OINARRIZKO CURRICULO DISEINUA

ERRADIOTERAPIAKO GOI MAILAKO TEKNIKARIA

2

AURKIBIDEA 1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................ 4 1.1. Izena.................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .............................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ............................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .............................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .......................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ........................................................... 4 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. .................................................... 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ......................................................................... 6 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................ 6 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ............................................................... 7 3.2. Lanbide-moduluak. ............................................................................................. 8 1. Lanbide-modulua: Erradioterapiako kabineteen antolamendua eta Kudeaketa ............................................................................................... 8 2. Lanbide-modulua: Pazientearentzako laguntza tekniko-sanitarioa ........ 13 3. Lanbide-modulua: Teleterapiako, tratamenduen oinarriak eta Teknikak ................................................................................................. 15 4. Lanbide-modulua: Brakiterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak ............................................................................................. 19 5. Lanbide-modulua: Erradiologia-babesa .................................................. 22 6. Lanbide-modulua: Lan-prestakuntza eta-orientabidea ........................... 27 7. Lanbide-modulua: Hizkuntza teknikoa ................................................... 32 8. Lanbide-modulua: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ....................... 33 9. Lanbide-modulua: Lantokiko prestakuntza ............................................ 34 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. .................................... 36 3.3.1. Iraupenak. .......................................................................................... 36 3.3.2. Sekuentziazioa. ................................................................................. 36 4. Irakasleak. .............................................................................................................. 37 4.1. “Erradioterapia” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. ................................. 37 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ........................................ 37 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ..................................................... 38 5.1. Espazioak. ........................................................................................................... 38 6. Sarbideak eta/edo ibilbideak. ................................................................................. 38 6.1 Oinarrizko Lanbide Heziketa............................................................................... 38 6.2. Unibertsitate-ikasketetarako sarbidea. ................................................................ 39

3

7. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ................................................................. 39 7.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ............................................................................ 39 7.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ............................................................................. 39

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: “Erradioterapia”. 1.2. Maila: Goi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 1.700 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honi, produkzio-sistemaren barruan, lanbide-prestakuntzari buruzko ondoko baldintza orokorrak eskatzen zaizkio: • Medikuaren aginduen arabera, erradioterapia-tratamenduak aplikatzea, pazienteak

probarako prestatuz, eta dosimetria eta erradiologia-babeserako arauak eta unitateko instalazio erradioaktiboko arauak betetzea, lana zerbitzuaren kalitatearen eta baliabideen hobekuntzaren irizpideetan oinarrituta antolatuz eta programatuz eta zerbitzuko edo unitateko informazio tekniko nahiz sanitarioa kudeatuz, dagokionaren ikuskapenarekin.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Informazio zientifiko-teknikoa, lanerako planak eta eragiketa-eskuliburuak interpretatu, ulertu eta

transmititzea, erradioterapiako prozesu desberdinak prest jarri, gauzatu eta kontrolatzeko. • Berari dagokion neurrian unitatearen/kabinetearen lana antolatu eta/edo programatzea, prozedurak

egokitzea, informazioa edota argibideak ematea, zereginak, baliabideak eta materialak aurreikustea, esleitzea eta banatzea.

• Dagokion neurrian, unitatea/kabinetea kudeatzea, pazienteen/bezeroen fitxategiaz arduratuz, tresneria eta materiala erosiz, biltegiratuz, osatuz eta hauen mantentzeaz arduratuz eta eragiketan beharrezkoak diren jarduerei buruzko txosten teknikoak eta laburpenak lortuz.

• Erradioterapia, teleterapia eta brakiterapiako tratamenduen prozesu desberdinen ikuspegi orokor eta osatua izatea, helburuak, faseak, eragiketak, lan-sekuentziak, ekipoak eta tresnak erlazionatuz eta/edo elkartuz.

• Erradioterapiako tratamenduetarako osagarriak (moldeak eta akzesorioak) lantzea. • Erradioterapiako tratamenduak modalitate desberdinetan emateko beharrezkoak diren kalkulu

dosimetrikoak medikuaren ikuskapenarekin egitea. • Materiala eta aparatuak erabiltzeko prest jartzea, behar bezala erabiliz, ongi funtzionatzen dutela

zainduz eta anomalia puntualak detektatuz, beren lehen mailako mantentze-lanak eginez. • Bere lan-eremuan izan diren berrikuntza teknologikoen eta antolamenduari buruzko aldaketen

ondorioz sortu diren lan-egoera berrietara egokitzea. • Pertsona, ekipo eta instalazioetan erradiaziotik babesteko arauak betez jardutea une orotan. • Bere lan-taldeko kideekin elkarlanean aritzea, lan-taldeari esleitu dizkioten erantzukizunak bere gain

hartzea, esleitu zaizkion helburuak betetzea eta informazio-truke egokiari eustea. • Teknika berriak prest izateko lanetan, ikerketa-proiektuetan eta prestakuntza-programetan parte

hartzea eta eraginkortasun eta segurtasunarekin lotuta dauden hobekuntzak proposatzea. • Larrialdi-egoeretan bizkor jardutea, jarraibideak argi eta garbi helaraziz eta alarma-sistemei eraginez. • Pertsonak eta/edo ingurumena kutsatzeko egon litezkeen arriskuak prebenitu edo zuzentzeko ezarrita

dauden segurtasun-neurriak aplikatzea. • Berari dagokion neurrian arazoei konponbidea aurkitu eta erabakiak hartzea, erabakiak hartzeko

kontsulta eginez hauek beste arlo batzuekiko (ekonomikoak, lanekoak edo segurtasunari buruzkoak) koordinazioan sortzen dituzten ondorioak garrantzitsuak direnean.

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia

5

Goi-mailako teknikari honi, goragoko maila duten teknikariek edota profesionalek esleitutako funtzioen eta helburuen esparruan eta dagozkion lanerako arloetan, oro har, ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Bere gaitasunari dagokion mailan, erradioterapiako unitatearen antolamendu administratiboa. • Dagokion neurrian lana programatzea eta pazienteei tratamenduen egun edo ordutegien berri ematea. • Dagokion neurrian erradioterapiako unitatearen premia materialak aurreikustea. • Erradioterapiako unitateko pazienteen datuak jaso, informazioa bildu eta erregistratzea. • Erradioterapiako unitateko ekipoen mantentze-programa garatzen eta ekipoak abiarazten parte hartzea. • Simulazio-prozeduran lortutako pelikula erradiografikoak prozesatzea. • Erradioterapiako simulazio-unitatean pazienteari geroago erradioterapiako prozedura egiteko

beharrezkoak diren ezagutza teknikoak aditzera ematea. • Erradioterapiako tratamenduetan erabiltzen diren osagarriak, moldeak eta akzesorioak lantzea. • Erradioterapiako tratamenduak emateko beharrezkoak diren kalkulu dosimetrikoak egiten parte

hartzea. • Teleterapiako tratamenduak aplikatzea. • Brakiterapiako tratamenduetan erabiltzen den materiala prestatu eta erretiratzea. • Erradioterapiako unitatean erradiaziotik babesteko neurriak aplikatzea. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Dagokion neurrian, unitatean/kabinetean esleitutako lan-eremua antolatzea eta kudeatzea. • Pazienteen/bezeroen fitxategi bat antolatu, garatu eta kudeatzea, laguntza emateko premia desberdinak

eta erabiltzen den dokumentazio-mota kontuan hartuta. • Zerbitzuko/unitateko/kabineteko ekipo eta makineriaren mantentzerako plana aplikatzea. • Berari dagokion neurrian, unitatean/zerbitzuan/kabinetean erabiltzen den materiala eta tresneria

biltegiratzeko, berriz jartzeko eta erosteko lanak antolatu eta egitea. • Paziente/bezero errealekin nahiz potentzialekin harreman onak izan, garatu eta mantentzea. • Datu-baseko informazioa landuz, jardueren txostenak eta laburpenak lortzea. • Informazio zientifiko-teknikoa interpretatzea (analisi- eta kalitate-prozesuak, prozeduren eta ekipoen

eskuliburuak) eta prozedurak egokitzea, ezarritako kalitate-maila izango duten jarduerak burutzea ahalbidetzeko ahozko nahiz idatzizko informazioa sortuz eta esleitutako baliabideak optimizatuz.

• Unitateko/kabineteko lana programatzea, zereginak, ekipoak, baliabideak eta/edo hauek egiteko epeak aurreikusiz, esleituz eta banatuz, berari dagokion neurrian.

2. Pazienteari harrera egin eta erradioterapiako simulazio-unitatean dagoen bitartean laguntza teknikoa ematea. • Erradioterapiako unitatean pazienteari hitzordua eman, harrera egin eta identifikatzea, ezarrita dauden

arauak betez eta beste unitateekin koordinatuta jardunez. • Pazientea medikuak agindutako erradioterapia bidezko tratamenduaren simulaziorako prestatzea. • Tratamenduaren simulazio-prozeduran pazientearen erreakzioak behatu eta simulazioak dirauen

bitartean sor litezkeen konplikazioen berri ematea. • Tratamenduaren simulazio-prozedurak dirauen bitartean pazienteari laguntzea. • Simulazio-prozeduran lortutako pelikula erradiografikoak prozesatzea. 3. Teleterapiako tratamenduak (kobaltoterapia, partikula-azeleragailuak eta energia txikiko eta ertaineko X izpiak) medikuaren ikuskapenarekin aplikatzea.

6

• Erabili behar diren teleterapiako materiala, gela eta ekipoak prestatzea, eguneroko lanerako planari eta zerbitzuko barne-protokoloari jarraiki.

• Teleterapia bidezko tratamenduetan erabiltzen diren euste-maskarak eta moldeak osagarrien laborategian prestatzea.

• Teleterapia bidezko tratamenduetarako planteamenduen plangintza dosimetrikoa egitea. • Teleterapiako tratamenduak egitea ohiko ekipoak erabiliz, mediku arduradunaren ikuskapenarekin. 4. Medikuari brakiterapia bidezko tratamenduak prestatu eta aplikatzen laguntzea. • Erradiazio-iturriak gammatekan behar bezala biltegiratzea. • Brakiterapia bidezko tratamenduetan erabiltzen diren euste-maskarak eta moldeak osagarrien

laborategian prestatzea. • Barrunbe barneko brakiterapiako tratamenduetarako planteamenduen plangintza dosimetrikoa egitea. • Beharrezkoa den materiala prestatzea eta barrunbe barneko brakiterapia egiten laguntzea. • Brakiterapia interstizialeko tratamenduetarako planteamenduen plangintza dosimetrikoa egitea. • Beharrezkoa den materiala prestatzea eta brakiterapia interstiziala egiten laguntzea. • Tratamendua amaitu ondoren erradiazio-iturriak behar bezala erretiratzea. • Beharrezkoa den materiala prestatzea eta brakiterapia metabolikoa egiten laguntzea. 5. Erradiazio ionizatzaileen aplikazio mediko-terapeutikoko unitateetan erradiaziotik babesteko neurriak aplikatu eta egiaztatzea, medikuaren ikuskapenarekin. • Erradiazio ionizatzaileen aplikazio medikoetako instalazio desberdinetan erradiaziotik babesteko

neurriak ezarrita dauden prozeduren arabera egiaztatzea eta zuzenketa-neurri egokiak hartu edo proposatzea.

• Erradiazio ionizatzaileen aplikazio medikoetako instalazio desberdinetan langileak erradiaziotik babesteko neurriak (dosimetria pertsonala eta eremukoa) ezarrita dauden prozeduren arabera egiaztatzea eta zuzenketa-neurri egokiak hartu edo proposatzea.

• Erradiazio ionizatzaileen aplikazio medikoetako instalazio desberdinetan pazienteak eta jendea oro har erradiaziotik babesteko neurriak ezarrita dauden prozeduren arabera egiaztatzea eta zuzenketa-neurri egokiak hartu edo proposatzea.

• Berari dagokion neurrian, langile adituek erradiofarmakoak (iturri kapsulatuak eta kapsulatu gabeak) jaso eta biltegiratzerakoan aplikatu behar dituzten finkatutako segurtasun-neurriak ezarrita dauden prozeduren arabera kontrolatzea eta zuzenketa-neurri egokiak hartu edo proposatzea.

• Berari dagokion neurrian, hondakin erradioaktiboak ezarrita dauden prozeduren arabera kontrolatu eta kudeatzea eta zuzenketa-neurri egokiak hartu edo proposatzea.

• Erradiologiako unitateen kontaminazio erradiaktiboa ezarrita dauden prozeduren arabera kontrolatzea eta zuzenketa-neurri egokiak hartu edo proposatzea.

• Irradiazio-arriskua duten istripuetan larrialdietako plana ezarrita dauden protokoloen arabera aplikatzea.

2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Goi-mailako teknikari honek batez ere osasun-sektorean burutu ahal izango du bere lanbide-jarduera, erradioterapiako arloan. Bere jarduera ondoko azpisektoreetan garatu ahal izango du nagusiki: • Ospitaleak: Erradioterapiako Zerbitzuak (espezialitate eta guzti) eta Erradiologia Babeseko Zerbitzua. • Bestelakoak: Ospitaleetako eta farmaziako produktuen merkataritza-ordezkariak. Goi-mailako teknikari honek bere lan-eremuan burutzen diren jarduera guztietan parte hartu ahal izango du, baita beste teknikari batzuk prestatzeko irakaskuntzan eta ikerketa-lanetan laguntzen ere.

7

• Ingurune funtzionala eta teknologikoa Erradioterapiako goi-mailako teknikaria honako funtzio/azpifuntzio hauetan kokatzen da: bere laneko unitatearen antolamendua/kudeaketa, zerbitzuak egitea, ikerketa eta irakaskuntza. Teknika eta ezagutza teknologikoek honako alderdiak bilduko dituzte: • Bere lan-eremuko baliabideak administratu eta antolatzea. • Teleterapia eta brakiterapiako tratamendu-teknikak. • Osagarriak fabrikatzeko teknikak. • Erradioterapiako unitateetan kalitatea kontrolatzeko informatika-programak eta kalkulu dosimetrikoak

egitekoak erabiltzea. • Erradiaziotik babesteko neurriak aplikatzea. • Lanbideak eta ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Adibide gisa eta, batez ere, lan-orientazioak emateko asmoz, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratuz erakunde publiko edo pribatuetan bete litezkeen lanbideak edo lanpostuak adieraziko ditugu jarraian: • Erradioterapiako teknikaria. • Erradiologia-babeseko teknikaria. • Ospitale eta farmaziako produktuen merkataritza-ordezkaria. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak I. Erradioterapiako unitateetako pazienteentzako tratamenduak simulatzeko teknikak egokitzea,

beharrezkoak diren proiekzioak eta posizioak eskaeren, pazientearen egoeraren eta tratamendu-motaren arabera identifikatuz.

II. Pelikula erradiografikoa prozesatzeko teknikak beren ezaugarrien arabera gauzatzea. III. Erradiazio ionizatzaileen iturrien eta horiek sortzen dituzten ekipoen oinarri fisikoak azaltzea. IV. Erradioterapiako tratamenduetan erabiltzen diren ekipoak eta materialak ezagutu eta trebetasunez

maneiatzea, egin beharreko tratamenduen ezaugarrietara egokituz eta segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz.

V. Erradioterapiako tratamenduetan erabiltzen diren osagarriak landu eta egokitzea, tratamendu-motarekin eta irradiatu beharreko zona anatomikoarekin erlazionatuz.

VI. Material erradioaktiboa segurtasun biologiko handieneko baldintzetan jaso, biltegiratu, manipulatu eta ezabatzeko teknikak azaltzea.

VII. Erradiazioen ekintza-mekanismoak eta organismoaren erantzun-mekanismoak erradiazioen ezaugarriekin erlazionatzea.

VIII. Erradiologia-babeseko protokoloak azaltzea, arriskuak neurtutako unitateekin eta erabilitako ekipoekin erlazionatuz.

IX. Kanpoko eta barruko erradiazioa zaindu eta kontrolatzea ahalbidetzen duten erradiazioak detektatu eta neurtzeko mekanismoak azaltzea.

X. Erradiologia-arriskua izan dezaketen medikuntza-aplikazioetarako erradiazio-instalazioetako kalitate-kontroleko sistemak eta emergentzia-egoeretako plana interpretatzea.

XI. Izakinak biltegiratu, banatu eta kontrolatzeko teknikak erradioterapiako unitatearekin zerikusia duten kontsumitzeko elementuetara egokitzea.

XII. Informatika-programa orokorrak erabiltzea, erradioterapiako unitateko informazio klinikoa eta administratiboa antolatu, kudeatu eta tratatzeko egokituz.

8

XIII. Lanbide-jarduera arautzen eta baldintzatzen duen lege-, ekonomia- eta antolamendu-esparrua ulertzea eta lan-inguruneko harremanetatik eratortzen diren eskubide eta betebeharrak nahiz laneratzeko mekanismoak identifikatzea.

XIV. Esparru edo sektore honetan garatuko dituen prozesuetan parte hartzea, baita soluzioak bilatzen ere, ingurumenari ahalik eta kalterik gutxien egiteko; eta, bere lanbideko jardueraren bidez, prozesuen kalitatea etengabe hobetzen parte hartzea.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. ERRADIOTERAPIAKO KABINETEEN ANTOLAMENDUA

ETA KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Dokumentazio kliniko-sanitarioen mota desberdinak aztertu eta, egoki izanez gero, erabiltzea eta

honen aplikazioak, izapideak egiteko bideak eta zerbitzu-motaren edo osasungintzako erakundearen arabera izango duen erabilera azaltzea.

2. Pazienteaz/bezeroaz arduratzen diren unitate edo kabineteetako funtzionamendu zuzena ahalbidetzen duten baliabide materialak zein diren zehaztuz, esparru horretako izakinen bilketarako, banaketarako eta kontrolerako teknikak aztertu eta aplikatzea.

3. Datu klinikoak eta/edo administratiboak antolatu, kudeatu eta lantzearekin lotuta dauden informatika-aplikazio orokorrak erabiltzea eta, kasua bada, egokitzea, zerbitzuaren edo unitatearen funtzionamendua hobetzeko.

4. Osasun-zerbitzuko ekintza bakoitza bere tarifarekin lotuz eta funtzionamendurako zehaztutako arauak kontuan hartuta, osasun-zerbitzuetako interbentzio eta jarduketen aurrekontu eta faktura zehatzak egitea.

5. Osasungintzaren sektoreko segurtasun- eta higiene-arautegia aztertzea, bere lanbidearen esparruan aplikatu beharrekoa kontuan hartuta.

6. Osasungintzaren sektorearen eta bere lan-esparruko zentro, zerbitzu edota unitateen antolamenduaren egitura aztertzea.

7. Laguntza-prozesua eta/edo zerbitzuaren prestazioa aztertzea, faseak eta eragiketak baliabide materialekin, exekuziorako baldintzekin eta kalitatearekin lotuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Dokumentazio kliniko-sanitarioen mota desberdinak aztertu eta, egoki izanez gero, erabiltzean eta honen aplikazioak, izapideak egiteko bideak eta zerbitzu-motaren edo osasungintzako erakundearen arabera izango duen erabilera azaltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hitzorduak jartzeko dokumentuak interpretatzea, zerbitzu-motaren edo unitatearen arabera

burutzapenerako prozedura egokiak seinalatuz. • Erakundeak eta zerbitzuak identifikazio pertsonalerako erabiltzen dituen itemen edukia deskribatzea,

beharrezkoak baitira pazienteekin/bezeroekin hitzordua jarri ahal izateko edota hauei proba osagarriak egiteko.

• Osasungintzako dokumentuen erregistrorako erabiltzen diren dokumentuen eta kodeen egitura zehaztea, osasun-zentroetan dokumentazioa mugitzeko dauden mekanismoak zein diren esanez.

• Historia klinikoko eredu baten esanahia eta egitura azaltzea, dokumentuak eta proba diagnostikoak “gordetzeko” sekuentzia logikoak deskribatuz.

• Ospitaleetako zerbitzu eta/edo unitateen diagramak egitea, hauen arteko erlazioak eta loturak azalduz, bai barnekoak eta baita orokorrak eta ingurukoak ere.

• Bere lanbide-jardueraren garapenerako beharrezkoa den informazio teknikoa aztertzea, materialen eta egin daitezkeen jardueren arabera sailkatuz.

9

• Osasungintzaren sektorean material klinikoa erregistratzeko erabiltzen diren modu desberdinak, hauek izan ohi duten informazioaren ezaugarriak, kodifikatzeko metodoak eta artxibatzeko prozedurak azaltzea.

• Dokumentu klinikoen prestaketarako eta kudeaketarako behar bezala deskribatutako suposizio praktikoetan: − Ezarritako arauak errespetatuz dokumentuak betetzea. − Dokumentuen izapideak egiteko ezarritako bideari jarraiki, hauek bideratzea (eskatzea nahiz

igortzea). − Ezarritako protokoloen arabera dokumentuak eta emaitzak artxibatzea.

2. Pazienteaz/bezeroaz arduratzen diren unitate edo kabineteetako funtzionamendu zuzena ahalbidetzen duten baliabide materialak zein diren zehaztuz, esparru horretako izakinen bilketarako, banaketarako eta kontrolerako teknikak aztertu eta aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Biltegiratzeko eta kontserbaziorako metodoak eta baldintzak azaltzea, material-motaren eta honen

ezaugarrien arabera egokiena zehaztuz. • Izakinen kontrolerako metodoak eta hauen aplikazioak azaltzea, hala, materialen inbentarioa egiteko

bidea izan dezaten. • Biltegiko izakinen kontrolerako dokumentuak deskribatzea, dokumentu-mota bakoitza biltegian

betetzen duen funtzioarekin lotuz. • Pazienteak/bezeroak zaintzeko unitateetako lan-eremu desberdinetara materiala banatzeko prozedura

orokorrak deskribatzea. • Osasungintzako biltegien kudeaketarako (kontsulta/zerbitzua) behar bezala deskribatutako suposizio

praktikoetan: − Izakinen inbentarioa egitea. − Deskribatu den suposizioaren arabera, izakinen arloan biltegia berriz osatzeko beharrak

identifikatzea. − Eskaera-aginduak ematea, material-mota eta hornikuntzaz arduratuko den pertsona edo unitatea

adieraziz. − Beharrezkoak diren datuak sartzea, hala, datu-baseko izakinen kontrola zehatza izan dadin. − Materialaren kontserbaziorako baldintzak zehaztea, beren ezaugarriak eta biltegiratzeko beharrak

kontuan hartuta. 3. Zerbitzuaren edo unitatearen funtzionamendua hobetzeko, datu klinikoak eta/edo administratiboak antolatu, kudeatu eta lantzearekin lotuta dauden informatika-aplikazio orokorrak erabiltzean eta, kasua bada, egokitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Informazioaren aurkezpenerako formatuak diseinatzea, informatika-aplikazioetako programetan

erabiltzeko. • Aplikazioaren erabilerak deskribatzea, osasungintzako unitatearen edo kontsultategiaren ezaugarrien

arabera egokienak identifikatuz eta zehaztuz. • Kontsultategi edo kabinete bateko dokumentazioaren kudeaketarako behar bezala deskribatutako

suposizio praktikoetan: − Suposizio horretan deskribatutako beharren arabera datu-base egokiena aukeratzea. − Suposizioan egiten diren zehaztapenak oinarritzat hartuta, datuen aurkezpenerako egitura

definitzea. − Datuak basean zuzen sartzea. − Dokumentuak edo material grafikoa zuzen kodifikatzea, erregistratzea eta artxibatzea, egoki

denean. − Jardueren laburpenak edo emaitzen txostenak egitea, datu-basean ageri diren datuak oinarritzat

hartuta. − Bide desberdinak erabiliz txostenen edo datuen igorpenak bideratzea.

10

4. Osasun-zerbitzuko ekintza bakoitza bere tarifarekin lotuz eta funtzionamendurako zehaztutako arauak kontuan hartuta, osasun-zerbitzuetako interbentzio eta jarduketen aurrekontu eta faktura zehatzak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Osasun-zerbitzuetako kliniketan erabili ohi diren kontabilitate- dokumentuak definitzen dituzten

merkataritza-irizpideak eta elementuak azaltzea. • Horrelako merkataritza-dokumentuek bete behar izaten dituzten zerga-arauak zerrendatzea. • Fakturazioaren arloan behar bezala deskribatutako suposizio praktikoetan:

− Dokumentuan sartu beharko diren sailak zein diren zehaztea (aurrekontua edo faktura). − Amaierako zenbatekoa zehaztu eta banakapen zuzena egin behar denean, kalkuluak egitea,

indarrean dauden zerga-arauak betez. − Definitu den suposizioaren arabera, dokumentu, aurrekontu edo fakturak egitea.

5. Bere lanbidearen esparruan aplikatu beharrekoa kontuan hartuta, osasungintzaren sektoreko segurtasun- eta higiene-arautegia aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zailtasun-maila desberdineko zenbait segurtasun- eta higiene-plan abiaburutzat hartuta:

− Plan bakoitzaren alderdirik garrantzitsuenak identifikatu eta deskribatzea. − Hauetan, osasunerako nahiz segurtasunerako dauden arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatu eta

deskribatzea. − Indarrean dagoen araudiaren arabera dauden prebentzio-neurri egokiak eta prebentziorako

baliabide materialak erlazionatu eta deskribatzea. − Seinale eta alarmen sinbologia eta kokapen fisikoari, suteen aurkako ekipoei eta lehen

laguntzarako ekipoei buruzko arauak erlazionatu eta deskribatzea. • Osasunaren esparruko unitate edo zerbitzu desberdinen arabera, segurtasun- eta babes-neurrien eta

ekipoen zehaztapenak azaltzea, dokumentazio tekniko lagungarria eginez. 6. Osasungintzaren sektorearen eta bere lan-esparruko zentro, zerbitzu edota unitateen antolamenduaren egitura aztertzean, ikasleak ondoko gaitasun hauek lortu beharko ditu: • Euskal Autonomia Erkidegoko eta Espainiar Estatuko osasun-sistemaren egitura deskribatzea. • Bere jardueraren eremuan, zentroaren, zerbitzuaren edota unitatearen antolamenduzko egituraren

ereduak eta erlazio funtzionalak azaltzea. • Unitate edo zerbitzuetan eta lanposturik garrantzitsuenetan bete beharreko funtzioak eta lortu

beharreko emaitzak azaltzea. 7. Faseak eta eragiketak baliabide materialekin, exekuziorako baldintzekin eta prestazioaren kalitatearekin lotuz laguntza-prozesua eta/edo zerbitzuaren prestazioa aztertzean, ikasleak honako gaitasunak lortu beharko ditu: • Laguntza-prozesua edo zerbitzuaren prestazioa azaltzea, faseak eta egingo diren lanak behar diren

giza baliabideekin eta materialekin lotuz. • Laguntzaren, emandako zerbitzuaren edo produktuaren kalitatea zehazten duten faktoreak

identifikatzea. • Zerbitzua ematerakoan edo produktua egiterakoan esku hartzen duten faktoreak eta kostuaren

osagaiak azaltzea. • Zerbitzua eman ahal izateko pazientea/bezeroa prestatzeko prozesua azaltzea, beharrezko ikusten

denean. c) Edukiak I. multzoa: OSASUNGINTZAREN ANTOLAMENDUA Prozedurazkoak:

11

• Ospitaleetako organigrama desberdinak interpretatzea. • Osasungintzako laguntza-zerbitzuen maila desberdinak aztertzea. • Organigramen bidez egituren eta antolamenduen irudikapen grafikoa egitea. • Erradioterapiako unitatearen antolamendurako proposamenak egitea. • Ekipoen, tresneriaren eta espazioen mantentzerako planak egitea. Aurrez ezarritako planak

berrikustea. • Osasun publikoaren arloko prebentzio-kanpaina desberdinak prestatzea. • Erradioterapiako kabinete eta instalazioetan segurtasun- eta higiene-planak berrikusi eta aztertzea. • Lanlekuan segurtasun- eta higiene-planak prestatzea. • Arrisku-zeinu edo -seinaleak identifikatzea. Arriskuak ebaluatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Euskal Autonomia Erkidegoko eta Espainiar Estatuko osasun-sistemaren egitura. • Laguntza-mailak. Lehen mailako laguntza. Laguntza espezializatua. Prestazioak. • Osasun publikoa. Osasun komunitarioa. • Erradioterapiako unitatea. Antolamendua eta funtzioak. Prestazioak. Bertan lan egiten duten pertsonen

erantzukizuna. • Erradioterapiako zerbitzuetako tresnak, ekipoak eta materialak. Espazioaren banaketa. • Sektore honi dagokion legeria. • Erradioterapiako unitate edo kabinete batean dauden segurtasun- eta higiene-arauak. • Laneko arriskuen prebentzioa. Kanpainak. Jarrerazkoak: • Indarrean dagoen legeria errespetatzea. • Segurtasun- eta higiene-arauei eusteko interesa eta irmotasuna izatea. • Talde-lanean aritzeko interesa izatea. II. multzoa: DOKUMENTAZIOAREN KUDEAKETA Prozedurazkoak: • Dokumentazio klinikoa landu eta erabiltzea.

− Dokumentuak lantzea. − Dokumentuak betetzea. − Dokumentuak izapidetzea. − Dokumentuak artxibatzea.

• Klinikoa ez den dokumentazioa landu eta erabiltzea. − Dokumentuak lantzea. − Dokumentuak betetzea. − Dokumentuak izapidetzea. − Dokumentuak artxibatzea.

• Dokumentazioarekin lotutako informatika-aplikazioak erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Dokumentazio klinikoa.

− Historia klinikoa. − Dokumentuen sailkapena (eskaera-txartelak, hitzordua jartzeko dokumentuak, txosten

medikoak…). Erabilerak eta aplikazioak. − Errespetatu beharreko araudia. Sekretu profesionala. Datuen isilpeko izaera.

• Klinikoa ez den dokumentazioa: − Sailkapena. Erabilerak eta aplikazioak. − Aurrekontuak. Fakturak. Zerga-arauak.

• Dokumentazioarekin lotutako informatika-aplikazioak. • Dokumentuak bideratzeko teknikak (bidalketak, eskaerak, artxibatzeak...). Dokumentuak betetzeko

eta kontrolatzeko teknikak. Jarrerazkoak:

12

• Dokumentazioa prestatu eta erabiltzerakoan zuzentasun eta zorroztasunez jokatzea. • Unitatearen funtzionamendurako arauak eta zerga-arauak errespetatzea. • Datu klinikoen isilpeko izaera errespetatzea. III. multzoa: BILTEGIAREN KUDEAKETA Prozedurazkoak: • Lan-unitateko produktu eta materialak banatu eta biltegiratzea. • Ekipoen mantentzea. Aurrez zehaztutako planak berrikustea. • Materialak kontserbatzeko arauak aplikatzea. • Biltegiko inbentarioak egitea. • Beharrak identifikatzea. • Eskaera-aginduak eta beren izapideak egitea. • Biltegia kudeatzeko informatika-aplikazioak erabiltzea:

− Material-sarreren eta -irteeren kontrola. − Biltegiaren kudeaketa ekonomikoa.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Erradioterapiako kabinetean dauden baliabide materialak (tresneria, materialak eta produktuak)

sailkatzeko sistemak. • Biltegiratzeko sistemak. Sailkapena, abantailak eta eragozpenak. • Izakinak kontrolatzeko metodoak. • Biltegiari buruzko dokumentazioa (eskaeren proposamenak, ordainketa-agiriak, albaranak eta abar). • Osasungintzako materiala duten biltegietan aplikatu beharreko segurtasun- eta higiene-arauak.

Materialak kontserbatzeko arauak. • Biltegiaren fakturazio eta kudeaketarako informatika-aplikazioak. Jarrerazkoak: • Materialak kontserbatzeko araudia betetzeko interesa izatea. • Material bereziak arreta handiz maneiatzea. • Dokumentazioa txukuntasun eta zorroztasunez erabiltzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak errespetatzea. IV. multzoa: LAGUNTZA-PROZESUA EDO ZERBITZUAREN PRESTAZIOA Prozedurazkoak: • Osasun-zerbitzu desberdinetako laguntza- eta prestazio-prozesuak aztertzea. • Giza baliabideak eta baliabide materialak hobetzeko lanerako planak egitea. • Osasun-zerbitzu desberdinen gastuak aztertzea.

− Osasungintzaren esparruko gastua baldintzatzen duten faktore eta parametroak aukeratzea. − Tarifak kalkulatu eta aplikatzea.

• Pazientea prestatzeko prozesua aztertzea. Prestatu eta harrera egitea. • Pazienteei edo bezeroei laguntzeko planak edo programak lantzea. • Kalitate-parametroak zehaztu eta identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Osasun-zerbitzuen laguntza-prozesua eta prestazioa:

− Helburuak eta faseak. − Giza baliabideak eta baliabide materialak. − Sektoreari aplikatutako indarreko araudia.

• Zerbitzu baten prestazioaren kalitatea. − Kalitatea ebaluatzeko teknikak. − Erradioterapiako unitateen kalitatea. Berau zehazten duten parametroak.

• Osasungintzako ekonomia. Oinarrizko kontzeptuak. • Osasun-zerbitzuen plangintza. Kontzeptuak. Etapak. • Pazientea osasun-ekintzarako prestatzeko teknika orokorrak.

13

Jarrerazkoak: • Lanaren errentagarritasunaren kontzeptua kontuan hartzeko interesa izatea. • Erabilgarri dauden baliabide ekonomikoak baloratzea. • Paziente edo bezeroari tratu zuzena ematea zein garrantzitsua den baloratzea. • Lanean bertan eta unitatearen antolamenduan hobekuntzak proposatzeko ekimena azaltzea. 2. lanbide-modulua. PAZIENTEARENTZAKO LAGUNTZA TEKNIKO-

SANITARIOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Erradioterapiako tratamendua egiteko eskaerak eta tratamendu horretarako prestatzeko prozesua

aztertzea, lehentasunak eta baldintzak pazientearen egoerarekin eta tratamendu-motarekin erlazionatuz.

2. Erradioterapiako unitateetako pazienteengan simulazio-teknikak aztertzea. 3. Simulazioak dirauen bitartean pazientearen egoera zaindu eta kontrolatzeko sistemak aztertu eta

behatutako datuak aditzera ematea. 4. Pelikula erradiografikoa prozesatzeko teknikak aztertu eta aplikatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Erradioterapiako tratamendua egiteko eskaerak eta tratamendu horretarako prestatzeko prozesua aztertzean, lehentasunak eta baldintzak pazientearen egoerarekin eta tratamendu-motarekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradioterapiako unitateetan hitzorduak eman, fitxak landu eta pazienteak erregistratu eta

identifikatzeko protokoloak deskribatzea. • Tratamenduaren eta/edo simulazioaren lehentasun-irizpideak pazientearen egoeraren arabera

identifikatu eta deskribatzea. • Pazientea egin behar zaion tratamenduaren arabera aldez aurretik prestatzeko baldintzak azaltzea. 2. Erradioterapiako unitateetako pazienteengan simulazio-teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Simulazio-prozesuaren kontraindikazioak eta arriskuak deskribatzea. • Pazientearen posizionamendu desberdinak azaltzea, egin beharreko tratamenduarekin eta pazientearen

laguntza-mailarekin erlazionatuz. • Simulazio-teknika egokiena identifikatu eta deskribatzea erabiliko den ekipoaren eta aplikatu

beharreko tratamenduaren arabera. • Monitorean irudiak identifikatzeko prozesua azaltzea, pelikula erradiografikoan inpresionatu behar

diren irudi adierazgarrienak aukeratzeko metodologiarekin erlazionatuz. • Erradioterapiako unitateetako instalazioen eta simulazio-ekipoen kalitatea kontrolatzeko teknikak

azaltzea. • Erradioterapiako unitateetako simulazio-prozesuetan aplikatu beharreko erradiologia-babeseko

protokoloak eta segurtasun- eta higiene-arauak azaltzea. • Erradioterapiako tratamenduaren simulazioari buruzko suposizio praktikoetan:

− Simulazio-ekipoak behar bezala maneiatzea. − Tratamendurako prozesu desberdinak anatomikoki lokalizatzea. − Ustezko pazientea egoki posizionatzea aztertu beharreko proiekzioaren, pazientearen egoeraren eta

aplikatu beharreko tratamenduaren arabera. − Irudi egokiak aukeratzea gero inpresio erradiografikoa egiteko. − Erradiologia-babeseko protokoloa aukeratu eta, hala badagokio, aplikatzea. − Dagokion dokumentazioa betetzea.

14

3. Simulazioak dirauen bitartean pazientearen egoera zaindu eta kontrolatzeko sistemak aztertu eta behatutako datuak aditzera ematean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Pazientea kontrolatzeko ikus-entzunezko baliabideak identifikatu eta deskribatzea. • Pazientearen bizi-konstanteen erregistroetan eta elektrokardiograman (EKG) ager daitezkeen

alterazioak identifikatu eta kuantitatiboki deskribatzea. • Behatutako datuak aditzera emateko prozedurak azaltzea, erantzukizun-lerroa identifikatuz. • Erreakzio/egoera ezatsegin adierazgarrienen aurrean jarduteko irizpideak azaltzea. • Simulazio-prozesu desberdinetan pazienteari laguntzeko protokoloak azaldu eta ereduzko pazienteen

ezaugarriekin erlazionatzea. • Bihotz-biriketako bizkortzea bezalako lehen laguntzetako teknika desberdinak deskribatzea. • Simulazio-gelan erabiltzen diren materialak eta osagarriak deskribatzea. • Simulazioak dirauen bitartean pazienteak zaindu eta kontrolatzeari buruzko suposizio praktikoetan:

− Pazientea kontrolatzeko metodoak identifikatzea. − Laguntza-protokoloa, materialak eta osagarriak aplikatu beharreko simulazio-prozesuaren arabera

aukeratzea. − Bizi-konstanteak hartzea. − Bizi-konstanteen alterazio desberdinak identifikatzea. − EKGan alterazioak adieraztea. − Lehen laguntzetako teknika desberdinak aplikatzea. − Profesional arduradunari behatutako datuen berri emateko ustezko txostenak egitea. − Dagokion dokumentazioa betetzea. − Erradiologia-babeseko protokoloak aplikatzea.

4. Pelikula erradiografikoa prozesatzeko teknikak aztertu eta aplikatzean, ikasleak

ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Pelikula erradiografikoa errebelatzeko teknikak aztertzea, pelikula-motak erabiliko diren

erradiologiako ekipo, erreaktibo eta prozesuekin erlazionatuz. • Errebelatzeko ekipoen mantentze-lanak egiteko teknikak azaltzea, beren ezaugarriekin erlazionatuz. • Pelikula erradiografikoa artxibatzeko sistemak azaltzea, formatuaren arabera egokiena aukeratuz. • Pelikula erradiografikoa prozesatzea aztergai duten kasu praktikoetan:

− Pelikula erradiografikoa identifikatu eta errebelatzeko ekipoak maneiatzea. − Pelikula erradiografikoa markatu eta identifikatzea. − Prozesaketan erabili behar diren erreaktiboak identifikatu eta prestatzea. − Pelikula erradiografikoa artxibatzea. − Pelikula erradiografikoaren izakin-mailak eta beharrak kalkulatzea. − Diagnosi-kalitatea duten erregistroak aukeratzea.

c) Edukiak I. multzoa: ERRADIOTERAPIAKO UNITATEAN PAZIENTEARI LAGUNTZEA Prozedurazkoak: • Dokumentuak (laneko fitxak, inprimakiak…) betetzea. • Dokumentuak (tratamendu-aginduak, lanerako protokoloak…) interpretatzea. • Pazienteei harrera egin, kokatu eta laguntzeko teknika desberdinak aplikatzea. • Simulazio-ekipoak maneiatzeko teknikak aplikatzea. • Paziente desberdinak prestatzeko eta hauei laguntzeko baldintzak formulatzea, aplikatu beharreko

tratamendu desberdinen arabera. • Pazienteak kontrolatu eta zaintzeko sistemak erabiltzea. Parametroak (bizi-zeinuak, EKG…)

interpretatzea. • Erreakzio/egoera ezatseginen aurrean jarduteko irizpideak eta jarraibideak formulatzea. Protokoloak

interpretatzea.

15

• Pazienteekin eta erradioterapiako unitateetako taldea osatzen duten beste profesionalekin komunikatzeko teknikak aplikatzea.

• Lehen laguntzetako teknikak aplikatzea. • Erradiologia-babeseko protokoloak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Gaixoaren psikologia eta berarekiko betebeharrak. • Pazienteari harrera egiteko sistemak. Hitzordua emateko dokumentuak. Tratamendu-fitxak. Jarduera-

erregistroak. Antolamendu-irizpideak. • Pazienteak erradioterapiako tratamenduetarako prestatzeko prozesuak. Baldintzak. Indikazioak.

Pazientearentzako informazioa. • Erradioterapiako unitateetan pazienteekin simulazioak egiteko teknikak. Sailkapena.

− Indikazioak. Kontraindikazioak. Arriskuak. − Pazientearen posizioak. Indikazioak. − Proiekzioak. Anatomia topografikoa eta erradiologia-anatomia. − Simulaziorako ekipoak. Osaera. Tresneria. Aplikazioak. Materialak. Osagarriak. − Irudi erradiografikoak.

• Erradioterapiako unitatean dauden bitartean pazienteen egoera zaindu eta kontrolatzeko sistemak. − Ikus-entzunezko kontrol-baliabideak. Bizi-konstanteak. EKG. − Komunikazio-sistemak. Erantzukizun profesionala. Aditzera eman beharreko datu adierazgarriak. − Egoera/erreakzio ezatseginak. Jarduera-jarraibideak. Lehen laguntzak.

• Erradiologia-babeseko protokoloak. Simulazio-unitateko segurtasuna. Jarrerazkoak: • Lana garatu eta prozesua erregistratzerakoan ordena eta zehaztasunez jokatzea. • Taldean lan egiteko interesa izatea. • Segurtasun- eta higiene-araudia errespetatzea. • Jarduera-protokoloak zorroztasunez betetzea. • Pazienteari tratu zuzena emateko eta kasu bakoitzera egokitzeko interesa izatea. II. multzoa: ERRADIOTERAPIAKO UNITATEAN LORTUTAKO MATERIAL

FOTOSENTIKORRA PROZESATZEA Prozedurazkoak: • Pelikulak erregistratu beharreko prozesuen arabera aukeratzea. • Pelikulak errebelatzeko teknikak aplikatzea.

− Erreaktiboak aukeratu eta prestatzea. − Pelikulak prozesatu eta errebelatzeko ekipo batzuk erabili eta maneiatzea.

• Ekipoak eta materialak mantendu eta kontserbatzeko teknikak aplikatzea. • Inpresionatu eta/edo errebelatutako pelikula erradiografikoak erregistratu eta artxibatzea. • Erabilgarri dagoen materialaren inbentarioak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Pelikula erradiografikoak. Egitura. Motak. Aplikazioak. • Pelikulak aukeratu eta identifikatzeko sistemak. • Errebelatzeko teknikak. Ekipoak. Erabili eta mantentze-lanak egiteko teknikak. Erreaktiboak. • Pelikula erradiografikoak artxibatzeko sistemak. Indikazioak. Jarrerazkoak: • Segurtasun- eta higiene-araudia errespetatzea. • Materialak arretaz maneiatzea. • Lanerako protokoloak zorroztasunez betetzea. • Prozesua garatu eta erregistratzerakoan ordena eta zehaztasunez jokatzea. 3. lanbide-modulua. TELETERAPIAKO TRATAMENDUEN OINARRIAK ETA

TEKNIKAK

16

a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Teleterapiako tratamenduetan ekipoak, materialak eta gela prestatzeko beharrezkoak diren eskakizun

teknikoak aztertzea. 2. Erradioterapiako tratamenduetan erabiltzen diren “osagarriek” bete behar dituzten ezaugarriak aztertu

eta “osagarri” horiek lantzea. 3. Erradioterapiako tratamenduetan plangintza dosimetrikoa egiteko teknikak aztertzea. 4. Teleterapian tratamenduak aplikatzeko beharrezkoak diren eskakizun teknikoak eta materialak

aztertzea, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Teleterapiako tratamenduetan ekipoak, materialak eta gela prestatzeko beharrezkoak diren eskakizun teknikoak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Teleterapiako ekipoak kalibratzeko protokoloak azaltzea, erabili beharreko ekipo eta teknikaren

arabera. • Teleterapian kalitatea kontrolatzeko protokoloak azaltzea, erabili beharreko ekipo eta teknikaren

arabera. • Erregistratu eta/edo jakinarazi behar diren gorabeherak eta/edo matxurak banan-banan aipatu eta

deskribatzea. • “Osagarriek”, blokeek, maskarek eta moldeek erradioterapiako tratamenduetan duten erabilgarritasuna

azaltzea. 2. Erradioterapiako tratamenduetan erabiltzen diren “osagarriek” bete behar dituzten ezaugarriak aztertu eta “osagarri” horiek lantzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • “Osagarriak” (blokeak, maskarak eta moldeak) lantzeko erabiltzen diren materialak identifikatu eta

deskribatzea eta horietako egokiena aukeratzea egin beharreko osagarri-motaren eta tratamenduaren arabera.

• “Osagarriak” (blokeak, maskarak eta moldeak) fabrikatzeko teknikak azaltzea. • “Osagarriak” egokitzeko teknikak (indibiduala, erabili beharreko ekipoaren, egin beharreko

tratamenduaren eta irradiatu beharreko zonaren araberakoa) azaltzea. • “Osagarriak” lantzeari buruzko suposizio praktikoetan:

− Erabili beharreko material suntsigarria aukeratzea. − Konformazio-blokeak, maskarak eta moldeak trebetasunez lantzea, beharrezko kalitatea lortuz. − Osagarri desberdinak ustezko pazienteei egokitzea, ekipo, zona eta tratamendu desberdinen

arabera. 3. Erradioterapiako tratamenduetan plangintza dosimetrikoa egiteko teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dosimetriak kalkulatzea parametro ezagunak abiapuntutzat hartuta eta erabili beharreko ekipoaren eta

gauzatu beharreko tratamenduaren arabera. • Organo kritikoak erradiologikoki babesteko prozedurak azaltzea. • Erradioterapian erabiltzen diren tresna bidezko prozedurak eta horietako bakoitzean aurreikusitako

irradiazio-dosia azaltzea. • Aldameneko organoen dosi proportzionatua kalkulatzea, erabili beharreko babes-sistemekin

erlazionatuz. • Banaketa geografiko eta dosimetriko egokienaren irizpideak azaltzea: dosirik handiena irradiatu

beharreko eremuan eta ahalik eta txikiena aldameneko egituretan. • Erradioterapian pazienteak irradiatzeko erabiltzen diren protokoloak azaltzea.

17

• Erradioterapian plangintza dosimetrikoa egitea aztergai duten behar bezala karakterizatutako suposizio praktikoetan: − Teleterapiako tratamenduetara egokitutako dosimetria pertsonalak eta eremukoak egitea. − Brakiterapiako tratamenduetara egokitutako dosimetria pertsonalak eta eremukoak egitea. − Planifikatzaile batean datuak sartzea. − Irradiatu beharreko bolumen batean dosi-banaketa zehaztea. − Tratamendu-fitxak eta eragiketen egunkaria betetzea.

4. Teleterapian tratamenduak aplikatzeko beharrezkoak diren eskakizun teknikoak eta

materialak aztertzean, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Teleterapiako unitateetako tratamendu-teknikak azaltzea, ekipoen, irradiatu beharreko zonaren eta

tratamendu-motaren arabera. • Teleterapiako tratamenduetan erabiltzen diren ekipoen funtzionamendua eta ezaugarriak azaltzea,

beren aplikazioak identifikatuz eta beren eragiketa-parametroak segurtasun biologikoan duten eraginarekin erlazionatuz.

• Material eta ekipoaren eta egin beharreko tratamenduaren arteko egokitasun-irizpideak azaltzea. • Tratamendua aplikatzen den bitartean pazienteak inmobilizatzeko prozedurak azaltzea, konformazio-

eta inmobilizazio-baliabideak identifikatu eta deskribatuz. • Erradiazio-eremuaren bolumena eta dosien zatikapena aldatzeko teknikak azaltzea. • Teleterapiako tratamenduak aztergai dituzten behar bezala karakterizatutako suposizio praktikoetan:

− Medikuen aginduak interpretatzea. − Egin beharreko tratamenduaren fase desberdinak formulatzea. − Fase bakoitzerako beharrezkoak diren baliabide teknikoak eta materialak identifikatu eta

aukeratzea. − Ustezko pazienteari laguntzeko jarraibideak banan-banan aipatzea. − Ustezko pazientea aplikatu behar zaion tratamenduaren arabera kokatu eta/edo inmobilizatzea. − Erradiologia-babeseko berariazko protokoloak aukeratu eta, hala badagokio, aplikatzea. − Dagokion dokumentazioa betetzea.

c) Edukiak I. multzoa: TELETERAPIAKO UNITATEAK/ZERBITZUAK Prozedurazkoak: • Teleterapiako geletako ekipoen osagaiak eta bertako elementuak identifikatzea. • Teleterapiako instalazioak antolatzeko proposamenak formulatzea. Proposamenak justifikatzea. • Teleterapiako tratamenduetarako ekipoak eta instalazioak prestatu, mantendu eta kalibratzeko teknika

desberdinak aplikatzea. • Instalazioetan (tratamendu-gela, biltegia…) eta ekipoetan segurtasun-baldintzak berrikustea. • Dokumentuak (eragiketen erregistro-liburua…) interpretatu eta betetzea. • Indarrean dagoen legeria aukeratu eta interpretatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Teleterapiako unitateak/zerbitzuak. Lan-taldeen osaera. Profesional desberdinen funtzioak. • Teleterapiako unitateetako/zerbitzuetako instalazioak. Motak (konbentzionala, partikula-

azeleragailua…). Indikazioak. Teleterapiako gelak prestatu eta mantentzeko baldintzak. • Teleterapiarako ekipoak/aparatuak eta materialak.

− Iturri erradioaktiboak. Ezaugarriak. Erradiazio ionizatzaileen efektuak. − Sailkapena. Aplikazioak. Egokitasun-irizpideak. − Ekipoak eta materialak prestatu eta mantentzeko teknikak eta protokoloak. Indikazioak. − Aparatuen kalibraketa. Kalitate-kontrola. Protokoloak. − Gorabeherak eta matxurak. Erregistroak. Komunikazioa.

• Dokumentazioa. Erregistro-liburuak. Izakinen kontrola. • Segurtasun biologikoa.

18

− Giroko erradiazioa. Arriskuak. − Kontrol-sistemak. Monitorizazioa. Dosimetriak. − Gorabeherak. Komunikazio-sistemak. Larrialdi-egoerak. Jarduera-protokoloak.

• Teleterapiako unitateetako kalitate-kontrola. • Indarrean dagoen legeria. Araudiak. Erregelamenduak. Protokoloak. Erradiologia-babeseko

eskuliburuak. Jarrerazkoak: • Lanak garatu eta erregistratzerakoan ordena eta zehaztasunez jokatzea. • Osasun-erakundeen segurtasun- eta higiene-araudia errespetatzea. • Erradiologia-babeseko protokoloak errespetatzea. • Lanerako protokoloak zorroztasunez betetzea. • Taldean lan egitea baloratzea. II. multzoa: TELETERAPIA KLINIKOA Prozedurazkoak: • Plangintza dosimetrikoak interpretatzea. Berariazko terminologia erabiltzea. • Plangintza dosimetrikoa egiteko teknikak aplikatzea. Dosien kalkuluak egitea. Zurgatutako dosia

zehaztea. • Medikuen aginduetan teknika-mota, zona anatomikoa eta erabili behar diren ekipoak eta osagarriak

identifikatzea. • Tratamendu-fitxak edo bestelako dokumentuak betetzea. • Teleterapiako tratamenduen eskemak egitea. Faseak formulatzea. Baliabideak aukeratzea (ekipoak,

gailuak eta materialak). • Pazienteak kokatzeko teknikak aplikatzea. Laguntza gisako gailuak kokatzea. • Tratamendua egin baino lehen, bitartean eta ondoren pazientea prestatu eta laguntzeko teknikak

aplikatzea. • Erradiaziotik babesteko neurriak aplikatzea. Organoak babesteko sistemak erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Plangintza dosimetrikoa egiteko teknikak.

− Berariazko terminologia. − Tratamenduetarako dosien plangintza eta kalkuluak (zurgatutako dosia, gehieneko dosia,

gutxieneko dosia…). − Erradiologia-babeseko sistemak. − Banaketa geografikoa eta dosimetrikoa. − Dosimetria pertsonalak eta eremukoak.

• Teleterapiako teknikak. − Teleterapiarako oinarriak. − Iturri erradioaktiboen ezaugarriak. − Ekipoak, gailuak eta materialak. − Faktore teknikoak.

• Teleterapiako tratamenduak. − Tratamendu-motak. Teknikak, ekipoak eta materialak. Indikazioak. − Erantzukizun profesionalak. Beste profesional batzuekin lankidetzan jarduteko jarraibideak. − Pazientearen atentzioa. Prestakuntza eta laguntza tratamendua egin baino lehen, bitartean eta

ondoren. Posizio anatomikoak eta inmobilizazioak. − Teleterapian erabiltzen diren osagarriak. Indikazioak. − Segurtasun biologikoa tratamenduek dirauten bitartean. − Dokumentazioa. Medikuen aginduak. Tratamendu-fitxak.

• Aplikazio terapeutiko nagusiak. − Tumoreak. Sailkapena. Ezaugarriak. − Tumore-patologiaren tratamendua organo, aparatu eta/edo sistema desberdinetan (aurpegi-

masailetakoa, otorrinolaringologia, liseri-aparatua, gibela, pankreasa, besikula, aparatu iraizlea, nefrologia, ginekologia, bularra, hezurrak, zati bigunak, nerbio-sistema zentrala, larruazala, tumore hematologikoak eta linfatikoak).

19

− Haurren tumoreak. − Bestelako aplikazioak.

• Pazienteak kokatu eta inmobilizatzeko teknikak. Laguntza gisako gailuak. Jarrerazkoak: • Lana garatu eta erregistratzerakoan ordena eta zehaztasunez jokatzea. • Segurtasun- eta higiene-araudia errespetatzea. • Erradiologia-babeseko protokoloak errespetatzea. • Lanerako protokoloak zorroztasunez betetzea. • Taldean lan egitea baloratzea. • Ustezko paziente/bezero bakoitzari tratu egokia eta zuzena emateko interesa izatea. III. multzoa: OSAGARRIAK LANTZEKO TEKNIKAK Prozedurazkoak: • Fabrikatu beharreko osagarriei buruzko aginduak interpretatzea. • Osagarriak tratamendu desberdinen arabera fabrikatzeko materialak eta ekipoak aukeratzea. • Osagarriak fabrikatu eta egokitzeko teknikak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Osagarriak. Osagarri-motak. Blokeak, maskarak eta moldeak. Aplikazioak. • Osagarriak lantzeko teknikak. Osagarriak fabrikatzeko materialak eta ekipoak. • Osagarriak egokitzeko teknikak. Osagarriak egokitzeko irizpideak. Jarrerazkoak: • Lana ordena eta zehaztasunez garatzea. • Segurtasun- eta higiene-araudia errespetatzea. • Lanerako protokoloak zorroztasunez betetzea. 4. lanbide-modulua. BRAKITERAPIAKO TRATAMENDUEN OINARRIAK ETA

TEKNIKAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Erradiazio-iturriak gammatekan maneiatu eta behar bezala biltegiratzeko beharrezkoak diren

eskakizun teknikoak aztertzea, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz. 2. Barrunbe barneko brakiterapian eta brakiterapia interstizialean tratamenduak aplikatzeko

beharrezkoak diren eskakizun teknikoak eta materialak aztertzea, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz.

3. Erradiazio-iturriak iturri-motaren eta egindako tratamenduaren arabera erretiratzeko teknikak aztertzea, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz.

4. Brakiterapia metabolikoan tratamenduak aplikatzeko beharrezkoak diren eskakizun teknikoak eta materialak aztertzea, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Erradiazio-iturriak gammatekan maneiatu eta behar bezala biltegiratzeko beharrezkoak diren eskakizun teknikoak aztertzean, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Iturri erradioaktiboak maneiatzen diren instalazioek (gammateka) izan behar dituzten ezaugarriak

azaltzea.

20

• Erradioterapiako tratamenduetan erabil daitezkeen erradiazio-iturri mota desberdinak azaltzea, beharrezkoak diren segurtasun-neurriekin erlazionatuz.

• Iturri erradioaktiboen izakinak jaso, biltegiratu, manipulatu, inbentariatu eta kontrolatzeko prozedurak eta arauak azaltzea, gammatekako erregistro-liburuan idatzi behar diren datuak banan-banan aipatuz.

• Iturri erradioaktiboak jaso, biltegiratu eta manipulatzeko prozesuan erabiltzen diren monitorizazio (erradiazioak neurtzeko prozedurak) eta dosimetriako sistemak azaltzea.

• Iturri erradioaktiboak manipulatzen dituzten langileak erradiologikoki babesteko irizpideak azaltzea. 2. Barrunbe barneko brakiterapian eta brakiterapia interstizialean tratamenduak aplikatzeko beharrezkoak diren eskakizun teknikoak eta materialak aztertzean, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Barrunbe barneko brakiterapiako eta brakiterapia interstizialeko unitateetako tratamendu-teknikak

azaltzea, ekipoen, irradiatu beharreko zonen eta tratamendu-motaren arabera. • Barrunbe barneko brakiterapiako eta brakiterapia interstizialeko tratamenduetan erabiltzen diren ekipo

eta materialen funtzionamendua eta ezaugarriak azaltzea, beren aplikazioak identifikatuz eta tratamendu-prozesuekin erlazionatuz.

• Materiala (erradiazio-iturriak, plastikozko material malgua, metalezko material zurruna eta molde indibidualak) prestatzeko teknikak azaltzea, egin beharreko tratamenduarekin erlazionatuz.

• Material eta ekipoaren eta egin beharreko tratamenduaren arteko egokitasun-irizpideak azaltzea. • Tratamendua simulatu eta egiaztatzeko irizpide teknikoak (plaka ortogonala) deskribatzea. • Brakiterapiako tratamenduak aztergai dituzten behar bezala karakterizatutako suposizio praktikoetan:

− Medikuen aginduak interpretatzea. − Egin beharreko tratamenduaren fase desberdinak formulatzea. − Fase bakoitzerako beharrezkoak diren baliabide teknikoak eta materialak identifikatu eta

aukeratzea. − Ustezko pazienteari laguntzeko jarraibideak banan-banan aipatzea. − Ustezko pazientea aplikatu behar zaion brakiterapiako tratamendu-motaren arabera kokatu eta/edo

mobilizatzea. − Baldintza egokiak mantentzeko aplikatu behar den erreferentziako araudia eta legeria

interpretatzea. − Erradiologia-babeseko berariazko protokoloak aukeratu eta, hala badagokio, aplikatzea. − Dagokion dokumentazioa betetzea.

3. Erradiazio-iturriak iturri-motaren eta egindako tratamenduaren arabera erretiratzeko teknikak aztertzean, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradiazio-iturriak erretiratzeko teknikak azaltzea, teknika egokiena identifikatuz iturri-motaren

arabera. • Erradiazio-iturri kapsulatuak eta kapsulatu gabeak manipulatu eta/edo erabiltzen diren aretoetan

erradiazioak detektatu eta neurtzeko teknikak azaltzea. • Hondakin solidoak kudeatzeko sistemak deskribatzea, unitate bakoitzerako egokiena aukeratuz

hondakin-motaren arabera. 4. Brakiterapia metabolikoan tratamenduak aplikatzeko beharrezkoak diren eskakizun

teknikoak eta materialak aztertzean, segurtasun biologiko handieneko irizpideak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Brakiterapia metabolikoko unitateetako tratamendu-teknikak azaltzea, ekipoen, irradiatu beharreko

zonen eta tratamendu-motaren arabera. • Brakiterapia metabolikoko tratamenduetan erabiltzen diren ekipo eta materialen funtzionamendua eta

ezaugarriak azaltzea, beren aplikazioak identifikatuz eta tratamendu-prozesuekin erlazionatuz. • Hondakin erradioaktibo solidoak eta likidoak kudeatzeko teknikak azaltzea, hondakinok gaizki

ezabatzeak eragindako kontaminazio erradioaktiboaren arriskuak banan-banan aipatuz.

21

• Isotopo erradioaktiboak emateko teknikak (ahozkoa edo parenterala) azaltzea, bakoitzaren egokitasuna isotopoaren eta tratamenduaren arabera deskribatuz.

• Giroko erradiazioaren arriskuak azaltzea, monitore eramangarrien eta eremukoen erabilera eta aplikazioak deskribatuz.

• Erradiazio-iturri kapsulatuen eta kapsulatu gabeen (likidoak) motak eta ezaugarriak deskribatzea, beren aplikazioak identifikatuz.

c) Edukiak I. multzoa: BRAKITERAPIAKO UNITATEAK/ZERBITZUAK Prozedurazkoak: • Brakiterapiako geletako ekipoen osagaiak eta bertako elementuak identifikatzea. • Brakiterapiako instalazioak antolatzeko proposamenak formulatzea. Proposamenak justifikatzea. • Brakiterapiako tratamenduetarako gelak, materialak eta ekipoak/aparatuak prestatu eta mantentzeko

teknika desberdinak aplikatzea. • Instalazioetan eta ekipoetan segurtasun-baldintzak berrikustea. • Produktu erradioaktiboak maneiatu eta kontrolatzeko teknikak aplikatzea. • Hondakin erradioaktiboak tratatu eta ezabatzeko teknikak aplikatzea. • Dokumentuak interpretatu eta betetzea. • Indarrean dagoen legeria aukeratu eta interpretatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Brakiterapiako unitateak/zerbitzuak. Lan-taldeen osaera. Profesional bakoitzaren funtzioak. • Material erradioaktiboa duten instalazioak. Gammatekak.

− Motak. Ezaugarriak. Funtzioak. Osaera. − Iturri erradioaktiboak. Segurtasun-neurriak.

• Brakiterapiarako ekipoak, materialak eta produktuak. − Sailkapena. Aplikazioak. Barrunbe barneko brakiterapiako, brakiterapia interstizial eta

metabolikoko indikazioak. Egokitasun-irizpideak. − Ekipoak prestatu eta mantentzeko teknikak eta protokoloak. − Produktu erradioaktiboak. Isotopo erradioaktiboak. Erradiofarmakoak. − Jaso, biltegiratu, manipulatu eta ezabatzeko sistemak. Material erradioaktiboa antolatzeko

irizpideak. − Hondakin erradioaktibo solidoak eta likidoak. Kontaminazio erradioaktiboaren arriskuak.

Hondakinak tratatu eta ezabatzeko sistemak. − Erradiazioak neurtzeko prozesuak. Monitorizazioak. Dosimetriak. − Inbentarioak. Izakinen kontrola. − Dokumentuak eta erregistro-liburuak.

• Segurtasun biologikoa. − Giroko erradiazioa. Arriskuak. − Kontrol-sistemak. Monitorizazioak. Dosimetriak. − Gorabeherak. Larrialdi-egoerak. Komunikazio-sistemak. Jarduera-protokoloak.

• Brakiterapiako unitateetako kalitate-kontrola. • Indarrean dagoen legeria. Araudiak. Erregelamenduak. Funtzionatzeko protokoloak. Erradiologia-

babeseko eskuliburuak. • Lanbide-orientazioa. Lanpostuak. Lanpostuetara heltzeko sistemak. Promozio akademikoa eta

profesionala. Jarrerazkoak: • Lana garatu eta erregistratzerakoan ordena eta zehaztasunez jokatzea. • Segurtasun- eta higiene-araudia errespetatzea. • Lanerako protokoloak zorroztasunez betetzea. • Taldean lan egiteko interesa izatea. II. multzoa: BRAKITERAPIA KLINIKOA

22

Prozedurazkoak: • Medikuen aginduetan teknika-mota, irradiatu beharreko zona eta iturri erradioaktiboak eta erabili

behar diren ekipoak eta osagarriak identifikatzea. • Tratamendu-fitxak edo bestelako dokumentuak betetzea. • Brakiterapiako tratamenduen eskemak egitea. Faseak formulatzea. Baliabideak aukeratzea. • Plangintza dosimetrikoa egiteko teknikak interpretatu eta aplikatzea. • Pazienteak kokatzeko teknikak aplikatzea. Laguntza gisako gailuak kokatzea. • Tratamendua egin baino lehen, bitartean eta ondoren pazientea prestatu eta laguntzeko teknikak

aplikatzea. • Erradiaziotik babesteko berariazko neurriak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Brakiterapiako teknikak.

− Brakiterapiarako oinarriak. − Teknika bakoitzaren aplikazioak eta indikazioak egin beharreko tratamendu edo esplorazioen

arabera. − Brakiterapian plangintza dosimetrikoa egiteko teknikak. − Barrunbe barneko brakiterapia. Prestaketa. Frogaketa. Plangintza dosimetrikoa. Simulazioa.

Egiaztapena. Iturriak erretiratzea. − Brakiterapia interstiziala. Prestaketa. Frogaketa. Plangintza dosimetrikoa. Simulazioa.

Egiaztapena. Iturriak erretiratzea. − Brakiterapia metabolikoa. Isotopo erradioaktiboak emateko teknikak. Ahoz hartzekoak.

Parenteralak. Tratamendu eta esplorazioetako indikazioak. Pazientearen hondakin erradioaktiboak ezabatzeko sistemak.

• Brakiterapiako tratamenduak. − Tratamendu-motak. Erabiltzen diren teknikak, ekipoak, materialak eta produktuak. − Aplikazio terapeutikoak. − Erantzukizun profesionalak. Beste profesional batzuekin lankidetzan jarduteko jarraibideak. − Pazientearen atentzioa. Prestakuntza eta laguntza tratamendua egin baino lehen, bitartean eta

ondoren. − Brakiterapian erabiltzen diren osagarriak. − Segurtasun biologikoa tratamenduek dirauten bitartean. − Dokumentazioa. Medikuen aginduak. Tratamendu-fitxak.

Jarrerazkoak: • Lana garatu eta erregistratzerakoan ordena eta zehaztasunez jokatzea. • Segurtasun- eta higiene-araudia errespetatzea. • Lanerako protokoloak zorroztasunez betetzea. • Taldean lan egiteko interesa izatea. • Ustezko paziente bakoitzari tratu egokia eta zuzena emateko interesa izatea. 5. lanbide-modulua. ERRADIOLOGIA-BABESA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Erradiazio ionizatzaileak sortzen dituzten iturrien eta ekipoen oinarri fisikoak interpretatzea. 2. Erradiazioen ekintza-mekanismoak eta organismoaren erantzun-mekanismoak aztertzea: erantzun

zelularra, sistemikoa eta organiko osoa. 3. Prozesua aztertu eta erradiologia-babeseko protokoloak interpretatzea, arriskuak erabilitako unitate,

neurri eta ekipoekin erlazionatu edo elkartuz. 4. Aplikazio medikoetako erradiazio ionizatzaileen instalazioetako kalitatea kontrolatzeko sistemak

aztertzea. 5. Kanpoko eta barruko erradiazioa zaindu eta kontrolatzea ahalbidetzen duten erradiazioak detektatu eta

neurtzeko mekanismoak aztertzea (dosimetria).

23

6. Protokoloetan adierazita dauden material erradioaktiboa jaso, biltegiratu, manipulatu eta ezabatzeko teknikak aztertzea.

7. Erradiologia-arriskua dakarten larrialdi-egoeretako plana ezarrita dauden protokoloen arabera interpretatzea.

8. Erradiologiako instalazioen funtzionamendua araupetzen duen araudi nazionala eta nazioartekoa interpretatzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Erradiazio ionizatzaileak sortzen dituzten iturrien eta ekipoen oinarri fisikoak interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • “Erradiazio”, “erradiazio elektromagnetiko” eta “erradiazio ionizatzaile” kontzeptuak azaltzea. • Atomoaren egitura eta partikula atomikoak deskribatzea. • Erradiologian erabiltzen diren fisika atomikoko oinarrizko unitateak definitzea: energia-unitateak. • Erradiologia-irudia zuzenean edo informazioa irudi bihurtzen duten detektagailuen bitartez osatzea

ahalbidetzen duten erradiazio ionizatzaileen eta materiaren arteko elkarreragina azaltzea. • Dosimetrian erabiltzen diren erradiologiako magnitude garrantzitsuenak banan-banan aipatzea, baita

horiek neurtzeko unitateak ere: esposizioa (X), zurgatutako dosia (D), dosi baliokidea (H) eta dosi eraginkorra (He).

• X izpietako ekipo eta sorten ezaugarri fisikoak deskribatzea: X izpien hodi baten elementuak, X izpien hodiarekin erlazionatutako gailuak, X izpien hodiek sortutako erradiazioaren ezaugarriak eta irudi-sistema desberdinen ezaugarriak.

2. Erradiazioen ekintza-mekanismoak eta organismoaren erantzun-mekanismoak aztertzean: erantzun zelularra, sistemikoa eta organiko osoa, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradiazio ionizatzaileak material biologikoaren gainean dituen ekintza-mekanismoak azaltzea,

dosiaren eta erantzunaren arteko erlazio-kurbarekin lotuz. • Erradiazio ionizatzailearekiko erantzun molekularra, zelularra eta tisularra eta bertan eragina duten

faktoreak (fisikoak, kimikoak eta biologikoak) azaltzea. • Erradiazioarekiko erantzun sistemiko eta organiko osoa (heldua, haurra, fetua eta enbrioia)

deskribatzea. • Erradiazio ionizatzailearen ondorio goiztiarrak eta berantiarrak (somatikoak eta genetikoak), arrisku-

faktoreak eta haztapena azaltzea. 3. Prozesua aztertu eta erradiologia-babeseko protokoloak interpretatzean, arriskuak erabilitako unitate, neurri eta ekipoekin erlazionatu edo elkartuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradiologia-babesaren kontzeptua, helburuak eta teknikak azaltzea, baita erradiologia-babesa

justifikatu eta optimizatzeko irizpideak ere. • Profesionalki erradiazioaren eraginpean gertatzen diren langileen sailkapena eta lan-eremuetako

zaintza-sistemak deskribatzea (eremuen sailkapena, seinaleak eta sartzeko eta kontrolatzeko sistemak).

• Erradiazio ionizatzaileak erabiltzen dituzten erradiologia-unitate desberdinetan eta erradioterapiakoetan profesionalki erradiazioaren eraginpean gertatzen diren langileentzat, pazienteentzat eta jendearentzat ezarrita dauden dosi-mugak banan-banan aipatzea.

• Langileak, pazienteak eta jendea babesteko erabiltzen diren erradiologia-babeseko neurriak (estrukturalak eta ez-estrukturalak) erabili behar diren teknika eta ekipoekin erlazionatzea.

• Erradiologia-babesean eragina duten ekipoen istripuak eta matxurak bereiztea. • Erradiazio ionizatzaileak erabiltzen dituzten unitate desberdinetako oinarrizko babes-arauak

deskribatzea: − Oinarrizkoa. − Orokorra, erradioskopiaduna.

24

− Erradiologia espezializatua (OTA, angiografia…). − Ekipo mugikorrak, eskopiadunak nahiz eskopia gabeak. − Pediatria. − Hortzetakoa. − Erradioterapia. − Mamografia. − Hezur-dentsitometria. − Bestelakoak (podologia, albaitaritza…).

4. Aplikazio medikoetako erradiazio ionizatzaileen instalazioetako kalitatea kontrolatzeko sistemak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradiazio ionizatzaileen bidezko diagnosi eta tratamenduko instalazioen "kalitate-bermearen"

prozesua aztertzea: − X izpien sorgailu eta hodien kontrola. − Irudi-sistemen kontrola: intentsifikagailuak, TB monitoreak, plaka erradiografikoak eta

errebeladoreak. − Sortaren geometriaren kontrola; ardatzen lerrokadura (mekanikoa, geometrikoa, erradiologikoa eta

argi-sortarena). − Zuzeneko sortaren eta sorta barreiatuaren arteko dosi-mailen erlazioaren kontrola. − Teleterapia eta brakiterapiako kontrola, ezaugarriak edo “kalitate-faktoreak” esposizio-arriskuen

ikuspegitik azalduz. • Sortaren “kalitate-faktoreek” instalazioen kalitate-kontrolean duten garrantzia justifikatzea. • Erradiazio ionizatzaileen bidezko diagnosi eta tratamenduko unitate desberdinetan erabiltzen diren

detektagailu-mota desberdinak kalibratu eta egiaztatzeko mekanismoak eta hauei lotutako segurtasun-gailuak banan-banan aipatzea.

5. Kanpoko eta barruko erradiazioa zaindu eta kontrolatzea ahalbidetzen duten erradiazioak detektatu eta neurtzeko mekanismoak aztertzean (dosimetria), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradiazioaren detekzioaren eta dosimetriaren printzipio fisikoak azaltzea. • Aplikazio medikoetako erradiazio ionizatzaileen instalazio-mota desberdinetan dosimetria

pertsonalean eta/edo eremuko dosimetrian erabiltzen diren detektagailuen oinarri fisikoak (ionizazio-kamera, ionizazio gaseosoa, termolumineszentzia eta emultsio fotografikoa) azaltzea.

• Kanpoko kontaminazioa zaintzeko sistemak, hots, eremuko dosimetria eta dosimetria pertsonala, eta hauetako bakoitzerako erreferentzia-mailak azaltzea.

• Barneko kontaminazioa detektatu eta neurtzeko prozedurak azaltzea. 6. Protokoloetan adierazita dauden material erradioaktiboa jaso, biltegiratu, manipulatu eta ezabatzeko teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Material erradioaktiboa jaso eta biltegiratzeko arauak eta baldintzak deskribatzea: lekua

(gammatekak), eremuaren kontrola eta materiala manipulatu eta identifikatzeko baldintzak (izaera eta aktibitatea –Bq–).

• Hondakin erradioaktibo mota desberdinak aktibitate erradioaktiboaren mailen arabera (Bq/Ci) aplikatu behar den (barne-kudeaketa edo kudeaketa transferigarria) ezabaketa-protokoloarekin (erreferentzia-zenbakia, erradionukleidoa, aktibitatea, hondakin-mota, pisua, ukipeneko dosiaren gehieneko tasa, arrisku gehigarriak, biltegiratze-data eta hustuketa-data) erlazionatzea.

7. Erradiologia-arriskua dakarten larrialdi-egoeretako plana ezarrita dauden protokoloen arabera interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradiazio-iturriaren kontrola galtzea dakarten eta langileen, pazienteen eta jendearen osasunean edo

ingurumenean ondorio larriak sor ditzaketen erradiologia-larrialdiko egoerak deskribatzea.

25

• Larrialdietako plana, kasu bakoitzean gauzatu beharreko jarduera-mota eta egoera horietarako behar den ekipamendua deskribatzea.

• Larrialdietako plan bati buruzko suposizio praktikoetan, egoera bakoitzean langileek jaso litzaketen dosiak kalkulatzea, igorritako sortaren ezaugarriekiko denbora eta distantziari buruzko kalkulu edo balioespenak abiapuntutzat hartuta.

8. Erradiologiako instalazioen funtzionamendua araupetzen duen araudi nazionala eta nazioartekoa interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Instalazioen eta bertako langileen kudeaketa teknikoa eta administratiboa ahalbidetzen duten nazio-

mailako lege- eta administrazio-alderdiak banan-banan aipatzea. • Erradiologia-babesarekin zerikusia duten jardueren jarraipena egin ahal izateko instalazioan bete

behar diren erregistroak identifikatzea. • Europako Batasuneko harmonizazio eta normalizazioari buruzko norabideak banan-banan aipatu eta

deskribatzea. • Erradiologia-babesaren arloan aginpideak dituzten erakunde nazionalak eta nazioartekoak banan-

banan aipatzea. c) Edukiak I. multzoa: ERRADIAZIO IONIZATZAILEEN KONTROLA Prozedurazkoak: • X izpietako ekipoak eta izpi-sortak aztertzea. • Erradiologiako magnitudeak eta dagozkien unitateak maneiatzea. • X izpietako ekipoak eta aparatuak osatzen dituzten elementuak identifikatzea. • Dosimetroak maneiatzeko teknika desberdinak aplikatzea. • Prozesuan X izpien erradiazioaren kalitatea eta kantitatea baldintzatzen duten parametroak aukeratzea.

Hobekuntza-proposamenak formulatzea. • Larrialdi-egoeren eta eredu-jardueraren eta jarduera-protokoloaren arteko erlazioak formulatzea. • Ohiko praktikako eta larrialdi-egoeretako jarduera-protokoloak identifikatzea. • Erreferentziazko bibliografia identifikatu eta kontsultatzea. • Araudiak eta legeria interpretatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Erradiazioen fisika.

− Atomoa. Materiaren egitura atomikoa. Partikula atomikoak. − Erradiazioa. Erradiazio elektromagnetikoa. Erradiazio ionizatzailea. − Erradiazio ionizatzaileen eta materiaren arteko elkarreragina. Erradiologia-irudi sorraren eraketa. − Erradiologiako magnitudeak eta unitateak. Esposizioa (R-C/Kg). Zurgatutako dosia (Rad-Gy).

Dosi baliokidea (Rem-Gy). Dosi eraginkorra. − X izpietako ekipoen eta izpi-sorten ezaugarri fisikoak. X izpien hodi baten elementuak eta

erlazionatutako gailuak. X izpien hodiek sortutako erradiazioaren ezaugarriak. Iturri kapsulatuak eta kapsulatu gabeak. Medikuntzan erabiltzen diren erradiazio ionizatzaileak sortzen dituzten iturriak eta ekipoak. Irudi-sistema desberdinen ezaugarriak.

• Erradiazioen detekzioa eta neurketa. − Erradiazioen detekzioaren oinarriak. − Erradiazioaren dosimetria. Dosimetria pertsonala eta eremukoa. − Erradiologiako eta medikuntza nuklearreko instalazioetan erabiltzen diren detektagailuak. Oinarri

fisikoak. − Kanpoko eta barneko kontaminazioa. Zaintza-sistemak. Erreferentzia-mailak.

• Erradiazio ionizatzaileen bidezko diagnosi eta tratamenduko prozesuaren kalitate-kontrola. − Prozesuaren kalitate-faktoreak. Kalitate-kontrolerako tresnak. X izpietako ekipoak eta aparatuak

kalibratu eta egiaztatzeko mekanismoak. − Kalitate-bermea erradiologiako instalazioetan. Mantentzea. − Kalitate-bermea erradioterapiako instalazioetan. Mantentzea.

26

− Segurtasun-gailuak. Detektagailuak kalibratu eta egiaztatzeko mekanismoak. − Kalitate-kontrolerako dokumentazioa.

• Larrialdiak. − Motak. Elkartutako arriskuak. Dosiak kalkulatzeko sistemak. − Larrialdietako planak. Jarduera-mota. Beharrezkoak diren ekipamenduak. Jarduera-protokoloak. − Simulazioak.

• Erradiazio ionizatzaileak erabiltzen dituzten instalazioak araupetzen dituen araudi nazionala eta nazioartekoa. − Erradiologia-babesaren arloan aginpideak dituzten erakunde nazionalak eta nazioartekoak. − Indarrean dagoen legeria. − Nazioarteko araudia eta Europako Batasuneko harmonizazio eta normalizazioari buruzko

norabideak. − Erregistroak. Motak. Kontserbazioa.

Jarrerazkoak: • Ezarrita dauden protokoloak zehaztasunez aplikatzea. • Erradiaziotik babesteko neurriak kontrolatzerakoan iraunkorra izatea. • Indarrean dagoen araudia eta legeria errespetatzea. • Lan-taldean planteatutako helburuak lortzen laguntzeko interesa izatea. II. multzoa: ERRADIAZIOTIK BABESTEKO NEURRIEN APLIKAZIOA Prozedurazkoak: • Erradiazio ionizatzaileek materia bizian dituzten ondorioak aztertzea. Erantzun biologikoaren erak

aztertzea. • Esplorazio-kasu desberdinetan erradiaziotik babesteko aplikatu beharreko neurriak aukeratzea. • Erradiaziotik babesteko neurri desberdinak aplikatu eta maneiatzea. • Erradiaziotik babesteko neurrien, saihestu beharreko arriskuen eta neurrien porrotaren ondorioen

arteko erlazioak formulatzea. • Produktu eta hondakin erradioaktiboak kontrolatzeko neurriak aztertzea. • Produktu erradioaktiboak kudeatzeko tekniken protokoloak interpretatzea. • Substantzia erradioaktiboak maneiatzeko teknikak aplikatzea (simulatutako baldintzetan). • Hondakin erradioaktibo motaren eta bere tratamenduaren arteko erlazioak formulatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Erradiobiologia.

− Erradiazio ionizatzaileak material biologikoaren gainean dituen ekintza-mekanismoak. Dosiaren eta erantzunaren arteko erlazio-kurbak. Arrisku biologikoa kalkulatu edo balioesteko irizpideak.

− Erradiosentikortasuna. Erantzun molekularra, zelularra, tisularra eta sistemikoa eta orokorra. Erradiosentikortasunean eragina duten faktoreak. Erantzun sistemiko eta organiko osoa (heldua, haurra, fetua eta enbrioia).

− Erradiazio ionizatzailearen ondorio goiztiarrak eta berantiarrak (somatikoak eta genetikoak), arrisku-faktoreak eta haztapena.

• Erradiologia-babesa. − Kontzeptuak. Helburuak. Teknikak. Justifikatu eta optimizatzeko irizpideak. − Arrisku-taldeen sailkapena. − Erradiologiako unitate desberdinetan eragiteko erradiologia-babesa. Oinarrizko babes-arauak. − Profesionalki erradiazio ionizatzailearen eraginpean gertatzen diren langileen erradiologia-babesa.

Lanen sailkapena esposizio-motaren arabera. Zaintza-sistemak eremuen arabera. Dosi-mugak. − Langileak, pazienteak eta jendea oro har babesteko neurri estrukturalak eta bestelakoak. − Erradiologiako, medikuntza nuklearreko eta erradioterapiako instalazioen diseinua.

• Material erradioaktiboaren kudeaketa. − Material erradioaktiboa eskatu, jaso, biltegiratu, manipulatu eta ezabatzeko teknikak. Arauak.

Baldintzak. − Iturrien kapsulatzea eta kontrola. − Hondakin erradioaktiboak. Motak. Sortutako efluenteak eta hondakinak kontrolatu eta ezabatzeko

sistemak.

27

Jarrerazkoak: • Ezarrita dauden protokoloak zehaztasunez aplikatzea. • Erradiaziotik babesteko neurriak kontrolatzerakoan iraunkorra izatea. • Indarrean dagoen araudia eta legeria errespetatzea. • Lan-taldean planteatutako helburuak lortzen laguntzeko interesa izatea. 6. lanbide-modulua. LAN-PRESTAKUNTZA ETA -ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Prebentzio- eta/edo babes-ekintzak zehaztea, titulazioan aipatzen diren ekintzek sortzen dituzten

arrisku-faktoreak eta osasunarentzako eta ingurumenarentzako ondorioak txikiagotuz. 2. Egoera simulatuetan, istripuaren lekuan oinarrizko osasun-neurriak berehala aplikatzea. 3. Lan-kontratazioaren modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Lanbide-ibilbideak ezartzea, norberaren gaitasunak eta interesak identifikatuz eta eskueran dagoen

informazio publikoa erabiliz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta

betebeharrak bereiztea. 6. Estatuko eta EAEko egitura sozioekonomikoa identifikatzea, titulazioak aipatzen duen produkzio-

sektorearen neurria, osaera eta aurreikusitako bilakaera bereziki aztertuz. 7. Sektoreko enpresa esanguratsu baten oinarrizko antolamendu-egitura identifikatzea. 8. Sektoreko ereduzko enpresa baten memoria ekonomikoaren parametro azpimarragarriak

interpretatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Prebentzio- eta/edo babes-ekintzak zehaztu eta titulazioan aipatzen diren ekintzek sortzen dituzten arrisku-faktoreak eta osasunarentzako eta ingurumenarentzako ondorioak txikiagotzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Sektorean garatzen diren industria-prozesuetatik eratortzen diren ingurumenarentzako ondorioak

azaltzea. • Bere lan-esparruan ohikoenak diren arrisku-egoera eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Sektorean ohikoak diren gaixotasun profesionalak, osasunari egindako kalteak eta/edo lan-istripuak

deskribatzea. • Aipatu diren lan-jardueren burutzapenean sortzen diren ohiko gaixotasun profesionalak, osasunari

egindako kalteak eta lan-istripuak sailkatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-jarduneko teknika orokorrak bere lan-esparruan ohikoak diren arrisku-

egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Bere lan-esparruan ohikoenak diren arriskuei dagozkien prebentzio- eta/edo babes-jarduerak

proposatzea. • Lehen laguntzetarako botikina egoera egokian edukitzea. • Enpresaren barruan eta kanpoan segurtasunaren alorrean eskumena duten organoak identifikatzea. • Ohiko prebentzio- eta/edo babes-elementuak egiaztatzea, ezarrita dauden arauak kontuan izanik. • Lana burutzerakoan ingurumenari egindako kalteak saihestu edo txikiagotzeko har daitezkeen

neurriak proposatzea. 2. Egoera simulatuetan, istripuaren lekuan oinarrizko osasun-neurriak berehala aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lanbidearen burutzapenean ohikoak diren lesio eta/edo istripuen aurrean jarduteko prozesua edo

protokoloa azaltzea.

28

• Lesioak bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatzea. • Lesionatu bat baino gehiago dagoenean edo pertsona batek lesio bat baino gehiago duenean, esku-

hartzean lehentasuna nork duen identifikatzea. Hau egiteko irizpidea honakoa izango da: lehendabizi bizitzarentzat arrisku handiena duen lesioari arreta eskaintzea.

• Aurreko kasuan agertzen diren lesioen arabera aplikatu behar diren neurrien sekuentzia identifikatzea. • Osasun-teknikak gauzatzea (erreanimazioa, inmobilizazioa, eramatea...), ezarrita dauden protokoloak

aplikatuz. • Bidezko organismoetara deitzea zaurituta dauden pertsonak eraman eta zaintzeko. • Istripuren bat egonez gero, azkar eta eraginkortasunez jardutea. 3. Lan-kontratazioaren modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Norberaren konturako langile gisa jarduteko eratze-prozesuan inplikatuta dauden erakundeak

adieraztea, burutu behar diren tramiteak azalduz. • Norberaren konturako langile gisa zergei eta Gizarte Segurantzari dagokionez dauden betebeharrak

deskribatzea. • Bere produkzio-sektorean (indarrean dagoen legeriaren arabera) dauden lan-kontrataziorako

modalitate desberdinak identifikatzea. • Kontratazio-modalitate desberdinak konparatzea, bakoitzaren ezaugarriak adieraziz (iraupena, soldata

edo beste edozein aldagai azpimarragarri kontuan izanik). • Sektorean normalki egiten diren kontratuak formalizatzea, dagozkien eredu ofizialetan. • Norberaren konturako langile gisa jartzearen ondoriozko zergei eta Gizarte Segurantzari loturiko

betebeharrei buruzko dokumentazioa betetzea inprimaki ofizialetan. • Langile autonomo gisa jartzeko egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako

abantailak ezagutzea. • Norberaren konturako langile gisa jartzeko beharrezko dokumentazioa betetzea inprimaki ofizialetan. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana alderatzea, lan-munduratzeko modu posible

gisa. 4. Lanbide-ibilbideak ezartzean, norberaren gaitasunak eta interesak identifikatuz eta eskueran dagoen informazio publikoa erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratortzen den lanbide-balioa identifikatzea. • Bere esparruan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako lanbide-balioarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta, horretarako elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abarri

buruzko simulazioak egingo dira. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiboko prozesu bat, suposiziopean, deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

29

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzari eta INEMi (edo bere funtzioak bere gain hartzen dituen EAEko organismoari) lotutako prestazioak eta betebeharrak identifikatzea, suposizio desberdinen arabera.

• Besteren konturako langile batentzako soldata-agiriak formalizatzea, suposizio desberdinetan oinarrituz.

• Hartzekoen likidazio batean agertzen diren kontzeptu desberdinak interpretatzea. • Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea. • Inprimaki ofizialetan errenta-aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak

identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz. 6. Estatuko eta EAEko egitura sozioekonomikoa identifikatzean, titulazioak aipatzen duen produkzio-sektorearen neurria, osaera eta aurreikusitako bilakaera bereziki aztertuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Magnitude makroekonomiko nagusiak (BPG...) interpretatzea eta hauen artean dauden erlazioak

azaltzea. • Produkzio-sektore desberdinak sailkatzea, bai eta hauek euskal ekonomian duten garrantzi erlatiboa

ere. • Bere produkzio-sektorearen egituraketa deskribatzea, hau da, bere tamaina, enpresen tamaina, kopurua

eta mota, populazio aktiboa, okupazio-tasa eta abar, ezaugarri bereizgarriren bat ote dagoen adieraziz. • EAEko sektorearen informazioa eta egituraketa Estatuko gainontzekoarekin erlazionatzea, lan-

munduratze posible baterako zonei buruzko datuak lortzeko moduan. • Sektorean aurreikusten den eboluzioa, hazkundea, egon daitezkeen aldaketa teknologikoak eta abar

adieraztea. 7. Sektoreko enpresa esanguratsu baten oinarrizko antolamendu-egitura identifikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektoreko kudeaketa-eredu esanguratsuaren deskribapena egitea. • Sektoreko enpresa esanguratsu baten funtzio-arloen azalpena egitea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko organigrama interpretatzea, azpian dauden aginte- eta

komunikazio-erlazioak eta abar azalduz. • Suposizio baten pean, enpresa baten egituran bere lanbideari loturiko funtzioak kokatzea. • Bere lanbideari datxezkion jardueren garapen normalean enpresa bateko funtzio-arlo desberdinekin

sor daitezkeen erlazioak adieraztea. • Bere jarduerak burutzerakoan enpresako beste sekzio batzuekin sortzen diren koordinazio-beharrak

azaltzea. 8. Sektoreko ereduzko enpresa baten memoria ekonomikoaren parametro azpimarragarriak interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektoreko enpresa bateko balantze baten eta galdu-irabazien kontu baten partida nagusiak azaltzea. • Aztergai dugun sektoreko enpresa baten suposizio batean finantza-egoera zehazten duten oinarrizko

ratioak (finantza-autonomia, kaudimena...) kalkulatu eta interpretatzea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko aurrekontuen egituraren eta hauek barne hartzen dituzten

kontzeptuen deskribapena egitea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko aurrekontuak interpretatzea. • Aurrekontuak lantzerakoan laguntzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-bideak bereiztea (autofinantzaketa, leasing...). c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak:

30

• Segurtasun eta higienearen alorrean eskuduntza duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lehen laguntzetarako botikina edukitzea. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunak identifikatzea eta aplikatu beharreko neurriak

sekuentziatzea. • Osasun-teknikak gauzatzea. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Lanbide-jardueraren ondorioz ingurumenari eragiten zaizkion kalteak gutxitzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren araberako sailkapena. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. • Lanean babes- eta/edo prebentzio-teknikak. Jarrerazkoak: • Ingurumen-kontingentzietarako erantzunak emateko ekimena. • Talde-lanean jardutea istripuen eta osasunari egindako beste kalte batzuen prebentzioan lorpenak

izateko. • Lanbidearen burutzapenean arduraz jokatzea ingurumena babesteko. • Egon daitezkeen istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak errespetatu eta betetzea. • Prebentzioa osasunarentzako kalteak saihesteko baliabiderik eraginkorrena bezala baloratzea. II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Eskuratutako gaitasun, ezagutza eta jarreretatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Bere eremuko lan-eskariaren eskakizunak interpretatzea eta prestakuntza-beharrak ezagutzea. • Enplegua lortzeko teknikak eta dokumentuak prestatu eta lantzea. • Enpresa-ehunari eta prestakuntza-ahalbideei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntzaren prestakuntza-ibilbide osagarriak ezartzea. • Dagozkion eredu ofizialetako kontratu-modalitate desberdinak formalizatu eta alderatzea, horien

ezaugarrien arabera. • Interpretazioa, kalkulua eta formalizazioa: hartzekoen likidazioa. Oinarrizko alokairuaren

ordainagiria. • Inprimakiak betetzea eta inplikatutako erakundeen zerrenda: norberaren konturako langile gisa ezarri

eta funtzionatzea. • Norberaren kontura ezartzeko finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea. • Norberaren konturako lana eta besteren konturakoa elkarrekin alderatzea. • Beste pertsonekiko eta erakundeekiko lan-munduratzetik eratortzen diren betebeharrak eta eskubideak

interpretatu eta betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: konstituzioa, arteztarau komunitarioak, langileen estatutua eta

hitzarmen kolektiboa. • Kontratazio-modalitateak, indarrean dagoen legeriaren arabera. • Betebehar fiskalak eta gizarte-segurantzakoak norberaren konturako lanean. • Negoziazio kolektiboa. • Gizarte-segurantzaren eta INEMen sariak eta haiekiko betebeharrak norberaren konturako lanean. Jarrerazkoak: • Beste pertsonekiko eta erakundeekiko lan-munduratzetik eratortzen diren betebeharrak betetzea. • Lan-harremana erregulatzen duten arauak errespetatzea. • Behin enplegua lortu ondoren, prestakuntza osagarriaren eta/edo etengabekoaren beharra bere egitea.

31

• Lanarekiko konpromisoa. III. multzoa: EKONOMIA-ESPARRUA Prozedurazkoak: • EAEn eta Estatuaren gainerakoan dagokion sektorea aztertu eta alderatzea. • Dagokion sektorean aurreikusitako eboluzioa balioestea. • Enpresa-egitura eta garatu beharreko jarduerei lotutako funtzioen kokapena interpretatzea. • Oinarrizko organigramak lantzea. • Lanbide-jarduera garatzean enpresaren beste sekzioekin koordinatzeko beharra antzematea. • Aurrekontuak lantzen laguntzea. • Sektoreko ereduzko enpresa baten oinarrizko ekonomia- eta finantza-ratioak kalkulatu eta

interpretatzea. • Lanbide-jardueren garapenari buruzko oinarrizko aurrekontuak interpretatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Magnitude makroekonomiko nagusiak eta horien arteko erlazioa. • Produkzio-sektoreak eta horien ekarpena Euskal Herriko eta Estatuaren gainerako ekonomian. • Titulazioari dagokion produkzio-sektorea: konfigurazioa eta aurreikusitako eboluzioa. • Dagokion sektoreko ereduzko enpresa baten funtzio-arloak eta horien arteko erlazioak. • Sektorearen kudeaketa-eredu adierazgarria. • Balantzearen galera- eta irabazi-kontuaren partida nagusiak sektoreko ereduzko enpresa batean. • Enpresa baten oinarrizko aurrekontuak: egitura eta kontzeptuak. • Finantzaketa-motak: oinarrizko eskemak.

Jarrerazkoak: • Laneko bileretan bat etortzeko konpromisoa eta interesa. • Enpresaren beste sekzioek garatzen duten lanarekiko errespetua. • Bestelako sailekin koordinatzeko beharra bere egitea. 7. lanbide-modulua. HIZKUNTZA TEKNIKOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Aukeratutako hizkuntzan idatzitako sektoreko informazio berezia interpretatzea, ekintza eta/edo

zeregin egokiak aurrera eramateko oinarrizko datuak aztertuz. 2. Aukeratutako hizkuntzan idatzitako testu eta dokumentu profesionaletatik ateratako funtsezko

informazioa ama-hizkuntzara itzultzea, informazio hori behar bezala erabiltzeko eta/edo jakinarazteko asmoz.

3. Aukeratutako hizkuntzan, titulu honi lotutako lanbide-sektorearen berezko jarduerarekin zerikusia duten oinarrizko testu teknikoak idaztea.

4. Aukeratutako hizkuntzan ahozko mezuak sortzea, lanbide-komunikazioko berariazko egoerei aurre egin ahal izateko.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Aukeratutako hizkuntzan idatzitako sektoreko informazio berezia interpretatzean, ekintza eta/edo zeregin egokiak aurrera eramateko oinarrizko datuak aztertuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aukeratutako hizkuntzari dagokion herrialderen bateko argitalpen profesional batean sektoreko

terminologia berezia identifikatzea. • Aukeratutako hizkuntzan idatzitako sektoreko informazio-testu baten datu garrantzitsuenak hautatzea.

32

• Testuen interpretazioan, aukeratutako hizkuntzan idatzitako hiztegi teknologikoak eraginkortasunez erabiltzea.

2. Aukeratutako hizkuntzan idatzitako testu eta dokumentu profesionaletatik ateratako funtsezko informazioa ama-hizkuntzara itzultzean, informazio hori behar bezala erabiltzeko eta/edo jakinarazteko asmoz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aukeratutako hizkuntzaren eta ikaslearen hizkuntzaren arteko korrelazio semantikoak identifikatzea. • Aukeratutako hizkuntzan idatzitako lanbide-sektoreari buruzko informazio-testu baten datu

garrantzitsuenak itzultzea, kontsultarako beharrezko materialaren laguntzarekin. 3. Aukeratutako hizkuntzan, titulu honi lotutako lanbide-sektorearen berezko jarduerarekin zerikusia duten oinarrizko testu teknikoak idaztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Merkataritzako korrespondentzian erabili ohi diren estilo-formulak aipatzea. • Prentsan irakurritako lan-eskaintza batetik abiatuta, lan-eskaera bat lantzea. • Aukeratutako hizkuntzan "curriculum vitae" laburra idaztea. • Lanbide-sektoreari buruzko ereduzko dokumentuak betetzea. • Merkataritzako gutun bat idaztea agindu zehatzetan oinarrituz, alderdi formalak aplikatuz eta

sektorean aurrez ezarritako estilo-formulak erabiliz. • Komunikazio-helburu espezifikoa eta hartzaileak ulertzeko moduko testu-antolamendu egokia izango

duen txostena egitea.

4. Aukeratutako hizkuntzan ahozko mezuak sortzean, lanbide-komunikazioko berariazko egoerei aurre egin ahal izateko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ahozko oinarrizko adierazpena lortzeko egitura linguistikoak eta beharrezko hiztegia ezagutzea. • Aukeratutako hizkuntzan audio- edo bideo-testu motz bat ahoz laburtzea. • Simulatutako telefono-deiak egitea bere burua identifikatuz, pertsona egokiarengatik galdetuz, datu

zehatzei buruzko informazioa eskatuz eta, jasotako aginduetan oinarrituz, egin diezazkioketen galderei modu argian eta errazean erantzunez.

• Elkarrizketa edo bilera profesional batean egindako galderei egitura errazeko esaldiekin erantzutea. • Elkarrizketa edo bilera profesional batean galdera errazak egitea. • Lanbidearen edo sektorearen berezko zehazpen teknikoak eta/edo komertzialak ahoz adieraztea. c) Edukiak Prozedurazkoak: • Lanbidearen berezko ahozko eta idatzizko informazioetan datu garrantzitsuak hautatzea. • Testu profesionalak (liburuak, dokumentuak, eskuliburuak, aginduak…) interpretatzea. • Ahozko eta idatzizko informazioak ama-hizkuntzara itzultzea. • Lanbide-sektorearen berezko “ereduzko” dokumentuak betetzea. • Lanbide-jarduerarekin lotutako testuak (dokumentuak, txostenak, planak…) lantzea. • Sektorearen berezko mezu eta zehazpen teknikoak/komertzialak ahoz adieraztea. • Gai profesionalei buruzko solasetan, elkarrizketetan, bileretan… parte hartzea. • Kontsultarako baliabideak (hiztegiak, liburuak…) erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-sektorearen berezko hiztegia eta terminologia. • Lanbide-jardunean erabiltzen diren ahozko komunikazioan ezarritako formulak (hasierako eta

amaierako agurrak, kortesia-trataerak…).

33

• Lanbide-jardunean erabiltzen diren idatzizko komunikazioan ezarritako formulak (gutunen goiburukoak, informatika-sistemetarako sarbidea, protokoloak…).

• Komunikazio-egoeraren berezko portaerak. • Bibliografia. Testu profesionalak. Hiztegi teknikoak. Kontsultarako bestelako baliabideak. Kontsulta-

eta erabilera-teknikak. Jarrerazkoak: • Hizkuntza zehaztasunez erabiltzea. • Atzerriko hizkuntzaren berezko ohiturak, jarraibideak eta protokoloak errespetatu eta jarraitzea. • Informazioa interpretatu, adierazi edo itzultzeko autonomia. • Komunikazio-mota desberdinetan (presentziala, idatzizkoa…) solaskideekin tolerantzia eta errespetua

izatea. • Hizkuntza garatu eta sendotzen aurrera egiteko interesa. 8. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-

sektore edo -eremuari dagokionez bereziki. 2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak

aztertzea, lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe

hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

34

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo

planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei

eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta sektoreko prozesu eta jarduerarik

esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen

datuetatik eta gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta

ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. 9. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Erradiazioak planifikatu, detektatu eta neurtzeko teknikak aplikatzea. 2. Teleterapia eta brakiterapiako tratamenduetan erabiltzen diren “osagarriak” lantzea. 3. Erradiazio-iturriak segurtasun biologiko handieneko baldintzetan kontrolatu eta manipulatzea. 4. Teleterapiako tratamenduak aplikatzea, tratamendu-mota bakoitzerako ekipo eta material egokiak

maneiatuz. 5. Brakiterapiako tratamenduetan esku hartzea, tratamendu-mota bakoitzerako ekipo eta material

egokiak maneiatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Erradiazioak planifikatu, detektatu eta neurtzeko teknikak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erradioterapiako tratamendu-mota desberdinen plangintza dosimetrikoa egitea. • Dosi terapeutikoen kalkuluak eta hauen banaketa anatomikoa egitea erradioterapiako tratamendu-mota

desberdinetan. • Irradiazio-denborak kalkulatzea erabilitako erradioterapiako tratamenduaren eta teknikaren arabera. • Barrunbe barneko brakiterapian tratamenduen hiru dimentsioko plangintza egitea.

35

2. Teleterapia eta brakiterapiako tratamenduetan erabiltzen diren “osagarriak” lantzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Teleterapia eta brakiterapiako tratamenduetarako osagarriak lantzea, honako hauek lortuz:

− Lanketaren agindua behar bezala interpretatzea. − Ekipoak edo materialak behar bezala aukeratzea. − Ekipoak, tresnak eta materialak trebetasunez maneiatzea. − Eskatutako ezaugarriak, dimentsioak, prestazioak eta, oro har, kalitatea. − Zehaztutako burutzapen-denbora.

3. Erradiazio-iturriak segurtasun biologiko handieneko baldintzetan kontrolatu eta manipulatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Gammateka bateko erregistro-liburua betetzea, egindako manipulazioak idatziz. • Erradiazio-iturriak segurtasun-baldintzetan biltegiratu eta garraiatzea, honako hauek betez:

− Beren ezaugarrietarako egokiak diren biltegiratze-baldintzak. − Segurtasun-baldintzetan manipulatu eta garraiatzea. − Ezarrita dauden prozedurak.

• Monitorizazioa eta kontrol dosimetriko pertsonala eta eremukoa egitea iturri erradioaktiboaren ezaugarrien arabera.

• Mota desberdinetako hondakin erradioaktiboak ezabatzea, protokoloetan hondakin horiek ezabatzeko baldintzak identifikatuz, hondakin-motaren eta aktibitate-mailaren arabera.

4. Teleterapiako tratamenduak aplikatzean, tratamendu-mota bakoitzerako ekipo eta material egokiak maneiatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ekipoak kontrolatu, identifikatu eta maneiatzeko sistemak identifikatzea: kontrol-kontsola, urrutiko

agintea, tratamendu-seinalearen larrialdietako etengailuak, blokeoak, katigamenduak, parametroen seinaleak eta iturriaren egoera.

• Energia-maila eta neurketa-bitartea identifikatzea, giroko erradiazioaren detektagailuaren alarmak behar bezala funtzionatzen duela egiaztatuz eta erradiazio-mailak behar bezala neurtuz burukotik 5 cm-ra eta 1 cm-ra.

• Tasa aldatzeko aukerak, aukeratutako erradiazio-mota eta elektroi eta fotoiekin irradiatzeko kolimazio-sistemak (eremuaren tamaina) identifikatzea eta erradiazio-mailak egiaztatzea.

• Instalazioan lanaren fase desberdinak burutzea: tratamendua aukeratzea, pazientea posizionatzea, ekipoaren mugimenduak egitea, tratamendua aplikatu eta kontrolatzea, pazientea erretiratzea eta dosimetria fisikoa egitea, agindutako tratamendua behar bezala aplikatzea lortzeko.

• Erradiazio eta energia desberdinetarako sakoneko errendimenduaren kurbak eta isodosien kurbak kalkulatzea.

• Sakoneko dosi-aldakuntzen kurbak egitea ionizazio-kamerak erabiliz. 5. Brakiterapiako tratamenduetan esku hartzean, tratamendu-mota bakoitzerako ekipo

eta material egokiak maneiatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ekipoak kontrolatu, identifikatu eta maneiatzeko sistemak identifikatzea: kontrol-kontsola, urrutiko

agintea eta larrialdietako etengailuak. • Terapia metabolikoan gehien erabiltzen diren iturri erradioaktiboak behar bezala maneiatzea, beren

propietate fisiko-kimiko eta nuklear nagusiak identifikatuz. • Material erradioaktiboa duten “orratzak eta haziak” behar bezala maneiatzea, hauek erabil daitezkeen

tratamenduak identifikatuz. • Erradiazio-iturriak dituen plastikozko material malgua eta metalezko material zurruna prestatzea

medikuaren aginduari jarraituz eta erabiliko diren tratamendua identifikatuz (lokalizazio anatomikoa eta iturri-mota).

c) Edukiak

36

Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

1. Erradioterapiako kabineteen antolamendua eta kudeaketa 90 ordu 100 ordu 2. Pazientearentzako laguntza tekniko-sanitarioa 150 ordu 205 ordu 3. Teleterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak 264 ordu 310 ordu 4. Brakiterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak 190 ordu 235 ordu 5. Erradiologia-babesa 75 ordu 90 ordu 6. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 7. Hizkuntza teknikoa 40 ordu 60 ordu 8. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza (KEH) 40 ordu 40 ordu 9. Lantokiko prestakuntza (LP) 536 ordu 600 ordu GUZTIRA 1.445 ordu 1.700 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 255 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin

beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da. 2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu

bakoitzerako eta ezin izango da aldatu. 3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen

denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 1.700 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, Pazientearentzako laguntza tekniko-sanitarioa, Teleterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak eta Brakiterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak moduluek izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa

37

Heziketa-zikloaren sekuentziazioan 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %65 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. 2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Erradioterapia” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Prozesu diagnostiko klinikoak eta ortoprotesiak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Erradioterapiako kabineteen antolamendua eta kudeaketa. • Pazientearentzako laguntza tekniko-sanitarioa. • Teleterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak (1). • Brakiterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak (1). • Erradiologia-babesa. (1) Lanbide-modulu hau irakasteko, LOGSE legearen 33.2. artikuluan adierazten diren “irakasle espezialistetako” baten laguntza izango dute. b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Euskal hizkuntza eta literatura”, “Alemana”, “Frantsesa”, “Ingelesa”, “Italiera” edo “Portugesa” espezialitatea duten irakasleek ondoko modulu hauek irakats ditzakete, hautatutako hizkuntzaren arabera: • Hizkuntza teknikoa. c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko modulu hauek irakats ditzakete: • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko hobekuntza. d) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) atalean adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko

38

4.2.1. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, “Erradioterapia” goi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko. Prestakuntza-espazioa Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Gela balioanitza ........................................................................... 40 40 Erradioterapiako laborategia ....................................................... 90 60 “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi. 6. Sarbideak eta/edo ibilbideak Heziketa-ziklo honetan onartua izateko, batxilergoko ondoko modalitate hauek izango dute lehentasuna: • Natur eta osasun-zientziak. • Teknologia. 6.1. Oinarrizko Lanbide Heziketa Heziketa-ziklo honetan lantzen den Berariazko Lanbide Heziketa erraztu eta laguntzen duen Oinarrizko Lanbide Heziketa osatzen duten edukiak, ondoren adierazten diren Batxilergoko jakintzagaietan aurkitzen dira:

39

• Biologia. • Giza fisiologia eta anatomia. 6.2. Unibertsitate-ikasketetarako sarbidea: • Maisua (espezialitate guztiak). • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Erizaintzan diplomatua. • Fisioterapian diplomatua. • Logopedian diplomatua. • Podologian diplomatua. • Okupazio-terapian diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. 7. Konbalidazioak eta korrespondentzia 7.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Erradiologia-babesa. • Teleterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak. • Brakiterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak. • Hizkuntza teknikoa. 7.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Erradioterapiako kabineteen antolamendua eta kudeaketa. • Teleterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak. • Brakiterapiako tratamenduen oinarriak eta teknikak. • Erradiologia-babesa. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Hizkuntza teknikoa. • Lantokiko prestakuntza.