Piezaz Pieza · deetan datozen aniztasuna lantzeko !txak eta ebaluazio- probak, guztiak...
27
Transcript of Piezaz Pieza · deetan datozen aniztasuna lantzeko !txak eta ebaluazio- probak, guztiak...
1
1
Piezaz Pieza ................................................................................................................... 4
Lehen Hezkuntzarako materiala ......................................................... 8
Proposamen didaktikoa
Baliabideak
Aurkibidea
DEMODEMOA
DEMODEMOA
Nigandik hurbil .................................................................... 10
Nigandik hurbil ..................................................................... 29
4
Konpetentzietan oinarrituriko ikaskuntzan
euskarritzen den proiektua
ZII
EE Z
AA
PP Z
Piezaz Pieza proiektuak, Anayaren ohiko curriculum-zehaztasunean oinarrituz, hau eskaintzen du: irakasleek eta ikasleek protagonismo ahalik eta handiena edu-kitzeko moduko proiektu bat, konpeten-tzietan oinarrituriko metodologia baten bidez. Metodologia horrek bat egiten du ikasleen hurbileko errealitate pertsonala-rekin eta sozialarekin; gainera, jakin-mina sortzen du, eta erronka motibagarriak di-ren ariketa eta lan emozionalak plantea-tzen ditu; erronka horietan oinarrizko bi elementu nabarmentzen dira: ikertzea eta eginez ikastea. Hori guztia lortzeko, edukiak modu koherentean eta koordina-tuan sekuentziatu dira, ikasgai guztietan eta etapa osoan.
Ikuspegi horretan oinarrituz, eta modu malguan, proiektuak aukera ematen du hauek erabiltzeko: metodologia akti-boak, lankidetzako estrategiak, eta zi-rrarak kudeatzeko eta ekintzailetza gara-tzeko trebetasun pertsonalak eta sozialak; berdintasunaren eta inklusioaren aldeko apustua ere egiten du. Halaber, lehenta-sunezkoa da pentsamendu-estrategiak sortzen dituzten meto dologiak proposa-tzea, ikasleek beren ikaskuntzak buruan gordetzeko, gogo ratzeko, aztertzeko eta balioesteko.
Hizkuntza-komunikazioko konpetentzia funtsezkoa da inguruko mundua ulertze-ko ezaguerak izateko eta bizikidetzarako trebetasunak garatzeko. Beraz, Piezaz Pieza proiektuak Hizkuntza Plan antolatu
5
eta sekuentziatu bat dauka; plan horre-tan, ikasgai guztiek hartzen dute parte, modu koordinatuan, eta, horrela, ikasleek errazago lortuko dituzte gauzak ulertzeko eta ahoz nahiz idatziz adierazteko behar diren trebetasunak.
Ebaluazioari dagokionez, eta kalifika ziotik harago joanez, funtsezkoa da ikasleek autoebaluazio-estrategiak garatzea, bai ikaskuntzei buruz hausnartzeko, bai izan-dako aurrerapenak, lorpenak eta zailtasu-nak aztertzeko, balioesteko eta agerian jartzeko.
Zeharka, etapako ikasgai eta maila guztie-tan, IKTek sustaturiko konpe ten tziek oi-narri hauek dituzte: lanen planifikazioa, kudeaketa eta garapena; Sareko komu-nikazioa eta lankidetza, eta teknologien zentzuzko erabilera, betiere familien la-guntzaz.
Piezaz Pieza proiektu malgua da; bene tako protagonistak irakasleak eta ikasleak dira, eta, protagonismo horren bidez, estrate-giarik egokienak garatzen dira konpeten-tzietan oinarrituriko ikas kuntzak lortzeko.
Piezaz Pieza
Dena lotuta duen proiektua
Hauek dira proiektuaren zutabeak:
Zutabeen gainean, funtsezko 8 pieza eraikitzen dira, eta horiek, malgutasunez, ondo lotuta
daude Lehen Hezkuntza osoko ikasgai guztiekin.
Motibazioa
Inklusioa
Berdintasuna
FamiliaMalgutasuna
Curriculum- zehaztasuna
Konpetentzietan oinarrituriko ikaskuntza
Zeregin zirraragarriak
Metodologia aktiboak
Proiektu koordinatua eta kohesionatua
6
ZII
EE Z
AA
PP Z
Funtsezko piezak
Erronketan oinarritzen den ikaskuntza gaur egungo metodologiarik mo-tibagarrienetako bat da. Konpe-tentzietan oinarrituriko ikaskuntzan euskarritzen da, eta zentzu praktikoa ematen die eskuraturiko ezaguerei; izan ere, ezaguerok ikasleen eremu hurbilarekin lotzen ditu.
Metodologia
Ikasgai guztietan antolatuta, sekuen tziatuta eta integratuta dago; lagungarria da ahozko eta idatzizko trebetasunak garatzeko, baita hizkuntza erabiltzearekin ze-rikusia duten alderdiak ikasteko ere.
Hizkuntza-plana
Ekintzailetza-trebetasunak sustatzen ditu, hiru dimentsioetan: pertsona-la, soziala eta produkziokoa. Zehar-ka sustatzen ditu ikasgai guztietan, ariketak etapan zehar apurka- apurka sekuentziatuz.
Ekintzailetzaren kultura
Pentsamendu-estrategiek ikasten ikasteko konpetentzia sustatzen dute; gainera, lagungarriak dira ikasleak beren buru barruko proze-suez jabetzeko eta jokabide zuhurra eta kritikoa izateko.
Pentsamenduaren garapena
IKTak honetarako erabiltzen dira: in-formazioa lortzeko, aukeratzeko eta helburu jakin baterako erabiltzeko; he-rritartasun digitala garatzeko, eta lanak planifikatu, kudeatu eta egiteko kon-petentziak lantzeko. Ikaskuntzarako eta ezaguerarako teknologiatzat (IETak) erabiltzen dira.
IKTak
Eskaintzen diren estrategien bidez, ikasleek parte hartuko dute beren ikaskuntzaren ebaluazioan. Hain zu-zen ere, «zer ikasi duten» eta «nola ikasi duten» aztertuko dute; aldi be-rean, portfolioa eta balioespen ob-jektiboa egiteko beste tresna batzuk ere erabiliko dituzte.
Ebaluazioa
Ikaskuntza-egoera sekuentziatuak es-kaintzen ditu, ikasleen hazkunde per-tsonala eta soziala kontuan hartzen duten ikasgai guztietan; ikasleak, ho-rrela, beren eta gainerakoen zirrarez jabetu, eta gai izango dira zirrarok ulertzeko eta kontrolatzeko.
Hezkuntza emozionala
Lankidetza-teknikak aplikatzea ona da ikasleek parte hartzeko, ikas-teko eta ardura izateko; horrela, komunikaziorako eta lankidetza-rako gaitasunak sortzen dira.
Lankidetzako ikaskuntza
7
8
Lehen Hezkuntzarako
materialaIkaslearentzakomateriala
Irakaslearentzako materiala
Proiektuaren gakoak (Irakaslearen webgunean eskuragarri)
Materialak honako hau azaltzen du, modu erraz eta praktikoan: proiektuaren gako didaktiko guztiak, helburuak, oinarri pedagogikoak, ga-koek etapa osoan duten segida, haiei lotutako teknikak eta egiturak, etab.
Proposamen didaktikoak Balio handikoak dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesua bideratzeko. Ikasliburuaren orrial-deak datoz, edukiak hobeto aplikatzeko. Ariketen soluzioak ere badatoz, baita proiek-tuaren gakoak aplikatzeko iradokizunak eta baliabide osagarriak ere.
Baliabideak Unitate bakoitzerako, fotokopiatzeko fitxak daude aniztasuna lantzeko, eta ebaluazio- probak ere bai. Gainera, www.anayaharitza.es webgunean, inprimatzeko baliabide osagarri gehiago eskaintzen dira.
Maila bakoitzerako
9
Ikasgelako materiala Gizarte Zientziak 1. Familia-jolasa (zuhaitz genealogi-koa eta ahaidetasun-harremanak), paisaia-jolasa (pai-saia motak, elementu naturalak eta giza elementuak, urtaro-aldaketak).
Gizarte Zientziak 2. Espazioan orientatzeko jolasa (pla-noan orientatzeko elementuak, puntu kardinalak eta bi-de-hezkuntza), eguzki-sistemako sorta (Eguzkia, plane-tak, errotazioa eta translazioa).
Gizarte Zientziak 3. Horma-irudiak (Espainiako eta Europako fisikoak eta politikoak, eta mapamundia), historiako sorta.
Gizarte Zientziak 4. Horma-irudiak eta txartelak (His-toriaurrea, Antzinaroa), horma-irudiak (Espainiako eta Europako fisikoak eta politikoak, eta mapamundia).
Gizarte Zientziak 5. Horma-irudiak eta txartelak (Erdi Aroa eta Aro Modernoa), horma-irudiak (Espainiako eta Europako fisikoak eta politikoak, eta mapamundia).
Gizarte Zientziak 6. Horma-irudiak eta txartelak (Aro Garaikidea), horma-irudiak (Espainiako eta Europako fisikoak eta politikoak, eta mapamundia).
Pr
oiek
tu d
igita
la Ikaslearen eta familiaren webguneawww.anayaharitza.es webgunean, hezkuntzako eta kultura-aisialdiko baliabideak aurkituko dituzu; adibidez, ariketa in-teraktiboak, ikasleentzat eta familientzat interesgarria den informazioa, etab.
Liburu digitalakMaila bakoitzerako, ikasliburu osoa duen liburu digital bat; baliabide digitalak eta proposamen didaktikoa ere baditu. Hirugarren mailatik aurrera, edukiak IKTen bitartez lantzeko eta sakontzeko liburu digital bat ere izango du ikasleak.
Irakaslearen webguneawww.anayaharitza.es webgunean, material hauek aurkituko dituzu maila bakoitzerako:t Proiektuaren programazioa eta dokumentazioa.t Proposamen didaktikoa, eta, horren barruan, baliabi-
deetan datozen aniztasuna lantzeko fitxak eta ebaluazio- probak, guztiak inprimatzeko moduko formatuan.
t Proiektuaren gakoak.
t Honako hauek dituen baliabide-bankua:– Hizkuntza-plana.– Amaierako produktua (egiteko laguntzak). – Jolastuz ikasi (ikaskuntza ludikoa).– Mapa mutuak– Unitate bakoitzerako baliabideak: IKTak erabiltzen jaki-
teko fitxak (herritartasun digitala), bideoak, aurkezpenak eta ariketa interaktiboak, irudi-galeriak...
– 3.-6. mailetan: «Ikasi dudana antolatu», «Portfolioa» eta «Ikasteko» atalen bertsio inprimagarriak (laburpenak, eskemak, taulak, etab.).
LiburuakMaila bakoitzerako liburu bat; curriculumeko edukiak gure erkidegoko araudiaren arabera sekuentziatuta ditu eta konpetentzietan oinarrituta dago, ikasitakoa aplikatzeko.
Webguneko baliabideak
Proiektuaren
programazioa eta
dokumentazioa
Proposamen didaktikoa
Proba idatzien sorgailua
Piezaz Pieza
Lehen Hezkuntza
t�6OJUBUF�CBLPJU[FSBLP�CBMJBCJEFB
L
Baliabide-bankua
Gizarte Zientziak 1
AURKIBIDEA LAGUNTZA
ERANSKINAK
Gizarte Zientziak
1Lehen Hezkuntza
Nigandik hurbil1SarreraUnitatearen aurkezpenaUnitate honetan, ikasleen hurbileko esparruak landu eta ezagutuko ditugu: ikastetxea eta familia. Arlo horiek zer eremu hartzen dituzten eta zer funtzio betetzen duten aztertuko dugu; baita zer pertsonak osatzen dituzten eta bakoitzak zer funtzio duen, ardura eta erantzukizunaren arabera. Eguneroko bizimoduarekin lotuko dugun hur-biltasun horrek erraztu egingo du zenbait gai jorratzea: elkarrenganako errespetua, bizikidetza, ordena edota txukuntasuna. Horretarako, honako segida didaktiko hau jarraitzea proposatzen dugu: t�Ikastetxeetan aurkituko ditugun eremuak eta materialak
aurkeztuko ditugu eta, horrez gain, irakaskuntza zentroan lan egiten dutenen lanbide nagusiak bereiziko ditugu.
t�Familia ereduak eta horien ezaugarriak aztertuko ditugu, familiako bizitzan kontuan izaten diren jarduerei eta lehen-tasunei arreta jarriz, laguntasuna eta elkarrenganako errespetua bultzatzen duen ikuspegi batetik, beti ere. Testuaren atal hau amaitzeko, etxeko lanak elkarrekin banatzea eta lekuak eta gauzak garbi eta txukun edu-kitzen laguntzea izango ditugu mintzagai.
t�Segida didaktikoarekin aurrera jarraituta, ikastetxean, etxean eta komunitatean bizikidetza erregulatzen eta bideratzen laguntzen duten arau eta erregelei buruzko aukerak ikusiko ditugu. Gai horiek guztiak jorratzeko, ulermena erraztuko duten irudien irakurketa eta ariketak erabiliko ditugu.
t�Zenbait kontzeptu erabiltzen ohituko gara; adibidez, hezkuntzarako, elikatzeko edo jolasteko eskubidea izatea. Eduki horien guztien tratamendu didaktikoa egokituta dago adin honetarako zehaztuta dagoen konpetentzia maila kontuan izanda; eta, beraz, esanguraz jantzita dauden eta iraupen luzekoak izango diren ikaskuntzak bultzatzen dira. Landutako alderdien arabera, unitatean zehar bizikidetza erreferenteak izango ditugu.
t�Azken orrialdeetan, hiru atalek osaturiko blokea aurki-tuko dugu: – «Ikasi dudana antolatu». Atal honetan, garaturiko edukiak finkatu eta buruz egituratuko ditugu, ira-kasgai nagusiak agertzen eta laburbiltzen dituen antolatzaile grafiko baten laguntzaz.
– «Zer ikasi dudan». Ikasitakoa berrikusten lagunduko diguten ariketak landuko ditugu.
– «Nola ikasi dudan». Portfolio bat osatuko duten ebi-dentziak eta ekarpenak bilduko ditugu, aparteko arreta jarriz hausnarketa pertsonalarekin eta autoebaluazioa-rekin lotuta dagoen guztiari.
t�Konpetentziei dagokien lana errazteko, unitate honetako erronkan, ikasgelako arauak biltzen dituen horma-irudi bat egingo dugu. Urratsak adierazi eta zehazten dituzten tarteak mailakatuta eta egokituta egongo dira, ageri diren unitateko atal zehatz bakoitza oinarri hartuta; eta azken emaitza edo ondorioa, horma-irudiarekin erakus-keta egitea izango da.
t�Lanerako hainbat teknika erabiliko ditugu, ariketen garapenean barneratuta, honako arlo hauek errazteko: – Pentsamendua. – Lankidetza. – Hezkuntza emozionala – Ekintzailetza. – Teknologien erabilera. – Komunikazio eta hizkuntza konpetentziaren sustapena; eta arlo hori hainbat ekarpenen bidez sakonduko dugu, trebetasunak garatzeko eta testu tipo desberdinak ezagutzeko.
Baliabideak eta materialakIkasleen lana errazteko, lagungarria izango da honako baliabide eta ariketa hauek erabiltzea: t�Material digitalak. Aipagarria da anayaharitza.es orrial-
dea, hainbat baliabide eta material biltzen baititu: – Erronka osatzen laguntzeko txantiloiak. Unitate batzue-tan, irudien ereduak dituzten txantiloiak agertzen dira euskarri moduan erabili ahal izateko.
– Ariketa interaktiboak. – Abestiak. – Lokuzioak eta bideoak.
t�Fotokopiatzeko fitxak: sakontzeko eta indartzeko eta ebaluaziorako ariketen koadernoa.
t�Ikasgelako materiala. t�Planoak, mapak, mapamundia, lur-globoa, hiztegia… t�Beste material suntsikor batzuk: folio tamainako kartoi-
meheak, erregelak, zinta metrikoa, arkatza, borragoma, errotuladoreak, oharrak hartzeko eta marrazki zirriborroak egiteko koadernoa.
10
11
Unitatearen edukiak
Oinarrizko konpetentziak
Hasierako orrialdea– Hasierako egoera– Erronka– Azken emaitza
KKKD / KHKLMK / ZK / TK
Ikastetxea– Lekuak– Materialak eta altzariak– Langileak
KKKD / KHLKNEK / GKEBJGKGZ / IIKAKMD
Familia– Familiako jarduerak– Familia motak– Etxeko lanetan laguntzea
KKKDKHLKIIKGKEBJAKIJGKGZAKPI
Arauak– Bizikidetzarako arauak – Ordena eta txukuntasuna
KKKDKHLKIIKGKEBJAKIJGKGZ
Eskubideak eta betebeharrak– Jolasteko, hezkuntzarako, osasunerako eta elika-
tzeko eskubidea– Laguntzeko eta natura zaintzeko betebeharrak
KKKDKHLKIIKGKEBJIAKJGKGZ
Lagunak– Adiskidetasunaren balioa– Partaide izatearen sentimendua
IIKGKEBJIAKJGKGZAKPIKKKD
Azken orrialdeak– Ikasi dudana antolatu – Zer ikasi dudan– Nola ikasi dudan
KKKDKHLKMKKTKIIK
Edukiak eta konpetentziakHizkuntza-planat�Irudiak interpretatu
(deskribapen testua)t�Jarrera desegokiak
komentatu (azalpen testua)
Pentsamenduaren garapenat�Gurpil logikoat�Irudiat�Armiarma
Lankidetzako ikaskuntzat�Ideia-biltzarrat�Entzulearen eskaria
Hezkuntza emozionalat�Emozioez jabetu:
oinarrizko emozioak antzematea
Ekintzailetzaren kulturat�Nork bere burua ezagutu
(dimentsio pertsonala): zer gustatzen zaidan eta zer ez zaidan gustatzen
IKTakt�Unitateko baliabideakt�Jolastuz ikasi
Ebaluazioat�Nolakoa izan da
ikasitakoa?t�Hobeto ikasten dut…t�Nola sentitu naiz?
Funtsezko piezak
Hemen aurkituko dituzu garatuta gakoei lotutako teknikak:
1JF[B[�QJF[B��1SPJFLUVBSFO�HBLPBL��
(IIK): Ikasten ikasteko konpetentzia: pentsatzen jakitea eta ikastea. /&,��Norberaren ekimenerako konpetentzia: egiten eta ekimenez jokatzen jakitea. (,&#+��Gizarterako konpetentzia: elkarrekin bizitzen jakitea.�",*+��Autonomiarako konpetentzia: izaten jaki-tea.�,,,%� Komunikazio-konpetentzia eta konpetentzia digitala: komunikatzen jakitea. (,(;��Gizarterako konpetentzia: gizarte-zientziak. ,)-,��Komunikazio-, hizkuntza- eta literatura-konpetentzia: hizkuntzak eta literatura. .,��Matematikarako konpetentzia: matematika. ;,��Zientziarako konpetentzia: naturaren zientziak. 5,��Teknologiarako konpetentzia: teknologia. ",.%��Arterako konpetentzia: Musika eta Dantza.� ",1*��Arterako konpetentzia: plastika eta Ikus-entzunezko adierazpena. .,()��Motrizitaterako konpetentzia: gorputz-hezkuntza.
Irudiarekin jolastuFamiliaren hasierako irudiak modua ematen digu galdera batzuk plan-teatu eta, horrela, ikasleek dagoeneko ezagutzen dutena edo badaki-tena biltzeko. Horrez gain, lagungarria izango da eguneroko bizimo-duan izaten diren zeharkako ikaskuntzei buruzko hausnarketa partekatua egiteko ere. Ikasleen arreta bideratzeko, honako galdera hauek egin ditzakegu:
– Nortzuk agertzen dira irudian? – Non daude? – Zer gertatzen ari da? – Eguneko zer unetan gertatzen da? Zergatik dakizu? – Zer harreman dago pertsonaien artean? – Ikasgelako inori gertatzen zaio antzekoa egunero? – Zergatik uste duzue galdetu diola hori mutikoak Pauleri? – Zer esan du Paulek sartu denean eta zergatik? – Arauren bat betetzen ari dira? Zein? – Eta egongela, ordenatuta eta txukun dago?
Erronkaren segida
12
)BTJFSBLP�FHPFSB��MBCVSCJMEV
&SSPOLB�QSPQPTBUV
Laguntzea eta arauak errespe-tatzea ona da elkarrekin bizi-tzeko, bai ikastetxean eta bai etxean.
Horma-irudi bat egingo dugu gure ikasgelako arauekin.
8 zortzi
©©Exygjku45> *+o>?>, *+a67l89a67bBCa45t45xxyø!©©Kxya45i45xxyø, Pxya45u67l:;Þ!
Lxya89gjku45n89d45u67kxyø *+d45i89gjku45zVW¤ »m89a67h89a45i89å »j`aa45r45t45zvweHI>?
Nigandik hurbil1©©Kxya45i45xxyø!
Irudian, eguneroko egoera bat agertzen da: familia baten etxean gosaritarako ordua izan litekeena egun normal batean. Irudiko egoera oinarri hartuta, zenbait gai azpimarratuko ditugu: etxeko lanetan laguntzea eta gizalegezko arauak betetzea.
Alderdi horiek lagungarri izango dira unitate honetan hurbileko esparruei eta bizikidetzari begira abian jartzen den ikasketa tratamendua-rekin ohitzen hasteko.
Kontuan izan behar dugu unitatean lantzen den familia testuingurua erreferentzia izango dela planteaturiko erronkari ekarpenak egiteko; beraz, hasieran galdera irekiak planteatu ahal izango dira ikasleei gai horretan sartzen lagun-tzeko, eta ikasturte-hasierako ikaskuntza-maila kontuan hartuz.
Horretarako, ahaidetasun erlazioekin (aita, semea, alaba, ahizpa, arreba, neba…) eta etxea-rekin lotuta dauden oinarrizko gai batzuk gogo-ratuko ditugu, ongizaterako erreferentzia-toki moduan hartuz.
Irudia eta testua aztertu ondoren, eta «Irudia-rekin jolastu» atalean bilduta agertzen diren moduko galderak planteatuta, aurreneko balo-razioak lortuko ditugu. Hau da, ideiak aterako ditugu etxean normalean egin behar izaten diren zereginetan erantzukizunak eta jarduerak denen artean banatu beharrari buruz. Aita-alaben arteko agurrak eta mutikoak arrebari laguntza eskatzeak bide emango digute gure familietan gertatzen diren antzeko egoerekin konparazioa egiteko.
Hasi
13
/PMB�HBJOEJUV�FSSPOLB /PMB�FSBLVUTJ�HBJOEJUV�EFMB
Erronka gainditzeko, unitatean proposatzen diren ariketak egin behar dira, ikasleak zeregin hauetarako gauza izan daitezen:
t�Ikastetxeko leku eta gela garrantzitsuenak eta materialak identifikatu.
t�Hezkuntza zentroari buruz egindako lanak ezagutu.
t�Familien ezaugarri nagusiak eta etxeko lanetan laguntzeko moduak eza-gutu.
t�Etxean, ikastetxean eta kalean elkarrekin bizitzeko arauak errespetatzen ikasi.
t�Oinarrizko eskubideak eta betebeharrak ezagutu.
Erronka gaindituta egongo da ikasleek honako urratsa hauek gainditu badituzte:
t�Taldeka, ikastetxean sartzean edo irtetean betetzen duten arauren bat aukeratu eta margotuko dute.
t�Ikasgelan ere balioko dien etxeko arau edo zereginen bat aukeratu eta margotuko dute.
t�Ikasgelako bizikidetza hobetzen duten bi arau aukeratu eta margotuko dituzte.
t�Azkenik, ikasgelarako gainerako arauak aukeratu eta margo-tuko dituzte, eta horma-irudian jarriko dituzte.
Gainditu dudalaerakusteko...
horma-irudia egingo dut
Erronka gainditzeko...
ikertu eta ikasi
©©Lxya89gjku45n45t45zvweNOå ÀeHIt89å *+a45r89a45u89a67kÀeHIr45r:;eTUs~òp:;eHIt89a45t45zvweNOå *+o>?n89å *+d89å ÀeJKl67kxya45r45r:;eJKkVWi45> ∆b>?i45zVWi45t45zvweJKkxyø, ∆bBCa45∆ »i67kxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa45>ÀeHIt89å ∆bBCa45∆ ÀeHIt45xvweNOa45>.
Erronka batdugu zuretzat
Mñóa45r45r89a45zVWt45u67kxyø *+d45i45t45u89gjk¤ »i67kxya<=sÑÖg|}eJKl89a67kxyø *+a45r89a45u89a67k?
FAMILIAN
4
1
Urr
atsa
2
Urr
atsa
3
Urr
atsa
Urr
atsa
©©AVWr89a45u89a67k
NIRE IKASTETXEA
ELKARREKIN BIZITZEKO ARAUAK
NIRE ESKUBIDEAK ETA
BETEBEHARRAK
Bizikidetzako alderdi garrantzitsuenetako bat, elkarrekin bizitzeko modua erregulatzen lagun-tzen diguna, arauak betetzea da. Ikastetxean, familian zein kalean, oinarrizkoa da banakoen zein taldeen askatasuna errespetatzea, baita pertsonen oinarrizko eskubideak ere.
Eta bide horretan laguntzeko, erronka aurkez-tuko dugu, ikasgelako arauak biltzen dituen lan erraz eta hurbila planteatuz. Erreferentziak eta konparaziorako baliabideak ikastetxean, fami-lian eta komunitatean egunero gertatzen eta behatzen direnetatik hartuko ditugu.
Gainera, talde osoaren ekarpenak bildu eta agertuko dituen horma-irudi bat egitea lagun-garria izan daiteke ikasgela zaindu eta errespe-tatu beharra argi ikusten duen talde-identitatea sortzeko.
Horma-irudia elkarlanean egingo denez, talde hitzarmenak zeregina abiatzen dugun unetik bertatik erraztuko ditugu. Azaleratu daitezkeen jarrera eta jokabide zehatz batzuei buruzko hausnarketa eta alde edo kontra egon daitez-keen argumentuen zergatiak ere kontuan har-tuko ditugu.
Horma-irudia egiteak berekin ekarriko dituen oinarrizko konpetentziak mailakatuta txertatuko dira, lanaren sekuentzia didaktikoa gertatzen den heinean. Erronka honetan planteatutako pausoek amaierako produktua pixkanaka eraiki-tzen lagunduko dute.
Eragiketei begira, garrantzitsua izango da lane-rako zer material eta baliabide beharko diren aurreikustea, proposamen didaktiko honen hasierako zatian dagoeneko aipatu dira eta.
Erronka azalduko dugu
Metodologia-iradokizunakt�Unitatea lantzen hasi baino lehen, ikastetxean barrena txangoa egi-
tea proposatzen da, neska-mutilek zer leku dauden eta leku horietako bakoitzean zer egiten den jakin eta ikus dezaten. Arbelean, honen antzeko buruko mapa baten hasiera marraztuko dugu, adibide bat jarriz:
t�Ideia-jasa bat egingo dugu neska-mutilek euren ikastetxean dauden lekuak izendatu ditzaten, eta gure buruko mapan gehituko ditugu. Esandako leku horietako zenbat dauden ere adieraz daiteke, leku bakoitzaren ondoan kopurua parentesi artean idatziz. Asko egonez gero (ikasgelen kasuan gertatzen den bezala), besterik gabe asko daudela zehaztuko dugu.
t�Gure buruko mapa amaitu ondoren, ikastetxeko leku horietako bakoitzean zer egiten den galdetuko diegu neska-mutilei; baita eurei gehien gustatzen zaien tokia zein den eta zergatik.
t�Hori eginda, proposatzen den marrazkia landuko dugu eta galdera hauek egingo ditugu: – Zer ikusten duzu marrazkian? – Ikastetxeko zer leku agertzen dira? – Zer dago liburutegian, gimnasioan, etab.? – Zenbat pertsona daude ikasgelan, sukaldean, etab.? Zer egiten ari dira?
t�Neska-mutilei marrazkian agertzen den ikastetxea aztertzeko esango diegu, eta azal dezatela zer antzekotasun eta zer alde dituen euren ikastetxearekin konparatuz.
Ariketa osagarriak1 Arbelean ikastetxeko leku hauek marraztu eta azpian bakoitzaren
izena idatziko dugu: ikasgela, jantokia, gimnasioa eta patioa.
14
10 hamar
Ikastetxea ezagutu
©©Itukxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa67k ∆h89a45i45n67bBCa45† ∆l:;eJKkVW¤ *+d45i45t45¤; *+a89d45i67b>?i89d:;eHIz, »i67kxya<=sÑÖg|}eJKl89a67k, *+gjki45m45n89a<=s~òi89oBCå, »j`ao@Al89a<=s~òt89o@AkVWi89å ÀeNOd89ø »j`aa45n45t89o@AkVWi89å. Hñóa45i:;eHIt89a45> »i67kxya<=s~ò∆, ÀeHIt89å »j`ao@Al89a<=s~òt45¤ ÀeNOgjki45t:;eHI> *+g`aa45r89å »i67kxya<=sz{kVWi89d:;eRSeJKkVWi45>.
*+gjki45m45n89a<=s~òi89oBCå
*+o>?r89d:;eHIn89a89g`aa45i67l45u:;eHI> *+g|}eJKl89å
»i67kxya<=sÑÖg|}eJKl89å
∆kxyo>?m45u45n89å
»j`ao@Al89a<=s~òt89o@AkVWi89å
»j`aa45n45t89o@AkVWi89å
∆l45i67b>?u45r45u45t:;eNOgjki89å
Ãs~òu67kxya67l89d:;eNOå
Hizkuntza-plana*SVEJBL�JOUFSQSFUBUV�EFTLSJCBQFO�UFTUVBTestu eten bat ematen da, irudiz jantzita. Neska-mutilek unitatearen hasierako bi orrialdeetan ikasitako edukiak kontuan hartu beharko dituzte irudi eta testu hori ulertzeko.
Ariketa honetan, informazioa ahoz osatu beharko da; izan ere, irudi bidez ematen diren objektuetako batzuk ez dira ikaste-txeari buruzko marrazkian agertzen.
Ekintzailetzaren kultura/PSL�CFSF�CVSVB�F[BHVUV�EJNFOUTJP�QFS-UTPOBMB��[FS�HVTUBUV�[BJEBO�FUB�[FS�F[�[BJEBO�HVTUBUV�Erronkaren lehenengo urratsarekin lotuta dimentsio hau garatzea proposatzen da, helburua ikasleek euren burua ezagutzea eta, bide batez, neska-mutilen autoesmi-tua hobetzea izanik. Horretarako, erronka-ren urrats honekin erlazionaturik aurrerago azaltzen den lanak mota honetako hausnar-ketak eta proiekzioak errazten ditu.
Proposamen didaktiko honetako «Fun-tsezko piezak» atalean, gako honi buruzko informazio handiagoa lor dezakegu eta sakonago ezagutu zer oinarri duen eta nola ezartzen den arlo honetan.
Funtsezko piezak
IkastetxeaPatioa
Gelak
– Ikasleek minutu bat izango dute leku bakoitzean egon daitezkeen objektuak izendatzeko.
– Ikasle bati ikastetxeko leku bat esango diogu belarrira, eta ikasle horrek mimika erabiliz leku horrekin lotuta dauden ekintzak egingo ditu, gainerako neska-mutilek zer leku den asma dezaten. Asmatu beharreko lekuak hauek izan daitezke, adibidez: liburute-gia, jantokia, patioa, ikasgela, bainugela, gimnasioa.
2 Arbelean ikastetxean dauden lau objektu marraztuko ditugu. Horie-tako hiru ikastetxeko leku batekoak izango dira, eta laugarrena, arrotza. Ikasleek leku horretakoa zer objektu ez den asmatu beharko dute, eta erantzuna arrazoitu. Objektu laukote hauek erabil ditzakegu, adibidez:
arbela – futbol-atea – apalategia – paperontzia (futbol-atea) komunak – koltxonetak – uztaiak – pilotak (komunak)
azpilak – ur-pitxarra – mahai – saskibaloi saskia (saskibaloi-saskia)
3 Irakasleak neska-mutiletako bati arbelera irteteko eskatu, belarrira ikas-tetxeko ekintza edo leku bat esan, eta ikasleak arbelean marraztuko du irakasleak xuxurlatutakoa. 30 segundo izango ditu marrazkia egiteko. Gai-nerako neska-mutilek zer ekintza den eta zer leku den asmatu behar dute.
Poesiat�Gaia lantzen hasteko, honako poema hau irakurriko dugu. Poema
honetan, egileak, neska-mutilen ahotsa hartuta, ikastetxean ondo portatzeko asmo eta helburua agertzen du. Apalez apal joango gara, bakoitzaren esanahia azalduz.
Nire ikastetxeaberezia da oso,euritan busti egiten dagainerakoak bezala.
Nire ikastetxeaharrigarria da oso,estudiatuz gero ikasi egiten dagainerakoetan bezala.
Nire ikastetxeaharrigarria da oso,
15
11
U·1
hamaika
1 BnoeNOgjki45r89a45t45¤ *+a45r45r:;eHIt89a45z »i67kxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa45r:;eHI> »m89a45r45r89a45ztukVWi89a45r45∆ ÀeHIt89å ∆h89o>?r45m89å-»i45r89a89g`aa45r67kVW∆ ∆bBCa67kxyo>?i45t45zxya45r:;eHI> ∆kxyo@Al89o>?r:;eRSeHI∆. GnoeHIr89ø, ∆l89o>?t45¤.
2 E VWzxya67bBCa45t45¤ zVWu45r:;Þ »i67kxya<=sÑÖg|}eJKl89a45> ÀeHIz *+d89a89g`aoDEeHIn89å.
Taldeka jarrita, aukeratu eta margotu ikastetxera sartzean edo handik irtetean betetzen dugun arauren bat.
*+gjki45m45n89a<=s~òi89oBCå »i67kxya<=sÑÖg|}eJKl89å »j`ao@Al89a<=s~òt89o@AkVWi89å »j`aa45n45t89o@AkVWi89å
1Urratsa
32 4
t�Orrialde honetan, erronkaren lehenengo urra-tsa planteatzen da. Neska-mutilei ikastetxe-rako sartu-irteeretan kontuan hartu eta bete beharreko zenbait arau azalduko dizkiegu. Lauzpabost ikasleko taldek egingo ditugu.
t�Zer arau aukeratu erabakitzeko eta urrats honetan planteatzen den eskolako lana erraz-teko, «Baliabide-bankua: azken emaitza» atalean iradokitzen den eredua erabil dai-teke. Talde bakoitzak arauak aukeratu ondo-ren, margotu eta ebidentziak gordeko dira, geroago erabili egin beharko dituzte eta.
Erronka: 1. urratsa
maisuak ederrak diraandereñoak gehiago.
Umeek bere paparretan usategia egingo dute, han gustura egon dadin Bakearen usoa.
Nire ikastetxeaharrigarria da oso.Gloria Fuertesen «Mi escuela, mi escuela»
poemaren moldaketa (Pío Pío Lope, el pollito miope bilduma; Nueva Escuela Española,
Madril, 1981)
16
12 hamabi
1 Nñóo>?r67k ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45¤ ∆l89a45> »i67kxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa45>? Mñóa45r89g`ao>?t45¤.
©©Z VWu45zvweHIn89d89a45r45i89å DnoeHIn45t45i<=s~òt89å IVWr89a67kxya<=sz{l:;eNOå
P xyo23s~òt89a45r45i89å Glma45r67b>?i45t45zxya45i67l:;eNOå AVWt:;eHIzxya45i45n89å
Nork egiten du lan ikastetxean?
©Itukxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa45> ∆l89a45> ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45u45t:;eHI> »p:;eHIr45t<=sÑÖo>?n89å ∆bBCa45t45zVWu:;eJKk »i45r89a67kxya45t<=s~ò∆ ÀeHIt89å ∆l89a89gjku45n89d45¤ ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45i89gjku45t:;Þ.BnoeTUs~òt:;Þ ∆bBCa45t45zVWu:;eJKk »i45n<=s~òt89a67l89a45zVWi89oBCa67k zxya45i45n89d45¤ ÀeHIt89å ÀeNOg`aoDEeHIr89å *+o>?n:;eNOa45> »m89a45n45t:;eHIn45t45zvweHI> *+d45i45t45u45zVWt:;Þ.
MUSIKA
Funtsezko piezak
IKTakBOBZBIBSJU[B�FT«Baliabide-bankua» atalean, ikastetxearekin erlazionaturiko edukiak sakondu eta indar-tzeko ariketa interaktiboak agertzen dira; esaterako, hauek:
– Ikastetxeko lekuen puzzle bat egitea.
– Marrazkien laguntzaz gurutzegrama bat egitea.
– Ikastetxeko materiala identifikatzea.
– Ikastetxeko lanbideak letra-zopa batean bilatzea.
Metodologia-iradokizunakt�Neska-mutilei ikastetxean jende askok lan egiten duela azalduko
diegu: batzuk irakasten aritzen direla, eta beste batzuk lekuak anto-latuta, garbi eta txukun izateko laguntzen.
– Marrazkian agertzen den pertsona nor den galdetuko diegu; eta zer zeregin duen, euren ustez, ikastetxean.
– Euren ikastetxean zer pertsonak lan egiten duten galdetu, eta zer jarduera duten adierazteko esango diegu.
– Pertsona horiek ikastetxean lan egingo ez balute, kasu bakoitzean zer gertatuko litzatekeen pentsatzeko esango diegu.
– Ikastetxean lan egiten duten pertsonei egunero nola lagundu die-zaieketen galdetuko diegu; esaterako, honako hauei:
– Garbitzaileei. (Paperak paperontzira botako dituzte).
– Atezainari. (Ikastetxera puntual helduko dira).
– Maisu eta andereñoei, etab. (Ikasgelan adi egongo dira).
t�Ikastetxean zer leku dauden gogoratuko dugu eta arbelean idatzi edo marraztuko ditugu. Leku horietako bakoitza seinalatu, eta han nork lan egiten duen galdetuko dugu.
t� Ideia-jasa bat egingo dugu, neska-mutilek zer ikasgai dituzten esan dezaten. Gehien gustatzen zaien ikasgaia zein den galdetuko diegu, zein iruditzen zaien interesgarria, edo zein egiten zaien zaila eta zergatik.
Ariketa osagarriak1 Mimikaren bidez, neska-mutil batek ikastetxean lan egiten duen per-
tsona bat antzeztuko du, eta gainerakoek nor den asmatu beharko dute. Asmatzen duena erdira irten eta hurrengoa izango da beste lanbide bat mimikaren bidez antzezten.
2 Neska edo mutil bat arbelaren aurrean jarriko da gainerako ikasleei begira. Arbelean ikastetxeko leku baten izena idatziko dugu, arbelaren aurrean dagoen ikasle horrek zer idatzi dugun ikusi gabe. Bai edo ez erantzuteko hiru galdera egin ahal izango dizkie besteei, zer leku den asmatzeko. Joko bera beste adibide batzuekin ere erabiliko dugu.
17
13
U·1
hamahiru
4 Mñóa45r45r89a45zVWt45¤ ÀeHIt89å »m89a45r89g`ao>?t45¤ zVWu45r:;Þ »i45r89a67kxya<=sz{l:;eNOå.
2 Nñóo>?> ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45¤ ∆l89a45> ∆bBCa67kxyo>?i45t45zxya67k? L xyo>?t45¤.
3 ZvweHI® »i45r89a67kxya<=s~òt:;eHI> *+d45¤ »i45r89a67kxya<=sz{l:;Þ ∆h89o>?n:;eJKk? IVWn89gjku45r89a45t45¤ ∆kxyo@Al89o>?r:;Þ
ÀeNOg`ao@AkVWi89a45r:;eJKkVWi45>:
anayaharitza.es Ikasi ikastetxeari buruzko gauza gehiago baliabide-bankuan.
»n89a45t45u45r89å »m89a45t:;eHIm89a45t45i67kxyå
3 Hurrengo esaldi hauek irakurriko ditugu. Esaldiak esaten duena egia bada, ikasleak altxatu egingo dira; esaldiak esaten duena egia ez bada, ikasleek euren lekuan eserita jarraituko dute. – Sukaldariak jatekoa prestatzen du sukaldean. (E) – Zuzendariak ikasgelak garbitzen ditu. (G) – Atezainak goizetan ikastetxea zabaltzen du. (E) – Garbitzaileak ikasgelan matematika irakasten du. (G) – Irakasleak ikasgela antolatzen du eta bulegoan deiak hartzen ditu. (G)
4 Ikastetxean lan egiten duten pertsonen artean bat aukeratu eta, arbe-lean, bere lana egiteko erabiltzen dituen hiru tresna edo erreminta marraztuko ditugu. Ikasleek zer pertsona den asmatu beharko dute.
AsmakizunaIkastetxeko leku guztietan,hori dut toki kutunena.Lasterka, saltoka jolaseanhan ibiltzen naiz lagun artean.
(Patioa)
Apalategietan hainbat liburu,txukun jarrita, ordenan.Gustukoen duzun hori aukeratu eta eramazu maileguan.
(Liburutegia)
Funtsezko piezak
Lankidetzako ikaskuntza#VSV�QFOUTBMBSJBL�Elkarri azalpenak emango dizkiogu, planteatzen zaigun lanetako bakoitzean zer egin behar den argitzeko eta irudiak egoki margotzeko.
Erantzun zuzenak zein izango diren argi daki-gunean, lan hori berori testuan egingo dugu. Zalantzarik balego, prozesua hasieratik abiatuko dugu berriro.
Sakontzeko, indartzeko...
Metodologia-iradokizunakFamiliaren kontzeptua lantzen hasiko gara, familia mota asko daudela azalduz: handiak, txikiak, antz handia dutenak eta antz txikia dutenak, etxe berean bizi direnak edo etxe desberdinetan bizi direnak, etab. Baina familia guztietan elkar maite eta zaintzen dutela azpimarratuko dugu.
t�Neska-mutilei familia zer den euren hitzekin azaltzeko esango diegu.
– Neska-mutilek familian gehien egitea zer gustatzen zaien azal-duko dute, baita zergatik gustatzen zaien ere.
– Ikasleek etxean laguntzeko zer jarduera egiten duten markatuko dute; ondoren, gainerakoak nork egiten dituen azalduko dute.
– Etxeko lanetan familia osoak parte hartzea euren ustez zergatik den garrantzitsua galdetuko diegu.
t�Marrazkien laguntzaz, etxeko lanetan parte hartu eta laguntzea garrantzitsua dela landuko dugu. Galdera hauek egingo dizkiegu:
– Non daude marrazkiko pertsonak?
– Zer egiten ari dira? Zergatik?
– Zer egiten ari da ama, alaba nagusia, aita, etab.?
– Nor ez dabil laguntzen? Zergatik uste duzu ez duela laguntzen?
– Zer beste jarduera egin daiteke etxean laguntzeko?
– Zuen adina kontuan hartuta, zer lan ez duzue oraindik egin behar? Zergatik?
Soluzioak1 Erantzun bat baino gehiago. Neska-mutilek familian egitea gehien
gustatzen zaiena inguratuko dute.
3 Erantzun bat baino gehiago. Ikasle bakoitzak etxean zertan lagun-tzen duen markatuko du.
18
14 hamalau
1 IVWn89gjku45r89a45t45¤ zvweHI® ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45u45zVWu45> ∆f`aa45m45i67 l45i89a45r:;eJKkVWi45> zxya45u89d:;eHIn:;eNOa45>.
Familian
©©Fxya45m45i67l45i89å ∆bBCa67kxyo>?i45t45zxyå *+d:;eHI> »m89oBCd45u67kxyoBCå *+d89å. Fxya45m45i67l45i89a45> ÀeJKl67kxya45® »m89a45i45t89a45t45¤ ÀeHIt89å zxya45i45n89d45¤, »i67kxya<=s~ò∆ ÀeHIt89å *+d:;eHIn89å ∆bBCa45n89a45t45zvweHI> *+d45u89gjk¤.
Funtsezko piezak
GURPIL LOGIKOA
3
IdentifikatuZer da? Nolakoa da? Hainbat mota daude?
Kausa-efektu erlazioak
ezarriZergatik?
Zer ondorio ditu?
Arrazoitu, baloratu
Zein da ondorioa? Zer baloratzen dugu?
KonparatuHonen antza du
honetan?Desberdinak dira
honetan
21
4
Hezkuntza emozionala&NP[JPF[�KBCFUV����PJOBSSJ[LP�FNP[JPBL�BOU[FNBUFBMarrazkiko protagonistak etxeko zer lane-tan parte hartzen ari diren identifikatzea lagungarria izango da neska-mutilek euren etxeetan jokabide horiek dituzten ala ez dituzten hauteman eta aztertzeko. Informa-zio hori eskuratzeko, ariketa egin ondoren honelako galderak egin ditzakegu:
– Ikusten duzue etxean zertan ari diren?
– Etxean egiten duzue marrazkian agertzen ez den jardueraren bat?
Pentsamenduaren garapena(VSQJM�MPHJLPBErronkan proposatutako urratsean, identi-fikatzeak, konparatzeak, kausa-efektu erla-zioa ezartzeak eta arrazoiketak ikasleen pentsamendua bultzatzen lagunduko dute.
Ariketa osagarriak1 Neska-mutilek beraien familia marraztu eta margotuko dute koader-
noan. Ahal izanez gero, bakoitza zein den idatziko dute.
Beste aukera bat ikasgelara familiaren argazki bat ekartzea izan dai-teke. Ikaskideei beraien familia aurkeztuko diete eta elkarrekin zer egitea gustatzen zaien kontatuko dute.
2 Eskatu ikasleei esan ditzatela edo marraztu ditzatela koadernoan, liburuko irudietan agertzen diren lanez gain, beraiek etxean egiten dituzten bestelako batzuk.
19
15
U·1
hamabost
Aukeratu eta margotu ikasgelarako modukoa den etxeko arau edo lan bat.
3 ZvweHI® ∆l89a45> ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45i45t45u45zVW¤ ÀeHIt45xvweNOa45>? Mñóa45r67kxya45t45¤ »m89a45r45r89a45ztukVWi89a45>.
DnoeHIn89o@Ak ∆l89a89gjku45n89d45¤ ∆bDEeJKh89a45® *+d45u89gjk¤ ÀeHIt45xvweJKkxyø ∆l89a45n:;eHIt89a45>. E VWt45xvweJKkxyø ∆l89a45n89a67k *+g`aa45r45r89a45n45t45zVWi45t<=s~òu89a67k *+d45i45r89å.
*+g`aa45r67b>?i45t45zvweHI> *+a45r45∆ *+d89å.
*+g`aa45r67b>?i45t45zvweHI> *+a45r45∆ *+d89å.
Gurpil logikoa
anayaharitza.es Ikasi familiari buruzko gauza gehiago baliabide-bankuan.
2 BnoeNOgjki45r89a45t45¤ *+a45r45r:;eHIt89a45z »m89a45r45r89a45ztukVWi89a45r45∆. E VWt45xvweJKkxyø zvweHI® ∆l89a45> *+a45r45∆ *+d45i45r89å ÀeNOgjki45t:;eHI>? Ixyd89a45t45zVW∆.
3 421Urratsa
t�Proposaturiko erronkaren bigarren urra-tsean, familiartea zenbait arau errespetatu beharra eskatzen duen eremutzat lantzen da; esaterako, arau hauek: elkar agurtzea, arropa ordenatzea, material hau eta bes-tea dagokion tokian jartzea, ahots tonu egokia erabiliz hitz egitea, hitz egiteko txandak errespetatzea…
t�Arauturiko jarrera horiek bizikidetza erraz-ten dute.
t�Neska-mutilei «Baliabide-bankua» ata-lean agertzen direnen artean aukeratzeko esango diegu; horiei, gainera, lehenago aipaturikoren bat ere gehitu ahal izango diegu, marraztu eta margotu daitekeela ikusiz gero.
t�Egindako lana gordeko dugu, eta ebiden-tziak biltzen jarraituko dugu horma-irudia egiteko.
IKTakBOBZBIBSJU[B�FT«Baliabide-bankua» atalean, familiari buruzko edukiak indartzeko eta sakontzeko ariketa interaktiboak agertzen dira; esate baterako:
– Etxeko lanetan laguntzeari buruzko marrazki bat oinarritzat hartuta, markatu egia ala gezurra den.
– Etxeko lanetan laguntzeari buruzko marrazki bat oinarritzat hartuta, aukeratu zabalgarriko hitz egokia.
– Irudien bereizketa.
Erronka: 2. urratsaLurzorua
Mahaia
Metodologia-iradokizunakt�Neska-mutilei ikasgelarako garrantzitsuak iruditzen zaizkien arauak
izendatzeko esango diegu. Horrez gain, arau horiek egongo ez balira zer gertatuko litzatekeen azaltzeko ere esango diegu.
– Ikasleek, ariketa egin eta gero, kasu bakoitzeko jokabideak zuze-nak edo okerrak zergatik iruditzen zaizkien arrazoituko dute.
– Ariketa bukatu ondoren, ikasleei zer arau betetzen dituzten erraz eta ondoen galdetuko diegu; baita beraien ustez zeintzuk hobetu beharko lituzketen ere.
– Ikasleek ordenatuta ez dagoena zirriborratu eta erantzuna arrazoi-tuko dute.
– Logela ordenatuta edukitzeko zer egiten duten galdetuko diegu.
t� Azkenik, ideia-biltzarra egingo dugu eta neska-mutilei esango diegu iradoki dezatela zer jarduera eta ekintza hartu beharko liratekeen kontuan ikasgela egunero garbi eta ordenatuta edu-kitzeko.
Ariketa osagarriak1 Arbelan beheko esaldi hauek idatziko ditugu, neska-mutilek eman-
dako hitzekin osatu ditzaten:
eseri – jarri – eskua
– Hitz egin nahi dugunean (eskua) altxatu behar dugu.
– Aulkian behar bezala (eseri) behar dugu.
– Gauza bakoitza bere lekuan (jarri) behar dugu.
2 Arbelean hauek marraztuko ditugu:
– Esekitoki bat
– Apalategi bat, hutsik
– Poto bat edo estutxe bat
– Paperontzi bat
Neska-mutilek toki horietako bakoitzean jar ditzakegun ikasgelako gauzak esango dituzte, eta erantzun bakoitza dagokion marrazkiaren azpian idatziko dugu. Adibidez:
20
Lankidetzako ikaskuntza*EFJB�CJMU[BSSB��Teknika honen bidez aukera emango diegu neska-mutilei ikasgelarako elkarbizitza arauak iragar ditzaten, erronkari dagokion urratsa egiten hasi baino lehen.
IKTakBOBZBIBSJU[B�FT«Baliabide-bankua» atalean, arauekin erla-zionaturiko edukiak indartu eta sakontzeko ariketa interaktiboak daude; esate bate-rako:
– Arauak errespetatzeari buruzko irudiak konparatzea.
– Familian egin daitezkeen lanak gezien bidez erlazionatu eta lotzea.
Funtsezko piezak
16 hamasei
1 Nñóo@Al89a67kxyø »j`ao@Akxya67b>?i89d:;eNOå *+d45u45t:;Þ? Mñóa45r45r89a45zVWt45¤ ÀeNOd89ø .
2 E VWr45r:;eTUs~òp:;eHIt89a45t45zvweHI> *+d45i45t45¤ *+a45r89a45u89a67k? Mñóa45r89g`ao>?t45¤ zxya45t45∆ »p45u45n45t45u89d45u45n89a67k ÀeHIt89å »m89a45r67kxya45t45¤.
©©E tul67kxya45® ÀeHIr45r:;eTUs~òp:;eHIt89a45t45zvweNOå ÀeHIt89å *+a45r89a45u89a67k ∆bDEeHIt:;eHIt45zvweNOå ∆l89a89gjku45n89g`aa45r45r45i89å *+d89å ÀeJKl67kxya45r45r:;eJKkVWi45> ∆b>?i45zVWi45t45zvweJKkxyø, ∆bBCa45∆ »i67kxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa45> ÀeHIt89å ∆bBCa45∆ ÀeHIt45xvweNOa45>.
Blma45∆ E VWz
Arauak errespetatu
Spq| Nñóø
– Esekitokia: (motxila, berokia, aterkia, etab.)
– Apalategia: (liburuak, hiztegiak, koadernoak, etab.)
– Poto edo estutxea: (argizariak, artaziak, borragoma, etab.)
– Paperontzia: (paperak, zorrozkailuko hondarrak, paperezko zapiak, etab.)
3 Ikasleek koadernoan beraien logela marraztuko dute, eta binaka jarrita, ahoz elkarri zer gauza dauden eta non dauden azalduko diote.
4 Irakasleak honako esaldi hauek irakurriko ditu. Esaldiak dioena egia bada, neska-mutilak altxatu egingo dira; eta gezurra bada, eserita jarraituko dute.
– Ikasgela gauzak ikasi eta gozatzeko leku berezia da. (E)
– Arbela handi bat dago, eta baimenik gabe han idatzi eta marraztu dezakegu. (G)
– Paperontzia erdi hutsik dago, paperak botatzen ditugunean batzuk kanpora erortzen dira eta. (G)
– Liburutegia ondo jarrita eta ordenatuta dauden liburuz beteta dago. (E)
– Esekitokiak ditugu, baina batzuk hutsik daude eta berokiak lurrean erorita daude. (G)
– Koloretako arkatzak eta borragoma estutxean gordetzen ditugu, galdu ez daitezen. (E)
– Arkatzak eta margoak paperontzian zorrozten ditugu, kontuz kan-pora hondarrik erori ez dadin. (E)
Bitxikeriakt�Badakizu hasierako ikasmahaiak handiak eta zurezkoak zirela? Bi
pertsonarentzako lekua zuten, aulkiak mahaira lotuta zeuden eta tolesgarriak ziren; mahaiaren gaineko azala, berriz, inklinaturik zegoen eta liburuak eta koadernoak sartzeko tartea zuen. Eta tinton-tziak zituzten, idazteko erabiltzen zen luma kargatzeko.
Gerora, gaineko azala altxatzeko moduan jarri zitzaien mahaiei, materiala barruan gordetzeko.
21
t�Erronkan aurretik zehaztutako urratsen plan-teamenduari jarraituz, neska-mutil bakoitzak bi arau aukeratuko ditu ikasgelako elkarbizitza hobetzeari begira.
t�Horren aurretik, aukera izango zuten eszena-toki horretara aipaturiko ideia-jasaren bitartez hurbiltzeko.
Erronka: 3. urratsaU·1
17hamazazpi
3 Nñóo>?> »j`aa45r45r45∆ ∆bDEeJKh89a45® *+d45i45r89å? Mñóa45r89g`ao>?t45¤ ∆b>?i89d:;eNOa67k.
Aukeratu eta margotu ikasgelako elkarbizitza hobetzen duten bi arau.
4 E VWzxya67bBCa45t45¤ »t45xVWu67kVWu45> ÀeHIz *+d89a89g`aoDEeHIn89å.
Idei
a-bi
ltzar
ra
41 32 Urratsa
Metodologia-iradokizunakt�Ikasleen eskubideak eta betebeharrak zein diren lantzen hasiko
gara.
– Pertsonok eskubide batzuk ditugula azalduko diegu, eta errespe-tatu egin behar direla; adibidez, gaixotasunak sendatzea, eskolara joatea, familiarekin bizitzea, etxea edukitzea edo berdintasuna, berdin dio neska edo mutil izan, edo zein herrialdetakoa izan.
– Beste alde batetik, betebehar batzuk ere baditugu; adibidez, per-tsona guztiak errespetatzea, lan egitea eta saiatzea, natura zain-tzea eta besteei laguntzea.
t�Agertzen diren irudiei buruzko zenbait galdera egingo ditugu, kon-tzeptu horiek errazago eta hobeto ulertzeko:
– Zer eskubide eta zer betebehar agertzen da irudi bakoitzean?
– Zergatik da garrantzitsua?
– Zer gertatuko litzateke errespetatuko ez balitz?
t�Horrez gain, neska-mutilei irudi bakoitza bere eguneroko bizimo-duko adibide errealekin erlazionatzeko ere eskatuko diegu.
Ariketa osagarriak1 Arbelean bi esku marraztuko ditugu: batean eskubideak idatziko
dugu, eta bestean, betebeharrak.
Ikasleak zutik eta arbelara lepoz jarriko dira binaka.
Eskubide edo betebeharretako bat irakurriko dugu:
– Ikaskideei laguntzea. (Betebeharra)
– Lanean ahalegintzea. (Betebeharra)
– Jolastea. (Eskubidea)
– Eskolara joatea. (Eskubidea)
– Paperak paperontzira botatzea. (Betebeharra)
– Etxe batean bizitzea. (Eskubidea)
– Landareak ez zapaltzea. (Betebeharra)
– Pertsonak ez errespetatzea. (Betebeharra)
22
18 hemezortzi
1 IVWn89gjku45r89a45t45¤ ÀeTUsz{kVWu67b>?i89d:;Þ ∆h89a45u:;eJKk ∆kxyo@Al89o>?r:;Þ-∆kxyoBCd:;eNOa45r:;eHI> *+a45r89a67bDEeHIr89å:
2 OpqsÑÖa45t45¤ ÀeHIt89å *+g`aa45i45n45i89d89a45t45zVW∆.
Eskubideak ditugu...
©©Hñóa45u45r45r89o@Ak ÀeTUsz{kVWu67b>?i89d:;eNOa67k *+d45i45t45u89gjk¤; ÀeTUsÑÖa45t:;Þ ∆bBCa45t:;eHIr89a67kxyø, ÀeTUsz{kxyo@Al89a45r89å »j`aoBCa45t:;eNOå, »j`ao@Al89a<=s~òt:;eNOå, ÀeHIt45xvweNOa45> ∆f`aa45m45i67l45i89a45r:;eJKkVWi45> ∆b>?i45zVWi45t45zvweNOå, ÀeNOgjku45n:;eHIr89ø »j`aa45t:;eNOå ÀeNOd89ø *+g`aa45i45xxyo>?t89a<=s~òu45n89a67k ÃsÇÉeHIn89d89a45t45zvweNOå.
TVWxxya45r45t89ø ÃsÇÉeHIn45t45i45t45zvweHI> »n89a45i45zvweHIn:;eNOa45>, *+a45r:;eHIn:;eHIr89å »j`aoBCa45t:;eHI> »n89a45i45z. »i67kxya<=s~ò∆ ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45u89gjk¤.
»µ Eäãsz{kxyo@Al89a45>
Bazenekien…
Azaroaren20an Haurren
Eguna da.
?
»j`ao@Al89a<=s~òt:;eNOå ÀeTUsz{kxyo@Al89a45r89å »j`aoBCa45t:;eNOå
*+g`aa45i45xxyo>?t89a<=s~òu45n89a67k ÃsÇÉeHIn89d89a45t45zvweNOå »j`aa45t:;eNOå
Pentsamenduaren garapena*SVEJBNeska-mutilek adi eta arretaz aztertuko dute agertzen den irudia, ariketaren enun-tziatuan eskatzen denarekin lotura posible guztiak ezartzeko ondoren.
Jokabide egokien ereduak margotu eta gero, neska-mutilei beraiek irudian ager-tzen diren moduko testuinguruetan izaten dituzten jarrera eta jokabideei buruzko iri-tzia emateko eska diezaiekegu
Hizkuntza-plana+PLBCJEF�EFTFHPLJBL�LPNFOUBU[FB�B[BMQFO�UFTUVBNeska-mutilek beste pertsona batzuekin eta naturan izan eta ager daitezkeen jarrera desegokiak aipatu eta azalduko dituzte modu argian, doinua aproposarekin eta hiztegi egokia erabiliz.
Ariketa hau taldeka egin daiteke.
Lankidetzako ikaskuntza&OU[VMFBSFO�FTLBSJB�Neska-mutilek bakarkako ekarpenak egin eta gero, hitz egiteko txanda zabalduko dugu, ikasleek erronkaren azken urratsean zehazten den horma-irudi mota hauta dezaten.
Funtsezko piezak
ediku
berdea gorria
urdina horia
Neska-mutilak esandakoa eskubidea edo betebeharra den erabaki, eta esku egokia ukituko dute.
2 4. ariketa eginda dagoenean, arbelean jarrera desegokiak idatziko ditugu. Horietako bost aukeratuko ditugu eta ikasleak bost taldetan banatuko ditugu.
Talde bakoitzak kartel bat egingo du jendea jarrera hori baztertu eta alde batera uztera bultzatzeko, eta kartelok ikasgelan eraku-tsiko ditugu.
Soluzioak4 Erantzun bat baino gehiago. Ikasleek beraien ekarpenak egingo
dituzte, eta pertsonekin eta naturarekin izaten diren jarrera desego-kien adibideak emango dituzte.
Laguntza moduan, hurbileko egoeretan gertatzen diren adibideak pentsatzeko esango diegu: eskolan, txangoan doazenean, parkean, etab. Azkenik, kasu bakoitzean jarrera edo jokabide egokia zein den azalduko dute.
Txistea– Andereño, ume batek gauza bat egin ez badu, ezin da haregatik zi-
gortu, ezta?– Hala da, Martin.– Ederto, ze nik ez ditut etxerako lanak egin.
23
U·1
19hemeretzi
... eta betebeharrak ere bai
BnoeHIt:;eJKbDEeJKh89a45r45r89a67k ÀeHIr:;Þ ∆bBCa89d45i45t45u89gjk¤; *+a89d45i67b>?i89d:;eHIz, ∆bDEeJKh89a45® *+d45u45t:;eHIn:;eHI∆ ∆l89a89gjku45n45t45zvweNOå ÀeNOd89ø »n89a45t45u45r89å zxya45i45n45t45zvweNOå.
Azkenik, aukeratu eta margotu gainerako arauak eta jarri horma-irudia.
4 T xya67 l89d:;eJKkxyå »j`aa45r45r45i45t89å, ∆kxyo>?m:;eHIn45t89a45t45¤ »p:;eHIr45t<=sÑÖo>?n:;eHI> *+a45r45t:;eJKkxyø ÀeHIt89å »n89a45t45u45r89a45r:;eJKkVWi67kxyø »j`ao@Akxya67b>?i89d:;Þ ÀeHIzvweNOg`ao@AkVWi89a67k.
3 BnoeNOgjki45r89a45t45¤ *+a45r45r:;eHIt89a45z. Mñóa45r89g`ao>?t45¤ »n89o>?r67bBCa45i45t45∆ ∆l89a89gjku45n45t45zvweHI> *+a45r45∆ *+d:;eHI> »p:;eHIr45t<=sÑÖo>?n89å ∆bBCa45† ÀeHIt89å »i45n89gjku45r89a45t45¤ »n89a45t45u45r89å zxya45i45n45t45zvweHI> *+a45r45∆ *+d45i45r:;eHIn89a67k.
ARAUEN HORMA-IRUDIA
Egiaztatu
Irudi
a
Erronka gaindituta!
Urratsa1 2 43
t�Urrats hau emanda, neska-mutilek erronka amaituko dute. Azken emaitza honela lortuko dute:
– �Ikasleek urratsez urrats egindako arauak bildu eta paper jarraituan, karto-mehean edo ikasgelan horma-irudia egiten lagun-duko duen beste euskarriren batean jarriko ditugu.
– Talde bakoitzak horma-irudi bat egin lezake, baina horrez gain, aintzat hartuko dugu hor-ma-irudi bakarra egiteko aukera ere egon daitekeela, talde guztien ekarpenak kon-tuan izanez.
Erronka: 4. urratsa
Hizkuntza-plana*SVEJBL�JOUFSQSFUBUV�EFTLSJCBQFO�UFTUVB��Irudien irakurketa landu eta bultzatuko dugu, zer xehetasun biltzen diren kontuan hartuz: zer per-tsona agertzen diren, zer ekintza garatzen den, testuingurua, zer objektu erabiltzen diren, etab.
Erantzunak bateratu ditzakegu denon artean, talde handian, agertzen diren lau irudietako bakoitzaren esanahia zein den argitzeko beha-rrezkoak izango diren alderdiak ahoz azalduta.
Funtsezko piezak Sakontzeko, indartzeko...
Metodologia-iradokizunakt�Familiarekin batera, lagunak ere oso garrantzitsuak dira gure bizi-
tzan.
– Neska-mutilek lagunekin zer jarduera egitea gustatzen zaien kon-tatuko dute.
t�Marrazkia egin ondoren, neska-mutil bakoitzak bere lagunik onena zein den, nongoa den eta harekin gehien egitea gustatzen zaiona zer den kontatuko du gela osoaren aurrean edo ikaskideari.
Ariketa osagarriak1 Neska edo mutil batek ikasgelako kide bati buruz pentsatuko du.
Gainerakoek bai edo ez erantzun daitezkeen galderak egingo diz-kiote banan bana; adibidez:
– Neska da?
– Ile horia du?
– Begi marroiak ditu?
– Futbolean aritzea gustatzen zaio?
– Neba-arrebarik du?
Zein den asmatzen duenak beste ikaskide bat pentsatuko du, eta prozesu bera errepikatuko dute.
2 Neska-mutilek bere buruari buruzko hiru esaldi pentsatuko dituzte: bat gezurra izango da, eta beste biak egia. Txandaka, ikasle bakoi-tzak bere esaldiak esango ditu eta gainerakoek gezurra zein den asmatu beharko dute.
3 Ikasleei esango diegu pentsa dezatela beste leku batera doala bizi-tzera. Zer erakutsiko lieke lagun berriei bizi den lekuari buruz?
Ariketa hau ahoz egin dezakegu, edo ikasleek erantzuna koader-noan marraztu dezakete.
Erantzuna bideratzeko, ariketa ebatzi baino lehen, bizi garen lekuko jokoak, abestiak, ohiturak, jaiak, jatekoak, jantzi tipikoak, etab. izango ditugu hizpide, gehien gustatzen zaien ideia aukeratu deza-ten.
24
Kaixo! Nire izena Ibiltari da. Pozarren ibiltzen naiz bidaian eta argazkiak ateratzen. Bidaietan lagun asko egin ditut munduko hainbat lekutan. Nahi duzu irakasleak nire abenturak ikasgelan kontatzea?
20 hogei
2 Nñóo>?® *+d89å zVWu45r:;Þ ∆l89a89gjku45n45i67k *+o>?n:;eHIn89å? Mñóa45r45r89a45zVWt45¤.
1 Lxyo>?t45¤.
Irakurri eta komentatu familiarekin.
Kuban lagunekuhartea erakutsi zidaten, baita gogokoen zituzten jolasetako batzuk ere;
adibidez, xakea.
Tunisian futbolean jokatu nuen. Yamil eta Naim aurkako taldekoak ziren. Gola sartu nuen, baina haiek irabazi zuten partida.
Txinan Liu
ezagutu nuen
eta buztinezko
ontziak egiten
irakatsi zidan.
Bidaien txokoaIKTakBOBZBIBSJU[B�FTt�Unitate honetako «Bidaien txokoa» ata-
leko edukiari dagokionez, QR kodearen bidez zeramika nola modelatzen den era-kusten duen bideoa agertzen da.
Bideoa ikusi ondoren, edukiei buruzko zenbait galdera egingo ditugu.
Neska-mutilei bideo hau familiartean ikusteko aukera eman diezaiekegu.
t�«Baliabide-bankuko» «Jolastuz ikasi» ata-lean, unitateko edukiekin lotuta dauden jolas erako ariketak daude, neska-mutilek ikasitakoa sakondu eta finkatu dezaten.
Funtsezko piezak
Ikasi dudana antolatut�Garrantzitsua da, unitatea lantzen amaitzean, neska-mutilek eduki
nagusiak zein diren bereizten jakitea eta irakasgai horien artean dauden erlazioak zein diren ezagutzea.
– Lehenengo unitatea denez, edukiok antolatzeko eskema erraz bat erabiliko dugu, «Armiarma» izenekoa.
– Oinarrizko ideia grafikoaren erdian agertzen da, eta ideia horreta-tik abiatuta, unitatean zehar landutako ideia nagusiak biltzen dira. Irudiak eta irudi eta hitzen konbinazioak erabiliko ditugu ikasleei eskema antolatzaile hau ulertzen laguntzeko.
– Ikusten dugunez, neska-mutilek osatu beharreko lau hutsune daude. Tarte horiek behar bezala osatzeko beharko duten hiztegia «Hitz-bilduma» atalean lortuko dute.
– «Hitz-bilduma» atalaren laguntza erabili eta agertzen diren tarteak behar bezala bete ondoren, neska-mutilei antolatzaile grafikoa zeri buruzkoa den azaldu eta deskribatzeko esango diegu.
Ariketa osagarriak1 «Armiarma» itxurako eskema antolatzailearen tipologiari jarraituz,
neska-mutilei unitatean landutakoei buruzko beste grafiko antola-tzaile erraz batzuk egiteko esango diegu.
Kode idatzia oraindik menderatzen ez dutenez, ideia nagusi bat proposatuko dugu eta ikasleek eskema antolatzaile berria marrazki, argazki edo aldizkarietako ebakiak erabiliz osatuko dute.
Adibidez, ideia nagusi moduan «Hau du nire ikastetxea» plantea dezakegu, eta neska-mutilek ikastetxeak dituen leku eta eremuei buruzko marrazki, argazki, ebaki eta abarrekin osatuko dute anto-latzailea; hau da, patio, komun, informatika-gela, gimnasio, jantoki, liburutegi eta abarren argazki eta irudiekin.
25
21
U · 1
Ikasi dudana antolatu
hogeita bat
©©Kxyo>?n45t<=s~òu67 l45t89a45t45¤ «Híìi45t45z-∆b>?i67 l89d45u45m89å» *+a45t89a67 l89å ÀeHIt89å »i89d89a45t45zVW∆ zvweHIn67bBCa67kVW∆ ∆bBCa67kxyo>?i45t45zxyå ∆bDEeHIr:;Þ ∆l:;eJKkVWu89a45>.
1. Itukxya<=sÑÖg|}eJKl89å 3. EVWt45xvweNOå 2. Eäãsz{kxyo@Al89å 4. L xya89gjku45n89a67k
Nigandik hurbil
anayaharitza.es Kontsultatu «Jolastuz ikasi» atala baliabide-bankuan.
Hitz-bilduma
Pentsamenduaren garapena*LBTJ�EVEBOB�BOUPMBUV��"SNJBSNB�JUYVSBLP�LPOU[FQUV�NBQBGarrantzitsua izango da kontzeptuak bil-tzeko erabiltzen den eskema mota hau azaltzea, «Armiarma» eskema. Ikasleei eskema mota honi buruzko iritzia emateko eskatuko diegu, eta egiten edo kopiatzen irakatsiko diegu.
Funtsezko piezak
1
34
2
Zer ikasi dudan1 Neska-mutilek, irakasleak hala eskatuta, ikastetxearekin lotuta dau-
den eta irudietan agertzen ez diren beste objektu batzuk aipatuko dituzte.
2 Ariketa honi dagokionez, kontuan izan behar da ikastetxe batzuek ez dutela jantokirik eta, beraz, eskola batzuetan aukera hori dagoela azaldu beharko da beharbada.
3 Erantzun bat baino gehiago. Ikasleek familiari eta etxeko lanetan laguntzeko lanei buruzko atalean aipaturikoak gogoratuko dituzte.
Ariketa osagarriak1 Idatzi zure familiako bi edo hiru pertsonaren izena eta lehenengo
abizena.
2 Badakizu ikastetxean lan egiten duen pertsonaren baten izena? Idatzi.
3 Errepasatu ikastetxe bateko lekuei dagozkien hitzak:
ikasgela – pista – denda – komuna
4 Egin gehien gustatzen zaizun etxeko lekuaren irudia.
Nola ikasi dudant� Ziur aski neska-mutilek ez dute lehenago portfoliorik landu eta hau
dute lehenengo aldia; beraz, erantzunetan gidatu eta atal hau bete-tzen lagunduko diegu.
t� Aurreneko portfolioetan, beharrezkoa den denbora guztia erabi-liko dugu proposaturiko ariketak ondo ulertzeko. Helburua da nes-ka-mutilak ikasitako edukiei buruzko gogoeta egiten has daitezela, modu sinple eta errazean, eta atal hau egiteko autonomia hartzen joan daitezela apurka-apurka.
t� Garrantzitsua da ikasleen erantzunak ez epaitzea. Ikus dezatela euren erantzuna edozein dela ere, ondo hartuko dela eta ez zaiela inolako «etiketarik» ezarriko. Neska-mutilek libre sentitu behar dute eta modu naturalean adierazi behar dituzte gauzak.
26
22
Zer ikasi dudan
hogeita bi
1 EVWzxya67bBCa45t45¤ zVWu45r:;Þ »i67kxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa45> ÀeHIz *+d89a89g`aoDEeHIn89å.
2 IVWn89gjku45r89a45t45¤ »i67kxya<=s~òt:;eHIt45xvweNOa45> ∆l89a45> ÀeNOgjki45t:;eHI> *+d45u45t:;eHI> »p:;eHIr45t<=sÑÖo>?n89a67k.
3 ZvweHIr45t89a45> ∆l89a89gjku45n45t45zvweHI> *+d45u45zVW¤ ÀeHIt45xvweNOa45>? Mñóa45r67kxya45t45¤.
�
Funtsezko piezak
EbaluazioaUnitate guztien amaieran agertzen den atal honen helburua da neska-mutilek ikasi dutenari buruzko gogoeta egin dezatela. Atal honetan, autoebaluazio- eta metakog-nizio-ariketak biltzen dira, neska-mutilek euren lorpenak, ahulguneak, indarguneak, hobekuntzak, etab. identifika ditzaten.
Soluzioak1 Helburua da ikasleek gogoeta egin dezatela ikasi dutenari buruz eta
ikasi duten hori erraza edo zaila iruditu zaien jakitea. Ez da nahikoa izango erraza edo zaila izan dela erantzutea; apur bat gehiago osatu beharko dituzte euren erantzunak. Zergatik galdetuko diegu, eta pentsamendu kritikoa eragin.
2 «Hobeto ikasten dut…» atalaren asmoa da neska-mutilek ikasten zerk laguntzen dien kontuan har dezatela. Eta horretarako, hasieran, haus-narketa hori egiten lagunduko dieten galderak egingo dizkiegu: – Bakarrik lan egiten dudanean, arreta galtzen dut? – Behar dudan informazioa liburu batean, koadernoan… bilatzen dut?
– Neure borondatez parte hartzen dut ikasgelan? – Zerbait ulertzen ez dudanean, eskatzen dut laguntza? – Laguntza eskatzeak lotsa ematen dit? – Irakasleak hitz egiten duenean, arretaz entzuten diot? – Eta ikaskideek hitz egiten dutenean, entzuten diet?
Galdera horiek eta bururatzen zaizkigun antzeko beste batzuek planteaturiko lau arloei buruzko gogoeta egiten lagunduko diete ikasleei.
3 Ariketa honetan, hausnarketaren helburua beste bat izango da: nola sentitu naizen, ikasitakoak sorrarazi dizkidan sentimendu eta emozioez jabetzea. Kasu honetan, ikasleei gai zehatz bati buruzko gogoeta egiteko eskatzen zaie: nola sentitu diren etxeko eta ikaste-txeko arauak landu eta ezagutzean.
Lau emotikonoen aurpegiak aztertzeko esango diegu, eta bakoitzak zer adierazten duen interpretatzen lagunduko diegu. Ezkerretik eskui-nera, larritasuna, poza, harridura eta asperdura adierazten dute.
Ariketa honetan, alde batetik, neska-mutilek une horretan sentitzen dutena zer aurpegik adierazten duen identifikatu eta inguratuko dute. Baina bestetik, urrats bat harago joan, eta horrela zergatik sentitzen ote diren azaltzeko ere eskatuko diegu.
27
23
Nola ikasi dudan 1. PORTFOLIOA
hogeita hiru
1 Nñóo@Al89a67kxyoBCå »i45zxya45> *+d89å »i67kxya<=s~òi45t89a67kxyoBCå? IVWn89gjku45r89a45t45¤.
2 Mñóa45r89g`ao>?t45¤. Hñóo@AbDEeHIt89ø »i67kxya<=s~òt:;eHI> *+d45u45†...
Blma67kxya45r67kxya67kxyø ∆l89a45n:;eNOa45>
P xya45r45t:;Þ ∆h89a45r45t45zvweHI> *+d45u89d89a45n:;eNOa45>
®GnoeJKh45i:;eHIn:;eHIt89a45> Gpqu45t45xVWi45t89a45>Blma45t45zVWu:;eHIt89a45>
3 Nñóo@Al89å ÃsÇÉeHIn45t45i45t45¤ »n89a45i45z ÀeHIt45xvweJKkxyø ÀeHIt89å »i67kxya<=s~òt:;eHIt45xvweJKkxyø *+a45r89a45u89a67k ÀeHIzxya89gjku45t45zvweHI>? IVWn89gjku45r89a45t45¤.
©©Z xya45i67l89å©©E VWr45r89a45zxyå
L xya89gjku45n45t45zxyåÀeTUsz{kxya45t45zvweHI> *+d45u89d89a45n:;eNOa45>©©E VWn45t45zVWu45t:;eHI>
*+d45u89d89a45n:;eNOa45>
