A Chave

Os nomes galegosdos réptiles

20185a ed.

Citación recomendada / Recommended citation:

A Chave (20185): Nomes galegos dos réptiles recomendados pola Chave. http://www.achave.gal/wp-content/uploads/achave_osnomesgalegosdos_reptiles_2018.pdf

Fotografía: Piero Perrone.

1

Notas introdutorias

O que contén este documento

Na primeira edición deste documento (2015) fornecéronse denominacións para as especies de réptiles

galegos (e) ou europeos, e tamén para algunhas das especies exóticas máis coñecidas, xeralmente por

teren algunha particularidade biolóxica ou seren moi comúns noutras áreas xeográficas, ou, nalgún caso,

por seren tidas con frecuencia en cativerio.

Nas edicións posteriores, froito de novas pescudas e das achegas das persoas que visitan o web da Chave,

engadíronse máis nomes galegos vernáculos, incorporáronse nomes galegos para máis réptiles doutras

latitudes, agregáronse referencias bibliográficas e modificouse o nome galego dalgunha especie exótica

por outro máis acaído ou correcto.

Nesta quinta edición (2018), máis completa que as anteriores, fornécense denominacións galegas para

460 especies de réptiles de todo o planeta.

A estrutura

En primeiro lugar preséntase unha clasificación taxonómica que considera as ordes e familias de réptiles,

onde se apunta, de maneira xeral, os nomes dos réptiles que hai en cada familia.

A seguir vén o corpo do documento, unha listaxe onde se indica, especie por especie, alén do nome

científico, os nomes galegos e ingleses dos réptiles. Nesta listaxe específica, destácanse con fondo azul

claro cada especie galega (35 réptiles). Inclúense nas especies destacadas con azul as cinco tartarugas

mariñas que se poden atopar en augas galegas, dous réptiles das zonas frontereiras: a lagartixa de dedos

dentados (Acanthodactylus erythrurus ) e o lagarto verde (Lacerta bilineata ), e mais outros dous réptiles

que habitan e se reproducen en Galiza pero que foron introducidos: o sapoconcho da Florida ou sapoconcho de orellas vermellas (Trachemys scripta ) e a osga de Boettger (Tarentola boettgeri ).

Ao final inclúese unha listaxe coas referencias bibliográficas que foron utilizadas para a elaboración do

presente documento. Nalgunhas desas referencias recóllense ou propóñense nomes galegos para os

réptiles, quer xenéricos quer específicos. Outras referencias achegan nomes para os réptiles noutras

linguas, que tamén foron tidos en conta. Alén diso, inclúense algunhas referencias básicas a respecto da

metodoloxía e dos criterios terminolóxicos empregados.

2

Tratamento terminolóxico

De modo moi resumido, traballouse nas seguintes liñas e cos seguintes criterios:

En primeiro lugar, aprofundouse no acervo lingüístico galego. A respecto dos nomes dos réptiles, o galego

dispón dunha chea de nomes vernáculos, tanto de nomes específicos (que designan un único animal),

como lagarto arnal para Timon lepidus ; lagarto ferreño para Lacerta schreiberi (nalgunha localidade, este

nome tamén para Timon lepidus ) ; cobregón para Malpolon monspessulanus ; bicha cega ou escouparón

cego para Blanus cinereus ; liscanzo, coas variantes escáncer, liscánzaro, liscrán e licanzo, entre outros

nomes, para Anguis fragilis ; no galego frontereiro de Asturias, lagartón e largatón para Lacerta bilineata (=Lacerta viridis bilineata ) ; no galego frontereiro de San Ciprián de Hermisende, lagarto de cabeza azul para Lacerta schreiberi etc., como de nomes xenéricos (que designan varios animais parecidos), como

lagartixas (ou lagartas), cobras, víboras, esgonzos, sapoconchos, tartarugas, crocodilos etc. Coas

denominacións xenéricas galegas formáronse despois denominacións específicas para réptiles doutras

latitudes.

Procurouse tamén na bibliografía especializada en zooloxía en lingua galega, onde xa se ten empregado,

por exemplo, o nome tartaruga de coiro para Dermochelys coriacea ou sapoconcho de orellas vermellas

para Trachemys scripta . Así mesmo, na bibliografía terminolóxica galega, onde xa se teñen feito propostas

para especies autóctonas, como cobra cega para Blanus cinereus ou cobra lisa para o xénero Coronella (en harmonía co portugués e con outras linguas que empregan esta denominación para o xénero

Coronella ), e para especies exóticas, como agama común para Agama agama, agama de pescozo negro para Acanthocercus atricollis, cobras voadoras para as especies do xénero Chrysopelea, cobra tigre para

Notechis scutatus, cobra leopardina para Zamenis situla, cobra touro para Pituophis catenifer, cabeza de

cobre para Agkistrodon contortrix, cabeza de cobre australiana para Austrelaps superbus, boa esmeralda para Corallus canina ou boa de Cook para Corallus cookii, entre outras.

Para algúns nomes recorreuse á lusofonía, seguíndomos o criterio recollido nas Normas ortográficas e

morfolóxicas do idioma galego (RAG e ILG) do ano 2004: “Para o arrequecemento do léxico culto,

nomeadamente no referido aos ámbitos científico e técnico, o portugués será considerado recurso

fundamental, sempre que esta adopción non for contraria ás características estruturais do galego”. Deste

xeito, por exemplo, incorporáronse denominacións xenéricas como lagartiños para as especies do xénero

Ameivula, iguaniñas para as especies da familia Leiosaurídeos (nomes procedentes do Brasil, onde viven

estes réptiles), e nomes específicos como cobra de vidro para Heterodactylus lundii , cobra do lodo para

Gomesophis brasiliensis, cobra espada común para Tomodon dorsatus, cobra chata para Xenodon merremii,

pitón oliva para Liasis olivaceus, lagarto de contas para Heloderma horridum, lagarto vasoira para Nucras

ornata , tartaruga irradiada para Astrochelys radiata , basilisco marrón para Basiliscus vittatus etc.

Un outro recurso foi considerar os nomes científicos, en latín, de modo paralelo ás denominacións desas

especies de réptiles noutras linguas. É o caso dos anolis (xénero do nome científico: Anolis ), dos basiliscos

(xénero científico: Basiliscus ), ou dos varanos (xénero científico: Varanus ), por exemplo, coincidentes cos

nomes destes réptiles noutras linguas latinas e nalgúns casos recollidos xa para estas especies en ámbitos

divulgativos galegos. De modo semellante, moitos modificadores para nomes galegos específicos foron

tirados do nome científico como caimán negro ou xacaré negro para Melanosuchus niger, crocodilo do Nilo

3

para Crocodylus niloticus , saponcho pintado ou tartaruga pintada para Chrysemys picta , sapoconcho de

Hoge para Mesoclemmys hogei etc.

Para algunhas especies, usouse o nome vernáculo indíxena. Así, o nome tuatara para Sphenodon

punctatus (tomado do maorí ), denominación relativamente coñecida, pois a mesma adopción teñen feito

a maioría das linguas que posúen nome para este réptil. De modo semellante, o nome xenérico sucurí para os ofidios do xénero Eunectes (do tupí sukurí, voz largamente usada no Brasil ), para os que tamén

existe en galego o nome anaconda (por súa vez tomado do támil: anai-kondra ); o nome xararaca para as

serpentes suramericanas do xénero Bothrops (tomado do tupí, tamén incorporado ao brasileiro e

adoptado por varias linguas); o nome mamba para os ofidios do xénero Dendroaspis (do ronga de

Mozambique, posteriormente incorporado a moitas linguas); tartaruga angonoka para Astrochelys

yniphora (do malgaxe angonoka, igualmente adoptado por varias linguas para esta tartaruga); ou o nome

cascabel massasauga ou cobra cascabel massasauga para Sistrurus catenatus (tomado do oxibwa

massasauga, e incorporado tamén a varias linguas ).

Para réptiles relativamente coñecidos, cando menos nos ámbitos divulgativos, aplicáronse os nomes que,

coincidentes, teñen en diversos idiomas. Por exemplo, denominacións como crocodilo americano para

Crocodylus acutus , iguana mariña para Amblyrhynchus cristatus , camaleón de Jackson para Trioceros

jacksonii , tartaruga das Galápagos ou tartaruga xigante das Galápagos para Chelonoidis nigra ,

mata-mata ou tartaruga mata-mata para Chelus fimbriatus , dragón de Komodo para Varanus

komodoensis, osga satánica para Uroplatus phantasticus, tartarugas de caixa para as especies do

xénero Terrapene , dragóns barbudos para as especies do xénero Pogona etc., que noutros idiomas teñen

estes mesmos nomes ou modificadores.

4

Máis dun nome para unha especie

Algúns réptiles dos máis coñecidos teñen varios nomes vernáculos galegos, usados na lingua durante

séculos. Outros réptiles, se cadra non tan coñecidos ou identificados na cultura popular, teñen recibido na

bibliografía herpetolóxica galega denominacións diversas. Para alén diso, nalgúns casos, o que quince anos

atrás era considerada unha única especie, hoxe a comunidade científica recoñece que son realmente dúas

ou tres especies diferentes, que é preciso redenominar. Ademais, no ámbito divulgativo cada vez é máis

frecuente encontrarmos denominacións galegas para réptiles exóticos.

Por todos estes motivos, ás veces hai máis dun nome para unha especie. Por exemplo, lagarto ferreño, lagarto de cabeza azul e lagarto das silvas para Lacerta schreiberi, no caso dunha especie autóctona; ou

anacondas e sucurís para os ofidios do xénero Eunectes, como un exemplo para especies exóticas. Todos

os nomes son correctos, pódese usar calquera deles.

Recoméndase sempre o primeiro, porén, como preferente. O seguinte –ou seguintes– aparecen no léxicon

marcados coa abreviatura sin., que indica que son sinónimos do primeiro, o principal para os criterios da

Chave. Nos exemplos dados, os preferentes serían respectivamente lagarto ferreño e anacondas, aínda

que calquera deles é válido, e dependería do contexto e do criterio de cada persoa usar un ou outro nome,

ou facer referencia a máis dun deles.

Lagartixa, lagartiña e lagarta

Lagartixa e lagarta teñen suscitado opinións diversas no ámbito da terminoloxía galega, nomeadamente a

partir do cuestionamento de lagartixa como castelanismo e a consideración ou non de lagarta como a

palabra equivalente propiamente galega.

A Chave non considerou lagartixa un castelanismo, a pesar de que a súa orixe se encontra na palabra

castelá lagartija . Lagartixa é unha voz abondo recollida na tradición lexicográfica galega e abondo usada na

fala, empregada así mesmo na bibliografía herpetolóxica galega. Úsase tamén lagartixa en portugués e no

galego do Bierzo. No galego de Asturias, xunto con lagartixa, existen as variantes llagartixa e largatixa. Para

este termo, outra denominación vernácula sinónima é lagartiña.

En galego existe para estes réptiles ademais o sinónimo lagarta, aínda que lagartixa ou lagartiña parecen

denotar un tamaño máis pequeno que lagarta. No presente léxicon da Chave, recoméndase lagartixa de

preferencia para a maioría destas especies, e lagarta de preferencia para Zootoca vivípara (lagarta das

brañas), que é notabelmente máis grande. Non obstante, coidamos que calquera denominación formada

con lagartixa sería equivalente ou sinónima da mesma denominación formada con lagarta e viceversa: lagarta das brañas ou lagartixa das brañas, lagartixa cincenta ou lagarta cincenta, lagartixa rabuda ou lagarta rabuda etc.

5

Osga, xeco e ladra

Estes tres nomes, osga, xeco e ladra, foron tidos en conta no momento de sistematizar a denominación

galega para os lagartos da infraorde Gekkota. Divididos na actualidade en sete familias, teñen todos unhas

características comúns: cabeza larga e achatada con ollos prominentes, a maioría con pupilas verticais,

corpo tamén achatado, dedas relativamente arredondadas e grandes, e a capacidade de rubiren por

paredes verticais e andaren polos teitos de cabeza para baixo sen caeren. Viven nas zonas temperadas ou

quentes do planeta, e hai máis de 1.500 especies.

Na Galiza habitan dúas especies: unha delas, autóctona (Tarentola mauretanica ); a outra, introducida

(Tarentola boettgeri ). Ambas as dúas son moi escasas.

Osga é orixinariamente un nome portugués, que vén sendo utilizado no ámbito da herpetoloxía galega para

a especie autóctona xa desde a década dos anos 80. Está recollido nalgún dicionario de galego actual e

tamén nalgúns vocabularios galegos (das ciencias naturais, de 1991; e forestal, de 2012). No está clara cal

é a motivación semántica de osga, talvez estea en relación coa aversión popular cara a estes animais (pola

súa parte, inofensivos e beneficiosos, pois eliminan unha chea de insectos). No presente léxicon da Chave,

recoméndase osga como nome preferente para a maioría das especies deste grupo.

Xeco é un nome que se adopta e adapta en moitas linguas a partir dun dos xéneros científicos con maior

número de especies: Gekko, e do nome dunha das familias máis importantes do grupo, a dos xeconídeos

(Gekkonidae). A orixe de xeco está no malaio e é onomatopeica, reflicte a vocalización dalgunhas destas

especies (posteriormente, o nome malaio foi incorporado á taxonomía científica). No presente léxicon da

Chave, recoméndase xeco como nome preferente só para as especies do xénero Gekko.

Ladra é un nome orixinariamente galego recollido para Tarentola mauretanica, e a motivación deste nome

para a especie, aínda que non está clara, parece estar igualmente relacionada coa aversión popular cara a

estes animais. De feito, ladra é un nome que en galego tamén se recolle -e con máis frecuencia- para o

alacrán, un animal completamente diferente, pero que popularmente está connotado de igual modo de

maneira negativa: bichoco que pode morder ou picar. Mesmo existe un refrán con ladra referido ao

alacrán: Se te morde a ladra, busca saba e aixada, paralelo a outro, tamén sobre o alacrán: Se te morde un

alacrán, busca cura e sancristán, que mañá te enterrarán. É dicir : en relación cos réptiles deste grupo, o

nome ladra ten pouca especificidade e pouca tradición de uso, e, do punto de vista terminolóxico, non é o

mellor candidato para nomealos. No presente léxicon da Chave, ladra inclúese para algunha especie das

máis coñecidas como sinónimo de osga ou de xeco, non como nome principal.

6

O adxectivo preto / preta

Algunha persoa comentou ao equipo da Chave que preto / preta é un adxectivo que non existe en galego

(que preto sería o adxectivo portugués, e negro sería o adxectivo galego). O adxectivo preto, co mesmo

ou moi parecido significado de negro, é tamén un adxectivo galego. A pesar de que se usa moi pouco,

está vivo na lingua popular con este significado (por exemplo, cando en galego se fala de san Benito

Preto, dos feixóns pretos, ou das persoas africanas, os pretos de África). En español ten a súa

correspondencia con prieto, prieta. En portugués úsase preto con moita máis frecuencia (e tamén

negro).

Así mesmo, o adxectivo preto aparece recollido na tradición lexicográfica galega (nunha chea de

dicionarios, léxicos e glosarios), até con expresións feitas con este adxectivo (“andar coma un preto de

Angola”, para nos referir a alguén que anda todo enzoufado ou cheo de lama).

Independentemente do adxectivo preto, en galego existe tamén o adverbio de lugar preto (coa variante

perto) como sinónimo de cerca. No entanto, preto adverbio e preto adxectivo non se pronuncian do

mesmo modo. Hai falantes que, ademais de coñeceren o adxectivo, distinguen foneticamente entre o

adxectivo preto (con e pechado) e o adverbio preto (con e aberto). É dicir, para estes falantes son dúas

palabras que soan de modo moi diferente e así as usan e así as describen (o adxectivo preto descríbeno

como sinónimo de negro), o que demostra aínda máis a galeguidade do adxectivo.

Na opinión da Chave, se ben é certo que non se debería abusar do uso do adxectivo preto, tampouco

debería censurarse pois é propiamente galego. Canto aos nomes galegos dos réptiles presentados

neste documento, emprégase maioritariamente negro e negra, aínda que nalgún caso tamén se usa preto e preta, quedando o nome deste xeito harmonizado coa lusofonía e achegando unha connotación

de exotismo para ese réptil. Así, por exemplo, recoméndase caimán negro ou xacaré negro para

Melanosuchus niger, ou iguana negra para Ctenosaura hemilopha, porén mamba preta para a serpe

africana Dendroaspis polylepsis.

Agradecemento

O equipo da Chave quere expresar o seu agradecemento a todas as persoas que a través da sección

contacta do web enviaron comentarios, suxestións, puntualizacións... a respecto dos contidos dos recursos

léxicos sobre a fauna e a flora. Todas as opinións son lidas con atención e interese. Aínda que non todas

son tidas en conta, algunhas serven para puír ou enriquecer o xa publicado, e nalgún caso mesmo nos

levan a unha nova edición do documento. Moitas grazas, e animamos a todos os usuarios/as a continuar

con esa retroalimentación positiva e construtiva.

7

Clase: Réptiles (Reptilia)

Orde: Crocodilinos (Crocodilia)Familia: Aligatorídeos (Alligatoridae) : aligátores (ou xacarés), caimáns (ou xacarés)

Familia: Gavialídeos (Gavialidae) : gaviais

Familia: Crocodilídeos (Crocodylidae) : crocodilos

Orde: Quelonios (Chelonia ou Testudines)Familia: Quinosternídeos (Kinosternidae) : sapoconchos, tartarugas almiscaradas

Familia: Podocnemidídeos (Podocnemididae) : sapoconchos

Familia: Quelídeos (Chelidae) : sapoconchos, mata-mata

Familia: Emidídeos (Emydidae) : sapoconchos, tartarugas de caixa

Familia: Xeoemidídeos (Geoemydidae) : sapoconchos

Familia: Pelomedusídeos (Pelomedusidae) : sapoconchos

Familia: Testudinídeos (Testudinidae) : tartarugas de terra, xabutís

Familia: Platisternídeos (Platysternidae) : tartaruga cabezuda

Familia: Quelidrídeos (Chelydridae) : tartarugas de auga doce

Familia: Quelonídeos (Cheloniidae) : tartarugas mariñas

Orde: Esfenodontes ou Rincocéfalos (Sphenodontida ou Rynchocephalia)Familia: Esfenodontídeos (Sphenodontidae): tuatara

Orde: Escamados (Squamata)

Suborde: Serpentes ou Ofidios (Serpentes ou Ophidia)Familia: Boídeos (Boidae) : anacondas (ou sucurís), boas

Familia: Pitonídeos (Pythonidae) : pitóns

Familia: Elapídeos (Elapidae) : naxas, cobras, cobras tigre, cabezas de cobre, corais (ou cobras coral), mambas, cobras mariñas (ou serpentes mariñas)

Familia: Colubrídeos (Colubridae) : cobras, cobras raiadas, cobregón, rateiras (ou cobras rateiras),

8

Familia: Viperídeos (Viperidae) : cascabeis (ou cobras cascabel), víboras, víboras cornudas, víboras das palmeiras, mocasíns (ou víboras mocasín), xararacas, xararacón, xararacuzú

Familia: Dipsadídeos (Dipsadidae) : falsas corais, cobras, cobras corredeiras, cobras espada

Suborde: Anfisbenas ou Anfisbenios (Amphisbaenia)Familia: Blanídeos (Blanidae) : cobras cegas

Familia: Tiflopídeos (Typhlopidae) : cobras cegas

Familia: Anfisbenídeos (Amphisbaenidae) : anfisbenios (ou cobras de dúas cabezas)

Suborde: Lagartos (Lacertilia)Familia: Helodermatídeos (Helodermatidae) : lagarto de contas, monstro do Xila

Familia: Coritofanídeos (Corytophanidae) : basiliscos

Familia: Iguanídeos (Iguanaidae) : iguanas

Familia: Leiosaurídeos (Leiosauridae) : iguaniñas

Familia: Agamídeos (Agamidae) : dragóns voadores, dragóns acuáticos, dragóns barbudos,

lagarto de gola, demo espiñoso, hidrosauros

Familia: Varanídeos (Varanidae) : dragón de Komodo, varanos

Familia: Dactiloídeos (Dactyloidae) : anolis

Familia: Lacertídeos (Lacertidae) : lagartixas (ou lagartas), lagartos

Familia: Cordilídeos (Cordylidae) : lagarto armadillo

Familia: Teídeos (Teiidae) : lagartiños, ameivas

Familia: Filodactilídeos (Phyllodactylidae) : osgas

Familia: Xeconídeos (Gekkonidae) : osgas, xecos

Familia: Eublefarídeos (Eublepharidae) : osgas leopardo

Familia: Cameleonídeos (Chamaeleonidae) : camaleóns, camaleonciños

Familia: Anguídeos (Anguidae) : liscanzos (ou escánceres), celestos

Familia: Escincídeos (Scincidae) : esgonzos, escincos

Familia: Ximnoftalmídeos (Gymnophthalmidae) : cobra de vidro

9

Clase: Réptiles (Reptilia)

Orde: Crocodilinos (Crocodilia)

Familia: Aligatorídeos (Alligatoridae) : aligátores (ou xacarés), caimáns (ou xacarés)

Alligator mississippiensis aligátor americanosin.: xacaré americano

American alligator

Alligator sinensis aligátor da Chinasin.: xacaré da China

Chinese alligator

Caiman crocodilus caimán de lentessin.: xacaré de lentes

spectacled caimanwhite caiman

Caiman latirostris caimán de papo amarelosin.: xacaré de papo amarelo

broad-snouted caiman

Caiman yacare caimán do Pantanalsin.: xacaré do Pantanal

yacare caiman

Melanosuchus niger caimán negrosin.: xacaré negro

black caiman

Paleosuchus palpebrosus caimán de Cuviersin.: caimán anano de Cuviersin.: xacaré de Cuvier, xacaré anano de Cuvier

Cuvier’s dwarf caimanCuvier’s caimandwarf caiman

Paleosuchus trigonatus caimán de Schneidersin.: caimán anano de Schneidersin.: xacaré de Schneider, xacaré anano de Scheneider

smooth-fronted caimanSchneider’s dwarf caimanSchneider’s smooth-fronted caiman

Familia: Gavialídeos (Gavialidae) : gaviais

Gavialis gangeticus gavial común(ou simplemente gavial)

gharialgavialfish-eating crocodile

Tomistoma schlegelii gavial da Malasia sin.: gavial malaiosin.: falso gavial

false gharialMalayan gharialSunda gharial

10

Familia: Crocodilídeos (Crocodylidae) : crocodilos

Crocodylus acutus crocodilo americano American crocodile

Crocodylus intermedius crocodilo do Orinoco Orinoco crocodile

Crocodylus johnstoni crocodilo australiano freshwater crocodileAustralian freshwater crocodileJohnstone’s crocodile

Crocodylus mindorensis crocodilo filipinosin.: crocodilo das Filipinas

Philippine crocodilePhilippine freshwater crocodileMindoro crocodile

Crocodylus moreletii crocodilo de Moreletsin.: crocodilo mexicano

Morelet’s crocodileMexican crocodile

Crocodylus niloticus crocodilo do Nilosin.: crocodilo africano do Nilo

Nile crocodile

Crocodylus novaeguineae crocodilo da Nova Guinea New Guinea crocodile

Crocodylus palustris crocodilo persasin.: crocodilo hindú

mugger crocodilemuggerIndian crocodilePersian crocodilemarsh crocodile

Crocodylus porosus crocodilo de auga salgadasin.: crocodilo mariñosin.: crocodilo poroso

saltwater crocodileestuarine crocodileIndo-Pacific crocodile

Crocodylus rhombifer crocodilo cubano Cuban crocodile

Crocodylus siamensis crocodilo siamés Siamese crocodile

Crocodylus suchus crocodilo do desertosin.: crocodilo africano occidental

West African crocodiledesert crocodile

Mecistops cataphractus(=Crocodylus cataphractus)

crocodilo de fociño delgado African slender-snouted crocodile

Osteolaemus tetraspis crocodilo anano dwarf crocodileAfrican dwarf crocodilebony crocodile

11

Orde: Quelonios (Chelonia ou Testudines)

Familia: Quinosternídeos (Kinosternidae) : sapoconchos, tartarugas almiscaradas

Kinosternon arizonense sapoconcho de Arizona Arizona mud turtle

Kinosternon creaseri sapoconcho de Creaser Creaser's mud turtle

Kinosternon flavescens sapoconcho amarelo yellow mud turtle

Staurotypus salvinii tartaruga almiscarada xigante giant musk turtle

Sternotherus odoratus tartaruga almiscarada common musk turtlestinkpot

Familia: Podocnemidídeos (Podocnemididae) : sapoconchos

Erymnochelys madagascariensis sapoconcho malgaxe Madagascan big-headed turtle

Podocnemis expansa sapoconcho xigante da Amazoniasin.: sapoconcho xigante do Amazonas

arrau river turtleSouth American river turtlegiant South American turtle

Familia: Quelídeos (Chelidae) : sapoconchos, mata-mata

Acanthochelys macrocephala sapoconcho do Pantanalsin.: tartaruga do Pantanal

big-headed Pantanal swamp turtlePantanal swamp turtle

Acanthochelys pallidipectoris sapoconcho do Chaco Chaco side-necked turtle

Acanthochelys radiolata sapoconcho amarelo do Brasil Brazilian radiolated swamp turtle

Acanthochelys spixii sapoconcho negrosin.: sapoconcho de espiñossin.: sapoconcho de Spix

black spine-neck swamp turtlespiny-neck turtleSpix's sideneck turtle

Hydromedusa maximiliani sapoconcho da serra Brazilian snake-necked turtle

Hydromedusa tectifera sapoconcho pescozudosin.: tartaruga pescozuda

Argentine snake-necked turtleSouth American snake-necked turtle

Mesoclemmys hogei sapoconcho de Hoge Hoge's sideneck turtle

Phrynops geoffroanus sapoconcho de barbicha Geoffroy's toadhead turtleGeoffroy's side-necked turtle

Platemys platycephala sapoconcho machado twist-necked turtleflat-headed turtle

Chelus fimbriatus mata-matasin.: tartaruga mata-mata

mata matamata-mata

12

Familia: Emidídeos (Emydidae) : sapoconchos, tartarugas de caixa

Chrysemys picta sapoconcho pintadosin.: tartaruga pintada

painted turtle

Clemmys guttata sapoconcho pígaro spotted turtle

Deirochelys reticularia sapoconcho reticulado chiken turtle

Emys blandingii(=Emydoidea blandingii)

sapoconcho de Blandingsin.: tartaruga de Blanding

Blanding's turtle

Emys orbicularis sapoconcho europeo European pond turtleEuropean pond terrapin

Emys trinacris sapoconcho siciliano Sicilian pond turtle

Glyptemys insculpta(=Clemmys insculpta)

(=Emys insculpta)

sapoconcho dos bosques wood turtle

Glyptemys muhlenbergii(=Clemmys muhlenbergii)

sapoconcho de Muhlenbergsin.: tartaruga de Muhlenberg

bog turtle

Malaclemys terrapin sapoconcho diamantino diamondback terrapin

Pseudemys alabamensis(=Pseudemys rubiventris alabamensis)

sapoconcho da Alabamasin.: sapoconcho de plastrón vermello da Alabama

Alabama red-bellied cooterAlabama red-bellied turtle

Pseudemys nelsoni(=Pseudemys rubiventris nelsoni)

sapoconcho de Nelsonsin.: sapoconcho de plastrón vermello da Florida

Florida red-bellied cooterFlorida red-bellied turtle

Pseudemys peninsularis sapoconcho peninsular peninsula cooter

Pseudemys rubiventris sapoconcho de plastrón vermello northern red-bellied cooternorthern red-bellied turtleAmerican red-bellied turtle

Pseudemys texana sapoconcho do Texassin.: sapoconcho do río Texas

Texas river cooter

Trachemys scripta

especie introducida

sapoconcho da Floridasin.: sapoconcho de orellas vermellassin.: sapoconcho americano

red-eared sliderred-eared terrapin

Terrapene carolina tartaruga de caixa común common box turtle

Terrapene coahuila tartaruga de caixa de Coahuila Coahuilan box turtleaquatic box turtle

Terrapene nelsoni tartaruga de caixa de Nelson spotted box turtleSierra box turtleNelson's box turtle

Terrapene ornata tartaruga de caixa enfeitada western box turtleornate box turtle

13

especie galega

Familia: Xeoemidídeos (Geoemydidae) : sapoconchos

Geoclemys hamiltonii sapoconcho de Hamilton black pond turtlespotted pond turtleblack spotted turtleIndian spotted turtleHamilton's terrapin

Mauremys japonica sapoconcho xaponés Japanese pond turtle

Mauremys leprosa sapoconcho mediterráneosin.: sapoconcho leprososin.: sapoconcho riscado

Spanish pond turtleMediterranean turtle

Mauremys reevesii sapoconcho chinéssin.: sapoconcho de Reeves

Chinese pond turtleChinese three-keeled pond turtleReeves' turtle

Familia: Pelomedusídeos (Pelomedusidae) : sapoconchos

Pelusios adansonii sapoconcho de Adanson Adanson's mud turtle

Pelusios carinatus sapoconcho aquillado African keeled mud turtle

Pelusios castaneus sapoconcho acastañado West African mud turtle

Pelusios castanoides sapoconcho amarelado yellow-bellied mud turtle

Pelusios nanus sapoconcho anano African dwarf mud turtle

Pelusios niger sapoconcho anegrado West African black turtle

Pelusios rhodesianus sapoconcho da Rodesia variable mud turtleRhodesian mud turtleMashona hinged terrapin

Pelusios sinuatus sapoconcho dentado serrated hinged terrapin

Pelusios subniger sapoconcho amourado East African black mud turtle

Pelusios williamsi sapoconcho de Williams Williams' mud turtle

14

especie galega

Familia: Testudinídeos (Testudinidae) : tartarugas de terra, xabutís

Aldabrachelys gigantea(=Geochelone gigantea)

tartaruga das Seichelessin.: tartaruga xigante das Seicheles

Aldraba giant tortoise

Astrochelys radiata(=Geochelone radiata)

(=Testudo radiata)

tartaruga irradiada radiated tortoise

Astrochelys yniphora(=Testudo yniphora)

tartaruga angonoka angonoka tortoiseplugshare tortoiseMadagascar angulated tortoise

Centrochelys sulcata(=Geochelone sulcata)

(=Testudo sulcata)

tartaruga de esporas africana African spurred tortoisesulcata tortoise

Chelonoidis nigra tartaruga das Galápagossin.: tartaruga xigante das Galápagos

Galapagos tortoiseGalapagos giant tortoise

Geochelone burchardiextinta

tartaruga xigante de Tenerife Tenerife giant tortoise

Geochelone gymnesicaextinta

tartaruga xigante de Menorca Menorca giant tortoise

Geochelone robustaextinta

tartaruga xigante de Malta Malta giant tortoise

Geochelone vulcanicaextinta

tartaruga xigante de Gran Canaria Gran Canaria giant tortoise

Geochelone elegans tartaruga estrelada da Indiasin.: tartaruga estrelada indiana

Indian star tortoise

Geochelone platynota tartaruga estrelada da Birmaniasin.: tartaruga estrelada birmanesa

Burmese star tortoise

Stigmochelys pardalis(=Geochelone pardalis)

tartaruga leopardo leopard tortoise

Testudo graeca tartaruga grega spur-thighed tortoiseGreek tortoise

Testudo hermanni tartaruga mediterránea Hermann’s tortoise

Testudo horsfieldi tartaruga rusasin.: tartaruga de Horsfield

Russian tortoiseHordfield’s tortoiseAfghan tortoise

Testudo marginata tartaruga marxinada marginated tortoise

Psammobates geometricus tartaruga xeométrica geometric tortoise

Psammobates oculifer tartaruga do Kalahari serrated tortoiseKatahari tent tortoiseserrated tent tortoise

Chelonoidis carbonaria xabutí piranga red-footed tortoise

Chelonoidis denticulata xabutí amarelo yellow-footed tortoiseBrazilian giant tortoiseSouth American yellow-footed tortoise

15

Familia: Platisternídeos (Platysternidae) : tartaruga cabezuda

Platysternon megacephalum tartaruga cabezuda big-headed turtle

Familia: Quelidrídeos (Chelydridae) : tartarugas de auga doce

Chelydra serpentina tartaruga víborasin.: tartaruga mordedora

common snapping turtle

Macrochelys temminckii tartaruga aligátorsin.: tartaruga xacaré

alligator snapping turtle

Familia: Quelonídeos (Cheloniidae) : tartarugas mariñas

Eretmochelys imbricata tartaruga careisin.: tartaruga mariña carei

hawksbill sea turtle

Lepidochelys kempii tartaruga de Kempsin.: tartaruga mariña de Kempsin.: tartaruga mariña pequena

Kemp’s ridley sea turtleAtlantic ridley sea turtle

Lepidochelys olivacea tartaruga oliváceasin.: tartaruga mariña olivácea

olive ridley sea turtle

Dermochelys coriacea tartaruga de coirosin.: tartaruga mariña de coiro

leatherback sea turtlelute turtleleathery turtle

Chelonia mydas tartaruga verdesin.: tartaruga mariña verde

green sea turtlegreen turtle

Caretta caretta tartaruga mestizasin.: tartaruga mariña comúnsin.: tartaruga mariña cabezuda

loggerhead sea turtleloggerhead turtle

Natator depressus tartaruga australianasin.: tartaruga mariña australiana

flatback sea turtle

16

especie galega

Orde: Esfenodontes ou Rincocéfalos (Sphenodontida ou Rynchocephalia)

Familia: Esfenodontídeos (Sphenodontidae): tuatara

Sphenodon punctatus tuatara tuatara

Orde: Escamados (Squamata)

Suborde: Serpentes ou Ofidios (Serpentes ou Ophidia)

Familia: Boídeos (Boidae) : anacondas (ou sucurís), boas

Eunectes spp. anacondasin.: sucurí

anaconda

Eunectes murinus anaconda verdesin.: sucurí verde

green anaconda

Eunectes notaeus anaconda amarelasin.: sucurí amarela

yellow anaconda

Eunectes beniensis anaconda da Boliviasin.: sucurí da Bolivia

Bolivian anaconda

Eunectes deschauenseei anaconda de Deschauensin.: sucurí de Deschauen

dark-spotted anaconda

Acantophis dumerili boa de Dumeril Dumeril's boaMadagascar ground boa

Boa constrictor boa constritora boa constrictor

Calabaria reinhardtii boa de Calabar burrowing boaCalabar ground boaCalabar boaAfrican burrowing python

Candoia superciliosa boa de Palau Palau bevel-nosed boa

Candoia aspera boa da Nova Guinea New Guinean boa

Corallus annulatus(=Boa annulata)

boa anelada ringed tree boaannulated tree boa

Corallus caninus(=Boa canina)

boa esmeralda emerald tree boa

Corallus cookii(=Boa cookii)

boa de Cook Cook's tree boa

17

Epicrates angulifer boa de Cuba Cuban boa

Epicrates cenchria boa vermella rainbow boaslender boa

Epicrates striatus boa da Hispaniola Hispaniolan boa

Eryx jaculus boa da area javelin sand boa

Lichanura trivirgata(=Lichanura roseofusca)

boa rosada rosy boaMadagascar tree boa

Sanzinia madagascariensis(=Boa madagascariensis)

boa de Madagascar Malagasy tree boaMadagascar tree boa

Familia: Pitonídeos (Pythonidae) : pitóns

Antaresia childreni pitón de Children Children's python

Antaresia maculosa pitón manchada spotted pythoneastern small-blotched pythoneastern childrens python

Antaresia perthensis pitón pigmea pygmy pythonanthill python

Antaresia stimsoni pitón de Stimson Stimson's python

Apodora papuana pitón papúa Irian pythonPapuan python

Aspidites melanocephalus pitón de cabeza negra black-headed python

Aspidites ramsayi pitón de Ramsay woma pythonRamsay's pythonsand python

Bothrochilus boa pitón das Bismarck Bismarck ringed python

Liasis fuscus pitón café brown water python

Liasis mackloti pitón de Macklot Macklot's python

Liasis mackloti savuensis(=Liasis savuensis)

pitón de Savu Savu python

Liasis olivaceus pitón oliva Boelen's python

Morelia boeleni pitón de Boelen Boelen's python

Morelia spilota pitón adamantina carpet pythondiamond python

Morelia viridis pitón verde green tree python

18

Python anchietae pitón de Angola Angolan python

Python bivittatus(=Python molurus bivittatus)

pitón birmanasin.: pitón da Birmania

Burmese python

Python breitensteini(=Python curtus breitensteini)

pitón de Borneo Borneo pythonBornean short pythonBorneo short-tailed python

Python brongersmai pitón de Brongersma Brongersma's short-tailed python

Python curtus pitón sanguínea short pythonblood pythonshort-tailed pythonblack blood pythonSumatran short-tailed python

Python molurus pitón indianasin.: pitón da India

Indian pythonblack tailed python

Python regius pitón real ball pythonroyal python

Python reticulatus pitón reticulada reticulated python

Python sebae pitón africana African rock python

Python timorensis pitón de Timor Timor python

19

Familia: Elapídeos (Elapidae) : naxas, cobras, cobras tigre, cabezas de cobre, corais (ou cobras coral), mambas, cobras mariñas (ou serpentes mariñas)

Hemachatus haemachatus(=Naja haemachates)

cobra cuspideirasin.: naxa cuspideira anelada

rinkhalsring-necked spitting cobra

Naja annulifera naxa fociñuda snouted cobra

Naja ashei naxa de Ashesin.: naxa cuspideira de Ashe

Ashe’s spitting cobralarge brown spitting cobra

Naja atra naxa chinesa Chinese cobra

Naja haje naxa exipciasin.: áspide de Exiptosin.: áspide de Cleopatra

Egyptian cobra

Naja mossambica naxa de Mozambiquesin.: naxa cuspideira de Mozambique

Mozambique spitting cobra

Naja naja naxa da India Indian cobra

Naja nigricollis naxa de pescozo negrosin.: naxa cuspideira de pescozo nego

black-necked spitting cobra

Naja nivea naxa do Cabo Cape cobra

Naja nubiae naxa nubiasin.: naxa cuspideira nubia

Nubian spitting cobra

Naja philippinensis naxa das Filipinas Philippine cobranorthern Philippine cobra

Naja senegalensis naxa do Senegal Senegalese cobra

Naja sputatrix naxa de Xavasin.: naxa cuspideira de Xava

Javan spitting cobraIndonesian cobra

Elapsoidea guntherii cobra de Günther Günther's garter snake

Elapsoidea sundevallii cobra de Sundevall Sundevall's garter snake

Ophiophagus hannah cobra real king cobra

Notechis ater cobra tigre negra black tiger snake

Notechis scutatus cobra tigre mainland tiger snake

Austrelaps spp. cabezas de cobresin.: cobras cabeza de cobresin.: cabezas de cobre australianas

copperheadsAustralian copperheads

Austrelaps labialis cabeza de cobre pigmea pygmy copperhead

Austrelaps ramsayi cabeza de cobre de Ramsay highlands copperheadRamsay's copperhead

Austrelaps superbus cabeza de cobre das terras baixas lowlands copperheadcopperhead snake

20

Micrurus spp. coralsin.: cobra coral

coral snake

Micrurus altirostris coral uruguaiasin.: cobra coral uruguaia

Uruguayan coral snake

Micrurus annellatus coral aneladasin.: cobra coral anelada

annellated coral snake

Micrurus bernadi coral de Bernadsin.: cobra coral de Bernad

saddled coral snakeblotched coral snake

Micrurus corallinus coral verdadeirasin.: cobra coral verdadeira

painted coral snake

Micrurus decoratus coral decoradasin.: cobra coral decorada

Brazilian coral snake

Micrurus elegans coral elegantesin.: cobra coral elegante

elegant coral snake

Micrurus euryxanthus coral de Sonorasin.: cobra coral de Sonora

Sonoran coral snake

Micrurus mipartitus coral de rabo vermellosin.: cobra coral de rabo vermello

redtail coral snake

Micrurus nigrocinctus coral centroamericanasin.: cobra coral centroamericana

Central American coral snake

Micrurus ruatanus coral de Roatánsin.: cobra coral de Roatán

Roatan coral snake

Micrurus stuarti coral de Stuartsin.: cobra coral de Stuart

Stuart's coral snake

Micrurus tener coral de Texassin.: cobra coral de Texas

Texas coral snake

Dendroaspis spp. mamba mamba

Dendroaspis angusticeps mamba comúnsin.: mamba verde comúnsin.: mamba verde oriental

eastern green mambacommon mambaEast African mamba

Dendroaspis jamesoni mamba de Jameson Jameson’s mamba

Dendroaspis polylepsis mamba preta black mamba

Dendroaspis viridis mamba de Hallowellsin.: mamba verde de Hallowellsin.: mamba verde occidental

western green mambaWest African mambaHallowell’s green mamba

Enhydrina schistosa cobra mariña bicudasin.: serpente mariña bicuda

beaked sea snakehook-nosed sea snakecommon sea snakeValakadyn sea snake

Hydrophis spiralis cobra mariña amarelasin.: serpente mariña amarela

yellow sea snake

Hydrophis platurus(=Pelamis platura)

cobra mariña peláxicasin.: serpente mariña peláxica

yellow-bellied sea snakepelagic sea snake

21

Familia: Colubrídeos (Colubridae) : cobras, cobras voadoras, cobras raiadas, cobregón, rateiras (ou cobras rateiras)

Coronella austriaca cobra lisa austríacasin.: cobra lagarteira común

smooth snake

Coronella girondica cobra lisa meridionalsin.: cobra lisa bordalesasin.: cobra lagarteira meridional

southern smooth snake

Dolichophis caspius(=Coluber caspius)

cobra do Caspio Caspian whip snakeCaspian whipsnakeCaspian racer

large whip snake

Dolichophis jugularis(=Coluber jugularis)

cobra de gorxa sanguenta black whip snakeblack whipsnake

Hemorrhois algirum(=Coluber algirum)

cobra alxeriana Algerian whip snakeAlgerian whipsnake

Hemorrhois hippocrepis(=Coluber hippocrepis)

cobra de ferradura horseshoe whip snake

Hierophis gemonensis(=Coluber gemonensis)

cobra dos Balcáns Balkan whip snake

Hierophis viridiflavus(=Coluber viridiflavus)

cobra verde e amarela green whip snakewestern whip snake

Macroprotodon brevis(=Macroprotodon cucullatus brevis)

cobra de capuz western false smooth snake

Masticophis flagellum(=Coluber flagellum)

cobra látego coachwhipwhip snake

Natrix maura cobra viperina viperine water snakeviperine snake

Natrix natrix cobra de colar grass snakeringed snake

Natrix tessellata cobra teseladasin.: cobra de dados

dice snaketessellated water snake

Pituophis catenifer cobra touro Pacific gopher snakecoastal gopher snakewestern gopher snakebull snake

Platyceps najadum(=Coluber najadum)

cobra de Dahl Dahl's whip snakeDahl's whipsnake

Rhinechis scalaris(=Elaphe scalaris)

cobra de escada ladder snake

Telescopus fallax cobra gato European cat snakeSoosan snake

22

especie galega

Zamenis longissimus(=Elaphe longissimus)

cobra de Esculapio Aesculapian snake

Zamenis situla(=Elaphe situla)

cobra leopardina European ratsnakeleopard snake

Chrysopelea ornata cobra voadora enfeitada golden tree snakeornate flying snake

Chrysopelea paradisi cobra voadora do paraíso paradise tree snakeparadise flying snake

Chrysopelea taprobanica cobra voadora de Sri Lanka Sri Lankan flying snake

Thamnophis elegans cobra raiada elegante western terrestrial garter snaketerrestrial gartersnake

Thamnophis sauritus cobra raiada esguía eastern ribbon snakeeasternl ribbonsnake

Thamnophis sirtalis cobra raiada común common garter snake

Malpolon monspessulanus cobregónsin.: cobra rateira

Montpellier snake

Coelognathus spp.

Ptyas spp.

rateirassin.: cobras rateirassin.: cobras dos ratos

ratsnakes

Coelognathus erythrurus rateira das Filipinassin.: cobra rateira das Filipinas

Philippine rat snake

Coelognathus flavolineatus rateira de lista amarelasin.: cobra rateira de lista amarela

yellow-striped ratsnakeyellow striped snakeblack copper rat snake

Coelognathus helena(=Elaphe helena)

rateira de Helenasin.: cobra rateira de Helena

trinket snakeHelena's rat snake

Coelognathus radiatus rateira cabeza de cobresin.: cobra rateira cabeza de cobre

radiated ratsnakecopperhead rat snakecopper-headed trinket snake

Coelognathus subradiatus rateira da Indonesiasin.: cobra rateira da Indonesia

Indonesian ratsnake

Ptyas carinata(=Zaocys carinatus)

rateira aquilladasin.: cobra rateira aquillada

keeled rat snake

Ptyas fusca rateira fuscasin.: cobra rateira fusca

ratsnakes

Ptyas korros rateira da Indochinasin.: cobra rateira da Indochina

Chinese ratsnakeIndo-Chinese rat snake

Ptyas mucosa rateira orientalsin.: cobra rateira oriental

oriental ratsnakeIndian rat snake

Ptyas nigromarginata rateira de listas negrassin.: cobra rateira de listas negras

black-bordered rat snakegreen rat snake

23

especie galega

Familia: Viperídeos (Viperidae) : cascabeis (ou cobras cascabel), víboras, víboras cornudas, víboras das palmeiras, mocasíns (ou víboras mocasín), xararacas, xararacón, xararacuzú

Crotalus spp. cascabeissin.: cobras cascabelsin.: crótalossin.: víboras de foseta

rattlesnakes

Crotalus adamanteus cascabel diamantinasin.: crótalo adamantino

eastern diamond rattlesnakeeastern diamond-back

Crotalus atrox cascabel de Texassin.: crótalo atroz

western diamond rattlesnakeTexas diamond-back

Crotalus cerastes cascabel cornudasin.: crótalo cornudo

sidewinderhorned rattlesnakesidewinder rattlesnake

Crotalus durissus unicolor(=Crotalus unicolor)

cascabel de Arubasin.: crótalo de Aruba

Aruba rattlesnakeAruba Island rattlesnake

Crotalus durissus cascabel tropicalsin.: cascabel de catro ventassin.: cobra do risosin.: crótalo común

South American rattlesnaketropical rattlesnake

Crotalus horridus cascabel dos bosquessin.: crótalo dos bosques

timber rattlesnake

Crotalus ruber cascabel vermellasin.: crótalo vermello

red diamond rattlesnakered rattlesnakered diamond snake

Crotalus viridis cascabel esverdeadasin.: crótalo esverdeado

prairie rattlesnakewestern rattlesnakeGreat Plains rattlesnake

Sistrurus catenatus cascabel massasaugasin.: cascabel cincentasin.: crótalo massasauga, crótalo cincento

massasaugamassasauga rattlesnakemassasauga rattlerspotted rattlergray rattlesnakelittle grey rattlesnake

Sistrurus miliarius cascabel pigmeasin.: crótalo pigmeo

pygmy rattlesnake

Sistrurus ravus cascabel pigmea mexicanasin.: crótalo pigmeo mexicano

Mexican pygmy rattlesnake

Daboia palestinae(=Vipera palestinae)

víbora da Palestina Palestine viper

Daboia russelii víbora de Russell Russell's viper

Vipera aspis víbora áspidesin.: áspide

aspasp viperEuropean aspaspic viper

Vipera berus víbora europea common European addercommon European viper

24

Vipera latastei víbora fociñuda Lataste's vipersnub-nosed vipersnub-nosed adder

Vipera seoanei víbora de Seoane Baskian viperIberian cross adderPortuguese viper

Vipera xanthina víbora turca rock vipercoastal viperOttoman viperTurkish viper

Cerastes spp. víboras cornudas horned vipers

Cerastes cerastes víbora cornudasin.: víbora cornuda do deserto

desert horned viperhorned desert viperSaharan horned viperhorned vipergreater cerastes

Cerastes gasperettii víbora cornuda da Arabiasin.: víbora cornuda arábica

Arabian horned viper

Cerastes vipera víbora de Avicenasin.: víbora cornuda de Avicena

Sahara sand viperAvicenna viper

Bothriechis spp. víboras das palmeirassin.: crótalossin.: víboras de foseta

palm-pitvipers

Bothriechis bicolor víbora bicolorsin.: víbora das palmeiras bicolor

Guatemalan palm pitviperGuatemalan tree viper

Bothriechis lateralis víbora listadasin.: víbora das palmeiras listada

side-striped palm pitviperside-striped palm vipergreen palm viperyellow-lined palm pitviper

Bothriechis schlegelii víbora de pestanassin.: crótalo de Schlegelsin.: crótalo cornudo de Schlegelsin.: bocaracá

eyelash viper

Agkistrodon spp. mocasínssin.: víboras mocasín

moccasinsmoccasin snakes

Agkistrodon bilineatus mocasín mexicano Mexican moccasinMexican ground pit vipercantilcantil viperMexican cantilMexican yellow-lipped viper

Agkistrodon contortrix(=Agkistrodon mokasen cupreus)

mocasín cabeza de cobresin.: cabeza de cobre americana

copperheadcopperhead snakeAmerican copperheaddry-land moccasinhighland moccasin

25

especie galega

Agkistrodon piscivorus mocasín da auga water moccasinblack moccasincottonmouth

Bothrops alcatraz xararaca da Alcatrazessin.: xararaca da illa de Alcatrazes

Alcatrazes lancehead

Bothrops atrox xararaca do norte common lancehead

Bothrops jararaca xararaca da mata(ou simplemente xararaca)

sin.: xararaca verdadeira

jararaca

Bothrops neuwiedi xararaca de Neuwied Neuwied's lancehead

Bothrops pictus xararaca do deserto desert lancehead

Bothrops pubescens(=Bothrops neuwiedi pubescens)

xararaca pintada

Bothrops moojeni xararacón Brazilian lancehead

Bothrops jararacussu xararacuzú jararacussu

Familia: Dipsadídeos (Dipsadidae) : falsas corais, cobras, cobras corredeiras, cobras espada

Erythrolamprus aesculapii falsa coral de Esculapio Aesculapian false coral snake

Erythrolamprus pseudocorallus falsa coralsin.: coral falsa

false coral snake

Oxyrhopus melanogenys falsa coral de Tschudi Tschudi's false coral snake

Oxyrhopus rhombifer falsa coral da Amazonia Amazon false coral snake

Gomesophis brasiliensis cobra do lodo Brazilian burrowing snake

Xenodon merremii cobra chata Wagler's snake

Thamnodynastes pallidus cobra corredeira(ou cobra corredeira común)

Amazon coastal house snake

Thamnodynastes strigatus cobra corredeira lisa coastal house snake

Tomodon dorsatus cobra espada(ou cobra espada común)

pampas snake

Tomodon ocellatus cobra espada ocelada ocellated pampas snake

26

Suborde: Anfisbenas ou Anfisbenios (Amphisbaenia)

Familia: Blanídeos (Blanidae) : cobras cegas

Blanus cinereus cobra cegasin.: bicha cegasin.: escáncer cegosin.: escouparón cego

Iberian worm lizardEuropean worm lizard Mediterranean worm lizard

Blanus mariae cobra cega de María María's worm lizard

Blanus mettetali cobra cega de Marrocos Moroccan worm lizard

Blanus tingitanus cobra cega de Tánxer

Familia: Tiflopídeos (Typhlopidae) : cobras cegas

Afrotyphlops schlegelii cobra cega de Schlegelsin.: cobra cega xigante

Schlegel giant blind snakegiant blind snake

Familia: Anfisbenídeos (Amphisbaenidae) : anfisbenios (ou cobras de dúas cabezas)

Amphisbena alba anfisbenio brancosin.: cobra branca de dúas cabezas

red worm lizardwhite worm lizard

Amphisbena bakeri anfisbenio de Bakersin.: cobra de dúas cabezas de Baker

Baker's worm lizard

Amphisbena camura anfisbenio pardosin.: cobra parda de dúas cabezas

crooked worm lizardcollared amphisbaenid

Amphisbena carvalhoi anfisbenio de Carvalhosin.: cobra de dúas cabezas de Carvalho

Carvalho's worm lizard

Amphisbena darwinii anfisbenio de Darwinsin.: cobra de dúas cabezas de Darwin

Darwin's worm lizard

Amphisbena fuliginosa anfisbenio fulixinososin.: cobra fulixinosa de dúas cabezas

black-and-white worm lizardspeckled worm lizardspotted worm lizard

Amphisbena heathi anfisbenio de Heathsin.: cobra de dúas cabezas de Heath

Heath's worm lizard

Amphisbena munoai anfisbenio de Muñoasin.: cobra de dúas cabezas de Muñoa

Munoa worm lizard

Amphisbena silvestrii anfisbenio de Silvestrisin.: cobra de dúas cabezas de Silvestri

Silvestri's worm lizard

Dalophia longicauda anfisbenio de rabo longo long-tailed lizardlong-tailed amphisbaenian

Dalophia pistillum anfisbenio de rabo rombo pestle-tailed lizardblunt-tailed amphisbaenian

27

especie galega

Suborde: Lagartos (Lacertilia)

Familia: Helodermatídeos (Helodermatidae) : lagarto de contas, monstro do Xila

Heloderma horridum lagarto de contas Mexican beaded lizard

Heloderma suspectum monstro do Xilasin.: monstro do río Xila

Gila monster

Familia: Coritofanídeos (Corytophanidae) : basiliscos

Basiliscus basiliscus basilisco común(ou simplemente basilisco)

common basilisk

Basiliscus galeritus basilisco occidental western basiliskred-headed basilisk

Basiliscus plumifrons basilisco verde plumed basiliskgreen basilisk

Basiliscus vittatus basilisco marrón striped basiliskbrown basilisk

28

Familia: Iguanídeos (Iguanaidae) : iguanas

Amblyrhynchus cristatus iguana mariña marine iguana

Brachylophus fasciatus iguana listada das Fixi Fiji banded iguana

Brachylophus vitiensis iguana cristada das Fixi Fiji crested iguanaFijian crested iguana

Conolophus marthae iguana rosasin.: iguana rosa das Galápagos

Galápagos pink land iguana pink iguanaGalapagos rosy iguana

Conolophus pallidus iguana de Santa Fe Barrington land iguanaSanta Fe land iguana

Conolophus subcristatus iguana amarelasin.: iguana amarela das Galápagos

Galapagos land iguana

Corytophanes cristatus iguana de helmo helmeted iguana

Ctenosaura hemilopha iguana negra cape spinytail iguana

Cyclura cornuta iguana rinoceronte rhinoceros iguana

Dipsosaurus dorsalis iguana do deserto desert iguana

Iguana delicatissima iguana das Antillas lesser Antillean iguana

Iguana iguana iguana comúnsin.: iguana verde

lesser Antillean iguana

Familia: Leiosaurídeos (Leiosauridae) : iguaniñas

Enyalius iheringii iguaniña verde Ihering's fathead anole

Urostrophus vautieri iguaniña raxada Brazilian steppe iguana

29

Familia: Agamídeos (Agamidae) : dragóns voadores, dragóns acuáticos, dragóns barbudos, lagarto de gola, demo espiñoso, hidrosauros, agamas

Draco spp. dragóns voadores flying dragons

Draco maculatus dragón voador maculado spotted flying dragon

Draco norvillii dragón voador de Norvill Norvill’s flying dragon

Draco volans dragón voador común common flying dragon

Physignatus spp.

Intellagama spp.

dragóns acuáticos water dragons

Intellagama lesueurii(=Physignatus lesueurii)

dragón acuático australiano Australian water dragon

Physignatus cocincinus dragón acuático chinés Chinese water dragon Asian water dragon

Pogona spp. dragóns barbudos bearded dragons

Pogona barbata dragón barbudo do leste eastern bearded dragon coastal bearded dragoncommon bearded dragonbearded lizardJew lizard

Pogona henrylawsoni dragón de Lawson(ou dragón barbudo de Lawson)

Rankin's dragon Lawson's dragon

Pogona microlepidota dragón de Kimberley(ou dragón barbudo de Kimberley)

Drysdale river bearded dragonsmall scaled bearded dragon

Pogona minima(=Pogona minor minima)

dragón das Abrolhos(ou dragón barbudo das Abrolhos)

western bearded dragon

Pogona minor(=Pogona minor minor)

dragón barbudo anano dwarf bearded dragon

Pogona mitchelli(=Pogona minor mitchelli)

dragón de Mitchell(ou dragón barbudo de Mitchell)

Mitchell's bearded dragonnorth-west bearded dragon

Pogona nullarbor dragón de Nullarbor(ou dragón barbudo de Nullarbor)

Nullarbor bearded dragon

Pogona vitticeps dragón barbudo(ou dragón barbudo do centro)

sin.: dragón de barba

central bearded dragon inland bearded dragonbearded dragon

Chlamydosaurus kingii lagarto de golasin.: clamidosauro

frill-necked lizardfrilled-neck lizardfrilled lizardfrilled dragonfrilled agama

Moloch horridus demo espiñoso thorny devilthorny dragonmountain devilthorny lizard

30

Hydrosaurus amboinensis hidrosauro de Amboinasin.: hidrosauro da illa de Amboina

Amboina sailfin lizardAmboina sail-finned lizard

Hydrosaurus pustulatus hidrosauro das Filipinas Philippine sailfin lizardcrested lizardsoa-soa water lizard

Hydrosaurus weberi hidrosauro de Weber Weber's sailfin lizard

Acanthocercus atricollis(=Agama atricollis)

agama de pescozo negro black-necked agama

Agama agama agama común common agamared-headed rock agamarainbow agama

Agama caudospinosa agama de Elmenteita Elmenteita agamaElmenteita rock agama

Agama mossambica agama de Mozambique Mozambique agama

Stellagama stellio(=Agama stellio)

agama estrelado starred agama

Trapelus mutabilis(=Agama mutabilis)

agama do deserto desert agama

Familia: Varanídeos (Varanidae) : varanos, dragón de Komodo

Varanus spp. varanos monitor lizards

Varanus albigularis varano de gorxa branca white-throated monitorrock monitor

Varanus bengalensis varano de Bengala Bengal monitorcommon Indian monitor

Varanus exanthematicus varano das sabanas savannah monitorBosc's monitor

Varanus giganteus varano xigante australiano perentie

Varanus gouldii varano de Gould sand goannasand monitorGould’s monitorracehorse goanna

Varanus griseus varano cincento desert monitor

Varanus niloticus varano do Nilo Nile monitor

Varanus prasinus varano esmeralda emerald tree monitorgreen tree monitor

Varanus salvator varano malaio water monitor

Varanus komodoensis dragón de Komodo Komodo dragonKomodo monitor

31

Familia: Dactiloídeos (Dactyloidae) : anolis

Anolis spp. anolis anoles

Anolis allisoni anolis de Allison Allison’s anoleblue-headed anole

Anolis carpenteri anolis de Carpenter Carpenter’s anole

Anolis cuvieri anolis de Cuvier Puerto Rican giant anoleCuvier’s giant anolegreen giant anole

Anolis equestris anolis ecuestre knight anole

Anolis porcatus anolis cubano verde Cuban green anole

Familia: Lacertídeos (Lacertidae) : lagartixas (ou lagartas), lagartos

Acanthodactylus erythrurus lagartixa de dedos dentados spiny-footed lizard

Iberolacerta bonnali (=Lacerta bonnali)

lagartixa pirenaica Pyrenean rock lizard

Iberolacerta galani lagartixa leonesa Leonese rock lizard

Iberolacerta monticola (=Lacerta monticola)

lagartixa da serra Iberian rock lizard

Podarcis bocagei lagartixa galega Bocage's wall lizard

Podarcis carbonelli lagartixa de Carbonell Carbonell's wall lizard

Podarcis hispanica lagartixa dos penedos Iberian wall lizard

Podarcis lilfordi lagartixa das Baleares Lilford's wall lizard

Podarcis muralis lagartixa dos muros common wall lizard

Podarcis pityusensis lagartixa das Pitiusas Ibiza wall lizard

Psammodromus algirus lagartixa rabuda alxeriana Algerian psammodromus

Psammodromus edwardsianus lagartixa cincenta de Edwards Edwards' sand racerEast Iberian psammodromus

Psammodromus hispanicus lagartixa cincenta ibérica Spanish sand racerSpanish psammodromus

Psammodromus jeanneae(=Psammodromus algirus jeanneae)

lagartixa rabuda de Jeanne Jeanne's sand lizard

Psammodromus manuelae(=Psammodromus algirus manuelae)

lagartixa rabuda(ou lagartixa rabuda común)

32

especie galega

Psammodromus microdactylus(=Algira microdactyla)

lagartixa de dedos pequenos small-fingered psammodromusgreen psammodromus

Psammodromus occidentalis lagartixa cincenta(ou lagartixa cincenta común)

western sand racer

Teira perspicillata (=Scelarcis perspicillata)

(=Podarcis perspicillata)

lagartixa moura Moroccan rock lizard

Zootoca vivipara lagarta das brañas viviparous lizardcommon lizard

Gallotia atlantica lagarto atlántico Atlantic lizard

Gallotia auratiae lagarto xigante da Palma La Palma giant lizard

Gallotia galloti lagarto de Gallot Tenerife lizardGallot's lizardWestern Canaries lizard

Gallotia simonyi lagarto xigante do Ferro El Hierro giant lizard

Gallotia stehlini lagarto de Gran Canaria Gran Canaria giant lizard

Lacerta agilis lagarto áxil sand lizard

Lacerta bilineata(=Lacerta viridis bilineata)

lagarto verdesin.: lagartón var.: largatón

western green lizard

Lacerta schreiberi lagarto ferreñosin.: lagarto das silvassin.: lagarto de cabeza azul

Iberian emerald lizardSchreiber's green lizard

Lacerta trilineata(=Lacerta viridis trilineata)

lagarto verde dos Balcáns Balkan green lizardBalkan emerald lizard

Lacerta viridis lagarto verde orientalsin.: lagarto verde europeo

European green lizard

Nucras caesicaudata lagarto de rabo azul blue-tailed sandveld lizardblue-tailed scrub lizard

Nucras ornata lagarto vasoira ornate sandveld lizardornate scrub lizard

Nucras tessellata lagarto de listas western sandveld lizardstriped sandveld lizardstriped sand lizardbanded sand lizard

Timon lepidus(=Lacerta lepida)

lagarto arnalvar.: lagarto arnao, lagarto arnausin.: arnalsin.: sardón

ocellated lizardeyed lizard

Timon tangitanus(=Lacerta tangitanus)

lagarto tanxerino Morrocan eyed lizard

33

especie galega

Familia: Cordilídeos (Cordylidae) : lagarto armadillo

Ouroborus cataphractus lagarto armadillo armadillo girdled lizardarmadillo lizardarmadillo spiny-tailed lizard

Familia: Teídeos (Teiidae) : lagartiños, ameivas

Ameivula abaetensis(=Cnemidophorus abaetensis)

lagartiño de Abaeté Bahian sand dune lizard

Ameivula cipoensis lagartiño do Cipó

Ameivula nativo(=Cnemidophorus nativo)

lagartiño de Linhares

Ameiva ameiva ameiva verde giant ameivagreen ameivaAmazon whiptailAmazon racerunner

Ameiva dorsalis ameiva da Xamaica Jamaican ameiva

Ameiva exsul ameiva de Porto Rico common Puerto Rican ameivaPuerto Rican ground lizard

Ameiva undulata ameiva arco iris rainbow ameivametallic ameivabarred whiptail

Holcosus festivus(=Ameiva festiva)

ameiva centroamericana Middle American ameivaCentral American whiptailtiger ameiva

34

Familia: Filodactilídeos (Phyllodactylidae) : osgas

Gymnodactylus spp.

Phyllodactylus spp.

Ptyodactylus spp.

Tarentola spp.

Thecadactylus spp.

osgassin.: ladras

geckos

Gymnodactylus vanzolinii osga de Vanzolini

Phyllodactylus insularis osga dos atois de Belize Belize leaf-toed geckoBelize atoll gecko

Phyllodactylus pulcher osga de Barbados Barbados leaf-toed gecko

Phyllodactylus xanti osga de Xanthus Xanthus' leaf-toed geckoleaf-toed gecko

Ptyodactylus hasselquisti osga de Hasselquist Hasselquist's fan-footed geckoyellow fan-fingered gecko

Tarentola boettgeriespecie introducida

osga de Boettgersin.: osga de Gran Canaria

Boettger's wall geckoGran Canaria gecko

Tarentola boettgeri bischoffi(=Tarentola bischoffi)

osga das Salvaxes Selvagens gecko

Tarentola caboverdiana osga caboverdianasin.: osga caboverdiana de Santo Antón

Cape Verde wall geckoCapeverdean wall geckoSanto Antão wall gecko

Tarentola chazaliae osga de helmo helmeted geckohelmet head gecko

Tarentola darwini osga de Darwin Darwin's wall gecko

Tarentola delalandii osga de Tenerife Tenerife wall geckoTenerife gecko

Tarentola deserti osga do deserto desert wall gecko

Tarentola gigas osga xigantesin.: osga caboverdiana xigante

giant wood geckoBranco wood gecko

Tarentola gomerensis osga da Gomera Gomero wall geckoLa Gomera gecko

Tarentola mauretanica osga(ou osga común)

sin.: ladra común

common wall geckoMoorish wall geckocrocodile geckoEuropean common geckoMaurita naca gecko

Tarentola substituta osga de San Vicentesin.: osga caboverdiana de San Vicente

São Vicente wall gecko

Thecadactylus rapicauda osga rabo de nabo turnip-tailed gecko

35

especie galega

Familia: Xeconídeos (Gekkonidae) : osgas, xecos

Hemidactylus biokoensis osga de Bioko Bioko leaf-toed gecko

Hemidactylus bouvieri osga de Bouviersin.: osga caboverdiana de Bouvier

Bouvier's half-nailed gecko

Hemidactylus brasilianus osga de Amaralsin.: osga brasileira de Amaral

Amaral's Brazilian gecko

Hemidactylus brookii osga de Brook Brook's house gecko

Hemidactylus garnotii osga do Indo-Pacífico Indo-Pacific geckoGarnot's house geckofox gecko

Hemidactylus turcicus osga turcasin.: ladra turca

Mediterranean house geckoTurkish gecko

Uroplatus phantasticus osga satánica satanic leaf-tailed geckoeyelash leaf-tailed geckofantastic leaf-tailed gecko

Gekko spp. xecossin.: ladras

geckos

Gekko gecko xeco tokaisin.: ladra tokai

tokay gecko

Gekko japonicus xeco de Schlegelsin.: xeco xaponés de Schlegel

Schlegel's Japanese gecko

Gekko siamensis xeco siamés Siamese green-eyed gecko

Gekko smithii xeco de Smith Smith's green-eyed geckolarge forest gecko

Gekko swinhonis xeco de Pequín Peking gecko

Gekko vitttus xeco riscado lined geckosago geckoskunk gecko

Familia: Eublefarídeos (Eublepharidae) : osgas leopardo

Eublepharis fuscus osga leopardo fusca West Indian leopard gecko

Eublepharis hardwickii osga leopardo de Hardwicke East Indian leopard geckoHardwicke's gecko

Eublepharis macularius osga leopardo(ou osga leopardo común)

sin.: ladra leopardo

common leopard geckoleopard geckospotted fat-tailed gecko

Eublepharis satpuraensis osga leopardo das Satpura Satpura leopard gecko

Eublepharis turcmenicus osga leopardo turcomana Turkmenistan eyelid geckoTurkmenian eyelid gecko

36

Familia: Cameleonídeos (Chamaeleonidae) : camaleóns, camaleonciños

Archaius tigris camaleón tigre tiger chameleon

Bradypodion pumilum(=Chamaeleo pumilus)

camaleón do Cabo Cape dwarf chameleonSahel chameleon

Calumma bevicorne camaleón de corno curto short-horned chameleon

Calumma parsonii camaleón de Parson Parson's chameleon

Chamaeleo africanus(=Chamaeleo basiliscus)

camaleón do Sahel African chameleonSahel chameleon

Chamaeleo arabicus camaleón arábico Arabian chameleon

Chamaeleo calyptratus camaleón de helmosin.: camaleón iemenita

veiled chameleoncone-head chameleonYemen chameleon

Chamaeleo chamaeleon camaleón común common chameleonMediterranean chameleon

Chamaeleo gracilis camaleón grácil graceful chameleon

Chamaeleo monachus camaleón de Socotra Socotran chameleon

Furcifer cephalolepis camaleón das Comores Comoro Islands chameleon

Furcifer oustaleti camaleón de Oustaletsin.: camaleón xigante de Madagascar

Malagasy giant chameleonOustalet’s chameleon

Furcifer pardalis camaleón pantera panther chameleon

Furcifer polleni camaleón de Mayotte Mayotte chameleon

Kinyongia oxyrhina camaleón narigudo sharp-nosed chameleon

Trioceros cristatus camaleón cristado crested chameleon

Trioceros jacksonii(=Chamaeleo jacksonii)

camaleón de Jackson Jackson’s chameleonJackson’s three-horned chameleon

Trioceros johnstoni(=Chamaeleo johnstoni)

camaleón de Johnston Johnston’s chameleonRuwenzori three-horned chameleon

Trioceros oweni camaleón de Owen Owen’s chameleonOwen’s three-horned chameleon

Rampholeon marshalli camaleonciño de Marshall Marshall's pygmy chameleonMarshall’s leaf chameleon

Rampholeon spectrum camaleonciño espectral spectral pygmy chameleonwestern pygmy chameleonCameroon stumptail chameleon

Rieppeleon brachyurus camaleonciño de Zomba Zomba pygmy chameleon

Rieppeleon brevicaudatus camaleonciño de barba bearded pygmy chameleon

Rieppeleon kerstenii camaleonciño de Kersten Kenya pygmy chameleon

37

Familia: Anguídeos (Anguidae) : liscanzos (ou escánceres), celestos

Anguis cephallonica liscanzo do Peloponesosin.: escáncer do Peloponeso

Peloponnese slow worm

Anguis fragilis liscanzovar.: liscánzaro, liscrán, licanzo, liscáncer sin.: escáncersin.: escónzaro var.: esgónzaro, esgonzosin.: escóuparo var.: escouparónsin.: cobra da herba

slow worm

Celestus rozellae(=Diploglossus rozellae)

celesto de Rozella Rozella's lesser galliwaspRozella's galliwasp

Celestus warreni(=Diploglossus warreni)

celesto xigante da Hispaniola giant Hispaniolan galliwasp

Familia: Escincídeos (Scincidae) : esgonzos, escincos

Chalcides bedriagai esgonzo ibérico Bedriaga's skink

Chalcides chalcides esgonzo italianosin.: esgonzo tridáctilo italiano

Italian three-toed skinkthree-toed skink

Chalcides ocellatus esgonzo ocelado ocellated skinkeyed skink

Chalcides pentadactylus esgonzo pentadáctilo five-fingered skink

Chalcides sexlineatus esgonzo de Gran Canaria Gran Canaria skink

Chalcides striatus(=Chalcides chalcides striatus)

esgonzo comúnvar.: esgónzaro, escónzarosin.: esgonzo tridáctilo

western three-toed skink

Scincus scincus escinco da area sandfish

Tiliqua nigrolutea escinco sardoso blotched blue-tongued lizardblotched blue-tonguesouthern blue-tongued lizardsouthern blue-tongue

Tiliqua rugosa escinco rabón shingleback lizardshinglebackstumpy tail lizardpinecone lizard

Familia: Ximnoftalmídeos (Gymnophthalmidae) : cobra de vidro

Heterodactylus lundii cobra de vidro Lund's teiid

38

especie galega

Referencias bibliográficas

Alonso Estravís, Isaac (2018): Dicionário Eletrónico Estraviz.

http://www.estraviz.org/

Asensi Cabirta, Moisés (2006): Guía dos anfibios e réptiles de Galicia. A Coruña: Baía.

Cabré, M. Teresa (dir.) / Rosa Estopá (coord.) (2004): Metodología del trabajo en neología: criterios,

materiales y procesos. Barcelona: Universitat Pompeu Fabra / IULA.

Carballeira Anllo, Xosé María et al. (2009): Gran dicionario Xerais da lingua galega, 2 vols. Vigo: Xerais.

Colomer, Rosa (dir.) / Xavier Fargas (coord.) (2005): Manlleus i calcs lingüístics en terminologia. Vic /

Barcelona: Eumo Editorial / TERMCAT.

Colomer, Rosa (dir.) / Xavier Fargas (coord.) (2012): Difusió i ús dels termes. Vic / Barcelona: Eumo

Editorial / TERMCAT.

Conde Teira, Miguel A. (1996): "Acerca dos nomes dos anfibios e réptiles galegos", Cadernos de lingua 13,

75-88.

Daviña Facal, Luís (1993): Problemas do léxico científico. Algunhas propostas de solucións. Santiago de

Compostela: Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

Daviña Facal, Luís (1999): Lingua e ciencia. Vigo: Xerais.

Daviña Facal, Luís (2000): Diccionario das ciencias da natureza e da saúde. Tomo I, A-B. A Coruña:

Deputación Provincial da Coruña.

Daviña Facal, Luís (2000): Diccionario das ciencias da natureza e da saúde. Tomo II, C. A Coruña:

Deputación Provincial da Coruña.

Daviña Facal, Luís (2000): "O problema da adaptación ó galego de cultismos científicos de orixe grega e

latina", Viceversa, 6, 113-129.

García González, Constantino (1985): "Glosario das voces galegas de hoxe", Verba, anexo 27.

Garrido, Carlos / Carles Riera (20112): Manual de galego científico. Santiago de Compostela: Através

Editora.

39

International Union for Conservation of Nature (2018): The IUCN Red List of Threatened Species.

http://www.iucnredlist.org/

Lorenzo, Secundino (2018): A vida nos ríos galegos.

http://www.rios-galegos.com/

Noia Campos, María Camiño et al. (1997): Diccionario de sinónimos da lingua galega. Vigo: Galaxia.

Pena Romay, Xosé Antonio et al. (2004): Gran dicionario Cumio da lingua galega. Vigo: Do Cumio.

Penas-Patiño, Xosé Manuel / Antonio Piñeiro Seage (1989): Cetáceos, focas e tartarugas mariñas das

costas ibéricas. Santiago de Compostela: Consellería de Pesca – Sociedade Galega de Historia Natural.

Real Academia Galega (2018): Dicionario da Real Academia Galega.

http://academia.gal/dicionario#inicio.do

Rodríguez Cruz, José (2007): Cultura e fala popular de San Ciprián de Hermisende. Unha achega

etnográfica e léxica par o estudo do idioma galego en áreas periféricas da nosa comunidade . 2º premio do

concurso de investigación Romaría Raigame. Ourense: Centro de Cultura Popular Xaquín Lorenzo –

Deputación de Ourense.

Rodríguez González, Eladio (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano. Vigo: Galaxia.

Rodríguez Río, Xusto A. (2003): Metodoloxía do traballo terminográfico puntual en lingua galega. Santiago

de Compostela: Consello da Cultura Galega.

Rodríguez Río, Xusto A. (2003): Os préstamos na producción lexicográfica, terminográfica e enciclopédica

galega actual. En Álvarez de la Granja M. e E. X. Gozález Seoane (eds.): A estandarización do léxico, 419-

446. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega - Consello da Cultura Galega.

Santamarina Fernández, Antón L. (coord.) (2018): Dicionario de dicionarios.

http://sli.uvigo.es/ddd/index.html

Scheneider, Michael F. et al. (2005): Checklist de vertebrados de Moçambique. Checklist of Vertebrates of

Mozambique. Maputo: Universidade Eduardo Mondlane / UICN Mozambique.

Sociedade Galega de Historia Natural (1995): Atlas de vertebrados de Galicia, I. Peixes, anfibios, réptiles e

mamíferos. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.

Sociedade Galega de Historia Natural (2011): Atlas dos anfibios e réptiles de Galicia. Santiago de

Compostela: Sociedade Galega de Historia Natural.

40

TERMCAT (1990): Formació de termes amb elements cultes. Barcelona: Generalitat de Catalunya.

Uetz, Peter / Paul Freed / Jirí Hošek (eds.) (2018): The Reptile Database.

http://www.reptile-database.org

Varela Aenlle, Carlos Xesús (2014): Contribución ao dicionario galego: o léxico do galego de Asturias. Tese

de doutoramento. Vigo: Universidade de Vigo.

VV. AA. (1991): Vocabulario das ciencias naturais. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.

VV. AA. (2012): Vocabulario forestal. Santiago de Compostela: USC / Deputación de Lugo.

41

37

www.achave.gal

Deseño gráfico: tangram3.com