OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA · 2013. 11. 12. · oinarrizko curriculum diseinua ....

57
OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA ARGITALPEN-DISEINUKO ETA PRODUKZIOKO GOI- MAILAKO TEKNIKARIA

Transcript of OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA · 2013. 11. 12. · oinarrizko curriculum diseinua ....

  • OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

    ARGITALPEN-DISEINUKO ETA PRODUKZIOKO GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

  • 2

    Aurkibidea

    1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................ 4 1.1. Izena.................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .............................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ............................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .............................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .......................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ........................................................... 4 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. .................................................... 6 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ......................................................................... 6 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................ 7 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ............................................................... 7 3.2. Lanbide-moduluak. ............................................................................................. 7 1. Lanbide moduloa: Diseinu grafikoa ........................................................ 7 2. Lanbide moduloa: Argitalpen-produkzioa .............................................. 13 3. Lanbide moduloa: Aurreinprimaketa-prozesuak .................................... 19 4. Lanbide moduloa: Arte grafikoen industrietako produkzioaren antolamendua .............................................................................................. 26 5. Lanbide moduloa: Arte grafikoen industrietako kalitate-kudeaketa ....... 31 6. Lanbide moduloa: Arte grafikoetako produkzio-materialak ................... 36 7. Lanbide moduloa: Lan giroko harremanak ............................................. 41 8. Lanbide moduloa: Lan-prestakuntza eta orientabidea ............................ 45 9. Lanbide moduloa: Hizkuntza teknikoa ................................................... 49 10. Lanbide moduloa: Lantokiko prestakuntza ........................................... 51 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. .................................... 54 3.3.1. Iraupenak. .......................................................................................... 54 3.3.2. Sekuentziazioa. ................................................................................. 54 4. Irakasleak. .............................................................................................................. 55 4.1. “Argitalpen-diseinua eta -produkzioa” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan

    irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. .................................. 55 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ........................................ 56 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ..................................................... 56 5.1. Espazioak. ........................................................................................................... 56 6. Sarbideak eta/edo ibilbideak. ................................................................................. 57 6.1 Unibertsitate-ikasketetarako sarbidea. ................................................................. 57

  • 3

    7. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ................................................................. 57 7.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ...... 57 7.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ........... 57

  • 4

    1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: "Argitalpen-diseinua eta -produkzioa". 1.2. Maila: Goi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 2.000 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honentzako produkzio-sistemaren lanbide-prestakuntzako baldintza orokorrak ondoko hauek dira: • Diseinu grafikoa garatzea eta, argitalpen-ideiak edo -proiektuak abiapuntu izanik,

    inprimakien ezaugarriak zehaztea. Argitalpen-produkzioa antolatu, planifikatu eta ikuskatzea, baliabide egokiak aukeratuz eta kalitatea, epeak eta kostua kontrolatuz, bai jatorrizkoak prestatzerakoan, bai inprimakiak fabrikatzerakoan.

    Teknikari honek, nolanahi ere, arkitektoen, ingeniarien edo lizentziatuen eta/edo arkitekto teknikoen, ingeniari teknikoen edo diplomatuen ikuskapen orokorrarekin jardungo du. 2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Produktu grafikoen diseinuak garatzea bezeroaren agindua egokituz, zirriborroak, maketak eta

    amaierako arteak eginez eta berau tratatzeko argibideak emanez. • Argitalpen-planak edo aginduak abiapuntu izanik, argitalpen-produkzioa antolatu eta programatzea,

    aurrekontuak landuz, kostuak kontrolatuz, eskaintzak aukeratuz eta jatorrizkoen prestaketa eta lorpena kudeatuz.

    • Industria grafikoetako produkzioa antolatzea, planifikatzea eta programatzea, aurreinprimaketako, inprimaketako eta inprimaketa osteko prozesuak aukeratuz eta ekipoak, materialak eta epeak zehaztuz.

    • Aurreinprimaketa-prozesuak ikuskatzea produkzioa ezarritako kalitatea, produktibitatea eta epeak betez eta anomaliak eta kontingentziak ebatziz.

    • Produkzio-prozesuaren alderdi tekniko, antolamendu-alderdi, alderdi ekonomiko eta giza alderdi desberdinei dagokienez ikuspegi globala eta integratua.

    • Bere lanbidearekin loturiko tekniketan, lan-antolamenduetan eta alderdi ekonomikoetan gertatutako aldaketen ondorioz sortzen diren egoera berrietara egokitzea.

    • Harreman funtzionala duen sailekin, hau da, fabrikazio-sailarekin eta merkataritza-sailarekin, ahoz edo idatziz komunikatzea.

    • Bere talde funtzionaleko kideekin etengabeko harremanak izatea, taldeari esleitzen zaizkion helburuak lortzeaz arduratzea, gainerakoen lana errespetatuz, talde-zereginak antolatu eta garatuz eta azaltzen diren oztopoak gainditzen lagunduz, lankideen eta menpekoen ideiekiko jarrera tolerantea izanik.

    • Beheragoko maila duten beste teknikari batzuen lana antolatu eta zuzentzea. 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia Teknikari honi, goragoko maila duten teknikariek esleitutako funtzioen eta helburuen esparruan eta dagozkion lanerako arloetan, oro har, ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Diseinu grafikoen proposamenak eta garapenak eta argitalpen-produktuen ezaugarri teknikoen

    definizioa. • Maketak egin eta ikuskatzea eta jatorrizkoak fabrikatzeko prestatzea.

  • 5

    • Eskaintza-eskaerak lantzea, aztertzea eta hauen artean aukeratzeko proposamenak. • Argitalpen-proiektuetan eta -planetan markatutako helburuak lortzeko argitalpen-prozesuak antolatzea

    eta programatzea. • Aurrekontuak lantzea eta onets daitezen aurkeztea. • Enpresak ezarritako zehaztapen eta baremoen barruan hornitzaileekin negoziatzea eta akordioak

    lortzea. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Produktu grafikoen diseinuak garatzea eta jatorrizkoak prozesatzeko prestatzea. • Diseinuak, ereduak, zehaztapenak edo bezeroaren eskakizunak abiapuntu izanik, produktu grafikoen

    zirriborroak lantzea eta ezaugarriak zehaztea. • Diseinu-zehaztapenak abiapuntu izanik, maketak eta amaierako arteak egin eta ikuskatzea, elementu

    grafikoen kokapena zehaztuz eta aurreinprimaketan tratatzeko argibideak gaineratuz. • Testuen jatorrizkoak ikuskatzea, neurtzea eta markatzea edo lan hauek argitalpen-proiektuaren arabera

    egiten direla ikuskatzea, aurreinprimaketa-prozesuan trata daitezen. • Irudien jatorrizkoak aukeratzea, ikuskatzea eta prestatzea, argitalpen-proiektu baten zehaztapenen

    arabera, aurreinprimaketa-prozesuan trata daitezen. 2. Argitalpen-produkzioa antolatzea eta kudeatzea. • Argitalpen-planak, diseinuak eta ereduak (ezaugarri teknikoak zehaztuz) abiapuntu izanik,

    inprimakien definizioan esku hartzea, hauek hobetzeko, lehiakorrago bihurtzeko eta produkzioa errazteko aldaketak proposatuz.

    • Argitalpen-produkzioa antolatzea eta programatzea, ezarritako planen eta baldintzen arabera. • Argitalpenen aurrekontuak lantzea, argitalpen-planetara egokitzen direla egiaztatuz, eta kostuak

    produkzio-prozesuan zehar kontrolatzea. • Materialen, zerbitzuen eta prozesatzeen eskaintzak eskatu eta aukeratzea eta argitalpen-produktu

    baterako edo batzuetarako aginduak eta erosketak egitea. • Jatorrizkoak modu eta denbora egokian lortzen eta prestatzen direla kontrolatzea eta kudeatzea. 3. Aurreinprimaketa-prozesuetako produkzioa kudeatzea eta ikuskatzea. • Jasotako informazio teknikoa abiapuntu izanik, aurreinprimaketa-prozesuetako lanak ezartzea, giza

    baliabideak eta baliabide materialak esleituz eta prozesua optimizatzeko beharrezko argibideak emanez.

    • Aurreinprimaketa-prozesuak ikuskatzea, ezarritako produkzio- eta kalitate-mailak lortzearren. • Lan-taldea teknikoki trebatzea, taldearen eguneratzeak produkzioa eraginkortasunez eta ezarritako

    kalitatearen arabera egin dadin ahalbide dezan. • Aurreinprimaketako ekipoen prebentziozko mantentze-lanak definitzea eta hauek egiteko planak

    ezartzea, lanaren baldintzak eta mantentzearen kostua optimizatuz. • Bere erantzukizunpeko arloko langileak zuzentzea eta koordinatzea, aurreinprimaketako prozesuaren

    produktibitatea eta martxa egokia ziurtatzearren. • Segurtasunari, higieneari eta ingurumenari buruzko araudiak betetzea eta betearaztea. 4. Industria grafikoaren produkzioa antolatzea. • Produktu grafikoak fabrikatzeko aginduak eta produktuak jasotzea, aztertzea eta teknikoki ebaluatzea. • Produkzioa egiteko prozesuen, prozeduren eta lehengaien ezaugarriak definitzea. • Industria grafikoaren produkzioan epe labur eta ertainean jardunak zehazteko baliagarriak gertatzen

    diren aurrekontu ekonomikoak egitea. • Produkzioa kontrolatzeko metodoa ezartzea, aurrekontuetan barne hartutako kostuak ebaluatzearren.

  • 6

    • Neurri zuzentzaileak hartzea ahalbidetuko duten ezaugarriak eta prozesuak egiaztatzeko kontrolak ezartzea.

    • Jatorrizko, material eta tarteko produktuen produkzio- eta fluxu-programa ezartzea eta hauen jarraipena egitea fotomekanikan, inprimaketan, koadernaketan eta manipulazioetan, epeak betetzearren.

    • Informazio teknikoa eta produktuen informazioa mantentzeko prozedurak ezartzea, betiere eskatzen den prestasuna eta segurtasuna gordez.

    2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Lanbide-irudi honek arte grafikoen produkzioko sektoreetan egingo du lan, argitalpen, publizitate, prentsa, aurreinprimaketa eta inprimaketako jarduerak burutzen dituzten enpresetan hain zuzen ere. Orokorrean enpresa hauek txikiak edo ertainak dira, sektore honetan urriak dira enpresa handiak, eta adierazitako jarduera bat edo bat baino gehiago egiten dituzte. Argitalpen-diseinuko eta -produkzioko goi-mailako teknikaria argitalpen-produkzioaren, diseinuaren edo aurreinprimaketaren arloan, goragoko maila duen teknikari baten koordinaziopean, edo enpresa txikietan, enpresa honetako arduradun tekniko gisa, integratuko da. • Ingurune funtzionala eta teknologikoa Enpresaren eta produkzio-prozesuaren antolamendu-egitura kontuan izanik, irudi honek funtzio-kopuru handiagoa edo txikiagoa hartu ahal izango du bere gain: enpresa txikietan argitalpen-produkzioa antolatu edo ikuskatzetik, produkzioaren atal desberdinak antolatu edo ikuskatzera bitartean. Jardueren koordinazioa eskatzen duten lanetan (jatorrizkoak prestatzean, produkzioa fabrikatzean eta ikuskatzean, sustapenean eta banaketan esate baterako) laguntzen du. Bere lanean esku hartzen duten teknika eta ezagutza teknologikoek argitalpen-prozesuen eta prozesu grafikoen esparrua hartzen dute eta zuzenean lotzen dira ondokoarekin: • Argitalpen-prozesuarekin: antolamendua, diseinua, kontratuak eta legezko araudia. • Fabrikazio-prozesuarekin: aurreinprimaketa-produkzioko sistema desberdinen makinak eta ekipoak

    eta hauen prestazioak. • Erabilitako lehengaien, erdilandutako produktuen eta amaierako produktuen ezaugarriak eta

    propietateak ezagutzearekin. • Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Lanbide-orientazioko helburua izanik, ondoren, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratu ondoren bete daitezkeen lanbideak eta lanpostuak aipatzen dira: • Argitalpen-produkzioko teknikaria. • Diseinu grafikoko teknikaria

  • 7

    • Produkzio grafikoko teknikaria • Aurreinprimaketako teknikaria (testu-trataera, irudi-trataera, testu eta irudien mihiztadura) • Inprimaketa formaren muntaia, lorpen eta trazadurako teknikaria. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak I. Lanbidearekin loturiko informazio teknikoa bildu eta sistematizatzea, informazioaren edukia

    aztertuz eta informazio-iturriak bere lana optimizatzeko euskarri eta baliabide gisa eta bere ezagutzak eguneratzeko elementu gisa baloratuz.

    II. Argitalpen-diseinu eta -produkzioko lanak antolatzea, produkzio eta kontrolaren programa eginez eta beharrezko informazioa kudeatuz, produkzio-helburuak eraginkortasunez eta errentagarritasunez lortzearren.

    III. Aurreinprimaketa-lanak antolatzea, produkzio eta kontrolaren programa eginez eta beharrezko informazioa kudeatuz, produkzio-helburuak eraginkortasunez eta errentagarritasunez lortzearren.

    IV. Lan-taldea eraginkortasunez koordinatzea, lanpostu desberdinen baldintzak eta langileen beharrak eta errendimendua ebaluatuz, giza baliabideen jarduna optimizatzearren.

    V. Argitalpen-diseinu eta -produkzioko prozesuen burutzapena autonomiaz eta erantzukizunez koordinatzea.

    VI. Prozesuaren fase desberdinetan lehengaiak eta bitarteko produktuak ebaluatzea, funtsezko ezaugarriak eta parametroak identifikatuz, entsegu-prozedurak aukeratuz eta emaitzak baloratuz, beronen trataeraren bideragarritasuna eta/edo aldez aurretik finkatutako zehaztapenekiko egokitzapen-maila zehaztearren.

    VII. Diseinu, argitalpen-produkzio eta aurreinprimaketako prozesuetan sortzen diren arazo teknikoak eta antolamendu- eta lan-arazoak ebaztea eta hauek eragin dituzten arrazoien diagnosia egitea, bidezko neurriak hartu ahal izateko.

    VIII. Argitalpenaren eta industria grafikoaren jarduera arautu eta baldintzatzen duen lege-, ekonomia- eta antolamendu-esparrua ulertzea, lan-harremanetatik eratorritako eskubide eta betebeharrak eta lan-munduratzeko mekanismoak identifikatuz.

    IX. Lanbidearekin lotzen diren informazio-iturriak kritikoki aukeratzea eta baloratzea eta, honela, bere kabuz ikasteko ahalmena garatzeko eta bere lanbide-gaitasunak sektoreko teknologia- eta antolamendu-aldaketetara egokitu eta bilakatzeko aukera izatea.

    X. Sektore edo esparru honetan ingurumenarekiko inpaktu negatiboak murrizteko garatu beharreko prozesuetarako irtenbideak ezartzen laguntzea eta zeregin honetan parte hartzea, bai eta bere lanbide-jardueraren bitartez prozesuetan kalitatea etengabe hobetzeko ahaleginean parte hartzea ere.

    3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. DISEINU GRAFIKOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Beren orekarekin produktu grafikoaren estilo orokorrean laguntzen duten diseinuaren elementuak

    aztertzea. 2. Produktu grafikoarekin lotzen diren publizitate-diseinuaren elementuak aztertzea. 3. Produktu grafikoen diseinuak abiapuntu izanik, zirriborroak, amaierako arteak eta maketak baliabide

    desberdinak erabiliz egitea. 4. Jatorrizkoak eta amaierako arteak beren erreprodukziorako prestatzeko eta markatzeko prozesuak

    aztertu eta egitea. 5. Probetan (kolore-probetan, ferroetan) aintzat hartutako produktuaren kalitate-ezaugarri

    esanguratsuenak ebaluatzea. b) Ebaluazio-irizpideak

  • 8

    1. Beren orekarekin produktu grafikoaren estilo orokorrean laguntzen duten diseinuaren elementuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Balizko bezero baten jarraibideak abiapuntu izanik:

    − Transmititu nahi den mezua eta mezu horren jasotzailea erlazionatzea. − Ondokoa deskribatu eta aztertzea:

    ∗ Erabiliko den material-mota. ∗ Erabili behar den zirriborro- eta apunte-kopurua. ∗ Egin beharreko lanaren faseen sekuentzia.

    • Transmititu nahi diren mezu bisualak abiapuntu izanik: − Aukera bisual desberdinak (zehaztapen tipografikoak, ezaugarriak, estilo tipografikoak)

    komunikatzeko beharrezko letra-tipoak aukeratzea. − Sormen-tipografia eta aintzat hartu beharreko testuinguru desberdinak erlazionatzea. − Egin nahi den mezurako erreprodukzio-modurik egokiena (linea, bilbea, tonu bikoak, lau

    kolorekoak) aztertzea. − Testu eta irudien koloreak lanean erabiliko diren inprimatzeko sistemekin eta euskarriekin

    erlazionatzea. • Diseinuak abiapuntutzat hartuta, kolore desberdinen efektu bisualak eta komunikazio-efektuak

    aztertzea, tonu-balioa, ehundurak, bilbeak eta efektu bereziak kontuan izanik. • Irudi-mota desberdinak definitzen dituzten ezaugarriak aztertzea (ikonizitatea, estetika,

    erreproduzigarritasuna, sailkatzeko aukera). • Irudiak aukeratzea eta hauen trataera definitzea, komunikazio-helburuak edo jasotzailearengan

    berariazko ondorioak lortzearren. 2. Produktu grafikoarekin lotzen diren publizitate-diseinuaren elementuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Publizitate-iragarki bat abiapuntu izanik, iragarkiaren osagai desberdinak aztertzea eta produktu

    grafiko gisa duten trataerarekin erlazionatzea. • Publizitaterako diseinua abiapuntu izanik, produktu grafikoa publizitate-euskarri desberdinetan

    (liburuxka, tarteko, orrialde, panel…) erakutsi ahal izan dadin kontuan izan behar diren ezaugarri desberdinak aztertzea.

    • Publizitateko iragarki grafikoa egiteko eman beharreko urratsak azaltzea. • Bezero baten balizko agindu bati buruzko behar bezala zehaztutako informazioa abiapuntu izanik

    (bertan komunikatu beharreko produktuaren kualitateak zehaztuta), iragarki grafikoa egiteko beharrezko publizitate-diseinuaren elementuak aztertzea.

    3. Produktu grafikoen diseinuak abiapuntu izanik, zirriborroak, amaierako arteak eta maketak baliabide desberdinak erabiliz egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ideia bat hasteko zirriborro gisa eta, ondoren, zirriborro landuago gisa gauzatzeko prozedurak

    aplikatzea, ondokoa aintzat hartuta: − Espazio eta formen diseinua. − Diseinuaren elementuak formen barruan kokatzea, konposizio eskematikoak lortzeko. − Zirriborro alternatiboetarako beharrezko elementuak sortzea, baliabide desberdinak erabiliz:

    lapitza, errotulazioa, fotokopiak, ebakinak, ordenagailua. − Diseinuaren araberako estiloa transmititzeko kolore egokiak aukeratzea. − Zirriborro osoak egitea, horretarako emaitza ebaluatzeko aukeratutako apunteak muntatuz. − Bezeroarentzako zirriborro amaitua lantzea.

    • Zirriborro bat abiapuntu izanik, gaineratutako zehaztapenak aintzat hartuko dituen eta erreprodukziorako baliagarria izango den amaierako artea egitea.

    • Maketa xehekatuak eraikitzea, horretarako maketetan esku hartzen duten elementu grafiko desberdinak egituratuko dira eta mezuaren erritmoari eta edukiari jarriko zaio arreta, bai eta produktu desberdinetarako funtzioari ere: − Egunkariak, aldizkariak.

  • 9

    − Liburuak. − Papergintza eta liburuxkak. − Kartelak. − Kutxak eta bilgarriak.

    4. Jatorrizkoak eta amaierako arteak beren erreprodukziorako prestatzeko eta markatzeko prozesuak aztertu eta egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Jatorrizko mekanografiatua abiapuntu izanik:

    − Testuaren gorputza eta lerroartekoa kalkulatzea, espazio jakin batean doitzeko. − Testuak orrialde bakoitzeko dituen karaktereak kalkulatzea, produktu grafikoaren orrialde-kopurua

    aurreikusteko. − Jatorrizkoa zeinu, laburdura eta kode konbentzionalak erabiliz markatzea.

    • Amaierako artea abiapuntu izanik, orrialdea edo atorra lantzea ondokoa aditzera emanez: − Noranzko-lerroak erabiliz zehaztu beharreko eremu zehatzak. − Kolorea edo eskatzen den kolore-nahasketa (Pantonea) eta aplikatu behar deneko eremua. − Egin beharreko lanaren argibide idatziak (fondoak, tarteak, tipografia, ebaketa-markak,

    handitzeak, tolestatzeak, koadernaketa). • Kolore-proba abiapuntu izanik, kolorea jatorrizkoarekin behar bezalako antzekotasunik ez duenean

    zuzenketak markatzea. 5. Probetan (kolore-probetan, ferroetan) aintzat hartutako produktuaren kalitate-ezaugarri esanguratsuenak ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Proba bat zirriborroarekin edo jatorrizkoarekin konparatuta:

    − Oinarrizko elementuak (erregistroa, tamaina, tipografia, kolorea, irudiak) egokiak direla egiaztatzea.

    − Kontrol-tiran egindako neurketak aztertzea (dentsitometriak, kolorimetriak, trapping-a, estanpazio-irabazia eta kolore-oreka).

    − Testuaren gaininpresioan eta inbertsioan gertatzen diren arazoak ebaluatzea. − Kolore-probak berrikusteko industria grafikoan erabiltzen diren kalitate-kontroleko tresnak

    deskribatzea: dentsitometroa, hari-kontagailua, kolorimetroak, distirametroa. c) Edukiak I. multzoa : PRODUKTU GRAFIKOAREN DISEINUA Prozedurazkoak: • Transmititu beharreko mezuaren eta mezu horren hartzailearen arteko erlazioa eta konparazioa. • Diseinuaren ondoko zatiak deskribatzea eta aztertzea.

    − Erabili beharreko material-mota. − Egin beharreko zirriborro- eta apunte-kopurua. − Egin beharreko lanaren faseen sekuentzia.

    • Aukera bisualak komunikatzeko erabili beharreko tipografia aukeratzea. • Sormen-tipografiak transmititu beharreko mezuarekin duen erlazioa. • Eman beharreko mezurako erreprodukzio-modurik egokiena aztertzea: linea, bilbea, tonu bikoak, lau

    kolorekoak. • Mezuan erabilitako testu eta irudien koloreen eta inprimatzeko sistemen eta lanean erabili beharreko

    euskarrien arteko erlazioa. • Kolore desberdinen komunikazio-efektuak eta efektu bisualak aztertzea, betiere diseinu grafikoan

    erabilitako tonuaren balioa, ehundurak, bilbeak eta efektu bereziak kontuan izanik. • Irudi-mota desberdinen ezaugarri definitzaileen ezaugarriak aztertzea: ikonizitatea, estetika,

    erreproduzigarritasuna, sailkatzeko aukera. • Irudiak aukeratzea eta hauen trataera definitzea, hartzailearengan berariazko efektuak edo

    komunikazio-helburuak lortzearren.

  • 10

    • Publizitateko iragarki baten osagaiak eta produktu grafiko gisa duten trataerarekin duten erlazioa aztertzea.

    • Publizitaterako diseinu batean publizitate-euskarri desberdinetan (liburuxka, tarteko, orrialde, panel…) erakutsi ahal izan dadin kontuan izan behar diren ezaugarri desberdinak aztertzea

    • Publizitate-iragarki bat egiterakoan bete beharreko faseak azaltzea. • Produktuaren kualitateen arabera iragarki grafikoa egiteko beharrezko publizitate-diseinuaren

    elementuak aztertzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Komunikazio bisualaren elementuak:

    − Planoko elementu grafikoak. Horien arteko erlazioa. Zehaztapena diseinu grafikoan. − Diseinu grafikoa. Elementuak: euskarriak, zeinuak, egitura, konparazioa. − Formen analisia. Konposizioko egitura geometrikoak. − Formak espazioan duen hiru dimentsioko konfigurazioa. − Konposizio-teknikak: erritmoa, simetria, oreka. − Ehundura. − Errepikapena. Kontrastea. Harmonia. − Irudiaren semiologia. − Irudiaren fenomenologia: ikonizitatea, estetika, erreproduzigarritasuna, sailkapena.

    • Diseinu grafikoko proiektua: faseak. − Ukipen-fasea. − Definizio- eta ikerketa-fasea:

    ∗ Programaren datuak aztertu eta antolatzea. ∗ Alternatibak baloratzea eta aukeratzea. ∗ Garatu nahi den proposamena.

    − Garapen-fasea: ∗ Maketarako dokumentazioa lantzea. ∗ Aurkezpenerako diseinua egitea.

    • Kolorea: − Kolorea eta psikologia. − Koloreen dinamika eta lengoaia. Koloreen harmonia eta kontrastea − Kolorearen funtzioak eta aldagaiak.

    • Publizitate-diseinua: − Teknika grafikoak publizitate-adierazpenaren zerbitzura. − Iragarkia, liburuxka, tartekoak, panelak:

    ∗ Kanpoko publizitatea (panelak, telefono-kabinak, markesinak, garraio publikoak). ∗ Zuzeneko publizitatea (kartak, katalogoak, liburuxkak) ∗ Prentsan (egunkariak, aldizkariak, tartekoak).

    − Kartelak: ∗ “Art nouveau”, “Pop-Art” ∗ Informazio-azkartasuna. ∗ Inpaktu bisuala. ∗ Irakurgarritasuna. ∗ Ulermena.

    − Komunikazio grafikoaren helburuak: ∗ Objektiboa. ∗ Ekonomikoa. ∗ Kalitatea.

    • Argitalpen-diseinua: − Argitalpen-baliabide baten lanaren ezaugarriak. − Lan-mota desberdinak: “media” handiak, free lance. − Egunkaria. Ezaugarriak, egiturak, tipoak, estiloak. Orrialde bikoitza. − Informazio orokorreko aldizkaria. Aldizkari espezialitatea. − Liburuak. Liburu-motak:

    ∗ Liburu didaktikoa. ∗ Liburu teknikoa. ∗ Arte-liburua.

  • 11

    • Erakunde-diseinua: − Erakunde-irudia. Ikerketa. Identifikazioa. − Sistematizazioa. Diagnosia. − Irudi-politika. − Nortasun bisuala:

    ∗ Sinboloa. Logotipoa. ∗ Kolorea. ∗ Letra-tipoa.

    − Diseinuari buruzko eskuliburua. • Seinaleak:

    − Kolore funtzionala. Kolore eskematikoa. − Programa-diseinua. Seinaleztapena. Burutzapen-sinboloak.

    • Kutxak eta bilgarriak: − Marka. Funtzioa. − Kutxa eta bilgarria, nortasun bisualeko euskarri gisa. − Komunikazio grafikoa:

    ∗ Hiru dimentsioko izaera. ∗ Edukia. ∗ Erabilera eta maneiuaren ezaugarriak. ∗ Azalera-motak.

    Jarrerazkoak • Txukuntasuna eta ordena produktu grafikoa osatzen duten diseinuaren elementuen analisian. • Ekimena zirriborroak deskribatzeko eta aztertzeko proposamenak lantzerakoan. • Ordena eta zuhurtasuna egin beharreko lanaren faseen sekuentzia deskribatzerakoan eta

    aztertzerakoan. • Zuhurtasuna tipografia aukeratzerakoan. • Prestasuna lankidetzan eta talde-lanean jarduteko eta pertsonen arteko harremanetan, enpresa osatzen

    duten sail desberdinetara zabalduta. • Erantzukizuna bere lana beste sail batzuekin koordinaturik burutzerakoan. • Lan-metodo berriak bere egitea eta aurrerapen teknologikoengatik interesa azaltzea. • Segurtasunari, higieneari eta ingurumenaren babesari buruzko arauak behatzea. • Ekimena eta erantzukizuna bere funtzioak kalitate-arauak kontuan izanik betetzerakoan. II. multzoa: DISEINUAK ABIAPUNTU IZANIK MAKETAK EGITEA Prozedurazkoak: • Diseinu bat abiapuntu izanik zirriborroak sortzea, ondokoa aintzat hartuta:

    − Espazio eta formen diseinua. − Diseinuaren elementuak formen barruan kokatzea, konposizio eskematikoak lortzeko. − Zirriborro alternatiboetarako beharrezko elementuak sortzea, baliabide desberdinak erabiliz:

    lapitza, errotulazioa, fotokopiak, ebakinak, ordenagailua. − Diseinuaren araberako estiloa transmititzeko kolore egokiak aukeratzea. − Zirriborro osoak egitea, horretarako emaitza ebaluatzeko aukeratutako apunteak muntatuz. − Bezeroarentzako zirriborro amaitua lantzea.

    • Zirriborro bat abiapuntu izanik, gaineratutako zehaztapenak aintzat hartuko dituen eta erreprodukziorako baliagarria izango den amaierako artea egitea.

    • Maketa xehekatuak eraikitzea, horretarako maketetan esku hartzen duten elementu grafiko desberdinak egituratuko dira eta mezuaren erritmoari eta edukiari jarriko zaio arreta, bai eta produktu desberdinetarako funtzioari ere: − Egunkariak, aldizkariak. − Liburuak. − Papergintza eta liburuxkak. − Kartelak. − Kutxak eta bilgarriak.

    Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak:

  • 12

    • Diseinuak prestatzea: − Materialak eta ekipoak. Informatika-tresnak. − Ekipoak eta programak.

    • Ingurune informatikoak. Windows. Macintosh. Ezaugarriak. Bateragarritasuna. • Kamerak. Eskanerrak. Filmagailuak. Inprimagailuak.

    − Erretikulak. Testua. Errotulazioa. Handitzeak. Argazkien errepresentazioa. Ilustrazioen errepresentazioa.

    − Efektuak sortzea: tonu-efektuak, efektu fotografikoak, inprimaketa-efektuak. − Aurkezpen-zirriborroak. − Amaierako artea. Amaierako artea egitea: muntaia, kokapena, kolore-bereizketa, markatzea. − Diseinu tipografikoa. Proportzioak. Kontrasteak. Gris-tonuak. Testua eta forma. Zinetika

    tipografikoa. Bat-batekotasuna. Proportzioak. • Konposizio tipografikoaren arauak:

    − Sormen-tipografia. Tipoak eta letrak. Tipoak eta irudiak. − Tipologia. Tipoen sailkapena. Familia tipografikoak. − Tipografia digitala. Bitmap-ak.

    • Irudiaren transformazioa: − Erreprodukziorako jatorrizkoak. Mota. Deskribapena. − Irudi-trataera digitala. Lerrokadura. Bereizmena. Gris-mailak. Trataera digitala. − Irudi-trataerako programak. Aldaketak.

    Jarrerazkoak: • Txukuntasuna eta ordena maketak eta amaierako arteak osatzen dituzten elementuak egiterakoan. • Ekimena zirriborroak, maketak eta amaierako arteak gauzatzeko proposamenak lantzerakoan. • Ordena eta zuhurtasuna maketen eraikuntzan esku hartzen duten elementu grafiko desberdinak

    deskribatzerakoan eta aztertzerakoan. • Prestasuna lankidetzan eta talde-lanean jarduteko eta pertsonen arteko harremanetan, enpresa osatzen

    duten sail desberdinetara zabalduta. • Erantzukizuna bere lana beste sail batzuekin koordinaturik burutzerakoan. • Lan-metodo berriak bere egitea eta aurrerapen teknologikoengatik interesa azaltzea. • Segurtasunari, higieneari eta ingurumenaren babesari buruzko arauak behatzea. • Ekimena eta erantzukizuna bere funtzioak kalitate-arauak kontuan izanik betetzerakoan. III. multzoa: JATORRIZKOAK ETA MAKETAK PROZESATZEKO PRESTATZEA

    ETA MARKATZEA ETA HAUEN KALITATE-KONTROLA EGITEA Prozedurazkoak: • Jatorrizko mekanografiatu batean testuaren gorputza eta lerroartekoa kalkulatzea, espazio jakin batean

    doitzeko. • Jatorrizko mekanografiatu batean testuak orrialde bakoitzeko dituen karaktereak kalkulatzea, produktu

    grafikoaren orrialde-kopurua aurreikusteko. • Jatorrizko mekanografiatua zeinu, laburdura eta kode konbentzionalak erabiliz markatzea. • Amaierako artea abiapuntu izanik, orrialdea edo atorra lantzea ondokoa aditzera emanez:

    − Noranzko-lerroak erabiliz zehaztu beharreko eremu zehatzak. − Kolorea edo eskatzen den kolore-nahasketa (Pantonea) eta aplikatu behar deneko eremuak. − Egin beharreko lanaren argibide idatziak (fondoak, tarteak, tipografia, ebaketa-markak,

    handitzeak, tolestatzeak, koadernaketa). • Kolore-proba abiapuntu izanik, kolorea jatorrizkoarekin behar bezalako antzekotasunik ez duenean

    zuzenketak markatzea. • Probaren oinarrizko elementuak (erregistroa, tamaina, tipografia, kolorea, irudiak) egokiak direla

    egiaztatzea. • Probaren kontrol-tiran egindako neurketa dentsitometrikoak, kolorimetrikoak, trappingarenak,

    estanpazio-irabaziarenak eta kolore-orekarenak aztertzea. • Probaren testuaren gaininpresioan eta inbertsioan gertatzen diren arazoak ebaluatzea. • Kolore-probak berrikusteko industria grafikoan erabiltzen diren kalitate-kontroleko tresnak

    deskribatzea: dentsitometroa, hari-kontagailua, kolorimetroak, distirametroa.

  • 13

    Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Tipometria. Unitateak. Gorputza. Lerroartekoa. • Testuaren doikuntza. Eskuizkriburuan kalkulua. Konposizioaren kalkulua. • Amaierako arteak erreproduzitzeko egin beharreko lanaren argibide idatziak: fondoak, tarteak,

    tipografia, ebaketa-markak, handitzeak, tolestatzeak, koadernaketa. • Jatorrizko mekanografiatuak markatzerakoan erabilitako seinaleak: zeinu, laburdura eta kode

    konbentzionalak. • Irudi-proben sistemak. Proba digitalak, inprimatuak. Deskribapena. Markatzea eta zuzentzea. • Kolore-probak zuzentzeko markak. • Proba batean egiaztatu beharreko oinarrizko elementuak: erregistroa, tamaina, tipografia, kolorea eta

    irudiak. • Industria grafikoan kalitatea kontrolatzeko erabiltzen diren tresnak deskribatzea: dentsitometroa, hari-

    kontagailua, kolorimetroak, distirametroa... • Industria grafikoko proben (kolorearenak, ferroak) kalitate-kontrolean egin beharreko neurketak:

    dentsitometrikoak, kolorimetrikoak, trappingarenak, estanpazio-irabaziarenak eta kolore-orekarenak. Jarrerazkoak: • Prozesu grafikoan kalitate-kontrolaren beharra baloratzea. • Beste lankide batzuekin eta diseinuaren prozesuko kalitate-kontrolean inplikaturiko sail desberdinekin

    koordinatzea. • Diseinu grafikoaren fase desberdinetan lortutako emaitzak ebaluatzeko ekimena eta erantzukizuna. • Eskatutako amaierako produktuaren ezaugarriak lortzeko neurri zuzentzaileak proposatu eta

    aplikatzerakoan ordena eta zuhurtasuna. • Txukuntasuna eta ordena jatorrizkoa markatzerakoan eta seinaleztatzerakoan. • Ordena eta zuhurtasuna kontrol-tiren neurketak aztertzerakoan. • Autonomia kalitate-kontroleko tresnak erabiltzerakoan. 2. lanbide-modulua. ARGITALPEN-PRODUKZIOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Liburu inprimatuaren eta produktu grafiko nagusien bilakaera aztertzea, betetzen duten funtzio

    sozialarekin eta bere produkzioan erabilitako baliabide teknikoekin erlazionatuz. 2. Argitalpen-enpresa batean gertatzen diren funtzioak eta hartzen dituen antolamendu-formak aztertzea,

    beren formaren eta argitaratzen dituen produktuen arabera. 3. Argitaletxeek profesionalekin, hornitzaileekin, zerbitzu-enpresekin eta erakundeekin dituzten

    harreman adierazgarrienei egokitzen zaien araudia aukeratu eta aplikatzea. 4. Argitalpen-produktu grafiko adierazgarrienak definitzeko aintzat hartu behar diren diseinu, eduki,

    material, fabrikazio-prozesu, erabilera eta kostuari buruzko faktoreak deskribatzea eta aztertzea. 5. Jatorrizkoak lantzeko eta produktu grafiko konplexuen fabrikazioa prestatzeko argitalpen-prozesuak

    aztertzea eta ezartzea. 6. Produktu grafiko esanguratsuenak fabrikatzeko beharrezko prozesuaren faseak ezartzea. 7. Produktu grafiko adierazgarrienetarako barneko eta kanpoko kalitate-kontroleko prozesuak ezartzea. 8. Produktu grafiko bat argitaratzeko edo argitalpen-plan jakin bat gauzatzeko beharrezko aurrekontuak

    lantzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Liburu inprimatuaren eta produktu grafiko nagusien bilakaera aztertzean, betetzen duten funtzio sozialarekin eta bere produkzioan erabilitako baliabide teknikoekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Arte grafikoetan gertatu diren aldaketa teknologiko esanguratsuenak deskribatzea eta liburuetan,

    aldizkarietan eta beren produkzio-fase desberdinetan izan duten eragina aztertzea.

  • 14

    • Gaur egungo produktu grafikoen mota nagusienak identifikatzea eta ondokoa aztertzea: − Hauen jatorria. − Asetzen duten funtzio edo behar soziala:

    ∗ Informazioa. ∗ Irakaskuntza. ∗ Publizitatea. ∗ Seinaleztapena.

    − Produkzio- edo zerbitzu-funtzioekin duten erlazioa. − Sektore ekonomiko zehatzekin duten erlazioa.

    2. Argitalpen-enpresa batean gertatzen diren funtzioak eta hartzen dituen antolamendu-formak aztertzean, beren formaren eta argitaratzen dituen produktuen arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Argitalpen-prozesuan gertatzen diren funtzioak deskribatzea. • Argitalpen-enpresetako antolamendurik ohikoenak aztertzea. • Prozesu honetako zein funtzio argitalpen-enpresetatik kanpo gera daitezkeen adieraztea:

    − Tamainaren arabera. − Argitaratzen dituzten produktuen edo egiten dituzten zerbitzuen arabera. − Antolamendu-modu hauen alde onak eta txarrak arrazoitzea.

    • Argitalpen-produktu edo -zerbitzu jakin bat eta produktu edo zerbitzu hauen balizko bezero edo kontsumitzaileak finkatzen diren suposizio praktiko batean: − Argitalpen-prozesuan gertatzen diren funtzioak zehaztea. − Prozesu honi ekin diezaiokeen enpresa-antolamendua definitzea eta arrazoitzea.

    3. Argitaletxeek profesionalekin, hornitzaileekin, zerbitzu-enpresekin eta erakundeekin dituzten harreman adierazgarrienei egokitzen zaien araudia aukeratu eta aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Jabetza intelektualari eta argitalpenari buruzko dokumentuak, prozedurak eta araudia deskribatzea:

    − Egile-eskubideak. − Itzulpenak. − Lege-gordailua eta ISBN. − Baterako argitalpena.

    • Argitaletxe baten laguntzaile eta hornitzaileei (egileak, erredaktoreak, zuzentzaileak, itzultzaileak, ilustratzaileak, argazkigileak, diseinatzaileak, maketagileak, literatura-agenteak, irudi-agenteak, argitaletxeak, banatzaileak, publizitate-agentziak, papergileak, fabrikazio-prozesuko enpresak, saltzaileak, liburu-saltzaileak, azoka-antolatzaileak, bezeroak) aplika dakizkiekeen ordainketa eta laneko akordio eta kontratuen motak eta hauen ondorioz sortzen den dokumentazioa deskribatzea.

    • Laguntzaileen eta hornitzaileen lana ekonomikoki baloratzeko erabiltzen diren irizpideak, unitateak eta moduluak azaltzea.

    • Argitaletxe batek liburu konplexu bat landu nahi duen suposizio praktiko batean, liburu hau egin eta saltzeko prozesu osoan kanpoko esku-hartzaile desberdinekin lan-harremanak nola ezarri eta gauzatuko diren adieraztea.

    4. Argitalpen-produktu grafiko adierazgarrienak definitzeko aintzat hartu behar diren diseinu, eduki, material, fabrikazio-prozesu, erabilera eta kostuari buruzko faktoreak deskribatzean eta aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Liburu eta aldizkari errealen ezaugarri eta elementu formalak idatziz deskribatzeko lexiko egokia

    erabiltzea. • Liburu, prentsa, liburuxka eta bilgarrien diseinua aztertzea eta hauen balio funtzionalak,

    komunikaziokoak eta merkataritzakoak zehazten dituzten ezaugarriak adieraztea. • Produktu grafikoen mota desberdinak beren fabrikazioan erabili behar diren material eta prozesuekin

    erlazionatzea, kalitatea-prezioa erlazioari arreta berezia eskainiz. • Produktu grafikoen mota desberdinetan hauek definitzeko faktore kritikoak aditzera ematea.

  • 15

    • Bilduma bateko zenbait liburu aztertzea eta bilduma definitzen duten ezaugarriak identifikatzea. • Kalitate eta funtzio desberdineko argitalpen-produktuak definitzen diren suposizio praktikoetan,

    produktu hauek fabrikatzeko paperak, kartoi meheak eta akaberarik egokienak laginak biltzen dituzten katalogoetan aukeratzea eta aukera hori arrazoitzea.

    5. Jatorrizkoak lantzeko eta produktu grafiko konplexuen fabrikazioa prestatzeko argitalpen-prozesuak aztertzean eta ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Inprimakiak fabrikatzeko jatorrizkoak prestatzeko eta egiteko prozesuak deskribatzea, esku hartzen

    duten profesionalak, lan-faseak eta hauen arteko erlazioak adieraziz, betiere argitaratu beharreko produktuen arabera.

    • Jatorrizkoak prestatzeko eta egiteko prozesuetan esku hartzen dutenei (diseinatzaileak, erredaktoreak, itzultzaileak, ilustratzaileak, maketagileak) eman beharreko dokumentazioa, informazioa eta zehaztapenak zerrendatzea eta deskribatzea.

    • Ilustrazioak dituen liburu baten fabrikatzeko behar bezala zehaztutako suposizio praktiko batean, eman beharreko jatorrizkoak eta hauen trataera markatzeko modua adieraztea eta lana aurreinprimaketa-lantegi bati agintzeko zehaztapenak idaztea.

    6. Produktu grafiko esanguratsuenak fabrikatzeko beharrezko prozesuaren faseak ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Diagrama bat abiapuntu izanik, aldizkako argitalpen baten argitalpen-lanen programazioa

    deskribatzea: − Fase desberdinak burutzeko denbora identifikatu edo ebaluatzea. − Puntu kritikoak adieraztea. − Argitalpena programatutako denboran kaleratuko dela bermatzera zuzenduko diren

    programazioaren alderdiak identifikatzea. • Gertakari jakin baterako argitalpen bat (katalogoa, memoria…) argitaratzeko suposizio batean, bertan

    produktuaren edukiak eta ezaugarriak eta produktua egin eta fabrikatzeko baliabide-mota guztiak finkatuta izanik: − Barra-diagrama egitea, bertan beharrezko lan guztiak programatuz. − Programatzeko ondorioetarako prozesuaren puntu kritikoak adieraztea. − Baliabide alternatiboak erabiliz edo finkatutakoak gehituz labur daitezkeen jarduerak adieraztea. − Gerta daitezkeen kontingentziarik arruntenak eta hauek konpontzeko jarduerak adieraztea.

    • Argitalpen-enpresa eta urte baterako argitalpen-plana zehazten den suposizio praktiko batean: − Finkatutako tituluen argitalpena programatzea. − Diagrama batean titulu bakoitzaren argitalpena prestatzeko eta egiteko, fabrikatzeko eta

    merkaturatzeko faseak adieraztea. − Baliabideak optimizatzeko eta aurreikusitako argitaratze-erritmoak bermatzeko doikuntza egokiak

    egitea. 7. Produktu grafiko adierazgarrienetarako barneko eta kanpoko kalitate-kontroleko prozesuak ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Argitaratzaileak onartu behar dituen produktua egin eta merkaturatze bitartean ohikoenak diren

    probak zerrendatu eta deskribatzea. • Fabrikazioan argitaletxeak aurkezten zaizkion tarteko produktuei egiten dizkien kalitate-kontrolak

    deskribatzea eta hauen kopurua eta prozedura amaierako produktu desberdinekin erlazionatzea. • Kutxatila batean biltzen diren bi liburukik osatzen duten eta ilustrazioak dituen obra bat argitaratzeko

    suposizio batean ondokoa adieraztea: − Argitaletxeak egin edo exiji behar dituen kalitate-kontrol guztiak. − Hauek kanpoan edo barnean egiteaz arduratu behar direnak. − Hauetan erabilitako prozedurak eta tresnak. − Argitaratzaileak sinatu behar dituenak. − Argitalpenaren produktoreak produkzio-lantegietan egon behar dueneko uneak, bidezkoa bada.

  • 16

    8. Produktu grafiko bat argitaratzeko edo argitalpen-plan jakin bat gauzatzeko beharrezko aurrekontuak lantzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zenbatespen-aurrekontua egiteko kontuan izan behar diren kontzeptuak identifikatzea eta ereduzko

    indizeak eta prezioak aukeratzea eta aplikatzea. • Materialen eta zerbitzuen prezioak lortzeko katalogoetan eta datu-baseetan kontsultatzea. • Material eta zerbitzu grafikoen ereduzko eskaintzen eskariak prestatzea, kalitatea, epeak eta prezioak

    behar bezala zehaztuta dituzten eskaintzak lortzearren. • Ilustrazioak dituen liburu bat argitaratzeko behar bezala zehaztutako suposizio praktiko batean,

    aurrekontu xehekatua egitea, beharrezkoak diren datu eta prezio guztiak eskatuz, eta kostuen kontrola egiterakoan argitalpen-prozesuaren puntu kritikoak ezartzea.

    • Denbora jakin baterako argitalpen-plan bateko suposizio praktiko batean, zenbatespen-aurrekontu bat ezartzea, berau gauzatzeko.

    c) Edukiak I. multzoa: ARGITALPEN-PRODUKZIOA Prozedurazkoak: • Arte grafikoetan gertatu diren aldaketa teknologiko esanguratsuenak deskribatzea. • Arte grafikoetan gertatu diren aldaketa teknologikoek liburuetan, aldizkarietan eta beren produkzio-

    fase desberdinetan izan duten eragina aztertzea. • Gaur egun argitalpen-produkzioak Autonomia Erkidegoan eta Estatuan duen egoera interpretatzea. • Produktu grafikoaren definizioan aintzat hartu beharreko faktoreak aztertzea. • Gaur egungo produktu grafikoko mota desberdinak identifikatzea. • Gaur egungo produktu grafikoak aztertzea, ondokoa aintzat hartuta:

    − Jatorria. − Asetzen duten funtzio soziala: informazioa, irakaskuntza, publizitatea, seinaleztapena. − Produkzio- edo zerbitzu-funtzioekin duten erlazioa. − Sektore ekonomiko zehatzekin duten erlazioa.

    • Argitalpen-prozesuan gertatzen diren funtzioak deskribatzea. • Prozesu grafikoaren zein funtzio argitalpen-enpresetatik kanpo gera daitezkeen adieraztea:

    − Tamainaren arabera. − Argitaratzen dituzten produktuen edo egiten dituzten zerbitzuen arabera.

    • Argitalpen-prozesuan esku hartzen duten enpresa- eta profesional-motak eta garatzen dituzten funtzioak identifikatzea.

    • Jabetza intelektualari eta argitalpenari buruzko dokumentuak, prozedurak eta araudia aztertzea. • Argitaletxe baten laguntzaile eta hornitzaileei aplika dakizkiekeen ordainketa eta laneko akordio eta

    kontratuen motak eta hauen ondorioz sortzen den dokumentazioa aztertzea. • Argitalpen-prozesu osoan kanpoko esku-hartzaile desberdinekin lan-harremanak nola ezarri eta

    gauzatuko diren identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Argitalpen-produkzioa Estatuan eta Autonomia Erkidegoan. Produkzioa. Sektorearen egitura.

    Produktu-motak. Nazioarteko egoera. • Argitalpen-prozesuan esku hartzen duten profesionalak eta enpresak. Garatzen dituzten funtzioak:

    egileak, erredaktoreak, zuzentzaileak, itzultzaileak, ilustratzaileak, argazkigileak, diseinatzaileak, maketagileak, literatura-agenteak, irudi-agenteak, argitaletxeak, banatzaileak, publizitate-agentziak, papergileak, fabrikazio-prozesuko enpresak, saltzaileak, liburu-saltzaileak, azoka-antolatzaileak, bezeroak.

    • Arte grafikoetan gertatu diren aldaketarik esanguratsuenak. Argitalpen-produktu grafikoen produkzioan erabilitako materialen eta teknologiaren bilakaera.

    • Argitalpen-produktu grafikoak. Liburuak, aldizkako argitalpenak, komunikazioari eta publizitateari lotutako beste batzuk.

    • Argitalpen-produktu desberdinek asetzen dituzten funtzio eta behar sozialak. Informazioa. Irakaskuntza. Publizitatea. Seinaleztapena.

  • 17

    • Argitalpen-enpresaz kanpo gertatzen diren prozesu grafikoaren funtzioak. • Jabetza intelektualari eta argitalpenari buruzko dokumentuak, prozedurak eta araudia. Egile-

    eskubideak. Itzulpenak. Lege-gordailua. ISBN. Baterako argitalpena. Testu-eskubideak eta irudi-eskubideak.

    • Laguntzaileek eta hornitzaile desberdinek egindako lanen kostu ekonomikoa. • Argitalpen-prozesuan kanpoko esku-hartzaile desberdinek beren artean dituzten lan-harremanak. Jarrerazkoak: • Lankidetzarako, talde-lanerako eta pertsonen arteko harremanetarako prestasuna, argitalpen-enpresa

    osatzen duten sail desberdinei zabalduta. • Bere lana beste sail batzuekin koordinaturik burutzeko erantzukizuna. • Lan-metodo berriak bere egitea eta aurrerapen teknologikoengatik interesa azaltzea. II. multzoa: ARGITALPEN-PROZESUAREN FASEAK Prozedurazkoak: • Diagramak abiapuntu izanik, aldizkako argitalpen bati dagozkion argitalpen-lanen programazioa

    deskribatzea. − Lan grafikoaren fase desberdinen burutzapen-denborak ebaluatzea. − Argitalpen-prozesuaren puntu kritikoak identifikatzea. − Argitalpena puntualki merkaturatzen dela bermatzen duten prozesu grafikoaren programazioaren

    alderdiak identifikatzea. − Gerta daitezkeen kontingentziarik arruntenak identifikatzea eta hauek konpontzeko bidezko

    jardunak adieraztea. • Argitalpen-prozesua osatzen duten fase desberdinak aztertzea: titulu bakoitza asmatzea, prestatzea,

    lantzea, fabrikatzea eta merkaturatzea. • Inprimakiak fabrikatzeko jatorrizkoak landu eta prestatzeko prozesuak deskribatzea. • Argitalpen-prozesu desberdinetan esku hartzen duten profesional-mota desberdinak deskribatzea eta

    bereiztea, beren lanei dagozkien faseak eta faseen artean dauden loturak aintzat hartuz, betiere argitaratu beharreko produktuaren arabera.

    • Esku hartzen dutenei eman beharreko dokumentazioa, informazioa eta zehaztapenak zerrendatzea eta deskribatzea eta fase bakoitzari dagozkion jatorrizkoak lantzea eta prestatzea.

    • Argitalpen-enpresa batek urte baterako argitalpen-plana egiteko modurik egokiena zehaztea, ondokoa aintzat hartuta: − Finkatutako tituluen argitalpenak programatzea. − Titulu bakoitzaren argitalpena prestatzeko eta egiteko, fabrikatzeko eta merkaturatzeko faseak

    diagramen bidez irudikatzea. − Baliabideak optimizatzea eta aurreikusitako argitaratze-erritmoak bermatzea.

    • Argitalpen-produkzioa osatzen duten fase desberdinetan eraginkortasun handiagoa berma dezaketen baliabideak optimizatzearekin loturiko alderdi desberdinak deskribatzea.

    • Produktu grafikoa osatzen duten jatorrizkoak deskribatzea, egin beharreko trataera markatuz eta lana aurreinprimaketa-lantegi bati agintzeko beharrezko zehaztapenak idatziz.

    Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Argitalpen-prozesuaren faseak: asmatzea, egitea eta merkaturatzea. Argitalpen-prozesuan esku hartzen

    duten profesionalak eta enpresak. • Argitalpen-prozesuan esku hartzen duten profesional eta enpresa desberdinek garatzen dituzten

    funtzioak. • Eman beharreko jatorrizkoak, hauen trataera eta lantegian emateko aintzat hartu beharreko

    zehaztapenak. • Aldizkako argitalpena argitaratzeko lanak programatzea. Programatzeko teknikak. • Argitalpen-produkzioaren fase desberdinak burutzeko denborak. Produkzioaren puntu kritikoak. • Produkzioaren kontingentziarik arruntenak. Problemetarako konponbiderik arruntenak. • Tituluen argitalpenari dagokion programazioa. Fase bakoitzari dagozkion burutzapen-planak. • Dokumentazio ikonografikoa. Irudiaren funtzioa. • Baliabideak optimizatzea. Produktuaren estandarrak. Aurreikusitako argitaratze-erritmoak

    kontrolatzea.

  • 18

    Jarrerazkoak: • Ordena argitalpen-lanen programazioa deskribatzerakoan. • Lana aurreikusitako epean puntualtasunez entregatu ahal izateko prestasuna. • Egin beharreko lan desberdinetan erantzukizuna azaltzea. • Lankidetzarako, talde-lanerako eta pertsonen arteko harremanetarako prestasuna, argitalpen-prozesua

    osatzen duten fase eta prozesu desberdinetara zabalduta. • Etengabeko aurrerapen teknologikoak bere egitea eta hauengatik interesa azaltzea. • Bere lana beste sail batzuekin koordinaturik burutzeko erantzukizuna. III. multzoa: ARGITALPEN-PRODUKZIOAN INPLIKATURIKO PARAMETROAK Prozedurazkoak: • Laginak biltzen dituzten katalogoetan argitalpen-produktuak fabrikatzeko kalitate eta funtzio

    desberdineko paper, kartoi mehea eta akaberarik egokienak aukeratzea. • Produktu grafikoa definitzerakoan kontuan izan beharreko faktoreak aztertzea: teknikoak,

    ekonomikoak eta legezkoak. • Liburu eta aldizkarien ezaugarri eta elementu formalak idatziz deskribatzeko lexiko egokia definitzea. • Argitalpen-produktu desberdinen diseinua aztertzea eta hauen balio funtzionalak, komunikaziokoak

    eta merkataritzakoak zehazten dituzten ezaugarriak adieraztea. • Produktu grafikoen mota desberdinetan hauek definitzeko faktore kritikoak aztertzea. • Bilduma bereko liburu edo ale desberdinak aztertzea, bilduma definitzen duten ezaugarriak

    identifikatzearren. • Produktu grafiko desberdinen eta hauen fabrikazioan erabili beharreko material eta prozesuen artean

    dagoen erlazioa aztertzea, produkzioa errentagarriagoa bihurtzearren. • Edozein argitalpen-proiektu gauzatzeko zenbatespen-aurrekontua lantzeko aintzat hartu beharreko

    kontzeptuak aztertzea. • Kanpoko material eta zerbitzu desberdinak lortzeari dagokionez, informazio-iturri desberdinak

    aztertzea. • Aurrekontu xehekatua lantzerakoan eta beronen amaierako burutzapenean aintzat hartu beharreko

    faktoreak zehaztea. • Kostuen kontrola egin behar deneko argitalpen-prozesuaren puntu kritikoak zehaztea. • Material eta zerbitzu grafikoen ereduzko eskaintzen proposamenak prestatzea, kalitatea, epeak eta

    prezioak behar bezala zehaztuta dituzten eskaintzak egitea. • Epe jakin baterako argitalpen-plana gauzatzeko zenbatespen-aurrekontu egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Diseinua argitalpen-produkzioan. Liburu, prentsa, liburuxka eta bilgarrien diseinua. • Argitalpen-mota bakoitzaren berariazko ezaugarriak. • Argitalpen-produkzioaren terminologia eta lexikoa. Argitalpen-mota bakoitzerako ezaugarriak eta

    elementu formalak. • Argitalpen-produkzioan erabili beharreko materialak. Kostuen zenbatespena. Paper, kartoi mehea eta

    akabera-mota desberdinen laginak biltzen dituzten katalogoak. Produkzioan erabilitako materialen eta teknologiaren bilakaera.

    • Material eta zerbitzu grafikoekin loturiko katalogoak eta datu-baseak. • Produkzioaren aurrekontua. Lehengaiak eta produkzio-kostuak. Tiradaren kostua, produkzio-denbora,

    entrega-epeak. • Baliabideen merkatua. Eskaintzen azterketa, eskariak, materialak eta prozesuak. • Paper-bilkinen kudeaketa. Bilkinaren kudeaketa teknikoa eta ekonomikoa. • Baterako argitalpena eta baterako erreprodukzioa: helburuak eta metodoak, alderdi teknikoak,

    grafikoak, legezkoak eta ekonomikoak. Jarrerazkoak: • Bere lana beste sailekin koordinaturik burutzeko ekimena eta erantzukizuna. • Ordena enpresaren argitalpen-prozesuaren funtzioak deskribatzerakoan. • Lana antolatzeko arauak betetzeko prestasuna azaltzea. • Segurtasuna argitalpen-produkzioan aintzat hartu beharreko faktore desberdinak betetzerakoan.

  • 19

    • Lankidetzarako, talde-lanerako eta pertsonen arteko harremanetarako prestasuna, enpresa osatzen duten sail desberdinetara zabalduta.

    IV. multzoa: ARGITALPEN-PRODUKZIOKO KALITATE-KONTROLA Prozedurazkoak: • Argitalpen-produkzioa osatzen duten fase desberdinetako kalitate-kontrolean esku hartzen duten

    elementu desberdinak aztertzea. • Argitaratzaileak onartu behar dituen produktua egin eta merkaturatze bitartean ohikoenak diren

    probak zerrendatu eta deskribatzea. • Produktuaren kalitate-kontrolean erabiltzen diren prozedurak eta tresnak deskribatzea. • Argitalpen-produktuaren fabrikazioan produktuaren kalitate-kontroleko kanpoko edo barneko

    arduradunak zehaztea. • Aurkezten diren tarteko produktuei fabrikazioan egiten zaizkien kalitate-kontrolak deskribatzea eta

    hauen kopurua eta prozedura lortu beharreko amaierako produktu desberdinekin erlazionatzea. • Argitaletxe batek ilustrazioak dituen obra batean egin edo exijitu beharreko kalitate-kontrolak

    proposatzea. • Egoeraren analisia, arazoak eta hauek konpontzeko balizko soluzioak antolaturik biltzen dituzten

    txostenak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Kalitate-kontrolean erabili beharreko prozedura eta tresnak optimizatzea. • Argitalpen-prozesua osatzen duten fase desberdinetako kalitate-kontrola. • Produkzioan zehar egindako kontrol bereziak. • Tarteko prozeduretako kalitate-kontrola. Jarrerazkoak: • Kalitate-kontrolaren beharra baloratzea. • Kalitate-arauak betetzeko prestasuna azaltzea. • Kalitate-kontrola burutzerakoan ordena eta metodoa azaltzea. • Egin beharreko zereginarekiko erantzukizuna azaltzea. • Bere gaitasunean bertan segurtasuna azaltzea. • Problemetarako planteatutako soluzio eta estrategiekiko interesa eta errespetua azaltzea. 3. lanbide-modulua. AURREINPRIMAKETA-PROZESUAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Aurreinprimaketa-prozesu desberdinak aztertzea, produkzioan inplikaturiko ekipoak, programak eta

    parametroak aintzat hartuz, produktua berariazko kalitatearekin lortzearren. 2. Aurreinprimaketan erabilitako informazioa produzitzeko edo tratatzeko baliabideak prestatu eta

    mantentzeko prozedurak aztertzea eta definitzea. 3. Aurreinprimaketa-produkzioko ekipo eta baliabideekin eta beren elementuekin lan egitea,

    aurreinprimaketa-prozesuetan erreferentzia gisa baliagarriak diren parametroak ezartzearren. 4. Aurreinprimaketako fase desberdinetan lortutako emaitzak ebaluatzea eta produktuan hobekuntzak

    lortzeko eta problemak ebazteko aldaketak proposatzea. 5. Aurreinprimaketan erabiltzen diren produkzio-baliabideen, materialen eta produktu kimikoen

    manipulazioaren ondoriozko arriskuak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Aurreinprimaketa-prozesu desberdinak aztertzean, produkzioan inplikaturiko

    ekipoak, programak eta parametroak aintzat hartuz, produktua berariazko kalitatearekin lortzearren, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

  • 20

    • Estilo-liburu batean biltzen diren elementu tipografiko desberdinak, erabilitako programak eta testu-

    trataerako formak alderatu eta deskribatzea. • Irudiak digitalizatzeko prozesuaren parametroak aztertzea, jatorrizko-motarekin eta egingo den

    inprimakiarekin erlazionatuz: − Bereizmen espaziala. − Kolore-sakontasuna. − Zuri-beltzen sarrera. − Tonu-zuzenketa. Iragazkiak. − Formatu grafikoen bateragarritasuna.

    • Argazki-kamera bidez erreproduzitzeko prozesuaren parametroak aztertzea, jatorrizko-motarekin eta egin behar den inprimakiarekin erlazionatuz: − Esposizio-mota. − Jatorrizkoarekiko eta lortu nahi den efektuarekiko esposizio egokia. − Handitzea edo txikitzea. − Dentsitate-tartea.

    • Intsolazio-prozesuaren parametroak aztertzea egin behar den prozesatze-motarekin eta irudiarekin erlazionatuz: − Irteerako gailua. − Lerrokadura eta puntuaren forma. − Irudiaren orientabidea eta formatua. − Euskarri fotografikoa edo fitxategia. − Irteera kalibratua. − Material fotosentikorraren mota. − Prozesatze-mota.

    • Inprimaki bat sortzeko behar bezala zehaztutako suposizio praktikoa abiapuntu izanik, ondokoa zehaztea: − Egin beharreko lanen sekuentzia-ordena.

    • Behar bezala zehaztutako suposizio praktikoa abiapuntu izanik, testuak eta irudiak integratzeko maketazio-prozesua definitzea, ondokoa zehaztu eta/edo identifikatuz: − Fase desberdinak lan egiteko moduaren arabera ezartzea. − Tresnak eta erremintak (diskoak, modema, ordenagailuak, monitoreak, memoria, “rip”-ak, OPI

    sistemak). − Makinaren formatuaren, jatorrizko-motaren eta koadernaketa-motaren araberako trazadura-mota. − Burutzapen egokia lortzeko metodoa aukeratzea. − Inprimatzeko mekanismoa aukeratzea.

    • Behar bezala zehaztutako suposizio praktikoa abiapuntu izanik, filmazio-prozesua definitzea, lan-motarekiko egokienak gertatzen diren parametroak eta baldintzak ezarriz: − Filmagailu-mota, formatuaren, esposizio-iturriaren eta arraste-mekanismoaren arabera. − Filmaketa-doikuntzak: lerrokadura, angeluak, leherketak, bilbe-ereduak. − Irteerako bereizmena. − Eskura dauden iturri tipografiko desberdinak.

    • Aurreinprimaketako proba-mota desberdinak (digitalak, fotokimikoak, prentsa-probak) eta hauek prozesu grafikoan duten kokapena eta helburua definitzea.

    • Suposizio praktikoa abiapuntu izanik, inprimaketa-forma lortzeko eta muntatzeko prozesua definitzea. • Sarrera edo irteera gisa erabiltzen diren euskarri informatikoen mota desberdinak deskribatzea eta

    bereiztea: magnetikoak, optikoak, sareak eta modema. 2. Aurreinprimaketan erabilitako informazioa produzitzeko edo tratatzeko baliabideak prestatu eta mantentzeko prozedurak aztertzean eta definitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Informazioa tratatzeko eta produzitzeko baliabideak osatzen dituzten ekipoen funtzionamendua

    azaltzea eta beren funtzioekin eta aplikazioekin erlazionatzea: sarrera-sistemak, RAM memoria, prozesadorea, bideo-txartela, sareak, ripak, filmagailuak, recorderrak, plantxara zuzenean irteteko gailuak.

  • 21

    • Ekipo desberdinak kalibratzeko kurbak kalkulatzea eta aztertzea, neurri zuzentzaileak aplikatuz: kamerak, ukipen-prentsak eta eskanerrak, monitoreak, filmagailuak eta inprimagailuak, prozesadoreak eta intsolatzeko makinak.

    • Behar bezala zehaztutako suposizio praktiko batean, ekipoen aldizkako eguneratzeak, konponketak eta doikuntzak definitzea, erabiltzerakoan behar den zuzentasuna mantentzearren, eta horretarako ondokoa hartuko da kontuan: − Fabrikatzailearen argibideak. − Gailu desberdinen kalibrazioaren emaitzak. − Erabilitako teknologiak eta lan egiteko moduak.

    • Balizko aurreinprimaketa-lantegi batean, mantentze-plana eta jarraipen-fitxa sortzea, bertan ondokoa erregistratuz: − Mantendu beharreko elementurik garrantzitsuenak. − Egiaztatu beharreko ezaugarri teknikoak. − Aldaketa eta anomaliarik arruntenak. − Informatika-ekipoak administratzeko moduak. − Filmagailuak garbitzeko maiztasuna. − Elementuen iraupena.

    3. Arreinprimaketa-produkzioko ekipo eta baliabideekin eta beren elementuekin lan egitean, aurreinprimaketa-prozesuetan erreferentzia gisa baliagarriak diren parametroak ezartzearren, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Maketa bat eta jatorrizkoak (testuak, grafikoak eta irudiak) abiapuntu izanik, dokumentua sortzea,

    ondokoa kontuan izanik: − Orrialde-formatuaren neurrien doikuntza. − Inportatu beharreko fitxategien bateragarritasuna. − Iturri tipografiko desberdinen maneiua. − Balizko estilo-liburu baten ezaugarri tipografikoak aintzat hartzen dituzten estilo-orriak lantzea

    eta/edo aplikatzea. − Prozesu grafikoaren gainerako faseak.

    • Programa egokiaren bitartez pantailan ikusitako irudia abiapuntu izanik: − Jatorrizkoaren urritasunen ondoriozko akatsak eta programen eta ekipoen mugak eragindako

    akatsak antzematea. − Irteerako gailuen ezaugarrien eta lortu beharreko amaierako produktuaren araberako bidezko

    neurri zuzentzaileak ezarri eta aplikatzea. • Orrialde-kopurura, makinaren formatura eta koadernaketa-motara hobe egokitzen den trazadura-

    ereduaren arabera banatutako fotolitoak abiapuntu izanik, ondokoa zuzentasunez ezartzea: ebaketa, tolestatzea eta erreferentziazko lerroak, erregistro-gurutzeak eta aldagaiak (mihiztadurak, pare-iraulketa eta zuria eta erretirazioa batera).

    • Kamerak eta intsolatzeko makinak erabiltzerakoan, esposizioen parametroak (denbora, dentsitate-tarteak) tratatu beharreko jatorrizkoan eta emultsioetan duten eraginarekin erlazionatzea.

    • Lau koloretako jakin bateko fotolitoak abiapuntu izanik, sistema bakoitzeko berariazko tekniken arabera kolore-proba lortzea.

    • Muntatutako fotolitoak abiapuntu izanik, inprimaketa-forma lortzea, bidezkoa denean, inprimaketa-formaren izaeraren araberako esposizio egokiak ezarriz.

    • Aurreinprimaketako fase guztietako lana abiapuntu izanik, txosten batean prozesu osoan zehar aintzat hartu behar diren parametro guztiak jasotzea, betiere jatorrizko-motaren eta lortu beharreko produktu-motaren arabera.

    4. Aurreinprimaketako fase desberdinetan lortutako emaitzak ebaluatzean eta produktuan hobekuntzak lortzeko eta problemak ebazteko aldaketak proposatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Filmagailuetan eta recorderretan erabilitako materialekin lortutako emaitzak ebaluatzea, hondoarekiko

    kontrastea aintzat hartuta.

  • 22

    • Kolore-proba abiapuntu izanik, egon daitezkeen akatsak antzematea, hauek eragin dituzten arrazoiekin erlazionatuz: moireak. Erregistroaren doitasuna. Koloreen gainjarpena. Karaktereen zabalera. Tonu-jauziak xehetasun gutxiko zonetan.

    • Proba bat abiapuntu izanik, neurri zuzentzaileak proposatu eta aplikatzea, hasiera batean ezarritako oharrak eta amaierako produktuaren ezaugarriak kontuan izanik.

    • Egoeraren analisia, problemak eta hauek izan ditzaketen soluzioak antolatuta bilduko dituen datu-orria sortzea.

    5. Aurreinprimaketan erabiltzen diren produkzio-baliabideen, materialen eta produktu kimikoen manipulazioaren ondoriozko arriskuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aurreinprimaketa-prozesuan erabilitako material, produktu, erreminta eta ekipo desberdinen

    manipulazioaren ondoriozko arriskuak azaltzea (arriskugarritasun-maila eta toxikotasuna). • Segurtasunaren ikuspuntutik, produkzioko baliabide eta materialen argibideak, mantentze-

    eskuliburuak, etiketak, liburuxkak eta jarraibideak aztertzea. • Behar bezala zehaztutako kasu praktiko batean, arrazoi-mota desberdinen ondoriozko istripuen

    (instalazioen, segurtasun-gailuen eta ekipoen babesean gertatutako akatsek eragindakoak) prebentziorako segurtasun-neurriak proposatzea.

    • Aurreinprimaketan erabilitako produktuak eta materialak ingurumenari buruzko arau nagusiekin erlazionatzea, erabili ohi diren produktuen ordezkoak aintzat hartuta.

    • Aurreinprimaketako planta baten banaketa egitea eta horretarako, besteak beste, lanaren segurtasunean eta higienean eragina duten faktoreak kontuan izanik.

    c) Edukiak Multzoa I: AURREINPRIMAKETA-PROZESUAK Prozedurazkoak: • Testu-trataerako forma desberdinak alderatu eta deskribatzea, erabilitako programak aditzera emanez. • Estilo-liburu batean biltzen diren elementu tipografiko desberdinak interpretatzea. • Irudi-trataerako forma desberdinak alderatu eta deskribatzea, irudiak hartzeko erabilitako prozesua

    aditzera emanez. • Irudiak digitalizatzeko prozesuak aztertzea. • Argazki-kamera bidez erreproduzitzeko prozesuak aztertzea. • Intsolazio-prozesuak aztertzea. • Inprimakia sortzeko egin beharreko lanen sekuentzia-ordena zehaztea. • Inprimakia sortzeko erabili beharreko software-mota zehaztea. • Lortu beharreko inprimakiaren ezaugarrietara hobe egokitzen den irteerako gailu-mota zehaztea. • Testuak eta irudiak integratzeko maketazio-prozesua definitzea, ondokoa zehaztuz:

    − Fase desberdinak lan egiteko moduaren arabera ezartzea. − Inplikaturiko tresnak eta erremintak (diskoak, modema, ordenagailuak, monitoreak, memoria,

    ripak, OPI sistemak). • Filmazio-prozesua definitzea, lanarekiko egokienak gertatzen diren parametroak eta baldintzak

    ezarriz: − Filmagailu-mota, formatuaren, esposizio-iturriaren eta arraste-mekanismoaren arabera. − Filmaketa-doikuntzak: lerrokadura, angeluak, leherketak, bilbe-ereduak. − Irteerako artxibategia: PostScript edo orrialdea deskribatzen duten beste lengoaia batzuk. − Irteerako bereizmena. − Eskura dauden iturri tipografiko desberdinak.

    • Aurreinprimaketako proba-motak (digitalak, fotokimikoak, prentsa-probak) eta hauek prozesu grafikoan duten kokapena eta helburua definitzea.

    • Inprimaketa-forma lortzeko eta muntatzeko prozesua aztertzea. • Prozesu grafikoan sarrera edo irteera gisa erabiltzen diren euskarri informatikoen mota desberdinak

    aztertzea eta bereiztea.

  • 23

    Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Testu-trataera. Testua. Tipografia. Formatua eta proportzioak. Testuaren konposizioa eta

    antolamendua. • Irudien digitalizazioa eta trataera. Irudia. Jatorrizko-motak. Bereizmen espaziala. Kolore-sakontasuna.

    Kolore-aukeraketak. Zuri-beltzen sarrera. Kontrastea, tonua eta asetasuna. Iragazkiak. Bilbe digitaleko teknikak. Formatu grafikoen bateragarritasuna.

    • Esposizio-mota. Jatorrizkoarekiko eta lortu nahi den efektuarekiko esposizio egokia. Handitzea edo txikitzea. Dentsitate-tartea.

    • Irteerako gailua. Lerrokadura eta puntuaren forma. Irudiaren orientabidea eta formatua. Euskarri fotografikoa edo fitxategia. Irteera kalibratua. Material fotosentikorraren mota. Prozesatze-mota.

    • Egin beharreko lanen sekuentzia-ordena. Software-mota. Produktuaren ezaugarrietara hobe egokitzen diren irteerako gailu-motak.

    • Maketazio-prozesua. Maketazio-faseak. Tresnak eta erremintak: diskoak, modema, ordenagailuak, monitoreak, memoria, ripak, OPI sistemak. Trazadura-motak. Jatorrizko-motak. Koadernaketa-motak.

    • Filmagailu-mota. Filmaketa-doikuntzak: lerrokadura, angeluak, leherketak, bilbe-ereduak. Irteerako artxibategia. Irteerako bereizmena. Iturri tipografiko desberdinak.

    • Aurreinprimaketa-probak. Proba-motak: digitalak, fotokimikoak, proba-prentsetakoak. • Muntaia-prozesua. • Prozesu grafikoko sarrera edo irteerako euskarri informatikoak. Euskarri-motak: magnetikoak

    (diskoak, zintak), optikoak (CD ROM, WORM), sareak eta modema. Jarrerazkoak: • Lankidetzarako, talde-lanerako eta pertsonen arteko harremanetarako prestasuna, enpresa osatzen

    duten sail desberdinetara zabalduta. • Bere lana beste sailekin koordinaturik burutzeko erantzukizuna. • Lan-metodo berriak bere egitea eta aurrerapen teknologikoengatik interesa azaltzea. • Segurtasunari, higieneari eta ingurumenaren babesari buruzko arauak behatzea. II. multzoa: AURREINPRIMAKETA-PROZESUETAN INPLIKATURIKO

    PARAMETROAK Prozedurazkoak: • Dokumentua sortzea, ondokoa aintzat hartuta:

    − Aurkeztutako maketa- eta jatorrizko-mota: testua, grafikoak eta irudiak. − Orrialde-formatuaren neurrien doikuntza. − Inportatu beharreko fitxategian bateragarritasuna. − Iturri tipografiko desberdinak maneiatzea. − Estilo-orriak landu eta/edo aplikatzea. − Prozesu grafikoaren gainerako faseak.

    • Programa egokiaren bitartez pantailan ikusitako irudia aztertzea, jatorrizkoaren urritasunen ondoriozko akatsak eta programen eta ekipoen mugak eragindako akatsak antzemanez eta irteerako gailuen ezaugarrien eta lortu beharreko amaierako produktuaren araberako bidezko neurri zuzentzaileak ezarri eta aplikatuz.

    • Orrialde-kopurura, makinaren formatura eta koadernaketa-motara hobe egokitzen den trazadura-ereduaren arabera fotolitoak banatzea.

    • Trazaduraren fotolitoetan ebaketa, tolestatzea eta erreferentziazko lerroak, erregistro-gurutzeak eta aldagaiak (mihiztadurak, pare-iraulketa eta zuria eta erretirazioa batera) burutzea.

    • Kamerak eta intsolatzeko makinak erabilita egindako esposizioen parametroak (denbora, dentsitate-tarteak) aztertzea, bai eta tratatu beharreko jatorrizkoan eta emultsioetan duten eragina ere.

    • Lau koloretako jakin bateko fotolitoen kolore-proba lortzea sistema bakoitzeko berariazko tekniken arabera.

    • Muntatutako fotolitoen inprimaketa-forma lortzea, bidezkoa denean, inprimaketa-formaren izaeraren araberako esposizio egokiak ezarriz.

    • Aurreinprimaketa-prozesuko fase guztietan zehar aintzat hartu behar diren parametro guztiak txosten batean jasotzea, betiere jatorrizko-motaren eta lortu beharreko produktu-motaren arabera.

    Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak:

  • 24

    • Orrialde-formatuak eta proportzioak. Iturri tipografikoak. Estilo-orriak. Prozesu grafikoaren faseak. • Akatsak jatorrizkoan. • Neurri zuzentzaileak. Zuzenketaren sinbologia. • Ebaketa, tolestatzea eta erreferentziazko lerroak, erregistro gurutzeak eta saihesbideak. • Esposizioen parametroak. • Kolore-proba. • Inprimaketa-forma. Jarrerazkoak: • Zuhurtasuna eta ordena aurreinprimaketa-prozesu osoari dagozkion parametroak biltzerakoan. • Lankidetzarako, talde-lanerako eta pertsonen arteko harremanetarako prestasuna, enpresa osatzen

    duten sail desberdinetara zabalduta. • Bere lana beste sailekin koordinaturik burutzeko erantzukizuna. • Lan-metodo berriak bere egitea eta aurrerapen teknologikoengatik interesa azaltzea. • Segurtasunari, higieneari eta ingurumenaren babesari buruzko arauak behatzea. • Ekimena eta erantzukizuna bere funtzioak kalitate-arauei jarraituz burutzerakoan. III. multzoa: AURREINPRIMAKETA-PRODUKZIOKO EKIPOAK ETA

    BALIABIDEAK Prozedurazkoak: • Testu, grafiko edo irudi gisako informazioa tratatzeko erabiltzen diren sarrerako ekipoen

    funtzionamendua aztertzea eta beren funtzioekin eta aplikazioekin erlazionatzea. • Testu, grafiko edo irudi gisako informazioa tratatzeko eta produzitzeko baliabideak osatzen dituzten

    ekipoen funtzionamendua azaltzea eta beren funtzioekin eta aplikazioekin erlazionatzea. • Prozesu grafikoan inplikaturiko ekipo desberdinak kalibratzeko kurbak kalkulatzea, neurri

    zuzentzaileak aplikatuz: kamerak, ukipen-prentsak eta eskanerrak, monitoreak, filmagailuak eta inprimagailuak, prozesadoreak eta intsolatzeko makinak.

    • Prozesu grafikoan inplikaturiko ekipoen aldizkako eguneratzeak, konponketak eta doikuntzak definitzea, erabiltzerakoan behar den zuzentasuna mantentzearren, horretarako ondokoa hartuko da kontuan: − Fabrikatzailearen argibideak. − Gailu desberdinen kalibrazioaren emaitzak. − Erabilitako teknologiak eta lan egiteko moduak.

    • Aurreinprimaketa-prozesuan inplikaturiko ekipoen mantentze-plana eta jarraipen-fitxa sortzea, bertan ondokoa adieraziz: − Mantendu beharreko elementurik garrantzitsuenak. − Egiaztatu beharreko ezaugarri teknikoak. − Aldaketa eta anomaliarik arruntenak. − Informatika-ekipoak administratzeko moduak. − Filmagailuak garbitzeko maiztasuna. − Elementuen iraupena.

    • Segurtasunaren ikuspuntutik, produkzioko baliabide eta materialen argibideak, mantentze-eskuliburuak, etiketak, liburuxkak eta jarraibideak aztertzea.

    • Aurreinprimaketa-prozesuan erabilitako material, produktu, erreminta eta ekipo desberdinen manipulazioaren ondoriozko arriskugarritasun-maila eta toxikotasuna aztertzea.

    • Arrazoi desberdinen ondoriozko istripuen (instalazioen, segurtasun-gailuen eta ekipoen babesean gertatutako akatsek eragindakoak) prebentziorako segurtasun-neurriak proposatzea.

    • Aurreinprimaketan erabilitako produktuak eta materialak aztertzea eta ingurumenari buruzko arau nagusiekin erlazionatzea, erabili ohi diren produktuen ordezkoak aintzat hartuta.

    • Aurreinprimaketako planta baten banaketa egitea eta horretarako, besteak beste, lanaren segurtasunean eta higienean eragina duten faktoreak kontuan izanik.

    Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Sarrerako ekipoak:

    − Kamerak eta ukipen-prentsak. Osatzen dituzten elementuak eta funtzionamendua. Esposizio-denbora.

  • 25

    − Eskanerrak. Fotomultiplikagailuak eta karga akoplatuko gailuak. Karaktereak ezagutzeko tresna optikoak.

    − Disko magnetikoak eta optikoak. Disko optikoak: CD ROM, WORM eta disko optiko ezabagarriak.

    • Trataera-ekipoak: − Hardwarea: prozesadoreak, RAM memoriak eta memoria birtuala. RISC arkitektura. − Plataforma informatikoak: Macintosh, Windows eta Edicomp inguruneak. Ezaugarriak.

    Bateragarritasuna eta konektagarritasuna. − Informatika-sareak: komunikazio-protokoloak, sare-tipologiak.

    • Irteerako ekipoak: − Raster irudi-trataerak (rip) . Ezaugarriak. Multi-rip. OPI sistemak. Spooler. − Filmagailuak. Sistema optikoaren eta arraste-sistemaren araberako sailkapena. Akatsak

    identifikatzea. Kalibratzea. − Prozesadoreak. Kimika fotografikoa. Pelikularen elementuak. Errebelatze-prozesua. − Inprimagailuak. Sailkapena. Oinarri elektrofotografikoa. Inprimagailuetan kolorea sortzea.

    Akatsak identifikatzea. − Fotolitoa abiapuntu izanik egindako probak. Lorpen-teknikak. Intsolatzeko makinak eta

    prozesadoreak kalibratzea. • Softwareko elementuak eta programak:

    − Testu-trataerako programak. − Irudi-trataerako programak: pixel-editoreak eta kolore-zuzenketak. − Diseinu grafikoko programak (objektu-editoreak). − Kolorea kudeatu eta administratzeko programak (management kolorea). − Maketazio-programak. − Orrialdeak ezartzeko programak. − Tipografia digitala. Bitmap iturriak. Objektuetan oinarritutako irudiak (bektorizatuak edo funtzio

    matematikoen araberakoak). Ezaugarriak. Akatsak identifikatzea. − Aplikazioen arteko komunikazioa (OLE eta OCE inguruneak). − Orrialdeak deskribatzeko lengoaiak: PostScript.

    • Aurreinprimaketa-prozesuetan erabiltzen diren material, produktu, erreminta eta ekiporik garrantzitsuenak manipulatu eta erabiltzerakoan aplikatu beharreko segurtasunari eta higieneari buruzko arauak.

    • Aurreinprimaketa-prozesuetan aplika daitezkeen batasuneko, estatuko eta tokiko ingurumenari buruzko araudia.

    • Aurreinprimaketa-prozesuetan erabiltzen diren ekipoak eta instalazioak mantentzeko planak. Matxuren historia.

    • Lanbide-gaitasunei lotutako lanbideak: lanpostuak, lan-baldintzak, sarbide-baldintzarik bereizgarrienak.

    • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-sustapeneko ibilbideak, birziklatzerik ohikoena, zein erakundek eskaintzen duten, unibertsitate-ikasketak eta hauei lotutako unibertsitatez kanpokoak.

    Jarrerazkoak: • Zuhurtasuna eta ordena aurreinprimaketa-prozesu osoari dagozkion parametroak biltzerakoan. • Lankidetzarako, talde-lanerako eta pertsonen arteko harremanetarako prestasuna, enpresa osatzen

    duten sail desberdinetara zabalduta. • Bere lana beste sailekin koordinaturik burutzeko erantzukizuna. • Lan-metodo berriak bere egitea eta aurrerapen teknologikoengatik interesa azaltzea. • Segurtasunari, higieneari eta ingurumenaren babesari buruzko arauak behatzea. • Ekimena eta erantzukizuna bere funtzioak kalitate-arauei jarraituz burutzerakoan. IV. multzoa: AURREINPRIMAKETAREN FASE DESBERDINETAKO

    KALITATE-KONTROLA Prozedurazkoak:

  • 26

    • Prozesu grafikoaren kalitate-kontrolean esku hartzen duten aurreinprimaketaren fase desberdinekin loturiko elementu desberdinak aztertzea.

    • Filmagailuetan eta recorderretan erabilitako materialekin lortutako emaitzak ebaluatzea, hondoarekiko kontrastea aintzat hartuta.

    • Egon daitezkeen akats desberdinak interpretatzea eta beren arrazoiekin erlazionatzea: “moire”-ak. • Neurri zuzentzaileak proposatu eta aplikatzea, hasiera batean ezarritako oharrak eta amaierako

    produktuaren ezaugarriak kontuan izanik. • Egoeraren analisia, problemak eta hauek izan ditzaketen soluzioak antolatuta bilduko dituzten

    txostenak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Arte grafikoko kalitate-kontrola, esku hartzen duten kontzeptuak. • Aurreinprimaketako ekipoen kalitate-kontroleko ekipoak.

    − Kontrol-tirak. − Kolore-probak. Moireak. Erregistro-doitasuna. Kolore-gainjartzea. Karaktereen zabalera. Tonu-

    jauziak. • Aurreinprimaketan ikuskatzeko jarraibideak. • Aurreinprimaketa-prozesuetan aplikatu beharreko kalitate-arauak. Desbideratzeak antzematea. Jarrerazkoak: • Prozesu grafikoko kalitate-kontrolaren beharra baloratzea. • Beste lankide batzuekin eta aurreinprimaketa-prozesuko kalitate-kontrolean inplikaturiko sail

    desberdinekin koordinatzea. • Aurreinprimaketaren fase desberdinetan lortutako emaitzak ebaluatzeko ekimena eta erantzukizuna. • Eskatutako amaierako produktuaren ezaugarriak lortzeko neurri zuzentzaileak proposatu eta

    aplikatzerakoan ordena eta zuhurtasuna. 4. lanbide-modulua. ARTE GRAFIKOEN INDUSTRIETAKO PRODUKZIOAREN

    ANTOLAMENDUA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Prozesu grafikoaren osotasuna eta bere fase desberdinak (aurreinprimaketa, inprimaketa, inprimaketa ostea) eta industria grafikoen antolamendu-, funtzio- eta produkzio-egitura aztertzea. 2 .Industria grafikoetako produkzioa merkaturatzeko eta jarraipena egiteko beharrezko dokumentazio teknikoa aztertzea. 3 .Industria grafikoetako produkzioan epe labur eta ertainean egin beharreko jardunak zehazteko baliagarriak izango diren ekonomia-aurrekontuak lantzea. 4 .Hornidura- eta erosketa-lanetan erabilitako prozesuak eta metodoak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Prozesu grafikoaren osotasuna eta bere fase desberdinak (aurreinprimaketa, inprimaketa, inprimaketa ostea) eta industria grafikoen antolamendu-, funtzio- eta produkzio-egitura aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Industria grafiko desberdinak prozesu-motaren, produktuaren eta tamainaren arabera bereiztea

    eta ekonomia-, produktibitate- eta lehiakortasun-faktoreekin erlazionatzea. • Sektore grafikoko ereduzko lanposturik esanguratsuenak deskribatzea, bilakaeraren joerak

    aditzera emanez. • Aurreinprimaketa, inprimaketa eta inprimaketa osteko prozesu eta sistemarik nagusienak

    azaltzea, faseak eta lanak makina-motarekin, sarrera eta irteerako produktuekin eta materialekin erlazionatuz

    • Diseinuaren ikuspuntutik, produktu jakin baten ezaugarriak definitzea:

  • 27

    • Formatuak eta neurriak. − Tipologia. − Koloreak. − Euskarriak. − Koadernaketa eta akabera.

    • Produktu jakin bat abiapuntu izanik, produktu hau lantzerakoan esku hartu duten aurreinprimaketa, inprimaketa eta inprimaketa osteko fase desberdinak zerrendatu eta sekuentziatzea.

    • Aurreinprimaketa, inprimaketa edo inprimaketa osteko prozesu baten suposizioa abiapuntu izanik, produkzio-zonen, makineriaren eta instalazioen banaketari buruzko eskema egitea, materialen eta tarteko produktuen fluxua justifikatuz.

    2. Industria grafikoetako produkzioa merkaturatzeko eta jarraipena egiteko beharrezko dokumentazio teknikoa aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bidezko dokumentazio teknikoa (liburuak, aldizkariak, fitxa teknikoak, txostenak) aukeratu eta

    erlazionatzea, egin behar den prozesu grafiko jakin bati jarraituz. • Enpresa eta azoketara egindako bisitaldietan bildutako dokumentazio teknikoa, katalogoak edo

    aldizkari teknikoak abiapuntu izanik, produkziorako alderdi tekniko eta antolamendu-alderdi garrantzitsuenak laburbilduko dituen txostena egitea.

    • Metodoak aztertzean, plangintza egitean eta programatzerakoan (mugimenduak, zereginak, denbora) erabili beharreko grafikoak eta diagramak lantzea.

    • Behar bezala zehaztutako produkzio grafikoko suposizioa abiapuntu izanik, produkzioa lortzea ahalbidetuko duen eta ondokoa bilduko duen informazioa lantzea: − Lan-sekuentzia, produkzioaren fase nagusiak barne. − Lan bakoitzerako tarteko produktuak eta beharrezko materialak. − Beharrezko ekipo, makina eta programa informatikoak. − Giza baliabideak. − Produkzioaren denbora partzialak eta guztizkoak.

    • Behar bezala zehaztutako aurreinprimaketako suposizio praktikoa abiapuntu izanik, aurreinprimaketan erabiltzen diren zeinuak, laburdurak eta kodeak dituen lan-agindua betetzea, ondokoa ezarriz: − Lanaren ezaugarriak:

    ∗ Erabili beharreko aurreinprimaketa-sistema. ∗ Material fotosentikorraren mota. ∗ Orrialdearen neurriak, marjinak, zutabeak, ezaugarri tipografikoak. ∗ Irudiaren aldaketak. ∗ Filmaketaren eta kalitatearen parametroak. ∗ Proba-sistemak. ∗ Burutzapen-denborak.

    • Behar bezala zehaztutako inprimaketako suposizio praktikoa abiapuntu izanik, inprimaketan erabiltzen diren zeinuak, laburdurak eta kodeak dituen lan-agindua betetzea, ondokoa ezarriz: − Lanaren ezaugarriak:

    ∗ Erabili beharreko inprimaketa-sistema. ∗ Makinaren formatua. ∗ Inprimaketa-formak. ∗ Inprimatu beharreko euskarri-mota (tipoa, barnekoa edo azala, formatua, pisua) eta -kantitatea

    (ale-kopurua). ∗ Orrialde-kopurua. ∗ Tinta-motak eta -kantitatea. ∗ Inprimaketaren sekuentzia.

    − Kalitate-parametroak: ∗ Masaren dentsitatea. ∗ Inprimaketaren kontrastea. ∗ Trappinga. ∗ Estanpazio-irabazia.

    − Burutzapen-denborak. • Behar bezala zehaztutako inprimaketa osteko suposizio praktikoa abiapuntu izanik, inprimaketa

    ostean erabiltzen diren zeinuak, laburdurak eta kodeak dituen lan-agindua betetzea, ondokoa ezarriz:

  • 28

    − Lanaren ezaugarriak: ∗ Koadernatzeko edo manipulatzeko sistemak. ∗ Finkatzeko metodoa. ∗ Ale-kopurua. ∗ Erabili beharreko materialak (kartoia, kartoitxoa, polietilenoa). ∗ Burutzapen-denborak.

    3. Industria grafikoetako produkzioan epe labur eta ertainean egin beharreko jardunak zehazteko baliagarriak izango diren ekonomia-aurrekontuak lantzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aurrekontuek enpresa-plangintzaren barruan duten funtzioa azaltzea. • Industria grafikoan erabiltzen diren aurrekontu-mota desberdinak egiterakoan aintzat hartu behar diren

    aldaerak deskribatzea. • Guztiz amaituta dagoen produktu grafikoa (aldizkaria, liburua, liburuxka, etiketa, bilgarria) abiapuntu

    izanik, produkzioan erabili diren materialen kantitateak kalkulatzea, ondokoa kontuan izanik: − Ale-kopuruaren araberako paper-kantitatea. − Tinta desberdinen kopurua eta hauen kantitatea. − Koadernaketa- eta manipulazio-mota. − Irudi-trataeraren mota. − Egindako proba-mota.

    • Bezero baten agindua deskribatuko duen aurrekontu praktikoa abiapuntu izanik, materialen kostua, lanen sekuentzia (produkzioaren plangintza), esku-lana eta etekina kontuan hartuko duen aurrekontua lantzea.

    • Zenbatetsitako aurrekontua eta simulatutako datuak dituen kasu praktikoa abiapuntu izanik: − Desbideratzeak kalkulatzea. − Hauen arrazoiak eta sortzen dituzten ondorioak aztertzea. − Irtenbide alternatiboak proposatzea.

    4. Hornidura- eta erosketa-lanetan erabilitako prozesuak eta metodoak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Izakinak kontrolatzeko sistema nagusiak aztertzea, hauen alde onak, eragozpenak eta aplikazioak

    baloratuz. • Kontrolaren dokumentazioa lantzea eta izakinen inbentarioa egitea (eskari-orriak, jasotze-orriak),

    datu-basea erabilita. • Suposiziopeko datuak abiapuntu izanik, gutxieneko bilkina, gehienekoa eta egokia zehaztea eta

    grafiko bidez irudikatzea. • Enpresak behar dituen hornitzaileak, produktuak edo lehengaiak merkatuan bilatzeko eskura dauden

    informazio-iturriak identifikatzea. • Eskaintzak eskatu eta ebaluatzeko irizpide eta prozedura desberdinak definitzea. • Erosi beharreko artikuluak eta erosketa-programa osatzen duten aldagaiak aukeratzerakoan eragina

    duten faktoreak identifikatzea. Behar bezala zehaztutako suposizio praktiko batean, erosketa-kontratua egitea, horretarako terminologia

    egokia erabiliz eta eduki zuzena barne hartuz. c) Edukiak I. multzoa : ENPRESA GRAFIKOA ETA BERE PRODUKZIO-PROZESUAK Prozedurazkoak: • Arte grafikoetako sektorean dauden enpresa-mota desberdinak aztertzea eta bereiztea. • Enpresa grafikoaren ekonomia-, produktibitate- eta lehiakortasun-faktoreak aztertzea. • Prozesu grafikoa osatzen duten fase eta lan desberdinak aztertzea. • Produkzio-zonen, makineriaren eta instalazioen banaketari buruzko eskema egitea, materialen eta

    tarteko produktuen fluxua adieraziz.

  • 29

    • Aurreinprimaketa, inprimaketa eta inprimaketa osteko prozesu eta sistemarik nagusienak azaltzea eta konparatzea, faseak eta lanak erabilitako makina-motarekin, sarrera eta irteerako produktuekin eta materialekin erlazionatuz.

    • Sektore grafikoaren ereduzko lanposturik esanguratsuenekin loturiko alderdiak aztertzea. • Produktu grafikoen berezko ezaugarriak eta hauen sailkapena definitzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Enpresa grafikoa:

    − Izaera eta egitura. Kopurua, mota, tamaina, banaketa. − Ereduzko konfigurazioa. − Bilakaera: sektore grafikoaren integrazio bertikala. − Eskaintza eta eskaria. Produktu grafikoaren xedea. − Zerbitzuen azpikontratazioa. − Industria grafikoko produktuen sailkapena, diseinuaren ikuspuntutik; horretarako, ondokoa aintzat

    hartuz: ∗ Formatuak eta neurriak. ∗ Tipologia. ∗ Koloreak. ∗ Euskarriak. ∗ Koadernaketa eta akaberak.

    • Prozesu grafikoaren oinarrizko faseak eta lanak: − Prozesuaren informazioa: aurreinprimaketa, inprimaketa eta inprimaketa ostea. − Produkzioko makinak eta instalazioak: prestazioak, errendimenduak, antolaera tipikoak. − Material eta produktuen fluxua. Mugimenduen ekonomia. − Lan-denborak ebaluatzeko metodoak:

    ∗ Lan-denbora. ∗ Errendimenduak. ∗ Talde-lana.

    − Mantentzea: planak, antolamendua, alderdi ekonomikoak. − Giza baliabideak.

    Jarrerazkoak • Sektore grafikoaren osotasuna ezagutzeko interesa azaltzea. • Lana taldean egiteko beharra eta pertsonen arteko harremanen beharra baloratzea, enpresa grafikoa

    osatzen duten sail desberdinetara zabalduta. • Lan-metodo berriak bere egitea. • Aurrerapen teknologikoengatik interesa azaltzea. II. multzoa: INDUSTRIA GRAFIKOKO PRODUKZIOAREN PLANGINTZA ETA

    KONTROLA Prozedurazkoak: • Industria grafikoaren barruan produkziorako alderdi tekniko eta antolamendu-alderdirik

    esanguratsuenak aztertzea. • Argitalpen-produkzioan erabiltzen diren metodoak, planak eta plangintzak aintzat hartuko dituzten

    grafikoak eta diagramak lantzea. • Argitalpen-produkzioan erabili beharreko prozesu grafikoari egokitzen zaion dokumentazio teknikoa

    aukeratzea. • Aurreinprimaketan, inp