Os espazosde servizos

Os espazos de servizos

• Sector Terciario: conxunto de actividades que teñen como fin proporcionar servizos á sociedade:– Sistemas transportes e comunicacións– Turismo – Comercio– ...

Os Espazos de Servizos. Características

• Heteroxeneidade:– En variedade servizos, nivel cualificación, tamaño empresas– Clasificación:

» sociais, públicos e privados, aseguran o benestar da poboación, exemplo educación, sanidade

» Distribución e circulación ( persoas, bens e información): transporte, telecomunicaciós, comercio

» Servizos ás empresas: publicidade, investigación, banca, finanzas….» Ao/Á consumidor/a: comercio polo miudo, hostalaría, lecer,

reparacións etc

• Crecemento (sobre todo 1960). Terciarización da economía española– 69’53% PIB– Poboación activa: 64’52% (2004)

• Hexemónico en todas as CCAA pero con diferencias no grado de terciarización e predominio actividades segundo:

– Actividades productivas (turismo, centralismo,..)– Tamaño demográfico– Nivel de desenvolvemento e renda– Grao urbanizqación

<-> desequilibrios territoriais;

Causas crecemento sector

• Aumento do nivel de vida:– máis poder adquisitivo máis consumo

• Industria: terciarización• Mecanización tareas agrarias• Auxe turismo• Incremento servizos públicos:

– Administración CCAA e U.E– Estado do benestar

• Incorporación das mulleres ao traballo remunerado

Os Espazos de Servizos

• Heteroxeneidade e desigualdade territorial– Desequilibrios

• Factores de localización– Volume da poboación– Grao urbanización– Nivel de desenvolvemento e renda

• Distribución e criterios– Grao de terciarización e emprego: máis no turismo e

centros rectores. Menos nas zonas agrarias ou agroindustriais

– Peso desigual das distintas ramas

• Futuro:– As desigualdades poden aumentar– Condicionan a distribución polo desigual reparto das

actividades productivas

Evolución dos sectores económicos

Os Transportes

• Introducción:– Son: conxunto de medios que permiten o desprazamento de persoas e

mercadorias e información entre distintos lugares• Importancia:

– Indicadores: Poboación activa, gasto anual, investimentos, enerxías que consume, contribución ao PIB,…

– Funcións: políticas ( defensa e control do territorio), económicas( intercambian bens e proporcionar emprego, estimulan desenvolvemento); sociais (movementos diarios e de lecer); culturais( difunden cultura); internacionais ( relacións internacionais e procesos globalización)

– Papel na ordenación territorial:• O transporte e o territorio interactúan:

– adaptación aos núcleos segundo desenvolvemento: desequilibrios

– Provoca cambios teritoriais• As redes de transporte vertebran o teritorio: conexión

– Estreita vinculación co fenómeno turístico, comercio e comunicación: superación de distancias.

Sistemas de transporte

• Terrestre: Por estrada e ferrocarril• Marítimo• Aéreo• Urbano• Por tubería

Transportes

• Factores:– xeográficos:

• Medio físico desfavorable ( relevo, clima) alto custo

– Factores económicos.• Relación entre desenvolvemento e transporte

– Factores políticos• Política centralizadora ( Borbóns, Franco); determinadas

concesións ( ferrocarril Franco) • Política descentralizadora das competencias: CCAA• Plan Director de Infraestructuras

Transporte

• Aspectos negativos:– Gran consumo de enerxía– Externalidades: conxestión tráfico, ruido,

accidentes,..– Incidencia na paisaxe– Contaminación

• Aspectos positivos: – Intercambio cultural; conexión– Potenciación turismo, comercio,..– Vertebración do territorio

Características transportes en España

– Redes radiais: centro en Madrid– No tráfico de pasaxeiros e mercadorias predominan as estradas ( máis

barato, porta a porta)– Nos intercambios co exterior enorme peso do tráfico marítimo– Incremento do transporte aéreo ( inmediatez e comodidade).– Desequilibrios territoriais ( densidade, intensidade e calidade)– Impacto sobre o medio: visual e acústico– Descentralización competencias:

• Estado: internacional, máis dunha CCAA, mariña mercantil• CCAA: transporte na Comunidade

– Política: Plan Estratéxico de Infraestructuras (2005-2020):• Corrixir redialidade da rede• Mellorar eficacia• Máis rapidez nas conexións, máis accesibilidade• Intermodalidade• Sostibilidade ambiental

– Integración das redes españolas nas europeas: mellora conexións, redución impactos, fondos infraestructuras

Transporte por estrada

• Trazado radial: centro en Madrid• Competencias repartidas: Estado ( todos núcleos

Estado), CCAA ( intrarrexional), Deputacións e cabidos ( intracomarcais)

• Características técnicas variadas: ancho, pavimento.

• Preferente para tráfico de viaxeiros e mercadorías: relación directa punto partida-destino e prezo

• Desequilibrios territoriais en:– Densidade (s/ desenvolvemento, dispersión, relevo)– Intensidade: corredores transversais– Accesibilidade: zonas industriais e turísticas

3. A rede de estradas

4. Densidade e intensidade das estradas españolas

10.A rede de

transportes galega

• Plan Estratéxico de Infraestructuras. Obxectivos:– Dotar a todo o territorio dunha elevada accesibilidade por

estrada.– Pechar os eixes pendentes– Aumento rapidez– Redución conxestión e accidentes de tráfico– Fomento intermodalidade

• Integración na rede europea: (Política transportes U.E):– Mellorar as conexións: autovías, trenes alta velocidade

con Francia e Portugal– Fondos europeos– Medidas para reducir o impacto ambiental

Transporte ferroviario• Modo principal 2ª1/2 XIX-1º XX:• Déficit: peche de tramos• Programa vías verdes• Competencias repartidas entre Estado e CCAA• Características:

– Tres redes:• Redes convencionais:RENFE: 90% trf. Estrutura radial e arboriforme. Politica U:E:

contrata programas co Estado-> reducción axuda estatal. Galiza:• Redes de via estreita:FEVE: Cornixa Cantábrica ( prolongación León). Infrautilización ->

mellorar e función proximidades• Rede de alta velocidade: AVE: 250km/h. Madrid-Sevilla . Galiza?

– Características técnicas. Contrastes: Modernización e incremento da seguridade/ mediocridade ( sen electrificar, fortes pendentes, altos índices de rodeo e custo)

– Necesidade de reorientación do tráfico: alternativa á estrada en desprazamentos curtos e tráfico de mercadorias a través de colectores

– Desequilibrios territoriais en equipamento e investimento: Madrid, Barcelona, Bilbao, Valencia Zaragoza// Extremadura, Murcia Andalucia oriental

– Plan Estratçexico Infraestruturas. Incremento tráfico proximidades; Mellora rede; velocidades altas entre `principais cidades; Ampliación AVE e conexión europea; mellora control, sinalización e seguridade

– Integración na U.E: Obstáculo: Pireneos e ancho de vía

Transporte ferroviario

5. A rede ferroviaria

Transporte marítimo• Características:

– Distribución de competencias entre Estado e CCAA:• Estado: portos comerciais• CCAA: portos pequenos: pesqueiros e deportivos. Participación nos

comerciais ( Autoridade Portuaria)– Contrastes entre o tráfico de pasaxeiros/as e mercadorias:

• Viaxeiro escaso ( Alxeriras- Ceuta; Illas Península..)• Mercadorias: moita importancia ( graneis sólidos, líquidos, contenedores..)

– Necesidade de melloras técnicas:• Infraestructuras portuarias • plataformas loxísticas ( Porto seco Madrid Coslada, Salvaterra- As Neves

– Desequilibrios en equipamento e e investimento: • en función da súa situación nas rutas atlánticas e transoceánicas

– Plan Estratexico de infraestructuras: – espaecialización dos portos e adecuación das súas instalacións– U. E:

• Autoestradas do mar: rutas de buques de alta capacidade entre polo menos dous portos de diferentes paçises membros , capaces competir con estradaen duraciçon e prezo

Transporte marítimo

Deportivo e de ría Trasatlánticos

pesqueiro

comercial

Transporte aéreo• Crecemento

– Maior Renda – Demanda turística– Integración U.E

• Competencias : repartidas: Estado: interese comercial, CCAA: os demais• Rede

– Ampla e xerarquizada• Mercadorias, pasaxeios/as

– Mercadorias escaso– Pasaxeiros/as: en alza

• Desequilibrios territoriais:– Moi utilizados uns– Poucos utilizados e rendibles outros

• Plan Estratexico de infraestructuras:– Especiañlizaciçon de aeroporos en funcion vantaxes que presentan– Mellorar infraestructuras– Mellorar accesibilidade

• U. E.– Liberalización de tarifas-> crise algunhas compañías aéreas, Iberia

Transporte aéreo

Comunicacións• Imprescindibles para o desenvolvemento• Rede española:

– Telefónica medrou– Deficiencias

O Turismo

• Introducción:– Turista: Gran Bretaña s XVIII – Evolución histórica: XIX: élites; 1960…: fenómeno de masas

• Factores:– Externos:

• Crecemento económico despois 2ª Guerra mundial: máis poder adquisitivo, vacacións pagadas

• Progresos transportes– Internos:

• Antes: – posición España con respecto Europa– Recursos paisaxe e cultura– Baixo custe: depreciación da peseta– Facilidades fiscais

• Hoxe:– Demanda interna– Calidade oferta– Diversificación– Disponibilidade humana– Mellora infraestructuras– Promoción: nivel: estatal, autonómico e local

• Modelos:– Tradicional

• Características.– 1960– Abundante oferta– Clientela masiva poder adquisitivo medio baixo– Hoteis, apartamentos categoria intermedia– Zonas sol praia– Dependencia tour-operadores internacionais-> parte gasto fora España

• Análise dos elementos:– Oferta: ampla, concentrada no Mediterráneo e illas

» Venda producto: Feiras internacionais, Axencias viaxes» Instalacións hoteleras

– Demanda: » Internacional: 1950 (+); 1975-92(-); 1986(+)» Nacional: 1960, Madrir, barna, menor estacionalidade» Estacionalidade: verán ( sol e praia); inverno ( esqui)->saturación,

contaminación

• Crise (1989..):– causas: nivel medio-baixo; – dependencia tour-operadores– Deteriodo ambiental

Blanes ( Cataluña)

Que bonito es el mar Mediterráneo, la costa Brava y la costa del sol….

Será maravilloso viajar hastaMallorca, Sin necesidad de coger el barco o el aviónSolo caminando en bicicletaBajo el sol…Le tengo miedo al aviónTambién tengo miedo al barco..

Turismo

297,0

384,6

512,6

679,3

918,6

1.156,9

1.292,0

1.209,8

1.212,7

1.310,7

1.680,8

2.054,4

2.486,3

3.091,2

3.187,9

3.404,3

6.133.000

7.445.000

8.668.000

10.931.000

14.102.000

14.250.000

17.251.000

17.858.000

19.183.000

21.682.000

24.105.000

26.758.000

32.506.000

34.559.000

30.343.000

30.122.000

1960

1961

1962

1963

1964

1965

1966

1967

1968

1969

1970

1971

1972

1973

1974

1975

Ingresos en millóns de

dólares

TuristasAnos

El turista un millón, mil novecienos noventa y nueveMil novecientos novente y nueve, cuando llegó…..

Turismo de sol e praia

• Alternativo– Características

• Reconversión e renovación do sector: política ordenación territorial

– Potenciar o turismo de calidade– Mellorar a oferta, fomentando novas modalidades de

turismo» Terceira idade» Deportivo» Rural» Ecoturismo» Urbano, cultural e de congresos e convencións

– Diminuír a dependencia do exterior. Creación tour-operadores nacionais

– Compatibilizar o desenvolvemento do turismo coa calidade medioambiental

• Analiza el siguiente cuadro y contesta a las siguientes cuestiones

• a.- Divide los recursos turísticos en medioambientales, deportivos, ocio y sol y playa. Haz un cuadro

• b.- Teniendo en cuenta este cuadro y la crisis del modelo tradicional, redacta sobre el turismo alternativo

• c.- ¿Qué importancia tendrán los factores medioambientales a medio y largo plazo?

• d.- Explica las ventajas y los inconvenientes de los establecimientos turísticos de alta calidad.

• •

• Áreas e tipoloxía:– Puntos turísticos: illados, baseados atractivos diferentes, estacións esqui..– Áreas: espazos que contan cunha elevada afluencia de turistas, tanto estranxeiros/as

como nacionais– Tipos:

• Atendendo ao tempo: temporada (Cateluña e Baleares); estabilizado ( Canarias• Atendendo ao uso:

– De sol e praia:» Son: Baleares, canarias, Litoral Mediterráneo» Accesibilidade: canto máis accesibilidede máis ocupación» Modelo de ocupación do espazo: integrado no núcleo ou en novos

espazos» Tipo, calidae e clientela aloxamentos

– Outras áreas turísticas:1990 intensificación por:» Turismo de proximidade» Áreas rurais do interior» Zona prelitoral» Desexo de calidade e novos atractivos

-Áreas: Madrid, Litoral galego, turismo rurl, estacións esquí, cidades histórico artísticas ( Toledo, Granada..)

Praia do Rostro (Fisterra)Praia de Area maior (Muros

Serra Nevada

Granada

• Impactos.– Demográficos:

• Litoral: mozos/as• Rural: vellos/as

– Poboamento:• Litoral: máis densidade, máis especulación urbanística• Rural-urbano: rehabilitación

– Económicos:• Xera emprego: pouca cualificación; estacionalidade• Efecto multiplicador• Achega o 11’4% ao PIB• Compensa a balanza comercial• Inflúe na política de transportes

– Políticas culturais e sociolóxicas:• Achega aos pobos• Incide non modos de vida• Afecta á calidade de vida dos/as residentes

– Ordenación do territorio: ordena os espazos próximos ( superficies recreativas…); alteración medio e paisaxe; transformacións económicas; conflicto polo uso dos recursos

– Medioambientais: grandes bloques; urbanizacións incontroladas; contaminación

Contraste de costumes

Frecha litoral do Mar Menor: 1960 e 1994

Samil1970hoxe

Benidorm

Praia Areal ( Mallorca) anos 50 e hoxe

Baiona

Comercio

• Comercio– É: o que ofrece os excedentes dos productos e dos servizos– Tipos

• Interior:– Características

» Localización: Factotes: transporte e densidade poboación->favorece aos de mías accesibilidade e renda e viceversa

» Estructura e cambios: canles de distribución ( supresión intermediarios/as); consumo ( máis e máis diverso); distribución ( máis autoservizos); equipamentos; formas pagamento

» Tipoloxía: por xunto->miudo ( tradicional); Novas formas: autoservizos, grandes almacéns…

» Áreas comerciais» Política comercial Plan Marco de Modernización do

comercio Interior 1995 ( mellorar cualificación profesional, difusión e modernización..); Lei do cemercio polo miúdo

• Comercio Exterior.– Exportación:

» Perde: sector primario» Gaa: bens industriais, bens de equipo e de uso e consumo

– Importación» Destaca: productos industriais, enerxéticos e agrarios

– Áreas comerciais» U.E: principal receptora. Balanza comercial: déficit» Resto: negativo, agás con América latina

– Política comercial» Influencia: U.E ( libre circulación persoas, mercadorías,

capitais e servizos). E Organización Mundial do Comercio (rebaixa dos aranceis aos productos agrarios e dos industriais paraterceiros países)

» Política: Favorecer a exportación ( feiras, viaxes instituconais, créditos)

outras