Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

10
97 Notas sobre la «teoría 1t 0duc222 «si —“mi- de la dependencia»: a nicicicmn ele íiaís clepeneliente” parece ¿teoría de clases estar vumiviéciduise usutul en los o sombre Lt;i incitunie nuca. En upuuíí tui. ideología nacional? ¿mii el ti cci cre esí tu comí cebíció ni, cíe mr rítí peccí1 itmni dad es— truictur tui ele bis 1mcmí ses cíe btu megí ¿iii, cje mc ¡ti e ni el ti iiibi tu> cte ciii a u cucí ¡ciiicíe i detí Ii ¡tucióu teó rieti ele Itís suíeiccltroie.s tivaiiztrcias cciiiici ptrtron cínís’er— stub del cicscmmucíbbmí ctr1u¡ttuhísttu. Ecu’. decís scmluu-e Ití cíe— F. (7. Weffort pemuele- ríe i tu se cmiii smi t mivencí Ii, cmi este suint neiu i, cii tun fe-mnicnitci imíteicemurtul e-ii lcr mííeci¡dtí cii que. tífir— muicurícicí btu cs1ieeibicieltroi ele btu lcírcrítreuummí histumnietí latíiicítuune.níecina crí cmmrítmtmstc cciii ti lumnniticiorí cíe buís si ~mtr ises cccii utíl esí. ecu esí u ci rit’írOl 1 ele man era ííícu.s u> iíicjiuis gluilucul luí c~mre se [c’níícup~n csicíimlec:ícbom cuí bus te-minias couuis’ciiciuimíales dcl elescímruíhluu etuími— ttuiisttí. Sir u ccii L~tr gui. lrtuy uit muís tus pectois dícre ni crece cmiii siete mcme i ciii y e~cue u cci uusfu u mcii ti la uuome i cmii cíe <mímir is ciepe riel i ciii crí uílmjetc í cíe o4 ¡se cus ¡mmii. Es ex’ i cíe rite- cine ¡ s ci ci ifuis iii ci iii sur [nc m~cm cnt i etí cci uíst u [cus-en g¿í¡-cnnuítm.s sun[idicui[d’s de sur calici¿iu.i dk>flie cuí mice it mu ci e ni ti ii cuí. Scí cii Lcr si mmci lícredí e elche rse excmelcr mii emite tu su i iii píce si miii cuí uncí cci mice ptuí. ci el uiii’.niui iiiuicbci que síu etuimacícitidí crítica puede cien— xcii- cíe scí eoíciriurtcueiimui ieleeicigictí (ele tipcí ríacící— mítulisia ci cíe tipum suicituiistci—iitic~iocicib) cutís c.~uie cíe sur’. virtudes cícritílíctus. jineterielmí hicuuíítír btu titen— ción licucící un ~mrumhíieuíutr ytí riiencíuíntmcloi íuuír Qtii— jtrncí: ci coincejitci cíe de~mcncieiicí:.í mmeoiuue el riesgoí cíe ser ni ami ¡ p1 acicí crí [uní cien cíe cciii st mcícer u> nes it 1 ccii óei cas y ciii ci e cití[ictus. ci ele lic un par el siti mi cíe ciii “¿¡oms ¿ti- mac -himno’ c~ une. el ti tcíciu í peir expí ¡ etícicí eunan el cm, pree ¡ scuuíí emite sc Ii tice riceesarí tu 1 tu e xiii etícícíuí ecícieneca . 1 )escle es[e 1uu nucí ele vista, cicí es i iii ji roilitulil e dlule esté cíe cm cmi cuí luí ecu mi Itt liumermí mi cíe país depenící lente alguí pamccielci a mu que lía cuccí— miel cm cuí Anié. mi ca 1 tít i ti cciii uit rtís cciii ce pcicines cíe carácter urluilitil, cm setí ecmneejícicínes e~cre se une— sen (ti ci cuí muí ji ni míe ji icís cíe eximí i etie ¡ cmii teórica ci pi i etubles tu leí’. ptu ises 1 tít ¡mí cmcmmen etmrícís cumncehui el ti’. eumnííom uní cmuuí jani tci. Rin ej ciii 1u1 cm, lítíce aigú u ¡ cm jucí ti lgtrmi cm’. cci mice jmtums cíe carácter igcrcíl ni eníte gen e ales cuí ni cm luís cíe .subo/escínolht olasarrollo tío,— -jorníL etc., entí ci ct’.aclc is (y lo> cuí ni ti ci u ami sic neicí) crí luís cumntextois teórieoís más ci iversuis. iníchicicí seguí- mcm cíe e1 ue tusur iii íarí s ¡gui i ficad cm s cii smi uuccís qcre. si u e mbargui. te ud ía ci ser cisc tu mcci cl oms ííaj cm ciii ti tupa- it d. Wef[mrr, N’iimíisicíiuí cíe O¿cmiuííruu. Bítísil ti í/r> u u. Sí; h.díd. ¡ 7 01995). 5 Pdo/U yp m)C /0>5>

Transcript of Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

Page 1: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

97

Notas sobre la «teoría 1t0duc222«si —“mi-

de la dependencia»: a nicicicmn ele íiaís clepeneliente” parece

¿teoría de clases estar vumiviéciduise usutul en los

o sombre Lt;i incitunie nuca. En umí puuíí tui.

ideología nacional? ¿mii elti cci c¡ cre esí tu comícebíció ni, cíe mr rítí peccí1 itmni dad es—truictur tui ele bis

1mcmí ses cíe btu megí ¿iii, cje mc ¡ti e ni elti iiibi tu> cte ciii a u cucí ¡ciiimí cíe i detí Ii ¡tucióu teórieti eleItís suíeiccltroie.s tivaiiztrcias cciiiici ptrtron cínís’er—stub del cicscmmucíbbmí ctr1u¡ttuhísttu. Ecu’. decís scmluu-e Ití cíe—

F. (7. Weffort pemuele- ríe i tu se cmiii smi t mivencí Ii, cmi este suint neiu i, cii tunfe-mnicnitci imíteicemurtul e-ii lcr mííeci¡dtí cii que. tífir—muicurícicí btu cs1ieeibicieltroi ele btu lcírcrítreuummí histumnietílatíiicítuune.níecina crí cmmrítmtmstc cciii ti lumnniticiorí cíebuís si ~mtrises cccii utílesí. ecu esí u ci rit’írOl 1 ele man eraííícu.s u> iíicjiuis gluilucul luí c~mre se [c’níícu p~n csicíimlec:ícbom

cuí bus te-minias couuis’ciiciuimíales dcl elescímruíhluu etuími—ttuiisttí.

Sir u cciiL~tr gui. lrtuy uit muís tus pectois dícre ni crece mícmiii siete mcme i ciii y e~cue u cci uusfu u mcii ti mí la uuome i cmii cíe<mímir is ciepe riel iciii e» crí uílmjetcí cíe o4 ¡se cus ¡mmii. Es ex’i —

cíerite- cine mí ¡ s ci ci ifuis iii ci iii sur [ncm~cm cnt i etí cciuíst u —

[cus-eng¿í¡-cnnuítm.s sun[idicui[d’s de sur calici¿iu.i dk>fliecuí mice it mu ci e niti iicuí. Scí ciiLcr simmci lícredí e elche rseexcmelcr mii emite tu su i iii píce si miii cuí uncí cci miceptuí. cieluiii’.niui iiiuicbci que síu etuimacícitidí crítica puede cien—xcii- cíe scí eoíciriurtcueiimui ieleeicigictí (ele tipcí ríacící—mítulisia ci cíe tipum suicituiistci—iitic~iocicib) cutís c.~uie cíesur’. virtudes cícritílíctus. jineterielmí hicuuíítír btu titen—ción licucící un ~mrumhíieuíutrytí riiencíuíntmcloi íuuír Qtii—

jtrncí: ci coincejitci cíe de~mcncieiicí:.í mmeoiuue el riesgoícíe ser ni ami ¡ puí 1 acicí crí [unícien cíe cciii st mcícer u> nesit1ccii óei cas y ciii cie cití[ictus.ci ele lic un par el siti mi cíe

ciii “¿¡oms ¿ti- mac -himno’ c~ une. el ti tcíciu í peir expí ¡ etícicíeunan el cm, pree ¡ scuuíí emite sc Ii tice riceesarí tu 1 tu exiiietícícíuí ecícieneca . 1 )escle es[e

1uu nucí ele vista, cicíes i iii ji roilitulil e dlule esté cíe cm cmicuí luí ecu mi Itt liumermí micíe país depenící lente alguí pamccielci a mu que lía cuccí—miel cm cuí Anié. mi ca 1 tít i mí ti cciii uit rtís cciiice pcicinescíe carácter urluilitil, cm setí ecmneejícicínes e~cre se une—sen (ti ci cuí muí ji ni míe ji icís cíe eximí i etie ¡ cmii teóricacipi ietubles tu leí’. ptu ises 1 tít ¡mícmcmmen etmrícís cumncehui —

el ti’. eumnííom uní cmuuí jani tci. Rin ej ciii1u1 cm, lítíce aigú u¡ cm jucí ti lgtrmi cm’. cci mice jmtums cíe carácter igcrcíl ni eníte

gen e ales cuí ni cm luís cíe .subo/escínolht olasarrollo tío,—-jorníL etc., entí ci ct’.aclc is (y lo> cuí ni ti ci u ami sic neicí) crí

luís cumntextois teórieoís más ci iversuis. iníchicicí seguí-mcm cíe e1 ue tusur iii íarí s ¡gui i ficad cm s cii smi uuccís qcre. si ue mbargui. teud ía mí ci ser cisc tu mcci cl oms ííaj cm ciii ti tupa-

it d. Wef[mrr, N’iimíisicíiuí cíe O¿cmiuííruu. Bítísilti í/r> u uí u. Sí; h.díd. ¡ 7 01995). 5 Pdo/U yp m)C /0>5>

Page 2: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

98 PLC.Weffuírt

rente concepción común respectcm de las denio- vtrcra según la manera comnio luís autoices (ea vecescracias latincíamericanas. Me parece clarcí cine la el mismo> autuir) ecímbinan cl ecíncepto deNticiónambigiieeiacl del lenguaje teórico> ciciba Icígar crí cciii bis concejitois de clase y relcucicmnes de ímccmdcmc—aquella época ci un scntimientcm aurtuiccímplaciente cucmn.de consenscí e~ue. en realidad, nící existía, ni cii la Vario>’. tiatuires que sc lían cícupado del asanicíteoría cii en la práctica política. Ya hace algulun indican uío sólo> poiseer ecimíciecicia dc laaníhigúe-tiempo, la referencia a la dcpermderuc¿cí comenzó cm dad del coneeluto como trataron. de hecho de so-sustituir, modificcír cm simplemente ceumpícuncnítar 1 uciumnarití a trtmvés ele Itt ciabuircíción ele dom’. comn—la referencia cmb scnbelesacromhbci, tantcu entre iríteice- ceptos (A istiuítcms: dependencia comoí rebaciónítuales cuímem entre cílguncís corrientes pomí ticas. externa y ciepeníelenciaecmicí reicución estrcrci tural.

Si hubo> crbgcnncm ventaja crí el ctíníbiom (y creo tírie cuí ni isnicí tíempcm i ntenritu y extcmncí. Si esta sumí tu—hubo alguna) uimu csteíy mcry segriccí cície hcuya sielcí ción es eorrcetcm, es tiria cuesí ciii a eiisctut ir: ni¡ cípi—de claridcmd teóriccm cm política. ci ióuí es qune la curíubigiiedael rící se resuelve cíe este

Mi sugerencia consiste en qure sería elesecíble nicíelcí y que leus eles «comníceptuis» 5cm, pOir luí meuícíssometer esta ríemeicín a cm reexamení auites ele que crí la fuiruncí cuí cícre somní 1uruu1iurestcms, dom’. pumícís denos perdanuos de nuevuí en la ilusión dc un falso> vamiacióní de una misma idea.consenso. Creo necesario que esta idea, que de- Recurro de nuevo a Qnijancí que mc parece clsempeñó uuía impuirtante función crítica, setí som— mas próximcm ti cuna camacteruzacucmn radical y rigu—metida a un debate antes de qcre su éxito de elifa— romscí dc la ambigúceltud a c~ue me reficrou. Precien—sícmn termine bícír ecín fuindir, sea pcmn i níprecisión cm paelcí mící nítida uuíás ecmn la iníiprccisióni del ccmuice1u—por excescm de generalidad, los prembicímuas hacia do, sino tanWíién con la explicitaciómí ele lasbis cuales ella apunta. Pues no sc trata, evidente- tendencias teóricas e ideumiógicas que aparecen ccimente. tauí sóbcí ele una cuestión de precisión ter— el ámhuitoí ele la temática cíe la olcpeuícleuícia. Qnijcm—minomlóuzica o ele unacuestión nacicí mcl’. teciriecí. Fi no> comnísiciera que ití nicicioní musnicí ele “elcímen—merítom de los soiciólcígos díue se lían cmccmpadcu del ciencia” aparece mccnejadcc en. 1~cir lo> inenois, deistema, entre oms cutuies figurtuí Garcící, Fmauík, Car— erucutudres teóriccms raeiiccíirííecite clístinítois. Dc ciiidemso. f-’culettoí y Qcii janicí, es elcuLíle: pcimecom, cm el cíe laelcí. el que se refiere a Itt stulmomrcli nación riacicícialhaber avanzado en el camino> de la crítica de las respecto deles hegemónicos y para el cual, poir 1cmteorías convencicmnabes dci desacremibcí; segundo. el mismo>, la nuición de dependencia cuníple unade haber ajmcrntcíduí hícícia un premblema tcóniecm de función ele dencícicia y uucí ele eximí icación científicamayomr relevancia en la América Latina contem- delesprocesos históriecís latincm-aniícricanoms y delporánea: la ecuestión de laposición icérica del «pro— cual está ciusente el prombienití ele la elcuíni naciónNemanacional»en el coadro u/e las relaczonesu/e somcíai e~cme [a relación intelflujuiO/íU/ emiucusecí. (..)clase. Sin emluargom, si el primer puntem fue amplia- IDe oítrem lacio, el que se refiere a las leyes históricasmente descurromí lade>, el segundcu apenas fue susci— cicle rigen el sistema dc elcími uíaciórí uíacicíncultado. Mi impresión es que cl eneaminamientcí de —estcm es, dentrcu de la Nación— y sus reltíciumneseste segunduu tema pasa obhigatoiriamente por la ecín las c1cie rigen el sistenima ecípitabista en su cciii-criticcí dc la prompia noicióní de dependenícicí. Estas j uníto y pcuca el cual, puir luí tanto>, el pruiblenia ccci—notas pretenden, rícír tcuríto, sugerir culgucios pu citeis tral es el de las cebacicmnes de elcmiiiiniación en qume separa esta crutuca. cmmgcínizaíí 1cm’. relcícicmnes dc proicí uccióní y Itt’. reía—

ci cines pumí it ¡ ecí—sumeicibes y el cmiicíe e.i lurcíhule ríicí ría—ciouíal es (unción de esa matriz prcmblcíuiatuctuíí -t

lii ciurteir se refiere a luí c~ ume 1 itmni ci «cuí e cícucí resDependencia:clasey nación teciniecus» ele la neición de de1mcuelencia, noí proipia-

ciente ab eomntenidom tic esta cicuciórí. l)c ccícule¡cíiemmneicící. es cicmrcí tície en el pricíen etuscí se tul amitecumítíti uíumc io’mn ele eleíuc ciciecicicí extcnci tutu btu N ticiómí y en

1 ecmrácter glembtmlizante de la neición de el scgcínelcm, la idea cciii la cucíl ci acítuir sc ieicníti fi—dependencia cicí facilita mcuclíom las cci, ele la elcpeuideuicia cumníceluielcí commncí curia reía—tentativcís de cenceptualización. Es cióní estmactural exíen¡a—inter,un h—ni estcr segcucicia

puisible, sin emhía mgcm. indiccmn ecín alguncí precisicíní línea sc uleficien tamíítuién Careloiscí y Falcttcí: <lael campo teóniccm en que ésta se becahiza. Sc puede noción de dependencia se refiere dircctcmríícnte adecir, en efecto, que la significación del conceptem las ecmndicicmcies de existecicití y funcionaníiente

POUITICSt

Page 3: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

Notas sohíre luí «teuíriur de luí depeuídenieiaíí: ¿teoría de clases...? 99

del sisteumití ccuiuiumniío:ci 5’ dci 5istenia ímoílntrccí. cvi— u- elemmíizcmción cuí domníde se parte de la stupcmsícucmnciencianebcí tus vi nícuituciumnes entre tiuruhuis, tantum en ele que la Nacióuí ciren cisenibe e.l es¡macicí y las reía—leí ci cíe sercfiere cuí pi cmiicmi rite u-ud cíe buís países cuí mcm ercí ríes eeuu mucinii retís y scíc ¡ti les ele tcrb m cid cm que 1 titul exte rumí Y Frtuii le tu scr vez a cutícre riítu ni temí ¡ cuídci ouhíscr-vcuci ón cíe luís- líaises crecíci zacíoms pe mmii itirítí1 ti ex p resióni »suilící estí mmciii u>. rcrzdí mí cm en te mmiii oms prever e.b ecuní i uí cm tu ser segu i cío> cii el desarruil 1cm elesimilares. Refiniuinidmisc ab mílmjetivcí ele scm liLíncí, me— luís míptuises tutrcustreluis. E.n cstcm elifencrieiacmcumi vcíbicustí esutmr untiutunelcí sumicí lcr rcittcióii extemnicí y cufií— tunuccurncuííc uuícu cíilcuciic¡ct impcmrtcmcite cci melticióríiii a u s isí tesis cíe este i i lun-mi ( .. es u ccci scuríícuí te e¡cuc, tu cue~ nc ¡tu cl u e y-cm fcrc Iiccli ti imo r Guii 1 acicí: uí cm crecícíe u cutí iii tui e’ rtu cmicací cuí tícicí. las cciii tntrcli cci minies cinc c~un eptí cii btu seguí mi dci ¡íenspectívtí teórieti un ríaextennitis ci,? cxpnííímicue íori—tubmnmiímítleium y [cmíícíbtrni— uíciciorí tumicilízciríte ele cle1ienciencutr.¡cíeu ciii niel rópci 1 —stuu¿ Ii te’s. mcci ci u-tini tumual cíe ire crí 1 cus tcci mi cts ele 1 ti elc1mcndc uíe ¡ ti. scgú ni nííe imane—ci uiimunicici scmliebcscimnsubbticlcí erecuuíehmí mumítí estmne(uuntu ce, acuden lítucití el segínndcm <crífííquíc, ¡ucrul pat—‘1 ritennítí cíe scibeiescmnimiihus’. ¡¿‘¡u dcl ¡uriniid’ncl mí tntuicruí cíe eriticcurící desde dentro>

Pien’.> e~uuc csttís cutís imiclictirí ci píticicí cmi dície cm secí. tu ~mcrmticcíe itís píemnistis cine él preseuittu. Eltuptircecrí las clifiecrbtcíelcs. b)ejtruícicí ele ladcm el he— mnémilcí cíe suus trculmtmjcís o:oriicí crítiemís mímí uds debedimí cicle btu cioíeiu$ni cíe ulcpe-uueicnierci nící es precíscí— hutucen cíbsicitír dure ruíuuehrís veces soíci eloiniiuirudoisnííe rite itu iiius mii ti crí buís [íes cci soms. fíe miii ami ccc suri pu mr icis 1ímciii i sas e[ tic. O[ um ieren eiestrcr ir. Ercí cik. ímc ircnuíhmcirgci cuí euutubcícuier-cu ele ebluis el urcibbciuitu cíe ejeun1ibom, s¡guuieríclum ‘tu buiecí ele ese uítnuí extutromndlí—cumuiiiuímítmr btu dhcpeiioicriciti extecuiti ci ¡ti cbcpenicieii— cuturrcm ermt¡eum cície fure Ptutul Bantríu. eccítucicmria btu ele—eia iii tcnuícu. 1 ¿xcmettm nnecite pu> nejure cus autcmres ui1mtan ~ miclene i cm (u> e.l sumlmcicscm cro> lío> escremeicmral ) bás iecc—1ucmm bu segur cidci ticepe: i onu (cíeíuc miele ríe i tu cx te mricí— cii emite pu ir la reitre i ¿iii externa s’ él miii’.míící uuhi’.crvtiiuitemna) rící nescicivecí cíe hicehucí btu tmnííhuigiicoicmch si— tu ciursenicia cuí su lihmrcí cíe tun tumiábisis cmeieeuícmeium oleuíuí cície [cmic1immíd[urccni. ( ) secí. el íroibberiití c¡uíe- se Ití cs[nueluircm ele eltíses e-mi Lcm(irícma.mííenrecírin-ese rita es el cíe stmbcn cdiii ci se [ib tui cíe 1 tus e. mit ¡ — 1—7’. crí ci Ii Limuí cíe Cci reí umsum y Lcr1 etucí ci ci uí ele seecu’. c~ cíe clic is ciii’.miimus hítuce mu tu 1 cípminie ntr tice mcidci bu crecí e’ euíccí uit tic lcr teríttít u vtí cutis umscudcí cíe ci nítí(cíe ¡mc rieleu ci tu cxi e nnicí ) cuí unuí sicníeiu í ele ccii tu mal e— cuí muí [miuí tic miii cuí tre [cusrebeme ¡curíes externas y 1 as re—ztu ¡olecíiogíctu. ji -al vereiticí. estas eniticcus esttruí cx— icícicmcies irítenuicus, cíe tcml rííumeicí qure 1utirtes susitímí—

rmii ci tcíoitrs cci lo> ci cíe’ sé... suil cm e ni Gui ij ci uí cm ¡me mcm e u-cuí ci tu es el ci Ii imcoí suí ni cl ccliecuelcus ci 1 aniál i 5 ¡ s, feecíci dcu1ae esían iníphícitas cii buís curtís. u Así Icí iuicumrpci— cuí íuiucluoms aspeelcís, cíe las relacicínes ele cícíse- Metic u ciii ole 1 ti cii mííe rus mciii extemt u es ci luí igatolnici, Parece tcmmii fuié ni, e~ cii? imcuerící lícurte cíe s cus anual ¡ si s oleunes ele cuí nuí mii <icho u uícm í en clrítí sc ni tidci h ciii lcrr de ci cisc se susíe ntcmrí cuí uncí tabes. s ¡ n níeces icícucí cíe scuchíe ¡ ulules imite -ni a’. e.u í uncí cíe reític i ciiies ele cicíme uí— mí mmci um mí sur perení s’om 1 ven te cíe ci epe miel eríe ¡tu cuí mci

cíe ríe ¡tu. tuficivul.Segórí iiiC lucí mccc. 1 ti i iii p cci si min cíe icm mí eme idii 1 tu preníi sum n aci ci tui su uí ciii Líacgcm, está cxiii ici —

cíe el e imeuicícii ci cm cuí e- tutu ci cii ercí ole icis cicepci cmiies ucí ele uííomcl u u cinc la re rlreí mcl de 1cm mí aci óni, sun ímumsilmi —

nuicuierciciacltis esttu cii cure cutí císcilcí. i rcemceh¡tuluie— bicítuel cm lcr vculuuitcmei cíe euícistitcuurbcm ptisaci a sen purrí—ni emite cíe i ¡mu mí tu> ele s- ¡ sicí t cuí mi cci ecitie u mí eiifui— tuis hmási ecís ele curtí e tul ue ucíní ele cm «t cuírící ele 1 cie[cic ncmcicíuícui y ciii «e mí lome1 cíe~ cíe eltuse. Lii cl umi— ciepení ele mí cití u. Vcileí nr u 1 r pe cci repetir e¡ nc estcmmii eno> el cuí iuee1iluí ele Ncue i ci ni cm íuc u-ti cuí muí ciii ti mmcci nne ele uncíeic í i uí es u tmb le cíe oitcci fui rma. n cm sejure ni ¡ scí ele curtí ¡el nicm tu ruál isis 1uciste mmcin cíe las el a— pomel rící hcíb ¡tic cíe elepe uí elerie¡ tu i nítecrící. En el ecuscíse’. y nc lcrciminies ele ¡u nc íd creeo> mí ci sc,m la tít ni bu u— cíe Ca reí cisc> y Etil ettcm. este e riten cm cíe autononí Ñ¡e icí mí cíe ci ni camcieter cutre i cm niti i (u e mi umuis u lm le 01 cíe— nacionalcstti eicmelum liii ud ¡mcmi cíe rite ci ci ive 1 pci 1 mt icuísealibe) ci cm eeuíuiuiunía y cm btu estí netcima dc eltises pum lcr idea cíe Estcuelom—Naeidmi.juega unu pcm~ucb cieeisis’uí cuí el tui ulísís Fmi el seetimí— Sería ¿util ciccimnpciñcmm cílgurioís pcísuís del ami á lisiscío>, se [urete riele ci cre’ tu cii ríánííu e u cíe 1 is m eh tic i cimies seguíicí cm ludir estuis citilcí res ti cíe, ti un i nuuciel cm cíe ver.cíe p muid tice cin y cíe: [císu-el cmei u í ríes cíe el ase cieten— II egtrrcíuí crí Ii mnite ele lcr’. poisihíib idacies ele la «tedíricíini ríe, e mí ú iii uncí ini st ti míe icí. cl ecmrácter (real) cíe 1pmomhuiemncu rícucicuricmb. ilcí ejeríí ~ubcmcicíncí del priruier - Mc reile» u /m’,,,/cm/ícsoicnumem del ciuíifX¡Siiííí 5’ cíe lii cuirir

cuifuiquicí es cífrecicimí 1uumn btu’. ieuímícms ccíuívcncuoí— cíe ir mi,míclcruui,uiciulum. liescle muí [uuimiumícíe ‘—‘sin. ti umaei¿mi mr cts

niales dcl eiescumncíilcm -—prccicíriiimitinites desde 1cm iii: <cijuimeslí ie¿mietmrimcmmíc micecsumrili cmi emuuuio[cmierui ,ie ciStiS Ii—

poíst—gcremu-cí y ciivcilvierieiui terícierícicus elifercuites mmccii mo»ne;is ciminc~emc- esuuuviese emimuicmiiulii cmi milmielimis ole misticulumes o[uíe luís s¡guieruumr cir u ti¡mummuimuiemteti. Lii csiuus rimírcís.cntue si. ecímo> el pecisaniuieuituu cíe [ciCII.PAL, grcírí íuue cíeicnguu ti ermísiciertir ci ímríhicm~íi desde ci píímmím dc’ ‘¡srapuirte ole buí’. marx isttis s’ ele luís su mci mil uiuiu í’. cíe la uncí— cíe u muí sísmuumí

POLITPCSfr

Page 4: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

100 F. C. Weffuírt

de ladependencia en cl campo del análisis decía- ecmntradicción entra la nación, concebida ecícícíses. Definiendo su perspectiva dc iuívcstigcíción, una uníidad seucial melatiytimenítc acítóríumríía (luí quredicen que es necesario> analizar «cómo las cecino- ombliga, puir leí tanto, a refecirse de níanera ecírístan-mías subdesarrolladas se viuículcmremn histórica— te a la situación interna ele pomeler) y el ciesarmumí iiimente al mereadom mundial y la forma en cine se considerado como íumomcesum Icígrade> o que se estaconstituyercmn los grupos suiciabes internos que bomgrtmndci a través cíe vunecubcís ele cuevcí tujucí comíconsiguiercmn definir las relaciumníes umnierítaelas lícm— 1cm’. ecemneimnas eerítrcuies» . la ~uregnnt~m cinc sccia el exteriomr que el stubdesacrohbo surpumnie» «. Se lucídíria plantean a oms acrtom reses la siguiente- Setrata, poir tanto. de ubicarías relaciones externas e trata de una eomntmcrdiceidn real cm dc la mnibu«ue-internas ele macercí ecmnecumitante a la mcuríera de dcmei del coníceíutcí qae pretende ciefi cuí una pe rs—una dialéctica de Itt ambigúedaci. Así, el preigranící pectiva toítculizante a ¡ucuntir cíe la idea cíe N re cmiide análisis de las rebaciomnes entre las clases es pro- (‘cmncuerdoi en que la existenmeicí cíe países (cicucio-puestcm en los términos siguientes: meada feirma ces) eccínómicamecite dependientes y puihítica-histórica dc dependencia produce un acuerdo dc- mente independientes euínsÑimíve unía »pu-uuiulcriuh-terminado entre las ciases, no estáticcí, sine> de ca— tica someicíbógica i mpou ctcrníte - Pero> teríge> crí i srácter dinámiecí. Eh pascí ele uncí cm omurcí meucicí ele dudcus cuí si btu reíuncíduceióní dci umcuhubcuncu en cidependencia, ecínsiderada sienupre en tiria pcrs— ¡uicmncí del cuíníee¡utcí aycíela a resumíverící. ¡‘oír ejeníí—pectiva histórica, debió fumndarse en uuí sistenící dc pbum, ¿lícíLmná exisuielcí crí [cmecmsi ccmcíplctcm i uítcgra-relacicínes entre ciases ci grupos gecieccícicís cmi la crumn argentina ab niiercaciou iuíi euuícucicíuícri en el sígícísituación antcriumn Y Esto, sin cmhargot mío cci’. xix uncí e’uícitícídiccio$n real exilie 1—isicudo> x’ merecí-permite considercur cm estas clases y grupois coníícu dci? ¿Noí fcíe el pruipicí Estacicí ¿urgeiit¡ noten uusuí elepasivos, pues somn ellos 1cm’. que, en contrcípartidcm, sus cmtrilututums de sumhuercmníícm, ci cuí cíe luís fcmetum res cíe«vuelven posible la dependencia: «Si la nuevcu fomr— esta iuiccmr¡ucírtieióci?ma ele dependencicí tiene expí icaciomnes anítericíres ¡‘tira erítenícler ciii puiccí el ejeni~mlci es evidentea la Nación,peir cítra pcmrte lii neicíción intenncu enítre elcie la el igame~u icí ccmntrcíbabcr el Estacicí peruílas ciases es lacíae la vuelve íuomsibie y da fisemnumm la ¿díuié.n dcrba ci 1cm Angentincí cíe cstcí é¡uuíccm sirící btuprumpia a la dependencia» Y De estcu uncinencí, (7am— 1urcijuicm omligarqumcu su sentreicí ecímo> N .rcióíi’> Midoso y Faletto esbouzan la ambigúedad extemna-in- ompinión esquela existencia dci Estado>-Ntreiciui, cmterna como> cumnstitutivcm de su concepto ele la sea btu cmumtcmncmuuíicr y 1cm suibercinía ¡muilítíca, cíe> es ma—dependencia entendida cemmoí determinación fun- zumn suliciente para quepensenícís dure sc inístaumnaelamental y’ específica dc las soiciedades Icutincucí— unírí comnt mcutliecióci Nacidn—niemcaelum en ci ¡ucuismerucacas. Pencí es en outrom moimento eíue esta cím— chume iuutegra cuí sistemcí ecumnídun ecu i mutenciacicínal.bigliedad aparece expbícitameíute fomrmulaela y cii Puir el eoícitrcíricí, crí eictecniiuucmclas ecíncí ¡cicíuíestérmincís más próximeis ele bis que interesan a la soicucules y- poilíticas i citeruías (ci ure sólo> puneelemí sencuestión Nación—clase (o relaciomnes de produe- ucsueltas peir un análisis de clase) luís gmupcms queción): Desde el momentoí crí qure se plantea comunum eieuenítcuuí la hiegemomuiicu, cm secí díuue clan cumníteuuicicícmbjetivo instaurcur una nacucurí —ecumo en el ecíscí dc a la idecí de Nación. pueden císar Ití acrtcícicuníínculas luchas anticculonialistas— ci centro poilitico de puíliticcm pcura icí integración ecomnicímica. Fui cmtrcusla acción de las fuerzas sociales intenta gcmnan cien— ¡malabras. río> crecí cíue estcíuuoms acutuírizaeioms. puirta automnoimía al sombrepomnerse a la sitaacio’ini dci nula referenicia a 1cm Nación, a 1ueiisar 1cm cie¡uenueleuí—mercado; las vinculaciemnes ecotuomícas, sun ení— eícu ceimo> uní ccmncc¡utcí to>tabizcucite cícre no>’. cltm nící elbargem, eomntinúaci siendo> delinidas cílujetivamence pri uucipioí cíe etíteríel ucíiecitom cíe 1cm sumeicelací eummouen función del níeccadom externou y hinííitcuc 1cm’. ímemsi— ccímíjuntom. Preteneicí scígenin que sc hace necesariabilielades cíe decisióui y acción cmtutóncumcus. huí escí uuícu omiución parcu tun enfome1tue q cíe cmb comnítracicí eleradica quizá, el núclecí ele la preibleriiática semeicíló- ud ecmnsideccur 1cm «cuestión ricicicíuíal» trcmte elegica del procesom nacional de clesamnouhbo en Amén- ecuacicmnarba en término>’. nigumoiscis. Luí mi mmíui-ea Latina Y Más adelante agregan: La intccpretcm— umión, ¡ci ambuiglieciad Clase—Nación. lureseníte cuícuon general aquí sostenida subraya que esta la »tcoria de la dependencicuí, deberá nesoiverseambigúcdad es típica de la situación dc subdesa- cuí termino’. de ana perspectiva de clase, par-a larroblo y que, puir buí tanteí, es necesanicí elculmuirar cucíl mio existe tuca «ecuestióní rícíciumuicul» crí geniercilecmnceptos y prompocer hipótesis que ex¡uresen y (cm la dependencia en genertul) en el sistcmcm capu-permitan ecímpreuíder cl subelcsamrcíllcí bcíjum esa tcmlista, ni uncí Ncmcromn cumneebieltí cumnící cnn ¡mniuíci—perspectiva fundamental. Esta debe de sabrayar btu bu IOi te~ ci ecu expl iccítí vol. lii u mcmli beriiáti ecu rime ni—

POLITICAt

Page 5: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

Notas sobre la mmtemuria de la depeuídenciau: ¿teoría de clases...? 101

e¡ cmi cid tu ani ten cm minemí te só buí existe, cuíni cm p roilí le— cuuíí imeis ¡mci ises «, él n cm sc equivoicó cuí lcr tecí ría. Esni ñu iea t euir¡ ecu en btu 5ti lucís di ci ci. ciuc uí i btu tecí nícm umicí ele luís su ¡ucucstcms mcus comní cíe idci’. cíe Sti tecí mcimarxis í cutí i lcr Wc iría de lcr ,uíu ide crí izcueici ci cou citie— cecmnóco iccí la olesccmnisiolcraei <Sc cíe la existen enamíeu cíe una míe ncu ni ecescí ni tu, cíe e¡ue dcli lcr hicmhue n tu rící ele N tic icíuíes. El pcuís cbási cci». 1 nglaterecí, fuinc i cm—cciii creu ci ci fcí niel tuimie cii cuí, ci esele el ¡uci iitcm cíe visucí rící rííemcumnecitc cuí uncí ciii eje mpl cm pcurcu cmi cm inivcst¡ —

cíe’ miii c’f-ile’rio u ube’ ti ci tu iii ci un u ci rí cre-ionuící 1. cci ti-e 1 cus gación ucui rieti cíe bm s 1 evé’’. gíenercíies cíe] si stcmíícrniveles ceuímícíríímcuís ~ puuhítie u u’.. 8cm lucís i eió ni ¡ muí— cctpitcui i stcm. cuí neeimido> este cuí nicí ciii i veustul -

eepl ci libe- icé nicci iii emite- - ¡itres si gui i fi earía luí miii’.— l)uuu ele Icí i elea ele «mnuiel ebuis cl á’.¡ecis» cci nuupeeusuncí o¡uus cu>uisiclenciu lcr uucicicuní elumniucí ciii citiucí tirite— hin<ci luís uíituyuires ccsti iguis Inc cmi el ecucnípol ele la tecí—mt u ir tu btu e u crí enc u e i mu-e-el cíe-tihile ci e btu ci secí cuí uncí nací ¡mcii itica elel lía 5tm~d del sustc cutí fe cuelcul crí cap ita—ciii ci[isci<cutuu. lis iii cmiiiel ustnícmi. ¡-.1 e i e iíiimhrm es btu ve si óní ecurrie nte

cíe itt tec iría dc btu u revoil creiciii dcni cíerát i cuí—buruine—scu q cre elesi gncuLmcu a lcr Fnaniei a revumiur e ioííícunicí cmm niucíci < mnumeiciuí ci ási cuí» (e~ cíe sin e mlucmmgeí. ~íomsecmcmi—

«“Feoriacje la dependencia bién aspectos económiemís de la revumicucióní indus-o teoríadel imperialismo» tuial iiigie’.cr) cíe tic~cuchici tncuuusicióuí. Se trcítcí, hícíncí re—

cmi ir cíe lcr ni cíe i¿inicie curia btu rgcícsla mitre i cmncul c~ ue,tr1muiyacla en el ctuiíipcsi ncudcm yen las incusas urímarias,se’ y ume 1 ve ecunitu-tu cl estcreium culusomí uu teí e[tre gcmnttrít iza

‘5<5 ‘ s iutis[cuuiie síímm¡ule cuinunicucur leí ojue la ciii umuo[eri cíe ¡ui-ivilegium jmtintr btu cmnustrmcutreici cíe licise- ‘‘‘~ te-u> mmci ele btu cíe pe u ele míe i cm» e nimicci, y cuí agncmri ci y leuu cia 1. Ls pu is iii le qune esttu iciecm se tice reí cíe

este tus¡mecí u í cii tu nííe 1mare.ec bás¡ ecu— rcuzcm mí tibie ríecte cmi ecisu u frcímicé.’. ueruí es ni tu y 1ucis m —

nuierite euimreetci. Luíe c~cíe mí cm cuíni sígcm char e cueuítcr plena níemíte ele 1 císNi u r iii ¡ir-e síu> ci - si u cmii lucmrtití. es c~ ure 1 tu cnt i ecu re— d cnn ti s ecísmís cíe mcxcii crei mini lucí nguescu vci hcmbi duis. Si

subí u uriec>ni¡ulcítr. ¡—lucí está clinicieltí suiLmme tumelcí cuna tecímící ele lcr ncyumlciciuiri clcriícícu-t’utietu—hmumucue—cocuucí btu tu-cmuusp<usnenuíuí níice-cníu¡eci ube ¡iioídcios en— scu» puiede ec>nstiiuuinse. cilla sébcí poíclr-ti inneiuilicur tuno> mcci’. (ci tu un erieti u uu is j luís e-uncí! es rís~ui rcuuí lcr’. teum— ciii gmcuduí bcrsta u te el evctel ci ele tihist ncmcc i ciii, ¡mcimci dcimutis cuunvcneiuímicrics dci cicscummculbcí e-cmpitcílistcu ejtue ecueriucí cíe luís mescmltcucicís fuciles. ci ccmuííuí clinicmrí luisiuív-íecctui ¡umeoiuíiiuicníuí, y cuí sePu en Aunéniecí Lcmtiuia cicmnxístcus cicusícos. cíe Icus «lunretus’ ele> establecí—cl cura iite ci ccciii cm’.. Ir vicie mute une ciie nicí es la ¡inicie mci iii ie n tui tic lcr eleunumera ci cm ¡mmi bit i ecu y ole cciuíscí 1 ¡ cia—vez ci cre sc licucerí en it cci’. tu es tcms t cuí mci’.. ¡muir ej cm— eiórí cíe Itt ccciiicm niicí ¡mci rgcuescm. Secící, ¡muir tciii toí, uncí’.¡mío> cml chcícuhisuíiuí. .cí [tuuíeciórí cíe hícíceciesití crcmciuuuícíl. bien uuuící ucomnící del sisuenícm puulíciccí burgués díciecte. Siuí cuííLícíu-euí. ¿sítus entumí eníticcís ¡ucmueicules. [ti uuuicí cxpiiecicióii del prumeescí ¡mcmií[ícu> cíe tccmnísremomnimiciveoltrel cíe lcr ‘tecínicí cíe lcr oic¡mc.niclemicitm, y’ tcíníí— hucreicí el ccr1mitcubisniui. Accinipciñtucícíci cl hírilicíciteuíéui [ciucuiz cíe’ scí ¡íriuíeiíícul ciíluecíltcíul es la ele iuíchi— cicabísís cíe Bturririgtoumi Moiuuue, 50? jucucibe c~uuc «elcan uuní ti [icrspcdi iv cm cíe’ mrtic cuícíe i o ni ole 1 ecu ííjuní[ci ni cid el cm el ásí cuí cíe ira nisic ió mini tu cuecí cx isti o en nea—ele btu’. eríticcus ¡mcuneicrics. licItud - Llemnenituis ecíicí ehictciciuutí/eicmnc>emtierci.

N ci ciii sttu mute, crí e iii rece- eltiC lcr e mit iccí ecu rííet¡ó lun nguresíti/cucistciena ci cm, cci un ííes iii cícioí¡1mnuib etcrni cr-cii cuí cii \‘Oidm i cíe ce cíen cmi cl cus ¡mcini teis: ¡u miniercí. dci, etc., se cciii ¡miii crol ni cíe lcr’. riutumie ras más cii ver—tice ¡ituS. tun mí ci cíe- cíe [ci n cna uíícus u iii en cus vtigti. btu scr’. crí huís [unumeescís 1ucml it i ecu’. ele u ucuíísfoí rniiaci ¿mmi cíecl ecu cíe nicuche’ luis e icrs i cmi’. ele 1 dcsarrcu Icí cci uittul is— btu’. suiciedací es rgr iritis crí sumeiceicucíes ettpitciIi sicus

tcm: scgu riel ci, tice ¡utó c~ cíe est cís «iii oíd deis u estcummcmii iii eicrst mirles ‘mciii m tuicicí, no> es ci crtuí que, cci 1cm vti—cure tumíser ¡tuis cuí áuíí Li it mí el e [tuNcíe icí mi. u Lois pciises niecl cid ele e st rs sutucíciumnes cíe triurisrciumn, 1 ci lun r—iiicl ci str¡cuí unemite uncís clescí mmiIticicis mí cm hace ni mci’. ———— ——______

cicie cuilcíecmr cielcurite ele luís [ucuisesrííeníuís tivanzcm— “ Ac[íiel[ rocio ‘me liase ~ i.rt.imisiiirmuiu u~uíruí riimreiuos cii <iríaelmís el es¡mejci cíe scí bírcílmimí [uutcum-u>Lstcr fu-tuse cíe esPecie ele [mrmmtem1umcure-miricí oid muítir\ismíui. Segmírcuníerume ci

euímnu-íu—-ucioicí í mi’’i-t’uni e- mu-uisu pmiu[u» Mti.rs ímiiiiyi esití icietí cr, seis umiiáiisis íuisrmi-ieu.s rimesMcmix. r~ ~ie~ i¡c.íi cciii lcr cíe emimmiemiiummmmanei ele [tuteríiitme,c>ri cíes trsiuuuls miuueimuíiuiies/\lemcmcuicl cuumciscrcla ilcusiutí y tcml vez ¡mídiccí cl pcimi— cmi ci eumuiimreuure cuiruímemí ~ esitulmuu cuiriseterire cíe luí iiií1umrulími—

luí cíe pcínticicm. lucir luí mííecumms ecu el ecínílící cíe! cutir— cii cíe esius 1ícurti ci elcsuuríííii euííuiiuílistuí. A tir[iu)stioi. Sil

xmsriiui. cíe [ci dcci ele ¡wses mnuíulelo. No> impuinítí, ‘.ini errmmr cíe urevisiuSrí crí cl eeírsíu míe [tu mcvmu[emeiurir ciiemirtumíuu cíe848 imie excíercíníemime el ole iliciencier ver re~uruo[cíeioiuu cmi

eriíimcmnu’ci. chisecutír cuejíuí si estcí irtuse estti dtquuivdictu— Aiemrruumuiuí ci esujmmc-miia cíe- iu.u revmíiemciómi iruiuiccsui. Simí ciiíiuuírgmeclcu ci nucí. L..ci relevuriite es uíimsc.nx’cír ejure si Mcimx cuí iruicía cíe esmí cíeluericí servir euumí umiuceníenumí memíríemí uimíes scm

niictio tulguní ec.bcnívcíemi crí [tueuuun1muu 5ucmummu eíítre u’ u me iii i esie mrivei es bcisuuumuic eluirtí.

POLITIC4-

Page 6: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

1 (>2 F.C. Weffort

guesia haya sielcí siempre el actomr principal iii la trataelcus pomr la «tecíricí cíe [a clepeuueiecieia cuiucmrecedemocracia la forma política predominante. Se— imlenamenme. Frcmnk, que fue qcíieni dio> más énfasis agún me parece, ha permanencia ele la versión ce- estos aspectuis, dice leí siguiente: «Si, comuno ci estu-criente acerca dc la crevoilcíción dememcráticom—bur- ciium surgiere, ninguna ~ícmrtede la ceumcicímia es feudalguesa sc explica niás bien puir cl impacto de Ii y icída ella está integrada en mí mu ¿mmi iccí si siciiia ccupi—revolución franícescí y cíe ci revolución iuud ustrial u ib isla, entomuces la visión cíe c~ue ci ecupital ismncí(además, es obvio> 1cm estrategia trad icicmncil del Pcmr ciehme toidavía penetrar a la mnayuír parte del caurupultidcí Cococmnista) que poir la observaeióíu crítica ele es cuentíficaníente inaceptable y 1cm estrategia ¡mcmhiti—las revoluciones burguesas. Desde este punto de ci ascíciada de apcíyar a la revumiuciuin demnoemáticavista une pcumece qure el edluivuiccí ele la ciceptación inc ciesa —es pemí iticacuiente clescmstroísa II

de la idecí de luís modelcus clásiecís-» peir parte ele Puir mi pacte. c-mceptcm la ccmuícltusióni poihíticcí, iii—icís «teóricos dc 1cm elependencicu luís cuí cci ujcm tu uncí el císcí pci mcl une itt [murgcu esicí ja uíícus nímoisí mó ercí mí imite—bataiba que, siendo come es de grcmn impuirtancia rés crí esta revumí ueiu$n. percí tenigui cii is ciucicus somimnepci ítico—ideo>bc’igica, si mí cm Licurgo>. fue peri un dicací tu las juncrii isa’. teumri cci’.: el eselcmv ¡ s nicí mcudlenníuí t crin-en sus resultaduis. iii¿mu fure un cci rescí it tinte cíe 1cm cx ¡mauisiórí ole 1 cciii

Habría en este tópiecí un argumeuitci a fcuvcir de hismci cuí el uuevom mncmndcm y, uíoí cmbsttmmite’. el proipicílos criticcís; es cierto> dicte tuidas btu’. revumí uciomnes ccipitcmlismom hm ha sustitcuicicí puir cítra feirnití cíe cx—b urguescís ¡u momel u eicicís cstcubbec ieno u cm comníscul i dci— piumtcució ci eapi 1 cuí istcu. Fmaií k fui e c1cm ¡cuí nitis u ntulutijóruin proicesos ele ci esanreulící ccípi Liii stcm nacionales. cci e) serítidom ele lcr cmíticcí cíe la ajul i cació ni ole lcr «tecí—Ncm es esta. sun euííiuargcí, la cuestión central combcí— ría ele la revuil uciómí cienicucrcitieum—Lmurgumesa y cíe lacada peir el excuníen de la varieciciel y diversidad ele teemnia del descmrreulící capitalista caciomníal. Pencí 1iroi—las revoluciumníes liurguesas, cm secí. puir la inexisten— hmcuiíleniente fure él e1u ¡en se apegó cías, en el planocia de umodebcís ciásiccus. La cuestión es la ele ce>— teoríu.ou (cílíviamente cuí crí el piancí ieleomlógiccí) enmcm combinar en el placiou ele [atecmnía laecuptuciolael 1cm’. suptuestois nacicmníales de estas tecmnícus. De estede exptrnsión de lcr’. relacicíníes ecmpitcíiistcms ele pcoí— nicicicí, existe cuí sus anáiisis curia penspecí iva ecíta—d ucción cciii Icis foirmas pci] iticas cm través ele las cl ísníiccm en relación a las pcmsiiíi 1 ¡daeles del e rpit m—cucuies estcu cxpcmnsrcíuí se recuhiza. ¿Sc halmria estcuuí— hismncí pero siem1mrc sulucíreiincídcu cuí árnbrtcí naercí—cado> la ecíptucielael ele «invención» pcml itiecí del si’.— caí: «Detuielcí ab capital ismcm. la ccu~ncuuiiía cíe Clii betema cuí suí ¡ureicescí cíe expansión? Lcís primeras era ycu sutuclescurroiilada a través ele Icís tres sugicís auí—revuubacicínes burguesas (lcglatccrcu. Estaelcís Uni— ucriomnes cm la iuíeieperudeccia. Y. si las ecmmutí aciuccící—dos, Ercincití) se líicieruín scíbrc formas cienícicráti— umes unumatas del ca~mitalismci eouuitiniian mupen aníelmí encas: los dcmcis míptuises atrcísadoísuí conííum Aiemcuuíia ci Chiic actural (...) entomices ííiuuguría clase ele eles u—y Japón rencmnciaromc a 1cm eierncícrcucicu. ¿Nuí sería rícílicí capitalista, ya sea hacia alcuema u> bacia cicímurcípoisible cmeiuríiti r qcue en paises teidavící mas «cutncmsa— imuede scmlvcur a Chile del sculuelesanrcíbloí. [Desde1 ue—elcís», comoí algunuis paises icuti noaníericcmnícms, el gui. si el desarrobicí dependiente y subdesammcíibadcícapitalismcí estuviese renunciando -a sus fuimmas litucia fuera ha sido> engrantuelcí en 1cm ecdinumnita ciii-nacxonales originaricus de expansión? Esta ¡mneguní— cría desde [a unisnia comcc1uii’.ta, enítomnees btu sn¡mumes—tcu tieneun cuntecedemíte, sc«ún une parece, cuí cilla— ta cipeión de elesarrobicí cap¡tcuhista ncueicuníal inicie—mado «meidelcí canadiense». llene tcímbiéci un ci tun— pendiente hacia ebenircí, iii sitjuu ¡era existía crí eltecedente en la última partedel bihírcí ele Ccíreioíscu y siucbcí xix; niticlící menois existe en re u ¡cl mcl lío>—Eaietto que trcrtcm de la «interuiaciomnabizacióuí del ma» i~ La etíestión c1cme se cumimuca es lcr sr«aiecte- -cimercadum intcrnum». doinde buís cucutomnes estuvieremní desastre dci ca1uital ¡smncí ríaciumcicub en Aniemmea 1 ití—

en el [imite etc tulucunclumnar la ideade Ncueión comum ría cciii cl cutít ye ecmnecrerelcí fluís cttzOties senie[ luí—

premisa teórica y pascír, dc manercí ncuehieal, a una íes a las de Frank, signi ficcí el desastre dci capí 1 ibis—perspectiva informada. sin anibigúedad, cci las re- momeo general en laAmérica Latincí?laciones de proiducción, yen las relaciones ele cha- Es ab nivel general, sumpranacicímíal, al nivel de br’.se. Transucuon que bahuría significado> [cirefcírmu- rebacicunes ele ¡>remd uccióuu, cine btu euestiu’íc ole las[ación dc los promblemas nacaefos antericurunente pcmsibihiefccdes de clesarromílcí del capitalismucí enen la umbra. Aciérica Lcutiuía dclue ser ecílumeacicí dci ciíisníoí uncí—

Lcu consielercíción dcl tema mío> ¡uueeie dejar de dci que es a este nivel cíne se nicí íuoís iii be i ci teuítar crí—lado cl premblema de las peisibihidades dcl desarrem— ecucirar algún imigcínteumnicou dcli mii dom pci mci vinci 1 ecu—bici capitalista en Américcí Latina. Es aquí cicmnde btu nící ele la dependencia». () sea, es cm este nivel ciure bturelevancia pcmhíticom—ideumlógiccu dc 1cm’. ecuesticímues «iccínía ele la dejuecciecicia ¡ucreele a¡uare.ecr cumuncí

POLITICSt

Page 7: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

Notas sobre la«teoría de ladependencia»: ¿teoría de clases...? 103

tecmría ex¡mlieati vcí y elcíníehe tambiéní se puede cítute— cíe una cmrganizcuc¡¿mn sumeicí—ecumnómica, su capaci—cien alguna suigerencía partí eníteríder scr incapaci— ciad cíe ecíuutrihícnir ¡ucima la níaríifestaciórí general cíecicrel cíe ir milis cmli á ele 1cm’. u mcmiii scís ííaei cm nícul es. Pci r lcr’. puitemí ci crí iciades ti un unanícís y’ 1mcmncu scr creenm rení—nííás cíue se hucrimbe cíe cíepeneicrícicí interna es iníevi— tui» “. Mi cí¡ui nióní, es cícte Baran está niás próxiuncí cimciii be Xci ls-em cuí tu cuíest i ¿uní ele Itt cíe-peri dcccitu exter— 1 cus uccurícís cl el scmci crin su cm uu toí piccí qcuc cuí unctmx rs mcm.unu. 1 Iii uit mas 1mtibcmlu mci’., lcr teoínícm ole lcr eleperíelen e icí Me ~>re.gcucito> si cciii este e minee luto> \‘ti nou tend me—pcíuece gircír crí tuinmící ele cubgú ni ti ¡ucí cíe tecí nicí del mii cus luís resu 1 ucíel oms cíe 1 un uísest guie i ciii tintes ele ini —

iii peri ct 1 ¡ ‘.crucí, btu eciesmi ¿muí es stihuc-c ele e uutil ti pum ele e ¡cmi a. 1-ti tesis ele Btu uní jícicí mía ex p rescírse del si —

temí nr ci - gui icute mu íd ciEs cl esí mucien 1 cmii ie ntui ceumnící mu cciErcmnY más imite rescícicí e~ cíe Cci neicíscí y ¡tuiettci, cíe bus Lucí 15i?5 cuí ciiiu tic’. ‘ cíe peníel ie mi te’. 1uom m Icí’. ¡mcm—

cuí 1cm cl eter miii cucie ¡ ¿u ni e xtecuí cm. es t ci mb i éci q ciicmi i ci— t cuícicus cuí~uemicubistas buí cí cte ini pi ele el ciescummomb bouteuítcm tun ciniábisis cíe etirácter cecíciomnííucom ¡utuncí fcníí— del ctipitcilisniom inícicíscí ial x ni ucicmrícíl u> Bcrrcmii tra—cl tun s cm tecínítí. Si guie mu rící s uugest icuui ele 13a mciii ci tue se [cmcíe ciii 1 ¡ ecur lcr tesis al easci ele btu iiicii cm. realcríe ritey cid ve u-ecu liii crí tct ce uit mci 1 cii sur tu mgcmuiicíitom: el dci ni — ciii mí cíe luís 1uaíses nc15 mícítuí mí uncí e ííte cx¡uicítcieici pcice1utuí cíe «execoleuute 1ummtciíeicub. Uncí cíe, luís ¡mmcm— ci iiií1ucnitrbisniui. crí luís smgcírentes iémuniííums: <No>hulenícís cciii u-tríes cíe 1 ~amacies ci cíe explicar la clife— itiecle bícuhmer ci creía cíe cítie su eí nnciitci del excedenteue ííe cm ex ¡ suc rite eni une mci ísc.s puulí u-es y ímcmuses mm ecís e-cuí mící ni iccí e~ uue 1 uígí ume mm -m cxi rcí ¡cm cíe lcr 1 cci icí Ii tibie—cm tmcmx’es cíe lcr huisummricí cje btu meticicioní entre crínlucís. se sicicí unic,Ñdo uun sta ni//unía, el cicscímnculbcm ecuiiío—Simí ciiilicurgo u s ci «crí bmc1 cíe» mío u es só luí h isi ¿un cuí. ini cm> h ini el ¿u cencí ricí [uu mv 1umicci seíííejcuuízcr cciii ci

~ cl[meua e-cmriee¡utcutiicne-mitc y ircmtcí cíe oícsbiuíclcrr suunílímící curticircí cície ecimistitcryc’ la reculielcící ¡ t Ellcr estmcuetcumci cíe ciejuielítis relcícimmríes. (7cmlue huir iu> mcmzuíiitiniicctum creenecí cíe tu buiclicí ¡ucícimící ser genícící—(tumí tui, re [cmimcl cmiii ce ¡mcci ci cíe j cugcurtí un mí ¡ucupe 1 ccci— i i ¡cutí mi segur rtmní e rite tu ecmcmicícnicm urtumí ¡mcii’. eculcmríizcu—Intuí cmi smi ciiículis¡s e-uíniici tauiihuiéci cuí el címícihisis cíe eloiSíuí cciulicurmzcí, ¡utirece elcírcí c~uíe ud es ele este muí—Lncuiik: btu riulcicuní ele excecieruie ¡íuíteuícicui sc u-e— dm1 cície 1cm’. ecíscis cielmecícírí sen ¡mhcuuítccíelcus. Nuí tengo>licre tu lcr ‘ciílcrcmicici oMití,? el 1muuieicuctu> ‘.cmeitii cinc cicucícis cíe c[crc ci ini1icmitui¡sriiui, níumnníícíbrnecte. exurciepu uñíasen u ibíccii cl mi crí ciii muíccli ci uí cutuí rcul y mee río>— miii eccccciemire cíe [cuspcur se’. cuí clciii cíe. tm¡ui iccí sur’. cci —

1 m)Qicmi uicrciu i. cm ini ci cutíxiii u u cíe buís mcc ursoms 1uruiei tic— 1uítcubes, si cuí 1u1eune cite lucí reí cre cíe dii icí un oticí sentícuvuis mccii ciente ciisp<iuuiiibe’.. y buí c[ue se ¡ucrecie mii1iumsihuie entender sin cmmníti ci cutí cx¡mcmrís¡¿mmí. Escuí mis i cien-tun ccliii cm cuí mis tu iii í i riel ¡ s¡ueci scrble. Lcr i gcícu 1 unení <e elcirc~ c~ cíe este c’xcec[ emite líe míefi ci cm cíetmcunsfumniiítíeruimí ele ese excedente íuitenieicui cuí cíbgcunucr nícíuíercr el clescrrícíiioí miel país inípemiculistcí (ye’icctívm 1 [mmescipum ríe [cmrc.m m n~ímuí ¡-creíciii un cus mí mc— este. cummnmí vercmii ci’.. ercí cm ni ci cíe cm’. p tmuut cm’. ini lucir—nímís ciutusuiccí cíe tu ¡íruucluuceicíii y- eiistrilmcuciomui dci utmrices crí lcr teumnící ele 1 cruimí). Suri enííimqu mmcm 1cm ecres—pimicimneucí suicícul e irii¡ubiecr mrcilcicucicis ecurnlíicms cuí lien es cuí pniííícm lcugcur, scmlmeu si este cursincí exee—itt cstncm ci cm mci cíe lcr su mci cci ci~’ u u dcii te h culíría si dci geumercucicí crí aqume 1 ¡~~« ecun btu

Se u ucrucí. 1ucím [míucímiucí. e-cimci el ~uucípiuíBcrrtuíi luí cícíscuicicí cíe itt cxpcumisiuín mnlící u1mimst u en segumnelcícieltirtí ele urmití mumición cli[ercuitc cíe lcr ecitegumnicí bcrgcrm, lcr Ii ipuitesis jucísitíva, si este exee ciente Ii ubie—uncí mx u stcr cíe btu ¡mí usvcib icí. Pum r iii ¡ pci te, em-cuí cícre btu u-ti tenielo> en cus cci miel ¡ci ciiies sume u ile’. ecuimicí un ictuselifercuicicí rící sc retiene sóbcí ci ‘cts 1uccrtes del ¡uncí— recibe-.’. ele lcr suicicelcicí iíimidci, cí¡uire ucromní ecínííuí ruiven—ci cíe-tui q ime ecícicí un uit u cíe ciicm’. elesigrící cuí nicm [umuijicí— sió u - A prcíhiósitul, Nl cmx e ni s cus ese ni toms sombre itt 1 ci —

ríe Btu mciii, si ríu í c~ uu e [cm¡u luísx’cui icí es ciii ecínícepteí ci icí c>pi lucí nící p nculícthu 1 ení emite 1cm cumnítící mi cm etc Btmuciuiccíe ni tu-u> cíe u ni si steííícu tc¿í micuí cicuí u iii ce> crí ucící bu cien ciii e ¡ cuuucí cm 1cm’. tít rcmci ciactes del imuí pericuí isnící, élcicle el execcíecite 1ucitciici cuí jmcísce t muelas lcr’. ecíccie— cstcuiíct más cciii fi cíoluu cuí c~ cre 1cm captud ¡ elcucí cíe éste, cmtemí st retís cíe-i j cmi cicicle va buir cíe uní cciii cci Ii cm niutí mii’.— í rayé’. dc btu desumrgcíní izcie muí mí cíe la scíc¡ ceicucí aemtt ricítcu ci dci cite cíe 1 si st cnn ci ccciiicm mi cuí. 1 ¿5, crí mccii icitud. ¡mrecx istecite, 1 bcvcíniti lcr expcmrisió ni clci cctp i tcrb i s ciímccmsr ciii ¡mruígícuuncí eníliemí cuiiii1uietcm. ¿A 1utimtir (le cuí ci lcdicc. crí misniucí ticni¡ucm cicle cutí cuhmsuílcmtcíuííeuítequré emite mi oms se puiel rlcí mí ime mcm r cuí ni el ecmnícelítul? ini e rédu 1cm en reitre i ¿un ci 1cm’. pcísi [u¡ Ii cicícies cliiiání i cci’.Bcí mcmi nes¡mom cuele rítí.-» Lcr ra:unn obfttiva es el un n iccí cíe 1 uuieidicm cíe premel uccíciii asmcut i ecu r ‘u

criterio í pumn ci ecící 1 es pum’. i libe j nzgti r lcr uícut umcd ezcí Btu ma uu. q cíe fue scíluce teide> tu mí grcu mu cnt i cci. neccí—uícmce qcme. en ueauicituci. sa ecmnsicieraciórí acerca dc

Smímr emíríec[í¡cluls cmírrím’ lurrimuis dc excec[cmiie 1ímiueneia[ el [cuspum’. i Lui Ii cicící es ele ciescí mmcm ibm ci tutóíí cimci cíe Itt buí—cunsímimí sclu¿riiuíi. cl irahuijí immm1irmiolcmeuivmu. ci oies~íerciie¡ui chict e-cíuístitculcu cínící mencí especuitieuommi. 1-’ speeuia—pur [rrcie¡muntiiicltioiele luí líríolmmceiuhi 5< ci clescrii~uieuu mescmiicinie ciemí qure él busecí, ‘.ini ernbcingcí. legitiruicír ci tmcuvescíe luí uimrumrcímmíuu míe luí umruímlímeeu»um míe luí elclieuemme¡a cíe micimítiríuicí del comuítrcmste cíe Icí iuuchicu ecín el itupóní, ciue se descí—

POLITICAfr

Page 8: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

104 F.C. Weibírt

rrolló peírqtne fue«el único país (cusiátieum) que tuvo> gcí, él sc refiere ci beis países i ní1uenial ¡sta’. y cci ci luíslaoportuunidcíd de tener un desarroilicí nacional i ci— paises depeníeliecites somiure luís ecíales cílíservadependiente» 20 Dc este niumdcm, el círgumento dítue exactamente 1cm cumnítranicí: melomnele más creee el ea—coímnenzcu con u ni cemneepte> es¡ueculatmvcí termimicí íu¡tculismom es en las cculoíníicus y cuí buís países traciscí-también especulativamente. Ab probienía que se ecanremus. El no se refiere evidentemente ab eapi-propone, Baran seguramente respumnelenicí eme, te- tal isnící nativcu sinící exactanííeríte cuí eíuc viene cíeniendo en cucrutcí eíue 1cm’. lualses mmcci’. mncmciuuvue— [cuercí:«en las ecuboíníias, el ca¡íiícub isnící a1uenitus cuí—ron la autumncímía y leí’. países pombres btu pemcíicrcmui. cucuiza a eiescíríumhicímse. Lcu icreha 1mcmr Armiérica dcise ccmnciuye eíuc uncís scun riccís pomrdítre 1cm mnantie— Sur sc exacenima ecrela cha niás» ~nen y otros soun pcmhmrcs pordíuc ¡merelieromn. De elcíuí- A níanercí dc mesuníen me gusucirící prcscnítcur miiide sc ecínciuye tcmrnhuiéc que es suficiente pmcmiucmr el argtunícuítcí ele 1cm sigcrieuíte mciriera: 1. ¡ -a niciciórí dedescístre del ecípital ¡sino> uíacioncub ¡utica ci uc tcngcm— ciependencicí icmmíícm [cmieiecu tic Ncucióíí del níisunommcm’. probaelcí ci ¡ nevitatule elesastre del ecípital is— mmmdci qcie cl comneepto ele clase (relaciomníes ele ¡mmcm—mcm cuí genercul. De elcínde igtuabmentc se tustifica lcu ci ucción, etc.) ecínící pri ceipucis ueuímíeuís; 2. Unapremisa nací cm crí cuí mcm ciccescínicí cm ¡ucur bou mcci cm’. tecurící de cícíses cuí necesitcr dc lcr píemmii scu uícrci <muí cuícomo suficiente. tutu rcí expí iccí m cl eiesa.cceíi [cmccr¡m i tcubi sta; 3. Si se

Sentí ci caso ele ceunfí-ontar cuhemrcí la teorící cíe cmeeptcu el scgtuciciom augcmínentcí la clepencieuicia eiejcm1cm dependencia» cciii la tecurící dcli mpcnicrhisríuom ele dc ser cina tecumící cm un ecímuepeucí tuital izante. soihureLenin. Es eiertcí que Lcníin, dci mismuí mumebcí c1ue lcr someiceicící bcmti uucuamericanía clehmiencieí, entomices,Hembson antes ele él, hícíbla ele la existencia ele «¡ial— ser tcmmaelcu eumníící btu indicacióuí mutis sentí ya hechase’. dependiemí te’. y escí se nuej tucizcí ¡muid cdi bici mecer soihí re Itt i uíí puirucmmie- ¡tu elel mí pruihí [ciii tu ccmc ¡ cm mí crí » crícococí cuncm señcíl de pcumentesccm 2 Pc-mci [a seuííe— Aniérica Lati uia; 4. Desde ci 1ium mílcí cíe vista cíe urnícíanza ccusi ten i nící tullí. Pcuma empezar 1mcm r lcr cl ife— tecícící ele el cisc, el ~unumhile mcm meríeicm nucrel cm ci mii cus es

rencia más evidente, en reicíción cm btu «tecírící dc 1cm eomrícetmidem comuncí ¡mermanícuite; final mente nícu esdepen dcuucia» co>m cm cuí ncbcíei ¿uní cría el e icíccuní, cci— pu>’. i hule unící ¡coito cíe el cuse el el ser mitre i omití 1». cucí míbe mencicínar luí referente a la periomelizcícióní iii’.— cíe 1cm h iíuóte’.is. cície sc dci comí btu icumnía ele la cíe—tó rica: la tecínicí de btu cl epenel ccci tu» cíe 1 co isumí cm ime rielenci cm», cmi ci une 1cm ccmei miiiab ci pcuceee mcmii suil mmmodo qtue en l3arcmn, es strpenicicl usivci ucumbiéní tu eciuncí precní isa buara ecmractenizar el incido> cíe ser»este respecto, pues Lmuscandcí ecrptcím el «muido cíe «nícm—ciaciouccmi» cíe luís Imaises iati níuí—anícmiecícu.ís.ser» del capitalismcí dependiente, sc refiere cíe he-che a tuida la historia pasada de Auííénica Latina:la tecuría leninista es rííás restrictiva y se refiere cmb NOTASperiodo que se inicia en el óbtimcm cuanto dci sialoixix 22 Está claro> cíne ladi feme ciena dc ¡me un oíd cus cci mis r i 1’ oms cíe í - ci Xvi ~:ín~~miR y U. FI. e Alul~rm uso he miii pi e

rrespond e a d ifencc cicus teórucas de base El í iiipe senuacimís u ‘ ‘‘ -íemru mmm uncí i <ir i micuauuid rielmnmí irruí cii íes u mí muí luírialismom cucí dc define a partir de unía íuu ciii usa pci ir migo mr mz,ucimm puim i<í ti NuSO o u Y it <u.. Acisdí cmi Sin umigmí cíe

0Iii¡ie enire cliv] 2Li cíe mucívierurl’re cíe u oit>. ¡¿u mmii fluí cíe ¡ticcí (la Nación). sincí ecínící mnmía tuse ¡í irtucul un del Wc. 1 íuc¡ es cmiii cm mire-cutí [mismcc,ntemrs cic luí mie1’em~olencm u emuilimí

desarremí leí capi tculista. cm secí, ci partir de las reí ucíci éííuíi sruumi [mm1 cíe -. smúwe umucímí cuí 1 [mcmicíe O.’ ¡mi Ir usr u 5 1 Sl i Ii

nes cíe ¡u remdueci ¿u mu, con ci nre mmiciii cm cíe buís iflO> Fi eriscí> u u cíe U ti u ‘muí ,u uso es una resphmesící tui cíe \\ ¡ 0 1<1

nopeulicis y la fusión del capitcul tícíciccuricí ecín clin— emmsriuímx-enciui cín,i’is curící iiui¡umimiuimiic juiemiuiemi decrecí ele [ci

el cístnial 23 Ad eirá’.. cuqni se u mcítcr ele cuuíci tecírící “icurí a cíe a cie1iecicierieu cm~ mciii en mmi” i iel ciii cien e er’ u re muí

construida partí explicar dci’. cuesticmníes meferen- eíeí’iísmuus suueiaies iaitnmaciieríeam,Luí iraclueecí, ciel iirimuimicui [momrium’ulc¾ole- -mruuiimis emtsliyris cíete’. a leus paises UflpCI-iU/LS-tÚS; cm iii evitcubil i elcíel de icí meelící puir A Bu’. cuí n luí euíiabmiruieimrmm cíe ilelí ‘mus ¡ civeisí ieuuoi~—

guerra y 1 a focníaei ¿uní cíe ti cci cici stoícracia cmb nercí. res del irusíjí cúmí ole u uvesí i cae ¡cines ‘.uío mr íes cíe [u t) N AM -En este ccuntextom, 1 cus retenencicís culos paises cíe— ¡ Or tic> s~(>. A.: l?cdc:tiniuih¡u do luí dc¡im’iolcuu Ñu 1’ ¡í-c-cá-oís Ñu-

pendientes» 5cm tcín s¿$lcm secunícianicus. IDe ecícíl— Pl uuu2iuu/izueuuumm cmi \ímmcnuiír 1 uiruurrí Stummmuasucm. ltd iim¡i\icí.u ~ um¿is- 27 (uír¿ixin~a ímemimiíe uciuumí Alurisíqtuicr modo, mmcm crecí que, cícnuicícre cum fuicran las cli— - Quí.rANm - ¿4< íd pu’fer-encias ycm aptunítaelas. fcmese puisible estcítuiccer .X d>s¡mírr>srí u mu.~ u m m u u I)¡,um,rlu’,ulm u u/m’mcímrm,¡mv—

cualqcuier reitición teórica sentí entre timbas. Es ‘‘¡cocí muí A,íuotrio ¡non, Rumí ¡nOii, u.. 19711 muid 27

scíbido, lucir ejemplo>, que ab cmpuíycurse cuí Icí ecu-cíe— ‘ fRANK, A. di.: u t¡ímuhsn amd i.indh’dumm’lí¡unuu’¡uí ¡u ¡rubítenización de la existencia cíe nííoíncmíucml cm’.. [a ~ ¡1 ,nu’icíí, NI emole nn Remole u s P.upem 1, el> u iftmfl, [itt» x u u -

lic -sNm~, A. (E: Op mí! pa’ XNii.mía ele Leiui n ccírcretecií.cr tcmm tui én btu temmd cnci a crí ‘- e sic] ‘riso 5< u’’ u jo tu) mil puig 2ir.estancamiento ccomnómieuí. De nucx’uí. sic eiulicur— d \urríisui 5 1 sil mr Oj> mii puic. ‘u

POLITICSfr

Page 9: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

Notas sobre ir teoría dom la dependencia»: ¿teoría de clases...? lOS

O ?siciiísr s 1 sir u i~r: (Ip. uit puie. iii. ‘~ Báuí¡ss 1’: u)» oit pag Ii rumuicí 3.O,sí<rrmisci m ‘ir i i mr: 01¡> cii. mure 3)) ‘‘‘ ¡4 Sí<AN. it (>» <~~p ig sueÁi»~sr y 1 si reír: O¡t u-li- puig. n/. B SR-uN Pu Op. (it [‘~ig ~nu>, rrrNm~ rri\ \iiíriui Scrc¡ur/ Oiui

4ius cj• /iiriuinslr¡p «ud » ‘«-‘s. Pu ui¡x u-it pa’’ ‘luí<mimo u ¡ «idus -il/mvi 1- reí - 1 /re’ /~ ur/Íci,r ¡ ‘<ss- ¡ ‘h 7 ¡‘rB/ ‘‘1 Ni SR 5- 1<: (br ( tui’ tic 1» iii Huí ;í-i,íicnuíu’curli>,í Ni mccii

Uit,> Nc/u, isí, ¡íuííííur r~¿csm’ ícííílííc’ír Jcírulru,íí;cím ¡yicmís — ¡‘mí,— Yirk Aníelmuir 14cmiks i ~)fl~)pS~. u ;-L 139:10 !híiqíru úu !ussi s Sir, riilcs u> mí rs- u -mí. 1-. N-iulstmcru. 1 ~)1,’. us <, ~ í’ Op rut ~~~ugs215 ~‘iús.-‘igemieriic-s.

SiN \ 1/ luiipu iici/isííimr \‘lmrse¿í. ¡¿o,? crí Leíiumemcus Lx—Lic-x us A Or (>1? ~~~rms \!ii u XiXt im~uuuíem is u 947 pus u )kí iiim:ri.s\is í’ u, uij> c//~i,ic~.ui. Ii NiN \ Op crí u’’” i~iit.~si< s\ ‘un 1 Imr¡i»cuí ¡rí O ic’.scyiui-iu/m> L¿ccí,rmuííic Scu— Li siN ½0» cuí íím~ 1 i~ i i

tel. Rumí i Gií pi’ O u ~ ½u>» cíí pie—s u u 7.

POLITIC4Á

Page 10: Notas Sobre La TD, Teoria de Clases o Ideologia Nacional (Weffort)

ctsCentro deirnvesiígacíóflese Sociciógicas

e¡s

Revista Españolade InvestigacionesSociológicas

Fernando Jiménez Amparo AlmarchaSánchez Barbado,Posibilidades y Benjamín[imitesdel González

escándalo político Rodríguez y Celia66 como una forma de González Jorgecontrol social Cambio yEnrique Luque en el profesoradoAbril-Junio 1994 Baena universitario

Contra-tiemposDirecior antropoiógicos Mercedes PardoJoaquín Arangosecreraría Roberto Garvía en las evaluacionesMercedes Contreras Poca Soto de impactoConselo Edmiorial Corporativismo ambiental: suinés Aulmeudí, José Jiménez Blanco. Erríilio en el área conceptualizaciónicuiro de Espinosa, José Maria Maravail dei bienestar y prácticaJuran Diez Nicoiás, Jesús M. de M¡gcuel, El caso de [atuldolto Parado, Amonio Pérez-Agole Organización Irene MartínezJosé F. Tezanos. Angeies valero Nacional de Ciegos SahuquilioRedacción y suscripciones William Morris y [aceníro de investigaciones Soc¡o[dgicas Félix Requena crítica a la sociedadMonialbán, e 28014 Madrid (España) Santos industrial: Unareus 5507607/5807614 Redes de amistad, síntesis singuiar deFumio: 5807639 felicidad y tarniiia radicalismoDistribución romántico ySigio xxi de España Ediiores, 3. A. Jordi Capo Giol marxismoPiaza 5. 28043 Madrid Oposición yApdo Postai 48023reí. 7594808 Fax 7594557 minorías en las William MorrísPrecios de suscripción [egisiaturas Trabajo útil vs.Anual (4 números): 4000 pías (45$ USA) socialistas trabajo inútilNúmero suelto: 1.200 pias.(12$ USA) Crítica de libros