PORTUGESA MUNDUAN
description
Transcript of PORTUGESA MUNDUAN
![Page 1: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/1.jpg)
PORTUGESAMUNDUAN
![Page 2: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/2.jpg)
Non hitz egiten da?• Hablado en Bantués
Angola, Brasil, Cabo Verde, Guinea-Bissau, Guinea Ecuatorial, India, Macao (China), Mozambique, Portugal, Santo Tomé y Príncipe, Timor Orientaly otros países.
Zergatik Iberiar penintsulako hizkuntza hitz egiten da hain leku ezberdinetan?
![Page 3: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/3.jpg)
• Erdi Arotik merkataritza-bidaiak oso garrantzitsuak izan ziren ekialde urrunetik zeta, espeziak eta beste produktu asko ekartzeko (espezieak). Ibilbide garrantzitsuena, “Zeta ibilbidea” izan zen.
• XV m. “Aurkikuntza handien” garaia hasiko da.
• Portugaleko inperioa, oso inperio garrantzitisua izan zen XV, XVI eta XVII mendeetan.
• Portugal Indiara eta Hego Afrikara heldu zen lehena.
![Page 4: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/4.jpg)
PORTUGAL• 1128.ean Iberiar penintsulako Leongo
erreinutik independizatu zen.
• X.mendean Lusitania deitzen hasi zen, horregatik “luso” portuges sinonimo bezala erabili ohi da.
Portuges inperioa Aurkikuntza Handien garaitik kolonial inperioetatik lehena eta gehien iraundu duena izan da (1415-1975)
Belen dorrea Lisboan Tajoren ertzean
![Page 5: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/5.jpg)
Noiz hasten da Portugalaren abentura?
• Enrique, Nabigatzailea, Sagre-sen (Algarve) Nautika-ikasketa zentrua sortu zuen.
• Garai hartako munduko nabigatzaile eta kartograforik ospetsuenak handik pasatu ziren.
• Hasi ziren Afrikako kostatik esplorazio-bidaiak Borjador lurmuturraraino eta Gambia ibaiaren ahoaraino (1418-1446)
Enrike Nabigatzailea (1394-1460)
![Page 6: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/6.jpg)
GAMBIA
![Page 7: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/7.jpg)
MANDINGA
WOLOF
Emakume FULA etniakoa
SERERE, AKU eta beste etnia batzuk daude
JOLA Etnia
![Page 8: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/8.jpg)
Portuges Inperioa
Afrikaren bira egiten Indiaraino heldu ziren. Asian , kostako hiriak eta portuak sortu zituzten merkataritza egiteko.
![Page 9: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/9.jpg)
COIMBRA Mondego ibaiaren beste ertzetik ikusita
Unibertsitate hiria
EL ALGARVEEtimología del árabe
,al-Garb , el oeste الغربla tierra por donde se pone el sol
![Page 10: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/10.jpg)
MAHASTIAK DUERO Ibaiaren ertzeetan eta mendimagaleetan.
OPORTO ardoak mundu osoan ospea du
![Page 11: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/11.jpg)
Irlak: Azores, Madeira
AZOREETAKO
IRLAK
MADEIRA
![Page 12: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/12.jpg)
EKIALDEKO TIMOR
• Portugesak 1512.ean heldu ziren Sandalo hegurra bilatzen.
• 1975.ean independentzia lortu zuen Portugaletik
![Page 13: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/13.jpg)
ANGOLA
• Portugaleko kolonia aintzina (1575 – 1975 bitartean)
• Baliabide natural asko ditu: petrolioa eta diamanteak b esteak
beste.
• Portugesas gain beste eskualdeko hizkuntza batzuk ere hitz egiten dira: Kikongo, Mutombo, Chokwe, Quimbundo eta Umbundu
Hiriburua: LUANDA
![Page 14: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/14.jpg)
ANGOLA eEspaziotik ikusita
Basamortua.Namibiarekin mugan dagoen aldea oso lehorra da.
Goi lautada handia
Oihan tropikalak
![Page 15: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/15.jpg)
PAISAJEAK ETA JENDEA
![Page 16: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/16.jpg)
MOZAMBIQUE
• Vasco de Gamak esploratuta 1498.ean.
• Portugalek kolonizatuta 1505.ean
• Independentzia 1975.ean lortu zuen.
• Portugesaz gain 40 hizkuntz bantu baino gehiago hitz egiten dira.
Hiriburua: MAPUTO
Vasco de Gamak egindako lehenengo bidaia. Indiako puntu horietan portugesa ere hitz egiten da
![Page 17: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/17.jpg)
MAPUTO
TE Plantazioa
![Page 18: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/18.jpg)
Kontraste ikaragarriak: Eguneroko jendearen eginbeharrak eta Turismorako aldeak
![Page 19: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/19.jpg)
Afrikako gauzarikpolitena bere jendea da.
![Page 20: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/20.jpg)
1498. URTEAN , Vasco de Gama, nabigatzaile portugesa, Indian saru zen lehenengo europar bihurtu zen.
Geroago 1510.ean Alfonso de Alburquerque almirante portugesa Goako agintariak gainditu zituen behin behineko kolonia ezartzen. II MG ostean Portugalek ez zuen jarraitu nahi koloniarekin. Gaur egun estatu independientea da.
![Page 21: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/21.jpg)
MACAO (Txinatar tradizionalean: 澳門 , txinatar sinplifikatua: 澳门 , pinyin)
Macao, Txinan europar lehenengo merkataritza zentroa, portugesek sortuta, izan zen 1557.etik gaur arte. Lur zati honetan mestizaje ikaragarria izan da patua kultura sortzen. 1999-12-20-tik Macao Txinatar Errepublika Popularreko administrazio eskualde berezietako bat da, bestea Hong Kong da
![Page 22: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/22.jpg)
Macaoko erdigune historikoa
Eliz katolikoaren aztarnak
Behean hiria
Kun Iam Tong Temploa
![Page 23: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/23.jpg)
BRASIL
IGUAZU urj-auzia
JANEIROko RIO
Corcovado Mendia
![Page 24: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/24.jpg)
BRASIL• Brasilia hiriburua da.• 192 milioi biztanle izan arren dentsitate oso
txikia dua.• Brasilera heldu zen
europar lehena
espainiar Vicente Yañez
Pinzón izan zen.
1500.ekeko urtarrilaren
26an, Pernambucon. • Portugesentzat Pedro
Álvares Cabral izan zen
konkistatzailea
RECIFE (Boa auzoa)
![Page 25: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/25.jpg)
• Tordesillas-eko hitzarmena dela eta Portugalera pasatu zen.
• XVII. Mendean esklabuen bitarteko plantazio nekazaritza garatu zen: mandioka, tabakoa eta azukre kainabera.
Brasilia Sao Paulo
BRASILIA
SAO PAULO
![Page 26: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/26.jpg)
• Napoleonen gerrak direla eta Portugaleko hiriburua Lisboatik Rio de Janeirora pasatu zen.
• 1889, estatu kolpe ostean, • independennzia lortu zuen
Emperador Dom Pedro II de Brasil, 1873.
Monumento à Independência, Sao Paulo
![Page 27: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/27.jpg)
BAHIA Estatua
SALVADOR HiriaBrasilgo lehenengo hiriburua izan zen
BAHIA HIRIA
![Page 28: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/28.jpg)
BELO HORIZONTE Minas Gerais-eko estatuaren hiriburua
![Page 29: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/29.jpg)
MANAUS Amazoniako estatuaren hiriburua
![Page 30: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/31.jpg)
Amazoniaren ustiapena eta suntsipena
![Page 32: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/32.jpg)
SAO LUIS
BELEM
![Page 33: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/33.jpg)
Baso peoiak. Umeen esplotazioa
eta herrien desagerpena
![Page 34: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/35.jpg)
PORTUGESA HITZ EGITEN DUEN JENDE OSPETSUA
Saramago Idazlea
Lula Da Silva
Jose Eduardo Agualusa, Angolako idazlea
Angolako presidenteaEduardo Dos Santos
![Page 36: PORTUGESA MUNDUAN](https://reader036.fdocuments.es/reader036/viewer/2022081505/56814d05550346895dba35d4/html5/thumbnails/36.jpg)
• Portugesa oso leku ezberdinetan eta testuinguru anitzetan hitz egiten da, baina ez ahaztu, zabalkuntza hau Enrike nabigatzaile horren ametsatik dator eta gaur egun 240 milioi pertsonek hitz egiten dute munduan.