Proiektu berritzailea

40
Naiara Escalante Laura Fdz. De Retana María Herreros Aitziber Zulueta Hezkuntza proiektu berritzailea Estimulazio goiztiarra

description

Estimulazio goiztiarra

Transcript of Proiektu berritzailea

Page 1: Proiektu berritzailea

Naiara Escalante

Laura Fdz. De Retana

María Herreros

Aitziber Zulueta

Hezkuntza

proiektu

berritzailea

Estimulazio goiztiarra

Page 2: Proiektu berritzailea

Proiektuaren kokapena

Zer ulertzen da estimulazio goiztiarra bezala?

Estimulazio goiztiarraren helburuak

Estimulazio goiztiarraren bidez lantzen diren areak

Metodologia

Giza baliabideak

Egiten diren jarduerak Bits entziklopedikoak

Musika

Psikomotrizitatea

Artea

Ingelesa

Matematikak

Bibliografia

Internetgrafia

Page 3: Proiektu berritzailea

Glenn Domanek estimulazio goiztiarra

zailtasunak dituzten haurrekin lantzen

hasi zen:

Ume horiekin lortutako emaitza

onak ikustean ume guztiei

aplikatzen hastea bururatu zitzaion.

Glenn Doman

Page 4: Proiektu berritzailea

Ikastetxean estimulazio goiztiarra

aplikatzearen zergatiak:

Haurrek (0-6 urte bitartean) ikasteko gaitasun

ikaragarria daukate.

Adin hau ikasleen bizitzako ondorengo ikasketak

modu arrakastatsuan gauzatzeko oinarriak era

egonkor eta ziurrean ezartzeko momentua da.

Estimulazio goiztiarraren bidez, haurrei bere

bizitzaren momenturik egokienean haien

garapena sustatzeko baliabideak ematen zaizkie.

Page 5: Proiektu berritzailea

Zertarako aplikatu?

Umeen ondorengo ikaskuntzen oinarri

neurologikoak ondo ezartzeko.

Nola sortu?

Ekimen eta jakin-min pedagogikoaren bidez.

Page 6: Proiektu berritzailea

Ume bakoitzak jaiotzean daukan potentzial genetikoa maximora heltzeko haurra ahalik eta esperientzia gehienez hornitzea Umea heldutasun fisiko, mental eta emozionalaren mailarik gorenera heltzeko.

Haurren garapena ahalik eta osoena eta orekatuena izateko estimulazioa multisentsoriala izan behar du.

Page 7: Proiektu berritzailea

Helburu nagusia:

UMEAK DITUEN AUKERA GUZTIAK

MAXIMORA APROBETXATZEA; Lehen

Hezkuntzara prestakuntza egokiarekin sartzeko.

ESKOLA PORROTA EKIDITEA.

Beste helburu batzuk:

Ikaskuntza edo ikaskuntza prozesua erarik

eraginkorrenean gauzatzeko, oinarri neurologiko

sendoak ezartzea.

Ume bakoitzak adimen anizkunak garatzea.

Page 8: Proiektu berritzailea

Haur guztiek haien ahalmenaren arabera garatzea; haur guztiengan bikaintasuna bilatzea.

Lateralitatearen finkapena.

Umearengan maila intelektual egoki bat lortzea.

Garunaren garapena eta heldutasun neurologikoa erraztea.

Page 9: Proiektu berritzailea

Haurren abileziak optimizatzea. Norberaren gainditzearen bidez, auto-

estima igotzea. Haurraren jakin-mina piztea. Etorkizuneko ikasketen oinarriak sortzen

baimenduko duten esperientzia ugariak eskaintzea.

Page 10: Proiektu berritzailea

Lengoaia:

Haurraren arreta, ikusmen, entzumen … ariketetan zentratzen da.

Kontzeptuen sorkuntza: ohiko bizitzaren objektuen sailkapena, posizio kontzeptuak …

Ulermen sinbolikoa: objektuen, pertsonen, ekintzen … esanahia ezagutzea eta ahoz adieraztea.

Rolen imitazioa.

Hitzezko ulermena.

Lengoaia adierazgarria.

Page 11: Proiektu berritzailea

Multisentsoriala:

Komunikazio sistemak.

Jolasaren bitartez, entzumenaren eta

ukimenaren estimulazioa.

Mota guztietako esperientzia eta esplorazioen

bidez, zentzumen guztien estimulazioa.

Mugikortasun eta lekualdaketen koordinazioa.

Informazioa eskuratu, analizatuz.

Eguneroko bizitzako abileziak landu.

Page 12: Proiektu berritzailea

Gorputz mugimenduaren kontrola:

Gorputz osoa lantzen da; baina gorputz atalen bat

kaltetuta izanez gero, hori bereziki lantzen da.

Pertzepzio bide guztiak estimulatzea.

Fisioterapia eta erlaxazioa.

Nortasuna eta autonomia:

Haurren autonomia sustatzen duten jarduerak

egiten dira: mugikortasunean, orientazioan …

Esfinterren kontrola, higienea …

Arropa jantzi eta erantzi.

Page 13: Proiektu berritzailea

Soziala:

Inguratzen duen inguru hurbilarekin

komunikatzea: pertsonak …

Bere ingurunearen kontzientzia hartzea eta

honetan bere interesa ezartzea.

Page 14: Proiektu berritzailea

Giza baliabideak:

Estimulazio Goiztiarreko jarduerak klase bakoitzeko tutoreak gauzatzen ditu euskaraz. Gainera, gurasoei kolaborazioa eskatzen zaie ariketak etxean haurrekin lantzen jarraitzeko.

Proiektu hau Haur Hezkuntzako koordinatzaileak zuzentzen du, eta astean behin, Haur Hezkuntzako tutore guztiekin elkartzen da:

esperientziak komunean jartzeko hobetu beharreko alderdiak zehazteko

Page 15: Proiektu berritzailea

Jasotzaileak

Minusbaliotasunen bat izateko arrisku

faktoreak dituzten haurrek.

Kalte neurologiko entzefalikoa duten

umeek.

Ume osasuntsuak: jaioberrietatik 6 urte arte.

Page 16: Proiektu berritzailea

Zergatik erabili osasuntsuak dauden haurrekin?

Estimulazioa beharrezko da haurraren bizitzaren lehenengo 6 urtetan; izan ere,

Adin honetan, hurrengo ikaskuntzetarako beharrezkoa den garapen neuro-motorraren oinarri guztiak finkatzen dira.

Bizitzaren 0 eta 6 urte artean, garunak bere pisu osoaren %80 lortu arte hazten da.

6 urtetik aurrera, adin hau baino lehen ezarri ez diren neuronen arteko konexio oso gutxi eratzen dira

Momentu honetatik aurrera, ezagutza eta abilezi berriak aurretik existitzen diren konexioak era ezberdinean erabiltzen garatzen dira.

Page 17: Proiektu berritzailea

Bits entziklopedikoak

Musika

Psikomotrizitatea

Artea

Ingelesa

Matematikak

Page 18: Proiektu berritzailea

Bits entziklopedikoak informazio unitateak dira. Informazio hau umeei irudi handi, argi eta ondo definituen bidez eskaintzen zaie.

Bits-ak estimuluak

dira. Material grafiko bezala, batez ere ikusmen estimulu bat dira baina, praktikan beti entzumenezko estimulu batekin lotuta daude; izan ere, informazioa ozenki adierazten da.

Page 19: Proiektu berritzailea

Bits entziklopedikoen helburuak:

Informazioa buruan pilatzeko gaitasuna

areagotzea.

Hainbat ezagutza bereganatzeko oinarriak

ezartzea.

Adimena estimulatzea.

Lexikoa hobetzea.

Arreta gaitasuna hobetzea.

Memoria garatzea.

Ezagutza eremu guztietan jakin-mina eta interesa

sustatzea.

Page 20: Proiektu berritzailea

Bits-ak erabiltzearen helburua ez da zuzenean

haurrei hainbat kontzeptu irakastea baizik eta haien

ikusmen eta entzumenaren garun areak

estimulatzea.

Page 21: Proiektu berritzailea

Ekintzaren gauzapena

Tokia

Haur Hezkuntzako klase guztietan dagoen korru txokoan.

Ekintzaren ordutegia:

Goizari hasiera eta amaiera emateko eta arratsaldeko

lehenengo orduan.

Ekintza gauzatzeko

beharrezkoa den materiala:

Kategoria ezberdinetako bits

entziklopedikoak (kategoria

bakoitzeko 10 bits) Erosi behar

izan den materiala.

Page 22: Proiektu berritzailea

Erabiltzeko era:

Bits-ak umeei modu azkarrean, egunero hiru saio

motzetan errepikatuta eta modu alaian erakusten

zaizkie.

Bits entziklopedikoak kategorietan multzokatzen dira

eta kategoria bakoitzeko, egunero, 10 bits lantzen dira.

10 egun pasa eta gero, kategoriaz aldatzen da.

Bits-ak pasatzerakoan irakasleak txartelean agertzen

den irudiaren izena ahoz adierazten du; umeek irudi

bakoitza dagokion izenarekin erlazionatzen joan

daitezen.

Page 23: Proiektu berritzailea

Bits-en kategorien artean honako hauek

aurkitzen dira:

Geografia: paisaiak, mapak …

Historia: pertsonaia historikoak, erregeak …

Artea: monumentuak, artisten erretratuak …

Zoologia: animalia basatiak, intsektuak, hegaztiak …

Botanika: fruta eta barazkiak, landareak,

zuhaitzak…

Musika: musika trenak, musikagileak …

Anatomia: gizakiena, animaliena …

Literatura: literatura unibertsalaren pertsonaia

ospetsuak, idazle ezagunak …

Beste kategoria interesgarriak: mineralak, morse

alfabetoa, irudi geometrikoak …

Page 24: Proiektu berritzailea

Musika umearen garapen osoa sustatzeko

bitartekari egokia da.

Guraso, pedagogo eta psikologoek egiaztatu dute

musikaren bidez estimulatzen direla:

Lengoaia (ahozkoa eta korporala)

Arreta eta kontzentrazioa

Koordinazio motorra

Argibideen jarraipena

Sintetizatzeko eta analizatzeko gaitasuna

Sormena

Sentimenen eta emozioen adierazpena

Page 25: Proiektu berritzailea

Haur bat txikitatik musika entzun eta ikastera

zaletzen bada, aukera asko dago bere maila

goreneko ahalmenak (memoria, arreta,

kontzentrazioa) hobeto garatzeaz gain, askoz

antolatuagoa eta metodikoagoa bihurtzeko.

Erritmoaren hezkuntza

ezinbestekoa da umeek

denboraren kontzeptua

garatzeko.

Page 26: Proiektu berritzailea

Estimulazio goiztiarrean erabiltzen diren obra edo

musika pasarteak laburrak dira (bi edo hiru

minututakoak).

Musikagileak umeentzat ezagunak izaten amaitzea

bilatzen da.

Page 27: Proiektu berritzailea

Ekintzaren gauzapena Tokia

Haur Hezkuntzako klase guztietan dagoen korru txokoan.

Ekintzaren ordutegia:

Goiz eta arratsaldearen hasieran, bits entziklopedikoak pasatu

ondoren.

Ekintza gauzatzeko beharrezkoa

den materiala:

Musika klasikoarekin erlazionatutako

bits entziklopedikoak eta musika

klasikoko disko ezberdinak Erosi

behar izan den materiala.

Page 28: Proiektu berritzailea

Erabiltzeko era:

Haurrei entzungo den musika klasikoko atalaren

egilearen irudia (musikagilearena) erakusten zaie.

Jarraian, pertsona honen izena eta bere datu

biografikoak aipatzen zaizkie.

Musikagilearen izena esaten den bitartean, izen hau

idatzita duen txartela erakusten zaie; era honetan,

irakurketa ere lantzen hasteko.

Segituan, atal musikalaren izenburua adierazten zaie eta

izenburu honen kaligrafia duen txartela erakusten zaie.

Azkenik, musika atala entzuten da.

Page 29: Proiektu berritzailea

Musika klasikoarekin batera harrera eta irteera

momentuak musika pop entzuteko aprobetxatzen

dira. Haurrei abeslaria eta abestiaren izenaren berri

ematen zaie eta askotan, abesti hori dantzatzeko

abagunea ematen zaie.

Musika entzunaldiez gain, musika tresna

ezberdinen soinuen bidez, entzumen estimulazioa

gauzatzen da.

Page 30: Proiektu berritzailea

Bere izendapen zehatzagoa: “Garapen neuromotorra”

bere helburua antolakuntza neurologiko egokia

lortzea baita.

Haurra bost urte bete arte, gehienbat, pertzepzio-

motorra den aldi ebolutiboan dago bere gorputza

ezagutzak bereganatzeko biderik eraginkorrena da.

Ume bati zenbat eta mugitzeko aukera gehiago eman,

orduan eta gehiago laguntzen diogu:

bere adimenaren garapena lortzen.

ondorengo ikaskuntzak lortzeko oinarri sendoagoak

ezartzen.

Page 31: Proiektu berritzailea

Lehenengo urteak erabateko garrantzia dute garapen

motorrean; errendimendua modu etengabean hobetzen doa.

Aldiz, 5 edo 6 urte bete ondoren, ez dira gorputz abilezi

berririk agertzen.

Mugimendu abileziak eskuratzen dituenean nagusitasun eta

auto-estimu sentsazioak bizitzen ditu bere oreka

emozionalari mesede egiten dio.

Estimulazio neuro- motorra eragin positiboak ditu:

umeak etxeko-lanak egiteko behar duen kontzentrazio

gaitasunean

besteekin erlazionatzekoan

Eskola porrot kasuen zenbaki altu baten jatorrian, lehenengo

urteetan estimulazio psiko-motorra jaso ez izana aurkitzen da.

Page 32: Proiektu berritzailea

Ekintzaren gauzapena:

Tokia

Haur Hezkuntzako psikomotrizitate gelan.

Momentu honetan, bigarren psikomotrizitate gela bat eraikitzen

ari da.

Ekintzaren ordutegia:

Haur Hezkuntzako gela bakoitzak ordutegi zehatz bat dauka

psikomotrizitate gelara joateko. Saioak egunero 10 minutuko

iraupena izaten du.

Ekintza gauzatzeko beharrezkoa den materiala:

Horma- barrak, koltxonetak, baloiak,

pilotak, blokeak.

Erosi behar izan den materiala

horma- barrak.

Page 33: Proiektu berritzailea

Psikomotrizitate gelan gauzatzen diren

ekintzak:

Garapen neuro-motorraren ariketa guztiak

haurrarengandik era naturalean eginak dira.

Nagusitzen diren ariketak:

katamarka

arrasteak

martxa desberdinak

jauziak

itzulipurdiak

birak

Page 34: Proiektu berritzailea

Hiruhileko bakoitzean ekintza zehatz bati

nagusitasuna ematen zaio (arraste programa, bira

programa …).

Umeek programa bakoitzeko ariketak egin ditzaten

psikomotrizitate gelan zirkuitu ezberdinak

prestatzen dira; zirkuitu hauen helmugak, denbora

aurreratzean gero eta aurreratuagoak dira:

haurrak ez aspertzeko

bere ahalmenak

maximora garatzeko

Page 35: Proiektu berritzailea

Gurasoei hiruhileko horretan gauzatuko den

programa azaltzen zaie umeek etxean egunero

beste 10 minututako psikomotrizitateko saioak

egiteko klaseko programa osatu eta indartzeko.

Umeek psikomotrizitate gelan egiten dituzten bira,

jauzi, kulunkatze, lekualdaketa, tira eta bultza,

eskegidura eta garraioen bidez Nerbio Sistema

garatzen dute (neuronen arteko konexioak sortu eta

finkatu).

Page 36: Proiektu berritzailea

Arteak txikien arreta deitzen du bere kolore eta forma anitzengatik.

Artearen irakaskuntzarekin:

Haien bizitzan beti presente egongo den kultura esparruan

barneratu.

Koloreak eta konbinazio estetikoak hauteman eta norbanako

irizpidea garatu.

Erabiltzeko era:

Unitate bakoitzean koadro

bat ipintzen da klasean.

Egunean bitan hurbiletik behatzen

da eta koadroaren izena irakurtzen da.

Egilearen irudia eta izena idatzita

ikusten dira.

Egilearen biografia entzuten da eta

egile honen beste obra batzuk behatzen dira.

Page 37: Proiektu berritzailea

0-4 urte bitartean garuna lengoaiak eskuratzeko estrukturalki prestatuta dagoen momentua da.

Honen arrazoia bizitzaren lehenengo urte hauetan, garunean soinuak diren bezalakoak erregistratzen direla.

Erabiltzeko era:

Ingelesaren irakaskuntzan,

haurrentzat hurbilak diren gaiak

lantzen dira.

Hiztegi berria erakusten da

flashcards-en bidez, eta

hizkuntzaren estrukturak

mugimenduaren, objektuen

manipulazioaren, jolasen, abestien,

ipuinen eta bideoen bidez lantzen

dira.

Page 38: Proiektu berritzailea

Matematika lengoaia bat da.

Erabiltzeko era:

Matematikak txartelen bidez lantzen dira; txartel hauetan, gorri koloreko puntuekin kopuruak adierazten dira.

1etik 100era bitarteko kopuruak ikusten dira eta geroago, txarteletan agertzen diren kopuruekin ariketa matematikoak egiten dira.

Behin puntuen kopuruak bereganatuta,

berdina egiten da digituekin.

Matematikako bits-ak pasa eta gero,

ikasgelan dauden objektuak erabiltzen dira

matematikak lantzeko.

Garrantzitsuena haurra kopuru ideia

eta ideia hau zerbait gehitzean edo kentzean

aldatzen dela ulertzea da.

Page 39: Proiektu berritzailea

Serrano, A.M.(2005) Inteligencias múltiples y

estimulación temprana : guía para educadores,

padres y maestros. Trillas Eduforma. Alcalá de

Guadaíra, Sevilla.

Heese, G. (1986) La estimulación temprana en el

niño discapacitado. Médica Panamericana. Buenos

Aires.

Page 40: Proiektu berritzailea

Uriarte, R. “cbet-brisbane centro bilingüe de

estimulación temprana”. Helbidea: www.cbet-

brisbane.com. Azken kontsulta 2012ko martxoa

Hainbat egile. “servicio de estimulación

temprana” proyecto (s.a.e.t.)” Helbidea: www.

mpt.com.ar/especial3/Servicio%20de%20Estimula

cion%20temprana.htm. Azken kontsulta: 2012ko

martxoa