidez iragaziz, eta abar.

Hari gabeko sarbide-puntuen konfigurazioa praktikatzeko.

Proiektagailua. Wi-Fi sareko txartelak dituzten tresneriak. Wi-Fi sarbide-puntuak. Praktikaren gidoia.

J11 Hari gabeko sareen segurtasuna azaltzea.

4,5,6 1 h. X Irakasleak: - Hasteko, hari gabeko sare bat % 100

segurtatzea ia ezinezkoa dela nabarmenduko du. - Seguruak izan gabe gure Wi-Fi sarea

ezusteko sarrerez babesteko gauza diren metodoak aipatuko ditu, hala nola MAC iragazkia aplikatzea, DHCP zerbitzaria desgaitzea, edo SSID ezkutatzea. Kasuak kasu sistemak duen punturik ahulena eman beharko du aditzera. - Unean une hari gabeko sareen

segurtasunaren arloko egoeraren

Wi-Fi sare bat babesteko segurtasunik gabeko ohiko metodoak nahiz arlo horretako azkeneko metodoak ezagutzeko.





berri eman beharko du. Argi utzi beharko du WEP enkriptazioa ez dela komenigarria, eta, sistema ahalik eta gehien blindatzeko, WPA2 metodoa (unitate didaktiko honetara iristean dagoen metodorik seguruena) nola erabili behar den emango du aditzera.

J12-E6 Unean une Wi-Fi sarearen babes seguruena konfiguratzeko praktika autonomoa egitea.

5,6 30 min.

X Sarbide-puntua konfiguratu denez gero, ikasleei ez zaie oso zaila egingo sarea enkriptazio-sistema batekin konfiguratzea (WPA2-rekin edo unean une dagoen onenarekin) eta, ondoren, tresneriak sarbide-puntu horretara konektatzea.

Praktika egiten den datan gomendatzen den segurtasun-sistemaren konfigurazioa praktikatzeko.

Proiektagailua. Wi-Fi sarbide-puntuak. Wi-Fi sareko txartelak dituzten tresneriak. Praktikaren gidoia.

J13 Wi-Fi sarea kraskatzeko praktika autonomoa egitea.

5,6 2 h. X Ikasleek sarbide-puntu bat WEP erabiltzeko konfiguratuko dute, eta, ondoren, Interneten informazioa bilatuz, erabili den gakoa lortzen saiatuko dira.

Ikasleek WEP enkriptazioaren ahultasuna egiaztatzeko.

Proiektagailua. Internet. Wi-Fi sarbide-puntuak. Segurtasun-ikuskapenetan espezializatutako Linux banaketa. Wi-Fi kraskatzeko gomendatzen diren txartelak dituen tresneria. Praktikaren gidoia.

J14-E7 Sarbide-puntuak zubi gisa eta/edo errepikagailu gisa konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

5,6 1 h. X X Ikasleek sarbide-puntuak, binaka, zubi gisa eta/edo errepikagailu gisa konfiguratzeko beharrezko jarraibideak emango ditu irakasleak.

Sarbide-puntuan konfiguratzeko hain ezagunak ez diren aukera batzuekin praktikatzeko.

Proiektagailua. Wi-Fi sarbide-puntuak. Wi-Fi sareko txartelak dituzten tresneriak. Praktikaren gidoia.

J15 Hari gabeko sareak autentifikazio-sistemak azaltzea.

3 30 min.

X Wi-Fi sare bat segurtatzeko zailtasunak ikusirik, irakasleak sareetan autentifikatzearen ideia azalduko du. Hari gabeko sistemena berezkoa ez bada ere, oso erabilia da sare horietan.

Hari gabeko sare batean bezeroen nortasuna kontrolatzeko modua ezagutzeko.





Bezeroa / autentifikatzailea / autentifikatzaile-zerbitzaria diagrama abiapuntu izanik, horietako bakoitzaren egitekoa azalduko du, baita erabiltzen diren protokoloak (EAP, RADIUS...) eta abar ere.

J16 WiMAX teknologia azaltzea. 3,7 30 min.

X Irakasleak WiMAX teknologia zertan datzan azalduko du. Teknologia horren inguruko zenbait alderdi emango ditu aditzera: zer egoeratan den egokia, zein zonatan kontrata daitekeen, eskaintzen duen errendimendua eta irismena, datu teknikoak, gaur egun duen sarpen-maila, aurreikusten zaion etorkizuna, Wi-Fi sarearekin dituen antzekotasunak eta desberdintasunak, eta abar.

Gaur egun WMAN sareen teknologia nagusia ezagutzeko.

Proiektagailua. Gaiari buruzko irudiak. WiMAX eta Wi-Fi teknologiak alderatzen dituen taula. Apunteak eta/edo liburua.

J17 WWAN teknologiak azaltzea. 3,8 30 min.

X Irakasleak hari gabeko WAN sareak aurkeztuko ditu, eta bi adierazle nagusienetan oinarrituko da: UMTS eta HSDPA. Aurreko jardueran bezalaxe, horien ezaugarri teknikoak, irismena, abiadura, egungo egoera, etorkizuna eta abar emango du aditzera.

WWAN sareak, oro har, eta UMTS eta HSDPA teknologiak, zehazki, ezagutzeko.


J18-E8 UMTS eta HSDPA konexioak konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

3,4,8 1,5 h. X X Ikasleei bi mota horietako konexioak konfiguratzen lagunduko dieten jarraibideak eta argibideak emango ditu irakasleak.

UMTS eta HSDPA konexioen bidezko Interneterako konexioa praktikatzeko.

Proiektagailua. Ordenagailuak. UMTS / HSDPA modemak. Praktikaren gidoia.







OHARRAK

• J7-E3 jardueran eta hurrengoetan, Wi-Fi sarearen TCP/IP txartela konfiguratzeko driver egokiak izanez gero, Linux-en eta Windows-en ez dago alde handirik Wi-Fi sarea eta Ethernet txartela konfiguratzearen artean.

• J7-E3 jardueran eta hurrengoetan, sare-konexioa ez da mugatuko konektagarritasuna egiaztatzeko ping-etara, zerbaiterako gehiagorako ere erabiliko da. Tresneria batean karpetak partekatzeko eta beste tresneria batetik horietan sartzeko ariketak egin daitezke, tresneria batean web zerbitzari bat instala daiteke, eta beste tresneria batzuetatik sar daiteke hartara. Gainera, txat bat edo sareko joko bat instala daiteke, eta horrela argiago geratuko da konexioaren erabilgarritasuna.

• Ulergarria izan daiteke irakasle batzuek nahiago izatea Wi-Fi sarea kraskatzeko J13 jarduera ez egitea. Kasu horietan, sarbide-puntuak konfiguratzeko aukera gehiago ikusiko dituen beste jarduera batekin edo “Ethernet / hari gabeko konexioa” dituen sare hibrido bat sortzeko beste jarduera batekin, esate baterako, ordezkatu ahal izango da aurreko jarduera hori.

71 UD11: GARRAIO MAILAREN ANALISIA



11. unitate didaktikoa: GARRAIO MAILAREN ANALISIA Iraupena: 5 ordu


1. TCP/IP protokoloaren garraio-maila deskribatzea. 2. Ataken erabilgarritasuna ulertzea. 3. TCP/IP ereduan garraio-mailaren protokolo nagusiak deskribatzea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• TCP/IPren garraio-maila deskribatzea.

X

KONTZEPTUZKOAK

• TCP/IP eredua. Garraio-maila • Garraio-maila helbideratzea: atakak.

X

X

JARRERAZKOAK

• Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea. • Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa izatea.

X

X X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.









J1 Garraio-maila azaltzea. 1 30 min.

X Irakasleak garraio-geruzaren ikuspegi orokorra emango du, eta, batez ere, garraio-geruzaren helburua –prozesuen arteko komunikazio logikoa– eta funtzio nagusiak –akatsen kontrola (ez da sakontasunez landu behar, 4. unitate didaktikoan landu baitziren haren funtsak eta teknikak), helbideratzea, sekuentziazioa, fluxu-kontrola, eta abar–.

Garraio-mailarekin lortu nahi den multzoaren irudia lortzeko.


J2 Atakak azaltzea. 2 30 min.

X Irakasleak atakak aurkeztuko ditu. Atakak garraio-mailan helbideratzeko modua azalduko du eta 3 ataka multzoen taula eskainiko du. Era berean, irakasleak socket-aren ideia barnean har dezake atal honetan.

Ordenagailuen komunikazioan ataken erabilgarritasuna ulertzeko.

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. http://www.iana.org/assignments/port-numbers helbideko ataka multzoen taula.

J3-E1 Atakei buruzko ariketak ebaztea. 2 30 min.

X Irakasleak atakei eta socket-ei buruzko hainbat ariketa jarriko ditu, esate baterako: - Aplikazio-geruzako protokolorik

ezagunenei dagozkien atakekin osatzea taula (HTTP, HTTPS, FTP, SSH, POP3, SMTP...). - “netstat –n” komandoa exekutatzea

eta lortutako emaitzak interpretatzea.

Gehien erabiltzen diren atakak trebetasunez erabiltzeko.

Proiektagailua. Ariketen orriak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.

J4 UDP protokoloa azaltzea. 1,3 30 min.

X Irakasleak UDP garraio-mailako protokoloaren ezaugarri nagusiak azalduko ditu: konexiora ez orientatzea, UDP segmentu baten burutzaren formatua, erabiltzen deneko aplikazio-mailako protokoloak, zein egoeratan nahiago den protokolo hori TCP

UDP protokoloa ezagutzeko eta zer egoeratan komeni den erabiltzea jakiteko.

Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. UDP segmentu baten eremuen irudia.




protokoloa baino gehiago, eta abar.

J5-E2 UDP paketeak atzitzeko praktika autonomoa egitea.

1,3 15 min.

X Ikasleek paketeak atzitzeko programa bat erabiliko dute UDP segmentuetara sartzeko, eta burutzan eraman beharko dituen eremuak ezagutzen saiatuko dira.

UDP segmentuak ezagutzeko sare-trafikoko atzipen batean.

Proiektagailua. Wireshark protokoloen analizagailua edo antzeko paketeak atzitzeko programa.

J6 TCP protokoloa azaltzea. 1,3 1,5 h. X Irakasleak zehatz-mehatz azalduko du TCP protokoloa. Azalpen horretan honako alderdiak xehatuko ditu: - TCP segmentu baten burutza-

eremuak eta horietako bakoitzaren erabilgarritasuna. - TCP segmentu bat IP pakete batean

kapsulatzea. - TCP konexioan fluxu-kontrola nola

gertatzen den. - TCP konexioa nola ezartzen den eta

nola amaitzen den.

TCP protokoloarekin ohitzeko. Proiektagailua. Apunteak eta/edo liburua. TCP segmentu baten eremuen irudia. TCP konexioa ezartzearen eta amaitzearen eskemak.

J7-E3 TCP paketeak atzitzeko praktika autonomoa egitea.

1,3 30 min.

X Irakasleak TCP trafikoa kokatuko duten sare-paketeak atzitzeko programa bat erabiltzea eskatuko die ikasleei. Horrela, TCP segmentu baten eremu nagusiak bereizten saiatuko dira, konexioa ezartzera eramaten duten paketeak ikusiko dituzte, konexioa ixten duten paketeak aurkituko dituzte,...

Sare-trafikoaren osotasunaren barruan TCP trafikoa ezagutzeko.





Azterketaren orria. Sarerako konexioa duten ordenagailuak.




OHARRAK

• Atakei buruzko ariketak egiteko J3-E1 jardueran aipatzen diren aplikazio-mailako protokolo batzuk hurrengo unitate didaktikoan eta hurrengo kurtsoan ikusiko dira. Horrenbestez, eta oso ezagunak diren arren, azalpenen bat eman beharko da ikasgelan.

75 UD12: APLIKAZIO MAILAREN ANALISIA



12. unitate didaktikoa: APLIKAZIO MAILAREN ANALISIA Iraupena: 11 ordu


1. TCP/IPren aplikazio-maila deskribatzea. 2. TCP/IP ereduan garraio-mailaren protokolo nagusiak deskribatzea. 3. SNMP protokoloan oinarritutako aplikazioen bidez monitorizatzea sarea.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• TCP/IPren aplikazio-maila deskribatzea. • Sarea SNMP protokoloan oinarritutako aplikazioen bidez monitorizatzea.

X

X

KONTZEPTUZKOAK

• TCP/IP eredua. Aplikazio-maila.

X

JARRERAZKOAK

• Lanak egiten dituen bitartean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea eta zailtasunen aurrean saiatuki jokatzea. • Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa izatea.

X

X X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.



X X Irakasleak unitate didaktikoa eta barnean hartzen dituen atalak eta komunikazio-sareen munduarekin duen lotura ikasteko helburuak aurkeztuko






ditu.

J1 Aplikazio-maila azaltzea. 1 15 min.

X Irakasleak TCP/IPren aplikazio-geruzari buruzko ideia orokor batzuk emango ditu, eta horien artean daude erabiltzaile arruntak gehien ezagutzen dituen protokoloak.

TCP/IPren aplikazio-mailaren ikuspegi orokorra eskuratzeko.


J2 Aplikazio-mailako protokolo nagusiak azaltzea.

2 1 h. X Irakasleak aplikazio-mailako protokolo nagusiak labur-labur berrikusiko ditu. HTTP, FTP, DNS, DHCP, POP3, SMTP, IMAP, SSH, eta beste protokolo batzuk aipatzea proposatzen da. Horietako bakoitzaren sarrera laburra egingo da eta TCP edo UDP erabiltzen duen, zer ataka erabiltzen duen eta abar emango da aditzera.

Aplikazio-geruzaren protokolo nagusiak ezagutzeko.


J3-E1 Aurreko protokoloetako paketeak atzitzeko praktika gidatua egitea.

2 1,5 h. X X Irakaslearen laguntzarekin, ikasleek Interneteko nabigatzailea, posta-bezeroa, SSH bezeroa eta antzeko beste aplikazio batzuk erabiliko dituzte. Horrela, sarean trafikoa sortuko da, eta haien ordenagailuaren eta beste batzuenaren arteko elkarrizketak atzitu ahal izango dituzte. Atzipen horietan aurreko protokoloek agertu beharko dute. Honako alderdi hauek egiaztatzeko paketeak aztertuko dituzte: espero diren atakak erabiltzen dituzten, zer IP helbide esku hartzen duten, TCP konexioak behar bezala ezartzen eta amaitzen diren, aurreko protokoloen aurretik DNS kontsultarik

Gure tresneriaren eta gainerakoenaren artean elkarrizketak benetan nola gertatzen diren ulertzeko.





badagoen eta abar.

J4 Sare-administrazioko protokolo sinplea, SNMP, azaltzea.

3 30 min.

X Irakasleak SNMP protokoloaren helburuaren berri emango du, eta haren funtzionamendua azalduko du. Protokolo horren osagaiak (administratutako gailuak, eragileak y sistema administratzaileak), erabilitako atakak, oinarrizko komandoak, eta abar azalduko ditu.

SNMP protokoloaren funtzionamendua ezagutzeko.

Proiektagailua. SNMP protokoloaren osagai nagusien eskema. Apunteak eta/edo liburua.

J5-E2 SNMP protokoloa erabiltzen duen sarearen monitarizazio-sistema ezartzeko praktika gidatua egitea.

3 7 h. X X Irakasleak sare bateko elementuen monitarizazio-sistema inplementatzeko eta probatzeko prozesua zuzenduko du. Praktikak hainbat etapa hartuko ditu barnean: - Monitorizatu beharreko sarea

sortzea. - Administratutako gailuetako datuak

biltzeko sarearen administrazio-sistema instalatzea eta konfiguratzea. - Administratutako gailuetan eragileak

instalatzea eta/edo konfiguratzea. Abian jarri ostean, gailuak monitarizatuko dira, lortzen diren emaitzak interpretatuko dira, alertak konfiguratuko dira, eta abar.

Sare-administrazioko protokolo sinplea erabiliz, sareko gailuak monitorizatzeko sistema ezartzen esperientzia eskuratzeko.

Proiektagailua. SNMP protokoloaren osagai nagusien eskema. Ordenagailuek, kommutadoreek, bideratzaileek eta abar osatutako sarea. Sarea monitorizatzeko aplikazioa. Monitorizatu beharreko gailuetarako eragileak.




Azterketaren orria.




OHARRAK

• Aplikazio-mailako protokolo nagusiak ez dira sakontasunez jorratuko. Izan ere, protokolo horietako gehienak (DNS, DHCP, HTTP, FTP eta postarekin lotzen diren protokoloak) zehaztasun handiagoarekin jorratuko dira 2. kurtsoko “Sareko zerbitzuak eta Internet” moduluan.

• Era berean, eta arrazoi beragatik, urrutiko tresnerietara sartzeko protokoloak (hala nola SSH) ez dira zehaztasunez landuko eta ez dira praktikak egingo. Izatez, 2. kurtsoko “Segurtasuna eta erabilgarritasun handia” moduluan jorratzen dira.

• J5-E2 praktikari ekin aurretik, sarea monitorizatzeko dauden aukeretako bat hautatu eta probatu beharko du irakasleak. Kode irekiko sistemen aldeko hauta egin daiteke (Cacti, Nagios, OpenNMS, Zabbix, Zenoss...), edo sistema jabedunen alde egin daiteke (IBM Tivoli, HP OpenView edo PacketTrap).

79 UD13: HEDADURA ZABALEKO SAREEKIKO KONEXIOA



13. unitate didaktikoa: HEDADURA ZABALEKO SAREEKIKO KONEXIOA Iraupena: 24 ordu

IE1: Datu-sareen egitura ezagutzen du, eta horien elementuak eta funtzionamendu-printzipioak identifikatzen ditu. IE2: Ordenagailuak eta periferikoak sare kableatuetan eta hari gabekoetan integratzen ditu, eta haien funtzionamendua eta prestazioak ebaluatzen ditu. IE4: Bideratzaile baten oinarrizko funtzioak administratzen ditu, eta hura sarean integratzeko konfigurazio-aukerak ezartzen ditu. IE7: Sare pribatuak sare publikoekin konektatzen ditu, eta, eginkizun horretan, hainbat teknologia identifikatu eta aplikatzen ditu. Ikaskuntzaren helburuak:

1. Hedadura zabaleko sareen protokoloen ezaugarriak deskribatzea. 2. "Frame Relay", RDSI eta ADSL teknologien ezaugarriak deskribatzea. 3. "Frame Relay", ISDN eta ADSL loturak konfiguratzea. 4. Bideratzaileak sare kableatuetan integratzea. 5. Sareko helbideen itzulpena (NAT - Network Address Translation) erabiltzeak dituen abantailak eta eragozpenak deskribatzea. 6. NAT erabiltzea sareko helbideen itzulpen estatikoa egiteko. 7. NAT erabiltzea sareko helbideen itzulpen dinamikoa egiteko.

Multzoak EDUKIAK

1 2 3 4 5 6 7

PROZEDURAZKOAK

• NAT konfiguratzea sareko helbideen itzulpen estatikoa egiteko. • NAT konfiguratzea sareko helbideen itzulpen dinamikoa egiteko. • "Frame Relay", ISDN eta ADSL loturak konfiguratzea. • Sare kableatuetako bideratzaileak konfiguratzea.

X

X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Terminologia: WAN sareak, topologiak, arkitekturak, protokoloak. • WAN lotura-protokoloak: Kableatuak: Frame Relay, RDSI eta ADSL. • Bideratzailea administratzeko komandoak. • NAT jatorria, NAT helburua, NAT estatikoa, dinamikoa, gainkargakoa (PAT) eta alderantzizkoa. • NATen konfigurazioa. • NATeko gorabeheren diagnostikoa. • PATen konfigurazioa.

X

X

X

X X X X




JARRERAZKOAK

• Lanbidearen zeregin edo jarduera tekniko berrien aurrean prestasuna eta ekimena izatea. • Taldeko kideekin komunikatzeko ekimen pertsonala izatea. • Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa izatea. • Egin beharreko lanak metodikoki planifikatzea, zailtasunak eta horiek gainditzeko modua aurreikusita.

X X X

X



Helburu inplikat.

D Ir. Ik.






J1 Kommutazio motak azaltzea. 1 15 min.

X Irudiak edo eskemak abiapuntu izanik, irakasleak zirkuituen kommutazioa eta paketeen kommutazioa bereiziko ditu.

WAN komunikazio-sareetako funtsezko bi kontzeptu hauek ezagutzeko.


J2 Hedadura zabaleko sareetarako protokoloak azaltzea.

1 30 min.

X Irakasleak WAN sareetan erabiltzen diren protokoloen ikuspegi orokorra emango die ikasleei.

Hedadura zabaleko sareei buruzko 2. unitate didaktikoan ikusitakoa gogorarazteko eta beste ideia batzuk ikasteko.


J3 WAN Frame Relay protokoloa azaltzea. 1,2 30 min.

X Irakasleak Frame Relay protokoloa X.25 protokoloaren bilakaera gisa aurkeztuko du –WAN baten bitartez LAN sareak konektatzeko aukera emango du–, eta ezaugarri tekniko adierazgarrienak azalduko ditu.

Hurrengo jardueran egingo den linearen konfigurazioa hobeto ulertzea ahalbidetuko duten oinarriak finkatzeko.


J4-E1 Frame Relay loturak konfiguratzeko praktika gidatua egitea.

3,4 3 h. X X Irakasleak sare-topologia bat proposatuko du, eta Frame Relay linea

Frame Relay lineen konfigurazioa praktikatzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak.




konfiguratzeko prozesua azalduko du. Sareak simulatzeko programa bat erabiltzen bada, ikasle bakoitzak sarea sortu eta loturak konfiguratuko ditu. Laborategi erreal batean egiten bada, ikasleak taldeetan banatuko dira eta talde bakoitzak bideratzaile bat konfiguratuko du.

Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Praktikaren gidoia.

J5 RDSI lineak azaltzea. 1,2 1 h. X Irakasleak RDSI lineen printzipioak, ezaugarri teknikoak eta motak azalduko ditu.

xDSL teknologiak iritsi aurretik merkatua menderatuko zuela uste zen linea ezagutzeko.


J6 RDSI linea baten konfigurazioa erakustea.

3,4 1 h. X Irakasleak topologia egingo du eta bideratzailea RDSI linea batera nola konektatzen den erakutsiko du.

Ikasleek konfigurazio hori nola egiten den ikusteko eta antzeko zirkunstantzietan errepikatu ahal izateko.

Proiektagailua. Bideratzaileak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. RDSI linea edo emuladorea. Erabilitako komandoen zerrenda.

J7-E2 RDSI protokoloa konfiguratzeko praktika autonomoa egitea.

3 3 h. X Aurreko erakustaldiaren ondoren, irakasleak aurrekoaren antzeko suposizio bat planteatuko du, eta ikasleek modu autonomoan edo laguntza txikiarekin ebatzi beharko dute.

Irakasleak aurreko jardueran erakutsi duen konfigurazioa praktikan jartzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. RDSI linea edo emuladorea. Praktikaren gidoia.

J8-E3 ADSL teknologiari buruzko informazioa bilatzea.

1,2 1 h. X X ADSL oso teknologia ezaguna denez gero, irakasleak teknologia hori aurkeztu beharrean teknologia horri buruzko informazioa Interneten bilatzea planteatuko die ikasleei. Ondoren, bateratze-lana egingo da, irakasleak moderatuta.

ADSL konexioen inguruko informazio teknikoa eta zehatza ezagutzeko.





J9-E4 ADSL lineak kablearen aldean dituen abantailei eta desabantailei buruz eztabaidatzea.

1,2 30 min.

X X Kable-operadoreen eta ADSL eskaintzen duten konpainien arteko lehia kontuan izanik, bi teknologia horietako zein den onena eztabaidatuko dute ikasleek. Irakasleak moderatuko du eztabaida, okerrak zuzenduko ditu eta alderdirik garrantzitsuenak nabarmenduko ditu. Gainera, baloratu beharreko puntuak proposatuko ditu, eta amaierako laburpena egingo du.

Bi teknologia horietako bakoitzaren alde onak argiago ikusaraziko dieten ideiak trukatzeko.

Proiektagailua.

J10-E5 ADSL linea konfiguratzeko praktika autonomoa egitea.

3 3 h. X Irakasleak proposatuko duen praktikan ikasleek, taldeka, ADSL linea bat konfiguratu beharko dute. Internetera ADSL linea baten bitartez aterako den sare lokal bat (kommutadoreak, bideratzaileak, eta abar dituena) ere konfiguratzeko balia daiteke jarduera.

ADSL linea bat konfiguratzen ikasteko eta sare oso baten sorrera birpasatzeko.

Proiektagailua. ADSL linea eta modema/bideratzailea edo emuladorea. Bideratzaileak. Kommutadoreak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Praktikaren gidoia.

J11 NAT sare-helbideak itzultzeko sistema azaltzea.

5,6,7 1 h. X Irakasleak 7. unitate didaktikoko J6 jardueran jorratutakoa sakonduko du, eta NAT sistemaren modalitateetako batzuk zertan dautzan azalduko du: - NAT estatikoa. - NAT dinamikoa. - Gainkargako NAT edo PAT. - NAT alderantzizkoa edo atakak

birbideratzea.

Sare-helbideen itzulpenak ematen dituen aukerek nola funtzionatzen duten eta horietako bakoitza zer testuingurutan erabiltzen den ulertzeko.

Proiektagailua. NAT mota bakoitzerako eskema. Apunteak eta/edo liburua.

J12-E6 NAT sistemaren aldaerak konfiguratzeko praktika gidatuak egitea.

4,6,7 4 h. X X Irakasleak planteatuko dituen praktiketan sare-topologia bat sortu beharko da, eta gero topologia horretan

Ikusitako NAT sistemaren aldaerak konfiguratzen trebatzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten




egingo da NAT estatikoaren konfigurazioa, NAT dinamikoarena, PATarena, eta abar.

ordenagailuak. Praktiken gidoia. Erabilitako komandoen zerrenda.

J13-E7 NAT sistemaren aldaerak konfiguratzeko praktika autonomoak egitea.

4,6,7 3 h. X Irakasleak aurreko praktikarako aldaera batzuk proposatuko ditu, eta oraingoan ikasleek laguntzarik gabe gauzatuko dituzte.

Aurreko praktiketan eskuratutako trebetasunak finkatzeko.

Proiektagailua. Bideratzaileak edo simulagailuak. Sarerako konexioa duten ordenagailuak. Praktiken gidoia.




OHARRAK

• J1 jardueran agertzen diren WAN sareetarako protokoloak, modu orokorrean jorratu ziren 2. unitate didaktikoaren J7-E3 jardueran, baina alderdi haietako batzuk nabarmentzea eta beste alderdi batzuk sartzea komeni da, batik bat teknologia horiek konfiguratzeko praktikak egiteko garaian. Esate baterako, geruza fisikoa eta datuen lotura jada ikasi direla kontuan izanik, WAN linearik arruntenek erabiltzen dituzten 1. eta 2. mailako estandarrak sakon daitezke.

• NAT sareko helbideen itzulpena ere aurretik landu da –7. unitate didaktikoan hain zuzen ere–, baina orain askoz ere xehatuago emango dira azalpenak eta zehaztasun handiagoarekin egingo dira ariketak.

Módulo 2: Planificación y Administración de Redes · Planificación y Administración de Redes...

Documents

Transcript of Módulo 2: Planificación y Administración de Redes · Planificación y Administración de Redes...