· Nº 120 Luns, 23 de xuño de 2008 DIARIO OFICIAL DE GALICIA 12.183-Agustín Pena López,...

153
Nº 120 Luns, 23 de xuño de 2008 12.183 DIARIO OFICIAL DE GALICIA -Agustín Pena López, secretario de Goberno do TSXG. -Asunción Barro Calle, secretaria xudicial, Cole- xio Nacional de Secretarios Xudiciais. -Ana Mª Varela Puga, secretaria xudicial, Unión Progresista de Secretarios Xudiciais. -Mª del Carmen Vázquez Zárate, secretaria xudi- cial, Asociación Galega de Secretarios Xudiciais. -Xosé Antón López Graña, avogado, presidente do Consello da Avogacía Galega. -Fernando Pantín Maneiros, avogado, secretario do Consello da Avogacía Galega. -José Portela Leirós, procurador, decano do Cole- xio Procuradores de Pontevedra. -Javier Carlos Sánchez García, decano do Colexio dos Procuradores da Coruña. -Román Iglesias Fernández, Asociación de Xuíces de Paz. -Manuel Tejada Vidal, corpo de xestión da Admi- nistración de Xustiza, Organización Sindical SPJ- USO. -Jesús Rodríguez Villares, corpo de xestión da Administración de Xustiza, Organización Sindical UXT. -José Jaime Meilán Rois, corpo de xestión da Administración de Xustiza, Organización Sindical CC.OO. -Manuel Díaz Mato, corpo de xestión da Adminis- tración de Xustiza, Organización Sindical CSIF. -Delmiro Durán Garrido, corpo de xestión da Administración de Xustiza, Organización Sindical CIG. -Julio Ignacio Iglesias Redondo, profesor de Dereito Civil USC. -Rafael Jimenez Asensio, profesor de Dereito Constitucional UPF. -María José López, Avogada, ex-conselleira de Xustiza da Comunidade Autónoma de Andalucía, deputada do Parlamento de Andalucía. -Víctor Moreno Catena, catedrático de Dereito Procesual UCIII-Madrid. -Ángel Carracedo Álvarez, catedrático de Medici- na Legal USC. -Santos Pastor Prieto, catedrático de Economía UCM. A comisión contará cun secretario/a que será desig- nado polo presidente de entre os membros desta. Cuarto.-Funcionamento. Para dar cumprimento do seu obxecto, a comisión establecerá o calendario de sesións, o método de tra- ballo e, en xeral, decidirá todos aqueles aspectos que considere necesarios para o bo fin da comisión. Así mesmo, a comisión, de entre os seus membros, poderá constituír cantos grupos de traballo ou comi- sións sectoriais considere necesario para o mellor desenvolvemento das súas tarefas. Quinto.-Infraestrutura e medios. A Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza será a encargada de prover os medios materiais e persoais requiridos para desen- volver os traballos da comisión. Os membros da comisión percibirán as indemniza- cións que lles correspondan, de acordo co estableci- do no Decreto 144/2001, do 7 de xuño, sobre indem- nizacións por razón de servizo ao persoal destinado na Administración autonómica de Galicia. Sexto.-Entrada en vigor. Esta orde entrará en vigor o día seguinte ao da súa publicación no Diario Oficial de Galicia. Santiago de Compostela, 20 de xuño de 2008. José Luis Méndez Romeu Conselleiro de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA Decreto 126/2008, do 19 de xuño, polo que se establece a ordenación e o currícu- lo de bacharelato na Comunidade Autó- noma de Galicia. O Estatuto de autonomía de Galicia, no seu arti- go 31, determina que é competencia plena da Comu- nidade Autónoma galega o regulamento e adminis- tración do ensino en toda a súa extensión, niveis e graos, modalidades e especialidades, sen prexuízo do disposto no artigo 27 da Constitución e nas leis orgánicas que, conforme o punto primeiro do seu artigo 81, a desenvolvan. A Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educa- ción, no artigo 6.1 do capítulo III determina que se entende por currículo o conxunto de obxectivos, competencias básicas, contidos, métodos pedagóxi- cos e criterios de avaliación de cada unha das ensi- nanzas reguladas pola citada lei. Así mesmo, establece que lle corresponde ao Esta- do fixar cos aspectos básicos do currículo en rela- ción cos obxectivos, contidos e criterios de avalia- ción que constitúen as ensinanzas mínimas a que se refire a disposición adicional primeira, punto 2, letra c, da Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo, regu- ladora do dereito á educación.

Transcript of  · Nº 120 Luns, 23 de xuño de 2008 DIARIO OFICIAL DE GALICIA 12.183-Agustín Pena López,...

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.183DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    -Agustín Pena López, secretario de Goberno doTSXG.

    -Asunción Barro Calle, secretaria xudicial, Cole-xio Nacional de Secretarios Xudiciais.

    -Ana Mª Varela Puga, secretaria xudicial, UniónProgresista de Secretarios Xudiciais.

    -Mª del Carmen Vázquez Zárate, secretaria xudi-cial, Asociación Galega de Secretarios Xudiciais.

    -Xosé Antón López Graña, avogado, presidente doConsello da Avogacía Galega.

    -Fernando Pantín Maneiros, avogado, secretario doConsello da Avogacía Galega.

    -José Portela Leirós, procurador, decano do Cole-xio Procuradores de Pontevedra.

    -Javier Carlos Sánchez García, decano do Colexiodos Procuradores da Coruña.

    -Román Iglesias Fernández, Asociación de Xuícesde Paz.

    -Manuel Tejada Vidal, corpo de xestión da Admi-nistración de Xustiza, Organización Sindical SPJ-USO.

    -Jesús Rodríguez Villares, corpo de xestión daAdministración de Xustiza, Organización SindicalUXT.

    -José Jaime Meilán Rois, corpo de xestión daAdministración de Xustiza, Organización SindicalCC.OO.

    -Manuel Díaz Mato, corpo de xestión da Adminis-tración de Xustiza, Organización Sindical CSIF.

    -Delmiro Durán Garrido, corpo de xestión daAdministración de Xustiza, Organización SindicalCIG.

    -Julio Ignacio Iglesias Redondo, profesor deDereito Civil USC.

    -Rafael Jimenez Asensio, profesor de DereitoConstitucional UPF.

    -María José López, Avogada, ex-conselleira deXustiza da Comunidade Autónoma de Andalucía,deputada do Parlamento de Andalucía.

    -Víctor Moreno Catena, catedrático de DereitoProcesual UCIII-Madrid.

    -Ángel Carracedo Álvarez, catedrático de Medici-na Legal USC.

    -Santos Pastor Prieto, catedrático de EconomíaUCM.

    A comisión contará cun secretario/a que será desig-nado polo presidente de entre os membros desta.

    Cuarto.-Funcionamento.

    Para dar cumprimento do seu obxecto, a comisiónestablecerá o calendario de sesións, o método de tra-

    ballo e, en xeral, decidirá todos aqueles aspectosque considere necesarios para o bo fin da comisión.

    Así mesmo, a comisión, de entre os seus membros,poderá constituír cantos grupos de traballo ou comi-sións sectoriais considere necesario para o mellordesenvolvemento das súas tarefas.

    Quinto.-Infraestrutura e medios.

    A Consellería de Presidencia, AdministraciónsPúblicas e Xustiza será a encargada de prover osmedios materiais e persoais requiridos para desen-volver os traballos da comisión.

    Os membros da comisión percibirán as indemniza-cións que lles correspondan, de acordo co estableci-do no Decreto 144/2001, do 7 de xuño, sobre indem-nizacións por razón de servizo ao persoal destinadona Administración autonómica de Galicia.

    Sexto.-Entrada en vigor.

    Esta orde entrará en vigor o día seguinte ao da súapublicación no Diario Oficial de Galicia.

    Santiago de Compostela, 20 de xuño de 2008.

    José Luis Méndez RomeuConselleiro de Presidencia, Administracións

    Públicas e Xustiza

    CONSELLERÍA DE EDUCACIÓNE ORDENACIÓN UNIVERSITARIA

    Decreto 126/2008, do 19 de xuño, poloque se establece a ordenación e o currícu-lo de bacharelato na Comunidade Autó-noma de Galicia.

    O Estatuto de autonomía de Galicia, no seu arti-go 31, determina que é competencia plena da Comu-nidade Autónoma galega o regulamento e adminis-tración do ensino en toda a súa extensión, niveis egraos, modalidades e especialidades, sen prexuízodo disposto no artigo 27 da Constitución e nas leisorgánicas que, conforme o punto primeiro do seuartigo 81, a desenvolvan.

    A Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educa-ción, no artigo 6.1 do capítulo III determina que seentende por currículo o conxunto de obxectivos,competencias básicas, contidos, métodos pedagóxi-cos e criterios de avaliación de cada unha das ensi-nanzas reguladas pola citada lei.

    Así mesmo, establece que lle corresponde ao Esta-do fixar cos aspectos básicos do currículo en rela-ción cos obxectivos, contidos e criterios de avalia-ción que constitúen as ensinanzas mínimas a que serefire a disposición adicional primeira, punto 2,letra c, da Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo, regu-ladora do dereito á educación.

  • 12.184 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    O Real decreto 1467/2007, do 2 de novembro,establece a estrutura do bacharelato e fixa as súasensinanzas mínimas.

    A finalidade das ensinanzas mínimas é asegurarunha formación común ás alumnas e aos alumnosdentro do sistema educativo español e garantir avalidez dos títulos correspondentes, como indica oartigo 6.2º da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, deeducación. A dita formación facilitará a continuida-de, progresión e coherencia da aprendizaxe en casode mobilidade xeográfica.

    A Lei orgánica de educación no artigo 6.4º docapítulo III determina que serán as administraciónseducativas as que establezan o currículo das distin-tas ensinanzas reguladas pola citada lei, do que for-marán parte os aspectos básicos anteriormente indi-cados.

    Os centros educativos, axentes activos no procesode ensino e aprendizaxe, desenvolverán e completa-rán, se for o caso, o currículo establecido, respon-dendo ao principio de autonomía pedagóxica, deorganización e xestión, coa finalidade de adecuarseás características e á realidade educativa de cada undeles.

    Os obxectivos xerais do bacharelato defínensepara o conxunto da etapa.

    Para cada unha das materias que constitúen ocurrículo fíxanse os obxectivos, os contidos e os cri-terios de avaliación.

    Neste decreto regúlase, así mesmo, a distribuciónhoraria semanal para cada unha das materias dasdistintas modalidades.

    De conformidade co exposto, por proposta da con-selleira de Educación e Ordenación Universitaria,no exercicio da facultade outorgada polo artigo 34 daLei 1/1983, do 22 de febreiro, reguladora da Xuntae da súa Presidencia, modificada pola Lei 11/1988,do 20 de outubro, e pola Lei 2/2007, do 28 de mar-zo, do traballo en igualdade das mulleres de Galicia,oído o Consello Escolar de Galicia e de conformida-de co ditame do Consello Consultivo e logo de deli-beración do Consello da Xunta de Galicia, na súareunión do día dezanove de xuño de dous mil oito,

    DISPOÑO:

    Artigo 1º.-Obxecto e ámbito de aplicación.

    Este decreto ten como obxecto establecer a orde-nación xeral e o currículo do bacharelato, que seráde aplicación en todos os centros docentes queimpartan estas ensinanzas no ámbito territorial daComunidade Autónoma de Galicia.

    Artigo 2º.-Principios e finalidade.

    O bacharelato forma parte da educación secunda-ria, na fase postobrigatoria e ten como finalidadeproporcionarlle ao alumnado a formación, a madurezintelectual e humana, os coñecementos e habilida-

    des que lle permitan desenvolver funcións sociais eincorporarse á vida activa con responsabilidade ecompetencia, así como capacitarse para o acceso áeducación superior.

    Artigo 3º.-Obxectivos.

    O bacharelato contribuirá a desenvolver nas alum-nas e nos alumnos as capacidades que lles permitan:

    a) Exercer a cidadanía democrática, desde unhaperspectiva global, e adquirir unha conciencia cívi-ca responsable, inspirada polos valores da Constitu-ción española e do Estatuto de autonomía de Gali-cia, así como polos dereitos humanos, que fomente acorresponsabilidade na construción dunha socieda-de xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

    b) Consolidar unha madurez persoal e social quelles permita actuar de maneira responsable e autó-noma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quende prever e resolver pacificamente os conflitos per-soais, familiares e sociais.

    c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos eoportunidades entre homes e mulleres, analizar evalorar criticamente as desigualdades existentes eimpulsar a igualdade real e a non discriminación daspersoas con discapacidade.

    d) Reforzar os hábitos de lectura, estudo e discipli-na, como condicións necesarias para aproveitar efi-cazmente as aprendizaxes e mais como medio para odesenvolvemento persoal.

    e) Dominar, tanto na expresión oral coma na escri-ta, a lingua galega e a lingua castelá.

    f) Expresarse con fluidez e corrección nunha oumáis linguas estranxeiras.

    g) Utilizar eficazmente e con responsabilidade astecnoloxías da información e da comunicación.

    h) Coñecer e valorar criticamente as realidades domundo contemporáneo, os seus antecedentes históri-cos e os principais factores da súa evolución. Parti-cipar de forma solidaria no desenvolvemento emellora do seu contorno social.

    i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnoló-xicos fundamentais e dominar as habilidades bási-cas propias da modalidade de bacharelato elixida.

    j) Comprender os elementos e procedementos fun-damentais dos métodos científicos e da investiga-ción. Coñecer e valorar de forma crítica a contribu-ción da ciencia e da tecnoloxía ao cambio das con-dicións de vida, así como afianzar a sensibilidade eo respecto do medio natural e a ordenación susten-table do territorio, con especial referencia ao territo-rio galego.

    k) Afianzar o espírito emprendedor con actitudesde creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo enequipo, autoconfianza e sentido crítico.

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.185DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    l) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria,así como o sentido estético, como fontes de forma-ción e enriquecemento cultural.

    m) Utilizar a educación física e o deporte parafavorecer o desenvolvemento persoal e social eimpulsar condutas e hábitos saudables.

    n) Reforzar actitudes de respecto e de prevenciónno ámbito da seguridade viaria.

    o) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio mate-rial e inmaterial de Galicia e contribuír á súa con-servación e mellora no contexto dun mundo globali-zado.

    Artigo 4º.-Acceso.

    1. Poderá acceder ao bacharelato, en calquera dassúas modalidades, o alumnado que posúa algunhadas seguintes titulacións, de acordo cos artigos 44.1ºe 65.1º da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, deeducación.

    a) Título de graduado en educación secundariaobrigatoria.

    b) Título de técnico, obtido tras cursar a formaciónprofesional de grao medio.

    c) Título de técnico deportivo, tras cursar as ensi-nanzas deportivas de grao medio.

    2. Poderá acceder aos estudos do bacharelato namodalidade de artes o alumnado que estea en pose-sión do título de técnico de artes plásticas e deseño,nos termos previstos no artigo 53.2º da Lei orgánica2/2006, do 3 de maio, de educación.

    Artigo 5º.-Estrutura.

    1. O bacharelato comprende dous cursos académi-cos que poderán ser cursados polo réxime ordinarioou polo réxime de ensinanzas de persoas adultas encalquera das súas modalidades: presencial, semi-presencial ou a distancia.

    2. O alumnado poderá permanecer cursandobacharelato no réxime ordinario, con carácter xeral,un máximo de catro anos, consecutivos ou non.

    3. De acordo co establecido no artigo 34.1º da Leiorgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación, obacharelato, cunha finalidade formativa, orientadorae propedéutica, estrutúrase en tres modalidades,que son as seguintes:

    -Artes.

    -Ciencias e tecnoloxía.

    -Humanidades e ciencias sociais.

    4. O bacharelato organizarase en materias comúns,materias de modalidade e materias optativas.

    5. A modalidade de artes organizarase en dúasvías, a de artes plásticas, deseño e imaxe e a de artesescénicas, música e danza.

    6. As modalidades de ciencias e tecnoloxía ehumanidades e ciencias sociais terán unha estrutura

    única. Non obstante, dentro de cada unha delas, aConsellería de Educación e Ordenación Universita-ria poderá fixar bloques, cun máximo de tres mate-rias, entre aquelas que configuran a modalidade res-pectiva, para o conxunto dos dous cursos.

    7. O alumnado, no momento da súa inscrición paracursar bacharelato, deberá optar por unha das moda-lidades.

    A Consellería de Educación e Ordenación Univer-sitaria regulará as condicións en que o alumnadoque cursase o primeiro curso de bacharelato nunhamodalidade poida pasar ao segundo curso dunhamodalidade distinta.

    As alumnas e alumnos poderán escoller entre atotalidade das materias propias da modalidade elixi-da. A súa elección só poderá estar limitada candohaxa un número insuficiente de alumnas e alumnosde acordo cos criterios que estableza a Conselleríade Educación e Ordenación Universitaria.

    Cando a oferta das materias quede limitada nuncentro por razóns organizativas, a Consellería deEducación e Ordenación Universitaria poderá auto-rizar que poidan ser cursadas noutro centro educati-vo no réxime ordinario ou de ensinanza de persoasadultas, en calquera das súas modalidades.

    8. Os centros docentes que impartan bacharelatoofrecerán, polo menos, como norma xeral, dúas dassúas modalidades.

    A Consellería de Educación establecerá o númeromínimo de alumnas e alumnos necesarios para poderimpartir cada unha das modalidades do bacharelato,sen menoscabo do principio de equidade na ofertaeducativa.

    Artigo 6º.-Materias comúns.

    1. As materias comúns do bacharelato teñen comofinalidade afondar na formación xeral do alumnado,aumentar a súa madurez intelectual e humana eavanzar naquelas competencias que favorezan aaprendizaxe ao longo da vida.

    As materias de lingua galega e literatura I, linguagalega e literatura II; lingua castelá e literatura I elingua castelá e literatura II; lingua estranxeira I elingua estranxeira II son materias de aprendizaxesprogresivas; requirirase a superación das de primei-ro curso para seren avaliadas as de segundo curso.

    2. As materias comúns do 1º curso de bacharelatoson:

    -Ciencias para o mundo contemporáneo.

    -Educación física.

    -Filosofía e cidadanía.

    -Lingua galega e literatura I.

    -Lingua castelá e literatura I.

    -Lingua estranxeira I.

  • 12.186 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    3. As materias comúns do 2º curso de bacharelatoson:

    -Historia de España.

    -Historia da filosofía.

    -Lingua galega e literatura II.

    -Lingua castelá e literatura II.

    -Lingua estranxeira II.

    Artigo 7º.-Materias de modalidade.

    1. As materias de modalidade do bacharelatoteñen como finalidade proporcionar unha formaciónde carácter específico orientada a un ámbito decoñecemento amplo que desenvolva as competen-cias máis vinculadas con este, que prepare paraestudos posteriores e favoreza a inserción nun cam-po laboral determinado.

    2. As materias propias da modalidade de artes sonas seguintes:

    a) Artes plásticas, deseño e imaxe:

    Primeiro curso:

    -Cultura audiovisual.

    -Debuxo artístico I.

    -Debuxo técnico I.

    -Volume.

    Segundo curso:

    -Historia da arte.

    -Técnicas de expresión gráfico-plástica.

    -Deseño.

    -Debuxo artístico II.

    -Debuxo técnico II.

    b) Artes escénicas, música e danza:

    Primeiro curso:

    -Análise musical I.

    -Anatomía aplicada.

    -Cultura audiovisual.

    -Linguaxe e práctica musical.

    Segundo curso:

    -Artes escénicas.

    -Historia da música e da danza.

    -Literatura universal.

    -Análise musical II.

    As materias de debuxo artístico I e debuxo artísti-co II; debuxo técnico I e debuxo técnico II; análisemusical I e análise musical II son materias de apren-dizaxes progresivas; requirirase a superación das deprimeiro curso para seren avaliadas as de segundocurso.

    3. As materias da modalidade de ciencias e tecno-loxía son as seguintes:

    Primeiro curso:

    -Bioloxía e xeoloxía.

    -Debuxo técnico I.

    -Física e química.

    -Matemáticas I.

    -Tecnoloxía industrial I.

    Segundo curso:

    -Bioloxía.

    -Ciencias da Terra e ambientais.

    -Debuxo técnico II.

    -Electrotecnia.

    -Física.

    -Matemáticas II.

    -Química.

    -Tecnoloxía industrial II.

    As materias de debuxo técnico I e debuxo técni-co II; matemáticas I e matemáticas II; tecnoloxíaindustrial I e tecnoloxía industrial II son materias deaprendizaxes progresivas; requirirase a superacióndas de primeiro curso para seren avaliadas as desegundo curso.

    Existen materias de modalidade que precisan,para poder ser cursadas satisfactoriamente, de coñe-cementos previos, que se xustificarán, ben cursandoas materias que corresponden, ben acreditando oscoñecementos necesarios, mediante o procedementoque estableza a Consellería de Educación e Ordena-ción Universitaria.

    Será preciso acreditar os coñecementos previosque se indican para matricularse e cursar as mate-rias seguintes:

    -Física de 2º precisa de física e química de 1º.

    -Química de 2º precisa de física e química de 1º.

    -Electrotecnia de 2º precisa de física e química de 1º.

    -Ciencias da Terra e ambientais precisa de biolo-xía e xeoloxía.

    -Bioloxía de 2º precisa de bioloxía e xeoloxía de 1º.

    Esta acreditación poderá realizarse tendo aproba-da a materia correspondente de primeiro ou a travésdo procedemento que estableza a Consellería deEducación e Ordenación Universitaria.

    4. As materias da modalidade de humanidades eciencias sociais son as seguintes:

    Primeiro curso:

    -Economía.

    -Grego I.

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.187DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    -Latín I.

    -Historia do mundo contemporáneo.

    -Matemáticas aplicadas ás ciencias sociais I.

    Segundo curso:

    -Economía de empresa.

    -Xeografía.

    -Grego II.

    -Latín II.

    -Matemáticas aplicadas ás ciencias sociais II.

    -Literatura universal.

    -Historia da arte.

    As materias de grego I e grego II; latín I e latín II;matemáticas aplicadas ás ciencias sociais I e mate-máticas aplicadas ás ciencias sociais II son materiasde aprendizaxes progresivas; requirirase a supera-ción das de primeiro curso para seren avaliadas asde segundo curso.

    5. O alumnado deberá cursar tres materias propiasde modalidade en cada un dos cursos do bacharela-to. Das seis materias de modalidade que se deberáncursar no conxunto dos dous cursos do bacharelato,polo menos cinco deberán ser da modalidade elixi-da.

    6. O alumnado que opte pola modalidade de artesdeberá cursar cultura audiovisual en 1º e técnicasde expresión gráfico-plástica en 2º, se elixiu a vía deartes plásticas; deberá cursar cultura audiovisual en1º e historia da música e da danza en 2º se elixiu avía de artes escénicas.

    O alumnado que opte pola modalidade de cienciase tecnoloxía deberá cursar matemáticas I en 1º ematemáticas II en 2º curso.

    O alumnado que opte pola modalidade de humani-dades e ciencias sociais, deberá cursar historia domundo contemporáneo en 1º e xeografía en 2º.

    Artigo 8º.-Materias optativas.

    1. As materias optativas no bacharelato contribúena completar a formación do alumnado en aspectospropios da modalidade elixida ou ampliando a pro-pia formación xeral.

    2. O alumnado cursará unha materia optativa tan-to no primeiro como no segundo curso do bacharela-to cunha carga lectiva igual á das materias propiasde modalidade.

    3. Os centros docentes ofrecerán materias optati-vas en conformidade co que estableza a Conselleríade Educación e Ordenación Universitaria. Garanti-rase que o alumnado poida elixir tamén como mate-ria optativa unha materia de modalidade.

    4. En calquera caso, na oferta de materias optativasa que se refire a epígrafe anterior os centros ofrece-rán obrigatoriamente: segunda lingua estranxeira,

    tecnoloxías da información e comunicación e músicaque serán cursadas nun dos cursos, agás a segundalingua estranxeira, que poderá ser cursada nos douscursos.

    Artigo 9º.-Materias impartidas en lingua galega.

    1. No bacharelato impartiranse en galego as mate-rias comúns seguintes: filosofía e cidadanía e cien-cias para o mundo contemporáneo en primeiro cur-so; historia da filosofía e historia de España ensegundo curso. Así mesmo, impartiranse en galegoas materias de modalidade que figuran como obriga-torias no artigo 7º.6.

    2. Ademais das materias establecidas na epígrafeanterior, o claustro do profesorado dos centros edu-cativos completará o número de materias que garan-ta que o alumnado recibe, polo menos, o cincuentapor cento da docencia en galego, como establece oartigo 10 do Decreto 124/2007, do 28 de xuño, poloque se regula o uso e promoción do galego no siste-ma educativo, e que figurará no proxecto lingüísticodo centro.

    3. O bacharelato proporcionaralle a todo o alumna-do unha boa competencia nas dúas linguas oficiaisco fin de que repercuta, de forma positiva, no seuuso.

    Artigo 10º.-Currículo.

    1. Enténdese por currículo do bacharelato oconxunto de obxectivos, contidos, métodos pedagó-xicos e criterios de avaliación aplicados a estas ensi-nanzas.

    2. Os departamentos didácticos dos centros educa-tivos desenvolverán e completarán o currículo dobacharelato establecido neste decreto. A concrecióndo currículo formará parte do proxecto educativo.

    3. As actividades educativas no bacharelatoimpulsarán e favorecerán a capacidade do alumnadopara aprender de maneira autónoma, para o traballoen equipo e para aplicar métodos de investigaciónapropiados á súa idade de formación.

    4. A Consellería de Educación e Ordenación Uni-versitaria promoverá as medidas necesarias para quenas distintas materias se desenvolvan actividadesque estimulen o interese e hábito de lectura e acapacidade de expresarse correctamente en público,así como o uso das tecnoloxías da información e dacomunicación.

    Artigo 11º.-Obxectivos, contidos e criterios de ava-liación.

    Os obxectivos, contidos e criterios de avaliaciónque corresponden a cada unha das materias queconforman o bacharelato son os que se determinanno anexo I deste decreto.

    Artigo 12º.-Distribución horaria.

    A distribución horaria semanal que corresponde acada unha das materias que constitúen o currículodo bacharelato é a que se establece no anexo II des-

  • 12.188 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    te decreto, en función do calendario escolar estable-cido na disposición adicional quinta da Lei orgánica2/2006, do 3 de maio, de educación.

    Artigo 13º.-Avaliación.

    1. A avaliación da aprendizaxe será continua ediferenciada segundo as distintas materias e terá enconta os diferentes elementos que constitúen ocurrículo.

    2. Será competencia do profesor ou da profesora decada materia, ao remate de cada curso, a decisiónsobre a superación ou non, por parte do alumnado,dos obxectivos establecidos, tomando como referen-te fundamental os criterios de avaliación.

    3. O alumnado que non supere algunha materialogo da avaliación final do período ordinario poderárealizar unha proba extraordinaria. A Consellería deEducación e Ordenación Universitaria determinaráo calendario para a súa realización.

    4. O equipo docente, constituído polas profesorase profesores que imparten docencia a cada un dosgrupos de bacharelato, coordinado pola persoa tito-ra, valorará a evolución de cada alumna e cadaalumno no conxunto das materias, a súa madurezacadémica en relación cos obxectivos do bacharela-to así como, ao final da etapa, as súas posibilidadesde progreso en estudos posteriores.

    5. Se no proceso de avaliación continua se adver-tise que unha alumna ou un alumno non progresaadecuadamente, o centro educativo, tan pronto comodetecte as dificultades de aprendizaxe, adoptarámedidas de reforzo educativo coa finalidade de queo alumnado adquira as aprendizaxes necesarias paracontinuar satisfactoriamente os seus estudos.

    6. Os resultados da avaliación expresaransemediante cualificacións numéricas de cero a dez,sen decimais, e consideraranse negativas as inferio-res a cinco. A nota media será a media aritméticadas cualificacións de todas as materias, arredondadaá centésima máis próxima e, en caso de equidistan-cia, á superior. Na convocatoria da proba extraordi-naria, se o alumnado non se presentase a ela, consig-narase como non presentado.

    7. O profesorado avaliará tanto a aprendizaxe doalumnado coma o proceso de ensinanza e a súa prác-tica docente.

    8. Os documentos oficiais de avaliación do bacha-relato son o expediente académico, as actas de ava-liación, o informe persoal por traslado e o historialacadémico. A Consellería de Educación e Ordena-ción Universitaria regulará os procedementos e osdocumentos necesarios para levar a cabo a avalia-ción do alumnado, así como a súa supervisión e cus-todia.

    9. O historial académico de bacharelato e o infor-me persoal por traslado son os documentos básicos.Deberán recoller sempre a norma da administracióneducativa que establece o currículo correspondente

    e, cando teñan que producir efectos fóra do ámbitoda comunidade autónoma, aterase ao disposto noartigo 36.3º da Lei 30/1992, do 26 de novembro, deréxime xurídico das administracións públicas e doprocedemento administrativo común.

    10. As actas de avaliación redactaranse para cadaun dos cursos e pecharanse ao remate do períodolectivo ordinario e logo da convocatoria das probasextraordinarias. Comprenderán a relación nominaldo alumnado que compón o grupo xunto cos resulta-dos da avaliación das materias. En segundo cursofigurará o alumnado con materias non superadas docurso anterior e recollerán a proposta de expedicióndo título de bacharel. Serán asinadas por todo o pro-fesorado do grupo e levarán o visto e prace do direc-tor ou directora do centro. Os centros privados remi-tirán un exemplar das actas ao instituto de educa-ción secundaria a que estean adscritos.

    11. O historial académico de bacharelato seráexpedido en impreso oficial, levará o visto e pracedo director ou directora e terá valor acreditativo dosestudos realizados. Recollerá polo menos os datosidentificativos do estudante, as materias cursadas encada un dos anos de escolarización e os resultadosda avaliación en cada convocatoria (ordinaria ouextraordinaria), a nota media do bacharelato, asícomo a información relativa aos cambios de centro.

    12. O informe persoal por traslado é o documentoen que se consignará a información que resultenecesaria para a continuidade do proceso de apren-dizaxe do alumnado cando se traslade a outro centrosen ter rematado o curso e conterá os resultados dasavaliacións parciais que se realizasen.

    13. A obtención e tratamento dos datos persoais doalumnado, e en especial os contidos nos documentosoficiais a que se refire esta disposición, a súa cesiónduns centros a outros e a adopción de medidas quegarantan a seguridade e confidencialidade dosdevanditos datos someteranse ao disposto na lexisla-ción vixente en materia de protección de datos decarácter persoal e na disposición adicional vixésimoterceira da Lei orgánica 2/2006, de 3 de maio, deeducación.

    Artigo 14º.-Promoción.

    Ao finalizar o 1º curso, e como consecuencia doproceso de avaliación, o profesorado de cada alum-na e de cada alumno adoptará as decisións sobre asúa promoción ao 2º curso tendo en conta que:

    a) As alumnas e os alumnos conseguirán a promo-ción ao 2º curso cando superen todas as materiascursadas ou teñan avaliación negativa en dúas mate-rias como máximo.

    b) O alumnado que conseguise a promoción asegundo curso con materias avaliadas negativamen-te deberá cursalas ao longo do curso. Os centroseducativos organizarán as actividades de recupera-ción e avaliación das materias pendentes.

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.189DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    Artigo 15º.-Permanencia dun ano máis no mesmocurso.

    1. O alumnado que non consiga a promoción aosegundo curso deberá permanecer un ano máis noprimeiro, e cursarao de novo na súa totalidade se onúmero de materias avaliadas negativamente é supe-rior a catro.

    2. As alumnas e alumnos que non consigan a pro-moción ao segundo curso e teñan tres ou catro mate-rias avaliadas negativamente poderán optar por:

    a) Repetir o curso na súa totalidade

    b) Cursar as materias de primeiro curso con avalia-ción negativa e completar con dúas ou tres materiasde segundo curso que non coincidan no seu horariocoas de primeiro curso suspensas. Estas materias desegundo curso en ningún caso pertencerán a aquelasque teñan igual denominación ou que inclúan coñe-cementos de materias de primeiro curso non supera-das.

    3. A matrícula e avaliación destas materias ás quefai referencia o punto b da epígrafe anterior terácarácter condicional, sendo necesario estar en con-dicións de promocionar ao segundo curso nos termosestablecidos na epígrafe 2 do artigo 14º deste decre-to, para que as ditas materias poidan ser avaliadas.

    4. O alumnado que opte pola alínea b) do puntoanterior, e que sexa menor de idade, deberá contarcoa autorización das súas nais/pais ou titores legais.

    5. O alumnado que, ao finalizar o segundo curso,teña avaliación negativa nalgunhas materias, poderámatricularse delas sen necesidade de cursar de novoas materias superadas. A Consellería de Educaciónpoderá regular as condicións en que o alumnado poi-da asistir ás clases correspondentes ás materiassuperadas.

    Artigo 16º.-Titulación.

    1. Obterá o título de bacharel o alumnado que cur-se satisfactoriamente o bacharelato en calquera dasmodalidades. Este título terá efectos laborais e aca-démicos.

    2. Para obter o título de bacharel será necesario teravaliación positiva en todas as materias dos douscursos de bacharelato.

    3. O alumnado que finalice as ensinanzas profesio-nais de música e danza obterá o título de bacharel sesupera as materias comúns do bacharelato, de acor-do co establecido no artigo 50.2º da Lei orgánica2/2006, do 3 de maio, de educación.

    Artigo 17º.-Autonomía dos centros.

    Tal como queda establecido no artigo 10º.2 destedecreto, os centros educativos concretarán o currí-culo, que será incluído no proxecto educativo. A dita

    concreción contará, polo menos, cos elementosseguintes:

    a) Contribución aos proxectos lingüístico, lector,de tecnoloxías da información e comunicación e aoplan de convivencia do centro.

    b) Decisións de carácter xeral sobre a metodoloxía.

    c) Criterios sobre a avaliación e promoción doalumnado.

    d) Liñas xerais de atención á diversidade.

    Disposicións adicionais

    Primeira.-Ensino de relixión.

    1. O alumnado maior de idade ou os seus pais/naisou titores legais mentres sexa menor decidirán sobrese cursa ou non ensinanzas de relixión no momentode formalizar a súa matrícula. O alumnado que optepor non recibir ensinanzas de relixión permanecerános centros educativos e contará coa debida aten-ción educativa.

    2. O currículo da materia de relixión católica e dasdiferentes confesións relixiosas con que o Estadoespañol ten subscritos acordos de cooperación enmateria educativa será competencia, respectivamen-te, da xerarquía eclesiástica e das correspondentesautoridades relixiosas. O seu contido deberá, en cal-quera caso, ser respectuoso cos dereitos das persoasmarcados na lexislación vixente e nomeadamente covalor da igualdade entre mulleres e homes.

    3. A avaliación da materia de relixión católica rea-lizarase nos mesmos termos e cos mesmos efectos caa das outras materias do bacharelato. A avaliacióndoutras confesións relixiosas axustarase ao estable-cido nos acordos de colaboración en materia educa-tiva subscritos con elas polo Estado español.

    Coa finalidade de garantir o principio de igualda-de e a libre concorrencia, as cualificacións destamateria non computarán na obtención da nota mediapara os efectos de acceso á universidade, a ciclossuperiores de formación profesional e a outros estu-dos, nin nas convocatorias para a obtención de bol-sas e axudas ao estudo en que deban entrar en con-correncia os expedientes académicos.

    Segunda.-Ensinanzas impartidas en linguasestranxeiras.

    1. Os centros educativos poderán impartir algunhadas materias do currículo de bacharelato nunha lin-gua estranxeira, dentro do programa de secciónsbilingües. Esta decisión quedará expresada no pro-xecto lingüístico que forma parte do proxecto educa-tivo de cada centro.

    2. Os centros que impartan algunha materia en lin-gua estranxeira aplicarán en todo caso os criteriosde admisión do alumnado establecidos de formaxeral, sen incluír criterios lingüísticos.

    Terceira.-Correspondencia con outras ensinanzas.

    Mentres o Ministerio de Educación e Ciencia nonestableza, con efectos para todo o Estado, o réxime

  • 12.190 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    de validacións entre materias de bacharelato e mate-rias das ensinanzas profesionais de música e danza,así como os efectos que sobre a materia de educa-ción física deba ter a condición de deportista de altonivel e rendemento, serán de aplicación as valida-cións vixentes.

    Cuarta.-Modificación do Decreto 88/1999, do 11 demarzo, polo que se regula a ordenación xeral dasensinanzas de educación de persoas adultas e osrequisitos mínimos dos centros.

    Modifícase o artigo 30º do Decreto 88/1999, do 11de marzo, polo que se regula a ordenación xeral dasensinanzas de educación de persoas adultas e maisos requisitos mínimos dos centros, que queda redac-tado da seguinte forma:

    «Cambios de réxime de ensinanza.

    a) O alumnado procedente do bacharelato ordina-rio poderá incorporarse ao bacharelato para persoasadultas en calquera das súas modalidades, presen-cial ou a distancia. Igualmente, poderá incorporarseao bacharelato ordinario procedente do bacharelatopara persoas adultas. O cambio de réxime de ensi-nanzas realizarase nos prazos e condicións que esta-bleza a Consellería de Educación e Ordenación Uni-versitaria.

    b) O alumnado que se incorpore ao bacharelatopara persoas adultas con materias superadas dobacharelato ordinario conservará a cualificaciónpositiva destas no réxime de persoas adultas.

    c) O alumnado que se incorpore ao bacharelatoordinario procedente do bacharelato para persoasadultas conservará tamén as cualificacións dasmaterias cursadas e superadas neste.

    d) O alumnado poderá matricularse nas ensinanzaspara persoas adultas por ámbito, curso ou bloquecompletos, ou por módulos ou materias illadas, deacordo coa regulación que estableza a Consellería deEducación e Ordenación Universitaria».

    Disposicións transitorias

    Primeira.-Aplicación da normativa.

    No curso 2008-2009 implantaranse as ensinanzascorrespondentes ao primeiro curso do bacharelato. Nocurso 2009-2010 implantaranse as correspondentesao segundo curso, de acordo co disposto no Realdecreto 806/2006, do 30 de xuño, polo que se estable-ce o calendario de aplicación da nova ordenación dosistema educativo. Durante o curso 2008-2009 o2º curso de bacharelato rexerase polo Decre-to 231/2002, do 6 de xuño, polo que se modifica oDecreto 275/1994 (DOG do 15 de xullo de 2002),polo que se establece o currículo de bacharelato naComunidade Autónoma de Galicia.

    Segunda.-Validez do libro de cualificacións debacharelato.

    Os libros de cualificacións de bacharelato terán efec-tos de acreditación, segundo o establecido na lexisla-ción vixente, ata a finalización do curso 2007-2008.

    Ao finalizar o dito curso, pecharanse mediantedilixencia oportuna e inutilizaranse as páxinas res-tantes. Cando a apertura do historial académicosupoña a continuación do anterior libro de cualifica-cións de bacharelato, reflictirase a serie e o númerodeste no historial académico. Estas circunstanciasreflictiranse así mesmo no correspondente expe-diente académico.

    Terceira.-Oferta de modalidades do bacharelato.

    Sen prexuízo do establecido no artigo 5º.7 destedecreto, a Consellería de Educación e OrdenaciónUniversitaria poderá limitar a oferta de materiaspropias da modalidade de ciencias e tecnoloxíamentres os centros non sexan dotados dos recursosespecíficos necesarios para impartir novas materias.

    Disposición derrogatoria

    Decreto 275/1994, do 29 de xullo, polo que seestablece o currículo do bacharelato na ComunidadeAutónoma de Galicia (DOG do 31 de agosto de1994).

    Decreto 231/2002, do 6 de xuño, polo que semodifica o Decreto 275/1994 (DOG do 15 de xullode 2002).

    Decreto 184/2003, do 20 de febreiro, polo que semodifica o Decreto 275/1994, do 29 de xullo, poloque se establece o currículo de bacharelato naComunidade Autónoma de Galicia (DOG do 18 demarzo de 2003).

    Orde do 2 de maio de 1996 pola que se publica arelación de materias optativas do bacharelato, seestablece o currículo destas materias e se regula asúa oferta (DOG do 30 de maio de 1996).

    Artigo 12º.5 do Decreto 133/2007, do 5 de xullo,polo que se regulan as ensinanzas da educaciónsecundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma deGalicia (DOG do 13 de xullo).

    Disposicións derradeiras

    Primeira.-Desenvolvemento normativo.

    Autorízase a persoa titular da Consellería de Edu-cación e Ordenación Universitaria para ditar as dis-posicións que sexan necesarias para a execución edesenvolvemento do establecido neste decreto.

    Segunda.-Entrada en vigor.

    Este decreto entrará en vigor o día seguinte ao dasúa publicación no Diario Oficial de Galicia.

    Santiago de Compostela, dezanove de xuño dedous mil oito.

    Emilio Pérez TouriñoPresidente

    Laura Sánchez PiñónConselleira de Educación e OrdenaciónUniversitaria

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.191DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    ANEXO I

    INTRODUCIÓN.

    Finalizada a educación secundaria obrigatoria, oalumnado comeza o bacharelato cunha formaciónbásica na maioría das materias que configuraron oscurrículos anteriores do ensino básico.

    Inicia unha nova etapa na cal deberá afondar nal-gunha materia xa iniciada e adquirir os coñecemen-tos doutras novas, ben sexa entre as comúns, benentre as pertencentes á modalidade escollida deacordo coas súas expectativas de futuro, cos seusintereses e coas súas capacidades.

    Ben que nesta etapa o tratamento das materias tenque ser máis completo e complexo, cómpre non per-der de vista o historial académico anterior; será pre-ciso partir do xa adquirido para, asentado e interio-rizado, avanzar nunha aprendizaxe máis reflexiva,crítica e autónoma.

    No currículo da etapa anterior as competenciasforon o obxectivo que se pretendía lograr e o referen-te fundamental para os criterios de avaliación. Nes-ta nova etapa, aínda sen que figuren neses termos,deberán estar presentes para continuar no seudesenvolvemento e permitir un avance máis satisfac-torio da formación integral que se persegue paracada persoa, coa mirada posta nunha vida socialadulta ou na continuación de estudos superiores. Encalquera dos dous casos, as competencias serán pre-cisas ao longo da vida.

    No bacharelato, á parte de enriquecerse cos coñe-cementos das materias comúns e das propias damodalidade elixida e das optativas, o alumnado teráque ser quen, de forma progresiva, de buscar infor-mación nas diversas fontes ao seu alcance, sobreaspectos académicos ou profesionais, seleccionalacon criterios rigorosos, analizala, interiorizala eaplicala en contextos diversos.

    Terá que ser quen de atopar mecanismos de reso-lución de problemas no mundo que o rodea.

    Terá que ser quen de identificar e adoptar distin-tas estratexias que lle faciliten en cada momentoadoptar decisións axeitadas fronte aos problemasque van xurdindo na actualidade na interacción cocontorno.

    Terá que ser quen de participar activamente namellora da sociedade, con espírito solidario, exer-cendo os dereitos democráticos de cidadanía.

    Terá que ser quen de detectar as súas fortalezas ecarencias de aprendizaxe, de relación e emocionaise adoptar actitudes de esforzo e perseveranza parasuperalas.

    En definitiva, precisará ampliar as competenciasque desenvolveu ao longo do ensino básico e conti-nuar, en distinta forma e medida, ao longo de toda avida, tendo presente que a aprendizaxe será necesa-ria, tanto para a continuación con estudos superiorescomo para a súa incorporación na vida adulta.

    Todas estas necesidades do alumnado precisandunha práctica docente encamiñada aos mesmosobxectivos.

    Será precisa, xa que logo, unha práctica de aulaque fomente o traballo interactivo, cooperativo, rigo-roso, reflexivo e conectado coa realidade e co usodas novas tecnoloxías da información e da comuni-cación. Unha práctica educativa que teña en contaas diversas fontes de información, que fomente atransformación da información en formación, quefomente e participe do espírito crítico, empregandoo xénero como unha das categorías de análise, ainvestigación e a innovación, o traballo ben feito e aautoavaliación.

    Será precisa unha práctica docente que non esque-za a atención á diversidade que, aínda que presentedificultades, será fonte de enriquecemento mutuo enunca fonte de conflito.

    MATERIAS DO BACHARELATO.

    1-Ciencias para o mundo contemporáneo.

    2-Educación física.

    3-Filosofía e cidadanía.

    4-Historia de España.

    5-Historia da filosofía.

    6-Lingua galega e literatura I e II.

    7-Lingua castelá e literatura I e II.

    8-Lingua estranxeira I e II.

    9-Análise musical I e II.

    10-Anatomía aplicada.

    11-Artes escénicas.

    12-Cultura audiovisual.

    13-Debuxo artístico I e II.

    14-Debuxo técnico I e II.

    15-Deseño.

    16-Historia da arte.

    17-Historia da música e da danza.

    18-Linguaxe e práctica musical.

    19-Literatura universal.

    20-Técnicas de expresión gráfico-plásticas.

    21-Volume.

    22-Bioloxía.

    23-Bioloxía e xeoloxía.

    24-Ciencias da Terra e ambientais.

    25-Electrotecnia.

    26-Física.

    27-Física e química.

    28-Matemáticas I e II.

    29-Química.

    30-Tecnoloxía industrial I e II.

  • 12.192 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    31-Economía.

    32-Economía de empresa.

    33-Grego I e II.

    34-Historia do mundo contemporáneo.

    35-Latín I e II.

    36-Matemáticas aplicadas ás ciencias sociais I e II.

    37-Xeografía.

    CIENCIAS PARA O MUNDO CONTEMPORÁNEO

    Introdución.

    A ciencia e a tecnoloxía son un dos alicerces dasociedade actual e constitúen o eixe do cambio ace-lerado en que se ve inmersa a humanidade do sécu-lo XXI. O seu vertixinoso avance produce cambiossignificativos que inciden no proceso constante detransformación do mundo e afecta o tecido e a estru-tura social de maneira máis relevante ca outros cam-pos do saber.

    O desenvolvemento científico e tecnolóxico, entanto que proporciona unha mellor comprensión darealidade e aumenta a posibilidade de interactuarsobre o ambiente, contribúe de forma innegable ámellora da calidade de vida nas sociedades occiden-tais. Con todo, non está exento de riscos e incertezase suscita problemas sociais e ético–políticos máisaló dos laboratorios, en canto que a cidadanía se veafectada por decisións en que non tomou parte e queinciden no seu escenario e forma de vida, tanto indi-vidual coma colectiva.

    Para unha sociedade democrática é, xa que logo,un reto importante a formación dunha sociedadecapaz de comprender e desenvolverse nun mundo enque a ciencia e a tecnoloxía están cada día máis pre-sentes e de participar na toma de decisións, conrigor e fundamento, en cuestións de actualidade erelevancia social para avanzar cara a un futuro sus-tentable para a humanidade.

    A materia de ciencias para o mundo contemporá-neo, común para o alumnado de todas as modalida-des de bacharelato, proponse responder a este desa-fío e contribuír a que todas as persoas posúan uncoñecemento científico funcional, susceptible de seraplicado a contextos diversos; un coñecemento diná-mico, en sintonía co desenvolvemento da competen-cia de aprender a aprender, que capacite para adap-tarse e seguir o ritmo da actualidade científica; uncoñecemento que facilite o desenvolvemento de acti-tudes, como as de tolerancia e ausencia de dogma-tismo, e que permita actuar como persoas autónomase críticas capaces de argumentar, xustificar as súasposicións e participar activamente na sociedade.

    Desde esta perspectiva, débese abordar a resolu-ción de problemas abertos, tal e como se presentanno mundo real e na sociedade actual, conxugando aaplicación de modelos, teorías e procedementoscientíficos básicos coa contribución doutras cienciasnecesarias para comprender a súa complexidade. Otratamento de cuestións da realidade, cun enfoque

    local e global, axudará o alumnado a tomar concien-cia das distintas dimensións da realidade e fomenta-rá a súa responsabilidade social.

    Na educación secundaria obrigatoria o alumnadoxa estudou materias que lle proporcionan unha cul-tura científica básica. No bacharelato parte do alum-nado vai seguir profundando nesta liña. O caracte-rístico desta materia vai residir no enfoque interdis-ciplinario, a través da selección de determinadosproblemas relacionados con problemas reais, abor-dados desde enfoques CTS (ciencia-tecnoloxía-sociedade) que preparen para a participación cida-dá.

    Os contidos da materia están estruturados en blo-ques. No bloque común recóllense aqueles contidosque deben estar presentes nalgunha medida nodesenvolvemento de todos os demais, aínda que asúa distribución e tratamento dependerá da súa per-tinencia en cada contexto. Os restantes céntranse enámbitos nos cales se insire algún problema específi-co merecedor de interese social. A orixe do universoe da vida, a saúde, a xestión sustentable do planeta,así como a biotecnoloxía, as tecnoloxías da comuni-cación, a nanotecnoloxía e a sociedade do coñece-mento, son campos que forman parte do noso presen-te e futuro inmediato e son susceptibles de ser trata-dos desde unha perspectiva de divulgación científi-ca, cunha formulación accesible.

    É ineludible a necesidade de integrar e ponderarequilibradamente os contidos de distintos tipos, aconveniencia de que o alumnado traballe en proxec-tos de grupo; así como desenvolver as competenciaspara o traballo en equipo e a responsabilidade com-partida na xestión dun proceso de investigación.

    Por último, débese ter en conta que os contidosdeberán adaptarse en virtude das necesidades eintereses do alumnado e dos propios avances cientí-ficos e tecnolóxicos, para acadar os obxectivos pro-postos e actuar de acordo cunha ciencia para o mun-do contemporáneo.

    Obxectivos.

    Ao longo desta materia o alumnado debe desenvol-ver as seguintes capacidades:

    1. Suscitar preguntas sobre os problemas da socie-dade actual e do futuro próximo que constitúen unhaprioridade para a investigación tecnocientífica eidentificar os diversos aspectos que neles concorren,co fin de desenvolver un pensamento crítico e refle-xivo.

    2. Coñecer os elementos dos procesos de investi-gación e as características das explicacións científi-cas, partindo de problemas próximos á experiencia,e poñelos en práctica mediante investigacións sinxe-las.

    3. Seleccionar, comprender, avaliar e utilizarinformacións de tipo científico e tecnolóxico,incluíndo a identificación de manipulacións ou nes-gos, entre os que cabe destacar os que fan referenciaao xénero, para tomar decisións fundamentadas e

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.193DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    saber comunicalas de forma clara, coherente e pre-cisa.

    4. Desenvolver e poñer en práctica procedementose valores propios da actividade científica, como acuriosidade, a creatividade, a ausencia de dogmatis-mo, a reflexión crítica, a relevancia dos datos encontraposición coas opinións de cara ao rigor norazoamento científico, e a sensibilidade diante dosproblemas emerxentes para facilitar a evolución per-soal e social.

    5. Recoñecer o carácter colectivo dos avancescientíficos, destacando o papel das mulleres naciencia, así como a mutua interdependencia entre ocontexto sociocultural e as investigacións científicase tecnolóxicas.

    6. Identificar os principios ou teorías científicas etecnolóxicas ligadas ás problemáticas contemporá-neas que debe afrontar a cidadanía, tanto individualcomo colectivamente, para favorecer a súa compren-sión e a busca de solucións.

    7. Tomar unha postura crítica diante dos avancescientíficos e tecnolóxicos, recoñecer os logros e asvantaxes para a mellora da calidade de vida, asícomo os riscos que comportan, valorando os proble-mas sociais e éticos que poden xerar.

    8. Identificar os principais problemas relativos ásaúde, ao medio natural, ás novas tecnoloxías emateriais, ás fontes de enerxía, etc., tratando decomprender as bases científicas para avaliar critica-mente as informacións dos medios de comunicacióne adquirir independencia de criterio.

    9. Construír un coñecemento coherente e críticosobre as tecnoloxías da información e comunicacióne sobre a sociedade do ocio presentes no contorno doalumnado, propiciando un uso axeitado delas, pres-tando especial atención á existencia da fenda dixitalde xénero entre países ricos e pobres.

    10. Utilizar na vida cotiá os coñecementos adqui-ridos, participando nas controversias tecnocientífi-cas locais e globais, e desenvolver hábitos democrá-ticos baseados na argumentación e no diálogo.

    Contidos.

    Contidos comúns.

    -Análise da evolución do concepto de ciencia edas distintas disciplinas ao longo da historia, a tra-vés de problemas científicos do pasado e da actuali-dade, prestando especial atención a desenmascararsupostas formulacións científicas que se transmitenpolos medios de comunicación.

    -Busca, comprensión e selección, a partir de dife-rentes fontes, de información relevante relacionadacon problemas tecnocientíficos que afectan a cida-danía, e utilización en contextos de debate e argu-mentación, distinguindo as simples opinións dosargumentos baseados en probas.

    -Coñecemento dos trazos fundamentais das formasde traballo na comunidade científica, a relación decausas e feitos aparentemente inconexos e o papel

    das diversas teorías na interpretación dos datos, asícoma o papel do discurso, e aplicación á busca desolucións a problemas da experiencia cotiá.

    -Recoñecemento da contribución do coñecementocientífico e tecnolóxico á comprensión do mundo eao progreso e calidade da vida humana, así como ásuperación de prexuízos e á formación do espíritocrítico.

    -Análise crítica da visión androcéntrica, eurocén-trica e etnocéntrica da ciencia e da tecnoloxía.

    -Recoñecemento das repercusións dos avancestecnocientíficos na sociedade e da influencia docontexto social na demanda e produción científica etecnolóxica (políticas científicas, conflito de intere-ses e prioridades na investigación).

    -Identificación e manifestación -a partir deexemplos tomados da actualidade, así como da his-toria da ciencia e da tecnoloxía- das limitacións docoñecemento tecnocientífico, tanto inherentes a elcomo derivadas do seu uso inadecuado.

    -Desenvolvemento da capacidade de reflexión decara á capacitación na toma de decisións responsa-bles, fundamentadas e críticas considerando os dife-rentes aspectos epistemolóxicos, éticos e políticosco fin de fomentar unha participación democráticaante as controversias tecnocientíficas.

    Na procura dun modelo cosmolóxico.

    -Escalas de lonxitudes, masas e tempos no univer-so.

    -Utilización do modelo cosmolóxico actual paraexplicar a orixe do Universo e a formación da Terra.

    -A tecnoloxía espacial e a exploración do sistemasolar.

    -Explicación dalgunhas catástrofes terrestres (sis-mos, tsunamis, erupcións volcánicas) recorrendo aomodelo de tectónica de placas.

    -A orixe da vida: análise das principais hipóteses.

    -Do fixismo ao evolucionismo. A selección naturaldarwiniana e a súa explicación desde a xenética.Controversia con outras teorías pseudocientíficas,como a teoría do deseño intelixente.

    -Orixe da especie humana: da familia de homíni-dos fósiles ao Homo sapiens. Elaboración dunhaposible árbore xenealóxica.

    Saúde e calidade de vida.

    -A saúde como equilibrio entre a persoa e o medionatural. Identificación de estilos de vida saudables.

    -Coñecemento da orixe infecciosa dalgunhas doen-zas. A enfermidade como problema colectivo. Epide-mias e pandemias: a busca de beneficios económi-cos por riba doutras consideracións e a súa relacióncon enfermidades emerxentes. Valoración do usoracional de medicamentos.

    -Recoñecemento dos condicionamentos da investi-gación médica: as patentes. A SIDA como exemplode valoración da sanidade en función do desenvolve-

  • 12.194 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    mento dos países. Plan de saúde na ComunidadeAutónoma galega.

    -A revolución biotecnolóxica. Do ADN ao PXH(proxecto xenoma humano); proxectos públicos eintereses comerciais. Xastraría xenética. Alimentostransxénicos e outras aplicacións. Discusión dosbeneficios e prexuízos da modificación xenética.

    -Coñecemento e valoración das novas técnicas conpotencial terapéutico: transplantes, reproduciónasistida, clonación, células troncais. Bioética. Aná-lise das distintas repercusións destas tecnoloxías.

    -Máis aló da xenética: a epixenética e a proteómi-ca.

    Modelo de xestión do planeta.

    -Os riscos naturais. O concepto de risco. Factoresque incrementan os riscos. As catástrofes máis fre-cuentes.

    -Os impactos: a contaminación, a desertización, oaumento de residuos e a perda de biodiversidade. Ocambio climático.

    -A sobreexplotación dos recursos: aire, auga, solo,seres vivos e fontes de enerxía. A auga como recur-so limitado. Enerxías alternativas e enerxía nuclear.O papel das mulleres na xestión destes recursos.

    -A xestión sustentable da Terra. Principios xeraisde sustentabilidade económica, ecolóxica e social.Os compromisos internacionais e a responsabilidadeinstitucional e cidadá. Estratexias de desenvolve-mento sustentable en Galicia.

    -A ordenación territorial: instrumento de protec-ción ambiental, de planificación e de xestión a proldun desenvolvemento equilibrado e sustentable.

    Novos materiais para novas necesidades.

    -A humanidade e o uso dos materiais. Localiza-ción, produción e consumo de materiais: control derecursos.

    -Algúns materiais naturais: os metais, riscos acausa da súa corrosión. O papel e o problema dadeforestación.

    -O desenvolvemento científico-tecnolóxico e asociedade de consumo: esgotamento de materiais eaparición de novas necesidades, desde a medicina áaeronáutica.

    -A resposta da ciencia e a tecnoloxía. Novos mate-riais: os polímeros e os materiais cerámicos. Novastecnoloxías: a nanotecnoloxía.

    -Análise ambiental e enerxética do uso dos mate-riais: redución, reutilización e reciclaxe. Lixos.

    Da sociedade da información á sociedade do coñecemento.

    -As posibilidades tecnolóxicas do tratamento dainformación: procesamento, almacenamento e inter-cambio de información.

    -O salto do analóxico ao dixital. Tratamento numé-rico da información, do sinal, do son e da imaxe.

    -A revolución tecnolóxica da comunicación e tra-tamento da información. Repercusións na vida cotiá.

    -A sociedade da información e as súas oportunida-des e riscos. Redes, globalización da información efenda dixital. Fiabilidade das distintas fontes, crite-rios para avaliala.

    -Democracia e cidadanía: dereitos e deberes daspersoas na sociedade da información. A igualdadede xénero.

    -Oportunidades das TIC (tecnoloxías da informa-ción e da comunicación) para a educación e o ocio:uso responsable delas.

    Criterios de avaliación.

    Os criterios de avaliación tratan de comprobar odesenvolvemento das competencias e capacidadesseguintes:

    1. Recoñecer e facerse preguntas sobre problemasde actualidade e interese para a cidadanía, en queestean implicadas as tecnociencias, e sobre as súasposibles solucións, apreciando a súa multidimensio-nalidade.

    Trátase de avaliar se o alumnado analiza de formacualitativa situacións problemáticas abertas, identi-ficando e delimitando os principios científicos e tec-nolóxicos con que teñen relación e mais explorandoas implicacións sociais e éticas das propostas desolución que se achegan desde estes ámbitos.

    2. Coñecer e apreciar a contribución da ciencia eda tecnoloxía á mellora da vida humana e amosarunha actitude crítica ante elas.

    Trátase de comprobar se o alumnado comprende evalora as contribucións científicas e tecnolóxicasaos problemas principais da sociedade actual -espe-cialmente as relacionadas coa biotecnoloxía, asenerxías renovables, novos materiais e novas tecno-loxías- e se amosa sensibilidade crítica ante osavances científicos, considerando as súas vantaxes eos problemas que, pola súa vez, poden xerar, anali-zando exemplos históricos e actuais.

    3. Analizar a evolución do concepto de ciencia edas distintas disciplinas a través da historia. Dife-renciar a ciencia doutras formas de coñecemento eapreciar os valores consubstanciais da prácticacientífica.

    Preténdese avaliar se o alumnado é quen de com-prender a evolución do concepto de ciencia e dasdiferentes disciplinas ao longo da historia e de dis-cernir cales das sucesivas explicacións dadas a pro-blemas fundamentais, como a orixe do universo e davida e o evolucionismo, posúen características cien-tíficas e cales están baseadas en opinións e crenzas.Tamén se trata de comprobar se comprende e apre-cia os valores propios da actividade científica, comoa curiosidade, a ausencia de dogmatismo e o debateracional.

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.195DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    4. Identificar e practicar os trazos fundamentaisdas formas de traballo da ciencia.

    Con este criterio trátase de avaliar se existe unhacomprensión e práctica das metodoloxías científicas,a través da capacidade para a identificación de tra-zos como o papel das teorías na interpretación dedatos, e para a realización de investigacións sinxelasde carácter científico sobre problemas próximos ásúa experiencia cotiá. Igualmente, a importanciarelevante da precisión e do rigor na recompilacióndos datos e a consideración da fundamental verifica-ción experimental.

    5. Formar opinións propias e argumentadas a par-tir de información procedente de diversas fontes.

    Este criterio pretende avaliar a capacidade de aná-lise e comprensión do alumnado das informacións detipo científico e tecnolóxico, valorando as súasrepercusións na propia vida e na da cidadanía, e adiferente incidencia delas nas mulleres e nos homes,así como a de formar opinións propias razoadassobre elas e saber expoñelas de forma clara e preci-sa. Tamén se trata de comprobar se é quen de ava-liar o coñecemento con base en criterios adecuados.

    6. Decatarse da relación entre a actividade cientí-fica e tecnolóxica e o contexto social en que se pro-duce, e recoñecer o carácter colectivo dos avancescientíficos e tecnolóxicos e o papel das mulleresneles.

    Preténdese avaliar a identificación e coñecementoda influencia e incidencia mutua entre a sociedade,a ciencia e a tecnoloxía. Igualmente, se o alumnadoé consciente de que os seus avances son froito dacolaboración, e mesmo da rivalidade, de moitas per-soas e culturas -en casos como o desciframento dasecuencia do xenoma humano- e se recoñece a con-tribución das mulleres, por exemplo no establece-mento do modelo do ADN. Tamén se trata de ver secoñecen a contribución ao avance neste campo dal-gunha personalidade científica galega.

    7. Recoñecer as limitacións da ciencia e da tecno-loxía.

    Trátase de indagar se o alumnado é quen de iden-tificar algúns problemas para os que a ciencia aíndanon ten solución -como os relativos á orixe da espe-cie humana, á contaminación e ao cambio climático,á enerxía nuclear e novas fontes de enerxía oualgunhas enfermidades coma o cancro ou a SIDAentre outros-, e se valora a perseveranza da investi-gación científica para tratar de solucionalos. Ade-mais destas limitacións internas e externas tamén sedebe constatar se recoñece que determinadas solu-cións tecnicamente posibles non son permisiblesdesde o punto de vista ético.

    8. Coñecer e tomar postura ante os problemasambientais.

    Preténdese comprobar se o alumnado coñecealgúns problemas ambientais -como o esgotamentodos recursos, o incremento da contaminación, ocambio climático e a intensificación das catástrofes-

    e se é quen de argumentar sobre as súas consecuen-cias, a medio ou longo prazo, e sobre a necesidadede aplicar modelos sustentables. Tamén se trata deconstatar se mostra sensibilidade para actuar sobreproblemas ambientais próximos.

    9. Analizar e valorar as implicacións das tecnolo-xías relacionadas con novos materiais.

    Con este criterio trátase de coñecer a comprensióndos alumnos e alumnas do impacto das novas tecno-loxías e novos materiais, considerando as súas con-tribucións á solución de problemas, así como os ris-cos que comportan.

    10. Identificar os principais problemas relaciona-dos coa saúde, a súa prevención e solucións achega-das pola ciencia e a tecnoloxía, valorando os aspec-tos éticos, sociais e de xénero presentes nestestemas.

    Preténdese saber se o alumnado sinala algúnsindicadores característicos, algúns tratamentosxerais e as medidas preventivas para evitar conta-xios das enfermidades infecciosas, valora a necesi-dade de adoptar estilos de vida saudables e de facerun uso racional dos medicamentos, por exemplo, dosantibióticos. Trátase de ver, tamén, se analiza asprioridades da investigación e a relación de enfermi-dades emerxentes, como a encefalite esponxiformebovina, coa busca de beneficios económicos por ribadoutras consideracións. Avaliarase, igualmente, se oalumnado coñece as problemáticas asociadas aoensaio de fármacos e as diferenzas de dispoñibilida-de e uso en función do desenvolvemento económico.

    11. Coñecer os fundamentos básicos e as aplica-cións da xastraría xenética e valorar as súas implica-cións éticas e sociais.

    Este criterio trata de comprobar se o alumnadocomprende e valora as posibilidades de manipula-ción do ADN e as células embrionarias, así como asaplicacións da enxeñaría xenética na produción defármacos, transxénicos e terapias xénicas. Así mes-mo, preténdese ver se ten en conta os riscos e pro-blemas sociais e xurídicos, intentando facer unhavaloración ética, destas e outras técnicas, como areprodución asistida, a selección e conservación deembrións e os posibles usos da clonación.

    12. Analizar e valorar adecuadamente as posibili-dades e retos da sociedade da información e do ocio.

    Trátase de avaliar se o alumnado sabe utilizar astecnoloxías da información e comunicación, se coñe-ce as súas posibilidades e tamén os cambios queproducen no contorno social, nas relacións huma-nas, así como a súa influencia no tempo de lecer,adoptando unha postura crítica ante o seu uso.

    13. Utilizar a información e conceptos aprendidospara participar de forma activa como integrantesdunha cidadanía crítica na toma de decisións sobreproblemas que lles afectan relacionados coa cienciae a tecnoloxía.

  • 12.196 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    Trátase de avaliar a conciencia crítica ante osavances científico-técnicos, as súas vantaxes e ris-cos para a sociedade, os dilemas éticos que suscitane a necesaria toma de posición ante estes, partici-pando de forma activa e democrática na conforma-ción dunha postura que respecte os dereitos de todaa cidadanía.

    Orientacións metodolóxicas.

    O enfoque metodolóxico debe contribuír a desen-volver o currículo desde a perspectiva da finalidadee características da materia, así como asegurar acoherencia entre os valores que promove e os que sepoñan en práctica no proceso educativo.

    Nun contexto de cambio permanente, para desen-volver a competencia científica no alumnado e capa-citalo para construír e aplicar os coñecementos deforma autónoma, creativa, responsable e crítica -tan-to no plano persoal da vida cotiá como no social daparticipación cidadá- será necesario conxugar osaber facer do profesorado coas achegas da investi-gación sobre a construción do coñecemento e dosvalores, da didáctica das ciencias e da tecnoloxía edos estudos sobre as avaliacións internacionais.

    Neste marco, cómpre destacar algunhas propostasmetodolóxicas que se consideran relevantes paradesenvolver o currículo desta materia:

    -Tomar a aprendizaxe como referente para a inter-vención educativa e atender á diversidade presen-tando problemas e cuestións susceptibles de serabordadas partindo de distintos niveis. Xerar,tamén, un clima de aula que lle dea ao alumnado aoportunidade de participar e de elaborar as súas pro-pias posturas sobre os dilemas sociais que teñenrelación coa ciencia e a tecnoloxía.

    -Crear contextos de aprendizaxe e avaliación queimpliquen o alumnado e o leven a planificar e ava-liar as súas realizacións, identificando os avances eas dificultades, de cara a autorregular o seu propio esingular proceso de aprender a aprender.

    -Favorecer situacións de aprendizaxe contextuali-zadas e abertas que permitan achegarse á complexi-dade das problemáticas actuais. Contextualizadas,na medida en que se traten cuestións de actualidaderelacionadas co contorno do alumnado ou presentesnos medios de comunicación. Abertas, porque aposible solución ou solucións non están definidas deantemán.

    -Presentar propostas de traballo integradoras quetranscendan os ámbitos disciplinares e teñan enconta as distintas dimensións das controversias deactualidade, relacionando os contidos científicos etecnolóxicos cos problemas sociais, políticos e éti-cos en que están inmersos.

    -Fomentar o tratamento como investigacións deproblemas importantes do contexto vivencial doalumnado, facendo explícita a interacción entre aacción, o marco teórico de referencia e a discusiónen equipo. Incitar a facerse preguntas e formularhipóteses para orientar o proceso, así como a inter-

    pretar os resultados empíricos e extraer conclusións,debater e argumentar, para buscar solucións axeita-das aos problemas propostos.

    -Promover a participación estudantil en contextosde auténtica indagación e a realización de informesque documenten as súas investigacións, e proporcio-narlles a orientación precisa para acadar a capaci-dade de realizar un proxecto de investigación esco-lar de forma autónoma.

    -Seleccionar e organizar os contidos en función dasúa utilidade para facilitar a análise de situacións ea busca de solucións dos problemas que son obxec-to de estudo. Utilizar as actitudes e procedementostecnocientíficos como eixe aglutinador e, en todocaso, asegurar un tratamento integrado de coñece-mentos, procedementos, emocións, actitudes e valo-res.

    -Propiciar unha aprendizaxe significativa quereconstrúa os modelos e esquemas de pensamentodo alumnado, coa axuda dos procedementos da cien-cia involucrada, e que permita realizar a transferen-cia de coñecemento para interpretar ou aplicar aoutras situacións ou contextos da vida real.

    -Promover a lectura e a utilización das TIC parainformarse, aprender e comunicarse e mais utilizar,como recurso na aula, materiais procedentes dosdiversos medios de comunicación para analizar consentido crítico, ético e estético a súa influencia navisión do mundo, os nosos gustos, valores e persona-lidade.

    -Crear espazos de interacción continua entre oalumnado e o profesorado e de cooperación entreiguais, como requisito necesario para poñer en mar-cha a maior parte das estratexias metodolóxicasorientadas á aprendizaxe da participación en proce-sos de negociación e toma de decisións, á constru-ción do coñecemento e á familiarización e simula-ción da práctica científica.

    -Desempeñar, como docente, a titoría e a media-ción nas aprendizaxes do alumnado creando contor-nos apropiados e servíndose da avaliación para com-prender o proceso educativo e a funcionalidade doscontidos, orientando a súa intervención sen esque-cer que a construción do coñecemento é social e quea aprendizaxe é individual.

    En resumo, do que se trata é de axudar a que acidadanía desenvolva aquelas competencias que aencamiñen á adquisición da autonomía e da autoa-prendizaxe en diferentes contextos da vida, contri-buíndo deste xeito á súa capacidade de tomar deci-sións libres, responsables e ben fundamentadassobre cuestións relacionadas co desenvolvementotecnocientífico.

    EDUCACIÓN FÍSICA

    Introdución.

    Un dos obxectivos do bacharelato é a utilizaciónda educación física e do deporte para favorecer odesenvolvemento persoal e social do alumnado. Des-

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.197DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    de esta perspectiva, a educación física configúrasecomo materia común do bacharelato e culmina asaprendizaxes iniciadas nas etapas anteriores nestaárea.

    Un modo de vida no tempo libre que inclúa unaactividade física por e para a saúde é unha das cla-ves para compensar o sedentarismo crecente dasociedade actual, consecuencia dos avances técni-cos e tecnolóxicos que reducen o gasto enerxéticodos individuos na realización das súas tarefas e acti-vidades diarias.

    Na sociedade actual o proceso formativo que debeguiar a educación física oriéntase arredor de douseixes fundamentais: o primeiro, a mellora da saúdecomo responsabilidade individual e como constru-ción social; o segundo, o desenvolvemento da auto-nomía do alumnado para satisfacer as súas necesida-des motoras.

    A educación física no bacharelato oriéntase funda-mentalmente ao coñecemento do propio corpo, áexperimentación das súas posibilidades motoras e áformación de hábitos de práctica regular de activi-dade física para unha ocupación máis activa e sau-dable do tempo libre.

    A educación física nesta etapa debe promover aaprendizaxe de procedementos básicos para a plani-ficación de actividade física, favorecer o desenvol-vemento das capacidades motoras básicas, impulsarunha práctica regular de actividade física como undos piares esenciais para a consolidación dun estilode vida que permita acadar e manter un bo estado desaúde e orientar o alumnado que teña interese nosestudos superiores, universitarios ou profesionais,vinculados coas ciencias da actividade física e dodeporte e ciencias da saúde.

    A aprendizaxe de procedementos para a planifica-ción de actividade física no bacharelato ten comoprincipal obxectivo a adquisición de coñecementosfundamentais que posibiliten o deseño e a xestiónautónoma dun proxecto persoal de actividade física.

    O desenvolvemento das capacidades motoras bási-cas debe favorecer a formación dunha motricidaderica e diversa, que faga posible un espectro amplode posibilidades á hora de incorporar hábitos depráctica regular de actividade física e, se é o caso,proporcione unha condición motora que facilite apreparación de probas para o acceso a estudos vin-culados ás ciencias da actividade física e o deporteou a determinados corpos profesionais.

    A práctica regular de actividade física debe conso-lidar a formación dun estilo de vida máis saudable,empregando para iso actividades adaptadas no posi-ble aos intereses e ás capacidades do alumnado etendo en conta as instalacións e as distintas posibi-lidades que ofrece o medio natural próximo ao con-torno educativo.

    O conxunto de actividades desenvoltas na materiadebe fomentar a educación en valores, especialmen-te aqueles relativos ao esforzo e á superación per-

    soal, á cooperación, á solidariedade, á igualdade eao respecto entre todas as persoas.

    Os contidos da materia distribúense en dous gran-des bloques estreitamente relacionados. O primeiro,Actividade física e saúde, ofrécelle ao alumnadoferramentas para a autoxestión da súa condición físi-ca segundo os seus obxectivos persoais. O segundobloque de contidos, Actividade física, deporte etempo libre, oriéntase ás posibilidades que ofrece aeducación física para o tempo de lecer de xeito acti-vo. A práctica de actividades físicas, deportivas e nocontorno natural que se propoñen é un medio exce-lente para que o exercicio físico saudable e o lecercamiñen no mesmo sentido.

    Obxectivos.

    1. Coñecer e valorar os efectos positivos da prácti-ca regular de actividade física no desenvolvementopersoal e social, facilitando a mellora da saúde e acalidade de vida.

    2. Organizar e participar en actividades físicascomo recurso para ocupar o tempo libre e de lecer,valorando os aspectos sociais e culturais asociados.

    3. Adquirir un estilo de vida saudable, especial-mente no que respecta á práctica continua e adapta-da de actividade física.

    4. Aprender os procedementos básicos para a pla-nificación de actividade física que permitan a xes-tión autónoma dun proxecto persoal de actividadefísica para a saúde.

    5. Aprender procedementos sinxelos de avaliaciónque proporcionen información que facilite a toma dedecisións fundamentais na elaboración dun proxec-to persoal de actividade física.

    6. Desenvolver as capacidades motoras de xeitodiverso e global para favorecer a consecución e man-temento dunha boa saúde.

    7. Desenvolver as capacidades motoras para con-solidar unha aptitude motora que permita a prepara-ción axeitada de probas de acceso aos estudos vin-culados á educación física ou probas de acceso decarácter profesional.

    8. Coñecer, organizar e practicar xogos motores eactividades deportivas, adaptadas aos intereses doalumnado, ás instalacións do centro e aos recursosmateriais dispoñibles, dando prioridade á toma dedecisións e aplicando recursos técnicos aprendidosnas etapas anteriores.

    9. Coñecer e practicar actividades físicas no medionatural, favorecendo e demostrando actitudes quecontribúan á súa conservación.

    10. Adoptar unha actitude crítica fronte a prácti-cas sociais con efectos negativos para a saúde indi-vidual e colectiva.

    11. Coñecer e aplicar normas básicas de hixienepostural sobre a base de criterios ergonómicos.

  • 12.198 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    12. Deseñar e practicar, en grupos pequenos, com-posicións con ou sen base musical, como medio deexpresión e comunicación.

    13. Utilizar de xeito autónomo a actividade física eas técnicas de relaxación para a redución de dese-quilibrios e tensións da vida diaria.

    14. Coñecer os estudos vinculados á educaciónfísica.

    15. Superar os estereotipos de xénero na prácticadeportiva.

    16. Coñecer os elementos básicos da historia dodeporte galego nas súas principais modalidadesdeportivas.

    Contidos.

    Contidos comúns.

    -Aplicación de metodoloxías científicas na elabo-ración de traballos sinxelos de investigación relacio-nados cos contidos da materia.

    -Emprego de novas tecnoloxías para a obtención etratamento de datos, para a procura, selección e crí-tica de información sobre a materia e para a comu-nicación de proxectos, resultados e conclusións detraballos de investigación.

    -Aproveitamento das situacións de práctica deactividade física e deportiva para a transmisión devalores educativos que promovan o esforzo, a supe-ración persoal, a cooperación, a solidariedade, atolerancia, a igualdade e o respecto entre todas aspersoas. Neste sentido reviste especial importanciao fomento de actividades deportivas superando osestereotipos de xénero.

    -Desenvolvemento da capacidade de traballo enequipo e de cooperación.

    -Valoración das posibilidades para o gozo da natu-reza de xeito compatible coa súa conservación.

    -Coñecemento dos estudos e saídas profesionaisrelacionados coa área de educación física.

    Actividade física e saúde.

    -Beneficios da práctica regular de actividade físi-ca e valoración da súa incidencia sobre a saúde.

    -Aceptación da responsabilidade no mantemento emellora da condición física.

    -Criterios fundamentais para a planificación daactividade física para a saúde.

    -Execución de probas para a avaliación das capa-cidades motoras.

    -Actividade física para a saúde: o acondiciona-mento físico, o xogo motor, as actividades deportivase as actividades físicas no medio natural.

    -Métodos básicos para o desenvolvemento da con-dición física.

    -Manexo e control dos compoñentes fundamentaisda carga na práctica de actividade física: o volume,a intensidade e a densidade do esforzo.

    -Análise da influencia dos hábitos sociais positi-vos: alimentación, descanso e estilo de vida activo.

    -Análise e influencia de hábitos sociais negativos:sedentarismo, consumo de drogas, alcohol, tabaco,etc.

    -Normas ergonómicas e de hixiene postural.

    -Aplicación de técnicas básicas de relaxación.

    Actividade física, deporte e tempo libre.

    -Deporte como fenómeno social e cultural.

    -Coñecemento do regulamento básico e adaptadode xogos motores, actividades deportivas e deportealternativo.

    -Perfeccionamento técnico e aplicación de normastácticas fundamentais para a realización de xogosmotores, actividades deportivas e deporte alternati-vo practicado nas etapas anteriores.

    -Organización e participación en competiciónsrecreativas dos deportes practicados.

    -Valoración dos aspectos de relación, traballo enequipo e xogo limpo nas actividades físicas e nosdeportes.

    -Realización de actividade física con soportemusical.

    -Elaboración e representación dunha composicióncorporal individual ou colectiva.

    -Colaboración na organización e realización deactividade física no medio natural.

    -Recoñecemento do valor expresivo e comunicati-vo das actividades practicadas.

    Criterios de avaliación.

    1. Discriminar os hábitos que condicionan un esti-lo de vida saudable.

    Trátase de avaliar se o alumnado é capaz de dife-renciar os hábitos que determinan un estilo de vidamáis saudable e as razóns científicas que xustificanunha práctica regular de actividade física para pro-texer a saúde.

    2. Deseñar de xeito autónomo un proxecto de acti-vidade física persoal.

    Preténdese comprobar a capacidade das alumnas eos alumnos para facer un proxecto persoal de activi-dade física en función do estado de saúde e da capa-cidade motora, aplicando un deseño estruturado, fle-xible, adaptado e contextualizado, que inclúa un sis-tema de avaliación, niveis de obxectivos e activida-des físicas organizadas axeitadamente no tempo.

    3. Empregar probas fundamentais para a avalia-ción das capacidades motoras. Mellorar a condiciónfísica individual.

    Preténdese comprobar a capacidade do alumnadode seleccionar, realizar e aplicar probas sinxelaspara a avaliación do rendemento motor, coa inten-ción de comprobar a súa evolución persoal e definirde xeito óptimo os seus obxectivos e as actividadesfísicas máis axeitadas para o seu proxecto persoal de

  • Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008 12.199DIARIO OFICIAL DE GALICIA

    actividade física. Comprobarase, así mesmo, a capa-cidade de elaboración dun proxecto persoal acordecos resultados da autoavaliación.

    4. Organizar actividades físicas utilizando osrecursos do centro e do seu contorno físico.

    Avaliarase a participación na organización de acti-vidades físicas atendendo a criterios básicos, talescomo a utilización racional do espazo, o material, aparticipación activa, normas e a condución das acti-vidades.

    5. Aplicar normas básicas de hixiene postural eergonomía en actividades da vida cotiá.

    Preténdese avaliar a capacidade do alumnado paraaplicar directrices básicas de axuste postural, move-mento e adaptación ao contorno en situacións cotiásque preveñan a aparición de lesións e favorezan arealización de movementos eficientes.

    6. Discriminar o tipo de actividade física máisaxeitado para a prevención da obesidade e do sobre-peso.

    Preténdese comprobar se o alumnado coñece cal éo tipo de actividade física e nivel de carga máis axei-tado para manterse en niveis de graxa corporal reco-mendados para o mantemento dunha boa saúde.

    7. Demostrar competencia técnica e táctica ensituacións reais de práctica deportiva.

    Preténdese avaliar a capacidade de execución e detoma de decisións das alumnas e dos alumnos ensituacións prácticas de xogo motor e de actividadedeportiva.

    8. Participar e colaborar na organización e nodesenvolvemento de actividades físicas no medionatural.

    Trátase de avaliar a participación activa e respon-sable na elaboración e desenvolvemento das diferen-tes propostas de actividade física no medio naturalen función do contorno e dos medios de que dispóno centro.

    9. Demostrar o coñecemento de diferentes métodosde relaxación.

    Preténdese comprobar se o alumnado é capaz derealizar de xeito autónomo os diferentes protocolosde relaxación en función do método elixido.

    10. Mostrar unha actitude de esforzo, cooperación,solidariedade e respecto durante a práctica de acti-vidades físicas e deportivas. Elaborar composiciónscorporais colectivas, tendo en conta o ritmo e aexpresión.

    Preténdese comprobar se a actitude do alumnadodurante a práctica de actividades físicas e deporti-vas se axusta a valores educativos que supoñanesforzo e superación persoal, cooperación, apoio aquen máis o precisa e respecto entre todas as per-soas. Valorarase igualmente a orixinalidade, a expre-sividade e a capacidade de seguimento do ritmo nascomposicións colectivas.

    11. Facer un uso axeitado das novas tecnoloxíaspara o desenvolvemento dos coñecementos relacio-nados coa área de educación física.

    Trátase de avaliar o coñecemento das novas tecno-loxías empregadas durante as sesións de educaciónfísica, xa sexa como instrumentos de axuda para avaloración das capacidades ou control da carga deesforzo, como para a busca e interpretación de infor-mación ou xestión de datos.

    Orientacións metodolóxicas.

    A finalidade do ensino da educación física é con-tribuír a que o alumnado acade os obxectivos xeraisdo bacharelato a través do desenvolvemento dascapacidades plasmadas nos obxectivos da materia.

    Os avances técnicos e tecnolóxicos tenden a redu-cir o gasto enerxético das persoas na realización dassúas actividades diarias. As horas de práctica deactividade física para compensar un sedentarismocrecente son escasas. Neste marco, o enfoque meto-dolóxico debe contribuír a afianzar a autonomía ple-na do alumnado para satisfacer as súas propiasnecesidades motoras, a facilitarlle a adquisición dosprocedementos necesarios para planificar, organizare dirixir as súas propias actividades. Así, débesefavorecer a competencia do alumnado para aplicaros coñecementos de forma autónoma, creativa, res-ponsable e crítica tanto no plano persoal coma nosocial.

    As estratexias metodolóxicas que se propoñen paradesenvolver o currículo desta materia son as seguin-tes:

    -Atender a diversidade seleccionando actividadescon diferente grao de complexidade, de tal maneiraque poidan ser realizadas partindo de distintosniveis.

    -Propiciar unha aprendizaxe significativa a partirdunhas experiencias previas que permita a transfe-rencia a outras situacións posteriores. Para iso debe-mos secuenciar as actividades de forma coherentebuscando a funcionalidade.

    -Impulsar as relacións entre iguais fomentando acooperación coa organización de tarefas estimulan-tes en grupo, distribuíndo as responsabilidades indi-viduais e evitando calquera tipo de discriminación.

    -Fomentar a autonomía, a iniciativa persoal, acreatividade, a responsabilidade, a actitude crítica ea competencia de aprender a aprender a través daplanificación de programas de actividade física par-tindo dun estado inicial valorado e tendo en conta oscondicionantes do contorno.

    -Favorecer o desenvolvemento persoal e social através da actividade física e do deporte buscandoactividades significativas e satisfactorias para aspersoas.

    -Fomentar a adquisición de sensibilidade e res-pecto polo medio natural mantendo unha actituderesponsable cara á súa protección a través da reali-zación de actividades na natureza.

  • 12.200 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 120 � Luns, 23 de xuño de 2008

    -Promover a utilización das novas tecnoloxías parainformarse, comunicarse e avanzar nos coñecemen-tos propios das ciencias da actividade física e dodeporte.

    -Promover a aprendizaxe desde un punto de vistaconstrutivista, activo, levado a cabo polos propiosalumnos e alumnas como principais protagonistas eco persoal docente como guía.

    En resumo, tratamos de que o alumnado desenvol-va aquelas competencias básicas que lle permitanconstituírse en persoas autónomas, capaces deaprender por si mesmas, contribuíndo á súa capaci-dade de tomar decisións responsables sobre cues-tións relacionadas coa actividade física e a saúde ea xestión activa do tempo libre.

    FILOSOFÍA E CIDADANÍA

    Introdución.

    A materia de filosofía e cidadanía configúrase apartir dunha dobre motivación: por unha parte, pre-tende ser unha introdución á filosofía e ao estilo dereflexión que esta comporta; por outra, proponseculminar a educación para a cidadanía que sedesenvolveu ao longo da ensinanza secundaria obri-gatoria.

    Pero a conxunción deste dobre propósito non debeser interpretada como unha incoherencia ou perigode escisión dentro dos contidos desta materia, senónmáis ben ao contrario, pois o afondamento na dimen-sión ética do concepto de cidadanía e a necesidadede clarificar as súas bases e proxeccións filosóficasremítennos dun xeito natural á clarificación do con-cepto mesmo de filosofía e das súas funcións e pro-blemas básicos.

    Agora ben, esta clarificación do papel e funciónsda filosofía remite, pola súa vez, a unha certa inves-tigación antropolóxica previa, desde a cal -e a partirda cal- se comprende a necesidade humana de filo-sofar.

    É, pois, esta análise que discorre retrospectiva-mente desde o concepto de cidadanía ata o centromesmo da filosofía e a antropoloxía a que tenta darunidade e coherencia ao currículo desta materia. Aordenación lineal con que se presenta a secuenciadestes contidos -desde o núcleo temático segundoata o final- responde a este enfoque con independen-cia de que o tratamento e distribución didáctica nasaulas se leve a cabo por esta orde ou non.

    Respecto aos contidos comúns propostos no pri-meiro núcleo temático, é evidente que teñen uncarácter transversal a todo o currículo, dada a súanatureza procedemental. A súa finalidade é o desen-volvemento de destrezas intelectuais básicas, inelu-dibles en calquera caso para a práctica da reflexiónfilosófica. Deberán marcar e impregnar, polo tanto, aorganización da práctica docente do conxunto docurrículo.

    Finalmente, cómpre subliñar desde outro ángulodistinto o dobre carácter, terminal e propedéutico ou

    de iniciación, desta materia. Terminal porque culmi-na o proceso