EGUNGO MUGIKORTASUN eta GARRAIO EREDUEN

ARAZO ETA ONDORIOAK

Iturria: Iruiñeako Unitate Didaktikoa

ARAZO ETA ONDORIOAK INGURUMENEAN

1. Lurraldearen okupazioa eta fragmentazioa (irlak)

2. Atmosfera kutsadura

3. Biodibertsitate galera

4. Zarata kutsadura

5. Hondakinen sorrera

6. Osasun arazoak: istripuak, alergiak, minbiziak…

7. Energia kontsumoa

Garraioa eta Ingurumena EAEn. 2002 - IHOBE

1.-Lurralde okupazioa (I)

Bizikletan, kerik gabeko hirietarantz - Ingurumen Saila 2002

1.-Lurralde okupazioa (II)

Iturria: Iruiñeako Unitate Didaktikoa

1.-Espazioa kotxearentzat ala haurrentzat?

1.-Espazioa kotxearentzat ala haurrentzat?

1.-Lurraren fragmentazioa

Bizikletan, kerik gabeko hirietarantz

1.-Hiri-herriguneetan kotxez azkarrago?

Donostian motorra da azkarrena (DV, 06-04-2010)

2.-ATMOSKERA KUTSADURA:

• Garraioek airea, ura, lurra kutsatzen dute

• Kutsatzaile nagusiak:– C02( karbono dioxidoa)

– H20 ( ur lurrina)

– C0 ( karbono monoxidoa)– S0x ( sufre oxidoak)– N0x ( nitrogeno oxidoak)– HxC ( erabat erre gabeko hidrokarburoak: bentzenoa,

toluenoa, xilenoa,…)– Partikulak ( erabat erre gabeko erregai partikulak)

Garraio motak gonbaratzen

BEG isurketen inbentarioa- IHOBE 2009

BEG isuriak EAEn 2009an

Ingurugiro Hiztegi Enziklopedikoa - ELHUYAR

BEROTEGI - EFEKTUA

Ingurugiro Hiztegi Enziklopedikoa - ELHUYAR

EURI AZIDOA

SMOG•Tenperatura altuei eta hiriko airearen berriztatze eskasari lotuta.•Tenperatura altuak eta eguzki-erradiazioak ozono troposferikoaren sorrera eragiten dute, nitrogeno oxidoetatik eta hidrokarburoetatik abiatuta.

Iturria: Iruiñeako Unitate Didaktikoa

Lehen mailako kutsagaien ondorioak

Iturria: Iruiñeako Unitate Didaktikoa

Bigarren mailako kutsagaien ondorioak

Iturria: Ekologistak Martxan - 2008

AIRE KUTSADURA HEGO EUSKAL HERRIAN

• Biztanleen % 57k sufritzen du, EAEn % 67k 2007an

• Gai kutsatzailerik nagusiena: partikula esekiak

• Datu ofizialak modu oso nahasian

• OMEk aholkatutakoa, legedia baino zorrotzagoa

AIREAREN KALITATEA ZAINDU eta

KONTROLATZEKO SAREA

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-20775/eu/

EAEko Ingurumenaren egoera 2009

AIREAREN EGOERA EAEn

EAEko Ingurumenaren egoera 2009

AIREAREN EGOERA EAEn

3.-ERAGINAK BIODIBERTSITATEAN

• Azpiegituren eraikuntzan: habitatak suntsitu espezie inbaditzaileak

zabaldu

• Azpiegituren erabilpenean: fauna suntsitu espezie inbaditzaileak

hedatu

4.-Zarata kutsadura

• Bizitza kalitatean eragina, osasun arazoak sortuz: gorreria, arazo psikologiko eta fisikoak.

• 2003an Zarata legea• Zarata mapak• Zirkulazio handiko errepidetan zarata

gutxitzeko Foru Aldundiaren Plana

IHITZA 2 – Bitakora kaiera

Garraioa eta Ingurumena EAEn 2002 ( Ingurumen Saila)

EAEko GARRAIO-AZPIEGITUREN SAREAREN MAPA AKUSTIKOA: POLUZIO AKUSTIKOA

Iturria: Iruiñeako Unitate Didaktikoa

5.-Hiri hondakinen sorrera

- Desegite lekuetan ongi dauden piezak errekuperatzen

- Olio erabiliak eta neumatikoak garajeetan biltzen

- Ibilgailuetako materiale kopuru handia berziklatu daitezkeen materialeaz osaturik dago

Iturria: Juan San Segundo - PEDALIBRE - MADRID

6.-ONDORIOAK OSASUNEAN Sedentarismoa gazteengan:

• arazo fisiologiko eta psikologikoak• aisia ohiturak eta horren kudeaketa

Gaixotasun inmunologikoak, batez ere, alergikoak:•alergien biderkaketa, batez ere, haurren artean•Europako biztanleriaren herenak alergiaduna•gaixotasun alergikoek europear biztanleriaren erdiari eragingo 2025ean

Arnasketa arazoak:• asmaz ingresatutako haur eta trafiko handiko biziguneen arteko

lotura • birika funtzioa gutxitzea

Gizentasuna

Hiria, haurrak eta mugikortasuna - Ingurumen Saila 2002

ISTRIPUAK ETA ABIADURA

"Hiria, haurrak eta mugikortasuna" - Ingurumen Saila 2002

KOTXEA ETA HAURRA

Cuando hay niños somos mejores - FRANCESCO TONUCCI - Aula 171

ONDORIOAK ADIN TXIKIKOEN

AUTONOMIAN• Mugikortasun autonomia oso gutxitua

• Beraien gaitasunen araberako arriskuak ezin esperimentatu

• Beraien garapena arriskuan

• Esperientzia pertsonalak, aberasgarriak eta kontatzea merezi dutenak, ezin bizi

KOSTU ETA ERAGIN SOZIALAK eta EKONOMIKOAK

-Sozialak : Osasuna eta bizi-kalitatea gutxitzea, hiri-herriko topalekuak galtzea, desberdintasun sozialak/diskriminazioa,…

-Ekonomikoak: Azpiegiturak, istripuak,denbora galtzea, ondorioak konpondu, ekonomiaren egoera aldarazi, norberaren ekonomian eraginak,…

7.-Erregaien kontsumoa

• Krisi ekonomikoaren ondorioz, erregaien kontsumo gutxiago 2008an:

2007an baino % 4’2 gutxiago: - gasolina % 6 gutxiago - gasoila % 3’9 gutxiago.

(Corporación de Reservas estratégicas del petróleo-Ecologistas en Accion-Informe-)

• Espainian, garraioak energia gehien kontsumitzen duen sektorea da, % 36a. Ibilgailu pribatuek totalaren % 15a.

(Manuel Ferri-Departamento de Movilidad CC00-Junio 2009)

. EAEan garraioaren energia kontsumoa 2009an %33,9 izan da

(EVE- Energia 2009)

Berria - 2010/06/27

Petrolioaren kutsadura erauzketa eta garraioan

• Mexiko Golkoko isurpena

Jorge Riechmann - Modelos energéticos, modelos de sociedad - 2008

“Peak oil “ petrolio merkearen amaiera, noiz?

• Peak oil- petrolioaren goi-muga, hamarkada honetan edo beranduenik hurrengoan, estimazio gehienen arabera ASPO (Asociación para el Estudio del

Cenit del Petróleo y el Gas Natural): 2010.

Thierry Desmarest (Total, munduko laugarren petrolio enpresaren lehendakaria): 2020.

Jorge Riechmann- Modelos energéticos y modelos de sociedad

Krisi perspektibak• “peak oilak” krisi handia eragin

dezake 2010-2020tik aurrera, petrolioa bizitzarako ezinbesteko fluidoa delako: ekoizpena, kontsumoa, garraioa, etxebizitza, aisiarako,…..

• “Ekonomia mundializazioak distantzia luzeko garraioa zibilizazio gaixotasunean bihurtu du”

(Joaquim Sempere, mientras tanto 98, Barcelona 2006, p. 19)