O toda ségu vilas impo labo G SERRA DO SUÍDO r a zo ens ... · oa parte da riqueza ecolóxica do...
2
RUTA POLA SERRA DO SUÍDO É un dos solos máis vellos da terra, pois é unha serra que se formou no precámbrico e no paleozoico (hai uns 200 millóns de anos), formada por granito de dúas micas con predominio da moscovita sobre a biotita. A súa paisaxe é suave e sinuosa, os pastos mantéñense verdes todo o ano e o seu clima é oceánico de montaña. O Suído é un dos espazos de media montaña máis importantes de Galiza e forma parte do que se coñece como “Dorsal Galega”, que divide o territorio galego de norte a sur. Moitos dos seus cotos superan os 1000 m de altitude (coto Miñoto, coto da Puza, cotos Cornudos,...), e actúan como unha barreira bioclimática natural que limita a influencia atlántica ao interior, polo que ten unhas precipitacións anuais abondosas (2000mm). Así na serra existen múltiples ríos, fontes e brañas, e nela nacen os coñecidos ríos Avia e Oitavén. Canón do río Avia. SERRA DO SUÍDO Xeoloxía Xeomorfoloxía Arqueoloxía: !Paleolítico superior: no Suído h a i indicios d a presenza humana no último paleolítico, tal como amosan os abeiros situados nos afloramentos graníticos, como o da Chan de Valdohome e o do Coto Miñoto. !Megalitismo e Idade do Bronce: salientamos a existencia de varias mámoas (Portela dos Xarotos, Porto da Arca, Chan das Mesas,...), e petróglifos (Porto da Arca, Serra da Xesteira, Berducido,...). !Cultura Castrexa: Castro de Piñeiro (Covelo), Monte da Cividade (Fornelos de Montes) e Castro de San Vicente (Avión). Etnografía: Os valores etnográficos máis salientábeis da serra do Suído son os relacionados coa cultura gandeira, secular na zona. Así aparecen espallados por toda a serra os coñecidos “chozos” (Chambeiro, Campiños Redondos, Viláns, Mangüeiro, Oroso,...), que servían ata hai ben pouco como acubillo para os pastores. Unidos a estes tamén aparecen os cortellos, curralas, sesteiros e parideiras, co fin de salvagardar o gando. Mención á parte, merecen os coñecidos “foxos do lobo” utilizados para dar caza a este animal. Tamén destacamos a existencia na serra de numerosos camiños (como o camiño Breeiro), cos que están relacionados pontes medievais (ponte Casariños), milladoiros (Alto do Barazal),.... A actividade gandeira no Suído remóntase ata o Neolítico, e aínda nos nosos días segue a ser un importante recurso económico para @s habitantes das vilas que se integran no contorno da serra. As especies gandeiras que pacen na montaña son: a vacúa e os équidos. O pastoreo destas dúas especies, sempre foi en réxime extensivo. Antigamente a vaca destinábase a producir leite, carne e outros derivados. Tamén destinábase á cría e en ocasións utilizábase como animal de tracción xunto cos bois. Así mesmo, os cabalos resultaban un bo medio de transporte e tracción nos labores do agro, sendo o seu pastoreo en liberdade. Como consecuencia disto, existía unha importante actividade comercial centrada nas feiras ou mercados, realizadas nas principais vilas. Hoxe en día moitos destes animais son destinados ao consumo de carne, e as greas séguense mantendo de xeito tradicional, polo que actualmente son comúns os curros en toda a zona. Mámoa da Chan das Mesas. Abeiro da Chan de Valdohome. Gandería Organiza: Hábitats Flora Fauna Na serra habitan 2 grupos familiares de lobo ibérico. NON AOS CEMITERIOS EÓLICOS FÓRA CANTEIRAS DO SUÍDO xacintos bravos, amarelles, dentes de Boa parte da riqueza ecolóxica do Suído, can, fentos e dentabrús. é resultado dos aproveitamentos agrogandeiros tradicionais practicados No apartado da fauna destacan as aves, na serra durante séculos polo que, debido como a aguia real, a aguia albela, o á necesidade de pastos, a meirande parte miñato abelleiro, o miñato común, a do bosque orixinario quedou relegado ás rapina cincenta, a gatafornela, o voitre, o bacías fluviais e ás zonas baixas, azor, o gabián, o lagarteiro peneireiro, o destacando f a l c ó n as fragas do peregrino, o Tea, Pigarzos f a l c ó n e Ripás. pequeno, o bufo real, a Entre os seus avelaiona, a hábitats curuxa,... salientamos Amais do os bosques pedreiro aluviais de cincento, a amieiros e c h o i a freixos, as biquivermella, carballeiras o corvo galaico- carnazal, o portuguesas merlo rubio, o de carballos e cerquiños, os rochedos picanzo vermello,... silíceos do sedo-sclerathion ou do sedo Nos anfibios podemos observar o albi-veronicion dillenii , estanques limpafontes, a píntega, o sapo raxado, ou temporais mediterráneos, pasteiros as ras patilonga, vermella e verde. secos, uzais oromediterráneos con toxos, Nos réptiles, o lagarto arnal, lagarto das turbeiras e uzais húmidos atlánticos silvas, lagartixa galega, cobra de auga, meridionais de Erica cilliaris e Erica víbora de seoane. tetralix. Dos peixes destacamos a troita e o escalo. No referente aos mamíferos, podemos Da flora e vexetación salientamos dentro citar a raposa, o leirón careto, o esquío, a da matogueira, as queirugas, piornos, londra, a algaria, o porco bravo, o gato toxos, xestas, carqueixas e xarillas; do bravo e o lobo ibérico. bosque autóctono, os carballos, Para rematar, no grupo dos insectos bidueiros, amieiros e salgueiros; dos sinalamos: a vacaloura, o escornabois, e arbustos, os acivros, xilbardeiras, os cabaliños do demo; entre as estripeiros, arandos, loureiros, bolboretas, as especies Pandoriana sanguiños, abeleiras, hedras, silvas e pandora, Argynnis paphia e Fabriciana bigordas; por último das herbas, os adippe. cáncaros, abrótigas, amorilloteiras,
Transcript of O toda ségu vilas impo labo G SERRA DO SUÍDO r a zo ens ... · oa parte da riqueza ecolóxica do...
RU
TA P
OLA
SERRA
DO
SU
ÍDO
É un dos solos máis vellos da terra, pois éunha serra que se formou no precámbrico e no paleozoico (hai uns 200 millóns de anos), formada por granito de dúas micas con predominio da moscovita sobre a biotita. A súa paisaxe é suave e sinuosa, os pastos mantéñense verdes todo o ano e o seu clima é oceánico de montaña.
O Suído é un dos espazos de media montaña máis importantes de Galiza e forma parte do que se coñece como “Dorsal Galega”, que divide o territorio galego de norte a sur. Moitos dos seus cotos superan os 1000 m de altitude (coto Miñoto, coto da Puza, cotos Cornudos,...), e actúan como unha barreira bioclimática natural que limita a influencia atlántica ao interior, polo que ten unhas precipitacións anuais abondosas (2000mm). Así na serra existen múltiples ríos, fontes e brañas, e nela nacen os coñecidos ríos Avia e Oitavén.
Canón do río Avia.
SERRA DO SUÍDOXeoloxía Xeomorfoloxía
Arqueoloxía: !Pa leo l í t i co
superior: no Suído h a i i n d i c i o s d a presenza h u m a n a no último
paleolítico, tal como amosan os abeiros situados nos afloramentos graníticos, como o da Chan de Valdohome e o do Coto Miñoto.
!Megalitismo e Idade do Bronce: salientamos a existencia de varias mámoas (Portela dos Xarotos, Porto da Arca, Chan das Mesas,...), e petróglifos (Porto da Arca, Serra da Xesteira, Berducido,...).
!Cultura Castrexa: Castro de Piñeiro (Covelo), Monte da Cividade (Fornelos de Montes) e Castro de San Vicente (Avión).
Etnografía:Os valores etnográficos máis salientábeis da serra do Suído son os relacionados coa cultura gandeira, secular na zona. Así aparecen espallados por toda a serra os coñecidos “chozos” (Chambeiro, Campiños Redondos, Viláns, Mangüeiro, Oroso,...), que servían ata hai ben pouco como acubillo para os pastores. Unidos a estes tamén aparecen os cortellos, curralas, sesteiros e parideiras, co fin de salvagardar o gando. Mención á parte, merecen os coñecidos “foxos do lobo” utilizados para dar caza a este animal. Tamén destacamos a existencia na serra de numerosos camiños (como o camiño Breeiro), cos que están relacionados pontes medievais (ponte Casariños), milladoiros (Alto do Barazal),....
A a
ctivida
de
ga
nd
eira
no
Su
ído
rem
ón
tase
ata
o N
eo
lítico, e
aín
da
no
s no
sos
día
s seg
ue
a se
r un
imp
orta
nte
recu
rso e
con
óm
ico p
ara
@s h
ab
itan
tes d
as
vilas q
ue
se in
teg
ran
no
con
torn
o d
a se
rra. A
s esp
ecie
s ga
nd
eira
s qu
e p
ace
n
na
mo
nta
ña
son
: a va
cúa
e o
s éq
uid
os. O
pa
store
o d
esta
s dú
as e
spe
cies,
sem
pre
foi e
n ré
xime
exte
nsivo
. An
tiga
me
nte
a va
ca d
estin
áb
ase
a p
rod
ucir
leite
, carn
e e
ou
tros d
eriva
do
s. Tam
én
de
stiná
ba
se á
cría e
en
oca
sión
s u
tilizáb
ase
com
o a
nim
al d
e tra
cción
xun
to co
s bo
is.
Así m
esm
o, o
s cab
alo
s resu
ltab
an
un
bo
me
dio
de
tran
spo
rte e
tracció
n n
os
lab
ore
s do
ag
ro, se
nd
o o
seu
pa
store
o e
n lib
erd
ad
e. C
om
o co
nse
cue
ncia
disto
, existía
un
ha
im
po
rtan
te a
ctivida
de
com
ercia
l cen
trad
a n
as fe
iras o
u m
erca
do
s, rea
lizad
as n
as p
rincip
ais
vilas. H
oxe
en
día
mo
itos d
este
s an
ima
is son
de
stina
do
s ao
con
sum
o d
e ca
rne
, e a
s gre
as
ség
ue
nse
ma
nte
nd
o d
e xe
ito tra
dicio
na
l, po
lo q
ue
actu
alm
en
te so
n co
mú
ns o
s curro
s en
to
da
a zo
na
.
Mámoa da Chan das Mesas.
Abeiro da Chan de Valdohome.
Gandería
Org
aniz
a:
Hábitats Flora Fauna
Na serra habitan 2 grupos familiares de lobo ibérico.
NO
N A
OS
CEM
ITERIO
S EÓ
LIC
OS
FÓRA
CA
NTE
IRA
S D
O S
UÍD
O
xacintos bravos, amarelles, dentes de Boa parte da riqueza ecolóxica do Suído, can, fentos e dentabrús.é resultado dos aproveitamentos
agrogandeiros tradicionais practicados No apartado da fauna destacan as aves, na serra durante séculos polo que, debido como a aguia real, a aguia albela, o á necesidade de pastos, a meirande parte miñato abelleiro, o miñato común, a do bosque orixinario quedou relegado ás rapina cincenta, a gatafornela, o voitre, o bacías fluviais e ás zonas baixas, azor, o gabián, o lagarteiro peneireiro, o destacando
f a l c ó n as fragas do peregrino, o Tea, Pigarzos f a l c ó n e Ripás.pequeno, o bufo real, a
Entre os seus avelaiona, a h á b i t a t s c u r u x a , . . . salientamos A m a i s d o os bosques p e d r e i r o aluviais de c incen to , a amie i ros e c h o i a f re ixos, as biquivermella, carballeiras o c o r v o g a l a i c o - carnaza l , o portuguesas merlo rubio, o de carballos e cerquiños, os rochedos picanzo vermello,...silíceos do sedo-sclerathion ou do sedo Nos anfibios podemos observar o albi-veronicion dillenii, estanques limpafontes, a píntega, o sapo raxado, ou temporais mediterráneos, pasteiros as ras patilonga, vermella e verde.secos, uzais oromediterráneos con toxos, Nos réptiles, o lagarto arnal, lagarto das turbeiras e uzais húmidos atlánticos silvas, lagartixa galega, cobra de auga, meridionais de Erica cilliaris e Erica víbora de seoane.tetralix. Dos peixes destacamos a troita e o
escalo.No referente aos mamíferos, podemos Da flora e vexetación salientamos dentro citar a raposa, o leirón careto, o esquío, a da matogueira, as queirugas, piornos, londra, a algaria, o porco bravo, o gato toxos, xestas, carqueixas e xarillas; do bravo e o lobo ibérico.bosque autóctono, os carballos, Para rematar, no grupo dos insectos bidueiros, amieiros e salgueiros; dos sinalamos: a vacaloura, o escornabois, e arbustos, os acivros, xilbardeiras, os cabaliños do demo; entre as es t r ipe i ros , a randos , loure i ros , bolboretas, as especies Pandoriana sanguiños, abeleiras, hedras, silvas e pandora, Argynnis paphia e Fabriciana bigordas; por último das herbas, os adippe. cáncaros, abrótigas, amorilloteiras,
Chozo de Barcia (parroquia de Campo, Covelo).
Ruta:
PIÑEIRO
CAMPO
Os
Foxo
s
Cam
piño
s Red
ondo
s
Cha
n de
aci
veiro
Pozo de Piñeiro
Carballeira
do Rei
(Suído Sur) Chozos:
1 Barcia
2 Cascardoso
3 Fofe
4 Piñeiro da ría
5 Chambeiro
MACEIRA
FOFE
A GRAÑA
CAMPO
NIEVA
AVIÓN
OROSO
ABELENDA
DOADE
XIRAZGA
PIGARZOSXESTA
AS ESTACAS
BERDUCIDOAIROA
Río V
erdug
o
Río
Avi
a
Río Valdohome
ANTAS
Río Doade
Río
Cub
eta
Coto Miñoto1060
Bidueiros948
Coto da Puza1027
Portela da Cruz
Campo Longo
Cha
n d
e V
ald
oho
me
Fonte Avia
Faro de Avión1155
Coto de Eira897
Catro Camiños
Río de Xesta
PIÑEIRO
COVELO
FORNELOS
DE MONTES
A LAMA AVIÓN
BEARIZ
Río
Te
a
Fonte Santa
1
2
3
45
ATENCIÓN:
ruta guiada,
non marcada.
Contacta connosco: [email protected] / 646 096 804 ou 670 858 938
