Ongi etorri - uztarri.eus · EUSKARA CASTELLANO AL HASSANIA AL HASSANIA PRONUNCIACIÓN GRAFÍA...

70
Marhaban wa sahlán Ongi etorri

Transcript of Ongi etorri - uztarri.eus · EUSKARA CASTELLANO AL HASSANIA AL HASSANIA PRONUNCIACIÓN GRAFÍA...

Marhaban wa sahlán

Ongi etorri

Euskal Herria elkartasun erreferentea da, Saharar herriarekiko bereziki; baina benetansolidarioak direnak saharar umeak hartzen dituzten euskal familiak dira, uda guztietan

euren etxeetara eraman eta laztan eta maitasunez betetzen dituztenak. Liburu xume hau saharar ume horien

euskal aita, ama eta neba-arrebei zuzenduta dago beren beregi.

Nortasun, kultura eta hizkuntza propioa duen Herritik datoz eta Euskal Herriakhartzen ditu, nortasun eta kultura berezia duena eta altxor baten jabe dena, Euskara.

Liburuxka honek kultura biak, hizkuntza biak uztartu nahi ditu, senide diren bi herriakbatu, Euskal Herria eta Saharar Herria.

ELKARTASUNA SAHARAR HERRIAREKIN

3

Txomin Aurrekoetxea IzaEusko Legebiltzarreko“Bakea eta Askatasuna Saharan” Legebiltzarkideen Taldeartekoaren Presidentea

El pueblo vasco es un referente de solidaridad y muy en especial de solidaridad con el PuebloSaharaui; pero sin duda alguna, los paladines de solidaridad son las familias vascas que los meses de

verano reciben, en un abrazo de cariño, a los niñ@s saharauis. Este breve glosario está dirigido,precisamente, a esos padres, madres, hermanos-hermanas y familiares de los niñ@s saharauis.

Vienen de un País hermano con su personalidad, con su cultura y, sobre todo, con un idioma propiocomo es el Hassania y les recibe el Pueblo Vasco con su inconfundible cultura y personalidad y con su

tesoro más preciado como es su idioma, el euskera.

Este pequeño libro quiere ser un vínculo de unión, un abrazo entre dos culturas y dos idiomas comointegración de dos pueblos que se sienten hermanos, porque efectivamente lo son, el Pueblo Vasco y

el Pueblo Saharaui.

SOLIDARIDAD CON EL PUEBLO SAHARAUI

Txomin Aurrekoetxea IzaPte. del Intergrupo Parlamentario“Paz y Libertad en el Sahara” del Parlamento Vasco

5FÁTIMA Y LIMAM

HASSANIERA AHOSKATZERAKOAN KONTUTAN IZAN BEHARREKOAKA TENER EN CUENTA EN LA PRONUNCIACIÓN DEL HASSANIA

Sh -- Ingeleseko ahoskera (she, show,...). Pronunciación inglesa (she, show,...), "ch" suave.

Th -- Ingeleseko ahoskera (that, this,..), "dat, dis" Pronunciación inglesa (that, this,..), "dat, dis".

H -- Arabierazko ahoskera "j"ren atzekoa Pronunciación árabe, aspirada,parecida a una "j".

Z -- Frantsesezko ahoskera "z". Pronunciación francesa de la "z".

Y -- Argentinako ahoskera "y", (yxo). Pronunciación argentina de "y", (yxo).

G -- Amaieran "g" bezala ahoskatzen da eta ez "j" legez. "g" al final de la palabra se pronuncia como "g", no "j".

W -- Ingelerako ahoskera (what,wait,...), "ua". Pronunciación inglesa (what,wait,...), "ua".

- -- Geldiunea silaba artean. Pausa entre sílabas.

 A luzea diafragmatik. A larga desde el diafragma.

6

AHO

SKER

APR

ON

UNCI

ACIÓ

NAN

-NAT

EG

AURK

IBID

EAIN

DICE

FAH

RAS

7

11 AGURRAK / AURKEZPENA SALUDOS / PRESENTACIONES AS-LAM / TAG-DIM

13 HITZ ETA ESALDI ARRUNTAK PALABRAS Y FRASES COMUNES KALIMAT NA YUMAL SHAMLLA

15 GALDETZEKO PARA PREGUNTAR AS-ILA ÂAMA

16 ULERMENA COMPRESIÓN ALFAHEM

17 AIREPORTUAN EN EL AEROPUERTO FI ALMATAR

19 ETXEAN EN CASA FI AD-DAR

20 FAMILIA LA FAMILIA AL ÂAILA

22 SOLASALDIAN EN CONVERSACIÓN FI ALMUHADAZA

23 OTORDUETAN EN LA COMIDA FI AL WAYABAT / LUKIL

25 KANPAMENDUETAKO JAKI TIPIKOAK COMIDA DE CAMPAMENTOS TAGTHIYAT AL MUJAYAM

27 HIRIAN EN LA CIUDAD FI ALMADINA

29 ARRISKUAK HIRIAN PELIGROS DE LA CIUDAD MAJATER ALMADINA

30 NATURA LA NATURALEZA AT-TABIÂA

33 ANIMALIAK ANIMALES HAYWANAT

35 HONDARTZAN EN LA PLAYA FI ALBAHAR

36 BISITALDIA KANPAMENTUETARA VISITA A LOS CAMPAMENTOS ZIYARA ILA ALMUJAYAM

39 GIZAKIAREN GORPUTZA EL CUERPO HUMANO ALYESEM

41 SENDAGILEARENGANA EN EL MÉDICO ÂINDA AT-TABIB

42 MEDIKUNTZAKO HITZAK TÉRMINOS MÉDICOS MUSTALAHAT TUBIYA

44 OKULISTAREN AZTERKETA REVISIÓN DEL OCULISTA TAZWIZ ÂINDA TABIB ALÂAININ

45 OPARIAK EROSTEN COMPRA DE REGALOS SHIRAY ALHADAY

47 TELEFONOA EL TELÉFONO ATILIFUN

AURK

IBID

EAIN

DICE

FAH

RAS

9

48 ZENBAKIAK LOS NÚMEROS LARGAM

52 ORDINALAK LOS ORDINALES LARGAM TARTIBIYA

53 KOLOREAK LOS COLORES AL ALWAN

54 DENBORA / ORDUA TIEMPO / LA HORA ALWAGUET

56 EGURALDIA EL TIEMPO / CLIMA LAHWAL ALYAWIYA

57 ASTEKO EGUNAK LOS DÍAS DE LA SEMANA AY-YAM AL USBUÂ

60 HILABETEAK LOS MESES ASH-HUR

61 URTAROAK ESTACIONES DEL AÑO FUSUL AS-SANA

62 IZENORDAIN PERTSONALAK PRONOMBRES PERSONALES AD-DAMAIR ASHAJ-SIA

63 IZENORDAIN POSESIBOAK PRONOMBRES POSESIVOS DAMAIR AL MULKIA

63 IZENORDAIN ERAKUSLEAK PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS DAMAIR AL ISHAR

11

13

15

16

17

19

20

22

23

25

27

29

30

33

35

36

39

41

42

44

45

47

48

52

53

54

56

57

60

62

AURK

EZPE

NAK

AGUR

RAK

PRES

ENTA

CIO

NES

SA

LUDO

STA

G-DI

MAS

-LAM

11

EUSKARA CASTELLANO AL HASSANIA AL HASSANIA

PRONUNCIACIÓN GRAFÍA

AGURRAK SALUDOS AS-LAM

Kaixo Hola As-salamu âalikum

Agur /Adio Adios Maâa as-salama

Ongi etorria (k) Bien venido (s) Marhaban wa sahlán

Zer moduz zaude? ¿Qué tal estas? Ash-kkif holak?

Ondo nago, eskerrik asko Estoy bien, gracias Lobas, shukran

Egun on Buenos días Sabah al jair

Arratsalde on Buenas tardes Masá al jair

Gau on Buenas noches Leila saâida

AURKEZPENAK PRESENTACIONES TAG-DIM

Ni Ali naiz Yo soy Ali Ana Ali

Saharakoa naiz Soy saharaui Ana saharaui

12

Adiskideak gara Somos amigos/as Nahnu asdiga

Nola duzu izena? ¿Cómo te llamas? Anta asmak?(masc) / Anti asmek(fem)

Ahmed dut izena Me llamo Ahmed Ana asmi Ahmed

Eta zuk? ¿Y tú? Wa anta? (masc)

Nor zara zu? ¿Y tú quién eres? Anta man hua? (masc)

Anti man hia? (fem)

Nongoa zara? ¿De dónde eres? Anta min amnein? (masc)

Anti min amnein? (fem)

Esmarakoa naiz Soy de Esmara Ana Min Esmara

Hemengoa zara? ¿Eres de aquí? Anta min haun? (masc)

Anti min haun? (fem)

Ez, ez naiz hemengoa No, no soy de aquí Abdai mani min haun

AURK

EZPE

NAK

PRES

SEN

TACI

ON

ESTA

G-DI

M

HIT

Z ET

A ES

ALDI

ARR

UNTA

KPA

LABR

AS Y

FRA

SES

COM

UNES

KALI

MAT

WA

YUM

AL S

HAM

ILA

13

HITZ ETA ESALDI ARRUNTAK PALABRAS Y FRASES COMUNES KALIMAT WA YUMAL SHAMILA

Bai Si Yahel

Ez No La / Abdai

Inoiz Nunca Abadan

Beti Siempre Daimán

Mesedez Por favor Menfadlak (masc) / Menfadlek (fem)

Eskerrik asko Gracias Shucrán

Ez horregatik De nada Âafán

Barkatu Perdón Asmahly

Hemen Aquí Haun

Hemendik Desde aquí Minad-dor

Etxean En casa Fi ad-dar

Etxetik Desde casa Mina ad-dari

Entzun! ¡Escucha! Es-sanat / Asmaâ

Goazen! ¡Vamos! Yal-lah!

Ikusi! / Begira! ¡Mira! Showf / Showfi!

Jakina! / Noski! ¡Claro! Wadih!

Ados! ¡Vale! Yaheh!

Aizu! ¡Oiga! Asmaá / Es-sanat

Ixilik! ¡Silencio! Asket / Askti!

Etor zaitez! / Erdu! ¡Ven aqui! At-âalá hawn!

Emaidazu! ¡Dame! Ilah!

Esaidazu! ¡Dime! Gul-li, Gulili!

Poliki! / Astiro! ¡Despacio! Bishor!

Arin! ¡Rápido! Bilaylá-bisuraá!

Gehiegi! Demasiado Yasser-kazir!

Gutxiegi! Muy poco Shuei

Orduan Entonces li an-na

14

HIT

Z ET

A ES

ALDI

ARR

UNTA

KPA

LABR

AS Y

FRA

SES

COM

UNES

KALI

MAT

WA

YUM

AL S

HAM

ILA

GALD

ETZE

KOPA

RA P

REGU

NTA

RLI

SU-A

L

15

GALDETZEKO PARA PREGUNTAR LISU-AL

Zer? ¿Qué? Shenhu? (masc)

Shenhi? (fem)

Nor? ¿Quién? Man Hua? (masc)

Man Hia? (fem)

Noiz? ¿Cuándo? Ainta?

Zergatik? ¿Por qué? Aâlah? / Limada?

Nola? ¿Cómo? Kif ash? / Keifa?

Zein nahi duzu? ¿Cuál Quieres? Ayhum bagui? / Baguia?

Zer nahi duzu? ¿Qué quieres? Shi daur? / Shidari?

Zenbat nahi dituzu? ¿Cuántos quieres? Kam abgait? / Abgaiti?

Noiz da? ¿Cuándo es? Ainta hatha?

Nolakoa da zure etxea? ¿Cómo es tu casa? Ash-nabet darak?

Hemen ala han? ¿Aquí o alla? Hawn wal-la alhaeh?

Zenbat da? ¿Cuánto es? Ebkam? / Hathá?

Beldur zara? ¿Tienes miedo? Jaif?

ULERMENA COMPRENSIÓN ALFAHEM

Gaztelaniaz hitz egiten duzu? ¿Tú hablas castellano? Anta titkalam bil-isbania?

Barkatu, ez dakit ongi gaztelaniaz Perdona, no hablo bien Castellano Ana ma netkal-lam bil isbanía

Astiroago hitz egin dezakezu? ¿Puedes hablar más despacio? Atgued tetkal-lam bishowr?

Euskaraz esan dezakezu, mesedez? Puedes decirlo en euskera, Atgued atgulha bil euskera por favor? men fadlak?

Ulertzen duzu? ¿Entiendes? Fahim?

Ulertu duzu? ¿Has entendido? Anta afhamet / Anti afhamti?

Ez dut ulertzen No, no entiendo Ana mani fahem / Fahma

16

ULER

MEN

ACO

MPR

ENSI

ÓN

ALFA

HEM

AIRE

PORT

UAN

EN E

L AE

ROPU

ERTO

FI A

LMAT

AR

17

AIREPORTUAN EN EL AEROPUERTO FI ALMATAR

Hegaldia Vuelo Rihla

Hegazkina Avión Tayara / Taira

Azafata Azafata Mudifa

Segurtasun uhala Cinturón de seguridad Hizam al-amen

Helduera Llegada Usul

Irteera Salida Juruy

Sarrera Entrada Ad-dujul

Atzeratuta Con retraso Met-tajar

Non eros dezaket txartela? ¿Dónde puedo comprar el billete? Amnein engued nashri at-tathkira?

Joan-Etorria Ida y vuelta Thihab wa ruyuâ

Hona nere maletak Estas son mis maletas Hathu um-maliti / Ub-balizi

Non har dezaket taxi bat? ¿Dónde puedo coger un taxi? Amnein engued nagbed taxi?

Non har dezaket autobusa? ¿Dónde puedo coger el autobus? Amnein engued nagbed el car/autobus?

Aduana La aduana Alyamarik

Dokumentuak Documentos Wazaig

Pasaportea Pasaporte Pasapor / Yawazas-safar

Izena Nombre Lasm / Ism

Abizenak Apellidos Lagueb

Helbidea Dirección Âinwan

Ez daukat ezer ere ez No tengo nada Ma âandi shi

Zabaldu maletak Abra las maletas Aftah Lubaliz

Ongi al dago dena? ¿Está todo en orden? Kul shi munadam / Saleh?

Dena ongi dago Todo está en orden Kul shi munadam

18

AIRE

PORT

UAN

EN E

L AE

ROPU

ERTO

FI A

LMAT

AR

ETXE

ANEN

CAS

AFI

D-DA

R

19

ETXEAN EN CASA FID-DAR

Hau zure logela da Esta es tu habitación Hadha beitac (gurfatic)

Hau komuna da Este es el cuarto de baño Hatha beit el-ma (marhad)

Hau sukaldea da Esta es la cocina Hathi el-cusina

Hau jangela / egongela da Este es el comedor / la sala Hatha matâam

Hau dutxa da Esta es la ducha Hatha laduch (elmirachatu)

Komunera joan nahi duzu? ¿Quieres ir al cuarto de baño? Tabgui etguis beit el-ma?

Ken ezazu arropa Quitate la ropa Aglaâ el-basac

Ken itzazu zapatak Quitate los zapatos Aglaâ esbabitac

Xaboia Jabón Essabun

Eskuoihala Toalla Futa

Jan egin nahi duzu? ¿Quieres comer? Edaur taukal?

Lo egin nahi duzu? ¿Quieres dormir? Edaur tergued?

20

FAMILIA LA FAMILIA AL AÂILA

Anaia Hermano de hermano Aj / Ju

Ahizpa Hermana de Hermana Ejt

Arreba Hermana de hermano Ajt el ju

Neba Hermano de hermana Ju elju

Semea Hijo Weld / Ibin

Alaba Hija Ment / Bint

Aita Padre Albu / Al-ab

Ama Madre Lum / Alum

Aitona / Aitite Abuelo Yed / Alyed

Amona / Amama Abuela Yed-da / Yed-dat

Gurasoak Padres Ab-bat

Senarra Esposo Zawy

Emaztea Esposa Zawya

FAM

ILIA

LA F

AMIL

IAAL

AÂR

A

FAM

ILIA

LA F

AMIL

IAAL

AÂR

A

21

Seme-alabak Hijos / as Awlad

Iloba Nieto / Nieta Hafid / Hafida

Osaba Tío paterno / Tío materno Âam / Jal

Izeba / Izeko Tía paterna / Tía materna Âam-ma / Jala

Lehengusua / Lehengusina Primo / Prima Weld al âam / Weld al jal

Loba Sobrino Weld lejt, weld alju

Sobrina Ment lejt, ment alju

Senargaia Novio Jatib / Asbi

Emaztegaia Novia Jatiba / Asbia

Laguna Amigo/a Sadig / Sadiga

Hau Aitor da Este es Aitor Hatha Aitor

Hau nire senarra da Este es mi marido Hatha hua zauyí

Hau nire emaztea da Esta es mi mujer Hathi hia zauyati

22

SOLA

SALD

IAN

EN C

ON

VERS

ACIÓ

NFI

ALM

UHAD

AZA

SOLASALDIAN EN CONVERSACIÓN FI ALMUHADAZA

Salem nire adiskidea da Salem es mi amigo Salem sadiguí (sahbi)

Pozten naiz! ¡Encantado! Mesh-shrraf!

Zenbat urte dituzu? ¿Cuántos años tienes? Kam âumrak / Aumruki

Hamar urte ditut Tengo diez años Âumri ashru sanawat

Hau nire aita da Este es mi padre Hathá buya

Hau nire ama da Esta es mi madre Hathi umi

Hau nire ahizpa da Esta es mi hermana Hathi ujti

Hau nire anaia da Este es mi hermano Hathá juya

Hau nire etxea da Esta es mi casa Hathi dari

Lagun onak izango gara Vamos a ser buenos amigos Lahi anâudu asdigá

Maite zaitut Te quiero Nebgik

Emaidazu besarkada bat Dame un abrazo Tharraâli

Emaidazu musu bat Dame un beso Atini haba / Habni

OTO

RDUE

TAN

EN L

A CO

MID

AFI

AL

WAY

ABAT

/ L

UKIT

23

OTORDUETAN EN LA COMIDA FI AL WAYABAT / LUKIT

Gosaria Desayuno Leftur

Bazkaria Comida Legdá

Askaria Merienda Âugbiya

Afaria Cena Laâsha

On egin! ¡Que aproveche! Sahia tayiba!

Goilarra Cuchara Cuchara

Sardexka Tenedor Tenedor

Labana Cuchillo Mus

Edalontzia Vaso Kass

Platera Plato Maf-rad

Barazkiak Verduras Al judra

Okela / Haragia Carne Laham

Arraultza Huevo Beidh

OTO

RDUE

TAN

EN L

A CO

MID

AFI

AL

WAY

ABAT

/ L

UKIT

Arraina Pescado Hut

Oilaskoa Pollo Laham adyuk

Tomatea Tomate Maticha

Patata Patata Batata

Kipula Cebolla Lebsal

Izozkia Helado Hiladou

Gozokia Caramelo Halua

Gose zara? ¿Tienes hambre? Yiâan?

Jan egin nahi duzu? ¿Quieres comer?

Gustoko duzu ...? ¿Te gusta ...? Bagui?

Gose naiz Tengo hambre Yiâan, Yiâana

24

KAN

PAM

ENDU

ETAK

O J

AKIA

KOT

ORD

UETA

NCO

MID

A DE

CAM

PAM

ENTO

EN L

A CO

MID

AW

AYAB

AT A

LMUJ

AYAM

FI A

L W

AYAB

AT /

LUK

IT

25

Egarri naiz Tengo sed Âtshan-âtshana

Jan egin nahi dut Quiero comer Bagui Naukal

Edan egin nahi dut Quiero beber Bagui nashrub

Hau jan dezakezu Esto lo puedes comer Hatha teguid tauklu

Hau arraina da Esto es pescado Hatha hut / Samak

Hau txerri haragia da Esto es carne de cerdo Hatha laham janzir

KANPAMENDUETAKO JAKIAK COMIDA DE CAMPAMENTO WAYABAT ALMUJAYAM

Semola Sémola Kuskus

Gisatuak Guisos Tayin

26

KAN

PAM

ENDU

ETAK

O J

AKIA

KCO

MID

A DE

CAM

PAM

ENTO

WAY

ABAT

ALM

UJAY

AM

Txitxi-burduntzia Pinchos morunos Az-an-nan

Ahuntz esnea Leche de cabra Laban legnem

Datilak Dátiles At-tamar

Gamelu esnea Leche de camella Laban albel

Gamelu okela Carne de camello Laham albel

Esne-hautsa Leche en polvo Buder

Te berdea Té verde Atai

Ura Agua Almá

Zukua Zumo Alâasir

Arroza okelarekin Arroz con carne Maru wa al-laham

Patata frijitua Patata frita Batata mugliya

Entsalada Ensalada Shalada

HIR

IAN

EN L

A CI

UDAD

FI A

LMAD

INA

27

HIRIAN EN LA CIUDAD FI ALMADINA

Kalea Calle Shariâ

Eraikuntza Edificio Âimara

Errepidea Carretera Ash-shanti

Denda Tienda Butig / Mahal

Korreos Correos Albarid

Bulegoa Oficina Lidara

Zein hiri da hau? ¿Cómo se llama esta ciudad? Asm hathi almadina?

Non dago kale hau? ¿Dónde está esta calle? Am nain hatha ashariâ?

Urruti samar dago Está bastante lejos Hatha ab-âid hat-ta

Hemendik hurbil dago Está cerca de aquí Hatha agreyib min haun

Lagun nazakezu? ¿Me puede ayudar? Atgued atsaâidni?

Segi zuzen Siga recto Amshi algued-dam

Galdu egin naiz Me he perdido Uguet / Marreyt

28

HIR

IAN

EN L

A CI

UDAD

FI A

LMAD

INA

Jo eskumarantz Gire a la derecha Dur a la alyamin

Jo ezkerrerantz Gire a la izquierda Dur a l alyassar

Hiri hau oso polita da Esta ciudad es muy bonita Hathi almadina zeina

.....ra joan behar dut Tengo que ir a... Jasni namshi sawr...

Non da ...? ¿Dónde es/está....? Amnein jaleg.......?

Autobus geltokia Estación de autobuses Mahat-t alkiran

Kafetegia Una cafetería Al magha

Okindegia Una panadería Almajbaza

Ospitalea El hospital Al mustash-fá

Banketxea Un banco Al bank

Telefono kabina Una cabina de teléfono At-tilifun

Zinema Un cine As-sinamá

Museoa Un museo Mat-haf

ARRI

SKUA

K H

IRIA

NPE

LIGR

OS

EN L

A CI

UDAD

MAJ

ATIR

ALM

ADIN

A

29

ARRISKUAK HIRIAN PELIGROS DE LA CIUDAD MAJATIR ALMADINA

Arriskua Peligro Jatar

Ezin da pasatu Prohibido pasar Mamnuâ tet-jatá

Kontuz kotxeekin Cuidado con los coches Hathari mina alwatat

Begiratu ondo semaforoak Mira bien los semáforos Jarrass zein alamat almurur

Berdea, pasa zaitezke Verde, puede pasar Ajthar, atgued tetjatá

Gorria, ezin zaitezke pasa Rojo, no puede pasar Ahmar, ma etgued tetjatá

Eman eskua Dame la mano Ilah aydak / Aydk

Ez erre No fumar Mam nuâ at-tadjin

30

NAT

URA

LA N

ATUR

ALEZ

AAT

-TAB

IAA

NATURA NATURALEZA AT-TABIÂA

Haize garbia Aire limpio Hawa nagui / Zein

Txangoa / Ibilaldia Excursión Rehla

Zuhaitza(k) Árbol(es) Ash-yar

Hondartza Playa Shati

Itsasoa Mar Albahar / Lebhar

Mendia Montaña yebal

Animalia(k) Animal(es) Haiywanat

Igeritokia Piscina Pisina / Masbaha

Eguzkia El sol Ash-shames

Ilargia La luna Algamar

Izarra(k) Estrella(s) Nuyum

NAT

URA

LA N

ATUR

ALEZ

AAT

-TAB

IAA

31

Zeruertza Horizonte Ufug

Basamortua Desierto Sahara

Harea Arena Etrab

Zerua Cielo As-samá

Haitza(k) Roca(s) Lehyar / Hayra

Duna Duna Lagrad

Ameskeria / Irudikeria Espejismo Esrab

Bedarra Hierba Arbiâ

Ibaia / Erreka Rio Wad

Oasia Oasis Waha

Irla Isla Yazira

32

NAT

URA

LA N

ATUR

ALEZ

AAT

-TAB

IÂA

Lakua Lago Buhaira

Putzua Pozo Hassi / Bir

Sua Fuego An-nar

Iparrorratza Brujula Bawsala

Norabidea Dirección Itiyah

Linterna Linterna Thawaya

Iparra Norte Shamal / Tal

Hegoa Sur yunug / Guebla

Mendebaldea Oeste Gareb / Sahel

Ekialdea Este Shareg

Denda Tienda Agaitun / Jaima

ANIM

ALIA

KAN

IMAL

ESH

AYW

ANAT

33

ANIMALIAK ANIMALES HAYWANAT

Txakurra Perro Kalb

Gamelua Camello Yamel / Aymel

Zaldia Caballo Jail / Farass

Txoria Pájaro Tair

Txerria Cerdo Hal-luf / Janzir

Oilarra Gallo Dick

Oiloa Gallina dicka / Dayaya

Ahuntza Cabra Shá

Ardia Oveja Naâya

Katua Gato Guit / Mush

Arratoia Ratón Far

Arraina Pez Hut / Samak

Tximeleta Mariposa Farasha / Bufurtuto

34

ANIM

ALIA

KAN

IMAL

ESH

AYW

ANAT

Astoa Burro Himar / Ahmar

Behia Vaca Bagra

Untzia Conejo Neirab

Jirafa Jirafa Zarafa

Azeria Zorro Zaâ-lab

Lehoia León Assad-esbaà

Sugea Serpiente Ahnesh / Zuâban

HO

NDA

RTZA

NEN

LA

PLAY

AIR

SHAD

AT L

IL A

LTFA

L

35

HONDARTZAN EN LA PLAYA FI ALBAHAR

Arriskutsua da hemen bainatzea Es peligroso bañarse aquí Jatir alâum hawn

Debekaturik dago hemen bainatzea Prohibido bañarse aquí Mamnuâ alâwm hawn

Kontuz ibili hondartzan Tener cuidado en la playa Hathari ainda albahar

Itsasertzean bainatzen ikasi Aprender a bañarse en la orilla Taâl-lam alâwm ainda ashati

Bandera gorria, arriskua Bandera roja, peligro Raya hamra,jatar

Bandera berdea, ez dago arriskurik Bandera verde, no hay peligro Raya jathra ma jaleg, jatar

Olatua Ola Mawja

Hondarra / Harea Arena Etrab / Ramla

Txalupa Bote Zuerga

Itsasontzia Barco Gareb

Portua Puerto Miná

Igeriketa Natación Alâwm

Bandera Bandera Raya

36

BISI

TALD

IA K

ANPA

MEN

TUET

ARA

VISI

TA A

LO

S CA

MPA

MEN

TOS

ZIYA

RA IL

A AL

MUJ

AYAM

BISITALDIA KANPAMENTUETARA VISITA A LOS CAMPAMENTOS ZIYARA ILA ALMUJAYAM

Protokolo bulegoa Oficina de protocolo At-Tashrifat

Udala Ayuntamiento Albaladia

Lurraldea Provincia Wilaya

Herria Localidad Daira

Auzoa Barrio Hay

Ikastetxea Colegio Madaris / Mjadresa

Haurtzaindegia Guarderia Tarbiya

Ministeritza Ministerio Wazara

Zuzendaria Director-a Mudira / Mudir

Nazionala Nacional Watani

Ospitala Hospital Mustashfá

BISI

TALD

IA K

ANPA

MEN

TUET

ARA

VISI

TA A

LO

S CA

MPA

MEN

TOS

ZIYA

RA IL

A AL

MUJ

AYAM

37

Anbulategia Ambulatorio Mastawsaf (Mustawsaf)

Ohiturak Costumbres Tagalid-âdat

Kultura Cultura Zagafa

Jaia Fiesta Hafla / Munasaba

Ezkontza Boda Ârss

Bateoa Bautizo Asem

Paseoa Paseo Tisdar

Poztasuna Alegria Farah

Jatekoa Comida Lukil

Hizketaldia Conversación Muhadazá

Topaketa Encuentro Multagá

BISI

TALD

IA K

ANPA

MEN

TUET

ARA

VISI

TA A

LO

S CA

MPA

MEN

TOS

ZIYA

RA IL

A AL

MUJ

AYAM

Ona Bueno Zein

Ondo nago Estoy bien Ana bijair

Gauza asko jakin nahi ditut Quiero conocer muchas cosas Bagui nataârraf âla yasermina almasail

Liluratuta nago Estoy encantado Musharraf

Nolakoak dira zuon ohiturak? Cómo son vuestras costumbres? Shenhia tagalidkum?

Harremanetan egongo gara Estaremos en contacto Nabgau âla itisal

Gero arte Hasta luego Maâa as-salama

Nire etxetik idatziko dizuet Os voy a escribir desde mi casa Lahi enraselkum min dari

Bidai ona opa dizuegu Os deseamos feliz viaje Natamanau elkum safar saàid

38

GIZA

KIAR

EN G

ORP

UTZA

EL C

UERP

O H

UMAN

OAL

YESE

M

39

GIZAKIAREN GORPUTZA EL CUERPO HUMANO ALYESEM

Burua Cabeza Rass

Eskua Mano Ayd

Ahoa Boca Fum

Sudurra Nariz Jashem

Belarria Oreja Uthen

Begia Ojo Aayin

Sabela Tripa Kersh

Eztarria Garganta Ragbá

Aurpegia Cara, rostro U-yeh

Besoa Brazo Athraâ

Oina(k) Pié(s) Kar-àin

40

GIZA

KIAR

EN G

ORP

UTZA

EL C

UERP

O H

UMAN

OAL

YESE

M

Zangoa Pierna Sag

Isterra Muslo Gaima

Lepoa Cuello guethaba

Ilea Pelo Azgab

Hortza / Hagina Diente Seneim

Bihotza Corazón Galb

Atzamarra / Behatza Dedo (mano o pie) Escuâ

SEN

DAGI

LEAR

ENGA

NA

EN E

L M

EDIC

OÂI

NDA

AT-

TABI

B

41

SENDAGILEARENGANA EN EL MÉDICO ÂINDA AT-TABIB

Zer gertzen zaio? ¿Qué le pasa? Anta Am-malak?

Deitu sendagileari Llame a un médico Âyat li at-tabib

Gaixorik nago Estoy enfermo Ana emrid / Emrida

Non duzu mina? ¿Dónde te duele? Amnein yawy-âk?

Hemen dut mina Me duele aquí Yawya-âni hawn

Sukarra dut Tengo fiebre Gabthet-ni alhem-ma

Erantzi zaitez, mesedez Quitese la ropa, por favor Aglaâ albasak

Ireki ahoa Abra la boca Aftah fum-mak / Afthi fum-mk

Atera mihia Saque la lengua Marrag elsanak / Marrgui elsand

Ondo zaude Estas bien Anta labas, anti labas

Odol analisia Análisis se sangre Tahalil ad-dam / Marrgui elsank

MED

IKUN

TZAK

O H

ITZA

KTE

RMIN

OS

MED

ICO

SM

USTA

LAH

AT T

UBIY

AMEDIKUNTZAKO HITZAK TÉRMINOS MÉDICOS MUSTALAHAT TUBIYA

Sendagilea Doctor/a Tabib / Tabiba

Erizaina Enfermero/a Mumarrida / Mumarrid

Azterketa Revisión Taz-wiz

Analisia Análisis Tahalil

Txertoa Vacuna Sharta

Injekzioa Inyección Dag-ga

Benda Venda Binda

Alkohola Alcohol Alcohol

Ukendua Pomada Pumada

Igeltsoa Yeso Gabess

Mina Dolor Alam / Mawy-âa

42

MED

IKUN

TZAK

O H

ITZA

KTE

RMIN

OS

MED

ICO

SM

USTA

LAH

AT T

UBIY

A

43

Zauria Herida Yurh

Erredura Quemadura Herg

Goragalea Nauseas Adwaj

Zorabioa Desmayo Dausa

Kontuz! ¡Cuidado! Âis-sak / Âis / Ahther

Arriskua Peligro Jatar

Larria Grave Jatir

OKU

LIST

AREN

AZT

ERKE

TARE

VISI

ÓN

DEL

OCU

LIST

ATA

ZWIZ

AIN

DA T

ABIB

ALÂ

AIN

INOKULISTAREN AZTERKETA REVISIÓN DEL OCULISTA TAZWIZ AINDA TABIB ALÂAININ

Espezialista Especialista Mujtass

Betaurrekoak Gafas Bas-sarat / Absasir

Graduazioa Graduación Migyas Ash-shaufa

Begiak Los ojos Alàaynin

Goazen optikara Vamos la óptica Yalah shaur mahal lebsasir

Begiratu aurrera Mira adelante Jarres algued-dam

Ireki begiak Abra los ojos Aftah âaynik

Ondo ikusten duzu? ¿Ves bien? Shaif zein?

Ez dut ondo ikusten No veo bien Mani shaif zein,shaif

Betaurrekoak behar dituzu ¿Necesitas gafas? Muhtay absasir?

Ez duzu betaurrekorik behar No necesitas gafas Manak muhtay absasir

44

OPARIAK EROSTEN COMPRA DE REGALOS SHIRAY ALHADAYA

Itxita Cerrado Gafel / Magful

Zabalik Abierto Fateh / Maftuh

Erosketetara joan nahi dut Quiero ir de compras Bagui namshi nashri

Badago dendarik hemen? ¿Hay alguna tienda aquí? Jaleg butig hawn?

Non eros daiteke? ¿Dónde se puede comprar? Amnein engued nashri?

Nahi al duzu opari bat zure familiarentzat? ¿Quieres un regalo para tu familia? Bagui hadia alâiltak?

Prakak Pantalón Serwal

Alkondora Camisa Gamiya

Berokia Abrigo Chaqueta

Soinekoa Vestido Rumbaya / Vestido

Pultsera Pulsera Silslet leid

OPA

RIAK

ERO

STEN

COM

PRA

DE R

EGAL

OS

SHIR

AY A

LHAD

AY

45

46

OPA

RIAK

ERO

STEN

COM

PRA

DE R

EGAL

OS

SHIR

AY A

LHAD

AY

Musika Música Almusigá

Irratia Radio Radio

Sandaliak Sandalias Enâil

Zenbat balio du honek? ¿Cuánto vale esto? Kam yaswa hatha?

Garestiegia da Es demasiado caro Hatha gali ugbala

Ez dut atsegin kolore hau No me gusta este color Mahu zein ândi hatha al-lawn

47

TELEFONOA EL TELÉFONO ATILIFUN

Ba al dago kabinarik gertu? ¿Hay alguna cabina cerca? Jalga tilifun agreyib?

Nire familiarekin hitzegin nahi dut Quiero hablar con mi familia Bagui netkalam amâ ahly / Baguia

Deitu hemendik Llama desde aqui Âyat min hawn

Zein da zure telefono zenbakia? ¿Cuáles tu número de teléfono? Shenhu ragmak?

Hau da zenbakia Este es el número Hatha huwa arraguem

Bai,nor da? Si, ¿quién es? Yahey,anta man hu?

....naiz./ ....rekin hitzegin nahi dut Soy ......, quiero hablar con... Ana......, bagui netkal-lamamââ

Ez, ez dago No, no está Mahu hawn

Ez dute erantzuten No contestan Ma iyaubu

Erratu egin zara Se ha equivocado Ranak ajtait

Deitu mesedez Llamame por favor Talfan aâliya men fadlak

Esaiozu deitzeko Digale que me llame Gulilu italfan aâliya

TELE

FON

OA

EL T

ELÉF

ON

OAT

ILIF

UN

48

ZEN

BAKI

AKLO

S N

ÚMER

OS

LARG

AMZENBAKIAK LOS NÚMEROS LARGAM

1 Bat Uno Wahed

2 Bi Dos Az-nain

3 Hiru Tres Az-laza

4 Lau Cuatro Arb-âà

5 Bost Cinco Jamsa

6 Sei Seis Sit-ta

7 Zazpi Siete Sab-âà

8 Zortzi Ocho Azmanía

9 Bederatzi Nueve Tis-âà

10 Hamar Diez Âashra

11 Hamaika Once Ahdaâesh

12 Hamabi Doce Aznaâesh

13 Hamahiru Trece Azletaâesh

ZEN

BAKI

AKLO

S N

ÚMER

OS

LARG

AM

49

14 Hamalau Catorce Arbâtaâesh

15 Hamabost Quince Ajmestaâesh

16 Hamasei Dieciséis Set-taâesh

17 Hamazazpi Diecisiete Asbaâtaâesh

18 Hemezortzi Dieciocho Azmun-taâesh

19 Hemeretzi Diecinueve Atsâ-taâesh

20 Hogei Veinte Âeshrin

21 Hogeita bat Veintiuno Wahed wa âeshrin

30 Hogeita hamar Treinta Azlazin

31 Hogeita hamaika Treinta y uno Wahid wa azlazin

40 Berrogei Cuarenta Arb-baâin

41 Berrogeita bat Cuarenta y uno Wahid wa arb-baâin

50 Berrogeita hamar Cincuenta Jamsin

50

ZEN

BAKI

AKLO

S N

ÚMER

OS

LARG

AM

51 Berrogeita hamaika Cincuenta y uno Wahid wa jamsin

60 Hirurogei Sesenta Set-tin

61 Hirurogeita bat Sesenta y uno Wahid wa set-tin

70 Hirurogeita hamar Setenta Sap-âin

71 Hirurogeita hamaika Setenta y uno Wahid wa sap-âin

80 Laurogei Ochenta Ath-mañin

81 Laurogeita bat Ochenta y uno Wahid wa ath-mañin

90 Laurogeita hamar Noventa Tes-âin

91 Laurogeita hamaika Noventa y uno Wahid wa tes-âin

100 Ehun Cien Miya

101 Ehun eta bat Ciento uno Miya wa wahid

200 Berrehun Doscientos Mitain

300 Hirurehun Trescientos Athlet miya

ZEN

BAKI

AKLO

S N

ÚMER

OS

LARG

AM

51

400 Laurehun Cuatrocientos Arbâ miya

500 Bostehun Quinientas Ajmes miya

600 Seiehun Séiscientos Set miya

700 Zazpiehun Setecientos Asbaâ miya

800 Zortziehun Ochocientos Ath-men miya

900 Bederatziehun Novecientos Att-saâ miya

1000 Mila Mil Alf

2000 Bi mila Dos mil Alf-fain

3000 Hiru mila Tres mil Azlet aláf

1.000.000 Milioi bat Un millón Malyun

52

ORD

INAL

AKLO

S O

RDIN

ALES

LARG

AM T

ARTI

BIYA

ORDINALAK LOS ORDINALES LARGAM AT-TARTIBIYA

1º Lehena Primero Alaw-wal

2º Bigarrena Segundo Az-zani

3º Hirugarrena Tercero Az-zlez

4º Laugarrena Cuarto Arrabeâ

5º Bosgarrena Quinto Aljames

6º Seigarrena Sexto Asadis

7º Zazpigarrena Séptimo As-sabiâ

8º Zortzigarrena Octavo Az-zamin

9º Bederatzigarrena Noveno At-tasiâ

10º Hamargarrena Décimo Alâashir

53

KOLO

REAK

LOS

COLO

RES

AL A

LWAN

KOLOREAK LOS COLORES AL ALWAN

Zein kolore nahi duzu? ¿Qué color quieres? Asmen lawn bagui / Baguia?

Kolore hau nahi dut Quiero este color Bagui hatha al-lawn

Zuria Blanco Abyad / Baydá

Beltza Negro Aswad / Kahla

Berdea Verde Ajthar / Jathra

Horia Amarillo Asfar / Safrá

Gorria Rojo Ahmar / Hamra

Arrosa Rosa Wardi / Wardia

Laranja Naranja Burtugali / Burtugalia

Urdina Azul Azrag / Zarga

Marroia Marrón Adjan / Dajna

54

DEN

BORA

EL T

IEM

POAL

WAG

UET

DEMBORA EL TIEMPO ALWAGUET

Ordua Hora Sâaa

Minutua Minuto Dagiga

Segundua Segundo Zaniya

Eguna Día Anhar

Astea Semana Usbuâ

Hilabetea Mes Esh-har

Urtea Año Âam / Sana

Erlojua Reloj Wag gata, Saâa

Eta erdi Y media U ness

Eta laurden Y cuarto Wa urbuâ

Eta hamar Y diez Uâashra

Hogei gutxi Menos veinte Galâashra

Ordu bata La una Al wahda

ORD

UALA

HO

RAAL

WAG

UET

55

Ordu biak Las dos Az-zentein

Hirurak Las tres A-zlaza

Laurak Las cuatro Larbâa

Bostak Las cinco Aljamsa

Gaur Hoy Alyum

Atzo Ayer Yames

Bihar Mañana Asubh / Agdá

Herenegun Anteayer Awan-names

Gaur gauean Esta noche Al-laila

Orain Ahora Athreik

Oheratzeko ordua da Es hora de ir a la cama Hatha waguet ergad

Zer ordutan itxarongo zaitu? ¿A qué hora le espero? Asmin sasâa anhanik?

Goizegi da Es demasiado pronto Alwaguet metgad-dam ugbala

EGUR

ALDI

AEL

TIE

MPO

LAH

WAL

ALY

WIY

AEGURALDIA EL TIEMPO LAHWAL ALYAWIYA

Zer eguraldi dago? ¿Qué tiempo hace? Eshkif halet alyaw?

Eguraldi ona dago Hace buen tiempo Alyaw zein

Eguraldi txarra dago Hace mal tiempo Alyaw shein

Bero handia dago Hace mucho calor Yasser min alhum-man

Hotz handia dago Hace mucho frío Yasser min albard

Euria ari du Está lloviendo A threik ashab

Elurra ari du Está nevando A threik azaley

Haizea dabil Hace viento Arrih

Bero naiz Tengo calor Ana hass bil hum man

Hotz naiz Tengo frío Ana bardan / Hass bil bard

56

ASTEKO EGUNAK LOS DÍAS DE LA SEMANA AY-YAM AL USBUÂ

Astelehena Lunes Laznain

Asteartea Martes Az-laza

Asteazkena Miercoles Larbâa

Osteguna Jueves Lejmíss

Ostirala Viernes Alyimuâa

Larunbata Sábado As-sébt

Igandea Domingo Al-had

Zer egun da gaur? ¿Qué día es hoy? Alyum asmin yum?

Gaur larunbata da Hoy es sábado Alyum as-sibt

Bihar igandea da Mañana es domingo As-subh Alhad

Lehengo astean La semana pasada Al usbuâ almadí

EGUN

AKLO

S DÍ

AS

AY-Y

AM

57

58

EGUN

AKLO

S DÍ

AS

AY-Y

AM

Hurrengo astean La próxima semana Al usbuâ algadim

Gaur goizean Esta mañana Hatha as-sabáh

Gaur eguerdian Este medio día Hathá muntasaf an-nhar

Gaur arratsaldean Esta tarde Hathá almasá

Gaur gauean Esta noche Hathi al-laila

Bihar goizean Mañana por la mañana Asubuh bekri

Bihar gauean Mañana por la noche Asubuh fi al-lail

Atzo goizean Ayer por la mañana Yames bekri

Beste egun batean Otro día Yum zani

Batzuetan Aveces Ahyanan / Marrat

Inoiz ez Nunca Abadán

EGUN

AKLO

S DÍ

AS

AY-Y

AM

59

Beti Siempre Daimán

Eguna Día Yum

Astea Semana Usbuâ

Hilabetea Mes Esh-har

Urtea Año Saná / Âàm

Mendea Siglo Garen

HIL

ABET

EAK

LOS

MES

ESAS

H-H

URHILABETEAK LOS MESES AL ASH-HUR

Urtarrila Enero Yanair

Otsaila Febrero Febrair

Martxoa Marzo Mars

Apirila Abril Abril

Maiatza Mayo May

Ekaina Junio Yunio

Uztaila Julio Yulio

Abuztua Agosto Agustos

Iraila Septiembre Sebtambar

Urria Octubre Octobar

60

URTA

ROAK

HIL

ABET

EAK

ESTA

CIO

NES

DEL

OLO

S M

ESES

FUSU

L AS

-SAN

AAS

H-H

UR

61

Azaroa Noviembre Nufambar

Abendua Diciembre Disambar

URTAROAK ESTACIONES DEL AÑO FUSUL AS-SANA

Udaberria Primavera Arrabiâ

Uda Verano As-saif

Udazkena Otoño Aljarif

Negua Invierno Ash-shitá

IZENORDAIN PERTSONALAK PRONOMBRES PERSONALES AD-DAMAIR ASH-SHAJSIA

Ni (k) Yo Ana

Zu (k) Tú Anta (masculino)

Anti (femenino)

Hura, hark Él Huwa (masc)

Ella Hia (femen)

Gu(k) Nosotros Ahna=Nahna (masc)

Nosotras Nehnati=Ahnati (femen)

Zuek Vosotros Antuma (masc)

Vosotras Aatumati (femen)

Haiek Ellos Huma (masc)

Ellas Humati (femen)

62

IZEN

ORD

AIN

PER

TSO

NAL

AKPR

ON

OM

BRES

PER

SON

ALES

AD-D

AMAI

R AS

H-S

HAJ

SIA

IZEN

ORD

AIN

ERA

KUSL

EAK

IZEN

ORD

AIN

PO

SESI

BOAK

PRO

NO

MBR

ES D

EMO

STRA

TIVO

SPR

ON

OM

BRES

PO

SESI

VOS

DAM

AIR

ALIS

HAR

ADA

MAI

R AL

MUL

KIA

63

IZENORDAIN POSESIBOAK PRONOMBRES POSESIVOS DAMAIR ALMULKIA

Nirea(k) Mio(s) mia(s) Li

Zurea(k) Tuyo(s) Tuya(s) Lak. LekI

Harena(k) Suyo(s) Suya(s) Lah. Lahá. Elha. Lu

Gurea(k) Nuestro/a(s) Lanáan-na

Zuena(k) Vuestro/a(s) Elkum / Lakum

Haiena(k) Suyo/a(s) Lahum alhum

IZENNORDAIN ERAKUSLEAK PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS DAMAIR ALISHARA

Hau / Hauek Este, esta(s), esto(s) Hathá, hathi, hhá

Hori / Horiek Ese, esa(s), eso(s) Hathá ,thá, hathi

Hura / Haiek Aquél, aquella(s), aquello(s) thák, thik, thalika

64

OH

ARRA

KN

OTAS

MUL

AHAD

AT

OH

ARRA

KN

OTAS

MUL

AHAD

AT

65

66

OH

ARRA

KN

OTAS

MUL

AHAD

AT

OH

ARRA

KN

OTAS

MUL

AHAD

AT

67

DEPARTAMENTO DE CULTURA

KULTURA SAILA