ASTEKO ASMAKIZUNAberria

GAZTETXOEN ASTEKARIA 894. ZENBAKIA LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A

Nahasi, banatu,bota

eta batu. Ezetz asmatu!

m a n t a n g o r r iErantzuna: Jokorako kartak.

Asmakizunaren jatorria: ‘Nik papaita, zuk papaita (Igarkizunak, olerkizunak eta igarkilimak) Xabier Olaso (Pamiela).

YAIZA GAR

CIA / BERDINGO!

Berdintasunean hezi

m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A berria

Zorionak, Maddi!! Estazio

kaleko lagunen partetik. Mila

muxu, tximeleta.

Urte askotarako, Nora! Zorionaketa ondo pasa zure 4. urtemuga!

Besarkada handi bat etxekoen

partetik.

Zorionak, Xabi! 2 urtebete zenituen asteartean.

Muxu bat etxekoen partez!

Zorionak, Amaiur! 9 urte gaur!!Asko ala gutxi, zenbat dira bederatzi?

Zer pentsatzen duzun beti argi utzi.

Poz-pozik ospatu eta... atzekoek

bezala egizu irrintzi!

Zorionak, Oier, zure 3.urtebetetzean amona-aitonen,

Paularen eta birramonaren

partetik! Maite zaitugu, pilo-pilo bat!

Kaixo Baztandik! Gu Pottoka gelakoak

gara, eta gaur gure gelako CloeGarde Perotxena zoriondunahi dugu. Cloek maiatzaren 30ean

7 urte bete zituen. Denek deitu

genion, eta Xorroxin irratitik abestia

eskaini genion. Orain, MANTANGORRItik

«aunitz urte, Cloe!» oihukatu nahi

dugu. 22 muxu, Cloe, eta zaindu. Fite

egonen gara!

ZORiON AGURRAK

Zorion agurrakargitaratu ahalizateko, gogoan izanmezuak asteartearratsaldea bainolehen jaso beharditugula. Asteartetikaurrera jasotzendiren mezu guztiakhurrengo astekozenbakianargitaratuko ditugu.

m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A

Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: mantangorri@berria.eus Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.

Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Uxue Gutierrez Lorenzo

Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain ISSN: 1699-728x

ZU ERE ARTiSTA

Kaixo,MANTANGORRIkolagunok!Nola ari zarete pasatzen

berrogeialdia? Zer moduz

zabiltzate etxeko lanak

egiten? Horrez gain, zer

egiten duzue etxean?

Liburuak irakurri, kirola egin,

mozorrotu, kozinatu?

Bidali zuen argazkiak

MANTANGORRIn

argitaratzeko!

Eki Romeonaiz, ondarroarra.

Marrazki hau egin

dut MANTANGORRIn

argitaratzeko.

Espero dut zuen

gustukoa izatea!

Aupi, MANTANGORRIkideok! UxueIrastorza naiz. 10 urte ditut,

eta Gasteiztik idazten dizuet.

Duela egun gutxi batzuk

Athleticzaleok albiste txar bat

jaso genuen, baina, ez tristatzeko,

marrazki hau egitea bururatu

zitzaidan. Ea gustatzen zaizuen

eta kopako finaleko zelaia zalez

beteta joka eta ospa dezakegun!

Aupa Aduriz! Zu bezalako beste

bat ez dugu izango!

Kaixo! IraiaLeon naiz,

Ondarroakoa, eta

marrazki hau egin

dut MANTANGORRIrako.

Zer iruditzen?

Kaixo! KiaraUrrutxua naiz, eta 7

urte ditut. Lemoako J.B

Eguzkitza Meabe eskolan

ikasten dut, eta marrazki

hau egin dut. Gustuko al

duzue?

Kaixo! Andere Garica Ortuondo naiz, Lemoakoa, eta marrazki hau egin

dut MANTANGORRIn argitaratzeko. Zer iruditzen?

m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A berria

ERREPORTAJEA BerdinGO!

Eskola orduetakoproiektua errealitatebihurtu dute YaizaGartzia eta Marina Az-karraga marketin etapublizitatea goi maila-

ko zikloko ikasleek: BerdinGO! jola-sa sortu dute, 8 urtetik gorakohaurrentzat. Irakasleek erronkabat proposatu zieten: balio bate-

an oinarritutako mahai joko batsortzea. Unescok 2030era artelortu beharreko balioen zerrendaarakatu zuten ikasleek, lantzekodeigarriena egiten zitzaiena aurki-tu nahian. Gartzia eta Azkarraga-ren taldeak sexuen arteko berdin-tasuna hautatu zuen.Abiapuntua berdintasuna izan-

da, mahai jolasa nola sortu pen-

tsatzeari ekin zioten ikasleek, biardatzen bueltan: gozamena etaheziketa. Lehenbizi, dokumenta-zioa: «Urtxintxa elkartearekinharremanetan jarri ginen, mahaijokoak nola egiten dituzten jakite-ko», azaldu du Gartziak. Ikertzensegitu zuten gero, merkatuandauden gainerako mahai jolasenartean inspirazio bila. Helburua

argi zuten: «Didaktikoa eta ludikoaizatea nahi genuen, haurrek iaoharkabean jolastuz ikas deza-ten». Halaxe hasi ziren BerdinGO!diseinatzen.Jolasak ofizioak ditu abiapuntu,

eta sexuen arteko berdintasunasustatzea helburu. Lanbidezerrenda bat osatu, eta, berdingizon zein emakume, ofizio horie-

Bilboko Harrobia lanbide heziketako eskolakomarketin eta publizitateko ikasleek BerdinGO! mahaijolasa sortu dute. Jolasak haurrekin berdintasunalantzea du helburu. Ofizioetan oinarrituta dago.

YAIZA GARCIA / BERDINGO!

Lan parekidetasun

m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A

tipoak hausteko». Irakasleak, gar-bitzaileak, suhiltzaileak, futbolaria,lorezaina, meatzaria... orotara, 30ofizio topa daitezke mahai jokoan. Bi jolas egin daitezke material

horrekin: bingoa eta bikoteak.Lehenbiziko modua talde handie-tan egiteko prestatua dago, etabeste edozein bingoren antzerafuntzionatzen du, ofizioetarako

egokituta: «Kartoietan, zenbakienordez, ofizioetako langileen iru-diak egongo dira, eta, bestetik,beste jokalari batek poltsatxobatean edukiko ditu ofizio horieidagozkien objektuak». Bikote jola-sa, berriz, talde txikietan egitekopentsatua dago. Bi jolasak 8 urte-tik gorako haurrentzat dira, etaeuskaraz eta ingelesez jolastekoprestatu dituzte.

Teoriatik praktikara

Prozesu guztian, irakasleak izandituzte bidelagun. ETHAZI meto-dologiaren bidez, teoria eta prak-tika uztartzen ahalegintzen dira.Amaia Abarrategi irakasleak azal-du duenaren arabera, «erronken»bidez prestakuntza teorikoa erre-alitatean nola aplikatu daitekeenerakusten ahalegintzen dira.«Aurretik, gaitasun teorikoak lan-tzen dituzte ikasleek; gero, gaita-sun horiek aplikatu egiten dituzteerronken bidez». Proiektu horieta-ko bat izan da balioa bat hizpidehartuta jolas bat sortzea. Horrela,alor teknikoak zuzenean lantzendituzte, eta bestelako gaitasunakzeharka, Abarrategik azaldu due-nez : «Webgune bat nola egin, noladiseinatu edo ikerketa bat nolagauzatu ikasten dute, baina, aldiberean, talde lana, komunikazioaeta halako gaitasunak ere lantzendira». Horrela, pausuz pauso, elkar-lanean jarduten dira ikasleak etairakasleak proiektuak gauzatzeko.Arazoak konpontzen ere lagun-tzen diete irakasleek, eta zalan-tzak argitzen. Merkaturatzea batez ere web-

guneen zein sare sozialen bidezegin dute. Hasieran, hainbat esko-la bisitatu eta bertan aurkeztuzuten proiektua, eta, orain, web-gunean edota sare sozialen bidezeskuratu daiteke jolasa. Batetik,jolas fisikoa eros daiteke; beste-tik, materiala deskargatu eta nor-berak egiteko aukera ere eskainidute, doan.

tan jarduten direnen iruditxoaksortu dituzte Harrobiako ikasleek.Ahalik eta jolas inklusiboena sortunahi izan dute: «Lanbide guztietanageri dira emakumeak eta gizo-nak, maila berean, eta baita arrazabateko eta besteko langileak».Ogibideak aukeratzeko, generoarrakala nabarmenagoa dutenakerakutsi nahi izan dituzte, «proto-

FITXA

Izena: BerdinGO!

Adina: 8 urtetik aurrera.

Non eskuratu: www.berdingo.eus

webgunean edo Facebook, Twitter

edo Instagram bidez.

Prezioa: 15 euro.

Nola jolastu

Bingoa: Partaide bakoitzak zenbait

ofiziotako langileen irudiekin osatu-

tako kartoi bat izango du. Bestetik,

hizlari bat egongo da, eta hark lanbi-

deekin zerikusia duten objektuen

hainbat fitxa edukiko ditu poltsatxo

batean. Banaka, poltsatxotik objek-

tuen irudiak aterako ditu hizlariak,

eta objektu horrekin lotura duen lan-

bidea duten jokalariek berdintasun

ikur batekin estaliko dute lanbideari

dagokion irudia. Helburua hauxe izan-

go da: kartoia berdintasun ikurrez be-

tetzea lanbideen eta objektuen arte-

ko loturak eginez. Jokalariek lanbide-

en hiztegi bat edukiko dute eskura,

zalantzak argitu ahal izateko. Gehie-

nez, 27 kidek hartu ahal izango dute

parte.

Bikoteka: Talde txikian egiteko jo-

lasa da. Partaide bakoitzari ofizioak

irudikatzen dituzten langileen irudiz

betetako kartoiak bananduko zaizkio,

buruz behera. Erdian beste kartoi bat

jarriko da, irudiak agerian. Denek ba-

tera kartoiei buelta eman, eta beren

kartoian eta erdikoan bat datozen

ofizioak bilatu beharko dituzte. Kar-

toirik gabe geratzen den jokalariak

irabaziko du partida.

na helburu

m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A berria

DENBORA-PASAK 2.Zer dagosobran?Armairuan aurkitudituen gauzaksailkatzen ari da Inhar.Irudi hauetakobat sobrandago. Zein?

1.Margotu eta asmatu. Mendira joan da Enara egunotan, etahainbat intsektu hegalari ikusi ditu han-hemen. Etxera bueltan, ikusitakoamarraztu du. Margotu lauki bakoitza dagokion kolorez,Enarak zer marraztu duen jakiteko.

Horia1 Laranja2

Berdea6

Urdina3 Arrosa4

Gorria5

m a n t a n g o r r i 7berria LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A

A

B

C

D

E

3. Dominoa. Ioritz eta Iker dominopartida birtuala jokatzen ari dira. Zeinordenatan jarri dituztepiezak?

3

12:2

4-2

15:3

22:2 4+4

1+1

3+3 11-3

6+6

3+8

25:5

4+3 3x4

Erantzunak:1.-Tximeleta. 2.- Korna. 3.- B, A, C, D eta E

Aitor AranaITZULTZAILEA

«Garairiklatzenetan ere,maitasunak berebidea egiten du»

Amsterdam, 1940. urtea,nazien okupazio garaia.Historia du oinarri liburuak. Zerkontatzen da?Bi neska-mutikoren artekomaitasun istorioa da kontatzenduena. Gudak eraginda, biak etxebarruan egon beharrean daude,eta leihoa izango da bien artekoharreman bidea.Lucas eta Anna Frank diraprotagonistak. Zer-nolakoharremana dago haien artean?Hasieran, urrutiko harremana da,leiho urrunetatik ikusten dutelakoelkar. Baina, laster, harreman horiadiskidetasun bihurtuko da, etagero maitasun ere bai.Gerra garaian, amorruaren etamendekuaren garaianadiskidetzen dira bi gazteak.Garairik latzenetan eremaitasunak bere bidea egitenbadakiela jakin. Lagun hurkoarilaguntzeko jarrera duenakgehienetan bere saria izan ohi du.Lehenago edo geroago.Errealitate diferenteak dituztebiek; beren ezberdintasuneaneratzen dute hartu-emana. Bai, biek errealitate ezberdinakdituzte, baina euren jarrerairekiak bide berera eramangoditu. Denok dakigu Anna Frankenamaiera zein izan zen. Horrenaurreko bizipena da axola duena.Anna Franken istorioa biltzendu, baina hori adibide batbesterik ez zen izan.Bai, adibide polita da, historianongi errotua, ezaguna den

neurrian. Egileak Annaren egoerapixka bat aldatu behar izan du,kontakizunak hala eskatuta:ezinezkoa zen Anna egunero leihobatean kanpora begira egotea,baina horiek literaturak beharizaten dituen egokitzapenak dira.Gai gordina du erroan liburuak.Politak ez diren gauzei buruzere hitz egin behar zaiehaurrei?Batzuetan bai, noizbehinka.Haurrek beti eskatzen dituzteamaiera oneko liburuak, eta,beraz, ongi dago gehienakhalakoak izatea. Noizbehinka,ordea, egiazko bizitzan bezala,amaiera gogorrak ere aurkitubehar dituzte.Itzulpenaren aldetik, nolakoaizan da istorioa euskararaekartzea? Oso ongi harilkatzen den istoriobat da. Ez dut zailtasun berezirikizan, haur eta gazte literatura osomaite dudan arloa baita. Jadanik30 urte baino gehiago egin dutliburuak euskaratzen eta sortzen, eta horrek askolaguntzen du.

AZOKALIBURUA

d Izenburua: ‘Leihoko neska’.

d Testua: Xabier Estevez.

d Marrazkiak: Fernando Llorente.

d Itzulpena: Aitor Arana.

d Orrialde kopurua: 128

orrialde, zuri beltzean.

d Prezioa: 11,96 euro.

d Adina: 10 urtetik aurrera.

d Argitaletxea: Ibaizabal.

m a n t a n g o r r iberria

GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A

JOLASA

Juluhya

Kide kopuruaren arabe-ra, talde bakarra edo

zenbait talde egin daitezke.Talde bakoitzak tutu bat etahainbat tenis pilota izangoditu. Taldekide guztien arte-an teniseko pilotak tutuarenalde batetik sartu eta bestealdetik lehenbailehen atera-tzea da jolasaren helburua.Pilotak tutuaren irteerarenmuturrean dagoen kutxabaten sartu behar dira.

Lantzen dituenalderdiak: elkarlanarengarrantzia eta eskuentrebetasuna.Iturria: Munduko jolasak(Txatxilipurdi).

DATUAK

Kontinentea: Ozeania(Australia). Materiala: tutu bat eta teniseko pilotak.Adina: 3-9 urte artean.

Webgunea:www.txatxilipurdi.com