Precio 2 euros Xantar en Viana do Castelo · Luis da Rocha, e a Comunidade Intermunicipal do Alto...

Congreso deSan Martiñoen Ourense

Premios daCríticaGalicia 2016

ANO 2 | Edición nº 24| Decembro de 2016 | Precio 2 euros

Xantar en Viana do Castelo

Páxina 20

XornadassobreMemoriaHistórica

Páxina 33

Páxina 11

Premiada abiblioteca de Sober

Páxina 14

Plan directorparaMontederramo

Páxina 22

Xantar, Salón Internacional de Turismo Gastronómico, representadopolo seu director, Alejandro Rubín, participou na segunda ediciónda"Mostra 100% Alto Minho” que se celebrou no Centro Culturalde Viana do Castelo. O director de Xantar estivo acompañado polopresidente Confederación Empresarial do Alto Minho (CEVAL), JoséLuis da Rocha, e a Comunidade Intermunicipal do Alto Minho(CIM) e presidente da Cámara Municipal de Viana do Castelo, JoséMaría Costa. Expourense participou como convidado especial naMostra, feira promovida pola Entidade de Turismo Porto e Norte, oprincipal socio de Expourense no Norte de Portugal. Ten como ob-xectivo promover recursos endóxenos do Alto Minho. Están pre-sentes máis de 30 expositores do distrito de Viana do Castelo desectores relacionados cos afumados (o xurelo afumado é unha dasgrandes apostas desta cita), os viños e a repostería. A rexión de

Alto Minho comprende dez municipios: Viana do Castelo, Ponte deLima, Arcos de Valdevez, Ponte da Barca, Melgaço, Monção, Pare-des de Coura, Valença, Vila Nova de Cerveira e Caminha. Esta Mos-tra comparte obxectivos con Xantar para promocionar a calidadee autenticidade dos recursos autóctonos para que fomenten o tu-rismo de proximidade entre Galicia e o Norte de Portugal. A pre-senza de Expourense serviu para reforzar a cooperacióntransfronteiriza existente entre Expourense e a Entidade de Tu-rismo Porto e Norte, unha alianza que está a dar bos resultadoscomo se puido ver na edición de Xantar de 2015, durante a queesta rexión foi unha das protagonistas desta cita cunha presenzaimportante de expositores e visitantes desta rexión. Municipiosda rexión do Alto Minho como Viana do Castelo e Ponte de Limaxogan sempre un papel destacado na cita galega.

OpiniónCadernos da viaxe Por: Xoán Antón Pérez-Lema

Ogrande Jabois ven de entrevistar aoalcalde compostelán, Martiño No-riega, quen se amosou moi dubi-

doso a respecto de si o cambio social podevir pola vía institucional. Velaí un tema ful-cral, que latexa sempre nos procesos decambio e que adoita ficar á marxe das re-flexións dos seus actores políticos . DicíaAnxo Quintana no 2006 “chegamos ao Go-berno, non chegamos ao Poder” e esa aná-lise non mereceu reflexións ulteriores ninna súa propia forza política. É posíbel ocambio real dende a política institucional?As Institucións viron bastante restrinxidasas súas marxes de manobra nos últimosanos. Velaí o caso dos concellos. Coas re-formas á gobernanza local impostas manumilitari pola maioría absoluta de Rajoy,resúltalle moi difícil a calquera gobernolocal remunicipalizar un servizo públicoou medrar en persoal. É dicir, resúltallemoi difícil rachar o círculo vicioso da pri-vatización dos servizos públicos e da re-dución salarial ao persoal que posibilitaeses servizos. Os gobernos locais progre-sistas resultan obrigados a xestionar conmoi poucos recursos e son medidos polosparámetros da eficiencia propios das for-zas conservadoras e opostas ao cambio.Os gobernos progresistas son os primeiros

que han xestionar a xeito, porque se nono fan van perder o apoio, en primeirolugar, dos sectores máis afectos ao cam-bio. Mais non sería xusto deixar de sinalaro paradoxo de xestionar a pobreza de re-cursos dacordo cun marco lexislativo im-posto precisamente para evitar unhagobernanza local tendente á mellora dosservizos públicos.No nível autonómico son patentes taménestas limitacións. A recente morte dunhapersoa en Reus (Catalunya) por mor dunlume causado polas velas que tiña queusar para se iluminar logo de sofrir ocurte da luz por falla de pagamento, fixolembrar como o Tribunal Constitucionalimpediu a aplicación da lexislación catalásobre pobreza enerxética. Outro brutal pa-radoxo que limita substancialmente o au-togoberno como solución aos problemasvitais da xente.Un programa de cambio non pode alicer-zarse só no institucional. As súas basessociais haberían entender as limitaciónsda política institucional para evitar as tancomúns decepcións cos gobernos do cam-bio. E os seus líderes manter sempre vivaa relación coa sociedade civil para evitarese illamento tan común nos actores po-líticos do cambio.

Oréxime castrista (certamente unhaditadura) non pode ser comparado,nin na súa xénese nin na sùa evo-

lución, cos réximes represivos de Pinochet,Videla ou Franco, que xurden de cadanseusgolpes militares contra a legalidade cons-titucional. Nin tampouco coa revoluciónbolxevique de Lenin , que constituiu ungolpe violento dunha minoría contra o go-berno constitucional ruso. Calquera destesréximes baseouse nunha represión sangui-ñenta, no que os mortos se contan por du-cias de millares (mesmo por millóns no casosoviético), xa que o que se pretende é aaniquilación dos cadros políticos do adver-sario. Ninguén pode negar que no cas-trismo non houbera represión nin presospolíticos, mais os níveis represivos non ad-miten comparanza ningunha.Porén, se Castro entrou na historia foipolo xorne popular e interclasista da súarevolución, desenvolvida fronte a ditadurasanguiñenta de Batista, só apoiada polamafia do xogo e polos terratenentes doazucre. O movemento dos barbudos, comoa Fronte Sandinista na Nicaragua do 1979foi quén de xuntar unha potente coaliciónde clases medias e populares e elementosintelectuais fronte un ditador odiado quesó resiste pola violencia.

Ben é verdadeque Castro prometera no 1959 unhas elec-cións libres que nunca convocou, coa xus-tificación da invasión norteamericana dePlaya Girón no 1961. Esta agresión nor-teamericana obrígalle ao réxime castristaa xogar a tope a carta da URSS comoaliado. Castro, entón, enfrontou a tarefade construir o seu modelo colectivista eesqueceu o pluralismo. No 1959 Cuba era un país con certo graode desenvolvemento que excluía na mise-ria a un terzo da poboación e onde osanalfabetos contábanse por millóns. A re-volución castrista acadou uns níveis sani-tarios e educativos propios de Occidente,malia o bloqueo sofrido, nomeadamenteintenso dende 1990 por mor da caída daURSS. E, malia os efectos deste bloqueo,acadou que as clases populares desfruta-sen, no conxunto destes 57 anos, dunnível de vida superior ao destes estratossociais no resto do Caribe e Mesoamérica.O bloqueo USA blindou toda evolución po-síbel do castrismo. Agora o arquivamentoda apertura de Obama polo novo presi-dente Trump pode frustrar unha eventualevolución democrática, desexada taménpor millóns de cubanos que hoxe chorana Castro.

Os límites da política institucional

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Decembro de 20162

Embora que você por terceiravegada acada a Xunta de Ga-liza, antergo e grorioso

Reino, que você degradou a comu-nidade do estado espanhol, após dopaso da Canda - na bisbarra de Sea-bra -, querolhe dicir e dar-lhe a maisfervente noraboa pola sua reiteradae teimada " catalanofóbia ", a calse tem uma virtude é a de facer me-drar na Catalunha, cada dia em maismulheres e homes o sentimento aprol da INDEPENDÈNCiA. Polo tantosenhor Feijoo, presidente electo dadescafeinada autonomia galega, edo seu partido popular, da mais

anacrónica espanholidade imperial,permítame que lhe dea o mais sin-xelo MUITO OBRIGADO. Polo tra-balho gratuito que fai a prol de nósos independentistas, que o recentenomeado Enric Millo - un alcumadotransfuga do PPC -, nom vai poderaturar, malia o poder doi estado querepresenta em Barcelona.Eu que son un voluntario perfilhadoda Galiza boa e xenerosa, a mesmaque quero con toda a ialma de ir-mandinho transversal, que ademira

e sinte laica devoción por persoei-ros, como : Pardo de Cela, Pero Ma-druga, Alfredo Branhas, Rosalia deCastro, Daniel R. Castelao, Alexan-dre Bóveda, Ramón Otero Pedraio,Vicente Risco, Celso Emilio Ferreiro,Xosé Neiras Vila, Manuel María, Car-valho Calero, Pilar García Negro, Va-lentín Paz-Andrade, Isaac DíazPardo, Xosé Manuel Beiras, AnxoQuintana, Xavier Vence, Camilo No-gueira, Suso de Toro, Manuel Rivas,e de todas as milheiras e anònimas

mulheres galegas, que co seu valor,trabalho e carraxe feminino no ur-bano e rural, foron e sonche hoxen-dia o berce natural da " mátria ", eda dignidade e da galeguidade. Amesma que você cal servil criado doamo de Madrid, renega e persiguecon xenreira inusitada. Até o pontoque hai quem con razón di que vaipasar a história co malnome de Fei-joo o " galegocida ". O mesmo quese enche a boca de verbas valeirase promesas institucionais, que logo

nom cumple, para porfia e desgrazada Galiza popular, labrega e marin-heira, sem presente nim futuro naterra, sem xuventude nim pulo pararexurdir da sua secular crisis nacio-nal, condeada a percorrer os velhoscaminhos da emigración, etc.Sem pretensións de profeta, sei queGaliza, futura república na GA-LEUSCA que vai desbotar a comuni-dade que você representa, vai-seerguer e protestar, como tantas etantas vegadas fixo ao longo da suaocultada como manipulada história...VIVA GALIZA CEIVE !

Por: Pere-Albert Barrufet i Lahuerta

A minha mais fervente noraboa senhor Feijoo

Xa non digo todos osxornalistas, senón osmedios de comunica-

ción, que deberan recuperaro dereito que nos asiste aunha información libre e vin-culada a ese selo clarificadorda veracidade contrastada,da calidade. Sei que moitosdeles sofren a censura peor,a autocensura. Pero hai quesuperar dunha vez os medos

e recuperar a capacidadecreativa, orixinal e de sedu-ción. Quixeramos que diantedas nosas olladas aparecesenrigor e transparencia, comoaporte a un mundo mellor emáis limpo, lonxe das mani-pulacións que xa desde os ti-tulares ofenden aintelixencia e coutan asgañas de seguir. Non esque-zan o “código ético” quedebe privar, mollándose nainformación en vez de refe-rendar neutralidades. Cóm-pre, xa que logo, abondar noservicio aos que acudimoscon ansias de beber da boafonte e, por riba, pagamos.Ten que ser por riba de me-diocridades e compravendade silencios, por riba de in-tereses partidarios, de opor-

tunismos colaterais. Cómpreadvertir a súa responsabili-dade profesional que, hoxe,non se sinte nin se ve. Nondeben esquecer que mantera ética profesional supón en-nobrecerse nunha causa hu-mana, xunto coa estética doentendemento, garantindo aliberdade de emisor e recep-tor, a pluralidade pensante.Pero é que chegamos a talaltura de desconfianza ementira que, por medos, es-tamos nun sistema podrecidode información e de comuni-cación, que mesmo dá noxo,salvo rarísimas excepcióndignas de todo respecto. Osinformadores non debenabusar, e menos os donos

dos medios, da nosa ino-cente confianza. Véselles oplumeiro. Deben vixiar estesistema menos malo, sendescoidar as trampas ás quenos somete, sen ocultalas,sen silencialas. Aí está a ver-dade informativa que nonvemos, da que non se sabe,que vén edulcorada con ma-tices supresores da súa res-ponsabilidade, cando os quemandan, ao mesmo tempo,subvencionan. Deben recu-perar a cordura informativa.Non se poden deixar levarpolos medos, deben ir ámarxe dos partidos políticos,ser libres para dicir e paraopinar, para criticar, paradescubrir, para informar, a

risco de caer na verdade.Deben saír da fácil difama-ción, das neutralidades, dascortinas de fume que ocul-tan as verdadeira noticias eas súas verdadeiras inten-cións, solapamentos. Dei-xarse de adular figurasdoutros poderes, e saír asídeste ridículo de favores mu-tuos, dos postureos, do danoás terceiras persoas con in-fundidos malignos. A auto-censura é unha constanteperigosísima para toda a so-ciedade, sucedáneo da men-tira que nega a liberdade deexpresión e o dereito sublimede ser debidamente informa-dos coa verdade. Pero sobretodo é mala para a credibili-dade. Lonxe dos sésegos, dosmelodramas, dos golpes

traumáticos, dos moldes mo-ralistas da boa, pero torta,educación. Temos que saír dadúbida inocente, das probasinconsistentes, dos ritossimpáticos que restan aemoción da certeza, quetanta falta nos fai. Nondeben apuntar con esa má-quina que dispara e condi-ciona o futuro, non debenfacernos a consideración denúmeros de cálculo. Somosmoi vulnerables podemosdeixar de crelos definitiva-mente. Sería un drama pres-cindir da nobre causahumana de entendernos, naconfianza de mirarnos aosollos e sen facernos vítimasdas intoxicacións fraudulen-tas e do acoso á nosa inde-pendencia e liberdade.

Autocensura

Baldomero Iglesias Dobarrio

Mero

Castro na historia

3NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Decembro de 2016

EditorialTomado de Lamarea.com

Como entendemos queesta información nonchega aos lectores quedeberá, permítanme quellela ofreza. O propioautor así nolo solicitapara facerse máis visibleentre os lectores.

Ocaso Inda, unxornalista e ter-tuliano ao que os

xuices condearon por nonpagar a manutención dosseus fillos, e a maneira encomo reaccionou, ao sairo tema o moderador de LaSexta Noche, Iñaki López,merecen una reflexión.Como se recordará, tralapublicación da sentenciapolo diario Público o pa-sado dia tres de decem-bro, o tertuliano edirector de Okdiario par-ticupou ese mesmo día,como convidado habitual,no programa televisivo LaSexta Noche. Ainda que a noticia dasentencia fora o tema es-trela das redes sociais du-rante todo o día, osresponsables xornalísticosdo programa, incluido omoderador, non se prante-xaron sacar o asunto.Unha información é tren-ding topic todo o día, polanoite non é protagonistano plató e non se prante-xan sacar o tema. Curioso.Non só iso, cando unhadas tertulianas do pro-grama, a deputada de Po-demos, CarolinaBescansa, a propósito dasdeclaración do alcalde deAlcorcón, saca a informa-ción ao plató, Iñaki Lópezintenta parala co argu-mento de que se trata dunasunto personal que nonprocede abordar na tertu-

lia, a pesares de que Caro-lina Bescansa insistirá deque é un tema relacio-nado coa violencia de xé-nero e por tanto de grantrascendencia.Supoñamos por un mo-

mento que o implicadofora un político. Alguénse imaxina aos medios in-tentando impedir o de-bate argumentando quese trata dun asunto pri-vado? Se un ministro fosecondeado por non pagar apensión de manutencióndos seus fillos e o seusoldo embargado, nin-guén entendería que setrataba dun asunto pri-vado e que non deberádebatirse. Ainda máis, o

debate centrariase en sedebería dimitir ou non. .Si entendemos que iso éun asunto privado taménpodería asasinar ao seucuñado ou violar a unavecina e teriamos que ig-

nóralo porque forma parteda súa vida privada. Sen embargo cando setrata dun xornalista in-tentase protexelo. Nonesquenzamos que se tratadun xornalista que nonactúa como tal. Fai xamoito tempo que os xor-nalistas non fan labor dexornalistas; eles opinanao mesmo nivel que oresto dos tertulianos con-vidados, Polo tanto, de-berían estar baixo o

mesmo criterio de medi-ción. Un xornalista é unprofesional que lle pre-gunta a una figura que seconsidera de interés pú-blico para que ésta opinesobre o que o xornalista

lle requira. Julio Anguita precisounonun dos debates. Trala súaopinión, un xornalista deua súa engadindo “é paraque quede clara a miñaposición sobre este as-pecto”. Ao que o políticocomunista respostou: “Si,pero o importante é amiña, o que importa é aopinión do entrevistado”.Nun debate político, aspersoas que discuten ex-poñen as súas críticas e

danlle lexitimidade coaval do seu propio exem-plo e traxectoria. Se orga-nizamos debates nos queuns (os políticos) debendar explicacións e recibircríticas (o que está moi

ben) e outros (os tertulia-nos/xornalistas) podenopinar, argumentar, reba-ter e contrargumentar,pero non están obrigadosa dar explicacións da súatraxectoria non estamosxogando limpo.Cada vez é máis frecuenteatopar nas nosas televi-sión liortas políticas nasque xornalistas, aos quenon se lle esixe ningunalexitimidade ética ninhonestidade, se permiten

dar leccións morais aospolíticos. Polo visto atése poden permitir nonpagar a pensión dos seusfillos e seguen dando lec-cións de ética. E por en-riba algún mediosbloquean, ou intentanbloquear, a discusión re-ferente a esa lexitimi-dade. Cecais porque o quevai estar sobre a mesa deseguido é o criterio profe-sional para incluir na súanómina de tertulianos quedin denunciar a corrup-ción política a xornalistassentenciados por mentir epor non manter aos seusfillos.A Constitución Española(articulo 120) obriga aosxuices a facer públicastodas as sentencias eagora resulta que nonestá ben que os xornalis-tas as difundan se o afec-tado é un xornalistatertuliano. Até a directorade Público ten que dar ex-plicacións de por que pu-blicou a sentencia contraEduardo Inda. O xornalismo foi presen-tado coma O CUARTOPODER, é dicir o que íacontrolar aos outros tres(executivo, lexislativo exudicial). O problema foique creamos un mónstruoque nin é xornalismo ninexiste órgano institucio-nal nin cidadán ao queteña que dar explicacións.Un mónstruo que, detodos os poderes, curiosa-mente, é o menos demo-crático e o que máisdepende do diñeiro. Atépode mentir se así lleconvén.

Inda e o mónstruo“O problema é que creamos un monstruo que nin é xornalismo nin

existe órgano institucional nin cidadán ao que teña que darexplicacións”, Pascual Serrano

n Carolina Bescansa e Eduardo Inda, no plató de La Sexta Noche.

Tralo expolio do fondode reserva da Seguri-dade Social para pro-

gramas absolutamentealleos ao seu obxectivo,Rajoy fixa como prioridadedo goberno as pensións.Explicación teórica en tér-minos de parábola. Habíaunha vez un país moi pró-ximo e bastante desenvol-vido no que, ao dispoñerde moi bos enxeñeiros etécnicos, mediante avancestécnicos e innovaciónforon substituíndo, aospoucos, os 20 millóns detraballadores por robots eos seus operadores. Pri-meiro só foron necesarios17 millóns de operarios,despois 15, ou 10, e pararematar lograron un sis-

tema de produción tan efi-ciente que eran suficientesuns poucos miles de super-visores e mantenedores dosistema para que a riquezaproducida, non só non di-minuíse, senón que crecesemediana e razoablementeano a ano.O país atopábase entreaqueles que tiñan un sis-tema de distribución da ri-queza producida bastantexusto, e iso permitía que amaior parte da poboacióntivese unha razoablesaúde, acceso á educacióne á cultura e ata que aque-les que non se atopaban enactivo, pola súa idade oucondición física ou mental,gozasen do froito do pro-ducido.É dicir que o importantenon era, non é, por cantosprodúcese a riqueza, senóncanta conséguese entretodos e como se reparte.

Explicación absolutamentepráctica e sobre exemplosconcretos, con datos ofi-ciais do goberno, a Seguri-dade Social e o Banco deEspaña.O goberno de Zapatero co-mezou, en 2004, cunha Es-paña cuxa produción deriqueza anual (PIB) cifrá-base en 861.000 miles demillóns de € e unha débedade 400.000 Millóns de €, eterminou o seu mandato en2010 cun PIB de1.081.000, e unha débeda(logo da revisión por go-berno Rajoy) de 568.000millons de €. Na práctica amesma cifra de produciónde riqueza obtida en 2015,con goberno de Rajoy, peroelevouse a débeda ata1.106.000 millons de €. Édicir en riqueza anual pro-ducida estamos igual,aínda cando o dobre de en-debedados.

Poderiamos pensar que foio gasto en benestar no queEspaña foi xenerosa en ex-ceso, polo que habemostido que endebedarnostanto, pero as cifras ofi-ciais non contan iso. Ogasto en % de PIB era en2010: Educación 5%, Sani-dade 6,7 %, Pensións 10,1%, (total 21,8%). En 2015os datos son: Educación4,3% Sanidade 6,3 % Pen-sións 10,6 % (total 21,2%), co engadido que o cre-cemento das pensións nonsó non xerou débeda, xaque se financiou íntegra-mente co peto das pen-sións, que en 2010 aíndacrecía mes a mes, senónque ademais con ese petofinanciouse: política mo-netaria (comprando dé-beda soberana a baixoxuro), de emprego (desgra-vando cotizacions sociais,con cotas de 50 € ou 100

€ mes, cando a mínima es-taba en 264 € e a media en430 €), e ata de natalidade(complemento de pensiónás nais), aínda cando estaúltima medida é clara-mente unha decisión demera imaxe en datas pre-vias a eleccións.Vexamos pois en que vaisea riqueza. O Banco de Es-paña cifrou as axudas pú-blicas á banca en 61.366millóns de €, aínda candoBruxelas sobe a cifra dasaxudas de Estado ata pretode 100.000, ao sumaravais e outros elementos.Recuperouse o 5,2 %, édicir, sendo prudente, ataa data cada ano a repercu-sión foi do 1,1 % do PIB.E si temos que crer aos Or-zamentos Xerais do Estadoos xuros da débeda ao seucargo pasaron da contornado 2% a case o 3,5 % doPIB, como a débeda no seu

maior parte está en mansda banca,, pódese asegurarque directamente vía axu-das ou indirectamente víapago de xuros de débedaos españois bombeamosdesde 2010 máis dun 2,5%adicional da nosa riquezaproducida á banca. Paracomparar, no seu conxuntoa banca recibe ano a anomáis do que destina aeducación. Non contamosque entre todos, vía BancoCentral Europeo, prestamoso diñeiro ao cero por centoaos mesmos bancos quenolo prestan a particularese empresas a uns xenero-sos 8 ou 9%, si somos bosclientes, ou ao 20 % siusamos o crédito vía tar-xeta.Queda demostrada pois amoraleja da parábola, cre-cer ao 3 ó ao 5% está ben,facelo ocupando a 20 mi-llóns de activos mellor quesó a 17 millóns, pero o im-portante non é por cantosprodúcese a riqueza, senóncanta conséguese entretodos e como se reparte.

Por Isidoro Gracia

Reflexión:A inviabilidade das pensións e outros contos de Calleja

Hai cincuenta e cinco anosunha acción audaz prota-gonizada polo DirectorioRevolucionario Ibérico deLiberación (DRIL) secues-trara o paquebote “SantaMaria”, con oitocentas per-soas a bordo entre pasaxee tripulación, entre os quehabía moitos galegos. Osmedios de comunicaciónagocharan as intenciónspolíticas do secuestro, parachamar a atención da opi-nión pública mundial econdenar as dictaduras deFranco e Salazar, en Españae Portugal. Pouco se sabía da organi-zación autora daquel se-cuestro, e moito menos dosnomes dos seus dirixentes.Mais axiña comezaron achegar novas que os íandesvelando. O exmilitarportugués Henrique Galvaoera un deles; e dous gale-gos, un de Vilaxoán, JoséFernández “ComandanteSotomayor”, e outro de Ce-lanova, Xosé Velo Mos-

quera,”Xunqueira deAmbia”.Moito se ten escrito sobreaquel acontecemento revo-lucionario. José Fernándezna década dos setenta pu-blicou un libro titulado “Yosecuestré el Santa María”.Pero foi Miguel UrbanoTa-bares Rodrigues, un xorna-lista portugués queformaba parte do DRIL, eque co paso do tempo, des-pois da Revolución do 25de abril, sería director deO Diario e deputado do Par-tido Comunista Portugués,quen o desmintiría, certifi-cando que: “o verdadeirocomandante, o autor dosplans, o executor dosplans, o executor real dosecuestro do Santa Maríarebautizado por nós “SantaLiberdade” foi Xunqueirade Ambia, Pepe Velo”.Eu tiven ocasión de visio-nar un pequeno documen-tal gravado por Luís Noia,que viaxaba no barco, e aquen Pepe Velo lle permitiufilmar a reunión que os tresdirixentes mantiveron cocomandante da frota ame-ricana no Atlántico; a pelí-cula estivo custodiadadurante moitos anos polo

seu autor, ata que en 1983lle propuxen ao Centro Re-xional da TVE en Galiciafacer un programa especialdedicado a divulgar as in-tencións da odisea e aPepe Velo. Faro de Vigo su-márase coa publicación

dun suplemento cultural.A biografía de Pepe Velo,malia a súa curta vida(1916-1972) é densísima.Comezou a militar aos de-zasete anos na Federacióndas Mocidades Galeguistasen Celanova. En 1940 tras-ladouse a Vigo onde abríuunha academia de ensinoque simultaneou cunha mi-litancia na resistencia an-

tifranquista ata a súa caídacatro anos despois, su-frindo torturas e cárcere.Aproveitando a concesiónda liberdade condicionalfuxíu e buscou agocho du-rante un ano en Celanova,para logo, despois de gran-

des peripecias, embarcaren Porto cara Venezuela,onde seguíu co seu acti-vismo político e cultural.Durante o seu exilio enBrasil abríu unha librería,tranformada posterior-mente na Editorial Nós.Dous anos antes do seu pa-samento fixo recapitula-ción da súa vida: “Durantetodo este tempo de exilio

algo bo fixen entre o moi-tísimo que non fixen e omoito que puiden ter feito.Nas miñas enxoitas carnessentín e sentín fondo, po-dedes crérmo, aquilo queaprendera nos anos mozos,mellor dito, na mocidadesemeada de inquedanzasresumidas no amor ao meupobo e dedicación ás súasxentes”.Sempre tiven moitísima ad-miración e respecto porPepe Velo, que, por certo,fora moi amigo de meu pai,pola súa entrega á causagalega e á liberación dospobos oprimidos. Dúas re-flexións súas estiveronsempre no meu maxín: “Oque menos importa é o pa-sado glorioso se non servepara outra cousa que con-memóralo; ese pasadopode adormecernos e arrui-nar para sempre o noso ser.Non esquezades que se nósconmemoramos aos nososancestros, os nosos filloteñen dereito a conmemo-rar tamén, é nosa a obrigade axudar a facer memora-bles estes días do noso ca-miñar pola vida”.Gardo con devoción as fo-tocopias da súa obra iné-

dita, literaria e de pensa-mento, e as “ordes do día”do DRIL publicadas du-rante o secuestro que haiben anos me entregou oseu fillo Víctor Velo, que oacompañara no “SantaMaría”.A moitos coetáneos seuschamáballes a atenciónque en cincuenta e seisanos de vida puidese terunha biografía tan densa.Abríu camiños que outrostransitaron despois, supe-rando o pesimismo darazón co optimismo davontade que explicitoupoeticamente nestes ver-sos: “Pois que me pregun-tas, xa sabes/ de onde mevén o folgo/para cantar amiña esperanza:/ Da visióndo futuro/que anque sem-pre chega/endexamais sealcanza”.A Fundación L. Peña Novocoa colaboración da Secre-taría Xeral de Política Lin-güística quere perpetuar amemoria de Pepe Velo napaisaxe urbá de Vigo des-cubrindo unha placa con-memorativa en lembranzada súa inmorredoira me-moria o próximo día 2, ás16:30 horas, na Rúa LópezMora, no edificio coñecidopolas “casas de Pernas” nasTravesas.

Xosé Velo Mosquera, a paixón pola revolución


Opinión

Por: Xosé González Martínez Presidente do Foro E. Peinador.


Opinión

En tódolos pobos mariñei-ros se contan historias debuques fantasma que apa-

recen en distintos momentos danoite. Son historias que se mes-turan entre a fantasia e a ilusión,entre o conto e a novela en al-gúns casos reais e noutros irreais.O que pasa actualmente na poli-tica semella senón algo igualpolo menos similar. O capitán dobarco pensa que todo ten solu-ción pero para elo hai que deixarque o tempo pase. E de novovirán eses resultados dunha ma-neira ou doutra. Pero como podeser que un partido politico levecatro anos no Goberno e non fixoabsolutamente nada do que pro-meteu?, como pode ser? Ondeestán os asesores que até o mo-mento contou o mesmo? Cada díasae un libro contando unha his-toria distinta a anterior, falandodun personaxe ou figura que dixoalgo nun momento preciso. O pe-riodista Graciano Palomo daba acoñecer no seu último libro a fi-gura de Pedro Arriola baixo o ti-tulo de “Pedro Arriola o bruxo. Ahistoria secreta do home que

levou a victoria a Aznar e aRajoy” publicado na Esfera dos li-bros cun prólogo de Raúl delPozo. Os partidos politicos teñenmoito persoal traballando paraeles e un dos mais importantesson estas persoas que asesorannos distintos campos en torno asua figura se cerne unha leyendaentre a historia e a ficción. Nes-tes días o Xornalista coruñésNacho Carretero presentaba enGalicia o seu traballo co titulo de“Fariña. Historia e indiscreccio-nes do narcotrafico en Galicia”(Libros del K.O.) Ao comenzar aleer o mesmo non se pode metera todas as persoas no mesmosaco agora siguindo o seu hiloconductor decatámonos de que oque pasa actualmente non é algonovo. Conta Carretero detalles eencontronazos que todos leimosna Gran Prensa Galega e todoscoñecíamos pero o autor inves-tiga, fala e asesorase nas fontesque son a base fundamental deesta Obra. Personajes e persona-

jillos que tiveron moito que verna Galicia do mar, en esa Galiciada que se fala, pero que quizavesninguén entende. Desa fotografiaque mostraba a un Núñez Feijoóactual Presidente da Xunta undía soleado no yate de MarcialDorado, histórico traficante arou-sano detido en 2003. Ou esas fra-ses célebres, célebres e un deciren que un Sito Miñanco decía aosxueces da operación Necora“Menos mal que eu non creo naviolencia por que se non mata-báos a todos” A Picaresca do La-zarillo de Tormes parece salvandoas distancias formar parte da po-litica nacional sobre todo conta-nos ou eso parece que parachegar ao poder, todo absoluta-mente todo, vale. Escribe Carre-tero “Non sei de que color é acoca nin o chocolate, nunca osvin ña miña vida, nin querovelos” di Marcial Dorado ao pe-riodista Felipe Suaréz. Un librocheo de información, crónica quese o leemos tranquilamente vere-

mos o actual coma algo antiguoe de sempre. E cando falas conpersoas que pertencen ao PPcontánche como se sacaron unhafoto con tal personaxe impor-tante e lle dan todo o valor amesma ou cando lles arreglanunha estrada subénse por as pa-redes cando criticas a labor dunGoberno. Saltan no balcón de Gé-nova con aire de victoria candoxa pasau algún tempo e seguimossin Goberno e vemos as rifas nosdistintos medios de comunica-ción como se fosen un pai e unfillo que non saben por onde ir.Esto se chama politica ou pica-resca ter aos ciudadans mirandotodos os dias os distintos mediosde comunicación… E a xornalistadefendendo en ocasións o iden-fendible. Son estas persoas res-ponsables. Unha persoa doPsoe decíanos que nos seus tem-pos facíase politica e que esta-ban mais preparados que hoxe…. Lanzaba unha pregunta ao aíre,como se pode facer un plan para

rematar contra a corrupcióncando o mesmo partido a ten?Agora estamos noutro intre, nou-tro momento con xovenes prota-gónistas que queren ocupar unposto que non tiveron no seulugar de procedencia e en Galiciaxa non sabemos cantas escisiónsse fixeron. E unha loita do poderpolo poder a politica? Onde estanos cidadáns?, que lugar ocupanneste lugar xeográfico? O certoque en calquer outro pais algúnsxa houberan dimitido. Quizavestemos que recordar as palabrasque dixo e menciona Carretero noseu volume de Dwight D. Eisen-hower militar, politico e Presi-dente dos Estados Unidos(1890-1969) tra-la liberación deAuschwitz“ G r a b e ntodo. Nal-gun mo-m e n t oalgún bas-tardo se er-guerá edirá queesto nuncasucedeu”

Por: Roberto Carlos Mirás

A picaresca

Por Rafel José Adalid

Se nos trasladamos antes da chegada docristianismo á contorna Europea, en Greciae Roma non había nin ceo nin inferno, sóo inframundo onde ían todos os que mo-rrían, situado debaixo da terra. Da mitolo-xía grega, acompáñannos esas narraciónsincribles,nas que os defuntos cruzaban orío Aqueronte na barca de Caronte cara aomáis alá, onde permanecía gardando aporta de entrada e saída o Can Cerbero.Lembrar quesegundo Platón os mortos eranasignados a un destes tres lugares: os ama-dos polos deuses ós campos Elíseos, os

condeados ó Tár-taro e os restosdos mortais parao Hades.Sobre o demo ouo diaño diversasforon as tradi-cións e formas deexpresión oralque se recolleronen Galicia ao

longo do tempo e do espazo. Esas historiasque nos transmitían os nosos antepasados,trasladadas de boca en boca, xuntocoas re-compiladas por diversos autores ó longodestes anos, comunícannos esa presenzaforte na crenza do demo por parte do pobo.Probablemente,as historias sobre esta fi-gura que proliferaron no noso territorio, ti-veran lugar pola fervente relixiosidade queacompañou e en parte caracterizou ó longodas décadas e séculos ó pobo galego. Destamaneira, tamén son innumerables as his-torias sobre Deus, Cristo, a Virxe, Santas eSantos que aparecen en lendas e nas diver-sas manifestacións da tradición oral. Per-manece a crenza de que certas divindades,sitios e persoas relacionadas coa relixión,son quen de liberarnos do meigallo ou decalquera posesión, incluso hoxe en día apa-recen testemuñas destes feitos que narrano visto e o vivido.

Ó longo da tradición oral máis recente, en-téndese o demo como un ser que incita ómal, causante de diversas catástrofes; ten-tando ós seres humanos con favores, poder,riqueza ou calquera outra cousa que satis-faga as necesidades e desexos destes. Nasdiferentes historias contadas, vese que odiaño pode adoptar diversas formas ouaparencias como a dunha persoacamiñante,por riba dun cabalo... ou incluso presen-tándose en forma de animal. Normalmentenestas narracións populares non soe, amaioría das veces, conseguir o seu propó-sito, sendo superado polo enxeño popular.A súa aparición non só se remite a terra,tamén no mar mediante diferentes criatu-ras; existindo lendas e contos que teñen aauga, tanto do mar como da superficie te-rrestre, o sitio de entrada cara aoinferno.Diferindo desta forma doutros con-tos e lendas que aseguran que o demo non

entra nos mares e océanos.Se ben, as his-torias do mar sempre gardaron historiascon figuras monstruosas consideradas moi-tas veces demoníacas.Pero dáse o caso de que non sempre seaparece exclusivamente o demo, se nonque o fan outros seres demoníacos de rangoinferior a este, que se representan me-diante figuras diferentes, como espíritos ouananos, actuando de diversas formas quevan dende a posesión dun corpo ata facermeras trasnadas ou simplemente metendomedo.No maxín popular, relaciónanse con esta fi-gura ás bruxas por posuír poderes sobrena-turais, e por producirse reunións onde selevaba a cabo a súa adoración... a crenzade que a bruxa “permite” conversaciónsentre os dous mundos, ou como na antigüi-dade a maxia. Do que certos libros como oCiprianillo, de gran sona en Galicia e enPortugal, segundo o dito popular recollefórmulas máxicas, conxuros e listaxe de te-souros

O demo na tradición oral


Apublicación “Estirpe de Na-vegantes” editada por Edi-torial NOVAS DO EIXO

ATLÁNTICO S.L., escrita por MariaEsther Alonso Morales foi presen-tada na Biblioteca da Facultade deHumanidades da Universidade deMar de la Plata (Axentina).Maria Esther Alonso, nacida enBernal, provincia de Bos Aires, éneta de galegos. Seus avós erande Fornelos, súa avoa, Celia Sabo-rido, e de Puzo (Lira) seu avó.

Fortunato (Nato) Alonso ( fillo dePalmira de Paula). Emigrados ám-bolos dous a Arxentina a princi-pos do século pasado.Seu paí, Jacinto Alonso, foi unde tantos arxentinos que nos anosda cruel Dictadura sufrida poraquel país non se conformou conver como masacraban aos seusconveciños e, ainda podendo dis-frutar dunha vida acomodada, de-cidiu “botarse ao monte” e loitarpolas liberdades que o seu pobo

tiña secuestradas. A súa decisióncustoulle a vida. Mª Esther, a au-tora deste libro, no ventre de súanai, cando mataron a seu pai,quere aquí render unha homenaxeao seu proxenitor e a tantos com-pañeiros de Jacinto que correrona mesma sorte.Nestes momentos Mª Esther viveen Hamburgo (Alemania) onde re-xenta un bufete de Advogadosacompañada do seu marido ale-mán e advogado.

“A voz de Mª Esther nace haipouco e sen embargo xa quere,neste libro, vir de lonxe. Primeiroemerxía “Entre dos orillas”, seuprimeiro libro; é dicir suspendida,en certo modo, aquí e alá; no pa-sado e no presente. Agora lánzasea navegar remontando o tempoata lugares que a precederon. En-contra e recupera unha estirpe demariñeiros migrantes. Imaxinaunha familia lexendaria de nave-gantes, exploradores. Elixe zarparen todas dirección posibles, seu-gir un rumbo que a levará maradentro…”Vou sen medo/adiante, sempre adiante…Voosuave…sigo a navegar…O cantodas cigarras non se detén…Nonesquecemos porque non quere-mos”.Hoxe Mª Esther vive lonxe do paísno que naceu e creceu. Para os fi-llos, os destinos do país e os dosseus país quedaron amarradospara sempre. Un nó entre a histo-ria publica e a privada que é exac-tamente iso; algo difícil de soltar,lugar de cruzamento, persistente,

que antes ou despois se fai visible.“Ai, país!! Imposible amor / Estoua pensarte baixo outro ceo” e “Ápatria quéreselle máis por propia/que por boa”.Na fin da viaxe, os poemas de MªEsther axudan a ver que nunca semarcha un de todo a ningunhaparte e que, na verdade, voltamosdoutro lugar. Por iso a súa bitácorapoética iníciase no ano 8º (de quecalendario? ), un venres (e non unlúns) de fins de marzo. É que aopasado vivido nonn se pode regre-sar, senón apenas deixalo en ver-sos. “Hoxe quero regresar aSantiago”, dí o penúltimo verso dolibro. E enseguida, o remate do úl-timo verso, sempre cara adiante.“los lápices siguen escribiendo”A lectura dos poemas estivo acom-pañada dunha proxección de fotose imáxes do libro preparada porNeus Morán Gimeno

Resume do prólogo de MargaritaMerbilhaá (La Plata, decembro de2015- Traducción ao galego deMontserrat Rodríguez Alvarez)

Letras

Oxornalista Benigno YáñezPérez gañou coa súa obra“Os donos das cinsas” o

XVII Premio Risco de Creación Li-teraria, que convoca o Concello deOurense e a Fundación VicenteRisco e que publica editorial SoteloBlanco. O premio consiste na im-presión de 150 exemplares e 6.000euros en metálico. Yáñez naceu enBoiro en 1987. Tras estudar Xorna-lismo na Universidade de Santiagode Compostela (USC) traballa comoredactor xefe no Diario de Arousa(Vilagarcía). O premiado mostrouse“moi agradecido e ilusionado” econsidera unha honra que se reco-ñecese a primeira novela que es-cribe dado que “o Premio Risco de

Creación Literaria é un dos referen-tes”. A novela premiada é unhahistoria sobre a corrupción, a lei ea política. “É ficción, pero poderíaser certa” dixo o autor que engadíuque “explora algunhas das caren-cias do sistema actual en España equere expor ao lector unha refle-xión sobre a ética, legalidade e apolítica”. O libro “conta a historiade dous alcaldes dun pobo imaxi-nario galego, centrándose na evo-lución política e persoal dun delese xogando cunha estrutura que seafasta do lineal para intercalardous planos temporais,” manifes-tou o autor. O Premio Risco deCreación Literaria abrangue os di-ferentes campos da obra, non sóde Vicente Martínez-Risco eAgüero, senón tamén a do seufillo, Antón Martínez-Risco Fernán-dez, veciños que foron de Ourense.O xurado desta edición estivo com-posto por: Pablo Fernández Barba,gañador da pasada edición; CarlosRafael Ramos, poeta e activistacultural; Llerena Perozo Porteiro,crítica literaria; David CortizoConde, editor de Urco Editora eLuís Martínez-Risco Daviña, en re-presentación da Fundación VicenteRisco

Benigno Yáñez, PremioRisco de Creación

Literaria

n O xornalista boirense BenignoYáñez Pérez.

Por Inma Otero Varela

Non é doado reducir a líricacontemporánea, tan rica eplural, a uns simples tra-

zos. Mais entre as diferentes liñasexistentes probablemente cum-priría destacar a recorrencia aocorpo, sobre todo nos textos es-critos por mulleres, ao emocionale intuitivo como guías do coñe-cemento, e á polifonía como es-tratexia que reflicte o múltiple eo fragmentario. Os tres riscos ver-tebran un discurso subversivocontra os relatos dominantes eaxústanse ás reivindicacións dasposturas marxinais. Neste caso, apolifonía, ou mellor, a alternanciada primeira persoa e a segundaque fixa un eu poderoso, marcaunha posición central, a da sibila,que se revela contra a súa funciónde mera mensaxeira, de voz quecifra o ditado, de recipiente quese conforma con botar por fóra. Areivindicación do corpo femininoque busca superar a sublimaciónda voz, non se fai reclamándosesó como corpo sexuado, comosexo silenciado ou construídodesde fóra que se revela poten-ciando os sentimentos, senón re-clamándose como motor, comogarante de devir. O sentir convér-tese en posibilidade de cambio; ocorpo serve en tanto permite a

revolución, de aí que a sibila, atransmisora do inefable, busque alei, a xustiza, a razón. A raciona-lidade da profetisa rebenta o sis-

tema patriarcal, o fado da Hybris,e abre a porta ás posibilidades doreal. Para iso precísanse variasmortes e resurreccións que libe-ren a sibila da función sígnicaobrigada (“escribo, escribo sentinta // para os cegos” (p. 19),que a arrinquen do corpo abertopara botala á vida. Debe ler así

non só nun novo espazo, o daterra que facemos xerminar,senón tamén nun novo tempo,nun kairós agochado en calqueraonda gravitacional. É deste xeitocomo o sagrado se axusta ás leisda física, como o irracional éconscientemente domeado polasibila. Se no contido o poemariode Rebeca Baceiredo supón unhacontinuación coherente da súaobra filosófica, tamén da fotográ-fica, na forma pódese rastrexar amesma ascendencia. A dialécticado oráculo favorece as imaxescrípticas, a sintaxe das revela-cións que conxuga o contradito-rio. Deste xeito as sentenzasaparentemente absurdas xogancoa apofántica para desvelarcomo a lóxica convencional sóproduce o erro, mentres que oerro descobre a lóxica dunha novarealidade. Filosofía poética desdea que as mulleres poderán trans-formar omundo.

Da voz ás mansRebeca Baceiredo, O canto da sibila (Galaxia, 2016)

Presentación en Arxentina de “Estirpe de navegantes”,de Mª Esther Alonso Morales


Letras

Na recta final do ano dasLetras Galegas dedicadasa Manuel María Fernández

Teixeiro, Uxía e Magín Blancolanzan un novo videoclip quecompleta a homenaxe iniciadapolos dous músicos en Canta ocuco e Todo me fala de ti, pro-xecto que viu a luz da man daEditorial Galaxia en formato delibro-cedé e que subiu hai unsmeses aos palcos do programa dedinamización lingüística “FalaRe-des 2016” nunha xira de 15 con-certos en directo por outrostantos concellos da Rede de Di-namización Lingüística. A peza étamén unha homenaxe á Cidadedas Burgas e á súa xente miúda,xa que foi rodada eiqui entreabril e maio deste ano coa parti-cipación dos nenos e as nenas doColectivo Re.creo. “Rematando oano de Manuel María, as LetrasGalegas semellan querer darlle orelevo a Carlos Casares, un dosmáis grandes expoñentes ouren-sáns, por medio deste videoclipinfantil”, sinalou García Gómez,quen quixo destacar “a importan-cia de proxectos como o quevimos presentar para a dinamiza-ción da lingua galega nas franxasde idade máis temperás, nomea-damente a infancia e a mocidade,

a través de artistas e profesionaisdestacados que teñen o idiomapropio de Galicia como principalingrediente da súa creatividade eque impulsan o seu uso e a súapresenza en campos tan impor-tantes para a normalización lin-güística como son o musical, oaudiovisual ou o asociativo”.Canda el e os músicos, participa-ron na presentación representan-tes das outras entidadescolaboradoras: o vicepresidenteda deputación ourensá, RosendoFernández; o vicerreitor do cam-pus universitario de Ourense, Vir-xilio Rodríguez; a integrante doColectivo Re.creo Marta Somozae os directores audiovisuais, Mar-cos Nine e Otto Roca.

AudiovisualNo marco da programación LetrasGalegas 2016 posta en marchapola Consellería de Cultura e Edu-cación, a Secretaría Xeral de Po-lítica Lingüística colabora, candaá Deputación de Ourense, aUVigo e o Colectivo Re.creo,nesta peza composta e interpre-tada por Uxía e Magín Blanco edirixida por Otto Roca e MarcosNine, que traspasan os versos dopoeta chairego (‘As rúas do ventoceibe’, 1979) ao audiovisual. O

videoclip ten por carta de pre-sentación dúas das voces máiscoñecidas entre o público infantilgalego e unha selección dos em-prazamentos que conforman oimaxinario actual de Ourense,con especial atención aos seusbarrios e aos edificios e espazoslibres que constitúen o referenteda súa cidadanía: as Burgas, oTeatro Principal, o Museo Arqueo-lóxico, o colexio Curros Enríquez,o cemiterio de San Francisco, osxardíns do Padre Feijoó, o parquede San Lázaro, o Campus Univer-

sitario no Hospital Vello e a Prazade San Marcial.

A CidadeInspirada no poema homónimo,“Cidade” fala do ambiente dunhacidade desde a vivencia que seexperimenta ao percorrela no díaa día, enumerando espazos e ac-tividades urbanas e transmitindocerta idea de balbordo, diversi-dade e movemento. As imaxesamosan unha cidade en branco enegro que é contemplada desdea distancia por nenos que portan

un globo de cor. No interior,unha nena desgustada recibe undestes globos e inicia unha viaxepolos barrios, ao tempo que sevan vendo outros nenos e nenasque tamén levan globos de cores,que camiñan, que se xuntan eque comezan a regalarlles estesglobos ás persoas que van ato-pando. A través destes actos, acidade vai recuperando as corese, finalmente, todos os nenos enenas ceiban os globos que as-cenden ao ceo cara novas direc-cións.

Homenaxe a Manuel María e a Ourense co videoclip “A cidade”

n Presentación do videoclip en Ourense.

OPleno da Real Academia Galega eli-xiu académica numeraria a MaríaXesús Pato Díaz. A candidatura da

escritora ourensá, coñecida como Chus Pato,fora oficializada no Pleno anterior para ocu-par a vacante de Xosé Fernández Ferreiro,falecido o pasado 16 de decembro. Namesma xuntanza tamén foi elixido acadé-mico correspondente Clodio González Pérez.Chus Pato (Ourense, 1955) conta cunha fru-tífera traxectoria poética e artística na que,sen esquecer un arraigado compromisoético coa condición feminina e co país, de-senvolve unha voz renovadora, rupturistacos modelos tradicionais. A súa é unha dasvoces poéticas máis vangardistas e persoaisda literatura contemporánea desde os anos

80 do século pasado, recoñecida tanto enGalicia como alén das nosas fronteiras. Aautora publicou os seus primeiros poemasna revista Escrita (1984). Parte da súa obrapode lerse en distintas revistas (Luzes deGalicia, Festa da palabra silenciada, An-daina, Gume, Dorna, Clave Orión...) e libroscolectivos e antoloxías. Urania (1991) foi oseu primeiro libro de poemas, ao que segui-ron Heloísa (1994), Fascinio (1995), Aponte das poldras (1996) ou Nínive (1996),co que gañou o Premio Losada Diéguez en1997. En 2009 mereceu o Premio da Críticapor Hordas de escritura (2008), co que vol-veu gañar o Losada Diéguez. Este títuloforma parte da pentaloxía Decrúa (antes Mé-todo) iniciada en 2000 con m-Talá, e da que

tamén forman parte Charenton (2003), Se-cesión (2009) e Carne de Leviatán (2013),polo que foi recoñecida co Premio da Irman-dades do Libro como mellor autora do ano.A poesía de Chus Pato conta con traduciónsao español, inglés, portugués, serbio, po-laco, alemán, italiano ou árabe clásico,entre outros idiomas, e está presente en an-toloxías internacionais como New Europeanpoets (Graywolf Press, 2008), Poeti spagnolicontemporanei ou To the wind our sails; Iriswriters translate Galician poetry (SalmonPoetry, 2010). Desde 2015, os versos de Se-cesión (2009) lidos na súa propia voz sonos primeiros en lingua galega que formanparte dos fondos sonoros da WoodberryPoetry Room da Universidade de Harvard.Pato foi convidada aos festivais internacio-nais de poesía de Barcelona, Rosario, La Ha-bana, Buenos Aires, Bratislava e Rotterdam.

Clodio González PérezNo Pleno foi elixido ademais novo acadé-mico correspondente Clodio GonzálezPérez (Cenlle – Ourense, 1947). Docentede formación, compaxinou este laborcunha fecunda actividade investigadorae divulgadora no campo da historia e daetnografía, recollida en numerosos arti-gos e libros e recoñecida desde hai tempocon numerosos premios. Colleitas de re-franeiros e cancioneiros, publicaciónssobre a vida material, espiritual e culturaldo pobo galego e unha morea de entradas

dedicadas a biografar figuras da culturagalega (Xosé María Álvarez Blázquez, X.Ferro Couselo, Antón Fraguas, FermínBouza Brey, Roberto Blanco Torres…) sonsó algúns exemplos da súa actividade, de-senvolvida, como colaborador e asesor daEnciclopedia Galega Universal e da GranEnciclopedia Galega, membro da secciónde Arte Popular do Museo do Pobo Galegoe da súa xunta reitora (á que pertencedesde 1992) e representante do Conselloda Cultura Galega na Comisión de Etno-grafía.

Chus Pato, académica de número e Clodio González,correspondente da RAG

n María Xesús Pato Díaz.

n Clodio González.


Foi unha importantepintora surrealista daXeneración do 27.

Nada en Viveiro en 1902, aprofesión do seu pai -fun-cionario de aduanas- le-vouna a residir en distintasprovincias. Comenzou a súa

formación na Escola de Artesde Oficios en Avilés, até adefinitiva instalación da fa-milia en Madrid en1922.Anos máis tarde ingresa naAcademia de Belas Artes deSan Fernando e empeza a re-lacionarse coa nova xuven-tude de poetas e artistasque irrompen na escena es-pañola, algúns deles confor-marían a Xeración do 27.Coñece a Salvador Dalí e ápoetisa Concha Méndez, quea introducen no círculo daResidencia de Estudiantes,onde estreita lazos de ami-zade e camaradaría conLorca, Buñuel e en especialcon Rafael Alberti, co quemantén unha relación amo-

rosa. Concha Méndez e Ma-ruxa, en palabras de MªLuisa Sobrino, “pasearon porMadrid como mulleres mo-dernas e emancipadas, ma-nexando bicicletas, facendodeporte, asistindo aos cafés,a eventos literarios ou a ver-

benas populares”. Nestesanos, Maruxa crea a súa pro-pia linguaxe artística, atentaás distintas vangardas queempezan a chegar a España-futurismo, surrealismo,cine- e cos ollos abertos áarte popular; mesturandotodo isto coa súa particularinterpretación. Traballa para varias revistasliterarias, como La GacetaLiteraria, El Almanaque Lite-rario ou a Revista de Occi-dente. En 1928 Ortega yGasset bríndalle os salóns daRevista de Occidente pararealizar a súa primeira expo-sición, que obtivo gran reso-nancia no Madrid da época.Fixéronse comentarios e re-censións de prensa por par-tre de intelectuais e polaalta sociedade madrileña,fascinada polo seu realismomáxico e aquelas combina-cións de elementos festivose burlescos, pola alegría dacor, as distorsionadas com-posicións das súas verbenase polas atléticas mulleres

que protagonizan as súasestampas deportivas.A finais de 1928 pasa porunha inflexión e un acerca-mento particular cara ao su-

rrealismo froito dos seusavatares persoais e da rela-ción que establece con Al-berto Sánchez e BenjamínPalencia. Baixo o nome daEscuela de Vallecas percorre-rán as paisaxes desapraci-bles e duras que rodeanMadrid, as zonas finais dourbano e o inicio do con-torno rural. Até 1931 ex-plora este tipo de paisaxesque darán lugar á serie"Cloacas y campanarios",que compaxina con colabo-racións en escenarios tea-trais, coa realización dedebuxos para a portada daRevista de Occidente e o de-seño de cubertas de libros.No 1931 viaxa a París, aoobter unha pensión, ondepermanece varios meses,expon a súa obra e coñece aRené Magritte, Joan Miró,Chirico,... Numerosos inte-lectuais e artistas como Pi-casso e André Bretón visitane acollen con entusiasmo amostra e Breton cómpralle ocadro titulado: “Espantapá-

jaros”. O seu regreso a Ma-drid, a finais de 1932, supónun novo xiro no seu estilo.As súas novas series "Arqui-tecturas minerales", inspira-das en pedra, e"Arquitecturas vegetales",poboadas por estrañas froi-tas, son teas que aínda quemanteñen a sobriedade cro-mática someten agora assúas formas a esquemasxeométricos. Durante estaépoca combina o seu traba-llo artístico cunha intensaactividade de compromisocoa II República, dando cla-ses de dibuxo en varios ins-titutos e escolas. Participatamén activamente na So-ciedad de Artistas Ibéricos emantén unha relación amo-rosa con Miguel Hernández.. Previo ao estalido da GuerraCivil, no 1936, realiza unaobra clave para o período ar-tístico que desenvolverá aooutro lado do Atlántico: "Lasorpresa del trigo". Estecadro mural, primeiro daserie "La religión del tra-bajo", presidirá a súa derra-deira exposición en España,promovida polo grupoADLAN. A Guerra Civil sor-préndea en Galicia, ondeviaxa coas Misións Pedagó-xicas, e aquí permanece até1937. Este mesmo ano fuxea Portugal, desde onde

chega ao porto de Bos Aires.Alí é recibida como unha ar-tista de renome, iniciandoasí o seu exilio, desde o quedenunciará a barbarie fas-cista -que ten ecos na súaobra- e onde asistirá á ho-menaxe galega a Lorca. Daránumerosas entrevistas econferencias, escribe artigose realiza a súa obra pictórica"Arquitectura humana", de-bedora de "La sorpresa deltrigo". Seguirá traballandoen lenzos que compoñen unamplo ciclo dedicado a doustemas principais: o mar e aterra. Viaxa moito por Lati-noamérica. En Chile coincide

co seu amigo Pablo Neruda.En 1942 Ramón Gómez de laSerna e Atilio Rossi dedícan-lle un libro. No tocante aotraballo artístico realiza va-rias series: "Retratos bidi-mensionais" sobre rostrosfemininos de fronte e perfil,imaxes planas e prototípi-cas; "Bailarinas"; "Másca-ras"; esquemáticos debuxos

reunidos en "Arquitecturas"e, finalmente, "Naturalezasvivas", variacións sobre es-traños seres zoomórficosinspirados na xeoloxía e nafauna sudamericana. Estasúltimas son unha serie degravados, debuxo e óleo quese alongan até o ano 1960,cando decide voltar a Es-paña. A súa obra é cada vez máisvalorada por galeristas e crí-ticos, especialmente a crí-tica española máis nova,que ve nela a encarnacióndunha vangarda ocultadapolo franquismo. Tras amorte de Franco chegalle orecoñecemento total: recibea Medalla de Ouro do Minis-terio de Cultura (1982), aMedalla de Ouro da Comuni-dade de Madrid, a Medallade Ouro de Galicia e o CentroGalego de Arte Contemporá-nea organízalle a exposiciónantolóxica (1993). Paraentón, Maruxa está xa moienferma, encamada e morreo 6 de febreiro de 1995 naresidencia Menéndez Pidalde Madrid. Dicía dela GarcíaLorca: “ Maruja Mallo, entreVerbena y Espantajo toda labelleza del mundo cabe den-tro del ojo, sus cuedros sonlos que he visto pintadoscon más imaginación, emo-ción y sensualidad”. A Aca-demia Galega de Arteadícalle o 2017 a MaruxaMallo.

Opinión

Colaboradores:GALIZA: Rocio Rodríguez ([email protected]) – Montserrat Rodríguez([email protected]) – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome- M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán –Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – L. Mtnez. Risco – Fco. Peña – Nemesio Barxa – Andrea GORO – Anxo Mena –I. Otero Varel - Susi RodríguezPORTUGAL: Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – Manuel Gonçalves -Joâo Martinho.MADRID: –Juan Louzán – BARCELONA : Fdez. Valdeorra – PAIS VASCO. Nicolás Xamargo.CANARIAS: Fco. Puñal.NOVA IORQUE: Fco. Alvarez (KOKI)Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto –Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena, Pepe Carreiro, X. Marín, M. Fernández (HERMENAGER),Xosé Manuel Fernández Montes (Hermanager Producións)Depósito legal: VG-138-2015

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias [email protected]ía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Miguel G. Montero

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T.658 58 50 49 [email protected]: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) - T. 986 64 12 69 [email protected]

Por Ramón Coira Luaces

Maruxa Mallo

n Sorpresa del trigo

n Muller con cabuxa.


GaliciaEmpresas de Ourense que felicitan o Nadal e Aninovo

No Hotel Os Escudos de Vigodeuse a coñecer no decursodun do xantar do sábado

19 de novembro o ditame da tri-xésima novena edición dos Pre-mios da Crítica Galicia na súasmodalidades de Creación Literaria,Investigación, Música, IniciativasCulturais e Científicas, Artes Plás-ticas, Artes Escénicas, Cine e ArtesAudiovisuais e Cultura Gastronó-mica.Baixo o lema “En Irmandade”,lembrando o centenario das Ir-mandades da Fala, xuntáronsetrescentas cincuenta persoas re-presentativas dos diversos ámbi-

tos da política, da sociedade e daactividade cultural do país.Bieito Ledo, presidente da Funda-ción Premios da Crítica Galicia,abríu o acto, , saudando aos asis-tentes e lembrando a traxectoriadestes premios que chegan a súatriséxima novena edición. O deserto de María do Cebreiro,Premio de Creación LiterariaO xurado da modalidade de Crea-ción Literaria, acordou declarar fi-nalistas as obras Cabalos e lobosde Fran P. Lorenzo (Xerais), O de-serto de María do Cebreiro (Apia-rio) e Os últimos días de Terranovade Manuel Rivas (Xerais). Tras as

derradeiras deliberacións acordououtorgar por maioría o premio áobra de María do Cebreiro O de-serto editada por Apiario. Historia da literatura infantil exuvenil galega de Blanca Roig,Premio de InvestigaciónO xurado da modalidade de Inves-tigación acordou declarar como fi-nalistas ás obras Medo político econtrol social na retagarda fran-quista de Lucio Martínez Pereda(Xerais); Historia da Literatura In-fantil e Xuvenil Galega do equipocoordinado por Blanca Roig Re-chou (Xerais) e Juan Rof Codina deDiego Conde Gómez (Xerais). Tras

as derradeiras deliberacións acor-dou outorgar por maioría o pre-mio a Historia da literatura infantile xuvenil galega do equipo coor-dinado por Blanca Troi Rechou(Xerais).Observatorio da Mariña polaIgualdade, Premio de IniciativasCulturais e CientíficasO xurado da modalidade de Inicia-tivas Culturais acordou entre aspropostas presentadas declarar fi-nalistas a Programa ConCiencia,Observatorio da Mariña pola Igual-dade e Numax Sociedade Coopera-tiva Galega. Tras as derradeirasdeliberacións acordou por maioríaoutorgar o premio a Observatorioda Mariña pola Igualdade.Uxía, Premio de MúsicaO xurado da modalidade de acor-dou entre as propostas presenta-das declarar finalistas a Uxía,María Fumaça e Festival de Orti-gueira. Tras as derradeiras delibe-racións acordou outorgar porunanimidade o premio a Uxía.Gabriel Tizón, Premio de ArtesPlásticasO xurado da modalidade de Artesacordou entre as propostas pre-sentadas declarar finalistas a So-ledad Penalta, Paco Pestana eGabriel Tizón. Tras as derradeirasdeliberacións, acordou outorgar

por votación o premio a GabrielTizón.Teatro do Atlántico, Premio deArtes EscénicasO xurado da modalidade de ArtesEscénicas acordou entre as pro-postas presentadas declarar fina-listas a Teatro do Atlántico, KukasProducións Artísticas e MatarileTeatro. Tras as derradeiras delibe-racións, acordou outorgar por una-nimidade o premio a Teatro doAtlántico.Alberte Pagán, Premio de Cine eArtes AudiovisuaisO xurado da modalidade de Cine eArtes Audiovisuais acordou entreas propostas presentadas declararfinalistas a Alberte Pagán, Playdoc de Tui e S8 Mostra de cine pe-riférico da Coruña. Tras as derra-deiras deliberacións, acordououtorgar por unanimidade o pre-mio a Alberte Pagán. Artesáns da Pesca, Premio deCultura gastronómicaO xurado da modalidade de Culturagastronómica acordou entre aspropostas presentadas declarar fi-nalistas a Manuel Gago, Artesánsda Pesca e David Sueiro (GaloCelta). Tras as derradeiras delibe-racións, acordou outorgar pormaioría o premio a Artesáns daPesca.

LetrasPremios da Crítica Galicia 2016

María do Cebreiro, Blanca Roig, Uxía, Observatorio da Mariña pola Igualdade, Gabriel Tizón,Teatro do Atlántico, Alberte Pagán e Artesáns da Pesca


Digo “Bosque” y he perdidola geometría del árbol.Hablo por hablar de asuntosque los años me borraron.Este home, Marcos Ana,fala do que non coñece ou ten es-quencido, fala do que lle foi arrebatado. Pregunta “¿Cómoé a vida? Decídeme como é unha árbore, o bico dunhamuller, o canto dun rio”. Este home fala por falar. Escribea tentas. Confésanos: “xa esquezo a dimensión das cou-sas, / súa cor, seu aroma…”Preso aos 19 anos, torturado, con dúas condenas a morteque lle foron conmutadas, despediu a moitos compañeiroscamiño da norte, tivo 23 anos para que case todo se foraborrando. E agarrouse á palabra coma un cravo ardendopara non esquencer, para evitar que todo se fora bo-rrando; preguntar por ela, imaxinala, soñala. Escribe ver-sos clandestinos, ocultados, mensaxes que saen aoexterior coma un grito de esperanza e liberdade. Foimoito o que borraron os anos.Morreu aos 90, saiu do cárcere aos 42. Puido saber a xeo-metría arrebatada da árbore, recuperar ou coñecer por pri-meira vez, con ollos feridos por 23 anos de ferrollos emuros grises, o mar, o amor, un horizonte aberto. E seguirfiel as súas ideas. Atoparse con vellos e novos compañei-ros e compañeiras. Os que agora se lembran del, quen ocoñeceron e puideron darlle a man con emoción nalgunhamanifestación do 15M, das mareas, nunha marcha poladignidade…... Como si él fora non esa “estatua terriblee bermella no centro dun patio gris e deserto” ,” senónuna árbore erguida, xove a pesares dos anos; a memoriadun tempo que foi e segue sendo o noso, una herdanzade dignidade nunca sepultada polo esquecemento.Porque a memoria vive nas gavias, no que ainda non se

dixo, nese espazo en branco que reclama un nombre, unasepultura, monumentos conmemorativos, homenaxes, cár-ceres derrubadas para que nada quede do que alí sucedeu,un pequeño xesto, una palabra. E de pronto érguese. Abrí-

rone fosas e coñecemos a vergoña dos máis de 100 milque ainda esperan ser homenaxeados (e serano, chegaráa hora da reparación).Tres días antes de coñecerse a nova da súa norte un mú-sico amigo, Jorge Fernández Guerra, lembraba, na clau-sura dun ciclo de concertos, estes versos de Juan GilAlbert: “Nada é máis triste/ que o que non se cumpre./Todo canto se cumpre extasía,/ forza ou bondade./ Peroo que puido ser e roto/ colga sobre o abismo, / triste écoma o eterno,/ sen forma nin cor.” Falábanos da vida

non cumprida dos que, vencidos na guerra, marcharon aoexilio, foron condenados ao silencio ou encarcelados. Eao triste e atroz esquecemento, dun país que os borrouda súa historia. O seu exemplo, a súa palabra,a súa mú-sica sobraban nese país alegre e caseque perfecto quenaceu en 1978, borrando o seu pasado e aos que o fixe-ron. Pero voltan, a pesares de todo. Como a música deJulián Bautista, exiliado na Arxentina, apenas interpre-tado en España, que escribiu a súa Seconda Sonata con-certata a quattro, en 1938. Hoxe que Marcos Ana morreu,creo que o segundo movemento, ese andante sostenido,acolle a memoria de todos e todas os ausentes, os es-quencidos, as excluidas, as que sufriron cárcere, torturaou o exilio, os tenros habitantes das márxes. Están aquí,nesta música que fire coa tristeza do non cumprido, quefala do que puido ser, foi roto e, sen forma nen cor, caiuno abismo.Cecais non fora moito pedir aos que din representar a so-beranía nacional, un minuto de silencio por 23 anos decárcere, por 23 anos querendo silenciar una voz que aindanos fala:Si llegáis ya tarde un díay encontráis frío mi cuerpo,buscad en las soledadesdel muro mi testamento:al mundo le dejo todolo que tengo y lo que siento,lo que he sido entre los míos,lo que soy, lo que sostengo;una bandera sin llanto,un amor, algunos versos…(Antonio Crespo Massieu é poeta, forma parte da Redac-ción de “Viento Sur”.

Por: Antonio Crespo Masieu

In memoriam Marcos AnaUn minuto de silencio. 23 anos de cárcel.


LumeE no remate de todosoñei con rosas amarelas,con bolboretas, pisquiños, alcalitrose tirabeques.

Logo, decidínplantarlle lume aos libros,ao armario do meu cuartoe ao meu cuarto,á casa,a casa dos meus pais,e ao comercio do lado.

Prendinlle lume a todos os carrosda rúa:aos aparcados en liña,aos da doble fila,aos que pasabane aos aparcados en bateríana rúa que leva á praza da igrexa.

A praza da igrexa,tamén;a igrexa, singularmente.

E, ao cabo, con moito xeito,a casa do concello.

A casa do concello ardeu enteira,maxestosa, espantosamente.

Ardeu enteiriñaagás as pedras da fachada, da fachada de sempre.

Que bonito ver arder naquelanoitea Casa do Concello de Pontea-reas.Estoupaban as cristaleiras, rebentaban os alicerces,caían os estamentos, mentres chegabanos bombeiros, a policía, a gardacivil,e toda aquela xente que corríaatrás de min.

Que bonito.

Que bonito cando me apañaron, e me bateron e me esmagarone sorrín. Sorrín tantoque quedei sen dentes.

Ao saír do hospitalpreguntou o xuíz:Por que, muchacho.Así o dixo: Por que, muchacho.

A poesía, señoría,a poesía, ou algo así.

Por: Kiko Neves

Homenaxe a EduardoBlanco Amor

Culturgal en Pontevedra

LetrasBeirarrúaNon é polo leve latexar do

albor crebando o meu peito

nin polas follas perennes

ollando ás soidades do ou-

tono.

Nin por todos os teus amen-

ceres dando cor ao ceo

e forzas a algún sorriso forá-

neo.

É polas bágoas soterradas nas

miñas lembranzas,

polo fío de voz que esvara

dende a gorxa ata os beizos,

é pola dor,

polo m e d o.

Por iso escribo estes berros

rotos agochados nuns versos

mentres os paxaros píanlle ós

semáforos vermellos

en busca de castiñeiros, de

destelos caídos.

E só atopan estrelas perdidas

na escuridade do meu peito.

Sinto a inxustiza amarrán-

dome as mans,

o lamento dun soño

agochado embaixo do noso

leito.

Unha terra indiferente, fría,

onde as pantallas reflicten

aquelas miradas que xamáis

se chegarán a cruzar.

A maxia tirada na rúa,

o volume máis alto que o

ruido para non escoitar

a présa inundando as cida-

des,

as pegadas fuxindo do chan:

non coñezo a ninguén que

agarde sentadiño á chegada

da lúa,

fai tempo que a lúa non sae

pasear.

Algúns meniños alfúfaros sal-

pícanse nunha fonte

como se souberan algo dos

ríos que levan ao mar,

e de que o tempo

c o r r e...

O cadúceo desenrólase nun

manto de días caducos

e ningún poema vainos san-

dar

se os ollos do mundo están

pechados.

Non sei se queda afouteza

neste lar.

Por Laura de Cáceres

AXunta de Galicia, repre-sentada polo secretarioxeral de Cultura, Anxo

Lorenzo, e pola delegada do Go-berno galego en Ourense, Mari-sol Mouteira, participou enOurense na homenaxe a EduardoBlanco Amor, con motivo doaniversario do pasamento do es-critor. O acto de recordo aBlanco Amor, no cemiterio deSan Francisco de Ourense, foiorganizado polo Centro PEN Ga-

licia. Ao pé da campa do autorde “A Esmorga”, alumnos ealumnas do IES Blanco Amor –centro que este ano celebra oseu 50º aniversario– realizaronunha lectura de textos do escri-tor. A Real Banda de Gaitas deOurense tamén participou na ce-remonia de lembranza. No Liceode Ourense celebrouse un actoliterario de entrega do XXXV Pre-mio Blanco Amor de NovelaLonga.

No pazo da Cultura de Pon-tevedra celebrouse Cultur-gal, a fera de industrias

culturais. Este espazo reuníu uncento de entidades e empresasexpositoras, ademais de ser oepicentro dun programa de máisde 120 actividades, tanto paraprofesionais como para o públicoxeral. A Consellería de Cultura eEducación, mantén o seu apoiocomo principal entidade patroci-nadora, que este ano revalida aproxección da cultura e da crea-tividade como selo de desenvol-vemento social e económico. Asío subliñou o secretario xeral deCultura, Anxo Lorenzo, durante oacto inaugural, no que tamén in-terviñeron o alcalde de Ponteve-dra, Miguel Anxo FernándezLores; o deputado de Cultura daDeputación de Pontevedra, XoséLeal; e o presidente da asociaciónCulturgal, Manuel Bragado. En palabras do secretario xeral deCultura, “Culturgal é probable-mente unha das citas máis ambi-ciosas da cultura galega deconcepción multidisciplinar”. “Li-bros, artes escénicas, música, au-diovisual, programacións infantís,artes plásticas, tecnoloxía... Todoisto está presente no Culturgalcomo unha oportunidade para oencontro profesional dos distin-tos axentes das industrias cultu-

rais, pero tamén para o coñece-mento do público xeral”, enga-diu.En liña co lema desta novena edi-ción, “Cultura, comunidade, fu-turo”, Anxo Lorenzo defendeu anecesidade de reivindicar o papeldas industrias culturais e creati-vas galegas como o noso “selo defuturo e de proxección interna-cional como marca de país”.A Asociación Culturgal, da queforman parte cinco asociacións

profesionais –Asociación Galegade Editores, Escena Galega, Ega-net, Asociación Galega de Produ-toras Independentes (Agapi) eAsociación Galega de EmpresasMusicais (AGEM)– que represen-tan máis de 200 empresas do sec-tor, encárgase cada ano daorganización desta multitudinarioevento, para o que conta coapoio da Consellería de Cultura eEducación, o Concello de Ponte-vedra e a Deputación.


O Novo Farelo

Cen anos de Cantigas da Terra

Ovindeiro 28 de decembrode 2016 Cántigas da Terracumpre un século de vida.

Para conmemorar tan feliz efemé-ride, a Entidade está a confeccio-nar un programa completo deactos que chegarán até o veránde 2017:Decenbro20:00hA CoruñaTeatro ColónFestival Antigos Coristas18 decembro12:15hA CoruñaPazo da ÓperaConcerto coa Banda Municipalda Coruña

• Exposición do centenario. Unpercorrido apaixoante polahistoria desta institución co-ruñesa- Quiosco Alfonso – ACoruña - pendiente

• Gala do centenario. Un espec-táculo con convidados moi es-peciais - pendiente

• Edición dun libro fotográfico.Unha coidada selección deinstantáneas para o recordo –pendiente.

Coa creación das Irmandades daFala, o primeiro nacionalismoprecisa pragmatizar os seusideais de recuperación da identi-dade propia, promovendo así ouso público da lingua galega.Con tal fin nace Cántigas da Terra(A Coruña, 28-12-1916). Nuncontexto de emoción e creativi-dade, produto do amor polaTerra, xermolan o canto, o baile,o teatro, a poesía, a pintura…trátase dunha proposta que im-plica a case que todas as disci-plinas culturais nun momentoclave: os albores da globaliza-ción, nos que xa se albiscan sín-tomas de esquecemento emenosprezo cara ao propio. Ade-mais, a entidade axiña toma ini-ciativas importantes como aincorporación das mulleres.Ata o cruento golpe do 36, o coromantivo unha intensa ligazón comovemento galeguista, maiscando comeza a guerra son moi-tos os que se agochan, foxen ouson fusilados e Cántigas tivo quese adaptar ao novo réxime de di-tadura. Con todo, manter o cantoen galego e a negativa a inte-grarse na Sección Femenina sim-bolizan grandes logros nestadifícil circunstancia. Na altura, aagrupación florece no musical egaña popularidade, realizandomultitude de viaxes e gravacións.Outro fito salientábel é que Cán-tigas consegue para Galicia o re-coñecemento como nación celta

dentro do II Congreso do MundoCelta (Bretaña, 1954).. O mítico Coro disólvese en 1914e isto propicia que se multipli-quen iniciativas a imaxe e seme-llanza. Neste florecer vanseimplicar as Irmandades da Falaque, desde o seu nacemento,alentan a creación ou colaborancon ducias de Coros Galegos portodo o País. Velaquí algúns dosherdeiros da idea de Don Per-feuto: Viva o Ribeiro! (Ribada-via), Os Enxebres (Ourense),Foliadas e Cántigas (Pontevedra),Agarimos da Terra (Mondariz),Cántigas da Mariña (Ribadeo),Agrupación Artística (Vigo),Queixumes dos Pinos (Lavado-res), Cántigas e Aturuxos e Frorese Silveiras (Lugo), Escumas e

Brétemas (Monforte), Brisas doMasma (Mondoñedo), Ecos daTerra (Ferrol), Froita Nova e Quei-xumes dos Pinos (A Coruña), ATroula (Sada), etc. De todos eles

só catro chegan aos nosos días,Toxos e Froles (Ferrol), De Ruada(Ourense), Cantigas e Agarimos(Compostela) e Cántigas da Terra(A Coruña).- En maio de 1927 noméase aAdolfo Anta Seoane novo direc-tor, quen reforza aínda máis a re-lación co mundo popularcoruñés, sen perder en modoalgún as fortes sinerxias coa in-telectualidade do País. O MestreAnta é un metódico folcloristaque recompila, as máis das vecesen parcería co crego SaturninoCuíñas, melodías ao longo danosa xeografía nun tempo no queo rural aínda fica lonxe das in-fluencias dos medios de masas.Anta profunda na importancia dexunguir o modelo de Aires da

Terra co movemento orfeonístico,tal e como fica demostrado coaincorporación de xentes do mo-vemento obreiro emerxente nobarrio de Monte Alto, en grande

parte anarquista. A finais de1928 Cántigas da Terra realiza oseu segundo rexistro sonoro paraa Casa Odeón, de tan recoñecidoéxito que chegou a ser editadona Arxentina.- Coa chegada da República a ac-tividade cultural aumenta notá-belmente e realízanse moitasactuacións ao aire libre. Entreelas destaca a celebración do Díade Galiza nos Xardíns de MéndezNúñez. 1934 foi especialmentesinalado para Cántigas. Grazas asxestións do secretario do Conce-llo e antigo presidente do Coro,Joaquín Martín Martínez, lógraseo nomeamento como Órgano Ofi-cial do Concello da Coruña. Ade-mais a colectividade establécesena sede da rúa San Xoán 9 per-

manecendo alí 81 anos até 2015..Na década dos 50 o nivel de es-plendor artístico do Coro lévao aparticipar en eventos de relevan-cia, consolidando a función de

embaixador herculino por exce-lencia. No 1954, Cántigas conse-gue para Galicia o recoñecementocomo nación celta dentro do IICongreso do Mundo Celta na Bre-taña Francesa. Nestes anos realí-zanse un grande número derexistros sonoros con importan-tes discográficas (Columbia, Al-hambra, etc...)As décadas dos 60, 70 e 80 des-tacan polo número de viaxes eactuacións no extranxeiro, conxiras por Francia, Suiza, Alemaña,Arxentina, Brasil... Un dos festi-vais máis visitados na historia daagrupación é o citado encontroIntercéltico anual, que en 1971asenta na vila bretona de AnOriant, e sendo no 2010 a súa úl-tima participación nel. Ao longodeses anos tense participado enmoitas actuacións televisivas eintervencións radiofónicas, sendotamén moi habitual a reprodu-ción dos antigos discos sinxelosnas ondas.Nos anos 90 prodúcense moitoscambios xeracionais, ArantxaConcheiro convírtese na primeiramuller que dirixe o Coro e pé-chase con ela o século XX. En2001, César Concheiro, irmán deArantxa e coma ela fillo e neto degaiteiros de Cántigas da Terra,toma o relevo ata o día de hoxecomo Mestre-Director. Desde2004 Cántigas vén organizandounha importante cita anual reu-nindo ás catro institucións histó-ricas que cumpren un século devida nos nosos días. Trátase do xaben coñecido Ciclo de Coros Ga-legos, que acolle nas súas últi-mas edicións a novas eilusionantes formacións, queaínda sen o carácter histórico,teñen hoxe un peso e importan-cia fundamental, nun tempo dedistintas ainda que non doadascircunstancias.- Desde os inicios, numerososmestres ensinan as diversas ma-terias artísticas e musicais co ob-xectivo de nutrir o Coro e crearun ambiente propicio para o fol-clore e o fomento da nosa linguae cultura. As Escolas da Terra sono espazo creado polo mesmo paraque nenos e adultos poidanaprender e entrar en contactoneste ámbito e na Entidade. Hoxea proposta artística do coro com-bina as voces cos instrumentos,o baile e o teatro autóctonos,creando unha paisaxe emocionalque nos identifica como galegos.Ademais, a entidade traballa narecuperación do espazo que lle épropio dentro do País, no usonormal do noso idioma e na inte-rrelación entre as distintas disci-plinas culturais, cumprindo odesexo dos fundadores.

n Cantigas da terra 1923


AAsesoría de Bibliotecas Escolares deGalicia contou coa biblioteca escolarde Sober para a organización dunha

ponencia nas VII Xornadas de BibliotecasEscolares, celebradas en Santiago, concre-tamente na parte referida a experienciassalientables no tratamento de distintosámbitos de actuación. Nestas xornadas,que foron inauguradas polo conselleiro deCultura, Educación e Ordenación Universi-taria, Román Rodríguez, participaron máisdun milleiro de mestres. Segundo os res-ponsables do colexio Virxe do Carme “paranós é un orgullo esta elección xa que reco-ñece a nosa labor e o noso traballo duranteos últimos anos; unha labor que está dando

froitos tanto no ámbito académico onde oalumnado está a obter mellores resultados;como noutros ámbitos externos ao centroonde os alumnos e alumnas acadaron va-rios premios a nivel provincial e nacional”.A mestre encargada da biblioteca aseguraque “para min foi unha honra representarao colexio e compartir o noso traballo antemestres de toda Galicia baixo o título “Abiblioteca día a día: actividades e recur-sos”. O equipo do colexio público Virxe doCarme agradece a colaboración de todas aspersoas na posta en marcha e no funciona-mento deste proxecto de biblioteca: aosmestres e mestras provisionais e itinerantesque pasaron polo colexio nestes cursos; ásfamilias e á ANPA que sempre que se llespide axuda e colaboración, a conceden; aoConcello de Sober sempre disposto aapoiar; a Julia Fernández Garza, responsa-ble da biblioteca municipal pola súa axudae polo seu ánimo en momentos de descon-certo e as mestras encargadas das biblio-tecas escolares da nosa zona que levabanmáis tempo no PLAMBE e que colaboraroncon para que a a biblioteca formara partedesta rede; destacando o apoio de Celsa Va-rela e Dora Fernández.

OGoberno local do Concello de Soberestá realizando obras de mellora nagarderíamunicipal. A inversión total

das actuacións no edifico ascende a 22.600euros, dos que 19.600 euros son aportadospola Dirección Xeral de Familia, Infancia eDinamización Demográfica da Consellería dePolítica Social da Xunta de Galicia dentro doPlan de Axudas á Rede Pública de Escola-sInfantís.O alcalde soberino, Luis FernándezGuitián, salientou a importancia destasobras e apuntou “que as reformas que seestán realizandomellorarán substancial-mente tanto a parte interior como a exteriora gardería e permitirán que os nososnenose nenas xoguennunhascondiciónsmáis có-modas”.Gutiánsinalou que, en concreto, asactuacións no Punto de Atención á Infanciamunicipal (PAI) consisten “na renovacióndas persianas, no acondicionamento e

peche perimetral da área exterior de xogose a colocación diverso mobiliario novo”.Oalcalde dixotamén que as obras, que xaestán en marcha, estarán rematadas en de-cembro.O rexedorsoberinorecordou que o“PAI de Soberconta con 20 prazas paraalumnos de 0 a 3 anos e 3 profesoras. Edesde fai anos esa vintena de prazas estánocupadas, habendo incluso lista de agardapara poder optar a unha”.

GaliciaRedacción LUGO

n O conselleiro de Cultura inaugurou as xornadas.

n Participantes do club da lectura.

n Vista parcial da gardería de Sober.

Sober participou nas Xornadasde Bibliotecas Escolares

Premiada a biblioteca municipalde Sober

O Concello de Sober mellora a gardería municipal

Concentraciónen Sober

Abiblioteca municipal de Sober e oseu club de lectura Pintor de Casti-nande veñen de ser premiados na

XVII Campaña de Animación á Lectura dosgalardóns María Moliner. Con este distin-tivo recoñécese a intensa actividade re-alizada ao longo deste ano na bibliotecasoberina mediante o programa de anima-ción á lectura 2016. A Biblioteca soberinarecibirá como recoñecemento en forma depremio un lote duns 150 libros. Na edicióndeste ano do certame, convocado polo Mi-nisterio de Educación, Cultura e Deporte ea Federación Española de Municipios y Pro-vincias (FEMP) presentáronse un total de605 proxectos dos que a comisión de va-

loración seleccionou os 300 mellores pro-gramas de promoción á lectura, entre osque se atopa o da biblioteca municipal deSober. Na provincia de Lugo tamén foi pre-miado o traballo da biblioteca municipaldo Saviñao e a de Xermade. Para a eleccióntivéronse en conta a claridade e interesedo proxecto para a animación lectora, aboa planificación e viabilidade, así comoa orixinalidade e a inmersión nas novastecnoloxías. Dende a biblioteca do Conce-llo de Sober amosáronse moi satisfeitos eorgullosos deste galardón “que recoñece onoso traballo e as múltiples iniciativas le-vadas a cabo para fomentar a lectura nonoso municipio”.

Oalcalde de Sober, Luis FernándezGuitián, presidiu a concentracióndiante da Casa Consistorial que

mantiveron os traballadores e traballado-ras do Concello, así como veciños e veci-ñas da localidade con motivo do DíaInternacional Contra a Violencia de Xé-nero.

Santa Cecilia en Sober

OCentro Sociocultural de Sober en-cheuse de música e xogos para ce-lebrar a Santa Cecilia. A xornada

rematou cun xantar para todos os parti-cipantes.

Darío Campos Conde, presidente daDeputación, presentou ao plenodo Consorcio provincial de Bom-

beiros, que asumen Deputación e Xuntaao 50%, unha proposta para equipar ossalarios dos 132 bombeiros dos seis par-ques lucenses aos ourensáns co obxectivode igualar as condicións laborais destesprofesionais en Galicia. “Mesmo traballo,mesmo risco, mesmo soldo”, subliñou opresidente. Hai que ter en conta que, se-gundo datos oficiais, un bombeiro da pro-vincia de Lugo recibe un salario anual de18.000 euros fronte aos 21.400 euros dunde Ourense. Campos Conde fixo esta pro-posta, recollendo as reclamacións quepersoalmente lle trasladaron os bombei-ros en varios encontros que mantivo cosseus representantes sindicais. O presi-dente xa destinou 330.000 euros máis doorzamento da Deputación de Lugo para2017 ao consorcio provincial de Bombei-ros, asumindo deste xeito o 50% que llecorresponde achegar á institución lu-guesa para aplicar esta medida de equi-paración salarial a partires do vindeiroano. A Xunta de Galicia, responsable do50% restante, apuntou durante o plenodo Consorcio que “ía a estudar” a pro-posta de Campos. Correspóndelle achegaroutros 330.000 euros para completar os

660.000 euros necesarios e poder aplicaresta medida. Outra das proposta de Cam-pos foi converter as xornadas parciais dosbombeiros en completas, tal e como de-mandas estes profesionais. Son novebombeiros lucenses nesta situación. OConsorcio acordou o estudo técnico e ad-ministrativo desta medida. O pleno apro-bou o orzamento deste organismo para2017 que ascende a 4.895.051, 60, finan-ciados ao 50% pola Xunta e a Deputa-ción. Cada administración achega, polotanto, máis de 2,4 millóns de euros. Amaiores, o organismo provincial xa con-firmou que incrementará a súa aportacióncon outros 330.000 euros para gastos depersoal e mellorar as condicións laboraisdos profesionais destas instalacións con-tra incendios.

OExecutivo provincial aprobou as ac-tuacións do seu Plan Enerxético, aoque se sumaron todos os municipios

de menos de 20.000 habitantes, e que fi-nancia na súa totalidade a Deputación con1,5 millóns de euros. O Goberno ingresaráagora nas arcas municipais un 1.350.000euros, que se corresponde co anticipo do90% do plan que Campos decidiu ofrecer-lles para contratar e executar estes traba-llos de mellora enerxética coa máximaaxilidade. Os Concellos da Mariña reciben350.000 euros da Deputación; os da ZonaCentro 400.008 euros; os da Comarca de Sa-rria 151.248 euros; os da Ulloa 71.082euros; os da Montaña 220.041 euros e osdo Sur 155.498 euros. O Goberno da Depu-

tación decidiu distribuír os fondos totaisde 1,5 millóns de euros deste plan entre os66 Concellos en base a criterios totalmenteobxectivos: superficie, densidade de poboa-ción, núcleos poboacionais e esforzo fiscal.Isto supón que cada municipio reciba entre16.000 e 46.000 euros. O Executivo pro-vincial ofreceu ós concellos financiar me-lloras na rede de alumeado para aforrarmáis dun 20% na factura anual pola luz;instalacións de caldeiras ou estufas de bio-masa, así como novas redes de calor, quepermitan reducir os custos térmicos atanun 40% ao ano; ou illamentos térmicos,que facilitan o 10% de aforro na facturaanual da calefacción. O Plan Enerxético daDeputación nos concello é unha aposta

persoal do presidente, pois como alcaldeque tamén é coñece o importante esforzoeconómico que supón para os concellosasumir os necesarios custos enerxéticos.

Hai que ter en conta que, por exemplo, nunconcello de menos de 5.000 habitantes amedia do gasto tan só polos custos da luzmunicipal é de 200.000 euros ao ano.



n Darío Campos presentou en rolda de prensa o Plan Enerxético.

Alumeado público para 66 Concellos

n Casa Consistorial de Monforte de Lemos.

Mala administración do Concellode Monforte

OValedor do Pobo, unha entidadea cuxo fronte está MilagrosOtero, considera “escasa” a ac-

tuación do Concello de Monforte deLemos cos incumprimentos reiterados dehorarios, ruídos e licenzas dos pubs darúa Duquesa de Alba durante os fins desemana. Explica que no últimos catroanos foi brando cunha serie de proble-mas que afectan directamente os derei-tos fundamentais dos residentes na vía.Por iso, dálle un ultimato ao equipo degoberno que dirixe José Tomé Roca eínstalle a que de inmediato amplíe asmedidas e “corrixa definitivamente” asituación. O Concello “será mencionadoexpresamente como exemplo de mala

administración con motivo do informeordinario 2016 do Valedor do Pobo anteo Parlamento de Galicia”. Os veciños darúa Duquesa de Alba sosteñen que nosúltimos dous anos non se fixeron medi-cións de niveis de ruído nas súas viven-das a pesar das reiteradas chamadas áPolicía Local polas molestias causadaspor determinados pubs que non cumprenos horarios de peche. Un veciño que re-sidiu na rúa ata o pasado mes de maiofoi quen preparou a documentación queen 2015 se enviou ao Valedor do Pobopara denunciar o que ocorre na zona decopas os fins de semana. O seu trámiteserviu para que o Valedor lle dese un ul-timato ao equipo de goberno.

A Deputación equipara os salarios dos bombeiros

aos de Ourense

n Sesión plenaria do Consorcio provincial deBombeiros.



Luminarias ecolóxicas no paseo do río Rato

Opresidente da Deputación,Darío Campos Conde, e aalcaldesa de Lugo, Lara

Méndez López, informaron sobreo proxecto de alumeado no paseofluvial do río Rato e da estradaLU-P-2925. Fixérono logo de queo Executivo provincial aprobousena Xunta de Goberno o inicio doproceso de contratación destestraballos por valor de 1.364.913euros, financiados polo orga-nismo provincial. Campos Condeexplicou que, aínda que o pro-xecto estaba listo e dita partidaorzamentaria reservada nas arcasprovinciais, pódese poñer en mar-cha agora esta adxudicación logode esperar por oito autorizaciónsimprescindibles segundo a lei porparte de distintas administra-cións. Estas foron as seguintes:avaliación de impacto ambiental,incidencia ambiental, permiso deconservación da natureza e auto-rización de urbanismo por parteda Consellería de Ordenación doTerritorio e do Medio Ambiente;permiso da unidade de estradasdo Ministerio de Fomento; auto-rización de Adif, licenza de obrasdo Concello e, finalmente, auto-rización da Confederación Hidro-gráfica Miño-Sil (CHMS).Precisamente, foi esta última, aque máis se demorou, pois che-gou nas pasadas semanas. Nestacomunicación, a CHMS taménplantexou unha recomendación,que non unha obriga, que Depu-tación e Concello decidiron apli-car. “Fixémolo coa máximaceleridade”, apuntou o presi-dente. Esta consistiu en situar asluminarias uns cinco metros máisafastadas da canle do río Rato.Isto supuxo que os técnicos daaxencia provincial da enerxía daDeputación tivesen que recalcu-lar todo o proxecto, pois, aocambiar as farolas de ubicación,houbo que volver a graduar a in-tensidade de cada un dos puntosde luz, tendo en conta a súa si-

tuación para respectar o medioambiente. “Acadados todos ospermisos, e feita esta pequenamodificación no proxecto,arranca a contratación destasobras, que prevemos iniciar aprincipios de ano e rematartamén no 2017”, apuntou Cam-pos. O prazo de execución é dunmáximo de 1 ano. A alcaldesa su-bliñou que “este gran proxecto,que retomamos, está pensado entodos e cada un dos 98.134 veci-ños e veciñas de Lugo, pensadopor e para as persoas, como nosgusta traballar dende o Concelloe Deputación de Lugo, coas per-soas”. A rexedora manifestou quese trata “dunha iniciativa orien-tada a buscar un crecemento sos-tible e integrador da cidade, queademais pon en valor o cinturónverde da cidade, duns 10 quiló-metros á beira do Rato e doMiño”. Remarcou, ademais, o “im-portante beneficio destas actua-cións para os veciños, pois vaillespermitir gozar máis deste espazopúblico, e máis aínda cando ashoras de luz solar non o fan po-sible, garantizándolles visibili-dade e seguridade”.

Características Méndez explicou que se actuaránun treito de sete quilómetros,que discorre entre a avenida deMadrid e o parque do Sagrado Co-razón. Situaranse 283 puntos deluz ecolóxicos (LED). Son 103 ilu-minarias na estrada e 147 nopaseo fluvial, dos que 3 son pro-xectores para o túnel que hai de-baixo da rotonda que comunicacon dito parque. A intensidadedos puntos de luz oscila entre os179 vatios e os 12,5, tendo enconta a súa ubicación e respectaro medio ambiente. Tamén parareducir o impacto ambiental, hai252 farolas de color neutro. Adistancia entre as mesmas é de25 metros no paseo e de 30 naestrada. As do paseo teñen 1

punto de luz e nalgunha da es-trada dobre iluminaria. Situa-ranse 20.000 metros de cableadoque serán de aluminio e non decobre. Haberá un sistema infor-mático, cuxas probas de funcio-namento se farán primeiro dendea Axencia Provincial da Enerxía,pero logo terá no Concello deLugo, para regular a intensidadelumínica, aforrar custos ao poderadaptar a luz ás condicións cli-matolóxicas, e garantir a lumino-sidade. Nunha pantalla omunicipio lugués poderá contro-lar o corrector funcionamento decada un dos 283 puntos de luz.

Seguridade naestradaEste proxecto conleva máis medi-das de seguridade na estrada LU-P-2925, pois, xunto aos 103puntos de luz que haberá no vial,tamén se situarán 1.466 metrosde biondas de seguridade. Dentrodas actuacións do Plan Integralde estradas provincias, o Goberno

da Deputación aplicou neste vialslurry. Trátase dun material adhe-rente e antiesbarante, que se ponnas autovías, que impermeabilizao firme, mellora a evacuación deaugas e dota á estrada dunhamaior adherencia. Está compostopor alcatrán, emulsión asfáltica,auga, aditivos, cemento e áridos.Campos e Méndez adiantaron aposta en marcha de máis actua-cións de posta en valor dos máisde 10 quilómetros do cinturónverde da capital. O Concello deLugo ten en marcha o Murami-ñae, que está dotado de 12,5 mi-llóns de euros, que o Gobernolocal foi capaz de captar daUnión Europea. Esta programa-ción contempla a integración dorío na cidade a través do Carmen.O presidente apuntou que a De-putación está a estudar a posibi-lidade de habitar o Paseo do Ratodun carril bici. Ademais, o orga-nismo provincial traballa naposta en marcha dun plan de me-llora deste contorno, que con-

templa varias actuacións, asícomo na ampliación e moderni-zación do proxecto de hortosecolóxicos. Sen ter en contra oproxecto de alumeado de case 1,4millóns de euros, Deputación eConcello levan executado múlti-ples actuacións para o impulso docinturón verde da capital e quesuperan os 3,5 millóns de euros.Por exemplo, a recuperación de32,5 quilómetros de 3 rutas desendeirismo (no Paseo do Rato,de Lugo ao Piago e na Fervenza);a construción de dous parques in-fantís, a mellora da escola de pi-ragüismo, o acondicionamento dazona dos Robles, o conxunto demelloras no Paseo do Rato, a re-cuperación do Hotel Miño, asícomo as actividades de impulsodo termalismo, acuáticas noMiño, de artesanía no Centro deCestería ou as medioambientais elúdicas no Centro de Interpreta-ción de Terras do Miño, nas queparticipan de balde máis de1.700 persoas ao ano.

n Darío Campos Conde e Lara Méndez López.


Redacción OURENSE

Xornada de confraternización de grupos de Protección CivilS

ara Inés Vega, alcaldesade Castro Caldelas, presi-diu no patio de armas do

castelo a xornada de conviven-cia dos voluntarios de agrupa-cións de Protección Civil. Esteencontro congregou a máis de360 efectivos integrantes das 69agrupacións de Ourense, asícomo representantes das outrastres provincias. “Estamos moicontentos e moi satisfeitos decomo saíu todo. Foi un acto moiemotivo, como todo o que tenque ver co voluntariado, que nospermitiu facer un recoñece-mento aos voluntarios e, á súavez, dar a coñecer a nosa terra”,resumía a rexedora, quen agra-deceu especialmente o labor de-sinteresado do colectivo. InésVega agradeceu a presenza dodirector xeral de Emerxencias,Luís Menor, á vez que lamentoua ausencia do conselleiro de Vi-cepresidencia, Alfonso Rueda.Luís Menor, destacou a “implica-ción, dedicación e a importantelabor altruista” que levan a caboas distintas agrupacionesen Ga-licia, sendo “un dous piares fun-

damentais non eido dás emer-xencias”. Menor lembrou os775.000 euros en material in-vestido este ano pola Xunta nasagrupacións galegas, así como olabor formativo e a campaña demotivación iniciada o ano pa-sado, con especial fincapé na-queles concellos que aínda nondispoñen destas agrupacións. Osvoluntarios coñeceron as adegase degustaron os caldos elabora-

dos nos viñedos da RibeiraSacra, e asistiron a talleres es-pecializados propios das súas ta-refas, onde analizaron osmétodos de control da Vespa Ve-lutina e o funcionamento dosequipos da rede de comunica-cións de emerxencia (Tetra).Tamén participaron nunha de-mostración práctica do remolquede emerxencias. O director xeralde Emerxencias recalcou a faceta

dos voluntarios e a súa coordi-nación cos bombeiros, GES, 112,corpos de seguridade e 061,para tecer unha rede de respostaprofesional ante posibles emer-xencias. Porque os voluntariosde Protección Civil (é dicir,xente que non cobra polo quefai) colaboran na procura depersoas desaparecidas, controlde seguridade en eventos multi-tudinarios, colaboran en laboresde seguridade viaria cando haigrandes concentracións de co-ches, acoden a incendios... ouvan cortar as ramas dunha ár-bore que o vento rompe e acabainterrompendo a circulaciónnunha estrada. Unha chea de ac-tuacións que se suman día trasdía e ano tras ano e que nonestán remuneradas. A Xunta,pola súa banda, colabora coasagrupacións á hora de subven-cionar vehículos, cursos de for-mación e equipamentos.

A mais antigaUn grupo de participantes cele-brou un xantar de conraterniza-ción na adega Valcar de

Sacardebois, en Parada de Sil,mentres que outro grupo o fixoen Adega Vella, de Abeleda (ATeixeira). Nas sobremesas fíxoseentrega das cruces e medallas aomérito aos membros fundadoresda Agrupación de Voluntarios deCastro Caldelas. “É a máis antigade Galicia e foi fundada a finaisdos anos 70 por cinco membrosdeste concello, dos cales dousseguen en activo. Un como pre-sidente da agrupación e xefe doGrupo de Emerxencias Supramu-nicipal”, sinalou a alcaldesa re-feríndose a Cristóbal Campos.Ademais dos Concellos de CastroCaldelas e Parada de Sil, as xor-nadas contaron coa participa-ción da Dirección Xeral deEmerxencias e Interior e a aso-ciación provincial de Agrupaciónde Voluntarios de ProtecciónCivil de Ourense.itorio durante a Antigüidade Tar-día: continuidades, cambios etransformacións”. Por último,José Avelino Gutiérrez Gonzálezda Universidade de Oviedo ex-puxo “Legio e o seu territoriumna época sueva”.

n Acto no patio de armas do castelo de Castro Caldelas.

n Presentación da campaña.

Premiados no “Tempranillos ao Mundo”

Campaña de prevención de riscos no tractor

Adirección técnica do concursocoordinada pola Asociación Galegade Enólogos (AGE) e a Federación

Española de Asociacións de Enólogos(FEAE) fixo público os galardoados en“Tempranillos ao Mundo 2016” e CertameInternacional de Brancos Galegos no quesete marcas acollidas á D.O. Ribeira Sacraforon premiadas en diferentes categorías.Os galardoados foron: Sombrero, deadega Nova Toural S.L. na categoría deTempranillo de Ouro. Lar de Ricobao, deadega Lareira de Ricobao S.L. na catego-ría de Tempranillo de Ouro Viños BrancosGalegos. Os Cipreses, de adega RabelasS.L. na categoría de Tempranillo de PrataViños Brancos Galegos. Adega Barbado,de adega Javier Méndez Arias na catego-ría de Tempranillo de Prata Viños BrancosGalegos. 1904 Adega Vella, de adega

Jorge Feijóo González na categoría deTempranillo de Prata Viños Brancos Gale-gos, Escalada, de Adega Algueira S.L. nacategoría de Tempranillo de Prata ViñosBrancos Galegos. Peza do Rei de AdegaCachín S.C. na categoría de Tempranillode Prata Viños Brancos Galegos. Este con-curso contou co respaldo institucional daUnión Internacional de Enólogos (UIOE)e o Ministerio de Agricultura, Alimenta-ción e Medio Ambiente, garantes destaedición e coa participación dun panel decatadores de primeira liña mundial. Oconcurso aberto a todos aqueles viñoselaborados, a partir da variedade Tempra-nillo e as súas sinonimias. Celebrousetamén en Ourense de forma paralela oCertame Internacional de Viños Galegos.A edición de 2015 celebrarase en Porto(Portugal).

Xunta e Subdelegación do Goberno co-laboran en Ourense no desenvolve-mento da campaña de prevención de

riscos no tractor co obxectivo de reducir asinistralidade neste ámbito con especialatención no rural. A delegada territorial doGoberno galego en Ourense, Marisol DíazMouteira, e o subdelegado do Goberno, Ro-berto Castro, presentaron esta iniciativa con-xunta, que se centra en alertar e concienciardos riscos do manexo do tractor e dos seusapeiros, informando de cales son as causasmáis recorrentes dos accidentes, e achegaras recomendacións básicas coas que se evi-tarían moitos sinistros deste tipo. A cam-paña recolle información técnica en catroámbitos que se consideran os máis relevan-tes na prevención dos riscos e pola súa inci-dencia causal nos accidentes con tractorcomo son a seguridade viaria, a protecciónda toma de forza e do eixo cardánico, as pro-teccións do tractor fronte a envorcadura emedidas contra a envorcadura. Toda esta do-cumentación plásmase nos 32.500 trípticos

e 200 carteiras que se distribuirán nos con-trois de tráfico da Garda Civil en estrada es-pecíficos para tractores, nos puntos fixos daITV e nas súas unidades móbiles para os ve-hículos agrarios e nos concellos galegos. Estacampaña, tal e como destacou Díaz Mouteira,dá continuidade e completa outras actua-cións que se están a desenvolver nos últimosanos por ambas administracións co mesmoobxectivo: reducir a sinistralidade e concien-ciar cara a unha cultura preventiva no usodo tractor, con especial fincapé no mediorural. A delegada territorial fixo fincapé, ade-mais, no labor que está a desenvolver oISSGA para minimizar ao máximo este tipode accidentes salientado, ao respecto, quenos accidentes mortais en tractor máis do95% de persoas non están afiliadas ao ré-xime especial agrario, é dicir, son sinistrosnon laborais sendo a idade medida da maiorparte dos sinistros de máis de 65 anos. Ameirande parte deles prodúcense cando serealizan tarefas agrarias ou nos seus despra-zamentos.

Galicia


GaliciaRedacción OURENSE

Galicia

Un grupo de importadoresde Colombia e China vi-sitaron a denominación

de orixe Ribeira Sacra e o Cen-tro do Viño de Ribeira Sacra, enMonforte. Durante a visita esti-

veron acompañados polo xe-rente do Inorde de Ourense,José Manuel Rodríguez, e polopresidente do Consello Regula-dor Ribeira Sacra, José ManuelRodríguez González.

Empresarios de Chile do sec-tor termal participaronnunha misión de capacita-

ción en distintos centros de Galiciacoordinada por Termatalia, a FeiraInternacional de Turismo Termal,Saúde e Benestar. Acudiron estesempresarios para formarse entemas relacionados cos usos tera-

péuticos das augas termais, coatecnoloxía e os equipamentos ecos protocolos de aplicación dostratamentos. Participaron nesta mi-sión tres propietarios de pequenoshoteis con augas termais e un ope-rador de turismo (Deserto Termal)procedentes de Termas de Mamiña,na Rexión de Tarapacá, ao Norte de

Chile. Esta “Prospección Tecnoló-xica Termal”, como eles denomí-nana, conta coa colaboración daCámara de Comercio de Iquique.Durante a súa estancia en Galicia,mantuveron reunións institucionaiscoa Deputación e Concello de Ou-rense e de traballo coa Cámara deComercio de Ourense; Asociaciónde Vilas Termais de España e alcal-desa de Guitiriz, Regina Polín, e cosecretario do Clúster da auga Ter-mal e Mineral de Galicia, BenignoAmor, que lles presentou o pro-xecto “Termalismo e Camiño deSantiago”. Durante a súa estanciaen Galicia visitaron as distintasáreas termais de Ourense e varioscentros como os balnearios deLaias, Augas Santas, Lugo e Guiti-riz; o Centro de Adestramento deRemos de Laias, Arnoia e Castrelo(CERLA), a Ribeira Sacra e as Ter-mas de Chaves, en Portugal.

Importadores deColombia e China

Oportugués Nuno Pinto daCosta foi o vencedor da40ª edición da carreira

pedestre popular da San Martiñotras completar os dez quilóme-tros de percorrido en 30 minutose 28 segundos. O segundo foi ocorredor local Alejandro Fernán-dez que o fixo a 11 segundos dovencedor. De terceiro entrou nameta o corredor Lolo Penas, a 34segundos do corredor portugués.Na categoría feminina a primeiraen cruzar a liña de meta foi Yo-selyn Brea, que completou aproba en 35 minutos e 6 segun-dos. A segunda foi a corredoraEster Navarrete, que chegou a 6segundos da vencedora e no ter-ceiro posto finalizou SolangePereira, que chegou a 1 minuto

e 2 segundos da mellor clasifi-cada. Pereira fora vencedora daSan Martiño 2015. Logo da ca-rreira absoluta, tivo lugar a com-petición en categoría escolar naque se impuxo Arturo Ramos trascompletar os 4,7 quilómetros en15 minutos e 11 segundos.Adrián Lage, que entrou a 24 se-gundos e Iván Salgado que cru-zou a meta a 26 do vencedor,completaron o podio masculino.Na categoría feminina Elsa Penacompletou o percorrido en 17minutos e 14 segundos. En se-gunda posición chegou SaraLima, con 32 segundos respectoda gañadora. Noelia Sánchezchegou á meta con 46 segundosdespois da primeira clasificadada categoría.

Un portugués vencedorda San Martiño

Empresarios de Chile buscan formaciónen termalismo

n Visita á Deputación de Ourense.

Un sistema de aforro de auga no fogarpremio Galiciencia 2016

Manuel Porto, un alumnode primeiro de Bachare-lato do Colexio Compa-

ñía de María, de Santiago deCompostela, de 16 anos, foi o ga-ñador absoluto de Galiciencia2016. A feira de exposición deproxectos de investigación e in-novación realizados por equiposde estudantes tutelados polosseus profesores, celebrouse do16 de 18 de novembro no ParqueTecnolóxico de Galicia, en Ou-rense. O proxecto de Manuel, ti-tulado “Nin unha pinga de máis”,foi xa una das sensacións dafeira, durante a fase de exhibicióndos 75 proxectos que chegaron aesta edición de Galiciencia, 50dos cales foron a concurso. Trá-tase dun dispositivo anexo áducha, que vai avisando medianteasubíos e cores de que se estánalcanzando o gasto enerxético de95 litros de auga por ducha, querecomenda a Organización Mun-dial da Saúde. Se o usuario non se

dá por aludido a auga córtase du-rante cinco minutos “e non tesmáis remedio que saír da ducha acausa do frío” explica Manuel,quen leva un smartwatch de aga-sallo e 1.000 euros, para financiara súa participación noutra feiracientífica de carácter estatal, aExporecerca 2017. Este proxectode clara aplicación práctica foi omais valorado polo xurado, for-mado por medio centenar de per-soas.

Segundo e terceiroO segundo premio, dotado taméncun reloxo intelixente e con 500euros para asistir á feira científicavasca homóloga da Galiciencia,foi Natalia Fariña, autora do “Es-pantallo 2.0” un espantallo coque a alumna das aulas cientí-fico-tecnolóxicas Isidro PargaPondal de Ponteceso (A Coruña)xa conseguiu eliminar o acosodas aves, ás hortas familiar da súa

localidade natal que antes “secargaban” as colleitas. Natalia re-alizou un espantallo convencionale outro de forma piramidal cunhaestrutura deseñada en SketchUpe impresa en 3D, recubriuno conpapel reflector, e deste xeito du-rante o día as aves foxen dos se-mentados, ao verse cegadas polobrillo cando hai sol. Ademais“pensando nos días anubrados,incluín leds para facilitar que opapel reflectise cando non hou-bese sol e un dispositivo cunhaplaca electrónica na que estánconectada unha placa de humi-dade, outra de son e sensor demovemento”. Canto máis potenteé o sensor, máis distancia de te-rreo será vixiada por este espan-tallo con forma piramidal. Oterceiro premio levouno IsabelSáinz, do IES Plurilíngüe Rosalíade Castro de Santiago, co seu so-fisticado estudo sobre “o fluxo demuones con respecto ao seu án-gulo cenital de incidente”. O tra-ballo desta terceira premiada enGaliciencia 2016, polo que recibiuun smartwatch e unha axuda de200 euros para asistir á feiracientífica da Coruña “analiza ofluxo de raios cósmicos con res-pecto ao ángulo cenital dos de-tectores. Concretamente, o que sedetectaron foron muones as úni-cas partículas capaces de atrave-sar os detectores, que inciden nanosa superficie de maneira cons-tante”, explica.

n Os tres primeiros premiados.

n O atleta portugués da S.D. Sampaio.


Redacción OURENSE

Expourense finaliza o calendariofeiral do 2016 coa celebración deMegaxove, que ata o 8 de decem-

bro, ofrecerá máis de 150 actividadesde lecer e deportivas que converteránao recinto no punto de encontro da mo-cidade galega. Nunha superficie de8.000 metros cadrados daranse cita 26expositores entre federacións e clubsdeportivos, asociacións culturais e xu-venís de toda Galicia

Megaxove enExpourense

Salón do automóbil novo e de ocasión en Expourense

O8º Salón do Automóbil-VehículoNovo converteu a Expourense du-rante unha fin de semana no con-

cesionario máis grande de Galicia ao quese achegaron ó redor de 7.000 visitantespara coñecer as últimas novidades ofreci-das pola trintena de marcas presentes, querepresenta o 100% dos concesionarios ofi-ciais da provincia de Ourense. O feito depoder ver nun mesmo espazo toda a ofertaen vehículos da provincia e o sorteo dundesconto de 6.000 euros (que supón o des-

conto máis grande realizado en feiras destetipo en Galicia) entre os que mercaran aquío seu coche contribuíu a acelerar o procesode decisión dunha compra que require dunimportante desembolso económico. Parafacilitarlle á decisión aos visitantes, osconcesionarios ofreceron prezos especiaisde feira con descontos que ás veces supe-raban os 5.000 euros ou sorteos de estan-cias en balnearios. Cun amplo abano deprezos entre os 8.000 e os 100.000 euros,este salón ofrecía modelos de coches para

todas as necesidades. Se venderon modelosde todas as gamas, se ben parece ser queos SUV (todo terreo medianos) e os utili-tarios de tamaño medio foron os máis de-mandados. Entre as novidades destacaronos modelos híbridos como o Toyota C-HR,que se presentou en exclusiva neste salóne que se vendía por 1.000 euros menos eco navegador como agasallo, e o HyundaiIONIQ que conta cun salpicadeiro fabricadocon caña de azucre. Repetiu presenza oRoad Show de Mazda que permitía probartodas as novidades acompañados de mo-nitores da marca chegados dende distintaspartes de España. Atenderon en total amáis de 300 interesados entre os que sor-tearán un curso de condución deportivadurante unha fin de semana en Albacetecon todos os gastos pagados. O 8º Salóndo Automóbil continuou a fin de semanaseguinte (25 a 27 de novembro) coa cele-bración da edición adicada ó Vehículo deOcasión no que volveron a estar presentesos 17 concesionarios asociados aA.C.A.U.T.O. As vendas realizadas nestesalón tamén estiveron incluidas na achegade 15 euros por vehículo vendido que fixoa Asociación a Cáritas Ourense.

n Aspecto que ofrecía o salón en Expourense.


Redacción OURENSEGalicia

Congreso internacional de San Martiño de Tours en Ourense

Celebrouse en Ourense o Con-greso Internacional de SanMartiño de Tours. Na última

xornada os participantes visitaronCea onde realizaron un pequenotramo a pé da Vía da Prata do Ca-miño de Santiago e ao chegar aomosteiro de Oseira gozaron dunhavisita guiada. Pola tarde no Pazo deVilamarín retomaron a temáticaabordada na xornada anterior sobrea evolución dos bispados na Gallae-cia da época Sueva. Intervíu MiguelAlba Calzado do Consorcio Monu-mental da Cidade de Mérida, quepresentou “Augusta Emérita e a cris-tianización da cidade na Antigüi-dade tardía”. Falou da cidade deMérida e do proceso de cristianiza-ción da cidade dos século V ao VII.Luís O. Fontes, da Unidade de Ar-queoloxía da Universidade doMinho, Braga, falou de “Bracara, ca-pital do Reino Suevo: a cidade e oterritorio ao tempo de São Martinhode Dume”. Luis O. Fontes ofreceu unrelatorio no que explicou a evolu-ción da cidade de Braga, ao norte dePortugal, que foi a capital do ReinoSuevo, tanto da cidade como do seuterritorio inmediato nos séculos V eVI, pois Dumio, que se atopa aocarón de Braga, foi un mosteiro fun-dado por San Martín de Dumio. LinoAugusto Tavares Dias do Centro deEstudos de Arquitectura e Urba-nismo da Universidade do Porto,presentou “Tongobriga, de ciutas a“parroqui sueva”. Falou da cidade deTongobriga na localidade de Freixo,preto do Porto, na antigüidade tar-día. Virgilio Lopes do Campo Ar-queolóxico de Mértola, presentou“Mértola, de portus a cristiana ciui-tas”, e abordou o tema da evoluciónde Mértola desde a súa etapa comoporto romano ao bispado dos sécu-los V ao VII. Na clausura intervirono vicepresidente da Deputación deOurense, Rosendo Fernández; ocoordinador do congreso, JorgeLópez Quiroga; e o secretario cien-tífico do congreso, Artemio M. Mar-tínez.

LiceoO Liceo de Ourense foi o escenariodoutra xornada na que Jorge López

Quiroga, da Universidade Autónomade Madrid e coordinador do con-greso, expuxo no seu relatorio omarco xeral do proceso de cristiani-zación na Gallaecia no ámbito ruralnos séculos V e VI. “Unha panorá-mica sobre o que sabemos do pro-ceso de cristianización, os restos eas evidencias que temos como intro-dución aos relatorios sobre estudosmáis detallados de distintos bispa-dos”, sinalou Jorge López Quiroga.O coordinador do congreso explicouno seu relatorio que a cristianiza-ción é “un fenómeno do que hai evi-dencias temperás, pero moiproblemático á hora de definir cro-noloxías exactas para os séculos IVe V, e é moito máis claro no séculoVI cando eclosiona coa actividadede San Martín de Dumio, como semostra nos textos e en evidenciasmateriais”. Chegado desde Viena porprimeira vez en España, o directordo Instituto de Estudos Medievais,Walter Pohl, é unha das persoas querenovou o estudo dos “Bárbaros”,

entre eles os suevos, ofrecendounha nova visión sobre a identidadeque non se enfoca hoxe en día comounha cuestión étnica, é dicir, non sefala de pobos que non cambian aolongo do tempo, desde o punto ra-cial senón que, o que hai é unhamestizaxe de moitos pobos e a iden-tidade que eles constrúen dependedo contexto socio político. Todos osbárbaros queren imitar a Roma é oseu modelo, e todos queren ser ro-

manos pero teñen as súas costumes.Na súa intervención aportou a súavisión sobre cómo se enfoca, hoxeen día, o estudo destes pobos, porexemplo o dos suevos que chegaroná Gallaecia e cómo constrúen esaidentidade, por exemplo coa conver-sión á catolicismo, ao arrianismo, éunha forma de buscar a identidade.Pola súa parte, Tivadar Vida da Uni-versidade de Budapest, abordou acuestión da cristianización na zonade onde son orixinarios San Martinde Tours e San Martin de Dumio,ambos son da Pannonia, e presen-tou un panorama, desde o punto devista da arqueoloxía, das evidencias,dos restos, de elementos de cristia-nización ligados á actividade de SanMartin e cómo se relaciona coa po-boación que estaba alí. Presentouun proceso de cristianización moi si-milar ao de aquí. De feito é moi pro-bable que San Martin de Dumio, quefoi quen difundiu o culto de SanMartin de Tours, puido converter aossuevos porque era orixinario damesma rexión, os suevos tamén es-taban instalados nesa rexión, un pa-ralelo directo que nos permiteentender moitas cousas aquí. Chris-tine Delaplace da Universidade deCaen, catedrática de Historia Antiga,falou da actividade de San Martin deTours, bispo de Tours, na Galia, enFrancia, desde unha perspectiva dostextos e da arqueoloxía e, MiljenkoJurkovic, da Universidade de Zagreb,Croacia, presenta un panorama decristianización de Dalmacia (costada Croacia actual), un territorio cun-has dimensións similares a Galicia,hai 18 bispados, algo que nin no

maior momento de expansión docristianismo aquí se deu.

CelanovaOs participantes visitaron o día 16de novembro o mosteiro de San Sal-vador de Celanova, a capela de SanMiguel, o Centro de interpretación exacemento de Aquis Querquennis, ea Igrexa de Santa Comba de Bande.Intenviu Artemio M. Martínez Tejera,da Universidade Autónoma de Ma-

drid que presentou a “Arquitecturacristiá no Regnum Suevorum Hispa-niae (411-585 AD): entre o ideal ea praxis”. Falou do espazo arquitec-tónico cristián no ámbito xeohistó-rico do reino Suevo, tendo presenteque os Suevos convertéronse ao ca-tolicismo dúas veces, aínda que nonse sabe ben se desde o paganismoou o arrianismo: a primeira, a títulopersoal e familiar con Requiario; e asegunda, a do pobo, propiciada polaactividade do panonio San Martín,bispo de Braga, coñecido como“Apóstol dos Suevos”, e difusor doculto a San Martín de Tours entre os

Suevos. Marcos V. García Quintela,da Universidade de Santiago deCompostela falou da “Construción dapaisaxe cristiá de Galicia: estudo in-terdisciplinar e mirada antropoló-xica”. Na súa intervención presentaráunha síntese dos traballos multidis-ciplinares levados a cabo nos últi-mos anos en torno ao temaanunciado enfatizando o interese damirada antropolóxica como criterioaglutinador de eses traballos. Mar-cos V. García realizou unha lecturaantropolóxica de cómo se vai con-formando a paisaxe cristiá en Gali-cia, é dicir, cómo se pasa do mundoprerromano á cristianización a tra-vés da lectura antropolóxica da pai-saxe.Miguel Ángel González García, direc-tor do Arquivo Histórico Diocesanode Ourense e do Museo Catedraliciode Ourense, falou da memoria deSan Martín de Tours no Ourense Me-dieval: iconografía e reliquias. Mi-guel Ángel González presentou aevolución iconográfica de San Mar-tín de Tours, a través das imaxes edas reliquias do Ourense medieval. Luis A. García Moreno da Universi-dade de Alcalá referiuse a “diverxen-cia relixiosa e construción deidentidades étnico-políticas nos Rei-nos suevo e godo”. Continuando nalínea de Walter Pohl, explicou cómose constrúe a identidade étnica epolítica dos reinos Suevo e Godo, através da disciplina prosopografía,estudo dos antropónimos, dosnomes das persoas ao longo dotempo. Falou das diferenzas que

había entre o reino Suevo e o Godo,incidindo nas diferenzas relixiosasque existían entre ambos pobos quese convertían ao cristianismo ou aoarrianismo atendendo ao interese oua cuestións políticas. Adolfo Fernán-dez Fernández, da Facultade de His-toria da Universidade de Vigo,pechou a xornada co relatorio “Onoroeste peninsular como centroneurálxico do comercio atlántico du-rante os séculos V ao VII. Unhaperspectiva novidosa da Gallaeciasuevo-visigoda desde os datos ar-queo-históricos”. Na súa interven-ción ofreceu un panorama a través

dos descubrimentos das escava-cións arqueolóxicas realizadas nosúltimos anos en Vigo e os arredorespara falar dos contactos comerciais,entre os séculos V e VII, no mo-mento do reino Suevo. Como novi-dade, conectará este comercio e apresenza de importacións, co desen-volvemento dos bispados na costaatlántica de Galicia.

San Pedro deRocasO 17 de novembro os participantesvisitaron os mosteiros de San Pedrode Rocas, Santa Cristina de Ribas deSil, e ao de Santo Estevo de Ribasde Sil. Pola tarde, as actividadestrasladaronse á Facultade de Histo-ria da Universidade de Vigo no Cam-pus de Ourense, onde AntonioRodríguez Colmenero da Universi-dade de Santiago de Compostela,ofreceu o relatorio “Lucus Augusti:de Santuario de Augusto a Sede Me-tropolitana”. Posteriormente, inter-viu José Suárez Otero, daUniversidade de California, para falarde “El Locus Sanctus lacobi” e a cris-tianización do Noroeste hispánico,ca. S. IV-VI AD. Acotacións arqueo-lóxicas ao enigma compostelán”.Despois do descanso, Fermín PérezLosada da Universidade de Vigo pre-sentou “Tude /Tui) e o seu territoriodurante a Antigüidade Tardía: con-tinuidades, cambios e transforma-cións”. Por último, José AvelinoGutiérrez González da Universidadede Oviedo expuxo “Legio e o seu te-rritorium na época sueva”.

n Visita ao Centro de interpretación e xacemento de Aquis Querquennis.(Bande).

n Na igrexa do mosteiro de Oseira.(San Cristovo de Cea).

n Os congresistas en San Pedro de Rocas (Esgos).


Santarém e Vila Nova de Gaia premiadas en Funergal

Funergal 2016 celebrou a súaedición máis completa na queviu superadas as cifras das

oito edicións anteriores no que res-pecta número de expositores (110),superficie expositiva e países repre-sentados (14) . A 9ª edición daFeira Internacional de Produtos eServizos Funerarios conseguiu a vi-sita de máis de 4.000 profesionaise a satisfacción xeneralizada dosexpositores que xa a situaron comounha das grandes citas internacio-nais do sector, sendo a única cele-brada na Península neste ano.Contou coa presenza de grandesgrupos funerarios de España (Fu-nespaña, Interfunerarias, GrupoAlbia e Parcesa). Estes expositorescompartiron espazo cos principaisfabricantes de cadaleitos, fornoscrematorios, urnas, vehículos fúne-bres e outros artigos funerarios deEspaña e Portugal e de Italia, Ho-landa e Alemaña que se reunironcos importadores de Perú, Chile,México e Colombia que participanna misión comercial internacionaldesta edición.

Premios Durante a xa tradicional cea deconvivencia entre expositores,Funergal entregou os seus pre-mios especiais que recoñeceronas novas iniciativas profesionaise empresariais neste sector pre-sentes na feira. Estes premiosconvocáronse para celebrar aconcesión do Selo de Internacio-nalidad e o salto cualitativo quedeu a feira desde entón. As cate-gorías que se contemplaron nestaconvocatoria foron: Mellor ca-seta: Fillos de Luís Chao Sobrino(Ribadavia. Ourense). Mellor Pro-duto/Servizo Innovador: CorkSoul. Esta empresa de Santarém(Portugal) presentou as primeirasurnas realizadas en cortiza natu-ral. Nesta categoría houbo un ac-césit para Sortem (Barcelona)polas súas urnas de cartón. Me-llor Acción Promocional: PANA-SEF, a Asociación Nacional deServizos Funerarios que realiza-ron unha intensa campaña depromoción para convocar aosseus asociados a visitar Funergal.

Nesta categoría houbo taménunha mención especial para aempresa Irmaos Salgueiro (VilaNova de Gaia) pola difusión querealizaron de Funergal a travésdas redes sociais. Internacionali-zación: A Guía Funeraria (Madrid)porque facilitou a promoción deFunergal nas principais feirasmundiais do sector.Nesta catego-ría houbo un accésit para a em-presa CEABIS de Grupo Vezzani,unha das principais do sector anivel mundial. Ademais, este acto

acolleu a entrega do Premio ao?Mellor directivo funerario? ou-torgado pola Guía Funeraria e querecaeu en José Vicente AparicioFerri, subdirector xeral de Funes-paña. A Guía Funeraria entregouos seus premios como unha dasactividades que puxo punto efinal a esta edición de Funergal.As empresas recoñecidas foron:www.fotoesquelas.com de Ou-rense (Servizo innovador); PANA-SEF (Premio Mellor Campaña dePublicidade e relacións Públicas)

pola súa campaña sobre “O orgu-llo de ser funerario”; SORTEM deBarcelona (produto innovador)polas súas urnas biodegradablese as prácticas de tanatopraxiaque realizou en feira; e Beto Gilde México (Internacionalización)polos cursos que impartiu en fei-ras sobre vendas no sector fune-rario. Funergal 2016 contou coacolaboración do IGAPE e da De-putación de Ourense, ademais dasprincipais asociacións nacionaisdo sector de España e Portugal.

Ponte de Lima Premio Especial Calidade en Expourense

ACámara Municipal dePonte de Lima, (Portugal);Aspronaga; Obras Civiles

del Atlántico; Centro Médico ElCarmen (Ourense); Canosa e Xe-rencia de Xestión Integrada daCoruña foron os premiados noDía Mundial da Calidade 2016 eque Expourense conmemorou or-ganizando unha Xornada de Exal-tación. A programación incluíu aentrega dos Premios “Líderes enCalidade” a empresas e institu-cións galegas recoñecidas por serun modelo a seguir nos seus res-pectivos sectores e das que des-taca o seu compromiso coa

calidade e co medio natural. Tra-touse do único acto celebrado enGalicia vencellado con este díamundial. Esta iniciativa contouco apoio do IGAPE e tivo comoobxectivo sensibilizar tanto aempresas privadas como a enti-dades públicas da necesidade deincorporar aos seus modelos dexestión as directrices da calidadee do medio natural, co fin deprestar servizos eficientes e aca-dar a satisfacción do cliente.Deste xeito, poténciase a exis-tencia de empresas e administra-cións competitivas nun escenarioglobalizado.

VI Premios Por sexto ano consecutivo, un xu-rado integrado polo Comité Execu-tivo de Expourense, a entidade decertificación AENOR e a consultoraServiguide, elixiu ás empresas einstitucións merecedoras dos pre-mios “Líderes en Calidade” a em-presas e entidades galegas. Éstaspertencen aos sectores que máispreocupan ao cidadán como sonAlimentación, Sanidade, Educa-ción e Medioambiente-Sustentabi-lidade; pero tamén ao empresariocomo é o caso da internacionali-zación, nun momento no que con-tar con estas certificaciónsconvértese nun requisito case im-prescindible á hora de exportar oproduto. Os premios foron entre-

gados por membros do Comitéexecutivo de Expourense e o actocontou coa intervención do al-calde de Ourense, Jesús Vázquez,quen destacou que “a esixencia éa base dun traballo de calidade”.

Ponte de LimaComo novidade nesta edición en-tregouse un Premio Especial á Cá-mara Municipal de Ponte de Lima(Portugal), entidade coa que Ex-pourense mantén estreitas rela-cións de cooperacióntransfronteiriza. Recoñécese á in-novación e o éxito da campaña tu-rística “Em época baixa, Ponte deLima en alta”, que consiste na or-ganización durante os meses deoutono e inverno de numerosos

eventos que contribuén ó desen-volvemento económico das poten-cialidades locais e das empresasvencelladas a elas (gastronomía,agricultura, medioambiente e co-mercio entre outras) ao tempo quedinamizan o turismo de proximi-dade. O premio foi recollido polovereador de Turismo de Ponte deLima, Paulo Barreiro Sousa. Conesta actividade xa habitual no ca-lendario de eventos de Expou-rense, a Fundación contribúe acumprir os seus obxectivos anuaisque pasan por fomentar entre asempresas en particular e o restoda sociedade en xeral: a Interna-cionalización, a Calidade, a Inno-vación, Emprendemento e aFormación.

n Empresas premiadas pola Guía Funeraria en Funergal 2016.

n Paulo Barreiro Sousa vereador de Turismo de Ponte de Lima, á dereita.

n Persoal do Centro Médico El Carmen.

Redacción OURENSE

Galicia


Redacción OURENSE

Plan director para o mosteiro de Montederramo

AXunta adxudicou a redac-ción do plan director dasobras para suprimir as fil-

tracións de auga desde o telladodo mosteiro de Santa María deMontederramo. O obxectivo é“definir as liñas de actuación decara ao futuro no eido da súaconservación e das propostaspara o seu desenvolvemento sus-

tentable, de xeito compatible cosseus valores culturais e de iden-tidades”, explican na DirecciónXeral de Patrimonio. Unha em-presa de arquitectos traballa naredacción do plan director, doque xa se entregaron tres fases equeda pendente outra para opróximo ano. O documento tenun custo de 38.332,80 euros.

Derivado do plan director coñe-céronse as actuacións uxentesque se levaran a cabo no mos-teiro para garantir a súa conser-vación. Son uns traballos xaadxudicados a Coviastec porvalor de 57.774,34 euros. O di-ñeiro destinarase para eliminar avexetación nos muros e a cu-berta, consolidar os beirís e in-

corporar placas de fibrocementobaixo tézaa naqueles puntosonde non o haxa, impermeabili-zar os tellados e limas con lámi-nas flexibles, e selar eimpermeabilizar a fábrica depedra da cúpula así como o can-lón perimetral e as unións da cu-berta do ciborio. Instalaranseliñas de vida nas cubertas paragarantir a seguridade nos traba-llos de mantemento, colocaranseduas escaleiras metálicas exterio-res para o acceso ás cubertas daigrexa e o ciborio, e adaptaranseos percorridos de mantementopolas cubertas para dar un accesocómodo e seguro a todos os pun-tos. A ausencia de mantementonos últimos anos, xa que o cole-xio está pechado, provocou a de-terioración de certas partes,especialmente cubertas e para-mentos que están provocando aentrada de auga e problemas deseguridade na contorna polacaída de tezas pertencentes aoaleiro das cubertas. Ademais, ascontinuas filtracións do telladoproduciron graves danos no ma-terial pétreo, e o sal e as xeadasactuaron lesionando as estruturas

“apreciándose perda de material,arenizacións e deplacacións, es-pecialmente nos tramos preto doacceso”, indica o plan director.

Eficienciaenerxética O director do Instituto Enerxéticode Galicia (Inega), ditou resolu-ción de concesión de subvenciónspara a creación, mellora e amplia-ción de pequenas infraestructu-ras, por medio de proxectos deaforro e eficiencia enerxética naAdministración Local, sobre abase da convocatoria de subven-cións. O importe das axudas foronpara a Praza de Montederramo de10.117,41 € e para Vilariño Fríode 16.776,04 €. Por resolución dodirector xeral de Agader apro-bouse o Plan Marco: mellora decamiños municipais de acceso aexplotacións agrarias 2016, fi-nanciado co Fondo Europeo Agrí-cola de Desenvolvemento Rural(FEADER), no marco do Plan deDesenvolvemento Rural (PDR) deGalicia 2014-2020, polo que seexecutou a obra por importe de73.215,64 €, sendo a subvenciónde AGADER de 60.508,79€.

n Eliminarase a vexetación dos muros e a cuberta.

A oposición fai unha “diagnose negativa” do ConcelloO

urense en Común, Demo-cracia Ourensana e PSOEcelebraron reunión para

avaliar o estado do Concello deOurense. Os tres grupos comparti-ron na xuntanza unha diagnosenegativa do goberno do PartidoPopular, “que non quere dialogaraínda estando en minoría, e man-tén por tanto bloqueada a cidade”.Na reunión plantexouse a idea detrazar unha estratexia conxuntade oposición para o que os gruposestableceron xa un calendario detraballo, sobre o que se volveránreunir co fin de avaliar por dife-rentes áreas as necesidades que ogoberno popular debe asumir e asípoder establecer unha oposiciónforte que sexa quen de presionarao goberno a solucionar as defi-ciencias que tén a cidade. Peranteunha eventual moción de censura,Ourense en Común mantense fielao seu código de bo goberno e ex-plica que “imos alí a onde noschaman para falar sobre decisiónsque poden afectar ao noso muni-cipio, agora ben, non participare-mos nesta lexislatura dun gobernode coalición. De darse esa moción,o noso voto estaría condicionadoao modelo de cidade e de xestiónproposto. Porque o importantenon é quen é alcalde, senón paraqué”.

AsociaciónsveciñaisOurense en Común optou polaabstención ante o expediente demodificación de crédito que sevotou nun pleno extraordinario. Ogrupo defendía que “atender aspeticións das veciñas é unhaobriga diaria, establecendo priori-dades e facendo as obras de xeitoordenado e paulatinamente candocorresponda”. “Este expedienteque o Partido Popular xa intentoucolar no pleno ordinario anterior,responde a unha vontade prefe-rente de PP e PSOE para coas fe-deracións Limiar e Miño, afíns aestes partidos”, e “deixa ignoradasas peticións daquelas asociaciónsveciñais que non están adheridasa estas federacións. Por un princi-pio de solidariedade e participa-ción, debería facerse unhachamada aberta para que todos osveciños de Ourense puideran plan-texar as necesidades que teñennos seus barrios”, apuntaba Mi-guel Doval no transcurso da sesiónplenaria. Ourense en Común de-nunciaba que “lonxe de ser parti-cipativo e recoller realmente asdemandas veciñais, este plan deobras foi cociñado entre PP, PSOEe estas dúas federacións, deixandoao lado ás asociación veciñais non

federadas e aos grupos de Ourenseen Común e Democracia Ouren-sana, que non foron consultadosnin informados debidamente sobreesta cuestión”. O expediente apro-bado neste pleno extraordinariocontén un total de 76 obras, nameirande parte de pavimentacióne asfaltado de rúas e vías sobre asque os informes técnicos non es-pecifican a súa titularidade. Nal-gúns casos “afectan a terreos eviais que son titularidade do Mi-nisterio de Fomento e non do pro-

pio Concello, polo que non é oConcello quen debe arranxalas”.Ourense en Común denunciabaademais que “o argumento que seutilizou para xustificar a urxenciadesta modificación orzamentariafoi totalmente falso, xa que no pa-sado pleno apuntábase a que esteexpediente se tiña que aprobar in-mediatamente e en caso contrariodemoraríase ata o pleno do 2 dedecembro, polo que non entraríaneste exercicio económico”. “Estafalsedade púxose de manifesto

con este pleno extraordinario sóuns días despois, que evidenciaque puideron aprobar esta modifi-cación e que a premura non eratanto unha cuestión de tempos,senon de intereses”. Miguel Dovalfelicitou no pleno ás asociaciónsque se van beneficiar destas obrase apelou tamén ás que non severán beneficiadas, a que insistannas súas demandas, solicitando aogrupo de goberno a “exercer a so-lidariedade a todos os barrios, ve-ciños e veciñas de Ourense”.

n Concelleiros de Ourense en Común na bancada traseira.

Galicia

23NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Decembro de 2016 23NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Decembro de 2016

Redacción VIGO

Redacción OURENSE

Caballero felicita "á cidadanía" porque a ÁreaMetropolitana de Vigo xa é unha realidade

Abel Caballero cualificouhoxe venres a Área Metro-politana de Vigo como

unha grande institución en Gali-cia, España e, incluso Europa, noinicio dunha rolda de prensa naque reivindicou a autonomía doente, equiparándoo aos conce-llos ou as deputacións. Logo de"darlle a cidadanía os parabénsporque a Área Metropolitana deVigo xa é unha realidade", o re-xedor avanzou que xa se está atraballar no avance do ente. Defeito, o secretario remitiu hoxeao rexistro de Entidades Locaisda Xunta a certificación doacordo constituínte para a ins-crición da nova entidade. Taménse remitiu escrito á DirecciónXeral de Administración Localpara o nomeamento acumuladode un secretario e un interven-tor, e outro a todos os concellei-

ros metropolitanos instándollesao constituírse en grupos políti-cos metropolitanos. Unha vezcumprimentados eses trámites,

apostilou o rexedor, convocarasea Xunta de Goberno para nomearaos catro vicepresidentes. Respecto dos concelleiros metro-

politanos do PP que onte aban-donaron a sesión constitutiva,dixo que "algúns onte esquece-ron á xente, fixeron política fili-

busteira, obedecendo a Feijóo ea Rueda" pero non conseguironparalizar a Área, precisou. Nasúa opinión, o PP evidenciou quenunca quixo a Área Metropoli-tana e que só querían freala, aotempo que destacou que foronoito as forzas políticas que "llederon unha lección de democra-cia ao PP permanecendo la se-sión constitutiva e cumprindocoas súas obrigas coa cidadanía.O acabado de nomear presidente,resaltou que foi elixido en pri-meira volta e por maioría abso-luta con apoios dos seguintesgrupos políticos: PSOE, BNG, Ga-ñaMos, Alternativa Canguesa deEsquerdas, Movemento Salceda yMarea de Vigo. Tamén quedou nasala o representante da Agrupa-ción de Electores de Redondela,malia o seu voto en contra dacandidatura de Caballero.

Galicia

A Área Metropolitana de Vigo xa deu os seus primeiros pasos administrativos, requisitos formaisprevios a convocatoria da Xunta de Goberno, segundo explicou hoxe venres o acabado de nomearpresidente. Caballero felicitou á cidadanía pola posta en marcha do ente supramunicipal aotempo que reivindicou a súa autonomía, equiparándoo a os municipios ou deputacións.

XXI Feira de Outono en Allariz XV magosto en Pena Vixía

Allariz celebrou a vixésimo primeiraFeira de Outono. O evento gastro-nómico tiña por obxectivo promo-

cionar, potenciar e valorizar os produtosde outono. Así, no pavillón do Institutode Allariz máis dunha trintena de produ-tores venderon mel, cogomelos, noces,castañas e os seus derivados, entre ou-

tros. Houbo unha exposición micolóxica,no Mercado de Produtos da Reserva daBiosfera, e charlas coloquio sobre cogo-melos, concursos e demostracións de co-ciña en vivo e actividades para adultos emaiores. Ademais, os restaurantes e tapa-rías da vila ofreceron menús e tapas ela-boradas con produtos de outono.

Na praza ourensá de Pena Vixía, aAsociación Camiño Real e a LexiónIrmandiña celebraron o XV ma-

gosto coa participación de cen persoasprocedentes de Pontevedra, Vilalba, A Co-ruña, Ourense, Ferrol, Vigo, Sevilla, Astu-rias, Valladolid, Madrid e Norte dePortugal. Os convidados foron recibidospolo anfitrión, Antonio Pereiras Penabad,na súa casa da Pena Vixía onde se cele-brou o xantar e o magosto vespertino. No

xantar degustaron empanada, xamón, em-butidos, queixos, polbo con cachelos, bicae cañas de Luzía a portuguesa, tamén pre-sente, ademáis de viños, refrescos, cer-vexa, café de pota e licores. Pola tardefixeron “o paseíllo” polo casco vello deOurense entronizando o magosto. A comi-tiva voltou a Auria Bela para asistir aomagosto de castañas con chourizos, caldoe viños animado con cantares populares efados.

n Postos de produtos no Mercado da Reserva da Biosfera.

n Os participantes no magosto á chegada para o xantar.


Redacción SANTIAGO DE COMPOSTELA

"Vivir Santiago" ofrece actividades para estudantes

aconcelleiro de Educación eCidadanía, Manuel Dios,presentou o programa Vivir

Santiago, que ofrecerá ao alum-nado de primaria e secundaria doconcello unha serie de activida-des que teñen como obxectivocoñecer o patrimonio de Com-postela. Entre as actividades

ofertadas destaca unha visitaguiada ao Concello dunha dura-ción de 60 minutos, os luns, paracoñecer o edificio histórico e ofuncionamento administrativo.Visitaranse diferentes espazos,servizos e bens patrimoniais quehai na casa consistorial. Pretén-dese deste xeito que o alumando

coñeza a organización social dasúa contorna próxima e as súaestrutura de goberno, identifi-cando as funcións e servizos dosseus diversos organismos. Taménse realizará un percorrido histó-rico pola cidade co obxectivo deidentificar os principais períodoshistóricos presentes na configu-

ración da cidade. Con saída domiradoiro situado no parque daAlameda, o percorrido continúapola Porta Faxeira, praza do Tou-ral, rúa Nova, Mazarelos, rúa doCastro, Quintana e Praterías,para rematar na praza do Obra-doiro. A actividade, cunha dura-ción de 75 minutos, está dirixidaa centros educativos de educa-ción primaria e secundaria e re-alizarase os martes. Os mércoresserá a quenda do itinerario polocemiterio municipal de Boisaca,cos obxectivos de achegar o seupatrimonio á comunidade educa-tiva. Ten unha duración de 90minutos. Enterramentos megalí-ticos que serían os antecedentesprehistóricos dos sepulcros me-dievais, sendo o sartego máis co-ñecido o do Apóstolo Santiagoda Catedral. Un percorrido noque tampouco debemos esquecero Panteón de Galegos Ilustres,recintos xa desaparecidos ou endesuso e os camposantos das pa-rroquias. Os xoves é a quenda

dos itinerarios guiados pola Ala-meda, co obxectivo de coñecer asúa historia e de identificar osprincipais bens escultóricos e ar-quitectónicos. Con saída da es-cultura das Marías, obra de CésarLombera, proseguirase cara a deValle-Inclán, a Leiteira, Rosalía,o edificio da actual gardaría deSanta Susana, a igrexa e o palcoda música. A actividade ten unhaduración de 60 minutos. Os ven-res haberá unha serie de visitascomentadas polas instalaciónsexteriores e interiores da EDAR eda ETAP, co fin de concienciar ereflexionar sobre a importanciado uso controlado da auga e doseu uso sostible, da xestión e daprotección da auga doce, contri-buíndo así a formar cidadáns res-ponsables. A actividade estádirixida a alumnado de educa-ción primaria e secundaria, tenunha duración de 90 minutos efarase de acordo cun calendariode visitas fixado cos técnicos dasestacións.

n Carmela Sánchez, Manuel Dios e Xosé M. Rodríguez-Abella.

n O filme Metrópolis proxectouse no Auditorio de Galicia.

Galicia

Na 30ª edición do festival Cineuropaproxectouse o filme Metrópolis, di-rixido en 1927 por Fritz Lang e con

música do compositor alemán GottfriedHupperttz. De maneira simultánea á pro-xección desta película muda, a Real Filhar-monía de Galicia interpretou en directo abanda sonora orixinal, baixo a batuta dodirector andaluz Manuel Coves. O filme eas partituras foron cedidas polo EuropeanFilme Philarmonic Institute. Metrópolis éunha película de culto do cinema mudo ereferente do expresionismo alemán, deciencia ficción. Ofrece unha visión apoca-líptica da sociedade do futuro. A accióntranscorre no ano 2000, na megalópole deMetrópolis, onde a sociedade divídese endúas clases: os ricos, que teñen o poder eos medios de produción, rodeados de

luxos, espazos amplos e xardíns; e osobreiros, condenados a vivir en condiciónsdramáticas recluídos nun gueto subterrá-neo, onde se atopa o corazón industrial dacidade. Un día Freder, o fillo do todopode-roso Joh Fredersen, o home que controlaa cidade, descobre os duros aspectos la-borais dos obreiros tras namorarse deMaría, unha rapariga de orixe humilde, ve-nerada polas clases baixas e que predicaos bos sentimentos e o amor. O fillo ad-virte ao seu pai que os traballadores po-derían rebelarse. No seu día foi unha gransuperprodución da potente produtoraalemá UFA, pero foi un fracaso de público.No ano 2010 estreouse a versión íntegra -e orixinal- de Metrópolis, tal e como aconcibiu Fritz Lang, con 25 minutos máisde metraxe.

Oalcalde, Martiño Noriega, e o con-celleiro de Medio Ambiente e Mo-bilidade, Xan Duro, presentaron os

novos coches da Policía Local, nun acto noque participou tamén o inspector principaldo Corpo, José Manuel Traba. A incorpo-ración destes vehículos era unha vella de-manda da Policía Local, que viñautilizando un parque móbil moi envelle-cido. As novas incorporacións ao parquemóbil da Policía Local son oito monovolu-mes do modelo Ford C-MAX, presupostadosen 342.680 euros máis IVE; e un todote-rreo que supuxo un investimento de53.328 euros máis IVE. O Concello adqui-riu os vehículos baixo o sistema de ren-

ting, de xeito que pagará esas cantidadesen catro anos. O concelleiro de Medio Am-biente e Mobilidade explicou que os novevehículos “están dotados coas últimas tec-noloxías, como pantallas retráctiles e al-tofalantes exteriores ou GPS”. Xan Duroexplicou que a chegada dos oito monovo-lumes e o todoterreo permitirá dar debaixa algúns dos vehículos máis antigosda Policía Local “que está utilizando ataoito coches matriculados en 1998 e que sesuperan os 400.000 quilómetros de uso”.Outros coches do Corpo achéganse aos300.000 quilómetros. Ata os de agora, osvehículos máis novos da Policía Localforan comprados en 2010.

n O alcalde e o concelleiro Xan Duro con policías locais.

A Real Filharmonía ponbanda sonora a Metrópolis

A Policía Local estreou nove vehículos


GaliciaRedacción A CORUÑA

Xulio Ferreiro, alcalde, cos empresarios/as

no viveiro de empresasAccede Papagaio

Manifestación contra a violencia machista

Orexedor, acompañado polo conce-lleiro de Emprego e Economía So-cial, Alberto Lema, indicou que as

institucións “deben replantexarse” o mo-delo de colaboración co sector empresa-rial. “Non se trata de sacar as tesoiras,trátase de atar lazos”, afirmou Ferreiro.“Desde este Goberno local apostamosfortemente polos modelos cooperativos,pola economía social e, por construír, deforma conxunta, espazos onde poderlevar a cabo esas interaccións, como no

centro Accede Papagaio no que nos ato-pamos”, sinalou.O primeiro edil coruñés tamén avanzouque, de cara ao proxecto orzamentario dogrupo de goberno para o ano que vén,“terase en conta especialmente á pe-quena e mediana empresa, así como aos/e ás autónomas, entendendo que é pre-ciso establecer redes de cooperación, deencontro entre empresas que poden serprovedoras entre si, ou que ofrezan ser-vizos complementarios”.

Membros da Corporación munici-pal e alcaldes da comarca amo-saron o seu apoio á campaña 'A

Coruña en negro contra as violencias ma-chistas', no Pazo de maría Pita. Unha ini-ciativa de sensibilización que sedesenvolve en 17 concellos de toda Ga-licia, entre os días 18 e 28 de novembro,para mostrar a repulsa colectiva contraas violencias machistas.

O alcalde da Coruña, Xulio Ferreiro, desta-cou o “compromiso absoluto” do Concelloda Coruña “contra esta situación de violen-cia contra as mulleres e que cómpre visibi-lizar”. O rexedor lembrou que 300 entidadesdo ámbito deportivo, comercial, hostaleiro,así como os distintos servizos municipais,sumáronse á campaña ‘A Coruña en negro’,“que mostra a unión de toda a sociedade,sen fisuras, contra as violencias machistas”.

“Os Orzamentos Participativos deben ser un mecanismo estructural dedemocracia directa”, Claudia Delso, concelleira de Participación e Innovación

Aconcelleira trasladou aosgrupos municipais, du-rante a Comisión de Parti-

cipación, o estudo elaborado enrelación ao proceso de Orzamen-tos Participativos posto en mar-cha este ano polo Goberno local,

un informe exhaustivo que inclúecifras detalladas relativas á par-ticipación da veciñanza coru-ñesa, así como mapas edocumentación sobre o trans-curso e incidencia deste procesoparticipativo.

Como salienta a responsable mu-nicipal, trátase “da primeira ex-periencia de democracia directaque se desenvolve no Concello daCoruña, e o seu resultado teráunha incidencia directa na acciónde Goberno, posto que os proxec-

tos máis votados pola cidadaníaformarán parte do proxecto orza-mentario do Goberno local de2017 para que poidan convertirsenunha realidade”.O informe –que se axunta– con-tén información pormenorizadada participación da veciñanza co-ruñesa na experiencia piloto ini-ciada este ano pero que, comodestaca a concelleira, “ten voca-ción de convertirse nun meca-nismo estruturalTal e como fai notar a responsa-ble municipal, o informe vén aratificar a boa acollida que tivona cidade o programa de Orza-mentos Participativos e a demos-trar “o uso responsable que fai acidadanía dos espazos de demo-cracia directa cando estes se ac-tivan”. A este respecto, fai notarque, de media, as persoas parti-cipantes votaron cinco das pro-postas, o que deu como resultadoque o millón de euros asignado aestes primeiros Orzamentos Par-

ticipativos para seren incluído nocapítulo de Investimentos doPresuposto de 2017 se reparta en21 proxectos, que teñen quever con aspectos diversos, comoa accesibilidade, o transporte pú-blico, o reverdecemento da cie-dade e as melloras ambientais eda biodiversidade ou o espazopúblico e a súa compatibilidadecos espazos para animais, entreoutros.Do mesmo xeito, Delso pon de re-levo que 90 entidades da cidadefixeron propostas, dentro dascase 2.000 persoas que formaronparte do proceso, “o que demos-tra que a cidadanía, tanto a or-ganizada como a que non o está,fai uso dos espazos de participa-ción que se abren”, e destaca o“equilibrio que se advirte encanto a xénero das persoas par-ticipantes” ou a maior implica-ción das persoas de entre 29 e 39anos, cuxa participación duplicaa media global do proceso.


GaliciaPONTEVEDRA

O Concello informa que aDeputación de Pontevedraconvoca as subvencións adeportistas individuais

Segundo o BNG, o gobernoredondelán promociona

os refugallos

Estas axudas están destinadas a de-portistas non profesionais queparticipen en eventos deportivos

de carácter nacional –fóra da CC.AA. deGalicia- e internacional, incluídos no ca-lendario oficial da federaciónA concellería de Deportes, dirixida porBenitoMárquez, informa das axudas con-vocadas pola Deputación de Pontevedrapara todos aqueles deportistas indivi-duais, non profesionais, da provincia.É obxecto destas bases específicas o ou-torgamento, mediante o procedementode concorrencia competitiva ordinaria,de axudas económicas a deportistas in-dividuais da provincia de Pontevedra,

non profesionais, que participen eneventos deportivos de carácter nacional-fóra da Comunidade Autónoma de Gali-cia- e internacional, incluídos dentro docalendario oficial da federación corres-pondente. As persoas solicitantes pode-rán presentar, no marco destaconvocatoria, proxectos de actividadesdeportivas realizadas desde o 1 de xa-neiro de 2016 ata o fin do prazo de pre-sentación de solicitudes.Toda a documentación necesaria parapresentar as solicitudes pode ser consul-tada nas bases publicadas polo orga-nismo provincial na súa web oficial:www.depo.es.

Recordan que durante anos cons-truíron en Mañó, un vertedoiroilegal con todo tipo de restos de

obras, tubaxes, productos contaminan-tes, aterros. Entornos como os dos ríosPexegueiro e Maceiras, sufren a deixadezmunicipal.“Non se pode eliminar o que se está apotenciar”. Deste xeito tan claro e con-ciso denuncian a pasividade coa queactúa o goberno de Javier Bas, no con-trol de verquidos e refugallos. Conside-ran que non existe unha verdadeirapolítica medioambiental neste eido, “porque non entra dentro das súas priorida-des de actuación”.Denuncian como o goberno municipal foiquen primeiro iniciou a “política de botaros refugallos, onde ninguén os vexa, senningún tipo de tratamento”. Fan fincapédende a organización nacionalista, comodurante anos converteron os terreos mu-nicipais a caron do cemiterio de Maño,“nun auténtico vertedoiro ilegal, ac-tuando impunemente, sen ningún tipo derespeito medioambiental”.

A situación agrabouse ao recuperar al-gúns camiños veciñais con restos deobras, ás que posteriormente se lles vo-taba unha capa de xabre, cemento, ouasfalto, cos que se agochaba o problema. Nas últimas semanas “o fomento destetipo de refugallos de obras, trasladousea un espazo tan sensíbel como o entornoda Marisma, no río Pexegueiro”. Os restosde cemento, e asfalto levantado polasobras da Deputación na construcción docomplexo deportivo amontoáronse nestazoa. O único que se fixo foi botar unhacapa de terra por riba. “O goberno muni-cipal de Redondela, no canto de forzar árecollida destes restos e ao seu trata-mento, actuou con pasividade”. Recordan como as riadas do pasado in-verno, tamén destaparon o uso de restosde obras e refugallos na senda do Macei-ras. Por todo isto consideran dende o BNGque esta campaña únicamente se trata“dunha cortina de fume. O goberno deJavier Bas, é quen primeiro fomenta estetipo de verquidos incontrolados”.

Un curso denuncia adiscriminación por idade

Adiscriminación por idade (eda-dismo) preocupa aos xeriatras ga-legos desde hai tempo. Javier Pérez

Martín, docente en xeriatría e vicepresi-dente da Sociedade Galega de Xerontolo-gía e Xeriatría (SGXX), alertou de que estefenómeno vulnera “a dignidade e os derei-tos das persoas maiores”. O xeriatra, queparticipou no I Curso de Traballo Social eXerontoloxía que celebraron esta organi-zación e o Colexio Oficial de Traballo So-cial (COTSG) en Santiago, tamén alertoude que o edadismo é unha discriminaciónque pasa inadvertida e que é necesarioerradicar. “É un estereotipo moi difícil deidentificar pola súa gran aceptación so-cial, falta de definición en relación á es-tereotipia da linguaxe e a ausencia deferramentas de medición apropiadas e, contodo, é sumamente grave, xa forma unha

imaxe social e cultural moi distorsionadadas persoas maiores”, dixo. A discrimina-ción por idade deriva na supresión dos de-reitos máis básicos das persoas maiores,na “xustificación e utilización de malasprácticas” e mesmo en malos “tratos á súaatención”. Para desterrar estas falsas con-cepcións, entre as que se atopa a identi-ficación de vellez con enfermidade,asegurou que é necesario identificalas,analizalas e coñecelas. Pérez Martín taménse referiu ao suposto desinterese pola se-xualidade que se atribúe ás persoas maio-res, un dos prexuízos máis estendidos, noque ademais existe unha dobre dimensión.“Por unha banda, suponse que na vellezdesaparece todo interese pola sexualidade,unha falacia, pero ademais, refírese á se-xualidade nos maiores como algo perver-tido”, indicou.

n O xeriatra vigués Javier Pérez Martín.


PORRIÑO

Programa de actividades da Biblioteca Municipal durante o ano 2016

O BNG do Porriño leva a cabo diferentes accións con motivo do DíaInternacional contra a Violencia Machista

ABiblioteca Municipal doPorriño ven de poñer enmarcha a súa programa-

ción anual que persigue o ob-xectivo de convértese nunespazo de aprendizaxe, encon-tro e inserción social. Tendopresente esta finalidade, o Pro-grama de Actividades trata deFomentar o uso da Bibliotecapor parte de distintos sectoresda poboación, a través dunhaproposta dirixida a usuarios dedistintos tramos de idade (in-fantil, xuvenil, adulta), diferen-tes niveis de formación ediversos intereses culturais. Todo elo está destiñado a fo-mentar, tanto na poboación in-fantil como na adulta, aformación de hábitos lectoresestables; formar no uso dasnovas tecnoloxías e favorecer aconvivencia, a participación e aautonomía dos veciños. As persoas interesadas en parti-cipar en actividades que preci-sen inscrición previa podenrealizala de xeito presencial naBiblioteca .As actividades songratuítas e as prazas cóbrensepor orde de inscrición, tendopreferencia as persoas empa-droadas no Porriño. O programa ata finais deste2016 abrangue o Ciclo de char-las “Mulleres científicas”(todos os públicos), os días, 3,7 e 8 deste mes, coa participa-ción das doutoras Africa Gon-zález Fernández (catedrática deInmunoloxía e directora do Cen-tro de Investigacións Biomédi-cas da Universidade de Vigo),Carmen García Mateo (catedrá-tica de Inxeniería de Telecomu-

nicación da Universidade deVigo e investigadora do Centro

de investigación AtlantTIC) eAna Ulla Miguel (Profesora Titu-lar da Área de Astronomía e As-trofísica da Universidade deVigo, especialista nas fasesmáis avanzadas da evolución es-telar e nas oscilacións estela-res). ‘Lúa ConLuvas’ é unha activi-dade de animación á lectura quese entende como unha propostadidáctica: esta personaxe deanimación, que vai máis alá doque coñecemos como “conta-contos”, é unha exploradora eviaxeira ique vive na BibliotecaMunicipal do Porriño. ‘Obradoiros de Alfabetizacióndixital’ (poboación adulta.

Todos os martes ás 10horas).Formación no uso das TIC

para persoas adultas sen ningúnou escaso coñecemento sobre ouso do ordenador e de internet. ‘Clube de lectura infantil’ (Po-boación de 8 a 12 anos. Venresalternos), unha actividade en-camiñada a que os nenos ato-pen nos libros o instrumento dedesfrute que os anime a ler cadadía. Empregaranse actividades,xogos, manualidades, relaciona-das coa lectura programada paraconseguir aumentar a súa com-prensión lectora e, ao mesmotempo, que se divirtan co seulibro. A biblioteca facilita unexemplar do libro programado acada participante para que o leana casa.

‘Clube de lectura de adulto’(poboación adulta. Luns alter-

nos), Actividade consistente naformación dun grupo de lectoresadultos que se reúnen periodi-camente na Biblioteca co fin decomentar e intercambiar opi-nións sobre os libros. A biblio-teca facilita un exemplar dolibro programado a cada partici-pante para que o lea na casa. ‘Grupos de conversación en in-glés’ (poboación adulta. Martesde marzo, maio, outubro, no-vembro): grupos guiados parapracticar inglés de conversaciónentre poboación adulta cunnivel medio/alto de inglés oral. ‘Obradoiro de escritura crea-tiva’, impartido polo escritorFrancisco Castro (poboación

adulta. Martes de abril): obra-doiro intensivo de iniciación áescritura centrada no desenvol-vemento da creatividade, a ex-perimentación literaria e opracer de escribir. ‘Obradoiro de Iniciación á Fo-tografía dixital’ (poboaciónadulta. Venres alternos de Abrile Maio): que pretende dar a co-ñecer o funcionamento básicodunha cámara réflex e aprendero manexo dunha aplicación in-formática para realizar reveladodixital. Safari fotográfico e ex-posición do traballos realizados(poboación adulta. Xuño) e Ac-tividade complementaria doObradoiro de Iniciación á Foto-grafía dixital na que os partici-pantes saen coas súas cámarasa retratar o entorno da Biblio-teca Municipal do Porriño. Unhavez reveladas e seleccionadas,presentaranse nunha exposicióncolectiva na propia Biblioteca. ‘Recital de poesía “A hostia enverso”. Poetas da hostia (IES doPorriño. Luns 24 outubro);‘Obradoiro de Ciencia’ (poboa-ción infantil, venres 18 de no-vembro), que se fai coincidir co‘Mes da Ciencia’. 'A Hora do Código’ (poboaciónxuvenil, martes 13 de decem-bro), introducción dunha horaás ciencias da computación paraamosar que todo o mundo podeaprender a programar. A Hora doCódigo é un ‘movemento global’que chega a máis de 180 paísespara achegar a programación in-formática de xeito natural esimple.A organización está acargo de code.org, entidade senfin de lucro.

Visibilizar, denunciar eerradicar a violencia ma-chista en todas as súas

formas e en todos os ámbitos éun dos retos máis importantesque temos como sociedade paraconstruírmos a Galiza do futuro,onde a igualdade sexa unha re-alidade.Ante a gravidade do problemada Violencia Machista conside-ramos fundamental a inclusióndo Feminicidio como forma deterror propia que sofren as mu-lleres e que sirva de base para aelaboración dun Estatuto de Ví-tima de Feminicidio. Doutrabanda, a resposta fundamental-mente penal diante deste pro-

blema tense demostrado comoinsuficiente, polo que é precisoavanzar no apoio económico,psicolóxico e social á muller asícomo na prevención e na educa-ción da sociedade a este res-pecto.Por este motivo, o BNG do Po-rriño presentou no Pleno Muni-cipal a moción coa que reclamaao goberno do Estado “a necesi-dade de modificar a Lei Orgánica1/2004, do 28 de decembro, deMedidas de Protección Integralcontra a Violencia de Xénero, in-troducindo o termo Feminicidioe iniciar os traballos para de-senvolver o Estatuto de Vítimade Feminicidio”. Nesta moción

tamén se insta á Xunta “a pro-mover, en diálogo coas organi-zacións sociais, medidas paracontrarrestar a violencia econó-mica sobre as mulleres e á res-cisión dos contratos da Xuntacoas empresas que non cumprana igualdade salarial e laboralentre homes e mulleres”.Este martes tivo lugar un re-parto de información relativa ácampaña “365 Días Contra Todasas Violencias” polas rúas do Po-rriño. O bng anima a toda veci-ñanza a participar, o vindeirovenres ás 20:00h. diante doconcello, na concentración si-lenciosa convocada polo go-berno municipal.

Galicia


GaliciaPORRIÑO

Actuación de ‘Lembranzas Moañeas’dentro da programación ‘Outono

Cultural’

Seminario Internacional sobre Turismo e Relacións Comerciais

Ogrupo de música tradicio-nal e folclórica Lembran-zas Moañesas ofrecerá o

vindeiro venres, día 2 de decem-bro- 7 e media da tarde no CentroCultural Municipal- unha actua-ción dentro do Programa OutonoCultural do Concello do Porriño.Este conxunto, que ten un amplorepertorio de cancións mariñei-ras, boleros e habaneiras, ofre-cerá parte do mesmo e dos seusúltimos traballos, ‘Ou Merlo’ e‘Sarima’.Lembranzas Moañesas formousehai xa nove anos na Parroquia deTirán. Está composto por dezvoces de homes, que cantanacompañados polo son de catroguitarras, dúas bandurras eunhas congas, que cadran per-

fectamente, ademais de co seucatálogo habitual de cancións,

cos pasodobres e a música folkgalega.

García de la Torre aposta polo potencial económico, industrial e turistico do Porriño anterepresentantes de China, India, Bosnia, Romanía ou Tailandia

Aalcaldesa do Porriño, EvaGarcia de la Torre, inaugu-rou este martes o semi-

nario ‘Turismo e relacióncomercias con Europa do Leste eAsia.Retos e oportunidades’, or-ganizado polo Concello en cola-boración co IES Ribeira doLouro.Logo de dar a benvida aos asis-tentes, a alcaldesa lembrou queO Porriño é un dos principais nú-cleos industriais de Galicia,“onde conviven industrias tradi-cionais, coma a produción dopan, con sectores á vangarda dodesenrolo tecnolóxico, coma aautomoción, a industria farma-céutica ou as biotecnoloxías”. García de la Torre subliñou quedos seis centros tecnolóxicos dereferencia de Galicia, dous estánno Porriño, “AIMEN, especiali-zado en investigación metalúr-xica, e o CTAG, o CentroTecnolóxico da Automoción deGalicia, ademais, a nosa vila é asede do Clúster do Granito, quelidera a produción do sector enEspaña”.A alcaldesa salientou que no quese refire ao Turismo, O Porriñocontan con grandes posibilida-des no “Turismo Medioambien-tal, con lugares coma AsGándaras, a Serra do Galiñeiro etodo o patrimonio natural dassúas parroquias; o Turismo De-portivo, un eido no que o noso

concello é unha referencia, o Tu-rismo Cultural, tendo comooferta máis coñecida o Festivalde Cine de Cans, ao que hai quesumar o Camiño de Santiago,que pasa por O Porriño ou as ini-ciativas para difundir o legadodun arquitecto universal: Anto-nio Palacios, e por último, o Tu-rismo Gastronómico e Festivo,cunha ampla oferta: agoramesmo O Pinchorriño, a A Festados Callos ou Porrigalia”.O seminario, ao que acudironducias de persoas que ateigaron

o salón de actos do Centro Cul-tural, debatéronse as posibilida-des de relacións comerciais entreGalicia, en xeral, e O Porriño, enparticular, e varios dos países re-presentados no mesmo, comoChina, India, Albania, Romanía,Bosnia-Herzegovina ou Tailan-dia, tanto en produtos coma enservizos.Durante todo o día, profesores ealumnos universitarios, de For-mación Profesional, ademais derepresentantes de empresas e or-ganización empresariais, inter-

cambiaron información nesteeido e compartiron experienciasnos seus respectivos campos. O seminario, o primeiro destaimportancia que se organiza noPorriño, contou coa asistenciade especialistas nacionais e in-ternacionais, coma o profesorNag Tithakar, do InternationalMagenement Institute de Kol-kata, capital del estado indio dede Bengala Occidental; o doutorGazmend Zeneli, xefe do Depar-tamento de Empresa, Xestión eTurismo da Universidade Marin

Barleti de Tirada, en Albania; oprofesor Lutvo Haznaderevic, daUniversidade Logos Centrar Mos-tar, en Bosnia-Hercegovina; aprofesora Cristina Nicolau, daTransilvania University Brasov,de Romanía; o profesor Wutthi-chula Khunpatwattana, da PayapUniversity, en Chiang Mai, enTailandia; e os especialistasYixin Wang, de Turismo deChina, Sanda Constantin, daUniversidade de Brasov, en Ro-manía, o profesor Hamza Seho-vic, do Center for BusinessStudiesm de Kiseljak, en Bosnia-Hercegovina, Altin Idrizi, vice-rreitor de RelaciónsInternacionais da Universidadede Elbaan, en Albani,a e o dou-tor indio Arindam Banik, do In-ternational ManegementInstitute de Kolkata.Ademáis interviron o profesorAntón Álvarez Sousa, da Univer-sidade de A Coruña, Amador Or-dóñez, do IES Ribeira do Louro,profesor de Comercio Internacio-nal e Coordinador de ProxectosEuropeos; José Manuel Fernán-dez, presidente da Asociación deHostaleiros do Porriño; DavidSobra, secretario xeral da Fede-ración Galega de Parques Empre-sariais; José Ángel Lorenzo,xerente do Clúster do Granito deGalicia e Fernando Godoy Ma-ceira, xerente de Mármores eGranitos Godoy Maceira S.L.

Ponteareas NP o PP acusa ao alcalde de provocador e mentirán

Os concelleiros do Partido Popular dePonteareas consideran que o Alcaldefoi o único responsable e quen pro-

vocou coas súas mentiras e falsidades o de-senlace do Pleno Ordinario do pasado día15, isto fixo que o concelleiro popular di-xera que o que estaba a dicir o alcalde queera mentira.

O que interpretan os populares, é queXosé Represas quixo evadir e retrasar acontestación ás preguntas formuladaspola oposición, empregando como argu-cia a provocación e mentindo descarada-mente, o que provocou a indignación doconcelleiro popular, deste xeito, o alcaldeao levantar o Pleno, retrasa un mes, ata

o pleno de decembro, para dar resposta áoposición nun tema tan delicado comodistintas cuestións relativas á revisión docontrato da recollida do lixo e así non serescravo das súas propias respostas.Durante o receso do Pleno, o concelleirodo PP achegouse ao alcalde pedíndolledesculpas polas súas manifestacións paraevitar a súa suspensión. Ao reinicio doPleno, o alcalde non mudou de criteriosuspendendo o Pleno.O concelleiro do PP tacha de irresponsa-ble e de ditador ao alcalde Xosé Repre-sas pola súa actitude intolerante eintransixente moi ao contrario da súaforma de actuar cando el estaba na opo-sición que en numerosas veces foi res-ponsable e partícipe de moitas disputasdialécticas durante o transcurso de moi-tos plenos, nos que reiteradamente, fal-taba ao respecto ao anterior alcalde,González Solla, e actuando cun compor-tamento reprobable.

Freitas quere deixar claro que el é un homerecto, que lle gusta ir de fronte, coa ver-dade por diante, e non consinte as menti-ras, que por moi altas que se digan, nondeixan de ser mentiras; ademais manifestaque el nunca lle mentiu aos veciños de Pon-teareas, non como Xosé Represas que en-ganou aos veciños vendéndollespreferentes, e non o di Domingo Freitas,senón que foron afirmacións da tenente dealcalde, Chus Garrote e doutros directivosdo PSOE ponteareán, vertidas na prensa (R.Tébar: 19/04/15, Europa Press do 23 demaio de 2015), así pois, este indigno al-calde, para un pobo como o de Ponteareas,a día de hoxe, non lle pediu desculpas aosveciños que estafou.Para rematar, Freitas tamén manifesta quese sente humillado, xa que non entende porque o señor alcalde non acatou unha situa-ción propia do debate político, ademais,despois de 17 anos como concelleiro, nuncafora advertido nin expulsado dun Pleno.


Novas da RaiaPONTEAREAS

O concelleiro do Partido Popular de Ponteareas, Domingo Freitas Dalmeida, acusa ao alcalde de provocador e mentirán

Ten a intención de implantala xa en 2017 ecompletar o seu desenvolvemento a través

da estratexia DUSI

Ponteareas solicita a adhesiónao servizo de administraciónelectrónica da Deputación

“Ponteareas no Tempo” de fotos antigas

OConcello de Ponteareas fixo che-gar á Deputación de Pontevedraa súa solicitude para adherise ao

servizo de administración electrónica queofrece o ente provincial aos concellos. OGoberno local ten a pretensión de im-plantar a sede electrónica no Concello,coa dotación dun rexistro electrónico eportal do cidadán, entre outras ferramen-tas, no 2017. Desta maneira, o Concelloaccedería de balde nos seus primeirosanos de funcionamento a unha soluciónpara dar cumprimento da a nova lei deProcedemento Administrativo.

O plan do Goberno local vai alén destamedida e medita completar o desenvol-vemento da administración electrónica através das liñas estratéxicas do DUSI“Hábitat Saúdable”.“Con máis de 23.000 habitantes, Pontea-reas precisa dun novo sistema adaptadoaos tempos. É a nosa prioridade moder-nizar o sistema para acercar a adminis-tración cara a veciñanza e, por tanto,desenvolver un dereito tan básico comoo acceso en igualdade de condicións áadministración.”, explica o edil de NovasTecnoloxías, Benito Márquez.

Recuperar a memoria colectiva a tra-vés das imaxes antigas e mostralasnos espazos públicos é un dos ob-

xectivos do goberno local para por en valoro patrimonio cultural e o legado dos nososantepasados. As fotografías, as imaxes an-tigas, en xeral, describen como eran as per-soas e o modo de vida de Ponteareas nopasado. Proposta aprobada no Pleno do mes de se-tembro, no pasado novembro Ponteareasabriu a primeira exposición de fotos anti-gas “Ponteareas no tempo”, durante o mesde novembro nos escaparates de máis demedio cento de comercios e locais de hos-talería da Praza Maior e das rúas, Oriente,

Esperanza, Morales Hidalgo e primeirotramo de Vidales Tomé. No futuro, o Go-berno local prevé ampliar as mostras defotos históricas ao comercio e hostaleríade todo o núcleo urbano e colaborar contodas as casas culturais das parroquias narecuperación da memoriaRealizáronse 8 paneis expostos nunhacarpa da praza Maior e no Auditorio Muni-cipal dun total de 18 fotos de gran ta-maño.O Goberno local quere agradecer a cola-boración de Foto Souto pola súa contri-bución ao éxito desta iniciativa coaaportación de fotografías e a implicaciónna organización da mesma.


Estimadas compañeiras, es-timados compañeiros doGoberno, do Concello de

Ponteareas, e da Corporación Mu-nicipal, traballadoras e traballa-dores municipais, veciñas eveciños de Ponteareas:Hoxe ante vós presento para queconste en acta a miña renunciaao acta de edil e a miña dimisióndas responsabilidades delegadasna Concellería de Comercio, Hos-talería e Comercio. Coido que éoportuno que motive esta acciónxa meditada un longo tempo. Primeiro de todo, os meus moti-vos son, fundamentalmente, deíndole persoal, pois conciliar avida familiar, de pai, coas respon-sabilidades que lle supoñen a un

Concelleiro no Goberno, co meutraballo na industria da automo-ción,é, cando menos, difícil.Debe levarnos isto, talvez, a re-flexionar, unha vez máis, sobre asmedidas que levamos a cabo conrespecto a conciliación da vidafamiliar e laboral e o acceso eexercicio efectivo da política, doservizo ao ben común, un dereitofundamental para os cidadáns.Fica, con todo, este debate paraoutro momento.Segundo, moveume a dar estepaso por mor dun dilema moral,de principios. Quero con esta ac-ción manifestar a miña profundadiscrepancia, como un xesto denormalidade democrática, coa di-rección errática que está a levaro PSOE nestes tempos, o partidoe siglas baixo ás que me presen-tei con orgullo nas eleccións mu-nicipais de 2015. Eu, militantede base, ao fin e o cabo, síntometraizoado pola posición de abs-tención do PSOE no Congreso dosDeputados, a excepción dos 15deputados que votaron NON aRajoy e as súa políticas, NON aoPP e a súa corrupción, aos que,desde aquí, lles mostro a miñamáis enérxica solidariedade eafecto, ante as represalias e san-cións que están a sufrir, coñeci-das por todas e todos.Quero agradecer aos membros doGoberno o seu traballo. A Bieito,a Vanesa, a Chus, a Pepe, a Pan-

cho, a Verónica, a Cristina, aHortensia, a Manolo. Grazas.Quero deixar claro e certo, aquí,neste punto, o meu apoio e leal-dade ao Goberno local de Pon-teareas, presidido por XoséRepresas, que, en ningún mo-mento, tratei de erosionar. Se asípuido parecer, pido desculpas.Reitero, de feito, o meu apoio aopacto de Goberno asinado enxuño de 2015. Un proxecto, queopino, é aínda hoxe esperanza-dor para Ponteareas, e xa quelogo está a dar os seus froitos. Antes de marchar, quero agrade-certamén o labor que están afacer as traballadoras e traballa-dores municipais que, directa ouindirectamente, colaboraron entarefas da Concellería de Comer-cio, Hostalería e Consumo. Foiunha honra. Quero incidir aquí na reivindica-ción máis antiga da esquerda:traballo digno para elas e eles,porque non se normalicen os sa-larios precarios e contratos tem-porais na administraciónpública, para que haxa unha Ad-ministración Pública con em-prego de calidade e estable, daque nos poidamos sentir todas etodos orgullosas eorgullosos.Por iso, compañeirase compañeiros, veciñas e veci-ños, debemos aínda hoxe, máisque nunca, loitar.Grazas, e até sempre.

PONTERAEAS

Novas da Raia

Aproveitando a ausencia dun concelleiro de acip e utilizando o voto de calidade do alcaldeManifestan que o diálogo cos sindicatos "non é obrigatorio"

Segundo Esquerda Unidalocal a Xunta de Gobernode Ponteareas rexeitou no

pleno do pasado día 30 as ale-gacións á modificación das retri-bucións do posto de técnico deintervención. Na Comisión Infor-mativa do dia anterior acordáraseque non fora a Pleno. Aprovei-tando a ausencia dun concelleirode ACIP introduciuse comoasunto urxente na orde do díautilizando o voto de calidade doalcalde. Esta mesma situacióndeuse tamén en maio, onde apro-baron o acordo inicial grazas áausencia dunha concelleiratamén de ACiP.ESQUERDA UNIDA non está encontra de que se cubra estapraza, pero reclaman que estafora convocada tal e coma estabareflectida no cadro de persoal doConcello.A proposta, aprobada co voto encontra de EU-son, supón un au-mento do custe anual da praza de9.915€ pasando dos 32.111€ a42.026€, con varias irregularida-des: informe desfavorable da Se-cretaria municipal; o informe deIntervención advirte sobre a faltade xustificación da proposta; aproposta presentada no pleno do30 de novembro é distinta áaprobada inicialmente en maio,polo que ao tratarse dunha pro-

posta diferente corresponderíaavaliar a aprobación inicial damesma e non a aprobación defi-nitiva.Ante a pregunta de se a MesaXeral de Negociación, da que for-man parte os representantes dostraballadores do Concello, forainformada sobre esta modifica-ción, dende a alcaldía manifesta-ron que isto "non é obrigatorio",feito co que dende a Xunta deGoberno manifestan un clarodesprezo pola parte sindical eunha manifesta falta de vontadede diálogo.Como xustificación a Xunta deGoberno presentou un supostoInforme Técnico-Xurídico, da em-presa contratada para a elabora-ción da RPT, que expón“estamodificación faise "unhavez examinada a documentaciónentregada" , o que máis máis benparece un informe á carta.ESQUERDA UNIDA ten claro quehai que darlle solución ás retri-bucións reflectidas no Cadro dePersoal, pero que isto debe fa-cerse dunha maneira global, paratodo o persoal laboral e funcio-nariado do Concello, non soa-mente nunha praza e a criterioda Xunta de Goberno. Destexeito, a xuízo de Esquerda Unida,a Xunta de Goberno favorece unspostos en prexuízo de outros.

Escrito de dimisión de Mario Lago,como concelleiro

BNG, PSOE e ARDTimpoñen o salario dofuturo técnico de

intervención coa oposicióndo resto da corporación

Oprimeiro punto da orde dodía do pleno extraordina-rio do pasado mércores

30 de novembro foi a proposta doGoberno local dunha nova modi-ficación orzamentaria de créditopor importe de 650.000 eurosdestinado ao pago do investi-mento da ETAP, débeda do ano2010 que o anterior goberno dei-xara sen pagar e por lado o reco-ñecemento de débedas conacredores anteriores a 2011, fac-turas que tampouco estaban con-tabilizadas aínda que sí foranpagadas por Facenda en 2012 edescontadas co embargo dos in-gresos mensuais que Ponteareaspercibe do Estado.No segundo punto, o Pleno re-xeito as alegacións presentadas

ao acordo de aprobación inicial demodificación das retribucións dapraza de Técnico de Intervención.Deste xeito quedou aprobada aproposta do Goberno local paraque esta praza conte cunhas con-dicións económicas similares aoutros Concellos da categoría dePonteareas. O goberno local xustificou noPleno a urxencia de tomar estadecisión por estar vacante dendehai máis de tres anos a praza deInterventor, e resultar imprescin-díble para a xestión económica doConcello e as axudas dos cincomillóns de euros de fondos euro-peos logrados recentemente. Ogoberno aclara que nos 42.000euros de custe anual desta prazaestá incluída a seguridade social

polo que o salario bruto destapraza é inferior nun 30%.“Toda a Corporación manifestou

que é fundamental cubrir estapraza pero a pesares de ser creadaen 2010 dende aquela está va-cante” manifestou o alcalde XoséRepresas que xustifica o incre-mento de custe económico na res-ponsabilidade e adicación queterá que asumir pola ausencia deInterventor titular.O último asunto que tratou oPleno da Corporación foi a dimi-sión do edil do PSdeG-PSOE, MarioLago, ata agora concelleiro de Co-mercio, Hostalería e Consumo,estas áreas de goberno foron asu-midas temporalmente pola Pri-meira Tenente de alcalde, MaríaJesús Garrote.

O Pleno aproba modificar a praza deTécnico de Intervención e o orzamento paracontabilizar débedas anteriores a 2012


ACIP denuncia que as listas de sustitución aprobadas polo goberno na xunta de goberno, e que se estan tramitando, incumplen osprincipios constitucionales de igualdad, meritos e capacidade

Ogrupo municipal de ACiP, a través doseu portavoz Juan Carlos GonzalezCarrera, ven de denunciar o incum-

primento de algo tan básico como son osprincipios constitucionais de igualdade, mé-rito e capacidade nas bases que o GobernoMunicipal aprobou na Xunta do pasado dia26 de setembro e que remataron a fase depresentación de solicitudes o pasado luns.E curioso que na propia Xunta de Goberno

se presentasen a aprobación unhas basessen ningún tipo de informe da secretariamunicipal nin do asesor xurídico polo quea aprobación das mesmas incumpre o prin-cipio constitucional de igualdade así comoo Estatuto Básico do empregado Publico.Entre as prazas incluídas en ditas bases eque incumpren o dereito constitucional,atopase a de Peón grumir, camareira - lim-padora e axudante de cociña.

En ditas prazas, a parte da titulación re-quirida (que é correcto) tamén se pide unmínimo de seis meses de experiencia o queincumpre a lei o ser un requisito que o go-berno cataloga como imprescindible in-cumprindo o principio de igualdade parapresentarse a praza.E curioso que incumpra a lei un gobernoque presume de esquerdas aínda que sesalta a lei a o seu antollo cando duranteos mais de 18 meses que levan no gobernoesta facendo substitucións de estas prazasa través de convocatorias no INEM e nonpiden ese requisito pois saben de sobraque o inen no entraría nese tipo de ilega-lidades.Desde ACiP esiximos ao Concelleiro de per-soal deste Goberno Municipal, pertencenteao grupo do BNG, que anule este procesoe que abra un novo para que os veciñospoidan anotarse en ditas listas de substi-tucións en igualdade de condicións, xa queo proceso anterior moitos quedaron fora youtros non se anotaron nas mesmas a nonter experiencia . Ningún veciño pode ac-ceder as mesmas a no ter experiencia.

De esta maneira o goberno impide a todoo que solicite a poder traballar no Conce-llo. Desde ACiP nos preguntamos como vaiter experiencia un traballador si non se llepermite acceder para collela?.Solicitaremos un informe a secretariaMunicipal para que informe de dita situa-ción e solicitaremos a comparecencia doconcelleiro de persoal no próximo plenopara que dea explicacións da ilegalidadefeita polo goberno e esixiremos que seasuman responsabilidade políticas ante talsituación.No pasado eran sempre os primeiros enfalar de igualdade, mérito e capacidade encada proceso convocado, chegando in-cluso a denuncialo xuridicamente. Por queagora para eles vale?Invitamos a todas as persoas que non pui-deron presentarse a ditas prazas a a quefagan unha reclamación no Concello paraque anulen dito proceso e se abra outroque cumpra os principios de igualdade,mé-ritos e capacidade de calquera traballadorpara acceder a un posto de traballo noConcello

PONTEAREAS

Porá a disposición da Policía Local unha tablet para traballar coa nova aplicación

Tantos axentes como o departamentoadministrativo da Concellería de Co-mercio poderán facer un segui-

mento completo dos mercados dePonteareas: controlar as licencias devenda, asiduidade dos comerciantes, iden-tificar aos vendedores, anotar infraccións,tomar fotos de probas, ter un plano domercado detallado a man, recibir avisossobre a caducidade e renovación de docu-mentos obrigatorios para exercer adecua-

damente a súa actividade, entre outrasaplicacións, mediante un dispositivo dixi-tal (PDA).A medida levada a cabo pola Concelleríade Comercio coa colaboración da PolicíaLocal vai encamiñada a aplicar unha mo-dernización tanto da Praza de Abastoscoma dos mercados ambulantes. Con estainiciativa será máis sinxelo o seguimento,control e planificación da xestión dos pos-tos por parte da administración municipal.

Ponteareas convocará unconcurso para seleccionar o cartel do Corpus 2017

A Concellería de Comerciopoderá facer un seguimentocompleto dos mercados

ambulantes e praza de abastos OGoberno local fixo unha primeiraxuntanza cos alfombristas parainiciar a preparación do Corpus

2017Ficou aprobado por consenso, por pri-meira vez, un regulamento e un repre-sentante dos alfombristas para participarna Asociación Internacional de Arte Efé-meraO alcalde de Ponteareas, Xosé Represas,e a concelleira de Cultura, Hortensia

Bautista, mantiveron esta semana noSalón de Plenos unha xuntanza cos re-presentantes dos alfombristas das rúas etramos alfombrados co fin de dar os pri-meiros pasos na organización do Corpus2017, aprobar o primeiro regulamento eescoller o alfombrista que represente aPonteareas na Asociación Internacionalde Arte Efémera.Escolleuse a Miguel Novoa por selo doprimeiro tramo alfombrado, acordandoque cada ano ostentará esta representa-ción un de cada rúa ou tramo alfom-brado, de forma correlativa. Aparticipación de Ponteareas nesta aso-ciación conta con todo o apoio do Go-berno local. Un dos seus principaislabores será acompañar aos alfombristasnos actos internacionais e de promociónexterior do Corpus.

Concurso de carteisUnha das novidades para 2017 co obxec-tivo de iniciar de inmediato a difusióndo Corpus é a creación dunha convoca-toria dun concurso de carteis da festamáis internacional de Ponteareas. Os al-fombristas consideraron positiva a pro-posta do Goberno. Dáse comezo con estainiciativa á difusion da festa das alfom-bras do Corpus Christi de Ponteareas deantemán para procurar unha maior reper-cusión no 2017.

Novas da Raia


Novas da RaiaPONTAREAS

Ponteareas celebrou os pa-sados dias 25, 26 e 27unha serie de actos para a

recuperación da memoria histó-rica e, ao mesmo tempo, en ho-menaxe aos represaliados/as poloréxime franquista a partir dogolpe de estado do 18 de xullo de1936. Dentro dos actos tamén serecoñeceu a última CorporaciónMunicipal democrática da etapada II República.Neste ano 2016, cúmprense 80anos do golpe de estado de Fran-cisco Franco e do inicio da repre-sión e do terror do fascismo. Coneste motivo, o Concello de Pon-teareas quixo recuperar a memo-ria histórica e política dos homese mulleres silenciadas e esqueci-das durante décadas, persoas que

sufriron a represión nos distintoslugares do concello, “queremoscelebrar os valores que defen-dían, que hoxe sigue sendo ne-cesario defender, as liberdades eos dereitos sociais,” afirmou Hor-tensia Bautista, concelleira deCultura quen engadiu, “ ademaisdeste actos debemos homenaxea-los na nosa vida diaria, na nosaactividade política, defendendo omesmo polo que moitos morre-ron”.O Goberno local contactou convarios dos familiares dos represa-liados dos que se dispoñen datos,mais tamén fixo un chamamentode colaboración veciñal para lo-calizar a máis descendentes, es-pecialmente daqueles que foronbrutalmente asasinados, como o

fuxido Manuel González (Fresco),político socialista vigués, afin-cado en Areas no 1936 ou Ber-nardo Muíños, taxista dePonteareas. Foron homenaxeados os membrosda Corporación de 1936 coma oalcalde Benito Casasnovas Rodrí-guez, o 1º tenente alcalde, Ma-nuel Pino Lago, o 2º tenentealcalde Gabino Castro Estévez, o3º tenente alcalde Ramón Tron-coso Fernández, o 4º tenente al-calde José Sampedro Presa, osíndico José Garra Castellanzueloe o resto de concelleiros Hermi-nio González Covelo, Luís Rodrí-guez Carballo, Francisco CastroÁlvarez, Manuel Bautista Táboas,Benito Lorenzo Porto, José TrigoUcha, Francisco Carballido Pino eJosé Amil Varela. As persoas quecoñezan datos poden poñerse en

contacto co número de teléfono986 660 765Con estes actos deuse cumpri-mento a unha parte dos acordosaprobados no pasado pleno do 15de novembro no que se aproboupor unanimidade unha moción doBNG cunha emenda de engadidode EUOs actos comezaron o venres apartir das 20:00 horas no Salónde Plenos, coa proxección da pe-lícula documental "Digna Rabia",realizada por Anxo Rodríguez Ga-llardo e Victoria Martíns Rodrí-guez, que se centra no papel damuller durante o golpe de Estadoe o franquismo. Posteriormentetivo lugar un coloquio coa par-ticipación da codirectora, Victo-ria Martíns, e de varias veciñas dePonteareas que relataron a súaexperiencia.

O sábado comezaron as activida-des ás 19:30 h. coa presentacióndo libro "Saltando a Raia", deRomán Alonso Santos, na queparticipou o autor e o prolo-guista do libro Xesús AlonsoMontero, presidente da Real Aca-demia Galega da Lingua, asícomo Guillermo Rodríguez Fdez.en representación da empresaeditora Editorial Novas do EixoAtlántico s. L.De seguido, tivo lugar un actono que se tratou de poñer rostroaos represaliados coa interven-ción de Francisco Candeira parafalar dos membros da Corpora-ción Municipal de 1936. De se-guido interviu Roberto Merapara expoñer o caso de AlejandroViana Esperón, industrial e polí-tico ponteareán seguido da in-tervención de Kiko Neves que

Xornadas para recuperación da memoria histórica e políticadas persoas represaliadas en 1936 ao cumprirse os 80 anos

n Presentación libro de Román Alonso

n Actuación de Kiko Neves

n Presentación de Pancho Candeira e Roberto Mera.


protagonizou un acto poético-musical..O domingo pola mañán cele-brouse un acto institucional dehomenaxe aos fusilados e repre-saliados pola Dictadura nas Vol-tas do Pinal do Foxo (Xinzo),lugar no que, entre outros, foifusilado o 31 de outubro de1936 o concelleiro HerminioGonzález Covelo. O acto consis-tiu na descuberta dunha placaconmemorativa e na interpreta-ción, por parte dun grupo demetais e percusión, da obra"Oración fúnebre", escrita porRogelio Groba a peticiade Pon-teareas e “dedicada aos pasea-dos que atopei arrombadosnunha gabia cando tiña seisanos” na estrada de areas a Gu-láns. Os anos da guerra civil foronespecialmente violentos en Ga-licia, materializándose co asasi-nato de máis de 5.000 persoas enoutras múltiples formas de vio-lencia física: encarceramentosmasivos, violacións, malleiras,rapado de cabelo, inxestión deóleo de rícino, etc. Unha repre-sión que se exerceu con carácterespecialmente violento e ma-chista no caso das mulleres.

AUniversidade de Santiagode Compostela realizou o25 de Novembro de 2016

un acto de homenaxe, reivindi-cación e reflexión no marco dodía contra a Violencia de Xénero.Neste evento fíxose un chama-mento polas autoridades presen-tes en pro dunha sociedade máisxusta e igualitaria. A continua-ción, a dirección universitariaentregou a académicos e estu-dantes diversos recoñecementospolo seu traballo neste campo.Gabriel Bernárdez Expósito, es-tudante de 4º curso de Dereito,natural de Arbo e con raíces pa-

ternas en Angoares (Pontea-reas), recibiu o recoñecementoda Universidade de Santiago deCompostela polo seu escrito enfavor da evolución da concienciae a independencia das vítimasde Violencia de Xénero. Así pois,foi galardoado nun ambienteemotivo e solenme no Salón deGraos do Reitorado da Universi-dade.Lema premiado:"Latente, pero oculta. Está cre-cendo. Aínda fráxil, mais xa sesabe defender. Entón independí-zase. É o momento de actuar.EMPODÉRATE."

n Acto da colocación dunha praca na Volta dos Foxos (Xinzo) onde apareceron os cadáveres asesinados polos falanxistas no ano 1936. Na foto vese un cha-peu semellante ao que acostumbraba usar Herminio González Covelo; único dos mortos que pertencía a Ponteareas; era concelleiro.

III Concurso Lemas contra a Violencia de Xénero

Novas da Raia


Novas da RaiaAS NEVES

Nun acto reivindicativo celebrado hai unsdias nas inmediacions do xacemento

As Neves denunciou a inactividade de Fomento no Coto de Altamira

Curso gratuito de formaciónpara a obtención de“competencias clave”

Nos pasados meses, o Ministerio deFomento asinaba coa Deputacio nde Pontevedra un protocolo de ac-

tuacions a realizar en 18 castros de todaa provincia para a sua recuperacion eposta en valor. Pois ben, nas u ltimas se-manas fixose pu blico o bloqueo desteprotocolo por parte do Ministerio, o quesupon a paralizacio n do inicio dos traba-llos en xacementos arqueolo xicos coma oCoto de Altamira, situado na parroquianevesa de Taboexa.Traballos de extrema necesidade debidoa penosa situacio n na que se atopan osrestos castrexos de elevado valor quetenen a beira das su as casas os vecin ose vecinas das Neves. Concretamente,urxen accions de limpeza e sinalizacion

do xacemento para a su a preservacio n epara facilitar o seu acceso de xeitocomodo e seguro, xa que, actualmente e moi dificil de atopar por estar tapadopola maleza.Recollendo as palabras do alcalde, Xose Manuel Rodriguez, no acto convocadopolo Concello ao que acudiron maisdunha trintena de persoas; “Tra tase duntesouro arqueolo xico que debemos valo-rar e coidar, por iso solicitamos ao Minis-terio de Fomento que cumpra o protocoloasinado e se faga cargo das accio ns demellora precisas para o seu mantemento”.Apuntan ademais dende a alcaldi a, quese dende Madrid non atenden a su a peti-cion, buscaranse outras alternativas paraa preservacio n deste patrimonio.

Opróximo xoves, iniciase o curso deCompetencias Clave nivel 2, den-tro das actividades organizadas

pola Concellería de Servizos Sociais.Todas aquelas persoas que aínda esteaninteresadas poden inscribirse no Conce-llo. Lembrade que este curso abre as po-sibilidades a todas as persoas maiores de18 anos para obter un certificado de pro-fesionalidade, optar a obradoiros, etc..

DÍA: 1 de Decembro de 2016

LUGAR: Aula Informática de Cabeiras

HORA: 9.30 h.

Se tedes calquera dúbida podedes ache-garos ata o Concello chamar ao teléfonodo Concello:Telf.: 986 665 000

As Neves contra o feminicidio

OConcello mostra o seu rexeitamentoa violencia de xenero con actos rei-vindicativos ao longo da xornada

do 25 de novembroPola mana farase unha cadea de persoas eglobos de 2 Km de lonxitude que se esten-dera entre os centros de ensino, pasandopolo Centro de Saude e o Centro de Dia.Para finalizar, darase lectura a un mani-festo na Praza do Concello, ou no AuditorioMunicipal en caso de chuvia.E pola tarde, as 20:00 h, tera lugar no Au-ditorio unha mesa de traballo con colecti-vos sociais, asociacions e toda a poboacion

en xeral, co fin de elaborar un Plan deIgualdade Municipal. O plan, que xa estadotado con financiamento procedente daDeputacion de Pontevedra, construirase su-mando diferentes visions, opinions e pers-pectivas, de xeito aberto e participativo.Ademais, dende a noitina do mercores 23,as lampadas que alumean as escaleiras quebaixan ao Auditorio tinguen as arbores decor lila. Un xesto simbolico co que dendeo consistorio pretenden facer visible a suarepulsa fronte ao feminicidio e a defensada sua eliminacion do concello e doMundo.

ARBO

Seis millóns de euros pararecuperar zonas afectadas

polos incendios

Aconselleira do Medio Rural, ÁngelesVázquez, supervisou hoxe os laboresdesenvolvidos no concello ponteve-

drés de Arbo, onde salientou o importanteesforzo levado a cabo para recuperar o po-tencial forestal destas áreas.En Pontevedra,Medio Rural está actuando tamén en Ca-toira, Caldas de Reis, Soutomaior, Cotobadee Pontevedra (na parroquia de Ponte Sam-paio).Unha das técnicas empregadas, para a con-solidación dos solos e o control hidrolóxico,é a coñecida como “mulching”, que consisteen distribuír palla e outros materiais deorixe vexetal nas zonas afectadas, ben ma-nualmente ou dende un helicóptero (“heli-mulching”) para rexenerar os solos e evitar

arrastres polas chuvias. Estes traballosteñen unha gran eficacia, xa que chegan areducir a erosión en máis dun 90 por centonas áreas nas que se aplican.No caso concreto de Arbo actuouse xa coneste tipo de técnicas en máis de 70 hectá-reas, que coinciden coas áreas máis sensi-bles. Ademais, colocáronse barreirasfiltrantes en preto de 3 quilómetros lineais,en combinación con helimulching e aportede ramaxe, para a protección do solo. Poroutra banda, recuperáronse pistas e levousea cabo o apeo manual de árbores afectadaspara posterior retirada e trituración, convistas á súa venda, así como a trituraciónde árbores non comerciais e a reunión e as-telado de madeira non aproveitable.


Novas da RaiaA GUARDA

OCentro Cultural da Guardafoi o escenario do últimodos obradoiros de foto-

grafía social impartidos por FelipeCarnotto tras percorrer dez con-cellos socios do Fondo Galego deCooperación e Solidariedade,unha rede integrada por 88 con-cellos e as deputacións da Coruñae Lugo, que concentra os seus es-forzos no eido da cooperación aodesenvolvemento. Nesta sesión, que tivo lugar oxoves 24 de novembro ás 12horas e que foi presentada polaconcelleira de Xuventude daGuarda, Elena Baz; corenta estu-dantes de 3º e 4º da ESO dos co-lexios San José e Pais Somascos,foron introducidos en temas

como a utilización da imaxe comoferramenta de transformación so-cial, a historia da fotografía do-cumental, a definición dofotoxornalismo ou o respectopolas persoas fotografadas.Tamén durante este obradoiro oalumnado practicou tomandoimaxes cos seus móbiles e puide-ron ver o traballo realizado polofotoxornalista Carnotto na rutadas persoas refuxiadas e en Nica-ragua.Cos alumnos da Guarda, xa sonarredor de 300 os que participa-ron nunha actividade que estivocatro meses en diferentes conce-llos como Redondela, Teo, Lugoou Fene. Ademais, non quedaaquí a colaboración do concello

da Guarda co Fondo Galego. Apartir do luns día 5 e ata o 20 dedecembro, a Casa do Concello davila acollerá a mostra “Imaxescon Fondo”, unha exposición de-señada polo debuxante Pepe Ca-rreiro que consta de 19 obras queconcorreron no concurso domesmo nome e que buscan con-cienciar sobre as condutas res-pectuosas coa contorna e coaspersoas que nela habitan. Mentres, xa se está a desenvolvera segunda edición do concurso,Imaxes con Fondo II, e no Face-book do Fondo Galego está abertaa votación para elixir entre asimaxes participantes, que nestasegunda edición versan sobre otema da interculturalidade.

Conclusión do programa“Cultivando Ideas” na Casa

dos Alonso

Os obradoiros de fotografía socialremataron no Centro Cultural da Guarda

Este pasado sábado 19 denovembro tivo lugar, ás 11horas na Casa dos Alonsos,

a xornada de presentación dasexperiencias de mellora persoal eprofesional dos participantes dainiciativa de formación que co-mezou co título “Sementando oteu futuro”. Un programa que foiimpulsado dende o concello daGuarda desde xullo de 2015 coobxectivo de dar orientación per-soal e asesoramento profesional. Nesta xornada o grupo de per-soas participantes quixeron ex-poñer o que supuxo, tanto anivel formativo e profesionalcomo persoal, participar nesteprograma. Así, comentaron as

conclusións e ideas extraídas trasparticipar nunha iniciativa quetiña como obxectivo empoderarás persoas para a procura de em-prego, mellorar e potenciar assúas capacidades e valores a tra-vés dun programa pioneiro nacomarca.O alcalde da Guarda, AntonioLomba, tamén quixo acompañarós participantes do programaneste día, que marca un antes edespois na vida profesional demoitos dos participantes. O al-calde aproveitou para dar a boanova de que esta iniciativa deformación profesional terá conti-nuidade grazas ao apoio dunhaentidade financieira.

Cerveira Team Trail projetam desporto e beleza natural como simbiose perfeita

CERVEIRA

Num contexto deverdadeira evoluçãoda prática do Trail, Vila Nova deCerveira, apesar de muito recente,

já se tem demarcado como uma referênciaregional e nacional. A organização de duasedições da Taça Ibérica de Trail revelou-seuma aposta ganha, confirmada pela dupli-cação do número de participantes, de umano para o outro, oriundos de vários pon-tos do país.E como não poderia deixar de ser, VilaNova de Cerveira fez-se representar, esteano, com uma equipa que, apesar de estara dar as primeiras dezenas de quilómetros,já é um caso sério na modalidade. Dedoiselementos iniciais, já são cerca de 50 per-manentes, entre mulheres e homens, devárias idades. De treinos informais saudá-veis passaram para competições oficiais.A reconhecida ‘Vila das Artes’ tem assis-tido à consolidação das potencialidadesdoturismo da natureza, em grande parte-pela prática de trail.Com a integração nos estatutos do ClubeCeltas do Minho, esta ‘comunidade de co-rredores’ cerveirenses foi recebida, este sá-

bado, nos Paços do Concelho, pelo presi-dente Fernando Nogueira e pelo vice-pre-sidente Vitor Costa, no primeiro ato oficialda equipa Cerveira Team Running. Peranteos cerca de 50 elementos, o edil cervei-renseFernando Nogueira agradeceu o dina-mismo do grupo em torno da promoção deCerveira pelas inúmeras provas em queparticipam, anunciando que, em breve, aautarquia concederá o apoio necessário,além de um espaço para a criação de umasede do trail. “Para além da prática de des-porto privilegiando a natureza e a mon-

tanha, vocês estão a desempenhar umpapel muito importantepela presença hu-mana na floresta e os inúmeros benefíciossubjacentes”, disse ainda Fernando No-gueira. No final, a equipa ofereceu ao au-tarca a camisola oficial do Cerveira TeamTrail.São já cerca de 50 ‘trailrunners’ que, alémda força e vontade de superar desafiospessoais, têm como grande objetivo a pro-moção de Vila Nova de Ceveira pelo des-porto e contacto com a natureza,estimulando o desenvolvimento de práti-

cas de vida saudáveis e dinamizando apartilha de experiências desportivas. Como slogan ‘razões que nos fazem correr’, aequipa tem participado em várias as pro-vas do Norte e Centro do país, subindo pordiversas vezes ao pódio. Pela excelência das condições naturais etécnicas, a Taça Ibérica de Trail, que sedisputa na primeira quinzena de maio, emVila Nova de Cerveira, já despertou o in-teresse da Associação de Trail Running dePortugal que anunciou que, em 2017, aprova Ultra 50kms passará a contar para oCampeonato Nacional da modalidade.Um dos elementos diferenciadores para aprática do trail em Vila Nova de Cerveira éa dureza dos percursos pelas caraterísticasnaturais que apresentam, sendo uma provamuito técnica e apelativa que se constituicomo um verdadeiro desafio a todos os at-letas. A título de exemplo, e numa escalade dificuldade de 1 a 4, o Trail Curto 21kjá foi classificado com o grau 4”. Paracomplementar o lado competitivo, a en-volvência natural e cultural direta é outramarca da Taça Ibérica de Trail.


Co lema “O mercado sabe aNadal”, o Concello de To-miño organiza unha cam-

paña ao longo do mes dedecembro, que inclúe obradoirosflorais, de maquillaxe e cociña;ideas e receitas para preparar osmellores menús de Nadal, e sor-teos, con cestas de Nadal e lotaría.Asemade, os praceiros prepararonun portal dos desexos, onde pode-rán depositarse cartas dirixidas aPapá Noel e un photocall (pequeno

escenario onde facerse fotos),cunha singular decoración acordea estas datas festivas.A primeira das actividades progra-madas terá lugar o día 3 de decem-bro pola tarde (de 17.00 a 19.00horas). Será un taller de confec-ción de coroas e centros de Nadal,acompañado por un chocolatequente. As inscricións (cunha ma-trícula de 10 euros) deben facerseno posto FloristeríaMarisa, naplanta baixa do edificio.

AConsellería de Econo-mía, Emprego e Indus-tria concedeu ao

Concello de Tomiño unha sub-vención para realizar variasmelloras no Mercado Municipal,dentro do plan “Tomiño, á pro-cura da excelencia”.

O importe da subvención ascendea 38.675,71 euros, aos que oConcello sumou outros 16.238,80as obras tiveron un custe total demáis de 55.200 euros.Obras de mellora acústica e daimaxe corporativa do mercado;creación dunha zona de lavado e

amoblamento no andar superior;subministración dunha cámaracomunitaria para froitas e dunhamáquina para fregado, secado eabrillantado do chan; instalacióndun sistema colga cadros en ca-rril con movemento flexible, etc.O mercado conta cunha ducia de

postos de produtos frescos(froita, verdura, carne, peixe,chacinaría, panadería, produtosecolóxicos, conservas, florería,etc.), situados todos eles naplanta baixa do edificio.A planta superior acolle postoscoma un de comida caseira para

levar, conservas naturais, viño-teca e outros que se incorporaránen breve. Esta planta, á que podeaccederse tamén por ascensor,constitúe un novo espazo lúdico-gastronómico, dotado de músicaambiental, wifi gratuíta, e outrosservizos.

Novas da RaiaTOMIÑO

O mercado de Tomiñoprepara unha campaña deNadal con obradoiros,menús e sorteos

O Concello de Tomiño leva a cabo importantes melloras nomercado municipal

OConcello de Tomiño cele-brou hoxe unha sesiónplenaria extraordinaria,

na que se validou a proposta po-lítica de solicitar á Xunta de Ga-licia e á Deputación, que leven acabo un proxecto estratéxicopara o futuro do municipio: aconstrución dunha variante aonúcleo do Seixo. Esta propostafoi aprobada cos votos a favordo BNG, PP e CdT e coa absten-ción do PSOE.A proposta xurdiu dunha de-manda que o goberno municipallle fixo á Deputación en setem-bro de 2015, para solucionar osproblemas de tráfico e paso devehiculos polo núcleo urbano. ADeputación de Pontevedra redac-tou un estudo para a mellora da

conexión entre a EP-3102 To-miño-Sabarís e a PO-344 ao seupaso polo núcleo urbano doSeixo. Este estudo previo definiucomo solución máis acaída aprolongación da EP-3102 a modode variante ao Seixo, coa finali-dade de conseguir unha cone-xión viaria eficaz entre a estradaprovincial EP-3102 Tomiño–Sa-barís e a estrada autonómica PO-344, xa que na actualidade aconfluencia destas estradas aoseu paso polo núcleo urbano doSeixo, soporta un volume detránsito de vehículos que afectao normal desenvolvemento davida diaria e o desfrute do es-pazo público.Segundo a alcaldesa de Tomiño,Sandra González, "esta actua-

ción será estratéxica para o fu-turo desenvolvemento de Tomiñoe posibilitará un crecementomais ordenado, así como seguirtransformando Tomiño e facendodo noso concello un lugar quecambia para favorecer a mobili-dade e desfrute do espazo pú-blico". Despois da votación plenaria edo respaldo maioritario a estareivindicación da corporaciónmunicipal de Tomiño, a alcaldesasalientou "o sentido de respon-sabilidade dos grupos políticosdo PP e CdT” e agradeceu que“se antepoñan os intereses pú-blicos para así entre todos facerver á Deputación e Xunta da ne-cesidade deste proxecto para ofuturo de Tomiño".

A Corporación Municipal de Tomiñosolicita á Deputación e á Xunta a

construción dunha variante ao núcleourbano do Seixo


GaliciaEmpresas de Ourense que felicitan o Nadal e Aninovo


Novas da RaiaSALVATERRA

O concello de Salvaterra acolle un curso de alfabetización dixitalpara o emprego, financiado polo FSE e impartido por Radio ECCA

Exposición no CEP Carlos Casares de Alxén (Salvaterra)

Dende o día 7 ao 25 de no-vembro, veciños e veciñasdo Concello de Salvaterra

comenzaron a formarse, na Aulade Informática da Casa da Culturacedida polo Concello, nos coñece-mentos básicos para percurar em-prego utilizando as TIC. Este cursotivo unha duración de 45 horas.Levouse a cabo grazas ó FondoSocial Europeo xestionado nestecaso pola Consellería de PolíticaSocial da Xunta de Galicia e tencoma obxectivo loitar contra a ex-clusión social das persoas queviven na Comunidade Galega, den-

tro da Estratexia de Inclusión So-cial de Galicia 2014-2020.A Fundación ECCA imparte esta for-mación na aula cedida polo Conce-llo de Salvaterra coa colaboraciónna derivación de usuarios doEquipo Comarcal de Inclusión de OPorriño do Consorcio Galego deServizos de Igualdade e Benestar.ECCA é unha das entidades quexestiona máis cursos deste pro-grama aportando a súa experienciaó longo dos últimos anos e a súamisión de proporcionar formaciónde calidade, especialmente as per-soas que máis o necesitan.

Alumnas e alumnos, nais epais, avoas e avós, ex-alumn@s, profesor@s,

amig@s e familiares do profeso-rado e do alumnado do centro vi-sitaron o colexio o pasadodomingo día 13 para contemplaros traballos feitos polo alumnadonestes dous meses de curso, ob-servar as imaxinativas cabazas doVIII Concurso Coco-Alxén, escoitaro programa de radio sobre o ma-gosto emitido en directo esa tardedesde a súa emisora escolar"Radio Saltamontes", degustar ascastañas que asou a ANPA, pasarunha tarde divertida co grupo deanimación "Cóxegas" e, comonon, visitar a exposición.Cada curso, o Equipo de Dinami-zación da Lingua Galega e a Co-misión de Magosto do centroelixe un tema arredor do que sefai a exposición e, máis tarde, uncalendario; este ano tocoulle aocuarto ou alcoba galego. Coma

sempre, a resposta das familiasfoi impresionante.A exposición atópase no salón deactos do centro e á entrada ato-pamos un cartel, en forma de es-pello, co nome da mesma.Nun lugar destacado, sobre o es-

cenario, están dúas camas deferro perfectamente vestidas.Unha delas ten un colchón de fo-llatos (feito pola nai dunalumno), sabas de liño cubertascon mantas e colcha de cores.Complétase o leito cun cabezal

ou almofada de lá. O fondo doleito é de táboas, aínda que an-tigamente tamén os había metá-licos ou simplemente unentramado de cordas sobre o quese puña o xergón. Tamén temos as mesiñas denoite, cunha parte inferior queservía para gardar o ouriñal oupenico, que se utilizaba paramexar pola noite sen necesidadede saír do cuarto e que podía serde porcelana, cerámica ou plás-tico. Aparece tamén un augama-nil, bacía ou palangueiro,

acompañado dun xerro, que ser-vía para asearse olas mañás, e doque aparecen pendurada unhatoalla de liño.No chan temos unha farrapa quesepara o espazo entre as dúascamas.O berce ou rolo, leito para osmáis pequenos, completa esta

alcoba.Hai obxectos curiosos como undepósito de irrigación para facerlavativas, que nalgunhas casaschamaban regador, un peto deánimas, moitos crucifixos( quexeralmente ocupaban a parte su-perior do cabeceiro da cama), ca-dros de santos, lámpadas,palmatorias, libros de oracións,reloxios, un rosario feito con ga-ravanzos...Non podían faltar os arcóns, uti-lizados para gardar o roupa me-llor, reservada para unha

enfermidade ou ocasión especiale un armario roupeiro coas súasperchas de arame das que pode-mos ver penduradas unha maña-nita ou un camisón.Agora trabállase o vocabulariodos obxectos, fanse artigos paraa revista escolar...Por Pilar G. Casas


SALVATERRA

Un ano máis o Concello de Salvaterrade Miño inicia a campaña Solidaria deNadal, centrada este ano na recollida

de productos de limpeza, hixiene e aseo, eestá dirixida escepialmente aos Centros Es-colares da Vila e aos establecementos cola-boradores (supermercados do termomunicipal)Ao longo do ano, o Concello atende a máisde 200 persoas, entre as que se encontranun número elevado de menores, aos cales sepresta unha especial atención.Dende a súa creación, no ano 2009, o pro-grama de Alimentos Municipal leva repartidomáis de 100.000 kilos de comida e productosde hixiene, coa entrega mensual de alimen-tos de primeira necesidade, a todas aquelasfamilias que están pasando por unha situa-ción complicada.O Departamento de Servicios Social atendetodos os meses as necesidades básicas des-tas familias, a través dos alimentos doados(tanto individualmente como a través das di-versas campañas de recollida que realiza oConcello), enviados por Cruz Vermella e oscomprados polo propio Concello, co fin deconseguir unha dieta o máis equilibrada po-sible. Ademáis o Concello xa está prepa-rando o Nadal para estas familias, para quenestas datas tan significativas, sobre todoonde hai cativos e cativas non lle falte nadapara poder desfrutalas.concelho tem contri-buído para alcançar importantes lugares noâmbito distrital e regional.

Salvaterra Campaña Solidaria Nadal 2016/17

Novas da Raia

CERVEIRA

Cerveira é o terceiro municípiodo Alto Minho com melhordesempenho financeiro

Assinatura conjunta da Ata deReconhecimento de Fronteira do

Rio Minho

Lançado esta terça-feira, o 12º Anuá-rio Financeiro dos Municípios Portu-gueses analisa as contas de 308

municípios, 185 empresas municipais e 25serviços municipalizados em 2015. O docu-mento, de 400 páginas, apresentado pelaOrdem dos Contabilistas Certificados ecoordenado por João Carvalho, professordo Instituto Politécnico do Cávado e doAve, mostra que a saúde financeira dos mu-nicípios melhorou em vários aspetos eco-nómicos de 2015.No que diz respeito ao distrito de Viana doCastelo, Vila Nova de Cerveira surge na ter-ceira posição, logo após Arcos de Valdeveze Ponte de Lima, mas se considerarmos a

categoria de municípios de pequena di-mensão, Cerveira ocupa o primeiro lugar. O edil cerveirense afirma que estes dadosvêm na sequência de outros índices de ava-liação ao desempenho dos 308 municípios,elaborados por entidades externas, e nosquais Vila Nova de Cerveira tem apresen-tado bons resultados de dinamismo econó-mico e financeiro. Fernando Nogueirasublinha que a política de baixa fiscalidademunicipal e de rigor das contas municipaisassociada ao grande espírito empreendedordas empresas e dos empresários instaladosno concelho tem contribuído para alcançarimportantes lugares no âmbito distrital eregional.

Os representantes dos municípiosportugueses de Caminha, Melgaço,Monção, Valença, Vila Nova de Cer-

veira, e dos galegos A Guarda, Arbo, AsNeves, Crecente, O Rosal, Salvaterra doMiño, Tomiño e Tui aceitaram o convite doCapitão do Porto de Caminha, o Capitão-Tenente Pedro Miguel Costa, e do Coman-dante Naval do Miño, Enrique GarciaGonzále, para um ato transfronteiriço dereforço das relações existentes onde, alémda assinatura do documento, também seaproveitou a oportunidade para debatertemas relacionados com a cooperação e agestão conjunta do rio Minho, consoli-dando a proximidade existente entre asduas entidades marítimas.Á semelhança dos colegas, o presidente daCâmara Municipal de Vila Nova de Cerveira,Fernando Nogueira, e os seus congéneresgalegos dos Ayuntamientos de O Rosal, D.Jesus Maria Fernandez Portela e de To-miño, Sandra Gonzalez Alvarez, formaliza-ram a ata de vistoria de fronteira entre osdois países, onde consta que não se veri-ficou qualquer alteração no percurso doreferido curso de água.O autarca cerveirense sublinha o RioMinho como um potenciador turístico deexcelência de Vila Nova de Cerveira e dosconcelhos por ele abraçados. Fernando No-

gueira realçou ainda que esta cerimóniaconjunta revela as excelentes relações ins-titucionais e de amizade entre os municí-pios ribeirinhos e as autoridades em prolde uma cada vez maior valorização am-biental e paisagística daquele rico e vastotroço internacional de água.A cerimónia oficial enquadra-se nos ter-mos do Artigo 25º do Tratado de Limitesentre Portugal e Espanha, de 29 de Setem-bro de 1864, quando foi reconhecida alinha fluvial do rio Minho que serve defronteira entre os dois países. Foram assi-nados pelos presentes exemplares em por-tuguês e em espanhol, e devidamentechancelados com os respetivos selos mu-nicipais. O exemplar português será, pos-teriormente, remetido ao Ministério dosNegócios Estrangeiros.


Miscelanea

“A Gorriona”, axente activo e mediador entre a escola e a natureza

AEscola da Natureza “A Go-rriona” preséntase comounha alternativa ás de-

mais entidades educativas do en-torno, recuperando oscoñecementos, os valores e o res-pecto dun xeito de vida xa caseesquecido.O que pretendemos é ser unaxente activo e mediador entre aescola e a natureza. Tentamosque o alumnado que acode a nós,teña unha educación todo o com-pleta posible, e, ademais, co-ñeza, experimente e valore o queo rodea.Deseñamos un calendario que seadapta ás estacións meteorolóxi-cas, polo que, o primeiro queaprende o noso alumnado é a ad-ministrar o tempo. Devido aisto, todos os días temos unhaestrutura fixa a realizar:● A primeira hora é de repaso,axuda e ampliación do estudadona escola ordinaria. Como o nosoalumnado ten as idades compren-didas entre os cinco e os dezaseisanos, non só é unha interacciónentre alumno-mestre, senón, queo alumnado con maior idadeaxuda e participa activamentenas explicacións que os máis ca-tivos precisen. Deste xeito, coñe-cemos de primeira man se oscoñecementos dos maiores sonos adecuados, fomentamos os co-loquios, melloramos a argumen-tación e a expresión, á vez que asocialización entre iguais é má-xima.● Coñecer, coidar, experimentar edescubrir os ciclos da vida ani-mal. O que pretendemos é que o alum-nado desenvolva unha actitudede compromiso e respeto de caraos animais, coñecendo os seus

xeitos de vida, a alimentación, areprodución e posteriormente osprodutos que deles sacamos.o Na segunda hora traballamoscon proxectos, nos que involucra-mos a todo o alumnado. Nestes proxectos séguense de-senvolvendo os coñecementosque aprenderon no colexio conoutros novos e levámolos á prác-tica. En todo proxecto o alum-nado sen decatarse seguerepasando materias como mate-máticas, lingua, coñecemento,etc.

o Un cariz moi importante da Es-cola é que traballamos con nenosNEE que están totalmente inte-grados en todas as tarefas que le-vamos a cabo. Como explicamos anteriormente,non só existe unha interacciónalumno-mestre senón que osalumnos sen NEE axudan activa-mente aos que si teñen esas ne-cesidades. Tamén traballamoseducación emocional, moi impor-tante nestas interaccións entrealumnado e de cara á sociedadeen xeral.Despois de desenvolver a espiñadorsal da Escola, explicaremos asdiferentes actividades que leva-remos a cabo ó longo do ano, de-pendendo da climatoloxía e a

estación na que nos atopemos.Temos unha serie de talleres-obradoiros nos que o alumnadopoderá vivir e experimentar atransformación da materia querecollemos directamente da natu-reza en produtos finais.Entre eles atopamos o taller ar-tesanal dos lácteos, nos que re-collemos o leite directamente davaca, e posteriormente a trans-formamos en diferentes tipos dequeixo, iogur e manteiga. E o ta-ller artesanal do pan, no queverán e vivirán como dende o

gran de millo ou centeo facemoso pan nun dos dous fornos deleña que temos. Nestes dous ta-llares artesanais estudamos comoantigamente se transformaba osalimentos e que teñen un valornatural, orgánico e patrimonialque se está a perder.O taller de vimbio, de macramé,de diversas manualidades e o debarro, todos eles traballados ar-tesanalmente, nos que podenapreciar como se elaboraban, haianos, os utensilios da vida cotiáutilizando as nosas propias mans.Por outra banda, pero non menosimportante, temos a horta e o in-vernadoiro, estes dous elementosservirannos para ver a dualidadeentre o ciclo da natureza e comoo home a transforma segundo assúas necesidades. Todo istodende o punto de vista da ecolo-xía, xa que os produtos que plan-temos e recollamos serán cen porcen ecolóxicos.Por último e para completartemos moitas outras actividades,como os xogos populares gale-gos, cargados cun alto nivel cul-tural, sendeirismo, coñecementodas plantas aromáticas e medici-nais, micoloxía, dramatización,piscina...Con todo o exposto, dende a Es-cola da Natureza “A Gorriona”queremos ser un referente dosvalores e coñecementos da Gali-cia rural que tan poucos anos haique se foi, e que tan rápido seestá a esquecer.

Ponte...nas ondas! realizou unha nova edición para as escolas das dúas beiras no Cine Teatro João Verde de Monção

Dúas horas de música, maxia, narración oral e convivencia entre alumnado das dúas beiras do Miño


Acelebración da XIV MOS-TRA DA ORALIDADE GA-LEGO-PORTUGUESA dá

continuade ao labor de difusión

e transmisión do patrimonio cul-tural galego-portugués que PNO!vén desenvolvendo desde haidúas décadas.

A Mostra da Oralidade é unha dasprincipais referencias para o en-contro da cultura común galego-portuguesa. Ao longo das súas

edicións, mostráronse manifesta-cións relacionadas cos diferentesámbitos do patrimonio inmaterialgalego-portugués: a literatura

oral, a cultura agro-marítima, ossaberes e os procesos tradicionaise as actividades vencelladas aociclo festivo anual. A XIV MOSTRA DA ORALIDADE GA-LEGO-PORTUGUESA contou connovas propostas culturais relacio-nadas co patrimonio inmaterialgalego-portugués achegadasdesde diferentes ámbitos e teri-torios de Galiza e do Norte dePortugal. Abriron o acto as narradoras oraisIsa e Andreia chegadas desde VilaReal cos seus contos da montaña.A seguir, a música e a troula che-gou dun home de Vigo, Cé Or-questra Pantasma que ergueu osánimos do auditorio e mesmopuxo a bailar a boa parte dosasistentes. A maxia dos QuaseQuatro de Viana do Castelo enfei-tizou os miradas do alumnado cosseus xogos de ilusionismo emaxia. E na parte final a músicade Pitusa Semifusa completou asdúas horas dun espectáculo in-tenso para os máis novos. Unha dos obxectivos desta acti-vidade é achegar estas expresiónsda oralidade galego-portuguesaás novas xeracións para que com-partan a proximidade da lingua eas súas manifestacións.

Miscelanea

PONTE...NAS ONDAS! na XI sesión do Comité Intergobernamental de salvagarda do patrimonio inmaterial da UNESCO en Addis Abeba

Ponte...nas ondas! foi re-coñecida pola UNESCO nopasado mes de xuño

como ONG consultora debido aoseu traballo a prol do patrimo-nio común galego-portugués.Os investigadores X.M. GonzálezReboredo e Álvaro Campelocoordenaron os traballos prepa-ratorios da Candidatura doPatrimonio Inmaterial Galego-Portugués presentada porPonte...nas ondas! en 2004 conos avais dos gobernos de Es-paña e Portugal. Ponte...nasondas! foi convidada a partici-par nesta sesión xunto a outrasorganizacións e representaciónsde todo o mundo.Na XI sesión do Comité para asalvagarda do patrimonio inma-terial debaterase o procede-mento para a inscrición, aselección e a proposta da can-

didaturas para a Lista represen-tativa, para a Lista do patrimo-nio que precisa unha salvagardaurxente e para a Lista das me-llores prácticas co patrimonioinmaterial. Tamén se analizaránas candidaturas avaliadas no2016 e proporanse as incriciónsnas respectivas listas. Presenta-ranse as propostas que seránavaliadas durante os próximosanos.Conferencia naUniversidade de Addis AbebaOs profesores González Rebo-redo e Álvaro Campelo ademaisde participar nas sesións do Co-mité, impartirán unha confe-rencia no Instituto Camoes daUniversidade de Addis Abebasobre o patrimonio cultural ga-lego-portugués.

XIV Mostra Da Oralidade Galego-Portuguesa

n X. M. González Reboredo e Álvaro Campelo

Espumantes de Alvarinho, gastronomia local,provas comentadas, música e chefes António

Alexandre, Vitor Matos e Rui Ribeiro


Novas da RaiaMELGAÇO

Festa do espumante en Melgaço

Pelo segundo ano consecutivo, Mel-gaço propôs uma nova razão paracelebrar: a FESTA DO ESPUMANTE.

Cerca de duas dezenas de espumantes dacasta Alvarinho, gastronomia local e umprograma seguramente irresistível. O car-taz do evento, que decorreu no Largo Her-menegildo Solheiro, no centro doMunicípio, incluiu ainda restaurantes, pro-dutos locais, provas comentadas, provassensoriais, sessões de cozinha ao vivo emúsica.Alvaianas, Casa de Canhotos, Dom Pon-ciano, Dona Paterna, Encostas da Cabana,Memória a S. Marcos, Quinta de Alderiz,Quinta do Regueiro, Quintas de Melgaço,

Reguengo de Melgaço, Soalheiro, Terras daAldeia e Terras de Real formam a lista de13 produtores presentes nesta 2ª edição.À larga maioria de espumantes elaboradosa partir da casta rainha da região, o Alva-rinho, juntaram-se algumas versões rosé.Para harmonizar, uma montra diversificadade produtos, entre os quais fumeiro, quei-jos e doçaria. O melhor da gastronomia re-gional foi assegurado pelos produtoresAromas e Caprichos, Delícias do Planalto,Fumeiro Tradicional de Castro Laboreiro,Mel do Zé, Mel Turma das Abelhas, MelUrze Casa da Assureira, Melgaço em Sabo-res, Prados de Melgaço e Quinta de Folga.Em permanência, dois restaurantes - “O

Brandeiro” e “Paris” - confecionam 20 es-pecialidades gastronómicas locais, comorojões de porco bísaro, iscas de fígado decebolada e espetada de cachena.O programa da FESTA DO ESPUMANTE DEMELGAÇO incluiu ainda sessões de cozinhaao vivo, onde reconhecidos chefes de co-zinha reinterpretam receitas com produtostípicos da região. A primeira apresentaçãodo evento coube a António Alexandre (Lis-bon Marriott Hotel) e realizou-se sábado,dia 26, às 15h30. No domingo, dia 27, re-alizam-se duas sessões, com Vitor Matos(Antiqvvm, Porto, recente estrela Miche-lin), às 15h30, sob o tema “O espumantede Melgaço na minha cozinha”; e Rui Ri-beiro (EPRAMI – Escola Profissional doAlto Minho Interior), às 16h30, sob otema “Lampreia do Rio Minho”.As especificidades dos espumantes da sub-região de Monção e Melgaço foram explo-radas em duas provas comentadas,sexta-feira e sábado, conduzidas pelo

sommelier Manuel Moreira, colaborador darevista WINE – A Essência do Vinho. No sá-bado realizou-se, ainda, uma prova senso-rial que harmonizou mel e queijo de cabra.Na vertente musical, o evento contou comas atuações ao vivo de Patrícia TeixeiraTrio (sexta-feira, 22h), Hugo Torres (sá-bado, 22h) e dj John Fan (sexta-feira e sá-bado, 24h).FESTA DO ESPUMANTE DE MELGAÇO, cujaabertura oficial foi realizada por Luís Me-deiros Vieira, Secretário de Estado da Agri-cultura e Alimentação decorreu dia 25 denovembro, das 18h às 2h, dia 26 de no-vembro, das 12h às 2h, e dia 27 de no-vembro, das 12h às 18h. A entrada eralivre e a aquisição do copo oficial de pro-vas tinha um custo de 2,50€.Foi uma organização da Câmara Municipalde Melgaço com produção da EV-Essênciado Vinho.Informações adicionais em www.festa-doespumante.com


Casa da Juventude vai ser uma realidade

Oautarca monçanense re-afirmou a intenção decriação de uma casa da

juventude no antigo quartel daBanda Musical de Monção assimque a coletividade filarmónicapasse para as novas instalaçõesque, tudo indica, serão inaugura-das no dia 25 de abril do próximoano.As declarações de Augusto deOliveira Domingues foram profe-ridas no decorrer da visita que o

Secretário de Estado da Juven-tude e Desporto, João Paulo Re-belo, efetuou recentemente àsinstalações da Associação Des-portiva e Cultural dos Jovens deLongos Vales.O autarca afirmou que a nova es-trutura de apoio aos jovens mon-çanenses assumir-se-á como “umpolo gerador de ideias criativas emultiplicador de projetos” num“espaço aberto às novas tecnolo-gias de comunicação” e “à par-

tilha de espaços de trabalho”. “Os jovens são o futuro da nossaterra e do nosso país. Mais queuma opção estratégica, dar-lhesas ferramentas necessárias paraa convergência das suas ideias ea alavancagem dos seus projetosé responsabilidade e obrigaçãode qualquer autarca” acentuou.Neste encontro, onde o gover-nante teve a oportunidade de vi-sitar a sede da AssociaçãoDesportiva e Cultural dos Jovens

de Longos Valese o Centro Inter-pretativo do Castro S. Caetano,Augusto de Oliveira Dominguessolicitou mais apoios para o mo-vimento associativo e anuncioua reativação do Conselho Munici-pal da Juventude, organismo de-fensor e promotor das políticasda juventude.O Secretário de Estado da Juven-tude e Desporto, João Paulo Re-belo, agradeceu a receçãocalorosa, sublinhou o papel daassociação na valorização do as-sociativismo juvenil e, vindo deencontro ao pedido do autarca

local, referiu que o Instituto Por-tuguês do Desporto e Juventudevai conhecer um aumento de ver-bas no orçamento para o próximoano.Nesta deslocação, inserida no“Roteiro do Associativismo”, ogovernante deslocou-se aindaaos concelhos de Valença, Pare-des de Coura e Viana do Castelo.Iniciativa desenvolvida em arti-culação com a Federação das As-sociações Juvenis do Distrito deViana do Castelo e o InstitutoPortuguês do Desporto e Juven-tude.

MONÇÃO

Novas da Raia

Natal chega mais cedo ao refeitório de Santa Casa da Misericórdia

As mesas e cadeiras disponíveis norefeitório da Misericórdia cervei-rense já remontam à data de inau-

guração do lar, há cerca de 30 anos,encontrando-se muito degradado e nãooferecendo o mínimo de dignidade aoscerca de 80 utentes.A substituição deste equipamento foiapresentada pela direção da Santa Casacomo uma das prioridades, dado tratar-se de um espaço muito utilizado pelosutentes para a realização das quatro re-feições diárias.Após análise das necessi-dades, a autarquia cerveirense avançoucom a aprovação deste apoio.

“O Município continuaa atender às soli-citações de apoio das instituições con-celhias, numa ótica de salvaguarda dosinteresses das populações, e este é umcaso em que irá contribuir para a melho-ria da qualidade de resposta prestada aosidosos desta instituição”, afirma o au-tarca Fernando Nogueira,reforçando opapel destas entidades junto daquelesque menos têm e que mais precisam, re-afirmando a disponibilidade da autarquiano apoio social que tem prestado. O au-tarca felicita ainda a Mesa da Santa Casapelo dinamismo e boa gestão visível nostrabalhos realizados.

CERVEIRA

Derribar os muros, unha denuncia dos caricaturistas

Novamente a Asocia-ción Cultural ProLoco, da cidade ita-

liana de Gallarate,organiza o Festival Interna-cional de Humor Gráfico,unha interesante cita quecontribúe á promoción dodebuxo humorístico e ao de-senvolvemento dunha con-ciencia social.O debuxante albanés-ita-liano Agim Sulaj obtivo oGran Premio Marco Biassoni,e Mención na categoría grá-fica, nesta XXII Edición deHumor de Gallarate, á que224 autores de 44 países en-viaron 605 obras.O tema central do concursoera “Derribar o muro”, ecomo ben di o seu organiza-dor Vittorio Pizzolato, “amiúdo, a parede non é máisque a metáfora dunha sepa-ración, dunha división insal-vable entre dúas persoas,dous pobos e dous estados.O muro é o símbolo dunhabarreira, dun obstáculo quenos impide alcanzar un ob-xectivo. O muro non é soa-mente de ladrillos, senónque tamén pode ser mental”.

Pola súa banda Sulaj ex-presa: “O meu debuxo pre-miado está en contra detodas as barreiras arquitec-tónicas, sobre todo daquelasque bloquean ás persoas condiscapacidade e que teñendificultades para camiñar.Coa idea do tacón do zapato,desexaba decir que o homecrea ás veces as maiores pa-redes, difíciles de superar,aínda que tamén existenmuros humanos que moitasveces son peores”.“Ocorréuseme a idea da mu-ller-escaleira -sinala a co-lombiana Elena Ospina-pensando en que non todosos muros son físicos, esta-mos atrapados tamén entremuros culturais e ideolóxi-cos, o machismo é un detantos, oxalá puidésemosderribalo pronto e conseguirsociedades máis igualita-rias”. Outros premios foron paraMihai Ignat (Rumania);Guaico (Colombia), VíctorVélez Becerra (México); Ma-riusz Wolansky (Polonia),Sergio Tessarolo (Italia),entre outros.

Por Francisco Puñal Suárez

n Premio do xurado - Muller escaleira.Elena Ospina, Colombia

n 1º Premio na Gráfica -Víctor Vélez, México n 1º Premio en sátira - Mihai Ignat, Rumanía

n Freud - 1º Premio en caricatura persoal.Guaico, Colombia

n Gran Premio - Agim Sulaj, Italia n Mención en Gráfica - Agim Sulaj, Italia.

O Novo Farelo47NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Decembro de 2016


Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) T. 986 64 12 [email protected]

Precio 2 euros Xantar en Viana do Castelo · Luis da Rocha, e a Comunidade Intermunicipal do Alto...

Documents

Transcript of Precio 2 euros Xantar en Viana do Castelo · Luis da Rocha, e a Comunidade Intermunicipal do Alto...