NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm...

30
LP T P TẬ P HU P HUẤN C ÔNG NGH ÔNG NGHỆ SINH H SINH HỌ C CƠ B C CƠ BẢ N V N VÀ HI HIỆ N Đ N ĐẠI Hà Nội, 26 26 – 31/12/2005 31/12/2005 ******* ******* NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT ĐA HÌNH TRÊN NHIỄM SẮC THỂ X VÀ Y GS.TS. Lê Đình Lương Đại học Quốc gia Hà Nội

Transcript of NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm...

Page 1: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

LLỚỚP TP TẬẬP HUP HUẤẤNNCCÔNG NGHÔNG NGHỆỆ SINH HSINH HỌỌC CƠ BC CƠ BẢẢN VN VÀÀ HIHIỆỆN ĐN ĐẠẠII

HHàà NNộộii,, 2626 –– 31/12/200531/12/2005**************

NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADNVÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT ĐA HÌNH

TRÊN NHIỄM SẮC THỂ X VÀ Y

GS.TS. Lê Đình LươngĐại học Quốc gia Hà Nội

Page 2: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 3: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

CCáácc gengen vvậậnn đđộộngng ccùùngngnhinhiễễmm ssắắcc ththểể trongtrong phânphân bbààoo

Nguyên phân:Cơ chế “photocopy”

Giảm phân: Cơ chếtạo ra tổ hợp thôngtin mới

Page 4: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

Đa dạng sinhhọc là kết quảcủa Giảmphân

Page 5: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

HHệệ gengen llàà ttậậpp hhợợpptotoàànn bbộộ ccáácc gengen

99700Human

immunodeficiencyvirus (HIV)

3,2004.6 millionBacterium (E. coli)6,00012.1 millionYeast (S. cerevisiae)

13,000137 millionFruit fly(D. melanogaster)

19,00097 millionRoundworm(C. elegans)

25,000100 millionMustard weed(A. thaliana)

30,0002.6 billionLaboratory mouse(M. musculus)

30,0003 billionHuman(Homo sapiens)

EstimatedGenes

Genome Size(bases)

Organism

Human genome

Page 6: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

HHÖÖ gengen ngng­­êiêi

Page 7: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

NGUYÊN LÝ GINGUYÊN LÝ GIÁÁM ĐM ĐỊỊNH GEN (ADN)NH GEN (ADN)

a. Các locut đa hình (1%)b. Các locut trên nhiễm sắc thể thườngc. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tínhd. Ứng dụng thực tiễn

Page 8: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

LOCUT D1S80LOCUT D1S80

Beginning sequenceBeginning sequence RepeatRepeat 1 RepeatsRepeats 2 - 15 TerminalTerminal(115 nu.) (14 nu.) (16 nu.) (32 nu.)

Mười đoạn lặp đầu tiên của alen 18 :

1) TCAGC CCA -A GG -AA G2) acaga ccaca ggcaa g3) gagga ccacc ggaaa g4) gaaga ccacc ggaaa g5) gaaga ccacc ggaaa g6) gaaga ccaca ggcaa g7) gagga ccacc ggaaa g8) gagga ccacc ggcaa g9) gagga ccacc ggcaa g10) gagga ccacc aggaa g

Mồi Mồi

Page 9: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

1080B14

1010B13

940B12

870B11

800B10

730B9

660B8

590B7

520B6

450B5

380B4

310B3

240B2

170B1

Độ dài(bp)

Alen

Locut YNZ22

Page 10: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

GIGIÁÁ TRTRỊỊ THTHỰỰC TIC TIỄỄNNCCỦỦA SA SỐỐ LƯ LƯỢỢNG VNG VÀÀ TTẦẦN SN SỐỐ ALENALEN

1 locut: 1/29 = 1/29 ► 96,55%2 locut: 1/29 x 1/14 = 1/406 ► 99,75%3 locut: 1/29 x 1/14 x 1/15 = 1/6090 ► 99,98%4 locut: 1/29 x 1/14 x 1/15 x 1/27 = 1/164 430 ► 99,99%

26 locut ► 99,999999999999999999999999%

Page 11: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

TTẦẦN SN SỐỐ ALEN CALEN CỦỦA LOCUTA LOCUT D1S80D1S80((11021102 ccáá ththểể, 12, 12 –– 1010 -- 2004)2004)

TÇn sè alen d1s80(trªn 380 ng­êi ViÖt Nam, 8/11/2002)

5.131095772714

7.761615612613

9.742045452512

13.032605292411

10.002065132310

9.74204497229

8..29174481218

4.4788465207

2.8955449196

8.42184433185

4.7496417174

2.7649401163

0.397385152

0.397369141

%Số mẫuĐộ lớn (bp)AlenN

Page 12: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

TỔNG KẾT(1102(1102 ccáá ththểể, 12, 12 –– 1010 -- 2004)2004)

--13 1,1616 (34,88%)9/12226HPRTB9

--12 (3,03%)15 (42,42%)5/5292DYS3938

--24 (1,96%)26 (49,02%)9/10292DYS3907

--26, 28(4,00%)

34 (28,00%)9/9328DYS389II6

--12 (4,17%)16 (52,08%)6/7316DYS389I5

55,2244,78203 bp(2,99%)

183 bp(23,88%)

7/7562HUMTH014

65,8334,17D (0,42%)43 (25,83%)22/29666ApoB3

83,1216,88B14 (0,22%)B1(15,12%)14/14886YNZ222

87,3712,6333, 34, 40(0,13%)

24 (13,03%)29/291102D1S801

Dị hợp tử

(%)

Đồnghợp tử

(%)

Alen có tấnsố thấp nhất

(%)

Alen có tấnsố cao nhất

(%)Số alen

phát hiệnSố mẫuLocutN

Page 13: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

TTầầnn ssốố alenalen ccáácc locutlocut trêntrên NSTNST thưthườờngng

0,7881742

2,4517316,02880,4580141

6,9516920,02840,851280,12~1150B0,0478540

8,9916522,02804,241242,26~1100A0,2576939

18,4016125,027615,251202,261003580,4975338

27,2015712,027211,441161,619575573737

14,721532,02682,541121,07927530,2072136

14,931492640,851081,43897510,0870535

5,521452601042,03867490,2068934

0,821413,02562,541004,11837470,0867333

D16S539(489 mẫu, DHT: 68%)

25212,719618,77807450,6665732

1,4516924829.669226,82777430,7464131

6,5416524419,928813,11762421,1562530

12,9716110,61747413,9960929

22,41157D8S306(50 mẫu, DHT: 46%)

CD4(118 mẫu, DHT: 51% )

6,08717392,2259328

25,001530,191080B143,52687374,5257727

17,1214910200,191010B130,0668737.17,5256126

8,091450,109701,13940B121,556723611,0554525

1,451410,309201,46870B110,0665335.312,8652924

3,111373,668703,10800B103,0765735.28,6351323

1,871337,628205,16730B90,0665535.112,0049722

D5S818(482 mẫu, DHT: 69%)

2,777708,73660B8

0,42627339,2048121

0,332071,297208,080590B70,24597314,2346520

2,172032,2867012,54520B60,06567291,9744919

14,111995,4562011,13450B50,06537279,0043318

22,721958,2257014,60380B40,06522265,1841717

17,611912,975209,86310B30,06507251,9340116

19,1118754,854707,51240B20,06477230,2938515

23,9418310,5042016,34170B10,06447210,2936914

Tần số(%)Độdài (bp)Tần số(%)Độdài (bp)Tần số(%)Độdài (bp)AlenTần số(%)Độdài (bp)AlenTần số(%)Độdài (bp)Alen

HUMTHO1(900 mẫu, DHT: 66%))

IgJh(505 mẫu, DHT: 53%)

YNZ22(1065 mẫu, DHT: 86% )

ApoB(839 mẫu, DHT: 66% )

D1S80(1217 mẫu, DHT: 85%)

Page 14: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

LLỰỰA CHA CHỌỌN LOCUTN LOCUTCHO XCHO XÉÉT NGHIT NGHIỆỆM ADNM ADN

4.92.94

4.9

22.55

2.94

20.59

8.82

12.75

19.6

0

5

10

15

20

25

T ầ n s

ố ale

n

A12 A13 A14 A15 A15.2 A16 A16.2 A17 A17.2

Các alen

Locut DXS9895

0.951.19

7.86

19.52

51.42

19.05

0

10

20

30

40

50

60

T ầ n s

ố ale

n

A12 A13 A14 A15 A16 A17

Các alen

Locut HPRTB16.34

7.519.86

14.6

11.1312.54

8.088.73

5.163.1

1.461.13

0.190.1902468

1012141618

T?n s

?ale

n

B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14

Các alen

Locut YNZ22

Page 15: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

777bp

762bp717bp

YNZ22 D1S80 ApoB49M 49C 49B 49M 49C 49B 1Kb 49B 49C 49M

529 bp

520 bp

513 bp

417 bp

240 bp

170 bp

Page 16: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

HUMTH01 DYS389 DYS390 DYS39349M 49C 49B 50Bp 49B 49C 49B 49C 49B 49C

195bp191bp

383bp

251bp227bp

123bp

Page 17: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

VAI TRÒ CVAI TRÒ CÁÁC LOCUT ĐA HÌNHC LOCUT ĐA HÌNHTRÊN NHITRÊN NHIỄỄM SM SẮẮC THC THỂỂ X VX VÀÀ YY

Xác định gián tiếp quan hệ cha - con trai Xác định gián tiếp quan hệ cha - con gái Xác định trực tiếp quan hệ cha - con Xác định quan hệ ông nội - cháu trai Xác định quan hệ bà nội - cháu gái Xác định một số quan hệ khác trong

những điều kiện cụ thể

Page 18: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

DÊU VDÊU V¢¢NN adnadn

Page 19: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 20: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

DÊU VDÊU V¢¢NN adnadn

Page 21: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng

DÊU VDÊU V¢¢NN adnadn

Truy t×m thñph¹m mét cac­ìng d©m:

1) §­¬ng sù

2) Chøng cø

3) B¹n trai

Page 22: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 23: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 24: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 25: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 26: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 27: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 28: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 29: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng
Page 30: NGUYÊN LÝ XÁC ĐỊNH DẤU VÂN ADN VÀ VAI TRÒ CÁC LOCUT … · Các locut trên nhiễm sắc thể thường c. Các locut trên nhiễm sắc thể giới tính d. Ứng