Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

download Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

of 25

Transcript of Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    1/25

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    2/25

    O`cmsm`lds kd [whgha`

    ATL[H KMWDO[MZH ] O@L_DA@ O@L _TB[MZ@

    Hbgdw{` Ohhs" Hbdahlkwh Ewhlhk`s"Hbd~ms Qhc`wh" Hbjwdk` Hetmbhw"Hb`ls` Gwdlds" bzhw` C`whbds"Hlkwdh Ho`s{h" Htwdbmh Ehwwmk`"Gdlahcl Ehwoh" Gdwlhb Dsxtmzdb"Gdwlhb Ndwwdwh" Ohwcdl Jhbbhs"Ohw`bmlh Chtwm" Owms{mlh Zsxtdq"

    Kmde` Zxtdq" Jdwlhlk` Qhc`wh"Dlwmxtd Chwedw} " Dwmo Ldtw`nw"Jwhlomso` H, C`l{`}h

    HEWHKDOMCMDL[@ H YDW_@LH_ XTD YHW[MOMYHW@L

    _{jhl` Hwmhs"Dbd`l`wh Ghkmbbh"Zdwhowtq Ghwwhl{ds" A`nl Fdm{n"Chltdb C`wh" A`wed @bbdw"Chwm` Xtmws" Mwdld _twdq"A`s Chwh Jmetdwds @bsdl

    Kmwdo{`w D adot {mz` }Dxtmy` [dolmo`

    At l{h Kmwdo{mzh

    O`lsda` O`lst b {mz`

    Kmwdo{`w Dadot{mz`" bzhw` Whcwdq"Ds{dghl Khq" Dwlds{` Zhwehs"Chw{h _hbzh{mdwwh" Lh{hbmh bzhwdq

    Hbdahlkwh Hwh}h

    Hbdahlkwh Ewhlhk`s

    Hb`ls` Gwdlds

    bzhw` C`whbds

    bzhw` Tbehbkd

    Hlh [, Ehwm{h

    Hlkwdh Ho`s{h

    Hlkwdh Onhol

    Htwdbmh Ehwwmk`

    Gdwlhb Dsxtmzdb

    Gdwlhb Ndwwdwh

    Ohwb`s Ndwwdwh

    Ohw`bmlh Etqcl

    Ohw`bmlh ChtwmOh{hbmlh C`wh

    Khlmdb Ohbz`

    Khwldw C`wh

    Kdlmsd Dondzdwwh

    Kmhlh Z`bm`

    Dkthwk` Ch{h

    Dlwmxtd Chwedw}

    Dwmof W`cl

    Dwmfh Zmbbhb`g`s

    Dtedlm` Jhwhs

    J, E`lqbdq

    Jdbmyd Ohbz`

    Jdbmyd Ohs{w`

    Edwhwk` Cmwhlkh

    Edwchl Onhol

    Emhlohwb` Ytoom

    Etmk` Cmwhlkh

    Etmk`Zdeh

    Ndwlhlk` E`lqbdq

    Mwms Qhc`wh

    Adhlmlh TchhA`wed Hwh}h

    A`wed O`w{s

    A`wed E`lqbdq

    A`wed Amcldq

    A`wed Y`bmcdlm

    A`s H, _londq

    A`s Kdle`

    Athl O, Ohcy`s

    Athl C`l{hb{`

    Athl W, C`whbds

    F`lwhk _`bs

    Bhtwh Whcwdq

    Bdll O`wwhbds

    Btms A, Ohs{w`

    Chltdb Hwedbb`

    Chltdb Whcwdq

    Chwodbh Etqcl

    Chwh Amcldq

    Chwh B, O`w{s

    Chwmhl` Ohs{w`

    Chwmdbbh [hlqmChwm` _mghah

    Chtwmom` Gbhlkml`

    Chtwmom` E`lqbdq

    Chtwmom` Whcwdq

    Cdbm Jmetdwds

    Cmetdb Whcwdq

    Clmoh Ndwllkdq

    , C`whbds

    @wbhlk` Whcwdq

    sohw Hgdbbl

    sohw Gdwckdq

    sohw Amcldq

    sohw W`ahs

    Yhgb` Adlfmls

    Yhsohb Emw`{

    Whjhdb C`led

    Wmohwk` _`bdwh

    Wmohwk` Zmbbhb`g`s

    Wlhbk Whcwdq

    Wlhbk W`ss

    W`sh Obmcdl{_hlk} _hbhqhw

    _dwem` _htch

    Zo{`w Gtal

    Zmo{`wmh E, W`ss

    Zmbch @ghlk`

    Zmzmhlh Et{mwwdq

    Umbbmhc [`kk

    ]`wbdl} Bdl

    Etmk` Cmwhlkh" Etmbbdwc` W`kwetdq"Ndwlhlk` E`lqbdq" Mwms Qhc`wh"

    Adhlmlh Tchh" A`wed O`w{s"A`s Zmbbdehs" Athl Ohwb`s Ghwhn`lh"Bhtwh Whcwdq" Bd`l`w Et{mwwdq"Btms Ahzmdw Ohs{w`" Chltdb Hwetdbb` "Chwodbh Etqcl" Chwo` [tbm` _hlk"Chwh B`twkds O`w{s" Chwmdbbh [hlqm"@wbhlk` Whcwdq" @sohw Hgdbbl"Yhgb` Adlfmls" Whjhdb H, Qhc`wh"W`lhbk W`ss" Zo{`w Gtal"Zmo{`wmh E, W`ss " ]`wbdl} Bdl

    O@L[DLMK@

    Atl{h Kmwdo{mzh } O`lsda` O`lstb{mz ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ?

    Hewhkdomcmdl{` h ydws`lhs xtd yhw{momyhw`l,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ?

    Ywdsdl{homl kdb Mlj`wcd,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 5

    Wdstcdl Dadot{mz`,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, >

    8, Bh ds{wdbbh xtd l`s eth,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 88

    7, O`l{d~{`,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 87

    ?, @y`w{tlmkhkds,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 8;

    4, Yw~mc`s yhs`s,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 75

    :, Hld~`s,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 7>

    ;, [wds dads kd hooml o`l mkdhs o`lowd{hs yhwh mlmomhw db ohcml`

    nhomh tlh Ltdzh O`s{h Wmoh,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 8:

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    3/25

    bzhw` C`bmlhHkl AtwdqHkwml Y`w{tetdqHkwml Ohs{w`Hkwml Kdbehk`Hkwml Et{mwwdqHkwml Chw{ldqHkwml WhcwdqHkwml Tbb`hHkwmhlh HwhlhHets{l _`bsHbgl _londqHbgdw{` Qhc`whHbdahlkwh Ewhlhk`sHbdahlkwh Zmzds

    Hbd~ FddydwHbd~lkdw ChkwmqHbd~lkdw CdlhHbd~lkdw C`lds{dbHbj`ls` YwdqHb`ls` Hbzhwhk`bzhw` Hetmbhwbzhw` Ohcy`sbzhw` Whcwdqbzhw` W`cdw`Hlh O`{`Hlh B`momehHlh O`{`Hlh YhkmbbhHlh _londqHlkws Ohcy`sHlkws AmcldqHledb ZhwdbhHl{`lm` bzhwdqHwchlk` ChkwmehbHwchlk` WtmqHsntml _nhwchHsmdw MstsmGdwlhb E`lqbdqGdwlhwk` ZhwehsGdwlmd OhbkdwlOhwb`s Ohs{w`Ohwb`s Ohbz`Ohwb`s OnmlonmbbhOhwb`s O`wkdw`

    Ohwb`s OtdzhOhwb`s Etdwwdw`Ohwb`s Bd`ldbOhwb`s Btms HwodOhwb`s C`whOhwb`s XtdshkhOhwb`s _`bhl`Ohwb`s ZhwehsOhw`bh Ctwmbb`Oshw OwtqOshw C`ledOshw JdwllkdqOnhwbmd HZOnwms{`yndw _londqOmlk} Zhwehs

    Obhtkm` E`lqbdqOwms{db BydqOnwms{mhl G`ehl{dsOnwms{mhl _hbhqhwKhe`gdw{` JdwllkdqKhlmdb GhkmbbhKhlmdb Ets{hz`Khlmdbbh OhywhKhzmk Ohs{bdKhzmk J`lsdohKhzmk EhwohKhzmk C`wdl`Khzmk Wmohwk` ZdehKdmzdw YwdqKdcdsm` J`lsdohKdlms Et{mwwdqKdllms _dzmbbhKdllms ZhbzdwkdKmde` HbyqhwKmde` _`{`_hkmd C`wehlDkkmdw @w{mqDkehw W`kwetdqDkehw _dzmbbhDkthwk` HwmhsDkthwk` On`lefhlDkthwk` EcdqDkthwk` E`lqbdqDkthwk` W`ahsDkthwk` W`ahs

    Dkuml ZhwehsDkuml Ehww`Dbd`l`wh GhkmbbhDcchltdb Ohbz`Dwmon A`nhllmleDwmof @w{dehDwmof GwdldsDwmof W`chlDwmof _mghahDwmof _`bhl`Dwmof _`{`Dwmof ZhwehsDwmfh Zmbbhb`g`sDwlds{` Hbjhw`Ds{dghl Hw{hzmh

    Ds{dghl Gw`ulDs{dghl KhqDs{dghl AmcldqDs{dghl BdkdqchDs{dghl ClkdqDs{dghl XtdshkhDtedlm` @w{mqJhgml C`l{`}hJhgml XtmwsJhgml _detwhJhgm` ChwmlJhll} @w`qo`Jdkdwmo` OnhzdsJdbmyd Ohwhq`Jdbmyd Ohs{w`Jbm~ CdqhJbm~ YmldkhJm`wdbbh C`whJwhl C`}hJwhlfbml Ohcy`sJwdkk} Nmkhbe`Jwd{n HwetdkhsEhgwmdb @ghlk`Ehtk} BydqEd`zhll} Ohs{mbb`Edwhwk` Ho`s{hEdwhwk` HwmhsEdwhwk` AmcldqEdwhwk` BydqEdwchl Xtdshkh

    Emhlohwb` YtoomEmhlohwb` _dzmbbhEmbgdw{` Zmbbhb`g`sEb`wmhlh Ohwghbb`E`lqhb` Zmbbhb{hEtmbbhtcd Y`bb`ofEts{hz` AmcldqEts{hz` ChwlNdgdw{n Hwwmd{hNo{`w XtmwsNo{`w HetmbhwNo{`w [wda`sNdlw} Hbjhw`Ndlw} EtmbblNdlw} W`ahs

    Ndwgdw{ UdkdbN`whom` Nmkhbe`Nte` J`lsdohNte` W`cdw`Melhom` Zmd{` Aw,Mbmhlh E`lqbdqMwdld _twdqMwms Hodzdk`Mshho W`kwetdqMsmkw` Y`wwhsMzhl O`wkdw`Mzl W`ahsAhmcd zmbhAhcds Hbzhwhk`Ahzmdw kdb Ohcy`Ahzmdw W`ahsAhzmdw EhwohAhzmdw E`lqbdqAhzmdw W`kwetdqAhzmdw _hlk`zhbAdjjwd} Ghs{`sAdww} _londqAdss HboqhwAdss Ch{hAmc Ch{d`sf}A`lh{nhl Gwtcbd}A`lh{nhl C`l{dldew`A`lh{nhl LhmcA`wed _hbhqhwA`wed Amcldq

    Ydws`lhs xt d hy `w{hw`l mkdhs dl zmh,ow A`wed Bdhlkw`A`wed Chwwdw`A`wed @w{dehA`wed Yh{ml`A`wed Y`wwhsA`wed _londqA`wed ZhbbdA`s _`bhl`A`s Hbjhw`A`s ledb ZmbbdehsA`s Hl{`lm` Hys{detmA`s Khlmdb BhwhA`s Ehgwmdb Hwh}hA`s NdwllkdqA`s Ahoml{` OdwkhsA`s Amcldq

    A`s Ctwmbb`A`s Yhgb` XtdshkhA`s WhcwdqA`s _hlon`A`s _mghahA`s Tbh{dA`s TwdhA`s ZhwehsA`sd ZdehA`sd Zmbbhb`g`sA`s Dbmq`lk`A`st Ewhlhk`sAthl Ohcy`sAthl E`kldqAthl O`wdbbhAthl Fd} C`ledAthl Yhgb` Tbb`hAthl Whjhdb O`wk`ghAthl Wme`gdw{` @w{mqAthl W`kwetdqAtbm` OwkdlhsAtlm`w @udls

    Fhbd{{ Hbzhwhk`Fhwdl AmcldqFhwmlh AmcldqFhwmlh C`whFh{ndwmld Ymohk`Fdzml Zmbbhb`g`sBhtwh OhwzhahbBhtwh Zmbbhb{h

    Bht{hw` WhcwdqBd` WhclBd`lhwk` OnhzdwwmBdsbmd Hlkdws`lBmbbmhlh C`l{dw`Bmssd{n Zmbbhb`g`sB`wlh B`whBtms JdwllkdqBtms ChwonmlmBtms Hbzhwhk`Btms Gbhlo`Btms Kmde`Btms Ch}`wehBtms YwdqBtms W`kwetdqBtms _`{`

    Chml`w ZmbbdehsChljwdk _hlhgwmhChlwmxtd Ohs{w`Chltdb Qwh{dChwodbh ZmzdsChwo` OnzdqChwo` C`l{dw`Chwo` ZmbbdehsChwendwm{h ZhbbdChwh GtahlkhChwh JdwllkdqChwh Ct`qChwmhlh W`shbdsChwmhldbbh C`whChwmhl` OdwkhsChwmhl` Ohs{w`Chwmhl` _hg`w`Chwm` C`whChwm` Ohcy`sChwm` OnhzdwwmChwm` CdslChwms`b Jdwllkdq

    Chwf C`bmlhChwzml _`bhl`Chtwdl LtldqChtwmom` C`whChtwmom` HetmbhwChtwmom` GdlhzmkdsChtwmom` E`lqbdqChtwmom` Ndwwdwh

    Chtwmom` CmwhChtwmom` C`ledChtwmom` _detwhCh~ Hwhe`lCh~ [n`cys`lCmondbbd CoO`}Cmondbbd OnmlonmbbhCmetdb WhcwdqCml`w C`ledC`l{sdwwh{ AmcldqLh{hbmh GwdldsLh{nhl Cdah@wbhlk` Whcwdqsohw _hg`wm`sohw G`bh`ssohw Ohbz`

    sohw Ohwhq`sohw Dsyml`qhsohw _hbhssohw _hbhssohw Zdehsohw Zmbbdehs@szhbk` KHcgw`sm`@{{` Ohs{mbb`Yhgb` HothYhgb` EtmbblYhgb` XtdshkhYhgb` Unm{dsmkdYh`bh XtmdbYhtb _{dyndl Aw,Ywmsombbh _`bsBtms XtdshkhWhjhdb E`lqbdqWhjhdb _`bsWhcmw` BdkdqchWhcmw` _twdqWhlkhbb WhcwdqWhlkhbb Hetmbhw

    Whlkhbb HwhtqWhlkhbb JdwllkdqWhlkhbb NdwllkdqWhb AmcldqWhzdl Ew``so`wsWmohwk` _londqWmohwk` ZbondqW`gdw{` Hbjhw`

    W`gdw{` XtmwsW`gdw{` _dbzhW`k`bj` Gwmod`W`k`bj` _dlqW`kwme` HwmhsW`kwme` C`wdwhWedw Ohchwdl`W`bhlk` C`whW`bhlk` QmehW`chl` _hbhqhwWlhbk JhbbhsWlhbk L`z`hWlhbk WmzdwhW`ll} Lhzhww`W`ll} _, JdwllkdqW`xtd Ohcy`s

    W`} Omsldw`s_hlk} _hbhqhw_hl{mhe` Ldq_dghs{ml C`l{dldew`_dghs{ml W`kwetdq_dwem` Hbzhwhk`_dwem` G`bh`s_mbzmh Hww`}`_`lmh Ecdq_{dyndl ]twmoh_{dzd Bydq_{dzdl Gtwe`s[`fdw Ndwllkdq[`cs Hw{mhl`[`cs XtmwsZo{`w Hwhtq Jb`wdsZo{`w _hlk`zhbZmwembm` GwdldsZmzm BydqZmzmhlh Ctwmbb`Umbj`wk Qhc`whUmbb C`whk`

    Umbbmhc Ywdq^mlmh Ndwwdwh^m`chwh _`bhl`^m`chwh _`bhl`]dmcm Ohbkdwl]dlo} Odl{dl`]`hl O`s]`wbdl} C`l{dw`

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    4/25

    Ywdsdl{homl kdb Mlj`wcd

    Bh Zh O`s{hwwmodlsd yw`}do{` yhs ds tl c`zmcmdl{` ozmo` xtd {whsomdlkd jw`l{dwhs yhw{mkhwmhs,Gtsoh mlo`wy`whw h {`k`s b`s sdo{`wds kd bh s`omdkhk, Ds tl dsyhom` hgmdw{` xtd o`lz`oh hb`s omtkhkhl`s mkdl{mjmohk`s o`l bh ldodsmkhk kd tl ohcgm` yw`jtlk` dl db wtcg` kd ltds{whs`omdkhk, _t `gad{mz` ds kdshww`bbhw tlh zmsml o`cyhw{mkh kd bh cda`w O`s{h Wmoh y`smgbd" }wdhbmqhwbh dl bhs kohkhs y`w zdlmw, O`c` lmo` wdxtmsm{`" dsydwh kd xtmdlds yhw{momydl tlwdl`zhk` sdl{mk` kd wdsy`lshgmbmkhk ydws`lhb jwdl{d h ltds{w` kdshww`bb`" tlh kmsy`smoml hgmdw{hh {`khs bhs y`smom`lds } tlh ho{m{tk o`ls{wto{mzh,

    Ltds{w` std` ds tl`1 wdmlzdl{hw O`s{h Wmoh yhwh xtd ctonhs cs ydws`lhs ytdkhl hsymwhw hbGmdl Zmzmw6 hy`w{hw mkdhs mll`zhk`whs yhwh dkmjmohw tl cda`w yhs" yhwh nhbbhw kd ltdz` db wtcg`o`s{hwwmodlsd, Ltds{w` c{`k` ds bh yhw{momyhoml, Y`w ds` lhomc`s mlzm{hlk` h bh omtkhkhlho`s{hwwmodlsd h o`cyhw{mw sts mkdhs } yw`ytds{hs" } hstcmw tl w`b yw`{helmo` dl db kmsd` kd bhltdzh O`s{h Wmoh,

    Db Yw`}do{` Yhs l` ds tl k`otcdl{` ` tl dsjtdwq` ytl{thb, Ds tl yw`ods` zmz` xtd gtsoh bhcda`wh } stydwhoml o`ls{hl{d, Ds tlh o`lz`oh{`wmh h kdahw h{ws bh kdc`owhomh kd ghah ml{dlsmkhk} yhshw h bh kdc`owhomh kd b`s omtkhkhl`s, Gtsoh jhombm{hw ybh{hj`wchs kd dlotdl{w` yhwh dbhyw`zdonhcmdl{` kd bh ml{dbmedlomh o`bdo{mzh kd bhs } b`s o`s{hwwmodlsds dl gdldjmom` kdb yhs,

    B`s mlj`wcds kdb Ds{hk` kd bh Lhoml nhl smk` db ytl{` kd yhw{mkh } kd zm{hb mcy`w{hlomh dl bh

    mkdl{mjmohoml } o`cywdlsml kd b`s ywmlomyhbds kdshj`s xtd dljwdl{hc`s n`} dl ltds{w` yhs,Ds{d ewhl dsjtdwq` ml{dbdo{thb ds tl` kd b`s gmdlds ygbmo`s cs zhbm`s`s o`l xtd o`l{hc`syhwh o`l`odw ltds{wh wdhbmkhk lhom`lhb" } kmsdhw bh s`omdkhk xtd xtdwdc`s, O`c` db Ds{hk`kd bh Lhoml sd ytgbmoh {`k`s b`s h`s" jwdod {hcgml tl dbdcdl{` kd cdkmoml o`l wdsydo{` hltds{w` hzhlod,

    Dl b`s ywmcdw`s oth{w` cdsds kd {whgha` wdomgmc`s cs kd :99 mkdhs kd o`s{hwwmodlsds s`gwdkmzdws`s {dchs6 o`l{hc`s o`l cs kd 849 z`btl{hwm`s xtd yhw{momyhw`l dl {hbbdwds } ewty`skd {whgha`6 dl{whc`s dl o`l{ho{` o`l cs kd 8"499 ydws`lhs dl wdtlm`lds yhwh o`cyhw{mw b`shbohlods kdb Yw`}do{` Yhs } o`l`odw sts `ymlm`lds, [hcgml ndc`s o`l{hk` o`l tlh kmlcmoh} owdomdl{d o`ctlmkhk zmw{thb xtd l`s wd{w`hbmcdl{h1 dl Jhodg``f nh} cs kd 7:"999 hcme`s }hcmehs xtd l`s smetdl" yhw{momyhl } hewdehl,

    Kdskd db mlmom` kdb Yw`}do{` Yhs dl atbm` kdb 7987" sd ds{hgbdom tl cdohlmsc` kd mlj`wcdsydwmkmo`s yhwh o`cyhw{mw ltds{w` hzhlod, Ds{d ds db ywmcdw` kd dbb`s, Dl ds{d mlj`wcd sd wdstcddb chwo` o`lody{thb xtd l`s mlsymwh,[hcgml sd ywdsdl{h tlh ywmcdwh o`sdonh kd mkdhs hy`w{hkhsy`w o`s{hwwmodlsds xtd jtdw`l hlhbmqhkhs dl ewty`s kd {whgha`,

    Ds{hs mkdhs hewtyhkhs hbwdkdk`w kd {wds dads mkdl{mkhk" yw`{he`lmsc` omtkhkhl`" } s`s{dlmgmbmkhkds{hgbdodl o`l obhwmkhk bh ldodsmkhk kd wdmlzdl{hwl`s o`c` ydws`lhs" yhwh btde` wdmlzdl{hwltds{w` yhs,

    Dl b`s yw~mc`s mlj`wcds sd khwl h o`l`odw {whs mkdhs hodwoh kd kms{ml{`s {dchs s`gwd b`s othbds{`khzh {whghahc`s, _hbtk" dktohoml" sdetwmkhk d mljwhds{wto{twh } o`c` jmlhlomhw cda`whsmcy`w{hl{ds dl dshs wdhs sdwl yhw{d kd dsd {whgha`,

    Dsydwhc`s xtd ds{d mlj`wcd hbmcdl{d tl kdgh{d jwdso` d mll`zhk`w s`gwd {dchs sts{hl{mz`s kdbh hedlkh lhom`lhb, Mlzm{hc`s h ltds{w`s o`cyh{wm`{hs h stchwsd h ds{d dsjtdwq` hy`w{hlk` sts

    mkdhs" o`l bh mbtsml kd o`ls{wtmw bh cda`w O`s{h Wmoh y`smgbd,_{jhl` Hwmhs Dbd`l`wh Ghkmbbh

    Zdwhowtq Ghwwhl{ds A`nl Fdm{n

    Chltdb C`wh A`wed @bbdw

    Chwm` Xtmws Mwdld _twdq

    A`s Chwh Jmetdwds @bsdl

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    5/25

    W dst cdl D adot {mz`

    Tl ltdz` ctlk` ds{ dcdwemdlk` } bhs `y`w{tlmkhkds yhwh O`s{h Wmoh s`l jhl{s{mohs,Hyw`zdonhwbhs kdydlkd kd ohkh tl` } ohkh tlh kd l`s`{w`s" dl ywmcdwh ydws`lh, Tlhcda`w O`s{h Wmoh wdxtmdwd kd cda`wds o`s{hwwmodlsds, Atl{`s kdgdc`s j`wahw tl wtcg` ltdz`"tlh Zh O`s{hwwmodlsd nhomh db Gmdl Zmzmw" o`lody{thbmqhk` o`c` tlh zmkh dl dxtmbmgwm`o`lsme` cmsc`" b`s kdcs } bh lh{twhbdqh, Tlh zmkh o`l yw`ysm{` } ghbhlod, Db ywmcdwo`latl{` kd mlmomh{mzhs xtd Zh O`s{hwwmodlsd # Yw`}do{` Yhs s`cd{d h o`lsmkdwhoml kdbh o`ctlmkhk lhom`lhb yhwh mlmomhw db hzhlod dl dsh kmwdooml" sd wdstcd h o`l{mlthoml,

    Ywmcdw Dad1 MKDL[MKHK wdj`wqhw ltds{w`s zhb`wds } wdc`qhw db ohwo{dw kdb sdwo`s{hwwmodlsd

    Mlmomh{mzh /81 Tlh Owtqhkh Lhom`lhb y`w o`lzdw{mwl`s dl y`{dlomh kdy`w{mzh,Wdstb{hk`1 omtkhkhl`s shl`s kd otdwy` } dsywm{t

    @gad{mz` edldwhb1 wdj`wqhw ltds{w`s zhb`wds yhwh wdo`ls{wtmw ltds{wh s`omdkhk, Dbkdy`w{d ds tl d~odbdl{d zdnotb` yhwh mlotbohw bh {moh" bh kmsomybmlh" db dsjtdwq`" bhydwsdzdwhlomh" } db {whgha` dl dxtmy` dl{wd {w`s zhb`wds, J`cdl{hw bh yhw{momyhomlkd {`kh bh y`gbhoml dl bhs ho{mzmkhkds jsmohs yhwh bh shbtk } bkmo`#kdy`w{mzhs"} hbohlqhw smelmjmoh{mz`s lmzdbds kd djdo{mzmkhk dl db kdy`w{d kd hb{` wdlkmcmdl{`,Khwbd hb kdy`w{d ohwo{dw kd Y`b{moh kd Ds{hk`,

    @wmdl{homl wdowdh{mzh1 chsmjmohoml kd bh ho{mzmkhk jsmoh h lmzdb lhom`lhb" o`ldlj`xtd mlobt}dl{d, Bhs o`ctlmkhkds j`cdl{hwl bh ywo{moh kd bh ho{mzmkhk jsmohyhwh bh shbtk kdb lobd` jhcmbmhw6 hsmcmsc`" ds{mctbhwl bh yhw{momyhoml kd bhsdcywdshs ygbmohs } ywmzhkhs yhwh xtd jhombm{dl bh ywo{moh kd bh ho{mzmkhk jsmoh hsts {whghahk`wds,

    @wmdl{homl o`cyd{m{mzh1 htcdl{hw db kdsdcyd` kdb kdy`w{d kd hb{` wdlkmcmdl{`,Owdhw tlh djmomdl{d ds{wto{twh kd jdkdwhom`lds kdy`w{mzhs6 ohyhom{homl6wdnhgmbm{homl } kdshww`bb` kd mljwhds{wto{twh kdy`w{mzh6 y`b{moh kd ytdw{hs hgmdw{hsdl {`khs bhs mls{hbhom`lds kdy`w{mzhs kd ohwo{dw ygbmo`6 wdetbhom`lds twghls{mohsxtd jhombm{dl dsyhom`s yhwh db kdy`w{d6 yw`c`oml kd O`s{h Wmoh o`c` kds{ml` kd{twmsc` kdy`w{mz` } j`cdl{` kd hbmhlqhs ygbmo`#ywmzhkhs,

    Jmlhlomhcmdl{`1 _`l ldodshwmhs jtdl{ds ydwchldl{ds } ds{hgbds kd jmlhlomhcmdl{`hkmom`lhb mlobt}dlk` y`smgbds ewhzcdlds o`l kds{ml` dsydojmo`, Bhs hbmhlqhsygbmo`#ywmzhkhs y`kwhl sdw tlh hb{dwlh{mzh o`cybdcdl{hwmh,

    Mlmomh{mzh /71 Z`bzdw h o`lhw dl{wd l`s`{w`s } kdwwmghw bhs wdahs xtd l`s sdyhwhl

    Dktohw, H {`khs bhs ydws`lhs } dl {`k`s b`s lmzdbds, Bh o`ljmhlqh ds db jtlkhcdl{`kd bh o`lzmzdlomh, Bhs s`omdkhkds l` ytdkdl o`ls{wtmwsd kdskd bh s`sydonh ` db{dc`w" b`s kdcs l` ytdkdl sdw smcybds o`cyd{mk`wds hcdlhqhs, Dsodlhwm`s yhwhdktohw1 dsotdbhs" o`bdem`s" tlmzdwsmkhkds" jhcmbmhs" mebdsmhs" ewty`s kdy`w{mz`s } kdz`btl{hwm`s" so`t{s" dl{wd {w`s,

    O`lodw{hw, Ds{` wdxtmdwd tl hcybm` dsjtdwq` lhom`lhb" tl yw`jtlk` hotdwk`" yhwhxtd sml s`sydonhs lm d~obtsm`lds" {`k`s b`s ho{`wds xtd {dlehl xtd zdw o`l bhdktohoml b`ewdl hotdwk`s dl othl{` h b`s o`l{dlmk`s } b`s c{`k`s,

    _detlk` Dad1 YW@[HE@LM_C@ OMTKHKHL@ ydws`lhs } o`ctlmkhkds hstcdlch}`w bmkdwhqe` } wdsy`lshgmbmkhk dl bh o`ls{wtooml kd st jt{tw`

    Mlmomh{mzh /?1 Hzhlqhw kd bh bm{twemh dbdo{`whb h bh kdc`owhomh kd b`s omtkhkhl`s6nhomh tlh Kdc`owhomh Zmzh

    Wdjdwlktc yhwh bh e`gdwlhgmbmkhk kdc`ow{moh, Ho`wkhw bhs wdj`wchs y`b{mohsyhwh j`w{hbdodw bh e`gdwlhgmbmkhk kdc`ow{moh" mlobt}dlk` dl{wd `{whs bhc`kmjmohoml kd bh bdemsbhoml o`ls{m{tom`lhb } db wdebhcdl{` bdemsbh{mz`" }o`lz`ohw h tl wdjdwlktc lhom`lhb dl db 798?, Db [wmgtlhb _tywdc` kd dbdoom`ldsotdl{h o`l b`s wdotws`s yhwh db wdjdwlktc dl st ywdstytds{`,

    Owdhoml kdb O`lsda` Do`lcmo` } _`omhb o`c` dl{mkhk ydwchldl{d l`

    etgdwlhcdl{hb" kd kmb`e` } o`lstb{h" o`l yhw{momyhoml kd b`s ywmlomyhbds ho{`wdss`omhbds,

    O``wkmlhoml dl{wd Y`kdwds, Ds{hgbdodw tl cdohlmsc` ydwchldl{d kdo``wkmlhoml } o`bhg`whoml o`l wdsydo{` h b h ds{wh{demh lhom`lhb kd kdshww`bb`dl{wd b`s Y`kdwds kdb Ds{hk`1 Dadot{mz`" Bdemsbh{mz`" Atkmomhb" O`l{whb`wh"Yw`otwhktwh" Kdjdls`wh kd b`s Nhgm{hl{ds,

    Db Ds{hk` ldodshwm` } db yw`{he`lmsc` kd b`s E`gmdwl`s B`ohbds dl obhzd kdstgsmkmhwmkhk, Jwdl{d hb c`kdb` {whkmom`lhb kd tl Ds{hk` xtd b` nhod {`k`" sdybhl{dh bh hb{dwlh{mzh kd bh stgsmkmhwmdkhk,

    Mlmomh{mzh /;1 Wd`wehlmqhw db [dwwm{`wm`6 o`ctlmkhkds ktdhs kd st kds{ml`

    Lhodl k`s ltdzhs yw`zmlomhs" tl kms{wm{` odl{whb } tlh wdeml chw{mch, Owdhomlkd k`s ltdzhs yw`zmlomhs1 tlh hb l`w{d ._hl Ohwb`s" Tyhbh" B`s Onmbds } Eth{ts`- }bh {wh hb stw .Ywdq Qdbdkl" Gtdl`s Hmwds" @sh" E`bjm{`" O`{` Gwts } O`wwdk`wds-,Owdhoml kd tl kms{wm{` odl{whb xtd o``wkmld db hoom`lhw ._hl A`s" Otwwmkhgh{"C`whzmh" E`mo`dondh" [mgs" C`l{ds kd @oh" Dsohq" Hbhatdbm{h } _hl{h Hlh-,Ds{hgbdomcmdl{` kd tlh wdeml chw{mch .ltds{whs heths yh{wmc`lmhbds s`l kmdqzdods cs ewhlkds xtd ltds{w` {dwwm{`wm`- o`l sdkd dl E`bjm{`" s`gwd db jm`wk`{w`ymohb kdb E`bj` Ktbod,

    Edwdlomh kd Mll`zhoml } J`wctbhoml kd Yw`}do{`s, Tlh hbmhlqh ygbmo`#ywmzhkh

    dl ohkh yw`zmlomh yhwh ybhldhw } j`w{hbdodw bh owdhoml kd ltdz`s obts{dws kdho{mzmkhk do`lcmoh xtd hyw`zdondl bhs ohwho{dws{mohs kd bhs wdem`lds, Dadcyb`s1zmzmdlkh hsms{mkh } {twmsc` ckmo` dl Ytl{hwdlhs } Ethlhohs{d, B`es{mohlhom`lhb d ml{dwlhom`lhb dl Bmcl, Do`#{twmsc` } hew`#mlkts{wmh dl _hl Ohwb`s,Gm`#o`cgts{mgbds dl stdb`s hy{`s h b` hlon` } bhwe` kdb yhs,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    6/25

    9

    [dwodw Dad1 DO@L@CH ZDWKD O`s{h Wmoh hb jwdl{d kdb dsjtdwq` ctlkmhb y`w cmewhwnhomh do`l`chs o`l ghahs dcmsm`lds kd ohwg`l`

    Mlmomh{mzh /41 Owdhw bh ywmcdw do`l`ch ctlkmhb bmgwd kd yd{wbd`6 o`lsdotdlomh kdtlh eds{h ndw`moh h b`ewhwsd dl 84 h`s

    O`s{h Wmoh y`{dlomh dl gm`o`cgts{mgbds" sts{m{t}dlk` gtdlh yhw{d kd b`so`cgts{mgbds xtd o`lstcmc`s, B`s otb{mz`s hew`#dldwe{mo`s .yhbch" nmetdwmbbh} ah{w`ynh" hbehs- yhshl h wdho{mzhw db gmdlds{hw dl bhs bh q`lh wtwhbds, WDO@YDy`kwh o`cywhw db gm`o`cgts{mgbd ds{hgbdomdlk` b`s ds{lkhwds {olmo`s } jmahlk`tl ywdom` dxtmzhbdl{d hb ywdom` ml{dwlhom`lhb kd b`s nmkw`ohwgtw`s mcy`w{hk`s,

    Ds{hgbdodw tlh ybh{hj`wch ygbmo`#ywmzhkh yhwh bmkdwhw ds{h eds{h" o`l yhw{momyhomlkd dcywdshs ygbmohs o`c` db ewty` MOD } WDO@YD" ywmzhkhs o`c` Hk Hs{whW`ofd{O`," o``ydwh{mzhs" tlmzdwsmkhkds } odl{w`s ml{dwlhom`lhbds kd m lzds{mehoml,

    Kmzdwsmjmohw bh ohlhs{h kd dldwehs, Ch}`w hyw`zdonhcmdl{` kd wdotws`s wdl`zhgbds.sb` sd t{mbmqh db 7=$ kdb y`{dlomhb- } kd `{whs jtdl{ds o`c` nmkwedl` } ehslh{twhb,

    Owdhoml kd tl Odl{w` Ml{dwlhom`lhb kd Dldwehs Bmcymhs dl Ethlhohs{d } h{whoomlkd mlzdwsm`lms{hs nhomh dsh mlkts{wmh,

    Mlmomh{mzh /:1 Tlh ltdzh cmsml yhwh db MOD1 o`lzdw{mw ohkh {don` dl tlh ybhl{h kdyw`ktooml kd dldweh s`bhw

    Edldwhoml kms{wmgtmkh } wdkds kd {whlscmsml ml{dbmedl{ds, Hyw`zdonhw b`s{don`s yhwh bh edldwhoml dbo{wmoh s`bhw xtd sd zdlkd .` sd o`cywh- h bh wdk, Dbjmlhlomhcmdl{` kd ds{d yw`}do{` sdwh tlh d~odbdl{d y`w{tlmkhk kd mlzdwsml yhwhb`s j`lk`s kd ydlsm`lds o`s{hwwmodlsds,

    Eds{m`lhw bh kdchlkh, Ml{w`ktomw sdhbds kd ywdom`s" wdetbhom`lds } ohcyhhs xtdds{mctbdl o`lkto{hs kd b`s o`lstcmk`wds o`cyh{mgbds o`l bhs cd{hs lhom`lhbds,

    Mlmomh{mzh /51 Zdlodw db Ohcgm` Obmc{mo`1 ohcgmhw bh ztbldwhgmbmkhk y`w j`w{hbdqh

    _detwmkhk hbmcdl{hwmh1 hb wd#dlotdl{w` o`l db _do{`w Hewo`bh [whkmom`lhb, Bh_detwmkhk hbmcdl{hwmh o`c` ds{wh{demh kd kdshww`bb` jwdl{d h b`s djdo{`s kdb Ohcgm`Obmc{mo` dl bh hewmotb{twh ctlkmhb,

    Ybhl kd Hooml kd Ohcgm` Obmc{mo` xtd kdjmlh bhs hoom`lds ywm`wm{hwmhs hmcybdcdl{hwsd, Bhs kd hkhy{homl kdgdwhl mcytbshwsd o`l dsydomhb ljhsms dl bhsq`lhs cs ztbldwhgbds kdb yhs,

    Yw`c`zdw tlh Bd} kd Ohcgm` Obmc{mo` } kd bh l`wch{mzh o`cybdcdl{hwmh xtdmlobt}h db ds{hgbdomcmdl{` kd tlh mls{hlomh ml{dw#cmlms{dwmhb d ml{dwsdo{`wmhb hb cshb{` lmzdb adwwxtmo` } b h wdsydo{mzh hwxtm{do{twh jmlhlomdwh yhwh bh mcybdcdl{homlkd bh ds{wh{demh yhs,

    8, Bh ds{wdbbh xtd l`s eth

    Bh Zh O`s{hwwmodlsd Yw`}do{` Yhsyw`y`ld o`c` dad wmdl{hk`w kdb kdshww`bb` db o`lody{`kdb Gmdl Zmzmw8, Ds{d sd kdjmld o`c` tlh zmkh dl dxtmbmgwm` o`lsme` cmsc`" b`s kdcs } bhlh{twhbdqh, Tlh zmkh o`l yw`ysm{` } ghbhlod, Bh ds{wdbbh xtd kdskd b` hb{` l`s eth d mlsymwh"} l`s h}tkh h {`chw kdomsm`lds kd {hb j`wch xtd l`s hodwxtdc`s smdcywd h dbbh,

    Gmdl Zmzmw {mdld tlh whq dtw`ydh ct} hl{meth" ytds sd bd h{wmgt}d h Hwms{{dbds, Gmdl Zmzmwds dtkhmc`lh" ds tlh yhbhgwh o`cytds{h" dt1 gmdl" khmc`l1 b`s {w`s" ds kdomw" ds{hw gmdlo`l b`s `{w`s, Gmdl Zmzmw ds ds{hw o`l{dl{`s" kmon`s`s" bbdzhw tlh zmkh hewhkhgbd" tlh zmkhkmelh } cdstwhkh,

    Ydw` y`w {wh yhw{d db Gmdl Zmzmw {hcgml {mdld yw`jtlkhs whods dl kmzdws`s ytdgb`s wmemlhwm`skd ltds{w` o`l{mldl{d xtd hsymwhghl h tl gmdlds{hw cs hbb kd b` do`lcmo`, B`s ytdgb`sH}chwh hsymwhghl h sdw xhcmwms .ydws`lhs xtd zmzdl gmdl-, B`s Xtdonths hlndbhghl sdwtl xnhyha .edl{d xtd zmzd gmdl-,B`s Ethwhlds gtsohghl sdw ydws`lhs dl hwc`lh o`l bhlh{twhbdqh" ds kdomw xtd dsydwh hbel kh sdw m}hcghd,

    Gmdl Zmzmw ds tlh o`lkmoml klkd bhs ydws`lhs dl o`ctlmkhkds sd yw`y`ldl hy`}hwsd }

    hbohlqhw db gmdlds{hw o`bdo{mz` dl tl sdl{mk` hcybm`" xtd mlobt}d bhs o`lkmom`lds gsmohsch{dwmhbds" ydw` xtd gtsoh tl n`wmq`l{d cton` cs ml{dewhb1 gtsoh bh jdbmomkhk ntchlh dlhwc`lh o`l b`s kdcs } bh lh{twhbdqh h b` bhwe` kdb {mdcy`,

    Hkhy{hk` db Gmdl Zmzmw h ltds{w` yhs } st nms{`wmh" sts o`s{tcgwds } j`wch kd sdw" dl{wdehwhtl ltdz` smelmjmohk` hb Ytwh Zmkh kd b`s o`s{hwwmodlsds, Hs" bh d~ywdsml {moh cs o`l`omkh"lhomkh dl ltds{wh {whkmoml } yhw{d kd ltds{wh mkdl{mkhk" y`kwh o`gwhw tlh kmwdooml xtddkmjmoh } o`l{wmgt}d,

    Ds{h wdml{dwywd{homl kdb yw`ysm{` kdb kdshww`bb` ds ybdlhcdl{d o`lsms{dl{d o`l b`s ywmlomym`smlobtmk`s dl b` xtd hbetl`s ds{tkm`s`s nhl kdl`cmlhk` bh Zh O`s{hwwmodlsd 7, Ds{h ds bhmlsymwhoml kdb Yw`}do{` Yhs" kd hn xtd hk`y{hwh st l`cgwd o`c` ds{hlkhw{d kd b `s mkdhbdsxtd hlndbh } kdjmdlkd,

    Yhwh hzhlqhw nhomh bh s`omdkhk kdb Gmdl Zmzmw ds mlkmsydlshgbd xtd b`s o`s{hwwmodlsdsohcgmdc`s, Db ohcgm` dcymdqh y`w tl`, Nhgw tlh cda`w O`s{h Wmoh smdcywd } othlk`nh}h cda`wds o`s{hwwmodlsd,

    B`s gad{mz`s xtd db yw`}do{` ybhl{dh yhwh tlh ds{wh{demh ghshkh dl db Gmdl Zmzmw s`l oth{w`1

    Wdj`wqhw bh mkdl{mkhk6 otb{mzhlk` b`s zhb`wds } zmw{tkds xtd ohwho{dwmqhlb` cda`w kd bh lhom`lhbmkhk o`s{hwwmodlsd" d ml{w`ktomdlk` hxtdbb`s xtd l`so`cybdcdl{hl } l`s ywdyhwhl cda`w yhwh dljwdl{hw b`s kdshj`s kdb ctlk` xtdzdlkw,

    B`ewhw bh mlobtsml6 ds{hgbdomdlk` bhs o`lkmom`lds yhwh xtd {`khs bhs ydws`lhs{dlehl `y`w{tlmkhk kd yhw{momyhw ybdlhcdl{d dl bh zmkh do`lcmoh" s`omhb }y`b{moh kdb yhs,

    8Hewhkdodc`s h Chltdb Hwedbb ` y`w st o`l{ wmgtoml dl ds{d {dch,7 Db l`cgwd kdb yw`}do{` yhs Bh Zh O`s{hwwmodlsd sd mlsymwh dl bh `gwh kd Hwchlk` Zhwehs,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    7/25

    7

    Y`{dlomhw bh mll`zhoml6 ds{mctbhlk` bh ohyhomkhk kd b hs ydws`lhs yhwh yw`ktomw"hsmcmbhw } d~yb`{hw o`l ~m{` bh l`zdkhk" yhwh nhbbhw s`btom`lds owdh{mzhs h b`skdshj`s dl b`s cgm{`s do`lcmo` } s`omhb,

    Ehwhl{mqhw bh s`s{dlmgmbmkhk6 bbdlhlk` bhs ldodsmkhkds kd bh y`gbhoml ho{thb smlo`cyw`cd{dw bh ohyhomkhk kd edldwhom`lds jt{twhs kd sh{msjhodw sts ldodsmkhkds,

    Yhwh mcytbshw ds{`s gad{mz`s db Yw`}do{` Yhs nh `wehlmqhk` st {whgha` dl {`wl` h dads {dc{mo`so`l cmwhs h wdmchemlhw bh dktohoml" wdl`zhw bh kdc`owhomh" wdj`wqhw bh do`l`ch" wd{`chwbh shbtk } wdowdhw b`s dsyhom`s kd o`lzmzdlomh dl bh ltdzh o`ctlmkhk kdb jt{tw`" mlobt}dlk`tl ltdz` dlj`xtd dl db ohcy` kd bh sdetwmkhk, _ml dcghwe` {`k`s ds{`s dads s`l h{whzdshk`sy`w `{w` {whlszdwshb" xtd o`lsms{d dl b` xtd kdgd sdw ltds{wh z`ohoml y`w cmewhw nhomh tlhdo`l`ch kd ghahs dcmsm`lds kd ohwg`l`" o`l tlh obhwh ds{wh{demh lhom`lhb kd hkhy{homl }cm{mehoml jwdl{d hb ohcgm` obmc{mo`,

    7, O`l{d~{`

    O`s{h Wmoh ydwkm st wtcg`, Bh ewhl {whlsj`wchoml lhom`lhb xtd sd km` h yhw{mw kd b`sh`s othwdl{hs h yhw{mw kd b hs ehwhl{hs s`omhbds kdb Kw, Ohkdwl Ethwkmh" k`l Chltdb C`whZhbzdwkd } C`lsd`w _hlhgwmh" hs o`c` kd bhs yw`jtlkhs wdj`wchs y`b{mo`#mls{m{tom`lhbds kdbh _detlkh Wdygbmoh bmkdwhkh y`w k`l Ydyd" wdz`btom`lhw`l ltds{w` yhs } bd kmdw`l wtcg`yw`ym`, O`l db yhs` kdb {mdcy`" l` stymc`s hkdothw ds`s zhb`wds h b`s {mdcy`s c`kdwl`s,N`}" db yhs obhch y`w wd{`chw tl wtcg` yw`ym`, [hb } o`c` b` ybhl{dh db Ds{hk` kd bh Lhomldl db ^ZMM Mlj`wcd" ltds{wh ewhl otds{ml lhom`lhb" ds oc` dlo`l{whw kd ltdz` ltds{w`wtcg`" db wtcg` o`s{hwwmodlsd,

    Dl bhs k`s b{mchs kohkhs sd wdems{whl hbetl`s hzhlods smelmjmoh{mz`s dl ch{dwmh do`lcmoh,_mctb{ldhcdl{d sd gsdwzhl {dlkdlomhs ywd`otyhl{ds dl {whs kmcdlsm`lds m cy`w{hl{ds kdbGmdl Zmzmw,

    Dl bh jmetwh 8 sd ctds{whl bhs {dlkdlomhs kd bhs b{mchs k`s kohkhs dl ch{dwmh kd d~y`w{hom`lds"{twmsc`" mlzdwsml d~{whladwh kmwdo{h } yw`ktooml, Ds mlkmsot{mgbd xtd bh ds{wh{demh kd hydw{twh} bmgdwhbmqhoml do`lcmoh ds{mctb db mlewds` kd ohym{hb d~{whladw` hs o`c` bh mlzdwsml.b`ohb } j`wldh- dl ltdz`s c`{`wds yw`kto{mz`s o`c` bh hewmotb{twh ml{dlsmzh" db do`#{twmsc`} bh {dol`b`eh, Dl zdml{d h`s bhs d~y`w{hom`lds } db {twmsc` sd ctb{mybmohw`l y`w omlo`" } bhmlzdwsml d~{whladwh sd ctb{mybmo y`w kmdq dl{wd 8==9 } db 7989, [`k` ds{` nmq` y`smgbd tlowdomcmdl{` s`s{dlmk` kd bh yw`ktooml y`w nhgm{hl{d yhshlk` kd hyw`~mchkhcdl{d 7"999 hohsm >"999 kbhwds ds{hk`tlmkdlsds dl dsd cmsc` ydwm`k`,

    Jmetwh 8,[dlkdlomhs do`lcmohs 8==9#7989

    Jtdl{d1 Ds{hk` kd bh Lhoml} O@CD^,

    9,9

    8"999,9

    7"999,9

    ?"999,9

    ;"999,9

    4"999,9

    :"999,9

    5"999,9

    >"999,9

    ="999,9

    89"999,9

    8==8

    8==7

    8==?

    8==;

    8==4

    8==:

    8==5

    8==>

    8===

    7999

    7998

    7997

    799?

    799;

    7994

    799:

    7995

    799>

    799=

    7989

    D~y`w{hom`lds.cmbb`lds kd kbhwds-

    9,9

    499,9

    8999,9

    8499,9

    7999,9

    7499,9

    8==8

    8==7

    8==?

    8==;

    8==4

    8==:

    8==5

    8==>

    8===

    7999

    7998

    7997

    799?

    799;

    7994

    799:

    7995

    799>

    799=

    7989

    [twmsc`.cmbb`lds kd kbhwds-

    9

    499

    8999

    8499

    7999

    7499

    8==98==78==; 8==:8==>7999 7997799;799: 799>7989

    Mlzdwsml D~{whladwh Kmwdo{h.cmbb`lds kd kbhwds-

    9,9

    8"999,9

    7"999,9

    ?"999,9

    ;"999,9

    4"999,9

    :"999,9

    5"999,9

    >"999,9

    ="999,9

    8==8

    8==7

    8==?

    8==;

    8==4

    8==:

    8==5

    8==>

    8===

    7999

    7998

    7997

    799?

    799;

    7994

    799:

    7995

    799>

    799=

    7989

    Yw`ktooml.YMG ydw oym{hdl kbhwds-

    Dl o`l{whs{d o`l ds{hs {dlkdlomhs hbdl{hk`whs" bh jmetwh 7 ywdsdl{h tlh sdwmd kd mlkmohk`wdsywd`otyhl{ds, O`ls{m{t}dl bbhchkhs kd hbdw{h s`gwd hsydo{`s xtd kdchlkhl h{dlomltwedl{d, Dl ywmcdw btehw db jwt{` kdb {whgha` o`bdo{mz` sd kms{wmgt}d kd chldwh ohkh zdq cskdsmethb, Bh gwdonh kd mlewds`s ds ohkh zdq ch}`w dl{wd bhs ydws`lhs xtd cs ehlhl } bhs csztbldwhgbds, Ds{` ds cs ewhzd htl sm sd o`lsmkdwh xtd dl b`s b{mc`s xtmlod h`s bh y`gwdqhsd nh chl{dlmk` ds{hlohkh dl {`wl` hb 79$ kd b`s n`ehwds" ydsd h xtd db yhs ktybmo bhmlzdwsml s`omhb y`w ydws`lh dl dsd cmsc` ydwm`k`, Dl 7989 db Ds{hk` hsmel ;85 cmb cmbb`ldskd o`b`lds h bh hsms{dlomh s`omhb" omjwh stjmomdl{d yhwh dwwhkmohw bh y`gwdqh sm b`s j`lk`s sdntgmdwhl dl{wdehk` kmwdo{hcdl{d h bhs jhcmbmhs y`w kdgha` kd bh bldh kd y`gwdqh, Ds{d ndon`kdctds{wh db hcybm` chwedl kd cda`wh xtd d~ms{d dl ds{d ohcy`,

    Dl sdetlk` btehw" bh ohbmkhk kd bh o`lzmzdlomh dl s`omdkhk sd nh kd{dwm`whk`, Bh zm`bdlomhnh owdomk` hodbdwhkhcdl{d" bh {hsh kd n`cmomkm`s k`b`s`s ohsm sd {wmybmo dl bhs yhshkhs k`skohkhs, Bh o`lsdotdlomh kdb cmdk` nhl smk` bhs wdahs } bh dw`sml kd bh o`ndsml s`omhb N`}bhs jhcmbmhs zmzdl dlodwwhkhs dl ohshs#owodbds } bh kdso`ljmhlqh ds bh l`wch dl bh wdbhom`ldss`omhbds" ywmlomyhbcdl{d dl q`lhs twghlhs,

    Dl {dwodw btehw" bh kdydlkdlomh kdb yd{wbd` o`c` jtdl{d kd dldweh sd o`cmdlqh h o`lzdw{mwdl tl mcy`w{hl{d otdbb` kd g`{dbbh l` s`b` yhwh db mcytbs` kd y`b{mohs o`c` ohwg`l`#ldt{whbmkhk" sml` {hcgml yhwh bh o`cyd{m{mzmkhk kd bhs dcywdshs } db gmdlds{hw ch{dwmhb kd

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    8/25

    ;

    bhs jhcmbmhs, Bh o`cgmlhoml kd tl mlowdcdl{` ehb`yhl{d dl db o`lstc` } tl htcdl{` dldb ywdom` kd b`s nmkw`ohwgtw`s" nmq` xtd dl db 7988 wdems{wwhc`s bh jho{twh yd{w`bdwh csohwh dl bh nms{`wmh kdb yhs, Cs kd 7"799 cmbb`lds kd kbhwds shbmdw`l kd bh g`bsh kd b`so`s{hwwmodlsds yhwh yhehw h b`s yw`zddk`wds d~{whladw`s kd ds{d wdotws`,

    Jmetwh 7,

    _dhbds kd hbdw{h

    9

    7

    ;

    :

    >

    89

    87

    8==9

    8==8

    8==7

    8==?

    8==;

    8==4

    8==:

    8==5

    8==>

    8===

    7999

    7998

    7997

    799?

    799;

    7994

    799:

    7995

    799>

    799=

    7989

    Mlsdetwmkhk.[hsh n`cmomkm`s k`b`s`s y`w 899,999 nhgm{hl{ds-

    9,7

    9,74

    9,?

    9,?4

    9,;

    9,;4

    9,4

    9,44

    8==9

    8==8

    8==7

    8==?

    8==;

    8==4

    8==:

    8==5

    8==>

    8===

    7999

    7998

    7997

    799?

    799;

    7994

    799:

    7995

    799>

    799=

    7989

    Mldxtmkhk.O`djmomdl{d kd Emlm-

    #

    499,9

    8"999,9

    8"499,9

    7"999,9

    7"499,9

    8==98==78==;8==:8==>79997997799;799:799>7989

    Mls`s{dlmgbd.jho{twh yd{w`bdwh dl cmbb`lds kd kbhwds-

    Jtdl{d1 Ds{hk` kd bh Lhoml} Wdo`yd,

    ;4

    49

    44

    :9

    :4

    59

    54

    >9

    8 == 9 8 == 4 8 == = 7 99 7 7 99 ; 7 99 : 7 99 > 7 98 9 7 98 7

    Mlsh{msjhooml.Mlkmod kd hy`}` yw`cdkm` hb sms{dch y`b{mo` dl

    O`s{h Wmoh-

    B`s yw`gbdchs sdhbhk`s htlhk`s h bh mlohyhomkhk kdb Ds{hk` yhwh wdsy`lkdw kd chldwhemb } djmomdl{d h bhs kdchlkhs kd bh omtkhkhlh" hb dl{whghcmdl{` y`b{mo`" hb chbds{hw y`wbh owdomdl{d o`wwtyoml } h bh jhb{h kd `y`w{tlmkhkds" nhl edldwhk` tl otds{m`lhcmdl{`ohkh zdq ch}`w kdb sms{dch kdc`ow{mo`, Db lkmod kd hy`}` hb sms{dch y`b{mo` oh} dl7987 hb lmzdb cs gha` dl ?> h`s, Bh mldxtz`oh } sms{dc{moh {dlkdlomh kdsodlkdl{ddl ds{d ohcy` ds tlh dzmkdlomh o`l{tlkdl{d kdb ydbmew`s` wtcg` xtd bbdzh db yhs } kdbmcy`s{dwehgbd wd{` y`w wds{htwhw bh o`ljmhlqh kd bh omtkhkhlh dl db jtlom`lhcmdl{` kd bhkdc`owhomh,

    ?, @y`w{tlmkhkds

    Ydsd h bhs kmjmotb{hkds ml{dwlhs O`s{h Wmoh {mdld ewhlkds `y`w{tlmkhkds dl db ctlk` xtdds{ dcdwemdlk`, O`l jwdotdlomh ydwkdc`s kd zms{h ds{h kmcdlsml y`sm{mzh y`w dlj`ohwl`sd~obtsmzhcdl{d dl b`s yw`gbdchs,

    Ltds{wh hbkdh eb`ghb ds{ smdlk` {whlsj`wchkh yw`jtlkhcdl{d y`w jtdwqhs kmzdwshs,

    Db ohcgm` {dol`bemo` ml{dewh h bhs do`l`chs } hodwoh h bhs ydws`lhs dl {`k`s b`s wmlo`ldskdb ybhld{h" hgwmlk`l`s `y`w{tlmkhkds chwhzmbb`shs yhwh nhodw tl ts` ct} yw`kto{mz`kdb {hbdl{` } bh owdh{mzmkhk kd ltds{wh atzdl{tk, Mlmomhlk` o`l bh {whkh kd ML[DB cskd 799 o`cyhhs kd hb{h {dol`b`eh sd nhl ds{hgbdomk` dl O`s{h Wmoh } n`} s`c`s dbywmcdw d~y`w{hk`w kd Hcwmoh Bh{mlh dl ds{d ohcy`, O`l{hc`s {hcgml o`l tl dl`wcdy`{dlomhb dl db kdshww`bb` kd s`j{uhwd } dl db dcdwedl{d {dwwdl` kd bhs mlkts{wmhs owdh{mzhsxtd hyw`zdonhl bhs y`w{tlmkhkds kd bh dwh kmem{hb,

    Db ohcgm` kdc`ewjmo` kmsyhwh bh kdchlkh y`w sdwzmom`s kd shbtk } cmbb`lds kd yhomdl{dszmhahl h wdomgmw {wh{hcmdl{`s jtdwh kd sts jw`l{dwhs, O`s{h Wmoh otdl{h o`l bh chwoh yhs bhwdyt{homl } db wdo`l`omcmdl{` ml{dwlhom`lhb bh ohbmkhk yw`jdsm`lhb } db lmzdb {dol`bemo`hkdothk` yhwh o`lzdw{mwsd dl tl yw`{he`lms{h kd ds{h ltdzh mlkts{wmh eb`ghb, Dl db 7988 ds{ddcdwedl{d sdo{`w edldw 79"999 dcybd`s } cs kd ?99 cmbb`lds kd kbhwds dl mlewds`s hbyhs,

    Db ohcgm` obmc{mo` d~med dl{wd `{whs o`shs {whlsm{hw nhomh dldwehs cs bmcymhs } wdj`wqhw bhyw`{dooml kd bh gm`kmzdwsmkhk" k`s wdhs dl bhs xtd O`s{h Wmoh ds wdo`l`omkh ctlkmhbcdl{dy`w st bmkdwhqe` } zmsml, Db yhs yw`ktod cs kdb =9$ kd ltds{wh dbdo{wmomkhk o`l dldweh

    wdl`zhgbd } o`lsmetm" ewhomhs h y`b{mohs hodw{hkhs" htcdl{hw bh o`gdw{twh j`wds{hb kd ;7$h 47$ kdb {dwwm{`wm` dl{wd 8==5 } 7989" tl b`ew` mlkm{` h lmzdb ctlkmhb, Bh {t{dbh kd bhgm`kmzdwsmkhk } bh gdbbdqh kd ltds{w` {dwwm{`wm` nmomdw`l y`smgbd db kdshww`bb` kd ho{mzmkhkdso`c` db {twmsc` xtd n`} edldwhl cs kd >9"999 dcybd`s } 7"999 cmbb`lds kd kbhwds hbyhs,

    Dl db ohcy` dldwe{mo` ds{l otwwmdlk` {hcgml ohcgm`s nms{wmo`s, Ds{hk`s Tlmk`s y`kwho`lzdw{mwsd dl tl d~y`w{hk`w kd dldweh dl b`s yw~mc`s h`s kdahlk` h{ws kohkhs kdmcy`w{hw ds{d mlstc`" o`l bhs o`lsdotdlomhs do`lcmohs } ed`y`b{mohs xtd ds` mcybmoh,

    Dl ds{`s } {w`s ohcy`s" O`s{h Wmoh sd dlotdl{wh dl tlh y`smoml ywmzmbdemhkh yhwh hyw`zdonhwbhs `y`w{tlmkhkds xtd sd hgwdl dl db ltdz` ctlk`" db xtd ds{ dcdwemdlk` yw`kto{` kdbhs jtdwqhs {whlsj`wchk`whs xtd ds{l c`bkdhlk` tl ltdz` ybhld{h } tlh ltdzh s`omdkhkeb`ghb, Hyw`zdonhw ds{hs y`w{tlmkhkds kdydlkd kd l`s`{w`s,

    Tlh o`lkmoml jhz`whgbd yhwh db hyw`zdonhcmdl{` kd bhs y`w{tlmkhkds sdhbhkhs {mdld xtdzdw o`l db ohcgm` kdc`ewjmo` ml{dwl`, Dl{wd db 7984 } db 7974 O`s{h Wmoh o`l{hw o`l bhwdbhoml kd kdydlkdlomh cs ghah dl st nms{`wmh" ds{` ds o`l db cdl`w lcdw` kd ydws`lhsdl dkhkds kdydlkmdl{ds o`c` yw`y`woml kd bhs ydws`lhs dl dkhk kd {whghahw1 79#:; h`s.jmetwh ?-, Dl{whwdc`s dl tlh jhsd kd ewhl y`{dlomhb yw`kto{mz`" bh c~mch yw`y`woml kdy`gbhoml dl dkhk kd {whghahw xtd ahcs {dlkwdc`s" sm bh shgdc`s hyw`zdonhw y`kwhc`so`lzdw{mwbh dl tlh y`kdw`sh jtdwqh c`{wmq yhwh mcytbshw bhs {whlsj`wchom`lds nhomh db yhsxtd s`hc`s, Bh hytds{h h tlh do`l`ch ghah dl dcmsm`lds kd ohwg`l` d ml{dlsmzh dlo`l`omcmdl{` } owdh{mzmkhk" ydwcm{d edldwhw bhs `y`w{tlmkhkds kd dcybd` xtd kdchlkhds{h mlo`wy`whoml chsmzh kd azdlds h bh jtdwqh kd {whgha`,

    Ds{h zdl{hlh kd `y`w{tlmkhk sd o`cdlqhw h odwwhw h yhw{mw kdb 7974 } db yw`ods` kddlzdadomcmdl{` kd bh y`gbhoml sd ml{dlsmjmohw, Dl{wd db 7974 } db 7949 bh y`gbhoml hktb{hch}`w sd ktybmohw yhshlk` kd tlhs :99"999 h cs kd tl 8" 799"999 ydws`lhs" 78$ kdb{`{hb kd bh y`gbhoml dl dsd c`cdl{`,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    9/25

    :

    Jmetwh ?1Wdbhoml kd kdydlkdlomh

    .ydws`lhs dl dkhkds kdydlkmdl{ds y`w ohkh 899 dl dkhk kd {whghahw-

    Jtdl{d1Dbhg`whoml yw`ymh o`l yw`}doom`lds kd MLDO } OOY" 799>,

    ;, [wds dads kd hooml o`l mkdhs o`lowd{hs yhwh mlmomhw db ohcml`nhomh tlh Ltdzh O`s{h Wmoh

    Bh kmwdooml kd{dwcmlh db kds{ml`6 ds y`w dbb` xtd bh Zh O`s{hwwmodlsd sd nh ybhl{dhk` dbkdshj` kd hy`w{hw mkdhs yhwh bh kdjmlmoml o`bdo{mzh kdb ltdz` wtcg`, Dl ds{h d{hyh mlmomhbkd {whgha` sd nhl mkdl{mjmohk` smd{d mlmomh{mzhs yhwh hwwhlohw db yw`ods` kd kdbmgdwhoml }kmb`e` lhom`lhb, Bhs yw`ytds{hs nhl smk` dbhg`whkhs h {whzs kd tl hcybm` yw`ods` kdo`lstb{h } sd dlwmxtdodl o`l b`s hy`w{ds kd bhs ctonhs ydws`lhs xtd nhl yhw{momyhk`,

    Ywmcdw Dad1 MKDL[MKHK wdj`wqhw ltds{w`s zhb`wds } wdc`qhw db ohwo {dw kdb sdwo`s{hwwmodlsd

    N`} ds tl gtdl c`cdl{` yhwh zdw h b` bda`s } dlodlkdw std`s" y`wxtd shgdc`s xtd dbjt{tw` sdw tlh o`lsdotdlomh kd bhs kdomsm`lds xtd {`cdc`s n`}, Dl bh Zh O`s{hwwmodlsdds{hc`s o`lzdlomk`s kd tlh wdhbmkhk o`l{tlkdl{d1 tl cda`w yhs ldodsm{h kd cda`wdsydws`lhs, Dl bh smcybmomkhk kdb hwetcdl{`" y`w {hl{`" dlo`l{whc`s bh mcy`w{hlomh kddlj`ohwl`s dl ltds{wh mkdl{mkhk" b`s zhb`wds } zmw{tkds xtd kdjmldl db ohwo{dw kd bhs } b`so`s{hwwmodlsds,

    O`lzdlomk`s kd bh mcy`w{hlomh } twedlomh kd ohcgm`s dl O`s{h Wmoh" db ytl{` kd yhw{mkhb` ndc`s chwohk` dl tlh mkdh1 {whlsj`wchw db ohwo{dw kdb o`s{hwwmodlsd h yhw{mw kd tl

    ohcgm` kd bh o`lomdlomh mlkmzmkthb } s`omhb, Wdo`l`odc`s xtd sd {wh{h kd tlh yw`ytds{hxtd s`b` y`kw {dldw ~m{` dl tl yw`ods` ewhkthb" y`w b` xtd lmlel kdowd{` sdw stjmomdl{d,Yw`y`ldc`s hy`s{hw hb djdo{` hotctbh{mz` } ktwhkdw` kd bh ewhkthbmkhk kdb yw`ods`" sdetw`sxtd kdgd o`ls{wtmwsd dlj`ohk` ywm`wm{hwmhcdl{d dl bh atzdl{tk } b`s dktohk`wds" o`l cmwhsh tlh s`omdkhk kd sdwds ntchl`s cs dcywdlkdk`wds" dl b` mlkmzmkthb } o`bdo{mz`" } cda`wywdyhwhk`s yhwh hstcmw bhs wmdlkhs kd st jt{tw` } kdb yhs,

    Mlmomh{mzh /81 O`s{h Wmoh Y`{dlomh Kdy`w{mzh } Wdowdh{mzh?

    Db kdy`w{d ds dsdlomhb yhwh b`s mlkmzmkt`s kd {`khs bhs dkhkds" yhwh bbdzhw zmkhs shbtkhgbds }ybdlhs, Ds ow{mo` yhwh db kdshww`bb` kd bhs lmhs } b`s lm`s ytds dlsdh zhb`wds jtlkhcdl{hbdso`c` bh o``ydwhoml } db wdsyd{`, Ds tl cdkm` mkld` yhwh cda`whw bh shbtk jsmoh" cdl{hb} dsymwm{thb" ds{mctbhw bh `wehlmqhoml o`ctlm{hwmh" jhz`wdodw bh ml{dewhoml s`omhb } yhwho`cgh{mw jbhedb`s o`c` bhs kw`ehs } bh kdbmlotdlomh dl y`gbhom`lds ztbldwhgbds, Db kdy`w{d{hcgml {mdld tl ewhl y`{dlomhb kd o`l{wmgtmw h bh do`l`ch lhom`lhb } h bh edldwhoml kddcybd`s kd ohbmkhk, Y`w {`khs ds{hs whq`lds db kdy`w{d cdwdod yhshw h tl btehw ywm`wm{hwm` dldb hwsdlhb kd ds{wh{demhs yhwh bh yw`c`oml kdb Gmdl Zmzmw,

    Bhcdl{hgbdcdl{d" mlzds{mehom`lds wdhbmqhkhs y`w bh Ohah O`s{hwwmodlsd kdb _detw` _`omhb.OO__- mlkmohl xtd tl 49$ kd bh y`gbhoml" ds kdomw cs kd k`s cmbb`lds kd o`s{hwwmodlsds" l`wdhbmqhl lmletlh ho{mzmkhk jsmoh, B`s lkmods kd `gdsmkhk wdems{whl tl mlowdcdl{` smelmjmoh{mz`"b` xtd y`kwh o`lzdw{mw h O`s{h Wmoh dl tl` kd b`s yhsds kd bh wdeml o`l cs gdsmkhk yhwhdb h` 7979, Odwoh kd 79 cmb o`s{hwwmodlsds s`l ml{dwlhk`s hlthbcdl{d dl b`s n`sym{hbds y`whoomkdl{ds ohwkm`zhsotbhwds,

    Jwdl{d h ds{h wdhbmkhk O`s{h Wmoh ldodsm{h mcytbshw o`l kd{dwcmlhoml tlh owtqhkh h jhz`wkdb kdy`w{d, Kdgdc`s khwbd db btehw xtd cdwdod o`c` y`b{moh kd Ds{hk`, Ds y`w dbb` xtd dbYw`}do{` Yhs yw`y`ld bh ds{wh{demh1 O`s{h Wmoh Y`{dlomh Kdy`w{mzh } Wdowdh{mzh, B`s whse`sedldwhbds kd bh ds{wh{demh sd kdsowmgdl h o`l{mlthoml1

    @gad{mz` edldwhb1 J`cdl{hw bh yhw{momyhoml kd {`kh bh y`gbhoml o`s{hwwmodlsddl bhs ho{mzmkhkds jsmohs yhwh b h shbtk } bkmo`#kdy`w{mzhs" } hbohlqhw smelmjmoh{mz`slmzdbds kd djmomdlomh } djdo{mzmkhk dl db kdy`w{d kd hb{` wdlkmcmdl{` } bh wdowdhoml,

    Dad kd wdowdhoml1 sd ghsh dl tlh ds{wh{demh kd chsmjmohoml kd bh ho{mzmkhk jsmoh hlmzdb lhom`lhb, Ds kd ohwo{dw mlobt}dl{d yhwh o`l b`s lm`s" hk`bdsodl{ds" hktb{`s"hktb{`s ch}`wds" ydws`lhs o l kmsohyhomkhk" y`gbhoml mlkedlh } ywmzhk`skd bmgdw{hk, Db Ds{hk`" o`latl{hcdl{d o`l bh yhw{momyhoml kd bhs o`ctlmkhkds`wehlmqhkhs" j`cdl{hw } ehwhl{mqhw bh ywo{moh sms{dc{moh kd bh ho{mzmkhk jsmohyhwh bh shbtk kdb lobd` jhcmbmhw" h {whzs kd bh ybhlmjmohoml } wdhbmqhoml kdkmzdws`s dzdl{`s dsydomhbds chsmz`s kd ohwo{dw jds{mz` } wdowdh{mz`6 hsmcmsc`"ds{mctbhw bh yhw{momyhoml kd bhs dcywdshs ygbmohs } ywmzhkhs yhwh xtd jwdqohldb {mdcy` } dsyhom` mkld`s yhwh bh ywo{moh kd bh ho{mzmkhk jsmoh yhwh bh shbtkkd b`s {whghahk`wds, Db Ds{hk` o`l{wmgtmw o`l bhs dcywdshs dl bh dbhg`whoml kdyw`ewhchs kd dadwomom`s dsydomhbds" `wmdl{hk`s h kdshww`bbhw } ydwjdoom`lhw bhshy{m{tkds jsmohs kdb {whghahk`w,

    Dad kd kdy`w{d o`cyd{m{mz`1 ybhl{dh bh ldodsmkhk kd owdhw tlh djmomdl{d ds{wto{twhkd jdkdwhom`lds kdy`w{mzhs ohyhq kd dadot{hw b`s ybhlds } yw`}do{`s dsydojmo`sxtd o`cy`ldl db yw`ewhch kdb kdy`w{d kd hb{` wdlkmcmdl{`, Dl{wd bhs hoom`lds

    yw`ytds{hs ds{l1 yw`c`zdw bh mchedl kdb kdy`w{ms{h kd hb{` wdlkmcmdl{` o`c`c`kdb` kd omtkhkhl` dadcybhw6 ohyhom{homl dl {`k`s b`s lmzdbds kd bh ymwcmkddktoh{mzh6 wdnhgmbm{homl } kdshww`bb` kd mljwhds{wto{twh kdy`w{mzh khlk` ywm`wmkhkh bhs q`lhs kd cdl`w kdshww`bb` ntchl`6 y`b{moh kd ytdw{hs hgmdw{hs dl {`khsbhs mls{hbhom`lds kdy`w{mzhs kd ohwo{dw ygbmo`6 o`l{dcybhw dl bhs wdetbhom`ldstwghls{mohs wdhs hkdothkhs } o`l bh hoodsmgmbmkhk wdxtdwmkh yhwh bh ho{mzmkhk

    ? Chltdb C`wh } Umbbmhc [`kk bmkdwhw`l ds{d o`cy`ldl{d,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    10/25

    >

    jsmoh" db kdy`w{d } bh wdowdhoml6 yw`c`oml kd O`s{h Wmoh o`c` kds{ml` kd{twmsc` kdy`w{mz` } db j`cdl{` kd hbmhlqhs ygbmo`#ywmzhkhs {hl{` lhom`lhbdso`c` ml{dwlhom`lhbds,

    Jmlhlomhcmdl{`1 bh mlzdwsml ygbmoh dl kdy`w{d ds mlstjmomdl{d } ct} mljdwm`w hbh xtd wdhbmqhl `{w`s yhsds kd bh wdeml odl{w`hcdwmohlh, Ds ldodshwm` mkdl{mjmohwjtdl{ds ydwchldl{ds } ds{hgbds kd jmlhlomhcmdl{` hkmom`lhb mlobt}dlk` bhy`smgmbmkhk kd ds{hgbdodw ewhzcdlds o`l kds{ml` dsydojmo` yhwh db j`cdl{` kdbh ho{mzmkhk, Db ds{hgbdomcmdl{` kd hbmhlqhs ygbmo`#ywmzhkhs ytdkd o`ls{m{t}d tlhhb{dwlh{mzh o`cybdcdl{hwmh adwhwohs mls{m{tom`lhbds,

    Mlmomh{mzh /71 Z`bzdw h o`lhw dl{wd l`s`{w`s

    Bh o`ljmhlqh ds db jtlkhcdl{` kd bh o`lzmzdlomh, Bhs s`omdkhkds l` ytdkdl o`ls{wtmwsd kdskdbh s`sydonh db {dc`w" b`s kdcs l` ytdkdl sdw smcybds o`cyd{mk`wds hcdlhqhs,

    B`s o`s{hwwmodlsds" ndc`s o`ls{wtmk` ltds{wh s`omdkhk kdskd ywdstytds{`s kd hydw{twh"s`bmkhwmkhk" {whgha` o`latl{`" ds{` kdgdc`s wdsoh{hwb`" kdgdc`s z`bzdw h owddw dl{wd l`s`{w`s"kdgdc`s z`bzdw h sdl{mwl`s dlbhqhk`s y`w bh lhom`lhbmkhk o`s{hwwmodlsd,

    Y`w ds{` sd nhod ldodshwm` dcywdlkdw tlh zdwkhkdwh owtqhkh lhom`lhb" yhwh xtd l`sdktxtdc`s } dktxtdc`s h ltds{w`s nma`s ltdzhcdl{d dl ds{`s zhb`wds jtlkhcdl{hbds xtdl`s ydwcm{mdw`l bh o`lzmzdlomh yhojmoh } o`ls{wto{mzh,

    Ds{d dsjtdwq` dktoh{mz`" {mdld xtd sdw ctb{msdo{`wmhb } {mdld xtd y`sddw tl`s zhb`wdso`lsdlsthk`s" yhwh xtd ltdzhcdl{d d~ms{h tlh o`l{mltmkhk dl ltds{w` kmsotws` dktoh{mz`"kd c`k` xtd bhs kms{ml{hs mls{hlomhs kd s`omhbmqhoml kd b`s zhb`wds" l` sd o`l{whkmehl dl{wds" sml` xtd ct} hb o`l{whwm`" sd wdjtdwodl tlh h {wh,

    Bhs s`omdkhkds s`l bh stch kd bhs z`btl{hkds bmgwds kd xtmdlds bhs o`lj`wchl" sm s`lo`lomdlomhs bomkhs" kdsymdw{hs" s`bmkhwmhs" obhwhs" o`ls{wto{mzhs" {dlkwdc`s s`omdkhkds dl bhsxtd sd ybhschl ds`s ywdkmohk`s" sm s`b` {dldc`s hyw`zdonhk`s" olmo`s" gtdl`s yhwh owm{mohw} kds{wtmw sml yw`y`ldw" dl{`lods {dlkwdc`s ds` wdjbdahk` dl bh o`{mkmhlmkhk" o`c` yhwdodlsdw b`s {mdcy`s ho{thbds,

    Hoom`lds ldodshwmhs

    h- Dktohw, _`b` shbkwdc`s kd ds{` dktohlk`, H {`k`s } dl {`k`s b`s lmzdbds, Nh}xtd z`bzdw h nhgbhw kd hl{w`y`b`eh" xtmlds s`c`s0" yhwh xt zmzmc`s0 Nh}xtd ydwkdwbd db cmdk` h ds{hs ywdetl{hs" nh} xtd z`bzdw h ybhl{dhwbhs y`wxtd s`b`o`l ydws`lhs kdsymdw{hs" o`l tl yw`}do{` kd zmkh" xtd {dlehl o`lomdlomh kd sto`lkmoml s`omhb } kd xtd ds{l bbhchk`s h sdw jdbmods } xtd l` sd o`lj`wcdl o`lcdl`s xtd ds`" dcydqhwdc`s h zdw stwemw s`omdkhkds xtd dwmedl mls{m{tom`lds"sms{dchs" o`lkmom`lds kd zmkh } o`lzmzdlomh xtd {dlehl o`c` n`wmq`l{d b{mc` bh

    jdbmomkhk o`cyhw{mkh" db Gmdl Zmzmw } l` db btow`" db ybhodw" db o`lstc` ` db y`kdwmlkmzmkthb o`c` cd{hs,

    B`s dsodlhwm`s s`l obhw`s" dsotdbhs" o`bdem`s" tlmzdwsmkhkds" jhcmbmhs" mebdsmhs" ewty`skdy`w{mz`s } kd z`btl{hwm`s" so`t{s" dl{wd {w`s" dl {`k`s b`s dsodlhwm`s kdgd nhgbhwsdkd xt ydws`lhs xtdwdc`s sdw,

    g- O`lodw{hw, Ds{` wdxtmdwd tl hcybm` dsjtdwq` lhom`lhb" tl yw`jtlk` hotdwk`" yhwhxtd sml s`sydonhs lm d~obtsm`lds" {`k`s b`s ho{`wds xtd {dlehl xtd zdw o`l bh

    dktohoml kd bhs ydws`lhs" sd y`lehl kd hotdwk` dl b`s o`l{dlmk`s } dl b`sc{`k`s, Kdgdc`s z`bzdw h {dldw db o`whad kd j`wchw n`cgwds } ctadwds" dldb sdl{mk` kd bh zmkh" dl bhs whq`lds kd {`k` b` xtd nhodl } `bzmkhwl`s yhwhsmdcywd kd dsh wdktooml mlhody{hgbd kd bh dktohoml h cdwh {whlscmsml kdndwwhcmdl{hs mls{wtcdl{hbds,

    _detlk` Dad1 YW@[HE@LM_C@ OMTKHKHL@ ydws`lhs } o`ctlmkhkds hstcdlch}`w bmkdwhqe` } wdsy`lshgmbmkhk dl bh o`ls{wtooml kd st jt{tw`

    Mlmomh{mzh /?1 Kdc`owhomh Zmzh

    Tlh kdc`owhomh zmzh ds tlh kdc`owhomh xtd sd hbmcdl{h kd bh jtdwqh } bh zm{hbmkhk kd b`scmdcgw`s kd bh s`omdkhk xtd bh ml{dewhl, D~ms{d n`} tlh ewhl kdchlkh mlsh{msjdonh kdyhw{momyhoml } bbde bh n`wh kd wdsy`lkdw hb obhc`w omtkhkhl`,

    Bh kdc`owhomh l` ytdkd lm kdgd wdktomwsd h tlh cdwh bm{ twemh dbdo{`whb, Bh owmsms kdb ho{thbsms{dch y`b{mo` o`s{hwwmodlsd {mdld dl{wd sts ohtshs bh mlstjmomdlomh kd cdohlmsc`s kdyhw{momyhoml djdo{mzh" bh kdgmbmkhk kd b`s cdkm`s kd wdywdsdl{homl {whkmom`lhbds } bhd~ms{dlomh kd wdebhs } yw`odkmcmdl{`s xtd gs{hotbmqhl bh {`ch kd kdomsm`lds } bh wdlkmoml

    kd otdl{hs,

    Tlh ltdzh kdc`owhomh kdgd wdkdjmlmw bh wdbhoml dl{wd db Ds{hk` } bh _`omdkhk" hgwmdlk`dsyhom`s wdhbds kd yhw{momyhoml } y`{dlomhlk` tl ch}`w yw`{he`lmsc` } y`w dlkd ch}`wwdsy`lshgmbmkhk kd b`s omtkhkhl`s dl bh o`lktooml kdb yhs, Ds twedl{d ds{hgbdodwybh{hj`wchs mls{m{tom`lhbds kd kmb`e` ydwchldl{d {hl{` o`l b`s ho{`wds s`omhbds o`c`o`l bhs ds{wto{twhs kd e`gmdwl` b`ohb } dl{wd b`s yw`ym`s Y`kdwds kdb Ds{hk`, Methbcdl{dmcy`w{hl{d ds bh wdj`wch kdb sms{dch dbdo{`whb o`l cmwhs h j`w{hbdodw bh ohbmkhk kd bhwdywdsdl{homl y`b{moh } db kdshww`bb` kd b`s yhw{mk`s,

    _d wdo`cmdlkhl zhwmhs hoom`lds o`lowd{hs1

    h- O`lz`ohw h tl wdjdwlktc lhom`lhb dl db 798? dlj`ohk` dl cda`whw bhe`gdwlhgmbmkhk kdc`ow{moh;,Ds twedl{d wdj`wchw bh bdemsbhoml o`ls{m{tom`lhb"db wdebhcdl{` bdemsbh{mz` } {whlsj`wchw bhs ghsds kdb ho{thb sms{dch y`b{mo`,Tlh ohl{mkhk mcy`w{hl{d kd ydws`lhs" dsydomhbms{hs dl db {dch" sd dlotdl{whl{whghahlk` dl yw`ytds{hs yhwh wdc`qhw bh kdc`owhomh, _ml dcghwe` l` d~ms{dlcdohlmsc`s kd kmb`e` dl{wd dbb`s, O`lsmkdwhc`s zm{hb hgwmw tl dsyhom` kdo`bhg`whoml } {whgha` o`latl{` kd c`k` xtd sd ytdkh o`ls{wtmw bh cda`wyw`ytds{h y`smgbd h yhw{mw kd b`s hzhlods kd b`s kmzdws`s ewty`s, Owddc`s xtd dbDs{hk` kd bh Lhoml ds bh mls{hlomh mkldh" o`l bh owdkmgmbmkhk ldodshwmh" yhwho`lz`ohw kmon` yw`ods` kd kmb`e`,

    g- Mcytbshw bh owdhoml kdb O`lsda` Do`lcmo` } _`omhb .OD_- o`c` dl{mkhkl` etgdwlhcdl{hb kd kmb`e` } o`lstb{h" o`l yhw{momyhoml kd b`sywmlomyhbds ho{`wds s`omhbds4, Dl db 799> sd ywdsdl{ h bh Hshcgbdh Bdemsbh{mzhdb d~ydkmdl{d lcdw` 8:,8?91 Bd} kd owdhoml kdb O`lsda` Do`lcmo` }_`omhb, Ds{h mlmomh{mzh jtd db wdstb{hk` kd tl hwkt` dsjtdwq` kd o`lodw{homldl{wd kmzdwshs jtdwqhs s`omhbds } yw`kto{mzhs kdb yhs jhombm{hk` y`w db Ds{hk`kd bh Lhoml } bh @M[, Kd hotdwk` o`l db hw{motbhk` kdb yw`}do{`" db OD_sd o`lomgd o`c` tlh mls{m{toml ydwchldl{d kd kmb`e`" o`lodw{homl } kdhsds`wh" dl{wd b`s ho{`wds do`lcmo`s } s`omhbds kd bh s`omdkhk omzmb wehlmqhkh

    ;Dkthwk` Ghwg`qh kd Bmcl stemwm mlmomhbcdl{d ds{h mkdh,

    4Dwmof Gwdlds yw`yts` dl ltds{w` sm{m` zmw{thb tl O`lsda` O`lstb{mz` kd bh _`omdkhk Omzmb,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    11/25

    9

    } db Y`kdw Dadot{mz`" Bdemsbh{mz` d mls{m{tom`lds ht{l`chs kdb Ds{hk`, Db OD_ds{hwh ml{dewhk` y`w wdywdsdl{hl{ds kd {whghahk`wds" o``ydwh{mzms{hs" dcywdshwm`s"hs`omhom`lds kd kdshww`bb` o`ctlhb" hewhwmhs" mlkedlhs" o`lstcmk`wds" o`bdem`syw`jdsm`lhbds } O@LHWD, Ds{d yw`}do{` kd bd} kdgdwh wd{`chwsd o`l cmwhs hbyw`l{` ds{hgbdomcmdl{` kd ds{h ldodshwmh ybh{hj`wch kd yhw{momyhoml s`omhb,

    o- Ds{hgbdodw tl cdohlmsc` kd o``wkmlhoml dl{wd b`s Y`kdwds kdb Ds{hk`, Ds{d dsyhom` kd o``wkmlhoml } o`bhg`whoml ydwcm{mwh jhombm{hw bh mkdl{mjmohomlkd ywm`wmkhkds o`ctlds } bh gsxtdkh kd s`btom`lds o`ls{wto{mzhs h b`s kdshj`skd bh e`gdwlhlqh kdc`ow{moh, [hb mls{hlomh l` wdxtmdwd kd bdemsbhoml lmywdstytds{` hbetl`" ghs{h o`l bh gtdlh z`btl{hk } bh kdomsml y`b{moh kd b`sadwhwohs mls{m{tom`lhbds,

    k- Db Ds{hk` Ldodshwm` } db yw`{he`lmsc` kd b`s E`gmdwl`s B`ohbds dl obhzdkd stgsmkmhwmkhk, Jwdl{d hb c`kdb` {whkmom`lhb kd tl Ds{hk` xtd b` nhod {`k`"sd ybhl{dh bh hb{dwlh{mzh kd bh stgsmkmhwmdkhk, Tl Ds{hk` stgsmkmhwm` l` nhodb` xtd `{w`s ho{`wds s`omhbds ytdkdl nhodw cda`w" sml` xtd tgmoh bhs cda`wdsywo{mohs d~ms{dl{ds dl cdkm` kd bh s`omdkhk yhwh ohlhbmqhw bh ywds{homl kd sts

    hoom`lds h {whzs kd dbbh, Tl Ds{hk` xtd wdetbh" jmsohbmqh" sdbdoom`lh" o``wkmlh"dzhbh" sml kdahw kd bhk` bh jmlhlomhoml kd hbetlhs kd bhs hoom`lds" {hl{` y`wbh zh kd b`s mlodl{mz`s .mlzmdw{d ` jhombm{h kd c`k` sdbdo{mz`" yhw{motbhwcdl{d hhxtdbb`s sdo{`wds xtd hybmohl db o`l`omcmdl{` kd chldwh ml{dlsmzh" xtd edldwhldcybd` kd ohbmkhk" o`l gha` mcyho{` hcgmdl{hb } hyhbhlohl `{w`s sdo{`wdscdl`s ml{dlsmz`s- o`c` kdb jmlhlomhcmdl{` kmwdo{`,

    O`c` ytdkd zdwsd" bh `yoml ds obhwhcdl{d y`w bh odl{whbmkhk kd bh ydws`lh, L` sd{whlsmed othlk` sd {wh{h kdb gmdlds{hw kd bh ydws`lh } kd st kdwdon` hb kdshww`bb`"ds{` sd ehwhl{mqh, Db Ds{hk` o`s{hwwmodlsd lhomk` dl bh kohkh kd b`s othwdl{h" jtdwdhbcdl{d d~m{`s`" edldwhlk` tlh s`omdkhk dktohkh" shbtkhgbd } tl yhs ds{hgbd,Ds kdomw" db wd{` y`w kdshww`bbhw h b`s o`s{hwwmodlsds sd otcybm o`l owdods" hn`wh sdwdxtmdwd tl Ds{hk`" xtd wdo`ah ds`s jwt{`s" xtd kdad nhodw h b`s o`s{hwwmodlsds" xtdwdsyhbkd sts mlmomh{mzhs" xtd bds kdad d~yb`{hw bhs ohyhomkhkds xtd nh edldwhk` dldbb`s h {whzs kd kohkhs kd mlzdwsml dl dktohoml" shbtk } kdshww`bb` ml{dewhb,

    Mlmomh{mzh / ;1 Wd`wehlmqhoml [dwwm{`wmhb

    Db Ds{hk` kd bh Lhoml" dl st cs wdomdl{d mlj`wcd" dzmkdlomh bhs ewhzds gwdonhs wdem`lhbdsxtd sdyhwhl h b`s o`s{hwwmodlsds, Bh jhb{h kd `y`w{tlmkhkds dl hbetlhs wdem`lds kdb yhssd {whktod dl mlhody{hgbds lmzdbds kd y`gwdqh } kdsmethbkhk, Bhs wdem`lds On`w`{deh }Gwtloh" y`w dadcyb`" {mdldl tlh mlomkdlomh kd y`gwdqh dxtmzhbdl{d hb k`gbd kd bh wdemlOdl{whb, _`l hkdcs bhs wdem`lds o`l ch}`w kdsmethbkhk dl bh kms{wmgtoml kdb mlewds` kd{`k` db yhs, Db do`sms{dch yhwh db kdshww`bb` dcywdshwmhb } bh edldwhoml kd dcybd` {hcgmlctds{wh yw`jtlkhs hsmcd{whs wdem`lhbds, B`s 89 ohl{`lds o`l ch}`w y`{dlomhb yw`kto{mz`"

    b`s xtd hbgdwehl hb 8"5$ kd bhs dcywdshs xtd edldwhl db :=$ kd bhs d~y`w{hom`lds kdb yhs"ds{l o`lodl{whk`s dl st ch}`wh dl bh wdeml Odl{whb,

    Yhwh w`cydw ds{d yh{wl kd kdshww`bb` hsmc{wmo` } y`o` mlobtsmz`" xtd kdah dl db ohcml`h mcy`w{hl{ds sdo{`wds kd bh s`omdkhk o`s{hwwmodlsd" ds mlkmsydlshgbd mkdl{mjmohw ds{wh{demhsmll`zhk`whs xtd ds{mctbdl db kdshww`bb` kd y`b`s yw`kto{mz`s wdem`lhbds } tl j`w{hbdomcmdl{`kdb {damk` s`omhb } do`lcmo` xtd stg}hod dl b`s kms{ml{`s {dwwm{`wm`s xtd o`lj`wchl db yhs,D~ydwmdlomhs o`c` bh Q`lh Do`lcmoh Dsydomhb #Q`lh L`w{d cdwdodl h{dloml dsydomhb"ytds hy`w{hl yms{hs ml{dwdshl{ds kdb c`kdb` xtd gtsohc`s,

    Bhs hoom`lds xtd sd yw`y`ldl dl ds{d ohcy` s`l bhs smetmdl{ds1

    h- Owdhoml kd k`s ltdzhs yw`zmlomhs" tl kms{wm{` odl{whb } tlh wdemlchw{mch,

    Bhs k`s ltdzhs yw`zmlomhs, Bh ho{thb kmzmsml {dwwm{`wmhb kd O`s{h Wmoh jtd kdjmlmkhnhod cs kd omdl h`s, Bh b{mch yw`zmlomh dl ds{hgbdodwsd jtd Bmcl dl 8=97,Cton` nh yhshk` dl tl smeb`, B`s {dwwm{`wm`s hb l`w{d } stw kdb yhs {dlhl tlhy`gbhoml cmlsotbh } dwhl wdbh{mzhcdl{d chwemlhbds dl bh ds{wto{twh yw`kto{mzhlhom`lhb, Bhs zhs kd o`ctlmohoml dwhl mlhkdothkhs yhwh st ybdlh mlo`wy`whomldl bh zmkh y`b{moh } do`lcmoh kdb Zhbbd Odl{whb, O`l db {whlsotws` kdb {mdcy` dshswdem`lds owdomdw`l } kdshww`bbhw`l tl {damk` yw`kto{mz` } s`omhb ht{l`c`, N`}cdwdodl ch}`w ht{`l`ch dl bh o`lktooml kd st jt{tw`, Y`w dbb` sd yw`y`ld bhowdhoml kd k`s ltdzhs yw`zmlomhs" tlh hb l`w{d ml{dewhkh y`{dlomhbcdl{d y`w b`sohl{`lds kd _hl Ohwb`s" Tyhbh" B`s Onmbds } Eth{ts`, Dsh yw`zmlomh {dlkwh tlhy`gbhoml odwohlh h b`s 7;5 cmb nhgm{hl{ds" tl :$ kd bh y`gbhoml o`s{hwwmodlsd,Bh `{wh yw`zmlomh ds{hwh hb stw" ml{dewhkh y`smgbdcdl{d y`w b`s ohl{`lds kd YwdqQdbdkl" Gtdl`s Hmwds" @sh" E`bjm{`" O`{` Gwts } O`wwdk`wds, Ds{h yw`zmlomh o`l{hwh

    o`l tlh y`gbhoml odwohlh h b`s ?7> cmb nhgm{hl{ds" tl 5$ kdb {`{hb kdb yhs, Ds{hmkdh {dlkw xtd sdw y`w stytds{` hcybmhcdl{d kmsot{mkh o`l bhs ydws`lhs kd b`s{dwwm{`wm`s mlz`btowhk`s" h jml kd o`l{hw o`l db wdsyhbk` ldodshwm` yhwh nhodw dbohcgm` y`smgbd, Bhs mcybmohom`lds kd ds{d ohcgm` dl bh wdywdsdl{homl y`b{moh } bho`lj`wchoml kd b`s ltdz`s kms{wm{`s dbdo{`whbds {dlkwl xtd dzhbthwsd } kdjmlmwsd,

    Bh owdhoml kd tl kms{wm{` odl{whb, Dl tlh stydwjmomd kd y`o`s fmbcd{w`sothkwhk`s dl bh yhw{d odl{whb kd _hl A`s ml{dwzmdldl = ctlmomym`s kmjdwdl{ds1 _hlA`s" Otwwmkhgh{" [mgs" C`whzmh" E`mo`dondh" C`l{ds kd @oh" Dsohq" Hbhatdbm{h }_hl{h Hlh, Ds{h jwhecdl{homl } h{`cmqhoml hkcmlms{wh{mzh kdb {dwwm{`wm` kmjmotb{h dbkdshww`bb` kd tlh zmsml cs ml{dewhb kdb odl{w` twghl` kdb yhs, Y`w dbb` sd o`lsmkdwhkdsdhgbd d~yb`whw bhs zdl{hahs kd ds{hgbdodw tl kms{wm{` odl{whb smcmbhw hb xtd d~ms{ddl {w`s yhsds,

    Ds{hgbdomcmdl{` kd tlh wdeml chw{mch, O`s{h Wmoh nh zmzmk` kd dsyhbkhs hb chw,Kd ndon` hbetlhs kd bhs q`lhs o`l ch}`w mlomkdlomh kd y`gwdqh ds{l ats{hcdl{ddl bhs o`s{hs, O`s{h Wmoh ds db yhs cs ewhlkd } o`l b`s ch}`wds wdotws`s lh{twhbdskd Hcwmoh Odl{whb1 48,899fc7 kd o`l{mldl{d .>$- & 4>=":>7fc7 kd stdb`schwml`s .=7$- 3 :;9,5>7fc7, [wds zdods bh d~{dlsml {`{hb kd Lmohwheth } k`szdods N`lktwhs, Wdkdsotgwmw db y`{dlomhb kdb chw o`c` tl` kd ltds{w`s wdotws`scs zhbm`s`s ds {hwdh twedl{d, Yhwh dbb` ds ldodshwm` edldwhw dsyhom`s kd kmb`e`} o`bhg`whoml dl{wd ho{`wds ygbmo`s } ywmzhk`s" mlobt}dlk` h bhs o`ctlmkhkdso`s{dwhs" dl bh kdjmlmoml kd y`b{mohs dl ds{d ohcy`, O`lsmkdwhc`s xtd tlh hooml

    {mb } o`lsms{dl{d o`l bh wd`wehlmqhoml kdb {dwwm{`wm`" sdwh db ds{hgbdomcmdl{` kdtlh wdeml chw{mch .heths yh{wmc`lmhbds } q`lh do`lcmoh d~obtsmzh- o`l sdkd dlE`bjm{`" s`gwd db jm`wk` {w`ymohb kdb E`bj` Ktbod,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    12/25

    7

    g- Edwdlomh kd mll`zhoml } j`wctbhoml kd yw`}do{`s o`l dlj`xtd {dwwm{`wmhb,: Bhwd`wehlmqhoml {dwwm{`wmhb kdgdwh ho`cyhhwsd kd tlh wdzmsml yw`jtlkh kd b`s cdohlmsc`skd o``wkmlhoml } yw`c`oml kdb kdshww`bb` b`ohb/wdem`lhb, Y`kwh sdw ldodshwm` wddzhbthw bhldodsmkhk kd ds{hgbdodw e`gdwlhom`lds yw`zmlomhbds jdkdwhom`lds ctlmomyhbds yw`zmlomhbdsxtd smwzhl kd dlbhod } ytdl{d dl{wd db e`gmdwl` lhom`lhb } b`s e`gmdwl`s b`ohbds, Dsd dsyhom`ml{dwcdkm`" bh kmcdlsml yw`zmlomhb" ds jtlkhcdl{hb yhwh db kmsd` d mcybdcdl{homl kdds{wh{demhs kd kdshww`bb` {dwwm{`wmhb djdo{mzhs, _d yw`y`ld hkdcs tlh hbmhlqh ygbmo`#ywmzhkhdl ohkh yw`zmlomh yhwh ybhldhw } j`w{hbdodw bh owdhoml kd ltdz`s obts{dws kd ho{mzmkhkdo`lcmoh xtd hyw`zdondl bhs ohwho{dws{mohs kd bhs wdem`lds, Bh d~ydwmdlomh kd bh Q`lhDo`lcmoh Dsydomhb# Q`lh L`w{d ds tl gtdl o`cmdlq`,

    o- Y`b`s wdem`lhbds kd kdshww`bb`, Yhwh kmlhcmqhw db kdshww`bb` {dwwm{`wmhb dsmlkmsydlshgbd mcytbshw yw`}do{`s kd ewhl dlzdwehktwh # do`lcmoh" s`omhb } hcgmdl{hbcdl{ds`s{dlmgbds # d mlmomh{mzhs dsohbhgbds xtd ydwcm{hl edldwhw db owdomcmdl{` yw`kto{mz` } b`sdcybd`s xtd sd wdxtmdwdl, Dl bh zdw{mdl{d kdb H{bl{mo` nh} yw`}do{`s dl kmsd` ` dadotomlxtd w`lkhl b`s >"999 cmbb`lds kd kbhwds, Ch~mcmqhw db mcyho{` kd dshs mlmomh{mzhs dl bhowdhoml kd o`lkmom`lds yhwh db kdsydetd kd bh yw`zmlomh kd Bmcl wdzms{d zm{hb mcy`w{hlomh, DlEthlhohs{d nh} ltdzhs } ewhlkds y`w{tlmkhkds dl ohcy`s o`c` db dldwe{mo` } db kdshww`bb`kd tl o`leb`cdwhk` kd {twmsc` ckmo`, Dl bh q`lh l`w{d sd ds{ o`cdlqhlk` h khw tlyw`cd{dk`w kdshww`bb` dl {dol`b`eh } kdshww bb` kd s`j{uhwd o`l azdlds mledlmdw`s b`ohbds,Dl Ytl{hwdlhs o`lzmdld dzhbthw bh jho{mgmbmkhk kd mls{hbhw db ltdz` hdw`ytdw{` ml{dwlhom`lhb} t{mbmqhw ds{d kdshww`bb` o`c` hlobh yhwh m cytbshw yw`}do{`s o`cybdcdl{hwm`s" o`c` y`kwh

    sdw tlh o`ctlmkhk hsms{mkh yhwh ydlsm`lhk`s d~{whladw`s } yhw{d kdb o`leb`cdwhk` ckmo`,

    Ltdz` chyh kd O`s{h Wmoh

    :Kmzdwshs ydws`lhs yw`ytsmdw`l bhs mkdhs yhwh mcytbshw db kdshww`bb` o`l dlj`xtd {dwwm{`wmhb" mlobt}dlk` Ahzmdw _hlk`zhb .Bmcl- } No{`w [wda`s

    [dwodw Dad1 DO@L@CH ZDWKD O`s{h Wmoh hb jwdl{d kdb dsjtdwq` ctlkmhb y`w cmewhwnhomh do`l`chs o`l ghahs dcmsm`lds kd ohwg`l`

    Mlmomh{mzh /41 Owdhw bh ywmcdw do`l`ch ctlkmhb bmgwd kd yd{wbd`6 o`lsdotdlomhkd tlh eds{h ndw`moh h b`ewhwsd dl 84 h`s5

    O`s{h Wmoh kdgd `y{hw y`w tlh do`l`ch ghah dl dcmsm`lds d ml{dlsmzh dl o`l`omcmdl{`} owdh{mzmkhk, Dsh ds bh zh yhwh hyw`zdonhw o`l ml{dbmedlomh ltds{w`s ywmlomyhbds wdotws`sds{wh{emo`s1 {hbdl{`" {dol`b`eh } {dwwm{`wm`, Kdgdc`s otb{mzhw } ds{mctbhw db {hbdl{` } bhho{m{tk dcywdlkdk`wh kd bhs ltdzhs edldwhom`lds" db ts` ml{dlsmz` kd bh {dol`b`eh"wdj`wqhlk` smctb{ldhcdl{d bh yw`{dooml } ts` s`s{dlmgbd kd ltds{wh gm`kmzdwsmkhk }wdotws`s lh{twhbds,

    Yhwh hzhlqhw dl db ohcy` kd bhs dcmsm`lds" db yhs kdobhw hb ctlk` bh kdomsml kd o`lzdw{mwsddl tlh do`l`ch ohwg`l`#ldt{w` dl db 7978, _ml dcghwe` y`kdc`s y`ldwl`s tlh cd{h htlcs hcgmom`sh" tlh cd{h xtd o`lzmdw{h h O`s{h Wmoh dl tl zdwkhkdw` c`kdb` kd bh ltdzhomzmbmqhoml" bh xtd b`ewh zmzmw dl hwc`lh o`l bh lh{twhbdqh" bh xtd ghsh st o`cyd{m{mzmkhkdl sms{dchs kd yw`ktooml } o`lstc` s`s{dlmgbds,

    Db Yw`}do{` Yhs y`s{tbh db kdshj` kd o`lzdw{mw h O`s{h Wmoh dl tlh do`l`ch bmgwd kdyd{wbd`, Hbetl`s kmwl xtd sd {wh{h kd tlh t{`yh" l`s`{w`s owddc`s xtd ds tl std` y`smgbd,_d {wh{h sml ktkh kd tlh eds{h ndw`moh dl bh xtd s`b` {dlkwdc`s ~m{` sm {whghahc`s atl{`s"sm b`ewhc`s edldwhw tlh ml{dlsh o`bhg`whoml dl{wd e`gmdwl`" dcywdsh ywmzhkh" mls{m{tom`ldshohkcmohs d mlobts` hbmhk`s ml{dwlhom`lhbds xtd xtmdwhl o`l{wmgtmw h nhodw y`smgbd b`mcy`smgbd, L` sd {wh{h y`w stytds{` kd tlh {whlsj`wchoml kd o`w{` ybhq`" y`kwh {`chw 84h`s" ydw` b` mcy`w{hl{d ds {dldw obhwh bh kmwdooml } bh o`lzmooml kdb yhs xtd xtdwdc`s,

    B`s gdldjmom`s y`{dlomhbds yhwh db yhs s`l dl`wcds, Yhwh dcydqhw l`s ydwcm{mwh wdktomwbh jho{twh yd{w`bdwh xtd n`} stydwh b`s 7"999 cmbb`lds kd kbhwds6 wdotws`s xtd shohc`skd bh g`bsh kd b`s o`s{hwwmodlsds yhwh {whlsjdwmw b`s hb d~{dwm`w, Hmsbhc`s ltds{wh do`l`chkd bhs jbto{thom`lds dl db ywdom` kdb yd{wbd`, O`lsdetmc`s wdktomw smelmjmoh{mzhcdl{dltds{wh ntdbbh do`bemoh, Htcdl{hc`s l`{hgbdcdl{d ltds{wh o`cyd{m{mzmkhk } ohyhomkhkkd h{whdw mlzdwsm`lds d~{whladwhs ml{dwdshkhs dl yw`ktomw o`l dldwehs bmcymhs, Hgwmc`scmbds kd `y`w{tlmkhkds kd dcybd` dl q`lhs wtwhbds } dl ohkdlhs yw`kto{mzhs o`c` bhkdb gm`o`cgts{mgbd, Ds{mctbhc`s bh mlzds{mehoml } db kdshww`bb` hybmohk` h bh mlkts{wmhdldwe{moh,

    Kd xt chelm{tk ds db wd{`0 _ml ktkh ds ewhlkd,Db yd{wbd` mcy`w{hk` dl O`s{h Wmoh wdywdsdl{hhyw`~mchkhcdl{d bhs 7/? yhw{ds kdb o`lstc` dldwe{mo` lhom`lhb } db sdo{`w {whlsy`w{d"xtd kdydlkd {`{hbcdl{d kdb yd{wbd` mcy`w{hk` .kmdsdb } ehs`bmlh ch}`wm{hwmhcdl{d } tly`o` kd BYE-" o`lstcd hyw`~mchkhcdl{d bhs ?/; yhw{ds kd dsd yd{wbd`, Dl 7988 sd km`hkdcs db wdems{w` cs hb{` dl db ts` kd yd{wbd` yhwh edldwhoml dbo{wmoh dl b`s b{mc`s84 h`s, Cs hl" kdb cmbbl k`somdl{`s cmb zdnotb`s dl omwotbhoml" s`b` tl`s k`somdl{`s

    s`l ngwmk`s .dbdo{wmomkhk#ehs`bmlh- ` dbo{wmo`s, Ohcgmhw ds{h wdhbmkhk l` sdw jomb" ydw`{hcy`o` dwh jomb hg`bmw db dawom{` lhom`lhbmqhw bh ghloh wdotydwhw bh o`gdw{twh j`wds{hb` tlmzdwshbmqhw db sdetw` s`omhb, Db kdshww`bb` ntchl` kd O`s{h Wmoh l` sd o`lsmetm y`wxtddwh jomb" sd b`ew y`wxtd {tzmc`s bhs hehbbhs kd s`hw } btonhw y`w ohtshs xtd yhwdohlmcy`smgbds,

    5Ds{h mkdh stwem `wmemlhbcdl{d dl db ewty` kd bh ltdzh do`l`ch bmkdwhk` y`w A`nl Fdm{n,

    Chyhs o`l jmlds mbts{wh{mz`s,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    13/25

    ;

    Bhs bldhs kd {whgha` xtd sd ybhl{dhl s`l bhs smetmdl{ds1

    h- O`s{h Wmoh y`{dlomh dl gm`o`cgts{mgbds,> B`s gm`o`cgts{mgbds ytdkdl bbdehw ho`lzdw{mwsd dl tlh jtdl{d hkmom`lhb kd dldweh kd chelm{tk smelmjmoh{mzh dl b`s yw~mc`sh`s, Cdqobhs kd kmdsdb o`l tl 4$#79$ kd gm`kmdsdb ytdkdl sdw t{mbmqhkhs dl othbxtmdwhkd bhs ybhl{hs {wcmohs kdb yhs" sml ldodsmkhk kd hats{ds ` wdo`lzdwsm`lds ch}`wds, @{w`sgm`o`cgts{mgbds" o`c` db hodm{d owtk` kd yhbch hjwmohlh" ah{w`ynh" nmetdwmbbh } hbehs s`l`yom`lds xtd db yhs kdgd d~yb`whw, Bh hytds{h y`w otb{mz`s hew`dldwe{mo`s ytdkd o`lzdw{mwsdhkdcs dl tl y`kdw`s` c`{`w yhwh wdho{mzhw bh hewmotb{twh } bh q`lh wtwhb" edldwhlk` jtdl{dskd mlewds`s } dcybd` h cmbds kd o`s{hwwmodlsds, Dl bh ho{thbmkhk d~ms{dl }h dcywdshs kdht{`gtsds t{mbmqhlk` gm`kmdsdb } db Yw`}do{` Yhs ds{ mcytbshlk` tlh mlmomh{mzh ymb`{` o`l bhOchwh Lhom`lhb kd [whsy`w{d Ygbmo` yhwh c`{mzhw bh hk`yoml kd ds{h {dol`b`eh,

    g- Ds{hgbdodw tlh ybh{hj`wch ygbmo`#ywmzhkh yhwh bmkdwhw ds{h eds{h, _d wdxtmdwdkdb o`lotws` kdb e`gmdwl` } dcywdshs ygbmohs o`c` WDO@YD } db ewty` MOD" {hcgml dsmlkmsydlshgbd o`l{hw o`l db hy`}` kd dcywdshs bkdwds o`c` Hk Hs{whW`ofd{ O`, .owdhkh} kmwmemkh y`w Jwhlfbml Onhle- } `{w`s dcywdlkdk`wds dl db ohcy` kd bh dldweh } b`sgm`o`cgts{mgbds6 db sdo{`w {whlsy`w{d ds sml ktkh tl ho{`w yw`{he`lms{h" } y`w stytds{` sdwzm{hb o`l{hw o`l db hy`}` kd mls{m{tom`lds hohkcmohs o`l ewhl {wh}do{`wmh } o`l`omcmdl{` dlds{d ohcy` o`c` b` s`l bh DHW[N } db Mls{m{t{` [dol`bemo` kd O`s{h Wmoh dl{wd `{w`s, O`s{hWmoh {mdld db {hbdl{` } db csotb` mls{m{tom`lhb stjmomdl{d yhwh dcywdlkdw db wd{`" yhwh hwwhlohws`b` sd otyh z`btl{hk } yhsml" ctonh yhsml,

    o- Kmzdwsmjmohw bh ohlhs{h kd dldwehs, Kd b`s wdotws`s wdl`zhgbds do`lcmohcdl{dd~yb`{hgbds o`l xtd otdl{h ltds{w` yhs" db nmkwtbmo` ds db cs hgtlkhl{d, Tl sdetlk`btehw" cton` cdl`w" ds o`cyhw{mk` y`w bh ed`{dwcmh } bh dldweh dbmoh, Bh gm`chsh kdbghehq` ywdsdl{h o`lkmom`lds ml{dwdshl{ds xtd bh sm{hl dl tl othw{` btehw kd y`{dlomhbhyw`zdonhgbd, Dl bh ho{thbmkhk s`b` sd t{mbmqh db 7=$ kdb y`{dlomhb mkdl{mjmohk`, D~ms{d y`w b`{hl{` tl y`{dlomhb smelmjmoh{mz` yhwh owdodw, Hk Hs{whW`ofd{ O`, nh kdshww`bbhk` d~ydwmdlomhsml{dwdshl{ds t{mbmqhlk` db ybhsch yhwh bh yw`ktooml kd nmkwedl` h yhw{mw kd bh ghstwh, Ds{hjtdl{d kd dldweh {mdld tl y`{dlomhb ct} ml{dwdshl{d nhomh db jt{tw`, WDO@YD y`w st yhw{d ds{kdshww`bbhlk` ybhlds yhwh bh mcy`w{homl } kms{wmgtoml kd ehs lh{twhb" tlh jtdl{d kd dldwehxtd sd ds{ d~yhlkmdlk` wymkhcdl{d dl db ctlk` ewhomhs h tlh smelmjmoh{mzh wdktooml kdbywdom` dl h`s wdomdl{ds

    k- Owdhoml kd tl Odl{w` Ml{dwlhom`lhb kd Dldwehs Bmcymhs dl Ethlhohs{d }h{whdw mlzdwsm`lms{hs dl dsh mlkts{wmh=, Dsh yw`zmlomh {mdld o`lkmom`lds y{mchs yhwh dbds{hgbdomcmdl{` kd tl odl{w` kd mlzds{mehoml } kdshww`bb` kd ds{d {my`, Ethlhohs{d yw`ktodct} kmzdwshs j`wchs kd dldweh kdskd nmkwtbmoh nhs{h nmkwedl`, Kd ndon` bh DHW[N }h ds{{whghahlk` dl db kmsd` kd tl odl{w` kd {dol`b`ehs bmcymhs dl bh jmloh Bh Jb`w } nh {whghahk`o`l db MOD } `{w`s s`om`s dl bh yw`ktooml kd dldwehs bmcymhs } db kdshww`bb` kd tlh wdkml{dbmedl{d .schw{ewmk-, Hk Hs{whW`ofd{ O`, {whghah dl hs`om` o`l bh DHW[N dl tlh sdwmd kd

    > @wbhlk` Whcwdq" dcywdshwm` {whlsy`w{ms{h" ds{ t{mbmqhlk` ds{d {my` kd dldweh dl sts{m{toml kdb kmdsdb } hy`}h tlh mlmomh{mzh ymb`{` yhwhdsohbhw ds{h d~ydwmdlomh dl db {whlsy`w{d ygbmo` kd _hl A`s,

    = Ds{h mkdh jtd mlmomhbcdl{d yw`ytds{h y`w Wmohwk` Odwkhs dl Ethlhohs{d,

    yw`}do{`s dl db ohcy` dldwe{mo`, Db MLH {hcgml {mdld ywdzms{` o`ls{wtmw tl odl{w` yhwh bhj`wchoml kd b`s {olmo`s dl ds{d ltdz` {my` kd {dol`b`ehs, Db yhs y`kwh ydlshw dl tl ewhlodl{w` ygbmo`#ywmzhk` yhwh h{whdw {hbdl{` lhom`lhb d ml{dwlhom`lhb xtd kmsdd } hybmxtds`btom`lds mll`zhk`whs yhwh bh eds{h mlkdydlkdl{ms{h kdb yd{wbd`,

    Mlmomh{mzh /:1 Tlh ltdzh cmsml yhwh db MOD1 o`lzdw{mw ohkh {don` dl tlh ybhl{h kdyw`ktooml kd dldweh s`bhw

    Yhwh o`cybdcdl{hw bh ds{wh{demh hl{dwm`w `wmdl{hkh h dbmcmlhw db yd{wbd` o`c` jtdl{d kddldweh" ds ldodshwm` hoom`lds dl db ohcy` dbo{wmo`, Bhs hoom`lds xtd sd yw`y`ldl s`l1

    O`l{dldw bh kdchlkh, Ds mcywdsomlkmgbd mcytbshw yw`ewhchs `wmdl{hk`s hbh hk`yoml kd {dol`b`ehs cs djmomdl{ds" `wkdlhcmdl{` zmhb" j`cdl{` kd tlc`kdb` kd {whlsy`w{d ygbmo` c`kdwl` } ohcyhhs yhwh o`l{dldw db owdomcmdl{`kd bh kdchlkh dldwe{moh, Ml{w`ktomw sdhbds kd ywdom`s" h {whzs kd mcytds{`s }stgsmkm`s" hs o`c` kd wdetbhom`lds xtd ds{mctbdl o`lkto{hs kd b`s o`lstcmk`wdso`cyh{mgbds o`l bhs cd{hs lhom`lhbds" kdgdl sdw yhw{d kd bh ds{wh{demh,

    Tlh ltdzh cmsml yhwh db MOD1 edldwhoml kms{wmgtmkh89, O`lzdw{mw ohkh{don` kd ltds{whs ohshs dl tlh cmlm#ybhl{h kd edldwhoml dbo{wmoh h yhw{mw kddldweh s`bhw } t{mbmqhwbh yhwh ltds{w` o`lstc` zdlkmdlk` h bh wdk lhom`lhb dbd~odkdl{d ` o`cywhlk` kd dbbh othlk` sd wdxtmdwh" h}tkhwh hb hcgmdl{d" h bhsdcywdshs dbo{wmohs" hb yhs } h bh g`bsh kd ohkh jhcmbmh o`s{hwwmodlsd, Ds y`smgbd0_, Db yhwhkmech kd bh edldwhoml kms{wmgtmkh b` nhod y`smgbd, Ds{d sms{dch o`b`ohbh edldwhoml h cdl`w dsohbh odwoh kd b`s ytl{`s kd ohweh" stsom{hlk` ohcgm`smcy`w{hl{ds dl bh ohkdlh kd zhb`w kd bh dldweh, Mcybmoh ch}`w djmomdlomhdl bh {whlscmsml kd bh dldweh } jhombm{h xtd sd hkhy{dl ch}`w zhwmdkhk kd{dol`b`ehs, Otbds s`l hbetl`s kd b`s wd{`s yhwh dsohbhw ds{d c`kdb`0 Tl`y`kwh sdw wdetbh{`wm`, Dl db h` 7999 bh MDDD ytgbmo st ds{lkhw 84;5 xtd hbkh kd n`} nh smk` tlh eth yhwh bhs ht{`wmkhkds wdetbh{`wmhs h lmzdb ctlkmhb,@{wh y`kwh sdw kd ohwo{dw {olmo`, _ml dcghwe` }h sd ds{l kdshww`bbhlk`{dol`b`ehs yhwh s`bzdl{hwbhs, Bh edldwhoml kms{wmgtmkh y`kwh sdw mlobts` tly`kdw`s` c`{`w kd mll`zhoml yhwh bh mlkts{wmh kdb s`j{uhwd o`s{hwwmodlsd"xtmqs dl hs`om` o`l dcywdshs ctb{mlhom`lhbds xtd sd dlotdl{whl {whghahlk` dls`btom`lds {dol`bemohs yhwh zmhgmbmqhw wdkds dbo{wmohs ml{dbmedl{ds .schw{ewmk-,@{w` wd{` y`kwh sdw jmlhlomdw`, Oc` yhehw y`w tl sms{dch kd ds{d {my` } bhmls{hbhoml kd ds{`s dxtmy`s dl bhs zmzmdlkhs0 Tlh hb{dwlh{mzh sdwhl b`s j`lk`skd ydlsm`lds kd b`s o`s{hwwmodlsds, _dwh tl yw`}do{` sdetw` } wdl{hgbd mkdhb yhwhj`lk`s kd bhwe` ybhq` o`c` b`s kd ydlsm`lds, D~ms{d ds{` dl hbetlh `{wh yhw{dkdb ctlk`0 Dl djdo{`" dl 799= N`bhlkh" Y`w{tehb" Dsyhh } _tdomh wdy`w{hghlcs kd tl 84$ kd st yw`ktooml kd dldweh yw`zdlmdl{d kd jtdl{ds kms{wmgtmkhs"Kmlhchwoh hbohlq tl lmzdb wo`wk o`l ;4$, Mlobts` dl O`s{h Wmoh d~ms{d tlohs` ml{dwdshl{d ds db omwotm{` kd kms{wmgtoml kd bh q`lh kd Y`s" ds{d otdl{h

    o`l zhwm`s edldwhk`wds kms{wmgtmk`s" Ohoh`" B`sf`" Ohwwmbb`s" _tdwfh{h } y`kwho`lzdw{mwsd dl tl wdh ml{dbmedl{d dl k`lkd sd y`ldl h ywtdgh ltdzhs {dol`b`ehso`l bh yhw{momyhoml kd cb{mybds yhw{ds ml{dwdshkhs, L` nh} lmletlh gtdlh whqlxtd bd mcymkh y`smom`lhwsd dl db ctlk` hb bhk` kd b`s bkdwds dl bh ch{dwmh,

    89 Db hy`w{d kd A`s Khlmdb Bhwh jtd jtlkhcdl{hb dl ds{d {dch,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    14/25

    :

    Mlmomh{mzh /51 Zdlodw db Ohcgm` Obmc{mo`1 ohcgmhw bh ztbldwhgmbmkhk y`w j`w{hbdqh88

    O`s{h Wmoh ds tl` kd b`s yhsds cs ztbldwhgbds hb ohcgm` obmc{mo`, Db Mls{m{t{` Cd{d`w`bemo`Lhom`lhb ds{mch xtd db obmch kdb jt{tw` sdwh ct} smcmbhw hb xtd sd ywdsdl{h ho{thbcdl{d othlk`nh} tl jdlcdl` kdb Lm`, Bh Zdw{mdl{d kdb Yhojmo` d~ydwmcdl{hw kjmom{ smelmjmoh{mz`s kdbbtzmh .ctonhs zdods o`l sdxths ml{wh#ds{hom`lhbds-" y`w db o`l{whwm` dl bh Zdw{mdl{d kdb Ohwmgddb ch}`w mcyho{` sdwl bhs ml{dlshs bbtzmhs xtd yw`ktodl ewhlkds mltlkhom`lds, Bh chelm{tkkd ds{d kjmom{ dl db Yhojmo` wdywdsdl{h tlh ewhl hcdlhqh obmc{moh h ohl{`lds o`c` Bh Owtq"k`lkd db obmch sd {whlsj`wchwh kd {w`ymohb obmk` h tl` cs ohbmdl{d } sdcmwmk`,

    Y`w b` {hl{` db c`kdb` kd kdshww`bb` kd O`s{h Wmoh kdgd sdw wdbmdl{d hl{d b`s djdo{`s kdb ohcgm`obmc{mo` ohyhq kd s`y`w{hw } wdotydwhwsd hl{d kdshs{wds } ydw{twghom`lds mlo`wy`whlk` bheds{ml kdb wmdse`" db chlda` kd b`s sdwzmom`s do` sms{cmo`s" db j`w{hbdomcmdl{` kd bh e`gdwlhlqh} b`s cdkm`s kd zmkh, Yhwh dbb` sd yw`y`ldl bhs smetmdl{ds hoom`lds1

    h- Hb wd#dlotdl{w` o`l db _do{`w Hewo`bh [whkmom`lhb1 _detwmkhkhbmcdl{hwmh87 o`c` ds{wh{demh kd kdshww`bb`" }h l` o`c` cdkm` kd stgsms{dlomh kdhbetl`s, B`s ywdom`s gha`s kd b`s hbmcdl{`s h lmzdb ml{dwlhom`lhb bbdehw`l h st jml, Dbohcgm` obmc{mo` htlhk` h bh cmewhoml kd ewhl`s h yw`{dlhs dl db yh{wl kd o`lstc`kd cmbb`lds kd ydws`lhs dl Hsmh } `{whs yhw{ds kdb ybhld{h" ewhomhs h bh wdktooml kdbh y`gwdqh" ds{ {whlsj`wchlk` db cdwohk` kd b`s hbmcdl{`s dl db ctlk`, O`s{h Wmohkdgd y`w b` {hl{` wddzhbthw st y`b{moh hewo`bh } hytl{hw kdomkmkhcdl{d h bh sdetwmkhkhbmcdl{hwmh, Kmonh ds{wh{demh y`kwh ds{mctbhw bh wdho{mzhoml kd mcy`w{hl{ds q`lhshewo`bhs kdb yhs } o`l{wmgtmw h wdsethwkhw b`s ml{dwdsds ds{wh{emo`s kd bh s`omdkhk dltlh y`oh kd ohcgm` } hb{h z`bh{mbmkhk dl bh ed`y`b{moh ctlkmhb, Bh yw`ktooml kdhbmcdl{`s kdgd yw`otwhw bh ch}`w yw`kto{mzmkhk } db ts` djmomdl{d } s`s{dlmgbd kd b`swdotws`s mlz`btowhk`s,

    g- Ybhl kd Hooml kd Ohcgm` Obmc{mo` xtd kdjmlh bhs bldhs ywm`wm{hwmhsxtd kdgdl mcybdcdl{hwsd h o`w{`" cdkmhl` } bhwe` ybhq`, Bhs hoom`lds kdhkhy{homl kdgdwhl mcytbshwsd o`l dsydomhb ljhsms dl bhs q`lhs cs ztbldwhgbdskdb yhs t{mbmqhlk` b`s owm{dwm`s kd otdlohs } ohl{`lds o`s{dw`s, Dl db hld~` kd ds{dmlj`wcd sd mlobt}d tlh yw`ytds{h kd{hbbhkh kd hoom`lds stedwmkhs {hl{` dl ch{dwmh kdhkhy{homl o`c` kd cm{mehoml,

    o- Yw`c`zdw bh hk`yoml kd tlh Bd} kd Ohcgm` Obmc{mo` } kd bh l`wch{mzho`cybdcdl{hwmh xtd mlobt}h db ds{hgbdomcmdl{` kd tlh mls{hlomh ml{dw#cmlms{dwmhb dml{dwsdo{`wmhb hb cs hb{` lmzdb adwwxtmo` } bh wdsydo{mzh hwxtm{do{twh jmlhlomdwh yhwhbh mcybdcdl{homl kd bh ds{wh{demh yhs dl ds{h owtomhb ch{dwmh, Ds{d yw`ods` kdgd

    o`l{dcybhw tlh hcybmh o`lstb{h } yhw{momyhoml kd {`k`s b`s sdo{`wds kd b h s`omdkhk,

    88Ds{d hy`w{d jtd yw`kto{` kd tl dxtmy` bmkdwhk` y`w Mwdld _twdq

    87 Db {dch jtd ywm`wmqhk` dl ewty`s kd {whgha` bmkdwhk`s y`w Zdwhowtq Ghwwhl{ds,

    4, Yw~mc`s yhs`s

    Cd{hs hcgmom`shs wdxtmdwdl kd tlh ds{wh{demh, Dl Zh O`s{hwwmodlsd Yw`}do{` Yhso`l{mlthwdc`s {whghahlk` dl bhs smetmdl{ds hoom`lds1

    Kmztbehoml } hcybmh o`lstb{h omtkhkhlh kd bhs yw`ytds{hs o`l{dlmkhs dl ds{dmlj`wcd" o`l bh ml{dloml kd cda`whwbhs6

    O`ls{wtooml kd hbmhlqhs } kdjmlmoml kd ds{wh{demhs kd mlomkdlomh yhwh db mcytbs`kd yw`ytds{hs xtd d~medl tlh yw`l{h mcybdcdl{homl" mlobt}dlk` hbmhlqhsygbmo`#ywmzhkhs yhwh bh dadotoml kmwdo{h kd hbetlhs mlmomh{mzhs6

    Ywdyhwhoml kd tl sdetlk` mlj`wcd dl db ywmcdw sdcds{wd kd 798? o`l {dchshkmom`lhbds o`c` shbtk" dktohoml" o`ctlmkhk" {dol`b`eh" sdetwmkhk"mljwhds{wto{twh } {whlsy`w{ds" mlobt}dlk` hb{dwlh{mzhs yhwh jmlhlomhw bhs cda`whsxtd sd sdhbdl6

    Mlmom` kd tl omob` kd o`ljdwdlomhs h yhw{mw kdb 798? o`l d~y`sm{`wds ml{dwlhom`lhbds6

    Mls{m{tom`lhbmqhoml ydwchldl{d kd bh Zh O`s{hwwmodlsd o`c` c`zmcmdl{` ozmo`kd yw`ytds{h d mlomkdlomh, Tlh kd bhs ywm`wmkhkds dl 798? sdw db ds{hgbdomcmdl{`kd wdkds kd o`bhg`whoml h lmzdb lhom`lhb } jtdl{ds kd jmlhlomhcmdl{` s`s{dlmgbds,Zh O`s{hwwmodlsd o`l{mlthw gha` bh s`cgwmbbh mls{m{tom`lhb kd bh JtlkhomlO`s{h Wmoh yhwh db Kdshww`bb` _`s{dlmgbd,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    15/25

    >

    :, Hld~`

    Hld~` 8, Mkdl{mkhk

    [dldc`s xtd bdzhl{hwl`s" ydw` dl j`wch o`bdo{mzh" } l` dsydwhwxtd db E`gmdwl` b` nheh" y`wxtd db E`gmdwl` wdhbcdl{d s`c`s

    l`s`{w`s b`s {mo`s,

    Jwhlfbml Onhle

    N`} ds tl gtdl c`cdl{` yhwh zdw h b` bda`s } dlodlkdw std`s" y`wxtd shgdc`s xtd db jt{tw`sdw tlh o`lsdotdlomh kd bhs kdomsm`lds xtd {`cdc`s n`}, Dl bh Zh O`s{hwwmodlsd ds{hc`so`lzdlomk`s kd tlh wdhbmkhk o`l{tlkdl{d1 tl cda`w yhs ldodsm{h kd cda`wds ydws`lhs, Dl bhsmcybmomkhk kdb hwetcdl{`" y`w {hl{`" dlo`l{whc`s bh mcy`w{hlomh kd dlj`ohwl`s dl ltds{whmkdl{mkhk" b`s zhb`wds } zmw{tkds xtd kdjmldl db ohwo{dw kd bhs } b`s o`s{hwwmodlsds,

    O`lzdlomk`s kd bh mcy`w{hlomh } twedlomh kd ohcgm`s dl O`s{h Wmoh" db ytl{` kd yhw{mkh

    b` ndc`s chwohk` dl tlh mkdh1 {whlsj`wchw db ohwo{dw kdb o`s{hwwmodlsd h yhw{mw kd tlohcgm` kd bh o`lomdlomh mlkmzmkthb } s`omhb, Wdo`l`odc`s xtd sd {wh{h kd tlh yw`ytds{hxtd s`b` y`kw {dldw ~m{` dl tl yw`ods` ewhkthb" y`w b` xtd lmlel kdowd{` sdw stjmomdl{d,Yw`y`ldc`s hy`s{hw hb djdo{` hotctbh{mz` } ktwhkdw` kd bh ewhkthbmkhk kdb yw`ods`" sdetw`sxtd kdgd o`ls{wtmwsd dlj`ohk` ywm`wm{hwmhcdl{d dl bh atzdl{tk } b`s dktohk`wds" o`l cmwhsh tlh s`omdkhk kd sdwds ntchl`s cs dcywdlkdk`wds" dl b` mlkmzmkthb } o`bdo{mz`" } cda`wywdyhwhk`s yhwh hstcmw bhs wmdlkhs kd st jt{tw` } kdb yhs,

    Db dcywdlkmcmdl{` ds bh ywmlomyhb sdhb kd mlkmzmkt`s xtd l` dsydwhl bhs s`btom`lds kdbdl{`wl` y`w edldwhoml dsy`l{ldh" sml` kd xtmdlds sd yw`y`ldl {whlsj`wchwb` o`ls{wto{mzh} y`sm{mzhcdl{d, Db dcywdlkmcmdl{` yw`y`ld bh jtdwqh mlkmzmkthb" bh ohyhomkhk kd tl` } kdtlh" smelmjmoh{mzhcdl{d y`{dlomhkh h {whzs kd bh smldwemh kdb hoom`lhw dl o`bdo{mz`,

    Dl bh Zh O`s{hwwmodlsd wdo`l`odc`s bh mcy`w{hlomh kd yw`ymomhw {`khs bhs o`lkmom`ldsldodshwmhs yhwh jhombm{hw dcywdlkmcmdl{`s" } y`w b` {hl{`" bh ldodshwmh o`ls{wtooml kd tlhmljwhds{wto{twh cdl{hb" hlcmoh } dsymwm{thb" xtd yw`ymomd yw`sydwmkhk,

    Dl db ohwo{dw kd bhs } b`s o`s{hwwmodlsds" wdo`l`odc`s bh mcy`w{hlomh kd cmewhw kd b`syhwhkmechs ho{thbds h yhwhkmechs ldodshwm`s } y`w b` {hl{` {hcgml kdsdhgbds, Dl wdstcdl1

    8, Kdb yhwhkmech kd othlk` ytdkh hb yhwhkmech kd h {mdcy`, Ds{d ohcgm` kd yhwhkmechmcybmoh bh hk`yoml kdb zhb`w kd bh ytl{thbmkhk,

    7, Kdb yhwhkmech kd clmc` dsjtdwq` hb yhwhkmech kd {whgha`odl{wmsc`, Ds{d o`lody{`yhw{d kd tlh zmsml stydwm`w kdb o`lody{` {whgha` xtd d~obt}d bhs j`wchs hbmdlhl{ds} kdsntchlmqhkhs, _d {wh{h kd tl {whgha` dl db xtd owms{hbmqhl bhs cda`wds zmw{tkds kdbomtkhkhl` dl tl cdkm` s`omhb shl` } o`ls{wto{mz`" xtd ywmzmbdemh tl {whgha` xtd dlhb{dod"dll`gbdod } o`ls{wt}d db gmdl zmzmw kd bh Yh{wmh,

    Ywdcmhw bh mlmomh{mzh" bh kmsomybmlh } bh owdh{mzmkhk dl tlh s`omdkhk xtd o`lzmdw{d dbdcywdlktwmsc` mlkmzmkthb } o`bdo{mz` dl tl dad o`lowd{` kd {whlsj`wchoml } dl tlh zmw{tkdsdlomhb kd bh kd bh s`omdkhk {moh,

    ?, Kdb yhwhkmech kd cd zhbd hb yhwhkmech kd wdsyd{` bh ht{`wmkhk" dl{dlkmdlk` bhht{`wmkhk l` dl st zmsml ehs{hkh kdb `wkdl` } chlk`" sml` o`c` hxtdbbh xtd stwed }

    sd yw`}do{h kdskd bh s`omdkhk" kdskd db o`bdo{mz`" } xtd sd hsmdl{h dl bh o`lomdlomh kd bhomtkhkhlh y`w {dldw tlh ghsd kd whq`lds } ndon`s xtd db omtkhkhl` o`cywdlkd } nhod st}`s,Ds{d yhwhkmech ybhl{dh tl wd{` h xtmdlds dadwodl bh ht{`wmkhk" ytds tlh omtkhkhlh o`lsomdl{d{hcy`o` hody{hw ht{`wmkhkds xtd l` ds{l ybdlhcdl{d bdem{mchkhs dl bh o`lomdlomh s`omhbkdb yhs, Db ohcgm` nhomh tl wdsyd{` o`lsomdl{d h bh ht{`wmkhk dl{whh tl ohcgm` yw`jtlk`kdb o`lody{` cmsc` kd ht{`wmkhk o`c` oh{de`wh jmb`sjmoh,

    Otb{mzhw db wdsyd{` h bh mlzds{mktwh kd ht{`wmkhk, Kdsdonhw db gwmlohwsd bhs bd}ds o`c` tl kdy`w{dhkcmwhk` } o`lzdw{mwb` dl tlh ywo{moh wdonhqhkh y`w db o`bdo{mz`" sdw tl `gad{mz` y`smgbds`b` dl bh cdkmkh xtd bh o`lomdlomh o`bdo{mzh d mlkmzmkthb d~mah" } b`ewd o`b`ohw dl y`smom`ldskd ht{`wmkhk" h omtkhkhl`s dz`btom`lhk s } o`lsomdl{ds kd bh wdsy`lshgmbmkhk xtd dl{whhdadwodw ht{`wmkhk, _hgdw dadwodw bh ht{`wmkhk sd o`lzmdw{d dl tl y`b` dsdlomhb mlkmsydlshgbdyhwh xtd b`s omtkhkhl`s o`lomdl{mqhk`s dl db gmdl zmzmw bh hody{dl o`l dl{tsmhsc`, [hcgmlsdw tlh `gbmehoml kdb Ds{hk` zdbhw y`wxtd bhs bd}ds wdsy`lkhl h zdwkhkdwhs ldodsmkhkdso`cywdlkmkhs y`w bh omtkhkhlh } y`w b` {hl{` cdwdqohl db wdsyd{` s`omhb, Tl sms{dchmlats{` kd bd}ds l` y`kw ehlhw ltloh bh o`lomdlomh kd tlh omtkhkhlh dktohkh dl db gmdlzmzmw, [`k` b` o l{whwm`, Tlh omtkhkhlh o`lsomdl{d l` {`bdwhw tl sms{dch mlats{` kd bd}ds} btonhw y`w {whlsj`wchwb`,

    ;, Kdb yhwhkmech kd Ds{hk` ktd` kd cm kds{ml` hb yhwhkmech kd _`} wdsy`lshgbd kd cmkds{ml`, Hs" cm wdbhoml o`l db Ds{hk` ohcgmh kd stcmsml yhsmzh h tlh yhw{momyhoml ho{mzh} o`lsomdl{d yhwh xtd dl tlml kd {`k`s b`s omtkhkhl`s y`khc`s {hcgml dadwodw jtdwqho`ls{wto{mzh yhwh ohcgmhw hb Ds{hk` cmsc`, Ds y`ldw hb Ds{hk` hb sdwzmom` kdb gmdl zmzmw } l`hb o`l{whwm`,

    Kdsnhodwl`s kdb bhs{wd nms{wmo` } ohs{whk`w kdb Ehc`lhb wtwhb" ktd` kdb kds{ml` kd stsyd`lds" yw`{do{`w } yhkwd sd o`lzmdw{d dl tlh ldodsmkhk mcydwm`sh yhwh o`ls{wtmw tlhs`omdkhk cs hzhlqhkh } ats{h, Dsd c`kdb` dlohwlhk` y`w db Ds{hk` Yh{dwlhbms{h" yw`zddk`w }wdsy`lshgbd kdb kds{ml` kd sts omtkhkhl`s kdgd ohcgmhw h tl Ds{hk` xtd kh b` cda`w y`smgbdh b`s omtkhkhl`s } d~med kd dbb`s {hcgml b` cda`w" yhwh b` othb dbhg`wh y`b{mohs o`lowd{hs kddktohoml } j`wchoml kd b`s omtkhkhl`s dl tlh ltdzh o`lsomdlomh mlkmzmkthb } o`bdo{mzh,Kdahw bh o`lkmoml kd sgkm{` yhsmz` y`w bh kd omtkhkhl` o`lsomdl{d" ho{mz` } o`ls{wto{`w kdst yw`ym` w`b s`omhb" jhcmbmhw d mlkmzmkthb, Tl omtkhkhl` o`lsomdl{d } dktohk` dl bh k`o{wmlhkdb gmdl zmzmw shgw j`wahw st yw`ymh wdhbmkhk dl hwc`lh o`l db cdkm` } sdw tl o`#owdhk`w kdbh s`bmkhwmkhk o`bdo{mzh,

    4, Kdb yhwhkmech kdb on`{d` hb yhwhkmech kdb hybhts` hb b`ew`, Db yhwhkmech kdb on`{d`"xtd nh o`gwhk` dl`wcd zmedlomh dl b`s b{mc`s {mdcy`s" {mdld tl djdo{` ct} ldeh{mz` dl{`k`s b`s cgm{`s, Kdskd db jhcmbmhw nhs{h o`bdo{mz`s ch}`wds, Ds" y`w `{w` bhk`" tl jho{`wldeh{mz` yhwh bh edldwhoml kd smldwemh" }" sml smldwemh" sd yw`ktod tl kdsymbjhww` kd dsjtdwq`} kd ohym{hb s`omhb" jdlcdl` mcydwk`lhgbd dl bhs ho{thbds o`lkmom`lds kdb ctlk` } jwdl{d hbhs ltdzhs hcdlhqhs eb`ghbds, Ohcgmhw tl yhwhkmech ldeh{mz` o`c` db on`{d` sd b`ewh s`b`cdkmhl{d tlh ywo{moh s`omhb shlh ghshkh dl tlh ltdzh dktohoml xtd ywm`wmod zhb`wds o`c`

    bdhb{hk" s`bmkhwmkhk" o`cyhdwmsc`" ndwchlkhk" wdsyd{`, L` ds o`l sdwc`lds ` ds{tkm`s{dwmo`s } j`wchbds o`c` sd dwwhkmoh, Ds dl bh o`lzmzdlomh ywo{moh odl{whkh dl ywmlomym`s }zhb`wds y`sm{mz`s } ho{thbds dl tl ctlk` ohkh kh cs kmlcmo` dl db ohcgm`" yhwh gmdl `yhwh chb, _`b` hs y`kwdc`s mw ohcgmhlk` ewhkthbcdl{d bh ywo{moh kdb shwohsc` ldeh{mz} bh c`jh kdb dsjtdwq` hadl`" xtd {hl gmdl sd wdjbdah dl db ntc`w {mo` y`w tlh otb{twh kdwdo`l`omcmdl{` } hybhts` kdb dsjtdwq` kdb `{w`" xtd ds tl ndwchl` omtkhkhl` } kdgd sdwydwomgmk` o`c` {hb,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    16/25

    9

    Dl bh cdkmkh dl b h xtd l`s dlj`ohc`s y`w wdkmsdhw O`s{h Wmoh" b h Zh O`s{hwwmodlsd yw`y`ldh{dloml ywm`wm{hwmh h bh ydws`lh" hb {mo` } bh {moh xtd nhw bh kmjdwdlomh, Bh o`cyd{m{mzmkhko`ls{wto{mzh dcymdqh y`w tl` } y`w tlh" y`w b` xtd db yhs yhw{d kdb y`{dlomhb dl bh ydws`lhyhwh hzhlqhw nhomh j`wchs ohkh kh cs ats{hs kd o`bhg`whoml } o``ydwhoml" xtd kdadldl db yhshk` bhs zmsm`lds ghshkhs dl bh o`cyd{m{mzmkhk o`c` odl{w` kd bh o`lzmzdlomh } sdytdkh owdhw tl ohym{hb s`omhb ho wkd h bhs d~medlomhs kd b`s {mdcy`s, Ds{hc`s dl {mdcy`skd {whgha` dl dxtmy`" kd o`bhg`whoml" kd o``ydwhoml" kd hooml smlwemoh, Y`w b` {hl{`"lmletlh {whlsj`wchoml sdw y`smgbd sml db o`cyw`cms`" bhs zmw{tkds } db ohwo{dw kd tlhlhoml o`cyw`cd{mkh o`l tlh zmsml o`cyhw{mkh kd jt{tw`,

    Ltds{wh zmsml kd jt{tw` ds db gmdl zmzmw" o`l yw`sydwmkhk" dl hwc`lh cdl{hb } dsymwm{thbo`l ltds{w` sdw mlkmzmkthb" o`l db sdw s`omhb xtd ds {`kh bh ntchlmkhk } o`l {`k` db ybhld{h,O`l{hc`s yhwh hzhlqhw nhomh {hl chwhzmbb`s`s b`ew`s o`l tl ohym{hb s`omhb hkdothk`" xtd sdj`w{hbdodw dl bh gwdeh y`w tlh yh{wmh cda`w, Hb nhodwb`" y`kwdc`s sdw tl jho{`w y`sm{mz` kdohcgm` dl db o`l{d~{` s`omhb kdb ctlk` ho{thb kdc`s{whlk` xtd ds y`smgbd b`ewhw b`s std`shl dl cdkm` kd bh kdsdsydwhlqh xtd n`} kh he`gmh h {`kh bh ntchlmkhk, Yhw{mc`s kdy`{dlomhw hb omtkhkhl`" kdskd st mlkmzmkthbmkhk" yhwh xtd st mlsdwoml dl b` o`bdo{mz` } b`s`omhb dxtmbmgwdl kmhbo{mohcdl{d b`s kdwdon`s } bhs gbmehom`lds mlkmzmkthbds } s`omhbds,

    Hld~` 7,

    Zh O`s{hwwmodlsd

    Mlj`wcd {olmo` s`g wd Ohcg m` Ob mc{mo`

    Hsymwhoml

    Db c`kdb` kd kdshww`bb` kd O`s{h Wmoh ds wdsmbmdl{d hl{d b`s djdo{`s kdb ohcgm` obmc{mo`"mlo`wy`whlk` bh eds{ml kdb wmdse` } ds tl c`kdb` kd kdshww`bb` gha` dl dcmsm`lds" ghshk`dl db gmdlzmzmw" bh dxtmkhk" db chlda` kd b`s sdwzmom`s do`sms{cmo`s" db j`w{hbdomcmdl{` kd bhe`gdwlhlqh } b`s cdkm`s kd zmkh8,

    @gad{mz`s ds{wh{emo`s

    8, Kmsdhw } hybmohw tl chwo` bdehb xtd mlobt}h tlh Bd} kd Ohcgm` Obmc{mo`" l`wch{mzho`cybdcdl{hwmh owdhlk` tlh y`b{moh kd ds{hk` yhwh hbohlqhw tl kdshww`bb` gha` dldcmsm`lds } wdsmbmdl{d h b`s djdo{`s kdb ohcgm` obmc{mo` mcybdcdl{hk` cdkmhl{dtl djmohq yw`ods` yhw{momyh{mz` } ds{wto{twhk` o`l {`k`s b`s ho{`wds } sdo{`wds kd bhs`omdkhk,

    7, Kdshww`bbhw tlh mls{hlomh ml{dw#mls{m{tom`lhb d ml{dwsdo{`wmhb hb chs hb{` lmzdb adwwxtmo`"mlobt}dlk` tlh hwxtm{do{twh jmlhlomdwh hkdothkh o`l tl sms{dch kd wdlkmoml kd otdl{hswdsy`lkmdlk` h cd{hs xtd kdgdwl sdw ds{hgbdomkhs dl y`b{mohs ygbmohs,

    ?, [whlszdwshbmqhw b`s yw`ewhchs } hoom`lds dl ohcgm` obmc{mo` hsdetwhlk` bhhw{motbhoml kd {`k`s b`s sdo{`wds kd bh do`l`ch } bh hsmelhoml kd wdotws`s"k`lkd bh {`ch kd kdomsm`lds y`b{mohs ds{ ghshkh dl bh omdlomh } bh {olmoh,

    ;, J`w{hbdodw bh dktohoml" sdlsmgmbmqhoml } dcy`kdwhcmdl{` s`gwd bh wdbdzhlomh kdbohcgm` obmc{mo`" dl {`k`s b`s lmzdbds" mlobt}dlk` cdohlmsc`s kd {`ch kd o`lomdlomhs`gwd bh twedlomh kd ho{thw zdndcdl{dcdl{d } hstcmw bhs hoom`lds wdxtdwmkhs h lmzdbsdo{`wmhb } lhom`lhb,

    4, Hsdetwhw wdotws`s jmlhlomdw`s s`s{dlmgbds xtd ehwhl{modl bh edldwhoml kd o`l`omcmdl{`} c`lm{`wd` kd b`s jdlcdl`s obmc{mo`s kdb yhs" hs o`c` bh mcybdcdl{homl kdcdkmkhs kd hkhy{homl {dwwm{`wmhb } hxtdbbhs xtd jhombm{dl bh mcybdcdl{homl kdhoom`lds kd cm{mehoml,J`w{hbdodw kwhc{mohcdl{d bh mlzds{mehoml" db kdshww`bb` kdmlj`wchoml omdl{jmoh wdbhom`lhkh hb ohcgm` obmc{mo` } db ts` kd bh cmsch yhwhbh {`ch kd kdomsml" xtd jhombm{dl bh hkhy{homl hb ohcgm` obmc{mo` } bh cm{mehoml"yw`c`zmdlk` bh o`cyd{m{mzmkhk } kdshww`bb` s`s{dlmgbd kdb yhs,

    :, J`w{hbdodw kwhc{mohcdl{d bh mlzds{mehoml } db kdshww`bb` kd mlj`wchoml omdl{jmoh

    wdbhom`lhkh o`l db ohcgm` obmc{mo` } db ts` kd bh cmsch yhwh bh {`ch kd kdomsm`lds" xtdjhombm{dl b`s yw`ods`s kd hkhy{homl hb ohcgm` obmc{mo` } bh cm{mehoml" yw`c`zmdlk`bh o`cyd{m{mzmkhk } kdshww`bb` s`s{dlmgbd kdb yhs,

    5, Yw`c`zdw db hywdlkmqhad mls{m{tom`lhb .h {`k`s b`s lmzdbds- } kdb sdo{`w ywmzhk` ghshk`dl tlh eds{ml djdo{mzh kdb o`l`omcmdl{` mlobt}dlk` db ts` } owdhoml kd sms{dchskd mlj`wchoml kd s`y`w{d kd kdomsm`lds kd ohcgm` obmc{mo` } wmdse` .hgmdw{` h b`sctlmomym`s yhwh {hcgml j`w{hbdodw sms{dchs kd hbdw{h {dcywhlh-,

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    17/25

    7

    >, Yw`c`zdw cdohlmsc`s yhwh owdhw hbmhlqhs ds{wh{emohs ygbmo`#ywmzhkhs xtd j`cdl{dl bhmcybdcdl{homl kd ybhlds } hoom`lds kd cm{mehoml } hkhy{homl kd chldwh o``wkmlhkh"owdhlk` hkdcs mlodl{mz`s yhwh ch}`wds hoom`lds z`btl{hwmhs kdb sdo{`w ywmzhk`,

    Hoom`lds1 o`w{` .28 h`-" cdkmhl` .4 h`s-" bhwe` .

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    18/25

    ;

    J`w{hbdodw hlbmsms kd wmdse` kd mljwhds{wto{twhytgbmoh hs o`c` bh ml{dewhoml kd ohcgm`obmc{mo` dl bhs eths sdo{`wmhbds kd mlzdwsmlytgbmoh kdb CMKDYBHL,

    #J`cdl{hw db ts` kd zdnotb`s xtdt{mbmodl {dol`b`ehs cs domdl{ds }s`s{dlmgbds y`w cdkm` kd y`b{mohs sohbds,# Mlodl{mzhw ywo{mohs o`c` ohwy``bmle,# Hcybmhw db hbohlod kd bhwds{wmooml zdnmotbhw h {`kh bh EHC,# Yw`c`zdw bh o`ls{wtooml kd omob`zhs dlb`s ohl{`lds kd ch}`w kdlsmkhk,

    Hy`}hw dsjtdwq`s dl bh ml{dewhoml }j`w{hbdomcmdl{` kd o`cm{s {olmo`s hsds`wds kdbh OLD,

    Dzhbthw jho{mgmbmkhk } kdshww`bbhw ywd#kmsd`kd bh wdk kd {wdlds wymk`s kd {whlsy`w{dkd yhshadw`s } ohweh kdskd bh jw`l{dwh kdLmohwheth nhs{h bh jw`l{dwh kd Yhlhc } b`sytdw{`s; ,

    Yw`c`zdw bh wds{htwhoml } o`lsdwzhoml kddo`sms{dchs y`w sdw tlh cdkmkh kd wdktoomlkd ztbldwhgmbmkhk .hkhy{homl do`sms{cmoh- }y`w j`w{hbdodw db kdshww`bb` s`s{dlmgbd,

    Dzhbthw jho{mgmbmkhk } kdshww`bbhw ywd#kmsd`kd tl cd{w`4 ` {whlzh xtd zmhah h ywmlomyhbdsomtkhkds kd bh EHC: } o`ldo{d o`l wdk kd{wdlds wymk`s,

    J`w{hbdodw } ds{hgbdodw sms{dchs kd hbdw{h{dcywhlh5 o`ctlm{hwm`s o`c` cdohlmsc`

    yhw{momyh{mz` kd eds{ml kdb wmdse` } hkhy{homlhb ohcgm` obmc{mo`" ywm`wmqhlk` db ts` kdds{wh{demhs kd hkhy{homl do`sms{cmohs.ywm`wm{hwmhcdl{d ztbldwhgbds sdel ds{tkm`MCL- >,

    Yw`c`zdw bh sts{m{toml kd o`cgts{mgbdsjsmbds y`w dldweh bmcymh j`w{hbdomdlk` bhhewmotb{twh o`c` b` ds db gm`d{hl`b t `{whsjtdl{ds l` jsmbds,

    Yw`c`zdw bh eds{ml ml{dewhkh kdb wdotws`nkwmo` o`c` cdkmkh xtd yw`ctdzd bh wdktoomlkd ztbldwhgmbmkhk kdb wdotws` nkwmo`,

    J`cdl{hw bh edldwhoml kms{wmgtmkh kddldweh=,

    Hsdetwhw xtd hlbmsms kd wmdse` kd mljwhds{wto{twhygbmoh o`l{dcybd dsodlhwm`s kd ohcgm`obmc{mo`,

    Mcybdcdl{hw ywmcdwh d{hyh kdb ybhl kdd~yhlsml kdb MOD yhwh bh edldwhoml kddbdo{wmomkhk o`l jtdl{ds bmcymhs,

    Yw`c`zdw ch}`w mlzds{mehoml" edldwhoml kdo`l`omcmdl{` d mcybdcdl{homl kd bh eds{mlml{dewhkh kd bhs q`lhs o`s{dwhs,

    Yw`c`zdw owdhoml kd tl odl{w` kdd~odbdlomh kd kdshww`bb` gha` dl dcmsm`ldsdl Ethlhohs{d mll`zhlk` o`l m lzds{mehoml} kdshww`bb` dl dldwehs bmcymhs" owdhlk`yw`}do{`s ymb`{`s kd hewmotb{twh ghah dldcmsm`lds dl{wd `{w`s dsjtdwq`s yhwh xtdytdkhl sdw wdybmohk`s dl {whs wdhs wtwhbdskdb yhs,

    ;Dkehw W`kwetdq" @sohw Zmbbdehs } Kdllms Et{mwwdq" Zh OW

    4Chwf C`bmlh _htch" Zh OW

    :Dkehw W`kwetdq" Zh OW

    5Mlzdl{hwm` kd sms{dchs kd hbdw{h {dcywhlh dl Odl{w` Hcwmoh kd KMYDON@" 7988 O`cmsml Dtw`ydh

    >Ds{tkm` kd ztbldwhgmbmkhk y`w ohl{l } Otdloh sdel ds{tkm` MCL 7987,

    =Melhom` Zmd{` } A`s Bhwh" Zh OW

    Kmsd`/j`w{hbdomcmdl{` kd sms{dch lhlomdw` }kd cdohlmsc`s xtd yw`ctdzhl hkhy{homl hbOO mlobt}dlk`1

    #Jhombm{hw o`l`omcmdl{` kdb ohcgm` obmc{mo` }kd b`s gdldom`s kdb kdshww`bb` wdsmbmdl{d dl dbCmlms{dwm` kd Nhomdlkh } dl Hshcgbdh Bdemsbh{mzh,#J`w{hbdodw o`l`omcmdl{` } o`lomdlomh kdbsdo{`w ghlohwm` lhom`lhb } kd sdetw`s s`gwdb`s mcyho{`s kdb ohcgm` obmc{mo` yhwh cda`whwkmsd` kd `{`wehcmdl{` kd sdetw`s } hoods` howkm{` hs o`c` cda`whw db kmsd` kd wmdse`s,#J`w{hbdodw db sms{dch kd yhe`s y`w sdwzmom`shcgmdl{hbds xtd yw`ctdzd bh hkhy{homl hbohcgm` obmc{mo` mlobt}dlk` sms{dchs hew`j`wds{hbds } bh yw`{dooml kd b`s wdotws`s nkwmo`s89,#J`cdl{` } j`w{hbdomcmdl{` kd owkm{` hewhwm`yhwh h}tkhw h b`s hewmotb{`wds kd dsohs`swdotws`s h hkhy{hwsd hb ohcgm` obmc{mo`"hk`y{hlk` cda`wds ywo{mohs kd yw`ktooml

    } yw`c`zmdlk` sdetwmkhk hbmcdl{hwmh88,#Mkdl{mohw `y`w{tlmkhkds yhwh ohladhw kdtkhd~{dwlh o`c` tl cdohlmsc` yhwh lhlomhwmcybdcdl{homl kd hoom`lds kd hkhy{homl,

    Yw`c`zdw {olmohs" yw`ods`s } ywo{mohshew`ydothwm`s xtd wdktodl dcmsm`ldskdb sdo{`w } xtd sdhl wdsmbmdl{ds h b`sdjdo{`s hkzdws`s kdb ohcgm` obmc{mo` .da,hewmotb{twh kd ywdomsml" cda`whcmdl{` kdywho{mohs kd otb{mz` yhw{motbhwcdl{d chlda`kd jdw{mbmqhoml lm{w`edlhkh6 wdktooml ts`kd ybhetmomkhs6 j`cdl{hw6 yw`ktooml g`zmlhdl sms{dchs sdcm#ds{hgtbhk`s } wdktoomlkd ywkmkhs } kdsdon`s hbmcdl{mom`s dl bhhewmotb{twh-,

    Owdhw mlodl{mz`s yhwh db sdo{`w hew`ydothwm`yhwh wdktomw dcmsm`lds y`w cdkm` kdowkm{`s gbhlk`s" db kdshww`bb` kd Hoom`ldskd Cm{mehoml Lhom`lhbcdl{d Hyw`ymhkhs

    .LHCHs- dl hww`q" ohj" ohh" ghlhl` }ehlhkdwh" dl{wd {whs cdkmkhs,

    Yw`c`zdw bh sdetwmkhk dldwe{moh yhw{mdlk`kd mcybdcdl{homl kd ybhlds sdo{`wmhbds kdbh KOO } kd ds{tkm`s kdb MCL" kdb MOD" dl{wd`{w`s" mlobt}dlk` y`w cdkm` kd bh yw`c`omlkd edldwhoml kms{wmgtmkh } db kdshww`bb` kd{dol`b`ehs xtd yw`ctdzdl owdhoml kddldwehs bmcymhs,

    J`cdl{hw bh o`ls{wtooml s`s{dlmgbd y`wcdkm` kd bh hk`yoml kd tlh odw{mohomlkd o`ls{wtooml s`s{dlmgbd } yw`c`zdw dbkdshww`bb` kd mlodl{mz`s yhwh jhombm{hw stmcybdcdl{homl,

    Mlowdcdl{hw } dadot{hw b`s wdotws`s kdb J`lk`Lhom`lhb kd Dcdwedlomhs" yhwh htcdl{`kd ohyhomkhk kd hkhy{homl } ywdzdloml }h{dloml h dcdwedlomh,

    Mcybdcdl{hw yw`ewhchs djdo{mz`s yhwh bheds{ml hkdothkh kd b`s wdsmkt`s mlobt}dlk`yw`ktooml kd dldweh yw`kto{` kd ohy{twhkd ehsds kd djdo{` mlzdwlhkdw`,

    J`w{hbdodw db ybhl kd bh hooml kd bh Ds{wh{demhLhom`lhb kd Ohcgm` Obmc{mo` mlo`wy`whlk`bh hkhy{homl kd chldwh o`cywdlsmzh hso`c` dbdcdl{`s kd eldw` } hsydo{`sml{dwedldwhom`lhbds,

    Yw`c`zdw dlohkdlhcmdl{`s yw`kto{mz`sb`ohbds gha`s dl dcmsm`lds } yw`kto{`shcmehgbds o`l db hcgmdl{d,

    J`w{hbdodw ywo{mohs kd chlda` s`s{dlmgbd} db kdshww`bb` kd ohkdlhs xtd kdl ch}`wzhb`w hewdehk` dl db sdo{`w j`wds{hb,

    Tlmw dsjtdwq`s yhwh bh owdhoml kd tl _ms{dchkd mlj`wchoml Chwml` o`s{dw` .mlobt}dlk`hlbmsms kd ztbldwhgmbmkhk kd bhs q`lhs o`s{dwhs-} owdhw yw`ewhch lhom`lhb kd c`lm{`wd` kdq`lhs chwml` o`s{dwhs .dlbhqhk` o`l sms{dchkd hbdw{h {dcywhlh-,

    Y`smom`lhw ml{dwlhom`lhbcdl{d yw`kto{`slhom`lhbds o`l chwoh Ndon`s dl O`s{hWmoh" Ohwg`l` Ldt{whb,

    89.Hedl{ds kd Ohc gm`" 7987-

    88.Ewhlhk`s _`bs" } `{w`s" 7988-

  • 7/30/2019 Primer Informe: Reinventar Costa Rica: Iniciativas para avanzar hacia el Bien Vivir

    19/25

    :

    CDKMHL@ YBHQ@

    #Wdkho{hw } yw`c`zdw hy`}` h bh Bd} kd Ohcgm` Obmc{mo` } l`wch{mzh o`cybdcdl{hwmh" xtdmlobt}h bh j`wchoml kd tlh mls{hlomh ml{dw#cmlms{dwmhb d ml{dwsdo{`wmhb hb chs hb{` lmzdb adwwxtmo`} hwxtm{do{twh lhlomdwh .da, J`lk` lhom`lhb kd ohcgm` obmc{mo` } kd hkhy{homl-,

    HKHY[HOM@L CM[MEHOM@L

    Hsdetwhw o`l{mlt` j`w{hbdomcmdl{` kd bhohyhomkhk kd e`gmdwl`s b`ohbds yhwh zmlotbhwhoom`lds kd hkhy{homl } eds{ml kd wmdse`