Moita festa no mes de sociedade San Xoán en Guitiriz filenº 150 xuño 2016 Exemplar xentileza...

nº 150 xuño 2016

Exemplar xentileza deste establecemento

O director de ‘A paisaxe como patrimonio’, Roxelio Pérez

Moreira, destaca “as Brañas de Boedo entre os moitos e

variados espazos naturais do municipio”. 10

Guitiriz acolle por oitavo ano consecutivo

un curso de verán da USC sobre a paisaxe

actualidade

Alejandro Currás e Lorenzo Prado están a piques de inaugurar

unhas instalacións deportivas únicas no noroeste penínsular.

24

Santaballa abre as portas ás modalidades

deportivas coa bicicleta no Bike Park Outeiro

emprendemento

sociedade

A idea orixinal é do guitiricense Bruno Pena que

impulsaba este proxecto audiovisual coa colaboración

de Alfonso Blanco e outras 70 persoas. 7

A curta ‘A Chave de Bascuas’ pretenderecuperar unha das lendas galegas

Ata 820 traballos de rapaces e rapazas de 68 centros de ensino de

toda Galicia recordan ao poeta no XXXVII Certame Terra Chá. 8

Manuel María volve a estar presente no Festival de Pardiñas

sociedadeMoita festa no mes deSan Xoán en Guitiriz

O emblemático pub SOA de Guitiriz celebraba a comezos de mes

os seus 30 anos. Cara a finais, entre o 22 e o 26 de xuño, a localidade

acolle as festas patronais de San Xoán.6-10

As potencialidades turísticas do municipio, a súa paisaxe, a oferta

termal e hostaleira, as súas iniciativas sociais e políticas ou a visión

infantil dun admirador do Festival de Pardiñas:6-10

2 colaboraciónsxuño 16

Non vou principiar esta carta di�cindo aquilo de “tratarei ser ob�xectivo”, porque seguramentenon o sexa, por motivos obvios. Deixarei a declaración de inten�cións previa en sincera.É posible que moita xente nonsaiba como Paco Jorquera(Paco, de aquí en adiante) fí�xose nacionalista, nacionalistagalego. Esta é a historia.Tería eu uns 7 anos, polo quePaco estaría nos 13, candoaproveitando a visita dunhafamiliar, meu pai levounos devisita á casa de Rosalía a Pa�drón. Lembro vagamente ámuller que facía de guía. Fa�laba un perfecto e harmoniosogalego, e con dozura ía ensi�nando e comentando todos osrecunchos que acolleron boa parteda vida e obra da poetisa. Paco es�coitaba atentamente as explica�cións da boa muller, preguntaba einteresábase por saber máis. Ao remate da visita, de esa fami�lia de cinco castelanfalantes, undeles deixouno de ser. Paco pa�souse ao galego nese mesmointre, nin un minuto máis tarde, enunca máis deixou de facelo.Foi aquela ollada ao mundo deRosalía a que mudou o seu xeitode sentir ao deputado no Hórreo.Eran aínda os anos setenta, e sernacionalista era ademais dun sen�timento, un acto de rebeldía. A di�ferenza do que sucede nopresente, o nacionalismo era ogolpe na mesa da xuventude quecuestionaba o establecido. Evi�dentemente eran outros tempos,daquela ao festival de Ortigueiraíase en tren, agora en AudiA3.Paco foi pouco a pouco metén�dose nos ambientes políticos na�cionalistas, facíao case ásescondidas para evitar contrariar

a uns país, que como todos os queviñan de saír do franquismo, te�mían aínda as consecuenciasdunha militancia activa.E así lembro como meu pai, home

de carácter, bateu todos os récordsda época en completar o treito ACoruña�Santiago, tras escoitar naradio as intranquilizadoras novasdun 23 de febreiro de 1981. Cando Tejero and CIA ametralla�ban o teito do parlamento do es�tado, Paco agardaba ao seu pai napensión santiaguesa sabedor deque este aparecería dun intre aoutro para levalo consigo, e se ascousas se poñían mal, agochalonalgunha aldea recóndita.Afortunadamente non se tivo quechegar a iso, e ese estudantemembro de ERGA acabou repre�sentando ao nacionalismo preci�samente onde os inimigosacababan de aplicar a lei da forza,do medo, e do “quieto todo elmundo”.Cos anos a vinculación de Pacoco nacionalismo foi collendopeso, estivo presente na asembleade fundación do BNG en 1982 een todas as etapas (boas e malas)da formación dende entón. Dentro do BNG foi asumindo

protagonismo, acreditando algúnsvalores que hoxe non abondan:compromiso, lealdade e coheren�cia. Foi así como foi recollendo asencomendas que os compañeirosforon entregándolle, sempre coamáxima responsabilidade.Responsable de organización, co�ordinador executivo, senador, de�putado no Congreso do estado,deputado e voceiro do grupo doBNG no parlamento galego …O traballo de Paco é valorado portodos aqueles que coincidiron conel, e ten razón cando di que moi�tas veces máis polos que estánnoutra órbita ideolóxica. Del des�tacan a rigorosidade e o respecto.Nunca quixo converter o parla�mento nun circo, por iso a pesarda idea reinante hoxe en día depolíticos “living la vida loca”,pasou horas e horas en despachose na súa propia casa (domingosincluídos) preparando interven�cións e repasando documenta�ción.Levou por bandeira o feito de se�parar o político do persoal, efroito diso son as mostras de aga�rimo que sempre lle brindan e fanchegar membros doutras forzasde dentro e fóra de Galiza. Eumesmo compróboo cando en nonpoucas ocasións me mandan saú�dos sinceros e de respecto para el.Paco é todo o contrario do quemoita xente opina dos políticos.Por ilo agora que vai dar relevo,ata sorprende que o faga de xeitotranquilo. Non é usual e ata nesteintre segue amosando o seu xeitode ser. Non hai porta xiratoria,non hai protagonismo mesiánico. Retírase da primeira liña un bo exeneroso, un político honrado quedefendeu o que cría e a quen de�positou a confianza nel. Nadamáis, nada menos.

Chegando o mes máis longo doano, podemos aplicar o refraneiroque permite conxugar axeitada�mente frases e palabras: “en SanXoán as dez con día dan…”. Cli�matoloxicamente moi natural,aínda que intermitentementechoiva e o sol mesmo luza decando en vez. Non hai mal quepor ben non veña. Son síntomas dedespedida: a primavera se vai e overán chega. Por iso xorde a pre�gunta, se cadra unha miguiña in�discreta: “a onde irás boi que nonares?”. Para imaxinar a respostaonde os da valla ao servizo doPobo viven con pesadelos moipreocupados eles, e máis elas, poloque se aveciña xa en pleno verán:acudir de novo ás urnas o 26 deSan Xoán. Eleccións Xerais que,politicamente, a cidadanía vivecon ansia en todo o país escoitandoatentamente palabras de conven�cemento que todos eles e elas des�exan transmitir e transmiten conentusiasmo para animar cada quen

aos seuspara quetodos e todasasistan á citadenominada“segunda”despois de medio ano transco�rrido batallando oportuna e an�siosamente desde Nadal20/2015.A beirarrúa di que a pacienciadeuna Deus para desexar quetodos e todas politicamentedeben encomendarse a El paranon asemellarse a venezolanose venezolanas, nin gregos ningregas, para pasar páxinas e re�novarse en pro de acordos axeita�damente discretos e razoables con“sentidiño” e responsablementeconscientes para o ben comúnaparcando intereses partidistas enpro e para evitar acudir a unhas pa�labras que parafraseando poderí�ase dicir “a terceira vai a vencida”.Os da valla ao servizo do Pobo senque agora toca europeizar futbolís�

ticamente a unha cidadanía quenecesita relaxamento psicolóxicoocupacional para animar aos da“roxa” que o necesitan para ser ca�paces de repetir pasaxes tan im�portantes e saudables queemocionalmente acostuman sersatisfactoriamente tan reconforta�bles coma o pan para a boca nacompaña dunha miguiña de algo

de secañopara regaraxe i t ada �mente cunviñiño dacolleita do

pais recordando e revivindoaquela canción que ManoloEscobar inmortalizou para ce�lebrar apoteosicamente osacontecementos distinguidos:¡Que viva España!A beirarrúa vive con esperanzatódolos contos xurdidos noPobo escoitando a uns e outrasque polas rúas se distraen e dis�tinguen contando acontece�

mentos variados “paliqueando” ásen oso máis que as de Camariñas“palillean” todo o verán en tódalasexposicións turísticas ás que acos�tuman acudir. Así fan os da novaola de festexo en festexo que aonde non chegan, mandan recadopara xuntarse aos da valla aos ser�vizo do Pobo que no “agraciado”mes de San Xoán distinguido entre

primavera e verán viven recordose añoranzas non fáciles de olvidar,promesas de amor cheas de melan�colía e creadoras de ilusión...A beirarrúa di que a xuventude dehoxe é moi diferente en todo. Fa�cendo comparanzas a tempos quexa son lonxanos e, comezandopolas rúas, os actos de presenza enalegría e satisfacción para disfrutarda natureza ao aire libre onde todoera diversión daquela xente de tó�dalas idades en canto se escoitabaunha gaita... Agora, musicalmentefalando, en tódolos festexos amoda é “música de camión” amodo de escenario dos compoñen�tes que sintonizan e vocalizan con�xuntamente en compaña dunhasbailarinas que corporalmente acos�tuman expoñer fisicamente algo...

Conclusión:

Disfrutar con ilusión...¡no mes de San Xoán!tanto queixo coma pan...¡sardiñas en sazón!

Adoito usar a normativa oficialda lingua galega, recomendadapolo criterio de autoridade danosa Real Academia. Mais sabe�mos que este criterio é científica�mente moi respectábel, maliaque non infalíbel e que a adop�ción da normativa RAG�ILGApola Xunta de Galicia no 1982(derrogando a Normativa de mí�nimos reintegracionistas inspi�rada por Carballo Calero e que aXunta preautonómica aprobarano 1980) foi unha opción fi�lolóxica, sociolóxica e polí�tica. Que confrontaba conoutra opción tamèn indubidá�belmente seria e científica.Quere isto dicir que as per�soas que escreben en galegointernacional baséanse en só�lidos criterios filolóxicos e,xa que logo, non son xente ig�norante, nin perigosa, nin di�solvente. Para máis, a súaopción aproxima o galego ásúa familia lingüística. Velaía potencialidade da lei PazAndrade: achegarnos a unámbito de máis de 300 millónsde persoas dende a nosa lingua.Unha magnífica oportunidadeque se nos abre aos galegos. Xalles gostaría aos cataláns, vascos,flamengos ou corsos ter esa po�tencialidade.Entón que facemos, mudamos xaa normativa RAG polo Acordounitario de Río de Janeiro? Non,non compre facer tal. As linguasprecisan dun padrón cultocomún, mais soportan máis plu�ralidade que hai trinta anos. Oque compre vermos é que os queescrebimos galego oficial e osque escreben galego internacio�

nal non somos inimigos, somosutentes dunha lingua minorizadana Galicia. Sumemos, logo, es�forzos. Permitamos que os uten�tes do galego internacionalediten nas nosas editoriais, useno seu padrón nos xornais e revis�tas, poidan acceder nel aos pre�mios literarios. E non abramos aremuda normativa, polo menospor uns cantos anos.No 1982 non habia Internet e axente era moito menos instruída.

Mais, no 2016, pensan de ver�dade que os alunos non podendistinguir entre as dúas normati�vas e cadansúas potencialidadese feblezas? Imos logo ter quetirar de dicionario cando leamosas magníficas novelas de TeresaMoure como algúns adoitanfacer cando len a marabillosaprosa de Méndez Ferrín? Non,ler en galego internacional ou enportugués está xa na mán de cal�quera e non toleará ninguén.Integremos e non separemos. Se�xamos intelixentes e listos. Sexa�mos, tamén, patriotas superandoo apartheid lingüístico.

Xoán Antón Pérez-Lema

Intelixencia normativa

Carta a Paco (Jorquera),de Félix Jorquera

CADERNOS DA VIAXE

A valla ao servizo do Pobo e a beirarrúa

desexan disfrutar o mes de San XoánRamón Paz Guntín - A Casa dos Marios

3colaboracións xuño 16

SuspensoLara Real Lema, psicóloga en Psies

Psicoloxía

Marabillosa-mente

O calendario sinala que chega overán e con el as notas escola�res e (nalgún caso) os suspen�sos. ¿Qué facer cando o rapazsuspende? Existen tres pasosclave: Tranquilizarse, facerunha análise realista e buscarsolucións conxuntas. É evidente que os suspensos en�cáixanse mal. En moitos casosisto é debido a que os pais teñenunhas expectativas acadé�micas determinadas que coachegada das malas notasfrústranse e provocan unhareacción que mestura culpae enfado, que nuns casos di�rixirase cara o neno e nou�tros, cara eles mesmos.Debemos ser conscientesque no caso de nenos peque�nos, pódese confundir preo�cupación con enfado eincluso chegar a pensar quese defraudan as expectativasdos pais, ou que as notas de�finen a calidade da persoaque un é, coa conseguinte re�percusión na autoestima.Á hora de facer unha análisedas notas o primeiro é valorarnon só o resultado (o numeriñoque acompaña a cada materia)senón o proceso desenvolto aolongo do curso. Isto é especial�mente importante cando existendificultades específicas nosprocesos de aprendizaxe, xaque os pais esperamos que os

nenos cheguen a desenvolver assúas capacidades de xeitoacorde a súa idade cronolóxica,pero se isto non é así, debere�mos axustar as nosas expectati�vas ás capacidades que o nenoamose nese momento e moti�valo para seguir traballando,sobre todo no caso de que o es�forzo non dera o resultado des�exado.

Se é a primeira vez que nos ato�pamos con suspensos hai quever se estes están nunha áreadeterminada, xa que pode queexista unha dificultade naaprendizaxe deses contidos.Prestaremos especial atenciónás linguas e ás matemáticas,pola repercusión que teñen noproceso de ensinanza posterior.Ou se pola contra, estamosdiante de algo xeralizado queindique que hai erros na plani�ficación, nas estratexias deaprendizaxe ou na motivacióndo neno cara o proceso de ensi�nanza, cousa que é máis habi�tual na adolescencia. Dentrodesta análise tamén é moi acon�sellable reunirse coa persoa quetitoriza ao neno, posto que nospode dar unha visión máis com�pleta do proceso desenvolto,das dificultades que se observa�ron e das posibles causas. As medidas a adoptar serán di�ferentes se estamos diantedunha dificultade puntual ou dealgo xeralizado, pero en ningúncaso debemos facer diso undrama familiar ou confundir oque o neno fai co que o neno é.No primeiro caso, podemosacudir a un profesor particularou un especialista en dificulta�des da aprendizaxe (segundo ocaso do que se trate). Se polacontra é algo xeralizado, e unhavez descartado a existencia dal�gún factor emocional que esteainfluíndoˇ falaremos con nenopara saber qué pasa e establece�remos de xeito negociado unplan de traballo realista e firmepara desenvolver ao longo doverán que permita tamén o des�canso do rapaz e o noso propio.

Como se da febre do ouro se tratara, a xente con terras no rural está a deforestar fragas e replantar eucaliptos

sen valorar os problemas que no futuro poida traer esta árbore tanto medioambientais coma económicos.

Mentres, a Xunta mira para outro lado. X. Varela

A escola é un dos principais lu�gares, xunto á familia, onde noscomezamos a socializar, xa quenela pasan a infancia e a adoles�cencia os homes e mulleres domañá. De aí que se considere oensino –a educación en xeral� undos piares esenciais do estado debenestar. Desde ben pequechos,aqueles que van ás garderías,aprenden a convivir con outrosiguais, a compartir e tamén a dis�putar e competir. Non imos falar aquí do sistemaeducativo imperante a día dehoxe, nin comparalo co de tem�pos pasados. Non toca, nin unservidor se atrevería, aínda que éun debate candente desde hailustros, sen sermos quen de che�gar a uns amplos consensos. A un apetécelle comentar unhanova recente que procede do IESPoeta Díaz Castro de Guitiriz,tendo como protagonista a ini�ciativa da profesora de música,Sandra Tenreiro, e os 27 alumnosde segundo de secundaria, oscales foron galardonados cunpremio no concurso denominadoKtorce 18, patrocinado pola aso�ciación Arela e a Fundación Ba�rrié, por unha curtametraxetitulada “Pingas de auga”, unproxecto didáctico de carácteraudiovisual, que aborda o acosoescolar. Merece todo tipo de recoñece�mento esta inquieta docente, quenon se cinguiu a aprender ós seusalumnos as notas musicais outocar os instrumentos que corres�

pondesen ou as letras de can�cións, senón que o seu grao deimplicación levouna a embar�carse nesta brillante iniciativa. Eisto aconteceu nun instituto chai�rego, onde parti�ciparon estatrintena de mo�cetes, veciñosde Guitiriz e lo�calidades próxi�mas, queconseguiron quea súa obra sexavalorada, enprincipio polotribunal dunconcurso, peroaugúraselle unexitoso perco�rridoˇ seguroque será proxectada en numero�sos centros escolares e probable�mente en moitos deses colexiose institutos tomarana como refe�rente á hora de debater e comba�ter esta lacra.O acoso escolar é un fenómenomoi de actualidade, dimensio�nado polo uso das redes sociais edas novas formas de comunica�ción. Unha foto indiscreta feitacun móbil, en nada circula a ve�locidade vertixinosa e resultaque pode ser observada por cen�tos ou milleiros de persoas, todoelo sen o consentimento do foto�grafado, claro está. Observamoscomo se graban leas e ataques,distribuíndose sen ningún ruborpor parte de quen empeza e con�tinúa esa covarde actuación.

Mais o que coñecemospolo termo inglés “bullying”existiu tamén no pasado, en épo�cas onde non existían estes avan�ces tecnolóxicos. E cómpre telo

en conta,p o r q u eadoi tamoscriticar fei�tos actuaiscomo sefosen todaunha novi�dade, candom i r a n d ocara atrás,comporta�mentos desetipo dábansecon frecuen�cia.

“Pingas de auga”, que así se ti�tula o curto realizado por esta ra�pazada do IES de Guitiriz, éunha metáfora, xa que alude áfraxilidade na que se atopa unneno/a, mozo/a ante unha situa�ción hostil, chegando incluso aconsecuencias fatais para quen asufre.A mestra de música soubo moti�var o seu alumnado e esa pingade auga abofé que lles deixarápegada e o vivido a carón destaidea serviralles para o seu futuro,tanto ou máis como os coñece�mentos aprendidos das distintasmaterias ó longo do curso esco�lar. Non resulta doado educar eformar. Algúns profesionais, se�mella que o saben facer ben, oucando menos inténtano.

Educando para o futuroPablo Veiga

aínda hai onde

Preto de 500 rapaces e ra-

pazas participaban na VIII

Festa dos Xogos Tradicio-

nais e X Encontro Escolar de

Xogos Tradicionais en Mui-

menta. Ata 40 monitores

atendían a estes dez grupos

de escolares que quedaban

máis fascinados polas esco-

petas de madeira e os arcos

con frechas tamén de ma-

deira. Un bulir de xente

practicando xogos tradicio-

nais e mercando peóns, bai-

laretes e outras argalladas

só eran interrompidos polas

demostracións de deportes

rurais asturianos. O equipo pedagóxico do

Parque Eólico Experi-

mental Sotavento ache-

gaba aos nenos e nenas

da Escola Infantil de Vi-

lalba as fontes de ener-

xía alternativas e aos

combustibles fósiles a

través de actividades

prácticas coas que com-

probaron diferentes me-

didas de aforro e

eficiencia enerxética. A

xornada remataba coa

elaboración dun choco-

late preparado con leite

ecolóxica nunha cociña

solar.

4 sociedadexuño 16

O outro día, conversando co polifacé�

tico vilarego Xosé Antón Cascudo,

este poeta, cineasta e librepensador

chairego incidía na idea do grande

pacto político e social ao que se debera

chegar no noso país: o acordo polo

rural.

Máis aló da evidente necesidade de in�

verter a tendencia da despoboación e

o avellentamento do noso rural, ese

grande acordo faise necesario porque

sen rural, basicamente o país desapa�

rece.

Para manter a lingua e a identidade,

para manter as tradicións, e para pre�

servar a paisaxe, a cultura e o patrimo�

nio... pero para todo iso hai que xerar

economía, emprego, fixar poboación

moza e incrementala pero as políticas

realizadas até o de agora teñen fraca�

sado.

O noso campo non pode ser un terri�

torio de expolio e de intereses de parte,

precisa de políticas consensuadas a

longo prazo e pensadas desde a nosa

propia realidade, no forestal,no agrí�

cola, no gandeiro,nos servizos e na

aposta polo I+D.

As forzas políticas, os sindicatos, as

asociacións, cooperativas... a socie�

dade galega debe tomar conciencia de

que sen o rural non hai futuro e tomar

medidas mais aló de liortas e consen�

suar un modelo. O noso rural pre isa

dun grande debate sobre o modelo e

non pequenas liortas sobre fracasos.

Con cada explotación que pecha, con

cada mozo que abandona a aldea, con

cada vello que morre, o rural enferma,

o país esmorece.

Castelao ou Manuel María incidían na

importancia da lingua para o noso

existir como pobo, para a nosa identi�

dade colectiva, esa lingua que manti�

veron e manteñen fundamentalmente

no noso rural, a verdadeira esencia do

que somos e de onde viñemos, tradi�

cións, costumes, patrimonio material

e inmaterial...

Pero non só eso. O rural ten futuro no

económico, na xeración de riqueza e

emprego, para ser referencia de cali�

dade e poder traballar e vivir nas me�

llores condicións, e para iso hai que

darlle a volta a todo canto se ten de�

mostrado un fracaso. Aíestán as esta�

tísticas da evolución negativa...

Non se trata de aplicar medidas corto�

pracistas, senón de todo o contrario,de

ter unha visión de futuro e aplicar un

deseño e un modelo estable e asumido

polo conxunto da sociedade galega,

porque si hai futuro, ese futuro debera

comenzar agora...

5colaboracións xuño 16

Era un pasota, xa fai moitos anos,

que dicía que a fantasía era unha

base importante de convivencia so�

cial e nas súas comparanzas facía

mención de algo tan natural coma

a vida dos paxaros destacando as

diferentes e diversas especies voa�

doras para facer semellanzas ao

home e a muller filosoficamente re�

cordando aos primeiros pais “Adán

e Eva” no “Paraíso Terreal” que se�

gundo as lendas disfrutaron “del”

ata saciarse e sen pensar no que

viña detrás despois de que o Señor

lles fixera as oportunas adverten�

cias para previr o perigo que aca�

rreaba responsabilidades

dignamente precisas e consecuen�

tes para o ben común aos semellan�

tes descendentes que aos tempos de

hoxe ninguén quixera ser posuídor

de tal herdanza que humanamente

vive integrada unha gran debilidade

moral persistente moi difícil de

erradicar.

Aquel mestre, autor do libro do

Xosé, permanentemente insistía nas

súas correspondentes explicacións

educadoras ao seu alumnado que a

“prudencia” era e é fundamental en

todos momentos que xamais se

debía nin debe rexeitar, para que a

súa compaña abertamente funcione

en todos e cada un dos casos críti�

cos que imprevistamente acostuma

xurdir por diversas cousas adversas

que humanamente xamais foron,

nin so nin serán, fáciles de soportar.

Soamente sendo posuidores daque�

les “dons” que o Todopoderoso es�

piritualmente ofrece a todos e todas

sen excepción.

Acostumaba dicir o autor do libro

do Xosé nas súas falacias comúns

e aos alumnos previña que xamais

fosen creadores de síntomas adver�

sos á sociedade para mentalizarse

en pro e para ser capaces de facer

promesas de boa fe que concep�

tualmente serían distinguidos e ca�

talogados socialmente en pro e para

ser acredores dun ben social.

Aos novos tempos xurdidos da�

quela época todo foi diferente pola

evolución derivada daquelas difíci�

les convivencias profundamente

complicadas unhas e sinxelamente

melloradas outros segundo e como

a sorte é o destino de cada quen...

onde xeralmente os sufridores

foron todos e todas sen excepción

que consecuentemente tiveron que

soportar calamidades extremas di�

ficilmente capaces de superar que a

Deus gracias todo foi posible polo

tempo transcorrido que fixo posible

a súa erradicación. Por iso nunca se

debe dicir “desta auga non beberei”

porque tras tempos, tempos veñen

e a vida transformase polas innova�

cións que transcorren día d ía para

acudir aos refráns ou pasar páxinas

para enchelas de novo, sempre na

procura de cousas construtivas dig�

nas de mención e importantes cheas

de alegría e satisfaccións que o

autor do libro do Xosé desexaba ao

seu alumnado paz, tranquilidade e

respecto aos seus proxenitores e in�

sinuaba a grandeza do significado

da vida en familia: comer quentiño

que era, e é, un privilexio, compan�

gar unha tadalliña despois dun rico

caldiño, para saciar o sustento de

cada día, seguindo as advertencias

que o Todopoderoso encomendara

aos “primeiros pais” que ao día de

hoxe non é fácil... polas recomen�

dacións que extraordinaria e enga�

nosamente “existe e persiste”

nunha sociedade sen escrúpulos

que ofrece produtos innecesarios e

conflitivos para que lamentable�

mente día a día faltamente se unan

corporalmente aos inimigos da

alma... para remachalo cravo...

apaga e vámonos.

Continuará.

Hoxe día, o tema do maltrato as

mulleres levanta interese, e é por

iso que hai moitos proxectos de in�

tervención e prevención deste tipo

de abusos tan graves.

Un dos máis interesantes o realiza

a Xunta de Galicia, a través da Se�

cretaría Xeral da Igualdade, e que

é xestionado pola subdirección

xeral para o tratamento da violen�

cia de xénero, e a colaboración co

Colexio Oficial de Psicoloxía de

Galicia.

O programa chámase “Abramos o

Círculo”, sendo unha iniciativa

pioneira en España, e que se puxo

en marcha no ano 2001, e da que

se teñen beneficiado un total de

473 homes.

Consiste nun tratamento de aten�

ción psicolóxica, que se especia�

liza no apoio ao maltratador, polo

que está dirixido a homes que

adoptan actitudes inadecuadas e

violentas nas relación coa súa pa�

rella, coa súa familia, e incluso con

seu círculo social.

Os homes que entran neste pro�

grama, son aqueles que desexan

adquirir novos modos de compor�

tamentos exentos de agresividades

e que queren cambiar a súa acti�

tude.

Por todo o devandito, o obxectivo

é ofrecer atención e terapia psico�

lóxica a homes que queiran apren�

der a resolver conflitos sen

violencia e a comunicar mellor coa

súa familia e

coa súa parellaˇ

así como previr

a violencia de

xénero.

Se centran en

dúas áreas de

atención: a pri�

meira é a infor�

mación aos

homes que par�

ticipen no pro�

gramaˇ e o

segundo, é a

atención e inter�

vención psicolóxica, que se fai de

maneira personalizada.

Unha vez a persoa chega ao cen�

tro, un psicólogo coordinador,

xunto a una rede de profesionais

debidamente acreditados, levarán

a cabo a intervención profesional,

que se fai en toda a Comunidade

Autónoma de Galicia.

A través do tratamento, os homes

con problemas de control da vio�

lencia, aprenderán a resolver con�

flitos sen violencia e a comprender

a natureza da violencia.

Tamén aprenderán a comunicarse

mellor, así como a relacionarse

coas mulleres con respecto e igual�

dade, e a educar os seus fillos e fi�

llas en igualdade, asumindo

hábitos positivos de relación e

convivencia.

Hai que sinalar que a entrada ao

programa é voluntaria, se pide que

sexan eles quen se pon en contacto

coo centro, xa que se busca un mí�

nimo de motivación.

Tras recibir a chamada, recóllense

unha serie de datos, entre eles o

motivo polo que acude, para así

despois, poñerlle en contacto cun

terapeuta da súa zona, dándolle a

cita en 24 ou 48 horas.

Os homes que participan son

aqueles nos que comezan a apare�

cer condutas problemáticas pero

non chegan a desenvolverse de

todo, viven na sociedade e non

teñen medidas ou condenas, pero

si perciben que hai unha falta de

control ou habilidades á hora de

resolver conflitos e que poden che�

gar a ser violentos.

O programa psicoeducativo im�

pártese en dez sesión, e ofrece aos

usuarios, terapias en catro áreas:

comportamental, cognitiva, afec�

tiva e relacio�

nal.

Os usuarios re�

ciben unha

serie de datos

ao incorpo�

rarse ao pro�

grama, na que

se explican as

e m o c i ó n s ,

cómo afectan a

noso compor�

tamento e

cómo poden

ser controla�

das.

Ao termo das sesións, os psicote�

rapeutas desenvolven un protocolo

de seguimento dos casos (aos seis

meses, un ano) e constatan un gran

índice de satisfacción, tanto polos

homes que participan así como

polas súas familia e parellas.

O programa tamén ten un carácter

preventivo, e o seu obxectivo é

previr posteriores situacións de

maltrato, evitar a súa extensión, e

en definitva, asegurar o benestar

físico e psicolóxico nas relación de

parella.

A rede de terapeutas do programa,

no ano 2015, era de 124, repartidos

nas catro provincias de Galicia: 48

en Pontevedra, 53 na Coruña, 12

en Ourense, e 11 en Lugo.

En canto ao perfil do maltratador,

a psicóloga María Piensos, sinala

que non hai un perfil concreto, xa

que acoden tanto homes de 18

anos, como de 70, con todo tipo de

traballo, nivel cultural ou clase so�

cial.

Pero a pesar de que non hai un per�

fil específico, esta muller apunta

que todas as persoas que entran no

programa son homes e que ade�

mais comparten unha serie de

crenzas.

Algunhas destas crenzas están re�

lacionadas cos sentimentos de pro�

piedade, un dos puntos que se van

a tentar eliminar, xa que si se con�

sidera que a parella é unha propie�

dade, xerarase medo a perdela, e

ese medo é un motor de ira.

Para poder acceder ao programa

hai un teléfono de atención e ase�

soramento, o 630.170.140, co

atención de 10:00 a 13:00 horas,

polas mañás, e de 16:00 a 19:00

horas, do Colexio Oficial de Psi�

coloxía de Galicia, na rúa da Espi�

ñeira, nº 10, baixo, en Santiago de

Compostela, o ben mandándolles

un e�mail ao correo:

[email protected].

Tamén pódexe dirixir á na Secre�

taría Xeral da Igualdade, ubicado

na rúa San Lázaro, s/n, na capital

galega, e co teléfono de contacto:

981.545.351.

O acceso ao programa é gratuíto e

anónimo, as persoas que participen

terán toda a confidencialidade e

segredo por parte dos profesionais

cos que van traballar.

Antón de Guizán

Sen rural, nonhai futuro

o recuncho do criminólogo

Programa de atención a

maltratadoresPablo Filgueiras e Aranzazu Rodilla,

expertos en Seguridade e Criminólogos

O libro do Xosé. Memorias

popularesRamón Paz Guntín - A Casa dos Marios

O mes de San Xoán comezabacon ganas de festa en Guitiriz xaantes do San Xoán coa celebra�ción do trixésimo aniversario dopub SOA que abría as súas portasno ano 1986 converténdose nunemblema para a vila e todo o mu�nicipio.“O SOA é un punto de referenciapara os da miña xeración. Eu tiña15 anos cando abría o SOA, oprimeiro pub que viamos os damiña idade. Cando as demaiseran cafeterías, o SOA tiña sofásna parte traseira. Era un punto deencontro para os rapaces e rapa�zas do instituto que antes estabapegado ao SOA, no edificio queagora é a Casa do Concello”. Asíexplica Pili Cruz, a responsabledo local dende fai preto de tresanos, a súa relación co establece�mento que antes rexentaba Ob�dulia Maceiras, “o nexo de uniónde todos xunto á súa filla”. Así, dende o sábado 4 ata o luns6 de xuño reuníanse no local an�

tigos traballadores, dj’s, compa�ñeiros hostaleiros, clientes, veci�ños e amigos. “Era o momentode celebrar esta festa. O públicorespondeu moi ben a esta cha�mada ao re�cordo dunhaépoca. Xa unpar de sema�nas antescompartimosfotografías eanécdotas através dungrupo deWhatsApp”.O sábado foi“ m o i t axente” a quedisfrutaba deCaivanca eas sesións devarios dj’sque pasaranpolo SOA. O domingo foi “undesborde” e o luns tamén. E ophotocall foi un éxito”.

Aos parabéns ao SOA únenseAlba e Suso que tomaban as ren�das do Café�Bar A Capela faiarredor de catro meses en substi�tución de Paco e Esperanza que

cumprían 23 anos á fronte do es�tablecemento. Eles son o exem�plo da nova xeración de

hostaleiros –aínda que Suso nontiña experiencia no sector� queaposta polo seu propio negocionun municipio con moito poten�cial turístico. De feito, nomean a

calidade de Guitiriz como vilatermal, aspectos da gastronomíacoma a torta de maíz ou a pai�

saxe da zona de Parga. Aprovei�tando estes recursos consideranque “as iniciativas conxuntas nahostalería son positivas para a di�namización da vila”. Igualmente,

apoian calquera iniciativaque xere riqueza taménpara o comercio local”.Así, reivindican a poten�cialidade de Guitiriz comodestino turístico.

Guía turística da Asocia�

ción de Hostaleiros de

Guitiriz

Nese sentido, a Asociaciónde Hostaleiros de Guitiriz– DeBares está a piques desacar unha guía turísticado municipio onde destacaas súas potencialidades e,por suposto, especifica ascaracterísticas de cada es�tablecemento hostaleiro

que poida axudar a coñecer aoferta do sector que mellor seadapte a cada visitante.

A comida dos maioresde Guitiriz e o RallyTerras do Mandeoabriron as actividadesgrupais para esteverán no Balneario deGuitiriz. E, agora, éfirme candidato a con�verterse en lugar deconcentración de pre�temporada de variosequipos da Liga deFútbol Profesional.

Pero, que tipo de contactos e ac�

tividades de promoción leva a

cabo o Balneario de Guitiriz

para lograr acoller eventos gru�

pais?

Acabamos de estar en TurExpocon stand propio e asistindo ábolsa de contratación coas axen�cias nacionais e internacionais.

Tamén realizamos promociónspuntuais na prensa e revistas dosectorˇ ademais de visitas a axen�cias e empresas a nivel nacional.

A construción de campos de

fútbol potenciará ao Balneario

de Guitiriz como destino de

pre�temporada, ou mesmo nou�

tras oca�

sións, de

equipos de

fútbol... En

que fase se

atopa o pro�

xecto?

Polo mo�mento, éunha dasnosas pro�postas prefe�rentesˇ aíndaque non se

tomou a decisión definitiva sobrea súa ubicación e posta en mar�cha. É unha inversión importanteque hai que planificar moi ben.

Hotel, balneario e golf. Con esta

oferta, as súas características e

emprazamento, o Balneario de

Guitiriz estase a converter nun

lugar idóneo celebracións en

grupo, a visita de grupos de di�

versas idades, etc. A que público

se dirixe a vosa oferta? E que

tipo de turismo recibe?

A nosa oferta é moi diversa. Osnosos clientes son de todo tipo,non so familiasˇ senón parellas,amigos, equipos de fútbol, xoga�dores de golf, turismo de saúde,terceira idade ou bodas, comu�nións, bautismos e outros banque�tes ou celebracións.

En que medida actúa o Balnea�

rio como axente dinamizador

do sector turístico da zona?

O hotel balneario é moi impor�tante para Guitiriz e os seus arre�dores porque os nosos clientesnon so usan e disfrutan das súasinstalaciónsˇ senón que fan excur�sións polos arredores, comen ou

cean nos restaurantes veciños,van a espectáculos ou museos,fan deporte de multiaventura...Non paran de moverse.

Ao longo do ano participa

tamén nas actividades que or�

ganiza a asociación de hostalei�

ros coma o Concurso de Tapas

ou a cea anual pola entrega de

premios que este ano acollía o

propio Balneario. Que impor�

tancia ten para o establece�

mento a relación co seu entorno

máis cercano e a poboación gui�

tiricense?

A nosa relación é moi estreita e deplena colaboración tamén coConcello co que asistimos con�xuntamente a feiras coma Terma�talia ou TurExpo. Estamossempre en contacto porque iso ébo para todos.

Ganas de festa no mes de San Xoán

“A construción de campos de fútbol nas inmediacións do Balneario é unha das nosaspropostas preferentes”

María Pérez, directora comercial do Hotel Balneario de Guitiriz

guitiriz

Pili Cruz �actual propietaria do SOA� con Obdulia Maceiras �a antiga responsable� e Carlos de CasaGaibor na festa do 30 aniversario do local (á esquerda) e Suso e Alba �responsables do Café�Bar A Capela(á dereita).

6 actualidadexuño 16

Balneario de Guitiriz.

San Xoán Guitiriz 2016

mércores, 22 de xuño

festa moza

22.00 horas: gran PAELLA gratuíta

23.00 horas: pregón das festas de San Xoán a cargo de

Tino Fernández, presidente do RC Deportivo da Coruña

23.30 horas: música coa discoteca móbil HAVANA

EVENTOS

00.00 horas: gran concerto do mellor grupo da verbena

moza: CLAN CERO

02.30 horas: música coa discoteca HAVANA EVENTOS

7actualidade xuño 16

Cando unha persoa ou animal sevían afectados pola enfermidadeda rabia podían curarse por mediodunha chave que se atopaba na ca�pela de Bascuas, na parroquia gui�tiricense de San Salvador. Existíandúas chaves que se queimaban atavolverse incandescentes, para des�pois marcar na fronte á persoaafectada e, deste xeito, poder cu�rala. Ademais, preto desta capelapode acharse outra pequena lenda,neste caso sobre unha fonte daVeiga, na que as persoas tirabanmiolos de pan na auga. Se as migasflotaban, o desexo cumpríase e, sepola contra, afundían, a peticiónnon sería a desexada.Esta é a lenda da chave de Bascuasque inspira unha curtametraxe quevén de rodarse nas inmediaciónsda capela co mesmo nome entre osábado 11 e o domingo 12 dexuño. A idea orixinal é do guitiri�cense Bruno Pena, ex alumno daEscola de Imaxe e Son de Lugoque colabora no proxecto.��mo xorde precisamente esta

idea? E cal é o seu obxectivo?

Todo comeza como un proxecto definal de grao. Ía ser un documentalonde o cura da parroquia, AlfonsoBlanco, explicaba a lenda. Despoisde pensalo ben quixen ir máis alóe levar a cabo un proxecto de fic�ción. O proxecto comezou a medrar atao punto no que se conseguiu quese involucrasen gran cantidade deorganismos, empresas e actores re�coñecidos do panorama galego. Oobxectivo era moi claro: recuperar

as lendas perdidas de Galicia quesó as persoas máis maiores coñe�cían facendo, ademais, todo o po�sible para facer chegar ao públicoesta lenda dunha forma entretida.

Pero cal é a trama que recolle o

guión?

Unha neta pregúntalle ao seu avóMarcelo por que ten unha marcana cabeza. Entón, el decide con�tarlles a historia aos seus tres netos.Remóntase aos anos 20, ondenarra que coñeceu a Xoana, unha

rapaza fermosa que lle chamou aatención. A partir de aí aconteceránunha serie de actos que explicaráno porqué desa marca.

Os recoñecidos actores, como

nomeabas, Xosé Barato, Fer�

nando Morán e Carmen Conde

compoñen o elenco protagónico.

Por que calidades foron elixidos

para esta curta?

Dende o primeiro momento tívenoclaro. Fernando Morán era o perfilque precisaba para o papel do avó.No caso de Xosé Barato, o mesmo,e ademais é guitiricense. Por úl�timo, no caso de Carmen valorei afrescura e a personalidade dela.Compoñían o grupo perfecto queprecisaba. E, como non podía serdoutra forma, a experiencia foimoi positiva. Son profesionais eiso nótase a hora de traballar coneles. Creo que a combinación de

xente que non era profesional conpersoas profesionais foi unha mes�tura moi interesante á hora derodar.

Antes da rodaxe xa se ten desen�

volvido todo o traballo de orga�

nización da produción que, neste

caso, incluía unha importante

labor de documentación...

Teño que agradecerlle a Alfonso alabor que fixo comigoˇ xa que, senel, todo isto non sería posible. Con�sultamos en libros, escritos... e in�cluso fomos visitar a persoas ásque se lle puxera a chave para co�ñecer todo o proceso. Toda a infor�mación era pouca.

Como foi posible a recreación de

Bascuas nos anos 20 do século

pasado?

En canto á recreación dos espazoshoubo un gran traballo de docu�mentación por parte do equipo dearte, maquillaxe e vestiario. Houboque ter en conta todo aquilo quenos anos 20 non existía e recrearno ano que estamos unha estampapropia deses anos.

Cantas persoas están involucra�

das no desenvolvemento com�

pleto do proxecto? Tralos

castings celebrados no munici�

pio, participa algún veciño ou

veciña como extra?

Somos máis de 70 persoas involu�cradas no proxecto entre técnicos,actores, figuración.... Lembro queos castings foron unha auténticaloucura, xa que se achegou xentede todas as partes de Galicia e nono esperabamos. A maioría eranguitiricenses que querían aportaralgo ao proxecto que sabían que seestaba levando a cabo. Finalmente,moitos deles actuaron como figu�rantes.

O convenio coa Fundación TIC

permite o acceso a determinados

recursos técnicos. Cal é o grao de

importancia da incorporación

destes recursos?

Obviamente é unha das partesmáis importantes. Gustaríameagradecer á TIC que aposte non sópolos alumnos e alumnas que estánestudando, senón polos que xa re�mataron os seus estudos na Funda�ción. Grazas a eles tivemos osrecursos técnicos que precisaba�mos. Creo que é unha escola quefai un traballo inmellorable e real�mente aposta polo audiovisual.

Do mesmo xeito, posibilita a súa

difusión en institucións e escolas

cando a exhibición é o fin último

de calquera obra audiovisual.

Pero, ademais destas canles de

distribuciónˇ que outras bara�

lla? Algún concurso?

Por suposto, o proxecto non ten fi�nalidade económica. É un pro�xecto pensado para reivindicaresas lendas perdidas de Galicia.Por iso, a idea é difundilo en cole�xios, institucións e incluso centrosgalegos fóra de Galicia.En canto aos concursos, non des�cartamos presentarnos pero sem�pre coa finalidade de reivindicar arecuperación das lendas de Galicia.

De tódolos xeitos, aínda queda

por diante o traballo de pospro�

dución �edición de video e audio,

etalonaxe, etc.�. Cando será po�

sible coñecer o resultado?

Estamos barallando diferentesdatas entre finais de xullo ouagostoˇ aínda que é probable que aestrea se faga á volta das vaca�cións, en setembro.

Bruno Pena, produtor audiovisual impulsor da curtametraxe ‘A Chave de Bascuas’

“A recuperación das lendas perdidas de Galicia é o obxectivo principal da curta”

guitiriz


xoves, 23 de xuño

22.00 horas: disparo de bombas de palenque

22.15 horas: GRAN SARDIÑADA gratuítaCharanga Os Trileros

Lume de San Xoán

23.00 horas: verbena coa orquestra SUAVECITO e o grupo LIMÓN.

Parte do equipo da rodaxe de ‘A Chave de Bascuas’.


guitiriz

“O Certame Terra Chá é un reflexo da intensa actividade arredor de ManuelMaría nos centros de ensino”

Alfonso Blanco, coordinador de Xermolos

Contos, debuxos, poesía, teatro,cómic, murais, fotografías ou vi�deocreacións. Todo ten cabida noXXXVII Certame Terra Chá de�dicado, nesta ocasión, a ManuelMaría.

Que relación garda Manuel

María co festival?

Manuel María foi un guieiro dofestival, un facho aceso que nonesmorece. El ten escrito que Par�diñas é un exemplo de festa com�prometida co país, e ata llededicou un relato curto das andan�zas de Manuel de Paderna ondecanta todo o patrimonio, comarcaa comarca. Pero sobre todo foi unfestivaleiro que non perdía oevento, ten apurado o seu retornode viaxes, por exemplo de Barce�lona, para non perder o festival. Een Pardiñas incrementou a súacreatividade como naquela edi�ción que lle pediu a Mini e Meroque lle puxesen música aos seuspoemas de “Os Irmandiños”.Convertía as súas andaduras poloFestival en regueiros de máis cre�ación.

Cal é a percepción dos rapaces

sobre a figura do poeta segundo

os seus traballos? Que aspectos

destacan do autor de Muiñeiro

de Brétemas, Terra Chá ou So�

netos á Casa de Hortas?

Unha marabilla!!! Achegaron du�cias de caricaturas nas que sor�prende a fidelidade coa quetransmiten a súa ollada ateigadade luz e capacidade de sorpresa.Pero son moitas máis as ilustra�cións de poemas de M.M., sobretodo de Os soños na gaiola. Des�tacan o agarimo do poeta pola na�tureza e a súa identificación co

pobo. Un dos poemas máis cele�brado é "Galicia“ pola súa apostapola fala.Recibimos varias representaciónsda súa obra de teatro Aventuras edesventuras dunha espiña de toxochamada Berenguela, polo queeste certame é un reflexo da in�tensa actividade arredor de Ma�nuel María dos centros de ensino.

Cal foi o número total de traba�

llos recibidos? Dende que partes

de Galicia? De que tipo son os

máis abundantes?

Foron 820 traballos de 68 centrosde ensino. A maioría son da TerraChá, pero tamén desa prolonga�ción da Chaira na provincia de ACoruña: Teixeiro, Sobrado…Tamén sobresaen comarcas comoAs Pontes e as Rías Baixas…Nesta edición gañan as ilustra�cións dos poemas de Os soños nagaiola e poemas que transmiten apegada de Manuel María na ima�xinación das nenas e nenos reflec�tida en versos moi lúdicos. Defeito concedemos dúas vagas depremios: os dos centros da TerraChá e os das outras comarcas, asdúas co mesmo recoñecemento..

Que aspectos destacaría dos tra�

ballos no seu conxunto?

O xurado ten que avaliar os distin�tos xéneros de creación. O máisdifícil foi o debuxo e pintura, defeito ao que achegaron máis obra.Hai traballos moi currados, así osvídeos que achegan representa�cións de obras de teatro, comoAventuras e desventuras dunha es�piña de toxo chamada Berenguelado Insua Bermudez de Vilalba, ospoemas cantados en rap do centroRiomaior de Vilaboa, o "Achega�

mento ás vangardas do século XXa través da mirada de ManuelMaría" do IES Terra Chá de Cas�tro de Ribeiras de Lea ou as ilus�tracións do colexio de Teixeiro.Coma todos os anos teño quefacer de secretario dun xurado for�mado por mozas e mozos de Gui�tiriz que tamén foron agraciadosneste certame xa fai anos. Temosque facer outra selección como éa dos traballos que van integrar aRevista das e dos nenos, e a Ex�posición de debuxo, fotografía,carteis, etc…, que son máis traba�llos cos premiados.

Os lotes de agasallos que recibi�

rán os premiados da Terra Chá

e tamén os do resto de Galicia o

7 de agosto arredor das sete da

tarde conteñen libros e CD’s.

Algún adianto sobre os títulos?

Van recibir libros recén saídos doforno coma O regato do Cepelo deFernán Alvarez, o CD Os Irman�diños de A Quenlla, Valuria deXosé Otero, Ramón Reigosa “Ocanteiro de Pardiñas” A Terra Chána Poesía de Manuel María. Via�xes culturais para unhas viaxespoéticas de Camilo Gomez Torrese algún máis.

MOITO MÁIS EN PARDIÑASPero, ademais da entrega de

premios do certame, o Festival

de Pardiñas contará coas dece�

nas de actividades habituais: ar�

tesanía, a XXIII Mostra de

Instrumentos de Música Tradi�

cional, música… Algunha novi�

dade?

A novidade é sempre mellorar acomunicación das e dos creadorescos festivaleiros/as, achegando ac�tuacións impactantes neste terreo.

Son importantes os pregóns: o dosábado na Mostra de Instrumen�tos, membros do grupo Os Rosa�les, clásicos da nosa música, queinterviron no XIV Festival (1993)e o domingo en homenaxe a Ma�

nuel María o pregón vai ser deMini e Mero. Na Casa das Artesimos ter exposición sobre estepoeta mesmo con obras que olembran en canteiría, pintura, fo�tografía, etc.


venres, 24 de xuño

San Xoán

10.00 horas: pasarrúas cos grupos de gaitas Andaina,

Xesta Verde, Sons da Aldea e a charanga Os Trileros

13.00 horas: misa solemne cantada pola Coral de Xermolos

Procesión

14.00 horas: sesión de pirotecnia

14.15 horas: actuación de Andaina e Os Trileros

14.30 horas: sesión vermú coa orquestra Compostela

17.00 horas: festa dos nenos. Obradoiros de chapas e

pintacaras no Campo da Feira

22.00 horas: gran verbena coas orquestras

COMPOSTELA E MALASSIA

A Mostra de Instrumentos de Mú�sica Tradicional alcanza as 23 edi�cións. Entre o 6 e o 7 de agosto,Pardiñas acollerá unha nova edi�ción na que se sorteará unha gaitade buxo en do. Na súa elaboraciónparticipan de xeito altruista os arte�sáns Oli Xiráldez, Queima e Al�berto Pires na construcción, AfonsoCastro fabricando o fol e PatriciaGonzález confeccionando o vestidoe os farrapos.“A gaita está construida artesanal�mente con buxo galego. É unha co�laboración de varios artesáns,firmada e grabada especialmentepara esta edición da mostra, o quelle confire un grande valor enga�dido a maiores do grande valor eco�

nómico que xa de por sí poida ter”,explica Alberto Pires.O artesán apunta que “o son e a ca�lidade do instrumento van depen�der da calidade do materialempregado e, por suposto, do pro�ceso de construcción”. Sobre osmateriais, “á parte de algúns expe�rimentos realizados con materiaisplásticos, prácticamente a totali�dade das gaitas galegas , da mesmaforma que os instrumentos devento�madeira de calidade, cons�trúense con madeira de alta densi�dade. Hai madeiras máisadecuadas, como o granadillo, ococobolo, o pao santo ou o buxo, eoutras menos idóneas pero aíndaasí válidas como o freixo ou a bu�binga”.

XXIII Mostra de Instrumentos de

Música Tradicional de Pardiñas

Como todos os anos, no marco damostra de instrumentos, haberáobradoiros de baile e percusións econcertos de música tradicional quecompletarán a oferta de actividadesdo Festival de Pardiñasq.Agardando que o sorteo teña a aco�llida que sempre teñen os intrumen�tos sorteados entre os amantes danosa música, Pires asegura que “aMostra de Instrumentos de MúsicaTradicional de Pardiñas é todo unreferente para a nosa cultura”.

Gaita personalizada para Pardiñas.

Unha gaita especial para a XXIII Mostra

de Instrumentos de Música Tradicional


Fai algunhas semanas constituíasea agrupación das Xuventudes So�cialistas de Guitiriz con LauraPardo como secretaria xeral e conCintia Iglesias e Tania Pumarescompletando a directiva.

Sodes tres rapazas que vos ato�pades en diferentes situaciónsacadémico�laborais... É de resaltar o feito de que sexamostres mulleres as que decidamostomar relevo nunha agrupación po�lítica ámbito no que hai unha amplamaioría masculina. Ademais, coi�damos que a situación diferente decada unha poida resultar interesantexa que cada unha aportará unha vi�sión diferente á Agrupación. CintiaIglesias está a piques de entrar nauniversidade, Tania Pumares xaestá inmersa no mundo laboral e euestou rematando a miña experien�cia universitaria e a punto de entrarno mundo laboral.

Que aportan as Xuventudes So�cialistas de Guitiriz?Temos unha clara vontade de dina�mización no eido local, intentandosempre promocionar Guitiriz.Aínda que non acabamos máis quever a luz, temos un programa moidiverso, que vai dende actividadesdeportivas ata debates, charlas in�formativas, diferentes obradoirosou actos con fins solidarios.

Algunhas das actividades pro�postas dende as Xuventudes So�cialistas de Guitiriz foron o tallerde dobraxe de debuxos animados

e o taller de coiro impartido porRappa que xa celebraba a pri�meira sesión o 4 de xuño e quecontinuará en xullo. Que actividades se desenvolvenno obradoiro de coiro e cantaspersoas participan?Participan un total de 15 guitiricen�ses con idades moi variadas, dendeos 18 ata os 40 anos. O primeiro díado curso puidemos coñecer,nunha primeira sesión máis te�órica, as propiedades do coirocomo material e as diferentestécnicas á hora de traballar conel. Os vindeiros días cada per�soa poderá elaborar diferentesobxectos de coiro segundo aspreferencias de cada un.

Que outras actividades bara�lla a agrupación?Despois dun debate coa repre�sentación das xuventudes dasdiferentes organizacións políti�cas que organizamos o 21 dexuño en Guitiriz co obxectivode dar a coñecer dun xeito claro,conciso e contrastado o diferenteideario de cada partidoˇ agardamoslevar a cabo durante o verán xorna�das solidarias de teatro e humor aoaire libre para colaborar cos refu�xiados. A maiores, temos progra�mada unha actividade a prol docomercio do noso concello: unhagala de moda no mes de setembro.

E, en torno á actividade políticado municipio, cal é o voso papel?Tentamos traducir a política, quepor desgraza tan denostada está na

actualidade, en feitos que nos axu�den a achegarnos a rapaces comanós, coas mesmas inquedanzas eintereses, e pouco a pouco ir su�mando forzas para que as ideas pro�gresistas se fagan realidade.

Como valorades o traballo dacorporación municipal neste pri�meiro ano da actual lexislatura?

A pesar de contar cun só ano na al�caldía, podemos dicir que os avan�ces que se lograron no concelloforon máis que evidentes. Porexemplo, contamos cunhas escolasdeportivas de luxo, cun amplo nú�mero de equipos. Por outra banda,tras moitos atrancos por parte doanterior goberno do PP, está a pi�ques de comezar a obra da casa daBotica que ofrecerá servizos aosmaiores do concello que na actua�lidade teñen que marchar a outrasresidencias da contorna. Quedan

aínda moitos obxectivos que levara cabo, pero non dubidamos quedurante estes tres anos que faltanpara completar a lexislatura, sairánadiante.

Xa fóra do ámbito local, pero enrelación a un tema de interesepara os máis novos en xeral, quepostura defendedes en torno á

LOMCE?Unha vez máis podemos vercomo a rancia política de de�reitas está interesada en quesó estuden persoas cun altopoder adquisitivo, conver�tendo un dereito nun luxo. Oideario socialista aboga porunha derrogación daLOMCE e propón a univer�salización da educación de 0a 18 anos.

E, sobre o acceso dos máisnovos ao mundo laboral,con que políticas concordanas Xuventudes Socialistasde Guitiriz?

Cremos que é realmente unhamágoa ver a migración masiva quese está producindo por parte dos ra�paces máis novos por falta de opor�tunidades laborais en España. Portanto, queremos non só erradicareste feito se non que, loitaremosporque os que xa marcharon poidanretornar coa garantía dun bo futurolaboral.

Poucos días antes da súa eleccióncomo candidato do PSdeG�PSOE á presidencia da Xunta,

Xoaquín Fernández Leiceagaachegábase a Guitiriz. Que as�pectos positivos destacariades dasúa visita? Considerades ao so�cialista un bo candidato á presi�dencia da Xunta?Mostrouse moi cercano na súa vi�sita e, sobre todo, moi preocupadocon Galiza e tamén cos temas quenos atinxen aos mozos, xa que éprofesor na Universidade e coñecede primeira man as preocupaciónsda xente nova. Considero, por su�posto, non só que é un bo candidatoá presidencia da Xunta, se non queserá un bo presidente da Xunta.

Ás portas dunhas novas elecciónsxerais, como defenderiades aovoso partido e ao candidato so�cialista? E que resultados agar�dades?Estes últimos catro anos de go�berno da dereita, roubáronnos moi�tos dereitos e liberadades queadquiriramos grazas ao PSOE. So�ñamos cun mundo igualitario, ondeas becas sexan un dereito, onde nonsó poidan estudar as familias de altopoder adquisitivo e, sobre todo, quenon teñamos que emigrar en buscade traballo por falta de oportunida�des neste país. Por pouco que nosparemos a pensar, a maior parte dedereitos cos que contamos a día dehoxe foron adquiridos por gober�nos socialistas. Por iso nesta repe�tición de eleccións, o PSOE sae agañar para devolverlle ás persoastodo o que os partidos de dereitasnos aniquilaron durante estes catroanos.

Laura Pardo, secretaria xeral das Xuventudes Socialistas de Guitiriz

“Temos unha clara vontade de dinamización no eido local intentando sempre promocionar Guitiriz”

guitiriz


sábado, 25 de xuño

na honra a San Antonio

10.00 horas: pasarrúas cos grupos de gaitas Xesta Verdee Sons da Aldea

12.30 horas: concerto da Coral de Betanzos (no Campoda Feira)

13.00 horas: misa solemne cantada pola Coral de Betanzos. Procesión


14.15 horas: actuación de Xesta Verde e Sons da Aldea

14.30 horas: sesión vermú coa orquestra Acordes

17.00 horas: festa infantil con inchables gratuítos(Campo da Feira)

19.00 horas: “Exemplos... de Anxo Manuel” co grupo deteatro da xunta local da AECC de Guitiriz (Casa Habanera)

22.00 horas: gran verbena coas orquestras ACORDES eLOS SATÉLITES.

Laura Pardo.


guitiriz

“Entre os moitos e variados espazos naturais do municipio teño especial querencia

polas Brañas de Boedo”

Roxelio Pérez Moreira, director do curso de verán da USC ‘A paisaxe como patrimonio’

Se Muras acollía o primeiro doscursos de verán da USC na co�marca chairega, “Arqueolo�xía, castros e comunidadesrurais. Propostas de investi�gación e intervención desdeMuras” entre o 4 e o 5 dexuño, Guitiriz será o centrode operacións do curso “Apaisaxe como patrimonio”entre o 13 e o 15 de xullo.A Casa Habanera de Guitirizvolverá ser centro dun cursosobre a paisaxe. Conferen�cias, talleres, proxeccións eroteiros conforman a progra�mación deste curso de 24horas lectivas que aborda as�pectos sobre o patrimonio xe�olóxico, as construciónspopulares, o patrimonio xeoló�xico ou a arte dos xardíns, entreoutros. As últimas horas da tardededicaranse a talleres interacti�vos o 13 e o 14 de xullo sobrebiodiversidade e medicina e pro�xeccións audiovisuais sobre pai�saxes naturais e culturais,respectivamente. A última xor�nada, a do 15 de xullo, pecharaseco roteiro da pedra e da auga doconcello de Guitiriz.

Son xa varios anos nos que omunicipio de Guitiriz acolle uncurso de verán da USC sobre apaisaxe. Cal é a experienciadestes anos?Esta é a novena edición destescursos de verán. Agás a primeiraedición, xa son oito anos segui�dos celebrándose en Guitiriz. A

experiencia é moi gratificante e aproba é que gran parte dos asis�

tentes son un público fiel que re�pite un ano tras doutro.

Que potenciais paisaxísticosdestaca do municipio?Son moitos e moi variados, de in�terese natural e cultural. En cantoaos ámbitos de natureza, destaca�ría os seus espazos arborados, es�pecialmente os bosques dasribeiras fluviais. Pero, se tiveseque escoller nada máis que unsitio, eu teño especial querenciapolas Brañas de Boedo.

Cales son outras das razónpolas que se elixe este empra�zamento cada ano?A paisaxe, tan gratificante, por sisoa xa sería suficiente argumentopara ubicar aquí estes cursos deverán, referidos á paisaxe. Existeuna recíproca simbiose pola que

prestixiámonos mutuamente:pois, Guitiriz brinda os seus va�lores paisaxísticos, e os cursos deverán proxectan a imaxe da pai�saxe asociada a Guitiriz. Mais,outra razón sería a boa ubicaciónda vila, equidistante entre Lugo,Coruña e Santiago. E, sobre todo,porque aquí sentímonos ben aco�llidos, sendo este lugar un boacougo en tódolos sentidos.Nesta edición, baixo a denomi�nación “A paisaxe como patri�monio”, que aspectos seabordarán?Moi variados, coma sempre, quevan desde o patrimonio culturalao ambiental. Por exemplo,desde as paisaxes astronómicasata as paisaxes xeolóxicas, botá�nicas, urbanísticas ou mesmo mi�tolóxicasˇ tampouco esquecemosos aspectos arqueolóxicos e etno�gráficos, nin os históricos, nin osartísticos ou os emocionais.

Ás charlas e conferencias conrecoñecidos profesionais, haique engadir as proxeccións au�diovisuais e una saída aocampo na que os participantespercorrerán a ruta da auga eda pedra por Guitiriz… Quevalores destaca de cada unhadas propostas?Son complementarias unhas dasoutras. Un curso de verán nonpode ser algo cargante e inten�sivo, senón que ten que equili�brar con variedade as sesións desalón coas de relativo esparexe�mento. E, desde logo, nunca dei�

xamos de facer un roteiro, cadaano por algún lugar diferente eben escollido, contribuíndo apoñer en valor as paisaxes deGuitiriz.

A quen se dirixe entón o curso?Con que argumentos convida�ría a participar a calquera per�soa interesada?

O curso de verán vai dirixido atodo tipo de persoas, pois estáconcibido como un curso de ca�rácter divulgativo e pluridiscipli�nar. Así que, tanto é paraestudantes como para outro pú�

blico en xeral. Ademais, procu�ramos que exista un bo ambiente,gratificante, que sexa o máis pro�pio para un curso de verán.

Roxelio Pérez Moreira.


domingo, 26 de xuño

día dedicado ás amas de casa

10.00 horas: pasarrúas a cargo do grupo de gaitas EM

Concello de Guitiriz

13.00 horas: misa solemne


14.15 horas: actuación do grupo de gaitas EM Concello

de Guitiriz e grupo de pandereteiras

14.45 horas: sesión vermú coa orquestra Costa Dorada

19.15 horas: gran festa-concurso de baile con premios

baile da vasoira, baile das cadeiras e mellor parella de

baile. Dúo Aplauso.

21.30 horas: festa verbena con Costa Dorada (dúas

horas e media seguidas)

00.00 horas: fin das festas de San Xoán 2016

Muras acollía a primeira fin desemana de xuño o curso de veránda Universidade de Santiago deCompostela "Arqueoloxía, cas�tros e comunidades rurais".A destacada cita sobre a culturacastrexa desenvolvése dende osábado 4 de xuño pola mañá ataa tarde deste domingo 5 de xuñono Salón de Actos da Casa do

Consistorial onde se repasaba omodo de vida durante a Idade deFerro antes dunha actividade ex�perimental na Área Recreativa deA Veiga: a elaboración de pan ecervexa como na Idade de Ferro.A última xornada centrábase nasactuacións desenvoltas en distin�tos castros de Galicia incluíndounha visita ao Castelo de Muras.

Muras afonda na cultura e arqueoloxía

castrexa cun curso de verán da USC

O curso era inaugurado polo alcalde de Muras e as directoras do mesmo.

A Asociación Lareira de Soños alerta sobre o perigo de

desaparición definitiva dos frescos da igrexa dos Vilares

San Vicenzo dos Vilares é unhaigrexa coñecida por celebrar a po�pular romaría da Virxe dos Desam�parados. As orixes do templo datando s. XII, se ben os restos románi�cos redúcense aos muros laterais danave con varios canecillos, sendo afachada principal do XVIII.No interior ten catro retablos neo�clásicos e un barroco con tallas dosséculos XVII e XVIII, aínda quedestacan especialmente os restosde pintura mural ao fresco do S.XVI, que forman un ciclo ao longodos muros da nave, con distintostemas, como o do enterro doConde Orgaz.“O estado xeral de conservación éverdadeiramente moi malo. A gra�vidade acelerada e activa dos axen�tes de deterioro, provoca enprimeiro lugar o risco de despren�demento das pinturas murais, polo

que urxe imperiosamente procederá sua restauración, xa que de aca�bar caendo, a súa pérdida sería irre�v e r s i b l e ” ,apuntan dende aAsociación So�ciocultural La�reira de Soños.“Ademais desteperigo urxente deresolver, o seu as�pecto sucio eabandonado des�virtúa a súa cali�dade comoelemento singular e moi visible deeste templo de San Vicenzo dos vi�lares, centro de peregrinaxe sen�lleiro”, engade o presidente docolectivo, Antón Tenreiro, que ad�virte que “se está a perder un ciclomural ao fresco de gran relevanciaartística é histórica para a provincia

de Lugo”.É por isto que a Asociación Socio�cultural Lareira de Soños se puxo

xa en contacto cos responsabeis dadiócese Mondoñedo�Ferrol e coaárea de Cultura da Deputación deLugo para presentarlles un pro�xecto de restauración dos frescosantes de que cheguen a un estadoque faga imposible a súa recupera�ción.

guitiriz11actualidade xuño 16

A Deputación achega máis de 34.000 eurospara o acondicionamento do Campo da Feirade PargaO Campo da Feira de Parga serámellorado grazas a unha subven�ción da Deputación Provincial queascende a 34.145,63 euros e quepermitirá acometer obras de pavi�mentación e dotación de servizosno propio campo da feira e actua�cións complementarias de mellorade peche de madeira, colocaciónbancos e papeleiras.

A sinatura do convenio tiña lugareste xoves 26 de maio na Casa doConcello de Guitiriz entre o depu�tado Álvaro Santos Ramos e o pre�sidente da Asociación do Campoda Feira de Parga, David Díaz Lo�sadaˇ tras a solicitude de prorrogaque realizara a Asociación no mesde marzo por non poder acometeras obras debido á demora na con�

cesión de autorizacións por partedoutras administracións.Considéranse gastos subvenciona�bles os gastos que respondan a na�tureza da actividadesubvencionada que sexan estrita�mente necesarias e que se realicendentro das anualidades 2015 e2016, concretamente ata o día 30de novembro. Unha vez finaliza�das as obras, o prazo para xustifi�car a subvención remata o 4 dedecembro de 2016.

P��te de PargaAsí mesmo, Álvaro Santos infor�maba en Guitiriz de que "estánaprobadas as obras para a mellorada ponte de Parga, pero pendentesde determinadas autorizacións".Con todo, contémplase que asobras se poidan facer durante overán, en concreto, a mediados dexullo.Díaz, Polín e Santos durante a sinatura do convenio.

Estado de conservación dos frescos dos Vilares.

O Concello de Guitiriz pretendedar continuidade ao “Día da Familia”

Coa chegada do verán, abre a piscinae prepáranse os campamentos infantís

O Concello de Guitiriz festexabacos nenos e nenas que acuden aoPunto de Atención á Infancia(PAI) o Día da Familia o pasadosábado 11 de xuñona carballeirade Parga onde os pequenos e pe�quenas recibiron as súas orlas.Ademais, os nenos e nenas de 2 a3 anos, que este ano deixan oCentro, recibiron sendos diplomasde graduación. Despois do xantar ao aire librecoas súas familias, realizáronseactividades participativas e inter�

activas entre todos os asistentes(xogos,cancións, contos,..), dirixi�das polas monitoras e a coordina�dora do PAI .O acto contou coa presenza e aparticipación da Conselleira deBenestar Social, Laura Ageitos,durante toda a xornada, que anti�cipa a continuidade desta festa“vista a ampla participación de fa�milias e a percepción dunha xor�nada tranquila e de lecerprotagonizada polos máis novosdo noso municipio”.

As actividades deportivas noConcello de Guitiriz non rematanco curso 15/16. De feito, a últimasemana de xuño desenvolverase ohabitual campamento de veránque, nesta ocasión, inclúe dousdías en Manzanedaˇ e ao longo detodo o verán a piscina municipalacollerá cursos de natación e al�gunhas actividades acuáticas diri�xidas aos máis pequenos.

Piscina e programa Concilia

H2O

O luns 27 de xuño comeza a tem�porada de verán na piscina muni�cipal de Guitiriz que ofrecerácursos de natación ao longo dosmeses de xullo e agosto divididosen tres grupos por niveis e idades.O horario destes cursos será deluns a xoves de doce do mediodía

a dúas da tarde.O prazo de inscrición no pro�grama "CONCILIA H2O" doConcello de Guitiriz mantenseaberto ata o martes 28 de xuño.O programa desenvolverase encatro quendas con cadansúa temá�tica, pero todas elas coa augacomo nexo central: “Sumérxeteen H2O”, do 1 ao 15 de xulloˇ “Aauga e o Camiño de Santiago”, do19 de xullo ao 1 de agostoˇ “Te�rras do Miño, Reserva da Bios�fera”, do 2 ao 17 de agosto e “Aauga e a pedra”, do 18 ao 31 deagosto.O horario das actividades, dirixi�das a nenos e nenas de 3 a 9 anosde idade, será de dez da mañá adúas do mediodía. E o prezo dainscrición varía segundo as fami�lias.

As familias dos máis pequenos e pequenas reuníronse na carballeira de Parga.

�2 actualidadexuño 16

Os traballos dos centros de ensino de Vilalba, dispoñibles en formato dixital a travésde códigos QR colocados pola vila

A taxa de criminalidade de Vilalba mantense máis de tres puntos por debaixo damedia provincial

Videopoemas, represen�tacións teatrais, concer�tos, carteis A3 e moitasoutras propostas audio�visuais realizadas polosalumnos e alumnas doscentros de ensino de Vi�lalba e o Centro Ocupa�cional Vilalba � TerraChá dentro dun proxectoen homenaxe a ManuelMaría impulsado dendeo Concello coa colabora�ción doutras instituciónse asociacións alcanzandifusión externa a travésda súa dispoñibilidade na Internet.Se durante o mes de maio se pui�deron ver os traballos manuais dosnenos e nenas dos centros educa�tivos vilalbeses nos establecemen�

tos comerciais da vila ao mesmotemo que pancartas e murais ador�naban a Praza da Constituciónˇcoincidindo co remate do curso15/16, distintos puntos de interese

público da vilacontarán con códi�gos QR escanea�bles a travésdunha aplicaciónfacilmente descar�gable por calquerasmartphone. Así,dende os exterio�res da Casa doConcello, a Casada Cultura, as ins�talacións deporti�vas municipais, ospropios centrosescolares, o Para�

dor ou o Museo de Prehistoria eArqueoloxía de Vilalba, entre ou�tros, calquera persoa cun teléfonomóbil intelixente poderá acceder apezas de diferente duración coma

o concerto de Mini e Mero, a re�presentación teatral do CEIP Mon�seivane, outra do Ínsua Bermúdez,fotografías dos alumnos e alumnasdo CEIP Mato Vizoso coas pan�cartas elaboradas, o procedementode elaboración da gaiola instaladanos exteriores do IES Lois PeñaNovo ou dos marcapáxinas elabo�rados polos usuarios e usuarias doCentro Ocupacionl de Vilalba.Cada un dos 28 códigos teñen amesma apariencia, aínda que o seucontido é diferente. Pero non serápreciso visitar cada un dos lugaresde Vilalba para acceder a estes tra�ballosˇ senón que o mapa "ManuelMaría en códigos QR en Vilalba",albergado en Google Maps, per�mitirá acceder ao código escanea�ble a través da pantalla dun

ordenador ou doutro teléfonomóbil.A coordinadora do proxecto, Ale�xandra Cabana, manifesta o seuorgullo pola acollida dos traballosque lograron, con iniciativas comaesta, "saír ao exterior dos propioscentros de ensino".Pola súa banda, o edil de Culturae Deporte, José Antonio Pita agra�decía "a colaboración de tódoloscentros e institucións que partici�paron neste proxecto en homenaxeao distinguido poeta chairego". E,ao mesmo tempo, aproveitabapara "pedir respeto" ante a inmi�nente colocación dos códigos QRno exterior dos edificios públicosen sinal de "respeto polo traballodo alumnado e profesorado doscentros vilalbeses".

Nova cita coas urnas e nova campaña electoral pola Terra CháAs distintas formacións políticascon candidatura por Lugo iniciabanna cidade amurallada na medianoitedo venres 10 de xuño a campaña decara ás novas eleccións xerais do 26de xuño.O portavoz do GPP no Senado ecandidato número un pola provin�cia de Lugo, José Manuel Barreiro,insiste en que “España necesitaagora, máis que nunca, un Gobernoque sexa capaz de xerar confianzae que teña os obxectivos claros e,iso, só pode ofrecelo o proxecto po�lítico do PP liderado por MarianoRajoy”.Os candidatos socialistas ao Con�greso e ao Senado, Margarita PérezHerraiz e Ricardo Varela pediron ovoto “para que non se repita a grancoalición do 2 de marzo entre o PPe Podemos”.Miguel Anxo Fernán Vello, número

1 da candidatura de EnMarea porLugo e ex deputado elixido nas xe�rais de decembro, sentenciaba que“o noso compromiso inquebrantá�bel é coa defensa da xente docomún nos seus intereses materiais,culturais, sociais... coa maioría so�cial agredida polas vellas políticasde austeridade, recorte e privatiza�ción do público.Pola súa banda, o BNG iniciaba acampaña “con ilusión” porque “é

unha segunda oportunidadepara que as galegas e galegosteñan representación no Es�tado”. A nacionalista criticabaque “nos últimos meses” as“cuestións que lle afectan ácircunscrición de Lugo e aGaliza en xeral” non estivesenpresentes nas mesas de nego�ciación para conformar go�berno.

Visitando a Terra Chá

Os populares visitaban nesta cam�paña a empresa eólica vilalbesaTecnorenova en sinal de apoio aosemprendedores que “son a espe�ranza do país, pois permiten o seudesenvolvemento económico e, enconsecuencia, o seu benestar”. Pola súa banda, a candidata socia�lista ao Congreso, Margarita Pérez�Herraiz defendía nunha mesa

sectorial do lácteo en Guitiriz que oPSOE “sempre defendeu en Ma�drid os intereses dos galegos”.O candidato do PSdeG á Xunta deGalicia, Xoaquín Fernández Leice�aga, e o candidato ao Senado, Ri�cardo Varela, tamén ofrecían unmítin en Vilalba onde Xosé ManuelBeiras apoiaba a candidatura de En�Marea sinalando que “o primordialé que a maioría social se transformeen esquerda política para represen�tarse nas institucións”.Unha boa representación da candi�datura de EnMarea achegábase aGuitiriz onde Fernán Vello asegu�raba que “esta gran alianza das cla�ses traballadoras cambiará a historiados nosos pobos para sempre”.A cabeza de lista do BNG, OlallaRodil, sinalaba na súa visita a unhaqueixería da DOP San Simón daCosta que “a nós ningunha forza es�

tatal nos vai marcar as decisións atomar se hai que elixir entre o leitee as laranxas”. Na súa visita a Vi�lalba tamén se achegaba a coñecero proxecto da Asociación de Mulle�res de San Bartolomeu de Ínsua.

20D

O PP gañaba na provincia de Lugo,pero perdía un deputado a favor deEn Marea nas pasadas eleccións do20 de decembro. Así, os deputadoselectos por Lugo eran os popularesJoaquín García Díez e Jaime deOlano, a socialista Margarita Pérez�Herraiz e o candidato de En Marea,Miguel Anxo Fernán Vello.Os representantes lucenses na cá�mara alta elixidos o 20 de decem�bro eran José Manuel Barreiro (PP),Dámaso López (PP), Sandra Váz�quez (PP) e Ricardo Varela(PSdeG�PSOE).

O subdelegado do Goberno enLugo, Ramón Carballo, e o alcaldede Vilalba, Gerardo Criado, copre�sidían o 20 de xuño a reunión daxunta local de seguridade do mu�nicipio, na que participaron ade�mais representantes da GardaCivil, o Subsector de Tráfico, a Po�licía Autonómica e a Policía Local.No encontro fíxose unha análise daevolución da delincuencia nos úl�timos meses no municipio. Así, esegundo os datos oficiais, a taxa decriminalidade de Vilalba sitúasenas 17,14 infraccións penais porcada mil habitantes, máis de trespuntos por debaixo da media pro�vincial (ao ser esta de 21 infrac�cións penais por cada milhabitantes) e máis de 10 por de�baixo da media galega.

Dos datos do concello chairego ex�postos na xuntanza despréndesetamén que a delincuencia se man�tén no que vai de ano en niveis moisemellantes aos do ano anterior, esen terse producido feitos violentosreseñables. Os delitos contra o pa�trimonio son os que rexistran unmaior número de denuncias, segui�dos dos delitos contra a seguridadecolectiva (como é o caso dos deli�tos contra a seguridade vial ou con�tra a saúde pública). Se ben,ámbalas dúas tipoloxías delictivas,a pesares de seren as máis denun�ciadas, mantéñense en niveis bai�xos de incidencia. Doutra banda,dende xaneiro a abril, os axentes daGarda Civil detiveron a 6 persoasen Vilalba e investigaron a outras10 pola súa presunta implicación

en feitos constitutivos de delito.Os membros da xunta de seguri�dade abordaron tamén os casos re�centes de vandalismo que serexistraron na localidade. O últimoacto deste tipo, o realizado estemesmo mes contra a estatua deManuel Fragaubicada na Ala�meda BasantaOlano. Neste sen�tido, explicouseque as forzas deseguridade están ainvestigar o casopara tratar deidentificar aoautor ou autoresdo acto vandálicoe determinar a súaposible relación

con outros feitos semellantes co�metidos con anterioridade.

Plan dirixido á comunidade edu�

cativa

O subdelegado do Goberno infor�mou tamén do traballo realizado en

Vilalba ao amparo do Plan directorpara a convivencia e a mellora daseguridade escolar nos centroseducativos e as súas contornas,deseñado pola Secretaría de Estadode Seguridade. O obxectivo desteplan é reforzar a educación, a pre�

vención e a vixilancia noscentros escolares poñendoá disposición dos mesmosa asistencia técnica queprecisen para previr eabordar os episodios gra�ves que poidan ameazar aconvivencia escolar, asícomo axudando a melloraro coñecemento de alum�nos, pais e profesoressobre os problemas de se�guridade que afectan aosmozos e mozas.Carballo e Criado co�presidiron a reunión.

María Flor Rey, Alexandra Cabana e José Antonio Pita cos

códigos QR.

O domingo 26 de xuño, eleccións xerais.

vilalba

26X


Os veciños e veciñas de Bem�bribe, da parroquia de Fanoi,teñen problemas coa traída daauga.É por iso polo que o voceiro daagrupación socialista de Abadín,Pablo Díaz, denuncia esta situa�ción froito “da deixadez do Go�berno de Rancaño”.Así, Díaz anuncia que presentaráunha moción na vindeira sesiónplenaria na que demanda que se

instale a traída de auga que pro�meteu o Goberno do PP hai dousanos para esta parroquia. “A ve�ciñanza de Bembribe está su�frindo as consecuencias directasdo abandono do Goberno do PP”.Os propios veciños e veciñas pu�xéronse en contacto co grupo mu�nicipal socialista para denunciaresta situación ao tempo que reco�llen firmas para denunciar o pro�blema.

Pablo Díaz remarca que apoia de�cididamente as reivindicacións daveciñanza e sinala que está a dis�posición de todos os afectadospara poder atopar unha solucióna este problema de desabastece�mento. “Os veciños de Abadínnon teñen que sufrir a incompe�tencia directa dun alcalde que nonse preocupa dos problemas dosseus veciños e veciñas. Póñase atraballar Señor Rancaño”.

O Grupo Municipal do PSdeG�PSOE considera "gravísimo" quetanto o alcalde coma o resto deconcelleiros do PP votaran en con�tra dunha moción presentada polosSocialistas para a instalación dunascensor ou plataforma salvaesca�leiras que permita o acceso de mi�nusválidos e persoas conmobilidade reducida ás oficinasmunicipais.O voceiro do grupo socialista,Ramón Campos, apelando á con�ciencia dos edís populares afirmabaque "habería que ser moi desal�mado para votar en contra destapetición". O Goberno municipalexcusouse na súa argumentacióncoa falta de presuposto. Con todo,os socialistas consideran que "ca�rece de sentido algún, xa que ocoste aproximado dunha plata�forma salvaescaleiras, segundo unorzamento solicitado por esteGrupo ascende a 14.000 euros. Seben é certo que o Alcalde propoñíapedir unha subvención á Deputa�ción e á Xunta, o Grupo Socialistaconsidera que se tivera intención defacelo xa a tería pedido, pero non aten e así o reflectiu co seu voto encontra".O PP tamén votou en contra doutramoción presentada polo PSOE parao arranxo urxente dunha vía de ti�

tularidade municipal no lugar de ASilvosa, na parroquia de Pacios, quexa foi obxeto dun rogo presentadopor este grupo nun pleno no mesde xaneiro e que segue no mesmoestado. Os socialistas propoñían "arexeneración integral da vía dado oseu estado, así coma a limpeza dascunetas desta e do resto das pistasmunicipais, xa que a obstruccióndas mesmas é a principal causa domal estado da calzada, debido aque a auga que deberá circular porelas circula por riba do asfalto eacaba por desfacelo". Obtendo amesma resposta, o voceiro socia�lista considera que o alcalde só tenunha excusa que emprega para tó�dolos casos e o que fai nas súas in�tervencións é un “copia e pega”.Sobre a páxina web tamén presen�taban unha moción que "o Sr. Ulla,como xa fixo noutras ocasións eatribuíndose competencias que nonten, transformou nun rogo”. Perono momento de presentalo comorogo tampouco permitiu expoñelo.Isto deixa patente unha vez máisque, como textualmente lle dixo ovoceiro socialista ao Sr. Ulla, que“parece que só lle gusta a democra�cia ao estilo Venezuela, é dicir,cando serve aos seus propósitos,cando non é así xa non lle gustatanto”.

Un ano máis a Asociación Culturalde Begonte Castiñeiro Milenarioorganiza as Xornadas Micolóxicasde verán que se desenvolverán,nesta ocasión, entre o venres 24 eo sábado 25 de xuño.O obxectivo pasar por "seguiraprendendo sobre os cogomelosnesta época do ano tan pouco aso�ciada con eles, pero que é unhamagnífica oportunidade para saírao monte e gozar das boas tempe�raturas, da fermosura da fraga e,por suposto, aprender, identificare/ou recoller os cogomelos típicosdestas datas".A actividade comezará o venres 24ás sete da tarde no local social doCastro cunha charla a cargo de JoséCastro, da Sociedade MicolóxicaLucus, arredor dos fungos e curio�

sidades micolóxicas. O sábado, apartires das dez da mañá, está pre�vista unha saída ao campo paraidentificar e recoller cogomelosque, posteriormente, serán degus�tados nunha comida a partir dasdúas e media.

Inscricións

A actividade é de balde para os so�cios e socias de Castiñeiro Milena�rio e da Sociedade MicolóxicaLucus, mentres que para as persoasnon socias o prezo da inscriciónserá de 10 euros.A data límite para apuntarse é omércores 22 de xuño. A inscriciónpode realizarse polas canles habi�tuais de Castiñeiro Milenario: o seublogue, páxina de Facebook, twit�ter ou chamando ao 616 705 174.

A secretaria xeral de Or�denación do Territorio eUrbanismo, EncarnaciónRivas recibía ao alcaldede Cospeito, ArmandoCastosa Alvariño, co finde tratar a adaptación doPXOM en trámite á novaLei 2/2016 do Solo deGalicia.O alcalde trasladou a de�cisión municipal de nonsometer o PXOM á consideracióndo Pleno para a súa aprobación ini�cial, antes da entrada en vigor o pa�sado día 19 de marzo, da nova Leido Solo de Galicia, o que se tra�duce en que retomarán o traballofeito ata o momento, corrixindo oserros detectados e dándolle unnovo impulso para que sexa unharealidade durante o actual man�dato municipal.A secretaria xeral, Encarnación

Rivas, comunicou que a nova leido Solo simplifica e axiliza a tra�mitación dos novos PXOMs aounificar o procedemento urbanís�tico co ambiental, e ao reducir de2 meses a un o prazo do que dis�pón o Instituto de Estudos do Te�rritorio para facilitar adocumentación que soliciten osconcellos para redactar o PXOM. Rivas Díaz tamén destacou queagora o Informe previo á aproba�

ción inicialque emite aS e c r e t a r í aXeral de Or�denación doTerritorio eU r b a n i s m oc o n v é r t e s enunha con�sulta máisdentro da fasetramitación

ambiental, o que axiliza considera�blemente os tempos ao concentraras dúas vías que antes discorríanparalelas (ambiental e urbanística)nun único procedemento.A Xunta de Galicia destaca o apoiotécnico e económico a este docu�mento, que planificará o desenvol�vemento deste concello da TerraChá, para o cal concedeu axudaspor importe de preto de 158.000euros.

SabadellGallego (Grupo BancoSabadell) e a Asociación de Co�merciantes, Empresarios, Profe�sionais, Gandeiros e Autónomosde Muimenta asinan un conveniode colaboración a través do que aentidade bancaria pon a disposi�ción dos asociados un conxunto deprodutos e servizos financeirospersonalizados e en condiciónspreferentes, adaptados á súa eco�nomía profesional e persoal, sendoextensibles estas vantaxes taménaos seus familiares e empregados. Pola súa banda, a Asociación deComerciantes,Empresarios, Profe�sionais, Gandeiros e Autónomosde Muimenta aumenta a súa ofertade servizos para que os asociados

poidan acceder a unha ampla va�riedade de servizos financeirosmoi competitivos e a un asesora�mento financeiro personalizado enliñas subvencionadas, renting,factoring, confirming, tpv, etc. Trátase dunha oferta global, conprodutos de aforro�investimento,de financiamento e de servizos.Destacan, entre outros: a ContaExpansión Negocios�PRO, unpack especialmente deseñado ámedida de calquera profesional,traballador autónomo ou empresaque reúne unha serie de vantaxes �ausencia de comisión de adminis�tración nin mantemento,transferencias nacionais vía BSOnline e ingreso de cheques gra�

tuíto, TPV en condicións prefe�rentes� ou a conta ExpansiónPRO, para a domiciliación da nó�mina tamén cunhas condicións si�milaresˇ ademais de incluír apóliza de crédito profesional, quelles permitirá dispoñer dun créditopara os seus gastos sempre que onecesite, sen comisión de estudo,nin comisión de non disposición ea un tipo de interese preferente,xunto a produtos de aforro�inves�timento con tipos de interese boni�ficados e máxima rendibilidadefiscal.Coa firma deste acordo Sabadell�Gallego reafírmase no seu apoio ásAsociacións empresariais e colec�tivos de profesionais.

Problemas coa traída de auga en Fanoi

A Xunta colaborará co Concello de Cospeito naredacción dun novo PXOM adaptado á Lei do Solo

SabadellGallego asina un convenio coa Asociación de comerciantes,empresarios, profesionais, gandeiros e autónomos de Muimenta

Os socialistas critican que "o PPde Begonte rexeita a creacióndun acceso para minusválidos ásoficinas municipais"

Castiñeiro Milenario sae ao montena procura de cogomelos de verán

Rivas e Castosa durante a súa xuntanza.

abadín begonte

cospeito


castro de rei

“Proxectos importantes no municipio de Castro de Reievidencian un mellor futuro para todos”

“Sen melloras na xestión muncipalno último ano” para o BNG de Castrode ReiUn ano despois das eleccións mu�

nicipais nas que as urnas aprobaban

a xestión do equipo de goberno en

Castro de Rei aupando de novo ao

popular Francisco Balado como re�

xedor local, o alcalde cre que “o

Concello de Castro de Rei, ademais

de gozar dunha mellor situación

económica da que viviu na época de

crise anterior, vese beneficiado con

proxectos importantes que eviden�

cian un mellor futuro para todos.

Con toda seguridade o máis impor�

tante é o proxecto que a Xunta de

Galicia está a levar a cabo nas ins�

talacións de Rozas” e que “suporá

numerosos beneficios para o noso e

para tódolos concellos limítrofes ao

tratarse dun proxecto capaz de

atraer empresas vinculadas ao sec�

tor aeronáutico”.

Pero neste ano van arrancar tamén

outras inversións para o Concello

coma a mellora do abastecemento

de auga para Castro Ribeiras de Lea

, a mellora da EDAR do Parque

Empresarial e a propia ampliación

do Parque Empresarial nunha ex�

tensión de 45.000 metros cadrados

para a que XESTUR está a redactar

un plan especial destinado a urbani�

zar o terreo. Tamén se prevé o re�

mate dos traballos da zona de

concentración parcelaria de San

Xiao de Mos, o impulso da concen�

tración parcelaria de Triabá e Vila�

donga ou a mellora das vías de

comunicación municipais.

Neste caso, “o Concello de Castro

de Rei pretende iniciar a reforma de

todas as vías de comunicación de ti�

tularidade municipal comezando

polas máis importantes que se rexe�

nerarán en aglomerado en quente

para as que este ano destinaremos

preto de 400.000 euros de fondos

propios e doutras administracións”.

PXOM

O máis importante no eido urbanís�

tico foi a aprobación provisional do

PXOM, no mes de marzo, que per�

mitirá ordenar o urbanismo no noso

Concello. Con todo, dende o BNG

local advirten que “se fixo ás presas,

sen poñelo ao día e sen facilitar á

oposición os medios e o tempo ne�

cesario para estudalo minimamente.

Por iso o BNG se abstivo e lle pedía

ao alcalde que, sen entrar no fondo

do documento, facilitase que se pui�

deran corrixir e actualizar as defi�

ciencias técnicas que conten, antes

da súa aprobación definitiva”. Pero,

“non hai vontade política para fa�

celo e por iso chegará á súa entrada

en vigor desfasado e pouco útil para

resolver os problemas e as deman�

das de orde urbanística e de equipa�

mentos que ten o noso concello”,

segundo considera Digna Lagarón.

IES Terra Chá

Xosé Trapero

Pardo

Tras diversas pro�

testas de parte do

profesorado do

IES Terra Chá

Xosé Trapero

Pardo de Castro

Ribeiras do Lea

pola redución de

persoal no centro,

volvíanse facer

públicas as súas

denuncias ante a inminente nego�

ciación do cadro de persoal para o

vindeiro curso. Ante esta situación

o rexedor local recoñece que “é in�

discutible que todos os axustes e re�

formas que se produciron durante os

catro anos anteriores tamén afecta�

ron á educación, sanidade, etc, e in�

cluso supuxeron a redución do

número de profesores”. Con todo,

“no IES Trapero Pardo, en concreto,

se ben hai menos profesores dos que

había hai catro anos, tamén é certo

que hai menos alumnos, o que

supón que en moitos dos casos de

materias optativas, se fora redu�

cindo o profesorado ante a falta de

alumnos. Non obstante, segue

sendo un centro importante para a

zona e a Consellería de Educación

segue mantendo o compromiso de

tratar de facilitar as opcións que du�

rante o curso foron demandadas

polo profesorado e que por parte da

alcaldía se puxeron de manifesto”.

Deporte

Os éxitos deportivos tamén se des�

tacan no municipio. O CD Castro

lograba o ascenso á Terceira Divi�

sión Nacional e as rapazas do CB

do Lea, o único equipo de balon�

cesto feminino da Terra Chá, logra�

ban unha destacaba cuarta posición

da xeral da Segunda división auto�

nómica ao remate desta temporada

15/16. A Xunta achegaba 20.000

euros para a reforma do campo de

fútbol e a construción de pistas mu�

nicipais de uso deportivoˇ pero para

o Concello “foi moi difícil manter

as aportacións económicas munici�

pais ao deporte na pasada lexisla�

tura, xa que a crise económica

tamén afectou aos Concellos que

vimos notablemente reducidas as

nosas aportacións de fondos estatais

e autonómicos. Aínda así Castro de

Rei mantiña o seu compromiso co

deporte incrementando incluso as

axudas ao deporte durante os anos

de crise. O resultado é visible na

mellora das instalacións. De feito, a

Secretaría Xeral para o Deporte ven

de conceder unha axuda de 50.000

euros para o movemento de terra e

a base dun novo campo de fútbol de

adestramento que agardamos ter re�

matado a finais desta lexislatura”.

“Este último ano de Goberno Mu�

nicipal do PP foi outro ano perdido

para os veciños e veciñas de Castro

de Rei. Non se fixo nada relevante.

O feito de que o alcalde pasase a

ter e cobrar unha dedicación exclu�

siva non supuxo ningunha mellora

na xestión municipal pois segui�

mos co mesmo orzamento prorro�

gado do ano 2013 e aprobando a

maioría das facturas a través de va�

rios recoñecementos extraxudiciais

de crédito con reparos legais da In�

tervención municipal. A maiores, a

rede viaria do concello segue in�

transitable e os problemas das tra�

ídas de auga sen resolver”. Así o

define a voceira do BNG no Con�

cello de Castro de Rei, Digna La�

garón, que recorda que “a demora

no arranxo da N�640 entre Meira e

a cidade de Lugo persiste a pesar

da proposta do BNG da constru�

ción dunha rotonda en Paraxes, a

mellora das curvas de Couto de A

e o arranxo do pavimento en todo

este traxecto”.

Esta foi unha das achegas do BNG

neste ano no que “nos Plenos só se

trataron propostas dos grupos da

oposición”. Outras das mocións do

grupo nacionalistas foron o apoio

ao sector lácteo aprobado por una�

nimidade –pero, “sobre o que non

se fixo nada”� ou o rexeitamento ao

“Catastrazo” e da regularización

catastral indiscriminada a través da

modificación da ordenanza muni�

cipal do IBI para rebaixar o tipo de

gravame que aplica o Concello

compensando, en parte, a brutal

suba da contribución nos últimos

anos ata un 65% na urbana e un 66

% na rústica. Neste caso, o PP vo�

taba en contra alegando que “en

Castro de Rei se pagan poucos im�

postos”.

Tamén esixe o BNG o recoñece�

mento da dispersión xeográfica e o

avellentamento da poboación

como criterios para o financia�

mento dos servizos que prestan os

Concellos que lle permitiría a Cas�

tro de Rei recibir cada ano uns

385.000 euro máis para atender os

servizos públicos ou a posta en

marcha dunha nova páxina web

institucional accesible e con infor�

mación sobre a actividade munici�

pal. “A pesar de recoñecer que a

páxina actual estaba obsoleta e que

a Lei de Transparencia so se cum�

pría nun 60�70 %ˇ aínda que eu

diría que nada, o alcalde e o resto

do PP votaron en contra”.

Outra proposta que presentaba o

BNG e saía aprobada foi a creación

dun Xulgado de Xénero en Lugo

para atender de forma inmediata e

acaída todos os casos de violencia

machista e o tratamento posterior

das vítimas.

Corrupción

“Este ano de mandato municipal

do PP no concello de Castro de Rei

non foi exemplo de case que nada

positivo: non se favorece a trans�

parencia na xestión municipal, non

hai planificación nin control do

gasto, falta rigor e eficacia no día a

día, e politicamente, tampouco se

predica co exemplo. A proba tivé�

mola estes días. O PP presume de

combater como o que máis a co�

rrupción e de ter tolerancia cero cos

casos de cargos públicos investiga�

dos por este motivo, expulsándoos

ou desautorizándoos publicamente

cando son chamados a declarar, se

estes non presentan antes a súa di�

misión. Pero unha cousa é presu�

mir e outra obrar con coherencia.

Pois o PP ten no seu grupo muni�

cipal un concelleiro que, sen pre�

xulgar a súa presunción de

inocencia, xa tivo que ir declarar

como investigado en xuízo oral e

saíu cunha petición do Fiscal de

nove anos de inhabilitación para

ocupar cargos públicos. Nin o al�

calde de Castro de Rei nin a Presi�

denta do PP de Lugo se deron por

aludidos aínda”.

Casa do Concello de Castro de Rei.

O Diario Oficial de Galicia publi�caba o 31 de maio a licitación docontrato de servizos de escavación,acondicionamento e consolidaciónarqueolóxica no Castro de Vila�donga, traballos que se levarán acabo nos vindeiros meses.A Consellería de Cultura, Educa�ción e Ordenación Universitariadestina 135.000 euros a esta novacampaña, que inclúe labores de es�cavación no último tramo do ca�miño que cruza a croa de este aoeste.Esta actuación irá acompañadadun rexistro da intervención, conlevantamento planimétrico daárea, debuxo arqueolóxico a escalade detalle e os procedementos es�tandarizados no protocolo de esca�vacións arqueolóxicas. O materialque poida aparecer será deposi�tado, debidamente contextuali�zado, no museo do castro.Así mesmo, procederase á limpezae consolidación dos muros, pavi�mentos e outras estruturas tantocoñecidas como que poidan apare�

cer no transcurso da intervención.Do mesmo xeito, realizarase o des�broce, roza e limpeza do castro,que será manual nas zonas de es�truturas arqueolóxicas, coa retiradade vexetación de aproximada�mente 1,8 hectáreas. Executaransedúas rozas na croa e antecastro, in�cluíndo as murallas, parapetos efosos: unha con carácter previo aostraballos e outra ao remate.Outros obxectivos deste contratoserán o acondicionamento do xa�cemento, para garantir a máximaprotección das estruturas ao tempoque se proporciona mellor visibi�lidade, accesibilidade e compren�sión do castro, e a divulgación através da actualización dos paneisinformativos.O prazo de execución das obrasdependerá das condicións técnicaspero en todo caso non será supe�rior a seis meses nin inferior acatro. As empresas que opten á ad�xudicación dos traballos podenpresentar ofertas ata o día 16 dexuño.

Os edís do BNG de Xermade de�nuncian o "engano" do rexedorlocal sobre os cuadrantes para xus�tificar a compatibilidade do seu tra�ballo coa alcaldía. María do Mar Hermida explica que"o señor García Pernas presentabano pleno do 9 de xullo do 2015 unscuadrantes sen asinar nin cruñar" eese mesmo día "aprobóuselle unsalario de 22.400 repartidos en 14pagas das que chegou a cobrar a dedecembro e a parcial de xuño".Con todo, non era ata o 4 deagosto do 2015 cando a Xefa�tura Territorial da Coruña daConsellaría de Medio Am�biente Territorio e Infraestru�turas emitía o seu informe noque "non incorpora as quen�das de traballo, algo impres�cindible para poder constataras modificacións de xornadaque obrigatoriamente se teñenque modificar (recollido naacta do Pleno do 9 de xullo de2015)".Tendo, pois, en conta que "seaprobou unha compatibili�dade á alcaldía coa única in�formación facilitada poloseñor Roberto García Pernas" e"sen ter datos suficientes para va�lorar a súa posible dedicación,salvo uns cuadrantes de quendasque achegou como xustificación,sen coñecermos nin a xornada nin

o salario que percibe no seu postode funcionario"ˇ "presentamos ácorporación municipal unhaemenda á modificación do acordoda acta 9 de xullo de aprobación dosalario do alcalde para anular aasignación ao alcalde" e solicitarque "proceda inmediatamente á de�volución de todo o cobrado por serun acordo irregular e non axustadoá lei".É que os edís nacionalistas expli�can que "non tivemos coñece�

mento dos informes coa propostade redución de pagas extra ata o 6de xuño de 2016, data da convoca�toria de pleno ordinario deste mes"ˇé dicir, "practicamente un ano des�pois do dito acordo plenario".

O grupo galego Agroamb Prodalt,con sede en Castro de Rei, é mem�bro do comité executivo da RedeEspañola do Pacto Mundial ondeocupará un dos cargos de vogalcunha permanencia de oito anos.Accede así ao organigrama daRede por primeira vez trala súa ad�hesión como asinante ao PactoMundial de Nacións Unidas no2013 e o seu ingreso como socio daRede Española do Pacto Mundial.Os demais membros do devanditocomité cos que traballará conxun�tamente no ámbito estatal son Ac�centure España, Caixabank,Calidad Pascual, Coato, Cuatreca�sas, Eada, Ecodes, Endesa, Ferro�vial S.A., Fundación NoviaSalcedo, Grupo Antolín�Irausa,ICO, IESE�Universidade de Nava�rra, Mahou San Miguel, MangoMng Holding, Nechi Group, Prisa,Prosegur, Repsol e Sigre.Co nomeamento durante a 12.ªAsemblea Xeral da Rede Españolacelebrada en Madrid o 9 de xuño,Agroamb Prodalt convérsese naúnica empresa galega que formaparte actualmente do comité exe�

cutivo e que, polo tanto, actuarácomo representante do Pacto Mun�dial de Nacións Unidas en Galicia.No transcurso desta reunión, ÁngelPes (Caixabank) revalidou o posto

de presidente tras o seu primeiromandato, polo que continuará áfronte da xunta directiva, confor�mada agora por Ecodes (Víctor Vi�ñuales), na vicepresidenciaˇCuatrecasas (Elisabeth de Nadal),na secretaría xeral, e Sigre (JuanCarlos Mampaso), na tesourería.As principais metas da Rede paraos vindeiros anos, en palabras dePes, serán “a escalabilidade, facerque os Obxectivos de Desenvolve�

mento Sostible (ODS) calen entodas as entidades do noso país emanter o liderado da Rede Espa�ñola entre as 86 existentes en todoo mundo”.

O Pacto Mundial de Nacións Uni�das é a maior alianza existente decarácter público�privado a prol dodesenvolvemento, na que 13.000entidades de 145 países se unenpara promover, a través da respon�sabilidade social empresarial, osdenominados 10 Principios sobredereitos humanos, as normas labo�rais, o medio ambiente e a loitacontra a corrupción.

O director xeral do Instituto Ga�lego da Vivenda e Solo, HeribertoGarcía Porto, e a secretaria xeraldo mesmo, María Ángeles Do�mínguez, mantiveron unha reu�nión co alcalde de Outeiro de Rei,José Pardo Lombao, e a arqui�tecta municipal e a secretaria doconcello co obxectivo de expli�carlle o funcionamento do Pro�grama de Vivendas Baleiras posto

en marcha polo Goberno galegono pasado mes de abril no marcodo Plan rehaVIta, plan galego derehabilitación, alugueiro e melloracceso á vivenda 2015�2020. Este municipio solicitou xa a ad�hesión ao devandito convenio. Namesma reunión tamén se explica�ron as 12 medidas postas en mar�cha pola Xunta de Galicia paraevitar ou paliara os desafiuza�mentos de vivendas.

O Programa de Vivendas Baleiraspermitirá, grazas ao convenio asi�nado entre a Xunta e a Fegamp,destinar vivendas baleiras de pro�piedade pública ou privada aoalugueiro social por parte de fa�milias desfavorecidas.As vivendas que se incorporen aeste programa terán aseguradas,por parte da Consellería de In�fraestruturas e sen custe para os

propietarios, varias coberturas.Algunhas delas son o seguro mul�tirrisco do fogar, polo que queda�rán cubertos todos aqueles danossufridos pola vivenda durante avixencia do arrendamentoˇ ou unseguro da garantía do cobro darenda nas mensualidades impaga�das polos arrendatarios e a asis�tencia e defensa xurídica dosarrendadores nos procesos de des�afiuzamento ou reclamacións de

cantidade por impago de rendas,que inclúa como mínimo os ho�norarios de avogado e dereitos esuplidos de procurador, cando asúa intervención sexa preceptiva,gastos notariais e de outorga�mento de poderes para preitos egastos de execución procesual. Agarantía do cobro das rendas im�pagadas non poderá superar o pe�ríodo máximo de docemensualidades.Estas coberturas serán efectivasdurante o tempo en que as viven�das permanezan arrendadas aoabeiro deste programa.

Concellos

Poderán acollerse a este programaos concellos que asinen o acordode adhesión anexo ao conveniocoa Fegamp. Os concellos adhe�ridos proporán á Xunta a incorpo�ración ao programa de vivendasbaleiras da súa propiedade ou deterceiros, segundo uns requisitos.As vivendas incorporadas ao pro�grama serán adxudicadas aos de�mandantes que cumpran osrequisitos establecidos no conve�nio.Os Concellos tamén proporán oprocedemento de selección dearrendatarios e de adxudicaciónde vivendas respectando, en todocaso, os requisitos e prioridadessinalados no convenio coa Fe�gamp.

O Concello de Outeiro de Rei adhírese ao programade Vivendas Baleiras

Cultura e Educación licita traballosde escavación e consolidaciónarqueolóxica no Castro de Viladonga

Os nacionalistas de Xermadedenuncian o "acordo irregular"sobre o salario do alcalde

Agroamb Prodalt, no comité executivo da RedeEspañola do Pacto Mundial

castro de rei

xermadeouteiro de rei


A directora de Competitividade Estratéxica de Agroamb, Josefa de León

(terceira pola dereita), cos demais membros do comité.

Representantes da Xunta e do Concello durante a xuntanza previa á

adhesión ao programa.

O BNG local cre que "o equipo de go�berno desprestixiou o Premio Xer�made na Historia ao rebaixar a súacontía". Ademais, consideran que"non se da lle difusión suficiente" eque "se tardou moito en convocar asúa segunda edición". É por iso quepropoñen incrementar ata os 3.000euros o valor do premio repartidos en2.000 para o primeiro e 1.000 para osegundo para o ano 2017 e sucesivos"dado o valor incalculable que supónrecuperar a historia do noso concello".

O valor do II Premio Xermade

na Historia


terra chá

A Xunta financiará cinco obradoiros e dúas lanzadeirasde emprego que desenvolveránmunicipios da comarca

Homenaxe ás persoas queabandonaron o tabaco cosprogramas de deshabituacióntabáquica do Servizo de Prevenciónde Drogodependencias

Turismo de Galicia presenta en Vilalba aos alcaldes do Camiño doNorte o proxecto de sinalizacióne mellora desta ruta

Ao longo dos vindeiros meses

ata nove concellos da provincia

de Lugo desenvolverán un total

de cinco obradoiros de emprego

destinados a persoas en situa�

ción de desemprego.

Os proxectos chairegos selec�

cionados nesta última convoca�

toria foron os presentadas polos

Concellos de Vilalba, en cola�

boración con Abadínˇ Castro�

verde, en colaboración con

Baleira, A Pastoriza, Pol e Rio�

tortoˇ Cospeito, en colaboración

con Castro de Rei e Outeiro de

Reiˇ Friol, que colabora cos mu�

nicipios de Begonte e Rábadeˇ e

O Vicedo, en colaboración con

Ourol e Muras.

En case todos os casos, as ac�

cións prácticas programadas

nos obradoiros centraranse na

realización de obras ou na pres�

tación de servizos de interese

xeral e social, de maneira que os

veciños dos municipios nos que

se leven a cabo os traballos se

beneficiarán coa iniciativa.

Ao rematar os obradoiros, a ex�

periencia formativa e laboral se�

ralles acreditada cun certificado

de profesionalidade que pode�

rán presentar nun futuro ante os

seus posibles empregadores.

A consellería introduce este ano

as lanzadeiras de emprego

como proxectos formativos en�

camiñados, ao igual que os

obradoiros, a mellorar a empre�

gabilidade das persoas partici�

pantes, pero neste caso,

“impulsando a proactividade na

búsqueda do posto de traballo e

mesmo explorando as posibili�

dades de autoemprego”, se�

gundo explicou a delegada

territorial, Raquel Arias.

O Concello de Begonte en cola�

boración co de Friol e Rábadeˇ

a Mancomunidade da Mariña e

a dos municipios da Terra Chá

desenvolverán os tres progra�

mas asignados á provincia de

Lugo. A formación impartida

xirará en torno a plans integrais

que combinan accións de natu�

reza tan diversa como a orienta�

ción e o asesoramento, a

formación, as prácticas laborais

e a mobilidade xeográfica.

A consellería de Economía, Em�

prego e Industria inviste algo

máis de 3,2 millóns de euros na

totalidade dos 19 obradoiros de

emprego a desenvolver na pro�

vincia e 350.000 euros para a

posta en marcha das tres lanza�

deiras de emprego.

O Servizo de Prevención de

Drogodependencias da agrupa�

ción de concellos de Begonte,

Guitiriz, Outeiro de Rei, Rábade

e Xermade, nesta semana na

que se celebra o Día Mundial

Sen Tabaco, homenaxea a un

grupo de persoas que abandona�

ron a súa adicción ao tabaco co

apoio dos programas de desha�

bituación tabáquica iniciados no

2014 por este Servizo en estreita

colaboración coa AECC.

Os alcaldes dos municipios da

agrupación recibían este luns 30

de maio ás persoas que conse�

guiron vencer a súa adición en

prol da súa propia saúde e das

persoas que as rodean, nun in�

tento de visibilizar que cuns ou

con outros métodos se pode dei�

xar unha adicción que se cons�

titúe como a primeira causa de

morte evitable no mundo.

A directora de Turismo de Galicia,

Nava Castro, detallou as obras de

recuperación, sinalización e me�

llora do Camiño do Norte que o

seu departamento realiza para a

adaptación do itinerario á delimi�

tación oficial, proxecto que conta

cun investimento de 2,3 millóns

de euros. Con este fin, a directora

mantivo este xoves unha reunión

de traballo, xunto coa delegada te�

rritorial da Xunta, Raquel Arias,

na que presentou o estado da ac�

tuación aos alcaldes dos munici�

pios da ruta.

Os traballos están próximos á súa

adxudicación coa previsión de

que se poidan iniciar no vindeiro

mes de agosto e levaranse a cabo

por treitos: de Ribadeo a Lou�

renzá e de Trabada a Lourenzáˇ de

Mondoñedo a Vilalba e entre

Lourenzá e Abadínˇ de Guitiriz a

Friol e de Sobrado a Arzúaˇ e

entre Sobrado e O Pino. Nava

Castro aproveitou a ocasión para

lembrar que a Xunta de Galicia

queda á disposición dos concellos

para resolver calquera dúbida.

A directora explicou que se incor�

porará unha sinalización provisio�

nal de obra para que o Camiño

nunca deixe de estar sinalizado.

Así mesmo, afirmou que o obxec�

tivo é unificar e harmonizar a si�

nalización do Camiño de

Santiago, un dos símbolos de Ga�

licia, e ofrecer un mellor servizo

os cada vez máis peregrinos que

se decantan por este itinerario,

que foi o terceiro máis transitado

o ano pasado.

Neste sentido, en 2015 rexistrá�

ronse un total de 15.828 peregri�

nos que chegaron a Compostela

polo Camiño do Norte, un 6,03%

do total, sendo 3.388 os que reci�

biu esta vía no que vai de ano.

As obras previstas actuarán sobre

a sinalización existente e tamén

sobre o estado de accesibilidade

do Camiño. Limparanse as cune�

tas e os noiros para evitar, entre

outras cuestións, que se inunde a

superficie de paso. Formaranse

explanadas nos camiños de nova

apertura e retirarase a terra vexe�

tal. Todas estas actuacións reali�

zaranse coas máximas garantías

de respecto aos valores tradicio�

nais.

En canto á sinalización, coloca�

ranse mouteiras, cunchas cerámi�

cas ou de bronce, placas e outros

sinais atendendo ao Manual de Si�

nalización Turístico de Galicia e

corrixiranse os desfases de quilo�

metraxe que se derivan da nova

delimitación. En relación a este

asunto, a directora afirmou que se

comprobou unha diferenza de tres

quilómetros entre os puntos qui�

lométricos marcados nas moutei�

ras e nova delimitación, polo que

se considerou necesario colocar

novas placas para reflectir as

novas distancias.

A actual sinalización do Camiño

dispón que as mouteiras se colo�

carán cada 500 metros no trazado

principal ou ao inicio e final

cando son itinerarios complemen�

tarios ou de vestixios históricos.

As mesmas deben ser de granito,

con frecha tallada e pintada en

amarelo, placa de latón co punto

quilométrico e co texto “Galicia”

gravado. Tamén se disporán mou�

teiras co nome do concello tallado

naqueles lugares máis representa�

tivos.

En canto ás cunchas, serán de ce�

rámica e colocadas en horizontal

cunha frecha das mesmas dimen�

sións indicativa da dirección. Nos

lugares considerados Ben de Inte�

rese Cultural disporanse cunchas

de bronce e nas zonas máis urba�

nas que discorran por estrada, si�

nais metálicas.

A directora de Turismo de Galicia presentaba o proxecto en Vilalba.

Os alcaldes recibían aos participantes do programa do Servizo de

Prevención de Drogodependencias.

Coñecer o Camiño deSantiago con Sophie

Os máis pequenos descobren o Ca�

miño de Santiago, a peregrinación

e a importancia deste recurso turís�

tico como fonte de cultura, patri�

monio e riqueza económica a

través de “Un caderno no Camiño”

que inclúe unha publicación dixital

interactiva, “Sophie no Camiño” e

cadernos de actividades.

Trátase dun serie de actividades di�

rixidas a alumnos e alumnas de

primeiro ciclo de Primaria basea�

das na realización da Ruta Xaco�

bea a través da historia de Sophie,

unha nena francesa que nas vaca�

cións de verán emprende a pere�

grinación a Compostela

acompañada do seu avó galego.

A actividade desenvolverase en es�

colas dos municipios chairegos de

Abadín e Begonte por onde trans�

corre o Camiño Norte.

Visitas no Centro de Díade Abadín para pechar aprimavera

Novo parque eólicoentre Abadín e A Pastoriza

O Centro de Día de Abadín des�

pide a primavera coa visita dos

maiores do colexio de Moncelos o

martes 21 para facer unha demos�

tración de Zumba e o mércores 22

os máis pequenos e pequenas do

CEIP Aquilino Iglesia Alvariño in�

tercambiarán tapóns por diferentes

manualidades feitas ao longo de

todo o ano nun mercado solidario

que pretende continuar colabo�

rando coa causa que está axudar a

moitas persoas con diferentes en�

fermidades.

A Xunta acaba de autorizar o Par�

que Eólico Neda, nos concellos lu�

censes de Abadín e A Pastoriza,

promovido por Norvento. A in�

fraestrutura, no marco do concurso

eólico galego, suporá un investi�

mento de máis de 39,6 millóns de

euros e contará con 11 aeroxerado�

res, que suman unha potencia total

de 33 MW. Isto permitiralle alcan�

zar unha produción de enerxía

anual estimada de arredor de

125.000 MWh.

A Consellería de Economía, Em�

prego e Industria vén de conce�

derlle ao Concello de Rábade

unha subvención para arranxar

un dos viais de acceso ao polí�

gono industrial da localidade.

En concreto, o investimento des�

tinado á mellora do polígono in�

dustrial será de 80.000 eurosˇ dos

que o 80% serán achegados polo

Goberno galego, 64.000 euros, e

o 20% polo Concello, 16.000

euros.

O investimento destinado á me�

llora do polígono industrial será

de 80.000 euros.

Axudas para a mellorada accesibilidade aopolígono de Rábade

17actualidade xuño16

Alcaldes e traballadores sociais apoian a ordenanza de Teleasistenciado Goberno da Deputación

Paraestudarlugo.com recibenunha semana máis de 5.000 visitas

“Artesanía en curso” levará obradoiros, cursos edemostracións artesanais a todas as comarcaslucenses

Ducia� de Alcalde� e máis de 50traballadores sociais dos Concellosda provincia apoiaron este mérco�res a ordenanza de Teleasistenciaelaborada polo Goberno da Depu�tación. Fixérono na xuntanza detraballo que convocou o Deputadode Promoción Económica e Social,Álvaro Santos Ramos, tras acordareste encontro coa Deputada Pro�vincial do PP, Mari Teijeiro, co ob�xectivo de “acadar o maior apoio áordenanza por parte dos profesio�nais deste sector. Pois son os quemellor coñecen a situación e as ne�

cesidades dos demandantes destaprestación social”, subliñou SantosRamos. Na reunión tamén partici�pou o Vicepresidente da Deputa�ción, Antonio Veiga, pois foi oresponsable desta prestación noanterior mandato provincial.

A proposta de ordenanza presen�tada polo Goberno da Deputación(a mesma que levou ao Pleno demaio e deixou en riba da mesa porpetición do PP), foi amplamenterespaldada polos Rexedores e tra�balladores sociais, que se congra�tularon de que o Executivodecidise incrementar en 500 o nú�mero de prazas, acadando as 1.555nos Concellos da provinciaˇ con�verter aos propios profesionais dosector nos máximos responsablesna concesión das mesmasˇ e intro�ducir, por vez primeira, criterios

psicosociais e psicosanitarios, asícomo novas medidas de colabora�ción e control. Tendo en conta isto, fixeron dúasengádegas á ordenanza, que SantosRamos xa avanzou que o Gobernoas incorporará para levar ao vin�

deiro Pleno Provincial unha pro�posta “amplamente apoiada e con�sensuada”. Estas engádegas consisten en eli�minar como posible beneficiariosdo servizo de Teleasistencia da De�putación ás persoas que conten congrao de dependencia recoñecidooficialmente, pois estas son as úni�cas que se poden beneficiar daprestación da Xunta de Galicia. Naproposta do Goberno Provincial xase establecía como posibles bene�ficiarios do servizo de Teleasisten�cia da Deputación a maiores oupersoas que sofren algunha limita�ción en canto á súa autonomía,pero tamén se incorporaban aaqueles recoñecidos como depen�dentes que quedárense fóra dasaxudas da Xunta. A outra engádega consiste en su�primir directamente o criterio derenda nos criterios de valoracióndas axudas do servizo de Teleasis�tencia da Deputación, pois Alcal�des e traballadores sociaisestiveron de acordo co Goberno daDeputación en facer primar osnovos criterios socio�sanitarios queintroduciu á ordenanza.

Proposta do Goberno ampla�

mente apoiada

O Deputado Promoción Econó�mica e Social explicou polomiúdo, xunto a unha técnica de be�nestar do organismo provincial, asnovidades que o Goberno Provin�

cial introduciu na ordenanza de Te�leasistencia para incrementar en500 o número de prazas, ata acadaras 1.555ˇ e mellorar esta presta�ción, facéndoa máis profesional ehumana. Todas elas foron moi benacollidas por Alcaldes e traballado�res sociais. Esta son as seguintes: � Servizo máis profesional coa im�plicación directa dos traballadoressocias. Serán estes profesionais osresponsables de valorar a situacióndos demandantes da Teleasisten�cia, é dicir, os informes sociais,sendo, polo tanto, os que decidanse deben contar con esta axuda.Para elo contarán, ademais, cunhaúnica ficha de valoración, que nonexistía, denominada BaremoÚnico Provincial. � Servizo máis humano coa intro�dución de novos criterios. Por pri�meira vez, haberá baremospsicosociais e psicosanitarios. Porexemplo, valorarase o grao de soi�dade, a capacidade na toma de de�cisións, a situación familiar, oámbito ou accesibilidade á vi�venda... Mantéñense criterios an�teriores como a idade, saúde, graode discapacidade, etc. � Máis cooperación cos Concellose facilidades para os demandantes.Na actualidade, son poucos os tra�balladores sociais que dispoñen osConcellos, pois trátase de persoalque subvenciona a Xunta de Gali�cia e que comparten varios muni�cipios. Polo tanto, nin son

traballadores propios, nin indivi�duais para cada entidade local. ADeputación pon a disposición dosConcellos o seu propio persoalpara, por exemplo, elaborar os in�formes sociais dos demandantes, édicir, valorar se deben contar coaTeleasistencia provincial. Ade�mais, a Deputación facilita aosusuarios solicitar as prazas destaprestación directamente nas súasdependencias. Tamén poden seguirfacéndoo nos seus propios Conce�llos. � Emerxencias resoltas en 48 horas.A proposta de ordenanza do Go�berno fixa que o 2% do total das1.555 prazas de Teleasistencia daDeputación serán para persoas queurxen desta prestación. Deberánser declaradas polos traballadoressociais como demandantes deemerxencia. Cumprido isto, conta�rán con este servizo nun máximode 48 horas. � Máis control nas axudas. Os pro�pios traballadores farán periodica�mente controis in situ para coñecero uso que lle dá ao servizo de Te�leasistencia por parte dos benefi�ciados, así como a verdadeiranecesidade desta prestación pasadoun tempo. Deste xeito, tamén seconsegue ter actualizado o númerode baixas que poidan producir, coasúa conseguinte motivación, e axi�lizar a concesión de novas altas aoter información puntual sobre a súadispoñibilidade.

A campaña de promoción de Lugocomo cidade universitaria e de des�contos do 50% na matrícula paraprimeiros estudantes en 10 titula�cións do Campus lugués, que levapor nome Para estudar, Lugo, estáa ter bos resultados. Pois, en tan sóunha semana, a web wwww.pa�raestudarlugo.com recibiu 5.000 vi�sitas de toda España e doestranxeiro. Así o comunicou a voceira provin�cial socialista, Pilar García Porto,que adiantaba que os 120.000 eurosque achega a Deputación para asu�mir a metade dos custos da matrí�cula, permitirán beneficiar a máisde 400 alumnos. Das 5.000 visitas a wwww.paraes�tudarlugo.com, máis do 10% pro�veñen de países como Rusia,Estados Unidos, Alemaña ou Por�tugal, “o que demostra que a cam�paña está a promocionar e fomentaro Campus de Lugo máis alá dasnosas fronteiras”, subliñou a vo�ceira. O 90% restante de visitan sonde España: máis do 14% son deMadrid e outro 10% de cidadescomo Barcelona, Valladolid,Xixón, León, Santiago de Compos�tela ou A Coruña.

Nas redes sociais, a campaña está ater como principal foco de comuni�cación os perfís oficiais do CampusTerra e da Deputación de Lugo. Aspublicacións no Facebook da De�putación de Lugo tiveron un al�cance de máis de 30.000 persoas eforon compartidas por máis de 100usuarios. A estas publicacións, ha�bería que sumar as realizadas polaspáxinas asociadas á Universidadede Santiago de Compostela. EnTwitter, a campaña estase a promo�ver co uso do hashtag #paraestudar�lugo, así como con diferentesaccións e imaxes. Nesta última se�mana, publicáronse arredor de 120chíos con dito hashtag ou relacio�nados co programa de bolsas. As titulacións con descontos na ma�trícula son: Enxeñaría de ProcesosQuímicos Industriaisˇ EnxeñaríaCivilˇ Enxeñaría en Xeomática eTopografíaˇ Enxeñaría Agrícola eAgroalimentariaˇ Enxeñaría Fores�tal e do Medio Naturalˇ Lingua eLiteratura Españolasˇ Ciencias daCultura e Difusión culturalˇ Rela�cións Laborais e Recursos Huma�nosˇ Xestión de Pequenas eMedianas Empresas e Administra�ción e Dirección de Empresas.

O programa “Artesanía encurso”, unha nova proposta daÁrea de Cultura da Deputaciónde Lugo a través do Centro deArtesanía e Deseño (CEN�TRAD) quere levar a todas a ar�tesanía a todas as comarcaslucenses. “Son actividades abertas ao pú�blico en xeral, que poden solici�tar Asociacións e Concellos”. O programa “segue a liña de tra�ballo que mantemos na Área deCultura, realizando unha progra�mación cultural de abaixo caraarriba, sendo as propias Asocia�cións e Concellos quen deseñanas accións a levar a cabo”.As bases do programa “Artesa�nía en curso” foron publicadasno BOP do 2 de xuño. A partir deentón Asociacións sen ánimo delucro, ANPAS e Concellos daprovincia de Lugo poden realizaras súas solicitudes. No queatinxe aos cursos e obradoiros,establécese un prazo de solici�tude de 20 días hábiles, a contardesde o día seguinte á publica�ción das bases no BOP. Así

mesmo, as demostracións pode�rán inserirse en feiras e outrotipo de eventos, e poderán soli�citarse durante o período com�

prendido entre o día seguinte ápublicación das bases no BOP eo 30 de novembro do 2016.As tipoloxías de cursos e obra�doiros ofertados atópanse os demonicreques, coiro, tear altolizo, macramé, xoiería en arxilapolimérica, cestería, cestería de

reciclaxe, ‘scrapbooking’, tapi�zaría, carpintaría, talla, ebaniste�ría, traxe tradicional,encadernación, cofección e pa�

tronaxe, olaría, tear, ou fotogra�fía, entre outros. No que atinxeás demostracións poderánse so�licitar as seguintes: coiro, olaría,cestería, cantaría, forxa, talla demadeira entre outras. “Artesaníaen curso” conta cun orzamentototal de 35.000 euros.

Santos Ramos, Veiga e Teijeiro participaron na xuntanza.

Esther López, responsable técnica do programaˇ e o deputado Xosé Ferreiro.

#SanMarcos

�8 actualidadexuño 16

Ao berro de “Galiza é lugar de acollida”,centos de persoas saen á rúa en apoio ásrefuxiadas

As editoras galegas, vascas e catalás reclamanplans de fomento da lectura

Mobilización en Compostelacontra o TTIP e a OTAN ás portasdo Foro España-EUA

A débada pública galega móvese

de récord en récord e fechou o pri�

meiro trimestre de 2016 cunha

nova marca: 10.641 millóns de

euros, un aumento do 2,54%. Os

dados do Banco de España apon�

tan que a débeda pública galega

supón o 19% do PIB do noso país.

A finais de 2015 representaba o

18,6% do produto interior bruto,

polo que o aumento nestes meses

foi do 0,4%.

Os 10.641 millóns de euros en dé�

beda pública repártense en case

5.000 millóns a longo prazo e

5.700 millóns en empréstitos.

Destes, 2.512 millóns de euros

corresponden a institucións finan�

ceiras, 1.713 con fondo de finan�

ciamento do goberno español a

autonomías, 396 millóns a asocia�

cións público�privadas e 1.175

millóns co resto do mundo.

A débeda das empresas públicas

de Galiza (que non se inclúe na

das administracións) é de 30 mi�

llóns de euros. Aquí si que houbo

unha redución a respeito do tri�

mestre anterior.

Etapa Feijóo

A débeda pública de Galiza bate

récords baixo o mandato de

Núñez Feijóo. En 2015 supuxo o

110% da débeda pública galega

que había en 2009, ano no que o

PP retornou á Xunta, e que era de

4.859 millóns. Unha débeda que

entón supuña o 8,6% do PIB ga�

lego, 10 pontos menos que o que

representa na actualidade.

O 2014 xa se despediu deixando

unha débeda pública galega a ni�

veis de récord, 9.961 millóns de

euros (18% do Produto interior

bruto), mais esa cifra foi superada

xa no 2015. E no 2016 semella ir

por idéntico camiño.

Cada galego soporta unha media

de 3.750 euros por débeda auto�

nómica (cifra que se dispara a

máis de 9.000 de se lle sumar ou�

tros pasivos: do estado, conce�

llos...). Antes da chegada de

Núñez Feijóo, esa débeda autonó�

mica per cápita que agora é de

3.733 euros era de 1.756 euros.

Dous mil euros menos.

‘OTAN non, TTIP Fóra' foi a

palabra de orde da concentra�

ción convocada polo BNG e que

decorreu esta sexta feira en

Compostela, unha mobilización

que se convocou coincidindo

coa reunión anual do Foro Es�

paña�Estados Unidos, que desta

vez se realizou na capital ga�

lega. A portavoz nacionalista,

Ana Pontón, criticou o TTIP por

ser “contrario á democracia e á

soberanía”, un “retroceso” que

se está a negociar a “escuras” e

de costas á sociedade. O acordo

que se está a negociar entre a

UE e Estados Unidos é, para

Pontón, un perigo para Galiza

polos prexuízos que implica

cara o propio territorio e os seus

sectores produtivos.

Ademais, destacou que o BNG

é a “única forza cun compro�

miso claro anti�militarista” e de

rexeitamento frontal da OTAN.

Neste punto, dixo que a fronte

naci0onalista condena “todos os

bombardeos imperialistas” e, en

referanza ao candidato de Uni�

dos Podemos Juio Rodríguez

[ex�xefe do Estado Maior de

Defensa española], lembrou que

“non levamos nas lista militares

que bombardearon”.

A débeda pública galega

marca un novo récord:

10.641 millóns de euros

Centos de persoas saíron á rúa este

domingo para denunciar a situa�

ción que viven as persoas refuxia�

das. Con proclamas contra o

acordo entre a UE e Turquía e con�

tra os “campos de concentración”

no que se atopan atrapadas millei�

ros de refuxiadas, as persoas que

participaron nas mobilizacións rei�

vindicaron o cumprimento da lega�

lidade internacional e que a UE

revise a fondo a política exterior.

As manifestacións, que tiveron

lugar na Coruña, Santiago, Ferrol,

Pontevedra e Vigo, foron convoca�

das pola Rede Galega en Apoio ás

Persoas Refuxiadas –da que for�

man parte máis de 70 colectivos�

con motivo da conmemoración,

esta segunda feira, do Día Mundial

das Persoas Refuxiadas. Baixo o

lema “Non ás guerras. Rachemos

coas fronteiras”, as persoas e co�

lectivos participantes reclamaron a

garantía e cumprimento dos derei�

tos das refuxiadas e cargaron con�

tra a UE, ao entender que dilapida

“millóns de euros nunha sinistra

infraestrutura de vixilancia, disua�

sión e control, mentres elude cal�

quera xestión global que antepoña

a vida das persoas”.

Demandas da Rede

A Rede demanda ampliar e axilizar

o sistema de asilo para as persoas

que actualmente están pendentes

de ser atendidas, mediante o re�

forzo da Oficina de Asilo e Refu�

xio do Ministerio do Interior e de

persoal debidamente formado nas

Oficina de Estranxeiría, para con�

seguir unha maior axilidade nas

entrevistas de solicitude e para que

as Administracións asuman que

son as responsábeis de garantir os

dereitos das persoas refuxiadas e

de promover a súa autonomía. “Iso

significa que haberá que promover

a súa integración facilitando alu�

gueres de pisos, garantido o acceso

ao sistema educativo e sanitario, a

través da mediación lingüística,

etc”ˇ salienta o colectivo.

Aliás, os colectivos convocantes

emprazan a Xunta a poñer a dis�

posición das persoas migrantes e

refuxiadas recursos que tamén be�

neficien o conxunto das persoas en

situación de pobreza e/ou exclu�

sión: recursos sanitarios, de re�

forzo escolar e educación

inclusiva plena, de tradución, de

integración e mediación… E pide

que se recuperen os fondos de co�

operación e os programas de aten�

ción á poboación de orixe

estranxeira previos aos recortes,

imprescindíbeis, di, para mellorar

a situación nos países de orixe e

para construír unha sociedade

xusta e cohesionada.

Na manifestación que tivo lugar en

Vigo participou a portavoz nacio�

nal do BNG e candidata á Presi�

denta da Xunta, Ana Pontón, quen

erixiu a candidatura nacionalista

como “a única cun compromiso

antimilitarista e anti OTAN”.

“Temos as listas limpas, sen per�

soas vinculadas á OTAN”, salien�

tou a portavoz nacionalista en

declaracións aos medios. Pontón,

que participou na marcha con ou�

tros candidatos e candidatas do

BNG�Nós, reclamou anular o

acordo UE�Turquía e habilitar, de

inmediato, unha ruta segura de en�

trada a Europa.

O 16 e 17 de xuño tivo lugar en

Valencia o encontro de traballo

Galeusca, que reuniu as editoras

galegas, vascas e catalás. Conclu�

íron que é necesario difundir plans

integrais de fomento da lectura no

que participen todos os axentes

sociais implicados, como a escola,

bibliotecas, familias… “Deben

participar de forma activa e res�

ponsábel na implantación efectiva

de hábitos de lectura”, sinala a or�

ganización a través dun comuni�

cado.

Amais da necesidade de implantar

plans de lectura, unha das cues�

tións que máis interese suscitou

nos dous días de debate tivo a ver

co libro dixital. As persoas parti�

cipantes, segundo asegura a orga�

nización, manifestaron a súa

incerteza ante este novo modelo

de negocio.

Aliás, no Galeusca apostouse

nunha maior colaboración entre as

empresas editoras, partillando ex�

periencias e estratexiasˇ en darlle

maior visibilidade á edición nas

linguas propias das tres naciónsˇ

en difundir contidos de máxima

calidade e en instar as Administra�

cións públicas á racionalización

do IVE cultural e a adoptar medi�

das contra a piratería.

As editoras comprometéronse a

avaliar de maneira periódica os

modelos de préstamo dixital e

avogaron por estabelecer un

maior diálogo e implicación de

todos os sectores da cadea de

valor do libro coas administra�

cións públicas. O obxectivo pasa

por implantar políticas culturais

efectivas que poñan en valor o

libro e a lectura como principais

elementos dinamizadores dos pro�

cesos culturais.

Galiza acollerá o Galeusca 2018

Na xuntanza tamén se decidiu a

sede do vindeiro Galeusca, que

terá lugar en 2018 en Galiza. Será

a Asociación Galega de Editores

(AGE) quen se encargue de orga�

nizar a novena edición, en colabo�

ración coa Associació d’Editors

del Pais Valenciá, a Euskal Edito�

reen Elkartea e a Associació d’E�

ditors en Llengua Catalana.

As tres asociacións agrupan máis

de 200 empresas, cuxa produción

anual supera os 12.500 títulos en

galego, vasco e catalán.

galiza

A portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, di que o

acordo transatlántico e a alianza militar son contrarios

aos dereitos humanos e a democracia.

Decenas de colectivos marcharon na mañá do domingo en protesta da

actitude da UE fronte á crise humana das persoas refuxiadas. Con lemas

como “Galiza é lugar de acollida”, centos de persoas percorreron A Coruña,

Pontevedra, Vigo e Ferrol para esixir reverter a intolerábel situación que

viven as refuxiadas.

Incrementou un 2,56% no primeiro trimestre e

xa supón o 19% do produto interior bruto (PIB)

de Galiza.

Un centenar de exemplares devacún frisón de alta xenética dasprovincias de Pontevedra, Lugoe A Coruña participaron noXXV Concurso Autonómico daRaza Frisona FEFRIGA2016entre o 10 e o 12 de xuño nomarco da 39ª Feira InternacionalAbanca Semana Verde de Gali�cia.O xuíz italiano GiuseppeQuaini, da gandería CastelverdeHolstein, destacaba ás chairegasRey 691 Negara McCutchen –nasección de 11 a 13 meses� co tí�tulo de xata campioa por diantede Rey 688 Brusa Gold Chip –primeira na sección de 14 a 16meses�, tamén da gandería pas�toricense Rei de Miñotelo, comosubcampioa. Á mesma granxa pertence a vacaadulta campioa, Rey 509 NinfaSpirte – primeira na sección devaca adulta lactación de 6 anosou máis�. Pero, o palmarés dagandeiría Rei de Miñotelo com�plétase coa quinta posición paraRey 581 Malta Sid entre as

vacas intermedias en lactaciónde 3 anos, a cuarta para Rey 610Mareada Meridian, entre asvacas mozas en lactación de 31a 36 meses ou a segunda posi�ción para Rey 667 Dinda At�wood ente as xovencas de 20 a22 meses.

Máis distincións chairegas

Tamén entre as becerras de 5 a 7meses eran distinguidas as chai�regas Viña A.M. Carly BeemerET, A Vereda Capital Chanela eRey 713 Martita Elude coa pri�meira, segunda e posición dopodio, respectivamente. A quintaposición entre as becerras de 8 a10 meses era para A VeredaMcCutchen Selenia, da SAT AVereda, de Castro de Rei. E ter�ceira na sección da xata cam�pioa, de 11 a 13 meses, era H.Tobías Debonair AM Abby ET.A “mellor xovenca” da MO�EXMU deste 2016, Pozosaa Do�orman 2317, revalidaba títulotamén neste Concurso Autonó�mico.

A Xunta amplía ata os 15 millóns de euros as axudaspara a conservación, recuperación, limpeza e postaen valor dos bosques autóctonos galegos

A Xunta apoia a creación dunha nova IndicaciónXeográfica Protexida para a carne de vaca e boide Galicia

Título no Concurso Autonómicode Raza Frisona FEFRIGA paraRei de Miñotelo

O Diario Oficial de Galicia(DOG) publicaba o 17 de xuño aampliación do orzamento para asaxudas destinadas ao fomento dasilvicultura en bosques no mediorural. En concreto, incorpóranse 4millóns de euros máis para cubriresta convocatoria de 2016, co queo orzamento total ascende xa a 15millóns de euros. Estímase quedesta axuda poderán beneficiarsearredor de 600 solicitantes.A silvicultura é o conxunto de ac�tividades relacionadas co cultivo,coidado e explotación dos bos�ques. Neste caso o que se fomentacon estas axudas é a conservación,recuperación, limpeza e posta envalor dos bosques autóctonos ga�legos, ademais de apoiar medidasrelacionadas coa prevención e de�fensa contra os incendios forestais.As liñas obxecto de subvenciónteñen que ver coa realización de

prácticas preventivas, de carácterlocal e a pequena escala, que per�mitan crear descontinuidades ver�ticais e horizontais da cubertavexetal e o control selectivo decombustible, como son rozas, cla�reos, claras e podas, coa finalidadede prevención de incendios. Estasaxudas tamén irán destinadas atratamentos silvícolas (claras, cla�reos, podas, talas de formación,rozas, etc) e plantacións puntuaisde determinadas árbores, directa�mente vinculadas ao incrementodos valores ecolóxicos dos bos�ques.O principal obxectivo destas axu�das é o de fomentar a competitivi�dade do sector forestal, ao tempoque se procura garantir a xestiónsustentable dos recursos naturais ea acción polo clima, así como lo�grar un desenvolvemento territo�rial equilibrado das economías e

comunidades rurais, incluíndo acreación e conservación do em�prego. Tamén se busca a mellorasilvícola das masas forestais exis�tentes, con especial atención áconsolidación dos bosques defrondosas caducifolias e sobreirase o aumento da superficie forestalarborizada.A maiores, trátase de obter montesarborizados, con producións ele�vadas e de calidade suficiente, queposibiliten o desenvolvemento daindustria de transformación damadeira e a consolidación deaproveitamentos complementa�rios. Tamén a promoción da silvi�cultura de xeito que contribúacomo fonte de xeración de em�prego das persoas que viven norural, ademais de promover actua�cións preventivas contempladasna lexislación galega sobre incen�dios forestais.

A Xunta apoia a creación dunhaIndicación Xeográfica Protexida(IXP) para a carne de Vaca e Boide Galicia, unha iniciativa promo�vida polo sector de vacún decarne galego e polo Consello Re�gulador da IXP Ternera Gallegaque ven de recibir o respaldo dadirectora xeral de Gandaría, Agri�cultura e Industrias Agroalimen�tarias, Belén do Campo. Oobxectivo desta IXP é preservar acarne de calidade procedente dasvacas e bois da nosa comunidade.Este produto obtense das princi�pais razas existentes no noso te�rritorio, que son a Rubia Galega,Morenas Galegas, Asturiana delos Valles, Limusina, Rubia deAquitania e Frisona, así como oscruces entre elas.Para cumprir as condicións da In�dicación Xeográfica Protexida, acarne deberá presentarse madu�rada e refrixerada, sen que poidaser conxelada en ningún mo�mento ao longo do proceso de ob�

tención e comercialización. Acarne amparada procederá devacas que tiveran polo menosunha xestación antes do sacrificioe de bois castrados antes do anode vida que superen cando menosos 48 meses de idade ao sacrifi�cio. Tamén se valorará que o graode engraxamento, a conformacióne as características organolépticassexan os axeitados e típicos deste

tipo de carnes.Segundo o acordo, a nova Indica�ción Xeográfica Protexida abarcaa totalidade do territorio galego.Os animais deben nacer, criarse,engordarse, sacrificarse e despe�zarse en Galicia, co obxectivo depreservar a orixe, a especificidadee controlar as condicións de ob�tención do produto. Cada fase doproceso e tipoloxía de carne cons�tará dun etiquetado concreto.

Consello regulador único

Así mesmo, está previsto o esta�blecemento dun Consello Regu�lador das IXPs de Carne de Vacúnde Galicia, que se ocupará da xes�tión e control das carnes ampara�das pola IXP Ternera Gallega epola IXP Vaca e Boi de Galicia,baixo criterios de coordinación,aforro de custos e operatividadesectorial.

Belén Docampo cos representantes do sector vacún de carne.

Rey 691 Negara McCutchen, xata campioa do XXV Concurso

Autonómico FEFRIGA.

19agro xuño 16

Entre o venres 17 e o domingo19 de xuño celebrábase en Col�mar (Francia) a duodécima edi�ción da Confrontación Europeada Raza Frisona, organizadapola Asociación Holstein deFrancia en colaboración coaConfederación Europea Holsteine Holstein Roja, onde se deroncita as mellores vacas de Europae gandeiros de todo o mundo.O grupo español, entre o que seatopaba Rey 547 Sonrrisa Sid dagandería pastoricense Rey deMiñotelo, volve como terceiro

clasificado en grupos. Aínda quea única galega na competiciónnon lograra entrar no podio aoalcanzar unha novena posiciónna categoría 12 Holstein SéniorˇAshlynuray Goldwyn de Ponde�rosa Holstein facíase co título dasección, co de vaca adulta sub�campioa e vaca subcampioa ab�soluta, Ponderosa Let It SnawAngi era segunda de sección eLlera Liberty Glen de Llera Herde Cantabria e Badiola YorickKentuchy de Asturias lograbandous terceiros de sección.

Novena posición para Rey 547 SonrrisaSid na categoría 12 Holstein Sénior daConfrontación Europea

Cinco razas bovinas galegas súmanse ao distintivo“100% Raza Autóctona”Cinco razas bovinas galegas �Ca�chena, Caldelá, Frieiresa, Limiá eVianesa� súmanse ao logotipo xe�nérico “100% Raza Autóctona” –que xa teñen autorizado a Cabragalega, Ovella galega, Galiña demos e Porco celta� co que se pre�tende protexer as razas autóctonas,preservando o patrimonio xené�tico animal e o mantemento dos

sistemas de cría extensivos, quemaioritariamente se empreganpara a súa explotación. Isto supón un beneficio para a sus�tentabilidade do medio rural e domedio ambiente permitindo real�zar e potenciar a calidade destasrazas ao tempo que se facilita aoconsumidor unha maior informa�ción sobre o produto.

20 agroxuño 16

agro

O SLG entrégalle á Consellaría de Medio Rural un decálogo de medidas urxentespara o sector lácteoA secretaria �eral do Sindicato La�brego Galego, Isabel Vilalba Sei�vane, xunto con Adolfo Cabarcos,Ana Eiras e Mariano Pa�os, daE�ecutiva do SLG, mantiveron unencontro coa directora �eral deGandaría, Agricultura e IndustriasAgroalimentarias, Belén Do�campo, e co subdirector xeral deExplotacións Agrarias, NicasioMejuto, para entregarlle un docu�mento con dez medidas básicaspara o sector lácteo.A maiores, tamén se lle pediu áConsellaría unha serie de acciónsurxentes para afrontar as proble�máticas do sector do coello, dagandaría extensiva, dos danos dafauna salvaxe, das enormes perdasocasionadas polas chuvias na co�marca da Limia ou do tratamentofiscal abusivo nas axudas de incor�poración a actividade agraria dasxente moza.

Decálogo

O decálogo comoza coa “recupe�ración urxente do prezo en orixe eaplicación real dunha cadea devalor sostible”ˇ xa que “aproxima�damente o 80 % das granxas gale�gas atura prezos por debaixo dos29 céntimos, que é o valor medio

do Estado Españolˇ mentres que,aproximadamente, 550 granxasestarían mesmo por debaixo dos20 céntimos”. Tendo en conta queos resultados técnico�económicosdispoñibles (2014) do Estudo deCustos e Rendas das ExplotaciónsAgrarias do Magrama para Galiciasituaba os custos de produción en0,4315 €ˇ e na análise da Cadea deValor do Leite UHT encargadopola Interprofesional Láctea(Inlac), publicado este último ano,os custes de produción situábanseentre 0,338 e 0,395ˇ a administra�ción debe garantir o cumprimentoda legalidade vixente en materiade Competencia e acabar coasprácticas abusivas por parte da in�dustria, garantindo unha marxesostible para as persoas produto�ras, coa aplicación obrigatoria defórmulas e índices obxectivos queaseguren esta marxe, e garantíasde cumprimento. Insistimos na ne�cesidade de aplicar unha media�ción pública nos contratos lácteosque vele pola garantía dos dereitosdas persoas produtoras.O SLG propón que a Conselleríapoña en marcha un plano de cho�que, coas medidas axeitadas paraactuar sobre os factores que están

a incidirnos impagos por partedeprimeiros compradores. Tamén esixen a estabilización domercado do leite e a reducción deexcedentes. A pesar de que “A re�gulación da produción é impres�cindible e que se debe facer aescala europea, cómpre impulsarno propio sector produtor e indus�trial un programa global de medi�das dirixidas á contención daprodución. É preciso garantir a re�collida de leite en todas as granxas,cunhas referencias de volumes ga�rantidas e un prezo mínimo deacordo a unha cadea de valor sos�tible para todas as granxas”. O SLG propúxolle á Consellaríade Medio Rural que defenda

diante do Ministerio a obriga deetiquetar a orixe do leite no en�vase.Igualmente, propón a incorpora�ción de veterinarios oficiais nas fá�bricas de cara a evitar a fraude deempresas que mercan a prezos deleite en po, para despois vendercomo leite líquido.Tamén consideran necesario unplano de inspección no trasnporteinternacional de alimentosˇ xa que“nos últimos tempos, estanse a rei�terar denuncias do propio sector dotransporte de incumprimentos” adistintos niveis.Por outra banda, consideran posi�tiva a “promoción de produtos lác�teos saudables” e o reforzo da

actuación contra a banali�zación do leite na distri�bución.A maiores, esixen “liñasde axuda para proxectosde transformación de pro�dutos lácteos que xerenvalor engadido” e que“permitan unha maior re�muneración do leite enorixe (produtos diferen�ciados como leite ecoló�xico, pasteurizado,procedente de vacas ali�

mentadas en pastos,etc)”.Como medidas de apoio á sostibi�lidade das granxas, concívese aposta en marcha inmediata dunprograma, obxectivable e medible,de incremento da superficie agra�ria das granxas, de redución do seunivel de endebedamento, de apoioá redución da compra de insumos,dun maior nivel de aproveitamentodas forraxes propias, de apoio áprodución ecolóxica e de desinten�sificación. Finalmente, consideran necesariaunha política europea leiteira pú�blica de regulación da produción edo mercado, e garantía dunhacadea de valor verdadeiramentesostible.

O prezo medio do leite na UniónEuropea está en 26,6 céntimospor litro, máis dun céntimo porbaixo da media galega (27,9 cén�timos), e só países como Grecia,Italia ou Finlandia superan os 30céntimos/litro. Pola contra, pro�dutores tan importantes comoAlemaña, Holanda, Irlanda, Po�lonia, Bélxica ou Bulgaria pagano litro de leite por baixo damedia de Galicia.Así o destacou no Parlamento aconselleira do Medio Rural, Án�geles Vázquez, en resposta aunha pregunta sobre o tema. Conestes datos, puxo de manifestoque o problema dos baixos pre�zos do leite é global e supera oámbito galego e mesmo o espa�ñol.A conselleira lembrou que, maliaas dificultades, o prezo percibidopolos gandeiros galegos nos úl�timos meses está practicamenteestancado, con lixeiras subidas ebaixadas, e a tendencia está fa�cendo que nos aproximemos –e

mesmo superemos– a media co�munitaria. E relacionou esta evo�lución co acordo lácteo asinadoen setembro pasado en Madrid.Neste mesmo sentido, ÁngelesVázquez subliñou que a produ�ción de leite tivo ata marzo desteano un incremento continuadorespecto aos mesmos meses doano anterior e que este aumentona oferta dificulta a mellora dasituación, xa que medran as difi�cultades para colocar unha maiorprodución, ao non subir o con�sumo. Malia esta conxuntura, ad�vertiu a conselleira, pódese facerunha valoración moderadamentepositiva dos resultados acadadosco devandito acordo, sen esque�cer que aínda nalgúns aspectosdeben realizarse progresos im�portantes.No lado dos compromisos cum�pridos, a titular de Medio Ruralsinalou que os traballos da Inter�profesional Láctea (Inlac) sobreo contido dun contrato�tipo decompravenda de leite cru permi�

tiron a súa homologación poloMinisterio de Agricultura, Ali�mentación e Medio Ambiente(Magrama). E destacou que estedocumento xa está empezando aser utilizado nas novas contrata�cións que se están a realizar.Nesta mesma liña, a conselleiradixo que a Inlac tamén estable�ceu os criterios a ter en contapola industria e a distribuciónpara garantir a orixe española doleite. Indicou que desde a postaen marcha do acordo “puidemosconstatar unha significativa me�llora na valorización do leite, xaque practicamente non existenofertas ao consumidor por baixode 0,55 euros/litro” e engadiuque “denunciamos os casos debanalización que detectamos”.E con respecto ao labor daXunta, a conselleira advertiu queademais de participar activa�mente co Magrama na consecu�ción dos obxectivos fixados noacordo, realizou unha serie deactuacións, entre as que salienta

a posta en marcha do Plan deFortalecemento do Sector Lác�teo, que permitiu sentar nunhamesma mesa, por primeira vez, atodos os axentes galegos dacadea de valor. Tamén destacouque o Goberno galego está im�pulsando a creación e desenvol�vemento de varios proxectos,algúns deles cunha extensa basecooperativa, buscando a revalo�rización do leite, de maneira queo marxe económico xeradoquede en Galicia.A maiores, Ángeles Vázquezpuxo en valor os 420 millóns deeuros inxectados no sector lácteodesde setembro ata hoxe polasdistintas administracións. E refe�riuse en concreto aos fondosachegados para dar maior liqui�dez ás explotacións, tanto porparte do seu departamento comodesde o IGAPE. Neste sentido,lembrou que a semana pasada oConsello de Xunta deu luz verdea unha nova partida de 3 millónsde euros para que as explota�

cións poidan facer fronte ás súasdificultades financeiras. Taménneste contexto recordou que1.200 agricultores e gandeirosgalegos se beneficiaron xa doprograma de Impostos Cero norural galego.Pola contra, no “debe” do acordolácteo a conselleira situou quenon se puideron constatar avan�ces significativos na organiza�ción e integración sectorial.Neste sentido, insistiu en que“agora máis que nunca” é nece�sario que o sector produtor, a tra�vés das Organizacións deProdutores de Leite (OPL), uti�lice as ferramentas normativasque ten á súa disposición paradefender os intereses dos seussocios produtores. Deste xeitofomentaríase a concentración daoferta e a negociación conxunta,ademais de garantir que a produ�ción se planifique e se axuste ádemanda e optimizar os custosde produción e estabilizar os pre�zos de produción.

Ángeles Vázquez: “O acordo lácteo permitiu estabilizar os prezos e agora maliaas dificultades en Galicia estamos por riba da media da UE”

Representantes do SLG con Belén Docampo.

ACRUGA mantén os 2.000 euros como prezo medio rexistrado en subastano exercicio 2015

A inestabilidade do sector gandeiro, a aposta pola integración e as alianzascooperativas, o reforzo da cultura empresarial e a continuidade dasiniciativas sociais, temas centrais na 28º Asemblea Xeral de AGACA

O balance do ano 2015 da Asocia�ción Nacional de Criadores deRaza Rubia Gallega, Acruga,arroxa datos positivos: o mante�mento por riba dos 2.000 euros oprezo medio de venda de xoven�cas en poxas de gandoˇ o incre�mento da exportación de dosesunida ao crecente interese polocruzamento industrial en países deAsia, Europa e Áfricaˇ e o au�mento do número de animais sa�crificados coa denominaciónTernera Gallega Suprema�Carnede Rubia Gallega, que responde aun incremento da demanda destacarne. A pesar de que o sector cárniconon elude a difícil situación queafecta á gandería e rexistra os seusprincipais puntos negativos nun li�xeiro descenso no prezo medioque as xovencas adquiren en poxa,que, con todo alcanza os 2.000euros, e un certo receso no númerode explotacións. Con todo, creceno número de animais por explota�ción, aumentan o total de animaisrexistrados no libro xenealóxico,chegando aos 39.971, e sobenconsiderablemente o número dereprodutoras a 26.153. Na promoción e expansión da razaRubia Gallega xogan un papel

moi importante as poxas e as fei�ras de gando ás que acode Acruga.No 2015 continuou o traballo demellora da raza no centro de recríada Granxa Gayoso Castro, da De�putación de Lugo, onde esta insti�tución en colaboración conAcruga busca a mellor selecciónde animais, desde o punto de vistaxenealóxico, morfolóxico, produ�tivo e reprodutivo. Eses exempla�res son os que se poxan nas poxasou os que se venden a gandeiros

que se incorporan a esta raza, deaí o crucial labor que se desen�volve neste centro, onde ao 31 dedecembro de 2015 o censo era de165 femias e dous machos. Igual de importante que este cen�tro de recría é o traballo que se re�aliza en Xenética Fontao e naNave de Testaxe en prol da me�llora xenética desta raza. No pri�meiro centro, dependente daXunta de Galicia, Acruga contacon 21 machos, mentres que nanave de testaxe do Corgo, propie�dade de Acruga, hai 16 machos.

Máis demanda de carne

Outro dos datos positivos do pa�sado exercicio, é o incremento ex�perimentado na evolución donúmero de animais sacrificadosbaixo a denominación ou marcaTernera Gallega Suprema � Carnede Rubia Gallega, que designa ascanles de maior calidade. Grazasa un convenio entre Acruga e Ter�nera Gallega, ambas as entidadestraballan na mellora desta carne ena súa promoción, para incremen�tar con iso a demanda desta carneno sector da restauración e do con�sumo. Os datos son bosˇ en 2013sacrificáronse 2.368 animaisˇ2.476 reses en 2014ˇ e 2.989 o ano

pasado. Esta tendencia ascendentecontinuará no actual exercicio, xaque só no primeiro trimestre doano sacrificáronse 989 exemplares

e as previsións pasan por pechar o2016 co sacrificio de 4.000 ani�mais desta denominación. En 2015 rexistrábanse 152 gande�rías que colaboraban con este pro�grama, mentres que en 2016incorporáronse outras cinco.

Homenaxe

Antes da comida anual tivo lugaro acto de homenaxe aos gandeirosxubilados este ano, aos que Acrugaentregou unha insignia de prata,

acompañada da felicitación dosmáis de 150 compañeiros presen�tes na comida, ademais do parabéndas autoridades presentes no

evento coma a delegada territorialda Xunta, Raquel Ariasˇ o subde�legado do Goberno en Lugo,Ramón Carballoˇ o Presidente daDeputación de Lugo, Darío Cam�pos e a alcaldesa de Lugo, LaraMéndez, ademais de representan�tes de varias entidades financeirasque colaboran coa asociación quepreside César Dorado.Entre os gandeiros homenaxeadosatópase o chairego Emilio DíazCortiñas, de Abadín.

O Museo do Pobo Galego, enSantiago de Compostela, foi o es�cenario no que os representantesdas cooperativas agroalimenta�rias galegas se reunían o 27 demaio para participar nesta Asem�blea onde se aprobaron as contasanuais e se expuxeron as activi�dades e resultados económicosrelativos a 2015. A xuntanzatranscorreu con total normali�dade.O Consello Reitor de AGACAevidenciou unha especial preocu�pación polas difíciles circunstan�cias que están vivindo ossubsectores de leite, vacún decarne, cunícola e porcino queprovocaron, en 2015, unha rece�sión no volume de facturacióndas cooperativas de menor ta�maño, próxima ao 10%. Precisa�mente o día anterior, notranscorrer da Asemblea Xeral deCooperativas Agro�alimentariasde España, os dirixentes desta en�tidade e de AGACA departironcon representantes do Ministeriode Agricultura, Alimentación yMedio Ambiente e coa propia mi�nistra, Isabel García Tejerina,sobre as circunstancias que atra�vesa o sector, efectuando unhapetición de apoio expreso aos

gandeiros de vacún leiteiro.O presidente de AGACA, JoséMontes, alentou a tomar concien�cia de que "somos un grupo moiforte, moi poderoso, con moitos

recursos na man, querendo apro�veitalos dun xeito razoable".Entre as actividades a desenvol�ver en 2016 destacan a grandeaposta pola integración e o re�forzo das alianzas entre coopera�tivasˇ a continuidade dostraballos en prol do afianzamentodunha cultura empresarial coope�rativa profesionalizada, innova�dora, socialmente responsable ecompetitiva economicamente

para o que resulta indispensableinvestir en formación. Nestepunto informouse, polo miúdo,do labor que está a realizarAGACA, como entidade líder

dun proxecto, a nivel de Europa,orientado á formación das per�soas formadoras. Socialmente, entre outras, teráncontinuidade as diferentes ac�cións vinculadas ao empodera�mento da muller dentro dascooperativas, impulsando unhamaior participación activa nos ór�ganos directivos, ás saídas profe�sionais para persoas novasvinculadas profesionalmente ao

cooperativismo e ao envellece�mento activo, seguindo pautas etécnicas impartidas por profesio�nais especializados, coidando es�pecialmente a atención aos nososmaiores e mellorando en calidadede vida.O avogado Miguel Mª Sáenz deViteri abordou a entrada en vigorda Lei Orgánica 1/2015 de Re�forma do Código Penal pola quese incrementan os riscos penaisaos que se enfrontan ás persoasxurídicas (cooperativas, SAT...) ,dado que a nova normativa obrí�gaos a adoptar requisitos e proce�dementos determinados para nonseren obxecto de responsabilida�des a efectos penais.Mario Redondo, técnico da Aso�ciación, informou da progresióne alcance do proxecto europeo deinnovación Sucellog, centradonun concepto de loxística apenasexplotado: a implementación decentros loxísticos de biomasa nasagroindustrias como comple�mento á súa actividade habitualˇé dicir, que as instalacións destasindustrias poderían empregarse,nos momentos de inactividade,para manexar e pretratar a mate�ria prima procedente de residuospara producir biomasa sólida de

alta calidade que poida competirno mercado.Pola súa parte, Agustín Herrero,director xeral de CooperativasAgro�alimentarias deEspaña, re�marcou a necesidade de orien�tarse cara a cooperativas máisfortes, dimensionadas, potentes,que traballen con grandes volu�mes, con capacidade para superaras posibles resistencias e inimi�gos: "Deben ser cooperativas benxestionadas" afirmou, animandoa "percorrer este camiño, longo,que as cooperativas do norte deEuropa xa percorreron antes", al�canzando dimensións de grandesmultinacionais e converténdose,incluso, en competidores."Anímovos a percorrer o camiñoe unirseˇ será a mellor forma deservir aos nosos socios", asegu�rou o director xeral de Coopera�tivas Agro�alimentarias deEspaña, que quixo aproveitar esteevento para achegarse a Galicia ecoñecer, en persoa, a realidadedas cooperativas da Comunidade.Ao remate da Asemblea, os asis�tentes realizaron unha visitaguiada polas instalacións doMuseo, promovendo así o coñe�cemento e lembranza das propiasraíces.

Antes do xantar anual de ACRUGA no que se facía balance do exercicio 2015,

os gandeiros e gandeiras xubilados.

AGACA celebraba a súa XXVIII Asemblea Xeral no Museo do Pobo Galego.

21agro xuño 16

agro

A conselleira do Medio Rural, Án�geles Vázquez, asina cinco conve�nios con diferentes asociacións,federacións e entidades relacionadascoas razas autóctonas gandeiras ga�legas para a recuperación, conserva�ción e fomento das razas gandeirasautóctonas galegas, a través da súaposta en valor, mellora xenética epromoción. Todos estes conveniosestán cofinanciados co Fondo Euro�peo Agrícola de DesenvolvementoRural (FEADER), no marco do Pro�grama de Desenvolvemento Rural(PDR) de Galicia 2014�2020.O importe total dos 6 convenios as�cende a 3.007.200 euros

Convenios coas razasautóctonas

depo�e� ño 16

O II Campus RCV apadriñadopor Roberto Trashorras desenvol�verase entre o 27 de xuño e o 2 dexullo nas instalacións deportivasda Madalena e o contorno dapraia fluvial en horario de mañá �de nove e media a dúas� e tarde �de catro a oito�.Esta segunda edición, impulsadade novo polo Racing Club Villal�bés, contará con algunhas novida�des. Ademais da fusión das dúasquendas nunha única semana �di�vididos, iso si, en seis grupos se�gundo a idade� coas mesmasoportunidades para todos e todasas participantes, incluirá adestra�mentos específicos para porteiros,sesións de inglés para o deporte einformación activa a través dasredes sociais. Pero tamén se man�teñen as actividades impulsadasxa na primeira edición que mes�turaba deporte e formación: ades�tramentos técnicos e tácticosindividuais e deportivos en tornoao fútbolˇ achegamento a outrosdeportes durante as actividadesde ocio e tempo libre coma, porexemplo, xogos predeportivos,hockey, loita olímpica ou rugby,visita ao AquaPark de Cercedaˇcharlas sobre saúde e nutriciónˇ ealgunhas sorpresas entre as que seatopan máis de 40 agasallos e vi�sitas de xogadores de primeironivel coma o defensa vigués doXetafe Roberto Lago ou algúnxogador do CD Lugo, entre ou�tros.A cerimonia de clausura taméncontará con novidades que lleconfiran máis dinamismo. Fútbole outras actividades servirán para

pechar esta segunda edición naque Roberto Trashorras se impli�cará aínda máis.

Números

Esta segunda edición conta comáximo de prazas cubertas: 80rapaces de entre 4 e 14 anos ins�critos procedentes da zona daTerra Chá �Vilalba, Abadín ouCastro de Rei�, As Pontes ouLugo. Se ben arredor do 75% gar�dan relación co club, todos seránpartícipes dunha experiencia de 6días e máis de 45 horas de activi�dades das que preto do 50% seránadestramentos de fútbol dirixidospor 6 adestradores que precisarán50 balóns, 8 porterías e 40 petos,ademais de 160 equipamentoscompletos e 160 camisetas depaseo.Pero, ademais dos adestradoresˇserán outros catro monitores osque acompañen aos rapaces nasactividades de tempo libre e aosque hai que engadir outros tresconferenciantes procedentes deLugo ou Vilagarcía de Arousaque achegarán o inglés ou a súapropia experiencia deportiva aosmáis pequenos.

Presentación ás familias

O mércores 22 de xuño celebra�rase no auditorio municipal a pre�sentación ante as familias dosparticipantes a partir das oito doserán. A charla servirá para dar acoñecer aos pais e nais as últimasnovidades e recordar certas pau�tas e horarios, así coma as reco�mendacións sobre o vestiario e aprotección dos rapaces.

O Pichón e o Suso Cruz acollen as finais daXXXIII Copa Deputación de Fútbol

Posta a punto para o II Campus RCVapadriñado por Roberto Trashorras

A batalla entre os dous equipos lu�censes da Segunda División femi�nina remataba no campo doPichón, en Muimenta, coa vitoriado Friol por 2 a 0 ante a SCD Mi�lagrosa. Así o Peluquería MixtaFriol faise coa Copa Deputaciónfeminina.E o Viveiro vencía tamén en Mui�menta ao Residencia por 2 goles a2 e facíase, por segundo ano con�secutivo, co título de campión daCopa Deputación de Lugo entreos equipos de Preferente e Pri�meira Autonómica.Pola súa banda, a final que atañeá Segunda e Terceira Áutonómica

celebrarase no Campo de FútbolMunicipal Suso Cruz de Guitirizo sábado 25 de xuño ás seis datarde. Os finalistas son o Riotorto e oPalas que veñen de vencer por 0�5 ante o Meira e 2�3 ante o Mon�terroso B.Antonio Veiga explica que “antesdesta final, participaron nas distin�tas fases previas máis de 80 clubs,o que supón preto de 2.000 depor�tistas” lembrar tamén que a Depu�tación reparte máis de 90.000euros en premios”. Os gañadoresda Preferente e Primeira Autonó�mica e a equipa vencedora da ca�

tegoría feminina recibirán 5.000euros, por 4.000 dos subcampións,para a categoría de 2ª e 3ª Autonó�mica, os premios ao campión esubcampión ascenden a 4.000 e3.000 euros relativamente.

Finais de Categorías Base

Paralelamente aos encontros decategoría afeccionada, celebrá�base a Copa Deputación Federadade Fútbol Base. O campo anexo áMadalena é o escenario da últimafinal por disputar: a benxamínentre o CD Lugo e a Escuela deFútbol Viveiro o martes 21 ás seise media da tarde.

Óscar Gilsanzrenova co RacingClub Vilalbés

A loita chairega de base colócase primeirada Final B da competición escolar

Óscar Gilsanz dirixirá unha tem�porada máis ao primeiro equipodo Racing Club Vilalbés na Ter�ceira División. Así o comunicabao club este mércores tras chegar aun acordo co técnico.Gilsanz suma así tres temporadasconsecutivas á fronte do conxuntoque na pasada temporada a piquesestivo de xogar a fase de ascensoá 2ª B. Finalmente, o equipo rema�taba a competición oficial naquinta posición.O adestrador asegura que "a ilu�sión será o motor que nos sigaguiando".

O equipo formado polas escolasmunicipais de Vilalba e Xermadeconseguía esta fin de semana enVila de Cruces unha sétima posi�ción na competición deportiva enidade de escolar de loitas olímpi�cas ao rematar primeiro daFinal B da fase final na quese enfrontaban os clubs ga�legos clasificados entre ospostos sétimo e décimocuarto.O club clasificado en pri�meiro lugar foi o Cidade deVigo que dominou a compe�tición ao ter o equipo máisnumeroso."As nosas escolas, a pesaresde contaren con preto de 50nenos e nenas inscritos nascategorías de base, participa�mos con apenas 10 deportis�tas na fase clasificatoria oque non nos deixou opciónde participar na final A, des�tinada aos equipos máis nu�merosos", como explican dende oclub.Tendo en conta que se trata dunhacompetición lúdico�didáctica noque "prima a participación en

lugar do resultado deportivo,temos que destacar que tódolosdeportistas o pasaron moi benmanifestando as súas gañas devoltar a competir, que é o nosoprincipal obxectivo".

O equipo chairego estaba for�mado por: Laura Paz Feal (Xer�made), Uxía Gómez Ares(Xermade), Sabela Gómez Ares(Xermade), Xoel López Roibás

(Xermade), Hector García So�moza (Vilalba), Nicolás DíazGonzález (Vilalba), Antón De�basa Seoane (Vilalba), Xiao Seo�ane Vázquez (Vilalba), AinaraCancelo Cabaleiro (Xermade),

Davíd González López (Xer�made), Draison Pérez Henández(Vilalba), Andi Maceira Vilasuso(Vilalba) e Alonso Maceira Vila�suso (Vilalba).

O equipo estaba formado por escolares de Vilalba e Xermade.

deporte

Unha das quendas do Campus do ano pasado cos monitores e o padriño(arriba) e os modelos das camisetas de adestramento (abaixo).

O Espazo Xove de Vilalba preparaostorneos de tenis de mesa, fútbol ebaloncesto3x3O Espazo Xove de Vilalba pon enmarcha unha nova edición dosTorneos de tenis de mesa, fútbole balonceso 3x3 que se celebra�rán do 20 ao 23 de xuño na Prazada Constitución.As categorías para participar noXX Torneo de fútbol 3x3 e II Tor�neo de Tenis de Mesa serán ben�xamín, alevín, infantil, cadete exuvenilˇ mentres que para oXVIII Torneo de Baloncesto 3x3as categorías previstas son: de 9a 14 anos, de 15 a 18 e de 18 a 39.O acto de clausura do curso

2015�2016 celebrarase o xoves23 de xuño a partir das sete emedia da tarde na Casa da Cul�tura onde se inaugurará unha ex�posición de fotografía costraballos dos talleres de Fotogra�fía Dixital despois da II ZumbaMaster Class que dará comezo ásseis da tarde aberta á participa�ción do público en xeral.O acto de clausura tamén servirápara entregar os trofeos aos equi�pos gañadores dos torneos de fút�bol, baloncesto, tenis de mesa exadrez.

“O Desafío Ribeira de Piquín conta co porto de Galicia co quilómetro máisduro, A Barraca”

O Desafío Ribeira de Piquín éunha marcha cicloturista quetranscorre na súa totalidade polaReserva da Biosfera Eo, Oscos eTerras do Burón. Así se presentana súa propia páxina web –des�afioribeiradepiquin.com�. A primeira edición desenvolvíaseo pasado ano 2015 a modo dequedada á que asistían 50 partici�pantes, o máximo permitido paraeste tipo de eventos. A organiza�ción, a cargo do Club Ciclista Ri�beiras do Miño agarda “un

crecemento notable” para esta se�gunda edición que se celebraráneste 2016 o vindeiro domingo 10de xullo con saída na capital deRibeira de Piquín, Chao de Pou�sadoiro, e remate na Cima deCruz de Meira despois de perco�rrer 115 quilómetros.

Non se trata dunha proposta

para principiantes. Cales son as

características técnicas do per�

corrido que conta con algúns

dos principais portos de Gali�

cia?

Efectivamente non é unha marchacicloturista para alguén que seestá iniciando neste mundo. A di�ficultade é alta, debido ao desni�vel total duns 3200 metrosaproximadamente. Outra dasprincipais características é a desubir o porto de Galicia co quiló�

metro máis duro, A Barracaˇ xaque o seu primeiro quilómetroten, nada máis e nada menos queun 16,5% de pendente media.Pero, como nace o Desafío Ri�

beira de Piquín?

A Ribeira de Piquín dende os ini�cios do club foi unha das zonas ásque sempre iamos facer rutas con

portos de montaña. Sendo unhadas zonas máis duras de Galicia,decidimos dala a coñecer organi�zando unha marcha cicloturistacoa inestimable axuda do Conce�llo da Ribeira de Piquín.

Con respecto á paisaxe, que

destacariades da ruta?

Esta marcha cicloturistatranscorre na súa totali�dade pola Reserva daBiosfera do Eo, poloque a paisaxe está ase�gurada. É unha zonamoi tranquila, na queparece que o tempo sedetivo. Sen dúbida, todoparticipante que nuncaviñera quedaráabraiado.

Serve entón o desafío

para dar a coñecer a

zona como destino de

turismo natural?

Podemos dicir que ese éun dos maiores logrosque nos gustaría chegar a ter: queesta marcha cicloturista sirva paradar a coñecer este fermoso lugare que iso faga atraer a máis visi�tantes.

A inscrición, aberta ata o 30 de

xuño ou ata alcanzar o máximo

de 250 persoas, poderase reali�

zar a través da web www.cham�

pionchipnorte.com por un

prezo de 23 euros ou 38 �no caso

daquelas persoas non federadas

que precisen licencia dun día�.

Pero que actividades e servizos

inclúe o prezo de inscrición?

Os servizos incluídos para cadaparticipante son: bolsa con cami�seta conmemorativa, perfil e dor�sal con chip integradoˇ crucesmarcados e con persoal da orga�nizaciónˇ portos marcados encada quilómetroˇ fotógrados endiferentes puntos da rutaˇ video�chegada personalizadaˇ coche

“vasoira”, dous avituallamentosna proba de líquidos e sólidosˇdu�chasˇ cronometraxe do Porto deCruz de Meiraˇ servizo médicoˇservizo mecánicoˇ e xantar ao re�mate.

Cales son as vosas expectativas

en torno á participación?

A día de hoxe son uns 50 partici�pantes os inscritos e contamos su�perar a barreira dos 100. Haberágran participación de clubs danosa zona con representanes deLugo, Coruña e Pontevedraˇ perotamén contamos xa con partici�pantes de León, Madrid ou o PaísVasco.

Coa proliferación do ciclismo

afeccionado e, máis concreta�

mente, do ciclismo de montañaˇ

aumentaron na zona este tipo

de probas coas que dar a coñe�

cer diferentes recunchos da co�

marca. A que outras probas

organizadas por clubs veciños

tedes asistido? Que destacaria�

des delas?

A nosa idea é participar na maio�ría das rutas que se organizan enGalicia a través dalgún represen�tante do club. Cremos que temosque apoiarnos entre os clubes eunha desas formas é participar nasactividades que organizan. Así,como organizadores do DesafíoRibeira de Piquín, tamén nos gus�taría que a maioría dos clubes deGalicia estiveran representados.

Luis Naval, secretario do Club Ciclista Ribeiras do Miño

23deporte xuño 16

Luis Naval no Alto do Couso (Ribeira de Piquín).

deporte

O Club Ciclista Ribeiras do Miñofundábase en xuño do 2014 e, naactualidade, conta con 28 socios deLugo e da Terra Chá, principal�mente, que teñen participado nasmarchas de maior nome interna�cional �Quebrantahuesos, El So�plao, Clásica Lagos de Covadonga,Perico Delgado, Challenge Casti�llay Leon Master, 101 Peregrinos,

Gran Fondo Ézaro, Gran RutaCelta, Pontevedra 4 Picos, Trans�galaicas, ou a Viveiro BikeXtreme, entre moitas outras.O seu secretario, Luis Naval, tenalcanzado a primeira posición naXII Cronoescalada o Castelo deAndrade ou na XI Cronoescaladaa Breamo, ademais dunha terceiraposición na II Subida a Curota.

Máis sobre o Club Ciclista Ribeiras do Miño

O porto arranca nun cruce a tomará esquerda dirección a Santiago deAcebo que parece subirse moi benao comezo ao traer certa inercia dosuave descenso. Unha pendentepor riba do 13% ata o terceiro qui�lómetros vai apagando as forzasiniciais. Cun 16,5% de pendentemedia conta con rampas de máisdo 20%. Ao chegar a Acebo, ató�pase unha chaira moi curta antesdo desvío cara Pena de Cabras.

Dende este punto ata coroar so haiun par de zonas curtas onde baixado 10%.Probablemente en ningún lugar deEspaña sexa posible atopar tras unquilómetro a máis do 16%, outrostres a continuación por riba do12%.Ademais, á dureza da pendente haique engadir un asfalto rugoso entodo o porto que non axuda a des�lizar a bicicleta.

A Barraca

�� emprendemento�uño 16

“O Bike Park Outeiro ofrece unha alta calidade construtiva e de seguridadeque garante a práctica dos seus usuarios”

Alejandro Currás e Lorenzo Prado, responsables do Bike Park Outeiro

PROMOTIONSPORT conta xa

con certo percorrido na organiza�

ción de probas e no desenvolve�

mento doutros proxectos rider

coma a organización do Dirt

Jump Style Fighters 5 e 7 en

Lugo e PromotionTwins Ramps

Vilanova de Arousa, I Descenso

Urbano de Viveiro cronometraxe

do II Descenso do Monseivane.

PROMOTIONSPORT, integrada

por Alejandro Currás e Lorenzo

Prado, defínese como unha em�

presa nova e dinámica formada

por un grupo de entusiastas do

mundo da bici unidos pola pai�

xón, o traballo e o seu espírito de

superación.

Pero, como xorde o circuíto

Bike Park Outeiro?

Vendo a demanda que existe nos

últimos anos, por parte dos afec�

cionados, deste tipo de instala�

cións e a carencia no noroeste

peninsular de complexos depor�

tivos enfocados ao btt cunha alta

calidade construtiva e de seguri�

dade que garantan un bo disfrute

aos usuarios, e ao mesmo tempo,

ofrezan unha cobertura de se�

guro.

Cal é a vosa experiencia no sec�

tor?

O proxecto está desenvolvido in�

tegramente por Promotion Ti�

ming Sport S.L. que conta con

cinco anos de experienciaˇ aínda

que, anteriormente, xa tiñamos

relación co mundo da btt, a nivel

afeccionado, dende o ano 2000.

Pero, tamén hai que dicilo, case

con toda seguridade, non pode�

riamos levar a cabo este proxecto

sen a colaboración e apoio das

nosas familias, amigos e os veci�

nos de Santaballa.

E como se poñía en marcha o

proxecto en Santaballa?

O Bike Park Outeiro (BPO) ató�

pase en Santaballa porque somos

naturais de Goiriz e Santaballa e

os terreos onde está ubicado son

propiedade da familia dun de

nós. Isto supúxonos unha gran

vantaxeˇ xa que puidemos ir

construíndo segundo as nosas ca�

pacidades. Pola contra, máis difi�

cultoso foi a procura dunha

solución ante a falta de normativa

específica para este tipo de insta�

lacións. Con todo, consideramos

seguir os pasos para a apertura de

calquera instalación deportiva –

campos de fútbol ou pistas de

tenis, por exemplo� legalizada e

solicitamos ao Concello a perti�

nente licenza de actividade. Ad�

xuntando o proxecto construtivo,

o plan de mantemento, o plan de

explotación, e pa�

garanse os respec�

tivos impostos.

Todo na dirección

dunha garantía en

caso de posibles

accidentes. Ata o

de agora, non co�

ñecemos ningún

similar no noroeste

de España.

Afondando xa

nas característi�

cas técnicas do

circuíto que conta

con zonas habili�

tadas segundo

modalidades (dirt

jump, four cross,

pump truck, rutas btt)… que

nos podedes adiantar?

Podemos distinguir dúas zonas:

unha de pradeira e outra arbo�

rada. A zona de pradeira conta

con aparcamento habilitado para

25 ou 30 vehículosˇ un circuíto

“Dual eliminator – Four Cross

Toni Ferreiro” –

para que dous

c o r r e d o r e s

(Dual) ou catro

(fourcross) saian

á vez e compitan

por chegar pri�

meiro á meta tras

sortear unha

serie de obstácu�

los coma os peraltes, saltos, etc.�

ˇ un circuíto “Pumptrack mini

race” –con dous óvalos xemelgos

no seu trazado e cunha serie de

dubbies e peraltes que o fan óp�

timo para a iniciación dos máis

novos e para aprender técnica

sobre a bicicleta� onde se poden

realizar competicións por parte

de dous corredoresˇ espazo para

o “Dirt jump” –ou acrobacias aé�

reas� con dúas zonas: “Hang

time” e “Whip Series”. O “Hang

time” ou tempo de suspensión

consta dunha serie de tres saltosˇ

hip (salto) de dereitas e dúas ram�

pas xemelgas especialmente

construídas para aproveitar ao

máximo o tempo no aire para a

realización das acrobacias máis

espectaculares e o “Whip series”

que consta de dúas liñas de tres

saltos amesetados de nivel inicia�

ción onde axiña se pode empezar

a practicar esta modalidade e re�

alizar certas acrobacias e, ao

mesmo tempo, fai de liñas de

quecemento para os pilotos máis

experimentados.

Todas as anteriores pistas se ato�

pan habilitadasˇ pero tamén se

abrirá proximamente unha

“Foam pit” ou piscina de escuma

para practicar todo tipo de saltos

–moi útil para aprender técnica

de salto con toda

seguridade�.

E, na zona arbo�

rada, atópase a

zona de inicia�

ción �cunha su�

perficie de 4.000

metros cadrados�

dirixida a nenos

e nenas ou prin�

cipiantes no apaixoante mundo

do btt que consta de dúas partes:

un pumptrack de iniciación e o

gimkhabike. O “Pumptrack de

iniciación”, á súa vez, consta de

pequenos montículos e peraltes

con pouca inclinación que cons�

titúen un pequeno circuíto moi

divertido e seguro. Esta parte está

xa habilitadaˇ mentres que agar�

damos abrir proximamente a

zona para “Gymkhabike” �orien�

tada a practicar as primeiras ha�

bilidades e técnicas nun circuíto

tipo xincana tamén coa seguri�

dade e a diversión como princi�

pais calidades� composta por

unha serie de trazados lineais

para aprender a rodar sobre pe�

dras, area ou terra e sortear obs�

táculos e baches. Nel tamén se

poden realizar talleres e cursos,

ademais de pequenas carreiras e

competicións.

Tamén están próximos á súa

apertura o “Trial Park”, a zona

para “Wooden trail” ou do “Hard

pump track”. Para o primeiro re�

sérvanse 200 metros cadrados

con todo tipo de elementos natu�

rais e artificiais: tubarias, palés,

troncos, etc. O “Wooden trail”

estará conformado por un con�

xunto de plataformas e pasarelas

de madeira construídas a diferen�

tes alturas, onde os pilotos poden

adestrar o equilibrio e conseguir

confianza á hora de rodar a certa

altura sobre o chan. E, final�

mente, o “Hard pump track” é un

pumptrack para expertos onde os

pilotos poden perfeccionar a súa

técnica e dar renda solta á súa

imaxinación. O seu trazado terá

maior complexidade e a esixen�

cia será máxima.

Tódalas súas instalacións ofre�

cen garantías para os adestra�

mentos e a práctica

deportiva de profe�

sionais e afecciona�

dos, pero tamén

servirá como espazo

de escola a través de

Promotion Bike

School. Que activi�

dades se contem�

plan en cada caso?

Teremos cursos tódo�

los domingos pola mañá de ini�

ciación ao btt, en especial ao four

cross e dirt jump. E de cara a

final de temporada, faremos un

curso con Toni Ferreiro, corredor

profesional de descenso e do en�

duro a nivel internacional.

O Bike Park Outeiro conta con

outros servizos nas súas insta�

lacións... E nel tamén se pode�

rán desenvolver actividades

complementarias?

De momento non temos unha

fecha fixada, pero imos celebrar

un evento competitivo de tres

modalidades, dual eliminator,

pumptrack mini race e dirt jump.

A súa posta en marcha está

prevista para o sábado 2 de

xullo. Haberá actividades espe�

ciais pola súa apertura�inaugu�

ración oficial? Algunha

actividade prevista para os vin�

deiros meses?

O día da inauguración será unha

xornada de portas abertas onde

todo o que queira pasar a probar

os diferentes circuítos está convi�

dado, porque desde PromotionS�

port o que queremos é facilitar a

todo o que o desexe pasarse a co�

ñecer as nosas instalacións co

único custe do seguro.

Cremos que vai ser un día no que

contaremos con moitas visitas

porque coincide coa festa do San

Pedro de Santaballa. Así, anima�

mos a todo o mundo que se ache�

gue a coñecer o BPO, aínda que

non sexa para andar en bicicleta.

Que valores engadidos aporta o

circuíto á zona?

O que nos gusta é que non sexa

unha actividade na que non só

nos beneficie a nós, senón que

sexa tamén un dos motores eco�

nómicos da zona, que a xente se

aloxe nos hoteis e hostais da

zona, que vaian a comer aos res�

taurantes, etc. dinamizando a

hostalería.

O seu logo

conta cunha

bici e unha ár�

bore... Trátase

dunha activi�

dade compati�

ble co medio

ambiente?

Nós, en tódolos

nosos proxec�

tos, damos unha prioridade ao

medioambiente. Neste caso, ao

ser unha actividade onde a bici�

cleta é a protagonista, o impacto

sonoro e sobre o terreo é mínimo.

Alejandro Currás e Lorenzo Prado nas instalacións do BPO.

Ademais de servirde circuíto para os

afeccionados,“acollerá cursos

de iniciación ao bttos domingos pola

mañá”

“O sábado 2 dexullo inaugúranseas instalacións

cunha xornada deportas abertasque coincide

coas festas deSan Pedro”

25sociedade xuño 16

Obradoiro de danza contemporánea, Dancerveira e II Diverdancepara pechar o curso 15/16 da Escola de MovementoA E

�cola de Movemento de Vi�lalba pecha o curso 15/16 oxoves 23 de xuño pola tarde cunobradoiro de danza contemporá�nea no que participarán 32alumnas e alumnos inscritos vo�luntariamente.O obradoiro correrá a cargo deAlba Barral, unha lucense afin�cada en Barcelona que tras re�matar a súa formación en Danzaen Holanda, no 2003 gradúaseen danza contemporánea enArtEZ Institute of the Arts (Arn�hem). Alí traballa cas compa�ñías Leine&Roebana y SuzyBlok. No ano 2006 trasladábasea Barcelona para traballar conSenza Tempo Teatrodanza.Dende 2008 é membro da com�pañía Thomas Noone Dance,onde tamén ten a oportunidadede traballar cos coreógrafosGuy Weizman/Roni Haver,Éderson Rodrigues Xavier, Jo�hannes Wieland e Jo Strømgren.Dende o 2012 tamén formaparte do proxecto Camaralu�

cida, dirixido porLautaro Reyes. Foifinalista, como me�llor bailarina princi�pal, na XVIIIEdición dos PremiosMax das Artes Escé�nicas (2015), polasúa interpretación en“Brutal LovePoems”, creación deThomas Noome.Este ano, na XIXEdición dos PremiosMax das Artes Escé�nicas (2016) foi can�didata na mesmacategoría por"Medea", tamén de ThomasNoone.

Dancerveira

Xa entre o sábado 25 e o do�mingo 26 de xuño viaxan a Vi�lanova de Cerveira 45 alumn@spara participar por quinto anoconsecutivo na Mostra Interna�cional de Danza "Dancerveira"

onde representarán "Move�mento Circus", unha coreografíade 12 minutos que fusiona o tra�ballo realizado por todos os gru�pos da escola durante este curso.

II Diverdance

Xa no verán, a semana do 4 ao8 de xullo, desenvolverase o IIDiverdance, campamento deDanza e Ocio.

O Campamento, organizadopola Escola de Movemento, serádesenvolto por Bugallo, forma�dores oficiais da Xunta de Mo�nitores de Tempo Libre eespecialistas en organización decampamentos e actividades detempo libre.O campamento está aberto atodos aqueles nenos e nenas deentre 3 e 12 anos.

Os alumnos da UNED SéniorTerra Chá pechaban este cursoacadémico cun acto oficial estevenres 17 de xuño na sede da Co�ruña.Felipe Senén López Gómez, pro�fesor do programa Sénior, foi oresponsable de impartir a confe�rencia de clausura, acompañadodo coordinador Luís Angel Rodrí�guez Patiño, xunto con autorida�des académicas, e representantesdas institucións.A última clase teórica do curso15/16 corría a cargo do arqueó�logo Ángel Concheiro Coello,Tito Concheiro, sobre "Historia,paisaxe e cultura” na que fixo unbreve repaso á construcción daspaisaxes galegas: míticas, arqueo�lóxicas e literarias. Tamén houbotempo para enxalzar a figura do

escritor e poeta Manuel María,autor protagonista da última edi�ción do Día das Letras Galegas.

O acto de clausura servía para en�tregar os Diplomas antes da ac�tuación do coro da UNED Sénior

formado polo colectivo de alum�nos e alumnas matriculados namateria de Música.

A UNED A Co�ruña foi un dosCentros Asociadospioneiros en im�plantar o proxectoda UNED Séniorhai xa 8 anos. Amedia de idade dosalumnos mantensenos 72 anos, aíndaque o que teñen encomún, en pala�bras do responsa�ble da UNEDSénior, é que "sonpersoas moi curio�sas, activas e ávi�das decoñecemento".

A noite máis máxica do veráncontará con animación musicalen Vilalba trala degustacióngratuíta de sardiñas. O xoves 23de xuño o Concello de Vilalbacelebra a “VIII Noite de SanXoán” cunha “gran sardiñada”que dará comezo ás nove doserán na Praza de Sta. Maríacoa degustación de pan e liscos,ademais de sardiñasˇ cervexa,viños...Posteriormente realizarase oconxuro da queimada e a espan�tada das meigas como corres�ponde ás doce en punto danoite.Axóuxeres de Roupar e a Sinto�nía de Sancovade porán músicaá festa.

A undécima edición do Festivalda Chaira é unha realidade. Acita desenvolverase, un anomáis, na praia da Riboira enBaltar (A Pastoriza) o vindeirosábado 2 de xullo.A incorporación de xente novaao proxecto, dáballe o impulsofinal ao festival deste ano que,coma nas últimas edicións, con�tará cunha sesión vermú."Toñyto García" achegará amúsica "para ir quentando ocorpo".Pola tarde, celebrarase outranova edición do Aberto do Xa�barín de Billarda e, contra anoite, actuarán Los Jinetes delTrópico, Tardepiache e Supe�roito. Un dj continuará ani�mando a festa.

Remata o curso 15/16 para o alumnado da UNED Sénior Terra Chá

Sardiñas, liscos,

queimada e música

para a Noite de

San Xoán en Vilalba

Los Jinetes delTrópico, Superoitoe Tardepiacheanimarán o XIFestival da Chaira

A Escola de Movemento pecha o curso cun obradoiro de danza contemporánea.

sociedade

O alumnado recibía o seu diploma nun acto de fin de curso na Coruña.

�6 culturaxuño 16

culturaXosé Otero Canto, autor de Valuria

“Terra Chá e Valuria son sinónimos, un referido á xeografía e outro aos seus moradores”

Convocado o concurso de curtametraxes do IIIFestival de Cine de Música de Roca

Castro de Rei, capital da terrados Baluros ou Valurosˇ Lugo emáis recentemente Vilalba. Ataestas localidades se achegaba apresentación de Valuria, de XoséOtero Canto, con ilustracións deAnxo Grande Penela e prólogode Felipe Arias.

P��, qu� é para vostede Valu�ria?Se Manuel María emprega otermo de Terrachá como refe�rente xeográfico, traducido da“Tierra Llana” ou comarca queestudábamos nos anos 60 nos li�bros de Xeografía, eu o que tratode recuperar é o termo referidoao “gens” latino ou xentilicio dosseus habitantes, os valuros, habi�tantes da VALURIA, porque AValuria é toda a Terra Chá tal ecomo nos dicía outro grandepoeta noso, Aquilino Iglesia Al�variño, aínda que hoxe teñamosdocumentados unha seria de lu�gares valuros nos concellos deCastro de Rei, Cospeito, A Pas�toriza, Abadín, Parga, Vilalba...é de supoñer que A Valuria for�mara parte dunha rexión moitomáis ampla e que abrangueríatoda a Terra Chá. Por iso Valuriae Terra Chá son sinónimos, o pri�meiro referido á xeografía e o se�gundo aos seus moradores.

Se Xosé Manuel Carballo con�tribuía á recuperación da fi�gura dos baluros ou valuros através dos grupos de teatro emúsica tradicional, agora con�tinúa vostede a “loar” este

termo. Séntese baluro ou va�luro? Grazas a Xosé Manuel Carballo,moitos chegamos ao coñece�mento dos valuros a través del,foi o precursor de poñer no seusitio a un pobo desprezado aolongo dos séculos onde tivomoito que ver a Igrexa pois osvaluros non se deixaban cristia�nar facilmente e de aí se colixe asúa persecución. Claro que mesinto valuro, se son un habitanteda Valuria, sería comonegar a miña existencia eiso aínda que se queira éimposible, sería comonegar que son galego, por�que se vives en Galizaaínda que nunca falases ogalego, se saes fóra axente coñécete tan só pro�nunciando unhas palabrasˇé dicir, non se pode renun�ciar á túa existencia e á túacultura aínda que queiras,por iso estou moi orgu�lloso de ser galego e de ser va�luro.

O poemario aborda a intrahis�toria da comarca da Terra Cháa través da licenza poéticasobre o seu patrimonio histó�rico e etnográfico. Sobre queelementos patrimoniais sepode ler en Valuria?Don Miguel de Unamuno acuñaa palabra “intrahistoria” como avida calada de millóns e millónsde persoas que forman parte dahistoria aínda que non aparezannos libros de historia. Se é a isto

ao que nos referimos, temos quedicir que Valuria é un libro de in�trahistoria mais tamén de histo�ria, etnografía, lendas, cultura,etc., que forman parte do nosopatrimonio unhas veces materialcoma a Caldaloba, a torre dosAndrade, o queixo de SanSimón, a charca de Codesido,entre outrosˇ pero que, ao mesmotempo, conforman un patrimonioinmaterial onde se recollen len�das, contos e historias que fan re�

ferencia ao patrimonio materialdos valuros ou chairegos.

Tamén fai referencia a persoei�ros coma Vasco Fernández deParga ou Pedro Pérez Parra�guésˇ a romaría dos Milagresde Saavedra, o queixo SanSimón da Costa, a longa e tris�teira lenda de Leonor de Mon�tenegro de Guitiriz. Quecaracterísticas determinaron otratamento destes temas no po�emario? E de que xeito se in�troducen nos versos?O tratamento destes temas no po�

emario responden a nosa historiaesquecida polos historiadoresque non sei por qué, nin calesson as razóns para o seu esque�cemento, ou que o seu descoidochegue a situacións tan críticas,por exemplo, como na torre deCaldaloba de Cospeito, remata anosa Idade Media con DonaConstanza de Castro, filla doMariscal Pardo de Cela e nin�guén fale diso, ou os franceses ti�rados no Pozo do Ollo de

Begonte du�rante a Gue�rra daIndependen�cia cando osvaluros polanoite se de�fenden coasarmas de qued i s p o ñ í a n ,que son osapeiros de la�branza, e des�pois de

mortos lévanos nos carros paratiralos a ese pozo begontino.O poemario comeza con versolibre e vai “in crescendo” to�mando elementos rítmicos e con�formando versos octosílabosxeralmente a xeito de romances,que é a estrofa máis adecuada aopobo para cantar as súas xestas,que obvian os historiadores.Penso que necesitamos unha his�toria da Valuria para marcar anosa identidade e non historiastan xeneralistas que omiten aoutra gran parte da historia, queé a verdadeira, a coñecida e a que

nos fai sentir partícipes dela.

É, pois, un bo incentivo paracoñecer máis aspectos da nosacomarca quizás descoñecidospara algúns e algunhas aotempo que se desfruta dunhaboa lectura? Penso que é unha maneira ade�cuada para chegar ao gran pú�blico e aos pequenos cando seven reflectidos eles ou os seusantergos na historia máis pró�xima, na achegada a súa parro�quia e que descoñecían poñendoen valor o que pensaban que nono tiña. É como un autoloanza donoso que estaba infravalorado,como por exemplo a existenciadun trobador como Roi Lope deAguiar, ou a conquista de Gra�nada que tan a miúdo aparecennas lendas que dedico a Calda�loba.

Antes de rematar, cóntenoscomo xurdía o proxecto?O proxecto xorde porque men�tres en castelán se recollen esaslendas populares a través dos ro�mances, véxase “Flor nueva deromances viejos”, que MenéndezPidal compila en dous tomos,nós por razóns descoñecidas, secadra porque hai moita escuri�dade interesada e outra desinte�resada, fan que non se conservenestas pezas únicas do noso patri�monio cultural que hai que poñeren voga e darlles a grandísimaimportancia que teñen para quepoidamos sentirnos valuros e ga�legos.

O Festival de Cine de Música deRoca celebra a súa terceira edi�ción neste 2016. Polo momento aorganización fai públicas as basesdo concurso de curtametraxes.As curtas poderán ser de calqueraxénero, pero a temática debe sermusical. Deberán ser realizadascon posterioridade ao 1 de xaneirode 2012 e presentadas en galegoou castelánˇ aínda que tamén seaceptarán noutro idioma se levansubtítulos nalgún destes idiomas.Cada autor ou autora �distín�guense dúas categorías: unha paraautores galegos exclusivament eoutra para autores de calquera na�

cionalidade� pode presentar unhaúnica obra dunha duración entre 3e 30 minutos, incluídos os crédi�tos, ata o 30 de xuño.O comité do festival realizaráunha preselección entre as envia�das a través de plataformas dixi�tais �www.clickforfestivals.comou www.festhome.com� ou dunhacopia en DVD acompañada dacorrespondente ficha de inscricióna través de correo postal �Asocia�ción Xermolos, rúa do Concello,9 baixo, CP 27300, Guitiriz,Lugo� ou enderezo electrónico �[email protected]�para seren candidatas a obter o

"Premio do Público" que será en�tregado o propio día do festivalque se celebrará entre o 29 e o 30de xullo.Tódalas obras seleccionadas �quese darán a coñecer con anteriori�dade á celebración do festival através da súa páxina web� conta�rán cun obsequio por parte da or�ganización do concurso que seráentregado persoalmente tamén odía do festival. O "Premio do Pú�blico" consistirá nun premio enmetálico de 100 euros para cadacategoría e un trofeo exclusivo dofestival realizado por un artistalocal tamén para cada categoría.

O guía e responsable de RutasVivas, Fernán Álvarez, presentao libro Regato do Cepelo comoconsecuencia da ruta viva des�eñada no 2012: "Viaxar e vivircon Manuel María" e que xa levacatro anos servindo para coñecera súa obra e a súa vida.A figura do poeta Manuel María"é fundamental na miña profe�sión", apunta. De feito, indicaque "utilizo a cotío a súa obracomo ferramenta de traballo,sendo un recurso imprescindiblepara realizar unha correcta inter�pretación do patrimonio natural,

material e inmaterial". Así, "estelibro ten como obxectivo facili�tar o traballo dos meus compa�ñeiros e compañeiras deprofesión a través dun maior co�ñecemento deste espazo con�creto, situado na Reserva daBiosfera Terras do Miño, e ani�malos a que sexan valentes áhora de amosar as riquezas ocul�tas do noso país, sen complexose sempre chantados nesta terranosa. Agardo tamén que servapara que o público en xeral des�cubra o regatiño que tanto amabao noso poeta".

Regato do Cepelo, unha guíasobre “o regatiño que tanto amabaManuel María”

Imaxe da portada do libro co retrato de Xosé Otero Canto.

Que ler? a elección de:

Que escoitar?

Laura Pardo

Secretaria Xeral das XuventudesSocialistas de Guitiriz

Un libro Un disco

Unha comida

Un sitio onde vivir

Unha personaxe histórica

A principios dos anos 80, Nicolás Bren, capitán retirado da Mariña

Mercante, recibe un estraño encargo por parte dos veciños dunha pa�

rroquia montañesa da Costa da Morte: recuperar a figura roubada

dunha Santa Mariña da que son moi devotos.A investigación em�

prendida polo capitán, xunto cos veciños da parroquia, levaraos a

transitar pola trama dun sistema corrupto e a descubrir os incribles

vínculos da talla cun dos instantes decisivos da historia de

Europa.Unha novela trepidante coa que Manuel Gago se mergulla

nas raíces profundas da cultura popular galega.

Hai tempo que as críticas musicais non son tan unánimes como no

caso do novo traballo dos de Oxfordshire. Non é de estrañar, “A

moon shaped pool” é unha obra mestra. Superior ás catro anteriores

entregas do grupo. Non tan cerebral como “Hail to the thief” (2003),

nin tan experimental como “The King of Limbs” (2011). O comezo

do disco co tema adianto, “Burn the witch” é realmente abrumador,

fai que pensemos que non estemos ante un disco calquera, e así é.

Escuridade (“Full stop”), lirismo (“Glass eyes”), grandeza!! (Ident�

kit)… seguramente teñamos que remontarnos ata o 2000 e “Kid A”

para atopar a uns Radiohead tan inmensos. Un disco con semanas,

un disco para a historia.

O anxo negro, Manuel Gago

Edicións Xerais

Dime quien soy,de Julia Navarro

“Mi pequeña historia”, de

Andrés Suárez

Berlín

Unha película

Sufraxistas,

dirixida por Sarah Gavron

Algún lugar

para visitar

Frida Kahlo

Unha bebida

Calquera cidade do norte deEspaña

Pasta Café

Radiohead: “A moon shaped pool”

por Félix Jorquera

fmenfm.blogspot.com.es

Premios 2015: Festival de Venecia: Sección oficial largometraxes a

concurso.

Título orixinal: Francofonia, le Louvre sous l’Occupation. Ano:

2015. Duración. 87 min. País: Francia. Xénero: Drama. Nazismo.

Director: Alexandr Sokurov (AKA Alexander Sokurov). Guión: Ale�

xandr Sokurov (AKA Alexander Sokurov). Música: Murat Kabar�

dokov. Fotografía: Bruno Delbonnel. Reparto: Louis�Do de

Lencquesaing, Vincent Nemeth, Benjamin Utzerath, Johanna Kor�

thals Altes, Jean�Claude Caër, Andrey Chelpanov.

Na Francia ocupada da II Guerra Mundial, as autoridades nazis de�

cidiron protexer, pese ás circunstancias, a maior e máis valiosa co�

lección de pintura do mundo: o Museo do Louvre. A través da

historia de Jacques Jaujard y o conde Franz Wolff�Metternich, no

París de 1940, Sokurov explora a relación entre a arte e o poder,

sendo o Louvre o principal lugar da civilización viva. Ambos homes

protexeron os tesouros de dito museo ao mesmo tempo que os gran�

des exércitos arrasaban o corazón da civilización deixando moitas

vítimas por diante.

Que ver? Francofonía, dirixida por Alexander

Sokurov

27recomendacións xuño 16

�� .terrachaxa.com/axenda

eventosVilalba

Auditorio MunicipalOs primeiros anos do Instituto

ata o 10 de xulloA mostra fai un percorrido cronolóxico da actividade do instituto Santiago BasantaSilva entre 1966 e 1980. Consta dunha selección da documentación que se conservanos arquivos do Centro: cartas, actas de reunións, documentos oficiais, cualificacións,etc. Ademais, móstrase a foto dos 1.103 primeiros alumnos e alumnas desde o curso1966-1967 ao curso 1977-1978. Complétase esta exposición con fotos de actividadesrealizadas no centro, fotos de como era Vilalba na época, noticias de prensa e outras

curiosidades.

LugoMuseo Provincial

Christian Villamide. A paisaxe contra a paredeata o 31 de xullo

A exposición é unha crítica aceda dun problema que amola neste século XXI a unhanatureza cercada polo home. A arte move fichas describindo con lirismo o enrocamentono que estamos. Tamén a beleza pode ser incisiva e chegar ao compromiso. ChristianVillamide amósanos a través dela o que está máis aló da pura aparencia, descóbrenos

“o que se ve”. Mentres, a partida, polo momento, segue en táboas. (M. Rozas)

teatro

certame

BUXIGANGA 2016

“De vello gaiteiro” (Pico do Castro)Outeiro de Rei (AC Pena de Rodas) - 25 de xuño (20.00 horas)

Ensaio en clave de comedia que se desenvolve nunha unha única ubicación, osobrado, a habitación de maior importancia nunha casa acomodada. Nelatranscorre esta trama: Rosiña, a filla dun labrego con posibles, recibe unha

oferta de matrimonio por parte dun rico indiano. O problema é que Rosiña estánamorada doutro. Nesta peza a figura do indiano é moi criticada, pola actitudede negación e desprezo que algúns destes emigrantes mantiñan respecto á

cultura e lingua do seu país.

ANO CASTELAOCandido Pazó: Que comerá o rei?

Rábade (Centro Sociocultural) - 25 de xuño (18.00 horas)Sesión de historias e contos inspirados nos textos e debuxos de Castelaoviaxa por varios concellos lucenses con motivo do Ano Castelao para o quea Área de Cultura da Deputación Provincial achega un extenso programa

de actividades.

XLII Certame Literario Concello de VilalbaAta o 18 de xullo

Baixo un lema, o certame acepta poemas orixinais e inéditos en lingua galegade temática libre e cunha extensión mínima de 500 versos. O prazo de entregaremata o 18 de xullo a través do envío de 5 copias ao Concello de Vilalba

por correo ordinario ou a través do enderezo www.vilalba.org/certameliterario.O ditame do xurado, composto por persoas de recoñecido prestixio no ámbitoliterario, darase a coñecer o 22 de agosto. A entrega do primeiro e segundopremios dotados con 3.000 e 1.000 euros, respectivamente, máis flor natural e

diploma, desenvolverase nun acto o 30 de agosto.

A PastorizaPraia Fluvial da Riboira (Baltar)

XI Festival da Chaira2 de xullo

A undécima edición do Festival da Chaira contará cunha sesión vermú a cargo de"Toñyto García". Pola tarde, celebrarase outra nova edición do Aberto do Xabarínde Billarda e, contra a noite, actuarán Los Jinetes del Trópico, Tardepiache e Superoito.

Un dj continuará animando a festa.

VilalbaFesta popular: unha festa de hai 50 anos

9 de xullo O sábado 9 de xullo Vilalba acollerá unha festa do estilo de hai 50 anos coa que sepechan as actividades de celebración do Cincuentenario do IES Basanta Silva.Haberá dianas e alboradas a cargo dos grupos de gaiteiros de Vilalba que percorreránas rúas da vila acompañados de xigantes e cabezudos ao longo da mañá e a Bandade Música de Vilalba ofrecerá un concerto ao mediodía na praza da Constitución. Ássete do serán recibirase ás autoridades e inaugurarase o mural conmemorativo coateatralización da Escola Municipal de Teatro de Vilalba. Ás oito e media teñen previstoacutar as Pandereteiras de Andrade na praza da Igrexa, ás dez da noite Escolma deMeus ofrecerá un concerto na praza da Constitución onde a partir das doce e mediaOs Modernos, dentro do programa ‘Seráns Culturais’ da Área de Cultura da Deputación

Provincial, continuarán coa festa.

VilalbaAuditorio Municipal Carmen Estévez

Concerto Banda de Música de Vilalba: XXVAniversario23 de xullo

O sábado 23 de xullo, o Auditorio Carmen Estévez de Vilalba acollerá, a partir das oito emedia do serán, un concerto da Banda de Música local con motivo do seu vixésimo

quinto aniversario.

GuitirizRoca

III Festival de Cine e Música de Roca29 e 30 de xullo

A última fin de semana de xullo proxectaranse películas, documentais e curtametraxescon temática musical, ao aire libre e co obxectivo de dinamizala vida cultural da aldea e

os arredores.

CULTURA NO CAMIÑO

Onde está o mago Antón?Guitiriz (Campo da Feira)- 8 de xullo (18.00 horas)

Begonte (Nave de I+D Maxia) - 25 de xuño (17.00 horas)

SERÁNS CULTURAIS

Os CarunchosVilalba (Praza da Constitución) - 25 xuño (23.00 horas)

Zanfoneiros/as da TradescolaMuras (Área Recreativa da Veiga) - 28 de xuño (11.00 horas)

Andando a terra. Uxía canta a Manuel MaríaConvivio da Cultura Galega

Outeiro de Rei (Carballeira de Santa Isabel) - 9 de xullo


29sociedade xuño 16

Os alumnos e alumnas de 2º de Bacharelato do IES Basanta Silva

de Vilalba celebraban, o 27 de maio, a súa graduación.Arredor de 15 persoas, divididas en dous grupos, participan nun

curso de iniciación á informática no colexio de Moncelos.

como pasa o tempo!

concursa con

Participa no noso concurso mandando un sms ou whatsapp ao

606 86 33 22, dando a resposta que ti creas para acertar coa

nosa personaxe do mes. Entre os acertantes sortearemos unha

cea para dúas persoas no Restaurante A Nova Ruta.

fotodenuncia

enquisa na web

A estrada que vai dende Santaballa ata a charca do Alligal

leva meses con este punto en obras.

Obras eternas

Como valora este primeiro ano de lexislatura no

Concello de Vilalba?

http://www.terrachaxa.com/poll

Positivo....................................... 0 %

Negativo ................................. 100 %

30 servizosxuño 16

Quen é esta

rapaza?

Pista:

Concelleira dun Concello chairego.

Mes pasado

Solución:

Gañadora:

Conchi López

Elba Veleiro.

ANUNCIOS POR PALABRAS

O TARXETEIRO

ANÚNCIESE (GRATIS A PARTICULARES) TELF/FAX: 982 51 03 35TERRA CHÁ.XA APTO. 86 27800 VILALBA - [email protected]

� VÉNDESE CASA DE PEDRA HABITABLE EN SAN SIMÓN CONBODEGA GRANDE, GARAXE, CHOZA, TERREO, POZO EPOZO NEGRO. CONSTA DE COCIÑA, CON COCIÑA ECONÓ�MICA, COMEDOR, SALA DE ESTAR, CHIMENEA, DORMITO�RIOS, BAÑO E ASEO. PREZO: 50.000 EUROS. TELF. 630 579643.

� ALÚGASE LOCAL EN VILALBA PARA BAR, CAFETERÍA, PUBOU CALQUERA OUTRO TIPO DE ACTIVIDADE EN ZONA CÉN�TRICA. PREZO ECONÓMICO E A CONVIR. INTERESADOSCHAMAR AO 636 307 595.

� ALÚGANSE BAIXO (145 METROS CADRADOS) E ENTRE�CHÁN (119 METROS CADRADOS). AMBOS NA RÚA CALVARIO.TELF: 625 104 928.

ALÚGASE APARTAMENTO TOTALMENTE AMOBLADO EN BA�RREIROS PARA TODO O ANO. BO PREZO. TELF. 666 549 622.

� VÉNDESE CASA NA FEIRA DO MONTE (AO LADO DA CASADO CONCELLO). TELF. 662 253 823 (CHAMAR POLA NOITEDESPOIS DAS NOVE).

� VÉNDESE SOLAR DE 700 M2 CON 8 M DE FRENTE NA RÚADA FEIRA. BEN SITUADO PARA NEGOCIO. TELF. 610 39 40 52.

� ALÚGASE LOCAL CÉNTRICO EN VILALBA IDEAL PARA PE�RRUQUERÍA, DENTISTA, OFICINAS, ETC. TELF. 692 132 351.

� ALÚGASE PRAZA DE GARAXE NA RÚA PLÁCIDO PEÑA 16�18 EDIFICIO EIMIL (VILALBA). TELF. 982 51 23 70.

� VENDESE SOLAR UNIFAMILIAR EN VILALBA (DETRÁS DEPROTECCIÓN CIVIL) DE 1.055 METROS CADRADOS CONPASO DE SERVIDUME. PREZO 25.000 EUROS A CONVIR.TELF. 646 324 192.

� VÉNDESE PISO AMOBLADO DE 100 M2 NA AVDA. DE GALI�CIA, 32, VILALBA, CON 3 HABITACIÓNS, 1 BAÑO, SALA E CO�CIÑA. CALEFACCIÓN INDIVIDUAL DE GASÓLEO. TODOEXTERIOR, CÉNTRICO E EN BO ESTADO. TRASTEIROAMPLO EXTERIOR. PREZO: 60.000 EUROS NEGOCIABLES.TELF: 620 51 42 40 OU 629 91 82 63.

� VÉNDESE TERREO URBANO AO LADO DA COOPERATIVADE SANTABALLA. TELF. 654 164 108.

� MANOLO DA TERRA CHÁ, 47 ANOS, SEPARADO, ALTO, TRA�BALLADOR, COÑECERÍA MULLER DA ZONA. TELF. 679 058 179.

� HOME SEPARADO DE 65 ANOS BUSCA MULLER DE 60 NONFUMADORA E SEN CARGAS. TELF. 630 403 711.

� RAPAZ SOLTEIRO DE 44 ANOS BUSCA RAPAZA SOLTEIRADE ENTRE 35 E 44. PREFERIBLEMENTE QUE LLE GUSTE AALDEA. TELF. 671 416 679.

� GUSTARÍAME COÑECER MULLER ENTRE 45 E 60 ANOSPARA AMIZADE OU O QUE XURDA. TELF. 648 147 243.

� RAPAZ SOLTEIRO DE 41 ANOS QUERE COÑECER RAPAZAPARA AMIZADE OU O QUE XURDA. TELF. 634 40 47 43.

�FÁNSE LIMPEZAS DE FINCAS E XARDÍNS. DESBROCEMANUAL. PREzOS ECONÓMICOS. TELF. 647 441 483.

� OFRÉCESE CHÓFER A PARTICULARES CON COCHE OU SENCOCHE. TELF. 667 444 004.

� SE OFRECE SEÑORA PARA FACER COMIDAS POLAS FES�TAS, TAREFAS DO FOGAR OU COIDAR NENOS OU MAIORES.TELF: 697 604 818.

�DÁNSE CLASES PARTICULARES DE INGLÉS, FRANCÉS, LIN�GUA E CLASES DE APOIO A PRIMARIA, ESO E BAC DE HUMA�NIDADES. TELF. 697 596 016.

� OFRÉCESE DIPLOMADA EN MAXISTERIO PARA DAR CLASESPARTICULARES (INFANTIL/PRIMARIA/1E2 ESO) E COIDARNENOS A DOMICILIO. TELF: 636 382 326.

� OFRÉCESE SEÑORA INTERNA PARA COIDADO DE PERSOASMAIORES, NENOS OU LIMPEZA DO FOGAR. TELF. 634 288 235.

�OFRÉCESE CHICA PARA LIMPAR POR HORAS OU COIDARNENOS, PREFERENTEMENTE POLAS MAÑÁS. INTERESADOSCHAMAR AO TELF. 637 24 96 02.

� ARRÉGLANSE PERSIANAS DE ALUMINIO E COLÓCANSEVENECIANAS. TELF. 639 241 614.

�OFRÉCESE CHICA PARA COIDAR DE PERSOAS MAIORESTANTO DE DÍA COMA DE NOITE. TELF. 629 987 316.

� BÚSCASE RAPAZA INTERNA PARA O COIDADO DUNHA PER�SOA MAIOR. TELF. 610 704 165.

JOSÉ ÁNGEL LAGARES BUSCA EMPREGO. CONTA CON EX�PERIENCIA NO SECTOR DAS TELECOMUNICACIÓNS, PEROACEPTARÍA OUTRO TIPO DE EMPREGO. TELF. 633 686 246.

�ALÚGASE CERVEXARÍA TOTALMENTE EQUIPADA (31doDEZ)NA RÚA BASANTA SILVA 16�18 (VILALBA). TELF. 629 028 396.

� VÉNDESE PRAZA DE GARAXE A MOI BO PREZO EN AVDA.DE GALICIA (AO LADO DA ZAPATERÍA BAAMONDE). TELF. 63057 96 43.

� VÉNDENSE ROLOS DE SILO E HERBA SECA. TAMÉN SEVENDE UN PONY POR 250 EUROS. TELF. 605 680 188 E 982 5279 06.

� REALÍZANSE TODO TIPO DE TRABALLOS FORESTAIS: DES�BROCE, PODA E PODA EN ALTURA, PLANTACIÓNS, CORTA DELEÑA, TRABALLOS DE XARDINERÍA, PECHES DE FINCAS,ETC. TELF. 696 224 709. ECONÓMICO.

� VÉNDENSE ROLOS DE HERBA SECA. TELF: 982 527 136 E664 103 964.

�VÉNDENSE CHANTAS DE SEGUNDA MAN PARA PECHE DEFINCAS. ENTRE 30 E 40 METROS. TELF. 648 147 243.

� VÉNDENSE ESTACAS DE CASTAÑO DE 2 M. TELF. 635 25 45 85.

� VÉNDENSE 2 CÁMARAS DE VIXILANCIA CON DECODIFICA�DOR (DE INTERIOR) EN BO ESTADO E PREZO MOI ECONÓ�MICO. TEL. 625 104 928.

� FANSE TODO TIPO DE TRABALLOS EN CARPINTERÍA DEMADEIRA. INFORMES NO TELÉFONO: 622 638 985.

�VÉNDESE VIÑO CASEIRO EXQUISITO. SERVIMOS A DOMICI�LIO GRANEL E EMBOTELLADO. TLF. 644 162 550.

� VÉNDESE RADIO�CD REPRODUCTOR MP3 DE COCHEMARCA KENWOOD, MODELO KDC�W434A. INTERESADOSCHAMAR OU CONTACTAR POR WHATSAPP NO TELF. 655228 614.

�VÉNDESE MEL CASEIRA. TELF. 659 257 742

� VÉNDENSE 50 M. DE TUBOS DE ACEIRO E BARRICAS DOVIÑO. TELF. 69760 48 18.

� VÉNDENSE HUCHAS DO TRIGO CENTENARIAS. TELF. 630407 533.

� VENDO CAIXAS DE PLÁSTICO DE 60X40X25 CM. IDEAISPARA VENDIMIA. PREZO NEGOCIABLE. TELF. 616 954 119.

�VÉNDESE MUÍÑO ANTIGO DE CEREAL. TELF. 648 703 876.

� VÉNDESE FRIGORÍFICO DE 80 CM. APROXIMADAMENTECON MOI POUCO USO EN 100 EUROS. TELF. 630 579 643.

� VÉNDESE MÁQUINA DE TABACO EN BO ESTADO. MOI BOPREZO. INTERESADOS CHAMAR AO TELÉFONO 637 363 879.

� VÉNDENSE 100 CAIXAS DE MADEIRA DE 220X90X70 MM.PREZO NEGOCIABLE. TELF. 622 638 985.

� VÉNDESE LEÑA DE CARBALLO, EUCALIPTO E SALGUEIROXA TROCEADA. TELF: 648 147 243.

� VÉNDENSE 5 PARCELAS NAS PARROQUIAS DE GOIRIZ ECARBALLIDO (VILALBA). TELF. 633 439 694 OU 984 293 975.

� VÉNDESE DESGRANADORA (MÁQUINA DE MALLAR) ANTIGA.TELF. 653 359 566.

emprego

ofertas inmobiliarias

outras ofertas

ofertas do agro

31publicidade xuño 16

relacións persoais

REALÍZANSE TRABALLOS DE MEDICIÓN E VALORACIÓN DE

PARCELAS. TELF. 616 204 665.

DESE

ÑO

ER

OTU

LAC

IÓN

PU

BLI

CID

AD

E

AV

OG

AD

AS

ASE

SOR

ÍA

O concello de Xermade ofrece a

turistas, e en xeral ós interesados

no patrimonio e a historia do nosa

comunidade, numerosos restos

arqueolóxicos e etnográficos de

grande calidade e interese, espa�

llados polo seu territorio en forma

de castros, mámoas, camiños e

diferentes elementos arquitectó�

nicos, froito do paso do tempo e

a actividade diaria dos seus habi�

tantes.

Entre as diferentes rutas que

sucan o Concello reparamos con�

cretamente neste caso naquela

coñecida como a Ruta do Batán

de Folgoso, percorrido de inte�

rese natural e etnográfico que dis�

corre polas parroquia de Roupar

e Lousada, introducíndose no seu

tramo final xa no temo municipal

de Muras. O camiño ofrécenos un

fermoso paseo entre bosques au�

tóctonos seguindo a canle do rego

do Casal, o cal recolle as augas

que baixan da serra da Carba con�

ducíndoas ó río Eume.

Neste percorrido, ademais da im�

portancia do patrimonio paisaxís�

tico con exemplos de carballos

centenarios

de 5 metros

de perímetro,

atopámonos

varios ele�

mentos rele�

vantes e de

interese et�

nográfico: os

muíños, o

batán e as

carboeiras ou

foias.

Os muíños, elementos

ben coñecidos aínda a

día de hoxe, emprega�

ban a forza da auga do

río para moer os distin�

tos cereais que se culti�

vaban, do mesmo xeito

que o facía tamén o

batán, neste caso con

finalidade téxtil.

Os batáns aproveitaban a forza

hidráulica do río para accionar

uns mazos que golpeaban os teci�

dos de la confeccionados nos te�

ares, colocados en pías nas que

entraba auga para mollalos. O

proceso duraba unhas 24 �30

horas, durante as cales se cam�

biaba de posición a tea ata acadar

o resultado final, un tecido com�

pacto e resistente.

No interior do batán de Folgoso

aínda podemos contemplar a

canle interior que o alimentaba e

o mecanismo de mazos interior,

empregado

para mallar

na tea.

As carboei�

ras ou foias

son pequenas

estruturas de

forma circu�

lar escavadas

no chan que

foron empre�

gadas dende

tempos inmemoriais

para producir carbón

vexetal, actividade ha�

bitual nos montes gale�

gos durante o século

XX. Hoxe en día, gra�

zas ós estudos arqueo�

lóxicos dos últimos

anos, temos constancia

de que carboeiras do

Folgoso foron empregadas con

continuidade dende a época ro�

mana, expoñente da importancia

desta actividade no territorio ata

a introdución dos combustibles

derivados do petróleo, imprescin�

dible tamén para outro tipo de ac�

tividades como a metalurxia, e

dicir, os ferreiros.

O funcionamento consistía na re�

alización dun furado no chan, no

cal se colocaban raíces de uz

verde e outros toros de madeiras,

tapándoas posteriormente con

capas de ramallas tenras e carriza

(musgo). Rematada a pila prendí�

ase lume pola parte inferior á ma�

deira do interior, deixándoa arder

durante tres ou catro días. Pasado

este tempo subíase encima da pila

e pisábase e, cando a o material

se percibía compactado e estable,

procedíase á apertura da pila para

a extracción do carbón e o poste�

rior reparto.

Estes tres elementos, dous deles

máis descoñecidos a día de hoxe,

reflicten a importancia do patri�

monio etnográfico da Terra Chá,

e por extensión de toda Galicia,

como elementos que contribúen a

conformar o que hoxe coñecemos

como Patrimonio Cultural, apor�

tándonos información relevante

sobre as actividades tradicionais

das persoas que habitan os terri�

torios, neste caso, aquelas que ha�

bitaban no Concello de Xermade.

Descubrindo opatrimonio chairego

Patrimonio etnográfico daruta do Batán de Folgoso

con Míriam Fernández

Moita festa no mes de sociedade San Xoán en Guitiriz filenº 150 xuño 2016 Exemplar xentileza...

Documents

Transcript of Moita festa no mes de sociedade San Xoán en Guitiriz filenº 150 xuño 2016 Exemplar xentileza...